ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ2016 by Η ΔΡΑΣΗ ΜΑΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ

Χρόνοι φεύγουν καί χρόνοι ἔρχονται, μέρες καί νύχτες ἀδιάκοπα, στό ἀέναο στροβίλισμα τῶν καιρῶν. «Παράγει γάρ τό σχῆμα τοῦ κόσμου τούτου» (Α΄ Κορ. ζ΄ 31), ἀλλάζει, φεύγει, χάνεται. Ὅλα σέ μιάν ἀδιάκοπη κίνηση, στό ροῦ τῆς ἱστορίας, στό ποτάμι τοῦ αἰῶνος τούτου πού κυλᾶ πρός τίς ἀχανεῖς ἀβύσσους τῆς αἰωνιότητος... Καί μέσα στήν κίνηση τῆς ἱστορίας, ἡ διαπόρευση τοῦ ἀνθρώπου. Γενιές πᾶνε καί γενιές ἔρχονται. Καί πάνω στή σκηνή τοῦ ἐπίγειου θεάτρου, πάλι ἡ ἀδιάκοπη κίνηση, ἡ ἀέναη συντυχία, ἡ συνεχής συναλλαγή. Οἱ δρόμοι γεμάτοι κόσμο˙ νά κινεῖται, νά βαδίζει, νά δραστηριοποιεῖται, νά κατευθύνεται... Πρός τά ποῦ ἄραγε ; Ποιός ξέρει νά τό πεῖ; Ποιός εἶναι σέ θέση νά ἀπαντήσει πρός τί ὅλη αὐτή ἡ κινητικότητα, ἡ δραστηριοποίηση ; «Μέντοι γε ἐν εἰκόνι διαπορεύεται ἄνθρωπος» (Ψαλ. λη΄ 7). Ὁ αἰώνιος νόμος τοῦ Θεοῦ διακρίνει τήν οὐσία τοῦ πράγματος. Καί θέτει τίς ἀληθινές ἀξιολογικές βάσεις τοῦ φαινομένου. «Ἐν εἰκόνι». Σά σκιά, σάν ἴνδαλμα, σά φάντασμα. Μιά εἰκόνα πού περνᾶ καί σβήνει καί χάνεται. Αὐτή εἶναι ὅλη ἡ ζωή, ὅλη ἡ πορεία τοῦ ἀνθρώπου πάνω στό πρόσωπο τῆς γῆς. Ὅπως περνᾶ ἀπ’ τά μάτια σου μιά κινηματογραφική ταινία. Σκηνές, εἰκόνες, ἡ μία πίσω ἀπό τήν ἄλλη. Καί ἡ ταινία συνεχίζει νά γυρνᾶ, καί οἱ εἰκόνες συνεχίζουν νά περνᾶνε. Κάποια εἰκόνα λιτή, φτωχή, ἀδύναμη. Κάποια ἄλλη δυνατή, πληθωρική, ἐντυπωσιακή. Μέ χρώματα καί ἐναλλαγές καί ἐκπλήξεις. Ἡ πρώτη σέ ἀφήνει ἀδιάφορο. Ἡ δεύτερη σέ διεγείρει. Καί οἱ δύο τελικά περνοῦν, πέρασαν, ἔφυγαν. Κάποια τρίτη θά ἔρθει νά τίς ἀντικαταστήσει, γιά νά ÿ Τεῦχος 535, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016

κεντρίσει ἴσως ἀκόμα περισσότερο τό ἐνδιαφέρον, νά ἑλκύσει τήν προσοχή, νά ἐξάψει τήν περιέργεια. «Ἐν εἰκόνι». Ἐσύ θά τή φτιάξεις τήν εἰκόνα. Τήν εἰκόνα σου. Μπορεῖ ἐνδεχομένως νά ἀγοράσεις ποικιλία χρωμάτων, γιά νά τήν κάνεις ἑλκυστική. Νά τήν περάσεις καί ἀπό λεπτή ψηφιακή ἐπεξεργασία, γιά νά τῆς ἐξαλείψεις κάθε ἀτέλεια. Νά τῆς προσδώσεις καί κάποια εἰδικά τεχνικά χαρακτηριστικά, γιά νά τήν κάνεις νά φαίνεται ἰδανική, φαντασμαγορική. Θά τή φορέσεις μετά καί θά βγεῖς ἔξω στούς δρόμους. Θά ζητήσεις νά προσελκύσεις τά μάτια τῶν ἄλλων ἐπάνω σου. Ἐνδεχομένως νά τό καταφέρεις. Μά τελικά θά περάσεις, θά φύγεις. Θά χαθεῖ ἡ εἰκόνα σου. Καί ὅσο πιό ψεύτικη ἦταν, τόσο καί τό κενό πού θά ἀφήσει πίσω της πιό τραγικό. Τό χάσμα μεγαλύτερο. Τό σκοτάδι πιό ψηλαφητό. Τί πέτυχες λοιπόν ; «Οὐδέν τῶν ἐν εἰκόνι γεγραμμένων οἱ ζῶντες διαφέρουσιν ἄνθρωποι˙ ὁμοίως γάρ καί τούτων κἀκείνων ἡ φύσις ὑπορρεῖ τῷ χρόνῳ καί διαφθείρεται». Ζωγραφιές κινούμενες οἱ ἄνθρωποι. Καί ὅπως ἡ ζωγραφιά κάποτε φθείρεται καί σβήνει, ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος μέ τό χρόνο. Ἐκτός ἄν...  2016. Μιά νέα ἀκόμη χρονιά. Πού ὅμως θά προσθέσει παλαιότητα στήν κινούμενη ζωγραφιά. Ἐκτός ἄν ἐνδυθῶ «τόν νέον ἄνθρωπον, τόν ἀνακαινούμενον... κατ’ εἰκόνα τοῦ κτίσαντος αὐτόν» (Κολ. γ΄ 10). Τοῦ Χριστοῦ, πού γι’ αὐτό εἰσῆλθε στό χρόνο, στήν ἱστορία, γιά νά μᾶς ἀνακαινίσει μέ τήν ἀγάπη Του καί νά μᾶς καταστήσει συμμόρφους τῆς εἰκόνος Του. Γιά νά μήν παύουμε στό ἑξῆς νά κινούμαστε πρός τό ἀρχέτυπον τῆς μορφῆς Του καί νά διαπορευόμαστε «ἀπό δόξης εἰς δόξαν» σέ μιάν ἀέναη κίνηση ἔξω ἀπό τά ὅρια τοῦ χρόνου. Στίς ἀχανεῖς ἀβύσσους τῆς αἰωνιότητος... q

Τεῦχος 535, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016

ρθε ὁ καιρός πού ὁ παππούς καί ἡ γιαγιά θά ᾽φευγαν γιά μικροδιακοπές. Πῆγαν νά χαιρετήσουν τά ἐγγονάκια τους : − Θά πᾶμε στό νησί ! εἶπαν. Ἡ τρίχρονη Αἰμιλίτσα πετάχτηκε σά νά ᾽ταν ἕτοιμη ἀπό καιρό. Ἄνοιξε τά ματάκια πού ἄστραφταν καί : − Ἔχετε καράβι, σημαία, χάρτη ; ρώτησε μέ ἔγνοια τό ἀθῶο τοῦ «Παιδικοῦ»!  Στήν ἀρχή τοῦ νέου χρόνου, τό παιδί πού κρύβουμε μέσα μας, νέοι καί γέροι, ρωτάει : − Ἔχεις καράβι, σημαία, χάρτη ; Καί ἡ εἰλικρίνεια ἀπαιτεῖ τήν ἀπάντηση : − Τό καράβι ; Εἶμαι ἐγώ. Ἡ σημαία ; Ἀκαθόριστη. Ὁ χάρτης ; Τόν ξέχασα στό προηγούμενο λιμάνι... Ἀδελφοί μου, «ὁ χρόνος τοῦ βίου τρέχει, τί μάτην ταραττώμεθα ;». Φίλα Ἀντιφίλου

Τεῦχος 535, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016

ό 1883 τέσσερις τρομερές ἡφαιστειακές ἐκρήξεις ἐξάλειψαν τά δύο τρίτα τοῦ νησιοῦ Κρακατόα τῆς Ἰνδονησίας, καταστρέφοντας ὅλη τή ζωή καί βλάστηση στά ὑπολείμματα τοῦ νησιοῦ καί προκαλώντας τό θάνατο, μέ τό φοβερό Τσουνάμι πού ἀκολούθησε, σέ πάνω ἀπό 36.000 ἀνθρώπους στίς γειτονικές ἀκτές. Οἱ πρῶτοι ἐπιστήμονες πού ἐπισκέφθηκαν αὐτό πού ἀπέμεινε ἀπό τό νησί ἐννέα μῆνες ἀργότερα, δέν μπόρεσαν νά ἐντοπίσουν ἄλλο ἴχνος ζωῆς πέρα ἀπό μία ἀράχνη. Τό νησί εἶχε οὐσιαστικά ἀποστειρωθεῖ ἀπ’ τίς πολύ ὑψηλές θερμοκρασίες τῆς λάβας. Ὅμως πολύ σύντομα ἡ ζωή ἔκανε τήν ἐπανεμφάνισή της, στήν ἀρχή μέ χλόη καί μετά μέ θάμνους, δέντρα, πτηνά, ζῶα... Ἡ ζωή μοιάζει νά εἶναι ἀκατανίκητη, ἰσχυρότερη καί ἀπό τίς πιό ἰσχυρές δυνάμεις τοῦ πλανήτη μας. Αὐτό κάνει μερικούς νά πιστεύουν ὅτι θά μποροῦσε νά ὑπάρχει ζωή, καί γιατί ὄχι καί νά φιλοξενηθεῖ ζωή, καί σέ ἄλλα οὐράνια σώματα. Βασικότερη (ὄχι ὅμως καί ἐπαρκής) προϋπόθεση θεωρεῖται ἡ ὕπαρξη νεροῦ σέ ὑγρή μορφή.

Τεῦχος 535, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016

εἰκ 1: Τόν περασμένο Σεπτέμβριο ἡ NASA ἀνακοίνωσε πανηγυρικά τήν ὕπαρξη αὐλακιῶν σέ ἀρειανές πλαγιές, πού ἀποδίδονται στήν ἐποχιακή ροή ἐξαιρετικά ἁλμυροῦ νεροῦ μέ θερμοκρασία δεκάδες βαθμούς ὑπό τό μηδέν. Κατά τή διάρκεια τῆς ροῆς τό νερό σταδιακά ἐξατμίζεται λόγῳ τῆς ἐξαιρετικά χαμηλῆς ἀτμοσφαιρικῆς πίεσης.

εἰκ 2: Ἀμερικανική διαφήμιση τοῦ 1893: «Ὁ Ἄρης κατοικεῖται καί θέλουν σαπούνι Kirk».

Ὁ κόκ κι νο ς πλ αν ή της Τέταρτος σέ ἀπόσταση ἀπό τόν ἥλιο, δεύτερος μικρότερος πλανήτης μετά τόν Ἑρμῆ, κόκκινος λόγῳ τῶν πολλῶν ὀξειδίων σιδήρου πού περιέχει, ὁ γειτονικός μας πλανήτης Ἄρης, ἔχει διεγείρει τή φαντασία τῶν ἀνθρώπων ἀπό τήν ἀρχαιότητα μέχρι σήμερα. Ἡ μικρή κόκκινη κουκκίδα μέ τίς περίεργες διαδρομές στό νυχτερινό οὐρανό θεωρήθηκε κάτι σάν κακός οἰωνός, σύμβολο τοῦ πολέμου καί τῆς ἐπιθετικότητας, γι’ αὐτό καί πῆρε τό ὄνομα τοῦ θεοῦ τοῦ πολέμου μέ σύμβολο τήν ἀσπίδα καί τό δόρυ. Ὁ περίεργος πλανήτης δέν ἐγκατέλειψε τήν ἀπειλητική του φήμη, ἀκόμη καί ὅταν προόδευσε ἡ ἐπιστήμη. Κατά τά τέλη τοῦ 19ου αἰώνα οἱ ἀστρονόμοι, χρησιμοποιώντας προηγμένα τηλεσκόπια, διέκριναν παράξενες γραμμές στήν ἐπιφάνεια τοῦ Ἄρη, οἱ ὁποῖες ἀποδόθηκαν σέ τεχνητά κανάλια (ἀργότερα ἀποδείχθηκε ὅτι τά νομιζόμενα κανάλια ἦταν ὀπτική ἀπάτη). Αὐτό συνδυασμένο καί μέ ἀναφορές γιά περίεργα ραδιοσήματα καί κάποια ἀναλαμπή φωτός ἀπό τήν κατεύθυνση τοῦ πλανήτη, ὁδήγησε στήν πεποίθηση ὅτι ὁ Ἄρης κατοικεῖται ἀπό εὐφυή ὄντα. Πιθανόν χάνει σταδιακά τό νερό του καί ὁ ἀρχαῖος πολιτισμός πού τόν κατοικεῖ κατασκευάζει ἀρδευτικά ἔργα. Ἡ ἰδέα αὐτή πέρασε καί σέ συγγράμματα καί σέ ἐγκυκλοπαίδειες. Mέ τή βοήθεια εὐφάνταστων σεναριογράφων ἡ ἀρειανή ἀπειλή πῆρε τή μορφή δύσμορφων Ἀρειανῶν, πού θά ἐπιχειροῦσαν νά εἰσβάλουν στή γῆ. Οἱ σχέσεις μας μέ τόν γειτονικό μας πλανήτη ὑπῆρξαν ἀνέκαθεν... τεταμένες καί ἐχθρικές ! Πρόσφατα ἡ NASA ἀποφάσισε νά κηρύξει... μονομερή ἐκεχειρία ! Κίνηση... καλῆς θελήσεως ; Μᾶλλον διπλωματικός ἑλιγμός, προτοῦ ἐπιχειρήσει μία προσεκτικά σχεδιαζόμενη... εἰσβολή. Ἤδη ἔχει ἀποστείλει ἀπό καιρό κατασκοπευτικά ὀχήματα. Καί οἱ πληροφορίες πού ἔχει συλλέξει ;... Δέν πρόκειται ἀκριβῶς γιά γῆ τῆς ἐπαγγελίας στήν ὁποία ρέει μέλι καί γάλα, ἀλλά γιά ἔρημο. Πάντως κάτι μοιάζει νά ρέει, ἔστω ἐποχιακά. Ἔστω γιά λίγο. Μᾶλλον νερό. Νερό πού περιέχει πολλά ἄλατα. Τόσο πολλά πού θά τά ζήλευε καί ἡ ÿ

Τεῦχος 535, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016

Ἐρυθρά θάλασσα. Νερό !... Μά νερό σημαίνει πιθανόν ζωή, ἔστω ὑποτυπώδη. Ἴσως τά ἀπομεινάρια ζωῆς σέ ἕναν πλανήτη πού ἦταν πιθανῶς κάποτε πλημμυρισμένος ἀπό νερό !... Τό ταξίδι στόν Ἄρη σχεδιάζεται ἀπό καιρό. Τά κίνητρα ἴσως ἔλειπαν ! Τό π ιό μεγάλο ἅ λμ α το ῦ ἀ νθ ρώ πο υ Στίς 20 Ἰουλίου 1969 προσεδαφίσθηκε στή «θάλασσα γαλήνης» τῆς σελήνης, μία γκρίζα ἔρημο βασάλτη (ἠφαιστειογενές πέτρωμα), τό πρῶτο ἐπανδρωμένο ὄχημα. Καθώς ὁ Neil Armstrong κατέβαινε τά σκαλοπάτια τῆς σεληνιακῆς ἀτράκτου, δήλωνε : «Ἕνα μικρό βῆμα γιά ἕναν ἄνθρωπο, ἕνα γιγάντιο ἅλμα γιά τήν ἀνθρωπότητα». Τώρα ἡ ἀνθρωπότητα ἑτοιμάζεται γιά ἕνα πολύ πιό γιγάντιο ἅλμα : μία ἐπανδρωμένη πτήση στόν Ἄρη. Ἡ πλησιέστερη ἀπόσταση στήν ὁποία μπορεῖ νά βρεθεῖ ὁ Ἄρης εἶναι περίπου 60 ἑκατομμύρια χλμ., δηλ. 150 φορές μακρύτερα ἀπ’ ὅ,τι ἡ σελήνη. Ἡ σχεδιαζόμενη γιά τή δεκαετία τοῦ 2030 ἀποστολή θά διαρκέσει τρία περίπου χρόνια : Ἕξι ἕως ὀκτώ μῆνες ἡ μετάβαση, ἄλλους τόσους ἡ ἐπιστροφή, καί 12-16 μῆνες ἡ παραμονή. Εἶναι ἀμφίβολο ἐάν ἡ παρατεταμένη διαβίωση σέ συνθῆκες ἔλλειψης βαρύτητας κατά τή διάρκεια τοῦ ταξιδιοῦ θά ἐπιτρέψει στούς ἀστροναῦτες νά κατέβουν τά σκαλιά καί νά κάνουν ἄμεσα «τό μικρό βῆμα» πού θά ὁλοκληρώσει τό νέο «γιγάντιο ἅλμα γιά τήν ἀνθρωπότητα». Ἔπειτα γιά τήν παραμονή τους στόν Ἄρη θά πρέπει νά στήσουν εἰδικό θόλο καί ὅταν βγαίνουν γιά σύντομους περιπάτους θά φοροῦν στολές πού θά τούς παρέχουν τό ὀξυγόνο καί τήν κατάλληλη ἀτμοσφαιρική πίεση καί θά τούς προστατεύουν ἀπό τή ραδιενεργό ἀκτινοβολία καί ἀπό τίς ἐξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες. Σίγουρα αὐτό τό νέο ἅλμα μόνο ἁπλό δέν εἶναι καί ἐπί πλέον θά στοιχίσει πολλές δεκάδες δισεκατομμύρια δολλάρια. .......................................... Ὁ Ἄρης ὑπῆρξε, ὅπως εἶπε κάποιος, μιά μυθική ἀρένα, ὅπου κατά καιρούς προβάλλαμε τίς γήινες ἀγωνίες μας καί τούς ὑποσυνείδητους φόβους μας... Σήμερα μερικοί προβάλλουν στόν Ἄρη τίς ἐλπίδες τους γιά μία διέξοδο ἀπό τόν ἀσφυκτικό κλοιό τῶν προβλημάτων πού ἔχουν συσσωρευτεῖ στή γῆ. Πέρα ἀπό τό καθαρά ἐπιστημονικό ἐνδιαφέρον, πέρα ἀπό τό ἐνδεχόμενο μελλοντικῆς ἀξιοποίησης πιθανῶς χρήσιμων ὀρυκτῶν του, κάποιοι βλέπουν τήν ἐπίσκεψη στόν Ἄρη σάν ἕνα τέστ τῆς δυνατότη-

Τεῦχος 535, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016

τας ἐποίκισης ἄλλων πλανητῶν. «... Ἐάν οἱ ἄνθρωποι θέλουμε νά ἐπιβιώσουμε γιά ἑκατομμύρια χρόνια, θά πρέπει τελικά νά ἐποικίσουμε ἄλλους πλανῆτες ...», δήλωνε τό 2005 σέ ἐπιτροπή τοῦ Κονγκρέσου ὁ τότε διευθυντής τῆς NASA M. Griﬃn. Πόσο κατάλληλοι ὅμως εἶναι οἱ ἄλλοι πλανῆτες γιά ἐποίκιση ; Ἡ γῆ βρίσκεται στό κέντρο τῆς κατοικήσιμης ζώνης τοῦ ἡλιακοῦ μας συστήματος. Τό ἴδιο φυσικά καί ὁ ἀφοσιωμένος της δορυφόρος, ἡ σελήνη. Ὅμως ἡ τελευταία δέν ἔχει ἀτμόσφαιρα, καί ἐάν διαθέτει ἐπιφανειακό νερό, αὐτό βρίσκεται παγωμένο μέ θερμοκρασία -170 οC, σέ ἀνήλιαγους κρατῆρες. Οἱ γειτονικοί μας πλανῆτες Ἀφροδίτη καί Ἄρης βρίσκονται στά ὅρια τῆς κατοικήσιμης ζώνης. Ἡ Ἀφροδίτη, ἐκτός ἀπ’ τήν ἐξαιρετικά πυκνή καί τοξική ἀτμόσφαιρα, ἔχει πολύ ὑψηλές θερμοκρασίες. Ὁ Ἄρης, μέ πολύ ἀραιή ἀτμόσφαιρα διοξειδίου τοῦ ἄνθρακα, εἶναι μία παγωμένη ἔρημος, ἐκτεθειμένη στή φονική ἡλιακή καί κοσμική ἀκτινοβολία. Γιά ταξίδια σέ ἄλλα ἡλιακά συστήματα δέν γίνεται φυσικά λόγος. Ἕνα ταξίδι ἀκόμη καί στό πλησιέστερο ἀστρικό σύστημα, τό ἄλφα τοῦ κενταύρου, θά διαρκοῦσε πολλές δεκάδες χιλιάδες χρόνια ! Ὁ πανάγαθος Δημιουργός μᾶς τοποθέτησε σ’ αὐτό τόν πανέμορφο πλανήτη, ὅπου τά πάντα εἶναι τέλεια συνταιριασμένα γιά τή λειτουργία τῆς ζωῆς. Μᾶς διαβεβαίωσε δέ ὅτι, ἐάν ὑπακούσουμε στίς ἐντολές Του θά ἀπολαύσουμε πλούσια τά ἀγαθά τῆς γῆς. Δέν φαίνεται νά δημιούργησε ἄλλους πλανῆτες κατάλληλους γιά ἐποίκιση (ἴσως μόνο γιά ἐκμετάλλευση). Στή γῆ μας καλούμαστε νά συμβιώσουμε ἁρμονικά, προσδοκώντας κατά τήν ὑπόσχεσή Του τή μελλοντική ἀποκατάστασή μας σέ «καινούς οὐρανούς καί γῆν καινήν ..., ἐν οἷς δικαιοσύνη κατοικεῖ» (Β´ Πέτρ. γ´ 13). Ἐμεῖς ὅμως ὁραματιζόμαστε ἐξορία σέ τόπους ἔρημους καί ἄβατους καί ἄνυδρους, νομίζοντας ὅτι ἔτσι θά διαιωνίσουμε τό ἀνθρώπινο εἶδος καί θά λύσουμε τά προβλήματα τά ὁποῖα συσσωρεύσαμε μέ τήν ἀποστασία μας. q

Τεῦχος 535, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016

κτός ἀπό τά Μνημόνια, γιά τά ὁποῖα γίνεται συνεχῶς λόγος τά τελευταῖα χρόνια στήν πατρίδα μας, δέν εἶναι ἄσκοπο νά παραθέσουμε καί τό κείμενο ἑνός ἄγνωστου στούς πολλούς Μνημονίου. Πρόκειται γιά τή γνωστή ἔκθεση ἤ Μνημόνιο Πόρτερ. Ὁ Πώλ Πόρτερ ἦταν ἐπικεφαλῆς τῆς Ἐπιτροπῆς γιά τήν ἀμερικανική βοήθεια στήν Ἑλλάδα. Τό 1947 ἐπισκέφθηκε τή χώρα μας, προκειμένου νά ὑποβάλει τά συμπεράσματά του. Στήν ἔκθεση ἐκείνη, πού ἀφοροῦσε στήν πολιτική, κοινωνική καί οἰκονομική κατάσταση τρία χρόνια μετά τόν Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο, περιγράφεται ἡ Ἑλλάδα πρίν ἀπό 69 χρόνια. Κάνει λόγο γιά τούς ἐφοπλιστές, τούς ἐπιχειρηματίες, τούς πολιτικούς καί παράλληλα γιά τόν ἁπλό λαό. Τό πρωτότυπο τῆς Ἐκθέσεως Πόρτερ (ἦλθε στήν Ἑλλάδα στίς 18.1.1947 καί ὑπέβαλε τήν ἔκθεση στό Κονγκρέσο στίς 28.3.1947) βρίσκεται σήμερα, μαζί μέ τό ἀρχεῖο τοῦ ἀμερικανοῦ ἐπιτετραμμένου, στόν ὁμώνυμο φάκελο στή Βιβλιοθήκη Τρούμαν.

Τεῦχος 535, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016

Γράφει μεταξύ ἄλλων ὁ Πώλ Πόρτερ : «Ἀπ᾽ ὅ,τι μπόρεσα νά διαπιστώσ ω, ἡ ἑλλη- γεύματος, ἕνας ἀπό τούς ἀντιπροσώπους νική κυβέρνηση δέν ἔχει καμμιά ἄλλη πο- τῆς κλίκας πού ἀνέ φερα ἄρχισε νά ἐξυμνεῖ λιτική πρακτική ἀπό τό νά ἐκλ ιπαρεῖ γιά τίς ὀμορφιές τῆς ζωῆς κοντά στή θάλασσα, ξένη βοήθεια ὥστε νά διατηρηθε ῖ στήν ἐξου- καθώς καί τίς χαρ ές τῶν ἀριστοκρατικῶν σία, ἀπαριθμώντας θορυβωδῶ ς τίς θυσίες σπόρ. ῾Η ἀντίθε ση ἀνάμεσα στό γεῦμα αὐτό τῆς Ἑλλάδος. (...) Στόχος της εἶνα ι νά χρη- καί στά παιδιά πού πεθαίνουν ἀπό τήν σιμοποιήσει τήν ξένη βοήθεια ὡς μέσο γιά τή πείνα στούς δρό μου ς τῆς Ἀθήνας εἶναι διαιώνιση τῶν προνομίων μιᾶς μικρῆς κλί- πραγματικά τρο μερ ή. κας ἐμπόρων καί τραπεζιτῶν, οἱ ὁποῖοι ἀποἘδῶ δέν ὑφίσταται κράτος σύμ τελοῦν τήν ἀόρατη ἐξουσία στή φωνα μέ ν Ἑλλάδα. τά δυτικά πρότυπα. Ἀντ᾽ αὐτοῦ Ἡ κλίκα αὐτή εἶναι ἀποφασισμέν ὑπάρχει μία η νά ὑπε- χαλαρή ἱεραρχία ἀτομιστῶν πολιτικῶν, μερασπίσει μέ κάθε μέσο τά οἰκ ονομικά της ρικοί ἀπό τούς ὁποίους εἶναι χειρότεροι ἀπό συμφέροντα καί δέν ἐνδιαφέρε ται καθόλου ἄλλους, πού εἶνα ι τόσο ἀπασχολημένοι μέ γιά τό τί μπορεῖ νά στοιχίσει αὐτ ό στήν οἰκο- τόν προσωπικό τους ἀγώνα γιά ἐξουσία, νομία τῆς χώρας. Τά μέλη αὐτῆς τῆς κλίκας ὥστε δέν ἔχουν τόν χρόνο νά ἀναπτύξουν ἐπιθυμοῦν νά διατηρήσουν ἄθι κτο ἕνα φο- οἰκονομική πολ ιτική, ἀκόμη κι ἄν ὑποθέρολογικό σύστημα πού τούς εὐν οεῖ, μέ ἀλη- σουμε ὅτι εἶχαν τήν ἱκανότητα. Ὑπάρχει μεθινά σκανδαλώδη τρόπο. Ἀντιτίθ ενται στόν γάλη ἀνομοιομο ρφία στό βιοτικό ἐπίπεδο. ἔλεγχο συναλλάγματος, γιατί αὐτό θά τούς Οἱ κερδίζοντε ς, βιομήχανοι, ἔμποροι καί ἐμποδίσει νά ἐξάγουν τά κέρ δη τους στίς κερδοσκόποι, διάγουν «ἐν πλούτῳ καί τράπεζες τοῦ Καΐρου καί τῆς Ἀργεντινῆς. χλιδῇ», τό πρόβλη μα δέ αὐτό οὐδεμία κυΔέν διανοήθηκαν ποτέ νά ἐπε νδύσουν τά βέρνηση τό ἀντ ιμε τώπ ισε ἀποτελεσματικῶς. κέρδη τους στή δική τους χώρα γιά νά βοη- Ἐν τῷ μεταξύ οἱ λαϊκές μάζες περνοῦν μίαν θήσουν στήν ἀναστήλωση τῆς ἐθν ικῆς οἰκο- ἀθλία ζωή. νομίας. Οἱ κερδίζοντες εἶναι σχετικῶς Τά συμφέροντα τῶν ἐφοπλιστῶ ὀλίγοι τόν ν προστα- ἀριθμόν (...), ἀλ λά ὁ πολυτελής τρόπος τεύονται ἐπίσης μέ σκανδαλώ δη τρόπο. Ἡ ζωῆς των ἐν μέσ ῳ τῆς πτώχειας συντείνει ἑλληνική ἐμπορική ναυτιλία ἀνθεῖ στήν στό νά ὑπογρα μμί ζει τή δυστυχία τῶν ἐποχή μας καί οἱ ἐφοπλιστές κερ δίζουν τε- πτωχῶν. Δύο καί ἥμισυ ἔτη μετά τήν ἀπεράστια ποσά, ἀλλά τό χρεωκοπη μένο ἑλλη- λευθέρωση ἡ Ἑλ λάς εὑρίσκεται σέ μία κανικό κράτος δέν ἀποκομίζει καν ένα ὄφελος τάσταση νεκρώ σεω ς, παρά τήν οὐσιαστική ἀπ᾽ αὐτό. Οἱ περισσότεροι ἀπ᾽ αὐτούς εἶναι ἐξωτερική βοή θεια καί τήν ἁρμοδία ἐξωτεἄνθρωποι πολύ γοητευτικοί. Εἶν αι πάντοτε ρικήν καθοδήγησ η. πρόθυμοι, ὅταν πρόκειται νά ἐξυ πηρετήσουν Σέ ὁλό κλη ρη τή χώρα, ἀπ᾽ ἄκρου εἰς τήν ἀμερικανική ἀποστολή γιά τά δικά τους ἄκρον, κυριαρ χεῖ μία γκρίζα ἀνυπεράσπισυμφέροντα. Θυμᾶμαι ἀκόμα ἕνα ἀπό τά στη, βαθιά ἔλλ ειψη πίστης γιά τό μέλλον – πιό ἐπίσημα γεύματα ἑνός ἀπό τούς σημαν- μία ἔλλειψη πίσ της πού ὁδηγεῖ σέ πλήρη τικότερους τραπεζίτες, πού μέ εἶχε καλέσει ἀπραξία πρός τό παρόν. Οἱ ἄνθρωποι στή βίλα του τῶν Ἀθηνῶν. Εἶχε τρεῖς σερβι- ἔχουν παραλύσει ἀπό τήν ἀβεβαιότητα καί τόρους μέ λιβρέα, μία ποικιλία ἀπ᾽ τά πιό τόν φόβο, οἱ ἐπιχει ρηματίαι δέν ἐπενδύουν, φίνα κρασιά, καί φαγητά διά φορα, περί- οἱ καταστηματάρ χαι δέν ἀποθηκεύουν προφημα γαρνιρισμένα. Κατά τή διάρκεια τοῦ μήθειες».

Δέν νομίζετε ὅτι τό κείμενο αὐτό εἶναι, κατά τό μεγαλύτερό του μέρος, σάν νά γράφτηκε σήμερα ;

ν.π.β. Τεῦχος 535, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016

Μέσα στήν εὐλογημένη ἀτμόσφαιρα τοῦ ἁγίου δωδεκαημέρου ἀκούσαμε πρίν λίγες ἡμέρες τίς γλυκόλαλες καμπάνες νά διαλαλοῦν τή φανέρωση τοῦ μυστηρίου τῆς Ἁγίας Τριάδος καί νά φέρνουν ἀπό τόν Ἰορδάνη τήν κοσμοχαρμόσυνη ἀγγελία : «Ἐπεφάνη ὁ Σωτήρ, ἡ χάρις, ἡ ἀλήθεια». Ἡ περίοδος τῆς Χάριτος ἀρχίζει. Ὁ Κύριος ξεκινᾶ τό δημόσιο ἔργο Του. Εὐαγγελίζεται τή λύτρωση, τή χαρά καί τήν ἴαση σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους χωρίς ἐξαίρεση, λέγοντας «μετανοεῖτε». Γι᾽ αὐτό ἀκριβῶς τό λόγο οἱ θεοφόροι Πατέρες ὅρισαν τήν Κυριακή μετά τά ἅγια Θεοφάνια στό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα νά ἀκούγεται ἡ πρώτη ἐκείνη προτροπή τοῦ Κυρίου : «Μετανοεῖτε, ἤγγικε γάρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν». Ἡ ἁμαρτία σκληρή, φαρμακερή, θανατηφόρα τότε καί τώρα. Ὁ ἄνθρωπος ἀποστάτης, πλανεμένος ὁδοιπόρος, χαμένος μέσα στόν ἀκατάπαυστο θόρυβο τῶν γήινων μεριμνῶν καί διασκεδάσεων. Μετανοεῖτε ! Ἡ ἴδια φωνή, τό ἴδιο κάλεσμα, ὁ ἴδιος ἰατρός καί εὐεργέτης Χριστός, ὅπως τότε. Καί ὁ πατερικός λόγος στόν ἴδιο τόνο : «Ξεχασμένος ὁ Θεός ! Ξεχασμένη καί ἡ μεγαλοπρεπής καί συνάμα φοβερή αἰωνιότης ! Μετανοεῖτε ! Θά μᾶς προδώσουν, ἀδελφοί, ὁπωσδήποτε θά μᾶς προδώσουν ὅλα τά φθαρτά ἀγαθά. Τούς πλούσιους καί τούς πάμπλουτους θά τούς προδώσει ὁ πλοῦτος τους, τούς ἔνδοξους ἡ δόξα τους, τούς νέους ἡ νεότης τους, τούς σοφούς ἡ σοφία τους. Ἕνα μόνον αἰώνιο καί οὐσιῶδες ἀγαθόν ἠμπορεῖ νά ἀποκτήση ὁ ἄνθρωπος κατά τήν διέλευσίν του ἀπό τήν γῆ· αὐτό εἶναι ἡ ἀληθής γνῶσις τοῦ Θεοῦ καί ἡ συμφιλίωσίς του μέ τόν Θεόν, τήν ὁποία χαρίζει ὁ Χριστός. Γιά νά λάβη ὅμως κανείς τά κορυφαῖα καί ὑπέρτατα αὐτά ἀγαθά, πρέπει νά ἐγκαταλείψη τήν ἁμαρτωλή ζωή καί νά τήν μισήση. Μετανοεῖτε !»1. Ἀλλά τί σημαίνει νά μετανοήσουμε ; «Σημαίνει νά ὁμολογήσουμε τίς ἁμαρτίες μας καί νά μεταμεληθοῦμε γι᾽ αὐτές· σημαίνει ἀκόμη νά πάψωμε νά τίς διαπράττωμε καί ποτέ πλέον νά μή ἐπιστρέψωμε σ᾽ αὐτές»2. Γι᾽ αὐτό καί ἡ μετάνοια δέν εἶναι μία εὐκαιριακή ὑπόθεση ἤ παροδική στή ζωή μας, ἀλλά ἕνα διαρκές ἀγώνισμα στήν παλαίστρα τοῦ παρόντος βίου. «Μετά φόβου καί τρόμου ἐργάζου τήν σωτηρίαν σου, καθώς σοῦ παραγγέλλει ὁ Ἀπόστολος (Φιλιπ. β´ 12). Ἐπειδή καί ἡ ἀληθινή μετάνοια γεννᾶται ἀπό τόν φόβον. Καί ἡ μετάνοια μέν εἶναι ὡσάν καράβι, ὁποῦ σέ ὁδηγεῖ εἰς τόν λιμένα τῆς θείας ἀγάπης, ὁ δέ φόβος εἶναι ὁ καραβοκύρης τοῦ τοιούτου καραβίου, ὡς λέγει ὁ Ἀββάς Ἰσαάκ: “ μετάνοια ἐστί χάρις δευτέρα, καί τίκτεται ἐν τῇ καρδίᾳ ἐκ τῆς πίστεως καί ἐκ τοῦ φόβου” (Λόγος οβ΄)»3. «Τό χρηστόν (ἡ καλοσύνη) τοῦ Θεοῦ», λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, «εἰς μετάνοιάν σε ἄγει» (Ρωμ. β´4). Ὁ Θεός βλέπει τά ἁμαρτήματά μας, παρατηρεῖ μέ μακροθυμία τίς ἁμαρτίες πού διαπράττουμε κάτω ἀπό τό βλέμμα Του, τήν ἁλυσίδα τῶν ἁμαρτιῶν

Τεῦχος 535, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016

q ΦΩΤΟ ἔστειλε Μ.Σ.

πού διαμόρφωσαν ὅλο μας τόν βίο· ἐκεῖνος ἀναμένει τήν μετάνοιά μας καί συνάμα ἀναθέτει στήν ἐλεύθερη προαίρεσή μας τήν ἐπιλογή τῆς σωτηρίας μας.4 «Ὁ Θεός, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, δέν ἔχει νά μᾶς ἐγκαλέση καί νά μᾶς κατακρίνη ἐν τῇ ἡμέρα τοῦ θανάτου καί τῆς κρίσεως, διατί δέν ἐθεολογήσαμεν ἤ δέν ἐκάμαμεν θαύματα ἤ δέν ἐγενήκαμεν θεωρητικοί. Ὄχι, ἀλλά διατί δέν ἐμετανοήσαμεν καί δέν ἐλυπήθημεν διά τάς ἁμαρτίας μας» (Ἅγ. Νικόδημος Ἁγιορείτης)5. «Μετάνοια, ἡ μόνη σωτηρία γιά τήν πανανθρώπινη δυστυχία. Μετάνοια, ἡ μόνη ἐλπίδα γιά τόν ἀπελπισμένο ἄνθρωπο, τόν ὁποῖο ἡ πτώση ἀχρείωσε καί διέστρεψε τίς λογικές του δυνάμεις καί τή θεοειδή μορφή του. Μετάνοια, ἡ παμμέγιστη δωρεά καί χάρη τῆς θείας ἀγαθότητας καί φιλανθρωπίας. Μετάνοια, ἡ πανάγαθος τοῦ Θεοῦ οἰκονομία γιά τή θεραπεία καί ἰσορροπία τῆς διασαλευθείσης ἀνθρώπινης προσωπικότητας, τό κυριότερο μέσον ἐπαναφορᾶς τῶν ψυχοσωματικῶν δυνάμεων τοῦ ἀνθρώπου στή φυσική τους λειτουργία….»6. Καιρός κρίσεως ! Καιρός ἀφύπνισης ! Καιρός ἀντίστασης ! Καιρός μετανοίας καί πόνου ψυχῆς ! Μ ε ταν οε ῖ τ ε !

Φιλοθέη Χ.Τ. -------------1. Ἁγίου Ἰγνατίου Μπριαντσιανίνωφ, Ἐπισκόπου Καυκάσου καί Εὐξείνου Πόντου, Λόγος περί μετανοίας, Πατερικόν Κυριακοδρόμιον, Ἅγιον Ὄρος, σ. 649. 2. Ὅπου παρ., σ. 649-650. 3. Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, Ἐξομολογητάριον, ἀπό τό βιβλίο : Ὁδηγός Ὀρθοδοξίας, μέ κείμενα τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, ἐπιμέλεια Π. Σωτῆρχος, ἔκδ. «Ὀρθόδοξος Τύπος», Ἀθῆναι, σ. 38. 4. Ἁγίου Ἰγνατίου Μπριαντσιανίνωφ, ὅπου παρ., σ. 655. 5. Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, ὅπου παρ., σ. 45. 6. Ἰωσήφ μοναχοῦ, Λόγοι Παρακλήσεως, ἔκδ. Καλύβης «Ὁ Εὐαγγελισμός τῆς Θεοτόκου», Νέα ΣκήτηἍγιον Ὄρος 1986, σ. 56.

Τεῦχος 535, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016

μενα κρύα λησίαζαν τά λεγό ιά τοῦ χειτῶν Φώτων. Καρδ εἶναι ἡ πιό μώνα ! Στή Ρωσία όμη καί οἱ γωμένα ποτάμια, ἀκ πα , ες μν λί ες έν ωμ ώνας. κρύα ἐποχή. Παγ ασικός ρωσικός χειμ Κλ ς. νε μέ γω πα αι ς εἶν τέβηκε στούς βρύσες καί οἱ πηγέ ) ἡ θερμοκρασία κα 10 20 ος ρι υά νο (Ἰα Ἐκείνη τή χρονιά βλίου τοῦ Γε35οC ὑπό τό μηδέν. στήν Ἑλλάδα τοῦ βι ση ία υσ ρο πα ν τή τε ική ποἙτοιμάζαμε τό εριγράφει τή μαρτυρ Π . » οῦ λα ῦ το ς ρό χθ ς τῆς ἐποχῆς ωργίου Ἀνσίμωφ «Ἐ ἱερέως, νεομάρτυρο φ, μω σί Ἀν υ λο αύ «Μπούρεία τοῦ ἁγίου Π 37 στό σκοπευτήριο 19 τό ε ηκ σθ λέ τε ἐκ ος καί ἁπλούς ποτῶν διωγμῶν, ὁ ὁποῖ , ἱερεῖς, ἀρχιερεῖς ύς χο να μο ες άδ λι τοβο» μαζί μέ χι χει Ἱερά Μονή λίτες. ό Σουχάνεβο, ὑπάρ ρι χω ό στ ο, ρι τή ευ τό μοναΚοντά στό σκοπ διωγμῶν ἔκλεισαν ν τῶ ια όν χρ ά Στ νης. κή. Στό ἱερό τῆς ἁγίας Αἰκατερί γησε γυναικεία φυλα ύρ ιτο λε υ το υς ρο χώ ἔκαιγαν στήρι καί στούς (κρεματόριο), ὅπου νο ῦρ φο αν ασ εύ τασκ αν ἀπό τά βατοῦ Καθολικοῦ κα ναικῶν πού πέθαιν γυ ων έν σμ κι λα φυ ιτουργεῖ τά πτώματα τῶν ἡ Ἱερά Μονή καί λε ῖ θε λω τη ασ ἀν ει ἔχ ρίνης. σανιστήρια. Σήμερα ήν τῆς ἁγίας Αἰκατε τιμ ός πρ ι ήρ στ να ὡς ἀνδρικό μο Τεῦχος 535, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016

Σέ ἀπόσταση 3 χιλιομέτρων ὑπάρχει ἕνα μικρό ξενοδοχεῖο, στό ὁποῖο κατέλυσα γιά νά περάσω τίς ἡμέρες τῶν ἑορτῶν. Μόλις ἔφθασα στό ξενοδοχεῖο, διεπίστωσα ὅτι εἶχα ξεχάσει τά μάλλινα γάντια μου στό ταξί. Ἀπελπίστηκα. Πῶς θά βγῶ ἔξω νά πάω στήν ἐκκλησία ; Παρά ταῦτα, τήν ἑπόμενη μέρα πρωί-πρωί ξεκίνησα γιά τό μοναστήρι. Οἱ βλεφαρίδες μου κολλοῦσαν ἀπό τά κρυσταλλάκια τῆς ἀναπνοῆς μου. Στήν αὐλή τῆς Ἱερᾶς Μονῆς ὑπῆρχαν τεράστια βαρέλια γεμάτα νερό. «Ἐν Ἰορδάνῃ βαπτιζομένου σου Κύριε...». Οἱ ἱερεῖς ἔσπασαν στά βαρέλια τό χονδρό στρῶμα πάγου καί ἔριξαν μέσα τόν Τίμιο Σταυρό. Πλῆθος κόσμου μέ μπουκάλια στό χέρι συμμετεῖχε στήν ἱερή ἀκολουθία. Εἶχα κι ἐγώ ἕνα μεγάλο μπουκάλι. Ἀλλά νά τό γεμίσω καί νά τό κρατῶ μέ γυμνά χέρια 3 χιλιόμετρα ἦταν ἀδύνατο. Ἐπέστρεψα στό ξενοδοχεῖο μέ ἄδεια χέρια. Ἀπό τό κρύο τά δάκτυλα δέν λύγιζαν. Μόλις μέ εἶδε ἡ μαγείρισσα φώναξε : − Μή στενοχωριέσαι, καλή μου. Σέ λίγο θά ἔλθει ὁ γιός μου μέ τό αὐτοκίνητο. Θά σέ πάρουμε μαζί μας στό μοναστήρι κι ἔτσι εὔκολα θά φέρουμε τόν ἁγιασμό. Περίμενε λίγο. Κι ἐνῶ τούς περίμενα ἔξω στή γωνία, μέ πλησιάζει ἕνας κύριος. Ἔμοιαζε μέ ἱερέα. Δέν φοροῦσε ράσο. Εἶχε γκρίζα ροῦχα, ἐκεῖνα πού φοροῦσαν κάποτε οἱ κρατούμενοι. − Κυρία, μοῦ λέγει, μήπως γνωρίζετε ἄν τρέχει τό νερό ἀπό τήν πηγή ἐκεῖ κάτω στή λίμνη τοῦ πάρκου ; − Ναί, κύριε, ἀπάντησα. Τρέχει τό νερό. Γιατί ὅμως νά φθάσετε ἐκεῖ κάτω καί νά μήν πᾶτε στό μοναστήρι, ὅπου δίδουν τόν ἁγιασμό τῶν Φώτων ; Ἐκεῖ νά πᾶτε. − «Νά σᾶς σώζει ὁ Θεός», − μιά συνηθισμένη εὐχή τῶν χριστιανῶν − μοῦ εἶπε καί ἀπομακρύνθηκε πρός τή λίμνη τοῦ πάρκου μέ τήν πηγή.

Ὁ γιός τῆς μαγείρισσας δέν ἄργησε, καί μέ τό αὐτοκίνητο πολύ σύντομα φθάσαμε στό μοναστήρι. Κόσμος πολύς. Καί τί ἔκπληξη ! Μπροστά μου βλέπω τόν κύριο πού συνάντησα στό πάρκο τοῦ ξενοδοχείου. Μᾶς χαμογέλασε. − Ἐλᾶτε, σᾶς κρατάω τή θέση, εἶπε. − Πῶς προλάβατε νά πᾶτε τόσο γρήγορα στήν πηγή τοῦ πάρκου καί νά βρεθεῖτε στό μοναστήρι πρίν ἀπό ἐμᾶς ; Δέν ἀπάντησε, χαμογέλασε πάλι καί μᾶς ἄφησε νά περάσουμε μπροστά. Κι ἐνῶ περίμενα στή σειρά μου, τόν ἀκούω ἀπό πίσω μου. − Θέλω νά σᾶς κάνω ἕνα δῶρο. Μόνο, σᾶς παρακαλῶ, μήν τό ἀρνηθεῖτε. Βλέπω πώς δέν ἔχετε γάντια, νά ζεσταθοῦν τά χέρια σας. Παρακαλῶ, δεχθεῖτε τα. Κρατοῦσε ἀνδρικά δερμάτινα γάντια, φοδραρισμένα μέ μαλλί. − Σᾶς εὐχαριστῶ πολύ, ἀπάντησα. Κι ἐσεῖς, πῶς θά ἀντέξουν τώρα τά χέρια σας μέ τόση παγωνιά ; Δέν θά κρυώσουν ; − Ὄχι, ἔχω ἄλλα. Μένω ἐδῶ κοντά, μή σᾶς νοιάζει αὐτό. Φόρεσα ἀμέσως τά ζεστά γάντια καί πλησίασα μέ τό μπουκάλι μου γιά νά πάρω τόν ἁγιασμό. Καί τότε... σάν ἀστραπή πέρασε ἡ σκέψη. Τό ὄνομά του ; Δέν ρώτησα πῶς τόν λένε. Κοιτάζω γύρω μου, τρέχω στό ναό, στόν αὐλόγυρο, στά δρομάκια. Πουθενά. Ἄφαντος ! Ἐπέστρεψα στό ξενοδοχεῖο, ἀφοῦ προηγουμένως ἄναψα στήν ἐκκλησία τῆς Ἱερᾶς Μονῆς ἕνα κεράκι γιά τόν ἄγνωστο εὐεργέτη μου. Ἔβγαλα τά γάντια μου καί μιά ἔντονη μυρωδιά λιβανιοῦ γέμισε τό δωμάτιο. Κοίταξα τό μικρό μου εἰκονοστάσι καί ἐκεῖ στήν εἰκόνα τοῦ ἁγίου Παύλου, τοῦ νεομάρτυρος, ἀναγνώρισα τόν εὐεργέτη μου. Ἦταν ὁ ἴδιος ! Ἅγιε Παῦλε, πρέσβευε ὑπέρ ἡμῶν. Ναταλία Γ. Νικολάου

Τεῦχος 535, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016

υριακή πρωί. Ἡ θεία Λειτουργία στό μικρό ναό τοῦ μεγάλου νοσοκομείου ἔχει πρίν ἀπό λίγα λεπτά τελειώσει. Τό μεγάλο θαῦμα, πού ὁ Θεός γιά μία ἀκόμα φορά ἐπετέλεσε, ἔχει συντελεστεῖ. Παρά τήν προσέλευση τοῦ κόσμου, μιά ἀπόλυτη ἠρεμία ἐπικρατεῖ γύρω. Ὁ πόνος διαγράφεται ἔντονα στή μορφή τῶν ἀνθρώπων, ἀλλά τό μικρό ἐκκλησάκι στέκεται συνοδοιπόρος στίς δοκιμασίες τους, ἀφοῦ ἐκεῖ ἀκουμποῦν τά δάκρυα, τίς προσευχές τους, τίς παρακλήσεις τους. Παρακαλοῦν καί περιμένουν τόν Θεό νά τούς ἀπαντήσει ! Παίρνουμε τό ἀντίδωρο καί πηγαίνουμε πρός τά ἔξω. Ὁ ἥλιος ρίχνει τίς ἀκτίνες του ἀνάμεσα ἀπό τά σύννεφα, ἀλλά ἡ ὑγρασία μᾶς περονιάζει τά κόκκαλα, ἀφοῦ ἤδη ὁ καιρός ἔχει ψυχράνει ἀρκετά. Ἀνόρεχτα σχεδόν ἀνταλλάσσουμε μεταξύ μας ἕνα χαιρετισμό, ἀφοῦ ἤδη οἱ συζητήσεις μας γιά τά προβλήματα, τίς δυσκολίες καί τήν οἰκονομική κρίση ἔχουν ξαναρχίσει. Ὥσπου ἀκοῦμε στό προαύλιο τοῦ ναοῦ μιά γλυκιά φωνή : «Χριστιανικό περιοδικό, ἡ Δράση μας!». Βέβαια, τό εἶχε προαναγγείλει κι ὁ ἱερέας πώς εἶχαν ἔρθει οἱ φοιτήτριες, ὅπως κάθε μήνα, γιά ἐξόρμηση μέ τό περιοδικό «Ἡ Δράση μας». Μιά νέα κοπέλα ἴσαμε εἴκοσι χρονῶν μᾶς προτρέπει ἤρεμα, ζεστά, μέ πηγαῖο χαμόγελο, νά πάρουμε τό καινούριο τεῦχος. Ἕνα ὀρθόδοξο χριστιανικό περιοδικό, ἕνα παράθυρο στήν ἀπόδρασή μας ἀπό τά καθημερινά καί τά ἀβέβαια, μιά πρόγευση

Τεῦχος 535, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016

αἰωνιότητας ! Σάν κάτι νά μᾶς ξύπνησε ! Μεμιᾶς ἀρχίσαμε νά ψάχνουμε τίς τσέπες καί τίς τσάντες μας γιά νά πάρουμε τό τεῦχος. Ἔδωσα τό εὐρώ καί πῆρα στά χέρια μου τό περιοδικό. Στάθηκα λίγο παραπέρα καί ἔμεινα νά στοχάζομαι, παρατηρώντας τή νεαρή φοιτήτρια. Τό πηγαῖο χαμόγελό της, τό σεμνό της βλέμμα, ἡ σταθερή φωνή της ἔδειχναν πώς εἶχε ἀνακαλύψει αὐτό τό αἰώνιο πού ὅλοι ἀναζητοῦμε μέσα στή ματαιότητα τοῦ κόσμου καί στή ρευστότητα τῶν κοινωνικῶν καί οἰκονομικῶν ἐξελίξεων. Εἶχε βρεῖ τό ἀντίδοτο στήν κρίση ! Εἶχε βρεῖ τόν Χριστό, καί αὐτό τήν ἔκανε νά νιώθει σίγουρη γιά τό μέλλον.! Ἀπό τή μία ὁ πόνος τῶν ἀσθενῶν καί ἡ ὑγρασία τοῦ νοσοκομείου, κι ἀπό τήν ἄλλη τό χαμόγελο τῆς φοιτήτριας καί ὁ εὔζωνας στό ἐξώφυλλο πού ἀντικρίζει μέ ὑπερηφάνεια τή σημαία μας νά ἀνεβαίνει στόν ἱστό της, μέ ἔκαναν νά ἀναθαρρήσω, μέ γέμισαν μέ ἐλπίδα. Ὁ Χριστός μᾶς εἶχε βρεῖ ˙ τώρα μπορούσαμε κι ἐμεῖς νά Τόν δείξουμε καί νά Τόν δώσουμε γύρω μας ! Ἀδ.

Παρατηρεῖται σήμερα παγκοσμίως ἀναζωπύρωση καί διείσδυση τοῦ Ἰσλαμισμοῦ στή Δύση. Πολλοί ἐπισημαίνουν τόν κίνδυνο τοῦ πολιτισμοῦ μας ἀπό τόν «θρησκευτικό φασισμό», ὅπως ἀποκαλοῦν τό Ἰσλάμ, ἐξ ἀφορμῆς τοῦ «ἱεροῦ πολέμου» ποὺ ἔχουν κηρύξει οἱ πιστοί τοῦ Μωάμεθ σ᾽ Ἀνατολή καί Δύση. Στό βιβλίο τοῦτο γίνεται προσπάθεια προσεγγίσεως τοῦ Ἰσλάμ καί ἐνημερώσεως γιά τίς κυριότερες θέσεις του μέ βάση τό Κοράνιο. Τό «Ὀρθοδοξία, Ἰσλάμ καί Πολιτισμός» κυκλοφόρησε γιά πρώτη φορά τόν Μάρτιο τοῦ 2000, δηλαδή σέ χρόνο ὁλωσδιόλου ἀνύποπτο. Ποτέ ὅμως δέν φαντασθήκαμε ὅτι οἱ ἐπισημάνσεις του θά ἐπαληθεύονταν τόσο νωρίς καί μέ τέτοιο τραγικό τρόπο. Σελίδες 346. Τιμᾶται ἄδετο € 10,00. Διατίθεται στά Παραρτήματα «Ὁ Σωτήρ».

Τεῦχος 535, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016

Μέρες δύσκολες! Φίλε ἀναγνώστη, αὐτό πού πραγματικά ἀναζητοῦν οἱ ἄνθρωποι καί οὐσιαστικά ὅλοι μας χρειαζόμαστε, εἶναι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ. Μέ ἐλάχιστη συνδρομή ― 1€ τό μήνα (ἐτήσια συνδρομή 12€) ― φθάνει τό Περιοδικό μας, στά σπίτια μας στηρίζοντας, ἐμπνέοντας καί προσανατολίζοντας σωστά. Στό ἔργο αὐτό μπορεῖς τώρα κι ΕΣΥ νά βοηθήσεις. Γράψε ἕναν ἀκόμη συνδρομητή.

Τεῦχος 535, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016

1.1.1986: Πρίν 30 χρόνια, ἡ «ΕΟΚ τῶν 10» γίνεται «ΕΟΚ τῶν 12» μέ τήν εἴσοδο ὡς νέων μελῶν τῆς Ἱσπανίας καί τῆς Πορτογαλίας. 9.1.1976: Πρίν 40 χρόνια, πραγματοποιεῖται μέ ἐπιτυχία ἡ πρώτη δοκιμή καύσης στό κοίτασμα τοῦ Πρίνου στή Θάσο. 10.1.1946: Πρίν 70 χρόνια, πραγματοποιεῖται ἡ πρώτη συνεδρίαση τῶν Ἡνωμένων ᾽Εθνῶν. 11.1.1986: Πρίν 30 χρόνια, γλωσσικές διακρίσεις γίνονται στήν ΕΟΚ. Κόπηκαν τά Ἑλληνικά καί τά Δανικά. 14.1.1906: Πρίν 110 χρόνια, ἱδρύεται στή Λάρισα Γεωργική Σχολή μέ κληροδότημα τοῦ Γ. Ἀβέρωφ. 14.1.1956: Πρίν 60 χρόνια, μαστιγώνονται ἀπό τούς Ἄγγλους στήν Κύπρο οἱ πρῶτοι μαθητές πού ζητοῦν τήν ἕνωση τῆς Κύπρου μέ τήν ῾Ελλάδα. 21.1.1926: Πρίν 90 χρόνια, πεθαίνει ὁ ᾽Ιταλός γιατρός Καμίλλο Γκόλτζι. 24.1.1976: Πρίν 40 χρόνια, ῾Η βυζαντινολόγος Ἑλένη-Γλύκατζη-Ἀρβελέρ ἐκλέγεται πρύτανης τοῦ πανεπιστημίου τῆς Σορβόνης στό Παρίσι. Εἶναι ἡ πρώτη γυναίκα πρύτανης πανεπιστημίων στό Παρίσι. 25.1.1996: Πρίν 20 χρόνια, ἀρχίζει ἡ Κρίση τῶν ᾽Ιμίων ! 28.1.1976: Πρίν 40 χρόνια, τό ῾Υπ. Παιδείας μετά ἀπό σύσκεψη ὑπό τήν Προεδρία τοῦ Πρωθυπουργοῦ Κων. Καραμανλῆ, παίρνει τρεῖς καθοριστικές ἀποφάσεις. Σύμφωνα μέ ἐπίσημη ἀνακοίνωση πού ὑπογράφεται ἀπό τόν ῾Υπ. Παιδείας Γ. Ράλλη : α) Καθιερώνεται ἡ δημοτική γλώσσα χωρίς ἀκρότητες σέ ὅλες τίς βαθμίδες ᾽Εκπ/σεως καί ὡς ἀντικείμενο καί ὡς ὄργανο διδασκαλίας μέ βάση τή Γραμματική τοῦ Μ. Τριανταφυλλίδη, ἡ ὁποία θά ἀναθεωρηθεῖ μέ φροντίδα τοῦ Κέντρου ᾽Εκπ. Μελετῶν καί ᾽Επιμόρφωσης β) Καταργεῖται ἡ διδασκαλία τῶν Ἀρχαίων ῾Ελληνικῶν ἀπό τό πρωτότυπο στό Γυμνάσιο γ) ῾Η ὑποχρεωτική ἐκπαίδευση γίνεται 9ετής, ἐνῶ ἀναδιαρθρώνονται τά προγράμματα σπουδῶν σέ ὅλες τίς βαθμίδες ἐκπ/σεως. 28.1.1986: Πρίν 30 χρόνια, τό διαστημικό λεωφορεῖο Τσάλεντζερ ξεφεύγει ἀπό τήν πορεία του 73 δευτερόλεπτα μετά τήν ἐκτόξευσή του, ὅταν σημειώνεται ἀποκόλληση σέ δακτύλιο σφραγίσματος στούς ἀγωγούς στερεῶν καυσίμων, ἡ ὁποία προκάλεσε ρῆγμα στόν δεξιό πύραυλο καυσίμων, ἐπιτρέποντας θερμό ἀέριο ὑπό πίεση ἀπό τό ἐσωτερικό τοῦ κινητήρα τοῦ πυραύλου νά διαρρεύσει ἔξω. ῾Η διαρροή ἔσπασε τήν πρόσδεση πού συνέδεε τόν πύραυλο μέ τήν ἐξωτερική δεξαμενή καυσίμων μέ ἀποτέλεσμα τήν ἀποκόλλησή τους. Μετά ἀπό μιά ἀνεξέλεγκτη τροχιά μερικῶν δευτερολέπτων, τό λεωφορεῖο καταστρέφεται ἀπό δυνάμεις ἀεροδυναμικῆς ἀντίστασης καί πέφτει στόν ὠκεανό, λίγο πιό ἔξω ἀπό τίς ἀκτές τῆς Κεντρικῆς Φλόριντα (ἀντίθετα μέ τή λαϊκή ἐντύπωση, τό Τσάλεντζερ δέν ἐξερράγη). Νεκροί καί οἱ 7 ἀστροναῦτες. 24.1.1986: Πρίν 30 χρόνια, ὁ βολιστήρας «Βόγιατζερ 2» πλησίασε στόν πλανήτη Οὐρανό, ἐπιτρέποντας στήν ἀνθρωπότητα νά δεῖ γιά πρώτη φορά ἀπό «κοντά» τόν μακρινό αὐτό πλανήτη πού εἶχε ἀνακαλυφθεῖ ἀπό τόν Χέρσελ (31.3.1781) καθώς καί τούς δορυφόρους του. Τεῦχος 535, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016

Τεῦχος 535, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016

γκειται τό ταλέντο τούτου τοῦ ἀνθρώπου στό ὅτι σέ μία ἱστορία ἁπλή – θέλεις κάποια ἀγάπη ἁγνή, θέλεις μία γραία ρημαγμένη, θέλεις παιδίον ζωηρό, θέλεις ναυτικός θαλασσοπνιγμένος, θέλεις ἱερέως ἁπλοϊκοῦ ἐξοχική ἀγρυπνία, θέλεις ἀθηναϊκῆς συνοικίας συνήθειες καί πάθη – σέ μία ἱστορία λοιπόν ἁπλή, ὅπου χωρᾶ σέ τρεῖς ἀράδες ὅλη κι ὅλη, καταφέρνει καί σμιλεύει μέ τρόπο θαυμαστό ἐμένα καί ἐσένα, δικούς καί διπλανούς αἰώνιους καημούς. Ἐν ὀλίγοις τόν κόσμο ὅλον, αὐτόν καί τό ἐπέκεινα.

Κι ἀναρωτιέσαι πῶς σέ τραβᾶ ὁ λόγος του ἁπαλά˙ καί πότε ἦταν πού χωρίς νά καταλάβεις ἀπό τήν ποιητική ζωγραφιά τοῦ τόπου περνᾶ ἡ γραφή του ἴσα ὥς τά βάθη τοῦ ἀνθρώπου, καί συμπαθεῖς καί συμπάσχεις ἄξαφνα φόνισσες καί δερβίσηδες, ἁγίους καί ἀγρίους. Πάνω ἀκριβῶς σέ τούτην του τήν ἀνεπιτήδευτη ματιά, ἐμπρός στήν ἀνεπανάληπτή του τέχνη, στέκονται καί θά στέκονται ἐκστατικοί τοῦ λόγου οἱ ἐπιστήμονες νά ἀναλύουν πάλι καί πάλι τή Φραγκογιαννού, τόν Λαμπριάτικο ψάλτη, τή σταχομαζώχτρα καί ἄλλους πολλούς κοινούς θνητούς, ὁπού ποτέ μᾶλλον καί οἱ ἴδιοι δέν φαντάζονταν τήν ἀθανασία πού θά τούς χαριζόταν… Καί μᾶς κοιτοῦν θαρρεῖς ἀμήχανοι, μά ἀληθινοί, μές στά ἁρμυρισμένα ροῦχα τους, μέσα ἀπό βλέμματα ἀγαθά, πίσω ἀπό παρειές κοκκινισμένες, μέσα ἀπό τό λιβάνι καί τά στασίδια τῶν ξωκκλησιῶν, μέσα ἀπό τά καλυβάκια καί τά σοκάκια τους, πιασμένοι ἀπό τήν πένα τοῦ κυρ-Ἀλέξανδρου. Ἐμᾶς, τούς ἔνοικους μιᾶς ἐντελῶς ἄλλης ἐποχῆς, πιότερο ψεύτικης, πού τήν ἔβλεπε ὁ Παπαδιαμάντης προφητικά ἀπό τότε νά ἔρχεται μέρα τήν ἡμέρα καί τήν πολέμησε. Καί «τό κεράκι μας», ὅπως ὡραῖα γράφει μεταγενέστερος ποιητής, «ἀκόμα δέν τό καταδέχεται»… Ἐμᾶς, μέ τά νέα ἤθη, μά καί μέ τά ἴδια «πάθια», πού τελειωμό δέν ἔχουν…

Ὀρφέας Τεῦχος 535, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016

άν ἤμουνα μικρή, ἔτρεχα στήν ἀγκαλιά τῶν γονιῶν μου κρατώντας τά μισοχαλασμένα παιχνίδια μου. Κοῦκλες μέ βγαλμένα χέρια, σπιτάκια μέ ξεχαρβαλωμένες πόρτες καί παράθυρα, βιβλία μέ σχισμένες σελίδες. Μέ μάτια γεμάτα προσμονή περίμενα τά ἐπιδέξια χέρια τους νά διορθώσουν τή ζημιά καί νά μοῦ προσφέρουν ἀποκατεστημένους τούς μικρούς θησαυρούς μου. Στεκόμουν ὑπομονετικά κι ἀναμετροῦσα τήν ὥρα πού περνοῦσε μέχρι ν’ ἀκούσω τό ἀνακουφιστικό «ἐντάξει, ἔφτιαξε…». Κι ἄλλοτε ἡ ἀγωνία μου παρατεινόταν, καθώς ἡ ἀναμονή, πού μᾶλλον δήλωνε πώς ἡ ζημιά δέ διορθωνόταν, κατέληγε στό γνώριμο ἐπίλογο· «αὐτό χάλασε ἐντελῶς, παῖξε μέ κάτι ἄλλο…». Τότε, ἀνάλογα μέ τό συναισθηματικό δεσμό πού μέ ἕνωνε μέ τό παιχνίδι, ἄλλοτε λυπόμουν κι ἄλλοτε χωρίς δεύτερη σκέψη στρεφόμουν σέ κάτι ἄλλο.

Τά χρόνια περνοῦσαν καί τά παιχνίδια ἔγιναν σχολικά βιβλία κι ἀργότερα πανεπιστημιακά συγγράμματα καί ὄνειρα ντυμένα μέ τή χρυσή κλωστή τῶν προσδοκιῶν μου. Ἔτρεχα κάθε τόσο μπροστά στήν ἀγκαλιά τοῦ Πατέρα καί ἄφηνα μπροστά Του ἄλλοτε ἕνα χαρτάκι, ἄλλοτε φωνή ἱκεσίας, ἄλλοτε ἐνθουσιασμοῦ ἔξαψη καί κάποιες φορές ἕνα δάκρυ. Ὅλα φάνταζαν τώρα διαφορετικά, ἐκτός ἀπό τήν ἀναμονή τῆς ἔκβασης τοῦ αἰτήματός μου, πού ἔμοιαζε στ’ ἀλήθεια τόσο παιδιάστικη, ὅσο τότε πού τά μεγαλύτερα προβλήματά μου ἔφταναν ὥς τό καλάθι τῶν παιχνιδιῶν. Ὅσο περνᾶ ὁ καιρός, πάντα κάτι νέο συμβαίνει πού κάνει τά παρελθόντα νά μοιάζουν μικρά καί προσπελάσιμα. Ὅσο περνᾶ ὁ καιρός, ὁ νοῦς μου καί ἡ θέλησή μου πιότερο ὁδηγοῦν τά βήματά μου στήν ἀγκαλιά τοῦ Πατέρα καί οἱ ὀφθαλμοί μου καρτεροῦν τό νεῦμα Του. Ἐκεῖνο τό θεϊκό κέλευσμα, πού ξεχωρίζει μοναδικά μέσα στά «θέλω» μου τά ἄχρηστα κομμάτια τῶν μάταιων ἐπιδιώξεών μου ἀπό τίς οὐράνιες προοπτικές τῶν αἰτημάτων μου. Ἀκυλίνα

Τεῦχος 535, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016

Νέα ἔκδοση «Ὁ Σωτὴρ»

ΑΠΟ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΣΤΕΛΝΟΥΝ ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΥΔΡΑΣ, ΣΠΕΤΣΩΝ καί ΑΙΓΙΝΗΣ, Ἱερός Ναός Ἁγίου Ἀντωνίου Σπετσῶν, 1815-2015, 200 χρόνια συνεχοῦς διακονίας, Σπέτσες 2015. Ἀρχιμ. ΧΡΗΣΤΟΥ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΥ, Ὁσιομάρτυς Στέφανος ὁ Νέος, ἐκδ. Ἑνωμένη Ρωμιοσύνη, Ἄγνωστα Συναξάρια 2, Θεσσαλονίκη 2015. Ἀρχιμ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ Κ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ, Ἐρωτήσεις καί Ἀποκρίσεις ἐκ τῶν Ἱερῶν Μυστηρίων, ἐκδ. Γρηγόρη, Ἀθήνα 2015. Ἀρχιμ. ΕΠΙΦΑΝΙΟΥ Κ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΓΚΟΥ, Σύντομη Ἱστορία τῆς Κύπρου, ἐκδ. παραγωγή ΚΥΠΡΗΣ, Ἀθήνα. Ἀρχιμ. ΑΣΤΕΡΙΟΥ Σ. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ, Προβλήματα στή σύγχρονη οἰκογένεια, ἐκδ. «Ὁ Σωτήρ», Ἀθῆναι 2015. –, Φῶς στό μυστήριο τοῦ πόνου, ἐκδ. «Ὁ Σωτήρ», Ἀθῆναι 2015. Ἀρχιμ. ΓΑΒΡΙΗΛ Γ. ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗ, Στενοχώρια, Ἡ ἀσθένεια τῆς καρδιᾶς, ἐκδ. «Ὁ Σωτήρ», Ἀθῆναι 2015. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ, Ἀπό τήν Ὀρθόδοξη Λατρεία μας, (σέ ἁπλούστερη γλώσσα), ἐκδ. «Ὁ Σωτήρ» Ἀθῆναι 20158. ΝΙΚΟΛΑΟΥ Π. ΜΠΡΑΤΣΙΩΤΟΥ, Ὁμοτ. Καθηγητοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, Ὁ μονοθεϊσμός τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης - Συμβολή εἰς τήν θεολογίαν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, Β´ ἔκδ., Ἀποστ. Διακονία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, 2014. –, Ἐξ Ἀποκαλύψεως γνῶσις Θεοῦ˙ Σχέσις Θεοῦ καί ἀνθρώπου˙ Πίστις καί ἀθεΐα, Συμβολή εἰς τήν Θεολογίαν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, Ἀποστ. Διακονία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἐκδ. Α´, 2015. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΓΚΕΝΑΚΟΥ, Σκαριφήματα Σελίδων Ζωῆς, Ἀθήνα 2015. ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΙΑΚΩΒΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΗ, Δρ. Φιλολογίας, Θεολόγου, Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία κατά τῆς Μασονίας (δοκίμιο ἀντιρρητικῆς θεολογίας), ἐκδ. Ἐλευθεριάδη «Σύγχρονη πέννα», Ἀθήνα 2015. ΚΩΝΣΤ. Π. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ, Λόχος Ἡρώων ΕΟΚΑ 1955-1959, Πάτρα 2015. ΕΥΤΥΧΙΑΣ ΓΕΡ. ΜΑΣΤΟΡΑ, Ἡ δόξα τῆς σιωπῆς (Διονυσία Ν. Ξανθάκη, Ἡ πρωτοπόρος δασκάλα τῆς Σχολῆς Κωφαλάλων Πατρῶν), ἐκδ. «κατ᾽ ἀνατολάς Πύλη», Θεσσαλονίκη 2015. ΤΑΣΟΥ ΜΙΧΑΛΑ, Ἐκκλησία τοῦ μονολόγου, Ἀθῆναι 2015. –, Πῶς νά σπάσεις τή μοναξιά σου, Συγκλονιστικές ἱστορίες ἀνθρώπων πού ἔζησαν σέ σκληρή μοναξιά καί παρέμειναν ὄρθιοι, Ἀθῆναι 2015. –, Γεροντισμός, «Ἐκκλησιαστική» ἀρρώστια, πού δέν εἶναι ἁπλό κρυολόγημα, Ἀθήνα 2015. –, Aggiornamento - ’Eπανευαγγελισμός, Ἀθήνα. ΜΑΡΙΑΣ Δ. ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ, 8:15 π.μ. μαθήματα ἐκτός ὕλης, ἐκδ. «Ὁ Σωτήρ», Ἀθήνα 2015. ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, Δρ. Θεολογίας, πρ. Ἐπιθεωρητοῦ Μ. Ἐκπαιδεύσεως Κύπρου, Κριτική ἀποτίμηση τοῦ Θεολογικοῦ Διαλόγου μέ τούς Ἀντιχαλκηδονίους, Λευκωσία 2015. ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΠΙΛΛΑ, Τραγούδια τῆς χαρᾶς καί ἄλλα ποιήματα γιά μικρά καί μεγάλα παιδιά, Ἀκτή, Λευκωσία 2014. ΣΚΕΨΕΙΣ ἑνός πιστοῦ σοφοῦ, μτφρ. - ἐπιμέλεια: ΦΑΝΟΥΡΙΟΥ Γ. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΑΚΗ, Μεθοδικό Ἀπάνθισμα ἀπό τίς «Σκέψεις» τοῦ Blaise Pascal, ἐκδ. Τῆνος, 2015. ΜΕΡΟΠΗΣ Ν. ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ, 5η Ἐντολή, «Τίμα τόν πατέρα σου καί τήν μητέρα σου», ἐκδ. Ἀρχονταρίκι, Ἀθήνα 2015. ΑΝΔΡΕΑ ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗ, Βιοηθική τοῦ Περιβάλλοντος - Ἡ Ὀρθόδοξη προσέγγιση τῆς κτίσης, ἐκδ. Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικῆς Ἔρευνας καί Ἐκπαίδευσης, 2015.



Ἀρχιμ. Ἀστερίου Σ. Χατζηνικολάου

Προβλήματα στὴ σύγχρονη οἰκογένεια

✓ Ἀμφισβήτηση τοῦ θεσμοῦ ✓ Ἔλλειψη συνοχῆς ✓ Ὁ κίνδυνος τοῦ διαζυγίου ✓ Ἀπόκτηση παιδιῶν ✓ Ἡ ἀγωγὴ καὶ οἱ ἐκτροπές τους Στὰ καίρια αὐτὰ θέματα προσπαθοῦμε μὲ τὸ βιβλίο μας αὐτὸ νὰ δώσουμε ὑπεύθυνες ἀπαντήσεις ποὺ στηρίζονται στὸν αἰώνιο λόγο τοῦ Θεοῦ. Σελίδες 265. Τιμᾶται 7 .

Τεῦχος 535, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016

Τό ἔχουμε ἐπισημάν ει καί ἄλλοτε. Τό ἐπ σουμε νά τό ἐπισημ ισημαίνουμε πάλι κα αί νο ί δέν θά παύυμ ε, μέχρις ὅτου ξυπν φορίας πού μᾶς ἔχει ήσουμε ἀπό τό βαρύ κυριεύσει. Πρόκειτ ὕπ νο τῆς ἀδιααι γιά τόν ἄμεσο κίνδυν ἀντιμετωπίζει ἡ χώ ρα μας. Ἕνα κίνδυν ο τῆς ἰσλαμοποίηση ς πού ο πού δέν ἐπιδέχετ καθώς οἱ χιλιάδες αι ἀναβολή ἀντιμετ τῶν λαθρομετανασ ωπ τῶ ίσ ν κατακλύζουν καθη εως, ταναστῶν κυρίως μο μερινῶς τήν Ἑλλάδα υσουλμάνων. . ΜεΤόν κώδωνα τῆς ἰσλα μοποίησης γιά τή χώ ἡ Γαλλία. Κατεξοχή ρα τους κρούουν κα ν ἀποκαλυπτικό ἦτ ί ἄλλες χῶρες, ἰδια αν ἕνα δημοσίευμα ίτερα στίς 19 Ἀπριλίου 20 τῆς ἐφημερίδος «Καθ 15 μέ τίτλο «Φόβος ημ ερ ἰσλαμοποίησης κα ινή» ἄρθρο ἀναφερόταν ί γαλλική μελαγχ στή «συλλογική ἀγ ολία». Τό ωνία» τῶν Γάλλων ἄρθρο, «ἀποκρυστα , ἡ ὁποία, ὅπως ἔγ λλώνεται μέ τόν κα ραφε τό λύτερο τρόπο στά πλέον προβεβλημέ τελευταῖα ἔργα δύ νων καί ἀμφιλεγόμε ο ἐκ τῶν νω ν Γάλλων συγγραφέ τοῦ Μισέλ Οὐελμπέκ ων, τοῦ Ἐρίκ Ζεμούρ . Τά ἐν λόγῳ βιβλία ἔγιναν best seller, καί τόν ὑφέρποντα κίνδ καθώς προειδοποιο υνο ἰσλαμοποίησης ῦσαν γιά μιᾶς Γαλλίας, πού ἐπίθεση τζιχαντιστῶ συγκλονιζόταν ἀπό ν στό (περιοδικό) Ch τή φονική arlie Hebdo». Στήν Ἑλλάδα ὅμως δέν ἀκούγεται κανέ ἰντελλικέντσια περί νας κώδωνας κινδ ύνου. Ἡ προοδευτικ ἄλλα μεριμνᾶ καί ή μας τυρβάζεται. Θορυβε μόλις θιγεῖ ἕνα τέτο ῖται καί παθαίνει ἀλ ιο θέμα καί στολίζε ι λε ὅσ ργία ους κρούουν τόν κώ ὡς... ρατσιστές ! δωνα ἑνός τέτοιου κι νδ ύν ου Οἱ πολιτικοί μας ἀπ ό τό ἄλλο μέρος ἀσ χολοῦνται μέ ἐκλο ἐνδοκομματικές, ἤ γές ἐπί ἐκλογῶν – μέ τά capital contro ἐθνικές, ls, τίς ἀνακεφαλαι ποιήσεις, τά κόκκινα ώσεις τραπεζῶν, τίς δάνεια, τόν ΦΠΑ κα ἰδ ιωτικοί πῶς νά φορτώσου Μέσα σ᾽ αὐτόν τόν ν τό λαό μέ νέους φό πολιτικοοικονομικό κυ ρους. κεώνα ἀναλίσκοντ κοινά στήν πατρίδα αι ὅσοι ἀσχολοῦντα μας καί παραβλέπ ι ου μέ ν τόν ἐχθρό πού εἶν τά Γιά τόν ὁποῖο, ὅμως αι ἤδη ἐντός τῶν τε , ἐχθρό μίλησαν κά ιχῶν !... ποια πνεύματα ἄγρυ μακαριστός μοναχό πνα ἐδῶ καί καιρό. ς Θεόκλητος Διονυσ Ἔτσι ὁ ιάτης σέ κείμενό το Τύπος» (23.11.2001) υ στήν ἐφημερίδα «Ὀ μέ τίτλo «Μελαγχο ρθ όδ λι κα οξος φραστα στό πρόβλη ί ἐνοράσεις» ἀναφερ μα τῆς εἰσόδου λαθρ όταν καθαρά και ἀπ ομ ερίἦταν ἀκόμη στήν ἀρ εταναστῶν στήν Ἑλ χή του. Στό ἄρθρο λάδα. Τότε τό πρόβ ἐκ λη εῖν μα μιλία του «μέ τρεῖς φί ο ὁ ἁγιορείτης μονα λους ἡσυχαστές». Κα χός παρουσίαζε τή συνοί οἱ τρεῖς «ὡσάν ἀπό ρίζονταν γιά τήν ἐπ προφητική διαίσθησ έλευση ἀπίθανων η, ἰσχυἐθνικῶν καταστάσ σταδιακῶς, δέν θά εων. Ἐπέμεναν ὅτι συρρικνωθεῖ μέν ἐδ ἡ Ἑλ αφ λάς, ικῶς, ἀλλά θά κατα τό Ἰσλάμ». Ἰσχυρίζο νταν μάλιστα τότε κτηθεῖ ἐκ τῶν ἔνδο ὅτ ν ι ἀπό ἡ τά 2-3 ἑκατομμύρια ἅλωση τῆς Πατρίδος τῶν μωαμεθανῶν, μας «ἤδη ἐνεργεῖτα πο ύ ι μέ νονται σταδιακῶς μέ ὀνομάζονται μετανά στες, καί πού θά στ τήν ἑλληνική ἰθαγ ερ έν εώεια, πού θά τούς χο τος». ρηγεῖ εὐχαρίστως τό κρ άΟἱ ἐκτός τοῦ κόσμου ἁγιορεῖτες ἡσυχασ τές εἶδαν τό πρόβλη πιό ἔγκαιρα ἀπό το ύς πολιτικούς μας, μα ἀπό τό 2001! Πο πού ὑποτίθεται ὅτι ἀγ λύ ἔθνους. Εἴμαστε ἄξ ρυπνοῦν γιά τό καλό ιοι τῆς τύχης μας ὅσ το ο ῦ ἐθ μαμωνά, βυθισμένοι ελοτυφλοῦμε καί ἀσ χολούμαστε μέ τόν στό ἁμαρτωλό μεθύ σι καί τήν κοσμική καρηβαρία μας. ῾Η σύνταξη

Τεῦχος 535, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016

τήν Συγχαίρουμε πτυ προ τῶν ὁμάδα τῆς ῶν τητ φοι χιακῶν Νομικῆς Σχολῆς τοῦ ΕΚΠΑ, Ἀθανάσιο Πλεξίδα, Μαρία Βασιλάκη πού, ἐκπροσωπώντας τήν Ἑλλάδα καί τήν εὐρωπαϊκή ἤπειρο ὡς πρωταθλήτρια Εὐρώπης, κατέκτησε τή δεύμιο διαγωνισμό τερη θέση στόν τελικό παγκόσ Διαστήματος τοῦ εἰκονικῆς δίκης γιά τό Δίκαιο «Manfred Lachs 2015»,. νάσιο ΠλεἸδιαίτερα συγχαίρουμε τόν Ἀθα του καί τήν ή δοσ ξίδα γιά τήν ἐκπληκτική ἀπό ἀγορητῆ ρου ύτε ἀναγόρευσή του ὡς τοῦ καλ ς. τοῦ διαγωνισμοῦ παγκοσμίω στήν ἹερουΟἱ τελικοί πραγματοποιήθηκαν υ ἡ ἑλληὅπο 5, σαλήμ, 13-15 Ὀκτωβρίου 201 τήν ισε κλε ἀπέ πρῶτα ὁμάδα, νική ια έχε συν στή καί πρωταθλήτρια Ἀφρικῆς, διν τριῶ ν πιο ἐνώ ἀντιμετώπισε στόν τελικό, ου τῆς Χάγης, καστῶν τοῦ Διεθνοῦς Δικαστηρί τοῦ Missisυ μίο τήν ὁμάδα τοῦ Πανεπιστη ἀφοροῦσε ης δίκ ς sippi. Ἡ ὑπόθεση τῆς φετινῆ ριοτήτων στη δρα στήν ἀνάπτυξη ἐμπορικῶν λήψη στή καί μα στό ἔξω-ἀτμοσφαιρικό Διάστη ς μέ υση κρο σύγ τῆς μέτρων γιά τήν ἀποφυγή ων. μέν τή Γῆ διαστημικῶν ἀντικει

(www.proὍπως ἔχει καταγραφεῖ ἀπόδοση τῶν tothema.gr) «ἡ ἐμφάνιση καί τητῶν, ἀπέἙλλήνων φοιτητριῶν καί φοι παρευρισκοσπασε τούς ἐπαίνους τόσο τῶν Institute of μένων μελῶν τοῦ International Δικαστῶν τῆς Space Law ὅσο καί τῶν τριῶν ή ὑπόθεση… Χάγης πού ἔκριναν τήν εἰκονικ 2011, ὅταν Ἀξίζει νά σημειωθεῖ, ὅτι, ἀπό τό στόν ἐν λόγῳ ἔλαβε μέρος γιά πρώτη φορά πανεπιστηδιαγωνισμό ἡ Νομική Σχολή τοῦ πορεία, μία μίου Ἀθηνῶν, ἔχει διαγράψει παγεις θέσ πού τήν κατατάσσει στίς πρῶτες η μόν ἡ ι εἶνα κοσμίως, καθώς (ἀπό τό 2011) ύς ϊκο ωπα εὐρ ὁμάδα μέ τρεῖς συμμετοχές σέ ι κατακτήσει ἔχε πού δα ὁμά η μόν ἡ τελικούς, ές καί ἡ μία τόν εὐρωπαϊκό τίτλο δύο φορ μετοχές σέ ἀπό τίς δύο ὁμάδες μέ δύο συμ ι τό Παεἶνα παγκόσμιους τελικούς (ἡ ἄλλη σης, ἡ Ἐπί Α). νεπιστήμιο τῆς Florida τῶν ΗΠ ϊκή ωπα εὐρ η Νομική Ἀθηνῶν εἶναι ἡ μόν τεμιο κόσ ὁμάδα μέ δύο συμμετοχές σέ παγ λικό ἀπό τό 2004». ιρετική ἐπιΣυγχαίρουμε θερμά γιά τήν ἐξα χάρισε πού μέλεια καί τήν ὑψηλή παιδεία Πατοῦ λή στούς φοιτητές καί τή Νομική Σχο αεὐχ καί ση νεπιστημίου Ἀθηνῶν τή διάκρι ος ρίδ πατ τῆς ριστοῦμε γιά τήν ἐκπροσώπηση νύει τέτοιους μας, πού μπορεῖ νά ἀναδεικ q σπουδαστές σήμερα.

Τεῦχος 535, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016

Στίς ἡμέρες μας καταρρέει παταγωδῶς ὁ μύθος, πού ἔγινε πίστη, περί τῆς παντοδυναμίας τοῦ ἀνθρώπου, μετά τήν κήρυξη σέ ἄγνοια ἤ καί διωγμό τοῦ ΘεοῦΔημιουργοῦ καί Σωτήρα, μέσα στά αἵματα τῶν ἐκρήξεων, τῶν ἀποκεφαλισμῶν, τήν μετά ὑπερτάτης ἀκριβείας καταρρίψεως ἀεροσκαφῶν, ἐμβολισμῶν πλοίων, κατακρημνίσεως κτιρίων, τῆς προσφυγιᾶς χιλιάδων. Μέσα σ᾽ αὐτή τή σύγχυση καί τό φόβο στήν ἑλληνική Λέσβο, τήν «sacra Mytilena», ἕνας μικρός ὀρθόδοξος λαός, κάτω ἀπό τή σκέπη τῶν Ἀρχαγγέλων τοῦ Κυρίου καί τελευτησάντων ἐν φοβεροῖς μαρτυρίοις ὑπό τῶν ἀλλοθρήσκων ἁγίων Του, σέ καιρό πολύμορφης κρίσης, μοχθεῖ φιλόστοργα νά περιθάλψει – ἡ ἔννοια τοῦ ρήματος στήν κυριολεξία – τούς χιλιάδες πρόσφυγες, τά θύματα τοῦ ἄδικου ξεριζωμοῦ γιά χάρη τοῦ πλουτισμοῦ τῶν ἰσχυρῶν τῆς γῆς. Μιά ἀνθρωποθάλασσα κατακλύζει καθημερινά,

Ἡ εἰκόνα τοῦ ἐρημίτη πού ἀσκεῖται στήν ἀφάνεια τοῦ κελιοῦ του, ἡ εἰκόνα τοῦ πιστοῦ πού προσεύχεται στό ταμιεῖο, ἡ εἰκόνα τοῦ φτωχοῦ βιοπαλαιστῆ, ἡ εἰκόνα τοῦ ἔντιμου οἰκογενειάρχη, ἡ εἰκόνα τοῦ ἐλεοῦντος ἐν κρυπτῷ... αδο Εἰκόνες μυστικές, κρυμένες στό μισοσκότ ἐμπο ίς τῆς ἀφάνειας, χωρίς ἐνδιαφέρον, χωρ τήν ουν ρική ἀξία ἤ μᾶλλον εἰκόνες πού χάν ἀξία τους ὅταν δημοσιοποιοῦνται. Ἡ εἰκόνα τοῦ πολιτικοῦ πού προσέρχεται στή δοξολογία ἀκολουθούμενος ἀπό τά τηλεοπτικά συνεργεῖα, ἡ εἰκόνα τοῦ ἐπιτυχημένου ἐπιχειρηματία, ἡ

κάτω ἀπό δραματικές συνθῆκες, τίς ἀκτές τοῦ νησιοῦ. Κι ἐνῶ ἐκπρόσωποι τῶν πολυώνυμων αἱρέσεων ἀναμένουν, προσφέροντας ἔντυπα μέ τίς δοξασίες τους στά ἀραβικά (!), τούς ἐξαθλιωμένους ἀνθρώπους, οἱ νησιῶτες πετᾶνε σωσίβια, βουτᾶνε στή θάλασσα γιά νά ὁδηγήσουν μέ ἀσφάλεια τίς βάρκες πού ἐγκατέλειψαν στήν τύχη τους, ἄν βέβαια δέν τίς ἐμβόλισαν φεύγοντας, οἱ δουλέμποροι τῶν γειτόνων. Στή φιλόξενη παραλία οἱ γυναῖκες τούς περιμένουν μέ τσαγιέρες καί στεγνά ροῦχα, οἱ γιαγιάδες περιποιοῦνται τά ταλαίπωρα παιδάκια κι ἀγκαλιάζουν τίς τραγικές μητέρες τῶν πνιγμένων μωρῶν, πού σπαρταροῦν ἀπό τήν ἀγωνία καί τόν πόνο.῾Ο Μητροπολίτης θάβει τούς νεκρούς, ἀδιακρίτως θρησκεύματος καί φυλῆς, μέ τόν πατροπαράδοτο σεβασμό τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ στό πρόσωπο τοῦ κάθε ἀνθρώπου, πού σέ ἀπάνθρωπες συνθῆκες σήμερα προπηλακίζεται καί ἀποϊερώνεται κατά τόν πιό φρικτό τρόπο. Ὀρθοδοξία «sacra»! ῾Η ἐλπίδα τοῦ κόσμου.

να τοῦ εἰκόνα τοῦ στάρ τοῦ Χόλυγουντ, ἡ εἰκό πού ὥρα τήν Ρ. Κ. ῆ ιριστ διάσημου ποδοσφα οίἀνακ ος υταῖ τελε Ὁ ίδι... κάνει ἀνάποδο ψαλ ς ρικῆ ἐμπο τα ιώμα δικα τά νωσε ὅτι πούλησε μεγι στόν του νας εἰκό ἐκμετάλλευσης τῆς ύ πολ αι «Εἶμ ρη. απού Σιγκ τή στάνα Π. Λ. ἀπό τεἐνθουσιασμένος ἀπό τήν ἀνακοίνωση τῆς τοῦ εία ἑταιρ τήν μέ ς ωνία λευταίας μου συμφ ετικός. φίλου μου Π. Λ.» δήλωσε ὁ διεθνής ἐπιθ περάθά μου να εἰκό ἡ ωνία «Μέ αὐτή τή συμφ ...». ά ψηλ σει ἕνα ἐπίπεδο πιό Ἡ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, ὁ ἄνθρωπος, ὅταν φθάσει στήν τελειότητα τῆς ἐπιτυχίας, αἰσθάνεται ὅτι ἡ εἰκόνα του πρέπει νά ἀνέβει ψηλά γιά νά τή βλέπει ὅλος ὁ κόσμος καί νά τόν δοξάζει. αίἈλλά, ὅταν ἡ εἰκόνα τοῦ ἀνθρώπου ἀνεβ ι. q ίζετα αθμ ὑποβ Θεοῦ τοῦ να νει ψηλά, ἡ εἰκό

Τεῦχος 535, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016

«Αὐτοί ἔχουν τά ὅπλα, ἐμεῖς τή σαμπάνια». Μέ αὐτό τό μήνυμα, τήν «μοναδική ἀπάντηση πού μποροῦν νά δώσουν οἱ Γάλλοι στούς τρομοκράτες», κυκλοφόρησε τό σατιρικό Charlie περιοδικό ικές ἐπιθέσεις τῆς Hebdo μετά τίς τρομοκρατ Τό περιοδικό κυι. ρίσ 13ης Νοεμβρίου στό Πα ἄνδρα κατατρυς ἑνό κλοφόρησε μέ τό σκίτσο σαμπάνια νά ρέει πημένου ἀπό τίς σφαῖρες, μέ στό, τό Charlie ἀπό τίς πληγές του. Ὡς γνω αμικοῦ Κράτους Hebdo ὑπῆρξε στόχος τοῦ Ἰσλ . ριο τόν περασμένο Ἰανουά

περιοδικοῦ ἀνέἘξάλλου σκιτσογράφος τοῦ δίκτυο : «Φίλοι βασε τό ἑξῆς μήνυμα στό δια στοῦμε πού προἀπό ὅλο τόν κόσμο, εὐχαρι δέν χρειαζόμασεύχεστε γιά τό Παρίσι, ἀλλά ε στή μουσική ! στε ἄλλη θρησκεία ! Πιστεύουμ ια καί τή χαρά ! Τά φιλιά ! Τή ζωή ! Τή σαμπάν Τό Παρίσι εἶναι ζωή». αφημιζόμενες Αὐτές εἶναι λοιπόν οἱ πολυδι ρατάξει ὁ δυτιἀξίες, τίς ὁποῖες ἔχει νά ἀντιπα φονταμενταλικός πολιτισμός στόν ἰσλαμικό σμό ; τραγούδια τοῦ Παρεμπιπτόντως, ἕνα ἀπό τά ath Metal (ἀετοί συγκροτήματος Eagles of De σική τό μοιραῖο τοῦ θανάτου...) πού ἔπαιζε μου ν τό «Kiss the βράδυ στό Μπατακλάν ἦτα q Devil» (φίλησε τόν διάβολο).

«Ἡ Δράση μας» στό Διαδίκτυο! Στή διεύθυνση: www.drasimas.gr Παλιότερα τεύχη, ἀφιερώματα, ἐπιλεγμένα ἄρθρα, ἀνακοινώσεις καί πολλά ἐνδιαφέροντα... Παρακαλοῦμε πολύ τούς ἀγαπητούς ἀναγνῶστες τοῦ περιοδικοῦ μας νά φροντίσουν ἐγκαίρως γιά τήν ἀνανέωση τῆς ἐγγραφῆς τους. Τιμή φύλλου: € 1 Συνδρομή ἐσωτερικοῦ ἐτήσια: € 12 Συνδρομή Κύπρου ἐτήσια: € 20 Συνδρομή ἐξωτερικοῦ ἐτήσια: € 35 Εὐχαριστοῦμε πολύ «Ἡ Δράση μας» Τεῦχος 535, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016