Doctor Magazine May 2021

Page 1

The Premier Bilingual Health Magazine in Sri Lanka Volume 27 • May 2021

doctormagazine.lk

k, ore ;dlaIKfhka IVF ore iïm;a iqrdj fï f,dalh;a úkdY lrkjd''' mrf,dalh;a úkdY lrkjd'''

ffjoHjrhd

ONLINE EDITION




Regular

Features

Editors Note 6

ÿïmdkh lf<d;a miafjks is,a moh ìf|kjd''' iqrdj fï f,dalh;a úkdY lrkjd''' mrf,dalh;a úkdY lrkjd'''

Health News 8 Immunity after COVID-19 vaccines fldúâ 19 frda.hg úúO tkak;a j,ska Tng ,efnk /ljrKh wdisß frday,a iuQyfha ridhkd.dr wOHlaI kS,a m%sh;a fcdaka 55

Evolution of sexual reproduction m%ckl ffjoH úoHdfõ ft;sydisl mshigyka idhksl l<,fõo úfYAI{ ffjoH fy<rejka mikal=udr 60

ÿïfld< yd uoHidr ms<sn| cd;sl wêldßfha iNdm;s" wdpd¾h ffjoH iudê rdcmlaI 11

yDoh wjysrùï bj;a lrk wekacsfhdma,diaá .ek Tn o; hq;= foa''' yDo frda. úfYaI{ ffjoH f.daGdNh rKisxy 17

Tn;a fkdoekS Tfí isrer ;=< ieÕj.;a wjodkï iy.; fïo ;Ügqjla''' Y%S chj¾Okmqr úYAj úoHd,fha fcHaIAG lÓldpd¾h Y,H úfYAI{ ffjoH f;ack úfcar;ak 22

Understanding the IVF Process k, ore ;dlaIKfhka IVF ore iïm;a? l<, úoHd úfYaI{ ffjoH uodr /<mkdj 44

Mind & Soul f,a Wrdfndk hlskak Y%S ,xld iajdmkfõ§kaf.a ix.ufha iNdm;s ufkda Ñls;ail ffjoH mS'tka'úoHdl=,m;s 103

Numbness in legs and feet w;a yd mdoj, we;sjk ysßjeàu Tn ys;kjdg jvd Nhdklhs fN!;Ñls;ail liqka niakdhl úisks 29

Leprosy (Hansen's disease) ÿre lruq ,dÿre fkdmudj m%;sldr .ksuq ,dÿre u¾Ok jevigyfkys wOHlaI ffjoH pïmd w¨;aùr 33

What Causes Non-Healing Foot Ulcers? mdofha iqj fkdjk ;=jd, we;s jkakg fya;= ffjoH fla;lS m,syjvk 41

New Drugs for a New Country Programme w¿;a rgg w¿;a fnfy;a rdcH T!IO ksIAmdok ixia:dfõ iNdm;s ffjoH W;am, bkaøjxY 37

Vulvovaginal Candidiasis wfma rfÜ ldka;djka nyq;rhla cSú; ld,h ;=< jrla fyda w;aú| we;s ,sxf.akaøsh wdY%s; È,Sr wdidokh ol=KQ fld<U ^l¿fndaú,& YslaIK frdayf,a ,sx.dYs%; frda. ms<sn| úfYaI{ ffjoH ^je'n'& osf,ald fidkakdor 50

Tiaáfhda wd;rhsáia yd fjk;a ikaê.; frda. ikaê fõokdjg iykh msKsi fnfy;a fm;s@ ikaêfrda. iy mqkre;a:dmkh ms<sn| úfYaI{ ffjoH ysuka; w;=fldar, 66



Relationship with Nature: Its Importance Early childhood learning l,n, orejd'''' meyeir orefjla njg m;al< yeá ffjoH rxð;a tï ví,sõ wfíj¾Ok 86

When can kids get the COVID-19 vaccine? is.s;s wmsg;a fldúâ bkafclaIka ffjoH úoHdj mYapd;a Wmdê wdh;kfha ffjoH ,ysre fldä;=jlal= 74

Morning after pill yÈis Wm;a md,k fm;s .ekSfï§ jrÈk ;eka''' m%ij yd kdß frda. úfYAI{ ffjoH pdñkao udf;dg 76

udia tfla yrs me;a; 79 Importance of physiotherapy in space ..k.dñkag;a fN!;Ñls;aidj ßÊfõ wd¾hd <ud frdayf,a fN!; Ñls;ail wêldß cd,sh Wvqje,a, 80

Dr. Vineetha Ranjani Fernando cSú;h .ek .eUQßka is;kakg hula''' ld;a ljqre;a ke;sj w.= ms,l ñheÿKQ <ud frda. úfYAI{jßh bkaÿu;S chfiak | Ndr; .=K;s,l wdj¾ckdj 89

yojf;a igyk Wr. wm, ffjoH Wodrd mqkakñ wurisxy 96

Looking for the Fountain of Youth An overview of antiaging research and its recent developments Dr Gayani Galhena 99 wdhq¾fõoh Homeopathy for Wellbeing jhia.; jk úg ldka;djkag mSvd we;s lrjk frda. fydañfhdam;s ffjoH wkQId fyaul=udß 107

uOqksud uyú, ,sms irKsh oshjeähdj ksÜgdjg iqj lrk uyú, uyre fjolu ffjoHY+Í foaYudkH uydpd¾h fya uQ fikr;a chiQßh nKavdr 112

wê reêr mSvkh Nhdklhs''' th fkdi,ld yßkak tmd''' nrm;< frda. /ilg w; jekSula l%sñrdc T!IOd,h wêm;s uydpd¾h" ffjoH iquKr;ak wur;=x. 115

nqÿoyuhs wdhq¾fõohhs wfma wdos uq;=ka ñ;a;kag fndafjk frda. iïnkaOfhka jQ oeKQu uú;h okjkiq¿ ksjeros oeKQula jQ j.''' ckmo Wèjxik frda.niakdysr m<d;a wdhq¾fõo fomd¾;fïka;=fõ mdÿlal m%cd fi!LH ffjoH ks,Odß úkaOHd nKavdr úisks 120

mdrïmßl foaYSh fjolfï n,uysufhka ms<sld frda.Ska iqjm;a lrkakg ud lghq;= lrkjd''' .,s.uqj wdhq¾fõo ixrlaIK iNdfõ iNdm;s mdrïmßl foaYSh ms<sld ffjoH ta ta iqu;smd, 124



EDITOR'S NOTE ÿï mdkfhka ñfokakg fï fyd|u fj,djhs is.rÜgqj iïnkaOfhka iudc.; tla;rd lshukla ug isysm;a fjhs' zzis. rÜgqfõ tla wka;hl y;a oyilg wêl úI ridhk j,ska hq;a ridhk fldlafÜ,hla ;sfnk w;r wfkla wka;fha isákafka th Wrk m,a fudavfhls'''ZZ

zzÿï mdkh wdY%s; urKhls'ZZ

ÿïjeá Wrk fndfyda fofkla fï lshk l;dj .ek i;=gq jkafka ke;' zzm,a fudavfhla'''ZZ zzug;a tlalfk lshkafk'''ZZ ta Tjqka is;k úosyhs' wm tfia lSjdg lukak'

wm fï f.jkafka fldúâ ffjrih we;s lrk f,dal jHdma; wka;rdfhys WÉp;u wjia:djlh' ÿï mdkh lrk Woúh fldúâ ffjrifha .%yKhg yiq jQjfyd;a thska nrm;, ÿ¾úmdl j,g uqyqK mdkakg bv ;sfnk nj fï jk úg;a m¾fhaIlhka y÷kdf.k ;sfí' f,dal fi!LH ixúOdkh úfYAI b,a,Sula lrñka ÿïmdkh lrk hfula fõo@ Tyqg th w;a yeÍug we;s fyd|u wjia:dj''' zzfï fldúâ jix.; wjia:djZZ nj fmkajd fohs'

ÿï mdkh ksid jirlg f,dalfha ñ,shk y;la cSú; wysñ jk nj ixLHdf,aLK fmkajd fohs' ixj¾Okh jk rgj, isÿjk mqreIhkaf.a urK j,ska ishhg 24lgu fya;= jkafka ÿïmdkh nj ;j;a jd¾;djl fmkajd fohs' wfma rfÜ óg l,lg fmr isÿ lrk ,o wOHhkhlg wkQj ÿï mdkh ksid Y%S ,xldfõ 20"000la fokd fuf,dúka iuq .ks;s' fuh yqÿ b,lalula muKs' wOHhk j,g wkQj mqreoaola jYfhka ÿï mdkh lrk iEu flfklau jir oyhla l,ska fï f,dalfhka iuq .ks;s' ta wkQj ÿï mdkh lrk iEu flfklaf.au urKh hkq

6

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

ÿï mdkh lsÍfuka ms<sld rdYshla we;sùfï wjodku n,.ekafjk w;r thska fmKy¿ ms<sldj m%Odk fjhs' fmKy¿ ms<sldj wdl%uKldÍ ms<sldjla jk w;r thska iqjh ,eîu myiq lreKla fkdfõ' ta yereKQ úg yDo frda." wxYNd.h" COPD hkqfjka yªkajk fmKy¿ ÿ¾j, ùfï frda.h" oshjeähdj yd tïmsiSudj wdoS jYfhka ÿïmdkh wdY%s;j we;sjk frda. ixLHdj iq¿mgq fkdjkafkah' fudk frda.h ;sfnk flfkl= jQj;a ÿï mdkh lrkafka kï th n,j;a fia W;aikak fjhs'

wfma rfÜ fï ÿïmdkh lrk ck;dj bka uqojd .kakg orK W;aidyfhaoS w¿f;ka we;sjk wNsfhda. w;r miq.shod y÷kajdÿka zzl=rª is.rÜgqjZZ iïnkaOfhkao iudcfha oeä úfõpk t,a, ù ;sfí' orejka yd ldka;djka b,lal lr.ksñka lrk fï m%pdr ksid ck;djg kj wjodkula we;sj ;sfnk njo fuh yqfola ÿïmdkh lsÍfï ixialD;shg ;nk nrla fyhska thska Nhdkl iodpdrd;aul wjevla isÿjk njo fmdÿ ms<s. ekSuhs' fï m%pdrK j,g rcfhau n,.;= weu;sjreka iïnkaO ùu lK.dgqjg lreKls' foaYmd,k n,h ;snqKdg iudchg n,mj;ajk úlD;s p¾hd yªkajd foñka fujka w.;s.dó W;aidyhkayS fhoSug Tjqkag lsisÿ whs;shla ke;s nj wjfndaO lr.; hq;=h' DM

Bharata Gunathilaka - Editor in Chief doctormagazine.lk@gmail.com bharata.gunathilaka@gmail.com

doctormagazine.lk


The Premier Health Magazine in Sri Lanka

BUY YOUR "DOCTOR MAGAZINE" IN FOOD CITY OUTLET NEAREST TO YOU...

Never miss an issue... Hurry up its your life passion...

EDITOR IN - CHIEF Bharata Gunathilaka FOUNDER EDITORIAL CONSULTANT Late. K.M. Gunathilaka MANAGING EDITOR Amitha Wickramarachchi FEATURE ASSOCIATES Dr. Roshan Zerideen Zaid Consultant Obstetrician Gynaecologist

Dr Chandana Sri Kanakaratna Geriatrician, Physician

Dr. Asanga Wijayaratne Specialist in Human Kinetics and Sports Medical Science

Dr. Samantha kumara Kitalawaarachchi Dr Palitha Bandara Subasingha Dr Nalaka Ranasingha Dr Janaka Premathilaka Dr Devinda Dayarathna Mr Sanjaya De Silva Mr S M D Senevirathna Ms Hashini Himanshika Maheshani Bandara CREATIVE PRODUCTION Manjula Kumara Gamage 077 1 2424 08 WEB ADMINISTRATOR Dumindu Dissanayake PRINTING/CIRCULATION Imashi Printers, #96A, Wanatha Road, Gangodawila, Nugegoda. WAIDYAWARAYA Doctor Magazine is a intellectual property of Healthwatch Publications Viharakele, Diyatalawa. TEL: 057 22 29040 | FAX: 057 22 29040 E-MAIL: doctormagazine.lk@gmail.com HOTLINE: 077 3149084

doctormagazine

doctormagazine

www.doctormagazine.lk For Advertising Inquiries

077 815 02 70 doctormagazine.lk

Akkaraipaththu Akurana Aluthgama Ambalangoda2 Ambalanthota Ampara Anuradhapura Attidiya Avissawella Badulla Balangoda Battaramulla Batticaloa Batticaloa 02 Beruwela Bk Majestic City Bokundara Boralesgamuwa Chilaw Chillaw2 Chunnakam Colpetty Cota Road Dalugama Dambulla Dankotuwa Deans Road Dehiwala Delgoda Delkanda Dematagoda Dharga Town Dickmans Road Duplication Ekala Elakanda Embilipitiya Eravur Ethulkotte Galewela Galle Galle 02 Gampaha Gampola Gatambe Grandpass Hambantota Hanwella Hatton Homagama Horana Jaela Jaela 02

Jawatta Kadawatha Kadawatha 2 Kaduruwella Kaduwela Kalapaluwawa Kalmunei Kalutara Kalutara North Kandana Kandy Kannaththidi Karagampitiya Karapitiya Katugastota Katugastota2 Katukurunda Kegalle Kelaniya Kesbewa Keselwatte Kilinochchi Kiribathgoda Kochchikade Kohuwala Kohuwala 2 Kolonnawa Koswatte Kotahena Kotikawatta Kottawa Kottawa 02 Kuliyapitiya Kundasale Kurunegala Kurunegala 2 Madulla Maharagama 2 Malabe Malabe 2 Manchanthoduwai Manippay Maradana Marawila Marine Drive Matale Matale2 Matara Mathugama Mattegoda Mawanella Minuwangoda Mirihana

May 2021

Moneragala Moratuwa Moratuwa Old Rd Mount Lavinia Mount Lavinia Stc Mutuwal Narammala Nawala Nawalapitiya Negombo 2 Nelliyadi Nittambuwa Norris Canal Nugegoda Nugegoda 2 Nuwara Eliya Pallekele Panadura Panadura 2 Park Road Pelawatta 02 Peliyagoda Pepiliyana Pilimatalawa Piliyandala Pitakotte Pothuvil Puttalum Ragama Rajagiriya Ratmalana Ratmalana 02 Ratnapura Seeduwa Stanly Tmw Staples Street Tangalle Thihariya Thissamaharama Trincomalee Udahamulla Vavuniya Wadduwa Warakapola Ward Place Wariyapola Weliweriya Wellawatte Wellawaya Wennappuwa Werahera Wijerama Yakkala

DOCTOR MAGAZINE

7


D•Magazine /

Ongoing Health Threats

Ongoing Health Threats W;af;acl Ndú;hg we;s keUqre;djh wOHhkh lsÍu o fuu kj tallh yryd isÿfõ'

Y%S ,xld W;af;acl u¾Ok ksfhdacHdh;khg kj m¾fhaIKd.drhla iEu jirlu wfma%,a 9 jeksodg fhfok f,dal W;af;acl u¾ok Èkhg iu.dój iq.;odi l%Svd ixlS¾K mßY%fha msysá Y%S ,xld W;af;acl u¾ok ksfhdacHdh;kfha kj m¾fhaIKd.drh l%Svd wud;H kdu,a rdcmlaI uy;d úiska újD; lf<ah' fuu m¾fhaIKd. drh kùk ;dlaI‚l úoHd.dr WmlrK j,ska iukaú;h'

8

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

fuys we;s zz‍Liquid Chramatoghaphy Tandom Mass Specrophotometer˜‍ jeks wê ;dlaI‚l WmlrK u.ska m¾fhaIK idïm, j, ;ykï W;af;acl weoaoehs jvd;a ksjerÈj iy blauKska y÷kd.; yels fõ' fuys m¾fhaIK l%shdj,ska w;r iajNdúl ksIamdok j, wvx.= úh yels ;ykï øjH ms<sn|j wjOdkh fhduq lrKQ ,nk w;r Y%S ,dxflah l%Svl l%Säldjkaf.a ;ykï

fuu wjia:djg Y%S ,xld W;af;acl u¾ok wdh;kfha wOHlaI ckrd,a ffjoH iSj,S chúl%u" Y%S ,xld W;af;acl u¾ok wdh;kfha iNdm;s uydpd¾h w¾cqk o is,ajd" l%Svd ffjoH wdh;kfha wOHlaI ckrd,a ffjoH ,d,a taalkdhl uy;d we;=¿ cd;sl ixÑ;fha l%Svl l%Säldjka msßila iyNd.s jQy' ;ykï W;af;acl yd l%Svlhka i|yd ;ykï øjH ,ehsia;=j .eiÜ flfrhs f,dal W;af;ack u¾ok ksfhdacs;dh;kh úiska 2021 j¾Ih i|yd l%Svlhka úiska fkd.; hq;= ;ykï W;af;acl we;=¿ ;ykï øjH

doctormagazine.lk


,ehsia;=j miq.shod .eiÜ ksfõokhla u.ska m%ldYhg m;a lr ;sfnk w;r th miq.shod l%Svd wud;H kdu,a rdcmlaI uy;d úiska md¾,sfïka;=jgo bosßm;a lrKQ ,eîh' f,dal W;af;ack u¾ok ksfhdacs;dh;kh úisk iEu j¾Ihlu l%Svlhka úiska fkd.; hq;= ;ykï W;af;acl we;=¿ ;ykï øjH ,ehsia;=jla ksl=;a lrKQ ,nk w;r fkdoeKQj;aju fyda l%Svlhka fuu øjHhka Yla;s j¾Ol wdydr jYfhka" fjk;a wdldr jYfhka fyda ,nd .ekSug we;s bvlv wjqrd,Su l%Svd wud;HxYfha fuu l%shdud¾. j, wruqK jkafkah' fldaúâ jix.;h we;sj ;sfnk w¨‍;a ;;a;ajh nrm;<hs w¨‍;a wjqreoafoka miqj hï lsis wdldrhlska Covid 19 ffjrifha jHdma;sh jeä ùula fmkakqï lrk w;r frday,a ;=< oeä i;aldr tall j, Odß;djhka blaujd frda.Ska jd¾;d jk nj rcfha ffjoH ks,OdÍkaf.a ix.uh wjOdrKh lf<ah' tys úOdhl lñgq idudðl ffjoH m%idoa fld<Uf.a uy;d miq.shod fufia ;u woyia lf<ah' wdidÈ;hka 8"000la muK y÷kd.kakd úg oeä i;aldr tall ;=< 15-16 w;r frda.Ska m%udKhla m%;sldr ,enQ uq;a fï jk úg wdidÈ;hka ;=kaodyla muK y÷kd .kakd ;;a;ajhla ;=< oeä i;aldr ;=< 35la muK m%;sldr ,nkj' fï jk úg ;reK jhfia frda.Skaf.a jeäùulao fmkakqï lrkjd'ZZ zzmiq.sh wjqreÿ iuh ;=< ck;dj .ejiqKq wdldrh b;d wk;=reodhl nj fmfkkakg ;snqKd' ;jÿrg;a fuu frda.Ska jd¾;d ùu jeä jqjfyd;a fi!LH wxY j,g th ord .ekSug fkdyels ;;a;ajhla jkakg mq¿jka' fi!LH wxY fj; nrm;< ;;a;ajhla we;sjk ,l=Kq fmfkkjd' fï ;;a;ajh md,kh lr .ekSug fkdyels jqfKd;a h<s;a ixpdr iSud mkjñka rg w.=,a oeóulg jQj;a hdug isÿúh yelshs' tfiau" frda.Ska m%udKh jeä jqfKd;a urK jeä fjk tl;a j<lajkak nE' ta ksid ;u ;uka fm!oa.,slj wdrlaId ùu oeka kï b;du jeo.;a'ZZ weiag%dfiksld tkakf;a .eg¨‍ j,g ÿrl:k wxlhla

0113415985 weiag%dfiksld tkak; ,nd.ekSfuka miqj hï ixl+,;djhla we;sjqj fyd;a oekqï§u i|yd meh 24 mqrd l%shd;aul jk 0113415985 ÿrl;k wxlhla y÷kajd § we;ehs fi!LH weue;s mú;%d jkakswdrÉÑ uy;añh md¾,sfïka;=fõ§ i|yka l<dh' tfiau fujeks frda.Ska i|yd fld<U uy frdayf,a úfYaI tallhla iQodkïj mj;sk njo weue;sjßh lSjdh' doctormagazine.lk

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

9


D•Magazine /

Ongoing Health Threats

wjfndaOhla ,ndoS iudch oeKQj;a lsÍfuka jl=. vq we;=¿j fndfyda wjhj fkdue;sj isák úYd, frda.Ska msßilg fi; w;ajkq we;'

CARE to SHARE : Organ donation, saving lives wjhj mß;Hd. lsÍfï ldâm;la Y%S chj¾Okmqr uy frdayf,aoS yªkajd fohs miq.shod Y%S chj¾Okmqr uy frdayf,a wkqiaurKh flreKQ cd;sl wjhj mß;Hd.YS,Skaf.a oskfhaoS cd;sl wjhj mß;Hd. lsÍfï ldâm;la yªkajd fok ,oS' ;ukaf.a urKfhka miq ;u isref¾ wjhj ;j;a flfkl=g ,ndoSfï wjirh fï ldâm; u.ska ,nd fohs' uq,au cd;sl wjhj mß;Hd. lsÍfï ldâm; ,ndÿkafka fi!LH wud;HxYfha f,alï fïc¾ ckrd,a ixcSj uqKisxy uy;dgh' m%lg Odjk Y+r ä,ka; ud,.uqj uy;d fuu W;=ï cd;sl wjhj mß;Hd. lsÍfï ldâm; m%j¾Ok jHdmD;sfha ikakdu ;dkdm;s jYfhka

10

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

lghq;= lrhs' fud<h ñheoSu ksid urKhg m;a fjk tla mqoa.,fhlaf.ka frda.Ska wg fofklag bkaøsh ,nd osh yel' fï fud<h urKhg m;ajQ whf.ka ,nd .kakd wjhj meh 24la ;=< noaO lsÍfuka id¾:l m%;sM< ,ndosh yel' wfma rfÜ oekh noaO lsÍug ,nd .kakd m%Odk uQ,dY%h jkafka cSù odhlhkah' ishhg 90la wjhj ,nd .kafka cSj;aj bkakd whf.kah' kuq;a fndfyda ngysr rgj, wjhj ,nd .kakd m%Odk uQ,dY%h jkafka fud<h ñh.sh whh' ixLHd;aulj ishhg 80lau fï l%uhg noaO lsÍu i|yd wjhj ,nd .ks;s' wfma rfÜ ck;dj jeä fofkla ;ukaf.a urKfhka cSj;ajk whg ;u wjhj ,ndoSug yels nj fkdoks;s' fï .ek

jl=.vq frda.h wfma rfÜ m%Odk fi!LH .eg¿jla jk w;r tys wjika woshf¾oS tlu úi÷u jkafka jl=.vq noaOhhs' wfma rfÜ jirlg jl=. vq noaO lsÍï 400la muK isÿjk w;r noaO lsÍug jl.vq fidhd.; kdyelsj 2000la muK fokd jirlg ñh h;s' isfrdaisia frda.ho wfma rfÜ noaO lsÍu yd iïnkaO .eg¿jg uqyqK md;s' wlaudj nrm;, f,i wlrKShg m;aùfuka jd¾Islj 1"700la muK frda.Ska ñh hk w;r wlaud noaOh Tjqkag we;s tlu úl,amh jkafkah' wfma rfÜ jl=. vq noaO lsÍu iïnkaOfhka l%shd;aul jkafka 1987 wxl 50 orK udkj mgl noaO lsÍfï mk;hs' fud<h uereKQ frda.sfhl=f.ka jl=.vq" wlaudj" yDoh" fmKy¿" " wka;% fldgia yd w.akHdYh ,nd.; yels jk w;r ta yereKQ úg iu" yDo lmdg" LKAvrd" yDo lmdg" wiaÓ" Ysrd yd l=ks; hk mglfldgiao ,nd .; yel' DM

doctormagazine.lk


D•Magazine /

World No Tobacco Day ÿïmdkh lf<d;a miafjks is,a moh ìf|kjd''' iqrdj fï f,dalh;a úkdY lrkjd''' mrf,dalh;a úkdY lrkjd'''

World No Tobacco Day 31, March 2021

uehs 31 oskg fhfok f,dal ÿïjeá úfrdaë oskh ksñ;af;ks

ÿïmdkh lf<d;a miafjks is,a moh ìf|kjd'''

iqrdj fï f,dalh;a úkdY lrkjd''' mrf,dalh;a úkdY lrkjd''' ÿïfld< yd uoHidr ms<sn| cd;sl wêldßfha iNdm;s" wdpd¾h ffjoH iudê rdcmlaI

ks

fldáka we;s lrk uoh''' wdYla;h ksid ;uhs thska ñfokak fï ;rï wudre''' thska we;s lrk m%udoh fl;rïo h;a ÿïmdkh lrk flfkla ÿï mdkh yereKQ úg wka yeu foau m%udo lrkjd'''

ñksid lshkafk ukiska Wiia whghs' wm iDcq lhla ord isákjd' ta;a u;ameka mdkh l< we;efula hkafk y;r .df;ka' iajNdjfhka y;r .df;ka hkafk ;sßika i;a;ajfhda' fï u;a j;=r ñksid ;sßika p¾hdjkag <x lrjkjd'

doctormagazine.lk

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

11


D•Magazine /

World No Tobacco Day ÿïmdkh lf<d;a miafjks is,a moh ìf|kjd''' iqrdj fï f,dalh;a úkdY lrkjd''' mrf,dalh;a úkdY lrkjd'''

u;ameka mdkh ksid ñksid ;sßika fjkafka fufyuhs O¾uoajc cd;lfha i|yka jk wdldrhg P;a;mdks kï lmqfjla u;a meka mdkh l< miq ;ukaf. f,hska Wmka orejd lmd Tyqf.a udxY wkqNj lrkjd' cd;l md,sfha iqrd mdk cd;lfha ukqIHhd ryfur mdkfhka ;sßifkla jk wdldrh fndfydu wmQrejg fmkajd fokjd' ;dmijreka mkaishhla ¨‍Kq weUq,a fiajkh ms‚i ysud, jkfha isg nrKeia kqjrg meñ‚hd' nrKeia rcq Tjqkag rdfcdaoHdkfhys kej;Sug i,id ix.%y lf<ah' k.rfha iqrd mdfkda;aijhla meje;afjoa§ ilia l< iqrdj ;jqikago ms<s. kajkq ,enqKd' iqrd î u;ajqKq ;jqfida úúO úlD;s p¾hd olajkakg jQKd' isys t<eUqKq miq ;uka ;jqia Èúhg fkd.e,fmk fia yeiqreKq nj jgyd .kakd ;jqfida fmr<d ysud, jkhg f.dia ;u wdpd¾hjrhdg fufia m%ldY l<d'

12

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

fld<T wdkkaoh - fï rgg fndfyda jevodhl .=K keK fnf,ka hq;a orejka cd;shg odhdo l<fndÿKQ wOHdmkfha uqÿka u,alvhs' zzwmamudfoda wu;mox'''ZZ nqÿ jok wkqhñka isma i;r ,ndfok wdkkaoh ffjoH iudê rdcmlaIhkaf.ao ukqi;a pdßldfõ wdrïNh úh

wmdhsïy w.dhsïy - wkÉÑïy reÈïyp úi[a[lr‚x ms;ajd - ÈÜGdkdyqjdkrdls zziqrdj mdkh lf<uq' .dhkd lf<uq' kegqfjuq' ye~qfjuq' isys úl,a lrkakd jQ :u;a j;=r mdkh fldg j÷rka njg m;a fkdjqkd mu‚'ZZ ;=kaä, cd;lh;a iqrd mdkfha wdoskj fmkajk cd;l l;djla' jhia.; Wmdisldjla fndfydu we,afuka fifkyiska" mq;% iafkayfhka W!re meáfhla yod .;a;d' iqrd fidvqka msßilg fï W!re meáhd uia msKsi ,nd .kak ´ks jqKd' b,a,Sula l<d''' ÿkafk kE'''' zzorefjla jf.a yod.kak i;d oS, fldfyduo'''@ZZ ta;a mdmS ñksiqka mdmS woyi w;a yeßfh kE' Tjqka Wml%uhla fhÿjd' fudllao Wml%uh@ wr jhia.; ldka;djg iqrd mdkh lrkak ie,eiajQjd' tfyu lr, wr wirK i;dj urkak leu;s lrjdf.k wrka .shd' n%yau p¾hdjg we;s m%Odku ndOdj ;uhs iqrdjg f,d,aùu' tfyu lshkafk pq,a, kdro cd;lfha''' ÿínj cd;lfha fufyu isoaêhla i|yka fjkjd' tla;rd lrkï ^i¾lia& lrefjla ysáh' ñksiqka

doctormagazine.lk


fffjoH iudê rdcmlaI uy;df.a mqfrda.dñ;ajfhka 2003 j¾IfhaoS msysgjQ ms<sld irK ix.uh wkqrdOmqrfha lsrekaokal=,fï ms<sld frda.Ska fjkqfjka frday,la bosflreKQ w;r woshr folla hgf;a ia:dms; fuu wdh;kh úiska fï jk úg wirK ms<sld frda.Skaf.a iqNidOkh fjkqfjka úYd, fufyjrla isÿ lr ;sfí'

uú;hg m;a lrjk lrkï .iñka ;uhs Tyq cSúldj f.k .sfha' Tyq ;shqKQ wdhqO uqjy;aj ;enQ u. tajd u.yer lrKï .ikjd' ÿgqjka mqÿufhka weia" lg yd uqj whd bkafk fudk ;rï Nhdkl lghq;a;lao@ lshd is;ñka' ta;a Tyqg jroskak bvla kE' u;aj;=rg f,d,a jQ Tyq ojila u;a j;=frka ika;¾mkh fjkjd' to;a i¾lia tlla ;snqK' ;ukag whs;s wr uqjy;a" ;shqKQ wdhqO u. yßñka lrkï .yk tl' wv isysfhkafk''' ìhla oeKQfk kE' ta;'a Tyq fõõ,kj''' jefkkj''' Tyqf. w;jeish Tyqj j<lajkj''' wo kï Th jefâ lrkak tmd''' Tn fjß fj,d bkafk'''ZZ ta;a Tyq lrKu .ykak bosßm;a fjkj''' tod Tyqg jerÿKd' y;rfjks fkdfjhs" miafjks wdhqOhg lems,

doctormagazine.lk

cSú;laIhg m;ajqKd' u;ameka f;d, .Efuka jQ úkdYhl uysu''' ksñ uyrcdKka wmdh keröug .shúg iqrdmdkh fldg i;=kaf.a uia lE jqka f,da l=Uq ksrfha ÿla ú¢k whqre ÿgq nj ksñ cd;lfha mejfikjd'

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

13


D•Magazine /

World No Tobacco Day ÿïmdkh lf<d;a miafjks is,a moh ìf|kjd''' iqrdj fï f,dalh;a úkdY lrkjd''' mrf,dalh;a úkdY lrkjd'''

iqrd mdkfha wdoskj wfma f.!;u nqÿrcdkka jykafia b;d meyeos,sj olajd ;sfnkjd' iq;% msglh" úkh msglh wdoS jYfhka l< foaYKd Bg idlaIs orkjd' .sys YS,hg wh;a ryfur mdkh fkdlrñ YslaIdj t;eka mgka iEu Wiia YS,hlu ksielfhkau oelafjkjd .syshkaf.a YS,h jYfhka ie<flK mxp YS,h" wdcsj wÜGul YS,h" idufkar oi YS,h''' fï ish,af,ysu iqrd mdkh fkdl< hq;= fohla j. b;d uekúka fmkajd ;sfnkjd' mxp YS,fha úfYAI;ajhla ;sfnkjd' uq,a is,a mo y;ru hfula lv lrkjd kï thg ;j;a flfklaf. iïnkaOhla ;sfhkjd' urkak if;la bkak ´ks" fidrlï lrkak wkai;= fohla ;sfhkak ´ks" ldufha jrojd yeisfrkak ;j;a iylrefjla" iyldßhla ´ks" fndre lrkafk" fndre lshkafk ;j;a flfkla bkakjd kï'''' ta;a iqrdj flfkl=g ;j;a flfkla ke;sju mdkh lrkak mq¿jka' fï ksid ;uhs f.!;u

14

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

wirK ms<sld frda.Skaf.a hym; Wfoid uQ,H myiqlï ie,iSug Tyq wruqo,a tla /ia lsÍfï jevigyka rdYshlg kdhl;ajh iemhSh' fï tjka ioa wruqKlska ixúOdkh flreKQ Ñ;^ ;rÕhl tla wjia:djls'

nqÿrcdkka jykafia fuh b;d nrm;, j<lajd .; hq;= wej;la f,i olskafk' f,dõ;=rd nqÿrcdkka jykafia ;=kal,a ÿgq uyd m%{djka;hdfkda' iqrdfïrh ucacmud oÜGdkd fõrukS islaLdmox iudoshdñ jYfhka YslaIdjla mekjQjd' th .sys YS,hg we;=<;a' t;ekska tyd .eUqre YS, jD; j,g ksielfhkau we;=<;a' fï mkjd we;s YslaIdj wm u;=msáka olsk w¾:h mrhd hk .eUqre w¾: Ndjhlska iïm%hqla;hs' iqrdj;a" fïrh;a''' iqrd fïrh''' iqrd lshkafk meiqKQ''' fïrh lshkafk fkdmeiqKQ''' fuhg wms ;j;a kula lshkjd" wdij' mqmamdij''' :,dij'''' uêkdij''' .=,dij''' wd§ jYfhka wgqjdfõ fïrh ms<sn| újrKh flfrkjd' iqrdj fldgia mylg fno, ;sfhkjd' m<uq tl ;uhs msÉp iqrd' mqj iqrd" ´ok iqrd" Ñkak m%lals;a; iqrd iy iïNdr m%lals;a; iqrd' fudkjo msÉp iqrd lshkafk@ ta msá msá jYfhka ;sfhk yd l=vq l=vq jYfhka mj;sk iqrd j¾.' fyfrdhska jf.a foaj,a ;sfhkafk msá msá jYfhka' is.rÜ j, ;sfhkafk ÿïfld< l=vq'

doctormagazine.lk


ÿï mdkh iqrdjla fkdfõ kï wka ljrlao@ th uohg;a" m%udohg;a ksielfhkau fya;= fjkj' uoh lshkafk''' u;a ùu''' f,dalfha we;s Nhdklu weíneysldrlh''' ksfldáka j,ska ;uhs fï zzfudavhkaf. lr,ZZ ksmoj, ;sfhkafk''' thska fudk ;rï m%udohla we;s lrkjdo lsõfjd;a ÿug weíneys jqK flfkla wdfh wks;a yeu foau m%udo lrkj''' ÿï mdkh lsÍu yer'''

fïrh fkdfyd;a wdij yefokafk fldfyduo@ fmd,a" ;,a yd ls;=,a u,a lm, jEiafik oshrh" th mqmamdij ldKAvhghs whs;s' M,dij''' M, fkdfyd;a f.ä j,ska yok wdij' Th fpß" jhska jf.a f.ä j¾. mefykak ;sh,;a u;ameka yokjfk' ta .ek ;uhs Th lshkafk' .=,dij lshkafk fkdfhla .=,s j¾.''' tajg;a u;a lrkak mq¿jka' uoj wdij''' B<Õg iïNdr ixhqla; wdij''' fudkjo ta''' lismamq jeks mdk' iïNdr ixhqla; lshkafk fkdfhla øjH tl;= lr, meijk foa'''' lismamq yokak fhdod.kak foaj,a .ek Th iudcfha l;d lrkafk' meiqKQ fyda fkdmeiqKQ hï fohla YÍr.; lr .ekSfuka ucacmud fkdfyd;a uohg fyda m%udohg th fya;= fjkjd kï uu thska je<flñ' th lrkakg lsisfjl=g uu wkqn, fkdfoñ''' ta ú;rla fkdfjhs tjka lghq;a;la isÿlrk ;efkl j;a uu fkdisáñ' th ;uhs fï YslaIdj ksjerosj mj;ajd .kak úosy' fïrh fkdfyd;a wdij yefokafk fldfyduo@ Wla wdij" u,a lm, .kak wdij''' wms okakjfk''' ;,a"

doctormagazine.lk

fmd,a yd ls;=,a u,a lmd meiSfuka yok ryfur''' M< wdij lshkafk fudkjdo@ f.ä j,ska yok wdij''' fudkjo@ ños" fpß .=,dij''' tl tl .=,s j,ska yok wdij'''' uoj wdij iïNdr ixhqla; wdij''' fkdfhla fkdfhla foa tl;= lr meijk wdij''' fudkjo@ ta lismamq jeks foa' fïj .;a;u uohg m;a fjkj' m%udo Ndjhg m;a fjkj' uoh lshkafk fudllao@ YÍrfha we;sjk la,dka;Ndjh'''' weÕ r;a fjkj" N%ukh fjkj''' isys úl,a

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

15


D•Magazine /

World No Tobacco Day ÿïmdkh lf<d;a miafjks is,a moh ìf|kjd''' iqrdj fï f,dalh;a úkdY lrkjd''' mrf,dalh;a úkdY lrkjd'''

fjkj''' .kak wh wmg jvd okakjd' f,dl=u ydksh m%udohhs m%udoh lshkafk fudllao@ fuh ;uhs jeo.;au ;ek'' nqÿrcdkkajykafia iEu ;kaySu lshk ldrKhla ;uhs zzwmamudfoak iïmdfoa;ínxZZ wfma wdkkaofha wdo¾Y mdGh;a zzwmamudfoda wu;moxZZ nqÿka jykafiaf.a wjidk nqoaO jpkh;a zzwmamudfoak iïmdfoa;'''zz t;fldg fï wm%udoS ùu .ek nqÿka jykafia iEu l,aySu isysm;a lr ;sfnkjd" u;la lr oS ;sfnkjd' ucacmud lshkafk iqrdj .ekSfuka m%udohg m;a fjkjd' fudllao m%udoh lshkafk@ i;r i;s mÜGdkfhys isysh mj;ajd .kak neß fjkjd' fï i;r i;smÜGdkfhys isysh mj;ajd .kak neß ùfuka wmdh .dó fjkjd' tlafld ;sßika wmdh" ke;akï fm%a; wmdh fyda ksrh''' iqrdj mdkh lrk wh urKska miq fï f,dal j, W;am;a;sh ,nkjd' ta yereKQ úg u;= wd;au j, ukao nqoaêlj

16

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

Wmoskakg;a th fya;=jla fjkjd' fïfl fldgila ta wd;aufhaoSu M< fok mjla' talhs fï iqrdj zzmõ WKk W,am;laZZ lsõfõ' uu ljqo@ ffjoH iudê rdcmlaI ;uka .eku lshk foa''' uf.a cSú;fha uu ,nmq úYd,;u Nd.Hh jYfhka wog;a uu i<lkafka wfma rfÜ fn!oaO wOHdmkfha uqÿka u,alv jYfhka i<lk fld<U wdkkao úoHd,hg we;=<;a ùug ug ,enqKQ wjia:dj''' .=K" keK foflkau msßmqka orefjla ìys lrkakg wdkkaofhka ,efnk wdrïNh wka lsisjlg iu l< fkdyelshs' ukqIHhd fjkqfjka ohd¾øj lghq;= lrkakg wog;a wmg th msgqjy,laj ;sfnkjd' oaú;Shsl wOHdmkh wdkkaofhka ksu lsÍfuka miqj ud úYAj úoHd, wOHdmkh i|yd úfoaY.; fjkjd' ta reishdjg' tys jir y;l ld,hla .; lsÍfuka miqj uu iSud jdisl ffjoHjrfhla jYfhka jD;a;Sh cSú;hg msúfikafka wkqrdOmqr YslaIK frdayf,ka' wk;=rej kef.kysr m<df;a l,auqfKA yd foysw;a;lkaäh wdoS frday,a j, fiajh lr wk;=rej uyr.u cd;sl ms<sldh;khg meñfKkjd' ms<sldj ksid ñksiqka m;ajk wirKNdjh uu kqjr l,dúfh fiajfhkq;a mila lr.;a ldrKhla' th uyr.u ms<sld frdayf,aos fyd|skau w;aúkaod' fï wirKhka fjkqfjka hula lrkak ´ks lshk wruqK fmroeß lrf.k zzms<sld irK ix.uhZZ hkqfjka ixúOdkhla wdrïN lr, jir 17l ld,hla ;=< úYd, ld¾hhla isÿ lr, ;sfhkjd' wms frday,a folla bos l<d' ud woykafka fhda .s,dkx WmÜfGhsh''' fidaux WmÜfGhsh hkqfjka wm uqkskaøhdkka jykafia foaYKd l< W;=ï NdIs;h' wm ksiairKdOHdYfhka frda.Skag Wmia:dk lf<A fï nqÿ jok isysm;a lrf.k' DM

Watch it... https://youtu.be/_aLYmj2LDhQ

doctormagazine.lk


D•Magazine /

Stent yDoh wjysrùï bj;a lrk wekacsfhdma,diaá .ek Tn o; hq;= foa'''

Angioplasty and Stent Placement for the Heart yDoh wjysrùï bj;a lrk wekacsfhdma,diaá .ek Tn o; hq;= foa''' yDo frda. úfYaI{ ffjoH f.daGdNh rKisxy Consultant in General & Interventional Cardiology

doctormagazine.lk

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

17


D•Magazine /

Stent yDoh wjysrùï bj;a lrk wekacsfhdma,diaá .ek Tn o; hq;= foa'''

yDohdndOhla we;sjQ úg frda.Skag lrk mÍlaIdjls wekacsfhdama,diaá' (Angioplasty) wekacsfhdama,diaá mÍlaIKhla lshkafka l=ulao@ th isÿ lrkafka flfiao@ we;efula fï mÍlaIKhg Ndckh jkakg lsishï ìhla" pls;hla olajkjd' we;af;kau ta ìh" pls;h idOdrKo@ fï ta iïnkaOfhka Tnj oeKqj;a lsÍfï wruqKSka bosßm;a flfrk ,smshls' yDofha wjysrhla we;sjQ úg th yªkd.ekSug fhdod.kakd mÍlaIdjls wekacsfhdama,diaá' fuysoS os.= kd,hla wms th yªkajkafka le;Sgrhla (catheter) kñka - ueKslalgqfõ fyda bls<sfhka mdod .kakd Oukshla Tiafia yoj;g m%fõY lrk w;r óg l,ska lSjdla fia yoj;g reêrh imhk lsÍgl reêrjdyskS isidrd hñka wjysrh y÷kd .kakg idhï j¾.hla (Contrast Media) kslafIamKh lsÍfï wruqKska fï le;Sgrh yDoh fj; m%fõY flfrhs' úfYAIhla jkafka fï le;Sgrfha uq,skau m%fõY

18

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

iafgkaÜ tll ienE m%udKh .ek woyila .kakg fï fiahdrej Tng m%fhdackj;a jkq we;

lrk wka;fha neÆkhla jeks fldgila mej;Suhs' fuhska flfrk ldßh fudllao@ le;Sgrh wjysr;djh y÷kd.;a ia:dkfha ia:dms; lsÍfuka wk;=rej fï neÆkh msïîug ,la lrhs' thska Ouksfha we;sjQ wjysrh fya;=fjka mgq jQ ia:dkh lsishï úia;drkhlg ,laù wjysrh ms<silr jkafka reêr jykhg fkdfyd;a ta Tiafia reêrh .uka lsÍug we;s ndOd bj;a lrñka jvd;a hym;a reêr ixirkhla we;s lrñks' kej; wjysrhla we;sùug ;sfnk wjia:d wyqrd,k Wml%uh - iafgkaÜ fï wdldrfhka wjysrh bj;a lsÍu wekacsfhdama,diaá (Angioplasty) hkqfjka yªkajk w;r tgia reêr ixirkh h:d ;;a;ajhg m;a flreKo kej;;a tjka wjysrhla we;s jkakgo (restenosis) bvla mj;S' iafgkaÜ kue;s oe,la kyrh wNHka;rfha t<kafka fï kej; wjysr ùug we;s bvlv wyqrd,kq ßisfhks'

doctormagazine.lk


iafgkaÜ fhoSu yDohdndOhlg miq th ms<silr lsÍug yªkdf.k we;s b;d id¾:l Y,Huh ueosy;aùuls" idudkH Y,Hd.drhl fuu m%;sldrh isÿ fkdlrk w;r ta i|yd fhdod. kakd Y,Hd.drh zzle;a ,eíZZ hkqfjka yªkajhs'

iafgkagh ks¾udKh lr we;af;a flfiao@ iafgkaghla hkq kyrhla wNHka;rfha ia:dms; lsÍug yelsjk ;rï l=vd oe,ls' tfia lS úg tys úYd,;ajh .ek Tng wjfndaOhla ,nd.; yels jkq we;' fuh ilia lr we;af;a ma,eákï yd fl%dañhï hk uQ,øjH foj¾.hu fhdodf.kh' wka;¾.;h ie<l+ úg ma,eákï ishhg 33la yd fl%dañhï ishhg 18la fhdod ;sfnk w;r ta yereKQ úg hlv f,dayh ishhg 37la ksl,a ishhg 9la" fud,síäkï ishhg 2'6la fukau uex.kSia ishhg 0'05lao fhdodf.k ;sfí' fujka iQlaIauj f;dard

doctormagazine.lk

iafgkaÜ tlla yDohg ia:dms; lsÍfuka miqj tlafia f¾ m%;sìïnhlg th ksÍlaIKh jk whqre

ksIAmdokh lrk iafgkaghla lsisu wdldrfhka ÿ¾j, fkdjk w;r lsishï Oukshl th ;enqjdo@ th cSú; ld,hgu wdrlaIdj i,ihs' fï iafgkaÜ tl wjysr jQ ia:dkhg f.k hkafkao by; lS le;Sgrh u.sks' Ouksfha wjysr jQ ia:dkfha fuu oe, ^iafgkagh& ;ekam;a lsÍu ksid Ouksh yelsf,kafka" wjysr jkafka ke;' iafgkaÜ ldKAv folla Ndú;fha ;sfí' fï .eko Tn oeKQj;aùu jà' Bare metal stents (BMS) Drug-eluting stents (DES) Bare metal stents (BMS) Bare metal stents (BMS) j, wdia;rkfha lsisjla .,ajd ke;' w¿;au wdldrfha Bare metal stent wka;Yapo ffi, (Endothelial cells) wdia;rkhlskao iukaú; jk w;r th Ouksfha ffi, ì;a;shgu uqød jk fia ilid ;sfí' fuu ldKAvfha oe,la fhdodf.k wjysrh bj;a lrk frda.Ska fuu May 2021

DOCTOR MAGAZINE

19


D•Magazine /

Stent yDoh wjysrùï bj;a lrk wekacsfhdma,diaá .ek Tn o; hq;= foa'''

Y,Huh l%shdj,shg Ndckh ùfuka miq wju jYfhka uila hk;=re j;a weiamsßka yd laf,dmsfvdf.%,a ,nd.; hq;=h' we;eï úg fuu BMS iafgkaÜ tl oeófuka miqjo Ouksh isyska jkakg W;aidy lrhs' fuh m%;sYla;slrK moaO;sh úiska we;s lrk tosßjdoslul m%;sM<hls' wd.ka;=l iafgkaÜ tl y;=frlehs jrojd jgyd .kakd m%;sYla;slrK moaO;sh úiska th m%;slafIAm lsÍu ksid fujka wkfmalaIs; ;;a;ajhla we;súh yel' fï ksid tu ia:dkh wdY%s;j lsishï bosóula yd mgl ,sh,d jeãula isÿ jkakg mq¿jk' Drug-eluting stents (DES) jpkfhka m%ldYs; wdldrhgu fuys oef,ys T!IO .,ajd ;sfí' Sirolimus, Zotarolimus yd Everolimus wdoS T!IO fï wdldrfhka iafgkaÜ tflys .,ajd ;sfnk w;r fuu.ska iafgkaÜ tlg tosßj

20

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

m%;sYla;slrK moaO;sh úiska we;s lrk tosßjdoslï ÿ¾j, jk w;r wdikakfha wkjYH mgl ,sh,d tauo isÿ fkdfjhs' fuu Wml%uh fhoSfï tla ;djld,sl wjdishla jkafka iqjh ,eîu ;rula m%udo ùuhs' fï ksid fuu ,nd. kakd frda.Ska weiamsßka yd laf,dmsfvdf.%,a wdoS T!IO kshu lrk ld,mßÉfPohlg ,nd.; hq;= fõ' fuh o< jYfhka jirl muK ld,hls' fuhska iafgkaÜ tl ia:dmkh l< m%foaYh weiqre lr.;a reêrh leá .eiSïo ta ksid we;súh yels yDohdndOo j<lajk wdrlaIl Wml%uhla jkafkah' iafgkaÜ fhoSu yDohdndOhlg miq th ms<silr lsÍug yªkdf.k we;s b;d id¾:l Y,Huh ueosy;aùuls" idudkH Y,Hd.drhl fuu m%;sldrh isÿ fkdlrk w;r ta i|yd fhdod.kakd Y,Hd.drh zzle;a ,eíZZ hkqfjka yªkajhs' yqfola frda.shdf.a wdrlaIdj msKsiu fhdod.kakd wekacsfhdma,diaá ie;alu wo ojfia b;d wdrlaIs;j isÿ lr .ekSug frda.Skag wjia:dj ,eîu fl;rï jdikdjlao@ DM

doctormagazine.lk


f,dl= fmdä ldg;a tl jf.a .=K

FISH OIL Tnf.a isrerg úYañ; .=K fohs Tfï.d 3 nyq,j wvx.= ksid ² yoj; ksfrda.Sj mj;ajdf.k hdug WmldÍ fõ ² fud<fha l%shdldß;ajh j¾Okh lrhs ² wiaÓj, ksfrda.S;djh jeä ÈhqKq lrhs ² iu ksrka;rfhka /lfohs ² ms<sldj,g m%;sfrdaëj l%shd lrhs ² uq¿ YÍrhu meyem;a lrhs

lemaishq,hla re'44 la muKhs Tng wjYH mßÈ lemaishq, 30 fyda 100 weiqreï m%udK 2lska ,nd .; yelsh

T: 0114702500 | sunshinehealthcare.lk


D•Magazine /

Visceral Fat Tn;a fkdoekS Tfí isrer ;=< ieÕj.;a wjodkï iy.; fïo ;Ügqjla'''

THE MOST DANGEROUS FAT IS THE EASIEST TO LOSE VISCERAL FAT Tn;a fkdoekS Tfí isrer ;=< ieÕj.;a wjodkï iy.; fïo ;Ügqjla''' fkrd .sh nv;a" mq¿,a bK;a fï wka;rdh Tng;a we;s njg bÕs lrkjd''' lsis úfgl fï wka;rdhldÍ fïoh" fmfkkakg kE''' ta;a ta ksid fndfyda frda. we;sùfï wjodku n,.ekafjkjd''' Tfí W;aidyh u; fuhska ksielfhkau ñfokakg mq¿jka'''

Y%S chj¾Okmqr úYAj úoHd,fha fcHaIAG lÓldpd¾h Y,H úfYAI{ ffjoH f;ack úfcar;ak

22

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


ia:q,;djh wkql%uh

ksfrda.S nr

nr jeäùu

ia:Q,;djh 1 mx;sh

ia:q,;djh 2 mka;sh

fï fïoh oshlr yßkakg Tn bgd.; hq;=h u;=msáka fmfkkakg fkdue;s uq;a ia:q,;djh" wêl reêr mSvkh" oshjeähdj fukau yoj;a frda. wdoS wjodkï /ilg w; jkk fïo úfYAIhla''' ljqre;a okakd lshk ir< jyßka lsõfjd;a zzf;,a ;ÜgqjlaZZ wfma isref¾ mj;S' Visceral Fat hkqfjka yªkajk''' wmg buy;a fi!LH wjodkula f.fkk'''' tfukau f,v frda. rdYshlg w; jkk fï zzjeäfhka fkd;sìh hq;= f;,a ;ÜgqjZZ .ek wm l;dnyl fhfouq' Viscera hk jofkys o< wre; jkafka zzwjhjZZ hkakhs' fjfiiskau Wor l=yrh we;s ´kEu wjhjhla fukñka ye|skaúh yelshs' fukhska .;a l< fï Worl=yr.; wjhj j, ;ekam;a jk fïoh wm fmdÿfõ Visceral Fat hkqfjka yªkajuq' wlaudj" wdudYh yd nvje,a wdoS wjhj wdikakfha ;ekam;a doctormagazine.lk

ia:Q,;djh 3 mka;sh

jk fï fïoh wmg we;s lrk fi!LH wjodku iq¿mgq fkdfõ' fï zzmuK blaujd jeäfhka fkdmej;sh hq;= fïo úfYAIhZZ wfma YÍrfha fydafudak l%shdldß;ajh mjd fjkia lsÍug odhl jk fyhska fïjd Active Fat hkqfjkao yªkajhs' oshjeähdj" wêreêr mSvkh wdoS ksoka.; frda.hlska oekgu;a Tn fmf<kjd kï Tn;a fï wNHka;ßl fïoh ksid wjodkug ,lajQ flfkla jkakg fndfyda May 2021

DOCTOR MAGAZINE

23


D•Magazine /

Visceral Fat Tn;a fkdoekS Tfí isrer ;=< ieÕj.;a wjodkï iy.; fïo ;Ügqjla'''

Visceral Fat isrer wk;=rg ,la lrkafka fufyuhs

yDofrda. udkisl frda. oshjeähdj

m%odysl ;;a;aj wl%uj;a kskao

wjhj j,g iïnkaOj we;s Viceral fïoh

iug háka we;s f;,a ;Ügqj

ÿrg bvlv we;' tu ksid fu;eka mgka fyda ta fïo ;Ügqj lsishï m%udKhlska fyda zzosh lr .kakgZZ Tn úuis<su;a úh hq;=h' wNHka;ßl fïoh ;sfnk m%udKh jeä jkakg" jeä jkakg oshjeähdj" yDo frda. wdos ksoka.; frda. j,g Tn k;=ùfï wjodku by< hhs' idudkHfhka ´kEu mqoa.,fhl=f.a iuia; fïo ixÑ;fhka ishhg 10l muK wNHka;ßl fïo m%udKhla mej;Su iajNdjhhs' tys 24

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

wjodkulao ke;' .eg¿j we;af;a tu ixÑ;h fulS ishhg oyh iSudj blaujd hduhs' wNHka;ßl fïoh Tng;a ;sfnkjdo@ úuikafka fldfyduo@ Tfí wNHka;ßl wjhj yd iïnkaOj fïoh fld;rï ;sfnkjdo@ th fidhd ne,Sug l%u rdYshla mj;S' isref¾ ixÑ; wys;lr f;,a ;Ügqj .ek bÕs lrk wlaudfõ fïoh wlaudj - fulS wNHka;ßl fïoh .ek wjfndaOhla ,nd .ekSug losu o¾Ylhls' w,ag%d ijqkaâ mÍlaIKhlska wlaudj mÍlaId lrk úg tys we;s fïoh Grade 1, 2 yd 3 jYfhka j¾.SlrKh fjhs' Grade 3 Fatty Acid hkak fkdi<ld y< yelalls' 1 yd 2 kï t;rï fyd| ke;' jvd;a jeä fïo m%udKhla wlaudfõ ;ekam;a jqjfyd;a isfrdaisia jeks frda.hlg mjd u. mdohs'

doctormagazine.lk


Tfí bK jg m%udKh Wl=, jg m%udKfhka fnokak fuh Tfí bK Wl=, wkqmd;hhs' (Waist-to-hip ratio)

Tngu Tfí wjodku wkqudk lr.; yels mÍlaIKhla

bfkys jg m%udKh weiqf¾o fï wys;lr f;,a ;Ügqj .ek wjfndaOhla .; yelshs bfKys jg m%udKho isrer wNHka;rfha we;s fïoh .ek lsishï bÕshla imhhs' ia:Q,;djh iïnkaOfhka mqoa.,hka fY%aKs.; lrk BMI fkdfyd;a zzYÍr ialkaO o¾YlhZZ .ek Tn wid oek we;sjdg ielhla ke;' jeäysáfhl= kï ksfrda.S ùug 19-25 w;r BMI w.hla mj;ajd .; hq;=h' Bg jeä BMI w.hlg m;aùu hkq ia:Q,;djhhs' ienEj kï" ks¾foaYs; BMI w.hka blaujd hk mqoa.,hka tu w.hkag iudkqmd;slj ;u wNHka;ßl fïo ixÑ;ho jeä lr .kshs' f,v frda. we;s lr .ekSfï wjodkuo jeä lr .kshs' fi!LHiïmkak BMI w.hla mj;ajd .ekSu fï fya;=j ksidu" YÍr fi!LH úIfhys b;d wjYH ldrKhls' Waist to hio ratio isrefrys fïoh .ek Tngu woyila .; yels o< l%uhla Tfí bK Wl=, wkqmd;h weiqf¾ isÿ lrk fuu mÍlaIdj f,dal fi!LH ixúOdkh úiskao wkqu; lr we;' 1' uq,skau ysg.kak' 2' Tfí bfKys l=vdu fldgi ^fndfyda úg fuh fmlKshg u|la by<sks'& uek n,kak' 3' oeka Tfí bfKys m<,au ia:dkh''' tkï Wl=< jg m%udKh ueK n,kak' doctormagazine.lk

(WHR). WHO 2008 jd¾;djlg wkQj ldka;djkaf.a kï 0'85 yd msßñkaf.a kï 0'9 blaujk bK Wl=< wkqmd;h Tn ia:Q, ;;a;ajhg m;aj we;s nj yÕjhs' wNHka;ßl fïoh jeäùu f.fkk fi!LHuh wjodku ² yDofrda. ² yDohdndO ² oshjeähdj ^fojk wdldrh& ² wê reêr mSvkh ² wxYNd.h ² ms<sld ^úfYAIfhkau wdka;%sl yd mshhqre ms<sld& ² we,aIhsu¾ frda.h wNHka;ßl fïoh Tfí isrerg úk lrkafka fufyuhs ² fïo ffi, úiska isrer ;=< wu;r fïoh ixÑ; ^;ekam;a& lrkjd' tajd fydafudak ksIAmdokhg ndOd f.fkkjd' fulS wka;rdhldrS

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

25


D•Magazine /

Visceral Fat Tn;a fkdoekS Tfí isrer ;=< ieÕj.;a wjodkï iy.; fïo ;Ügqjla'''

fïoh u.ska IL-6, IL-1β, PAI-1 and TNF-α wdoS jYfhka yªkajk m%odysl ix>gl ksIAmdokhgo odhl;ajhla olajkjd' wms fuh ksoiqklskau meyeos,s lr .ksuq' wu;r fïoh weiqf¾ n,.ekafjk m%odysl ;;a;ajhla u.ska yDofha fïouh fldgia ;ekam;a lr .ekSfï l%shdldß;ajhla n, .ekafjkjd' th yDohdndO j,g fya;=jla' ² “Portal Theory” hkqfjka yªkajk ;j;a kHdhlskao fï Visceral Fat isrerg wys;lr f,i n,mj;ajk nj ikd: l< yelshs' fï wys;lr fïoh ixÑ;j mj;akd úg m%odysl i<l=KQ (Inflammatory Markers) ksrka;rfhka ksl=;a fjkjd' ksoyia fïo wï,ho ksmfjkjd' fï zzkrl ix>gl foluZZ hdlD;sl Ysrd yryd wlaudjg .uka lrkjd' fï hdlD;sl Ysrdj hkq''' wka;%" w.akHdYh yd ma,sydfjka wlaudjg reêrh f.k hdfuys n,mj;ajk Ysrdjhs' fuys m%;sM<hla

26

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

u;=msáka olsk YÍr m%udKhl ienE wre; uq,a rEmfha wdldr YÍrhla ksielfhkau Tng wjodku tla lrhs' th fofjks rEmfha oelafjk wdldrfha iqyqre isrerla njg m;a lr .ekSug wdydr isß;" jHdhduh fukau udkisl fi!Lhh yd m%udKj;a kskao mjd wjYH fjhs

jYfhka wlaudfjys fïoh ;ekam;a jk w;r tys m%;sM<hla jYfhka bkaishq,ska m%;sfrdaOhla (Insulin Resistance ) n,.ekafjkjd' ia:Q,;djh we;s lrkakg fukau oshjeähd frda.Ska ìys lrkakg fuh odhl;ajhla imhkjd' iqn mKsúvh kï Tng Wkkaÿjla ;sfnkjd kï fï wys;lr fïofhka ñfokakg Tng yelshdjla we;s njhs' fuh isÿ lrkafka flfiao@ Visceral Fat j,ska ñfokak wdydr isß; fi!LHiïmkak lr.kak Visceral Fat ixÑ;h fkdfyd;a wmg;a fkdoekSu wfma isref¾ ;ekam;a jk fïoh we;sùug n,mdk uQ,sl fya;=j jkafka wu;r le,ß ^Yla;sh& wfma isref¾ ;ekam;a ùuhs' wm YÍrhg .kakd le,ß m%udKh" ;ekam;==jla f,i isref¾ b;sß fkdù iïmQ¾Kfhkau jeh fjkjd kï fï .eg¿j we;s jkafka ke;' ishhg 90la muK fokdf.a fï Visceral Fat we;s jkafka fï ,eîó jehùï .sKQfï ,eîï m%udKh jeä ùu ksidh' ishhg 10la muK jk iq¿ msßilf.a fï f;,a ;Ügqj we;s ùug ks¾Kd, .%kaÓ j,ska jEiafik fydafudak

doctormagazine.lk


j, úIu l%shdldß;ajh n,mdhs' fndcqka m;g tl;= lr .kakd ldfndayhsfâ%g m%udKh wvq lr .kak mdka msá kï fyd|u kE' n;a jqK;a zzfld; .yf.kZZ lk tl iqÿiq kE' m¾fhaIK j,g wkQj fndcqkamf;ys ldfndayhsfâ%g m%udKh wvq lsÍfuka Visceral Fat ishhg oyhlskao isref¾ iuia; fïo m%udKh ishhg 4'4lskao wvq fjkjd' fuu m%;sM,hu Tng úYAñ; jQ m%;sM< /ila w;am;a lr fokjd' wo b;d wvq ldfndayhsfâ%g weiqf¾ ielfik lSfgd wdydr (Ketogenic diets) wfma iudcfhao l%ufhka ckm%sh fjñka mj;skjd' th;a we;af;kau Visceral Fat wvq lrkakg fyd| ms<s.;a id¾:l l%uhla' ;ka;=uh wdydr Tng jvd;a iqÿiqh wm wdydrhg .kakd fïoh fojeoEreïh' c,fha ødjH fïoh yd c,fha wødjH fïoh jYfhks' c,fha ødjH fïoh wdydr iu. ñY%j fc,suh mod¾:hla njg wdydrh m;a lrk w;r fïjd wdudYfha isg wka;%

doctormagazine.lk

olajd hk .ufkaoS wdydr cS¾Kh m%udo lrhs' fï wdydr wka;% j,g msúiqKQ miq wdka;%sl nelaàßhdjka úiska meiSulg ,la lr flá odu fïo wï, ksmojhs' wdka;%sl ffi, j,g fuu flá odu fïo wï, j,ska ie,fik fi; w;s uy;ah' Tn uú;hg ,la lrjk ;j;a isÿùula jkafka fï fya;=fjka Tfí lEu .ekSug we;s .scq nj" lEu reÑho lsishï m%udKhlska wvq lrk njhs' wOHhk j,g wkQj flá odu fïo wï, u.ska Cholecystokinin, GLP-1 and PYY wdoS jYfhka jk l=ih msreKQ nj yÕjk fydafudak (Fullness hormones) j, l%shdldß;ajh jeä lrhs' nv.skak we;s nj yÕjk Ghrelin kï fydafudakhlao yªkdf.k ;sfí' (Hunger hormone ghrelin) flá odu fïo wï, u.ska Ghrelin fydafudakfha l%shdldß;ajh wvq lrhs' we;eï wjia:d j,oS fïo wjfYdaaIKh ÿ¾j, lsÍfï wruqKska we;eï T!IO j¾. ,nd .;a;;a fuhska we;sjk n,mEu w,amh' ia:Q,;djh nrm;, jYfhka we;s úg Y,Hl¾u isÿ lrk w;r thska fïo ;ekam;a ùu fjfiia m%udKhlska wvq lr.; yel' kuq;a fï i|yd iqÿlï ,eîug Tyq fyda wehg we;s yelshdj ;Skaÿ ;< hq;af;a ta iïnkaO m%udKsl ffjoHjrfhl= úisks' fï jákd m%;sM<h ,nd .ekSug Tn zzuy f,dl= foaj,aZZ lrkakg wjYH ke;' l< hq;= tlu foh kï fndcqkamf;ys ;ka;=uh mod¾: ixhq;sh jeä lr .ekSuhs' ;ka;=uh mod¾: jeäfhka we;s wdydr j,g Wodyrk fmdf<dia" lrú," ksú;s" jegfld¿" nKAvlald" jÜglald" fldys," lerÜ" f.dajd" fndaxÑ" uqrex.d" weU/,a," fldy wU" ksjqâv iys; wdydr l=rlalka" m<d j¾." mßmamq" uE" flfi,a" mefmd,a yd fmar" osjq,a" fodvï yd rglcq wdosh' fm%daàk wvx.= wdydr jeäfhka .kak fuhska l=i.skak ke;s jk w;r" mßjD;a;Sh fõ.j;a lrhs' fuh isref¾ nr wvq lr .kakg" fjfiiskau May 2021

DOCTOR MAGAZINE

27


D•Magazine /

Visceral Fat Tn;a fkdoekS Tfí isrer ;=< ieÕj.;a wjodkï iy.; fïo ;Ügqjla'''

Visceral Fat wvq lr .kakg fnfyúka WmldÍ fjhs' ud¿" ì;a;r" uia" lsß ksIAmdok" rks, l=,fha wdydr yd Whey Protein j, fm%daàk hyñka wvx.=h' iSks mßfNdackh wju lrkak iSks j, úgñk" LKsc ,jK''' fï fudkj;a ke;' we;af;a nr jeä lrk Yla;sh fkdfyd;a Y=kH le,ß w.hka muKs' iSks j, ishhg 50lau we;af;a mDlafgdaih' fï mDlafgdaia mßjD;a;Shg ,la lrkafka wlaudfõoSh' fïjd jeä m%udK j,ska we;s úg fïoh jYfhka wlaudfõ ixÑ; jkafkah' th ksielfhkau Visceral Fat we;s lrkakg odhl fjhs' u;aj;=r mdkh lrkak tmd u;aj;=r mdkh lsÍu ksid Visceral Fat jeä jk nj fy<sorõ ù ;sfí' tfiau fjfiiskau th bK jg m%udKh jeä lrkakgo fya;=jla fjhs' g%dkaia fïo wï,h iys; wdydr wvq lrkak t<j¿ f;,a j,g lD;%su wdldrhlska yhsv%cka tla lsÍfuka g%dkaia fïo wï,h iEfok w;r tajd 28

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

b;d wys;lrh hk ms<s.ekSu wo we;sj ;sfí' neomq w, fm;s" fmdmafldaka" fvdakÜ" fíla lrk ,o wdydr" mSid wdosfha g%dkaia fïo wï, we;s ksid yels;dla fïjd .ekSfuka je<lsh hq;af;ah' jHdhdu j, ksr; jkak jHdhdu lsÍfuka muKlau fï fïoh bj;a lr .kakg yels fõ hhs is;kafka kï tho uq,djls' jHdhdu lsÍu ksid nr md,khla we;s lr.kakg yels fjhs' yD;a fi!LHh Yla;siïmkak fjhs' kuq;a YÍrfha ;ekam;aj we;s jeäuk;a fïoh bj;a lrkakg kï tajd ;ekam;a ùu je<elaùug mshjr .; hq;=h' ta flfia fj;;a ks;sm;d jHdhdu lsÍfï wjYH;djho ,>q l< fkdyel' Visceral Fat wvq lrkakg fuysoS jvd;au M<odhS jkafka weúoSu" ye,afï osùu" nhsisl,a meoSu wdoS jYfhka jk iajdhq ldKAvfha jHdhduhs' fï iïnkaOfhka jk m¾fhaIK j,g wkQj fulS jHdhdu j, uOHia: m%udKfhka fyda jeä jYfhka ksr; ùfuka (Moderate and high-intensity aerobic exercises) wdydr md,khla fkdue;sj jQj;a wfmalaIs; fïoh osh lsÍu isÿ l< yelshs' ^kj;u f,dal fi!LH ixúOdkh wkqu; jHdhdu ks¾foaY i|yd zzffjoHjrhdzz iÕrdj ckjdß l,dmh n,kak& m%udKj;a kskaola f.fkhs wjodkï ke;s cSú;hla fï yereKQ úg Tn m%udKj;a kskaola rd;%shg ,nd.; hq;=h' tla;rd wOHhkhlg wkQj idudkHfhka meh yhla ,nk kskao meh 7-8 olajd jeä lsÍfuka Visceral Fat ixÑ;h ishhg 26l muK os.= m%udKhlska wvq lr.; yelsh' fuh kï úYAñ; wkdjrKhls' ÿla ixld j,ska ñfokak fida ,;ejq,a ksido Tn;a fkdoekSu isref¾ ixÑ;h jeä fjhs' th ;j;a fndfyda frda. rdYshlg w; jkhs' fï ksid iEu úgu ysf;a i;=g mj;ajd .ekSug Tn W;aiql úh hq;=h' ysf;ka úf|õjdg bka we;sjk hym;a m%;sM<hla fkdue;s nj Tn mila lr.; hq;a;ls' ysf;a iduh we;s ùug wd.u" O¾uhg fhduq ùu fyd| W;aidyhls' DM doctormagazine.lk


D•Magazine /

Numbness w;a yd mdoj, we;sjk ysßjeàu

Numbness in legs and feet

w;a yd mdoj, we;sjk ysßjeàu Tn ys;kjdg jvd Nhdklhs fN!;Ñls;ail liqka niakdhl úisks

zzÿrl:kh w,a,df.k bkak neye w; ysßjefgkjdZZ zzweúÈkak neye há m;=,a folu ysßjeá,dZZ zzhá m;=,a yßhg mq¿ka jf.a" oefkkafka keyeZZ zzwefÕa l+ô ÿjkjd jf.aZZ zzb¢lgq wefkkjd jf.aZZ zzmsÉfpkjd jf.aZZ doctormagazine.lk

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

29


D•Magazine /

Numbness w;a yd mdoj, we;sjk ysßjeàu

fï fndfyda frda.Ska mjikafka w;a yd mdo j, ysßjeàu .ekhs' w;a yd mdo ysßh ksid j¾;udk iudcfha fndfyda fofkla‌mSvd ú¢ñka isákjd' fuh YÍrh ;=< ieÕù we;s frda. /il wjodkï iy.; ix{djla‌ úh yelshs' ysßjeàu ms<sn|j Tn ie,ls,su;a fkdjqKfyd;a tajd Tnf.a ffoksl l%shdldrlï j,g ndOl we;s lrñka Tn osfkl wka; wirK jkak mq¿jka' ysßh - th l=ulao@ ysßh - frda. ,la‌IKhla‌ f,i oekqk;a fuh ifï oekSu ms<sn|j fjkia‌ùula‌ fyda oekSu jeäùula‌f,i wmg y÷kajkak mq¿jka' YÍrfha l=uk fyda ia‌:dkhl fuh we;s fjkak mq¿jka' weÕs,s j, fyda w;l ysßjeàug fya;=j weÕs,s j, fyda w;l ysßjeàulg m%Odk f,i n,mdkafka wfma lfYareldfõ by< fldgfia wiaÓ ‌ y;lska hqla‌; jQ f., m%foaYhhs' ta jf.au wf;a weÕs,sj,g by<ska msysá ue‚la‌lgq ikaêhhs' 30

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

l+ô lkafk kE''' ta;a l+ô lkj jf.a oefkkjd''' boslgq wefkkjd jf.a''' msÉfpkj jf.a''' oefkkj kï;; ysrhla oefkkj kï" tal wjOdkhg .; hq;= ldrKhla'''

mdo j, ysßjeàug fya;=j mdoj, ysßhg m%Odk f,i n,mdkafka wfma lfYareldfõ my< fldgfia lfYareld 5 yd Bg my< fldgihs' msg m%foaYfha lfYareldfõ fjkia‌ùula‌jqjo ysßh i|yd n,mdk wjia‌:djka ke;sjdu fkdfõ' ysßjeàu we;súh yels fya;= lsysmhla ² wm fkdis;= fudfyd;l isÿjk wk;=rla‌" lemSula‌" ;e,Sula‌" .eia‌iSula‌ ksid ² wm ksr; jk jD;a;sh wkqj udxYfmaYs j, fma%rl ,laI ks¾udKh ùu ² jhig hdu;a iuÕu we;sjk fld÷weg fmf<ys lfYareld yd wiaÓ j, isÿjk fjkia‌lï ksid ² wd;rhsáia‌j,§ w;amdo weoùu ksid;a" lfYareldfõ lfYareld w;r msysá wka;¾ lfYareld uv, fyj;a ldáf,ac f.ù hdula‌" me;,s ùula‌" f;rmSula‌" lfYareld tlsfklg ,siai ‌ d hdula‌wê j¾Okhla‌" ldáf,ac bÈßhg fkrd tau;a hk fya;= ldrKd ksid fndfydaúg ysßh we;sùug mq¿jka' fï iEu fohla‌u iq¿fjka mgka wrka j¾Okh ùfï§ ta yryd hk ia‌kdhq j,g n,mEula‌we;sùu u.ska frda. doctormagazine.lk


,la‌IKhla‌ f,i ysßh mgka .kakjd' frda.h j¾Okh jQ úg ysßjeàu;a iuÕu ord.; fkdyels fõokdj;a ksid fndfyda f,i mSvd ú£ug isÿfjkjd' w;a j, we;sjk ysßjeàug fya;=j fn,af,a lfYareld w;r fjkia‌ùula‌ oefkk ysßh ^C5&-fn,af,a isg ue‚la‌lgq ikaêh ola‌jd;a ^ 6& - fn,af,a isg udmgweÕs,a, ola‌jd;a ^C7& - fn,af,a isg onrweÕs,a," ueoweÕs,a, ola‌jd;a ysßh iu. fõokdj we;súh yel' ue‚la‌lgq ikaêh f;rmSul§ we;sjk fjkia‌ùu iuÕ ysßh udmgweÕs,a," onrweÕs,a," ueoÕs,a, iu. 4jk weÕs,a, ola‌jd we;súh yel' mdo j, we;sjk ysßjeàug fya;=j fldkao wdY%s; lfYareld fjkia‌úul§ úfYaIfhkau ^L2&fldkao ueo isg l,jd Wvq fldgi" ^L3- l,jd yd oKysi olaj ‌ do " ^L4- fldkafoa isg uymgwe.s,a, ola‌jdo" ^L5- fldkafoa isg mdofha iq,Õs,a, yer b;sß weÕs,s yd ú¨‍U fldgi" ^S1& fldkafoa isg iq,Õs,a, olaj ‌ d hk ia‌:dk j, fjkia‌ùul§ ysßjeàu we;súh yelshs'

by; i|yka l< mßÈ ysßh$ysßjeàu frda. ,la‌IKhla‌jk w;r th frda.hl wk;=re yÕjk ix{dj ye¢kaúh yelshs' tneúka tjeks ,laIK §¾. ld,hla ;siafia Tn w;aúÈkafka kï ffjoHjrhl= yuqùu b;d fhda.H fõ'

lfYareldfõ my< fldgfia we;sjk jHqyd;aul fodaI yd jhia.;ùu;a iu.u we;sjk fjkialï iu.ska mdo ysß jefgkakg wjia:dj ;sfnkjd

fN!;Ñls;aidj fujka .eg¿ j,g ks¾udKd;aul úiªï imhkjd' fï ksid frda.h W;aikak ùfuka wkd.;fhaoS we;súh yels Wjÿre j,ska ñoSug wjia:dj ie,fikjd

ysfiys ysßh we;sùug f., m%foaYfha we;sjk fjkia‌ ùï" reêrh iemhSfï ÿ¾j,;d fukau fud<fha yd ta wjg f,a leá ks¾udKh ùf.k hdu fya;=úh yelshs' by; oelaj ‌ Q lreKq j,g wu;rj ysßh i|yd fya;=jk ;j;a

doctormagazine.lk

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

31


D•Magazine /

Numbness w;a yd mdoj, we;sjk ysßjeàu

fndfyda idOl mj;skjd' ysßhg fya;= úh yels wjfYaI idOl ² úgñka W!K;djh ^úgñka B 1-6& ^i;aj wdydr fkd.kakd whg úgñka B 12 W!K;djh ksid ysßh we;súh yelshs'& ² u;ameka mdkh ² kyr .eg.eiSu ² ;hsfrdla‌iska fydafudakfha wiu;=,s;;djh ² iuyr .kakd jQ T!IO j, w;=re wdndO ksid;a ysßjeàu we;súh yelshs' Èhjeähdj ksid we;sjk ysßfha ú;a;s fujeks ;;a;ajhkag fya;= jkafka fldkao m%foaYfhka my<g hk iakdhq j, we;sjk ÿ¾j,;dhs' úfYaIfhka Èhjeähd frda. sfhl= kï" jeä iSks iys; reêrfhka mdoj, we;s iakdhq fmÕS fmÕS ;sfnk úg tu iakdhq j, w.siai myiqfjka ÿ¾j, fjkjd' fï ksid m<uqj frda.S jkafka mdofha my<u fldgihs' ll=,a fofla iuñ;slj fï ;;a;ajh olakg ,efnkjd' fï ysßjeàu w;aj,;a ta wdldrhgu Bg iudka;rj we;s fjkjd' fuhg fya;=j Èhjeähdj md,kh fkdlsÍuhs' fï ysßjeàu j<lajd .kak kï Èhjeähdj md,kh l< hq;=hs' kuq;a fï fya;=j ksid iakdhq oeäj ydkshg m;aj we;akï th iïmq¾K iqjhlg ndOd f.k fokjd'

32

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

ff.%ù lfYAreld hkqfjka ye|skafjk f., m%foaYfha we;s fldªwegfm< fndfyda ÿrg wf;ys we;sjk ysßjeàï j,g fya;= fjkjd'''

wefÕa l+ô ÿjkjd jf.a" b¢lgq wefkkjd jf.a" msÉfpkjd jf.a hkqfjka fndfyda frda.Ska mjikafka fï ysßjeàuhs' fï ms<sn|j wms ie,ls,su;a fkdjqkfyd;a isÿjkafka u;=jg wêl fõokdldÍ ;;a;ajhla‌we;sùuhs' ksis m%;sldrhla‌fkd,enqKfyd;a Y,Hl¾uj,g mjd uqyqK§ug isÿjkq we;' DM

doctormagazine.lk


D•Magazine /

Leprosy ÿre lruq ,dÿre

Leprosy (Hansen's disease)

ÿre lruq ,dÿre fkdmudj m%;sldr .ksuq frda.h fnda fjkafka m%;sldr fkd.kakd frda.sfhla isáfhd;a muKs

,dÿre u¾Ok jevigyfkys wOHlaI ffjoH pïmd w¨;aùr

doctormagazine.lk

zzmõldrhkag fnda fjk f,vla'''ZZ zziqj l< fkdyels frda.hlaZZ jYfhka óg l,lg fmr yxjvq .eiqKQ frda.hla fõ kï ta ,dÿreh' ,dÿre ;rï kskaod wmydi ú|S frda.hla ;j;a jQfhao hkak mjd iel iys;h''' ,dÿre frda.sfhla njg m;aùu w;S;fha kï ;u {d;s ysff;Iska yd wUq orejkaf.ka mjd iuq. kakg isÿjk fya;=jla úh' kuq;a ld,h fndfyda foa fjkia lr ;sfí' nelaàßhdjlska je<f|k frda.hlehs yªkdf.k ;sfnk ,dÿre ksÜgdjg iqj lsÍu wo b;d myiq lreKls' wmlS¾;su;a b;sydihl isg wfmalaId iy.; wkd.;hlg hk zz,dÿre frda.shdf.a l;djZZ wm fuf,i f.k yer olajuq'

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

33


D•Magazine /

Leprosy ÿre lruq ,dÿre

,dÿre fnda fjkjdo@ fnda fjk ,dÿre yd fnda fkdjk ,dÿre jYfhka fï frda.h fojeoEreïj j¾.SlrKh fjhs' Paucibacillary-PB fnda fjk ,dÿre j¾.hhs' fnda fkdjk j¾.h Multibacillary-MB kï fõ' ,m ixLHdj 5g wvq kï th fnda fkdjk j¾.fha ^MB& ,dÿre fõ' ,m ixLHdj 5g jeä kï th fndajk j¾.fha ^PB& ,dÿre fõ' fï foj¾.fhau frda.Ska .kakd m%;sldr j,ska frda. ldrlh úkdY fjhs' ,dÿre frda.h we;slrk frda.ldrlh uhsfl%d nelaàßhï f,maf¾ kue;s oKavdldr nelaàßhdjls' ful, flfklaf.ka ;j;a flfkl=g frda.h fnda fjkafka m%;sldr fkd.kakd frda.sfhla isáfhd;a muKs' ,dÿre frda. ,laIK ia;%s" mqreI ieug fNaohlska f;drj ,dÿre we;s fjkakg mq¿jk' iu u;=msg we;sjk ,d meye;s ÿ¾j¾K" oekSula‌ ke;s ,m' fujeks ,m tlla‌ fyda jeä m%udKhla‌YÍrh mqrd ;sìh yel' óg wu;rj iu ly meye .ekSu ^úfYaIfhka lka fm;s& fukau ksrka;rfhka mj;sk ysß .;sh fuys wdfõKsl ,laIK fjhs' thg wu;rj uqyqK" w;a md fyda YÍrfha fjk;a ia:dk j, we;s jk u| r;= meyefhka fyda ifï j¾Kfhka hqla; .eá;s"

34

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

ye|, ,dÿre frday,g we;af;a jir ;=kaishhlg jeä b;sydihls' iqjm;a jQ frda.Ska 31la muK wo bkakg" ysákakg ;ekla fkdue;s ksid fuysu jdih lrhs' fï wdldrfhkau frda.Ska lsysm fofklau uka;sjhA ¥mf;ao jdih lrhs' ,dÿre wo iqj l< yels frda.hls' tfy;a jd¾Islj w¿;a frda.Ska fooyila muK jd¾;d jk w;r wNsfhda.h ù we;af;a fï frda.Ska m%;sldr i|yd fhduq lsÍuhs

È,sfik iq¿ .K jQ ifï ;äiais ùï" w;a iy mdohkays ysß .;sh" ,dÿre ksid È.ska È.gu mej;sh yels ;j;a frda. ,laIK lsysmhls' ,dÿre yªkd.ekSfï iajhx mÍlaIdjla je<£ we;af;a ,dÿre oehs mßlaId lrkakg iajhx mÍlaIdjla ;sfí' iajdNdúl wdf,dalfhka fyda meyeÈ,s úÿ,s wdf,dalfhka hqla; ia:dkhl § iu mÍlaId l< hq;=h' uq¨‍ YÍrhu fï wdldrfhka mßlaId lr" ifuys we;s ,m le,e,a likiq¿o hkak ms<sn| úuish hq;=h' leiSula we;akï th ,dÿre frda.h úh fkdyel' ixfõokh msßlaiSug ,mle,e,a tlla fyda folla f;dardf.k meyeÈ,s f,i oekSula ,m u; fkdue;s kï ,dÿre frda.h njg ksYaph l< yel' úlD;s;d we;s jkafka ldgo@ úlD;s;d - fï ld,fha kï l,d;=rlska oelsh yels ;;a;ajhls' fndfyda úg mud ù meñfKk b;d iSñ;

doctormagazine.lk


mjqldrhka yd jeros lrk mqoa.,hkag yefok frda.hla jYfhka w;S;fha ,dÿre frda.h ie<l+ w;r ,dÿre frda.fhka fm¿Kq oi fofkla iqj l< iqNdrxÑh ls;=KQ oyfï b.ekafjhs' (Gospel of Luke 17:11-19).

,dÿre frda.Skaf.a úrEmS jQ yd ¨yqj;a jQ wjhj

frda.Ska ixLHdjla‌;=<" m¾hka; ia‌kdhq j,g frda.h me;sÍu ksid úlD;s;d ola‌kg we;' weÕs,s jl=gq ùu iy mdofha j<¨‍ lßka my< fldgi wm%d‚l ùu ksid mdoh weof.k heu jeks úlD;s;djka fï w;ßka iq,nh' ixfõ§ ia‌kdhq ;=jd, ùu ksid há m;=,a ;=< oekSula‌fkdue;slñka ks;r ks;r ;=jd, we;sùug bv we;' weÕs,s jeàu ,dÿre frda. fha ,laIKhla fkdfõ' ,dÿre frda.hg m%;HlaI m%;sldr óg fndfyda l,lg fmr kï ,dÿre frda.h ye|SkajQfha urKhg muKla fofjks jQ wUq orejkaf.ka fjkaj wE; ÿre rgl yqfol,d lrk frda.hla jYfhks' ,dÿre frda.Ska i|yd hï wdldrhlska id¾:l m%;sldrhla uq,skau ,nd § we;af;a 1940 j¾Ifha §h' wefußldfõ ¨ishdkd m%dka;fha ld,aú,a yS úiQ Guy Faget kï ffjoHjrfhl= úiska Sulfone Therapy kñka m%p,s; jQ T!IO m%;sldrhla fidhd .ekSu fuys,d lD;.=K mQ¾jlj ie<lsh hq;=h' wo ld,fha ,dÿre frda.Skag lrk m%;sldr 1981 j¾Ifha § f,dal fi!LH ixúOdkfha ks¾foaY iys;j nyq T!IO m%;sldr l%uh y÷kajd fok ,§' ,dÿre frda.h iïmQ¾Kfhkau iqj l< yels fuu m%;sldr l%uh Ndú;d l< hq;= ld, iSudj frda.fha j¾.h wkqj fjkia fõ' fnda

doctormagazine.lk

fkdjk j¾.h i|yd T!IO j¾. folla udi yhla ,nd.; hq;=h' fndajk j¾.h i|yd ;j;a T!IOhla we;=<;aj udi 12l ld,hla T!IO ,nd.; hq;=h' w;=re wdndO we;s jkafka b;du;a l,d;=rlsks' ishhg 90 frda.Ska w;=re wdndO rys;j m%;sldr u.ska mQ¾K iqjhla lrd <Õd fjhs' l,d;=rlska we;súh yels w;=re wdndO w;=re wdndO we;s jkafka b;du;a wvqfjks' ishhg wkqjla‌frda.Skag lsisu w;=re wdndOhla‌yg fkd.kS' tfy;a f;dr;=re mßiudma; lrKQ msKsi we;súh yels w;=re wdndO .ek olajñ' ² uilg jrla‌.kakd Rifampicin T!IOfha we;s idhï j¾.h ksid iEu uilu m%;sldr .kakd uq,a Èkfha uq;%d r;=mdg ùu' fuh idudkH isÿùula‌jk w;r ta .ek ìh úh hq;= ke;' ² fndajk frda.Ska Ndú; lrk Clofazmine T!IOh fya;=fjka iuyr frda.Skaf.a iu ÿ¾j¾K lsÍula‌ isÿfõ' ² m%;sldr .kakd ld,h ;=< weia‌iy uq;%d ly mdg ùu" lEu wreÑh iy uo WK .;sh fuu T!IO wla‌udjg ydks isÿlsÍfuka we;sjk ^Hepatitis& frda. fha frda. ,la‌IKhkah' fujeks frda. ,la‌IK ÿgq jydu m%;sldr kj;d ffjoH Wmfoia‌,nd.; hq;=h' fuh b;du iSñ; frda.Ska m%udKhlg muKla‌we;súh yels w;=re wdndOhls' May 2021

DOCTOR MAGAZINE

35


D•Magazine /

Leprosy ÿre lruq ,dÿre

fnda fkdjk j¾.fha ,dÿre j,ska ksÜgdjgu iqjh ,eîug .; jkafka udi yhl ld,hls' fndajk wdldrh kï udi fod<yl ld,hls' fï frda.Ska óg by;oS l<d;a fuka fjkalr ;nd .ekSula wkjYHh' frday,a.; lsÍulao wjYH fkdfõ' uq,a wjia:dfõoSu m%;sldr .ekSfuka úlD;s;d we;sùu j<lajd.; yel' ,dÿre frda.hg we;af;a Y;j¾Idêl b;sydihls' fï frda.h je<ªKQ úg iodld,slju mjqf,ka fjkaj jdih lrkakg isÿjQfhah' th urKhg muKla fojeks jQ iuq. ekSuls' wE; ¥m;l iudcfhka fjkau uefrk f;la cSj;a ùu myiq o`vqjula fkdfõ' wfma ,dÿre frda.Skaf.a kjd;eka ,dÿre frda.h iïnkaOfhka wfma rfÜ uq,skau jd¾;d jkafka ody;a jk Y;j¾Ifhah' 1901 j¾IfhaoS ksl=;a flreKQ ,dÿre wd{d mk; wkQj ,dÿre frda.sfhl=g /ljrKh oSu o`vqjï ,eìh yels jrola fia ie<l=KQ w;r Tjqka ksielfhkau ye|, fyda ukav;sõ frdayf,a ksfrdaOdhkhg ,laúh hq;= úh' woo mj;akd uq,au ,dÿre frday, ,kafoaiska úiska 1701-1708 j¾IfhaoS ye|,

36

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

^j;a;," fyals;a;& m%foaYfha msysgqùh' wo jk úg tys frda.Ska 28la muK m%;sldr ,nhs' wfma rfÜ fojeks ,dÿre frday, msysgjQfha i;aiuqÿfrka wE; uvl,mqjg wdikak uka;Sõ ¥mf;ah' 1930 j¾Ifha ,xldfõ bxcsfkare ix.uh úiska m%ldYs; jd¾;djlg wkQj tjlg uka;sõ ¥mf;a ,dÿre frda.Ska 10"000l muK ixLHdjla m%;sldr ,eîh' th fjk;a rgj, ,dÿre fld,ks isysm;a lrjkakls' tys fï jk úgo os.= ld,hlg fmr iqjh ,enQ iqjh ,enQ ,dÿre frda.Ska ;sfofkla fkajdislj isáhs' Fact File wo wfma rfÜ isák ,dÿre frda.Ska j¾Ihlg w¿;a ,dÿre frda.Ska 2000la muK Y%S ,xldfjka oekg yªkd.kakd w;r w¨f;ka yªkd.kakd frd.Skaf.ka ishhg 45lau yªkd.kafka niakdysr m<df;ka ùu úfYAI;ajhls' ,dÿre frda.Skaf.ka ishhg 15la kef.kysr m<df;ka jd¾;d jk w;r ;j;a ishhg 10la ol=Kq m<df;ka jd¾;d fjhs' miq.sh j¾Ih ;=< tlu frda.sfhla fyda jd¾;d fkdjk osia;%slalhla fkdùh'

Y%S ,xldfjka j¾Ihlg jd¾;d jk fï kj frda.Ska fooyi w;r ishhg wgla oyhla muK jhi wjqreÿ 15 g wvq <uhska ùu lK.dgqjg lreKls' jd¾Islj fuu frda.Skaf.ka ishhg mkyla muK m%udo ù m%;sldr i|yd meñfKk w;r bka ishhg y;la muK wdndê; ;;a;ajhg m;ajQ whh' m%;sldr ,nd.ekSu m%;slafIam lsÍu fyda m%udo ùu fyda ksid iodld,sl wdndO iy YdÍßl úrEmS;djhka we;s fõ' yªkd.;a ,dÿre frda.Skg m%;sldr lsÍu fï jk úg b;d id¾:lj isÿjk w;r fï rfÜ ,dÿre u¾Ok yd m%;sldr fiajdjka kshdukh lrkafka ,dÿre u¾Ok jHdmdrh úisks' rd.u" je,sir frdayf,a msysgqjd we;s uOHu ,dÿre idhkh fukau osjhsk mqrd rdcH frday,a moaO;sh Tiafia p¾u idhkh u.ska fï frda.Skag m%;sldr ie,eiaùu isÿ fjhs' uka;sõ ¥mf;a isák ifuys yd YÍrfha we;s úrEm ùï j,g ,lajQ frda.Ska i|yd ma,diaála ie;alï isÿ lrñka Tjqkag hym;a fmkqula ,nd .ekSfï kj jevigykla l%shd;aul lsÍug fï jk úg ie,iqï ilia flfrk nj ,dÿre u¾Ok jevigyfkys wOHlaI ffjoH pïmd w¨;aùr m%ldY l<dh' DM

igyk Ndr; .=K;s,l doctormagazine.lk


D•Magazine /

SPMC w¿;a rgg w¿;a fnfy;a

NEW DRUGS FOR A NEW COUNTRY PROGRAMME

w¿;a rgg w¿;a fnfy;a wfma rgg fnfy;a imhk rdcH T!IO ksIAmdok ixia:dj ch.%dyS .ukl l;dj

doctormagazine.lk

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

37


D•Magazine /

SPMC w¿;a rgg w¿;a fnfy;a

oeka wfma rfÜ ksmofjkafka wmg wjYH fnfy;a j,ska ishhg úis myhs th uq,skau ishhg 65la olajd jeä lrk fufyhqu oeka l%shd;aulhs rdcH T!IO ksIAmdok ixia:dfõ iNdm;s ffjoH W;am, bkaøjxY

rdcH T!IO ksIAmdok ixia:dj - fï rfÜ ck;djg wjYH fnfy;a imhdoSug ìysjQ rdcH wdh;khhs' wmg wjYH fnfy;a m%udKfhka ishhg 25l Odß;djhla j;a ,ndoSu ÿIAlr jQ hq.hl isg uOH.; jevms<sfj,la Tiafia b;du flá ld,hlska wfma rgg wjYH fnfy;a mßudj u;= fkdj fuf;la úfoia T!IO n,dêldrhlg ,laj ;snQ foaYSh T!IO fj<|fmd<o''' wk;=rej úfoia fj<|fmd<| wdl%uKh lrk cjdêl jevms<sfj,lg kdhl;ajh ÿka rdcH T!IO ksIAmdok ixia:dfõ iNdm;sjrhd - ffjoH W;am, bkaøjxY zzw¿;a rgg w¿;a fnfy;aZZ fok jevms<sfj, .ek l< idlÉPdjla weiqßka fï ,smsh ielfia 38

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

wmg wjYH fnfy;a ,nd fokakg ìysjQ rdcH wdh;kh - rdcH T!IO ksIAmdok ixia:dj rdcH T!IO ksIAmdok ixia:dj (SPMC) tjlg mej;S rcfha b,a,Sula u; 1987oS cmdkfhka Y%S ,xldjg ,enqKQ mß;Hd.hla' thhs wfma rg ;=< wmg wjYH T!IO rch ueosy;a ùfuka iemhSfï iudrïNh jkafka' wdrïNfhaoS rdcH T!IO ksIAmdok ixia:djg mej;sfha fm;s yd lr,a ñ,shk 550l Odß;djhla' tod fuod;=r oeka jir 34l ld,hla f.ù .syska' ta;a ck;djg T!IO imhdoSfï wjYH;djh imqrd,Sug msysjQ rdcH whh;kh jir 34l ld,hla uq¿,af,a jqj;a ck;djg wjYH lrk T!IO j,ska y;frka tllaj;a ,ndoSug odhl;ajh oelajQfha kE' tys m%;sM<hla jYfhka wmg úYd, OkialkaOhla jeh lrñka T!IO úfoaYhkaf.ka wdkhkh lrkakg isoaO jqKd' 2012 j¾Ifhaos JICA fojk woshr jYfhka tjlg ysá ckdêm;s;=uka úiska remsh,a ì,shk 2'4l wdfhdackhla isÿlr w¿;a ;dlaIKh fï wdh;khg ,nd fokjd' tys m%;sM<hla úosyg kj hka;%-iQ;% yd ;dlaIKh SPMC wdh;khg ,enqKQ w;r tu.ska 2023 j¾Ih jk úg wfma T!IO iemhqu ñ,shk 3"000 olajd by< kexùug ie,iqï iliaa lr ;snqKd' uu rdcH T!IO ksIAmdok ixia:djg iNdm;sjrhd jYfhka m;aj meñKsfha 2019 foieïn¾ udifhaoshs' ta jk úg fm;s yd lr,a ksImdokh ;snqfKA jirlg ñ,shk 2"400hs' T!IO iemhqu jy jyd by< kexùu yd ;j;a wm%udoSj bgql< hq;= lreKQ lsysmhla ;sfnk nj uu wjfndaO lr .;a;d' ta wkQj uq,skau fuys b,lal.; Odß;djh olajd T!IO ksIAmdokh by<

doctormagazine.lk


fm;s" lr,a" bkafclaIka" bkaishq,ska" fydafudak ,dxflah ikakduhlska msrgg;a hjk oskh jeä wE;l kE''' kexùug ud läuqäfha mshjr .;a;d' tys m%;sM<hla jYfhka 2020 j¾IfhaoS fm;s yd lr,a Odß;djh ñ,shk 3"000la olajd Odß;djh jeä flreKd' wkd.;h fjkqfjka flfrk wdfhdack fï jk úg r;au,dk ixia:d mßY%fha l¾udka;Yd,dfõ wm Wmßu Odß;djhg <Õd ù ;sfnkjd' wfma rgg wjYH lrk T!IO ksIAmdokh lrkak;a ;j;a fndfyda ÿrla hd hq;=j ;sfnkjd' ;j;a l¾udka;Yd,d ìys l< hq;=j ;sfnkjd' fï ksid ;uhs fydrK ñ,a,Ej m%foaYfha wlalr 65l N+ñ m%foaYhla fjka lrf.k rdcH T!IO ksIAmdok ixia:dfõ T!IO ksIAmdok fojk woshr l%shd;aul lsÍug lghq;= fhfokafk' fydrK ñ,a,Efõ m%Odk jYfhka l¾udka;Yd,d myla msysgqjk w;r tys m%:u woshr hgf;a l¾udka;Yd,d ;=kla msysgqùug lghq;= lrkjd' fuh jy jyd wdrïN lsÍuhs wmf.a n,dfmdfrd;a;=j' ta i|yd wm m%iïmdok lghq;= fï jk úg;a isÿlr ;sfnkjd' T!IO l¾udka;Yd,djla jqKdu yomq .uka ksIAmdok mgka .kak nE' kshñ; msßú;r ta wdldrfhkau iïmQ¾K lrñka bos lsÍï isÿ l< hq;=hs' Stability Period ^jev kj;ajk ld, mßÉfPao& ;shkak ´ks' wju jYfhka jir foll''' jir fol yudrl ú;r ld,hla ta fjkqfjka ñvx.= lrkakg isÿ fjkjd' wmf.a wruqK fjkafka fï iajdNdúlj jeh jk ld,h yereKQ úg ;j;a wu;r ld,hla ñvx.= fkdlr wfma rfÜ fï l¾udka;Yd,d j, T!IO ksIAmdokh wdrïN lsÍughs' T!Iëh kuo@ fj<| kuo@ zzT!IO ,nd oSfïoS T!Iëh kdufhka fkdfjhs" fj<| kdu (Brand Name) j,ska (Generic Name) ,nd .kak

doctormagazine.lk

´ks''' T!Iëh kdu j,ska ,nd fok úg ,efnkafk nd, T!IO''' fyd| fnfy;la kï fodia;r uy;a;hg lsh, lfvka .kak ,shj .kak Tsks'''ZZ fïl wfma rfÜ iudc.;j ;sfhk u;hla' wfma ffjoHjrekq;a fï u;h bosßhg f.k hkak lsishï m%udKhlg odhl fjkjd' uydpd¾h fiakl ììf, jf.a úh;=ka tod wr., lf<a fï fj<| hqoaOhg wNsfhda. lrkak''' fï ;;a;ajhg ms<s;=re wm fydhkafk fldfyduo@ZZ uu;a wjqreÿ úiail ú;r ld,hla rcfha frday,a j, fiajh lr, ;sfhkjd' ffjoHjrfhl= jYfhka uf.a leue;a;;a blauKska frda.shd ikSm lrk tl' wms ksmojk fnfy;a fyd| keoao@ ;j úosylg weyqfjd;a wms fok fnfy;a j,g jvd i,a,s j,g .kak fnfy;a fyd|hso@ fï ldrKfhos ;uhs fï T!Iëh kdu yd fj<| kdu .efgkafk' wfma rfÜ ;ukag is;eÕs T!IOhla f;dard .kak wjYH miqìula yeos, keye lshk ldrKh ;uhs ud úYAjdi lrkafk' May 2021

DOCTOR MAGAZINE

39


D•Magazine /

SPMC w¿;a rgg w¿;a fnfy;a

wms fuh WodyrKhla wrf.k n,uq' fm%I¾ tl ljqre;a okak frda.hlafk''' wms fï frda.Skag ,ndoSug rcfha frday,a i|yd tk,m%s,a" f,didgka" lemafgdm%s,a" fjrmñ,a wdoS T!IO ksIAmdokh lrkjd' ta;a wmg .=Kd;aufhka by< fï T!IOu fm!oa.,sl wxYfha Tiqi,a j,g ,ndfokak ;rÕldÍ l%uhla ks¾udKh ù ;snqfK kE' fï T!IO fm!oa.,sl wxYh úiska wdkhkh lrkjd' taj ;uhs fm!oa.,sl wxYfhaos T!IO ñ,oS .ekSfïoS m<uq fm< f;aÍu njg m;a fj,d ;sfhkafk' fm!oa.,sl wxYfhaos T!IO wdkhklrejka lsysm fofkla wf,ú l%fudamdhka m%uqL lr.ksñka f.kajk T!IO ñ,oS .kakjd yer fjk;a úl,amhla kE' rdcH T!IO ksIAmdok ixia:dj úosyg wm ksielfhkau msgrg foa jvd fyd|h lshk u;h ke;s fjk wdldrhg lghq;= lrkak ´ks' zzTh msgrgj,a j,ska f.ak fnfy;a j,g jvd SPMC tfla fnfy;a fldhs ;rï

40

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

w¿;a rgg w¿;a fnfy;a ixl,amh hgf;a *Ælaf,dlaiis,ska T!IOh fï rfÜ ksmojd yªkajd ÿka wjia:djg w.%dud;H uyskao rdcmlaI uy;do iyNd.s úh

úYAjdijka;o@ taj ;uhs wfma m<uq f;aÍu úh hq;af;a''''ZZ tfyu u;hla iudc.; fjklï wmf.a m%h;akh bosßhg hkjd'''wm lemùfuka lghq;= lrkjd' ol=Kq wdishdfj fndfyda rgj,a T!IO ksIAmdokfhaoS wmg jvd bosßfhka ,xldfj T!IO ksIAmdokh .;af;d;a we;a;gu ;ju;a wmg wjYH lrk T!IO j,ska wfma rfÜ ksIAmdokh lrkafk b;du;a iq¿ m%udKhla' ol=KQ wdishdfõ wmg wdikakfhau ;sfhk bkoshdj" mlsia;dkh yd nx.a,dfoaYh jf.a rgj,a .;a;;a ta wh wmg jvd f.dvla bosßfhka bkafk' Tn úYAjdi lrkjdo@ wmg jvd b;d wvq wd¾Ól úNjhla ;sfhk nx.a,dfoaYh ;ukag wjYH lrk T!IO j,ska ishhg 98la ú;r Tjqkau ksIAmdokh lrkjd' ta;a ;ju;a wfma rfÜ wmg wjYH lrk T!IO j,ska ishhg úis myla j;a ksIAmdokh lr.kakg wm wiu;a fj,d ;sfhkjd' wmg fï fj<|fmd< ch.kak jdrk odkjg jvd ;rÕldÍ wf,ú m%fõYhla wms;a we;s lr.kak tl ;uhs lrkak fjkafk'

doctormagazine.lk


jirlg wvq ld,hla ;=< r;au,dfka ksIAmdokd.drfha Wmßu ksIAmdok Odß;djhg wdikak jYfhka <Õd jQ rdcH T!IO ksIAmdok ixia:dj osjhsfka iuia; T!IO ksIAmdolhkao iyNd.s lr.ksñka cjiïmkak T!IO ksIAmdok jevigykla ie,iqï lf<A úfoaYhka i|ydo T!IO wdkhkh lsÍfï wfmalaIdfjks' 2020 j¾Ih ;=< fuu wdh;kh ì,shk 1'1l ,dNhla bmehQ w;r th tod fuod;=r rdcH T!IO ksIAmdok ixia:dj ,enQ úYd,;u ,dNh f,io iksgqyka úh

fm!oa.,sl wxYho iún, .kajñka wms wfma fnfy;a msgrgg;a wmkhkh lrkjd' uq,skau wm by<u .=Kd;aufhka hqla; ;rÕldÍ T!IO ksIAmdokhg fhduq úh hq;=hs' th oeka b;d fõ.j;a jems<sfj,la Tiafia isÿjk ldrKhla' tajd ñf,ka wvqhs' .=Kd;aufhka by<hs' thu ;rÕldß;ajhg''' ;rÕ lr, wf,úh ia:dms; lr.kakg fyd| wjia:djla njg m;a fjkjd' wfma fj<|fmd<g by<u .=Kd;aufhka hq;a ,dn T!IO wfma rfÜ ksmojk T!IO wmg fkd;sîu ;uhs úYd,;u .eg¿j' th fjkia lrkakg" T!IO wdkhkh wvq lrkakg wm fï jk úg b;d n,j;a doctormagazine.lk

mßY%uhl fhfoñka isákjd' wmg wjYH lrk T!IO j,ska ishhg yegla" yegmyla j;a wfma rfÜ ksIAmdokh lsÍuhs wo ojfia wfma jEhu' wm oeka rcfha ffjoH ks,Odßkaf.a ix.uh iu. idlÉPd lrñka jvd mq¿,a m%fõYhla Tiafia T!IO Ndú;d lsÍfï l%ufõohla ilia lrkakg lghq;= lrñka isákjd' fï jk úg Ndú;

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

41


D•Magazine /

SPMC w¿;a rgg w¿;a fnfy;a

T!IO iïnkaOfhka mq¿,a oeKQj;a lsÍfï jevigykla l%shd;aul lsÍu ;uhs wfma jEhu' fiiq wdkhkhkag;a fï ;=< ;u bosßm;a lsÍu ,nd fokakg mq¿jka' yenehs wms;a ;rÕ lrkjd' wms wfma T!IO ;rÕldÍ by<u m%ñ;shlg" ;rÕldÍ ñ,lg ,nd fokjd' wmg kj wd¾Ól m%jK;d fjkia lrkakg nE' ta whg jeg lfvd¿ odkak;a nE' ta;a wjxl W;aidyhlska fiiai wNsnjd hkakg iqÿiq mßirhla wfma rfÜu wmg ks¾udKh ù ;sfnkjd lshk ldrKh ;uhs wfma ms<s.ekSu' by<u .=Kd;aufhka hqla; ñf,ka wvq T!IO wms wfma ck;djg fokj kï rgla jYfhka wms;a wfma wruqKQ ch .kakjd ú;rla fkdfjhs wka;sug wfma ck;djg;a oeßh yels ñ,lg b;du fyd| m%ñ;sfhka hqla; fnfy;a ,efnkjd' wkd.;fhaoS Y%S ,xldj T!IO wmkhkh lrk rgla fõú wms oekgu;a wfma wdfrda.HYd,d moaO;shg wjYH fï T!IO ,nd

42

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

T!IO kIamdok rdcH wud;H uydpd¾h pkak chiquk ffjoH W;am, bkaøjxY iu. r;au,dfka T!IO ksIAmdokd.drfha ksÍlaIK pdßldjl fhfoñka'''

fokjd' wfma ó<Õ b,lalh foaYSh fj<|fmd<g wjYH T!IO iemhSfï l%ufõohla iemhSu''' ta ú;rla fkdfjhs ksYAÑ; jYfhkau fï T!IO ;rÕldÍ f,i úfoaYhkag wdkhkh lsÍug;a wm jevms<sfj,la ilia lrkjd' fï jk úg wfma ksIAmdok Odß;djka jeä lrkakg kùk ;dlaIKfhka hqla; l¾udka;Yd,d bos lrñka isákjd' tu l¾udka;Yd,d ish,a,lau mdfya hqfrdamSh m%ñ;ska imqrd,k wdldrhghs (EUGMP) bos fjkafk' th yqfola u;=jg wmg uqyqK fokakg isÿjk c.;a ;,fha ;rÕldß;ajh fmroeß lrf.k isÿjQ fohla' rdcH T!IO ksIAmdok kS;s.; ixia:dfõ fï jk úg;a l%shd;aul fojk woshf¾os wms l¾udka;Yd,d ;=kla bos lrkjd' tys m<uQ l¾udka;Yd,dj fm;s yd lr,a ì,shk myl Odß;djhlska hqla; tlla' fojk l¾udka;Yd,dj ms<sld frda.Ska fjkqfjka fnfy;a fm;s" lr,a yd bkafclaIka ksmoùughs ie,iqï lr we;af;a' f;jk l¾udka;Yd,dj úl,dx. WmlrK fï rfÜoSu ksIAmdokh fjkqfjka bos fjkakla' ^u;= iïnkaOhs&

DM

doctormagazine.lk



D•Magazine /

Understanding the IVF Process k, ore ;dlaIKfhka IVF ore iïm;a

Understanding the IVF Process

k, ore ;dlaIKfhka IVF ore iïm;a l<, úoHd úfYaI{ ffjoH uodr /<mkdj tï' ã l<, úoHdj ms<sn`o mYapd;a Wmdêh ^´iafÜ%,shdj& mQ¾j wêfrdamK cdk úYaf,aIK mdGud,dj ^tlai;a rdcOdksh& ffcj wdpdrO¾u"( kS;sh" ffjoH úoHdj" m%ckk yd cdk ;dlaIK mdGud,dj yd¾j¾â úYaj úoHd,h ^weußld tlai;a ckmoh&

u|ireNdjh iy Bg n,mdk fya;= idOl jhi wjqreÿ 35g wvq ldka;djla udi 12l ld,hla ;=< Wm;a md,k l%u Ndú;fhka f;drj ,sx.sl tlaùulska wk;=rej fyda jhi wjqreÿ 35g jeä ldka;djla udi yhl ld,hla ;=< md,kh fkdl< ,sx.sl tlaùulska wk;=rej orefjl= ms<sis| .ekSug wfmdfydi;a ùu fyda ì<sf|l= ord isàfï fkdyelshdj —u|ireNdjh˜ f,i ye¢kafõ' u|ireNdjh frda.S ;;a;ajhla fkdjk w;r l,a;nd y÷kdf.k ksishdldr m%;sldr lsÍfuka id¾:lj .eí .ekSfï yelshdj we;' u|ireNdjhg úúO fya;=ka n,mdk w;r" ldka;djla kï tkafvdfuá%fhdaisia" fmd,sisiaála Tfõrshka iskafv%dï ^PCOD - nyq fldaIaG äïnfldaI&" mef,damSh kd, wjysr ùu fyda ta wdY%s; ÿn,;d" Tima pl%fha wl%ñl;djhka yd .¾NdIh wdY%s; .eg¨ n,mdk w;r" mqreIfhl= kï Y+l% ;r,fha uq¿ m%udKh (Sperm Concentration) wju ùu" Y=l%dKq j, iM,;djh yd ip,;djh wvqùu fyda rEmdldrfhka úlD;s jQ Y=l%dKq m%udKh nyq, ùu ie,lsh yelsh' u|ireNdjh i|yd ir, m%;sldr l%u uQ,sl mÍlaIdjkaf.ka wk;=rej ksishdldr m%;sldr i|yd fhduq ùfuka .eí .ekSfï m%jK;djh jeä lr .; yelsh' m%Odk jYfhka m%;sl¾u follska u|ire njg m%;sldr ,ndfok w;r bka ir,u wdldrh jkqfha IUI ^Intra Uterine Insemination - wka;# .¾NdIhsl ixfiapkh& m%;sl¾uhhs' IUI m%;sl¾uh wid¾:l jQ ldka;djkag k<ore ;dlaIKh fyj;a IVF m%;sl¾uh ^In vitro Fertilisation& fhda.H fõ'

44

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


IUI m%;sl¾ufha§" äïn ksisl,g mßK; fkdjk ldka;djkag fyda¾fudak fm;s ,nd§ äïn j¾Okh W;af;ackh flf¾' bka wk;=rej äïn mßK; ùu ksÍlaIKh lsÍu Tima ù fodf<dia jeks Èk ialEka mÍlaIKhla u.ska isÿ flf¾' äïn mßK; ù we;akï" HCG tkak; ,nd§ Tima ù 14 jeks Èk kej; ialEka mÍlaIKhla u.ska äïn fudapkh isÿù we;aoehs ksÍlaIKh flf¾' äïn fudapkh isÿ ù we;akï" ieñhdf.ka ,nd .;a Y=l%dKQ idïm,hlska f;dard.;a il%sh" iM, Y=l%dKq IUI le;Sgrhla Ndú;fhka ldka;djf.a .¾NdIh ;=< ;ekam;a lsÍu isÿ flf¾' Y+l%dKq f;dard.ekSfï ls%hdj,shg >k;aj wkql%uK flakaødNsirKh ^Density Gradient& kï l%uh fhdod .kakd w;r tys we;s jdish jkqfha ;ekam;a lrk ish¨u Y+ldKq il%Sh núka by< ùu;a" .¾NdIh ;=<u ;ekam;a lrk neúka mef,damSh kd,h yryd msyskd f.dia ixfiapkh ùfï m%jK;djhg we;s bvlv jeä ùu;ah' k,ore ;dlaIKh ^IVF m%;sl¾uh& IUI m%;sl¾uh uÕska id¾:l m%;sM, w;alr .; fkdyels wjia:dj, IVF m%;sl¾uh fhdod .efka' mef,damSh kd, ;=< isÿ jk iajdNdúl ixfiapk l%shdj,sh tkï" mqreI Y=l%dKqjla iy ia;%S äïnhla md,s; ;;a;aj hgf;a úoHd.drhla ;=< ixfiapkh ùug i,iajd Èk ;=kla olajd j¾Okh jQ fyda Èk 5la olajd j¾Okh jQ l<,hla .¾NdIfha ;ekam;a lsÍu k,ore ;dlaIKh fyj;a IVF m%;sl¾uh f,i ye¢kafõ'

doctormagazine.lk

k,ore ;dlaIKfha § äïn j¾Okh W;af;ackh lsÍu i|yd ldka;djkag fyda¾fudak tkak;a ,nd §u isÿ lrk w;r tu fyd¾fudak tkak;a Tima pl%h wdrïN ù fojeks Èkfha isg ks¾Kh lrk ,o Èk m%udKhla Èkm;d ,nd§u isÿ flf¾' tu tkak;a ,nd .ekSu i|yd kshñ; Èk m%udKh ks¾Kh lrkqfha ldka;djlf.a FSH, LH, AMH hk fyda¾fudak uÜgï" jhi yd Wig idfmalaI nr ^BMI& hk idOl u;h' fuu tkak;a ish,a, myiqfjka Tfí mjqf,a ffjoHjrhdf.ka fyda ksjfia§ ;ksju fyda lr.; yels jk w;r tu ksid Èkm;d frday,g meñŒu wkjYH fõ' Èkm;d fyda¾fudak tkak;a ,nd .ekSu tÈfkod jev lghq;= j,g ndOdjla fkdjk

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

45


D•Magazine /

Understanding the IVF Process k, ore ;dlaIKfhka IVF ore iïm;a

äïnh yd Y=l%dKQj ixfiapkhg ,la jkafka ridhkd.drfhaoSh' bkalshqfígrhla fhdodf.k wk;=rej osk ;=kl muK ld,hla jefvkakg i,iajd bkamiq .¾NdIfha ;ekam;a flf¾

w;r IVF m%;sl¾uh i|yd frdayf,a fkajdislj isàu wjYH fkdfõ' fufia tkak;a ,nd § j¾Okh jQ äïn msg;g .ekSu fyj;a äïn pQIKh ^Oocyte Recovery - OR& frdayf,a§ isÿ lrk w;r fuu l%shdj,sh Y,Hl¾uhla fkdfõ' äïn pQIK l%shdj,sh isÿ lrkqfha idudkHfhka fhdaks ud¾.h Tiafia isÿ lrk ialEka mÍlaIKhla isÿ lrk whqßks' fufia msg;g .;a äïn Y=l%Kq iuÕ ixfiapkh lsÍug ICSI ;dlaIKh ^Intra Cytoplasmic Sperm Injection& fhdod .efka' ICSI ;dlaIKfhaoS uhsfl%daueksmshqf,agrhla Ndú;fhka äïnhla ;=<g tla Y+ldKqjla ne.ska iDcqju we;=¿ flf¾' fufia Y+ldKq we;=¿ lsÍfï yelshdj ksid ixfiapkh ùfï m%jK;djh b;d by<h' ixfiapkfhka wk;=rej tu äïn Èk ;=kla olajd" tkï ffi, yh;a wg;a olajd j¾Okh ùug bv ie,eiafõ' fï i|yd îfc!Ilhla ^Incubator& Ndú;d lrk w;r tys we;=<; ixhq;sh mef,damSh kd,hl ixhq;shg iudkju mj;ajd .efka ^WIaK;ajh fi,aishia wxYl 37 $ wd¾ø;djh $ ldnkavfhdlaihsâ 6] $ Tlaiscka 5]&' fuf,i îfc!Ilhla ;=< j¾Okh jQ Èk ;=kl l<,hla úfYaI l<, ;ekam;a lsÍfï le;Sgrhla (ET catheter) Ndú;fhka kej; ldka;djf.a .¾NdIh ;=< ;ekam;a flf¾'

46

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

l<, ;ekam;a lsrSfï l%shdj,sh IUI m%;sl¾uhla isÿ lrk wdldrhg iudk jk w;r" w,ag%d ijqkaâ ialEka mÍlaIKh Tiafia kerôh yel' idudkHfhka" tla jrlg osk ;=kl l<, ^ffi, 6 - 8& folla ;ekam;a lsrSu isÿ lrk w;r" l<, osk myla ^í,diagQ,djla& olajd j¾Okh lr ;ekam;a lsrSuo isÿ flf¾' í,diagQ,djla ;ekam;a lsrSfuka .eí .ekSfï m%jK;djh" osk ;=kl l<,hla ;ekam;a lr .eí.ekSfï m%jK;djhg jvd by<h' Bg fya;=j jkqfha l<, ;ekam;a lrk wjia:dj jk úg í,diagQ,djla ffi, 50 ;a 200 ;a w;r m%udKhlg j¾Okh ù ;sîuhs' IMSI ;dlaIKh ICSI ;dlaIKhg wu;rj IMSI ;dlaIKho ^Intra Cytoplasmic Morphologically Selected Sperm Injection& äïnhla ixfiapkh lsÍug fhdod .efka' fuh ICSI ;dlaIKfha jeä ÈhqKq lrk ,o wjia:djls' IMSI ;dlaIKfha§ jeä ;Sj%;djhla iys; jeä ÈhqKq lrk ,o ldphla Ndú;fhka Y+l%dKqjl ysi" f., iy j,s.h hk

doctormagazine.lk


l<, ;ekam;a lsrSfï l%shdj,sh w,ag%d ijqkaâ ialEka mÍlaIKh Tiafia kerôh yel' idudkHfhka" tla jrlg osk ;=kl l<, ^ffi, 6 - 8& folla ;ekam;a lsrSu isÿ lrk w;r" l<, osk myla ^í,diagQ,djla& olajd j¾Okh lr ;ekam;a lsrSuo isÿ flf¾' í,diagQ,djla ;ekam;a lsrSfuka .eí .ekSfï m%jK;djh" osk ;=kl l<,hla ;ekam;a lr .eí.ekSfï m%jK;djhg jvd by<h'

Y=l%dKQjla iDcqju äïnhg iïnkaO lsÍu Intracytoplasmic Sperm Injection (ICSI) hkqfjka ye|Skafjhs' fuh mqreI uQ,sl ne?reï .eg¿ we;súg fyd| úiªuls

jHqyhka úia;rd;aulj ksÍlaIKh lr úlD;s;djhlska f;dr il%sh" iM, Y+l%dKqjla f;dard .ekSu isÿ flf¾' fuu l%ufõoh ksrka;rfhka .íidjg ,la jQ ldka;djkag" k, ore ;dlaIKh lsysm j;djla wid¾:l jQ hqj,lg" Y=l%dKq j, rEmdldrh ^Morphology& wju jQ mqreIhkag iy orejka n,dfmdfrd;a;=fjka È.= ld,hla mqrd T!IO ,nd.;a hqj,lg fhda.H fõ' IMSI ;dlaIKfhka ixfiapkh ùfï m%jK;djho by< kexfõ' idudkHfhka IVF m%;sl¾ufhaoS l<, jeämqr m%udKhla j¾Okh fõ' fuh ldka;djlf.ka ldka;djlg fjkia jk w;r l<, ;ekam;a lsÍfuka wk;=rej w;sf¾l

doctormagazine.lk

l<, ish,a, wêYS; lr ^Vitrification& wjqreÿ myla olajd .nvd lr ;nd .; yelsh' fufia wêYS; lsÍu u.ska tu hqj<f.a m<uq l<, ;ekam;a lsÍu wid¾:l jqjfyd;a fyda fojeks orefjl= ms<sis| .ekSug wjYH jQ úg Ndú;d l< yels w;r tys§ kej; fyda¾fudak tkak;a ,nd .ekSug wjYH fkdfõ' wêYS; l< l<, ;ekam;a lsÍu ^Frozen Embryo Replacement - FER& isÿ lrkqfha fyda¾fudak fm;s Ndú;fhka .¾NdIh ms<sfh, lsÍu u.sks' mQ¾j wêfrdamK m%fõ‚ mßlaIdj ^PGT& mrïmrdfjka Wreu jk" tkï foudmshkaf.ka orejkag iïfm%aIKh jk cdk iïnkaO frda.dndO we;sùug 25]l muK wjodkula mj;s' vjqka iskafv%dauh" *eÔ,a tlaia iskafv%dauh" ;e,iSñhdj" mdlskaika frda.h" mshhqre ms<sld" nvje,a ms<sld iy X yd Y cdk wdY%s; frda. tjeks cdkuh .eg¨ fya;=fjka we;s jk frda. dndO i|yd WodyrK fõ' fuu ;;a;ajhka y÷kd .ekSu mQ¾j wê frdamK m%fõKs mÍlaIdj ^Pre -Implantation Genetic Testing - PGT& u.ska isÿ lsrSuhs' mQ¾j wê frdamK m%fõ‚ mÍlaIdj hkq" IVF ;dlaIKh Ndú;fhka j¾Okh lrk ,o l<, .¾NdIfha ;ekam;a lsÍug

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

47


D•Magazine /

Understanding the IVF Process k, ore ;dlaIKfhka IVF ore iïm;a

In Vitro Fertilisation m%;sldrfõofhys jvd;a Wiia mÍlaIdjls fkdfyd;a Intracytoplasmic Morphologically Selected Sperm Injection (IMSI) fuysoSo f;dard.;a Y=l%dKQjla äïnh yd ridhkd.dr ;;a;aj hgf;a ixfiapkh isÿ flf¾'

m%:ufhka tu l<,hkays ffi," cdk úYaf,aIKhlg n÷ka lr tu l<,hkays lsishï cdkuh jYfhka we;s jQ úlD;s;d we;s oehs mßlaId lsrSuhs' fuh NGS cdk ;dlaIKh ^Next Generation Sequencing& kï jk w;r f,dalfha nyq, jYfhka Ndú;d jk Wiia ;dlaIK l%ufõohls' tfukau ore ms<sis| .ekSul§ hï hï cdkuh .eg¨ fya;=fjka úlD;s;d fyda m%fõ‚ frda. iys; ì<s÷ka ìys ùu j<lajd .ekSug j¾;udkfha mj;sk tlu l%ufõoh mQ¾j wêfrdamK m%fõ‚ mÍlaIdjhs ^PGT&' mQ¾j wêfrdamK m%fõ‚ mÍlaIdj mQ¾j wêfrdamK m%fõ‚ mÍlaIdfõ§ cdkuh úlD;s;djhla we;s úh yels úúO wdldrhka ie,ls,a,g f.k tajd fjka lr y÷kd .ekSug m%Odk l%ufõo lsysmhla Ndú;d flf¾' m<uqjekak" mQ¾j wêfrdamK m%fõ‚ mÍlaIdj Ndú;fhka úIu .=Kl;djh y÷kd.ekSfï l%shdj,sh ^PGT for aneuploidies) fyj;a PGT-A f,i ye¢kafõ' fuys§ m%Odk jYfhka l<,fha ffi,hkays we;s j¾K

48

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

foay ixLHdj .Kkh lsÍug ,la flf¾' PGT - A Tiafia lsishï ffi,hl ;sìh hq;= j¾Kfoay ixLHdj 46g jvd jeä ^Trisomy& fyda wvq ^Monosomy& w.hl mj;So hk j. ksÍlaIKh flf¾' fuu.ska vjqka iskafv%duh" tâj¾â iskafv%duh jeks cdk frda. iys; orejka ìysùu j<lajd .ekSug yelsjkjd fukau ksfrda.S l<,hla ;ekam;a lr .¾NŒNdjhla we;sùfï m%jK;djho by< kexùug yelshdj we;' fojekak" PGT - M fyj;a tal cdk úlD;s;d y÷kd .ekSu ^PGT for monogenic / single gene disorders& f,i ye¢kafõ' fuu l%ufõofha we;s úfYaI;ajh jkqfha mrïmrdfjka Wreu úh yels ;e,iSñhdj" isiaála *hsfn%%daisia" ykaákagka frda.h jeks ;ks cdkhl úlD;s;djhla ksid we;s úh yels cdkuh .eg¨ iys; l<, y÷kd .ekSug we;s yelshdjhs' fuh mrïmrd.; frda. we;sùfï wjodkula we;ehs uq,ska y÷kd.;a hqj, fyda Tjqka oekgu;a tjeks frda. jdylhl= hehs y÷kd .;a hqj,hkag fnfyúka WmldÍ fõ'

doctormagazine.lk


PGT-A (Preimplantation Genetic Testing hkq m%fõKslj jvd;a ksfrda.S îcdKQ weiqf¾ ore iïm;la ,nd .ekSug .kakd úÿyqre mshjrls' fï ksid jvd;a úhm;a wUq ieñhkgo m%fõKsl frda. wjodkfuka f;drj ore iïm;a ,nd .ekSug wjia:dsj Wod fjhs'

f,dalfha oekg mj;sk mÍlaIK jd¾;d wkqj idudkHfhka jhi wjqreÿ 35 blaujQ ldka;djkag cdkuh úlD;s;d iys; orejka ìys ùfï wjodkula we;s nj fmkajd § we;' tjka ldka;djkag fuu l%ufõohg fhduqùu u.ska tu wjodku u. yrjd .ekSug we;s yelshdj mQ¾j wêfrdamK m%fõ‚ mÍlaIdfõ ;j;a jdishls' kj ;dlaI‚l WmlrK Ndú;fhka IVF m%;sl¾uh fukau mQ¾j wê frdamK m%fõ‚ mÍlaIdj ^PGT& isÿ lsÍug wjYH ish¨ myiqlï ,xld frdayf,ys idM,H;d uOhHia:dkh i;=j mj;s' tfukau ta i|yd cd;Hka;r jD;a;Suh mqyqKqj ,enQ l<, úoHd ffjoHjrfhlaa yd cdk yd idM,H;djh ms<sn| úfYaI mqyqKqjla ,enQ úoHd.dr ld¾h uKav,hlao isáhs' DM

doctormagazine.lk

,xld frdayf,a l<, úoHd ffjoH uodr /<mkdj uy;d iuÕ l< idlÉPdjla weiqßka idM,H;d uOHia:dkfha idM,H;d WmfoaYsld ,laud,s .cùr úiska ilik ,§' úuiSï WhatsApp

070 353 5050 ÿrl;k

011 543 3064$3063

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

49


D•Magazine /

Vulvovaginal Candidiasis wfma rfÜ ldka;djka nyq;rhla cSú; ld,h ;=< jrla fyda w;aú| we;s ,sxf.akaøsh wdY%s; È,Sr wdidokh

Vulvovaginal Candidiasis Everything You Want to Know About Vaginal Yeast Infections

wfma rfÜ ldka;djka nyq;rhla cSú; ld,h ;=< jrla fyda w;aú| we;s ,sxf.akaøsh wdY%s; È,Sr wdidokh

ol=KQ fld<U ^l¿fndaú,& YslaIK frdayf,a ,sx.dYs%; frda. ms<sn| úfYaI{ ffjoH ^je'n'& osf,ald fidkakdor

50

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


ishhg 75la ldka;djka fï os,Sr wdidokhg jrla fyda ,la fjkjd''' ,dxflah iudch ;=< ldka;djka ,sx.dY%s;j we;sjk .eg¿ldÍ ;;a;ajhka i|yd m%;sldr ,nd .ekSug fm<fUkafka b;d wju jYfhka' kuq;a fï ldka;djkaf.ka jeä ixLHdjlg Ôú;fha flÈkl fyda zz,sx.dY%s; fi!LH .eg¨‍jlaZZ we;s ù ;sfnk njg ielhla keye' ,sx.dY%s; fi!LH .eg¿ hkafkka woyia jkafka ,sx.dY%s;j we;sjk" ,sx.dY%s;j fnda fjk zziudc frda.ZZ f,i óg fmr y÷kajkq ,enQ frda. muKlau fkdfjhs' ,sx.dY%s;j we;sjk iqjl< yels frda. fndfydauhla Bg we;=<;a' wo wms idlÉPd lrkafka fuu ,sx.dY%s;j we;sjk frda. w;=ßka ldka;djkaf.ka ishhg 75la muK Ôú;fha tla Èkhl§ fyda mSvd ú| we;s zzÈ,Sr wdidokZZ frda. ;;a;ajh (Vulvovaginal Candidiasis) ms<sn|jhs' fhdaks ud¾.h wdY%s;j we;sjk >%dj hkq fudkjdo@ fhdaks ud¾.h wdY%s;j we;sjk >%dj iajdNdúl (Physiological) fyda wiajdNdúl (Pathological) úh yelshs' iajdNdúl >%dj u.ska fhdaks ud¾.h ;=< f;;ukh mj;ajdf.k hk w;ru m%ckl l%shdj,sh i|ydo odhl;ajhla olajkjd' tfukau fuu >%djh Tima pl%fha uq,a uq,a Nd.h ;=< b;d Èhruh iajNdjhla .kakd w;r" wjidk ld,h jk úg >k" wef,k iq¿ iajNdjhla iys; fjkjd' fndfydaúg frda. ,laIK ^Wod: leiSu" oeú,a, yd ÿ.|& wdÈh iu. iïnkaOj fkdmj;sk kuq;a fhdaks ud¾.h wdY%s;j we;sjk iajdNdúl >%dj

doctormagazine.lk

äïn fudapkh fkdjk wjia:dfõoS úh<shs$wef,k iq¿hs

äïnfudapkh b;d wdikakfhaoS j;=r jf.hs

äïnfudapkh wdikakfhaoS l%Sñ iajNdjhla .kS

äïnfudapkfhaoS wefok iq¿hs" ì;a;rhl iqÿuoh jf.hs

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

51


D•Magazine /

Vulvovaginal Candidiasis wfma rfÜ ldka;djka nyq;rhla cSú; ld,h ;=< jrla fyda w;aú| we;s ,sxf.akaøsh wdY%s; È,Sr wdidokh

fhdaks ud¾.h wdY%s;j wiajdNdúl >%dj we;s lrjk ,sxf.akaøsh wdY%s; os,Sr wdidokh

.¾NdIh

mef,damSh kd,

äïnfldaI

fhdaks ud¾.h m%odysl ;;a;ajh ryiÕ ksmofjk >%dj''' fïjd wdY%s;j lihs" oeú,a, ths" lsishï ÿ.|la we;s ùugo mq¿jk

fuh jeä jYfhkau ldka;d ,sxf.akø a h s wdY%; s j we;s úh yels frda. ;;a;j a hhs fhdaks ud¾.h wdY%s;j we;sjk widudkH >%djh fndfydaúg >klu" meyeh yd .kaOh fndfyda úg fjkia jk w;r th mj;akd frda.h wkqj tlsfklska fjkia fjkakg mq¿jka' fhdaks ud¾.h wdY%s;j widudkH >%dj we;s jkafka wehs@ ² fhdaks ud¾.h wdY%s;j we;sjk È,Sr wdidok (Vulvovaginal Candidiasis) ² fhdaks ud¾.fha we;sjk Bacterial vaginosis ² fhdaks ud¾.h wdY%s;j we;sjk ,sx.sl iïnkaOhlska fndafjk frda. ^WodyrKhla jYfhka f.dfkdaßhd (neisseria gonorrhoeae)" iqÿìxÿu Chlamydia wdidok PID, y¾mSia jeks ;;a;aj ² Inflamatiory Vaginitis fhdaks ud¾.h ud¾.h we;=<; we;s widudkH ;;a;ajh ksid we;sjk we;s jk ffi, mg, j, m%odysl ;;a;ajh' WodyrKhla jYfhka .eí .eíf., ms<sld" wd.ka;=l øjH (foreign bodies) ² YÍrhg wys;lr oE iam¾Y ùu (Contact with Irritants ) iafkayl lubricants iam¾Yl wdid;añl;d (Contact Allergies) 52

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


hSiaÜ os,Sr wdidokfha frda. ,laIK

lik iq¿ nj

uq;%d lsÍfïoS we;sjk oeú,a,

r;ameye .ekSu iy bosóu msÉfpkjdla jeks fõokdj

fmd;= f,i .e,fjk >%dj

fï w;ßka nyq,ju mj;sk frda. ;;a;ajh úh yelafla l=ulao@ fhdaks ud¾.h wdY%s; È,Sr wdidok b;d iq,n jYfhka mj;sk frda.hla' fuys§ we;súh yels frda. ,laIK fudkjdo@ ² fhdaks ud¾.h wdY%s;j we;sjk >klï" lsß jeks >%djh ² fhdaks ud¾.h wdY%s;j we;s jk leiSu oeú,a, fyda wmyiq;d ² uq;%d msglsÍfï§ we;sjk oeú,a, ² fhdaks ud¾.h wdY%s;j we;sjk bÈuqu" isyska me,Sï (Fissures, Cracks) ² r;= meye;s ìì,s jeks ;;a;ajh ,sx.sl m%foaYh fyda l,jd olajd jqjo fuh me;sr hd yel' ,sx.sl in|;d meje;aùfïoS we;sjk fõokdj - fuh iEu osklu tl f,i mj;skjdo@ fndfyda ÿrg fuu os,Sr wdidok ;;a;ajh Tima pl%h wdrïN ùug fmr mgkaf.k l%ufhka wvqù hhs' we;eï ldka;djkag m%;sldrhla fkdue;sju jQjo iqj jQj;a ks;r ks;r Tjqkago fuh kej;;a biau;= úh yel' tfiau hï wfhl=g fuh osk lsysmhla mj;sk w;r we;eful=g i;s lsysmhla jQj;a mj;shs' ,sx.sl iïnkaO;d meje;aùfuka frda. ,laIK jeä úh yelshs' fuh bfíu iqj fjkjdo@ keye''' we;eï ldka;djkaf.a fuh os.=ld,Sk frda. ,laIK olajd j¾Okh úh yelsh' tfiau m%;sldr ,nd fkdf.k isàfuka Chronic Candidiasis ;;a;ajh fyda ,sx.sl m%foaYh wdY%s; È.=ld,Sk ixl+,;d (Lichen Simplex) >K ùï we;súh yelsh'

doctormagazine.lk

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

53


D•Magazine /

Vulvovaginal Candidiasis wfma rfÜ ldka;djka nyq;rhla cSú; ld,h ;=< jrla fyda w;aú| we;s ,sxf.akaøsh wdY%s; È,Sr wdidokh

frda.fha .;s fidndj

ffjoHjrfhl=g >%djh mÍlaId lsÍfuka frda. úksYaphgo t<ôh yel' os.=ld,Skj T!IO j,g m%;sfrdaë;djhka we;sjk wjia:dj,§ Candida Culture u.ska y÷kd .ekSu isÿ flf¾'

tfukau ,sx.sl m%foaYh wdY%s;j we;s wmyiq;djh ksid ,sx.sl in|;d meje;aùu kSri jkakg mq¿jk' tmuKla fkdj iylreg ,sx.sl m%foaYfha wid;añl ;;a;ajh we;sùu fyda È,Sr wdidok iïfma%IKh ùuo isÿùfï wjodkula we;' fuu Vulvovaginal Candidiasis ;;a;ajhg fya;= úh yelafla l=ulao@ ² fydafudakuh n,mEï ksid ldka;djkaf.a fhdaks ud¾. fha we;s jk È,Sr j,$ Yeast we;s jk widudkH j¾Okh' ² È.=ld,Sk m%;sÔjl T!IO Ndú;h ² .¾NŒ;djh ksid we;sjk fydafudakuh fjkia ùu ² Èhjeähdj ² ia:q,;djh ² HIV jeks m%;sYla;s W!K;d ;;a;aj fuu frda.h we;s ke;s nj ksYAÑ;j ;yjqre l< yelaflao@ Tõ" fï i|yd fhdaks ud¾.fhka ,nd.kakd >%djh wkaùlaIh ;=<ska mßlaId lsÍfuka ksjerÈj frda.h we;s ke;s nj ;yjqre lr .; yel' tfiau m<mqreÿ

54

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

fuh iqj l< iqjl< yels frda.hlao@ Tõ" ksje/È m%;sldr .ekSu u.ska fuh iqj lr.; yelshs' tfiau hï ldka;djlg widudkH ,sx.sl >%djhla mj;sk ´kEu fj,djl rcfha$ fm!oa.,sl wxYfha ,sx.dY%s; frda. ms<sn|j iqÿiqlï ,;a ffjoHjrhl= yuqù m%;sldr ,nd .ekSfuka we;súh yels wjodkñka ñ§ iqjodhS ,sx.sl fi!LHhla mj;ajd .ekSug yelsfõ' wfkl=;a fhdaks ud¾.h wdY%s;j we;s úh yels widudkH >%djhka yd tajdfhka we;súh yels ixl+,;d ms<sn|j bÈß ,smshlska idlÉPd lsÍug n,dfmdfrd;a;= fjñ' DM

doctormagazine.lk


D•Magazine /

Immunity after COVID-19 vaccines fldúâ 19 frda.hg úúO tkak;a j,ska Tng ,efnk /ljrKh

IMMUNITY AFTER COVID-19 VACCINES fldúâ 19 frda.hg úúO tkak;a j,ska Tng ,efnk /ljrKh oeka wfma rfÜo fldúâ jix.;hg tosßj tkak;alrKh wdrïN lr ;sfnk w;r tkak;a j¾. lsysmhlau fï rfÜoS ck;djg ,nd fokakg isÿjk nj ta iïnkaOfhka úuiSfïoS fmfkkakg ;sfí' fï wkQj tu tkak;a tl tlla úiska Tng ,efnk wdrlaIdj" /ljrKh iïnkaOfhka oeKQj;a ùu jà' tkak;a lsÍfuka wm wfmalaId lrkafka lsishï frda.hlg ,la fkdù wmj wdrlaId lsÍug wmf.a m%;sYla;slrK moaO;sh yqre lrùuhs' fldúâ 19 frda. fhka wmj wdrlaId lsÍug yªkajd ÿka iEu tkak;lau doctormagazine.lk

wdisß frday,a iuQyfha ridhkd.dr wOHlaI kS,a m%sh;a fcdaka úisks

mdfya Ndú;hg .efkkafka úfYAI wjirhla u;h' tkak;a ,nd .ekSfuka fldhs ;rï ld,hlg /ljrKhla ,efío hkak ;yjqre lsÍug fï lsisu tkak;a ksIAmdolfhla fï jk úgo fkdokS' tfy;a fï iïnkaOfhka iEu tkak;a

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

55


D•Magazine /

Immunity after COVID-19 vaccines fldúâ 19 frda.hg úúO tkak;a j,ska Tng ,efnk /ljrKh

tkak;la ksmoùug fhdod.kakd l%ufõoh

wod, ffjrih fyda nelaàßhdj

ksIAmdolfhlau oeä úuis,af,ka miqjk w;r fï wjia:dj jk úg ,eî we;s idhksl idlaIs u; mokïj fï ,smsh ielfikq we;' AstraZeneca tkak; ,ndoSfuka miqj fl;rï ld,hlska wdrlaIdj we;s fjhso@ AstraZeneca tkak; m<uq ud;%dj ,ndf.k i;s ;=kl muK ld,hlg miq thska Tng ie<lsh hq;= wdrlaIdjla ,efí' m<uq tkak;a ud;%dj ,ndf.k i;s 12lg miq tys fojk ud;%dj ,nd.; hq;= jk w;r thska osk 15lg miq tkak; úo.;a ;eke;a;dg iïmQ¾K /ljrKh ,efnkQ we;' 56

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

m%;sYla;slrK moaO;shg n,mEï l< yels wod, ffjrih fyda nelaàßhdfõ

fldgila wod, ffjrih fyda nelaàßhdfõ m%fõKsl øjH fldgila

iafldÜ,ka;fha isÿ lrk ,o kj;u wOHhkhlg wkQj AstraZeneca tkak; m%:u ud;%dj ,nd .ekSfuka i;s 4-5lg miqj COVID-19 je<|S th nrm;, frda. ,laIK we;s lsÍfuka frday,a.; ùfï wjia:d ishhg 82lska muK wvq ù ;sfí'

Moderna tkak; Moderna tkak;ska wdrlaIdj ,nd .ekSug kï tys fojk ud;%djo ,enf.k osk 14la bl=;a úh hq;=h' m<uq ud;%dj ,ndf.k i;s y;rlg miq fojk ud;%dj ,nd.; hq;= fõ' Pfizer/BioNTech tkak; Pfizer/BioNTech tkakf;yso fojk ud;%dj ,ndf.k osk y;la .;ùfuka miq tkakf;ys /ljrKh th doctormagazine.lk


wo jk úg tkak;a lsysmhlau fldúâ 19 frda.hg id¾:lj l%shd lrk nj idlaId;a ù we;' flfia fj;;a fïjd iïnkaOfhka ;j;a fndfyda lreKQ fy<sorõ lr .ekSug wkd.;h bv ,nd fokq we;'

tkak;a lr.;a mqoa.,hdg ,efí' m<uq ud;%dj úof.k i;s 3-4l ld,hlg miq fojk ud;%dj ,nd.; hq;= fõ' fuu tkak;a j,ska ,efnkafka fudk wdldrfha /ljrKhlao@ COVID-19 tkakf;ys ud;%d hq.,h ,nd .ekSfuka miqj fuu ffjrifhka wdrlaId ùfï mQ¾K /ljrKh ,efí' fuys m%;sM<hla jYfhka Tng ffjrih YÍr.; jqK;a thska frda.h wdidokh fkdfõ' COVID-19 tkakf;ka miqjo frda.h we;s ùfï wjodkula b;du;a iq¿ msßilg muKla n,.ekafõ' hï wdldrhlska fulS frda.h je<ªK;a th oreKQ wdldrfhka n,mj;ajkafka ke;' oekg isÿ lrk ,o wOHhk j,g wkQj fuu tkak; ,nd.;a mqoa.,hkaf.ka fjk;a whg ffjrih iïfm%aYkh ùuo lsishï wju ùulg m;afõ' flfia fj;;a fuh jvd;a ;yjqre lsÍug jeäÿr m¾fhaIK lsÍu isÿ l< hq;=j we;'

doctormagazine.lk

Tng rch u.ska tkak; ,ndoSug bosßm;a jQ l,ayS tu tkak; ,nd. ekSu jvd;a keKj;a jk njg f,dal fi!LH ixúOdkho ks¾foaY lr ;sfí' tfiau Tn tkak; ,nd.;a;o ;jÿrg;a uyck;dj i|yd ,ndoS we;s fi!LH ks¾foaY ta wdldrfhkau ms<smeosh hq;= jkafkah' uqyqKq wdjrK me<|Su" iudc ÿria:Ndjh mj;ajd .ekSu yd w;a fiaoSu hk ld¾hhka yS ksrka;rfhka fhosh hq;=h'

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

57


D•Magazine /

Immunity after COVID-19 vaccines fldúâ 19 frda.hg úúO tkak;a j,ska Tng ,efnk /ljrKh

Tn m%;sYla;s wjysrl T!IO (Immunosuppressive medicines) ,nd .kakd flfklao@ tfia kï fï tkak; ,nd .ekSfuka Tng wfmalaIs; /ljrKh fkd,eî hdfï wjodkula we;' ta flfia jQj;a fï tkak; ,nd .ekSfïoS Tng bka wu;r wjodkula we;s fkdjkafkah' tkak; mÍlaIdjg ,la lsÍu AstraZeneca tkak; jhi wjqreÿ 18 bl=;a jQ whg fï jk úg ,nd foñka ;sfí' fï jk úg idhksl mÍlaIK j,ska my; lreKQ ikd: ù ;sfí' ² m<uq ud;%dj ,nd.ekSfuka i;s fod<yla muK jk ;=re tkakf;ka ishhg 60l /ljrKhla ,efí' ² COVID-19 frda.h nrm;, f,i wdidokh ùfuka frday,a.; ùfï wjodku kï ishhg 100lskau wvq fõ' iafldÜ,ka;fha isÿ lrk ,o kj;u wOHhkhlg wkQj AstraZeneca tkak; m%:u ud;%dj ,nd

58

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

.ekSfuka i;s 4-5lg miqj COVID-19 je<|S th nrm;, frda. ,laIK we;s lsÍfuka frday,a.; ùfï wjia:d ishhg 82lska muK wvq ù ;sfí' Moderna tkak; Moderna tkak;o fï jk úg jhi wjq' 18 bl=;a jQ wh i|yd mÍlaIdjg ,la lr ;sfí' idhksl mÍlaIK j,oS fuu tkak; ,nd .ekSu ksid frda.h we;sùfï bv m%ia:dj ishhg 94lska wvqjk nj fy<sorõ ù ;sfí' tfiau Moderna tkak; ´kEu jhil wfhl=g jhia fNaohlska f;drj m%;sM<odhl jk nj fï jk úg y÷kdf.k ;sfí' Pfizer/BioNTech tkak; Pfizer/BioNTech tkak; jhi wjqreÿ 16 yd Bg jeä wh i|yd mÍlaId lr ;sfí' idhksl mÍlaIK j,oS fuu tkak; ,nd .ekSfuka fldúâ we;sùfï wjia:dj ishhg 95lska wvqjk nj yªkdf.k ;sfí' tfiau ´kEu jhia ldKAvhl flfkl=g fuu tkak; tl fia l%shd lrk njo fï jk úg fy<sorõ ù ;sfí' BY%dh,fha kj;u wOHk m%;sM< j,g wkQj" fuu tkakf;ys foud;%dju ,ndf.k osk y;lg miqj frda.h nrm;, ;;a;ajhg m;a ùfuka frday,a .;ùug we;s wjia:do ishhg 92lska muK wvqjk nj olakg ,efí' DM

doctormagazine.lk


Centres & Labs Asiri Hospital The Central Hospital Asiri Surgical Asiri Hospital Matara Asiri Hospital - Galle Asiri Hospital - Kandy Kandy Kalubowila Negambo Ragama Kurunagala Jaffna Batticaloa Anuradhapura Badulla Homagama Kalutara Gampaha Matale Kalmunai Akuressa Tangalle Amabalangoda Pelawatta Wellampitiya Kadawatha Wattala Gampaha Horana Kiribathgoda Kotahena Wellawatta Awissawella Rathmalana Kaduwela Peradeniya Bogambara Katugastota Marawila Panadura Anuradhapura Waththegama Nawalapitiya Dehiwala Kuliyapitiya Malabe Bandarawela Ja-Ela Embilipitiya Kegalle Nugegoda Gampola Maharagama Akurana Kottawa Piliyandala Athurugiriya Nittambuwa Badulla IDH Pilimathalawa Mattakkuliya Moratuwa Beruwala Pitakotte Makola Pannipitiya Mawanella Kandana Kolonnawa Boralasgamuwa Embuldeniya Dharga Town Wennappuwa Kochchikade Mattegoda Battaramulla Jaffna Kesbewa Maharagama II Karapitiya Thannekumbura Ganemulla Kirillawala Thalawathugoda

Address No 181,Kirula Road, Narahenpita,Colombo 5 No 114,Norris Canal Road,Colombo 10 No 21,Kirimandala Mawatha,Colombo 5 No 191 , Anagarika Dharmapala Mawatha No 10, Wakwella Road , Galle No 907, Peradeniya Road, Kandy No 67/7, William Gopallawa Mawatha No 5, S De S Jayasinghe Mawatha No 155, Colombo Road No 39 A, Kadawatha Road No 199 / 1, Colombo Road No 546, Hospital Road No 39/1, Central Road No 1, Bandaranayake Mawatha, Kada 50 No 18, Darmadootha Road, Badulla No 20, Katuwana Road No 21, Chamly Gunawardena Mawatha No 06, Asoka Gardens, Colombo Road No 91/A, Kandy Road No 303, Main Street No 56 , Matara Road No 201 D, Matara Road No 291, New Galle Road No 730 B , Pannipitiya Road No 100,Kumaradasa Place No 134 H, Jaya Mawatha No 122, Negombo Road No 144, Queen Mary’s Road No 223 B ,Anguruwatota Road No 140/A, Kandy Road,Dalugama No 01, Pickerings Road, Colombo 13 No 37, Manning Place, Colombo 06 No 29, Gemland, Kudagama Road No 421 G, Galle Road No 475/1/D, Avissawella Road No 116,Peradeniya Road No 46,Keppitipola Road No 202/3,Katugastota Road 375/1,South Muhudu Katuwa No 159,Galle Road No 280, Bank Place , Main Street No 45,Mathale Road No 119,Kothmale Road No 190 A,D.B.Jayathilake Mw (Hill Street) No 95, Hettipola Road, No 877, Athurugiriya Road No 276,Badulla Road No 67, Gamini Road No 29 / A, New Town Road No 325, Main Street No 491, Highlevel Road, Delkanda No 36C, T.B.Panabokke Mawatha No 152, Piliyandala Road No 91E, Mathale Road No 203/2 Horana Road No 148A, Horana Road No 1/1 E, Borella Road No 584 , Kandy Road No 13C, Bandarawela Road No 34/4 D, Kollonnawa Rd, Gothatuwa NT No 197/1,Daulagala Road No 77, Mattakkuliya Church Rd, Colombo 15 No 56/D,Galle Road City Arcade , No 201B, Galle Road No 155 B, Pagoda Road No 96A/5,Makola Road,Makola South No 92, Borella Road, Depanama No 209, Colombo Road No 41 A, Ganemulla Road No 62 Kolonnawa Road No 138/1 , Kesbewa Road No 325, Old Kottawa Road Dhargatown No 29, Chilaw Road , Wennappuwa No 18 , Poruthota Road, Kochchikade No 102/177 , Mattegoda Watta , Mattegoda No 56/3A Main Street, Battaramulla No 232, Pallali Road , Thirunelveli No 215/82B Bandaragama Road No 225 Highlevel Road Maharagama No 325, Maitipe 1st Lane , Karapitiya No 124 , Thannekumbura , Kandy No 188D, Kirindiwita Road 574/1, Ranmuthugala , Kadawatha 773-779, Borella Road, Thalawathugoda

Telephone 011 - 4523355/356/357 011 - 4665500 / 077-2092847 011 - 4524400 / 011-4524448 041 - 4390900 091 - 4640625 081 - 7850404 / 05 081 - 7389022 011 - 7389701 / 704 031 - 7388010/011/ 012 011 - 7389753/754/755 037 - 7220110/111/112 021 - 7389389 / 392/93 065 - 7755400/401/402 025 - 7800850/53/54 055 - 7634020 011 - 7519583/585/586 034 - 7634005/010/009 033 - 7634139/ 148/323 066 - 4501011/ 0667434001 067 - 7388001/3 041 - 4937607 047 - 4937557 091 - 4946449 011 - 7634035 011 - 7519581 011 - 7617180 011 - 7581598 033 - 7500598 034 - 7877200 011 - 7782704 011 - 7782702 011 - 7782706 036 - 7637611 011 - 7782708 011 - 7782710 081 - 7634010 081 - 7389011 / 13 081 - 7634002 032 - 7634010 038 - 7634011 025 - 7596620 081 - 7634008 054 - 7634012 011 - 7634096 037 - 7634003 011 - 7654039 057 - 7634008 011 - 7634186 047 - 7634008 035 - 7634014 011 - 7634098 081 - 7634013 011 - 7634182 081 - 7634009 011 - 7634159 011 - 7634188 011 - 7634312 033 - 7634004 055 - 7634011 011 - 7634310 081 - 7634015 011 - 7634314 011 - 7634198 034 - 7634007 011 - 7634318 011 - 7634226 011 - 7634217 035 - 7634000 011 - 7634344 011 - 7709977 011- 7709975 011 -7634330 034 - 7634015 032 - 7434044 033 - 7434024 011 - 7654344 011 - 7654346 021 - 7637618 011 - 7726077 011 - 7654301 077 - 7846160 081 - 7596623 033 -7501800 011 - 7580800 011 - 7580880

E-Mail prlab@asiri.lk chllab@asiri.lk microlab@asiri.lk infoasirimatara@asiri.lk labgalle@asiri.lk ahklab@asiri.lk kandylab@asiri.lk kalubowilalab@asiri.lk nglab@asiri.lk ragamalab@asiri.lk kurunegalalab@asiri.lk jaffnalab@asiri.lk batticaloalab@asiri.lk anuradhapuralab@asiri.lk badullalab@asiri.lk homagamalab@asiri.lk Kalutharalab@asiri.lk gampahalab@asiri.lk matalelab@asiri.lk kalmunelab@asiri.lk labakuressa@asiri.lk labtangalle@asiri.lk labambalangoda@asiri.lk pelawattalab@asiri.lk wellampitiyalab@asiri.lk kadawathalab@asiri.lk wattalalab@asiri.lk gampahacc@asiri.lk horanalab@asiri.lk kiribathgoda.lab@asiri.lk kotahena.lab@asiri.lk wellawatte.lab@asiri.lk avissawella.lab@asiri.lk ratmalana.lab@asiri.lk kaduwela.lab@asiri.lk peradeniyalab@asiri.lk bogambaralab@asiri.lk katugasthotalab@asiri.lk marawilalab@asiri.lk panaduralab@asiri.lk kadapanahalab@asiri.lk wattegamalab@asiri.lk nawalapitiyalab@asiri.lk dehiwalalab@asiri.lk kuliyapitiyalab@asiri.lk malabelab@asiri.lk bandarawelalab@asiri.lk Jaelalab@asiri.lk embilipitiyalab@asiri.lk kegallelab@asiri.lk nugegodalab@asiri.lk gampolalab@asiri.lk maharagamalab@asiri.lk akuranalab@asiri.lk kottawalab@asiri.lk piliyandalalab@asiri.lk athurugiriyalab@asiri.lk nittambuwalab@asiri.lk badullacc@asiri.lk idhlab@asiri.lk pilimathalawacc@asiri.lk mattakkuliyacc@asiri.lk moratuwacc@asiri.lk beruwalacc@asiri.lk pitakottecc@asiri.lk makolacc@asiri.lk pannipitiyacc@asiri.lk mawanellacc@asiri.lk kandanacc@asiri.lk kolonnawacc@asiri.lk boralasgamuwacc@asiri.lk embuldeniyacc@asiri.lk dhargatowncc@asiri.lk wennappuwacc@asiri.lk kochchikadecc@asiri.lk mattegodacc@asiri.lk battaramullacc@asiri.lk jaffnacc@asiri.lk Kesbewacc@asiri.lk maharagamaIIcc@asiri.lk labkarapitiya@asiri.lk thannekumburacc@asiri.lk ganemullacc@asiri.lk kirillawalacc@asiri.lk thalawathugodacc@asiri.lk


D•Magazine /

Evolution of sexual reproduction m%ckl ffjoH úoHdfõ ft;sydisl mshigyka

Evolution of sexual reproduction m%ckl ffjoH úoHdfõ ft;sydisl mshigyka msßñ ckaudkq j,g uq,skau ;snqfKA i;a;ajfhl=f.a ms<s.ekSula' tajd uq,skau semen animals hkqfjka kï flreKd''''''

frosms<s fjf<kafol= jQ wekagka jeka ,S yqla wkaùlaIh fidhd .ekSu;a iu.u l<,fõofha oshqKqjg wä;d,u jegqKd'''

WISH Fertility & IVF Clinic yS idhksl l<,fõo úfYaI{ ffjoH fy<rejka mikal=udr uy;d iu. l< idlÉPdjla weiqßKs MBBS (Sri Lanka) MD (Gyn. & Obs.) Infertility - China Pg.Dip. (Andrology) Monash,OUSL Master of Clinical Embryology Monash, Australia SLMC Reg. No. 20800

60

May 2021

ia;%Skaf.a jDIKfldaI (Female Testes) .ek u;hla@

.; fjkafka iajdNdúl iyjdifhka ore iïm;a ,nd.; fkdyels wUq ieñhkg w;s id¾:l f,i ridhkd.dr ;;a;aj hgf;a ore iïm;a ,ndoSug úoHdj msysg fjk jljdkqjls' fï jk úg f,dalh mqrd k< orejka ,laI 80la oekgu;a" fï wdldrfhka ìysj isák w;r j¾Ihlg isÿ lrk tjka W;aidyhka m%udKh ñ,shk 2'5 blaujhs' wo jk úg fïid oshqKQjlg m;a l<, úoHdfõ uQ,drïNh iïnkaO jeo.;a f;dr;=re /ila wm miq.sh l,dmfhka bosßm;a lf<uq' mqreI ckaudkq ldka;djkaf.a .¾NdIfha mj;akd Tima reêrh yd uqiq ùfuka kj cSjhla ìys jk nj m%ldY l< weßiafgdag,a .ek''' ,sx.sl iyjdifhaoS we;sjk p,k fya;=fjka ia;%s îc ixfiapkh jk nj lS ú,shï ydú .ek fukau ;j;a uq,a hq.fha fndfyda m%ckl msßlaiqï .ek wm miq.sh l,dmfhka

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


wekagka jeka ,S yqla ´,kao cd;sl jHdmdßlfhl=" frosms<s fjf<kafol=o jQ w;r Tyq úfkdaodxYhla jYfhka ldp ks¾udKfha fhoSu wkaùlaIhla ;ekSug mdol jQ fya;=j úh' 1670oS Tyq tjlg ishqï wkaùlaIhla ;kd iqkL yd ñksia Y=l% ;r,h weiqf¾ m<uq jrg Y=l%dKQ j, ldhrEmh oel.kakg iu;a úh' Tyq tajd kï lf<A "animalcules" hkqfjks th ,;ska jyßka animalculum f,i jr kef.k w;r zzl=vd i;a;ajhdZZ hkak bka wre;a .ekaùh'

l;d lrk ,o w;r fujro ta wdl¾YKSh f;dr;=re Tiafia m%ckl úoHdfõ wkqiaurKSh mshigyka msßis|Sug wm fu;eka mgka fhduq fjuq' l<, úoHd wOHhk j, j;auka mqkreofha yerjqï ,laIHlg uq,a jQfha ú,shï ydúf.a wNdjfhka jir 17lg miqj isÿjQ fidhd.ekSuls' ta wka lsisjla fkdj wekagka ,S jEka yqla úiska 1632oS wkaùlaIh fidhd .ekSuhs' ta jk úg;a we;eï cSúka ì;a;r mqmqrd t<shg tau;a ,sx.sl m%ckkhg msßñfhl=f.a ckaudkq “semen animals” (spermatozoa) fukau ia;%s îco “Mammalian oocytes” wksjd¾h jk njg;a jk wjfndaOh tjlgo mej;=ks' Y=l%dKQ hk jpkh fjkqjg tl, Ndú;fha mej;sfha fï “semen animals”, “Mammalian oocytes” wdoS jokah'

doctormagazine.lk

fï zzl=vd i;a;ajhkaZZ l=i ;=< l<,rEm ks¾udKhg b;d jeo.;a jk nj Tyq fmkajd ÿkafkah' fuh tl, me;sr mej;S i;a;ajhka bfíu we;sjk njg (spontaneous generation) jQ u;h m%YAk lrjk kejqï u;jdohla f,i f.!rjdorhg md;% úh' 1835 j¾IfhaoS Richard Owen úiska Y=l%dKQj spermatozoa hkqfjka kï lrk ,o w;r th ie<l+fha mrfmdaIs;fhl= f,isks' th i;HjdoS m%ldYhlehs oeä ms<s.ekSulao úoaj;a iudcfha mej;S w;r ta woyia fjkia lsÍug uq,ajQfha iaùia cd;sl úoHd{fhl= jQ Albert von Kolliker úisks. Albert

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

61


D•Magazine /

Evolution of sexual reproduction m%ckl ffjoH úoHdfõ ft;sydisl mshigyka

von Kolliker úiska 1841 j¾Ifhao tjlg spermatozoa hkqfjka ye|skajQ mqreI ckldkq mrfmdaIs;fhla fkdjk njg fmkajd ÿkafkah' spermatozoa lsis f,ilska mrfmdaIs;fhla" tkï isref¾ idrh Wrdf.k fmdaIKh ,nk wd.ka;=lfhl= fkdjk j.;a th jDIK ffi, j,ska W;amdokh jk pd,l .=Kdx. we;s ffi, úfYAIhla nj;a m%:u jrg Albert von Kolliker fmkajd ÿkafkah' fko¾,ka; cd;sl frosms<s fjf<kafola jQ ,S jeka yqla ^632-1723& laIqø cSj úoHdfõ mshd jYfhka ie<flhs' "Sperm" hkak .%Sl joklska ì|S wdjls' zzîchZZ hkak tys wre;hs' Tyq úiska uq,a jrg ;uka úiskau ksmojQ wkaùlaIfhka Y=l%dKQ (Sperm) y÷kd.kakd ,o w;r tajd yqfola ffi,hla fkdj msßmqka ñksfil=f.a l=vdu wdldrhlehs Tyq tjlg wkqudk lrk ,oS

úksúo fmfkk mod¾:hlska ieÿï ,;a hqyqiq¿j p,kh jk" .d;%d we;sùug fmr f.ïfnl=f.a jka iajNdjhla orK''' wdoS jYfhka mqreI ckldkq .ek m%ldYhla lrñka ;u odhl;ajh iksgqyka lf<a Christiaan Huygens kue;af;ls' 1678 j¾IfhaoS Journal des Savants iÕrdjg ,smshla iïmdokh lrñka Tyq fuf,i ;u oeKQu m%o¾YKh lrñka isáfhah' tfy;a ,Sjeka yqla 1677 j¾Ih jk úg Y=l%dKQ iïnkaOfhka ;u ksÍlaIK Royal Society fj; ,smshlska okajd wjikaj ;snqKs' msßñ ckaudkq iïnkaOfhka Y; j¾Idêlj osfjk ixjdohla ;snqK;a ia;%Skaf.a îc fkdfyd;a oocyte iïnkaOfhka tf;la lsisÿ fidhd.ekSula jd¾;d fkdjQ w;r ta iïnkaOfhka uq,a jrg woyia oelajQfha 1827 j¾IfhaoS Carl Ernst von Baer yd Edouard van Beneden first observed fertilization mmals in 1875 úisks'

Y=l%dKQ iïnkaOfhka uq,a ld,fha wOHhk j, lsishï m%.;shla we;s jQ uq;a cSú;hla w¿;ska we;s ùug fya;=jk ia;%s îc .ek ta jk úg m¾fhaIlhka ;=< lsisÿ ;elSula fkdúks' uq,a jrg tjka fohla ;sìh yels njg woyia m%ldY lf<A Carl Ernst von Baer yd Edouard van Beneden kï úoaj;=ka fom<ls' Tjqka ffi, fldgia follska ixfiapkh kue;s l%shdj,shla isÿjk nj 1875oS m%ldY lr ;snqKs'

62

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

ia;%skaf.a äïnfldaI iïnkaOfhka uq,a jrg u;hla m%ldY lf<A Soranus of Ephesus (ca. 50 AD) úisks' ldh jHÉfPaoh iïnkaO ffjoHjrfhl= yd m¾fhaIlfhl=o jQ fyf;u äïnfldaI hq., bkaøshhla jYfhka ksjerosj fy<sorõ lr.;a w;r th Tyq ye|skajQfha Didymi hk kñks' ia;%sîc fudapkfhys,d uq,a jk äïn l+m (Ovarian follicles) iïnkaOfhka fukau fm%dfciagfrdaka fydafudakh ksmoùug uq,ajk Corpus luteum iïnkaOfhkao úu¾YKd;aul meyeos,s lsÍula lf<A 1555oS Vesalius úisks' uq,a jrg mef,damSh kd, iïnkaOfhka fy<sorõ lr.;a Fallopius kue;a;d Vesalius f.a YsIHfhl= jQ w;r mef,damSh kd, j,g tu ku ,enqfKAo fï fj; f.!rjhla jYfhka Tyqf.a ku ue fhdod .ksñks' doctormagazine.lk


äïnfldaI fl;rï jeo.;a ld¾hNdrhla bgq lrkjdo hkak úia;r lsÍugo Tyq fkdiu;a úh'

wekagka ,Sjex yqla ;uka úiskau ksmojQ wkaùlaIfhka Y=l%dKQ ffi,hl rEmldh ksjerosj y÷kd .kakd ,oS' zzmqxÑ i;a;aj fldÜGdYhlaZZ hk wre; .ekafjk Animalculus hk ku Tyq Y=l%dKQ j,g ,nd ÿkafkah'

b;d,s cd;sl Gabriel Fallopius ia;%s ckflakaøsh iïnkaOfhka mq¿,a f,i m¾fhaIK isÿ l< w;r ldh jHÉfPaod;aul rE igyka /ilao fyf;u yªkajd ÿkafkah' ;u oeKQu wkqidrfhka 1561oS msgq 232l rEm igyka rys; .%ka:hla jekSisfhaoS m%ldYhg m;a lf<Ah'

Fallopius ygo ia;%s ckflakaøsh iïnkaOfhka mq¿,a f,i m¾fhaIK isÿ l< YsIHfhl= jQ w;r Fabricius ( 1533–1619 ) kï jQ fudyq ‘De Formato Foetu’( 1604 ) hkqfjka ta jk úg mej;S oeKQu wkqidrfhka b;d m%fhdackj;a Ydia;%Sh .%ka:hla ,shd m< lrk ,oS' m<uq jrg ia;%s m%ckl moaO;sh iïnkAOfhka mßiudma; ú.%yhla fï lD;sfha we;=<;a úh' tjka jákd Ydia;%Sh lghq;a;l fhÿKQ Fabricius m%ckl úoHdj iïnkaOfhka 1651oS in ‘De Generatione Animalium’ hkqfjka lD;shla iïmdokh lf<Ah' Tyq yojf;a reêr ixirkh yªkd.;a Ñr m%isoaO ú,shï ydúf.a o ( 1578–1657 ) .=rejrhd úh' fï ksnkaOkfha meje;S tla jeros iy.; woyila jQfha ia;%s îc hkq yqfola ixfiapkfha M,hla njhs' tfiau ixfiapkfhaoS

doctormagazine.lk

tfy;a iuia;hla jYfhka ta jk f;la jQ oeKQu .,md flgqïm;a lsÍfï f.!rjh ú,shï ydúg ysñ jkafkah' 1667 j¾IfhaoS Niels Stensen kue;s m¾fhaIlfhl= úiska ia;%s îc we;af;a ia;%Skaf.a jDIKfldaI ‘Female Testes’ j, hhs u;hla m%ldY lf<ah' kï j, meje;S úIu;djhka wo zzuy jerosZZ f,i fmfkkakg ;snqK;a Tjqkaf.a m¾fhaIK fuu oeKQfï m%.uKhg buy;a odhl;ajhla ,ndÿka nj wu;l l< fkdyel' fuu m¾fhaIK j, ;j;a jeo.;a mshjrla jQfha äïn mßK;shg m;a fjñka tl tlla jYfhka fudapkhg fya;= jk Graafian follicles j, l%shdldß;ajh iïnkaOfhka Regnier de Graaf úiska isÿl< wkdjrKhhs' ´,kao cd;slfhl= jQ Regnier de Graaf úiska isÿl< fuu wkdjrkhka zzTima ùuZZ kï jQ ffcj ixisoaêh miqld,Skj wkdjrkhg Wmia:ïNl jQ w;r thg f.!rjhla jYfhka fuu l+m ye|skaùug Graafian follicles jYfhka Tyqf.a kfïu fldgila fhdod .kakd ,o nj wo okafka

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

63


D•Magazine /

Evolution of sexual reproduction m%ckl ffjoH úoHdfõ ft;sydisl mshigyka

ksjqka orejka iïnkaOfhka 1764 j¾IfhaoS uq,a jrg wkdjrKh l< William Hunter

lSfhka lS fokdo@ l,d;=rlska ujlg tla orefjla fjkqjg ksjqka orejka" ;=ka ksjqka orejka ìys jkafka fldfyduo@ îc folla fjk fjku ixfiapkh fjñka corpora lutea folla ksu fjñka i¾jiu fkdjk ksjqkakqka (nonidentical twins) ìys jk nj wo wm oksuq' tfy;a fï iïnkaOfhka uq,a jrg wkdjrKh lr.;af;a 1794 oS William Hunter kue;s m¾fhaIlfhl= úisks' fï wkdjrKhka fl;rï isÿ jQj;a ia;%S ckaudkq fkdfyd;a äïn (Carl Ernst von Baer) iïnkaOfhka ta jk ;=re úoHd{hkg lsishï mßiudma; wjfndaOhla fkd;snqKQ w;r tajd uq,skau yªkd.;af;a 1826oS m%drïNl l<,fõosfhl= jQ Carl Ernst von Baer úisks' Tyq fï wkNsNjkSh jQ fidhd.ekSu 1827oS 1827, ‘De ovi mammalium et homonis genesi’ kï ksnkaOkfhka m%ldYhg m;a lf<ah' ta yefrkakg N%EKfha uq,a ld,fha úlikh iïnkaOfhkao Tyq m¾fhaIK isÿ lrk ,o w;r miqld,Skj Mathias Schleiden and Theodor Schwann ( 1838 ) úiska bosßm;a lrk ,o zzffi, kHdhZZ cell theory yd fï oeKQu taldnoaO lsÍug ;rï ksrjq,a wjfndaOhla Tyqg ;snqKs' DM

64

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

ljr idM,H;d .eg¿jlska fm¿K;a oeka Tng ore iïm;a ,nd .ekSu wreuhla fkdfõ' fjk hï ljr fodaIhla u; Tfí uõmsh isyskh fnd| ù ;snqK;a th h,s mqnqÿjd,Sfï yelshdj wmg ;sfí' Tfí .eg¿j l=ula jQj;a th .ek yDohx. uj l;dny lsÍug wm iQodkïh' Tng jvd;au .e,fmk úi÷u ,nd.ekSug fï lafIA;f % ha m<mqreÿ wfma jD;a;h S iydh ,nd oSug wm b;d leue;af;ka isáuq'

wmg l;d lrkak' fukak wfma wxlh

077 291 4526 wmf.a ,smskh WISH Fertility & IVF Clinic 393$6" li.yj;a; mdr" mrK fldÜgdj mdr" Wvyuq,a," kqf.af.dv

doctormagazine.lk


• • • • •

AD-MIRE Creative

• Intrauterine insemination • IN-VITRO FERILIZATION (IVF) • Pre-implantation genetic diagnosis (PGD/PGS) • Intracytoplasmic sperm injection (ICSI) • Microepididymat and testicular sperm aspiration (MESA AND TESA) • Embryo/sperm freezing (vitrofication) • Egg freezing (vitrofication) • Social freezing • Assisted hatching • Blastocyst Transfer • FROZEN EMBRYO TRANSFER (FET) • Embryo donation program • Egg donation program • Becoming an egg donor • Fertility preservation

No.393/6, Kasagahawaththa Road, Old Kottawa Road , Udahamulla, Nugegoda Tel: 077 9728 799 E mail: wishiuiivf@gmail.com | wishiuiivf.com


D•Magazine /

Osteoarthritis Tiaáfhda wd;rhsáia yd fjk;a ikaê.; frda.

ikaêfrda. iy mqkre;a:dmkh ms<sn| úfYaI{ ffjoH ysuka; w;=fldar, MBBS(Colombo) MD Fellow of American College of Rheumatology

The non-pharmacological treatment of osteoarthritis...

Tiaáfhda wd;rhsáia yd fjk;a ikaê.; frda. ikaê fõokdjg iykh msKsi fnfy;a fm;s@ fõokdj ord .ekSfï yelshdj jeä lsÍu iy frda.shd udkislj frda.h i|yd iQodkï lr ;eîu reufgdhsâ wd;rhsáia m%;sldrfha uQ,sl wx.hla fõ'

66

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

The term osteoarthritis embraces a wide spectrum of clinical conditions with the common feature of primary joint failure. While prevention is the ideal goal, opportunities to achieve it are limited by our incomplete understanding of the aetiopathology. Èkm;d frda.Ska oyia .Kkla ikaê iy ta wdY%s; wiaÓ j, fõokd j,g rcfha frday,aj,g meñfK;s' fudjqka fndfydauhla fokd n,dfmdfrd;a;= jkafka laI‚lju ish¨‍u frda. iqj jk ‍m%;HlaI T!IOhls' ikaê fõokd j,§ m%;sldrhg fmr ffjoHjrhd úiska frda. hg fya;=jk ldrKd iudf,dapkhg ,la lsÍu isÿl< hq;=uh'

doctormagazine.lk


ielhla we;s jk wjia:dj

iq¿ jYfhka fõokdj we;s fjhs

wd;rhsáia kñka ngysr ffjoH úoHdfõ y÷kajk ikaê wdY%s; frda. ;;a;ajhka j¾. 50lg jeä ixLHdjla we;' fï iEu frda. ;;a;ajhlgu tlu m%;sldr l%uhla .e,fmkafka ke;' ienEj kï" fnfy;a fm;s lsisjla fkdue;sju jQjo" we;eï ykaosm;a wudrelï wju lr.ekSfï wjia:djla Tng we;s njhs' fuu ,smsfhka wm ir,j úia;r lr fokakg hkafka fnfy;a fm;s j,ska f;drj fhdod.; yels wd;rhsáia frda. j,g we;s úi÷ï lsysmhla iïnkaOfhks'

doctormagazine.lk

;rula jeäfhka fõokdj we;sfjhs

nrm;, jYfhka fõokdj we;s fjhs

Tiaáfhda wd;rhsáia frda.hg iykh ,nd.; yels l%u ljf¾o@ zzTiaáfhda wd;rhsáiaZZ hkq ikaê ;=< we;s ldáf,ac l%ufhka f.ù hk b;d fõokdldÍ frda. ;;a;ajhls' fuys§ ldáf,ac yd ikaê jir .Kkdjla ;siafia mj;sk f.ù hdula ksid fõokdjg wu;rj ikaê úlD;s ù hdu iy frda.shd wdndê; ;;a;ajhg m;aùuo isÿúh yel' oeka wms" ngysr ffjoH úoHdfõ Tiaáfhda wd;rhsáia frda. j,g fhdod .kakd m%;sldr l%ufõohka iïnkaOfhka i<ld n,uq' wefußldj jeks rgj, Tiaáfhda wd;rhsáia frda.h i|yd m<uq m%;sldrh f,i fõokdkdYl fnfy;a fm;s ,nd fokafka ke;' ta fjkqjg Tiaáfhda wd;rhsáia j,g Tjqka ,nd fokafka ms<smeosh hq;= Wmfoia ud,djls' fuh fldhs frda.shd úIfhys jQj;a l< hq;= jk fyd|u fohhs' ikaê.; frda. j,oS .;hq;= uQ,sl l%shdud¾. .ek oek.ksuq ² fï ,ndfok Wmfoia ksis f,i l%shd;aul jkafkao hkak;a" wd;rhsáia idhkj,§ we.hSulg ,la flf¾' Tiaáfhda wd;rhsáia ;;a;ajh we;s úg nr ordf.k isák ikaê ^WodyrKhla f,i oKysia"

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

67


D•Magazine /

Osteoarthritis Tiaáfhda wd;rhsáia yd fjk;a ikaê.; frda.

idudkH ikaêh

ydkshg m;a ikaêh

ikaêh isidrd we;s ldáf,ach Ldokh jQ ikaêh ikaê w;r we;s fuksialih kï jQ ;ka;=uh ldáfmach

f.ù .sh ldáf,ach ikaê w;r m%udKj;a jQ wjldYhla ke;

ikaê w;r we;s m%udKj;a wjldYh

wd;rhsáia frda.fhaoS ikaê j, we;sjk fjkialï

Wl=," j<¨‍lr iy mdo jeks ia:dk& j, ‍ l%ufhka we;s úh yels f.ù hdula ffjoHjreka jk wm ksÍlaIKh lruq' nr ordf.k isák ia:dk j, f.ùula we;sfjk úg ngysr rgj, m%:ufhka isÿ lrkqfha YÍr nr wvqlsÍfï l%shd ms<sfj;a fõ' ² tfukau fjkilg Ndckh fjk ikaêh''' WodyrKhla f,i oKysia fõokdldÍ kï th wjg uiamsvq Yla;su;a lr .ekSfï jHdhdu j,g uQ,sl;ajh fN!;Ñls;ail wxY ud¾.fhka Tjqka ,ndfohs' úoHd;aulj i,ld neÆ úg fuu l%ufõoh wkqj ikaê wjg iy ikaêh ;=< oefkk fõokdj l%ufhka wvq ù hd hq;=h' ² ;jo nhsisl,a me§u" weú§u" Èùu jeks jHdhdu j,g Tiaáfhda wd;rhsáia frda.Ska wksjd¾fhkau fhduq lsÍu isÿfõ' ² fï yereKQ úg Ndú;d jk ;j;a ‍m%;sldr l%uhla jkafka c,h ;=, isÿ lrk úfYaIs; jHdhdu fõ' fïjd yhsfv%df;rms (Hydro therapy) hkqfjka y÷kajhs' ² Tiaáfhda wd;rhsáia ;;a;ajh §¾>ld,Skj mj;sk frda.hla ksid frda.shdf.a udkisl iqj;djh we.hSu;a Tyq$weh Bg iQodkï lsÍu;a w;HjYH wx. f,i ngysr ffjoH úoHdfõ úia;r lr fokq ,efí' 68

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

² tfukau Èkm;d isÿlrk ld¾hhka j,§ tajd isÿ l< hq;af;a flf,io hkak;a" tfukau fuu tla tla ld¾hhla isÿ lsÍfï§ frda.S ù we;s ikaê m%fõiï lr.; hq;= l%uh mqyqKq lsÍu;a jeo.;a jkafkah' fõokdkdYl j,ska Tíng .sh m%;sldr wjYHhs reufgdhsâ wd;rhsáia iy ta yd iudk m%odysl wd;rhsáia j¾. j,g úfYaIs; T!IO ,nd fokq ,efí' fuys§ iuyrla fnfy;a j,ska frda.h we;sjk uQ,sl ldrKd hgm;a lsÍu isÿ lrkq ,efí' tkuq;a fõokdj iïnkaOfhka doctormagazine.lk


fõokdkdYl muKla Ndú;d lsÍu reufgdhsâ wd;rhsáia j,§ kqiqÿiq fõ' fõokdj ord .ekSfï yelshdj jeä lsÍu iy frda.shd udkislj frda.h i|yd iQodkï lr ;eîu reufgdhsâ wd;rhsáia m%;sldrfha uQ,sl wx.hla fõ' fõokdj ksid ikaê úfõlSj ;eîu iqÿiq ke;' wm tfia lshkafka fï fya;=j ksihs reufgdhsâ wd;rhsáia j,§ w;a j, we;s l=vdu ikaê j,;a bÈuqï" úlD;s ùï iy ;on, fõokd we;s jkakg mq¿jk' oE;a j,ska isÿlrk ld¾hhka .Kkdjl§ fuu frda.Ska buy;a wirKNdjhg m;afõ' fuh j<lajd .ekSu i|yd frda.Ska ksrka;rfhka ;u w;a Ndú;d lr isÿ lrk ld¾hhka kj;d ouhs' frda.fha wksis m%;sM,hla jk fï wvq Ndú;h ksid w;a ;=, we;s l=vd uiams`vq l%ufhka w;=reoka ùu isÿfõ' fuys§ we;a; jYfhkau isÿ l< hq;af;a fõokdj ;sfnoa§u weÕs,s Ndú;d lr isÿ lrk ish¨‍ l¾;jHhka fmr mßÈu

doctormagazine.lk

ngysr ffjoH úoHdfõ Tiaáfhda wd;rhsáia frda. j,g fhdod .kakd m%;sldr l%ufõohka iïnkaOfhka i<ld n,uq' wefußldj jeks rgj, Tiaáfhda wd;rhsáia frda.h i|yd m<uq m%;sldrh f,i fõokdkdYl fnfy;a fm;s ,nd fokafka ke;' ta fjkqjg Tiaáfhda wd;rhsáia j,g Tjqka ,nd fokafka ms<smeosh hq;= Wmfoia ud,djls'

ikaê.; frda. j,g fN!;Ñls;ail m%;sldr j,ska jákd fufyhla isÿfõ

isÿlsÍuhs' we;eï ksYAÑ; jHdhdu j¾." u| WKq j;=frka w;a ;eùu" b;d wêl mSvkhla$wd;;shla w; yryd hk lghq;= j,ska je<lS isàu" hkd§h fuysoS jeo.;a fjhs' fjfiiskau fï l%shdldrlï ksid w;a m%fõYï lr .ekSfï wjia:dj frda.Skg ,efí' fomd j, we;sjk fõokd j,g fnfy;a fm;s w;HjYHo@ fï fndfyduhla frda.Ska fomd iy weÕs,s j,ska yg yg.kakd fõokdj,ska mSvd ú¢hs' fuys§o frda.Ska b,a,d isákafka fõokd kdYl fnfy;a fm;sh' tkuq;a hï uQ,sl ldrKd lsysmhla ksje/È lr .ekSfuka f;drj fomd fõokd wvq lr .ekSfï iaÓr úi÷ula frda.shdg ,nd§u wmyiq fõ'

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

69


D•Magazine /

Osteoarthritis Tiaáfhda wd;rhsáia yd fjk;a ikaê.; frda.

fnodyer oeófuka fõokdj l%ufhka ;=,kh lr .; yel' fïjd fudä*hsâ bkafida,aia (Modified insoles) kñka y÷kajhs'

YÍrfha nr mdo yryd fnfok wdldrh .ek ie<ls<Su;a ùu" wd;rhsáia frda.sfhl= iïnkaOfhka w;sYh jeo.;a jQ idOlhls' Tyq ksjerosj ;u mdjyka f;dard.; hq;af;ao tfyhsks'

ksjerÈ mdjyka me<£u yßu jeo.;a ksjerÈ mdjyka me<£u wka ish¨‍ ld¾hhka j,g;a jvd jeo.;a f,i ud olsñ' wm rg fndfyduhla frda.Ska mdjyka iïnkaOfhka olajk Wkkaÿj iy ta ms<sn|j we;s oekqï w,am nj lsj hq;=uh' we;eï úg m<Èk b;du;a oeä f,o¾ jeks øjHj,ska idok ,o mdjyka Ndú;d lsÍfuka fomdj, ;sfnk fõokdjka fo.=K f;.=K fjkjd we;' YÍrfha iïmQ¾K nr oji mqrdjgu ish oyia jdrhla fhduqjk jákd fomd wdrlaId lr .ekSfï m<uq ms<sfj; f,i uu frda.Ska b,a,d isákafka m%Yia; f,i ksIAmdokh lrk ,o iy b;d fuf,la bkafida,a (insole) tlla we;s mdjyka Ndú;d lsÍuhs' rn¾ fifrmamq jqjo" tajd iqug f*daï rn¾ (Foamy rubber) j,ska ;ekq tajd kï" mdofha há m;=,g we;sjk mSvkh wju yd taldldÍ fjñka fõokdjla fõ kï th iukhg m;a jkjd we;' we;eï frda.Skaf.a mdofha weÕs,s j, we;s úlD;s;d j,g" ie;alï j,g;a fmr ;u mdofha yevhg ;ekQ úfYaIs; fifrmamq Ndú;h uu wkqu; lrñ' fuu.ska jeä mSvkhla mdofha há m;=, yryd hk m%foaYh y÷kdf.k" th u.yrjdf.k" wju jYfhka Ndú;d jk há m;=f,a fldgi yryd tu jeä mSvkh 70

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

fnfy;a fm;s j,g weíneys ùu laI‚l fõokdkdYl yryd ikaê frda. j,g ksYaÑ; úi÷ula ,efnkafka ke;s nj uu wjOdrKh fldg lshñ' fõokd kdYl j¾.o m%udKh blaujd .ekSï fi!LHhg wys;lr úh yel' frda.fha wdrïNh y÷kdf.k tajd hgm;a lr oeóu wd;rhsáia m%;sldr l%ufha uQ,sl wx.hla fõ' wm rfÜ frda.Ska w;r iq,n mqreoaola jkqfha iaÓr m%;sldr l%uhla tl È.g Ndú;d fkdfldg úáka úg foaYSh fyda ngysr m%;sldr l%u w;aayod ne,Suhs' fuh oS¾>ld,Sk jYfhka fi!LHhg wys;lr f,i n,meje;aúh yels mqreoaola f,i yqjd olajkakg ud leu;shs' ksis ffjoH Wmfoia wkqj fnfy;a fm;s wdY%s; m%;sldr l%ufõohka fukau" fm;s j,ska f;dr m%;sldr l%ufõohkao wkq.ukh lsÍfuka frda.Skg wfmalaIs; iykh <Õd lr .ekSug fya;= jkjd we;' DM doctormagazine.lk





D•Magazine /

COVID-19 Vaccine is.s;s wmsg;a fldúâ bkafclaIka

When can kids get the COVID-19 vaccine? is.s;s wmsg;a fldúâ bkafclaIka miq.sh ldf, Tng ,ndosh hq;= tkak;a u. yereKs kï tajd jydu iïmQ¾K lr.kak rxpq m%;sYla;sh i|yd <uhska tkak;a lsÍu yßu jeo.;a''' fldõâ tkak; .y.kak kï''' ;j ál ld,hla n,ka bkak fjhs''' ffjoH úoHdj mYapd;a Wmdê wdh;kfha ffjoH ,ysre fldä;=jlal= MBBS, Pg Dp in Health Sector Disaster Management MSc in Disaster Risk Reduction and Development (reading) 74

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

oekg f,dj mqrd Ndú;d jk fldúâ tkak;a yeu tllau fhdod.kafka jeäysáhka ke;akï l%shdYS,s ;reK ck fldgia tkak;alrkh ioydhs' Bg m%Odk fya;=jla ;uhs" fï tkak;a ish,a,lau mdfya idhkSl mrfhaIKj,g ,lalr,d" tla tla tkakf;a iM,;dj" wdrlaIs; nj jf.au w;=re wdndO iïnkaOfhka wOHhkh lr,d ;sfhkafka jeäysáhka fhdodf.k' ;j;a jeo.;a fya;=jla ;uhs" f,dj mqrdu fldúâ ksid isÿjk frday,a .; ùï" urK iy jvd ;Sj% frda.S ;;a;ajhka jeäysáhkag idfmalaIj l=vd orejkaf.a wju w.hlska jd¾;d ùu' tfiau" úh;=ka úYajdi lrkjd l=vd orejkag idfmalaIj jeäysáhka frda. iïfma%aIKhg jeä

doctormagazine.lk


m%;sYla;slrKh lrd hk .ufka§ tjekakla wNsfhda.hla úh yels ksid' tfiau f,dalhu fï fjrih;a iu. Ôj;a fjk kj idudkHlrkhg ^New normalcy& yqrefjk fj,dfõ orejkag;a mdi,a lghq;=" l%Svd lghq;= wLKavj lrf.k hdu Tjqkaf.a wOHdmkhg jf.au ldhsl" udkisl iqjhg;a w;sYhska jeo.;a jkjd' yenehs f,djmqrd tkak; ksmojk wdh;k fï jHdhdufha ksr; jkafka fndfydau iqmßlaIdldÍj lshk ldrKh;a lsj hq;=uhs' wo jk úg fmda,sfhda f,dalfhkau ;=rka lrkakg wdikak wjia:djl mj;S' 1950 j¾IfhaoS fmda,sfhda tkak; wdrlaIdldÍj ,nd fokakg m%:u ,laI 15la orejka th ,ndf.k we;s jQ fjkialï iómj wOHhkh lsÍula isÿúh' fcdkdia i,ala fmda,sfhda tkak; iïnkaOfhka mÍlaIK j, ksr; jk wdldrh fuu PdhdrEmfha oelafjhs'

odhl;ajhla olajk nj''' m¾fhaIlhka meyeÈ,s lrk ;j;a lreKla ;ud fndfydaÿrg" fldúâ wdidÈ; ujlg fyda tkak; ,nd.;a ujlg odj WmÈk <orejkag wjqreoaola hk ;=re uj yryd ,enqKq m%;sfoay j,ska frda.hg tosßj fyd| wdrlaIdjla mj;sk nj' tfykï wehs orejkag tkak; ,nd§u .ek l;sldj;la f,dalh mqrd we;s fjñka mj;skafka@ fï iïnkaO úoaj;=ka mjik úÈhg rgla jYfhka fmdl=re m%;sYla;slrKh $m%cd m%;sYla;slrKh ^Herd Immunity& ,nd.kak kï orejka tkak;alrKhg ,la lsÍu;a b;d jeo.;a' fudlo yeu jeäysáhu iaj leue;af;ka tkak; ,nd .kafka ke;s ksidfjka m%cd

doctormagazine.lk

idudkHfhka ´kEu tkak;la ^<uqka wdY%s; frda.j,g wod, fkdfõ kï& uq,ska jeäysáhkaf.a mrfhaIKj,g ,la lr,d jhia Oqrdj,sfha my,g hdu ;uhs isÿfjkafka' fudlo@ wdrlaIdj lshk idOlh w;sYhska fuys§ jeo.;a ksid' weußldfõ Pfizer iud.u jhi wjqreÿ 12-15;a w;r orejka 2"259la fhdodf.k oekgu;a idhksl mrfhaIK oeä ;;a;aj md,k l%ufõohkag wkql+,j wdrïN lr,d' Astrazenecca tkak;a ksIamdolhska jhi wjq'6-12;a w;r 300 iafõÉPd lKavdhula wdY%s;j tkak;a mrfhaIK mgka .kak wfmalaIdfjka bkakjd' ta .ek uQ,sl mshjr .ksñka isákjd' Moderna wdh;kh;a wjqreÿ 12-19 ;a jhia ldKav j, idhksl mrfhaIK lrkak fï jk úg iQodkï fjkjd' yenehs úoaj;=ka lshk úÈhg wjqreÿ 12g wvq orejkaf.a tkak;a mrfhaIK lrk tl wNsfhda.hla' fuysÈ ud;%djka" ld, mr;r" tkak;a ixhq;sh jf.a ish¿ lreKq kej; uq, mgka i<ld n,kak isÿfõú' b;ska orejkag tkak;la Nsú;hg tkak''' fï ldrKd ksid ;j álla l,a hdú' yenehs t;lka Tfí;a uf.a;a hq;=lu ;ud" fldúâ wiafia yex.s,d wfma fmdäjqkag úk lrk" wfkl=;a tkak;a u.ska j<ld .; yels ^Vaccine preventable diseases& frda. j,g tfrysj Tfí fi!LHh ffjoH ks,Odß ld¾hd,h yryd ,ndfok" cd;sl m%;sYla;slrK jevigykg wod, tkak;a Tfí orejdg ksis jhfia§" ksis l,g fõ,djgu ,nd§u' myq.sh ldf,a ta tkak;a u. yerek kï wou Tfí m%foaYfha mjq,a fi!LH fiajd ks,Odßksh yuqfj,d ta .ek Wmfoia ,nd .kak tl''' ksis l,g" wdrlaIs;j ,ndfok tkak;a ksielfhkau Ôú; iqrlshs æ DM

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

75


D•Magazine /

Morning After Pill yÈis Wm;a md,k fm;s .ekSfï§ jrÈk ;eka'''

MORNING AFTER PILL

The morning after pill, also known as the emergency contraceptive pill or emergency hormonal contraception, can be taken after having unprotected sex to prevent becoming pregnant.

yÈis Wm;a md,k fm;s .ekSfï§ jrÈk ;eka''' fuhska flfrkafka äïn msg lsÍu m%udo lsÍuhs T!IOh ,nd .kakd wjia:dj jk úg äïnhla msgù ;snqKfyd;a fï fm;a; M, rys;hs ia:q, ldka;djkag fï fm;af;a ud;%dj uos''' m%ij yd kdß frda. úfYAI{ ffjoH pdñkao udf;dg

76

May 2021

yÈis .eí .ekSula j<lajd .ekSug ,nd .kakd levenogestrel ^Postinor& T!IOh ,xldfõ nyq,j Ndú;d fjkj' kuq;a ffjoHjreka we;=¿j fndfyda fofkla fuu T!IOh l%shd lrk wdldrh iy th wid¾:l fjk wjia:d

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


.ek yßhgu oekqj;a ke;s ksid fndfyda fofklag fuu T!IOh wdrlaIs;j ,nd .kak yelshdjla keye' fï ,smsfha wruqK fjkafk levenogestrel ^Postinor& T!IOh wkdrlaIs; ,sx.sl tla ùulg miq ,nd .;a miq;a .eí .ekSulg wjodkula we;s wjia:d meyeÈ, yÈis Wm;a md,k Ndú;d l, miq;a .eí .ekSfï wjodkula we;s jk wjia:djka' 1' wkdrlaIs; ,sx.sl ixi¾.h isÿù meh 72 lg jvd miqj T!IO ,nd we;s kj;u ffjoH úoHd;aul o;a; wkqj" fuu T!IOh id¾:l ùug kï wkdrlaIs; ,sx.sl ixi¾.h isÿjQ wjia:dfõ isg Wmßu meh 96la we;=<; .; hq;=hs' yels blauKska T!IOh ,nd .ekSfuka id¾:l;ajh jeäfjkjd' 2' Tima pl%fha wjika Èk 14 ;=< T!IO ,nd .ekSu fuu T!IOh l%shd;aul fjkafk ldka;djf.a äïnfldaI j,ska äïnhla msgùu je<elaùu fyda Èk lsysmhlska m%udo lsÍu u.ska' fhdaks ud¾.h ;=<

äïnfldaI j,ska äïnhla ksoyia lsÍu m%udo lrhs

ixfiapkhla isÿùu j<lajhs

ixfiaÑ; äïnh .¾NdIfha wêfrdamkh ùu j<lajhs

;ekam;a jk Y=l%dKq Èk myl muK ld,hla iÔùj ;sfnkjd' kuq;a fuu T!IOh u.ska äïn msgùu m%udo lrk ksid tu Y=l%dKq j,g äïnhla ixfiapkh lsÍug wjia:djla ,efnkafk keye' flfia fj;;a T!IOh ,nd .kakd wjia:dj jk úg äïnhla msgù ;snqKfyd;a tu äïnh Y=l%dKq iu. tlaù ixfiapkh ùu j<lajkak yÈis Wm;a md,k fm;s j,g yelshdjla keye' túg .eí .ekSula isÿ fjk w;r we;sfjk l<,h .íidjg ,la lsÍula fuu T!IO ksid isÿ fjkafk keye' Levenogestrel T!IOh ,nd f.k Èk mylg muK miqj äïnhla msgúh yelshs' ta wjia:dfõ kej; ixi¾. hla isÿ jqjfyd;a .eí .ekSug yelshdj ;sfnkjd'

äïnh

mef,damSh kd,h äïnfldaIh

fm;a; .ek''' ridhkslj Wm;a md,k fm;a;g iudk fjhs wkdrlaIs; ,sx.sl tlaùulska meh 72la we;=<; m<uq ud;%dj ,nd.; hq; jk w;r bka meh 12lg miqj fojk ud;%dj ,nd.; hq;= fjhs

levenogestrel u.ska m%;sikaêhla j<lajk wdldrh

doctormagazine.lk

3' oekgu;a ore ms<sis| .ekSula isÿù we;s úg levenogestrel T!IOh ,nd .ekSu ixfiapkh ù we;s äïnhla .¾NdIh ;=< ;ekam;a ùu je<elaùug fyda .íid lsÍug fuu T!IO j,g yelshdjla keye' fmr ,sx.sl tlaùula ksid ixfiapkhla isÿj ;sfí kï levenogestrel T!IOh ,nd .ekSfuka m%;sM,hla keye' May 2021

DOCTOR MAGAZINE

77


D•Magazine /

Morning After Pill yÈis Wm;a md,k fm;s .ekSfï§ jrÈk ;eka'''

äïn msgúu j<lajkak neye' ta ksid tu T!IO ,nd .kakd ldka;djkag T!IOh jeä ud;%djlska ,nd .ekSug wjYH fjkjd'

jvd;a fhda.H jkafka wkdrlaIs; ,sx.sl tlaùula isÿjQ wdikakfhau fm;a; .ekSuhs' meh 72lg miq fuys iM<;dj wvqh' tfiau äïnfudapkhla" .eí .ekSula isÿjQ ldka;djla fï fm;a; .ekfï lsisÿ m%fhdackhla ke;

4' T!IO ,nd .ekSfuka miqj kej; wkdrlaIs; ,sx.sl ixi¾.fha fh§u Levenogestrel T!IOh ,nd f.k Èk mylg muK miqj äïnhla msgúh yelshs' ta wjia:dfõ kej; ixi¾.hla isÿ jqjfyd;a .eí .ekSug yelshdj ;sfnkjd' 5' T!IOh jukh iu. msgùu T!IOh ksid jukh Tlaldrh jeks w;=re wdndO we;s fjkak mq¿jka' yÈis Wm;a md,k fm;s ,nd f.k meh 2-3la we;=,; jukh we;s jqjfyd;a kej; jrla T!IOh ,nd .ekSu wjYH fjkjd' 6' wêl ;rndre nj ldka;djf.a w.h BMI 26g jeä kï äïn msgùu je<elaùug idudkH T!IO ud;%dj jk Levenogestrel 1'5mg m%udKj;a keye' tjeks wjia:djl T!IOh jeä ud;%djlska .ekSug wjYH fjkjd' 7' Enzyme inducing drugs wlaudfõ tkaihsu W;af;ackh lrk Griseofulvin, Rifampicin, Carbamazepine jeks T!IO ,nd .kakd ldka;djkag äïn msgùu idudkH T!IO ud;%dj u.ska

78

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

by; fya;= lsisjla fkdue;sj yÈis Wm;a md,k fm;s ksjerÈj Ndú;d l, wjia:djl§ jqj;a .eí .ekSug iq¿ wjodkula ;sfnkjd' ta ksid wkdrlaIs; ,sx.sl tlaùu isÿù i;s ;=kla we;=,; idudkH f,i Tima ùu isÿ fkdjqkfyd;a" uq;%d mÍlaIdjla u.ska .eí f.k ;sfíoehs fidhd ne,Su iqÿiqhs' ffjoH pdñkao udf;dg W;=re fld<U YslaIK frdayf,a m%ij yd kdß frda. úfYAI{jrfhl= jYfhka fiajh lrk w;r iïudk,NS vog.lk fjí wvúfha ixialdrljrhd fjhs' wdisß fikag%,a frday," kjf,dal frday," khskafj,aia frday,"fcdaima f*f¾i¾ frday," kjf,dal frday, ^ó.uqj&" ,Sikaia frday, ^rd.u& yd fu,aiagd frday, ^rd.u& hk ia:dk j,oSo fuu ffjoHjrhd yuqúh yel' DM

doctormagazine.lk


D•Magazine /

Face mask udia tfla yrs me;a;

How to wear a disposable face mask the right way and make it fit better

udia tfla yrs me;a; mdg udiala tl yeu fj,dfju m,¢kak ´k ks,a mdg me;a; t<shg ysákak' mdg udiala j, f,ah¾ia ;=kla ;shkjd' ks,a mdg .d, ;sfhkafk water proof f,ah¾ tlla' ta lshkafk tal yryd f;;ukhla .uka lrkafk kE''' iqÿ mdgg ;sfhkafk Absorbance layer tlla' talg f;;ukh Wrd.kakjd' ueo ;sfhkafk Filter layer tl' t;kska ;ud úIîcldkaÿ lrkafk' ta ,laIK u; mokï fj,d ;ud ks,a mdg me;a; t<shg fmakak;a iqÿ mdg me;a; wefÕa .Efjkak;a jYfhka m<¢kafk' doctormagazine.lk

Tnf.a yqiau" leiai tlal hk úIîc iqÿ f,ah¾ tlg Wrd.kakjd' tajd t<shg hk tl *s,ag¾ tflka je<flkjd' t<sfh úIîc ;shkjd kï tajd c, jdIam tlal Tnf.a kyhg" lgg tk tl kj;skjd' Waterproof layer tl ksid' hï fyhlska Thd iqÿ mdg t,shg fmakak we|f.k ysáfhd;a ta úIîc tajg Wrd.kakjd' Bg miafi udiala tl;a tlal tajd Thdgu yß fjk flfklag yß fndaùfï bvla ;shkjd' ks,a mdg f,ah¾ tflka tfyu wjodkula we;sfjkak bv wvqhs' ;j;a fohla''' udiala tl m<|sk úg me;a; Wv hg udre lr.kak;a fyd| kE' udiala tlla ksmoùfïoS tys by< odrfhka kdia l=yr jefykak ´ks' thg myiqjla jkq msKsi udiala tfla Wv me;a;g fjkakg keúh yels" kyhg nod .; yels Wml%uhla (Stiff Bendable Edge) fhdod ;sfnkjd' th hgg ;sfh úosyg udiala tl me<ªfjd;a th r|d ysákafk kE'''' fkdoekSu kdifhka my<g udiala tl jefgkjjd' kdia l=yrh ksrdjrKh ù Tn;a" Tn ksid Tfí <Õ bkak Woúh;a wkdrlaIs; fjkjd' fï ksid me;a; udre fkdlr" Wv hg;a udre fkdlr ksjerosj udiala tl me<|Sfuka Tng úYd, /ljrKhla ,efnkjd' DM Watch it... udiala ksjerosj Ndú;d lrk wdldrh fï ùäfhdafjka wmQrejg úia;r lrkjd''' blob:https://www.facebook. com/317764f7-66cb-44a9-9af9

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

79


D•Magazine /

Physiotherapy ..k.dñkag;a fN!;Ñls;aidj

ßÊfõ wd¾hd <ud frdayf,a fN!; Ñls;ail wêldß cd,sh Wvqje,a,

wNHjldY;rKh udkj ixy;sfha iqúfYaIS úch.%yKhla' wcGdldY;rK hq.fha ,dxflah wmg wfmau w;aoelSï ke;suq;a wcGdldY ;rKh .ek wka rgj,g fukau wmgo we;af;a fkd;s;a l=yq,la' c.;a ;,fha wNHjldY jHdmD;s j, ,dxflah úoHd{hka /ilau isákjd'

IMPORTANCE OF PHYSIOTHERAPY IN SPACE

..k.dñkag;a fN!;Ñls;aidj

wNHjldYfhaoS fN!;Ñls;ail jHdhdu ke;s jqfKd;a isÿjk w,l,xÑh 80

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

miq.sh fmnrjdß udifha kdid wdh;kh u.ska id¾:l f,i wÕyre f,dalhg hejQ frdaj¾ hdkh u.ska isÿlrk ,o m¾fhaIK''' tkï tys mfia we;s Lksc ,jK" c,h" jdhqf.da,fha ixhq;sh" úlsrKYS,s;djh" N+f. da,Sh msysàu jeks lreKq rdYshla fõ' tys isg tjk ióm PdhdrEm fï ms<sn|j Wkkaÿj ;j ;j;a jeä lrhs' bf,dka uialaf.a SpaceX iud.u 2030 jk úg ñksiqka iys; hdkhla wÕyre f,djg heùugo" 2050 jk úg ñ,shkhla

doctormagazine.lk


muK jk ck;djla tys mÈxÑ lrùug ie,iqï ilia lr ;sfí' ;jo fï jk úg;a ñksiqka iys; wNHjldY kej;=ï f;dgqm< mDÓúfha llaIfha mehg ye;emau 15"500l muK fõ.fhka .uka lrhs' wNHjldY uOHia:dkhl idudkHfhka wNHjldY. dóka yh udihla muK ;u b,lal imqrd,ñka /|S isà' .=re;ajdl¾YKhg tosßj jdhq f.da,fha mdfjñka" ;u cSú;ho md,s; ;;a;aj hgf;a /l.ksñka b,lalo imqrd,ñka lrk fï ld¾hh myiq tlla fkdfõ' wo wms Tng lshd fokafka fï wNHjldYfha§ .=re;ajdl¾IKh fkdue;s ùfuka wm YÍrhg fjk n,mEu iy th j<lajd .; hq;= wkaou;a tf,dj fuf,dj fjki fuhhs ² udkjhka jk wm mßKduh ù we;af;a mDÓúfha .=re;ajdl¾IKh" jdhqf.da,Sh mSvkh iy WIaK;aj jeks idOl u;h' jdhqf.da,hla fkdue;s wNHjldYh doctormagazine.lk

bf,dka uiala hkq ol=Kq wm%sldfõ Wmka wefursldkq cd;sl Ok l=fõrfhls' f,dalfha wxl tfla jHjidhlfhls' kj ksmejqï lrefjls' wefußldfõ le,sf*dakshdfõ Tyq wNHjldY m%jdyk ksmehqï ìys lrk oejeka; wdfhdackhla jQ iud.ula ìys lf<Ah' tu SpaceX iud.u msysgqùfï Tyqf.a wNsm%dh jQfha wNHjldY.; jHdmD;s j, msßjeh ieA<lsh hq;= muKlska wvq lsÍu yd wkd.;fhaoS wÕyre f,dalfha ñksia ckdjdi we;s lsÍuhs

ßla;hls' wdYajdi m%dYAjdi lrkakg .kakg yqiau fkdue;s jQjfyd;a úkdä y;rla jeks ld,hlÈ Tn ñh hhs' tys we;s wêl YS;,hg Tnf.a weia fnda,h >k ù wkaO fõ' ;jo wfma jdhqf.da,fha ´fidaka ia:rfhka iQ¾hhdf.a úlsrK fmÍ hk neúka wmg mDÓúfha § úlsrK j,ska fjk ydksh wvqh' kuq;a wNHjldYfha§ wka;rdhldÍ úlsrK j,g ksrdjrKh jk neúka ifï ms<sld jeks frda. we;s fõ' ² wNHjldY uOHia:dkh fõ.fhka p,kh jqj;a wNHjldYfha jdhqf.da,hla ke;s ksid >¾Ikhla fkdue;s neúka tu fõ.h Tjqkg fkdoefka' wNHjldY kej;=ï uOHia:dkfha .=re;ajh fkdue;s neúka tys isák whg zzWv yd hgZZ hk ixfõokh .s,syS hhs' ² wNHjldY uOHia:dkh ;=< .=re;ajdl¾IKh fkdue;s ksid isgf.k isàu yd weú§u wmyiq neúka wiaÓj,g YÍrfha nr fkdjefÜ' túg wiaÓj, >k;ajh wvqfõ' tkï Èrdm;a ùu fyj;a Tiaáfhdafmdfrdaisia ;;a;ajh b;d fõ.fhka we;sfõ' mDÓúfha isákjdg jvd oi .=Khlska muK Tiaáfhdafmdfrdaisia fjk fõ.h jeäfõ' ;jo jl=.vq j, .,a we;sùfï wjodkula we;'

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

81


D•Magazine /

Physiotherapy ..k.dñkag;a fN!;Ñls;aidj

fmaYs - isrer r|d .ekSug wNHjldYfhaoS we;af;kau fmaYs wjYHo fkdfõ' fmaYs j,ska t;rï M, m%fhdackhla fkd. kakd ksid tajd msßfyhs' tajd wdrlaId lr .ekSug fN!;Ñls;ail jHdhdu wjYH jkafka fïksidh'

wNHjldYfhaoS wmf.a isref¾ bkaøsh j,ska jvd;au wk;=rg ,lajkafka wfma fmaYskah' Y=kH .=re;ajh hgf;a fïjd m%fhdackhg .ekSula fkdjk fyhska fmaYs msßfyhs' laIh fjhs' fï ;;a;ajh j<lajd fkd.;fyd;a kej; mDÓúhg tkafka ñksia iels,a,ls' fï ksid wNHjldY.dyska fmaYs Yla;su;a lr .ekSfï fN!; Ñls;ail jHdhdu j, ksrka;rfhka fhosh hq;af;ah' wNHjldY.dñfhla ARED wdOdr lrf.k fmaYs j,g jHdhdu ,ndfok whqre fuys oelafjhs'

² fï ;;a;ajh ksid wNHjldY kej;=ï f;dgqmf<a isák wh iy wNHjldYh ;rKh lrk ish¨‍ fokd fN!;Ñls;ail jHdhdu uekúka ie,iqï iy.;j ,nd.; hq;=h' ke;fyd;a Tjqka kej; mDÓúhg wd úg isg .ekSug mjd fkdyels fõ' ta udxYfmaYs isyska ù wiaÓ Ldokh ù iunr;djh .s,syS hk neúks' wNHjldYfhaoS wNHjldY.dóaf.a isref¾ we;sjkl fjkialï fud<h - wka;ÍlaI lsrK" kskaog we;s wmyiq;djh yd wd;;sfha n,mEu ksid isref¾ ;=<s;;djh kej; kej; iSreudre lr.kakg fud<h W;aiql fjhs' msgfldkao - iajNdjfhkau wNHjldYfhaoS Tn Wiska ;rula jeäh' Y=kH$laIqø .=re;ajdl¾IKh fya;=fjka wka;¾ lfYarel wjldYh ;rula jeä fjhs' yDoh - mDÓúfhaoS muK jQ W;aidyhla reêrh fmdïm lsSug wjYH fkdfjhs' fï ksid jdyskS lsishï ixfldapkhlg ,la ùula isÿ fjhs' fïfya;=fjka kej; uõ f,dalhg meñKS iekska lsishï .eg¿ldÍ ;;a;ajhlao we;sfjhs'

82

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

fuh j<lajd .ekSug fN!;Ñls;ailhka wcGdldY.dókag Èklg meh fol yudrla jHdhdu y÷kajd fohs' ta úÈhg fudjqka i;shg Èk yhla jHdhdu wksjd¾hfhka l< hq;=hs' tfukau lsß" l=vd ud¿ jeks le,aishï wêl wdydr Tjqka ,nd.; hq;=h' laIqø .=re;ajdl¾IKh ;=< YÍrfha Plasma jeks ;r, j, mßudj wvqfõ' Plasma wvq jQjfyd;a fiiq ffi, fldgia j,g Tlaiscka f.k hEu ÿIalr fjhs' jHdhdu u.ska fuu ma‍,iaud m%udKh hï muKlska jeäfõ' reêr ixirKh wvqjQjfyd;a ..k.dñka la,dka; ùug bv we;' jHdhdu u.ska reêr ixirKh jeä ù la,dka; ùuo j<lajd .; yel' fuys§ fN!;Ñls;ail jHdhdu f,i pl%Sh doctormagazine.lk


zzw¾f.dógrhZZ Ndú;d lrhs' th nhsisl,hla jeks WmlrKhla jk w;r fmv,a lsÍu tys m%Odk l%shdldrluhs' fuys§ yDo iamkaok fõ.h mßlaId lsÍu myiqjk w;r fldmuK jev m%udKhla isÿlrkjdo hkak ixLHd;aulj uek ne,sh yel' fuys§ Thredmill u; weú§u weglgq iy udxYfmaYs ksfrda.Sj ;nd .ekSug w;sYhska jeo.;ah' .=re;ajdl¾IKh fkdue;s ksid ñksiqka mdùug fya;= jk neúka ..k.dñka weúÈk mDIaGhg r|jd ;nd .ekSu i|yd má iú lr we;' CEVIS ^Cycle Ergometer with vibration isolation and stabilization system& hk WmlrKh ..k.dñka ksfrda.Sj ;nd .ekSu i|yd b;d jeo.;a fõ' fï WmlrKfha jdä ùug seat tlla fkdue;' ta .=re;ajh fkdue;s neúka jdä ùug fkdyels ksidh' wNHjldYfhaoS lrk jHdhdu Cycle Ergometer nhsisl,hla Wmfhda.S doctormagazine.lk

wNHjldYfhaoS wfma Wi jeä fjkafka wehs@ fldªweg w;r ldáf,ac wjldYh úia;drkh ùu ksid wNHjldY. dókaf.a Wi mDÒúfhaoS we;s m%udKhg jvd hï m%udKhla jeä fjhs

lrf.k fmâ,a lsÍfuka ,nk jHdhduh Treadmill weúoSu yd ye,afï osùfï fuu jHdhduh mD;=úfhaoS wm lrk jHhduhuh' fuu jHdhdu lsÍfïoS wNHjldYfhaoS we;sjk mdùfuka ñoSug máhla mrdihl bvla u; iú lr we;' Resistance Exercise Device (RED) fuh nr bis,Sug iudk hka;%hlska isÿ lrk jHdhduhls' rn¾ nEkaâ" mq,s fukau iafldÜ jHdhduho fuysoS isÿ fjhs' fN!;Ñls;ailjreka fuu wNHjldY .uka j, § ..k.dókag jHdhdu lsÍug Theraband kï jk rn¾ má jeks WmlrK Ndú;d lr;s' i;=gg ldrKh kï bÈß oYl lSmh ;=< Tng úfõlhla .ekSug wNHjldYh ;=, ydrish fofkl=g tljr kej;sh yels fydag,hla fï jk úg;a ks¾udKh lrñka ;eîuhs' fï ;;a;ajh ;=< úoHd{hkag ú;rla fkdj idudkH ñksiqkag;a mjd wNHjldYhg heug yels jkjd we;' tneúka fujka l=yq, okjk ixpdrhl fhoSug Tn;a woyia lrkjd kï fuys oelafjk f;dr;=re Tng w;sYhskau m%fhdackj;a jkjdg lsisÿ ielhla ke;' DM May 2021

DOCTOR MAGAZINE

83


84

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk



D•Magazine /

Early childhood learning l,n, orejd'''' meyeir orefjla njg m;al< yeá

Relationship with Nature:

Its Importance Early childhood learning <ud f,dalh

ffjoH rxð;a tï ví,sõ wfíj¾Ok

86

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

l,n, orejd'''' meyeir orefjla njg m;al< yeá

doctormagazine.lk


˜‍wfka fvdlag¾ fuhd yßu l,n,hs' yeufoau weo, odkjd''' tl ;ekl ;sh, jevla lrkak;a wudrehs'' .=rejre;a ks;ru meñKs,s lrkjd''''˜‍ zz nndf. ‍jhi lSho'''@˜‍ zzjhi wjqreÿ 9hs'' y;f¾ mka;sfha'''' jev;a wvqhs lrkjd''' wjOdkh;a wvqhs'''˜‍ zzfmdä ldf,u b|,''''o'''@˜‍ zzfofla ;=fka mka;sfha b|, ;uhs jeä'''˜‍ wjOdkh wvqlu - iEu úgu cdk u.ska muKla fufyhjk fohla fkdfõ' orefjl= hulg tald.%j ;;amr lsysmhl isg úkdä lsysmhla olajd fufyhùu iuyr úg b;d iQlaIuj l< hq;= fohla''' ta i|yd hï m%udKhl fyda wjfndaOhla foudmshka i;=j ;sîu b;d jeo.;a'''''' zzmq;d fufy tkak''''fï ljqo okakjdo'''@˜‍ ud jir ;=k yudf¾ fyda y;f¾ jQ ld,hl uf.a

doctormagazine.lk

f.d¿fn,af,laf.a p¾hd ksrSlaIKfhka cSú;hg fndfyda jákd foa tla lr .ekSug ud mqxÑ ikaosfha uf.a mshdKka lshdÿka mdvu uf.a cSú; u;l fmdf;ys wurKsh igykla jkq we;'

;d;a;d ug l;d lr f.d¿fn,af,l= fmkajQ whqre ug wog;a isysfõ''' zzfï f.d¿fn,a,d''''˜‍ ;d;a;d ug biaf;damamqfõ isfuka;s .eÜfÜ jQ ueá .=,shla jeks hula fmkajq nj u;lh' th isfuka;s .eÜgg we,S ;sìks' th if;l= nj;a th .uka lrk nj;a ud ÿgqfõ ke;' zzThd álla fj,d wE;g fj,d n,d bkakflda''''˜‍ zzwehs ;d;af;a'''''@˜‍ zz‍n,d bkakflda''˜‍ lshQ ;d;a;d fjk;a jevlg .sfhah'

by; l<n, l< orejdg ud mejrE tla fohla jQfha orejdf.au w;ska f.org f.fkk uqx weg wyqrla isgqjd u;=jk me, .ek Èkm;d ,sùuhs'''' uq,È wïudf.a n, lsÍug uqx weg isgjQ ;ekg .sh orejd i;shla hk úg wef|ka ke.sÜg .uka uqx me< ne,Sug ÿjkakg mqreÿ úh''' May 2021

DOCTOR MAGAZINE

87


D•Magazine /

Early childhood learning l,n, orejd'''' meyeir orefjla njg m;al< yeá

ud b;du l=;=y,fhka tu ueá .=,sh foi n,d isáfhñ''' th b;du fyñka .uka lrk nj m<uq j;djg ud ÿgq w;r'''' th wka ljrla j;a fkdj" cSjudk if;l= njo mila lr .;af;ñ''' ud oek isá ish¨‍u i;=ka oefkk ;rul fõ.fhka tfy fufy .sho Wf.a lïue,slu'' ug johla úh'' uu fldagq lene,a,lska W!g myrla .eiqfõ W! fõ.fhka ÿjdù hk woyiska jqjo''' W! .=,shla njg m;a ù kej;sks''' kej; ál fõ,djlska È. yeÍ .uk mgka .;s''' bka miq l=vd ld,fha ud wkka;j;a f.d¿fn,a,ka foi n,d isg we;af;ñ'''' Wf.a msgq miska W! hk mdr rgyqkq len,sj,ska weo we;af;ñ'''' uu f.d¿fn,a,df.kao fndfyda foa W.;af;ñ''''' by; l<n, l< orejdg ud mejrE tla fohla jQfha orejdf.au w;ska f.org f.fkk uqx weg wyqrla isgqjd u;=jk me, .ek Èkm;d ,sùuhs'''' uq,È wïudf.a n, lsÍug uqx weg isgjQ ;ekg .sh orejd i;shla hk úg wef|ka ke.sÜg .uka uqx me< ne,Sug ÿjkakg mqreÿ úh''' Èklg uqx me, .ek jdlH folla ,sùug orejdg ndr ÿka w;r''' ojia oyhla hk úg'''' zzuf.a uqx me,˜‍ .ek orejd l;d lrkakg úh'' ojig lsysm jrla uqx me< kerUq orejd me,j<g j;=r oeóu" me< .ek ,sùug wu;rj me< .ek m%Yak weiSug;a fjk îc j¾. isgqùug wïud iu. l;d lsÍug;a mqreÿ úh''' orejdf.a l<n, lsÍu u|la wvq jQ w;r wïudg Wmfoia § ;snqfKa''' l,n< lrk úg me,Eá .ek l;d lrk f,ihs' zzn,kak mqf;a uqx me, mQid md.hs˜‍ zzwo uqx me, fldÉpr Wio''@˜‍ zzn,uq uqx me,j, w¨‍;a w;= od,o''@˜‍

88

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

orejd l%u l%ufhka yS,E lr .ekSug fuu Wml%uhla orejdf.a wïudf.a lemùu;a uy;a m%fhdackj;a úh''''' ´kEu orefjla îchla isgqjd wju Èk 20l Èk fmd;la tl È.g kSÍlaIK uÜgñka mj;ajd .;fyd;a tu orejdf.a' ² is;Sfï Yla;sh' ² ;d¾lsl Yla;sh' ² ksÍlaIK ksmqk;djh' ² lreKq f.dKq lsÍfï l=i,;djh' ² bjiSu ² jd¾;dlrKh ² úplaIK nqoaêh ² úoHd;aul l%uh fndfyda ÈhqKqjg m;a jkq we;''' iEu jirlu foieïn¾ udifha ksjdvqfõ§ fuh lsÍfuka Wiiafm< orefjl=g Wjo uy;a ufkdauh nqoaêuh m%;sM, ,nd .; yelsh' DM The writer is a Medical Doctor graduated from North Colombo Medical Faculty. He is a practising as a Mortivator, Positive thinker, Mortivational Lecturer.

doctormagazine.lk


D•Magazine /

Dr. Vineetha Ranjani Fernando ld;a ljqre;a ke;sj w.= ms,l ñheÿKQ <ud frda. úfYAI{jßh

Dr. Vineetha Ranjani Fernando cSú;h .ek .eUQßka is;kakg hula'''

ld;a ljqre;a ke;sj w.= ms,l ñheÿKQ <ud frda. úfYAI{jßh bkaÿu;S chfiak | Ndr; .=K;s,l wdj¾ckdj

miq.shod <ud frda. úfYaI{ ffjoH úkS;d rxckS m%kdkaÿ uy;añh wr,.xú, frdayf,aÈ ñh.sh lK.dgqodhl mqj; jd¾;d jqKd'''ish¿ hi biqßka msß fld<U l=reªj;af;a ksfjil bmso" l=ur wOHdmkhlao ,nd fuf,dj W;=ïu jD;a;Shla jQ ffjoH jD;a;Sfhao ksr; ùug''' ´kEu ldka;djlf.a wdorKSh wfmalIdj jQ m;sl=,h" iudc ;;a;ajh yd ñ, uqo,a j,ska wdVHj isáh;a weh wjika ld,fha wfkal ÿlaL fodaukiaihka úkafoa ta ish,af,au we;s ksiaidr;ajh losug f,dalhg fmkajd foñks' fï b;d ÿIAlr wr,.xú, m%foaYfha" wr,.xú, frdayf,aoS ;u osú ießh ksud l< <ud frda. úfYaI{ ffjoH úkS;d rxckS m%kdkaÿ uy;añh .ek bkaÿu;S chfiakhka óg l,lg fmr ,shQ ixfõoS igykls'

doctormagazine.lk

2015 cQks udifha tla oskfhl uu;a uf.a orejkq;a'' wr,.xú, miq lrñka .uka lrñka isáfhuq''' fjfyr., uyje,s .ïudkhls'' tys md¨‍jg .sh le,Ejg jeiqKq .nvd ldurhl bÈßmsg uy¨‍ ud;djla ìu b|f.k isáhdh''' lmq mq¨‍ka l=,a,la n÷ ysiefla b;d l=vdjg Wkaä fldg .eg.idf.k isgs t;rï fkdWia weh" wõjgu ms<siaiSu ksidu w÷re jQ iu nqre,a ù t,a,S /<s .eiS ;sfí''' iqÿ meye;s yeÜghla iy Ö;a;hla we| ìu wE¢f.k isá wE iómhg .sh wm wE weu;+fjuq' zzljqo fï'' wfka ug weye fmakafk kEfk'' mqf;a'' hka;x Pdhdjla ;ud fmakafk w÷k.kak kx nE'''˜‍ ta fudfydf;a;a wef. Wl=f,a l=vd n,,a meáfhls'' jgd msgdfj wE jg fldgf.k isák n,a,ka ixLHdj oyhla fod<yla jkakg we;'' n,¨‍kao t;rïu jQ m%udKhls'' wef.a wf;a WKQiqu ,nñka isá l=vd n,,a meáhd wef.ka ñ§ hkakg ;e;a l<o wE

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

89


D•Magazine /

Dr. Vineetha Ranjani Fernando ld;a ljqre;a ke;sj w.= ms,l ñheÿKQ <ud frda. úfYAI{jßh

megjd ;Èka w,a,df.ku isákakSh'

uyje,s ìï j, ck;djg wkqmfïh fiajhla l<d

zzwo uu fmkaIka tl .kak wr,.xú, .shdfk''' b;ska uf. fï <uhs ál nv.skafk'' kkaod .shd lEu ál wrka tkak'''t alhs fï bkafk''˜‍ uf.a îîiS ixfoaYh fjkqfjka fiajh lrk Èh‚h''' wE wu;d ;ukaf.a fiajd ia:dkh lSjdh''' wya''' ta uy¨‍ fofk;a j,g wd wdf,dalh'' yßhg wef.a kEfhl= yuqjqKd jeksh''' b;ska fï ls,sá uy¨‍ ud;dj'' t;eka isg'' l;d lf,a iyuq,skau bx.%Sis nisks''' ta yf~ys jk fm!reIh wef.a lS¾;sOr w;S;h ysf;a we| fmkajhs''' <ud frda. ms<sn| úfYaI{ ffjoH úkS;d rxckS m%kdkaÿ kï jQ fï brKfï iroï ,o úfYaI{ ffjoHjßhf.a l;djhs' zzuu bf.k .;af;a fld<U ‍f,aäia fld‍f,aÊ tfla'' f.j,a ;snqfKa l=re÷j;af;a' ta lshkafka fld<U y;''' uu bf.k .;af;a bx.%Sis udOHfhka'ZZ 90

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

zzmdie,a wOHdmkfhka miafia uu fld<U úYAj úoHd,hg we;=¨‍ jqKd' ud iu. w,a,mq fïifha ;uhs uydpd¾h ldf,da fmdkafiald ysáfha' miqmi fïifha bf.k .;af;a uydpd¾h ;siai ú;drk' ;j;a me;af;ka ysáhd *¾kekaä is,ajd lsh, flfkla' thd miqj rg .shd' thsg miafia ug uqk .eiqfk keye'ZZ

doctormagazine.lk


zzwm úNd. iu;a jqKdg miafi frday,a j,g odkjfka' uu uq,skau oeïfï fld<U uy frdayf,a ´mSä tfla ffjoH ms wd¾ weka;ksia hg;g' thsg miafia ug ßÊfõ <ud frdayf,a uq,au m;aùu ,enqKd' ug Èk jljdkq kï yßhg u;l keye'ZZ

fudav ñksfyla''' n,kak yduqÿre flfkla lsjqfõ kE - isjqr od.;a; fudav ñksfyla ug fjä ;sín lsjqj" thsg miafia fndaf,a jdf.a mqxÑ meáfhla jqKq wkqr;a tlal ue;sksh;a wvdf.k wdj ug fydogu u;lhs'''ZZ Th lshkafka 1959 iema;eïn¾ 26 od .ekh' zzud iu. w,a,mq fïifha ;uhs uydpd¾h ldf,da fmdkafiald ysáfha' miqmi fïifha bf.k .;af;a uydpd¾h ;siai ú;drk' ;j;a me;af;ka ysáhd *¾kekaä is,ajd lsh, flfkla' thd miqj rg .shd' thsg miafia ug uqk .eiqfk keye'ZZ

wE fld<U <ud frdayf,a iSud jdisl fiajfha fhÿfKa hehs lshk jir ms<sn|j ug bÕshla ,enqfKa tys§ wE u;lfha ;snqKq tia ví,sõ wd¾ ã nKavdrkdhl uy;df.a >d;k isoaêh .ek wE lrk wdj¾ckfhks' zzwms Tlafldu ÿj f.k wdj' t;fldg nKavdrkdhl uy;a;h fudloao okakjo lsjqfõ@ isjqr od.;a; doctormagazine.lk

zzuu iSudjdisl mqyqKqj ,enqfõ fnd/,a, ßÊfõ <ud frdayf,ka' mqyqKqfjka miafia fld<U k.r iNdfõ ffjoH ks,Odßkshla úÈyg jev l<d' ta w;f¾ <ud frda. úfYaI{hl= ùug bf.k .;a;d' uu újdy jqKd' uf.a iajdñmqreId oka; ffjoHjrfhla' uf.a wïuhs" ;d;a;hs mÈxÑ fj,d ysáfha .ïmy úis jeks ie;mqï lKqj <Õ ;snqKq .=Kj¾Ok udjf;a' wfma mjq,g

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

91


D•Magazine /

Dr. Vineetha Ranjani Fernando ld;a ljqre;a ke;sj w.= ms,l ñheÿKQ <ud frda. úfYAI{jßh

hula lula ;snqKd' uu újdy fj,d ál ojila .shyu uf.a ieñhd uereKd' Bg miafia uf.a wïud ;d;a;d;a uf.ka ioygu iuq.;a;d' uu ;ksjqKd' Th w;f¾ ;uhs uu m;a;f¾l oelafla uyje,shg wkqnoaê;j jev lrkak ffjoHjßhla .kakjd lsh,d' ta wkqjhs uu fmdf<dkakrefj foysw;a;lkaäh uyje,s l,dmhg wdfj'''ZZ zzuu foysw;a;lKaähg hkfldg ug frday,la ;snqfKa keye' ta me;af;a yqÕla whg ue‍f,aßhdj yeÈ,d' fjk;a frda. j,g;a f.dÿre fj,d' ta jf.au hqoafo;a weú,s,d ;snqfK'''˜‍ jir ;=kl ÿIalr fiajhg wd wehg h,s úY%du .kakd f;lau tysu fiajh lrkakg úh'' ta ye;a;Efj oYlfha w.Nd.h úh' fï w;f¾ h,s;a wef.a Ôú;hg jika;h meñK ;snqKdh'' ysre fkdnisk wêrdcHfhka kef.kysrg meñks rdcH fkdjk ixúOdkhl ffjoHjßhl f,i wE h,s l%shdldÍ idudðldjl úh''' ta lKavdhu;a iuÕ meñ‚

92

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

foayh osk myla wr,.xú, frday,a uD;YÍrd.drfha

fcda¾Ê kï iqÿ uy;d''' fï iqkaor ffjoHjßhg kej; Ôú;h ÿkafkah''' fiajfhka úrduhla ,o yeu úfglu Tjqyq Ôú;h úkaf|dah'' úfgl t,aààB fjä WKav Tjqkaf. ysia u;ska mshdUd hkafkah''''' tfy;a Ôú;h ìysiqkq ke;''' ;u / ljrKhg flfkl= isákafkah'' wjia:d .Kkdjlau fcda¾Ê yd ngysr rgj,a lsysmhlu pdßldfõ fhÿkq wef.a ta u;lh isysm;a lroa§ b;d .eUqre wdjdghl .s,S ñ,sk ù ;sfnk wE oEia l÷,ska È,sfikakg úh' uu wef.a ksokldurhg we;=,a ùñ''' zzálla .|hs'''' mßiaifuka hkak''˜‍ wE mjikafka i;Hhls'' '' tys we;af;a l=uk ÿÕolaoehs fjka lr .; fkdyel'' n,a,ka" n,¨‍kag fnodfok ,o wdydr mdk ms¨‍Kq ùfukao" ls,sá mßirfhkao fld;eklska tk ÿÕolaoehs ug fkdf;af¾''

doctormagazine.lk


zzuu bf.k .;af;a fld<U ‍f,aäia fld‍f,aÊ tfla'' f.j,a ;snqfKa l=re÷j;af;a' ta lshkafka fld<U y;''' uu bf.k .;af;a bx.%Sis udOHfhka'ZZ zzI worked so hard more than Love ˜‍ wE tfia ms<s;=re ÿkakdh''

tys w÷re uq,a,l mlsia fmÜáhla u; we;srE froaols' ta wE ksok ihkhhs'' tys mfil leã ì|S .sh nE.hla fõ' yÜá uqÜá lSmhla yereKq úg wef.a nexl= fmd;" ÿ¾j¾K jQ .=jka .uka n,m;%h" ffjoHjßhl f,i fiajh l< nj i|yka h;=re ,shkh l,a Èrd.sh lvodis lSmhlao tys fõ' wE wjika jrg .=jka .ukl fh§ ;sfnkafka 1999 iema;eïn¾ 09 Èkh''' ta .uk wE f.dia ;sfnkafka ì%;dkHhgh'' ta .ek wikakg wEg Èk jljdkq u;l ke;' tla;rd Èfkl fcda¾Ê ;u ujqìu fj; .sfha kej; meñK''' wehj ì%;dkHfha iaÓr mÈxÑhg /f.k hk njg fmdfrdkaÿ fjñks''' wE n,d isáhdh'''' Èk i;s udi wjqreÿ .Kka f.fjoaÈ;a wE Tyq meñfkaú hehs n,dfmdfrd;a;= jQjdh'''wk;=rej wE Tyq fidhd hkakg ;SrKh l,dh''' ˜‍ thd ueß,d'''' fmd,fÕla oIaG l< nj ;uhs thdf. kEfhd lsõfj'''' Tõ tal we;a;'''' Ôj;=ka w;r Wkakd kï thd tkj'''˜‍ uf.a Èh‚hl wdorh .ek fudlo ysf;kafk'''uEï hhs úuiSh'' doctormagazine.lk

ta jljdkqfõ fi!LH wud;Hjrhdj isáfha ffu;%smd, isßfiak uy;dh' ˜‍ wfka ffu;%Sg lshkakfld uu .ek'' ta ldf, uyje,sfhÈ ks;r udj yuqfj,d ;snqK''' ffu;%S okakj kï ughs fï uf. yqr;¨‍kaghs Ôj;afjkak ;ekla yo, fohs'''˜‍ ˜‍uf. weye fmakafk kE'' tal;a ikSm lr.;af;d;a fï .ïj, <uhskag bx.%SiS álla W.kakf.k ug ;j ál l,la ysáhEls''' ‍ta jk úg;a wehg jhi wjqreÿ 80 ls'' tfy;a fyd| isys nqoaêhlska l;d lrkakSh' kkaodj;S uyje,s l,dmfha ldka;djls' wE fï uy¨‍ fjo ud;djg;a n¨‍ n,,a mrïmrdjg;a ;u ksjfia Whd msyd f.k;a fokakSh''' wE fl;rï Wiia udkqISh .;s we;a;sfhlao@ May 2021

DOCTOR MAGAZINE

93


D•Magazine /

Dr. Vineetha Ranjani Fernando ld;a ljqre;a ke;sj w.= ms,l ñheÿKQ <ud frda. úfYAI{jßh

lgq muks' ud;djg f.kd n;a msÕdfka jQfha fidahd óÜ muKs'''

<ud frda. úfYAI{ ffjoHjßhl fia .; lrk ,o iufha ffjoH rxckS m%kdkaÿf.a fiahdrejls

uilg jrla fï ud;dj legqj nexl=jg hk kkaodj;S úY%du jegqm .kakg wehg Wojq lrkakSh''' zzuu kkaodg remsh,a 6000$} fokj''' ughs uf. fï n¨‍ <uhskaghs lEu nvq ál f.k;a Whd fokjdg''' ux lshd ;sfhkafk fyd| w¨‍;a ud¨‍ f.ke;a Wh, fokak lsh,'''˜‍ wm tys .shod''' t;=ñh jdäù isáfha úY%du jegqm /f.k tk w;ruÕ lv ukaäfhka uilg lEu îug iEfykakg .;a ud¨‍ t<j¨‍ msßjeiaio kkaod w; wef.a ksjig hjd wk;=rejh''' ud¨‍ ñ,§ .;a nj lSjo''' kkaod wm t;ek ys¢;a§ n¨‍ mrïmrdjg f.kd n;a j, ;snqfKa lrj,

94

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

wE wm iuÕ uy¨‍ ud;djg wdvmd,so lsfhõjdh' zzfï n,af,d f.dvla yodf.k wmamsßhdfj nE''' fuhdf. u, flda,ï'''' bx.%Sisfhka n,a,kag l;d lr lr bkakj''' msiaiq fuhdg''˜‍ meyeÈ,sju uy¨‍ ud;djg fï ;rñka fyda wdrlaIdj /£ we;af;a uilg jrla ,efnk úY%du jegqm ksid muKla nj oeka wmg meyeÈ,sh''' wfka ta lsisjla fkdjegfyk wE yÈisfha yuqjQ kEoE msßila iuÕ fuka wm yd wd .sh f;dr;=re l;d lrñka isákakSh''' wef.a meyeÈ,s úh;a bx.%Sis ni yeisrùu;a''' wNsudkh fkdkeiqKQ y~;a''' weia jid wikafkl=g wef.a fï Ôj;aùu úYajdi l< fkdyels jkq we;''' abiair uu ks;r fmdf,dkakrefj yhßx jdykhl fld<U tfyu .sfh'''˜‍ zzux oeka wjqreÿ 20 lska ú;r wr,.xúf,ka tydg .syska kE'''ZZ wmg wE fjkqfjka l< yelsj ;snqfka jy jyd j.lsjhq;a;ka oekqj;a lsÍuh''' wfma mqj; m, oeÍh' bka udi lsysmhlg miq ffu;%smd, isßfiak fi!LH wud;Hjrhd f.a kshufhka fjfyr.,g meñKs tjlg fi!LH f,alï ffjoH uySmd, uy;d we;=¨‍ lkavdhula úiska wef.a weia iqjm;a lsÍug fmdf<dkakrej uy frday,g we;=,;a l< nj ie,úh''' wk;=rej ta jk úg;a uyje,s wud;H Oqrho fydnjñka isá ffu;%smd, isßfiak uy;d fï ud;djg Ôj;a jkakg yels mßirhl ksjilao ,nd ÿkafkAh'' tod wm iuq.kakg fmrd;=j wef.a oE; ;rfha w,a,d zzuu blauKgu Tn;=ñh .ek f,daflg lshkjd˜‍ fmdfrdkaÿ jQfhñ''

doctormagazine.lk


˜‍ What ever i'm so happy with them'' If I get any protection, they should get it too˜ wE wúysxilj iskdfikakSh''''' miq.sh osfkl ug t;=ñh .ek h,s wikakg ,enqkdh' uf.a {d;s mqf;l=g weh yuqù ;sfí'''''' foúhkag msx isÿjkakg weh ksremøs;h'''' wg f,da oñka lïmd fkdjkakehs ys; ;rula fyda yslaujd.;a we;eï jfhdajDoaO ujq mshjre wmg lsh;s''' tfy;a woo ug kï wE isysm;afjoa§ oefkk yqiau ysrfjk iq¨‍ mSvdj iq¨‍ mgq fkdfõ''' wef.a urKfhka lïms;j bkaÿu;S chfiak uqyqKq fmdf;a ;enQ miqigykla''' zzúkS;d rxckS ffjoH ud;djf.a foayh miafjks oskh jk úg;a fmdf<dkakrej uy frdayf,a uD; YÍrd.drfha ;nd ;sfnkj' t;=ñhj /l n,d.;a wr,.xú, lcqj;a; .%dufha wi,ajeishka ;djld,sl wdjrK fiú,s iú fldg wdik mkjd fï Èk .Kkdju n,d isákafka mdxYl+,h ,ndoS wehg wjika f.!rjh oelaùughs'ZZ zz´iafÜ%,shdfj isák ñh.sh ffjoHjßhf.a yod.;a mqf;l= ms<sn|j l;djla bÈßm;a ùu ksid''' hï fyhlska kS;suh .eg¨‍jla bÈßm;a fõú lshk ielh u; fmd,Sish foayh ksoyia fkdlr isá w;r miqj ffjoHjßhf.a keÕkshl ms,sn|j ,;a f;dr;=rla u; foysj, m%foaYfha isák wehg fmd,sia mKsúvhla hejQ nj;a lshejqKd' miqj úuiSfï§ tu ifydaoßho frda.d;=rj frdao mqgqjlg iSud ù isák jfhdajDoaO ;eke;a;shla nj;a wef.a b,a,Su wkqj fndfydaúg fyg miqoskfha fjoHjßhf.a foayh fu;=jla t;=ñh n,d .;a whfj; Ndr§ug ufyaia;%d;a ksfhda.hla .kakg fndfyda ÿrg yelsfj;ehs úYajdi lrk nj;ah'ZZ

doctormagazine.lk

l;=jrhdf.a igyk fï ;rïoka mska lrk rgl''' fï ;rï jeäysá Wmia:dkh" .s,fkdamia:dkh w.hk rgl fujka ffjoHjßhla wmg u. yerefKA fldfyduo@ wehg mSvdjlska f;dr cSú;hla .; lrkakg uefrk ;=rdjg fyd|ska n,d lshd .kakg Woõ lrkakg wmg ;snqKQ wjia:dj .s,syqfKA fldfyduo@ f,aÅldjl" iudc l%shdldßkshl jQ bkaÿu;S chfiak uy;añh fkdjkakg fï l;dj wm ljqreka fyda fkdoeku je<f,kakg fyd|gu bv m%ia:d ;sìK' weh ;u iudc hq;=lu l<;a úkS;d rxckS uy;añh wh;a jQ wef.a iudc mx;shg fyda jD;a;Sh mx;shg weh fjkqfjka hula lrkakg fkdis;Su wehf.au wjdikdjo@ fï l¾uho@ ke;fyd;a wfma fkdweiQ" fkdÿgqjdla fuka jQ wd;aud¾:fhau m%;sM<hlao@ DM

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

95


D•Magazine /

yojf;a igyk Wr. wm,

yojf;a igyk Wr. wm, ffjoH Wodrd mqkakñ wurisxy

ySk'''' wm yefudagu ;sfhk ySk'''' weh ySk olskakshla ú;rla fkdfjhs''' olsk ySk ienE lr.kakg W;aiql jk iqkaor hqj;shla'''' rfÜ wka ÿjd orejka fia ue iqkaor <ud ld,hl weh ÿgq zzfodia;rZZ isyskh wo wehg yenEjla fj,d''' oeka wE wef.a msysg m;dk .s,kqka f,i tk uõjreka" mshjreka" iu jhia ;=reKQ iuQyhd" wef.a <ud ld,h isys .kajk ÿj," mq;d,d

96

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

fukau cSú;fha ie|E iufha wmQ¾j w;aoelSï idr úhm;a wdÉÑ,d" iSh,d yuqfõ wmQre w;aoelSï ,nkjd' ta ,nk w;aoelSï wmQrejg wl=re lrkjd' ta igyka j, fudllafoda iqkaor ks¾udKd;aul njla ;sfnkjd' wuq wuqfõ isÿ lrk wd;aóh m%ldYKh" wef.a mrïmrdfõ iqyqrelrkh jQ joka" fmf<ys iqúfYaIS jQ Ndú;dj fukau wef.a úh;a ks¾udKd;aul wd;au m%ldYKh weh fjfiia jákdlue;s ,shkakshla njg m;a lr<d' wE mkaysf|a ks¾udKhka yßu pu;aldr cklhs'

doctormagazine.lk


cSú;fha úúO biõ iam¾Y lrñka ÿl" iem" yelshdjka fkdyelshdjka" w;S;h wkd.;h weiqf¾ foda,kh jk ñksi;a pß; iudc i;a;d h:d¾:jdoS Í;sfhka újrKh lrñka Wodrd mqkakñ wurisxy ;=reKQ ffjoHjrsh ;nk uqyqKQfmdf;a igyka f;dard.;a ks¾udK fm< wo;a wd;aöh jQ igykla''' .iafld<ka j,ska jgjqKq f.orl yeÿk wmg l=vd l, isg i¾mhska wuq;a;ka jQfha ke;' udihlg foylg ierhla or ueiai wiafika ßx.d ú;a l=iaisfha fodfrka tî zzyf,da'''ZZ lshd hk lymdg .erç ydñ" j;af;a u,afmdaÉÑhla fmr<k úg ta hg me‚ j<,a,la fuka orK .yf.k bkakd l=Klgq kdïnd fukau b|ysg ú;a wdvïnrfhka zmZ hkak fmkakd f.or n¨‍rd,,dj l=ms; lrf.k ta Wkaoe,d ;=kafokd l=o,df.k f.g .kakd f;la fmfk mqmamd úrdcudk ù bkakd kd f;dfuda,do wfma Ôú; j,u tla;rd fldgila jQfjdah' jrla l=Klgqjl=g l< wvkaf;aÜgulg mskaisoao doctormagazine.lk

fjkakg fydïn msÜgq nïnqjla ihsia tlg Wÿïudf.k yemS n¨‍jdg i;shla ú;r hk;=re wi,ajeishkaf.a iskyjg Ndckh jkakg jQjd yefrkakg Tjqkag wmf.kq;a wmg Tjqkaf.kq;a lshkakg ;rï ydkshla isÿ fkdjQfhah' <ud ld,h tfia .;jqK;a uf.a zzWr. wm,hZZ werfUkafka *el,aá .shdg miqjh' merisgf,dð ,eí tfla fïi u;" ùÿre fmÜá j, orK .idf.k bkakd tl" tl ihsia khsydñ,d mkylf.a ú;r uD; foay oelSu lsßlcq lkjd jdf.a lshd ysf;kafka ta fudähq,a tfla mdvï lrkakg ;sfhk lreKq oelaldg miqjh' ,xldfõ W.% úI i¾m úfYaI y;rl=;a u| úI i¾m wgdkQjl ú;r;a bkakd nj oekf.k uÈ nj;a tald,df.a msfÜ ;sfhkafka oxje,ao uqÿo" uqÿ kï tllao follao" T¨‍j y;/iao" pmamdldro" T¨‍fõ ;sfhk ,mh l=uk yeve;so" oj,a jrefõ fj,a t<sj, rjqka .ykakg leu;s ljqo@ ?g ?g f.j,a .dfka ylal,x lrkafka ljqo@ wd§ Wkaf.a w,.sh je,.sh uq,.sh úia;r Tlafldau oekka bkakg ´kE nj oekf.k mdvug fldfydu;a m%sh lrk uu'''@ y;ajkla m%S;sfhka mskd .sfhñ' y;rfjks wjqreoafoa zzTialsZZ tlg l,ska ojfia zzl%EuZZ .yk úg hd¨‍fjda fiÜ tl tl;= ù f;,a lrj,dj tl weÕs,a,l uqÿ folla ne.ska ouka bkakd i,a,sldr

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

97


D•Magazine /

yojf;a igyk Wr. wm,

wrdìld‍r oil lord flfkla fldg mnemonic tlla yeÿjd u;lh' tod ? ySkfhkq;a ;,mamd ne| uqÿ oud.;a i¾mfhda uf.a ys; mqrd nv.d .sfhdah' tlaiEï mdia jqKdg miq ál ld,hla wm, fkdlr ysá i¾mfhda i¾ðl,a jdÜgqfõ b|,d ysg,d zzfldafpdala tllaZZ oukakg wdfjdah' wf;a weÕs,s fldKla l=Klgqjl= oIaG lr ;snqKq wjqreÿ ;=kl muK fl,a, wïud biamsß;df,a f.keú;a ;snqfKa i;shla ú;r f.dv fjolï fldg weÕs,s fldK l¨‍ fjkakg mgka .;a;dg miqjh' i;shla ;siafia m%;sÔjl tkak;a fldg hka;ï weÕs,s ;=v muKla l=Klgq ì,a,g § weÕs,a, fírd.;a;;a yeuodu Wfoag ;=jd,h f,yk fõ,dfõ wef.a fõokd;aul ú,dm y~ jdÜgqj lïmd lrñka me;sr .sfhah' i¾mhka oIaG lr tk fmdä tjqka ndr.kafka <ud jdÜgqfjka‍h' l,n, ù bkakd fouõmshka ikaiqka lr ysiaá% .kakg yd orejd mÍlaId lrkakg" fld< .Kka mqrjd f,a mÍlaIK hjkakg" fnda;,hlg tl;= l< f,a tydg fuydg yrjd leá .efykjdo n,kakg uÈjdg fnda;,a j, f.daks ljr j, odf.k /f.k tk i¾m ydñ,dj y÷kd.kakgo wmg isÿfõ' fï udi lsysmhg ta úÈyg i¾m ydñ,d my yhlau fnda;,a j, ke.f.k wm n,kakg meñ‚fhdah' ta wjia:d j, u< i¾mfhl= fjkqjg mK msáka ys,a fnda;,hlg ù ;lal= uqlal= ù bkakd i¾mfhl= f.fkk ñksiqka ieuúgu ud isf;ys ukqIH;ajh ms<sn|j ke;sùf.k hk n,dfmdfrd;a;= kej; o,ajkakg iu;a fj;s' fldfyaj;a ke;s ì;a;sj, .=,a" .ia fnK j,g w;od wyl hk i¾mhka wjqiaid .kakg" ? ueoafoa jqj j;a; fldkl bkakd i¾mhl= fydhdf.k f.dia oIaG lrjd.kakg fmdä we;a;ka yg ;sfnk yelshdj .ek ug f;areï .sfha <ud jdÜgqfõ§h' i¾mhskaf.ka zzb,a,,d ljd.;aZZ wEhskaf.a tfyu l;kaor w;r ;ukaf.a mdvqfõ .ukla hñka ysá khs ydñ yßfha fmdä tld ysgf.k ysá jrog fmdä tldj;a khdj;a fokakdu l=o,df.k jdÜgqjg ÿjf.k wd wjia:d;a ke;sj fkdfõ'

98

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

i¾mhka .ek ,shkakg u;la jQfha myq.sh i;sfha jdÜgqjg wd fld¨‍ mexfpla yd i¾m ydñ flfkl=f.a l;djla ksidh' fâkaá fgd*s fnda;,hla we;=,g ù zz*q,a lka*shqiaâZZ ù bkakd ,iaik i¾m kdïnd Èyd n,d úI iys; i¾mhl= fkdjk nj ;yjqre lrf.k orejdf.a mshd foi yerefKñ' zi¾mh lkj oelalo ;d;a;@z zzlEjo lsh, kï yßhg okafk kE fvdlag¾" j;a; iqoao lr lr b|, yeß, n,kfldg fuhd i¾mhf. keÜfgka w,a,f.k t,a,f.k bkakj' ta mdr wrf.k wdfj fldalg;a lsh,'''zz Tyq ms<sjoka ÿkafka tfiah' jfÜ isÿjk foaj,a .ek fuf,da .dkla ke;s fld¨‍ mexpd jdÜgq fodfrka tî t<sfha bkakd mQia kdïnl=g l=reudKï w,a,ñka bkakjdh''' wr‚ o;a leáhd f,i miqj y÷kd.kq ,enQ ta i¾m uy;dg l;d l< yelsjQjd kï fld¿ mexpdf.ka ;u wd;audNsudkhg isÿjQ le<, fjkqfjka kvq u.g nyskakg bv;snQ nj is;S uf. uqj wiafika yskdjla t<shg mekafka bfígu jdf.ah' DM

doctormagazine.lk


D•Magazine /

Looking for the Fountain of Youth An overview of antiaging research and its recent developments

Looking for the Fountain of Youth An overview of antiaging research and its recent developments Dr Gayani Galhena,BSc (Hons), MSc (by Research), Ph.D., Senior Lecturer Department of Zoology and Environmental Science, Faculty of Science, University of Colombo

I

mmortality is one of the longest cherished dreams of human imagination. However, without being blessed with youth, immortality can be a doubleedged sword. According to Greek mythology, when Eos, the Greek goddess of dawn, fell in love with handsome Tithonus, a mortal prince from Troy, the epic city of Greece, she wished him to be immortal like all other gods. In her desperation, she begged Zeus, the king of gods to grant Tithonus immortality. The jealous Zeus consented, but granted her wish only literally; he made Tithonus immortal but did not grant him eternal youth. Over the years, poor Tithonus grew old and withered. He could do nothing but babble in despair. Unable to witness the tragic turn of her lover’s ‘precious gift’, Eos finally made him a grasshopper, hoping that a better fate would eventually take over him. Tithonios-the miserable wretch of Greek mythology to whom the gods awarded eternal life, but not eternal youth.

doctormagazine.lk

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

99


D•Magazine /

Looking for the Fountain of Youth An overview of antiaging research and its recent developments

To some extent, the present developments in biotechnology resemble the gift of Zeus to Tithonus. There is an extended life span but without an extended youth. People live several decades longer than they used to do, but many spend these additional years as invalids. The elderly suffer from many ailments from loss of control of bowel and bladder movements to a variety of ageassociated illnesses such as heart diseases and cancers. This misfortune inherent to extended longevity has now led to a new term, ‘health span’ which encompasses both health and longevity, contrary to the term ‘life span’ which focuses only on the total number of years we live. Considering this empty promise of lengthened life span, one of the greatest challenges of biological research today is to unravel the mysteries of aging, so that man can reap the benefit of extended life by remaining young and healthy throughout his old age. There are many theories put forward to explain aging. Some focus on the genetic and molecular basis of aging while others emphasize lifestyle factors. There is no agreement to date over what exactly determines or accelerates the process of aging but several breakthroughs in antiaging research have promising approaches for delaying aging and related deterioration.

100

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

Several decades back, the root cause of aging was believed to lie in the changes that accumulated over time in the genetic material. However, more recent research has claimed the epigenome to be a bigger culprit in causing aging. The epigenome consists of chemical compounds that mark the genetic material with instructions as to when and where to switch them on and off. Different cells have different epigenetic marks maintaining their identity. For example, cells in the eye and brain carry the same genetic material, but they have different epigenomes instructing them to maintain a different cellular structure and function giving them different identities. Over time, environmental stresses of our everyday life could cause the epigenetic information to be lost from these cells, which in turn would cause them to lose their identity. For example, when cells in the brain are no longer told to be nerve cells, we start losing our brainpower. Similarly, when cells in the eye are no longer given instruction to retain their structure and function, our vision would be impaired. This loss of epigenetic information throughout the body cells

doctormagazine.lk


will cause us to age and to express those age-related physical deterioration and illnesses. According to this epigenetic theory of aging, the loss of epigenetic information is the driving force behind the changes associated with aging. This theory has led scientists to come up with a method to determine a person’s biological age which is known as an epigenetic clock or Horvath Clock after Prof. Steve Horvath, the scientist who first proposed it. The epigenetic clock measures specific epigenetic patterns that are linked to aging and disease and compares that against what would normally be expected for someone of that age. You may look or feel younger than expected, but this clock puts a number on it and tells you whether you really are aging more slowly than most other people. Accordingly, the epigenetic clock reflects how far the cells have lost epigenetic information and provides a more reliable assessment of our healthspan. Interestingly, the epigenome is largely reversible. The lost information can be put back and age can be reversed at a cellular level by changing one’s

doctormagazine.lk

habits. For example, if one adopts a new exercise regimen, the epigenetic patterns are likely to change for the better. With the re-acquisition of the lost epigenome, cells can revert back in time and function as a set of younger cells. The possibility of this age reversal is no longer a fantasy but has been demonstrated with animal studies. The research group of Prof. David Sinclair of Harvard University was able to restore vision in mice having glaucoma by mimicking the epigenetic settings of younger cells. In another experiment, they crushed the optic nerves (nerve that carries information from eye to brain and vice versa) of mice. Under normal conditions nerves would not grow back and mice were liable to go blind for life. But the vision was restored, and the optic nerve grew back when the epigenome in the eye was reset experimentally to mimic that of the newborn mouse. Though the feasibility of applying this to humans is yet to be tested, such breakthroughs in aging research not only warrants the possibility of extended healthspan but also hints at restoring our youth possibly by several decades, the ultimate dream of mankind!

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

101


D•Magazine /

Looking for the Fountain of Youth An overview of antiaging research and its recent developments

However, all this magic is performed in laboratory settings. Is there a way that we can slow down the aging process in our day-to-day life? According to researchers, we can do so by switching on a special set of genes known as longevity genes. They maintain the epigenetic information in the cells to ensure that the integrity of cells is not lost with time. There are three types of longevity genes identified as of now. Among them sirtuins (SIR2) control information in the cells, while AMP-kinase (AMPK) senses how much energy we're taking in mostly in the form of sugar. The third category, mTOR control and respond to how many amino acids (building blocks of proteins) we're taking in. These genes are generally triggered when we are faced with adverse conditions such as an intense workout (i.e. running), being hungry, cold, or hot. Once activated, these genes turn on our defense against aging by producing enzymes that repair the damaged system. Can we deliberately switch on these longevity genes? One promising way is to control our diet to pretend that we are under adverse food conditions. This kind of caloric restriction has been known for decades to extend life in different species from worms to monkeys. According to research, mice on restricted diets can live up to 65% longer than mice allowed to eat freely and displayed delayed onset of age-related disorders. Similarly, the monkeys who were on restricted diets had longer life spans and reduced signs of aging and related illnesses such as memory loss, cardiovascular

102

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

diseases, and diabetes. Although human studies are also ongoing on long-term caloric restriction to see its effect on slowing down aging, many are suspicious of its actual usefulness. Few people would want, or even be able to restrict their diet. To address this issue, scientists have come up with chemicals that mimic the molecules in the longevity gene pathways. For example, a molecule call NMN (nicotinamide mononucleotide) has been shown to effectively counteract aging in mice. Though long-term human studies are yet on their way the results obtained so far raise hope of a wonder drug to prolong healthy life. Whether antiaging research has been able to discover the fountain of youth, the mythical spring that restores the youth of anyone who drinks or bathes in its waters. is yet to be confirmed. However, as Greg Bailey, the CEO at Juvenescence (UK -based anti-aging biotech company) put it “Science fiction has become science”. Before we know it, people would start living for over 150 years. Rather than a matter of time, immortality is a matter of science now. DM

doctormagazine.lk


D•Magazine /

Mind & Soul f,a Wrdfndk hlskak

Mind & Soul

f,a Wrdfndk hlskak ñh.sh {d;ska cSj;a fjk whg lror lrkjdo@ ys; uq,a lrf.k fndfyda fokd frda.S fjkjd''' Y%S ,xld iajdmk úoHdfõ§kaf.a ix.ufha j;auka iNdm;s ufkda Ñls;ail" ffjoH mS'tka' úoHd,l=,m;s

fudKrd., m‍%foaYfha tla;rd iqkaor .ïudkhls' fuys Wla j.dj Ôjfkdamdh lr.;a tla;rd .eñ mjq,la jdih lrhs' fÊñia uy;auhd;a" Tyqf.a ìß| yd <uhska i;a fokd;a tu mjqf,a idudðlfhda fj;s' fkdú¢kd ÿla" .eyeg ú¢ñka uõmshka ;u orejka Wia uy;a lf<dah' lsisu orejl= yßyeá wOHdmkh fkd,enQ w;r ksis jhi jk úg úúO jD;a;Ska bf.k f.k Tjqyq wjdy újdy jQy' wújdylj isákafka nd,u orejd jk fidau,;d mu‚' weh ne,Sug ukud,hka fld;rï meñ‚ho lsisu tlla yßhkafka ke;' fï ksid fÊñiq;a" ìß|;a ysáfha ;rula is;a ;ejq,sks'

doctormagazine.lk

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

103


D•Magazine /

Mind & Soul f,a Wrdfndk hlskak

oeka fidau,;df.a jhi wjqreÿ 39ls' wehg o wef.a Ôúf;a tmd ù f.diskah' ks;ru l,lsÍfuka" ÿflka" tmd ùfuka l,a f.jkakSh' ys;g lsisu i;=gla fkdoefkhs' fï m‍%Yakh .ek is;ñka fidau,;df.a ujo ú|jhs' fï ld,fhau fidau,;df.a ujo frda.d;=r jQjdh' ld,hla ;siafiau ;sfnk weÿu frda.h oeka W;aikak ù we;' frda.h wvqjla ke;s ksid weh frday,a .; flß‚' orejka ishÆ fokd uj ne,Sug meñ‚fhdah' kuq;a fidau,;dg taug ,enqfKa ke;' <Õu {d;shl=f.a ux., W;aijhlg ;u ksji ksfhdackh lsÍug hdug isÿ jQfha uehg ùuhs' oj,a ojfia uÕ=‍,a f.or .syska yekaoEjg wïud ne,Sug frday,g hdfï woyisks' kuq;a yji 2'30g muK wïud fuf,dúka ioygu iuq.;a;dh' fï mqj; weiQ fidau,;d tlajru isysiqka jQjdh' wjidk fudfydf;a ;udg <Õ isàug fkdyels ùu .ek fidau,;d uy;a fia lïmd jQjdh'

104

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

ishÆ fokdf.a ueÈy;a ùfuka u<.u wjika úh' uj ke;s fYdalh ksid fidau,;d ;j ;j;a ukiska weo jegq‚' mdÆj yqfol,dj jeäfhka oefkkaakg úh' l,la .; jk úg fidau,;dg ukud,hl= yßhdf.k tk ,l=Kq fmfkkakg úh' Tyq jD;a;sfhka lïlrefjls' fidau,;dg tys m‍%Yakhla ke;' ;udf.a lreu ld,h bjrhs f,i is;ñka is; i;=gq lr .;a;dh' udi lSmhlg miq fidau,;d tu mqoa.,hd iu. újdy jQjdh' fuf,i újdyfhka miq fidau,;d ieñhd iu. uy f.oru mÈxÑ jQy' Tjqkag <uhska ;sfofkls' orejka yod jvdf.k bkakg yels jQfha jir lSmhla mu‚' fidau,;df.a iajdñhd fidau,;d iu. úril ù ksjiska hkakg .sfhah' fidau,;d orejkq;a iu. kej;;a ;ks jQjdh' flfia fyda orejka /ln,d .; hq;= ksid fidau,;d ksjil jev lrkakg .shdh' wehf.a ieñhd fidau,;dg ;shd orejkagj;a lsisu Woõjla lrk njla ke;' flfia fyda fjr ùßh ord <uhska f,dl= uy;a lsÍug fidau,;dg yels úh' oeka b;ska <uhskag ;ks ;ksju jqj;a Ôj;a úh yels hhs is;+ fidau,;d foj;djlau Ôú;h ke;s lr.kakg W;aidy oerejdh' orejkaf.a ueÈy;a ùfuka tajd uÕyrjd .ekq‚' fuf,i .; jQfhao ál Èkls' fidau,;d tlajru isys ke;sj weoka jegq‚' ksjfia isg orejl= ueÈy;a ù mjka .id uQfka j;=r .d ál fõ,djlska isysh wdfõh' fidau,;d mjikafka isÿjQ lsisjla weh fkdokakd njhs' Èk lsysmhlg miq h<s;a wehg isysh ke;súh' oeka fï wdldrhg ojig lsysmjrlau isys ke;sfõ' jydu weh ffjoHjrhl= lrd f.k hdug orefjda lghq;= lf<dah' miqj iakdhq frda. iïnkaO úfYaI{ ffjoHjrhl= fj; fidau,;d fhduq lrk f,i ffjoHjrhd fidau,;df.a orejkag lshd isáfhah' ta wkqj úfYaI{ ffjoHjrhl= fj; fhduq l< w;r ffjoHjrhd úiska ishÆ mÍlaIK lr lshd isáfha iakdhq frda.S ;;a;ajhla fidau,;dg ke;s nj;a th udkisl ;;a;ajhla úh yels njhs' kuq;a th ms<s.ekSug fmr .=ma; me;af;ka hï msysgla ,nd doctormagazine.lk


.ekSug n,dfmdfrd;a;=fjka fmakhla weiSug ;SrKh flß‚' ta wkqj w÷k n,d Ydia;‍% lshk whl= <Õg fidau,;d f.k .sfhah' nq,;a ;nd meñ‚ ms<sfj<g ;udf.a jdrh tk f;la fudjqyq n,d isáhy' fudjqkaf.a jdrh meñ‚ks' w÷k ne,Su wdrïN úh' ùÿrejlg j;=r oud iqÿ u,a lsysmhla o thg oud ta bÈßfha lmq uy;d jdä ù isà' mfil mykls' Tyq j;=r ùÿrej foi n,df.ku oek.kak wjYH ldrKh l=ulao hehs" fidau,;df.ka weiSh' zzwfma wïud udi lsysmhl b|ka f,v fjkjd' ysgmq .uka isys ke;sfjkjd' fodia;r uy;a;=re lshkjd f,vla kE lsh,d'ZZ zzfyd|hs wms n,uqfld'''ZZ lshñka Tyq foúhkag lkak,õ lf<ah' bkamiq j;=r ùÿrej foi n,df.k fuf,i lshkakg úh' zzwms uq,skau huqfld f.org" m‍%Odk mdfrka yeß,d Tkak oeka bkafka f.a bÈßmi" ñh.sh {d;s ia;‍%shla fmkakqï lrkjd' ljqo ta'''ZZ hkqfjka lmqjd weiSh' zzwfma wdÉÑ fjkak we;s'''ZZ fidau,;df.a orejl= mekak .uka lSjdh' zzweh fï ;eke;a;shg nkao,d ;sfhkafka' ta wd;auh oeka hlaI‚hla' wefÕa f,a Wrd fndkjd' weÕ jeyefrkjd' zztal kï yß we;s" wfma wïud fï ojia fjkfldg ysgmq uyf;ka ndf.l=;a kE'''ZZ fidau,;df.a orejl= mqÿu jQ f,iska lSjdh' zztal whska lrkafka fldfyduo@ZZ hkqfjka Tjqyq bjis,a,la ke;sj lmq uy;df.ka weiQy' úk lems,a,la l< hq;= hehs hkqfjka ;SrKh l< lmqjd th yßhg fjkjdo hkak w÷fkka n,du l< hq;= nj;a lshd isáfhah' flfia fyda fuh l< hq;= ksid orejka tl;= ù uqo,a fidhdf.k mQcdjg lghq;= fhoSh' úk lmd wjidkfha lmqjd lmd .e,jQ kQ,la f.k ÿïu, w,a,ñka .eghla idod ;u iydhlhdg ÿkafkah' doctormagazine.lk

l=,m;s uy;d ñh.sh ;eke;a;d ñh.sh Èkh" Wmka Èkh" újdy jQ Èkh wd§ m‍%Yak lsysmhla weiSh' hlskak f.d¿ jQjdh' Tn fidau,;df.a ñh.sh uj kï Tfí Wmka Èkhj;a ueßÉp Èkhj;a okafka ke;s oehs weiSh' hlaIŒhg lgW;a;r ke;s úh' lmq uy;d w÷fkka n,d zzyßZZ lsjQ ie‚kau .egh ;o flß‚' oeka hlaI wd;auh .eghg yiqù we;' miqj fuu kQ, fnda;,hlg oud isr lf<ah' miqj fuh ksoyia lsÍug Èkhla ;SrKh lrf.k lmq uy;d we;=¿ msßi msgj .shy' uyd mqÿuhls' fidau,;dg isys ke;sùu isÿjkafka ke;' fjkodg jvd wdydr .ekSug mjd yelshdjla ,enq‚' fmdfrdkaÿ jQ mßÈ mska § ysr l< wd;auh ksoyia lsÍfï Èkh Wod úh' lmq uy;d m‍%uqL msßi iu. fidau,;d May 2021

DOCTOR MAGAZINE

105


D•Magazine /

Mind & Soul f,a Wrdfndk hlskak

tjeksu m‍%Yak ;snQ mjq,a lsysmhla nia r:hla l=,shg f.k l;r.u .sfhah' lsßfjfyr iómh fnda;,a lsysmhla ne| f.k wd lmq uy;d ta ta mjq,a j, wh ,jd fnda;,a újD; lr kQf,a .egh ,syd hlaI wd;auh iq.;shlg meñfKkak hehs lshñka Tjqka ksoyia lf<dah' ishÆ fokdu i;=áka ksfjia lrd meñ‚fhdah' oeka fidau,;dg iïmQ¾Kfhkau iqj mdgh' Tjqka fuf,i .; jQfha Èk lsysmhls' tlajru ysi fõ.fhka fid,jkakg .;a fidau,;d zzWU,dg mqÆjkao udj t<jkak'''ZZ hhs mjiñka ;u ujf.a hlaI wd;auh f,i l;d lrkakg jQjdh' zzWU,d bf.k .;a;d uÈ" udj t<jkak''' uu tflla wrf.ku ;uhs hkafka'''ZZ lshñka uy yhsfhka lE .ikakg jQjdh' kej; m<uq foajd,hg;a" bkamiq ñksiqka fyd|hs lshk foajd, fndfyduhlg;a f.dia fkdfhl=;a foaj,a l< uq;a f,a fndk hlskak" fidau,;d yer .sfha ke;' miqj .fï whl=f.a wdOdrfhka fidau,;df.a 106

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

m‍%Yakh fujka ñksiqkag msysgg tk ffjoH mS tka úoHdl=,m;s uy;d fj; fhduq lrk ,§' ishÆ úia;r i,ld neÆ ffjoH mS'tka' úoHdl=,m;s uy;d úiska iajdmk fhdackd Tiafia fidau,;df.a .eg¿j úYAf,aYkh lf<Ah' fidau,;df.a isrerg weú;a bkafka ñh.sh uj nj;a weh oeka hlaI‚hla ù isák nj;a weh f,a Wrd îfuka fidau,;d f,v lrk nj yd flÜgq lrk nj;a wef.a láka lshúK' fudku úÈhlskaj;a weh fkdhk nj;a mejiSh' l=,m;s uy;d ñh.sh ;eke;a;d ñh.sh Èkh" Wmka Èkh" újdy jQ Èkh wd§ m‍%Yak lsysmhla weiSh' hlskak f.d¿ jQjdh' Tn fidau,;df.a ñh.sh uj kï Tfí Wmka Èkhj;a ueßÉp Èkhj;a okafka ke;s oehs weiSh' hlaIŒhg lgW;a;r ke;s úh' zzTn ñh .sh wd;auhla fkdfjhs' fidau,;df.a há isf;a iajNdjhla'''ZZ hehs mjid weh iajdmkfhka wjÈ lf<ah' wïud ñh hk fudfydf;a ;udg ie,lSug neß jqKq fõokdj yd meñ‚ udkisl mSvd;a u; uehg wïud wdfõY jqKq nj yeÕ=‍Kd' kuq;a fuh uq,skau T¿jg oud ;snqfKa lmqjdhs' t;eka isg wd;=rhd ujf.a wd;auh f,i yeisreKd' fuu isÿùu isÿ ù wo jk úg jir .kkdjls' bkamiq lsisu Èfkl f,a fndk hlskak fidau,;d fidhd wdfõ ke;' fïjdg lsisÿ hfll=" N+;hl=" fma‍%;hl= odhl jkafka ke;s nj;a ta ish,a,g fya;=j ;udf.a is; nj;a ffjoHjrhd mjihs' DM

ia;+;sh ynrdÿj - ksu,a w,af.j;a; Y%S ,xld iajdmkfõ§kaf.a ix.ufha iNdm;s ufkda Ñls;ail ffjoH mS'tka'úoHdl=,m;s

ÿrl:k wxlh 0718 30 30 30 doctormagazine.lk


D•Magazine /

Homeopathy jhia.; jk úg ldka;djkag mSvd we;s lrjk frda.

Homeopathy for Wellbeing

jhia.; jk úg ldka;djkag mSvd we;s lrjk frda. fi!LH yd foaYSh ffjoH fiajd wud;HxYfha foysj, rcfha fydañfhdam;s ffjoH uOHia:dkfha ia:dkNdr ffjoH ks,Odßks" fydañfhdam;s ffjoH wkqId fyaul=udr

doctormagazine.lk

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

107


D•Magazine /

Homeopathy jhia.; jk úg ldka;djkag mSvd we;s lrjk frda.

wm ðj;a jkafka ldKav ;=klg wh;a ld,hlg hg;ajh' ta''' <ud úh" ueÈúh yd uy¿ úhhs' wjqreÿ 40 blaujd ueÈúh miqlr hk ldka;djka jeä m%udKhla Timaùfï l%shdj,shg úrduh ;eîu fkdfyd;a wd¾;jyKh iu. ;u Ôú; ld,fhka wvlg;a jvd jeä m%udKhla .; lrkq ,efí' jhia.; ùu;a iu. l%ufhka ldka;djkag uqyqK §ug isÿjk .eg¿ .Kkdjla wd¾;jyrKh iu. isÿjk w;r tjeks .eg¿ l,a;nd y÷kd.ekSu yd tajdg wod, fydañfhdam;s m%;sldr j,g fhduq ùfuka jvd;a iqjodhs Ôú;hla wd¾;jyrkhg miqj;a ,nd.; yelsjkq we;' jhia.; jk úg olakg ,efnk msvdldß frda. ;;a;aj fhdaks ud¾.h md;aùu wdY%s; .eg¿ Vaginal Prolapse jhi;a iu. ldka;djkag we;sjk .eg¿ w;r jvd;a iq,nj fuu .eg¨ldÍ wjia:dj ksÍlaIKh fõ' fuys§ .¾NdIh yd fhdaks ud¾.h wdY%s; mgl ÿ¾j, ùu ksid tajd msysgd ;sfnk ;ekaj,g jvd my;aùu fuys§ isÿfõ' fhdaks ud¾.h md;aùu y÷kd.ekSu ² fldkafoa my< fldgfia we;sjk fõokdj ² ,sx.sl ixi¾.fha§ we;sjk .eg¿ iy.; ;;a;ajh ² jeisls,s hk wjia:dfõ§ .=,shla wdldrhg fhdaks ud¾.fhka msg;g meñK ;sîu

² ijia ld,fha§ fhdaks ud¾.fhka hï fohla msg;g meñK we;s nj oekSu ² jeisls,s hdfï§ fyda uq;%d lsÍu wdY%s; .eg¿jla f,io fuys frda.S ,laIK u;=úh yelsh m%;sldr fydañfhdam;s m%;sldrj,§ j<¨ oeóu fyda Y,Hl¾u isÿ fkdlr fhdaks ud¾.h my;a ùu iqjlr .; yel' fuu m%;sldr l%ufha§ wehf.a ish¨ frda. ,laIK ie,ls,a,g f.k fokq ,nk T!IO ud;%dj wehf.a .¾NdI yd fhdaks ud¾. wdY%s; mgl Yla;su;a lsÍu isÿlrkq we;' fuu úYañ; fydañfhdam;s T!IO ;=<ska my;a jQ fhdaks ud¾.h áflka ál by,g tiù th h:d ;;a;ajhg m;ajkq we;' fuu ;;a;ajh ms<silr lrkqfha lsis÷ ndysr wdf,amkhla fyda jHdhduhla fkdue;sj mdúÉÑh myiq jQ uqLfhka

fhdaks ud¾.fha by< fldgi ;=< yevh ì|S f.dia th vaginal canal fyda fhdakshg msg;g jeàula$t,a,Sula isÿ jk w;r th uq;%dYfha m%m;khla cystocele $ uq;%d ud¾.fha m%m;khla urethrocele fyda .=ofha m%m;khla enterocele iu.skao isÿúh yel

108

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


.¾NdIh yd iïnkaO fmaYs yd LKAvrd ÿ¾j, ùfuka .¾NdIh fhdaks ud¾.h u;g jefghs'

.¾NdIh

.¾NdIh md;aù fhdaks ud¾.h wjysr lsÍu

fhdaks ud¾.h

,nd .kakd fydañfhdam;s T!IO j,ska muKlauh' ldka;djkaf.a .=o ud¾.h my;aùu wdY%s; .eg¨ ^Uterine Prolapse& .=o ud¾.h wdY%s; mgl ÿ¾j, ùu ksid .=,shla wdldrfhka my;aùu isÿfõ'

uq;%dYh bys,a iajNdjfhka mj;S' uq;%d msg jkafka ta iuAnkaOfhka wjYH;djhla we;s jQ úgh

doctormagazine.lk

frda. ,laIK •jeisls,s hdfï§ .=,shla wdldrhg my;a ùu •we;eï úg ;=jd, ù f,a jykh ùu m%;sldr fydañfhdam;s m%;sldrj,§ fuho mq¾K jYfhka T!IO ;=<ska iqj lr.; yel' mgl Yla;su;a ùu ioyd frda. ,laIK Wmfhda.S fldg T!IO §u isÿlrkq we;' uq;%d md,kh lsÍfï wmyiq;djh ^Incontinence& uq;%d md,kfhka f;dr ùu jeäysá úfha miqjk ldka;djka

mqoa.,hd uq;%d lsÍug iQodkï jkakg fmr uq;%dY fmaYs l%shd;aul fjhs

Worfhka we;sjk f;rmquloS jeiS mj;skakg fkdyels jk muKg uq;%d m%Kd,h ÿ¾j,h

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

109


D•Magazine /

Homeopathy jhia.; jk úg ldka;djkag mSvd we;s lrjk frda.

leiai" lsúiSu fyda fõ.fhõ wejsoSu" nrla Tijk úg mjd ;ud;a fkdoekSu uq;%d iaj,amhla myùu fkdfyd;a zzuq;%d wixhuhZZ we;s jkafka ta wdY%s; fmaYs ÿ¾j, ùu ksidfjks

w;ßka ishhg 50lg muK mj;sk ;;a;ajhla' fuu ;;a;ajh ,eÊcdj ksid iÕjd fndfyda ldka;djka msvdjg m;a fjñka ld,h .; lrkq we;' kuq;a fuh fkdiÕjd m%;sldr .ekSfuka ksfrda.S Èúfmj;la ,nd .; yelsjkq we;' frda. ,CIK uq;%d iïmq¾Kfhkau bj;a lsÍfï wmyiq;djh' .¾NdIh yd ta wdY%s; my;a ùula iu. uq;%d ud¾.ho my;aúu ksid uq;%d iïmq¾Kfhkau bj;a lsÍfï wmyiq;djh we;s fõ' ulaksido fuu .eg¨fjka fmf<k ldka;djkag uq;%d my lsÍfuka wk;=rej;a uq;%dYfha uq;%d /§ mej;sh yel' úúO l%shdldrlï wdY%s;j we;sjk uq;%d md,kh lsÍfï wmyiq;dj Stress Incontinence lsúiqï hdu" mä k.sk" iskdfik úg''' fõ.fhka weúÈk úg uq;%d md,kh lsÍfï wmyiq;djh we;eï ldka;djkag we;súh yel'

² uq;%d nr ord isàfï wmyiq;djh fuu .eg¨fjka fmf<k ldka;djkag uq;%d nr we;s jQ ie‚kau uq;%d mylsÍfï wjYH;djh we;s fõ' Tjqkag uq;%d nr hï ld,hla ordf.k isàu fï .eg¨j ksid wmyiq jkq we;' m%;sldr by; frda.s ,laIK hgf;a ldka;djka ;udg we;s ù ;sfnk wmyiq;djhg wkqj ;ukaf.a ðjk rgdfõ mjd hï hï fjkialï isÿlrkq ,efí' Tjqka ksjiska neyerg 110

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

fkdhdu" neyer hdfï§ c,h mdkh fkdlr isàu" ks;r jeisls<s ;sfnk ;eka fiùu wd§ úYd, w¾nqoldÍ ðjk rgdjla fï ksid we;slr .kq ,efí' kuq;a fydañfhdam;s m%;sldrj,§ Tjqkag mek ke.S we;s udkisl ;;a;ajho" ldhsl ;;a;ajho ie<ls,a,g f.k fokq ,nk m%;sldr ;=< mq¾K iqjhla fuys§ Tng ,Õd lr.; yelsjkq we;' wd¾;jyrKfhka wk;=rej we;sjk reêrjykh fuu reêrh msgùu fndfyda wjia:d j,oS nrm;, fkdjk w;r jhia.;ùu;a iu. úúO fydafudak wdY%s; .eg¨ldÍ wjia:d fya;=fjka mgl ;=kSùu fï i|yd fya;= fõ' tfia jQj;a reOsrh msgjSu fkdmudj bosrsm;aj ksjerosj frda. jsksYaph lr.; hq;= ;;a;ajhlao jkq we;' wjodkï idOl ldka;djkag we;s úh yels ms<sld frda. foll uq,sl wjia:dfõ frda. ,laIKhla f,io fuf,i reêrh msgúh yelsh' fuu ms<sld j¾. fol .eíf., ms<sld yd .¾NdI ì;a;sfha ms<sldh' ie,lsh hq;=hs wd¾;jyrKfhka miqj fhdaks ud¾.fha

doctormagazine.lk


reêrh msgjk iEu wjia:djlau ms<sldjla úh fkdyels ksid ta ms<sn|j ldka;djka wkjYH wdldrhg ìh úh hq;= ke;' fndfydaÿrg tjeks ldka;djka ishhg 10 muK msßilg mgl ms<sld ;;a;ajh fya;=fjka fujeks frda. ,laIK my, úh yel' m%;sldr fydañfhdam;s m%;sldr .¾NdI.; ish¨ frda. ioyd iqúfYaISh' .¾NdI.; isÿlrk Scan mÍlaIK" CT mÍlaIK ie,ls,a,g f.k ksjeros frda. úksYAphla isÿlr fokq ,nk T!IO ;=<ska YÍr m%;sYla;slrKh f.dvke.Su fydafudak iu;=,s;;djhg f.k tau fï ;=<ska isÿlrkq we;' ;jo reêrjykh i|yd mdol jQ idOl ke;s ù mq¾K iqjhla ,nd .; yelsjkq we;' fhdaks ud¾.h wdY%s; oeú,a, fuu ;;a;ajh l%ufhka jhia.;ùu;a iu. we;súh yels uq,sl frda. ,laIKhls' fhdaksud¾.h wdY%s;j oeú,a, iajNdjh we;sjk fõokdjla oel.; yels fõ' fujeks frda. ;;a;aj fndfyda ÿrg lekaävhisia jeks wdidok uq,sl lrf.k we;s jk kuq;a Bg mßndysr ;j;a frda. wjia:d lsysmhla uQ,sl lrf.k o fuu frda. ,laIK we;s úh yelshs' Paget Diseases mq¾j

doctormagazine.lk

ms<sld ;;a;ajhla f,i oeú,a, iajNdjh fhdaks ud¾.h wdY%s; frda. ,laIK we;sùu' m%;sldr fhdaks ud¾.h wdY%s; fõokdj" oeú,a, ish¨ frda. ,laIK ie,ls,a,g f.k fokq ,nk T!IO l%shdldrlï frda. uq,h ke;s lr ffi, mgl h:d ;;a;ajhg f.k taug Wmldr lrkq we;' fï ;=<ska oeú,a," fõokdj ke;sj hkafka frda. ldrlh l=ula jqj;a th h:d ;;a;ajhg m;a ùfuks' Biag%cka l%shdldß;ajh wdY%s; .eg¿ fhdaks ud¾.h yd ta wdY%s; mglj, ksis l%shdldß;ajhg Biag%cka fydafudakh b;d jeo.;a fõ' tu ldka;d fydafudakh u.ska ta wdY%s; bkaøsh j, iqj;djh mj;ajd f.k hhs' kuq;a ldka;djka l%ufhka jhia.; jk úg wd¾;jyrKh iu. äïnfldaI j, fuu fydafudak ksmoùfï yelshdj wvqjk ksid fhdaks ud¾.h wdY%s;j .eg¿ iy.; ;;a;aj we;s fõ' frda. ,laIK ² fhdaks ud¾.h wdY%s;j lik iajNdjh ² uq;%d wdidok j,g ks;r ,laùu fuhg wu;rj wêl f,i oyäh oeóu" YÍrh f;fyÜgq .;sh ks;r fldamhg m;aùu" kqreiaik .;sh" ifuys mdg fjkia ùu jeks ,laIK u;=jkq we;' fydañfhdam;s m%;sldr ;=< m%;sYla;sh f.dvkexùu tys uq,O¾uhhs' fï wkqj ffi, mgl kj Ôjkhla ,eîu isÿfõ' ta wkqj T!Iêh fydañfhdam;s m%;sldr ;=< uq,O¾uhkag wkqj ish¨ frda. ,laIK myù fi!LH iïmkak ðú;hla muKla fkdj ;dreKHh /loSuo fï ;=<ska Tng ysñjkq we;' ldka;d frda. fndfydauhla iqj lsÍug fydañfhdam;s ffjoH m%;sldr l%uh bjy,a jk w;r f,djmqrd ,laI ixLHd; ldka;djka fuhska iqjh" iykh ,n;s' DM foaYSh fjolu m%j¾Ok" .%dóh yd wdhq¾fõo frday,a ixj¾Ok yd m%cd fi!LH rdcH wud;HdxYfha foysj, rcfha fydañfhdam;s ffjoH uOHia:dkfha ia:dk Ndr ffjoH ks,Odßksh jYfhka lghq;= lrhs

fydañfhdam;sffjoH l%uh .ek úuiSï

011 2637 740" 011 2637 741 011 2637 742" 071 8250 716 071 8250 717 May 2021

DOCTOR MAGAZINE

111


D•Magazine /

wdhq¾fõoh uOqksud uyú, ,sms irKsh

oshjeähdj ksÜgdjg iqj lrk uyú, uyre fjolu Èhjeähdj;a lidoh jf.a

ffjoHY+Í foaYudkH uydpd¾h fya uQ fikr;a chiQßh nKavdr

yeßhg jvd rkavq irej,a fjù yß ;shd .;a;d kï fydohs lsh,d ysf;kjd''' ta jf.auhs Èhjeähdj''' Èhjeähdj;a w;ayer,d kslka ysáfhd;a tk w;=re wdndO wßg jvd oreKq'''ZZ hhs úÿy,am;sjrhd lSfõh'

zzÈhjeähdj;a yßhg lidoh jf.a'''ZZ hehs Èkla úY%dñl úÿy,am;s jrfhl= lSjd' fï l:dj tfjf,a t;rï .Kklg fkd.;a;;a miqj fï ms<sn|j l,amkd lr''' zzwehs tfia mjikafka'''ZZ hehs úÿy,am;sjrhdf.ka úuiqjd' zzkeye" b;sx''' lidohla nekafod;a nekaodufka''' fudflda w;ayßkako@ u| iskdjla mdñka''' zzÈhjeähdj;a ta jf.a fkje" fkdi,ld yer,d me;a;lg fj,d bkak neye'''ZZ hehs lSfõh' zzTh b;ska iuyre w;Er, odkafk'''ZZ uuo .Kklg fkdf.k lSfjñ' zzTn okakjdo@ lidohla w;er,d kslka bkak mq¿jka''' lsh,d' Bg miafia tk m%Yak;a tlal n,mqjdu w;a 112

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

fï l;dfõ lsishï we;a;la ;sfnkjd fkdfõoehs ugo fkdis;=kd fkdfõ' Èhjeähdj frda.h YÍr.; jqfKd;a th myiqfjka w;ayer .kakjd lshk tl kï ta ;rï myiq ldrKhla fkdfõ''' fy< fjolu weiqre lrf.k oshjeähdj iqjm;a lrjk''' ksÜgdjgu iqjm;a lrjk uyú, fjo uy;aud mqj;am;a l,dfõosfhl= iu. meje;ajQ mqj;am;a doctormagazine.lk


idlÉPdjl Wmqgkhla fuys oelafõ' ful, iS>%fhka me;sr f.k hk Èhjeähd frda.hg m%;sldr lsÍfuka Tng buy;a w;aoelSï ;sfnk nj wms okakjd' oeka fndfyda fofkla l;d lrkafka Èhjeähdj kï uyú, fjo uy;a;hd .djg hkak lsh,d''' ta ;rugu Tfí m%;sldrh iudc.; fj,d bjrhs' tfyu kï buy;a w;aoelSï iïNdrhlska hqla; Tng fï iïnkaOfhka fokak mq¿jka m‚úvh l=ulao@ wo iudcfha fiïm%;sYHdj ;rugu Èhjeähdj jHdma; fj,d ;shkjd' Èhjeähdj frda.h md,khlska f;drj iqj lr .kak wmyiqhs lshk l;djg uu fldfy;au tlÕ kE''' wr zzoshjeähdj;a yßhg lidoh jf.a'''ZZ lsh, úÿy,am;s;=ud lS l;dj uf.a fjolfïos fndre fjkjd' fudlo uu lrmq m%;sldrj,ska oshjeähdj ksÜgdjg iqj lr .;a; frda.Ska ´kE ;rï bkakjd' tal wmsg fya;= iys;j" idlaIs iys;j fmkajd fokak;a mq¿jka' fukak fï ldrKh kï meyeÈ,sfhkau lshkak ´fka' ux lshk úÈyg wdydr rgdfjka jf.au wej;=ï mej;=ï j,ska yß m%;smodjl bkakjd kï" fï frda.fhka w;añfokak doctormagazine.lk

mq,ia;s RIsf.a mq;d fnfy;a lf<a kE' ta;a uqKqmqre rdjK fjolï l<d' rdjK rcqf.a f.da,hd ;uhs nqÿrcdKkajykafiag;a fnfy;a l< fl!udrNÉP Ôjl mç;=ud' ta mrïmrdfõ Y,Hl¾u yd fjolï ÿgq .euqKq" mKavqldNh iy nqoaOodi rcq olajd úysÿKd' tajd wmg wysñ jqfKa úúO wdl%uKj,ska miqjhs'

t;rï wmyiq keye' ta jf.auhs" wms fldhs ;rï fnfy;a ÿkak;a mdúÉÑhla ke;akï frda. iqj lr .kakjd fndre' myqKq ojiaj, ux fï iïnkaOfhka udOH j,g mq¾K ú.%yhl=;a ,nd ÿkakd' tf;kaÈ uu fmkaj,d ÿkafka wfma fjolug wkqj jd;fhka yg.kakd Èhjeähdj iqjlrkak neye lsh,d' kuq;a msf;ka iy fifuka yg.kakd Èhjeähdj iqj lrkak yelshdjla ;sfhkjd' wms <Õg tk frda.sfhl= jqK;a iqj fkdfjkjd hehs lshkjd kï Th jd;fhka yg.kakd Èhjeähdj iy wfma Wmfoia ms<sfkdme§u lsh,d lshkak mq¿jka' isxy, fnfy;a fndkak we;efula lsishï ìhla olajk nj;a fmakjd' tfyu fjkafk wehs@ wfma rfÜ foa w.h lrkak neß we;eï Woúh fndre u; jdo m;=rejkjd' kuq;a wfma fnfy;a îmq flfkl=g lsishï ydkshla fj,d ;sfhkjd lsh,d lshkak ldgj;a nE' wm ta .ek ks¾Nhj lshkjd' ´j uqidnia''' fï fnfy;a wm ilia llrkafka b;du jákd Tiq fhdodf.k" jÜfgdare wkQj''' ffjoH;=uks iuyre lshkjd Èhjeähdj yeÿku m%;sldrhla wjYH keye''' lEu îfuka md,kh Wkdu yß lsh,d' fï l;dfõ we;a;la ;shkjo@ wmg yefok iuyr frda. j,g m%;sldr wjYH fjkafka keye' tajd iuyrla úfõl .ekSfuka iqj

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

113


D•Magazine /

wdhq¾fõoh uOqksud uyú, ,sms irKsh

lr.kak yelshdjla ;sfhkjd' ;j;a we;eï frda. ;sfhkjd Èk lsysmhla m%;sldr .;a;yu iqj lr .kak mq¨‍jka' ta;a ;j;a iuyr frda. ;sfhkjd" ksYaÑ; ld,hla m%;sldr ,eîfuka ;uhs iqjhla ,nd .kakg isoaO jkafka' Èhjeähdj;a ta jf.a frda.hla' ta lshkafka ksYaÑ; ld,hla m%;sldr .;a;du iqjlr .ekSfï yelshdjla ;sfhkjd' ngysr fjolfï§ lshkjd Èhjeähdj lshk frda.h yeÿkdu uq¿ Ôú; ld,hu fnfy;a .kak ´fka lsh,d' fï l;dfõ we;a; ke;a; fudllao@ fï l;dj .ek ug kï lshkak ;sfhkafka ngysr fjolu ta olsk yeá lsh,''' uu olskafka wfma foaYSh fjolu ;=<ska' b;ska uu olsk úÈyg tfyu wjYH fjkafka keye' kuq;a fïl ;¾lhlska f;drj lshkak ´fka' foaYSh fjolug fhduq jqK flfkla ngysr fjolug keUqre fjkafka ke;s jqKdg ngysr fjolu tmd lsh,d ´ks ;rï wfma fjolu ysia uqÿkska ms<swrf.k bkak wh bkakjd' wfmka a 114

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

Èhjeähdjg m%;sldr ,nd.kak ish¨‍u fokd ngysr fnfy;a tmd lsh,d wfma <Õg wdmq wh' ux fï whf.a úYajdih fyd|gu Èkdf.k ;sfhkjd' Èhjeähdj md,kh lrkakg .kak fnfy;a ksid jl=.vq frda. jf.au fjk;a wdndO yefokjd lsh,d lshkjd' tafla we;a; ke;a; fudllao@ Èhjeähdj fm;a; fkd.;a;yu jl=.vq frda. yefokjd lsh,d lshk whu fï fm;a; È.= ld,hla .;a;du;a jl=.vqj,g n,mEula we;s fjkjd lshkjd' b;ska wms fudllao fï l;dfjka ms<s.kafka@ ìjqj;a yefokjd''' fkdìõj;a yefokjd''' Èhjeähdjg isxy, fnfy;a îmq whg fldfyo jl=.vq frda. yeÈ,d ;sfhkafka@ wjidk jYfhka ug lshkak ;sfhkafk fuÉprhs isxy, fnfy;a fndkak lsisu ìhla we;s lr .kak tmd' ta mqyq u;hla ú;rhs' wms m%;sldr lrkafka j.lSula we;sj' wksl wfma fnfy;a tl frda.hlg ìõju ;j;a lsysmhlau iukh fjkjd'

f;dr;=re iïmdokh zzuyú, fjo bisZZ úu,isß w.,lv pß;dmodkh weiqßKs DM

oekg oshjeähd frda.Ska oyia .Kkla iqjm;a lr we;s háhkaf;dg uyú, fjouy;df.a oshjeähd m%;sldr idhkh oshjeähdj m%;sldr f;dr;=re oek.kak" wmg wu;kak

071 1631 724$ 036 5710 810 036 2270 220 foaYSh ffjoHY+Í foaYudkH uydpd¾h fya uQ fikr;a chiQßh ^wdhq¾fõo ffjoH iNdfõ ,shdmosxÑ wxlh 14251 ) uyú, fjo ueÿr" háhkaf;dg mahavilawedamahatha9@gmail.com

doctormagazine.lk


D•Magazine /

wdhq¾fõoh wê reêr mSvkh Nhdklhs''' th fkdi,ld yßkak tmd'''

wê reêr mSvkh Nhdklhs''' th fkdi,ld yßkak tmd''' nrm;< frda. /ilg w; jekSula êr mSvkh hkqfjka woyia lrkafka yDoh jia;=j ixfldapkh ùfïoS yd bys,a ùfïoS m%Odk Ouks ì;a;s u; reêr Odrdj u; we;s lrKQ ,nk mSvkhhs' flfkl=f.a reêr mSvkh ta mqoa.,hdg ,dlaIKsl fjhs' reOsr mSvkh by< hdu fjfiia fi!LH wjodkula we;s lrk ksid th mej;sh hq;af;a ksfrda.S mrdihlh'

re

uydpd¾h wdhq¾fõo ffjoH iqukr;ak wur;=x. DASC. BA Pg. PhD ysgmq úÿy,am;s" .ïmy úl%udrÉÑ wdhq¾fõo ffjoH úoHd,h

doctormagazine.lk

reêr mSvkh mdGdxl follska m%ldY lrk w;r yDoh jia;=j ixfldapkh ùfï§ uyd Ouksfha mj;sk reêr mSvkh zzixfldapk mSvkhZZ (Systolic blood pressure) f,i;a yDoh jia;=j bys,a jk úg uyd Ouksfha mj;sk mSvkh zzúia;drK mSvkhZZ (Diastolic blood pressure) f,i;a ye¢kafõ' lsishï mqoa.,fhl=f.a ixfldapk reêr mSvkh riÈh ñ,s óg¾ 120g jvd wvqfjka yd úia;drk reêr mSvkh 80g jvd wvqfjka mj;S kï Tyqf.a reër mSvkh m%Yia; uÜgul mj;skafka fjhs'

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

115


D•Magazine /

wdhq¾fõoh wê reêr mSvkh Nhdklhs''' th fkdi,ld yßkak tmd'''

reêrfha idudkH mSvk w.hka 140/90 mmHg blaujd hdu tu mqoa.,hd wêreêr mSvkfhka fmf<k njg ks.ukh lsÍug fya;=jla fjhs' fuh wjia:d lsysmhloS .ekSfuka ;yjqre lr.; hq;=h' we;eï mqoa.,hkaf.a úia;drK mSvkh 140 mmHgg jvd jeä fjk ;;a;ajhla oelsh yels jk w;r Tjqka Systolic Hypertension kñka ye¢kafjk wê reêr mSvk ;;ajfhka fmf<kakka jYfhka j¾.SlrKh flf¾' wê reêr mSvkh wdhq¾fõoSh ú.%yhla wdhq¾fõo ffjoH l%uhg wkqj YÍrfha jd;" ms;a; yd lM hk ;%sfodaI j,ska tlla fyda lsysmhla wiu;=,s; ùfuka frda. yg .kS' fï fodaI ;=ku iu;=,s;j mj;skafka kï Tyq fyda weh ksfrda.s flfkl= nj mejish yel' fuu ;%sfodaI w;ßka jd;h lshk fodaIfhka flfrkafka ´kEu fohl .ukd.ukh ie,iSuhs' f,a j, .ukd. ukhg;a fya;= jkafka jd;fha ;sfnk fulS l%shdldß;ajhhs'

116

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

wêreêr mSvkh we;sùug n,mj;ajk fya;=

wd;;sh

wêl ¨KQ wkqNjh

jhi

m%fõKsh

ia:q,;djh

wdhq¾fõofha jd; zzmxp jd;ZZ hkqfjka fldgia mylska iukaú; fjkjd' ta w;ßkq;a zzjHdk jd;hZZ u.ska ;uhs YÍrh mqrd .uka lrk reêrh ;,a¨‍ lsÍu isÿfjkafka' tys wiu;=,s;;djh ksihs fujeks frda. ;;a;aj u;= jkafka' wê reêr mSvk ;;a;ajfhka fmf<k fndfyda mqoa.,hska msßila iudcfha isáh;a ;ud fuu frda. hg f.dÿre ù we;s nj okafka b;du;a iq¿ msßila ùu Nhdkl ;;a;ajhla' wêreêr mSvkh yd ine|S fï frda. ,laIK Tng ;sfnkjdo@ ;o ysiroh" ysi msgqmi fõokdj" lrleú,a," jukh" ksÈu; .;sh" udkisl jHdl+, nj" yqiau .ekSfï wmyiq;djh" mmqj m%foaYfha fõokdj" yDoh .eiau jeämqr oekSu" mqxÑ jevla lsÍfï§ mjd wêl fjfyi uykaish oekSu" isysuQ¾Pd ùu" weia fnd|ù hdu

doctormagazine.lk


wêreêr mSvkh ksid we;súh yels wjodkï ;;a;aj

yDohdndO

wxYNd.h

jl=.vq frda.

reêrkd, u; fïoh ;ekam;a ùu

fujeks frda. ,laIK mj;S kï Tn;a fuu wê reêr mSvkh frda.fhka fmf<k flfkl= úh yelshs' fkdmudj ffjoH Wmfoia ,nd.kak' wê reêr mSvkhg w; jkk fya;= wê reêr mSvkh we;s ùu i|yd wdydr-mdk jerÈ" úyrK úIu;d fukau udkisl fya;=o''' mrïmrdj wd§ fya;= we;=¿j ;j;a fndfyda lreKq n,mdhs' wdydr-mdk .ekSfï jeros ¨‍Kq wêlj wdydrhg .ekSu" f;,a wêlj wdydrhg .ekS" wÔ¾Kh" tu wÔ¾Kh È.gu mej;Su" ÿïfld< iys;j nq,;a lEu" wêl f,i u;ameka mdkh" ÿïmdkh" laI‚l wdydr" rildrl ñY% wdydr .ekSu" wjYH m%udKhg m,;=re iy t<j¿ wkqNj fkdlsÍu" lD;s%u îu j¾. iy ilia l< wdydr j¾. .ekSu' jerÈ úyrK m%udKj;a jHdhduhla fkdue;s ùu fukau wêl f,i jHdhdu lsÍu" wúfõlS Ndjh" jev nyq, ùu" kskao wvq ùu" ord.ekSfï Yla;sh ySkùu" ia:q,;djh yd jhig hdu udkisl fya;+ka fl%daOfhka yd B¾IHdfjka fm<Su" udkh" wdfõ.YS,S ùu" uki úúO ú;¾l j,ska mqrjd f.k isàu iy udkisl wd;;sh mrïmrd idOlh jl=.vq frda." Èhjeähdj" yDo frda. yd fldf,iagfrda,a wd§ frda. we;s mjq,aj, idudðlhka

doctormagazine.lk

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

117


D•Magazine /

wdhq¾fõoh wê reêr mSvkh Nhdklhs''' th fkdi,ld yßkak tmd'''

wêl reêr mSvkh f.k tk fjk;a frda. wjodku wêl reêr mSvkh ;j;a frda. /ilg w; jkkjd' fuys jvd;a wjodkï iy.; ;;a;ajh jkafka wêl reêr mSvkh §¾> ld,Skj mej;Su ksid wxYNd.h" mla.d;h wdoS cSú;h wl¾ukH lrk frda.S ;;a;ajhkag meñKSug we;s wjodkuhs' reêr mSvkh idudkH uÜgñka mj;ajd .;fyd;a fujeks wjdikdjka; ;;ajhka f.ka je<lS isáh yelshs' wêl reêr mSvkh ksid reêr jdyskS mqmqrd hdu" wêl reêr mSvkh ld,hla mej;Su fya;=fjka uq;%d fmÍu wvmK ù jl=.vq wl%sh ùu" jl=.vq frda.S ;;a;ajhg m;aùu we;s úh yelsh' wêl reêr mSvkh §¾> ld,hla mej;Su ksid yoj; l%ufhka ÿ¾j, ù th mSvdjg m;aù yDo ì;a;s >klï ùu isÿ fõ' tu ksid yDoh wl%sh ùu wdrïN fõ' ;jo wêl reêr mSvkh ksid weiaj, oDIaáú;dkfha reêrjdyskS mqmqrd úkdY jkakgo bvla ;sfí' thska wkaONdjh we;s ùug mq¿jk' m%Odk jYfhka .;a l< wêl reêr mSvkh th ;sfnk ;eke;a;dg wdndO /ila we;s lsÍug yd urKhg fya;=jla fjhs' l< hq;af;a l=ulao@ wê reêr mSvkh we;s fkdfjk fia Ôjk rgdj fi!LHiïmkakj mj;ajdf.k hdu' wdydr isß; ksjeros lr .ekSu" m%udKj;a jHdhdu yd udkisl iunr;djh fuys,d w;sYhska j.d lr.; hq;= mqreÿ fjhs' tfiau frda.h ;sfnk wh ksrka;rfhka ffjoH Wmfoia f.k frda.h md,kh lr.; hq;af;a fjhs' jir 70 l ld,hl isg ,dxflah mqrjeishkg muKla fkdj úfoaYhkayS mjd ck;djg ksfrda.slu ,ndoSfï wdOHdYfhka Wfoid zzl%sñrdcZZ kdufhka T!IO ksmojk wm ishhg iShlau Ydlidr muKla fhdod .ksñka kshñ; ud;%djg wkqj T!IO j¾. 250la muK ksIamdokh lrhs' osjhsk mqrd úisÍ isák

118

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

mdrïmßl iy wdhq¾fõo ffjoHjreka Wfoid wjYH fnfy;a T!IO / ila ksjeros ud;%djkag" kshñ; m%ñ;Skag wkql+,j ksIAmdokh fjhs' Èjhsk mqrd msysá isxy, fnfy;a nvq lvj,g fïjd fnodyßk w;r osjhsk uq¿,af,au fuu jákd ksIAmdok Tn fjkqfjka wf,úhg ;nd ;sfí' ´kEu ffjoHjrhl=g fm!oa.,slj ud wu;d wjYH úia;r yd wekjqï ,nd.; yel' DM

l%sñrdc ksIamdok i|yd úuiSï uydpd¾h wdhq¾fõo ffjoH iqukodi iqukr;ak wur;=x. weï ã ,sfõßia wur;=x. iy mq;%fhda nd,!IOd.drh lsßj;a;=vqj ÿrl:kh$ *elaia

011 2753 889

Bfï,a: krimiraja@sltnet.lk Web: ayurvedakrimiraja.com

doctormagazine.lk



D•Magazine /

wdhq¾fõoh nqÿoyuhs- wdhq¾fõohhs

nqÿoyuhs wdhq¾fõohhs ^wjika fldgi&

wfma wdos uq;=ka ñ;a;kag fndafjk frda. iïnkaOfhka jQ oeKQu uú;h okjkiq¿ ksjeros oeKQula jQ j.'''

niakdysr m<d;a wdhq¾fõo fomd¾;fïka;=fõ mdÿlal m%cd fi!LH ffjoH ks,Odß úkaOHd nKavdr úisks

ckmo Wèjxik frda.

ful, we;sj ;sfnk fï jix.; ;;a;ajh wdos wfma wdhq¾fõohg wkQj .;a l< ckmo Wèjxikhls' ckmo WèjxikhloS wdhq" wdfrda.H /l.ekSu hk uefhka bosßm;a l< ,sms ud,dfjys fujr ,smsfhka tjka ld,j,oS wkq.ukh l< hq;=- j;a ms<sfj;a .ek oelafõ' kqjKska úuik l< ta wka;¾.;h ful, wm úÿyqre oelaulska wkq.ukh

ckmo Wèjxikhg fhdok ms<shï fkdfyd;a mßmd,l Tiq 120

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


lrk l%shdms<sfj, ue fkdfõoehs m%;HlaIfhka Tmamq jkafkah' tod wfma me/kakkag ;snQ úYAñ; {dKhg fuh losu ksoiqkla fkdjkafkao@ fufia ckmo úkdY lrk fyda w;=rska jd;hg jvd c,ho c,hg jvd foaYho" foaYhg jvd ld,ho b;d m%n, jk nj zzprl ixys;djZZ i|yka lrk w;r wdmodjkag fmr l,ska /ia lr ;nd .;a Tiq j¾. m%;sldr i|yd fhdod .; hq;= nj jeäÿrg;a olajhs' fnda jk frda.hla me;sr hk úg wkq.ukh l< hq;= j;a ms<sfj;a ² i;Hhg .re lsrSu ² m%dKSka flfryS ohdj oelaùu ² .=rejreka" jeäysáhka wdoSkag Nla;sh oelaùu yd mqfcdamydr oelaùu ² foúhka msoSu ² Woh" iji iakdkh ² u< ud¾. yd fomd ieu úg msrsisÿ lsrSu ² foi;shla ;=< ;=ka jrla flia /jq,a yd ksh lemSu ² ksr;=reju fkdbreKq we÷ï we|Su ² hym;a is;a we;aj iqj| u,ao" iqj| øjH Ndú;h

doctormagazine.lk

² flaYh fyj;a ysiflia iqkaorj ;nd .ekSu ² ysi" lKa" kdid" mdo hk fïjdfha f;,a .e,aùu ² úm;g m;a jqjka bka uqod .ekSug lghq;= lsrSu ² os<skaokag yd i;amqreIhkag oka oSu ² wd.ka;=lhkag ie<lSu ² ñh .sh {d;Skag mska oSu ² mis÷rka oukh lr .ekSu ² B¾IHdj msgqoelSu ² bjiSu yd W;aidyh m%.=K lsrsu hkdos ioajD;a; fyj;a hym;a yeisrsï rgd wkq.ukh lsrsu ² uqj fkdjid lsúiSu" iskdiSu" wEkqï werSu fkdlsrSu ² ckdlS¾K ia:dk j," wdydr .kakd ld,fha yd ia:dk j," cm" fydau" wOHhk" foaj mqcd" ux., ls%hd hk fïjd meje;afjk ld,hkayS fiï" fidgq ldrd" iqrd fkdoeóu ² .eg¿j ;sfnk i:dk j¾ckh lsrSu fyj;a frda.h nyq, m%foaYfhka bj;aa ùu ² úm;a we;s fkdjq fmfoia lrd hdu ² kshu md,kh fyj;a ks;srs;s ms<smeoSu ² fndfyda fofkl= tl;=j lrk ,o kshuh fyj;a kS;srs;s j¾ckh fkdlsrSu fyj;a kshuhka fkdì|Su ² .=re jdlH ms<s.ekSu hkdosh ckmo Wèjxik ld,fhaoS zzmrsmd,l TiqZZ jk nj olajd we;' ;jo by; oelajq frda. fndajk ud¾. u. yeÍfuka" frda. we;s ùu j<lajd .; hq;af;a yg .;a frda. iqjlr .ekSug jvd frda. j<lajd .ekSu w.kd neúks' fuu fldúâ 19 jix.; ;;a;ajfhao uqL wdjrK me<|Su" w;a l%uj;aj fiaoSu yd fndajk mefmd," lïuq,a.dh wdoS frda. je<÷Kq miq ta nj oekqï oSug f.dla w;= t,a,Su wdoS mereKs l%ufõo fuhg WodyrK fjhs' j;auka fldúâ 19 jix.; ;;a;ajh yuqfõoS fndfyduhla kS;s wkq.ukh lsrSug rch u.ska Wmfoia ,nd oSu kshu fkdms<smoskakkag ovqjï oSu isÿ lsrSu" frda.h fndajk ud¾. weysÍu u.ska wm rg ;=< frda.h me;srSu j<lajd .ekSug lghq;= lsrSu isÿ l<o" fmdÿ ck;dj f,i wmf.a j.lSu jkafka fldúâ 19 fukau fvx.=" irïm" mefmd, ,dÿre" laIh frda.h May 2021

DOCTOR MAGAZINE

121


D•Magazine /

wdhq¾fõoh nqÿoyuhs- wdhq¾fõohhs

m<uqj l< hq;af;a WK yg .;a fya;=j je<elaùuhs' tu.ska we;s jq frda.h iqj lsrsu;a ;j;a wfhl=g frda.h fnda ùu k;r lsrSu;a l< yels fjhs' fldúâ 19 jix.;h ;ju;a .eg¿jla jkafka th yg .;a fya;=j fkdokakd neúks' nr wdydr j,ska je<lSuo jeo.;a fojkqj frda.shka n,h /flk mrsos Wmjdih fyj;a tla fõ,la fyda nr wdrdrhla fkdf.k isáu l< hq;=h' fuhska lsmqKq fodia wvq ù w.aksh fyj;a nv.skak fyd|ska jeã frda.shdf.a WK bj;a ù weÕm; ieye,a¨ fjhs'

foúhka msoSu" jeäysáhkag ie<lSu" i;Hhg .re lsÍu yd m%dkskag ohdj oelaùu wdosho fndajk frda. we;s iuhl fjfiiska l< hq;= foa jYfhka oelafjkafka iajia:;dj iq/lSu fukau ukqoï /lSuo frda Wjÿre j,ska wdrlaId ùug wjYHfhkau jeo.;a jk nj wfma merKS uq;=ka ñ;a;ka úYAjdi l< ksidfjks

wdoS ish¿ fndajk frda. j,oS ks;sfhka .e<ùu i|yd fkdj" fm!oa.,slju by; l%ufõo wkq.ukh lr frda.fhka wdrlaId ùuhs' fkdmudj .; hq;= mshjr ckmo Wèjxik frda.j,oS fmdÿ jYfhka fmkajk m%Odk frda. ,laIKhla jkafka WK .ekSuhs' wdhq¾fõofha WKg ms<shï olajd we;af;a fufiah' 122

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

Wmjdi fkdl< hq;= fï whhs kuq;a my; oelafjk wh úiska Wmjdi fkdl< hq;= fjhs' tkï" ² isrer ÿ¾j, lrk frda. we;s wh ² Nh ùu" wêl fl%dO a h" w;slduh" wêl fYdalh" ixldj ksid WK yg .;a wh ² wêl fjfyi uq,a lrf.k WK we;s jq wh ² ms<l s d jeks frda.hl Wmøjhla f,i WK .ka úg doctormagazine.lk


le| j¾. mdkh lsÍfuka ke;sj .sh Yla;sh kej; ,en fohs' YÍrfha cSj Yla;sh j¾Okh fjhs' f.j;af;ka fk,d .kakd fmdaIKSh m<d j¾. j,ska ms<sfh, l< le| j¾. yereKQ úg fk,a,s" fo¿ï" uqoaormam,ï" rgb|s" fldÜgïnd" Wla" fndr¿ouqKq jeks Yla;sckl hqI j¾.hka iSks" ómeKs oud îu l< yelsh'

² jirlg jvd wvq orejka ² jhi 70g jeäuy¿ wh ² .¾NsKS ldka;djka ² b;d ÿ¾j, isrer we;s wh frda.shdf.a n,h ^YrSr Yla;sh fukau m%;sYla;sh /l.ekSu Wmfoi iqqfndIaK c,h fyj;a u| WKqiqï c,h mdkh lsrSu" fmahd j¾. fyj;a fld;a;u,a,s" t,msgjlald jeks T!IO øjHhla l,x yh ^.%Eï 30&la f.k thg j;=r m; y;la ^ñ,s ,Sgr 960& oud m; folg is|" Bg ù fmdrs ñgla oud kej; m; tlg is| idod .kakd mdkhla .ekSu' fk,a,s" fo¿ï" uqoaormam,ï" rgb|s" fldÜgïnd" Wla" fndr¿ouqKq jeks Yla;sckl hqI j¾.hka iSks" ómeKs oud îu l< yelsh' WK we;s ù wvq ;rñka oskla j;a .;jq miq ieye,a¨ wdydr f,i hjd.= fyj;a le| j¾. uKav yd úf,amS f,i ilid osh hq;=h' uKav hkq iy,a fuka 14 .=Khla c,h oud ueá n÷kl ;ïnd .;a n;a l=vq rys; le|hs' úf,amS hkq iy,a fuka y;r .=Khla c,h oud n;a ;eïnqKq miq fkdfmrd mkakd le|hs' fïjd mdkh lsrSu ksid YrSr Yla;sh mj;ajd .ksñka wdydr osrùu myiq lr frda.h isrerska bj;a lsrSug Wmldr lrhs'

doctormagazine.lk

;o WK myj .sh miq ;s;a; ri wdydr fiajkh ys;lr jkafka meKs ri wdydrfhka kej;;a frda.h u;= úh yels neúks' uqx hqI mdkho fuu wjia:dfõ iqÿiqh' úfYaIfhka osrùug myiq wdydr .ekSug u;l ;nd .; hq;= fjhs' uia udxY wjYHu hehs is;kafka kï uia hqI ^soup& f,i Ndú; l< yelsh' wdydr .kakd ld,fhaoS frda.shdf.a o;a ueo lg fidaod .ekSfuka wdydr ri oekSu jeä fjhs' w¨;ska we;s jq WKg oyj,a ksod.ekSu" iakdkh" ffu:qkh" ;o iq<Õ" fl%dOh" jHdhduh" lIdh mdkh lsrSu kqiqÿiqh' zzwIagdx. yDo ixys;djZZ kï wdhq¾fõo .%ka:fha zzwmrdcs; OqmhZZ kñka ish¨u cajr frda. fyj;a WK frda. j,oS m%fhda. lsrSug iqÿiq ndysr mrsirhg ÿï we,a,Su i|yd Tiq jÜfgdarejla i|yka lr we;' .=.=,a" me.srsudka" joly" y,aÿïu," fldfydU fld<" jrd fld<" w.s,a" foajodr hk fïjdfha l=vq .sks w.=re j,g oud ÿï we,a,Suh' DM

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

123


D•Magazine /

wdhq¾fõoh mdrïmßl foaYSh fjolfï n,uysufhka ms<sld frda.Ska iqjm;a lrkakg ud lghq;= lrkjd'''

mdrïmßl foaYSh fjolfï n,uysufhka ms<sld frda.Ska iqjm;a lrkakg ud lghq;= lrkjd''' f,dalfha jeä m%udKhla ñh hk iy wfma rfÜo jeä frda.Ska ixLHdjla jd¾;d jk udrdka;sl frda.hls ms<sldj' fï frda.h ms<sn|j ksjerÈ wjfndaOhla ;ju;a iudch ;=< olakg fkdue;s ùu úYd, wvqmdvqjls' isref¾ ffi, j, we;sjk ys;=jlaldÍ" md,kh fkdl< yels j¾Okh

.,s.uqj wdhq¾fõo ixrlaIK iNdfõ iNdm;s mdrïmßl foaYSh ms<sld ffjoH ta ta iqu;smd,

124

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

ùula ;uhs ms<sldj lshkafka' úúOdldrfha ms<sld ffi, j,ska yg.kakjd' wmf.a foaYSh ffjoH iïm%odhg wkqj ms<sld frda.h y÷kajkafka .vq" nkaOk" wegm,df.ä" jk wdoS kï j,sks' ffjoH úoHd;aulj .;a l< wfma ffi, kHIaáfha zzj¾KfoayZZ kï jQ cdk úfYaIhla ;sfnkjd' tajd iE§ we;af;a DNA j,ska' ffi, fnfok úg DNA fo.=K ù folg fnfokjd' ffi, fn§u wkjYH f,i isÿùu ms<sldjg m%Odk fya;=jhs' ms<sldjla we;sùu i|yd mqoa., l%shdldrlï fndfyda fia n,mdkjd' tfia ms<sldjla we;sùug n,mj;ajk fya;=

doctormagazine.lk


lsysmhla my; úia;r flfrkjd' ² wêl ÿïfld< Ndú;h ² wêl u;ameka mdúÉÑh ² /lshd wdY%s; fya;=ka ^wdlr j,$ ,S l=vq nyq, ia:dk$ weianeiafgdaia$ vhs& ² mßirh ¥IKh ùu ^jdhq" c, yd mdxY= ¥IKh& ² wdydr rgdfõ fjkialï ^laI‚l yd lD;s%u wdydr& ² T!IO j, n,mEu ² úlsrK j, n,mEu ² YÍrfha mj;sk §¾.ld,Sk wdidok ;;a;ajhka ² isref¾ m%;sYla;s W!K;djhka ² m%fõ‚.; ;;a;ajhka ;jo my; fya;=ka ksido YÍrfha ms<Sld we;súh yelshs ² u< msgùu yd uq;%d msgùfï isÿjk fjkialula ² YÍrfha l=uk ia:dkhlska fyda f,a .e,Sula isÿ ùu ² YÍrfhka fjk;a >%dj .e,Sula isÿ ùu ² iqj fkdù mj;sk §¾>ld,Sk ;=jd,hla ² wdydr Èrùfï wmyiq;djla È.= ld,Skj mej;Su

doctormagazine.lk

² wdydr .s,Sfï wmyiq;djhla we;s ùu ² idudkH m%;sldrj,ska iqj fkdjk leiai mej;Su ² ifï we;sj ;snQ ,m" bkakka jeks foaj, we;s jk fjkialï ² È.ska È.gu mj;sk WK ² l=oaoá YÍrfhka u;=ùu ² ksrla;sh fyj;a f,a ysÕlu ² wkjYH f,i YÍrfha nr wvqùu fujka ,laIK ms<sn|j fyd| wjfndaOhlska miqúh hq;=hs' iqÿiqlï ,;a ffjoHjrfhl= ,jd mÍlaIK lsÍu jeo.;a by; i|yka frda. ,laIKhka §¾>ld,Skj mj;skjd kï úfYaI mÍlaIdjkag Ndckh úh hq;=hs' u,my iu. f,a msgùu ms<sn|j úfYaIfhkau iqÿiqlï ,;a ffjoHjrhl= ,jd mÍlaId lr .; hq;=hs' w¾Yia frda.h hehs is;d lghq;= lrk frda.Ska /ila ms<sld je<£ wmg mßlaId lsÍï j,§ yuq ù ;sfí' fmky¿ ms<sld" wdudYfha ms<sld" äïnfldaI wdY%s; ms<sld" wlaudfõ w.akHdY ms<sld we;s úg lsisÿ fõokdjla fyda frda. ,laIKhla fmkajkafka ke;s jkakgo mq¿jk' iqÿiqlï,;a wm jeks mdrïmßl ffjoHjreka frda.shdf.a §¾> kdä mÍlaIdjlska miq ms<sld ;;a;ajhla kï th ;sfnkafka YÍrfha l=uk ia:dkfhao hk j. mjd meyeÈ,s lrkakg mq¿jk'

zzmdksh ms<sld ff;,hZZ - ms<sld ffi, yUd f.dia tu ffi, úkdY lrkjd' fuh w;aÿgqjhs" i;Hhhs' uu b;d j.lSfuka yd lreKdfjka Tng lshkjd''' ms<sld ;;a;ajhla lsh,d oek.;af;d;a tkak .,s.uqj" wúiaidfõ,a, mdf¾ ^fnda.ia yxÈh& fn,sfldgqj uf.a ksjig' ug Tnj iqjm;a lrkak mq¿jka'

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

125


D•Magazine /

wdhq¾fõoh mdrïmßl foaYSh fjolfï n,uysufhka ms<sld frda.Ska iqjm;a lrkakg ud lghq;= lrkjd'''

iuyre wfma rfÜ mdrïmßl ffjoHjreka wdOqkslhka ke;akï bf.k .kak wh lshd Wmydihg ,la lrkjd' foaYSh fjolu fj<|dula fkdfõ' fjf<kafod;a bkakjd' yenehs" Tjqka kshu úNd. mdia lrmq wh;a fkdfõ' mrïmrd.; Wreuhla we;s ffjoHjrekq;a fkdfõ' fï wh ld,Sk frda. j,g m%;sldr ,nd fokakg okafk;a kE'

jdhq" c, yd mdxY= ¥IKh''' ms<sld we;s ùug tla fya;=jla' oshqKQj ñksiqka jk wfmalaId lrk uq;a oshqKqfõ wksis m%;sM<hla jYfhka wmg wdrlaIdldÍ f,dalhl cSj;a ùfï wjia:dj .s,syS hkjd'''

mdrïmßl ffjoHjrhdf.a .=fKdams; Ndú;dj Y%S ,xldfõ foaYSh ffjoH l%uh" isxy, fjolu fkdfyd;a mdrïmßl fy< fjolu fjk;a lsisÿ rglska wmg y÷kajd ÿka ffjoH l%uhla fkdfõ' fuh wdÈ ld,fha mgka mej;s" bmer‚ olaI ffjoHjreka úiska mrïmrdkq.;j f.k wd ffjoH l%uhls' fy< fjolu iïmQ¾Kfhkau msysgd we;af;a iShg iShlau foaYSh fjolu u;hs' fï i|yd ishhg iShlau fhdod .kafka mßirfhka wmg odhdo jk fnfy;a me<Eá j¾.h' fï T!IO lsis úfgl frda.shdg úI jkafka ke;' w;=re wdndO we;s jkafkao ke;' tfia jkjd kï kshñ; ud;%djka fhdod ilia lr fkdue;s wjia:d úh hq;=h' mdrïmßl olaI ffjoHjrhdg lsis Èkl ud;%dj jrÈkafka ke;' wo ojfia ffjoHjreka hhs mjik fndfyda fofkl=g mrïmrd.; oekqu fyda W.;alu fyda w;aoelSfuka ,;a mkakrhla ke;' foaYSh fjolfï n,j;alu ;ju wfma rfÜ kdhlhka mjd jgyd f.ko ke;'

126

May 2021

DOCTOR MAGAZINE

mka id,sia jil w;aoelSï weiqf¾''' jir 45 y;<sia myla mqrd i¾jdx. frda. i|yd foaYSh m%;sldr ,ndfok ud ukqIH YÍrfha yg.kakd ish¿u ms<sld frda. j,g T!IO ,ndfok ffjoHjrfhla' urKh fmks fmkS isá frda.Ska f.dvoeuQ ffjoHjrfhla' fndfydauhla frda.Ska wm lrd tkafka ,laI .Kka frday,aj,g jeh lr,d wjidkhghs' lm," fldg, wdfh uy,d''' frda.h;a Tvq ÿj,d''' YÍrh mqrdu me;sr .;a wh' ke.sg .kakj;a neye' yenehs" fï wdldrfhka ud fj; wdj;a ug úYajdihla ;sfhkjd uf.a m%;sldr

doctormagazine.lk


fmKy¿ ms<sldj uq,a wjia:dfõoS fõokdjla fyda lsisÿ frda. ,laIKhla fmkajkafka kE' wdudYfha ms<sld" äïnfldaI wdY%s; ms<sld" wlaudfõ w.akHdY ms<sld we;sùfïoS;a tfiauehs'''

j,ska frda.shd iqjm;a lrkakg mq¿jka lsh,d' iuyr frda.Ska tkafka wf;a if;a ke;sj''' wms lsis úfgl ta wirK frda.shd yrj, hjkafka kE' fj,d fy< fjolfï ryi;a thhs' uf.a oE;skau foaYSh fnfy;a me<Eá j¾. 200l muK ixLHdjla fhdod ilia l< zzmdkSh ms<sld ff;,hZZ uq,skau frda.Skag ,nd fokjd' Bg wu;rj tl tl frda.Ska fjkqfjka fjk;a T!IO j¾.;A ,nd fokjd' zzmdksh ms<sld ff;,hZZ - ms<sld ffi, yUd f.dia tu ffi, úkdY lrkjd' fuh w;aÿgqjhs" i;Hhhs' uu b;d j.lSfuka yd lreKdfjka Tng lshkjd''' ms<sld ;;a;ajhla lsh,d oek.;af;d;a tkak .,s. uqj" wúiaidfõ,a, mdf¾ ^fnda.ia yxÈh& fn,sfldgqj uf.a ksjig' ug Tnj iqjm;a lrkak mq¿jka' Tnf.a wd¾Ólh;a lvd jefgkafka kE' ud iEu frda.sfhl=gu i,lkafka tlu l%uhlg' ud úiska ksIamdokh lr we;s fnfy;a frda.shd iqjm;a lsÍu i|yduhs' tla tlaflkdf.a wd¾Ól ;;a;ajhkag wkqj fkfjhs ud T!IO kshu lrkafka' ug jeo.;a jkafka frda.shdf.a Ôú;h muKhs' wmg ffjoH Wmdêh yd ,shdmÈxÑh jir .Kkdjl idhksl w;aoelSïo ;sfnkjd' DM

doctormagazine.lk

mdrïmßl ffjoH ta ta iqu;smd, ^iduúksir q e& .,s.uqj wdhq¾fõo ixrlaIK iNdfõ iNdm;s i¾jdx. Ñls;i a l ,shdmÈxÑ wxl 13297 mdrïmßl foaYh S ms<l s d ffjoH uOHia:dkh fn,sfldgqj" wrkaor" wgd< ^.,s.uqj wúiaidfõ,a, ud¾. fha lsf,daóg¾ yhhs& ÿrl:k

072 4282 140 071 8889 635 May 2021

DOCTOR MAGAZINE

127


ukqIH YÍrfha yg .kakd ish¨‍u ms<sld iqjh

mdkSh ms<sld ff;,h úYañ; m%;sldrhls

ALL CANCER TREATMENT CENTRE ish¨u jl=.vq frda. i|yd

m%fïy úoajxYkS ff;,h ysfia ms<sld" fud<fha f,a leá ysrùu" fn,a," W.=r" uqLh" .,kd,h" iqiqïkdj" fmKy,a," wdudYh" wlaudj" hlD;h" ms<dj" ms;a;dYh" fm!reI .%kaÓ;sh" wfOdaud¾.h" N.kaord" uydka;%h" fldÿwegfm<" jl=.vq yd f,a ms<sld" wiaÓ ms<sld" udxY ms<sld" .eíf., ms<sld" *hsírhsâ" ,shqflañhd wd§ ishÆu ms<sld me;sÍu kj;d iykh ,nd fohs' ngysr m%;sldr ,nñka isák ´kEu ms<sld frda.sfhl=g o mdúÉÑ l<yels jk mßÈ foaYSh YdL idruh T!IO ixfhda. lr ms<sfh, lrk w;aÿgq ÈjHuh T!IOhls' wjqreÿ 40l w;aoelSï yd m<mqreoao wkqj ksmojd we;' Wfoa iji fïi yeÈ 1 ne.ska mdkh lsßu wjYH fõ' foaYSh ms<sld ffjoH uOHia:dkh

wdhq¾fõo ffjoHdpdhH_ ta'ta iqu;smd, lS¾;s Y%S foaYnkaÿ fjoHdNsudks bkaÈhd isoaOd¾fõo" iïudk,dNS" idu úksiqre ^lE.,a, wêlrK l,dmh&" wdhq¾fõo YsfrdauŒ" mKaä; ^iïudk,dNS&" mßirfõ§

fn,sfldgqj wrkaor" wgd, ^.,s.uqj - wúiaidfõ,a, mdr&

T.P. 072 4282 140 / 071 888 9635




Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.