magazyn60+ 6/2018

5 zł (w tym 8% VAT)

nr 6 (45) | czerwiec 2018

Zdrowie bez tabu

O PROBLEMACH INTYMNYCH KOBIET DOJRZAŁYCH

dobra woda

CO PIĆ I W JAKICH ILOŚCIACH?

rekreacja w Plenerze

SPACER, ROWER, PŁYWANIE A MOŻE PIKNIK?

PEŁNIA SŁOŃCA

9

7 7 2 299

508000

RADY NA UPALNE DNI

ALERGIA

prawdy i mity o uczuleniu

ŻYLAKI

ćwiczenia, które mogą im zaradzić

MASAŻ LIMFATYCZNY

zabieg na piękną twarz

Zdobyliśmy nagrody

Dystrybucja: Magdalena Ruszkowska tel. 42 200 75 87 magdalena_ruszkowska@bezrecepty.eu

Projekt, redakcja, wykonanie: 360 Content Team – Time SA ul. Dęblińska 6, 04-187 Warszawa tel. 22 590 54 75, faks 22 590 54 44 magazyn60plus@grupazpr.pl www.grupazpr.pl Redaktor Naczelna: Izabela Raduszewska Redaktor Prowadząca: Ewa Dembowska Zespół redakcyjny: Beata Ciepłowska-Kowalczyk, Marlena Felisiak, Magdalena Grzeszczuk-Rełko, Aneta Magnuszewska, Magdalena Mojduszka, Małgorzata Żebrowska Korekta: Jolanta Kucharska Grafik: Monika Smorczewska Zdjęcie na okładce: Shutterstock Zdjęcia w magazynie: Shutterstock (chyba że zaznaczono inaczej) Reklama: tel. 22 590 53 56 zapytania_custom@grupazpr.pl Druk: Drukarnia Prasowa S.A. al. Piłsudskiego 82, 92-202 Łódź Prawo do błędów w druku zastrzeżone.

BĄDŹ EKOLOGICZNY. Wyrzucając papier, wybierz odpowiedni pojemnik.

D

ługie, pogodne dni zachęcają do aktywności oraz wypoczynku na świeżym powietrzu. W tym numerze gorąco do tego namawiamy.

Warto wybrać się na spacer, a nawet dłuższą wyprawę

repelent przeciwko owadom, coś pysznego do jedzenia, zapas wody i... można ruszać w plener.

Przed nami także Dzień Dziecka, który jest idealnym momentem, by odkryć w sobie wewnętrzne dziecko. Dlatego do lasu, rodzinną w tym numerze magazynu wycieczkę rowerową zachęcamy Was, by z okazji czy zorganizować tego święta nie kupować smakowity piknik. wnukom kolejnych drogich Będzie to nie tylko przyjemne, zabawek i modnych gadżetów, ale wyjdzie nam na zdrowie. ale wybrać się wraz z nimi Dotleniony organizm lepiej na pełną atrakcji wycieczkę.

Miejsc, w których funkcjonuje, aktywność fizyczna sprzyja też dobremu wszyscy, niezależnie od wieku, mogą samopoczuciu.

wspaniale spędzić czas Trzeba tylko zadbać, by nic nie zakłóciło jest w Polsce coraz tych wspaniałych chwil więcej. Prezentujemy na łonie natury. W naszym wybrane trzy kierunki. miesięczniku przekonujemy, że nie jest to takie trudne.

Wystarczy odpowiednie ubranie, wygodne buty, dobry krem przeciwsłoneczny,

Miłej zabawy!

FOTO: ARCHIWUM DOZ

Wydawca: Bez Recepty Sp. z o.o. ul. Kinga C. Gillette 11, 94-406 Łódź tel. 42 200 75 87

Skąpany w ciepłych promieniach słońca czerwiec zachęca do wyjścia z domu.

Ewa Dembowska Redaktor Prowadząca

MAGAZYN 60+

3

spis treści nr 6 (45) | czerwiec 2018

dbam o zdrowie 6

TEMAT NUMERU: PIJ WODĘ, NA ZDROWIE!

|

Dlaczego latem trzeba szczególnie dużo pić

Dojrzała

kobiecość y ow u m z ro rowi o zd

BŁĄD BŁĘDNIKA? 10 | Diagnostyka zawrotów głowy i nudności GŁOŚNA SPRAWA 12 | Skuteczne sposoby na chrapanie

24 | SEZON NA BOTWINĘ Walory młodych buraków

18 | PRAWDY

26 | IDZIEMY W PLENER Zdrowy wypoczynek na łonie natury

I MITY O ALERGII

NOWINKI MEDYCZNE 22 | Odkrycia naukowe i nowe badania ze świata zdrowia

DROGA REDAKCJO kwietniowym

Zdaję sobie sprawę, że seks w tym

numerze magazynu

wieku nie będzie tak intensywny

bardzo spodobał mi

jak wtedy, gdy mieliśmy po 20 lat,

się artykuł „Seks

ale jeśli postawimy na jakość, a nie

po 60-tce”. Słowa uznania za odwa-

ilość, poświęcimy na niego więcej

gę, bo mam wrażenie, że w Polsce

czasu i będziemy mieć dla siebie

to temat tabu i poruszających

nawzajem więcej cierpliwości, może

go tekstów jest jak na lekarstwo.

być naprawdę fajnie.

Owszem, są poradniki dla ludzi

Czekam na więcej artykułów na ten

młodych i w średnim wieku, ale kto

temat.

powiedział, że po 60-tce nic się już

4

MAGAZYN 60+

wieści z apteki 28 | PYTANIA

DO FARMACEUTKI

Nasza Ekspertka odpowiada na pytania Czytelników

LISTY DO REDAKCJI

od życia nie należy?

ĆWICZENIA NA ŻYLAKI

DOJRZAŁA KOBIECOŚĆ 14 | Rozmowa z ginekologiem

Co warto wiedzieć o uczuleniach

W

4

JANUSZ Z PIONEK

PORADY ZZA LADY 30 | Nowe produkty i ważne informacje dla pacjentów

moda 31 | MODA NA SPORTOWO Plusy nowoczesnych materiałów

drogeria 32 | MASAŻ DLA URODY Co daje masaż limfatyczny twarzy

spis treści

Eksperci DOZ.pl z myślą o zdrowiu Pacjenta

Picie 1,5–2 litrów wody dziennie jest niezwykle ważne dla naszego zdrowia oraz dobrego samopoczucia.

34 | PEŁNIA SŁOŃCA Dobre rady na upalne, słoneczne dni

cafesenior 36 | DOBRA FORMA Ulubione dyscypliny sportu seniorów

czas na sport 38 | RUCH KONTRA ŻYLAKI Ćwiczenia, które zapobiegną chorobie

Drodzy Czytelnicy, poznajcie Ekspertów DOZ.pl, których misją jest dostarczanie Wam rzetelnych rad.

Na łamach Magazynu 60+ znajdziecie ich wskazówki na temat zdrowego trybu życia oraz najczęstszych problemów zdrowotnych.

Program Ekspertów DOZ.pl ma stworzyć Pacjentom szerokie możliwości kontaktu z farmaceutą i zapewnić dostęp do wiarygodnego źródła wiedzy o zdrowiu. Czaty na Facebooku, wideo ze wskazówkami, poradniki na portalu DOZ.pl – wszędzie tam będzie można uzyskać wsparcie Ekspertów DOZ.pl.

w wolnej chwili 44 | Z WNUKAMI

PRZYGODY

Joanna Naczyńska

NA TROPIE

MGR FARMACJI

Wycieczka na Dzień Dziecka

POMOCNIK W TELEFONIE 48 | Praktyczne aplikacje

Podejmuje tematykę zdrowego stylu życia, a także zdrowia małych dzieci. Zainteresowana recepturą apteczną.

49 | PRZECZYTAJ, OBEJRZYJ,

POSŁUCHAJ

Dobre książki, filmy i płyty

Ernest Niewiadomski

50 | KRZYŻÓWKA Łamigłówka miesiąca

MGR FARMACJI

złote lata NA DWÓCH KOŁACH

Specjalista farmacji klinicznej, zainteresowany zagadnieniami z zakresu medycyny i opieki farmaceutycznej.

40 | PASJA

*

Wywiad z Czesławem Langiem

wspomnień czar

Krzysztof Słomiak

42 | WITAJCIE W WIELKIM Opowieść o Tonym Haliku

*

Na Państwa listy czekamy pod adresem redakcji lub: magazyn60plus@grupazpr.pl.

Autora najciekawszego listu nagrodzimy zestawami produktów.

Regulamin nagradzania dostępny na stronie: www.magazyn60plus.pl w zakładce regulaminy.

*

* suplement diety

MGR FARMACJI

ŚWIECIE

Autor artykułów o zdrowiu i farmacji, głównie chorobach neurodegeneracyjnych, cywilizacyjnych, oraz nowych technologiach.

MAGAZYN 60+

5

dbam o zdrowie

Pij wodę, NA ZDROWIE! tekst: Hubert Górski konsultacja: Katarzyna Uścińska, dietetyczka

at tem eru m nu

Woda stanowi ok. 60 proc. masy ciała dorosłego człowieka i jest niezbędna do życia.

To fakt powszechnie znany, ale większość z nas o nim zapomina.

Dlaczego trzeba ją regularnie uzupełniać?

6

MAGAZYN 60+

W

oda nie dostarcza wprawdzie organizmowi ani witamin, ani znaczących ilości substancji odżywczych, ale bierze aktywny udział w transportowaniu ich z pożywienia do narządów i komórek ciała. Dzięki niej jedzenie lepiej się wchłania, a zbędne produkty przemiany materii zostają usunięte. Bez niej w naszym ciele nie mogłyby zachodzić żadne procesy metaboliczne.

Odpowiednia ilość Źródłem wody dla organizmu są przede wszystkim naturalna woda mineralna, napoje oraz zupy. Pewne jej ilości pochodzą również z pokarmu stałego.

Przyjmuje się, że człowiek powinien dostarczać 1 ml wody na 1 kcal spożywanego jedzenia lub 30 ml na 1 kg masy ciała, co w praktyce przekłada się na 1,5–2 l dziennie. Zapotrzebowanie na płyny zależy oczywiście od trybu życia, aktywności fizycznej, wilgotności i temperatury powietrza. To oznacza, że latem, w słonecznie dni, kiedy słupek rtęci wskazuje ponad 25°C, trzeba pić znacznie więcej.

REKLAMA

dbam o zdrowie

RUMIANEK Napar z rumianku korzystnie oddziałuje na funkcjonowanie układu pokarmowego.

Torebki do zaparzania.

MIĘTA PIEPRZOWA Napar z mięty pieprzowej pozytywnie wpływa na organizm: wspiera prawidłowy przebieg procesów trawiennych układu pokarmowego oraz pomaga w odprężeniu organizmu.

Torebki do zaparzania.

Dobry wybór Najlepiej wybierać niegazowaną wodę mineralną, bo ta jest najzdrowsza (średniozmineralizowana, o niskiej zawartości sodu), ale można także pić wodę źródlaną, rozcieńczone soki owocowe lub warzywne (bez cukru), słabe napary mięty, rumianku czy dzikiej róży.

Kawa i herbata oraz inne napoje z kofeiną mogą sprzyjać odwodnieniu, dlatego należy spożywać je z umiarem. Płyny należy przyjmować często i małymi łykami. Ale właściwie dlaczego jest to tak ważne?



MAGAZYN 60+

7

dbam o zdrowie Nawilżone oczy organizm ze zbędnych substancji i toksyn. Jeśli więc na skórze pojawiają się nieestetyczne wypryski, może to być pierwszym sygnałem, że potrzebujemy odpowiedniego nawodnieZdrowe Silne mięśnie serce nia. I na koniec najlepsze…

Regularne picie większych ilości wody między posiłkami (oraz na czczo i tuż Elastyczne stawy przed snem) zaleca się osobom, które pragną pozbyć się zbędnych kilogramów.

W ten sposób nie tylko poprawimy metaPiękna cera bolizm, ale też zahamujemy apetyt.

Szklanka wody wypita 20 minut przed 8 szklanek dziennie posiłkiem pozwala zmniejszyć ilość spożywanego pokarmu, zapewniając uczucie sytości. Dzięki temu zjadamy mniej, a tym samym nie dostarczamy organizmowi zbędSpadek Dobry wagi nych kalorii. Dlatego następnym razem, kiedy metabolizm dopadnie nas wilczy głód lub chęć zjedzenia czegoś słodkiego, powiedzmy: „nie” i sięgnijmy po wodę. Badania dowodzą, że im więcej bęPLUSY PICIA WODY dziemy pić, tym szybciej zredukujemy tkankę tłuszczową, a tym samym obniżymy masę ciała.

Woda pełni funkcję zabezpieczającą i nawilżającą, ponieważ jest podstawowym składnikiem wszystkich płynów ustrojowych.

Jej niewielkie ilości stanowią ochronę gałki ocznej, mózgu, rdzenia kręgowego, a nawet rozwijającego się płodu (dlatego kobiety w ciąży DODATKI PEŁNE SMAKU powinny pić jej znacznie więcej niż przeciętni dorośli).

Wiele osób zniechęca do picia wody jej Woda zapewnia również właściwą ruchomość neutralny smak. Ale wystarczy wrzucić stawów, dlatego zaleca się picie jej podczas do szklanki plasterek cytryny, limetki treningów. Ponadto pomaga oczyszczać lub pomarańczy, by nijaki dotychczas

Lepszy nastrój

Usunięte toksyny

Moc pożytków

napój zyskał zupełnie nowy wymiar.

Apetyczny aromat, lekko owocowy posmak i piękny wygląd sprawiają, że aż chce się go pić.

Doskonałym dodatkiem do wody są listki mięty lub melisy, nadające jej wspaniały orzeźwiający zapach.

Miłą ochłodę zapewni także zimny napój z dodatkiem plasterków świeżego ogórka.

Szklankę wody uatrakcyjnią również kostki lodu z zatopionymi w nich drobnymi lub pokrojonymi na małe kawałeczki kolorowymi owocami.

8

MAGAZYN 60+

dbam o zdrowie

Uwaga na odwodnienie

Niedobór wody może mieć poważny wpływ na funkcjonowanie organizmu. Już utrata 2–3 proc. płynu w skali masy ciała odbije się na samopoczuciu. Zacznie nam doskwierać nie tylko pragnienie, ale także ogólne osłabienie, rozdrażnienie, bezsenność. Mogą się pojawić zaczerwienienie skóry oraz utrata apetytu. Przy utracie 10 procent wody wymienione wcześniej objawy nasilą się, a dodatkowo wystąpi ból głowy oraz zaburzenia wydzielania śliny. Nie pijąc, będziemy też rzadziej chodzić do toalety, co z kolei poskutkuje zmniejszeniem wydalania produktów przemiany materii, a finalnie zatruciem organizmu i jego przegrzaniem.

20-procentowa utrata wody to już bezpośrednie zagrożenie życia. Odwodnienie przekłada się także na zmniejszenie objętości krążącej krwi, przez co tlen do komórek

organizmu jest dostarczany wolniej. Stwarza to również warunki do wzrostu gęstości krwi i tworzenia się zakrzepów.

REKLAMA

dbam o zdrowie

Błąd

? a k i n d ę ł b tekst: Beata Radomska konsultacja: dr n. med. Krystyna Knypl

Zaburzenia równowagi i zawroty głowy mogą mieć wiele przyczyn. Ale lekarze w takiej sytuacji zwykle w pierwszej kolejności badają pracę błędnika.

T

en organ znajdujący się w uchu wewnętrznym odpowiada za słuch i zmysł równowagi. Zdarza się jednak, że z powodu stanu zapalnego lub uszkodzenia nie pracuje tak jak powinien.

Efektem mogą być zaburzenia równowagi, zawroty głowy, ale także szum w uszach, niedosłuch, oczopląs, nudności czy wymioty.

Dlatego w przypadku takich objawów warto sprawdzić, 10

MAGAZYN 60+

czy błąd tkwi w błędniku, czy też gdzie indziej.

Badanie na różne sposoby  Próba Romberga. Lekarz, który ją przeprowadza, prosi, byśmy stanęli prosto ze złączonymi stopami, zamkniętymi oczami i wyciągniętymi przed siebie rękami. Jeśli tracimy równowagę, problem nie tkwi w błędniku, ale w móżdżku czy rdzeniu kręgowym.

Na badanie najlepiej przyjść na czczo lub jedynie po lekkim posiłku.

Dzięki temu unikniemy nudności czy wymiotów, które mogą być skutkiem ubocznym wywołanego przez testy podrażnienia błędnika.

REKLAMA

dbam o zdrowie SYROP IMBIROWY Syrop zawiera ekstrakt z kłącza imbiru oraz miód wielokwiatowy.

Stanowi idealny dodatek do herbaty.

250 ml

HERBATA PU-ERH Produkt z dodatkiem imbiru oraz skórki cytryny to ciemnobrunatny napar uwalniany z torebki piramidki.

Orzeźwiająca nuta cytryny i korzenny akcent imbiru nadaje mu piękny aromat. W takim zestawieniu herbata PU-ERH przypadnie do gustu nawet jej oponentom.

20 torebek do zaparzania

LOKOMIN suplement diety Produkt przeznaczony dla dorosłych oraz dzieci powyżej 3. roku życia. Pastylki zawierają ekstrakt z kłącza imbiru standaryzowany na zawartość gingeroli.

Imbir zapobiega złemu samopoczuciu podczas podróży.

10 pastylek do ssania

 Próba kalorymetryczna (kaloryczna). Lekarz wlewa rurką raz do jednego ucha, raz do drugiego trochę wody – na przemian chłodnej (ok. 30 st. C) i ciepłej (ok. 40 st. C). Taki dobór temperatur powoduje szok termiczny, a zaraz po nim oczopląs, czyli mimowolny ruch gałki ocznej. Jego wystąpienie to znak, że objawom winny jest źle pracujący błędnik.  Elektronystagmografia (ENG). Lekarz umieszcza na skroni pacjenta żelowe elektrody. Odpowiednimi impulsami podrażniają one błędnik, co wywołuje ruchy gałek ocznych.

Informacje o nich są przekazywane do komputera, który tworzy zapis potwierdzający bądź wykluczający nieprawidłową pracę błędnika.

V ideonystagmografia (VNG). Badany zakłada maskę przypominającą gogle narciarskie. Umieszczona w niej kamera rejestruje ruchy gałek ocznych po podrażnieniu błędnika, przekazuje informacje o nich do komputera, który analizuje je i wyświetla w postaci wykresu na monitorze.

Wynik badania pozwala stwierdzić, czy problem tkwi w błędniku.  Badania obrazowe. Pewną rolę w diagnostyce zawrotów głowy odgrywają rezonans magnetyczny głowy (MR) oraz tomografia komputerowa (CT). W trudnych przypadkach pozwalają one rozstrzygnąć, czy przyczyną zawrotów głowy są chorobowe rozrosty zachodzące np. w móżdżku czy błędniku.

WAŻNE

CHOROBA LOKOMOCYJNA Zaburzenia w pracy błędnika mogą spowodować tzw. chorobę lokomocyjną. Dzieje się tak dlatego, że w czasie jazdy samochodem lub autobusem (a także lotu samolotem czy rejsu statkiem) do mózgu docierają sprzeczne sygnały - człowiek siedzi bez ruchu, a jednak się porusza. Reakcją obronną układu nerwowego są nudności i wymioty. Dolegliwości nasilają się przy przyspieszaniu i ostrych zakrętach. Sprzyja im też woń spalin, zła wentylacja w aucie oraz... wyglądanie w czasie jazdy przez boczną szybę.

Na chorobę lokomocyjną najczęściej cierpią dzieci, ale zdarza się to także dorosłym. Złemu samopoczuciu podczas podróży może zapobiec popijanie herbatki z dodatkiem imbiru lub ssanie cukierków imbirowych. W aptekach można też kupić wiele środków przeciwdziałających mdłościom (w syropie, tabletkach, pastylkach do ssania, plastrach). O pomoc w dobraniu odpowiedniego leku najlepiej poprosić lekarza lub farmaceutę.

M A G A Z Y N 6 0 + 11

dbam o zdrowie

Głośna

a w a r p s

Blisko połowa dorosłych Polaków chrapie. I choć zdarza się to ludziom w każdym wieku, to prawdopodobieństwo wydawania tych charakterystycznych dźwięków wzrasta wraz z wiekiem. Po 60. roku życia problem ten dotyka już ok. 60 proc. mężczyzn i 40 proc. kobiet.

Zdr zapewowy sen n funkc jonow ia lepsze organ a izmu. nie całego Co gdy z akłóca robić, g chrap anie? o tekst :

Zofia K

rasiń s

ka

Skąd ta orkiestra?

Uwaga na bezdech

Czasem przyczyna jest niezależna od nas, wynika z anatomicznej budowy narządów.

Częściej chrapią osoby ze skrzywioną przegrodą nosową, przerośniętym języczkiem czy innymi nieprawidłowościami w budowie dróg oddechowych.

Ale nocne koncerty mogą też być skutkiem niezdrowego trybu życia. Głośno chrapią zwykle ludzie otyli, palący papierosy, a także niestroniący od alkoholu.

Samo chrapanie nie jest chorobą, lecz objawem utrudnionego przepływu powietrza przez gardło. Ale to wcale nie znaczy, że można je lekceważyć.

Nie należy tego robić, zwłaszcza jeśli towarzyszy mu przerwa w oddychaniu, tzw. bezdech.

Mamy z nim do czynienia wtedy, gdy odgłosy narastają, a potem następuje dłuższa chwila ciszy zakończona nagłym chrapnięciem. Przerwa w oddychaniu trwa od kilkunastu do kilkudziesięciu sekund i niekiedy powtarza się nawet kilkadziesiąt razy w ciągu nocy.

Dolegliwość ta może prowadzić do chorób układu krążenia, np. nadciśnienia tętniczego, niedotlenienia mięśnia sercowego, arytmii, a nawet zawału serca.

Poza tym osoby cierpiące na bezdech rano budzą się zmęczone, często z bólem głowy, trudno im się skoncentrować, a w ciągu dnia zdarza im się „odpłynąć”, czyli po prostu przysnąć.

UWAGA

CZY WIESZ, ŻE...

Natężenie dźwięków wydobywających się z ust chrapiącego może osiągać głośność aż do 100 decybeli! To hałas porównywalny do tego, jaki wydaje... młot pneumatyczny. Nic dziwnego, że jeśli nasz partner chrapie, mamy ochotę jak najszybciej uciec do drugiego pokoju. Nikt przecież nie lubi spać na placu budowy.

12

MAGAZYN 60+

dbam o zdrowie CHRAPANIE

ŁATWE ODDYCHANIE

COFNIĘCIE TRZONU JĘZYKA

Wspólny kŁopot Chrapanie to problem rodzinny. Jeżeli jedna z osób w związku głośno chrapie, zaburza to sen także drugiej „połówki”.

Jeśli nasz partner lub partnerka chrapie, każdej nocy tracimy 1–1,5 godz. snu. Zamiast więc przewracać się z boku na bok, głośno cmokać czy poszturchiwać bliską osobę, warto nakłonić ją do wizyty u lekarza i poddania się badaniom, które pozwolą ustalić przyczynę dolegliwości i jej zaradzić.

Co może pomóc?

Jeżeli problem pojawia się na skutek niezdrowego trybu życia, warto zmienić dietę, rzucić palenie czy ograniczyć spożywanie alkoholu. Doraźnie pomocne mogą okazać się dostępne w aptece środki przeciw chrapaniu: plastry, aerozole, maści.

REKLAMA Warto jednak pamiętać, że nie usuną one problemu, mogą go jedynie złagodzić i „wyciszyć”.

Jeśli przyczyną chrapania jest nieprawidłowa budowa narządów, konieczna może być interwencja chirurgiczna, polegająca na poszerzeniu kanału przepływu powietrza i przywróceniu prawidłowej drożności górnych dróg oddechowych. Zamiast więc miesiącami, a nawet latami zmagać się z chrapaniem, znosząc docinki partnerki czy partnera, warto zgłosić się do laryngologa, który wnikliwie przyjrzy się naszej przypadłości i wskaże odpowiedni sposób leczenia.

Dostępne w aptekach preparaty zawierają składniki aktywne, które ułatwiają oddychanie i przeciwdziałają chrapaniu.

Często przyczyną chrapania jest nieprawidłowa budowa górnych dróg oddechowych, np. krzywa przegroda nosowa, powiększone migdałki czy przerośnięty języczek.

Podczas snu mięśniówka wiotczeje i tylna część gardzieli opada w kierunku nasady języka, co znacznie ogranicza przepływ powietrza. Powodem chrapania mogą być też polipy, wyschnięte i podrażnione śluzówki, zatkany nos oraz zalegająca w gardle wydzielina. W aptekach są preparaty, które ułatwiają oddychanie, udrożniają przewody nosowe, nawilżają i regenerują śluzówki gardła oraz ułatwiają usunięcie wydzieliny. Zwiększają także napięcie tkanek, w tym podniebienia miękkiego. Bez recepty otrzymamy preparaty w formie tabletek, kapsułek, aerozoli, listków do stosowania w jamie ustnej oraz plastrów na nos. Chrapaniu często towarzyszą epizody bezdechu, czyli krótkotrwałe (10–60-sekundowe) przerwy w oddychaniu, które są zjawiskiem normalnym. Jeśli jednak powtarzają się częściej niż 10 razy na godzinę, mogą świadczyć o zespole bezdechu sennego, który wymaga dalszej specjalistycznej diagnostyki i leczenia.

M A G A Z Y N 6 0 + 13

FOTO: ARCHIWUM DOZ

MGR FARMACJI ERNEST NIEWIADOMSKI

dbam o zdrowie

Dojrzała

roz o zd mow y row iu

kobiecość

rozmawiała: Beata Radomska

Menopauza radykalnie wpływa na życie kobiety. Jakie niesie ze sobą zmiany i co można zrobić, by żyło się lepiej – wyjaśnia ginekolog dr Jacek Tulimowski.

Wiele niekorzystnych zmian w organizmie kobiety wiąże się z menopauzą. Czym ona jest?

To ostatnia w życiu kobiety miesiączka, po której przez kolejnych 12 miesięcy nie dochodzi do krwawienia.

Oznacza ona koniec wieku płodności. Polki średnio przechodzą menopauzę ok. 52. roku życia.

Ale niemożność zajścia w ciążę to niejedyna konsekwencja tego procesu…

Oczywiście, że nie. Menopauza wiąże się z istotnymi 14

MAGAZYN 60+

zmianami hormonalnymi, które mają różne konsekwencje. Największe zamieszanie następuje na tzw. osi podwzgórze – przysadka mózgowa – jajniki. W okresie menopauzalnym wzrasta stężenie hormonów wydzielanych przez przysadkę: folikulotropowego (FSH) i luteinizującego (LH), które regulują pracę jajników, spowalniając ich działanie. To zaś prowadzi do znacznego spadku produkcji dwóch żeńskich hormonów płciowych: estrogenów i progesteronu. Ma to istotne znaczenie dla zmian fizycz-

nych, jakie zachodzą w organizmie kobiety. Niedobór estrogenów powoduje niekorzystne zmiany w pochwie, sromie, macicy oraz pęcherzu i cewce moczowej. Kobiety zaczynają mieć problemy, o których popularnie mówi się „intymne”.

Z jakimi problemami kobiety po menopauzie najczęściej zgłaszają się do ginekologa?

Problem w tym, że kobiety po menopauzie często zapominają o regularnych wizytach. Systematycznie chodzą do lekarza tylko panie, które zdecydowały się na hormonalną terapię zastępczą (HTZ).

A jest ich zaledwie kilkanaście procent. Tymczasem na kontrolę do ginekologa powinny zgłaszać się wszystkie kobiety,

dbam o zdrowie

A jeśli przychodzą do lekarza, to z czym?

Najczęściej mobilizują do wizyty krwawienia z dróg rodnych, stany zapalne, suchość pochwy i kłopoty z utrzymaniem moczu.

Skąd się biorą takie problemy, np. suchość pochwy?

Niedobór estrogenów sprawia, że zmniejsza się liczba komórek tworzących błonę śluzową pochwy. Jej ścianki stają się cieńsze i przesuszone. To tzw. atrofia pochwy. Najdokuczliwszym objawem jest suchość.

Co można z tym zrobić?

Dobrym rozwiązaniem jest stosowanie dopochwowo globulek lub żelu z kwasem hialuronowym drobnocząsteczkowym. A jeśli nie ma przeciwwskazań, lekarz może zlecić miejscowe preparaty hormonalne w postaci dopochwowych tabletek, globulek lub kremu.

A tzw. zanikowe zapalenie pochwy?

Po menopauzie zahamowaniu ulega proces dojrzewania nabłonka śluzówki, który jest niezbędny do rozwoju pałeczek kwasu mlekowego.

Odpowiedzialne są one za prawidłowy kwaśny odczyn pochwy. Zaburzenia flory bakteryjnej prowadzą do wzrostu pH – z właściwego 3,8-4,2 do nieprawidłowego 6,0-8,0. Wszystko to sprzyja rozwojowi zanikowego zapalenia pochwy, które objawia się

upławami, przykrym swędzeniem, bólem przy współżyciu, a czasami także nieprawidłowym krwawieniem. W tym przypadku należy wyleczyć infekcję i odbudować prawidłową florę bakteryjną, stosując dopochwowe probiotyki.

Z wiekiem kobiety są też podatniejsze na infekcje dróg rodnych. Dlaczego?

To również ma związek ze zmianami wynikającymi z niedoboru estrogenów.

Wzrost pH pochwy sprawia,

Po menopauzie, podobnie jak przed nią, należy regularnie odwiedzać ginekologa i poddawać się badaniom profilaktycznym. że drobnoustroje (np. bakterie) łatwiej się namnażają. Skutkiem zakażenia bakteryjnego, wirusowego czy grzybiczego najczęściej są upławy, o różnym nasileniu i wyglądzie, pieczenie, swędzenie, obrzęk i niekiedy ból stref intymnych.

W takiej sytuacji trzeba jak najszybciej zgłosić się do ginekologa, żeby dobrał odpowiednie leki.

Częściej zakażeniu ulegają także drogi moczowe?

Tak. Zmiany w cewce i jej skrócenie sprawiają, że drogi moczowe częściej są kolonizo-

NASZ EKSPERT DR JACEK TULIMOWSKI ginekolog

Specjalista ginekolog położnik, ultrasonolog, koloskopista. Przez 15 lat pracował w Klinice Ginekologii Onkologicznej w Warszawie. Właściciel gabinetów lekarskich „Dworkowa”.

FOTO: ARCHIWUM PRYWATNE

bo takie choroby, jak rak szyjki macicy zdarzają się też w starszym wieku.

wane przez drobnoustroje.

Najczęściej zapalenie pęcherza jest konsekwencją zakażenia bakterią Escherichia coli. Naturalnie bytuje ona w jelitach, więc z okolic odbytu może łatwo dotrzeć do cewki i dalej do pęcherza.

Wystarczą drobne zaniedbania higieniczne, by tak się stało. Trzeba wtedy zastosować odpowiedni antybiotyk.

Bez recepty można kupić preparat z żurawiną. Tego rodzaju farmaceutyki sprawiają, że Escherichii trudniej jest utrzymać się w ściankach dróg moczowych i łatwiej jest ona wypłukiwana wraz z moczem.

Innym problemem z drogami moczowymi po menopauzie jest wysiłkowe nietrzymanie moczu (NTM). Dlaczego do niego dochodzi?

Osłabione przez niedobór estrogenów mięśnie utrzymujące wszystkie narządy układu rodnego i moczowego bywają powodem przesunięcia się m.in. macicy, pochwy, pęcherza i cewki moczowej

 M A G A Z Y N 6 0 + 15

w dół. Zmiana położenia pęcherza sprawia, że kobieta silniej odczuwa parcie, a ponieważ ma słabsze zwieracze, popuszcza mocz. Jest to poza jej kontrolą. Najczęściej dzieje się to w czasie wysiłku (np. podskoku czy dźwignięcia czegoś), ponieważ zmienia się wtedy ciśnienie w jamie brzusznej i pęcherz jest naciskany. Wypływające w sposób niekontrolowany kropelki moczu zmuszają kobietę do noszenia wkładek higienicznych.

Warto co roku wykonywać cytologię oraz przezpochwowe badanie USG. Można coś zrobić z tą przypadłością?

W lżejszym przypadkach NTM pomóc może regularne wykonywanie ćwiczeń mięśni Kegla. Jeśli to nie wystarczy, można zastosować np. elektrostymulację, terapię laserową lub leczenie operacyjne.

Kobiety chyba najbardziej niepokoi pojawienie się plamienia czy krwawienia po menopauzie. Wiele pań kojarzy taki objaw z chorobą nowotworową. Czy słusznie?

Nie zawsze tak jest, ale może być. Dlatego nawet niewielkie ślady krwi na bieliźnie powinny zmobilizować do wizyty u ginekologa. Krwawienie z dróg rodnych bywa skut16

MAGAZYN 60+

kiem niegroźnego otarcia śluzówki pochwy w czasie współżycia płciowego. Ale może też świadczyć o stanie zapalnym szyjki macicy, polipie w niej czy o procesie nowotworowym w obrębie trzonu macicy czy jajnika.

By wcześnie wykryć takie choroby, każda kobieta powinna co roku wykonywać przezpochwowe USG i cytologię.

Ginekolog dobierze właściwą formę leczenia.

Ale ślady krwi na bieliźnie nie muszą być efektem zmian w drogach rodnych. Krew może się pojawić np. z chorych hemoroidów lub gdy utworzy się szczelina odbytu.

Wymaga to konsultacji u proktologa. A jeśli krew pochodzi z dróg moczowych – u urologa.

Starsze kobiety skarżą się też często na bóle podbrzusza, podobne nieco do menstruacyjnych. Z czego one mogą wynikać?

Takie bóle, niekiedy z parciem na pęcherz, nie zawsze są związane z problemem ginekologicznym. Często pojawiają się, gdy kobieta ma znaczne zmiany zwyrodnieniowe w dolnej części kręgosłupa.

Powinien się tym zająć specjalista reumatolog.

Chusteczki nawilżane do higieny intymnej Przeznaczone do codziennej higieny i pielęgnacji intymnych części ciała. Dzięki zastosowaniu wyjątkowej formuły o pH fizjologicznym, opracowanej w oparciu o kwas mlekowy wspomagają utrzymanie naturalnego kwaśnego pH miejsc intymnych.

Produkt zawiera również alantoinę, która ma właściwości kojące i łagodzące oraz olej lniany zmiękczający i odżywiający skórę.

10 sztuk

Odświeżający żel do higieny intymnej

Ochronna emulsja do higieny intymnej

Stworzone przez doświadczonych specjalistów preparaty Enilome Intima to nowoczesne kosmetyki do pielęgnacji wrażliwej i skłonnej do podrażnień skóry. Odpowiednio skomponowany skład i dodatek substancji aktywnych o działaniu łagodzącym wspomaga odbudowanie naturalnej flory bakteryjnej oraz pomogą w utrzymaniu pełnego komfortu okolic intymnych, łagodnie oczyszczając 300 ml

REKLAMA

dbam o zdrowie

dbam o zdrowie

Prawdy i mity

o alergii

nia py ta iedzi ow i odp

Do niedawna uważano ją za fanaberię, dziś wiadomo że dolegliwość ta może poważnie dać się we znaki. Co warto o niej wiedzieć?

tekst: Zofia Krasińska konsultacja: dr Bożena Mamcarz, dermatolog, alergolog

Z

namy nieprzyjemne objawy alergii: łzawiące oczy, kłopoty z oddychaniem, wysypka czy nieżyt nosa. Ale czy równie dobrze wiemy, co jest prawdą, a co mitem na temat tej choroby, która dotyka coraz większą część społeczeństwa?

18

MAGAZYN 60+

Skłonność do alergii jest dziedziczna Jeśli w rodzinie byli alergicy, prawdopodobieństwo wystąpienia uczulenia rośnie. Ale nie zawsze winne są geny.

Alergia może pojawić się też u osoby z rodziny, w której do tej pory nikt nie chorował.

Do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia uczulenia należą również przewlekły stres, zanieczyszczone powietrze, przebyte infekcje czy długotrwały kontakt z substancją alergizującą (np. sierścią pupila).

PRAWDA

dbam o zdrowie

WAŻNE

WIARYGODNY TEST

Można być uczulonym tylko na jedną rzecz Występowanie reakcji alergicznej na jeden czynnik nie oznacza, że nie może wystąpić uczulenie na inny. Przeciwnie, jeżeli np. szkodzą nam truskawki, jest większe prawdopodobieństwo, że dostaniemy wysypki także po innych owocach czy zacznie nas męczyć katar w okresie pylenia roślin.

MIT

Najbardziej wiarygodnym sposobem sprawdzenia, co nas uczula, jest wykonanie skórnych testów alergicznych.

Na wewnętrzną część przedramienia lub plecy nanosi się kroplę alergenu i delikatnie nakłuwa w tym miejscu skórę cienką igiełką. Jeżeli po 15–20 minutach pojawi się tam zaczerwienienie i swędzący bąbel, to znak, że jesteśmy nadaną substancję uczuleni. Zwykle bada się w ten sposób reakcję organizmu na kilka, a nawet kilkanaście alergenów.

Uwaga! Na 7–14 dni przed wykonaniem testów skórnych trzeba odstawić leki przeciwhistaminowe. Jeśli uczulenie jest silne i nie można tego zrobić (a także w przypadku chorób i problemów skórnych), zamiast tego badania wykonuje się testy alergiczne z krwi, które pozwalają oznaczyć przeciwciała IgE dla głównych alergenów.

Alergikowi mogą pomóc leki przeciwhistaminowe. Ich działanie polega na blokowaniu nadmiernego wydzielania histaminy, która PRAWDA odpowiada za powstawanie reakcji alergicznej. Warto jednak pamiętać, że te specyfiki jedynie łagodzą objawy choroby, a nie ją leczą. Najlepszym sposobem na alergię jest unikanie tego, co wywołuje niepożądaną reakcję organizmu. W przypadku uczulenia na produkty żywnościowe czy kosmetyki wydaje się to dość proste – trzeba zrezygnować z jedzenia tego, co nam szkodzi, i nie stosować specyfików, które na nas źle działają.

Gorzej sprawa wygląda przy alergii na roztocza kurzu domowego czy pyłków roślin, które trudno całkiem wyeliminować z otoczenia.

Wtedy właśnie leki przeciwhistaminowe są szczególnie pomocne. Te w małych opakowaniach można kupić bez recepty, ale kurację powinien nadzorować lekarz.

CALCIUM suplement diety Polecany dla osób, które chcą uzupełnić dietę w wapń i magnez. Wapń przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego oraz bierze udział w procesie podziału i specjalizacji komórek. Magnez pomaga zmniejszyć uczucie zmęczenia i znużenia oraz wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego.

16 tabletek musujących

REKLAMA

Leki mogą złagodzić objawy choroby



M A G A Z Y N 6 0 + 19

dbam o zdrowie Alergia to choroba

Wiele osób lekceważy objawy uczulenia, uznając, że kaszel lub częste kichanie wiosną to rzecz PRAWDA naturalna. Niesłusznie. Alergii nie należy, a wręcz nie wolno bagatelizować.

Nieleczona może bowiem doprowadzić do przewlekłych i poważnych chorób układu oddechowego (np. astmy oskrzelowej) i pokarmowego (m.in. zaburzenia wchłaniania), uciążliwych zmian skórnych oraz spadku odporności, czego konsekwencją są nawracające infekcje.

Warto pamiętać, że jeśli zapalenie spojówek, suchy i męczący kaszel, wodnisty katar czy świąd skóry powracają regularnie o określonej porze roku i nie towarzyszy im gorączka, to nie świadczą o przeziębieniu, tylko o alergii. Należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu, który zdiagnozuje chorobę i wskaże dalsze leczenie.

Uczulenie pojawia się tylko u dzieci Alergii można się nabawić w każdym wieku. Zdarza się, że schoMIT rzenie pojawia się dopiero po pięćdziesiątce, a nawet później. Alergia może nam też towarzyszyć od dzieciństwa i nie dawać o sobie znać przez wiele lat. Lekarze znają przypadki, że niezdiagnozowana choroba ujawnia się raptownie u osoby dojrzałej.

20

MAGAZYN 60+

MIT

Nie można się nagle uczulić na produkt stosowany od dawna

Niestety to, że dotąd coś nam nie szkodziło, niczego nie przesądza.

Nasz organizm może w dowolnym momencie zareagować alergicznie, np. na kosmetyk, który do tej pory świetnie się sprawdzał, stosowane wcześniej leki, a nawet ulubione potrawy.

UWAGA

RADY NA WIOSNĘ Jeśli masz alergię na pyłki roślin:  sprawdź w kalendarzu, kiedy pylą uczulające Cię trawy oraz drzewa;  w okresie dużego stężenia pyłków unikaj spacerów i nie wietrz zbyt często mieszkania. Jeśli chcesz wpuścić do domu trochę świeżego powietrza, najlepiej zrób to zaraz po deszczu;  zrezygnuj ze spacerów w miejscach, gdzie została świeżo skoszona trawa lub jest dużo kwitnących roślin, np. w parkach czy na łąkach;  ograniczaj przebywanie na świeżym powietrzu w godzinach, w których natężenie pyłków jest największe: między 5.00 a 8.00 rano oraz 17.00 a 19.00 wieczorem;  w czasie spacerów pamiętaj o okularach przeciwsłonecznych. Częściowo chronią one oczy przed pyłkami;  po powrocie do domu zawsze dokładnie umyj twarz i ręce, a najlepiej weź prysznic, umyj głowę i zmień ubranie;  jak najczęściej kąp domowe zwierzęta, które wychodzą na zewnątrz – na ich sierści osadzają się pyłki, które wraz z nimi niepostrzeżenie przekraczają próg domu.

i k n i w o N

dbam o zdrowie

MEDYCZNE

tekst: Beata Radomska

Test genetyczny kontra rak

Opatrunek z komórkami macierzystymi

Potrafimy pozyskiwać komórki macierzyste, m.in. z tkanki tłuszczowej. Jak się okazuje, ostrzykiwanie nimi ran, które trudno się goją, u 75 proc. pacjentów przynosi znaczną poprawę: uszkodzone warstwy skóry i naskórka szybciej się regenerują i zasklepiają. Problem w tym, że u osób starszych, które często cierpią na różne schorzenia, zabieg pozyskania komórek macierzystych z tkanki tłuszczowej byłby niebezpieczny.

Naukowcy z Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN we Wrocławiu znaleźli rozwiązanie. Opracowali opatrunek hydrożelowy (gwarantuje ranie odpowiednie nawilżenie i zapobiega infekcjom), w którym są umieszczane substancje lecznicze wyizolowane z komórek macierzystych od zdrowego dawcy i hodowane w warunkach laboratoryjnych. Będzie on droższy od zwykłego, ale skuteczniejszy w leczeniu trudno gojących się uszkodzeń skóry.

Za blisko 25 proc. przypadków nowotworów odpowiada mutacja genu, z którą się rodzimy. Wczesne jej wykrycie pozwala wyizolować grupę osób, które mogą zachorować na raka (piersi, jajnika, macicy, prostaty, jelita grubego, żołądka, trzustki, nerki, skóry, tarczycy) i wdrożyć odpowiedni program profilaktyczny.

Test wykrywający podatność na nowotwory złośliwe opracowali naukowcy z Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Zakładu Medycyny Genomowej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Pozwala on w próbce pobranej krwi ocenić aż 70 genów odpowiedzialnych za rozwój wyżej wymienionych nowotworów.

Wykrycie predyspozycji do zachorowania na raka pozwala objąć programem profilaktycznym (m.in. regularne badania, porady lekarskie, zalecenia co do trybu życia) osoby zagrożone rozwojem choroby nowotworowej. Za wykonanie testu trzeba zapłacić ok. 400 zł.

Badania nad lekiem na stwardnienie rozsiane Stwardnienie rozsiane (SM) jest tzw. chorobą z autoagresji: organizm, z nieznanego powodu, zaczyna niszczyć własne komórki, traktując je jak wroga.

Badaczka z Zakładu Parazytologii Uniwersytetu Warszawskiego doszła do wniosku, że mechanizm ten można „oszukać”, skoro robią to pasożyty (nicienie) bytujące w jelitach. Nasz organizm nie traktuje ich jak wrogów i pozwala im przez dłuższy czas żyć.

22

MAGAZYN 60+

Pasożytami zakażono myszy chore na SM. Po 9 dniach objawy choroby cofnęły się, a w organizmach gryzoni pojawiła się nowa populacja leukocytów (białe ciałka krwi). Badaczka podała je innej grupie myszy chorych na SM. Efektem było zahamowanie postępów choroby. Jeśli badania na ludziach przyniosą podobne rezultaty, możemy mieć nadzieję na wyprodukowanie szczepionki na SM.

dbam o zdrowie

to war ieć z wied

Sezon na

botwinę

tekst: Zofia Krasińska

konsultacja: Katarzyna Uścińska, dietetyczka

Smaczna, tania i prosta do przygotowania zielenina to prawdziwy przebój początku lata. I słusznie, bo to prawdziwa skarbnica witamin.

B

otwina to młode liście, łodygi i korzenie buraka ćwikłowego. Niektórzy czekają na nią cały rok. I nic dziwnego. Lekko cierpki smak liści i słodycz buraków zapewniają bogate walory smakowe, a jedzenie jej przynosi wiele korzyści zdrowotnych.

Bomba witaminowa Botwina jest niskokaloryczna, śmiało mogą więc po nią sięgać osoby dbające o linię.

Ta prawdziwa bomba witaminowa łagodzi stany napięcia, pomaga zwalczać stres oraz wspiera koncentrację. Zawiera witaminę B2, która korzystnie wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego oraz wzroku. Obfituje w witaminy A i K odpowiadające za zwalczanie wirusów, zdrowy wygląd włosów, skóry i paznokci oraz wspomagające krzepnięcie krwi. W jej składzie jest również witamina E, 24

MAGAZYN 60+

która chroni organizm przed uszkodzeniem komórek przez wolne rodniki oraz witamina C, wzmacniająca odporność.

Ponadto botwina odkwasza organizm i korzystnie wpływa na pracę wątroby. Dzięki zawartości błonnika pokarmowego usprawnia pracę jelit i wspiera trawienie oraz pomaga utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu we krwi. Roślina jest również znakomitym antidotum na zgagę.

Kulinarny hit Botwina zwykle pojawia się w zupach i chłodnikach, ale doskonale sprawdzi się także w sałatce lub jako składnik wytrawnej tarty, np. w duecie z kozim serem lub fetą. Oryginalnym pomysłem jest wykorzystanie liści botwiny do zawijania gołąbków – warto spróbować!

dbam o zdrowie TARTA Z BOTWINĄ oraz fetą

 opakowanie ciasta francuskiego  pęczek botwiny  100 g sera feta  łyżka płynnego miodu  drobno posiekany ząbek czosnku  łyżka oliwy z oliwek  świeże zioła (tymianek, oregano, cząber) lub zioła prowansalskie Piekarnik nagrzewamy do 200°C. Ciasto rozmrażamy, przekładamy do formy żaroodpornej i nakłuwamy widelcem. Botwinę drobno siekamy i podsmażamy na patelni.

Pod koniec smażenia dodajemy miód i chwilę karmelizujemy. Warzywa równomiernie układamy na cieście, posypujemy pokruszoną fetą, czosnkiem i ziołami.

Pieczemy, aż brzegi ciasta się zrumienią (ok. 15 min.).

REKLAMA

dbam o zdrowie

Idziemy

w plener

tekst: Dorota Wawer

Piknik na trawie

Piękna pogoda sprzyja spędzaniu czasu na świeżym powietrzu.

Chętnie wtedy piknikujemy, spacerujemy po lesie, jeździmy na rowerze. O czym warto pamiętać, wypoczywając na łonie natury?

26

MAGAZYN 60+

Planując posiłek na łonie natury warto zaopatrzyć się w duży koc z termoizolacyjnym spodem (nawet w ciepły dzień od ziemi ciągnie chłodem) oraz z uwagą zaplanować menu.

Jeśli mamy ochotę wziąć w plener coś pożywnego, możemy postawić na wytrawne muffiny przyrządzone z pełnoziarnistej mąki i doprawione ziołami albo sałatkę z brązowym ryżem, kaszą gryczaną czy makaronem z pszenicy durum oraz jarzynami i pieczonym chudym mięsem (pamiętajmy o spakowaniu widelców).

Na przekąskę dobre będą surowe warzywa: rzodkiewki, pomidorki koktajlowe, małe marchewki, pokrojona w słupki kalarepka.

W roli deseru sprawdzi się pokrojony w kostkę arbuz albo melon. Warto wcześniej schłodzić go w lodówce i wziąć garść wykałaczek do nabijania kawałków owoców. Do picia zabierzmy wodę mineralną lub źródlaną, która zaspokaja pragnienie i nie przyciąga owadów.

Podzielone na porcje jedzenie spakujmy do szczelnych, plastikowych pojemników, najlepiej termoizolacyjnych (produkty zachowują w nich dłużej świeżość). Możemy też włożyć wszystko do termoizolacyjnej torby.

Nie zapomnijmy zabrać chusteczek higienicznych i żelu, którym można umyć ręce bez wody, oraz foliowej torby na śmieci. Przyda się też repelent, który utrzyma na dystans osy, pszczoły, muchy i inne owady zainteresowane udziałem w pikniku.

dbam o zdrowie Wybierając się na dłuższy spacer leśnym szlakiem, należy pamiętać o odpowiednim ubraniu, które ochroni nas przed ukąszeniami komarów czy roznoszących groźne choroby kleszczy.

Nawet w ciepły dzień warto włożyć długie spodnie, bluzkę z długimi rękawami, skarpetki oraz zakrywające stopy buty. Dobrze jest też zabrać ze sobą czapkę.

Poza tym przed wyjściem dokładnie spryskajmy odkryte części ciała, a także ubranie sprayem odstraszającym owady.

Przejażdżka rowerowa

Pamiętajmy, że wycieczka do lasu to nie krótki spacer po deptaku. Włóżmy wygodne trekkingowe buty z dobrze amortyzującą wstrząsy, niezbyt cienką i zapewniającą odpowiednią przyczepność podeszwą. Takie obuwie to najlepsza ochrona przed upadkiem i spowodowanym długim marszem bólem stóp.

Koniecznie weźmy też mały plecak, a w nim coś do picia (najlepiej niegazowaną wodę w praktycznej butelce z ustnikiem) i jedzenia (np. zapewniające solidną dawkę energii batony zbożowe).

Jeśli planujemy dłuższą wyprawę na dwóch kółkach, należy wcześniej się do niej przygotować. Zróbmy przegląd techniczny jednośladu w warsztacie rowerowym, a przed wyjazdem sprawdźmy, czy opony są dobrze napompowane.

Popracujmy też nad kondycją. Codzienne spacery, regularne przejażdżki na rowerze i ćwiczenia w siłowni plenerowej pomogą nam przygotować ciało do wysiłku. Przed samym wyjazdem warto zrobić krótką rozgrzewkę, by rozruszać mięśnie.

To zmniejszy ryzyko kontuzji.

Zadbajmy o bezpieczeństwo. Włóżmy na głowę kask rowerowy. W pochmurne dni i wieczorem pamiętamy o odpowiednim oświetleniu pojazdu. Mocne, jasne światło z przodu i pulsujące, czerwone z tyłu sprawi, że będziemy dobrze widoczni na drodze.

Spakujmy do sakwy coś pożywnego do jedzenia: kanapkę z pełnoziarnistego pieczywa, wysokoenergetyczną przekąskę, banana. Koniecznie weźmy też duży bidon z wodą. W czasie wysiłku, zwłaszcza w ciepły dzień, rośnie zapotrzebowanie organizmu na płyny (więcej na ten temat piszemy na str. 6).

APTECZKA PIERWSZEJ POMOCY Zestaw produktów niezbędnych do opatrywania skaleczeń, drobnych ran i otarć.

Znajdują się w niej m.in. wodoodporne przezroczyste i piankowe plastry na otarcia, kompresy jałowe, opaski, gazik do dezynfekcji, sól fizjologiczna, a także nożyczki. Małe i lekkie opakowanie apteczki doskonale sprawdzi się podczas wycieczki czy dłuższej podróży.

ŻEL DO RĄK Produkt pielęgnacyjno-ochronny o właściwościach antybakteryjnych, który działa bez użycia wody. Wystarczy rozprowadzić niewielką ilość żelu na skórze dłoni i pozostawić do wchłonięcia. Produkt usuwa do 99,9 % zanieczyszczeń.

50 ml

CHUSTECZKI ODŚWIEŻAJĄCE Z PŁYNEM ANTYBAKTERYJNYM Dokładnie oczyszczają, pozostawiając świeży i delikatny zapach.

To wygodny i praktyczny produkt, pozwalający utrzymać czystość dłoni i ciała nawet gdy nie ma dostępu do wody. Testowane dermatologicznie, posiadają pH neutralne dla skóry.

15 sztuk M A G A Z Y N 6 0 + 27

REKLAMA

Wycieczka do lasu

wieści z apteki

Jan Kowalski

FOTO: ARCHIWUM DOZ

Drodzy Czytelnicy, zapraszamy do wspólnego tworzenia rubryki „Pytania do farmaceutki”, w której mgr farm.

Ewa Dembowska rozwiewa wątpliwości dotyczące preparatów aptecznych.

Wystarczy przesłać pytanie do redakcji  pocztą tradycyjną na adres e-mail: ewa_dembowska@grupazpr. pl na naszym Facebooku.

Jan Kowalski

Pytania

do farmaceutki

Nie wiecie, jak radzić sobie z drobnymi dolegliwościami?

Potrzebujecie pomocy w wyborze preparatów aptecznych? Macie wątpliwości, jak stosować leki?

Pomoże w tym nasza Redaktor Prowadząca mgr farm. Ewa Dembowska.

28

MAGAZYN 60+

Pożegnanie z zakwasami Ostatnio staram się więcej ruszać. Jeżdżę na rowerze, ćwiczę w siłowni plenerowej.

Niestety po większym wysiłku bolą mnie mięśnie. Czy da się coś z tym zrobić?

Jan z Sopotu

Ostry ból mięśni pojawiający się najczęściej 1-2 dni po treningu nazywamy zakwasami. Dolegliwość ta jest skutkiem intensywnego wysiłku fizycznego, który doprowadza do powstania mikrourazów mięśni.

Aby im zapobiec lub zmniejszyć ból, należy zrobić krótką

5-10-minutową rozgrzewkę przed treningiem, a po nim wykonać kilka ćwiczeń rozciągających lub pójść na basen. Nie można też przesadzić z intensywnością ćwiczeń (najlepiej zwiększać ją stopniowo). Warto pamiętać o piciu w czasie treningu napojów izotonicznych.

Remedium na pojawiające się dzień po treningu zakwasy może być sauna. Skorzystanie z niej pomaga rozluźnić przemęczone mięśnie i wspiera ich odpowiednie dotlenienie. Do sauny najlepiej wybrać się kilka godzin po wysiłku.

wieści z apteki Pomóc może też gorąca kąpiel z dodatkiem soli morskiej lub masaż.

Jeżeli ból jest bardzo silny, można zastosować maść lub żel zawierający niesteroidowy lek przeciwzapalny, który szybko przyniesie ukojenie.

Takie preparaty są dostępne w aptekach bez recepty.

O pomoc w wyborze najlepiej poprosić farmaceutę.

Sposób na obrzęk nóg W upalne dni często puchną mi nogi. Jak można temu zaradzić?

Anna z Warszawy Obrzęk i uczucie ciężkości nóg najczęściej dokuczają kobietom, które spędzają dużo czasu w pozycji stojącej lub siedzącej. Dolegliwościom sprzyjają brak ruchu, nadwaga, wszelkie używki oraz wysoka temperatura. Żyły nadmiernie się rozszerzają, a wolniej płynąca krew zalega w naczyniach krwionośnych.

Aby zmniejszyć dolegliwości, należy zrezygnować z butów na wysokich obcasach. Płaskie, wygodne obuwie jest zdrowsze dla nóg. Trzeba unikać uciskających skarpet i rajstop – utrudniają one prawidłowy obieg krwi.

Nie należy zapominać o piciu 1,5–2 litrów niegazowanej wody dziennie, ułatwia to usuwanie toksyn, dzięki czemu żyły funkcjonują sprawniej. Należy także ograniczyć ilość soli w diecie, sprzyja ona zatrzymywaniu wody w organizmie.

W pracy i w długiej podróży, dobrze jest robić krótkie przerwy na gimnastykę (zataczanie kółek stopami, prostowanie i zginanie nóg).

Jeśli to nie wystarczy, można zastosować żel z dużym stężeniem mięty pieprzowej, szałwii lub mentolu. Działa on odświeżająco oraz chłodząco, łagodzi pieczenie i zmniejsza objawy zmęczenia.

Polecam również preparaty uszczelniające naczynia krwionośne, które działają przeciwobrzękowo, np. napar z liści brzozy, wyciąg z kasztanowca, diosminę, hesperydynę oraz ekstrakty z arniki górskiej, poprawiające mikrokrążenie.

Profilaktyka paradontozy Chętnie bym się dowiedziała, jaka jest przyczyna paradontozy i jak ją leczyć.

Janina z Łodzi Choroba przyzębia zwana paradontozą jest spowodowana nieprawidłową higieną jamy ustnej i zębów.

Jeśli te ostatnie nie są dobrze szczotkowane, osadza się na nich brud i bakterie.

Nieusuwany regularnie nalot z czasem przekształca się w kamień nazębny, który przesuwa się do części

osłoniętych dziąsłem i powoduje bolesne stany zapalne.

Trzeba wtedy jak najszybciej iść do stomatologa. Ucisk na tkanki miękkie powoduje bowiem ich redukcję, w wyniku czego odsłaniają się szyjki zębów i bakterie przedostają się do korzeni.

Zęby zaczynają się chwiać, a nawet wypadają.

Chorobie sprzyjają m.in. cukrzyca, zaburzenia hormonalne, nieprawidłowa dieta, palenie oraz picie alkoholu.

Znaczenie mają także geny.

Najlepszą profilaktyką paradontozy jest dokładne szczotkowanie zębów (minimum przez 3 min.) oraz czyszczenie przestrzeni między zębami nitką dentystyczną po każdym posiłku, by usunąć resztki jedzenia i nie dopuścić do rozwoju bakterii oraz kamienia.

Ważna jest również odpowiednia szczoteczka. O pomoc w jej doborze najlepiej poprosić dentystę.

Należy wzbogacić dietę w wapń oraz witaminy pochodzące z grupy A, B i C, ograniczyć picie mocnej herbaty i kawy, a także alkoholu. Palacze powinni rozstać się z nałogiem.

Kamień nazębny należy usunąć. Jeśli jest go niewiele, wystarczy regularne stosowanie pasty i płynu do płukania jamy ustnej dla osób z nadwrażliwymi zębami lub chorych na paradontozę, a także nici dentystycznej.

Duży kamień wymaga mechanicznego usunięcia w gabinecie dentystycznym.

M A G A Z Y N 6 0 + 29

wieści z apteki

Porady zza lady

RUBRYKĘ OPRACOWAŁA: DR N. MED., MGR FARM. JUSTYNA WODOWSKA

Egzotyczne wakacje a zdrowie Przed wyjazdem do egzotycznych krajów, w których jest gorący klimat i panują nie najlepsze warunki sanitarne, warto pamiętać o profilaktycznych szczepieniach ochronnych (zarówno obowiązkowych, jak i zalecanych). To może nas uchronić przed groźnymi chorobami.

Kiedy oraz przeciwko jakim schorzeniom należy się zaszczepić, można dowiedzieć się z poradnika Głównego

Inspektora Sanitarnego zamieszczonego na stronie szczepienia.gis.gov.pl.

Znajdują się w nim także aktualne ostrzeżenia dla osób podróżujących.

Warto również wybrać się do apteki i zapytać zaprzyjaźnionego farmaceutę, jak skompletować apteczkę na taki wyjazd, a także jak przechowywać wybrane farmaceutyki w czasie egzotycznych wakacji.

Pielęgnacja z głową

Identyfikatory pracowników apteki Zgodnie z prawem fachowe czynności w aptece mogą wykonywać tylko magistrowie farmacji oraz technicy farmaceutyczni (wbrew powszechnej opinii nie ma takiego tytułu jak „technik farmacji”). Jedni i drudzy powinni mieć odpowiednio opisane identyfikatory.

Dzięki temu pacjenci wiedzą, że w danej aptece pracują fachowcy, do których można mieć pełne zaufanie.

30

MAGAZYN 60+

Peelingi trychologiczne to kosmetyki przeznaczone do skóry głowy.

Ich działanie opiera się zwykle na enzymach (np. papainie) i mechanicznych składnikach złuszczających (m.in. łupinach z pestek moreli). Peelingi usuwają martwy naskórek oraz różne zanieczyszczenia (pozostałości po kosmetykach do stylizacji itp.). Poprawiają mikrokrążenie skóry głowy, odblokowują ujścia mieszków i unoszą włosy u nasady.

Peeling trychologiczny jest szczególnie po-

lecany do pielęgnacji skóry głowy osób, które mają problem z wypadaniem włosów, łupieżem, łojotokiem czy nadmiernym łuszczeniem się naskórka.

moda

Moda na sportowo tekst: Hanna Tańska

Przez lata byliśmy przekonani, że do uprawiania sportu najlepsze są ubrania z bawełny, a poliester to materiał, w którym skóra nie oddycha i człowiek spływa potem. Czas zmienić zdanie.

W

nowoczesnych tkaninach stosowanych w strojach sportowych i ubraniach turystycznych poliester często odgrywa główną rolę.

I jak zapewniają producenci,

świetnie sprawdza się podczas aktywności fizycznej. Jak to możliwe? Po prostu zastosowanie innowacyjnych włókien syntetycznych stworzonych w procesie polimeryzacji zmieniło właściwo-

ści tkaniny, która stała się oddychająca i przyjazna dla skóry. Podobnie jest z innymi materiałami wykorzystywanymi w odzieży dla osób aktywnych: poliamidem i polipropylenem.

Pełna wygoda

Oddech dla skóry ODPROWADZANIE POTU

Tkaniny, z których Specjalna struktura materiału sprawia, szyta jest dobra że jest on miły w dotyku. Dodatkowo, odzież sportowa by zwiększyć komfort użytkowania DESZCZ I WIATR i turystyczna, nie producenci często wzbogacają go elachłoną wilgoci i bez stanen, który nadaje tkaninie sprężyproblemu przepuszstość. W trosce o wygodę w ubraniach czają parę wodną. stosuje się także łączenia bezszwowe Jakie to ma znaczelub płaskie szwy, co pozwala uniknąć nie? otarć w czasie treningu.

LUBMPEOMLBRANA Nawet w czasie AR intensywnego Wakacyjne plusy wysiłku pot nie Niski wskaźnik chłonięcia wilgoci WEWNDĘZTIANINA TERMOIZOLACJA CIAŁA RZNA wsiąka w tkaninę, nowoczesnych tkanin powoduje, ale jest odprowadzaże zrobione z nich ubrania szybko ny na zewnątrz. schną po praniu. W domu nie ma Dzięki temu ubranie nie klei się do ciała to większego znaczenia, ale bardzo przydaje i pozostaje suche. To zaś sprawia, że skóra się w czasie wakacyjnych wyjazdów. Przy cały czas swobodnie oddycha. pakowaniu docenimy też inne ich zalety – są lekkie i cienkie, dzięki czemu zajmują niewiele miejsca w walizce.

Miła świeżość W nowoczesnych materiałach często stosuje się też technologie antybakteryjne i chłodzące (np. coolmax czy bodyfresh), które nawet w gorące dni pomagają czuć się świeżo i utrzymać komfortową temperaturę ciała. Niekiedy skład tkaniny wzbogaca się dodatkowo o jony srebra eliminujące nieprzyjemną woń potu.

A TW A RS RZN A WA NĘT PORN ZEW DOOD

WO

M A G A Z Y N 6 0 + 31

drogeria

Masaż

dla urody Patrz ysz w lus i wspomtro inasz z rozrze w n i e n iem swo twarz sp ją r z e d 1 gładka i 0 l a t ?

B y

znów taświetlista. Chceła prostszek wyglądać? Nicsz na masago. Wybierz się ż limfaty czny. tekst: O lg

a Szulc

KAŻDA Z NAS MARZY O ZDROWEJ I PIĘKNEJ CERZE BEZ ZMARSZCZEK I NIEDOSKONAŁOŚCI. NIESTETY, NIE ZAWSZE SIĘ TO UDAJE. NIEODPOWIEDNIA DIETA, BRAK SNU, STRES… WSZYSTKO TO WIDAĆ NA TWARZY. ALE NA SZCZĘŚCIE SĄ ZABIEGI, 32

MAGAZYN 60+

KTÓRE SPRAWIAJĄ, ŻE ZNÓW MOŻEMY WYGLĄDAĆ KWITNĄCO. JEDNYM Z NICH JEST MASAŻ LIMFATYCZNY (ZWANY TAKŻE DRENAŻEM LIMFATYCZNYM). TRWA ON OKOŁO PÓŁ GODZINY, A JEGO EFEKTY SĄ IMPONUJĄCE.

drogeria UWAGA

PRZECIWWSKAZANIA Niekiedy należy zrezygnować z masażu limfatycznego.

Przeciwwskazaniem do tego zabiegu są np.:  stany zapalne,  choroby alergiczne i zakaźne skóry,  rany i uszkodzenia skóry,  usunięcie zęba i zmiany ropne okołozębowe,  stan ropny migdałów,  guzki węzłów chłonnych,  zaawansowana miażdżyca naczyń,  gorączka,  wady serca,  nadciśnienie tętnicze,  zapalenie żył i świeże zakrzepy,  nadczynność tarczycy (nie można masować szyi).

warto stosować go równocześnie z lipolizą iniekcyjną i mezoterapią (igłową i bezigłową), gdyż dodatkowo wspomaga wchłanianie dostarczanych podczas tych zabiegów substancji odżywczych.

Masaż limfatyczny jest bardzo przyjemny i daje uczucie lekkości oraz odprężenia.

Trzeba tylko pamiętać, aby po jego wykonaniu dużo pić (minimum osiem szklanek dziennie). Tylko wtedy organizm będzie w stanie wypłukać i pozbyć się zalegających w ciele toksyn.

Jeden zabieg kosztuje ok. 60-70 zł.

Masaż pomaga pozbyć się opuchlizny pod oczami i na innych częściach twarzy. Poprawia stan i kondycję skóry oraz zwiększa jej elastyczność. Sprawia, że substancje odżywcze i lecznicze zawarte w kosmetykach lepiej się wchłaniają. Ponadto wzmacnia system immunologiczny. Dzięki niemu twarz wygląda młodziej i zdrowiej, a cera nabiera ładniejszego koloru, promienieje świeżością.

Przy problemach z zatokami zabieg pozwala złagodzić dolegliwości i ułatwia oddychanie.

Poza tym wolne, lecz stanowcze ruchy współdziałają z fizjologicznym przepływem limfy i krwi, oddziałując na cały organizm. Ponieważ jednak większość naczyń limfatycznych, na które masaż może wpłynąć, znajduje się tuż pod skórą, ważne, by był wykonywany z umiarkowaną siłą. Nie chodzi bowiem o ugniatanie tkanek, ale pobudzenie ich do regeneracji.

Sesja bez tajemnic Zabieg może być wykonywany ręcznie przez profesjonalnego masażystę albo przy użyciu maszyny do sekwencyjnego masażu uciskowego. Forma, na jaką się zdecydujemy, nie ma większego znaczenia.

Sesja powinna trwać ok. 20 minut. Masaże limfatyczne twarzy stosuje się w krótkich seriach po 2-3 zabiegi, z przerwą po każdej z nich.

Drenażu twarzy nie należy łączyć z innymi zabiegami tego typu. Za to można, a nawet

REGENERUJĄCY KREM NA NOC ARGANOWY Kosmetyk przeznaczony do intensywnego nawilżania i regeneracji skóry.

Zawiera oleje rycynowy i arganowy.

Składniki te na długo zapewniają suchej cerze odpowiednie nawodnienie oraz elastyczność. Obecny w kremie ekstrakt z aloesu stymuluje odbudowę skóry, działa łagodząco i przywraca młody i świeży wygląd cerze dojrzałej.

100 ml

INTENSYWNIE NAWILŻAJĄCY KREM DO TWARZY DLA CERY SUCHEJ Krem intensywnie nawilżający do codziennej pielęgnacji cery suchej i wrażliwej, opracowany na bazie naturalnych olejów roślinnych, z dodatkiem ekstraktów roślinnych z cytryny oraz zielonej herbaty. Składniki aktywne tworzą doskonałą formułę nawilżającą dopasowując się do potrzeb skóry i wspomagając ochronę naskórka przed utratą wody. Są też doskonałym źródłem czynników odżywczych, łagodzących oraz przeciwstarzeniowych, poprawiają kondycję skóry, spowalniając procesy starzenia.

100 ml

M A G A Z Y N 6 0 + 33

REKLAMA

wyjątkowe działanie

drogeria

Pełnia tekst: Dorota Wawer konsultacja: dr Bożena Mamcarz, dermatolog, alergolog

ia Poprawodaje j, d nastró i, stanowi ej n i energ ło niezbęd y D. źród min ważneizmowi wita alet, ale organ e ma wiele ziejstw Słońc o dobrodz tać z jeg ż y korz ys nale sądnie. roz

Filtr w kremie

W naszym klimacie w słoneczne, letnie dni powinien on wynosić minimum 30. W wielu wypadkach potrzebna jest jednak lepsza ochrona. Dotyczy to zwłaszcza wielbicieli słońca o jasnej karnacji i mających wiele znamion. Po kosmetyki z wyższym filtrem powinny sięgnąć także osoby w średnim i starszym wieku. Dojrzała cera jest bowiem cienka i wrażliwa na szkodliwe skutki promieniowania.

Jeśli spędzamy lato na południu Europy lub innym skąpanym w słońcu miejscu, warto stosować preparat przeciwsłoneczny z filtrem 50 lub wyższym. Po taki kosmetyk dobrze jest sięgnąć także w czasie kuracji lekami lub ziołami, które zwiększają wrażliwość skóry na promieniowanie. Informacja o tym powinna być w ulotce dołączonej do preparatu.

Krem, mleczko, spray lub olejek przeciwsło34

MAGAZYN 60+

Dermatolodzy podkreślają, że promieniowanie UVB i UVA jest szkodliwe. Może spowodować bolesne poparzenia, przyspiesza procesy starzenia się naskórka, a nawet zwiększa ryzyko zachorowania na raka skóry. Dlatego należy się przed nim chronić.

Pomogą w tym preparaty przeciwsłoneczne z wysokim filtrem UV. neczny najlepiej nanieść na skórę 15 minut przed wyjściem z domu. Ważne, by dokładnie smarować wszystkie odkryte części ciała.

Jeśli przebywamy na zewnątrz dłużej, po dwóch godzinach powtórzmy aplikację (po tym czasie cząsteczki filtrów przestają działać). Zróbmy to także po kąpieli w morzu czy jeziorze. Choć teoretycznie preparaty przeciwsłoneczne są wodoodporne, po 20 minutach kąpieli ich skuteczność spada o połowę. I jeszcze jedno – stosujmy kremy przeciwsłoneczne, nawet jeśli przebywamy w cieniu.

Tam także słońce oddziałuje na skórę.

drogeria MGR FARMACJI ERNEST NIEWIADOMSKI

FOTO: ARCHIWUM DOZ

W słoneczne letnie dni warto zażywać suplement diety zawierający luteinę.

Luteina jest naturalnym żółtym barwnikiem ksantofilowym pochodzenia roślinnego, niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania narządu wzroku, ale nie tylko. To silny antyoksydant wymiatający z organizmu wolne rodniki odpowiadające za procesy starzenia oraz wiele chorób, w tym nowotworów. Korzystnie wpływa również na kondycję skóry poprawiając jej elastyczność i nawilżenie oraz regulując wydzielanie sebum.

Luteina kumuluje się w plamce żółtej i soczewce oka, dzięki czemu działa jak naturalny filtr chroniący oczy przed szkodliwym wpływem promieniowania słonecznego UVA i UVB, broni również przed destrukcyjnym wpływem wolnych rodników uszkadzających elementy aparatu wzroku. To ważne, bo długotrwała ekspozycja na światło słoneczne może prowadzić do przedwczesnego zwyrodnienia plamki żółtej odpowiedzialnej m.in. za ostrość widzenia i percepcję kolorów.

Organizm człowieka nie jest w stanie samodzielnie wytworzyć luteiny, dlatego musi być ona dostarczana z zewnątrz wraz z pokarmem. Jej bogatym źródłem są warzywa zielone, takie jak brukselka, natka pietruszki, jarmuż czy szpinak oraz żółtko jaja kurzego. Ponieważ jednak nasza dieta często jest zbyt uboga w te produkty i nie wystarcza do pokrycia dziennego zapotrzebowania, wskazana jest dodatkowa suplementacja luteiny.

Wystarczy ok. 6 mg tego składnika dziennie, aby ograniczyć ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej i związanych z tym nieodwracalnych problemów ze wzrokiem.

WI CEJ O ZDROWIU NA STRONIE :

REKLAMA

www.doz.pl

PANTHENOL, spray Pianka Panthenol utrzymuje skórę w dobrej kondycji, nawilża i natłuszcza. Dzięki wysokiej zawartości substancji czynnej – 10% panthenolu, łagodzi wszelkie podrażnienia i zaczerwienienia.

150 ml

Dobre okulary

Silne promieniowanie słoneczne niestety może również uszkodzić siatkówkę oka. Dlatego jeśli dużo przebywamy na słońcu, wybierzmy się do sklepu optycznego i zafundujmy sobie dobre ciemne okulary z filtrem przeciwsłonecznym, które blokują od 99 do 100 proc. promieniowania UVA. To wprawdzie spory wydatek, ale wyjdzie nam na zdrowie.

Wiele osób kupuje tanie okulary oferowane na stoiskach w galeriach handlowych i na ulicznych straganach. Niestety zazwyczaj nie mają one odpowiednich filtrów chroniących przed promieniami (nawet jeśli zdobią je informujące o tym naklejki).

Słoneczna witamina

Pod wpływem promieni słonecznych w skórze wytwarzana jest witamina D, która działa dobroczynnie na kości i zęby, wspiera układ krążenia, a także poprawia odporność.

By zaspokoić dzienne zapotrzebowanie organizmu, wystarczy między godziną 10.00 a 15.00 pobyć na słońcu przez kwadrans, nie stosując w tym czasie kremu z filtrem.

OCHŁODA W CIENIU

Nadmiar ciepła może doprowadzić do przegrzania organizmu. Dlatego w czasie upałów trzeba najwięcej przebywać w cieniu, chronić głowę kapeluszem z szerokim rondem oraz dużo pić.

Należy być wyczulonym na pierwsze symptomy przegrzania, bo zlekceważone mogą doprowadzić do odwodnienia organizmu, a nawet groźnego udaru słonecznego. Zatem jeśli w gorący dzień poczujemy ból lub zawroty głowy, skurcze mięśni nóg, nudności lub nagłe osłabienie, jak najszybciej przenieśmy się w cień i napijmy czegoś zimnego.

M A G A Z Y N 6 0 + 35

Dobra forma Z

tekst: Karolina Warchoł, redakcja CafeSenior.pl 

Aktywność fizyczna ma wyjątkowo korzystny wpływ na sprawność i zdrowie nie tylko ciała, ale także umysłu.

Które formy ruchu wybieramy najczęściej?

sondy przeprowadzonej wśród użytkowników strony CafeSenior.pl wynika, że największą popularnością cieszą się wycieczki i podróże. Co dziesiąty senior ma problemy zdrowotne, które utrudniają mu aktywne spędzanie czasu. Na szczęście jest tak wiele dyscyplin sportu, że każdy znajdzie coś dla siebie.

Aktywność na plus Rola aktywności fizycznej jest nieoceniona.

Ruch:  pomaga utrzymać organizm w dobrej kondycji fizycznej,  relaksuje,  poprawia samopoczucie (podczas wysiłku pobudza się wydzielanie endorfin),  zapobiega wielu chorobom przewlekłym,  zwiększa odporność,  rehabilituje ciało po chorobach i urazach,  reguluje reakcje hormonalne.

36

MAGAZYN 60+

Aktywność fizyczna pozytywnie oddziałuje także na pracę układów: krążenia, mięśniowego, kostno-stawowego, oddechowego i nerwowego. Dzięki niej dłużej zachowujemy także sprawność mózgu.

Lekarze wskazują, że brak systematycznej aktywności fizycznej jest jednym z ważniejszych czynników zwiększających ryzyko wystąpienia ponad 15 chorób przewlekłych, m.in. nadwagi i otyłości, miażdżycy, nadciśnienia, cukrzycy, osteoporozy, nowotworów, a nawet chorób psychicznych. Ponadto organizm pozbawiony ruchu szybciej się starzeje i wolniej regeneruje po chorobie.

Każdy wysiłek powinien być oczywiście dostosowany do wieku i sprawności fizycznej.

Poczas wykonywania ćwiczeń należy:  pamiętać o zachowaniu prawidłowej pozycji, aby nie obciążać kręgosłupa,  nie obciążać stawów,  nie nadwyrężać się.



ięcej artykułów na temat W zdrowia, pasji i podróży seniorów znajdziecie na cafesenior.pl

Sport na miarę czasu Jaka forma ruchu jest odpowiednia dla osób w wieku dojrzałym? Tak naprawdę każda, która sprawia nam przyjemność.

Do aktywności szczególnie polecanych seniorom należą spacery i nordic walking, czyli marsz z kijkami, dzięki którym nie obciąża się stawów i angażuje większe partie mięśni.

Kolejną dyscypliną, w której ludzie dojrzali mogą dobrze się poczuć, jest pływanie. Mobilizuje ono do pracy większość mięśni i wpływa korzystnie na kręgosłup, a przy tym nie obciąża stawów.

Godny polecenia jest też aqua aerobik, czyli ćwiczenia o umiarkowanym natężeniu, które wykonuje się w wodzie. Z tej formy aktywności

chętnie korzystają panie, które chcą zrzucić kilka kilogramów. Ćwiczenia w wodzie są prostsze i mniej obciążające niż te w siłowni.

Mimo problemów zdrowotnych warto dbać o swoją kondycję oraz lepsze samopoczucie.

TURYSTYKA GÓRĄ Z raportu przygotowanego przez redakcję Cafesenior.pl wynika, że osoby po sześćdziesiątce spośród form aktywności fizycznej najchętniej wybierają na turystykę. Ten sposób spędzania wolnego czasu wskazało aż 30 proc. badanych.

Okazuje się, że dla wielu osób emerytura to czas spełniania marzeń, odwiedzania miejsc, które zawsze chciały zobaczyć. Seniorzy coraz częściej stawiają na ciepłe kraje, w ubiegłym roku dużą popularnością cieszyły się wycieczki na Maltę, Sycylię, Maderę oraz do Chorwacji.

Wśród ulubionych aktywności osób w wieku 60+ często wymieniane są spacery, wskazało je 23 proc. badanych.

Na podium znalazł się również taniec. Ta niezwykle przyjemna forma ruchu nie tylko ćwiczy mięśnie, ale także zacieśnia więzi i poprawia relacje z partnerem.

Kolejne formy aktywnego spędzania czasu zauważane przez respondentów to:

 pływanie (9 proc. wskazań),  zajęcia sezonowe takie jak wędkowanie, prace w ogrodzie czy grzybobranie (8 proc.),  joga, fitness i jogging, czyli bieganie (każda po 4 proc.).

M A G A Z Y N 6 0 + 37

czas na sport

Ruch KONTRA ŻYLAKI t spor wie o dr na z

tekst: Beata Radomska

Na Twoich nogach pojawiła się siatka żył?

Zacznij działać! Jednym ze skuteczniejszych sposobów na tę dolegliwość jest aktywność fizyczna.

R

egularny ruch może zapobiec powstawaniu żylaków, a także wspomóc ich leczenie.

Odpowiednie ćwiczenia wzmocnią mięśnie nóg i żyły oraz poprawią krążenie krwi.

Dodatkową korzyścią będzie pozbycie się sprzyjającej żylakom nadwagi.

CHODZENIE NA ZDROWIE

Niepozorna, nieśpieszna przechadzka może bardzo usprawnić przepływ krwi w nogach. Pod warunkiem, że będziesz spacerować codziennie, przez minimum pół godziny. Jeszcze lepiej zrobi Ci angażujący więcej mięśni i znakomicie wpływający na krążenie krwi nordic walking, czyli energiczny marsz z kijkami. Warto wybrać się na niego choć dwa razy w tygodniu. Korzystne dla nóg są także ćwiczenia w siłowni plenerowej na stepperze lub urządzeniu zwanym biegaczem.

Jeśli nie mieszkasz bardzo wysoko, staraj się jak najmniej korzystać z windy. Chodzenie po schodach dobrze zrobi Twoim nogom.

38

MAGAZYN 60+

DOBROCZYNNY ROWER

Niezbyt forsowna, rekreacyjna przejażdżka to świetny sposób na wzmocnienie mięśni nóg i usprawnienie krążenia krwi. Warto więc jeździć jak najczęściej: na zakupy, spotkanie ze znajomymi, działkę lub zwyczajnie dla przyjemności. Jeśli w Twojej okolicy nie ma bezpiecznych szlaków rowerowych albo nie czujesz się na bicyklu zbyt pewnie, wybierz się do najbliższej siłowni plenerowej i poćwicz na rowerze stacjonarnym.

REKLAMA

4 proste ćwiczenia 1. S tań z rękami opuszczonymi wzdłuż tułowia i na przemian przenoś ciężar ciała z palców na pięty i odwrotnie. W każdej pozycji wytrzymaj 3 sekundy.

2. Siedząc na krześle, wyprostuj jedną nogę i poruszaj stopą.

Najpierw w górę i w dół, a potem wykonuj nią ruchy okrężne.

Następnie zmień nogę.

3. P ołóż się na plecach, lekko unieś nogi i wykonaj nimi rowerek, najpierw „pedałując” do przodu, a potem do tyłu.

Możesz też na przemian zginać nogi w kolanach i prostować je.

4. Leżąc na wznak unieś wysoko piłkę. Następnie unosząc wyprostowane nogi, staraj się dotknąć jej stopami. Przy tym ćwiczeniu pracują mięśnie nie tylko nóg, ale także brzucha.

PŁYWANIE PEŁNE ZALET

Ta forma ruchu skutecznie wzmacnia mięśnie nóg i poprawia krążenie. Dla osób cierpiących na żylaki szczególnie polecane jest pływanie z deską lub „makaronem” z pianki. Nogi muszą bowiem pracować przy nich bardziej intensywnie (ręce i ramiona jedynie trzymają sprzęt).

Jeśli nie umiesz pływać, możesz zapisać się na aqua aerobic, czyli gimnastykę w wodzie.

W czasie zajęć ćwiczy się w specjalnych pasach wypornościowych utrzymujących ciało na powierzchni. Aqua aerobic także wpływa korzystnie na nogi osób ze skłonnością do żylaków.

złote lata

Choć Czesław Lang dawno zakończył karierę kolarską, wciąż jest w formie. Gdy tylko ma wolną chwilę, wskakuje na rower i przejeżdża nawet 100 km dziennie. Od lat organizuje również najważniejszy wyścig w naszym kraju – Tour de Pologne.

Pasja

na dwóch kołach rozmawiał: Mirosław Ryglicki W latach 90. XX wieku Tour de Pologne był podupadającą imprezą, a Pan zdecydował się przejąć je organizację. Nie bał się Pan ryzyka?

Sport nauczył mnie podejmowania ryzykownych decyzji.

Kiedy ścigałem się na Zachodzie, marzyłem, żeby imprezy, na które przyjeżdżają najlepsi kolarze świata, odbywały się 40

MAGAZYN 60+

także w Polsce. I udało mi się to osiągnąć.

Co było najtrudniejsze?

Znalezienie sponsorów i przekonanie do współpracy władz miast, które miały gościć kolarzy. Wcześniej organizatorem wyścigu był Polski Związek Kolarski, a pieniądze pochodziły z budżetu państwa. Teraz

musiałem znaleźć partnerów, którzy pomogą wszystko sfinansować. A to nie jest łatwe.

Budowanie siły Tour de Pologne trochę trwało.

Czego możemy spodziewać się w tym roku?

Impreza będzie godna jubileuszu (wyścig w tym roku kończy 90 lat).

złote lata Rozpoczniemy w Krakowie, a zakończymy w Bukowinie Tatrzańskiej. Przewidujemy pięć etapów górskich, więc na pewno będzie ciekawie i dynamicznie.

Jak się Pan czuje w roli biznesmena?

Tak jak w sporcie, codziennie trzeba walczyć i trenować, bo nic samo nie przychodzi, tak w biznesie, jeśli chcesz odnosić sukcesy, musisz dużo pracować. Na szczęście robię to, co lubię, bo kolarstwo to moja pasja.

Był Pan pierwszym kolarzem zawodowym w Polsce i w całej Europie Wschodniej. Jak to się Panu udało?

Przepustką do zawodowego peletonu był dla mnie medal olimpijski zdobyty w Moskwie w roku 1980. Przed startem powiedziano nam, że medalista będzie mógł podpisać kontrakt na Zachodzie. To miała być nagroda. Na szczęście obietnica została spełniona i jako pierwszy w Polsce, a także całym bloku wschodnim zostałem zawodowcem.

Jak wyglądał świat kolarstwa zawodowego z punktu widzenia sportowca ze Wschodu?

To był szok. U nas o wszystkim decydował trener. To on układał plan treningów i odpowiadał za wyniki. Gdy słabo wypadliśmy w Wyścigu Pokoju, nikt nie miał pretensji do nas, kolarzy, tylko zwalniano trenera.

Na Zachodzie po podpisaniu kontraktu sam musiałem przygotować się do sezonu.

Nikt nie wyciągał mnie na tre

ningi czy zgrupowania. To było duże wyzwanie nauczyć się zarządzać swoim czasem i dbać o formę.

Wciąż jeździ Pan na rowerze?

Jak najchętniej spędza Pan wolny czas?

Wskakuję na rower w każdej wolnej chwili. Uwielbiam także jeździć konno, to moje drugie

Czesław Lang i jego żona Elżbieta podczas 83. gali Plebiscytu Przeglądu Sportowe“ go” na Najlepszego Sportowca Polski 2017 Roku hobby. Poza tym chętnie spędzam czas na Kaszubach, gdzie mam dom i gospodarstwo ekologiczne. Z przyjemnością w nim pracuję. Lubię też podróże. Zimą często jeżdżę w góry na narty i ski toury.

Kilka lat temu miał Pan problemy ze zdrowiem. Zmienił Pan tryb życia i przeszedł na weganizm. Nowa dieta pomogła?

Bardzo. Wcześniej nie zdawałem sobie sprawy z tego, jak ważne jest właściwe odżywianie. Zrozumiałem to dopiero po zmianie diety.

Do pięćdziesiątki mamy gwarancję na zdrowie, a potem przyplątują się różne dolegliwości. Gdy idziemy do lekarza, ten

pyta, ile mamy lat i mówi, że w tym wieku to normalne.

A potem przepisuje nam pigułki na cholesterol, cukrzycę i inne choroby (śmiech). Mnie też zaczęło szwankować zdrowie. Cierpiałem na chorobę Meniere’a, która objawiała się zawrotami i bólami głowy.

Do tego dochodziły wymioty, wrzody żołądka, migotanie przedsionków serca...

Zamiast sięgać po tabletki, odstawiłem produkty pochodzenia zwierzęcego i zacząłem jeść dużo warzyw. Dzięki zmianie diety nie tylko pozbyłem się chorób, ale też po długiej przerwie wsiadłem na rower i teraz „śmigam” z chłopakami, którzy mają po dwadzieścia kilka lat.

Trudno żyć bez mięsa?

Przeciwnie. Sam się dziwię, że kiedyś mogłem jeść tyle mięsa i mieć tak dobre wyniki w sporcie. Po zmianie stylu odżywania moja kondycja bardzo się poprawiła. Nie mam kłopotu, żeby przejechać na rowerze 100 km.

W zawodowym peletonie również coraz większą wagę przykłada się do odżywania.

Widzę to na Tour de Pologne.

W skład ekip wchodzą nie tylko mechanicy i masażyści, ale też dietetycy, którzy przygotowują dla zawodników specjalne posiłki z produktów ekologicznych.

Gdzie jedzie Pan na wakacje?

Niedawno wróciłem z Florydy, gdzie spędziłem dwa tygodnie.

Teraz jestem w Polsce, bo mam dużo pracy przed wyścigiem.

Na wakacje pojadę po jego zakończeniu.

M A G A Z Y N 6 0 + 41

wspomnień czar

Witajcie

w wielkim świecie tekst: Jakub Kowalczyk

Z WYPIEKAMI NA TWARZY SŁUCHALIŚMY JEGO RELACJI Z DALEKICH WYPRAW I OGLĄDALIŚMY FILMY Z DZIKICH OSTĘPÓW. CZAROWYWAŁ NAS ODWAGĄ I SWADĄ, Z JAKĄ OPOWIADAŁ O SWOICH PRZYGODACH. TONY HALIK I JEGO PROGRAM „PIEPRZ I WANILIA” TO BYŁO NASZE OKNO NA ŚWIAT. Niewiele jest na świecie osób, które mogą nazywać się podróżnikami. Wydawałoby się, że prawdziwych poszukiwaczy przygód można spotkać jedynie na kartach książek. Ale właśnie to określenie najlepiej opisuje Tony’ego Halika, fotografa i operatora kamery, który przejechał wzdłuż i wszerz obie Ameryki, a swoje przygody uwiecznił na kilometrach filmowej taśmy.

Debiut z flisakami

Brzmiący z angielska alias mógłby sugerować, że Tony Halik to z pochodzenia Brytyjczyk czy Amerykanin, ale znany podróżnik przyszedł na świat w Toruniu. Zresztą, imiona, jakie nadano mu na chrzcie, brzmią na wskroś słowiańsko: Mieczysław Sędzimir i dopiero na trzecie ma Antoni.

Przygód szukał od dziecka, jako nastolatek uciekł nawet z domu i przyłączył się do grupy flisaków. Spłynął wraz z nimi aż do Gdańska.

Dopiero tam został zatrzymany i odesłany do matki.

Na froncie przygody

Wojenne przeżycia Halika przypominają losy Franka Dolasa z komedii „Jak rozpętałem drugą wojnę światową”. W 1943 roku przymusowo wcielono go do armii niemieckiej. Służył 42

MAGAZYN 60+

wspomnień czar

Buenos dias, Buenos Aires

Po wojnie Halikowie wyjechali do Buenos Aires.

To tam Mieczysław zmienił trudne dla Argentyńczyków do wymówienia imię na angielsko brzmiące Tony.

Zarabiał jako fotograf, a w wolnych chwilach wraz z żoną zapuszczali się w dzikie zakątki sąsiednich krajów. Poznali m.in. zwyczaje plemienia Hinan, znanego z dużej nieufności wobec obcych i Indian Jivaro, twórców słynnych „skurczonych głów” – osobliwego trofeum wojennego.

Te eskapady szybko przysporzyły Halikom rozgłosu. W latach 50. ich reportaże i zdjęcia opublikował m.in. popularny magazyn „Life”, zaś filmy pokazała amerykańska telewizja NBC.

180 tys. km podróży

W 1957 roku Tony i Pierrette wyruszyli w swoją największą podróż. Wyjechali z Buenos Aires jeepem wyładowanym sprzętem kempingowym oraz filmowym i przez cztery lata przemierzali obie Ameryki – od Ziemi Ognistej na południowym krańcu, aż po Alaskę na dalekiej Północy. Odwiedzili 21 krajów i pokonali ponad 180 000 km. Po drodze, by pokonać napotkane rzeki, zbudowali kilkanaście prowizorycznych mostów. Po latach okazało się, że przy jednej z takich przepraw powstała miejscowość i z konstrukcji wzniesionej przez podróżników zaczęli korzystać okoliczni mieszkańcy. A że była na niej tabliczka z nazwiskiem budowniczych, przeprawę, a później powstałą przy niej osadę nazwano Puente Halik (po hiszp. Most Halika). Halikowie nie przerwali podróży, nawet gdy okazało się, że Pierrette jest w ciąży. Ich syn, Ozana, urodził się w 1959 roku w Connecticut w USA i pierwsze kilka lat życia spędził, przemierzając wraz z rodzicami dzikie ostępy.

Amerykański reporter

Po powrocie rodzina przeniosła się do Meksyku.

Tony zaczął pracę jako reporter telewizji NBC. Przeprowadził m.in. wywiad z Fidelem Castro i relacjonował takie wydarzenia, jak słynna wojna futbolowa między Salwadorem a Hondurasem.

Często odwiedzał Polskę, filmując dla zachodnich widzów wydarzenia zza żelaznej kurtyny.

Występował także w polskiej telewizji, m.in. w „Klubie sześciu kontynentów”. Pierrette miała jednak dość takiego życia i rozstała się z mężem.

Pieprz i wanilia

Kolejny rozdział w życiu Halika rozpoczął się w połowie lat 70., gdy poznał w Meksyku polską dziennikarkę, Elżbietę Dzikowską.

Niebawem stanowili zgrany zespół zarówno w trasie, jak i w życiu. Jedną z ich pierwszych wspólnych wypraw była ekspedycja do ruin uważanych za pozostałości Vilcabamby – ostatniej stolicy Inków. Poczynione tam odkrycia potwierdziły ich autentyczność. Przez cały czas Halik i Dzikowska nie rozstawali się z kamerą.

Po kilku latach para obieżyświatów zamieszkała razem pod Warszawą. W swoim domu zaaranżowali małe studio na potrzeby programu podróżniczego dla telewizji polskiej. Ostatecznie nazwali go „Pieprz i wanilia”. Zdobył tak dużą popularność, że na antenie gościł przez dobrych 20 lat. Jego nadawanie przerwała dopiero śmierć Tony’ego w 1998 roku.

W ciągu ponad 40 lat, jakie spędził w trasie, Halik dla kilku pokoleń Polaków stał się synonimem człowieka, który był wszędzie.

Na jego cześć słowa „Tu byłem – Tony Halik” zdobią tysiące miejsc, nie tylko w Polsce. Poczynając od szkolnych ławek, na przydrożnych głazach skończywszy.

FOTO: PAP (2), BYŁEM TU. TONY HALIK. BLOG PODRÓŻNICZY

w obronie przeciwlotniczej Luftwaffe, a następnie eskadrze bombowców, z którą został skierowany do Francji. Tam udało mu się zdezerterować, a następnie przyłączyć do ruchu oporu.

We Francji poznał też swoją przyszłą żonę i współtowarzyszkę podróży, Pierrette Courtin.

M A G A Z Y N 6 0 + 43

w wolnej chwili

Z wnukami na tropie

przygody

kuszą Reklamy awkami, b a z i m y modn arować d b o a n ż o którymi m Dnia Dziecka. My kazji iast wnuki z o onujemy, by zam rop ałemu m ć a d jednak p gadżetów iejszego – h c y n j e l n ko i coś cen dzony w o k ie w czło znie spę c y t s a t n a czas f mi. z dziadka rska a ata Kuch

tekst: Be

44

MAGAZYN 60+

M

ożliwości jest wiele. I wcale nie trzeba jechać bardzo daleko.

W naszym kraju jest wiele miejsc, w których dzieci (i dorośli) mogą się świetnie bawić.

Oto kilka przykładów.

Afryka dzika Mielibyście ochotę pokazać ją wnukom? Nie, nie, wcale nie musicie jechać na Czarny Ląd.

Wystarczy wycieczka do…

Wrocławia. Na pewno znacie tamtejszy ogród zoologiczny, przynajmniej ze słyszenia.

Dawno temu rozsławili je jego wieloletni szefowie Hanna i Antoni Gucwińscy, którzy z pasją opowiadali o swoich zwierzętach w telewizji. To byli gawędziarze, prawda?

Dziś wrocławskie zoo ma do zaoferowania znacznie więcej niż przed laty. Jego duma to Afrykarium, pierwsze na świecie oceanarium poświęcone wyłącznie faunie Czarnego Lądu.

Ogromny (160 m długości i 54 m szerokości) budynek jest niczym Arka Noego.

Schronienie znalazło tu ponad 100 gatunków zwierząt.

Kolorowe ryby, rekiny, płaszczki, delfiny, hipopotamy, kotiki, manaty, krokodyle, żółwie, pingwiny i mrówki mają tu jak w domu. Baseny

są niczym prawdziwe jeziora, wielkie akwaria do złudzenia przypominają głębię oceanu, a wybiegi doskonale imitują plażę nad Morzem Czerwonym i dżunglę Kongo.

Niemal z każdego miejsca zwierzęta widać jak na dłoni.

Spokojnie możecie tu spędzić z wnukami cały dzień i ani przez chwilę nie będziecie się nudzić.

W ubiegłym roku wrocławskie Afrykarium zostało uznane za jeden z siedmiu cudów świata wśród ogrodów zoologicznych.

W rankingu zwierzyńców zajęło czwarte miejsce na świecie! Jeśli się tam wybierzecie, sami przyznacie, że to wyróżnienie mu się należy. zoo.wroclaw.pl/pl/afrykarium

Świat dinozaurów

Jeśli Wasze wnuki należą do fanów prehistorycznych gadów, z okazji Dnia Dziecka wybierzcie się z nimi do Jura Parku w Bałtowie, w województwie świętokrzyskim. Przeżyjecie tu bliskie spotkanie z kilkudziesięcioma dinozaurami i innymi imponującymi zwierzętami.

Naturalnej wielkości modele ogląda się, spacerując po parku.

Dzieciaki podziwiają zwłaszcza drapieżnego tyranozaura i niemal 50-metrowego sejsmozaura.

Ale to nie wszystkie atrakcje Bałtowa. W tutejszym muzeum znajdują się autentyczne kości dinozaurów, szczątki morskich gadów, zęby rekinów i paleozoiczne trylobity. W prehistorycznym

oceanarium staniecie oko w oko z gatunkami, które żyły w oceanach tysiące lat temu. W Gondwanie, czyli miejscu aktywnych zabaw, poczujecie się jak prawdziwi paleontolodzy.

W Bałtowie jest także duży zwierzyniec, a w nim spacerujące swobodnie wielbłądy, lamy, antylopy, żubry, jelenie, strusie, makaki, surykatki i kilkaset innych gatunków zwierząt (część parku zwiedza się pieszo, a część, podróżując… amerykańskim szkolnym autobusem).

Kolejna atrakcja to park miniatur, w którym można zobaczyć 50 najciekawszych zamków i pałaców znajdujących się na terenie

Polski. Wszystko w skali 1:25.

W bałtowskim ośrodku są też park rozrywki, rollercoaster, kino 5D, wioska czarownic oraz duży plac zabaw, na którym dzieciaki mogą m.in. osobiście odkopać szkielet tyranozaura. juraparkbaltow.pl

M A G A Z Y N 6 0 + 45

FOTO: ANETA LESZKIEWICZ (INETTA) COMMONS.WIKIMEDIA.ORG

w wolnej chwili

DOZIA żelki z porostem islandzkim i witaminami suplement diety Żelki o smaku czarnej porzeczki z sokiem z owoców czarnego bzu.

Zawiera suchy ekstrakt z porostu islandzkiego oraz kompleks witamin: C, E, B6, A i D. Zalecana dzienna porcja to 1 żelek. Produkt nie zawiera laktozy ani glutenu.

225 g

A może Wasze wnuki są ciekawe świata i zafascynowane wszystkim, co niezwykłe?

W takim razie wybierzcie się z nimi na Farmę Iluzji do wsi Mościska.

Ten położony w centrum kraju (niespełna 100 km od Warszawy, Lublina czy Radomia) Park Edukacji i Rozrywki to wyjątkowo ciekawy obiekt.

Różnego rodzaju labirynty i przestrzenie, w których nie sposób nie ulec złudzeniom optycznym, wciągną Was na długie godziny.

Główna atrakcja to latająca chata tajemnic – po wejściu do środka nie można wierzyć zmysłom, bo wszystko jest inne, niż się na pozór wydaje. Ściany, które sprawiają wrażenie krzywych, tak

46

MAGAZYN 60+

naprawdę są proste, woda płynąca z kranu pokonuje grawitację, a błędnik wariuje.

Mnóstwo zabawy dostarczają też tajemniczy tunel, w którym już po chwili zapomina się o całym świecie, labirynt luster z setkami niekończących się korytarzy (tylko trzeba odgadnąć, które są prawdziwe) oraz nigdzie niepodłączony, „lewitujący” kran, z którego płynie woda.

Dzieciaki zachwycą meble i ogródek olbrzyma (przy których można poczuć się jak krasnoludek), unoszące się w powietrzu plastikowe piłeczki i… możliwość umieszczenia swojej głowy na talerzu. Spodobają im się także bajkowy pałac cieni i lasek doświadczeń, w którym można m.in. odbić kształt swojego ciała.

Na odwiedzających farmę czekają też wiklinowy labirynt, pełen atrakcji plac zabaw, trampoliny, kule, łódki i tratwy pływające po wodzie oraz liczne miejsca do piknikowania. farmailuzji.pl

DOZIA żelki z witaminami C i D suplement diety Żelki o smaku owocowym z witaminami C i D dla dzieci powyżej 4. roku życia oraz dorosłych. Witaminy wspomagają prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Zalecana dzienna porcja to 1–2 żelki. Produkt nie zawiera laktozy ani glutenu.

100 g

DOZIA żelki z magnezem, witaminami C i B6 suplement diety Żelki o smaku owocowym z magnezem, witaminą C i B6 dla dzieci powyżej 4. roku życia oraz dorosłych.

Magnez i witamina B6 wspomagają prawidłowe funkcjonowaniu układu nerwowego. Zalecana dzienna porcja to 2–3 żelki. Produkt nie zawiera laktozy ani glutenu.

100 g

FOTO: ARCHIWUM PARKU FARMA ILUZJI (3)

Kraina iluzji

REKLAMA

w wolnej chwili

w wolnej chwili

Pomocnik w telefonie tekst: Jakub Kowalczyk, redakcja

Wyposażone w odpowiednie aplikacje nowoczesne komórki mogą ułatwić wiele codziennych spraw. Dlatego warto z nich korzystać. Prezentujemy programy szczególnie godne uwagi.

KROK ZA KROKIEM

48

MAGAZYN 60+

PORA NA LEKI

Zdarza Ci się zapomnieć o regularnym przyjmowaniu tabletek? Pomocna będzie dla Ciebie aplikacja DOZ.pl z funkcją automatycznego alarmu przypominającego, że czas zażyć lekarstwo.

Wystarczy wejść do zakładki „Mobilna Apteczka”, utworzyć tam swoją wirtualną apteczkę z listą stosowanych leków, przejść do opcji „Przypomnienia” i przypisać każdemu z nich daty i godziny jego przyjmowania. Od tego momentu aplikacja będzie automatycznie alarmować o konieczności wzięcia tabletki.

Aplikacja DOZ.pl jest darmowa. Można ją pobrać na telefony z systemami Android i iOS.

FOTO: DOZ.PL, MYPHONE

Kiedy wydaje się, że do smartfona nie da się już zainstalować nic więcej, komórki nabywają kolejne funkcje. W kieszeni nosimy już telefon, aparat fotograficzny, mini komputer, odpowiednik karty płatniczej. Ostatnio producenci wyposażają swoje urządzenia także w aplikacje pomagające śledzić formę oraz stan zdrowia. Należy do nich np. krokomierz StepsApp. Za jego pomocą można nie tylko zsumować swoje kroki, ale także sprawdzić przebytą danego dnia odległość, dokładnie prześledzić trasę marszu czy biegu oraz obliczyć spalone kalorie.

Wyniki z kolejnych dni – pokonany dystans, liczba zużytych kalorii a także czas i rodzaj aktywności - zapisywane są w pamięci telefonu. Umożliwia to śledzenie swoich postępów.

Odpowiednio ustawiony aparat, przypomni też, że czas na porcję ruchu.

Aplikacja StepsApp jest bezpłatna. Można ją pobrać na urządzenia z Anroidem i iOS, wyposażone w czujnik ruchu.

j y z r obej

Poczytaj

w wolnej chwili

Zwykły włóczęga Martyna Jakubowicz

Dystr. Universal Music Polska

Prod. Wielka Brytania Claire i Donald Crowhurstowie to szczęśliwe małżeństwo z trójką dzieci. Gdy rodzinny biznes plajtuje, Donald, by zarobić pieniądze, decyduje się na ryzykowny krok. Postanawia wziąć udział w żeglarskim wyścigu dookoła świata – Sunday Times Golden Globe. Bez doświadczenia, bez przygotowania, nie zbaczając z trasy, musi przetrwać samotną podróż i wygrać. Donald za wszelką cenę chce osiągnąć sukces, którym zasłuży na podziw najbliższych. Wspierany przez ukochaną żonę i kibicujące mu dzieci wyrusza w niebezpieczną podróż. Na co zdobędzie się, by wygrać z żywiołem i nie zawieść tych, na których najbardziej mu zależy? W filmie zobaczymy znanych aktorów takich jak Colin Firth czy Rachel Weisz. Reżyserii podjął się zdobywca wielu filmowych nagród James Marsh, („Teoria wszystkiego” o życiu Stevena Hawkinga).

posł

ucha

j

Wyhoduj i zjedz.

Warzywa, owoce i zioła na balkonie Barbara Chronowska-Cholewa Wyd. SIW Znak

Własny warzywnik i zielnik pod ręką? Czemu nie? Ta książka pomoże Wam zmienić balkon w prawdziwy ogród.

Autorka wierzy, że można jeść zdrowo i samemu wyhodować miętę, pomidory czy papryczki chili. Podaje sprawdzone, proste metody na rozpoczęcie przygody z doniczkowym ogrodnictwem i udowadnia, że może stać się ono pasją, która zmieni nasze życie.

To dobry sposób, by nawiązać sąsiedzkie przyjaźnie, pokazać wnukom, skąd biorą się owoce i warzywa oraz uzyskać dostęp do pysznych, mało popularnych odmian roślin jadalnych.

Autorka poradnika przekonuje, że bez względu na to, gdzie mieszkamy, jak duży mamy balkon i ile jest na nim słońca, możemy wyhodować własne zdrowe rośliny. Warto skorzystać z jej podpowiedzi.

M A G A Z Y N 6 0 + 49

FOTO: MATERIAŁY PRASOWE, FREEPIK

Na głęboką wodę reż. James Marsh

Martyna Jakubowicz to wokalistka obdarzona charyzmą i niezwykłym głosem. Jej ballady, łączące elementy folku, bluesa oraz rocka opierają się na kobiecych emocjach, i należą do najbardziej rozpoznawalnych w kanonie polskiej muzyki rozrywkowej.

Piosenkarka ma w swoim dorobku 13 płyt.

Współpracowała z czołowymi polskimi muzykami: Wojciechem Waglewskim, Jerzym Piotrowskim, Janem i Mateuszem Pospieszalskimi, Jerzym Styczyńskim oraz wieloma innymi.

Najnowszy krążek Martyny Jakubowicz zatytułowany „Zwykły włóczęga”, poświęcony jest twórczości Boba Dylana i zawiera 11 utworów w 11 różnych, niekiedy zaskakujących aranżacjach.

w wolnej chwili

*

Prosimy o nadsyłanie rozwiązania krzyżówki z pomysłem na artykuł do Magazynu 60+. Autorów najciekawszych propozycji nagrodzimy zestawami produktów.

Adres redakcji: Magazyn 60+, 360 Content Team – Time SA, ul. Dęblińska 6, 04-187 Warszawa Regulamin nagradzania dostępny na stronie: www.magazyn60plus.pl w zakładce regulaminy.

50

MAGAZYN 60+

*

* suplement diety

*

Termin nadsyłania rozwiązań: 27.06.2018 r.