DUIC Krant NR 217 - 31 maart

Het belang van het recht om te demonstreren is niet te overschatten. Door toenemende polarisatie in de maatschappij neemt echter de kans op onvrede en onrust ook toe. We zagen dit tijdens de coronacrisis. Een periode waarin de lege straten regelmatig gevuld werden door demonstraties. Door de coronaregels werd de mogelijkheid tot demonstreren ingeperkt waarbij we ook in Utrecht zagen dat de Mobiele Eenheid ingreep omdat demonstranten zich niet aan de coronarestricties hielden. Ik heb als verslaggever tientallen demonstraties bezocht afgelopen jaren in Utrecht en moet zeggen dat het in grote lijnen bijna altijd goed gaat. Toch gaat het soms ook mis, doordat demonstranten zich misdragen of omdat de autoriteiten een misstap maken.

DE VERANDERENDE STAD IN BEELD

OUDEGRACHT

Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt. Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel anders uit dan vroeger, terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien.

Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe foto’s van de stad.

Colofon

Volgens Amnesty International schieten zowel landelijke als lokale overheden te kort in het waarborgen van het demonstratierecht. Zo zouden gemeentes te vaak verschillende belangen meewegen, terwijl gemeentes er juist primair alles aan moeten doen om demonstraties mogelijk te maken. Er Om het demonstratierecht in Utrecht verder te waarborgen ondertekenden de burgemeester en Amnesty International Nederland een manifest met elf uitgangspunten. Wij blijven het volgen, leggen de meetlat langs het beleid met behulp van deze elf punten. Wil je alvast meer lezen, dat kan op pagina 7.

Robert Oosterbroek

Advertentie

Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer, Floor Vervoort, Ilana Noot en Lisette Oorschot ddk.nl en redactie DUIC

DUIC IN BEELD

Ileerlingen van SO Fier kregen van Voortman les over omgaan met geld, in het kader van De Week van het Geld. “Kinderen krijgen dit niet allemaal van huis uit mee, daarom is het des te belangrijker dat kinderen op school bewust worden gemaakt van geld", aldus Voortman.

Fotogra e: Robert Oosterbroek

COLUMN

Praote, praote

Daor sta je dan, bej’ wethouwer geworre en bej’ trots daj’ ’n bijdraoge ken levere an je stadsjie. En wa gebeur d’r: wor je uitgemaok voor rotte vis en noeme ze je denigrerend ’t wethouwertje. Slaop je dan nog wel ’n bietsjie of kej’ ’t ammaol rotte en trek je je d’r niks van an? Van Susanne Schilderman verwach ‘k da ze slech geslaope heef de laotste tijd. Ze lijk me iemand die ’t beste voor heef mè haor stadsjie. Zellef zeg ze: ‘da ze as wethouwer wil werreke an ’n stad waor verbindige worre geleg en waor inwoners en ondernemers kenne woane en werreke en geniete van al ’t moois Uterech te biede heb’. Maor ’t ging ink mis toen ze de standhouwers van de stad tussen neus en lippe door liet wete da hun bestaon, hun plekkie op straot, onderdeel wor van ’n loting. Snapte ze nou ech nie daj’ zo’n verandring mot voorbereije, e e moet laote indaole en daj’ daorover mot praote en nog eens praote mè de mensen waorom ’t gaot. Wa doen al die voorlichters daor bij de geminte eigelijk? Kommunisere is ’n vak, zegge ze. Maor gin hond die de wethouwer adviseerde om dit alles ’n bietsjie takties an te pakke, de boodschap zo te brenge da d’r begrip voor ken worre opgebrach of op ze mins de noodzaok ervan duidelijk zou worre. Of heb de wethouwer die advieze genegeerd? Da ken, maor da zou stom zijn gewees. Mooi is ’t in ieder geval nie en de heule geminte ken d’r bloed nou wel drinke. Da ha ze toch nie gedach toen ze trots wethouwer wer. Ze zal zellef toch ook wel denke: ‘Waorom he’k ’t zo gedaon en hoe ken ‘k ’t in godsnaom nog goe maoke?’ Nou, ze ken ’t goe maoke as ze gewoan die domme regels ’n paor jaor an de kant zet en da ze gaot praote, praote over hoe ’t meschien over ’n paor jaor toch anders mot en hoe we da ’t beste kenne regele zonder da standhouwers benauwd motte zijn om hun bestaon kwijt te raoke.

UTRECHT VOLGENS YASIN UGUR VAN WINKELIERSVERENIGING LOMBOK

Koos Marsman is ambesedeur vollekstaol en commetator. Hij schrijf tweewekelijks voor DUIC, natuurlijk in de Uterechse vollekstaol

‘De maan komt vanaf nu elk jaar op het Moskeeplein te staan’

Op het Moskeeplein in onze stad staat sinds donderdag 23 maart een grote lichtgevende maan. Die gouden maan is een initiatief van het bestuur van Winkeliersvereniging Lombok in het kader van de start van de Ramadan. Yasin Ugur heeft een etsenwinkel op de Kanaalstraat en is de voorzitter van de vereniging. Zelf is hij ook aan het vasten. De symbolische ‘Ramadan-maan’ blijft een maand staan. Zodra de zon onder is, ontsteekt de maan zijn licht en mag het vasten verbroken worden. We vroegen Yasin wat de reacties op de maan tot nu toe zijn en wat zijn lievelingsplek is in Utrecht.

Tekst: Bo Steehouwer / Fotogra e: Robert Oosterbroek

Waarom wilden jullie als Winkeliersvereniging deze maan plaatsen?

“Voor veel klanten en ondernemers is dit, naast de decembermaand en kerstperiode, een belangrijke tijd. Het is een tijd om samen te komen, samen te eten en stil te staan bij

van de Kanaalstraat en de Damstraat. Daarde bewoners en de gemeente. Iedereen wilgegeven, maar de gemeente en de bewoners waar we tevreden mee zijn. Wij als onderne-

plein te staan.”

Wat zijn de reacties tot nu toe op de maan?

“We krijgen veel positieve reacties, van bezoekers van de moskee, maar bijvoorbeelddoen met vasten en geen moslim zijn. Het

Iedereen maakt foto’s van de maan of gaat er zelf mee op de foto. Die foto’s worden veel gedeeld, zie ik, zoals via Facebook. Ook door mensen die niet in deze wijk wonen, of die

Hoe is het om in het bestuur van de Winkeliersvereniging te zitten?

Waarom vind jij Lombok een leuke wijk om een winkel in te hebben?

gezeten. Het is ons wijkje. Het karakter van

veel klanten: zelfgemaakt en divers. De bakbrood komt niet kant en klaar.”

Wat is je lievelingsplek in Utrecht?

we ook de moskee. In de Kanaalstraat kan je

Waar kan je culinair genieten in Utrecht?

In de rubriek Utrecht Volgens spreken we een bekende of onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over het leven in Utrecht.

tig om wat te eten en te drinken.”

Wat mist Utrecht?

Utrecht is… "...samen de diversiteit van de stad omarmen."

ANALYSE DEMONSTRATIERECHT

Utrecht werkt met Amnesty International aan het demonstratierecht

Het demonstratierecht is een van de belangrijkste rechten die inwoners hebben. Maar het recht om te demonstreren staat onder druk in Nederland, zo waarschuwde Amnesty International recent nog. Dit komt overigens niet helemaal uit de lucht vallen. Een paar jaar geleden concludeerde Reinier van Zutphen, de Nationale ombudsman, al dat de overheid neigt naar risicomijdend gedrag bij demonstraties. Het aantal demonstraties in Utrecht is de afgelopen jaren bijna verdubbeld en lijkt nu te stabiliseren op circa 400 demonstraties per jaar. De gemeente wil werk maken van het recht om te demonstreren en sprak elf uitgangspunten af met Amnesty.

Meer dan honderd mensen werden tijdens een protest van Extinction Rebellion in 2021 gearresteerd in Utrecht. Het was een van de grootste massa-arrestaties in onze stad sinds jaren. Burgemeester Dijksma verdedigde meerdere keren het optreden van de autoriteiten. Toen de eerste arrestanten voor de rechter moesten verschijnen, bleek echter dat ze met de verkeerde reden waren opgepakt. De autoriteiten hadden hun huiswerk niet goed gedaan waardoor er geen vervolging kon plaatsvinden. Er was op de verkeerde manier inbreuk gemaakt op het demonstratierecht. In 2022 ging de gemeente ook de mist in. Anti-abortusdemonstranten wilden op een de Biltstraat demonstreren. Burgemeester Dijksma besloot echter dat ze ergens anders moesten staan. De demonstranten stapten naar de rechter en ze kregen gelijk. Het locatievoorschrift van de Utrechtse burgemeester was ondeugdelijk. Twee voorbeelden van de recente jaren waarbij het optreden niet vlekkeloos verliep. Daar moet echter tegenover worden gezet dat er honderden demonstraties per jaar zijn in Utrecht, waar het dus in grote lijnen bijna altijd goed lijkt te gaan. Het aantal demonstraties in Utrecht is de afgelopen jaren bijna verdubbeld en lijkt nu te stabiliseren op circa 400 per jaar. Het onderwerp staat de afgelopen maanden ook op de politieke en bestuurlijke agenda. Deze maand heeft burgemeester Sharon Dijksma samen met Utrechtse gemeenteraadsleden het manifest demonstratierecht van Amnesty International ondertekend. Daarin staan elf uitgangspunten om het demonstratierecht te waarborgen. Zo gaan de punten over het aanmelden van demonstraties, de dialoog die de gemeente moet houden met organisaties, over eventuele voorschriften en het beschermen van demonstranten.

Wat is een demonstratie?

“Demonstraties zijn de zuurstof voor de democratie”, aldus Amnesty. Het lijkt een makkelijke vraag, wat een demonstratie is. In de praktijk blijkt dit echter vaak een stuk ingewikkelder te liggen. Vervolgens is het ook ingewikkeld hoe het demonstratierecht in de praktijk beschermd wordt. Er zijn in ieder geval drie bepalende kenmerken; 1. een collectief, 2. die een mening uit, en 3. wat plaatsvindt in het openbaar. In principe vallen alle collectieve meningsuitingen die plaatsvinden in het openbaar en vreedzaam gebeuren dus onder het demonstratierecht. Het recht om te demonstreren is opgenomen in de grondwet onder artikel 9 en vindt verdere uitwerking in de Wet Openbare Manifestaties. Daar staat bijvoorbeeld in dat het recht om te demonstreren alleen ingeperkt kan worden ter bescherming van de gezondheid, in het belang van het verkeer en ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden.

Deze redenen worden ook gebruikt in Utrecht om het recht om te demonstreren

in te perken of om voorschriften op te leggen, zoals het verplaatsen van een demonstratie. Bijvoorbeeld toen er dagenlang werd gedemonstreerd bij restaurant Waku Waku op het Vredenburg in 2021, toen besloot de gemeente dat de verkeersveiligheid in het geding kwam en werd het Jaarbeursplein als alternatieve locatie aangewezen. In datzelfde jaar werd een demonstratie tegen de coronaregels verboden omdat er vrees was voor ernstige wanordelijkheden. Wat weer geen reden kan zijn om een demonstratie op te breken, is het niet doen van een zogenoemde kennisgeving. Hoewel het ‘aanmelden’ van een demonstratie verplicht is, is het niet aanmelden van een demonstratie dus weer geen reden om een demonstratie te verhinderen. Er is geen toestemming nodig van de gemeente om onder de bescherming van het demonstratierecht te vallen.

Het recht om te demonstreren kan schuren, is ook te zien in Utrecht, en demonstranten gaan ook de grens over. Zo vallen de recente protestacties bij restaurants in de stad tegen het serveren van foie gras onder de bescherming van het demonstratierecht, maar hebben de ondernemers laten weten er last van te hebben. Toen bij een van de demonstraties actievoerders het pand binnengingen om het restaurant te ‘bezetten’ kwamen de autoriteiten in actie omdat er toen sprake was van ‘lokaalvredebreuk’. Toen de gearresteerde actievoerders bij de rechter moesten verschijnen, bleek ook die van mening dat ze te ver waren gegaan: “De politierechter is het om te demonstreren een groot goed is dat, begrijpelijk, veel vrijheid kent. Maar hier zijn de actievoerders een grens overgegaan.” Ze werden dus schuldig verklaard, maar opvallend daarbij is dat er geen straf volgde. Dat vond de rechtbank dan weer niet nodig. Een ander voorbeeld is een actie van Extinction Rebellion waarbij posters werden geplakt op het hoofdkantoor van Rabobank aan de Croeselaan. Verschillende demonstranten die dit deden werden opgepakt en moesten voor de rechter verschijnen. Ook hierin beriepen de actievoerders zich op het recht om te demonstreren. De rechtbank meende echter dat de arrestaties en daarmee de inbreuk op het demonstratierecht proportioneel waren. Toch kregen ook deze demonstranten dan weer geen straf van de rechtbank. “Hoewel het gedrag van de actievoerders optreden van de politie rechtvaardigt, had dat optreden ook minder fors gekund. Zo blijkt uit het dossier niet dat de politie de demonstranten eerst gesommeerd heeft om te stoppen met hun demonstratie. Ook heeft de politie niet duidelijk gemaakt waarom zij niet de namen van de verdachten hebben opgeschreven om hen later voor een verhoor uit te nodigen. In plaats daarvan zijn alle verdachten geboeid afgevoerd naar het cellencomplex en daar vastgehouden. Sommige actievoerders zijn zelfs iets langer vastgehouden dan is toegestaan.” Deze voorbeelden tonen ook aan dat

er verschillende actoren zijn bij het demonstratierecht en het beschermen of inperken hiervan; de burgemeester, de politie die ter plekke is, het Openbaar Ministerie en uiteindelijk de rechtbank.

Een ander voorbeeld van een demonstratie die bij sommige mensen de wenkbrauwen deed fronsen was het verscheuren van een Koran door Edwin Wagensveld. In Utrecht organiseerde hij vaker demonstraties als voorman van de anti-islambeweging Pegida. Hoewel burgemeester Dijksma aangaf dat ze weet dat het vernielen van de Koran veel emoties kan oproepen bij mensen, wilde ze deze actie niet verbieden. Demonstreren is namelijk een grondrecht en het verscheuren van een Koran is niet strafbaar.

De afwegingen die gemaakt moeten worden door de burgemeester, in samenspraak met de politie en het Openbaar Ministerie, zijn dan ook vaak complex. De laatste tijd lijkt de complexiteit ook toe te nemen, aldus Dijksma in maart in een brief aan de gemeenteraad: “We zien, mede onder invloed van maatschappelijke ontwikkelingen, dat de uitoefening van het demonstratierecht in het middelpunt van de belangstelling staat en dat er steeds meer sprake is van tamelijk complexe demonstratievormen. […] Afwegingen ten aanzien van demonstraties kunnen complex zijn. Denk hierbij aan demonstraties met grote maatschappelijke impact, gelijktijdige tegendemonstraties of aan demonstraties die mogelijk tot wanordelijkheden kunnen leiden omdat het veel emoties kan oproepen.”

De complexiteit van het beschermen van het

demonstratierecht en andere belangen zagen we ook tijdens de coronaperiode. Toen zijn meermaals, waaronder ook in Utrecht, demonstraties ingeperkt of opgebroken omdat men zich niet aan de coronaregels hield.

Manifest

Dan weer even terug naar het manifest dat Utrecht en Amnesty hebben ondertekend. De directeur van de Nederlandse tak van Amnesty International ziet de ondertekening als een goede stap. Dagmar Oudshoorn: “Het lokale campagneteam van Amnesty heeft de afgelopen maanden gesprekken gevoerd met de gemeente en zo samen naar dit moment toegewerkt. Wij zijn blij dat een grote stad als Utrecht vandaag ons manifest ondertekent. We leven in een tijd waarin de spanningen in de samenleving lijken toe te nemen. Juist nu is het belangrijk om als gemeente demonstraties zo goed mogelijk te faciliteren.”

Burgemeester Dijksma liet bij de ondertekening weten: “Het demonstratierecht, en daarmee samenhangend de vrijheid van meningsuiting, zijn een groot goed in Nederland. Dat voelt soms als een vanzelfsprekendheid, maar dat is het niet. Daarom blijven we ons in Utrecht hard maken om elke demonstratie te faciliteren en blijven we kritisch naar onze eigen werkwijze kijken. Daartoe nodigt het manifest van Amnesty ons ook uit. Meningen mogen botsen en schuren; je hóeft het niet met elkaar eens te zijn. Wel moet iedereen dezelfde ruimte hebben om zijn mening te uiten, zolang dat binnen de grenzen van de wet gebeurt.”

Tekst en fotogra e: Robert Oosterbroek

'Demonstraties zijn het zuurstof voor de democratie'

Vitens voert onderhoud uit aan de waterleiding

Periode 3 april t/m 30 juni, op werkdagen tussen 8.00 tot 16.30 uur

Gemeente Utrecht Oost; Haarzuilens, De Meern, postcode: 3454, 3455, 3514, 3515, 3522, 3523, 3525, 3532, 3534, 3542, 3551, 3563, 3571, 3572, 3573, 3581, 3582, 3583, 3584

uw afscheid regelt u niet alleen voor uzelf

U bent altijd welkom voor een open gesprek.

Bel 0800 - 023 05 50 of ga naar monuta.nl/ utrecht

Veel Utrechters hoeven de gemeente belasting niet te betalen (kwijtschelding)

Kreeg je bericht van BghU dat je gemeentebelasting moet betalen? En heb je een laag inkomen? Dan heb je misschien recht op kwijtschelding. Dan hoef je deze belasting niet te betalen.

Vraag kwijtschelding aan bij BghU

Lees de voorwaarden en vraag kwijtschelding aan via bghu.nl/kwijtschelding

Krijg hulp bij jouw aanvraag

• Ga naar jouw buurtteam. Vind jouw buurtteam via buurtteamsutrecht.nl

• Ga naar de Geldzaak op Steenweg 20. Of bel of whatsapp naar de Geldzaak via 030 236 17 66

Heel veel Utrechters kunnen hulp en geld krijgen van de gemeente. Lang niet iedereen maakt er gebruik van. Jammer toch? Weet jij waar je recht op hebt? Kijk op utrecht.nl/rondkomen

• Ga naar het loket van BghU op de 2e verdieping van het Stadskantoor, Stadsplateau 1. Open op werkdagen tussen 9.00 en 13.00 uur. utrecht.nl/

Natalie van Eijndthoven Utrecht

De Vloer Op

Waar: Stadsschouwburg

Wanneer: donderdag 30 maart

Prijs: 10 tot 24,50 euro

Al jaren is het televisieprogramma ‘De Vloer Op’ een hit. Actuele, maatschappelijke en relationele dilemma’s worden in een improvisatieopdracht gegoten door regisseur Peter de Baan. De acteurs werken vervolgens met elkaar de scènes uit. Dat leidt vaak tot verrassende, grappige, herkenbare of confronterende miniatuurtjes. Naast zijn gebruikelijke inbreng gaat De Baan in de theaterversie in op het vak van acteur en biedt zo een vermakelijk kijkje in de keuken. Kaarten zijn te koop via de website van Stadsschouwburg.

Rene Mioch: Films & Sterren in het Theater

Waar: Louis Hartlooper Complex

Wanneer: donderdag 30 maart

Prijs: 10 tot 18 euro

Al meer dan 35 jaar reist Rene Mioch de wereld over om de sterren van het witte doek te ontmoeten, te ondervragen of te volgen. In zijn theaterprogramma spreekt Mioch over zijn belevenissen in de nationaleen internationale entertainmentindustrie. Aan de hand van persoonlijke anekdotes en (vaak nooit vertoonde) archie ragmenten geeft hij een uniek kijkje in de spannende wereld van ‘Glitter & Glamour’. Ook neemt hij je mee naar de lmfestivals van Cannes en Venetië, naar de Oscars, de Gouden Kalveren en Golden Globes.

Bureau Utrecht 2: De Zaak van Benjamin Kruik

Waar: Salon van Weleer

Wanneer: zaterdag 1 april

Prijs: 99,95 euro voor groep van 3 tot 9 personen

Vanaf 1 april is de Real Live-Game ‘Bureau Utrecht 2: De Zaak van Benjamin Kruik’ te boeken in de Salon van Weleer aan de Oudegracht. Het moordspel is gebaseerd op de politiethriller ‘Schat’ van schrijver Gert van Veen. In de historische werfkelder aan de Oudegracht ga je als rechercheurs van Bureau Utrecht op zoek naar bewijzen voor de moord op een Utrechtse makelaar en zijn assistente. De leider van het politieonderzoek, inspecteur Harrie van der Voort, heeft met zijn team een verdachte op het oog, maar moet veel moeite doen om de zaak ook bewijsmatig rond te krijgen. Daarom is de hulp van meer rechercheurs met een scherpe geest en diverse talenten meer dan gewenst. Los jij de zaak op? ‘Bureau Utrecht 2’ is geschikt voor groepen van drie tot en met negen personen vanaf 16 jaar.

Loose 18+

Waar: TivoliVredenburg

Wanneer: vrijdag 31 maart

Prijs: 18 euro

Get LOOSE! Op 31 maart is het tijd om naar LOOSE te gaan in Utrecht! Een nacht gevuld met knallende house en goede vibes met op het programma Joey Daniel, Odette en Stijn! De deuren van de zaal openen om 23.30 uur. Het feest gaat door tot in de late uurtjes, namelijk tot 5.00 uur.

De Futuristen: Wanneer is rijk, rijk genoeg?

Waar: TivoliVredenburg

Wanneer: maandag 3 april

Prijs: gratis, aanmelden noodzakelijk

Je Bezos, Elon Musk en Bill Gates. De superrijken zagen hun vermogen tijdens de pandemie alleen maar toenemen. Er zijn zelfs meer miljardairs dan ooit. Tegelijkertijd neemt de ongelijkheid toe. Hoeveel ongelijkheid is eigenlijk verantwoord? Bestaat er zoiets als een recht op extreme rijkdom? Of is het tijd voor een limiet op bezit en vermogen? Met losoof en econoom prof. Ingrid Robeyns. In samenwerking met het Nieuw Utrechts Toneel & Descartes Centre. De lezing is gratis te bezoeken, aanmelden is noodzakelijk via de website van Tivoli.

Ronde van Vlaanderen

Waar: EKKO

Wanneer: zondag 2 april

Prijs: 5 euro

Op de veertiende zondag van het jaar wordt het wielerseizoen pas echt geopend met een van de oudste en mooiste koersen van het jaar: de Ronde van Vlaanderen. In samenwerking met Het is Koers kunnen de echte wielerfans in gezamenlijkheid de koers weer op groot scherm in EKKO bekijken. De liefhebbers kunnen dit doen onder het genot van een Belgisch biertje en daarnaast staan er frieten op het menu, geheel in stijl natuurlijk. Sinds 2012 gaat de opbrengst naar een goed doel en, solidair met de recente acties en ontwikkelingen, gaat de opbrengst dit jaar via Giro 555 naar oorlogsslachto ers in Oekraïne en de slachto ers van de aardbevingen in Turkije en Syrië.

Kleine All 6+

Waar: Hoogt in de Bieb Neude

Wanneer: zaterdag 1 april

Prijs: 6,50 tot 7,50 euro

Kleine All vindt het heel vervelend dat zijn ouders gaan scheiden, maar hij weet niet hoe hij dat zeggen moet. Dan komt er hulp uit heel onverwachte hoek. Een buitenaards meisje in een klein ruimteschip kan zijn gedachten lezen. Tegelijkertijd moet All het meisje redden uit handen van een gemene schurk in deze leuke animatie lm met veel grappige guren. De kinder lm start om 14.00 uur, kaarten zijn te koop via de website van Hoogt.

ACHTER DE SCHERMEN

De Hoogstraat Revalidatie bestaat 75 jaar

De Hoogstraat Revalidatie bestaat op vrijdag 31 maart precies 75 jaar. De gehele week staat het revalidatiecentrum in het teken van haar jubileum. DUIC nam een kijkje achter de schermen bij De Hoogstraat en ging in gesprek met ergotherapeut Andy van Luttikhuizen (56) en revalidant Menno Stree and (27).

Op 31 maart 1948 opent De Hoogstraat voor het eerst haar deuren. Het revalidatiecentrum begint in dat jaar met het behandelen van militairen en mensen die gewond raakten tijdens de oorlog. Zes jaar later, in 1956, wordt er een landhuis gekocht en verbouwd tot revalidatiecentrum in de bossen van Leersum. Sinds 1988 is De Hoogstraat Revalidatie gevestigd in het huidige gebouw in Utrecht-Oost. In 75 jaar tijd is De Hoogstraat uitgegroeid tot een plek waar meer dan 750 medewerkers en vrijwilligers werkzaam zijn.

Bij De Hoogstraat staan drie afdelingen centraal: afdeling kind en jeugd, de neurologische afdeling en de combinatie van dwarslaesie en orthopedie. Jaarlijks worden er ruim zesduizend mensen poliklinisch behandeld, in de klinische fase bezoeken zo’n zeshonderd mensen per jaar het Utrechtse revalidatiecentrum. In totaal heeft De Hoogstraat honderdtwintig bedden beschikbaar, waarvan negentien voor kinderrevalidatie.

Een van de klinische revalidanten op de Zo’n tien weken geleden, op 14 januari, loopt Menno door een ski-ongeluk een incomplete dwarslaesie op, waardoor een deel van de zenuwen onder de dwarslaesie minder goed of nauwelijks meer werkt. Menno heeft geen gevoel meer van zijn heupen tot aan de tenen. Er volgt met spoed een eerste operatie aan zijn gebroken rug, drie uur na het ongeluk in het Oostenrijkse ziekenhuis in Innsbruck. Na een tweede operatie, wordt hij twee weken later per ambulance naar Nederland gebracht. Daar verblijft hij nog eens twee weken in het Radboudumc in zijn geboortestad Nijmegen, waarna hij op 10 februari naar De Hoogstraat in Utrecht wordt gebracht. “De Hoogstraat was voor mij een bewuste keuze. Het is dicht bij mijn huis in Utrecht-Noord waar ik al jaren woon, mijn sociale kring is Hoogstraat heeft qua locatie alles wat je nodig hebt”, aldus Menno.

Op de eerste dag ontmoet Menno ergotherapeut Andy van Luttikhuizen. “Ik kwam hier op vrijdag 10 februari binnen met mijn

ouders en vriendin. Er werd mij verteld dat ik na het weekend een rolstoel zou krijgen. Toen dacht ik: ik ga niet het hele weekend in bed liggen. Op dat moment kwam Andy mijn kamer oplopen. Hij ging direct een tijdelijke rolstoel voor me regelen. Ik had meteen zoiets van: dit voelt goed! Van Luttikhuizen en Menno zien elkaar nu ruim drie uur per week tijdens de ergotherapeutische behandelingen en hebben een bijzondere band opgebouwd. “Menno houdt mij scherp. Hij zoekt zelf veel uit op het internet en gaat telkens op zoek naar allerlei mogelijkheden die kunnen bijdragen aan zijn herstel”, zo vertelt Van Luttikhuizen.

Van Luttikhuizen werkt sinds juni 2020 op de afdeling dwarslaesie en orthopedie bij De

zeggen we ook: ‘denk in mogelijkheden en blijf je droom in het oog houden.’”

Band opbouwen Jaarlijks komen er ongeveer honderd revalidanten binnen op De Hoogstraat met een dwarslaesie. De 27-jarige Menno is op dit moment de jongste klinische revalidant op de afdeling dwarslaesie, maar leeftijd maakt volgens hem niet uit om een band op te bouwen met mede-revalidanten. “Ik deel een kamer met een 80-jarige mevrouw. We zijn echt vrienden geworden. Het is hartstikke gezellig. Leeftijd maakt echt niet uit om elkaar te begrijpen.” Naar verwachting verblijft Menno nog twee maanden intern bij De Hoogstraat. -

dule over dwarslaesie, nog meer in beweging krijgen. “Het levert goede resultaten op. Door gebruik te maken van de HoloLens en de spellen ligt de focus van de revalidanten minder op vallen, de angst wordt even weggehaald. Met die bril probeer je als therapeut iemand uit te dagen en te motiveren om te bewegen”, zo legt Van Luttikhuizen uit.

Techniek

Naast de middelen die op dit moment bij een revalidatie worden ingezet, ziet De Hoogstraat nog genoeg andere mogelijkheden voor in de toekomst. Zo staat een lopende band met projectie hoog op de dromenlijst van het Utrechtse revalidatiecentrum. Van Luttikhuizen: “Het zou heel mooi zijn als je de revalidant tijdens een behandeling het gevoel kan geven dat hij in zijn huiskamer loopt of een wandeling maakt door de woestijn. De techniek blijft zich ontwikkelen, maar de kosten voor deze nieuwe mogelijkheden zijn hoog.” Menno, die zich vrijwel dagelijks verdiept in de lopende onderzoeken, vertelt: “De techniek blijft meegroeien. De brace van 75 jaar geleden is bijvoorbeeld niet meer de brace van nu.”

Hoogstraat. Daarvoor werkte hij als ergo,- en fysiotherapeut in het Antoni van Leeuwenhoek in Amsterdam. “Het is mooi om op deze locatie in Utrecht je werk te mogen doen. De Hoogstraat is een bijzonder instituut, waar we het beste uit de mens willen halen. Revalideren moet je zelf doen, maar soms zijn er openingen nodig om te kijken wat er allemaal mogelijk is”, aldus de ergotherapeut.

Van Luttikhuizen noemt zichzelf en zijn collega’s ook wel ‘de specialisten in het dagelijks leven’: “Als het even niet meer gaat zoals het voorheen ging, dan kijken wij welke aanpassingen nodig zijn. We hebben onze zorgpaden voor een heldere therapieplanning, maar we bieden altijd zorg op maat. De therapie sluit aan bij waar iemand vandaan komt. Dat vind ik ook de kracht van De Hoogstraat. Eigenlijk werken we als één groot gezin. We proberen uit te stralen dat er heel veel mogelijk is tijdens en na een revalidatie. Daarom

lijks een soort schoolrooster, maar dan met vakken zoals fysiotherapie, ergotherapie en het knallen om te werken aan je herstel”, zo vertelt de gedisciplineerde Menno. “Ik ga er nog steeds vanuit dat alles goedkomt. Het gaat heel langzaam, maar er komt in kleine stapjes steeds weer wat gevoel en kracht terug.” Er lopen wereldwijde onderzoeken rondom de behandeling van mensen met een dwarslaesie. Zo wordt er gekeken naar nieuwe technieken en mogelijkheden om de kans op herstel te vergroten. Het Utrechtse revalidatiecentrum werd in 2019 genomineerd voor een Medische Inspirator-prijs met het project ‘Dwarslaesie in beweging met hologrammen’. Via een mixed reality-bril willen therapeuten dwarslaesie-revalidanten, met een aantal voor deze doelgroep speciaal ontwikkelde spellen en een informatiemo-

Tijdens de verjaardagsweek van De Hoogstraat gaan de reguliere behandelingen gewoon door, maar is er ook ruimte om stil te staan bij het jubileum. Zo wordt er onder meer tijd vrijgemaakt voor een taartje, is er een sportieve challenge-dag voor revalidanten en zijn er muzikale optredens in het restaurant van De Hoogstraat. Ook de rest van het jaar wordt er aandacht besteed aangala, het zwemevenement Rapenburg Race en wielerevenement Bike4Brains. Op 10 juni opent De Hoogstraat haar deuren voor iedereen die een kijkje achter de schermen wil krijgen. Op de website van De Hoogstraat is meer informatie te vinden over het jubileumjaar, de bijbehorende evenementen en mogelijke manieren om een bijdrage te leveren.

Menno: “Ik doe er alles aan om te herstellen. Het gevoel in mijn benen en voeten is weer grotendeels terug, nu de spierkracht nog. Daar ga ik helemaal voor!”

Tekst: Floor Vervoort / Fotogra e: Robert Oosterbroek

'De Hoogstraat is een bijzonder instituut, waar we het beste uit de mens willen halen' -

Andy van Luttikhuizen, ergotherapeut

OP BEZOEK BIJ BOEKHANDEL SAVANNAH BAY

‘Het is vooral een plek voor mensen om samen te komen en dingen te delen’

Begonnen als allereerste vrouwenboekwinkel van Nederland, inmiddels uitgegroeid tot ook een ontmoetingsplek en social space. Savannah Bay bestaat bijna veertig jaar en is gespecialiseerd in gender en seksualiteit, maar de “eigenzinnige selectie literatuur” bestaat ook uit boeken over postkolonialisme en steeds meer over natuur en klimaat. De winkel is allang niet alleen meer voor en door vrouwen, maar voor iedereen die geïnteresseerd is in deze thema’s.

Tekst: Bo Steehouwer / Fotogra e: Robert Oosterbroek

In de Telingstraat, die vanaf de Ganzenmarkt in de Slachtstraat overloopt, verwelkomen de vlaggen aan de gevel je bij de winkel. Binnen staan de boeken in de witte houten kasten keurig geordend op thema. Rechts in thee waar iedereen kan aanschuiven. Ook hangt er onder meer een zwart krijtbord met daarop alle activiteiten die deze maand plaatsvinden, zoals een gespreksgroep over non-monogamie, maar ook een trans- en gender-queer-gespreksgroep, schrijfcursussen en lezingen.

De winkel, die bijna veertig jaar bestaat, heeft een bijzondere geschiedenis. Het was de eerste feministische boekhandel in Nederland. De geschiedenis begint formeel in 1984, maar reikt verder terug in de tijd. Savannah Bay komt voort uit de eerste vrouwenboekwinkel in Nederland: De Heksenkelder.

In december 1975 opende De Heksenkelder de deuren in de werfkelder op de Oudegracht 261. In combinatie met het gelijknamige café op de begane grond groeide de winkel uit tot een belangrijk centrum van de tweede feministische golf in Utrecht en de rest van het land. In de loop van de jaren zeventig en tachtig ontstonden er ook in andere steden vrouwenboekhandels. Die dienden als distributiekanalen voor boeken en andere informatie die verder niet of nauwelijks te verkrijgen waren. Geen van die winkels bestaat meer.

In 1984 verhuisde de winkel vanuit de

vochtige werfkelder naar het pand op de Telingstraat. In de jaren 80 en 90 kwamen er naast boeken “voor, door en over vrouwen, emancipatie en feminisme” ook titels te liggen die gaan over postkolonialisme en LHBTQIA+-thema’s. De winkel draaide lang volledig op vrijwilligers, totdat Marischka Verbeek in 1997 de taak op zich nam om als ondernemer de zaak professioneler te maken. Zij is inmiddels 26 jaar eigenaar. Daarvoor was ze er zes jaar vrijwilliger.

En nog steeds is Savannah Bay voor het grootste deel een vrijwilligersorganisatie. De vrijwilligers draaien in principe één dienst van vier uur per week, maar veel van hen zijn in al hun enthousiasme daarnaast ook regelmatig in de winkel te vinden. Voor een extra dienst, of gewoon in hun vrije tijd. Dat geldt ook voor Melle. “Ik vind het hier heel leuk. Het voelt als een woonkamer. Hier vind je ook een stukje community, een social space.” Daar sluit Val, een andere vrijwilliger, zich helemaal bij aan. de thema’s spreken me erg aan.”

‘Unieke plek’

“Onze toegevoegde waarde is dat we meer zijn dan een boekwinkel”, vertelde Marischka eerder al eens aan DUIC. “Savannah Bay is geworteld in het idee dat boekverkoop een middel is, niet een doel. We willen mensen inspireren, laten nadenken, nieuwe ideeen geven of juist herkenning.” Savannah Bay noemt zichzelf vandaag de dag dan ook een

ontmoetingsplek.

“Er is hier zoveel”, zegt Sabine Ganzevoort, een van de twee betaalde winkelmanagers. Zij vormt het managers-team met Savitri van der Velden. “De verhalen van de boeken, maar ook die van de vrijwilligers en de klanten. Er komt hier een hele hoop samen. Of dat nou queer, klimaat of postcolonial is, heeft. De boekwinkel is een onderdeel, maar het is vooral een plek voor mensen om samen te komen en dingen te delen. Dat maakt het hier een unieke plek.”

Zo vertelt Sabine dat er laatst iemand binnenkwam, enigszins in paniek, met een open relatie. Daar wilde ze het graag over hebben en meer over weten. “We zetten haar neer met een kop thee, praatten erover en raadden haar boeken erover aan. Laatst waren er ook ouders van wie hun kind als non-binair uit de kast was gekomen. Zij wisten niet zo goed wat dat nou precies was en ook daar konden we bij helpen.”

'Grappige mix'

Sabine is erg tevreden met hoe het op dit moment gaat. “We hebben natuurlijk met co-

rona wat gekke jaren gehad, maar daarin zag je wel wat voor een vaste achterban we hebben die ons heel erg steunde. Dat was heel

De komende periode wordt opnieuw even anders dan anders, zegt Sabine. “Marischka neemt een sabbatical van 3,5 maand. Zij is het gezicht van de winkel. Dus ik ben benieuwd hoe die komende tijd eruit zal zien, maar het gaat heel goed. We hebben een heel sterk vrijwilligersteam dat graag hier wil werken. We moeten ook wel eens nee verkopen. Verder komt er een nieuw publiek van jonge mensen binnen. Samen met onze vaste oudere klanten is dat een grappige mix.”

Naast haar sabbatical, is Marischka ook op zoek naar een of meerdere mede-eigenaren voor Savannah Bay. Het idee is dat diegene eerst samen de winkel komt runnen en uiteindelijk Marischka opvolgt. “Savannah Bay is belangrijk en moet toekomstbestendig blijven”, schrijft ze er onder andere over op de site van haar winkel. “Ook daarom heb ik behoefte aan mensen die met verse energie nieuwe perspectieven brengen. Die mee kunnen denken over en bouwen aan de plek die Savannah Bay moet zijn en blijven.”

Zwarte Water: van vaarweg naar beeldentuin

De historische vereniging Oud-Utrecht maakt voor DUIC wandelingen door de stad, op zoek naar bijzonder erfgoed. Dit keer lopen we langs het Zwarte Water. We beginnen bij de monding in de Vecht, wandelen via de Zaagmolenkade en Willem Arntszkade naar het Majoor Bosshardtplantsoen, en eventueel terug. Saai? Helemaal niet! Er zijn nog steeds sporen te vinden van de watergang en er staan verweesde kunstwerken.

De eeuwenoude watergang in Lauwerecht, het Zwarte Water, is in de vroege Middeleeuwen met de hand gegraven en mondt uit in de Vecht. Het water dankt haar naam aan de door de veengrond veroorzaakte donkere kleur. Langs de kaden waren bedrijven gevestigd, zoals pottenbakkers, scheepstimmerwerfjes, olieslagers en molens, maar er werd ook tuin- en akkerbouw bedreven. Tot 1940 was het water een belangrijke vervoersader voor goederen.

Monding en driesprong

Bij de monding naast de Jan van Lingtuin staat het beeld ‘De Ochtend’, vervaardigd door Pieter d’Hont (1917-1997). Verderop staan nog meer beelden, maar eerst steken we de straat Lauwerecht over en gaan rechts van het water het trapje af. Er hangt een oude, verstilde sfeer. Her en der staan zitjes en bloempotten met groen. De brede deuren in sommige gebouwen tonen dat hier vroeger bedrijven zaten. Over het water, de Oosterstroom, lopen we linksaf de brug over en houden links aan. Via de volgende brug komen we links van het Zwarte Water uit. Hier is een driesprong van waterlopen met mooie schutsluisjes voor het waterpeil, dat hiermee al eeuwenlang geregeld wordt. Wat een prachtig stukje stad. We steken de Merelstraat over en blijven links. Vroeger lag hier een brug. Op het straatnaambordje staat Zwartewater. We lopen dus goed, maar het water is verdwenen.

‘Zwarte Water dicht met wit zand’ Tussen 1964 en 1974 is het grootste gedeelte -van Merelstraat tot Kardinaal de Jongwegvan deze mooie watergang gedempt, on-

danks acties en protesten van de Utrechters.

‘Zwarte Water dicht met wit zand’ kopte het Utrechtsch Nieuwsblad op 4 april 1967. Wat overbleef was een parkeerplaatsje.

Historie laat zich niet zo gemakkelijk wegvagen. Wij volgen iets naar links het Zwarte Water, een groenstrook. We passeren een speelveldje, waar tot in de jaren ’30 een boerderijtje stond. De verschillende huizen vertellen dat de stad veranderde: van een buurt voor ambachtslieden naar een woonwijk, begin twintigste eeuw. Bij het kruispunt Draaiweg / Johannnes de Bekastraat steken we over -het plantsoen is links evenals het beeld ‘De Gewichtheffer Kan Geen Hoogte Krijgen’ uit 1969 van Nel van Lith (1932). Het beeld staat symbool voor haar leven vol tegenslagen en stond jarenlang in de opslag. In 2005 kwam het hier.

Verweesde werken

Beeldhouwwerken worden, na jarenlang de straat te hebben gesierd, soms opgeborgen in een depot en worden dan ‘verweesd’ genoemd, want ze zijn hun omgeving kwijt. In Utrecht staan in Fort de Bilt de mooiste kunstwerken te verstoffen, zoals ‘De Gewichtheffer’. Oud-verzetsstrijdster Tini Chamboné-Mooij bracht daar verandering in.

Dankzij Tini en haar zoon Charles werd een aantal kunstwerken herplaatst aan het gedempte Zwarte Water.

Beelden op een rij

Op de Zaagmolenkade staat voorbij het speeltuintje nog een beeld. Het is een ruiterstandbeeld getiteld ‘De Wachter’ (1973) door Erik Claus (1936). Het stond bij een school maar

raakte verweesd, tot 2017.

De muurtjes even verderop even verderop vormen een gezellig hoekje, maar het is de Floris Heermalebrug. Ooit liep onder deze brug, die nog steeds zo heet, het water door. Meteen erachter staat ‘Kikker’ (1970), vervaardigd door de Utrechter Paulus Reinhard (1929). Sinds 2017 staat het dier hier.

Links ligt Tuinwijk. De architectuur is kenmerkend voor de tuindorpen die in die tijd, aan het begin van de twintigste eeuw in diverse steden werden gebouwd. Er hangt een leefbare sfeer. Omlopen om de mooie wijk verder te bekijken is de moeite waard. Dus de liefhebbers kunnen hier een omweg maken en even de Melis Stokestraat inlopen. Dan de eerste straat rechts (Burmastraat) en weer de eerste rechts (Gerard Noodtstraat).

De wijk vormt door het kleurgebruik van het schilderwerk en de architectuur een eenheid. Het Zwarte Water fungeerde bij de bouw van deze wijk als aanvoerkanaal voor bouwmaterialen Toen de huizen gereed waren werden ook de inboedels vaak via het Zwarte Water vervoerd. Bij de Willem Arntzstraat gaan we links en vervolgen we onze wandeling langs de beeldentuin.

Voor degenen die gewoon rechtdoor zijn gewandeld doemt na ‘Kikker’ ter hoogte van nummers 34 en 35 het volgende kunstwerk op: ‘Zitplastiek Zonder Titel’ (1967), gecreeerd door de Utrechter Albert Dresmé (19152003). Ooit sierde het een schoolplein. De school werd gesloopt, het beeld opgeslagen, maar het zag in 2014 opnieuw het daglicht.

Bomen en beelden wisselen elkaar af. Bij het Willem van Noortplein staat ‘Drie Vrouwen’ uit 1966 van Jan Meefout (1915-1993).

Het stond ooit aan de Marco Pololaan, werd verweesd, maar sinds 2017 staat het weer buiten.

‘De Rattenvanger van Hamelen’ (1964), gehouwen door Paulus Reinhard, die ook ‘Kikker’ maakte, werd in 2003 als eerste geplaatst aan het Zwarte Water.

Beeldentuin in beweging

Aan het sierhekwerk bij de Willem van Noortstraat naar het Majoor Bosschardtplantsoen is te zien dat dit vroeger een brug was. De witte balustrade bovenop de bakstenen wering, staat dwars op het plantsoen. De uiteinden ervan zijn geconstrueerd in sierlijke bogen, die bijna cirkels vormen. Die zijn blijven zitten. De oude brug is hiermee bijna een kunstwerk geworden. Wij gaan de brug over en aan de overkant van het bomenveld is de Kardinaal de Jongweg waarachter het water verdergaat.

Onlangs kwam er een beeld bij, nummer zeven in de rij, ongeveer ter hoogte van de Gerard Noodtstraat. Twee schapen lijken beschutting te zoeken onder een boom. Er hangt nog geen informatiebordje met naam van de maker en titel.

Wie had kunnen denken dat in de loop der jaren een parkeerplaats, en in het verlengde ervan een groen strookje, een bijzondere beeldentuin zou worden? Het Zwarte Water krijgen we nooit meer terug, maar met verweesde kunst weten de Utrechters er tóch weer iets moois van te maken!

Tekst: Ester Smit / Fotogra e: Het Utrechts Archief

Gezicht op de Floris Heermalebrug over het Zwarte Water, rechts de Willem Arntszkade. Foto K. Roelants (1927)

Gezicht op een scheepstimmerwerfje aan het Zwarte Water. Op de voorgrond de Oosterstroom, links het Zwarte Water. Foto G.J. Lauwers (1928-1932)

Het sluisje in het Zwarte Water vanaf de Nieuwe Keizersgracht. Foto R. van der Woude (1966)

Afbeelding van de demping ongeveer ter hoogte van de Ingen Houszstraat, gezien vanaf de Willem van Noortbrug. Foto L. H. Ho and (02 april 1967)

Straatnamen

Minrebroederstraat

De Minrebroederstraat is een honderdvijftig meter lange straat in de binnenstad van Utrecht. De straat loopt vanaf de Ganzenmarkt en Telingstraat tot de Korte Jansstraat. De straat heeft zijn naam te danken aan het voormalige Minrebroederklooster, een klooster van de franciscanen (ook wel minderbroeders genoemd) gelegen tussen de Minrebroederstraat en het Janskerkhof. Het klooster stond hier van 1246 tot 1578. Een deel van het gebouw is blijven staan en dient nu als juridische bibliotheek van Universiteit Utrecht. De panden aan de noordzijde van de straat (met de even nummers) behoorden tot aan de Reformatie voor een groot deel bij het terrein van het klooster.

Een groot deel van de straat bestaat uit gemeentelijke monumenten en rijksmonumenten. Volgens de ‘Lijst van beschermde monumenten’ van gemeente Utrecht zijn de panden op nummer 1, 2, 5, 11, 12, 14, 15, 21, 28 en 30 rijksmonumenten. Op nummer 21 bevindt zich de Sint-Willibrordkerk, een rooms-katholieke kerk in neogotische stijl. De kerk is gebouwd in de jaren 1875 tot 1877.

Aan de kant van de Minrebroederstraat heeft de kerk een kleine kloostergang. De gebouwen op nummer 6, 7, 9, 13, 25, 26, 27 zijn gemeentelijke monumenten. De panden op nummer 3 en 16 zijn zowel rijksmonument als gemeentelijk monument. Volgens de geschiedenis van ‘Huizen aan het Janskerkhof’ werd het pand op huisnummer 20 in de eerste helft van de zeventiende eeuw gebouwd. In de negentiende eeuw werd het huis verbouwd voor het Utrecht Stedelijk Gymnasium. In 1912 werd het schoolgebouw uitgebreid met de huizen van nummer 16 en 18. Het samengevoegde pand kreeg het adres Minrebroederstraat 16. Nummer 18 en 20 zijn dan ook geen aparte adressen/panden meer in de huidige straat. Op nummer 16 bevindt zich nu de Academiegalerie van de Hogeschool voor Kunsten Utrecht (HKU).

Volgende week vertellen we het verhaal achter de Jacobsgasthuissteeg. Kun jij ons meer vertellen over de herkomst van deze straatnaam? Laat het ons dan weten.

In other news

Op de Marienplatz in München is het maar moeilijk om een goede plek voor je ook in Utrecht wel bekend in de oren klinkt. Twee gemeenteraadsfracties in München kijken dan ook naar de Domstad voor een goede oplossing voor dit probleem, meldt de Duitse krant Abendzeitung. -

stallingen op de Marienplatz zijn meestal allemaal bezet en dus zoekt het gemeentebestuur van München naar oplossingen. De ge-

meenteraadsfracties SPD/Volt en Grüne kijken daarvoor onder meer naar Utrecht en zouden graag zienstalling komt. “Das es auch anders gehen kann, zeigt ein Blick ins Ausland – zum Beispiel nach Tokio oder Utrecht. Hier haben Radler die Möglichkeit, ihren Drahtesel sicher, trocken und bequem in einem unterirdischen Parkhaus für Fahrräder abzustellen.”

In het gebied wordt door de Duitse spoorwegmaatschappij DB momenteel een nieuw station aan-

In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen.

De stad in cijfers

In de rubriek Utrecht in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van aantal Utrechters dat een ets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.

Er zijn steeds minder betaalbare woningen te vinden in Utrecht. Daarnaast komen er in 2023/2024 ook minder huizen bij in de stad. Dat is te lezen in de rapportage ‘Wonen in Utrecht’. Hierin zijn veel feiten en cijfers te vinden rondom het thema wonen.

In het rapport is onder andere te lezen dat het aandeel sociale huurwoningen van 35 procent in 2019 is afgenomen naar 32 procent in 2022. Dat terwijl de gemeente streeft naar een woningvoorraad die voor 35 procent uit sociale huur bestaat. De daling komt volledig voor rekening van de particuliere huursector. Door de krapte op de woningmarkt en de stijgende WOZ-waarden stijgen de huurprijzen in deze sector tot boven de sociale huurgrens. Het aandeel sociale huurwoningen van corporaties is

#met 29 procent al jarenlang stabiel. Ook voor mensen met een middeninkomen is het lastiger om woonruimte te vinden in Utrecht, blijkt uit het rapport. Want ondanks dat het aantal huurhuizen in deze categorie is gestegen, van 11 procent in 2021 naar 14 procent in 2022, zijn de koopwoningen duurder geworden, waardoor er in totaal minder huizen zijn voor de middeninkomens.

Vanwege de zeer sterke prijsstijgingen in de afgelopen jaren is het aandeel dure koop gegroeid. In 2019 was het aandeel dure koopwoningen 26 procent, in 2022 is dat gestegen naar 33 procent. Het aandeel betaalbare koop kende een afname van 19 procent in 2019 naar 15 procent in 2020, waarna het met 12 procent stabiel bleef in de jaren 2021 en 2022.

gelegd, waardoor er ook ruimte zou kunnen komen voor een onMarienhof könnte so Platz für ein unterirdisches Parkhaus mit bis zu 700 Quadratmetern entstehen. Bequem, sicher und trocken – mit solchen Abstellplätzen wollen wir mehr Menschen dafür begeistern, mit dem Rad in die Innenstadt zu kommen", zegt woordvoerder Nikolaus Gradl van SPD/Volt tegen Abendzeitung. Gradl voegt toe dat hij in elk geval optimistisch is over de mogelijkheid.

'Das es auch anders gehen kann, zeigt ein Blick ins Ausland'

SPORTUTRECHT

Utrechts Schoolvoetbal 2023 kent andere opzet

Het is een uitdaging: geen scheidsrechters meer en gemengde elftallen, in ieder geval in de jongere leeftijdsgroepen. En, als het even kan meer kinderen aan het sporten en het bewegen krijgen door hen te laten ervaren hoe leuk samen sporten en bewegen is en dat winnen van ondergeschikt belang is. Geen sinecure want van oudsher is dit traditionele schoolvoetbal voor vele scholen en hun voetballers DE kans om een andere school een poepje te laten ruiken. Oftewel, de strijd om de eer, de winst en het uiteindelijke kampioenschap weegt zwaar!

Projectleider van het schoolvoetbal is Mats Meijerhof van Sport Utrecht. Hij beseft als geen ander dat de veranderingen die dit jaar zijn ingevoerd de tijd nodig hebben om te beklijven. “Het doel voor die veranderingen moet helder zijn. Het gaat erom dat álle kinderen welkom zijn tijdens het schoolvoetbaltoernooi en plezier hebben. Eerder werden er op sommige scholen selecties gemaakt om op die manier zo hoog mogelijk te eindigen. Andere kinderen kwamen hierdoor te weinig aan de bak, of hadden het gevoel ‘laat maar, ik kan dat toch niet’. En dat is nu precies wat we niet willen. We hebben vanuit Sport Utrecht nu dus geprobeerd dit toffe toernooi verder uit te bouwen. In deze nieuwe opzet spelen de teams van de kinderen uit de groepen 5/6 en de groepen 7/8 tegen elkaar. Het liefst in gemengde teams. Iedereen speelt evenveel wedstrijden en de scheidsrechters zijn vervangen door spelbegeleiders. We hebben het uitgebreid met de belanghebbenden besproken, want natuurlijk zijn er ook een aantal hobbels. Zoals bijvoorbeeld het feit dat sommige scholen moeite hebben met het maken van gemengde teams of dit gewoon getalsmatig niet rondkrijgen.

Daar worden dus oplossingen voor gezocht. Ook zal het wennen zijn voor schoolbegeleiders en ouders en natuurlijk voor de kinderen dat er geen scheidsrechters meer zijn. Dat betekent meer druk op de scholen en ouders en wennen voor de kinderen”, zegt Meijerhof daags voor aanvang van dit toernooi.

Wennen

Burak Oktem, vakdocent Bewegingsonderwijs van basisschool de Olijfboom uit Kanaleneiland is een van de docenten die de uitdaging is aangegaan. Na twee dagen praktijk heeft hij een aardig beeld gekregen van deze nieuwe opzet. “Ik was oorspronkelijk ook wel wat terughoudend. Als ik aan mijn eigen basisschooltijd denk, dan was dit voetbaltoernooi voor mij hét moment van het jaar waarop ik wilde winnen. Dus ook ik moest wennen aan deze nieuwe benadering, maar constateer dat de opzet zeker voor de lagere leeftijdsgroepen heeft gewerkt. We hadden gemengde teams, wat de kinderen eigenlijk heel erg leuk vonden en het idee met de spelbegeleiders pakte ook prima uit. Het was heel erg leuk te zien dat de kinderen elkaar gingen helpen en zaken gingen uitleggen als er een

Sport en onderwijs, het is en blijft een gouden combinatie. Via de scholen komt er veel jeugd in aanraking met een sport. Maar net zoals in de rest van de maatschappij zijn er hier ook tal van nieuwe inzichten. Verenigingen en andere aanbieders proberen gehoor te geven aan het toenemende individualisme en andere ontwikkelingen binnen de sport. Dit keer nam Marina van Huissteden-Kaspers voor DUIC en SportUtrecht een kijkje achter de schermen van het traditionele Utrechtse schoolvoetbaltoernooi. Maar liefst 5000 Utrechtse kinderen zijn in maart en april vijf weken lang, verdeeld over twintig toernooidagen aan het voetballen.

onduidelijke situatie tijdens de wedstrijd was. Ze waren echt aan het samenwerken.”

Bij de oudste jeugd lag het echter wel wat anders. “Wij deden hieraan mee met een jongens- en een meidenteam. Ik heb ook ouders niet horen protesteren tegen de invoer van gemengde teams, maar getalsmatig kwam dit zo uit. En het moet gezegd worden, hier hebben we wel moeten ingrijpen tijdens de wedstrijden, want het ging er zowel bij ons als bij de tegenstander soms best hard aan toe. Want bij deze leeftijdscategorie is winnen toch echt wel belangrijk. En ik snap dat wel en vind dat ook niet erg. Een kind moet toch ook leren om te winnen en te verliezen.”

Burak denkt wel dat als kinderen met deze methode opgroeien de kans bestaat dat ze het over een paar jaar heel gewoon vinden dat er gemengde teams zijn, maar betwijfeld of de wil om te winnen dan anders zal zijn. “We moeten dit uiteraard evalueren. Ik was bijvoorbeeld heel erg enthousiast over het programma dat naast het voetbal werd uitgevoerd. Dit was veel meer dan anders. Die kinderen die niet van voetbal hielden waren bezig met andere zaken, zoals gooien, darten, springen en er werd heel veel gedanst. Dat vind ik een grote winst van deze opzet. Want ook die kinderen maken dus kennis met bewegen en sporten.”

Sfeerimpressie van het schoolvoetbaltoernooi in Lunetten bij DVSU. Fotogra e: Stan van der Voet

Nieuwbouwproject Havenkwartier in Nieuwegein. Gelegen in Rijnhuizen aan het Merwedekanaal.

Van extreem energiezuinige woningen t/m nul-op-de-meter-plus-woningen.

Fase 1: 55 woningen | Comfortabel en luxe wonen | Omringd door water en groen | Volop genieten aan de gezellige haven | Weinig tot geen energiekosten | Prognose start bouw Fase 1: 2e helft 2023

Rij- en hoekwoningen

• GBO: 136 m2 • Kavelopp: 109 t/m 191 m2 • Beukmaat: 5.40 meter • Ligging aan de Marconibaan

12 extreem energiezuinige woningen

De 12 rij- en hoekwoningen van Blok 2 bevinden zich aan de oostzijde van Havenkwartier, aan de Marconibaan.

De woningen hebben een ruime woonkamer met open keuken. Ruime badkamer met douche en toilet. 4 slaapkamers en

een grote vrij in te delen ruimte op de 2e verdieping. De tuin is gesitueerd op het westen waardoor je hier dus heerlijk kunt genieten van de middag- en avondzon.

HAVENKWARTIER-NIEUWEGEIN

VERKOOP EN INFORMATIE

.NL