Quickguide
Genoeg en gezond drinkwater Wat u moet weten over de ‘zorgplicht’ en ‘deugdelijk drinkwater’ • Toegankelijke uitleg over de wetgeving • Nut en noodzaak van beheer • Checklist gezond drinkwater • Tips & tricks voor eigenaren en beheerders
“In deze quickguide geven wij u een toegankelijke uitleg over de wet en tips om het beheer van de drinkwaterkwaliteit en de invulling van de regels voor u zo makkelijk mogelijk te maken”
“In deze quickguide geven wij u een toegankelijke uitleg over de wet en tips om het beheer van de drinkwaterkwaliteit en de invulling van de regels voor u zo makkelijk mogelijk te maken”
Overingewikkelde ingewikkelderegels regels Over 11 en enmakkelijke makkelijkeoplossingen oplossingen Regels en wetten geven eigenaren
Waar moet u beginnen?
de verantwoordelijkheid over de drinkwatervoorziening in een
Welke gevaren zijn er?
kwaliteit waarborgt, door maatregelen te nemen die mogelijke gevaren in drinkwater voorkomen.
te kunnen houden?
gebouw. U bent verplicht om te kunnen aantonen dat het drinkwater betrouwbaar en veilig (“deugdelijk”) is. Én er wordt verwacht dat u die
Welke eisen worden er gesteld aan “deugdelijk” drinkwater? Wat is er écht verplicht en wat is gewoon verstandig om mogelijke gevaren buiten de deur
2
Legionella wat is het en hoe ontstaat het?
Legionella is een bacterie - belangrijkste soort: legionella pneumophila – die zich vermeerdert in watersystemen. Een bepaalde concentratie van de bacterie kan de veteranenziekte ofwel legionellose veroorzaken met longontsteking als voornaamste ziekteverschijnsel. Je kunt alleen worden
besmet via besmette aërosolen die je inademt, bijvoorbeeld bij het douchen, het sproeien van
!
de tuin of het afspuiten
De bacterie vermeerdert zich met name in
slijmlaagjes (biofilms) in leidingen en in sediment (ophoping van kalk of andere kleine deeltjes in water). De hoeveelheid legionella die zich in het drinkwatersysteem vormt, wordt voornamelijk bepaald door de combinatie van:
Biofilmvorming en ophoping van sediment
Een temperatuur tussen 25°C en 55°C
!
van vuile voorwerpen.
Onvoldoende verversing van het water in een leidingsysteem
Water met legionella drinken is niet gevaarlijk, maar…. je moet je niet verslikken, want dan kunnen er alsnog aërosolen vrijkomen die je inademt.
Stilstand + opwarming +
voedingsbodem = groot risico Het risico op het ontstaan van
hoge concentraties van legionella is het grootst als water lang stil staat in een voedingsbodem bij een temperatuur tussen de 25°C en 55°C.
De wet: Zorgplicht voor 3 deugdelijk drinkwater Nederland heeft één van de beste drinkwatervoorzieningen ter wereld. Regels en wetten zorgen dat de drinkwaterbedrijven de druk en kwaliteit
dagelijks controleren. Via een landelijk drinkwatersysteem pompen zij het water naar ieder gebouw of woning met een drinkwateraansluiting. Tot aan het leveringspunt (zie tekening) van het gebouw is de kwaliteit en druk gewaarborgd door het drinkwaterbedrijf. Daarna is het aan de gebouweigenaar om genoeg en gezond drinkwater te leveren.
Vanaf het leveringspunt heeft een gebouweigenaar bepaalde plichten en verantwoordelijkheden die o.a. zijn omschreven in de waterleidingwet, de NEN1006 en Waterwerkblad 1.4.
In deze regelgeving staat o.a. een bouwvoorschrift voor de drinkwaterinstallatie die voorschrijft dat in gebouwen de volgende situaties niet mogen voorkomen:
Koud en warm leidingen NIET TE DICHT BIJ ELKAAR!
Koud water leidingen NIET WARMER DAN 25°
Min. 12-14 cm
Koud en warm leidingen mogen NIET KRUISEN!
De volledige wetteksten over technisch ontwerp en beheer van de drinkwaterinstallatie kunt u nazoeken op deze website: www.infodwi.nl.
Zuivering
Reservoir / waterkelder
Hogedrukstation
Leveringspunt Verantwoordelijkheid overgedragen aan gebouweigenaar
Verplichte beheersmaatregelen Vanaf het leveringspunt worden er niet alleen technische eisen gesteld, maar er vloeien uit de wetgeving voor u als eigenaar ook bepaalde beheersmaatregelen:
Een verplichte jaarlijkse keerklepcontrole
De zorgplicht om aan te tonen dat u veilig drinkwater levert
Eisen deugdelijk drinkwater Een concentratie legionella van boven
de 99 kve/l (kolonievormende eenheden per liter) wordt beschouwd als een gezondheidsrisico en een overschrijding van de wet. Bevat uw water een lagere concentratie, dan levert u op gebied van Legionella deugdelijk drinkwater.
De zorg om de continuĂŻteit en beschikbaarheid van drinkwater te waarborgen
Dit bent u ĂŠcht verplicht U voldoet als eigenaar aan de wet als u:
Jaarlijks de keerkleppen in uw drinkwaterinstallatie laat controleren. U kunt aantonen dat het drinkwater dat u levert altijd genoeg en gezond is.
4
Waarom het belangrijk is om de drinkwaterkwaliteit te beheren
U kunt met het blote oog niet zien of het water in uw drinkwaterinstallatie is besmet en u risico loopt om ziek te worden. Ook kunt u alleen wettelijk aantoonbaar maken dat u deugdelijk drinkwater levert als u passende (beheer)maatregelen neemt die u controle geven over de drinkwaterkwaliteit. (Beheer)maatregelen die u controle geven
Welke maatregelen passend zijn, hangt af van uw gebouw en de mate van controle die u zelf wilt uitoefenen. U kunt bijvoorbeeld denken aan: Monstername
Beheersplan Technische aanpassingen Als u eerst test of uw water veilig is en vervolgens de
risicofactoren in uw gebouw uitsluit of beheert, kunt uw risico’s op besmetting aanzienlijk verminderen.
Over mogelijke bronnen van legionella in uw gebouw
5
Het risico op het ontstaan van grote concentraties legionella in uw drinkwatersysteem is het grootst in gedeelten waar drinkwater lang stilstaat ĂŠn opwarmt.
!
Keerklep
Leegstaande woningen of bewoners die lang met vakantie zijn Plaats keerkleppen voor iedere woning, om verspreiding te voorkomen
Warm water Lauw water Koud water
Een tuinslang die in de zon ligt Draai na gebruik de kraan dicht koppel hem af en laat de slang volledig leeglopen
!
!
Geen keerkleppen of keerkleppen die niet werken Plaats goed werkende keerkleppen, zodat de bacterie zich niet kan verspreiden. Jaarlijkse controle verplicht!
!
Drukverhogingsinstallaties waarin water niet volle ververst, bijvoorbeeld vanwege een lek drukvat o installatie niet geheel doorstromend is opgesteld Laat uw installatie regelmatig controleren en onderho Jaarlijkse controle verplicht!
edig wordt of omdat de d ouden
Weten op welke locaties in uw gebouw de omstandigheden ‘ideaal zijn’ voor bacteriegroei is de beginstap om besmetting te voorkomen.
Een boiler die water levert onder de 60 ˚C of die verkeerd is geplaatst Laat uw installatie regelmatig controleren en zorg dat de leidingen vanaf de boiler voldoende ruimte laten aan koud waterleidingen
! !
!
Leidingen in slecht geventileerde (technische) ruimten waar de temperatuur oploopt Zorg voor voldoende ventilatie
Kruisingen van drinkwater- met heet water/c.v. leidingen, bijvoorbeeld bij vloerverwarming Breng uw leidingwerk in kaart en isoleer of verplaats leidingen om opwarming te voorkomen
!
Een brandhaspel
Leidingen of tappunten die niet gebruikt worden of worden vergeten Verwijder tappunten zoals een kraantje in een schoonmaakruimte die zelden wordt gebruikt
!
6
Legionellapreventie: waar kunt u beginnen?
In deze gids staat de belangrijkste informatie over uw wettelijke taak om het drinkwatersysteem in uw gebouw te beheren. Als u alle regels en risico’s in beeld heeft, kunt u een passend plan
maken en maatregelen nemen. Met die betrouwbare basis heeft u controle over genoeg en gezond drinkwater voor u en uw bewoners.
kennis + maatregelen = controle over genoeg en gezond drinkwater
Neem geen risico, verzeker u van genoeg en gezond water. Altijd! Kijk ook op www.dp.nl/legionella Voor meer informatie over de wetgeving: www.infodwi.nl
www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/legionella
www.dp.nl/legionella