Doctor Magazine June 2021

Page 1

The Premier Bilingual Health Magazine in Sri Lanka Volume 27 • June 2021

ONLINE EDITION

Exercise

The best immune booster

Cancer connection in Liver Diseases Pediatric Plastic Surgery

Acute Myeloid Leukemia

Homeopathic approach for Frozen Shoulder ISBN-1391 1341

9 7 7 13 91 13 400 1 RS 180 (VAT INCL)

doctormagazine.lk

ffjoHjrhd


rdcH T!IO kS;s.; ixia:dj Wiia ;;a;ajh - wdrlaIdldÍ - m%;HlaI T!IO i`oyd rdcH Tiqi,a fj; fkdmudj mshk.kak fld<U fldgqj 63" i¾ ndfrdka ch;,sl udj; fld<U 01' ÿr( $*eli a a - 011-2328046 fldgqj ÿïßh fmd< mßY%h ÿïßh fmd< mßY%h" fldgqj' ÿr( $*elaia - 011-2336926 fnd/,a, ßÊfõ wd¾hd <ud frday,a mßY%h" fnd/,a,' ÿr( $*elaia - 011-2697660 fld<U 07 255" O¾umd, udj;" fld<U 07' ÿr( 011-2672293 $*eli a a - 011-2694716 fld<U 04 85" .d¨ mdr" fld<U 04' ÿr( 011-2587128 $*elaia - 011-2559531 kqjr 14$ta" <ud.dr udj;" kqjr' ÿr $*elaia( 081-2225175 kqjr ÿïßh fmd< ÿïßhfmd< mßY%h" kqjr' ÿr $ *elaia( 081-2225176 .d,a, 61$ta" jlaje,a, mdr" .d,a,' ÿr( $*elaia - 091-2234726 .ïmy 260" fld<U mdr" .ïmy' ÿr( $*elaia - 033-2234516 r;akmqrh 32" kkao t,a,dj, udj;" r;akmqr' ÿr( $*elaia - 045-2223014 nÿ,a, i' f;d' i' f.dvke.s,a," nKavdrfj, mdr" nÿ,a,' ÿr( $*elaia - 055-2229837 l=reKE., 28" úr;=x. f.dvke.s,a," fn!oaOdf,dal udj;" l=reKE.,' ÿr( $*elaia - 037-2230840 kqf.af.dv 151" tia o tia chisxy udj;" kqf.af.dv' ÿr( $*elaia - 011-2856641 ñkqjkaf.dv mrK k.r iNd f.dvke.s,a," fld<U mdr" ñkqjkaf.dv' ÿr( $*elaia - 011-2295120 mdkÿr 159" úúO fiajd iuQmldr f.dvke.s,a," .d¨ mdr" mdkÿr' ÿr( $*elaia - 038-2234767 wúiaidfõ,a, 40" nia kej;=ñfmd," wúiaidfõ,a,' ÿr( $*elaia - 036-2222501 wkQrdOmqr 414$4" f.dvf.a udj;" wkqrdOmqr' 025-2227488 wlalf¾m;a;=j 74" à'ã' 02" wlalf¾m;a;=j' ÿr$*elaia( 067-2057625 ms<shkao, 1tA$21" úµd, udj;" ms<shkao,' ÿr( $*elaia - 011-2613640 kdf.dv 313" u;=.u mdr" kdf.dv" l¿;r' ÿr( $*elaia - 034-2222818 fmardfoKsh 1156" .egfò fmardfoKsh' ÿr( 081 2386045

kska;jQ¾ m%Odk ú§h" kska;jQ¾' ÿr($*elaia - 067-2058208 ud;r pdßldrduh" wk.dßl O¾umd, udj;" ud;r' ÿr( $*eli a a - 041-2231871 nKavdr.u frday,a mßY%h" fydrK mdr" nKavdr.u' ÿr( $*elaia - 038-2288671 wïmdr mkai,a ykaosh" ã' tia' fiakdkhl udj; wïmdr' ÿr( $*elaia - 063-2223088 yïnkaf;dg 3" nerela ú§h" yïnkaf;dg' ÿr( $*elaia - 047-2222163 uyr.u 71$ta" w,aúia ma,did" mrK mdr" uyr.u' ÿr($*elaia - 011-2745640 Y%S chj¾Okmqr frday," ;,m;amsáh" kqf.af.dv' ÿr( $*elaia - 011-2779414 lrdmsáh 175" ysßUqr mdr" lrdmsáh ÿr( $*elaia - 091-2226947 ñ.uqj 134" uy frday, bossßmsg" fld<U mdr" ñ.uqj' ÿr($*elaia - 031-2228599 osh;,dj nia kej;=ñfmd, wi," uy úÈh" osh;,dj' ÿr($*elaia - 057-2227190 ;x.,a, 08" b|sfmdl=Kf.dv udj;" ;x.,a,' ÿr( $*elaia - 047 2241221 r;au,dk fu.d if;di" f.d¨uvu ykÈah" .d¨ mdr" r;ua,dk' ÿr( $*eliaa - 011-3043789 hdmkh wxl 149 ta lkalika;=f¾ mdr" hdmkh' ÿr($*elaia - 021-2219262 fmdf<dkakrej frday,a ykaosh" lÿrefj, mdr" fmdf<dkakrej' ÿr($*elaia - 027-2225465 rd.u 61$ta" uyndf.a mdr" rd.u' ÿr( $*elaia - 011-2955219 weô,smsáh 102" fl,ska ú§h" m,af,.u" weô,smsáh' ÿr( $*elaia - 047-2261177 fírej, iuQmldr ukaosrh" .d¨ mdr" fírej,' fg,s$*elaia( 034-2278578 fudKrd., 31" fmd;=ú, mdr" fudKrd., ÿr$*elaia( 055-2277712 .¾NKs ldk; a djkga" jhi wjrqeÿ 5g wvq orejkga" 55 bluajQ fÊIGa mrqjeihskga yd rKúre úreir jrmi%do ldâm;a yñshky a g ihs¿u rdcH Tiiq,a u.k s a fnfy;a jÜfgdrae i`oyd 5] jÜgula yñs fõ'

zz Tfí iqjfi; - wfma me;=uhs ZZ



Regular

Features

Editors Note 6

Cover Story l=Ks; wkaO;djhg ms<shï 25

Health News 8 fldúâ frda.Ska yªkd .ekSug" Tjqka cSú; iq/lSug ridhkd.dr ffjoH úoHdfjka ,efnk odhl;ajh wdisß frday,a iuQyfha ridhkd.dr wOHlaI kS,a m%sh;a fcdaka 64

Fertility l,a yßkafka ke;sj újdy jqK iekskau" ore iïm;la i|yd ffjoH Wmfoia ,eìh hq;= wh m%udo ù ixlS¾K úiªï idhksl l<,fõo úfYAI{ ffjoH fy<rejka mikal=udr 81

Acute Myeloid Leukemia: Outlook reêr.; ms<sld w;ßka jeäfhka olakg ,efnk idhksl rla;fõo úfYaI{ ffjoH iuka fyajdudk 74

Mind & Soul uka;rfhka lkmamqjla weúoaojkak" fydre w,a,kak mq¿jkao'''@ Y%S ,xld iajdmkfõ§kaf.a ix.ufha iNdm;s ufkda Ñls;ail ffjoH mS'tka'úoHdl=,m;s 107

2

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

Cornea transplant How it is performed today? wo ojfia Y,Hd.drfha l=Ks; fufyhqï cd;sl wlaIs frdayf,a l=Ks; frda. iïnkaO úfYAI{ wlaIs Y,H úfYAI{ ffjoH l=iqï r;akdhl 40

l=Ks; wkaO;djhg n,mdk fya;= j<lajd .ksuq cd;sl wlaIs frdayf,a l=Ks; frda. iïnkaO úfYAI{ wlaIs Y,H úfYAI{ ffjoH l=iqï r;akdhl 26

Anatomy, physiology and Corneal Diseases Cornea Explained l=Ks;h yd l=Ks;h wdY%s;j we;súh yels fodaI cd;sl wlaIs frdayf,a l=Ks; frda. iïnkaO úfYAI{ wlaIs Y,H úfYAI{ ffjoH l=iqï r;akdhl 33

weia oka fok l%ufõoh noaO lsÍu i|yd wjYH l=K; s ixrlaIKh lrk wdh;k folla cd;sl wlaIs frdayf,a l=Ks; frda. iïnkaO úfYAI{ wlaIs Y,H úfYAI{ ffjoH l=iqï r;akdhl 45

u< fk;ska f,dalh olskak u. ie,iQjd''' wlaIs l=Ks; f,dalhgu ,nd oS wfma mqxÑ rgg c.;a lS¾;shla ,ndÿka ffjoH yâika is,ajd Ndr; .=K;s,l úisks 48 wlaIs frda.k S f a .a fifkyfia kjd;ek Y%S ,xld cd;sl wlaIs frday,

tod fuod;=r l=Ks; noaO lsrSfï wkqiaurKSh mshigyka''' wlaIs Y,H ffjoH úoHdj ffjoH úoHdfõ oshqKQj uq,skau ldkaÿ jQ lafIA;%hla'''

cd;sl wlaIs frdayf,a ;;a;aj l<uKdlrK yd fi!LH wOHdmk fyo ks,Odßks koS rdclreKd 51

cd;sl wlaIs frdayf,a l=Ks; frda. iïnkaO úfYAI{ wlaIs Y,H úfYAI{ ffjoH l=iqï r;akdhl 36

Y%S ,xld cd;sl wlaIs frdayf,a wlaIs nexl=fõ l<uKdldr wkqreoaO udrisxy 53

cd;sl wlaIs frdayf,a isg l%shd;aul jk wfma cd;sl weia nexl=j

doctormagazine.lk



cd;sl weia frdayf,a hg.shdj pd,aia fykaßo is,j a d uyd odkm;s÷ka mß;Hd. l< weia frdayf,a f.dvke.s,, a kej; weia frday,gu ,nd fokak''' Ndr; .=K;s,l úisks 55 Emerging dengue fever threat äx.''' äx. jeä fj,d'''' oeka f,dl= m%YAkhla fõf.k tk fvx.= ffjoH ,ysre fldä;=jlal= ffjoH úoHd mYapd;a Wmdê wdh;kh 60

Pediatric Plastic Surgery W;am;a;s fodaI i|yd orejkag lrk ma,diaála ie;alï ma,diaála Y,H úfYAI{ ffjoH wñ, isßj¾Ok 68

Covid 19 ffjrih y÷kd .ekSfï mÍlaId PCR mÍlaIKhg jvd CT tlla lsÍu ;Skaÿ .ekSug myiqhs''' jroskakg we;s wjia:d wvqhs Y%Su;a fcdaka fld;,dj, wdrlaIl úYaj úoHd,fha fcHIaG lÓldpd¾h wdpd¾h jdikd tÈßwdrÉÑ 98

Israeli scientists developing first ‘Cultured Breast Milk’ BY%dh,a m¾fhaIlhka lKavdhula ridhkd.drfha m%:u jrg uõlsß 94 hka;ï''' ta l¿ os,Srh kï fkdfjhs''' ta;a l¿ os,Sr frda.h yeÿfKd;a Nhdklhs

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

Homeopathy Medicine for Frozen Shoulder Wrysia fõokdjg fkdjrÈk fydañfhdam;s m%;l s dr fydañfhdam;s ffjoH wkQId fyaul=udß 111

ffjoH jðr rdcmlaI m%dfoaYSh jix.; frda. úoHd{ wïmdr 96

Why do you need to take folic acid when pregnant .eí .ekSug fmr f*da,l s a weisâ wksjd¾hfhka ,nd .; hq;f a ;a wehs@ m%ij yd kdßfõo úfYaI{ ffjoH pdñkao udf;dg 98

Benefits of Taking Fish Oil Every Day Tn Èkm;d Fish Oil kshñ; ud;%dj mdúÉÑ lrk flfkla kï Tng frda. ;=klska iykh ,efí''' 101 The Plastic Menace; Leading the Change Thoughts on Going Zero Plastic Veenavee Anuththara 104

4

wdhq¾fõoh

What are haemorrhoids & what causes them? w¾Yia frda.hg m%;HlaI wdhq¾fõo m%;l s dr l%sñrdc T!IOd,h wêm;s uydpd¾h" ffjoH iquKr;ak wur;=x. 114

uOqksud uyú, ,sms irKsh oshjeähdj ksÜgdjg iqj lrk uyú, uyre fjolu ffjoHY+Í foaYudkH uydpd¾h fya uQ fikr;a chiQßh nKavdr 120

ms<sld kik fy< fjolu <ud ms<sld frda.hl ,laIK .,s.uqj wdhq¾fõo ixrlaIK iNdfõ iNdm;s mdrïmßl foaYSh ms<sld ffjoH ta ta iqu;smd, 123 doctormagazine.lk



EDITOR'S NOTE idvïnr w;S;hl isg meyeir wkd.;hlg md k.k wfma wlaIs ffjoH fiajdj ffjoH úoHdj kï ksrka;rfhka úldYh jk úÿyqre úIh lafIA;%hls' fjfiiskau wmf.a cSú;h yd cSú;fha .=Kd;aulNdjh flfryS iDcqju n,mdkafka wmf.a iïmkakNdjh ùu ksidfjkau udkj YsIAGdpdrfha lsishï oshqKQjla ù kï tys iDcq wdf,dalh m<uqfjka ue ,o úIh lafIA;%hla jkafka ffjoH úoHd úIh lafIA;%hhs' wm fndfyda wdorfhka /l n,d .kakd foa .ek lshkafka zzweia fol fuka /l.kakdZZ f,isks' weia kï zzmkZZ fuka rlskd fohhs' tkhska n,k l< weia kï wmg osú fofjks fldg jákd fohls' fï ksidfjkau weia .ek lrk fï l;sldj; Tng tf,iskau jákd fohla jk nj wm úYAjdi lruq' wo wfma rfÜo wlaIs ffjoH úoHdfõ fndfyda Wkak;ska m%dfhda.slj w;a ú|sk nj fmfka' th wfma weia frda.Skaf.a" iuia; ck;djf.au jdikdjls' fld<T cd;sl wlaIs frday, fukau uykqjr" l=rKE., wlaIs frday,a" w¾O rdcH wdh;khla jYfhka l%shd;aul jk Y%S chj¾Okmqr frday,o weiqf¾ tfukau fm!oa.,sl wxYfha odhl;ajho iu.ska fï rfÜ ck;djf.a wlaIs frda. iqjm;a lsrSfuys,d fï rfÜ wlaIs ffjoHjreka úYd, ld¾h Ndrhla isÿ flfrñka mj;S' fujr Doctor Magazine zzljrfha l;djZZfjka jkafka zzl=Ks; noaO lsrSfï

6

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

ie;alïZZ iïnkaOfhks' l=Ks; noaO lsrSfï úúO wdldrfha ie;alï iïnkaOfhka újrKhla fuys wka;¾.;h' fï ld¾hh wm ys;=jdg;a jvd id¾:lj uqÿkam;a lsÍug Y%S ,xld cd;sl wlaIs frdayf,ka" fjfiiskau l=Ks; frda. wxYh Ndr wlaIs frda. úfYAI{ ffjoH l=iqï r;akdhl uy;d yd fiiq jD;a;ShfõoSka yd ld¾h uKAv,h fj;ska ,o iydhg úfYAI ia;+;shla msßkukq leue;af;ñ' wfma rgg l=Ks; noaO lsÍï iïnkaOfhka we;af;a lS¾;su;a b;sydihls' fjfiiskau óg oYl lsysmhlg fmr ffjoH yâika o is,ajd ue;s;=uka úiska iudrïN lrk ,o cd;sl wlaIsodk ix.uh zzu< fk;g mKZZ foñka noaO lsrsu i|yd ñheÿKQ mqoa.,hkaf.a weia ,nd .ekSfï jHdmdrhla wdrïN lsrSu tys m%Odk isÿùula úh' wfma rfÜ ñksiqka oka fokakg Wmka cd;shla jQ ksidfjkau urKhgo jákdlula foñka wE; tmsg .ï-okõ j, ck;dj mjd fï lghq;af;ys frdo ne|.;ay' tjla mgka Y%s ,xld wlaIsodk ix.uh tla mfilskao" wfma khkdfrda.H fiajdj ;j;a wdldrhlskao l=Ks; frda.Ska i|yd wjYH wlaIs mgl ,nd .eKSfuys mqkreofha hq.hlg wj;S¾K úh' miq.sh ld,h ;=< wfma rfÜ wlaIs ffjoHjreka mßpfhkao" ;dlaIKfhkao iqúfYAIS oshqKQjla ,o w;r iqyqre ie;alï" ir< l%ufõohka weia frda.Skaf.a .eg¿ j,g myiq úiªï f.k tkakg buy;a odhl;ajh oelaùh' zzl=Ks; noaO lsÍuZZ uQ,sl f;audj lrf.k fujr zzljrfha l;djZZ iïmdokh jQj;a tys weia frdayf,a w;S;h" úldYh yd wkd.;fha yevrej iïnkaO mqfrdal:khka iu.ska ish¿ lafIA;% lsishï m%udKhlg fyda iïnkaO lr .ksñka tu oeKQu yd wjfndaOh wm mdGlhkg ,nd oSug lsishï W;aidyhla f.k ;sfí' yqoS ck myka ixfõ.h u;= fkdj oeKQu yd wjfndaOho leá lr.;a fujr zzljrfha l;djZZ iu.ska wmf.a fiiq úfYAIdx.o we;=<;aj Doctor Magazine cqks l,dmh wm ohdnr mdGlhka fj; msßkukafka myka is;sks' fjiiskau fï ksfjia.;j ys|Su jvd wdrlaIs; hhs ksrka;rfhka isysm;a lrfok fï iufha Tfí wdrlaIdj Wfoid Wmßu ie<ls,a, fhduq lrk f,i Tn ish¿ fokdg u;la lr isáuq' DM

Bharata Gunathilaka - Editor in Chief doctormagazine.lk@gmail.com bharata.gunathilaka@gmail.com

doctormagazine.lk


The Premier Health Magazine in Sri Lanka

BUY YOUR "DOCTOR MAGAZINE" IN FOOD CITY OUTLET NEAREST TO YOU...

Never miss an issue... Hurry up its your life passion...

EDITOR IN - CHIEF Bharata Gunathilaka FOUNDER EDITORIAL CONSULTANT Late. K.M. Gunathilaka MANAGING EDITOR Amitha Wickramarachchi FEATURE ASSOCIATES Dr. Roshan Zerideen Zaid Consultant Obstetrician Gynaecologist

Dr Chandana Sri Kanakaratna Geriatrician, Physician

Dr. Asanga Wijayaratne Specialist in Human Kinetics and Sports Medical Science

Dr. Samantha kumara Kitalawaarachchi Dr Palitha Bandara Subasingha Dr Nalaka Ranasingha Dr Janaka Premathilaka Dr Devinda Dayarathna Mr Sanjaya De Silva Mr S M D Senevirathna Ms Hashini Himanshika Maheshani Bandara CREATIVE PRODUCTION Manjula Kumara Gamage 077 1 2424 08 WEB ADMINISTRATOR Dumindu Dissanayake PRINTING/CIRCULATION Imashi Printers, #96A, Wanatha Road, Gangodawila, Nugegoda. WAIDYAWARAYA Doctor Magazine is a intellectual property of Healthwatch Publications Viharakele, Diyatalawa. TEL: 057 22 29040 | FAX: 057 22 29040 E-MAIL: doctormagazine.lk@gmail.com HOTLINE: 077 3149084

doctormagazine

doctormagazine

www.doctormagazine.lk For Advertising Inquiries

077 815 02 70 doctormagazine.lk

Akkaraipaththu Akurana Aluthgama Ambalangoda2 Ambalanthota Ampara Anuradhapura Attidiya Avissawella Badulla Balangoda Battaramulla Batticaloa Batticaloa 02 Beruwela Bk Majestic City Bokundara Boralesgamuwa Chilaw Chillaw2 Chunnakam Colpetty Cota Road Dalugama Dambulla Dankotuwa Deans Road Dehiwala Delgoda Delkanda Dematagoda Dharga Town Dickmans Road Duplication Ekala Elakanda Embilipitiya Eravur Ethulkotte Galewela Galle Galle 02 Gampaha Gampola Gatambe Grandpass Hambantota Hanwella Hatton Homagama Horana Jaela Jaela 02

Jawatta Kadawatha Kadawatha 2 Kaduruwella Kaduwela Kalapaluwawa Kalmunei Kalutara Kalutara North Kandana Kandy Kannaththidi Karagampitiya Karapitiya Katugastota Katugastota2 Katukurunda Kegalle Kelaniya Kesbewa Keselwatte Kilinochchi Kiribathgoda Kochchikade Kohuwala Kohuwala 2 Kolonnawa Koswatte Kotahena Kotikawatta Kottawa Kottawa 02 Kuliyapitiya Kundasale Kurunegala Kurunegala 2 Madulla Maharagama 2 Malabe Malabe 2 Manchanthoduwai Manippay Maradana Marawila Marine Drive Matale Matale2 Matara Mathugama Mattegoda Mawanella Minuwangoda Mirihana

June 2021

Moneragala Moratuwa Moratuwa Old Rd Mount Lavinia Mount Lavinia Stc Mutuwal Narammala Nawala Nawalapitiya Negombo 2 Nelliyadi Nittambuwa Norris Canal Nugegoda Nugegoda 2 Nuwara Eliya Pallekele Panadura Panadura 2 Park Road Pelawatta 02 Peliyagoda Pepiliyana Pilimatalawa Piliyandala Pitakotte Pothuvil Puttalum Ragama Rajagiriya Ratmalana Ratmalana 02 Ratnapura Seeduwa Stanly Tmw Staples Street Tangalle Thihariya Thissamaharama Trincomalee Udahamulla Vavuniya Wadduwa Warakapola Ward Place Wariyapola Weliweriya Wellawatte Wellawaya Wennappuwa Werahera Wijerama Yakkala

DOCTOR MAGAZINE

7


D•Magazine /

Ongoing Health Threats

Ongoing Health Threats yuqjk fldfrdakd frda.Skag jvd yuq fkdjqKQ msßi jeähs fldúâ frda. md,k rdcH weue;s úfYaI{ ffjoH iqo¾YkS m%kdkaÿmq,af,a oekg jd¾;d jk fldúâ frda. wdidÈ;hskg jvd yuq fkdjk ixLHdj fo;=ka .=Khla muK úh yels neúka bÈß ld,h ;=< ck;dj oeä f,i ixprK Wmfoia m<smÈñka ksfjiaj, ?£ isák f,i fldúâ frda. md,k rdcH weue;s úfYaI{ ffjoH iqo¾YkS m%kdkaÿmq,af,a uy;añh b,a,d isáhs' fï ,shk fudfyd; jk úg Èklg yuqjk fldúÙ wdidÈ;hska .Kk 3500 la blaujd hEu;a yuq fkdjk msßi óg jvd fo;=ka .=Khla ùu;a u; iudch ;=< oeä wk;=reodhl ;;a;ajhla u;=j we;ehso tneúka fuu yuqfkdjk

8

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

we;ehs rdcH T!IO kS;s.; ixia:dfõ iNdm;s úfYaI{ ffjoH m%ikak .=Kfiak uy;d i|yka lrhs' úfYaI{ ffjoH iqo¾YkS m%kdkaÿmq,af,a

msßif.ka iudch ;=< fldúâ frda.h me;sr hEfï we;s wjodku md,kh lsÍug kï ck;dj yels Wmßu whqßka ksfjia j,g ù isàu w;HjYH hehso weh i|yka l<dh' cQks udih jk úg Y%S ,xldfõ fldfrdakd md,kh l< yelshs rdcH T!IO kS;s.; ixia:dfõ iNdm;s úfYaI{ ffjoH m%ikak .=Kfiak cqks udih wjidk jk úg Y%S ,xldj ;=< fldfrdakd ffjrih md,kh lr yels jkq

furg jhi wjqreÿ 20 blaujQ mqoa.,hkag tkak;a lsÍu ioyd tkak;a ud;%d ñ,shk 29 wjYH nj;a mejiQ Tyq oekgu;a ñ,shk 32 l tkak;a ud;%d m%udKhla Y%S ,xldjg ,eîu iy;sl lr we;s njo i|yka lf<ah' tu tkak;a ish,a, foieïn¾ udihg fmr furgg ,efnkq

úfYaI{ ffjoH m%ikak .=Kfiak

doctormagazine.lk


we;s nj;a reishdfjka" Ökfhka iy wefußldfjka tu tkak;a f;d. wekjqï lr we;s nj;a Tyq mejiSh' Ökfhka ud;%d ñ,shk 3la yd reishdfjka tkak;a ñ,shk ud;%d ñ,shkhla cQks udifha furgg meñfKk nj;a tajd läkñka tkak;alrKh l, miq jix.;h md,kh l< yels jkq we;s njo ta uy;d i|yka lf<ah' bka wk;=rej ixpdrk iSud l%udkql+,j bj;a l< yels jkq we;ehs o Tyq ;jÿrg;a lshd isáfhah' fldúâ u¾Ok ckdêm;s ld¾h idOl n,ldh ckdêm;s f.daGdNh rdcmlaI uy;d iu. miq.shod mej;s idlÉPdfõ § Tyq fuu woyia m< lrk ,§' fldúâ m%;sldr i|yd wdhq¾fõo frday,a .kak''' Y%S ,xld udkj ysñlï flduidßia‌ fldúâ 19 frda.Skag wjYH m‍%;sldr yd myiqlï wdhq¾fõo frday,a j, m‍%udKj;a mßÈ ;sìh§;a frda.Ska tu frday,a i|yd fhduq fkdlr ish ksfjia j, ksis m‍%;sldr fkdue;sj doctormagazine.lk

Y‍%S ,xld udkj ysñlï flduidßia ksu,a lreKdisß

r|jd ;eîu udkj ysñlï W,a,x>kh lsÍula nj Y‍%S ,xld udkj ysñlï flduidßia ksu,a lreKdisß uy;d mejiSh' wdhq¾fõo frday,a j, fldúâ frda.Ska 5000 lg fkajdislj m‍%;sldr .ekSug wjYH ;rï myiqlï yd we|ka m‍%udKhla ;sìh§;a tla fi!LH wxYhla flfrys muKla n,OdÍka wjOdkh fhduq lsÍfuka isÿjkafka ck;dj wudrefõ jeàu nj;a lreKdisß uy;d jeäÿrg;a lSfõh' ysgmq m<d;a wdhq¾fõo flduidßiajrhl=o jk ksu,a lreKdisß uy;d mejiqfõ n,OdÍkaf.a fuu talmd¾Yaúl l%shdj ck;djf.a udkj ysñlï lvlsÍula muKla fkdj jD;a;slhkaf.a whs;Ska W,a,x>kh lsÍula o jk njhs'

wdhq¾fõoh i;=jo fyd| m‍%;sldr l%u fukau mqyqKqj ,;a ffjoH ld¾h uKav,hla isák nj;a bka m‍%fhdack fkdf.k fldúâ frda.Ska oyia .Kkla ksfjiaj, r|jd ;eîu ;j;a frda.Ska oyia .Kkla ìysùug w; jekSula nj tu uy;d mejiSh' fldfrdakd tkak;a m,af,alef,a yohs@ isfkdjela tkak;a l¾udka;Yd,dj uykqjr m,af,lef,a we;s flÆka ,hs*a ihkaia mqoa.,sl iud.u mßY%fha wdrïN lsÍug fhdackd ù ;sfí' fldúâ u¾ok isfkdjela tkak; Y%S ,xldfõ ksIamdokh lsÍug fi!LH weue;skS mú;%d jkakswdrÉÑ uy;añh úiska" miq.shod bÈßm;a lrk ,o leìkÜ ixfoaYhg wkque;sh ,enqKq w;r Ñkfha isfkdjela nfhdafgla iud.u" fl¨‍ka,hs*a ihkaiia iud.u iy rdcH T!IO ksIamdok iud.u tlaj tu tkak;a ksIamdokh lsÍug ;SrKh ù we;' isfkdjela tkakf;ys ksIamdolhka jk isfkdjela nfhdafgla June 2021

DOCTOR MAGAZINE

9


D•Magazine /

Ongoing Health Threats

iud.u Y%S ,xldj iuÕ úfYaIfhka rdcH ueÈy;aùu iys; wdh;k iuÕ tlaj lghq;= lsÍug leue;a; m<fldg we;s w;r m,af,lef,ays msysgqjd we;s flÆka ,hs*a ihkaia mqoa.,sl iud.u fï jk úg;a isfkdjela nfhdafgla iud.u iuÕ fï iïnkaOfhka idlÉPd wdrïN lr we;' tkak; furg ksIamdokh lsÍfï§ foaYSh b,a¨‍u imqrd,Su i|yd kej; ñ,§ .ekSfï .súiqula uÕska rdcH ueÈy;aùula isÿlsÍug;a w;sßla;hla fõ kï th wmkhkh lsÍug;a rcfha wjOdkh fhduqj ;sfí' cfk,a ùÿre újD; lrf.k jdyk j, hkak''' .ufka wjidkh olajd;a uqL wdjrK m<|skak''' úfYaI{ ffjoH iqo;a iurùr fï oskj, mj;sk fldfrdakd jix.; ;;a;ajh yuqfõ ;u jdyk j,ska fyda fmdÿ m‍%jdyk fiajdj,ska .uka lrk wh tu jdyk j, cfk,a ùÿre újD; lr jd;dY‍%h ta ;=<g meñfKk wdldrhg i,iajd .uka lsÍu b;d

10

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

wdjrK me<|f.k .uka lsÍu b;d jeo.;a'ZZ

úfYaI{ ffjoH iqo;a iurùr

fhda.H nj jix.; frda. úoHd wxYfha m‍%Odk jix.; frda. úoHd{ úfYaI{ ffjoH iqo;a iurùr uy;d m%ldY lrhs' fuu fldfrdakd ffjria m‍%fNaoh b;d fõ.fhka rg mqrd me;sr hEu ksid fmdÿ m‍%jdyk yd jdykj, .uka .kakd msßia fi!LH Wmfoia ksis f,i ms<sme§u b;d jeo.;a njo fyf;u lSh' úfYaI{ ffjoH iqo;a iurùr oelajQ jeäÿr woyia fufiah' zzTn fmdÿ m‍%jdyk fyda ;ukaf.a jdyk j,ska .ukla hkjd kï ta jdykh ;=<g jd;dY‍%h ,efnk mßÈ cfk,a ùÿre újD; lrf.k hkjd kï fyd|hs' ta ;=<ska ffjrih mqoa.,hka w;f¾ me;sÍu je<flkjd' ta jf.au .uk wdrïNfha b|,d wjidkh olajd uqj

frda.fhka wdrlaId ùfï ih jeoEreï l%ufõohla Y%S chj¾Okmqr úYajúoHd,fha ffjoH mSGfha wdid;añl;d" m‍%;sYla;sfõoh yd ffi, ffcj úoHd wOHhk wxYfha m‍%OdkS wdpd¾h ffjoH pkaÈu Ôjkaor úfYaI jhsri m%fNao .ek mÍlaIK mj;ajk Y%S chj¾Okmqr úYaj úoHd,fha ffjoH mSGfha wdid;añl;d" m%;sYla;sfõo yd ffi, ffcj úoHd wOHhk wxYfha m%OdkS wdpd¾h pkaÈu Ôjkaor uy;d fldúâ frda.h md,kh lr .eksu i|yd wkq. ukh l< yels jvd;a m%;sM,odhs l%u yhla ck;djg y÷kajd fohs' 1' fldfrdakd u¾ok tkak;la ,efnkjd kï th ,efnk uq,a wjia:dfõ§u ,nd .ekSu 2' uqj wdjrK ksjerÈj me<£u 3' mqoa.,hka w;r wä yhl mr;rhla ;nd .ekSu 4' w;a ksjerÈj inka fhdod fia§u iy úiîc kdYl Èhr j,ska fia§u

doctormagazine.lk


5' fik. úYd, jYfhka /iajk ia:dk j,g fkdhEu iy w;HdjYHu ldrKhlg tfia hEug isÿ jqjfyd;a ñks;a;= 15 lg fmr tu ia:dkj,ska msgùug j. n,d .ekSu 6' ;ukag hï lsis iel iys; frda. ,laIK ;sfí kï yels blaukska u PCR mÍlaIKhlg fhduqùu yd mjqf,a idudðlhka f.ka idudðlhka f.ka wE;aj lghq;= lsÍu oekg furg ;sfnk ish¨‍u tkak;a b;du fyd| tajd nj;a frda.h md,kh lr .ekSug we;s m%Odku fuj,u tkak; nj;a Tyq wjOdrKh lf<ah' tkak;a iïnkaOfhka úúO lreKq úuid ck;djf.ka ;u wOHhk wxYhg ÿrl:k weu;=ï ydrishhla muK Èklg ,efnk nj lS Ôjkaor uy;d ,efnk l=uk fyda tkak;la jqj yels blauKskau ,nd .ekSu b;d iqÿiqu l%shdud¾.h nj ta yeu flfkl=gu ,ndfok Wmfoi hhs mejiqfõh' bÈß udih b;du

doctormagazine.lk

;SrKd;aul nj;a w;HjYHu lreKlg yefrkakg fjk;a lsisu ldrKhlg ksfjiaj,ska msgùu fkdl< hq;= nj;a Tyq ck;dj fj; oekqï fohs' ksfjfia ysáh;a fï fi!LH mqreÿ j,g wkq.; fjkak fi!LH m%j¾Ok ld¾hdxYh fi!LH m%j¾Ok ld¾hdxYh ksfjia.;j WK" leiai" W.=f¾ fõokdj" weÕm; fõokdj iy .| iqj| fkdoekSu fldfrdakd frda.fha m%Odk ,laIK nj;a fujeks iel iys; ,laIK ;sfí kï jydu fi!LH wxY oekqj;a l< hq;= nj;a fi!LH m%j¾Ok ld¾hdxYh mjihs' tfiau kj wdrlaIs; osú fmj;lg iefjdu wkq.; úh hq;= nj fi!LH m%j¾Ok ld¾hdxYh fmkajd fohs' ta wkqj ksjfia§ fukau .uka ìukaj,§;a" ndysr ia:dk yd /lshd ia:dkj,§;a ksis fi!LH mqreÿ wkq.ukh l< hq;= nj;a" yels iEu úgu ksjfia /£ isàu jeo.;a nj;a tu ld¾hdxYh i|yka lrhs'

ksjfia § wkq.ukh l< hq;= fi!LH mqreÿ iïnkaO Wmfoia ² Tng iq¿ fyda fiïm%;Y s Hd ;;a;j a hla mj;S kï ksjfiau /£ isákak' túg ksjfia wka whf.ka fjkaj isàu yd ffjoH Wmfoia ,nd.ekSu isÿlrkak' ² ksjfia fodr" cfk,a yels iEu úgu fyd¢ka jd;dY%h ,efnk fia újD; lr ;nkak' ² mjqf,a jhia.; iy ksoka.; frda. we;s idudðlhka ms<n s | jeä wjOdkhla fhduq lrkak' ² fi!LH fiajd iy wfkl=;a iydh ioyd jQ cd;sl yd m%dfoaYh S ixúOdk yd ks,OdÍkaf.a jeo.;a ÿrl;k wxl ,ehsi; a j = la idod.kak' ² ksjiska msg;g hk úg /f.k hk NdKav m%udKh wju lrkak' ² ksjiska msg;g f.dia meñ‚ ú.i oE;aj, inka .d wju jYfhka ;;amr 20la fidaokak' ² we| isá we÷ï fidaod oeóu" msg;g /f.k .sh nvq ndysrdÈh ksjfia fyda fodrgqj wi, ;nd we;s fmÜáhlg oukak' ² cx.u ÿrl;kh úIîc kdYlhla fhdod msßis÷ lrkak' ² wi,ajeis ksfjia j,g hdfuka yd wkjYH talrdYS ùï j,ska j<lskk a ' DM

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

11


D•Magazine /

Exercise m%;sYla;sh wdrlaId lr.kak ;sfhk fyd|u l%uh jHdhduhhs

The best immune booster

m%;sYla;sh wdrlaId lr.kak ;sfhk fyd|u l%uh jHdhduhhs fnfy;a fydh fydhd fndre ldrhkag /jfgkjdg jvd f.or b|f.k okak lshk jHdhduhla lrk tl fyd|hs'''

12

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

yDo frda. úfYaI{ ffjoH f.daGdNh rKisxy

ful, ;¾ckhlaj we;s fldúâ 19 frda. fhka fífrkakg ;ukaf.a m%;sYla;sh Yla;su;a lr.kakd f,i ffjoHjreka b,a,d isákjd' Th lshk úosyg m%;sYla;sh j¾Okh lr.kafka fldfyduo@

doctormagazine.lk


ta .ek ksis j. úNd.hla kE' wfma rfÜ kï fndfyda fofkla wfma mdrïmßl wdydr j¾." fy< Tiq wdosh ta i|yd fhdod .kakg Wmfoia fokjd' fï .eg¿jg úiªï fidh;aoS úúO jHdmdßl wruqKQ uq,a lr.;a mqo. a ,hka ck;dj fkdu. hjkjd' zzwr meKsh fndkak'''ZZ zzfï l=v w,a,kak'''ZZ" zzfï fnfy;a lr, .kak'''ZZ ck;dj fï zzydialï fnfy;aZZ fydhkak .syk s a lnf,ka ,smg jefgkjd'''ZZ ;ukaf. m%;Y s la;h s j¾Okh lr.kak ;sfhk fyd|u wdhqOh ;uhs jHdhdu lrk tl''' taflka Tfí m%;Y s la;h s ksielfhkau" Tn úYAjdi lrkjdg;a jeä wdrlaIdjla ,efnk úosyg iaoO a fjkjd'''ZZ yDo frda. úfYAI{ f.daGdNh rKisxy tfia m%ldY lrkjd' fyd|u wdhqOh ;ukaf.u wf;a ;shdf.k f,dafl mqrd ;sfhk ñ;Hdjka yUd hkafka wehs@ fndreldrhkag wyq fj,d wf;a ;sfhk ;=Ügq fol;a úkdY lr.kafka wehs@ wjik" ;ukaf.a cSú;h;a wjodkulg ,la lr .kafka wehs@

doctormagazine.lk

Tn ye,afï osùu jHdhduhla jYfhka lrkjd kï Tfí yDoh .eiau Wmßu fõ.h ishhg 65lska muK by< kexfjkjd' ojilg lsf,da óg¾ 3-5la ú;r weúoskjd kï''' ke;fyd;a ye,afï ÿjkjd kï th Tfí m%;sYla;slrKh lsisu f,vla frda. hla fkdyefok ;rï Yla;su;a lrkak m%udKj;a'

"COVID-19 frda. fhka wdrlaId fjkakg jf.au fjk;a frda. j,ska ñfokakg;a Tfí isref¾ nr wvq lr .kakg jf.au ksfjigu fldgq ù bkak wjia:dfõ we;sjk udkisl pxp, Ndjhka" wd;;skaf. ka ñoS hym;a ufkda Ndjhla mj;ajd .kakg;a jHdhdu lsÍu wer fjk;a Bg iu l< yels úl,amhla kE'''ZZ ffjoH f.daGdNh rKisxy uy;d m%ldY lrkjd' Tn ye,afï osùu jHdhduhla jYfhka lrkjd kï Tfí yDoh .eiau Wmßu fõ.h ishhg 65lska muK by< kexfjkjd' ojilg lsf,da óg¾ 3-5la ú;r weúoskjd kï''' ke;fyd;a ye,afï ÿjkjd kï th Tfí m%;sYla;slrKh lsisu f,vla frda. hla fkdyefok ;rï Yla;su;a lrkak m%udKj;a' ^Tfí yoj; .eiau Wmßuhg isoaO fjk wdldrh n,kak Tng;a mq¿jka' ta i|yd Tfí oeka jhi 220ka fnokak'& June 2021

DOCTOR MAGAZINE

13


D•Magazine /

Exercise m%;sYla;sh wdrlaId lr.kak ;sfhk fyd|u l%uh jHdhduhhs

jHdhduhg fmr weÕ WKqiqï lsÍfï wNHdihl fhfokak' jHdhdu f.dvla lrkak wjYH kE' uq,skau b;d ál fj,djla lrkak' l%ufhka Tng yels wdldrhg jHdhdu lrk ld,h" ;Sj%;djh jeä lrkak' ;ksfhka fkdfjhs" mjqf,a fiiq idudcslhka iu. fï ld¾hfha ksr; fjkak' thska Tn ish¿ fokdgu i;=gla" úfkdaohla ,efnkjd''' fï ld,fha ksfjig ù bkak Tng lrkak ;sfhk fyd|u foa jHdhduhhs' ksfjig ù bkak wh ú;rla fkdfjhs" ld¾h nyq, jqK;a ojilg úkdä lsysmhla fyda jHdhdufha ksr; ùu Tn isÿ lrk fyd|u wdfhdackhhs'Z ffjoH f.daGdNh rKisxy fufia lshkjd' Keep

healthy, keep active, keep fit, and fight infections with exercise! DM

14

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

wei iïnkaO rij;a f;dr;=re

Iris scan ;drduKAv, ye÷KQïm;

wo mqoa.,fhl=f.a wkkH;djh úoHd;aulj yªkd .ekSu wjYHfhkau jeo.;a lghq;a;la' fjfiiskau .=jka f;dgqm<" yuqod ne/lal wdoshg mqoa.,hka m%fõY ùfïoS wkkH;djh ,nd .ekSug we;af;a iq¿mgq jeo.;alula fkdfjhs' weÕs,s i<l=Kq ,nd .ekSu wdos l%uhka fjkqjg wo Ndú;fha mj;akd jvd;au iqyqre yªkd .ekSu Iris scan hkqfjka y÷kajkjd' w;s kùk ffcj udkhka fhdod .kakd ksid Iris scan ;dlaIKh Biometric udkhla jYfhka yªkajkjd' tla tla mqoa.,hdg wkkH ;drduKav,fhys úúO /<s;s" keóï yd j¾Kj, iq¿ fjkialï fuysoS ksÍlaIKh fjkjd' fïjd fofofkl=g tljr msysgkafk kE' tla tla mqoa.,hdg wkkHhs' fï ksid fï ;drduKAv, m%;sìïn wfOdarla; lsrK j,ska ialEka lsÍu hï wfhl= ksjerÈj y÷kd .ekSfï ld¾hlaIu l%uhla f,i ie<flkjd' úfYaIfhkau by< wdrlaIdjla wjYH wjia:dj, fï ;drduKAv, ye÷KQïm; Iris scan fkdfyd;a l%uh fhdod. kakjd' y÷kd.ekSfï i<l=Kla f,i wlaIs ;drduKav, i,l=K fhdod .ekSu weÕs,s i<l=Kq ;dlaIKh fhdod.ekSug jvd ld¾hhlaIau jkafka weÕs,s i<l=Kqj, úfYaI rgd 40 la muK olakg ,efnk úg ;drduKav,fhys tjeks úfYaI ,l=Kq 200la muK wka;¾.; jkjd' wefia i,l=K fhdod mqoa.,fhla y÷kd .ekSfï§ jer§ula isÿ ùfï iïNdú;dj ñ,shkhlska mx.=jla ;rï fjkjd' wefi;a wkaO ia:dkhla@@@ ñksia weil zwkaO ia:dkhlaZ ;sfnkjd' tfia isÿjkafka tu ia:dkfha§ oDIaál iakdhqj oDIaá ú;dkh yd iïnkaO ùu ksidhs' fï fya;=fjka tu ia:dkfha fla;= fyda hIaÀ ffi, ^m%ldY m%;s.%dyl& msysgkafka keye' ñksia fofk;a iE§ ;sfnkafka tu wkaO ìkaÿ foflka ckkh jk zwkaO ia:dk folZ tlsfkl wfydais jk wdldrhghs' DM

doctormagazine.lk


D•Magazine /

Liver Diseases wlaudfõ we;sjk frda. yd tajd ms<sld njg m;ajk wjia:d

Liver diseases and your cancer risk

wlaudfõ we;sjk frda. yd tajd ms<sld njg m;ajk wjia:d wlaudj" w.akHdYh yd ms;a; kd, iïnkaO úfYaI{ ffjoH m%Nd;a l=udrisxy Consultant Hepato-pancreato-biliary (HPB) Surgeon

wlaudj jeo.;alu wlaudj m¾Y= fkdfyd;a b<weg j,g j,g my<ska Worfha ol=Kq me;a;g jkakg we;s WoÍh wjhjhls' nßka th lsf,da .a?ï 1'5la muK fjhs' ksfrda.S whl=f.a wlaudj oelsh yelafla uDÿ frdai fyda ÿUqre meyehg yqre ;s‍%fldaKdldr wjhjhla jYfhks' wlaudj i,lkqfha YÍrfha we;s ridhkd.drh f,ighs' th ukqIHfhl=f.a

doctormagazine.lk

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

15


D•Magazine /

Liver Diseases wlaudfõ we;sjk frda. yd tajd ms<sld njg m;ajk wjia:d

meje;aug wjYHfhkau l%shd;aulj mej;sh hq;= wjhjhls' tfy;a we;efula wlaudj frda.S ùfuka úúO frda. ;;a;aj j,g uqyqK mdhs' fuu ,smsfha wruqK jkafka wlaudjg n,mdk frda. iïnkaOfhka úfYAIfhkau wlaud ms<sld j,g n,mj;ajk frda. ;;a;aj iïnkaOfhka ixlaIsma; wjfndaOhla mdGlhka fj; ,nd oSuhs'

wlaudj YÍrfha meje;aug wjYHfhkau ;sìh hq;= wjhjhla nj wdrïNfhaoSu lS ksid ta wehs @ hk .eg¿jg uq,skau ms<s;=rla ,nd .ksuq'

uoHidr- wlaudfõ isfrdaisia frda.h we;s ùug uQ,sl fya;=jls' tfia jQj;a u;ameka fkdfndk who ia:q,;djh yd p¾hd;aul fya;= ksid fuu isfrdaisia frda.hg k;=ùu wjdikdjls

wlaudfjka flfrk ld¾hh ² reêrfha we;s úI øjH keiSu isÿ lrkafka wlaudfjks' ² reêrh leá .eiSug wjYH fm%daàk ksIAmdokh lrhs' ² YÍrfha ;r, ;=<s;;djh we;s lsÍug u. i,ik we,aìhqñka fm%daàkh ksIAmdokh lrhs' ² wdydr u.ska wm .kakd fïoh cS¾Khg wjYH ms; ksIAmdokh lsÍu

wlaudj ms;a; m%Kd, ms;a;dYh

Wor l=yrh ;=< wlaudj msysgkafka fufyuhs

16

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

wlaudj myiqfjka kv;a;= jk wjhjhls''' ta;a@@@ wlaudj wmg wudrefjka kv;a;= l< hq;= jk wjhjhla fkdfõ' lsishï wdmodjla we;s jQj;a th ;uka úiskau ms<silr lr .ksñka wmg wjYH lrk ld¾hh lSlrej bgq lr oSug th iEu úglu W;aidy .kshs' tfy;a wm ksrka;rfhka Bg mSvdjla t,a, lf<d;a iajdNdúlju Bg Tfrd;a;= oSfï yelshdj

doctormagazine.lk


ÿ¾j, fjhs' túg wlaudfõ ffi, j, m¿ÿ ùï isÿ fjhs' yeuodu Tfrd;a;= fkdfok ;rï uoHidr mdkh lrk úg isÿ jkafka thhs' uoHidr mdkh lsÍu ksid isfrdaisia frda.h we;súh yels hhs Tn wid we;sjdg ielhla ke;' wlaudjg we;s ;¾ck j,ska tlls u;ameka mdkh lsrSfuka we;sjk isfrdaisia ;;a;ajh' tfy;a u;ameka ì|la j;a f;df,a lfÜ fkd;enQ whgo óg iudk ;;a;ajhla we;sjk w;r th Non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD) hkqfjka ye|skafjhs' ngysr rgj, wlaudjg jvd;au n,mdk frda.h ffjri fymghsáia jQj;a wfma rfÜ fï fojkqj lS u;ameka fkdîfukq;a isfrdaishdj we;sùu m%Odk .eg¿jls' wlaudjg n,mdk frda. - j¾.SlrKh wms oeka wlaudjg n,mdk frda. .ek úuiuq' wlaudjg n,mdk úI iy.; ;;a;aj we;sùï T!IO Drug induced we;eï T!IO .ekSfuka wlaudjg n,mEï we;s jkakg mq¿jk' iEu T!IOhlau ffjoH Wmfoia wkQj .; hq;af;a fï ksidh' merisgfuda,a jQj;a kshñ; ud;%dj .kak lshkafka ta ksidh' fï fõokd kdYlh jQj;a wê ud;%d .ekSfuka wlaudjg úYd, ydks isÿúh yel' fïoh osh lsÍug fok iageáka wdoS T!IO .ekSfïoS l,ska l,g thska we;sjk n,mEu .ek ffjoHjreka ie<ls<su;a jkafkah' mdßißl yd l¾udka; OQ,l Industrial and environmental toxin lDIsl¾udka;fhaoS fhdod .kakd lDñkdYl" j,a kdYl" l¾udka; j,oS fhdod .kakd Polychlorinated biphenyls wdoS ridhk muKla fkdj mßirfhka wd>%dkh jk úI iys; jdhqj mjd wlaudjg wys;lrh' wm úIldrl fkdjk mßirhla iEu úgu idlaId;a l< hq;af;a tfyhsks'

doctormagazine.lk

uoHidr uoHidr mdkh ksrka;rfhka isÿjk úg th wlaudjg oeä n,mEï we;s lrhs' wdidok ldrl yd mrfmdaIs;hkaf.ka we;sjk wdidok ² fymghsáia ffjrih ² nelaàßhdjka yd wfkl=;a jHdêldrl m%;sYla;sl widudkH;d ² iajhx m%;sYla;sl widudkH;djhka ² Primary biliary cirrhosis frda.h m%fõKsl frda. ² Wilson's disease ² Hemochromatosis ² Inborn errors ² Alpha-1-antitrypsin deficiency ² Cyst f.ä yd ms<sld ² wlaudfõ we;sjk ms<sld ² fjk;a ia:dk j, we;sjk ms<sld wlaudj fj; jHdma; ùu ² ms<sld fkdjk wlaud.; ^hdlD;sl& f.ä fïjd m%Odk jYfhka f;jeoEreïh' Hemangioma, Focal nodular hyperplasias yd Hepatocellular adenoma.

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

17


D•Magazine /

Liver Diseases wlaudfõ we;sjk frda. yd tajd ms<sld njg m;ajk wjia:d

Hemangioma ;uhs ms<sld fkdjk f.ä j,ska iq,nju olag ,efnkafka' fïjd f,dl=hs kï" frda. ,laIK my< jkafka kï muKla ie;alula lsrSu wjYH jkjd' Focal nodular hyperplasia (FNH) ysuexcsfhdaud <Õg iq,n w¾nqohhs' fuho ;rula úYd, jQ úg fõokdjla we;s jõkg mq¿jka' tfia fkdjk wjia:d j,oS Y,Huh ueosy;aùula idudkHfhka isÿ lrkafka kE' Hepatocellular adenoma Wm;a md,k fm;s .kakd ldka;djka w;r iq,n fuh iq,nhs' fuho ysßyerhla jQ úg muKla bj;a lrk wlaud w¾nqohla' fï úia;r l< w¾nqo ms<sld njg m;aùu isÿjkafka b;d l,d;=rlska' ffjoH mrSlaIK j,g Ndckh ùfïoS fï ;;a;ajhka fndfyda úg wkdjrKh fjkjd' wlaud ffi, j, mj;akd fïo l=yr

wlaudfõ fïoh ;ekam;a ùu miqld,Sk wlaud frda.hla we;sùfï uq,a mshjrhs

Adinoma miqj ms<sld njg m;aúh yel' fï ksid tajd .ek úuis<su;aùu jà' Adinoma tlla ms<sldjla njg m;ajQ úg th Adenocarcinoma hkqfjka yªkajkjd' u;ameka Ndú; fkdlrk whf.a wlaudfõ fïo ;ekam;a ùu Non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD) fï ksid m‍%Odk jYfhka frda. wjia:d ;=kla oelsh yel'

18

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

1' frda.Ska jeä fofkla ;=< oelsh yelafla wlaudfõ fïo m‍%;sY;h ishhg 10 lg jvd ;ekam;a ùu muKls' fuu frda.Ska ;=< fïo ;ekam;a ùu ksid wlaudfõ wdidok ;;a;ajhla we;s fkdfõ' fuu wjia:dj y÷kajkqfha fymála iaáhfgdaisia kñks' 2' we;eï frda. skaf.a wlaudfõ fïo ;ekam;a ùu ksid wlaudfõ ffi,j, wdidok ;;a;ajhla we;sfõ' fuu wjia:dj y÷kajkqfha kka we,afldy,sla iaáhfgdfymghsáia kñks' 3' È.ska È.gu iaáhfgdfymghsáia kue;s ;;a;ajh mej;=k fyd;a wlaud ffi, úkdY ù isfrdaisia" k ue;s frda. ;;a;ajh we;súh yel' fï ;;a;ajhg fmdÿfõ ishhg 10-20la muK m;ajk wjodkula ;sfí' u;ameka mdkh fkdlrk wh w;r isfrdaisia frda.h iE§ug m‍%Odk fya;=jla f,i wlaudfõ fïo ;ekam;a ùu ie,fla'

doctormagazine.lk


fndfyda fofkla wlaudfõ fïoh .ek oek.kafka wyïfnka lrk ffjoH mÍlaIKhloSh' w,ag%d ijqkaâ mÍlaIdfjka fuh yªkd.ekSu ful, iq,nh

wlaudfõ fïo ;ekam;a ùfuka isfrdaisia frda.h we;sùfï jeä wjodkula we;s wh ² Èhjeähd frda.Ska ² wê ia:q,;dj we;s wh ² reêrfha fldf,iagfrda,a jeä wh wlaudfõ fïo ;ekam;a ùu jeäù we;s frda.Ska ms<smeÈh hq;= lreKq ² u;ameka mdkh lrk wfhla kï u;ameka Ndú;h k;r l< hq;=h' ² frda.shd wêl YÍR nrla iys; kï l%udkql+,j nr wvq lr.; hq;=h' ² Èhjeähd frda.shl= kï reêr iSks m‍%udKhuekúka md,kh l< hq;=h' ² wê reêr mSvkh frda.sfhl= ksis f,i th md,kh lr.; hq;=fõ' ² frda.shd fïo ;ekam;a ùu jeä lrk lsishï T!IOhla Ndú; lrkafka kï tu T!IO Ndú;h k;r l< hq;=h' ² t<j¿" m,;=re fl¢ iys; wdydr iy OdkH j¾. jeäfhka Ndú; l< hq;=fõ' ² fmd,a f;,a jeks ix;Dma; f;,a Ndú;h wvq l< hq;=h' ² iïmQ¾K fïo iys; lsß Ndú;ho wvq l< hq;=fõ' ² yels ;rï ÿrg iSks Ndú;h wvq l< hq;=h' ² iqÿ mdka iy iqÿ iy,a Ndú;h wju l< hq;=h' ² ldfndayhsfâg iys; n;a| mdka wdoS wdydr jeämqr .ekSu iqÿiq ke;'

doctormagazine.lk

uoHidr Ndú;h ksid we;sjk isfrdaishdj uoHidrh jeämqr Ndú; lsÍu ksid wlaudfõ fjkiaùug n,mdk uq,au wjêh jkafka wlaudfõ f;,a ;ekam;a ùu ^Alcoholic fatty liver& ;;a;ajhhs' fojkqj th we,afldfyd,sla fymghsáia ^Alcoholic Hepatitis& ;;a;ajh wlaud m%odyh olajd j¾Okh fõ' f;jkqj fï ;;a;ajh ne?reï w;g yefrñka isfrdaisia olajd j¾Okh fõ' wjidk wjêh jkafka ms<sld ;;a;ajhla we;s ùuhs' kuq;a wjdikdjlg we,afldfyd,sla fymghsáia iy ^Alcoholic fatty liver& ;;a;ajj,§ frda.shdg lsisÿ frda. ,laIKhla fkdue;sj idudkH Èúhla .; l< yel' frda.h W;aikak jk f;la frda.shdg ta nj fkdoekSu" fuu frda. fha ;sfnk Nhdkl ;;a;ajhls' we,afldfyd,sla fymghsáia ;;a;aj j,§ frda.h oreKq w;g yeÍf.k tk úg wlaud m%odyfha fmdÿ ,laIK jk weia ly meye .ekaùu fmkakqï flf¾'

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

19


D•Magazine /

Liver Diseases wlaudfõ we;sjk frda. yd tajd ms<sld njg m;ajk wjia:d

ms<sldj

ksfrda.S wlaudj

fïoh ;ekam;a ùu

le<,s iys; wlaud ffi,

isfrdaishdj wlaud

wlaudj jHikhg m;aùu - woshr

;;a;ajh W.% ùfï§ fymghsáia frda.j, ish¨‍ ,laIK fmkakqï flrk w;r Worfha Èhr tla ù Worh bÈóula we;s ùug o mq¿jk' fndfydaúg fï wjia:dfõ frda.shdg WKo" jukh o we;s úh yel' w,ag%d ijqkaâ ialEka mÍlaIKhla isÿ lsÍfuka wlaudfõ fïoh ;ekam;a ù" wlaud m%odyh kue;s ;;a;ajhlg m;a ù we;s nj y÷kd .efka' isfrdaisia ;;a;ajhg m;a ù we;akï uoHidr uq¿ukskau kj;d m%;sldr ksrka;rfhka isÿ l< hq;=h' tfy;a frda.h ksÜgdjg iqj fkdfõ'

jvd;a iq,n Hepatocellular carcinoma ms<sldj

20

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

wlaudfõ yg.kakd ms<sld wlaudfjka we;sjk ms<sld fukau fjk;a ia:dk j, yg .kakd ms<sld wlaudjg me;sr hduo m%Odk jYfhka olakg ,efí' ñksiqkag je<f|k ms<sld w;r yhjk ia:dkhg iq,nj jd¾;d jkafka wlaud ms<sldh' c.;a ixLHdf,aLK j,g wkQj iEu msßñ mqoa.,hkaf. ka 1"000lg 10lao" ldka;djkaf.ka 1"000lg 1lao wlaudfõ ms<sld j,g k;= fj;s' Hepatocellular carcinoma wlaudfõ yg.kakd ms<sld j,ska ishhg 90la muK Hepatocellular carcinoma kñka y÷kajk ms<sldh' fymfgdihsg kñka yªkajk wlaud ffi, j, fuu ms<sld yg.kS' Fibrolamellar carcinoma ;reK jhfia we;sjk ;j;a ms<sldjls Fibrolamellar carcinoma' Hepatocellular carcinom yd ixixokh lrk l< fõ.j;a jHdma;shla fmkakqï lrhs' m%;sldrfõoho Hepatocellular doctormagazine.lk


carcinom wdldrhg lrk m%;sldr j,g fnfyúka iudkh'

wlaudfõ fïoh we;sùug n,mdk fya;= .kakd we;eï T!IO ksid

m%fõksl fya;=

reêrfha mj;akd fïoh

ia:q,;djh

fõ.fhka nr wvqùu

oshjeähdj

isfrdaisia frda.fhaoS Worfha j;=r msrfuka Worh úYd, ùu

Metastases secondary liver cancers wfkl=;a ia:dk j, we;sjk ms<sld wlaudj fj; me;srSu wka;%" äïnfldaI" mshhqre" w.akHdYh yd fmKy¿ ms<sld wlaudj fj; me;sÍfï keUQrej jeäh' Cholangiocarcinoma jd¾;djk frda.Skaf. ka m%;sldrhla lsÍug wjia:djla ,efnkafka ishhg 20lg muK jk w;r wfkl=;a frda.Skag iukl m%;sldr (Palliative care) j,g iSud jkakg isÿ fjhs' flfia fj;;a uq,a wjia:dfõ yªkd.;fyd;a id¾:l f,i m%;sldr l< yel'

doctormagazine.lk

w; orejkag yd <ud jhfiaoS we;sjk Hepatoblastoma isfrdaisia$wlaud ms<sld j,g mdol jk fya;= ms<sld j,g k;= jk isfrdaisia frda.Ska hepatitis-B virus (HBV) or hepatitis-C virus (HCV) hk ffjri ksid we;sjk ;Sj% wdidok (Chronic infection) wlaud ms<sld j,g w; jkhs' fuys úia;r lrk ,o ffjrihla f,a j, udi yhlg jeä ld,hla mej;Su fyda wlaudfõ l%shdldß;ajh ÿt¾j, ùu Chronic infection f,i oelafjhs' fï wdidok j,g ,lajk ishhg 30la fokd isfrdaisia frda. ,laIK fmkakqï lrhs' isfrdaisia fyda ;Sj% fymghsáia frda. hg k;= ùfuka miq fndfyda fofkla fï wlaud ms<sld j,go k;= fj;s' os.=ld,Skj u;ameka j,g weíneys ùu u;ameka ksrka;rfhka Ndú;fhka wlaudfõ ffi, ydkshg m;afjk w;r tys l%shdldß;ajh ÿ¾j, lrñka isfrdaisia frda.hg k;= fjhs' isfrdaisia frda.Ska B<Õg uqyqK fok wjdikdj kï ms<sldjla we;sùfï by< wjodkuhs' fufia weíneyshg k;= jQ flfkla os.=ld,Skj u;ameka j,ska je<lSfuka fulS wlaud ms<sld we;sùfï wjodku ie<lsh hq;= muKlska wvqjk nj wOHhk j,ska fy<sorõ ù ;sfí' m%fõKsl wlaud frda. Haemochromatosis fkdfyd;a alpha-1-antitrypsin deficiency June 2021

DOCTOR MAGAZINE

21


D•Magazine /

Liver Diseases wlaudfõ we;sjk frda. yd tajd ms<sld njg m;ajk wjia:d

ms<sldjl fldgia wlaudfõ ;ekam;a ùu fmkajk m%;sìïnhla

hkq wdydr j, we;s hlv jeä jYfhka wjfYdaIKh ù tajd wlaudj we;=¿j úúO wjhj j, ;ekam;a ùu iajNdjh lr.;a frda.hls' fuh isfrdaisia frda.hg w;jkk w;r wlaud ms<sld wjodkuo ie<lsh hq;= muKlska jeä lrhs' Non-alcoholic fatty liver disease yd nonalcoholic steatohepatitis ia:q,;djh yd oshjeähdj we;s ldKAv w;r olakg ,efnk frda. folls' fï wkQj ia:q,;djh wlaud ms<sld j,g osß .kajk wys;lr idOlhla nj ie<l=jukdh' Non-alcoholic fatty liver disease iïnkaOfhka fjkuu úia;rhla miqj bosßm;a lruq' ia;%s mqreINdjh ldka;djkag jvd 4 fyda 8 .=Khlska msßñkag wlaud ms<sld we;s fjk nj yªkdf.k we;' kuq;a fuh uQ,sl jYfhka u;ameka mdkh jeks p¾hd uQ,sl lr.;a jeäùuls'

22

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

ms<sld fkdjk w¾nqo úI iys; ridhksl j,g ksrdjrKh ùu u,, l%Svlhka úiska ;u l%Svd b,lal imqrd .ekSu msKsi Anabolic steroids ldKavfha fydafudak .ekSfuka Hepatocellular adenoma kue;s ms<sld fkdjk w¾nqo we;sùfï wjia:dj we;s lr .kS' tajd miqld,Skj Nhdkl ms<sld njgo m;aúh yel' ldka;djka uqL u.ska .kakd m%;sikaêl ndOl fm;s Oral Contraceptive Pills (OCP) fukau

doctormagazine.lk


mÍlaIdjg ,la flf¾' m%;sìïn mÍlaIK Radiological examinations w,ag%d ijqkaâ ialEka mÍlaIdj MRI/CT mÍlaIK reêr mÍlaIK Blood examination Liver Profile Tumour Markers for liver cancer Alpha-fetoprotein*, or AFP Des-γ-CarboxyProthrombinGlypican-3 Histopathological examination (Biopsy) ffcfõlaId mÍlaIK iel iys; ia:dkfha ffi, ksheoshla f.k msñld ffi, ;sfío hkak mÍlaId lsÍu

uq,a rEmfha oelafjkafka isfrdaisia frda.sfhl=f.a wlaudjls' fojekak wlaudj újD; lrk ie;alul wjia:djla oelafjhs'

ls<s jEÍfï ld,fhaoS .kakd fydafudak Hormone replacement therapy (HRT) ksido ms<sld fkdjk w¾nqo we;sùfï wjodkula mj;S' ms<sld yªkd .kakd mÍlaIK fuysoS wlaudfõ .eá;s (nodules) mj;skafkao hkak

doctormagazine.lk

wlaud ms<sldjl ,laIK úvdj, isref¾ nr wvqùu, wdydr wreÑh, Tlaldrh yd jukh, wlaudj úYd, ùu, Worh fyda ol=Kq Wrm;a; wdY%s;j we;sjk fõokdj, Worfha j;=r msÍu, lik .;sh, weia yd YÍrh ly meye .ekaùu, iug háka Ysrd u;=msgg fmfkk fia úYd, ùu

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

23


D•Magazine /

Liver Diseases wlaudfõ we;sjk frda. yd tajd ms<sld njg m;ajk wjia:d

wlaud ms<sldj ,laIK iuyrla weia iy iu ly meye ùu

Worfha by< fldgfia we;sjk fõokdj

Tlaldrh" jukh

wlaud ms<sld m%;sldr l%u fuu frda.sfhl=g m%;sldr lsÍfïoS ffjoH lKAvdhul iydh m%;sldr ie,iqï lsÍfïoS .efka' wlaudj noaO lsÍu id¾:l m%;sldrhla uq;a ksfrda.S wlaudjla fkdfõ kï noaO lsrSu fkdl< yelalls' krla jQ fl|s;suh wlaudjla kï tfiau lSfudf;rms m%;sldr lrk whf. ka fldgilg muKla fï m%;sldr ie,iqï flfrhs'

Hepatocellular carcinoma m%;sldr lsrSu ms<sldfõ woshr wkQj ;SrKh lrk w;r tu woshr Barcelona Clinic Liver Cancer (BCLC) staging system kue;s j¾.SlrKhlg wkQj isÿ flf¾' isÿlrk m%;sldr uQ,sl jYfhka f;jeoEreïh' ² Resection of the tumour by surgery ² Liver transplantation ² Local ablation methods óg fmro i|yka l< mßos wlaudj fldgila noaO l<;a osk lsysmhla we;=<; fyd|ska ,sh,d tk wjhjls' wlaud ffi, fl|s;s Ndjhg m;aj ;sfí kï ishhg 50la muK bj;a l< yelshs' tfia fkdjk úg ishhg 80la muK bj;a l< yelshs' wdka;%sl ms<sld wlaudjg me;sÍfuka tys úúO ia:dk j, tk ms<sld ffi, id¾:lj bj;a l< yels jk w;r ienúkau th iq,n Y,H Ndú;djla jkafkah' wlaudfõ noaO lsÍï i|yd iqÿiqlï ,nk frda.Skag th isÿ lsÍfuka b;d id¾:l m%;sM, ,nd.; yel'

24

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

DM

doctormagazine.lk


COVER STORY

l=Ks; wkaO;djhg ms<shï

weia oka fok uy msxlu cd;sl wlaIs frdayf,a l=Ks; frda. iïnkaO úfYAI{ wlaIs Y,H úfYAI{ ffjoH l=iqï r;akdhl ² Keratoconus ² Corneal Blindness ² Refractive Surgery ² History of the corneal transplant ² Cornea transplant How it is performed today? ² History of the Eye Hospital ² The National Eye Bank of Sri Lanka (NEBSL) and many more...

doctormagazine.lk

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

25


D•Magazine /

Cornea l=Ks; wkaO;djhg ms<shï

l=Ks; wkaO;djhg n,mdk fya;= j<lajd .ksuq COVER STORY

l=Ks; wkaO;djhg ms<shï

oka fok weia fhdod .kafka l=Ks; noaO lsÍughs l=Ks;h wdY%s; frda. j,g k;=jk jeä fofkla f.dúhka yd wfma Y%u n,ldhhs cd;sl wlaIs frdayf,a l=Ks; frda. iïnkaO úfYAI{ wlaIs Y,H úfYAI{ ffjoH l=iqï r;akdhl

26

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


tf,dj fuf,dj jev i,ik msxlu weia okaoSu lsõju th wo iudcfha uq,a nei.;a msxlula' flfkl=g fmkSu ,nd ÿkakd lshk wdkkaoh ;uhs fuysoS Bg iïnkaO jk Woúhg we;s jkafka' weila oka oSfuka fuf,dj flfkl=g f,dalh olskak fmkqu ,efnkjd' oka fok flkdg uy;a M," uydksixi ,efnk msXlulg wjia:dj ie,fikjd''' th ;uhs .=K .rel wfma iudcfha ms<s.ekSu' weia oka fokjd lshkafka@ fudllao ZZfï weia oka fokjd'''zz lshkafka@ úÿyqre joklska lsõfjd;a l=Ks; wkaO;djh (Corneal Blindness) we;s ùu ksid fmkSu ÿ¾j, jQ flfkl=g kej; fmkSu ,nd oSfï Y,Hl¾uhla lsÍu (Corneal Transplantation ;uhs fuysoS lrkafka' Tõ fofk;a w|ùu ksid f,dalh olskakg ke;s flfkl=g fmkSu ,ndoSu lshkafka" Tõ" W;=ï ld¾hhla ;uhs' l=Ks; wkaO;djh ksid fmkSu b;du ÿ¾j, fjkjd' fmkSu ke;s doctormagazine.lk

fjkjd' f,dal fi!LH ixúOdkh úiska f,dalfha wkaONdjhg fya;=jk m%Odk fya;=jla jYfhka l=Ks; wkaO;djh ie<flkjd' ixj¾Okh fjñka mj;akd rgj, fï ;;a;ajh jvd;a Nhdklhs' fï l=Ks; wkaO;djfhka f,dalfha ñ,shk 4'9la fokd mSvd ú|skjd' wm jdikdjka;hs' weia oka fok ck;djg ia;+;sjka; jõkg wmg noaO lrkak l=Ks; ;sfhkjd'''' ta;a u;l ;nd .kak'''' fndfyda rgj,g noaO lrkak l=Ks; fydhd .kak tl úYd, .eg¿jla'

ia:r mylska hq;a l=Ks;hl yrialv

l=Ks;h lshkafka l=ulao@ l=Ks;h lsfhkafk wefya msg;skau ;sfhk isúh' iafjÉP uKAv,h lshd;a th mdG .%ka: j, úia;r flfrkjd' l=Ks;h" mdroDYH mg,hla' thska weig m;s; jk wdf,dalh lsisÿ ndOdjlska f;drj l=Ks;h yryd .uka lsÍug yels jkjd' wefiys msg; wdia;rkfhys yfhka mx.=jlg fkdjeä jmirshla June 2021

DOCTOR MAGAZINE

27


D•Magazine /

Cornea l=Ks; wkaO;djhg ms<shï

muKla oerej;a fuys jeo.;alu kï tys m%udKhg ,>q jkafka kE' l=Ks;h fkdfyd;a Cornea hkak "Kerato" .%Sl hk jpkfhka ì|S wdjla' tys zzwÕla jeksZZ hk wre;la iemfhkjd' ishqï isúhla jqKdg fï l=Ks;h;a wkq ia:r mylg fnfok n fï rEm igyk ksÍlaIKfhka Tng wjfndaO jkjd we;s' frda.S l=Ks;hla fjkqjg kj l=Ks;hla noaO lrkakg kï ldph" oDIAÀú;dkh yd oDIaÀl iakdhqj hk fldgia b;d ksfrda.Sj ;sfhkakg ´ks' hdno mgl j," iakdhqfõ lsishï wvqmdvqjla ;snqfKd;a' th ie<lsh hq;= uÜgulg fmKSu ,ndoSug n,mdkjd'

weil l%shdldß;ajh úuiuq okakd lshk úosygu uq,skau wei úia;r lruqfld' ² iqÿ bx.sßhdj - wefia iqÿmeye fldgi' fuh iE§ we;af;a Yafõ;>K ia:rh ^ Sclera& u.ska ² l¿ bx.sßhdj - wefia l¿ mdgg fmfkk fldgi' fuh iE§ we;af;a l=Ks;fhka' ² wefia nnd iE§ we;af;a lKksldj ^Pupil& u.ska' fïjd idudkH jHjydrfha§ fhdod.kakd jpk ñi úoHd;aul jpk fkdfõ' Tng oekg we;s wjfndaOh bosßhg mj;ajd f.k hkq msKsi fuu joka fuys wdrïNfhaoS Ndú;d l<;a tajd fjkqjg ksjeros jpk j,skau wefia fldgia .ek l;d lsÍu jvd;a iqÿiq jk nj fuu fjoHjrhdf.a u;hhs' fjfiiskau fï iïnkaOfhka mdie,a j, b.ekaùfïoS yels;dla ksjeros mdßNdIsl jpku fhdod .kak'& wms oeka úoHd;aul yeoEÍulg huq' f.da,dldr yevhlska hqla;" 25 mm muK úIalïNhla iys; wei kï lrkafka fï úosyghs' Cross Section of the Eye wefiys fldgia

wjia:d;a iïmQ¾K weiu .kak wjia:d;a ;sfhkjd' ta ta wjia:dkql+,j .kafk fldhs fldgio lshk wlaIs ffjoHjrhd úiska ;SrKh lrkjd' oeka fï zzl=Ks; noaO lsÍfï ie;alïZZ w;sYhskau oshqKQjg m;a fj,d ;sfhkjd ú;rla fkdfjhs" fï kj oshqKQj ishhg ishhlau mdfya wfma rfg;a Ndú;fha ;sfhkjd'

28

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


wmg fmkSu ,efnkafka fufyuhs

wmg fmkSu ,efnk yeá weig we;=¿ jk wdf,dal lsrK l=Ks;h u.ska j¾;kh lr" lKksldj fj; fhduq lrhs' bkamiq ldph u.ska j¾;kh yd kdNs.; lsÍu isÿ lrhs' fuys m%;sìïnh oDIaá ú;dkh u; we;s fõ' ta hál=re m%;sìïn fkdfyd;a Wvq hál=re jQ rEm jYfhks' tajd hIaá ffi, yd fla;= ffi, u.ska y÷kd f.k ridhksl fjkiaùï isÿ fõ' fuu m%ldY m%;s.%dys ffi,j,ska ,efnk m‚úvhka iakdhq wdfõ. njg yrjkq ,nhs' oDIaÁl iakdhqj Tiafia fuu m‚úvhka fud<fha wmr lmd, lKaäldfõ m%d:ñl oDIaÀ m%foaYh fj; f.k hhs' m%d:ñl oDIaÁ m%foaYh oaú;shsl oDIaÁ m%foaYhka ys Wmldrh iys;j ksjerÈ m%;sìïnhla wjika jrg ilia lr fohs'

l=Ks; wkaONdjh óg fmr olajk ,o wdldrhg ñksiqka w|Ndjhg m;a jk m%Odk fya;=jla jkafka l=Ks;fha fodaIhs' fuys frda. ,laIK /ila ;sfnkjd' fmkSu fnd| ùu" wdf,dalh olskak wudrehs" fõokdj" r;=ùu yd lª¿ .e,Su jf.a ,laIK;a my< fjkjd' iq¿ iSÍï we;s jqKdu th iajNdjfhkau iqjm;a jk .=Khla ;snqK;a nrm;, iSÍï" wdmodjka ksid;a fmkSu ÿ¾j, fjkjd'

doctormagazine.lk

l=Ks; wkaONdjh we;sjk fya;= 1' lDIsld¾ñl rgla jk wfma jeä jYfhka bkafka f.dú;efkka cSj;a jk ck;djla' fï wh /lshdfõoS ;=jd, ùï j,g k;= fjkjd jeähs' tu.ska we;sjk ;=jd, ksid we;sfjk wdidok l=Ks; wkaONdjhg m%Odk fya;=jla' 2' wefia we;sjk wdidok yd m%odysl ;;a;ajhka fya;=fjka l=Ks; wkaO;djh we;s fjkjd' we;eï mqoa.,hkaf.a m%;sYla;slrKh idudkH whg jvd wvqhs' wjhj noaO lsrSfïoS m%;sYla;s wjysrl T!IO .ekSu" HIV wdidokh" reêr.; ms<sld we;s frda.Ska''' fï wdldrhg ÿ¾j, m%;sYla;slrKhlg Wreu lshkjd' fï whf.a weia j, wdidok" m%odysl ;;a;ajhka myiqfjka we;s jkakg mq¿jka ú;rla fkdfjhs" fï ksid l=Ks;fha m¿ÿ we;s ùug;a bv ;sfhkjd' 3' wdidok we;s lrk frda.o ;sfnkjd' Stevens-Johnson syndrome tjekakla' fuysoS m¿ oeóula isÿjk w;r weye úh<sNdjhg

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

29


D•Magazine /

Cornea l=Ks; wkaO;djhg ms<shï

l=Ks; wkaO;djh we;s ùug n,mdk wmg j<lajd .; yels fya;= iïnkaOfhka wjfndaOhla ,nd .ekSu ish¿ mqrjeishkaf.a hq;=luls'

m;aùu" wdf,dalhg wê ixfõoS;djhla oelajSu yd weye m%odyhg m;aùu olskakg mq¿jka' 4' úúO wk;=re''' uyu. we;sjk wk;=re" .Dyia: wk;=re yd /lshdj,a j,oS we;sjk wk;=re wdoS jYfhka wkfmalaIs; f,i wk;=re j,g ,la ùfuka l=Ks;h wdmodjg ,lafjk wjia:do wfma rfÜ nyq,hs' 5' ;j;a b;d wjdikdjka; brKula fya;=fldg f.ko we;efula l=Ks; wkaO;djhg m;a fjkjd' ta ;uhs zzweisâ .eiSuZZ flfkl=g lrk ydks w;=ßka fï zzweisâ .eiSuZZ b;d nrm;, f,i mqoa.,hdg ydks lrk jrola' fï ksid weye b;du;a Nhdkl f,i úkdY fjkjd' fuh i;=frl=g j;a fkdl< hq;=hs' thska úkaos;hdg we;s jkafka b;d oreKQ 30

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

M< úmdlhka' yosis fldamhg hï flfkla fï jro lf<d;a th lsis osfkl iudjla fkd,efnk ;uka miqmio tk jrola jkjd we;s' fï weisâ .eiSfuka l=Ks;h b;d oreKQ f,i úkdY jk nj fkdlshdu nE' tjka isoaêka ksrka;rfhka wlaIs fjoHjreka w;aú|skjd' iuyreka ;u weia wmsßisÿ w;a j,ska iam¾Y lrkjd' th;a fï úIîc we;=,a ù l=Ks;hg n,mEï we;s lsÍfï wjodkula fkdf.fkkjd fkdfjhs' 6' l=Ks;h ;=kSNdjhg m;a lrk Ectatic corneal disease (ECD) or Corneal Eectasia kï frda. ldKAvhlao fï l=Ks; wkaO;djhg fya;=jla fjkjd' fuys iq,nu wdldrh Keratoconus h' fï frda. ldKAvfha fmdÿ ,laIKhla jkafka Keratoconus, Pellucid marginal degeneration yd Keratoglobus hk frda. fuysoS l=Ks; wkaO;djhg fya;= fjkjd' 7' tfiau kshñ; mßos fi!LHdrlaIs;j Contact lenses fkdme<|Su ksido l=Ks;fha ;=jd, ùï m¿ÿ we;s jkakg mq¿jka' ta;a ksjerosj fï Contact lenses m<|skjd kï fujka ;;a;ajhla we;s jkakg bvla ke;s nj fuys,d i|yka lrkafka Contact lenses u.ska ,efnk M< m%fhdack wvq ;lafiarejlg m;a fkdùughs' b;ska fï l=Ks;h wdY%s; wdndO j,g ,lajk mqoa.,hkaf.ka ie<lsh hq;= msßila wfma rfÜ Y%u yuqodj ksfhdackh lrk wh' Th f.dúhka" l¾udka;Yd,d fiajlhka úosyg' th;a fuys,d fkdlshdu nE' orejka w;r iq,n Keratoconus frda.h flrgfldakia lshkafka jhi wjq'15-20-25 jf.a jhia ldKAvfha whg we;súh yels wlaIs wdndOhla' mdie,a hk jhfia orejka w;f¾ fï ;;a;ajh iq,nhs' fuysoS l=Ks;fha bosßhg fkrd hdula isÿù l=Ks;fha uOHh ;=kS ù hk w;r j¾;k fodaI (Irrgular Astigmatism) we;sùug fya;= fjkjd' fï

doctormagazine.lk


lrkakg isÿ fjkjd'

flrfgdfldakia - mdie,a hk jhfia orejka w;f¾ iq,nhs' fuysoS l=Ks;fha bosßhg fkrd hdula isÿù tys yevh fjkia ùula isoaO fjkjd' fï ksid;a fmkSu ÿ¾j, fjkjd'

^l=Ks;fha uOHh Central Cornea hkqfjkao" ndysrskau we;s ljjh Limbus hkqfjkao y÷kajk w;r uOHh iy ,sïnia fmfoi w;rueo we;s fldgi m¾hka; fmfoi fkdfyd;a Peripheral Cornea f,i ye|skafjkjd'&

ksid;a fmkSu ÿ¾j, fjkjd' Corneal Eectasia ldKAvhg wh;a jvd;au iq,n frda.h jkafka Keratoconus h' wfkl=;a frda. iïnkaOfhkao iq¿ jYfhka i|ykla lsÍu jà' Pellucid marginal degeneration frda.fhaoS l=Ks;fha my< m¾hka; fmfoi ;=kSNdjhg m;ajk w;r fï ksid j¾;k fodaIhkao (Astigmatism) we;sùug u. ie,fikjd' Keratoglobus frda.fhaoSo n,mEug ,lajkafka iuia; l=Ks;hhs' fuh t;rï iq,n fkdjk frda. ;;a;ajhla' m%;sldr fuu frda. ldKAvfha uQ,sl wjia:dfõ wmg lKakdähla ,ndoS ke;sjQ fmKqu kej; ,nd fokak mq¿jka' ál ld,hla .shdu th wid¾:l fjkjd' B<Õ fm< m%;sldrh úosyg isú ldphla (Contact Lens) ,nd fokak mq¿jka' thskq;a lsishï ld,hla fmkSu mj;ajd .ekSug yelshdj ,efnkjd' kuq;a ál ld,hla hkfldg fï Contact Lens tl jefgkakg mgka .kakjd' t;kska tydg fjk;a lrkakg fohla kE' fuA wdldrfhka ld,hlg miq we;euqkaf.a isú ldp .,md .kakg (Intolarance) fkdyels jk w;r Tjqkaf.a fmKSu jeä oshqKQ lsÍug l=Ks; noaOhla

doctormagazine.lk

fuh iq,nj mdie,a hk jhfia ke;fyd;a úYAj úoHd,hg hk orejkag we;sjk ;;a;ajhla' mdie,a yd úYAj úoHd, YsIHhkag ksjeros fmkSula fkd,enqfKd;a th Tjqkaf.a wOHdmk lghq;= j,g;a wkd.;hg;a n,mdkjd' W!j yd uOHu m<df;a m%foaY j, flrfgdfldakia frda.S orejka jeähs l=Ks; wkaO;djh iïnkaOfhka wfma rfÜ ksYAÑ; ixLHdf,aLK fkdue;s ùu uy;a wvqjla' wjfYAI rgj, fï iïnkaOfhka wOHhk yd ksjeros .Kka ;eîï isÿ j;aoS fï ksjeros o;a; ;nd.ekSfuys,d wm isákafka u|la

flrfgdfldakia frda.Ska jeä jYfhka jd¾;d jk nÿ,a, yd ud;f,a osia;%slal

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

31


D•Magazine /

Cornea l=Ks; wkaO;djhg ms<shï

miq.dój' ^wfma wi,ajeis bkaoshdfõ iuia; ck.ykfhka ishhg 4-5l ixLHdjla fï wlaIs frda. hg k;=jk nj fy<sorõ ù ;sfnkjd'&

orejka weia likjd kï ffjoHjrfhl=g fmkajkak fuhg weia leiSu fya;=jla' weia ks;ru w;.Eu" weia leiSu wkaONdjh olajd osfjk oDIAÀ fodaI j,g w; jkk nj Tn fuf;la oek isáhdo@ fjfiiskau weia j, we;sjk likiq¿ iajNdjhla fya;f = jka (Allergic conjunctivitis) fï orejkaf.a weia likakg .kakjd' thska weia wdidokhg m;ajk w;r wjidkfha fuh flrfgdfldakia jeks wlaIs wdndOhlska wjika jkakg mq¿jka' fï ksid foudmshkS" Tfí orejd;a fï weia leiSu" w;.Eu mqreoaola jYfhka lrkjd kï fkdmudj th ffjoHjrfhl=f.a wjOdkhg fhduq lrjkak' flrfgdfldakia frda.h cdk.;j we;s jkafka iq¿ m%;Y s ;hlghs' mdßißl idOl ksid fï frda.hg jeä fofkla ksrdjrKh fjkjd' ta;a hï fyhlska fï frda.hg k;=ùfï wjodkula we;s flfkla weia leiSu ksid th fya;f = ldgf.k frda.h u;=ùfï ishhg 60lg jeä wjodkula n,.ekafjkjd'

32

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

wfma rfg;a m%dfoaYSh jYfhka .;a l< nÿ,a, ud;f,a jeks osi; a l s% l a j, flrgfldakia frda.k S a jeä jYfhka jd¾;d fjkjd' fï whg l=Ks;hla noaO lsrSfï ie;alu olajd j¾Okh ùu j<lajd .ekSug frda.h md,kh lsÍug Collagen crosslinking wdoS jYfhka kùk m%;sldr ;sfnkjd' fï frda.Ska kshñ; m%;sldr j,g uq,a wjia:dfõoSu fhduq lsÍu jeo.;a' wjYH ;rï l=K; s ,nd .ekSug yels ùu fudk ;rï jdikdjlao@ wjhj noaO lsrf S ïoS ffjoHjreka uqyK q mdk tla úYd, .eg¿jla jkafka wjYH lrk wjhj ysÕ ùuhs' wlaIs l=K; s noaO lsÍfïoS jdikdjlg wm tjka ysÕhkag uqyK q fokjd b;du wvqh's talg fya;j = wfma rfÜ ck;dj fï weia oka oSug bosßm;a ùu' osjukaj bkak wjia:dfjoS ke;fyd;a cSj;a jk whf.ka fï l=K; s ,nd.ekSula isÿ lrkafka kE' weia l=K; s oka fokafka fmdfrdkaÿjla mßos ta fmdfrdkaÿj ,ndÿka ;eke;a;df.a m%dKh ksreoaO jqKduhs' l=K; s noaO lsÍï fïid id¾:lj lrkakg wmg yelsj ;sfnkafka wfma rfÜ ck;dj b;d lemùfuka ;u weia oka fokakg bosßm;a ùu ksihs' fufyu bosßm;a ùula f,dalfha lsiu s rgl olskk a g ,efnkafka kE' oka oSu fndÿKQ wfma iï" kyr" uia j,g ld jeo ksrka;rfhka wmj osßu;a lrjk mqkH l%h s d j, m%Odk wx.hla' ta ksihs yqiu a ál jd ;,hg uqiq fj;aoS tf;la f,dalh olskk a g WmldÍ jQ ;u fofk;a ;j;a flfkl=g fkduiqrej oka fokakg ys;a my< fjkafka' wfma l=K; s wjYH jk ish¿u fokdg fï wdldrfhka l=K; s ,nd foakkg oYl .Kkdjl isg fkduiqrej bosßm;a jQ ck;djg wm lD;fõoS úh hq;h = 's tfiau wkd.;hg;a fï Wmldrh wjYH fjkjd' ta i|yd Tfí iyfhda.h ,nd fok f,io wm wheo isákjd' DM

fï ie;alï j, f;dr;=re wm ó<Õ ,sms j,ska úia;rd;aulj l;d lrkjd'

doctormagazine.lk


D•Magazine /

Anatomy & Physiology of Cornea l=Ks;h wdY%s;j we;súh yels fodaI

Anatomy, physiology and Corneal Diseases

Cornea Explained COVER STORY

l=Ks; wkaO;djhg ms<shï

l=Ks;h yd l=Ks;h wdY%s;j we;súh yels fodaI cd;sl wlaIs frdayf,a l=Ks; frda. iïnkaO úfYAI{ wlaIs Y,H úfYAI{ ffjoH l=iqï r;akdhl

doctormagazine.lk

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

33


D•Magazine /

Anatomy & Physiology of Cornea l=Ks;h wdY%s;j we;súh yels fodaI

wefia l=Ks;h l=Ks;h hkq wefia ndysrska msysgd we;s Yla;su;a mg,hls' th mdroDYH ia:rhla jk w;r wdf,dalh myiqfjka ta yryd .uka lrhs' lÿ¿ iu. tlaj wefiys ixfõoS wNHka;r wdrlaId lsÍu fuys jeo.;a ld¾hhla' f.da,d¾O fkdfyd;a w¾O nqnq,dldr yevhla .kakd l=Ks;fha mdroDYH mg,fha úYAlïNh ñ,s ógr 12la muK fjkjd' th wefia bosßmi yd;ami jid isákjd' l=Ks;fha reêrjdyskS keye' kuq;a ixfõoS iakdhq cd,hla ;sfnkjd' fï ksid fõokdjla fjf;d;a th ;shqKQj oekSu l=Ks;fha iajNdjhla' Bg fmdsaIKh uQ,slj ,efnkafka jEiafik lª¿ j,ska' wïuh rih ;=<skq;a ldkaÿ ù l=Ks;hg lsishï fmdaIKhla ,efnk w;r ta yereKQ úg fkf;ys ,sïnia (Limbus) fmfofia we;s f,a kyr yryd;a fï w;sYh jeo.;a wlaIs fldgig wjYH fmdaIKh iemfhkjd'

¥roDIaÁl;ajh (Nearsightedness)" wú¥r oDIAÀl;ajh (Farsightedness) yd úIu oDIAÀl;djh (Astigmatism) wdoS j¾;k fodaIhka (Refractive errors) yg.kafka lKksldfõ muKg jeä jl% ùï fya;=fjks' fï ldph jhi;a iu.u fjkialï j,g Ndckh ùu y;,sia we|sßh (Presbyopia) we;sùug fya;=jla fjhs'

l=Ks;fha ia:r my

l=Ks;h wdY%s;j we;súh yels .eg¿ l=Ks;h frda.S lrjk ixcdkSh fya;= Congenital Corneal Anomalies

l=Ks;fhka flfrk ldßh fuhhs fmkSu fkdfyd;a wmg f,dalh olskakg wjYH wdf,dalh ,efnkafka l=Ks;h l%shdldß;ajh fya;=fjks' l=Ks;h ke;skï mßirfha fl;rï wdf,dalh ;snqK;a th wmg .%yKh jkafka ke;' fï yereKq úg weig úIh jk jia;+ka kdNs.; lsÍug l=Ks;h fkdjkakg yelshdjla ke;' kdNs.; lsÍfï l%shdj,sfha ishhg 65-75l m%udKhlg odhl jkafka l=Ks;hhs' b;sßh lKsksldfõ msgqmi we;s iaMÀlrEmS ldpfhka isÿ fjhs'

34

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

l=Ks;h wdY%s;j we;sjk ixcdkSh frda. m%Odk jYfhka my; wdldrhg j¾.SlrKh fõ' 1' m%udKfha yd yevfha we;sjk úIu;d 2' bosßmi md¾Yajfha we;sjk j¾Okfha fodaI fkdfyd;a Mesenchymal dysgenesis 3' l=Ks;fha úúO ;ekam;= we;s ùfuka we;sjk frda. (Corneal dystrophy) doctormagazine.lk


l=Ks;h muKg jvd úYd, ùu

j¾;k fodaI fkdfyd;a oDIAÀ fodaI <Õ fkdfmkSu" ÿr fkdfmkSu yd úIu oDIAÀl;ajh uQ,slj oelsh yels oDIAÀ fodaI fjhs' y;,sia we|Sßh jeä fofkla md;% jk oDIAÀ frda.hls'

l=Ks;h muKg jvd úYd, ùu (Megalocornea) muKg jvd l=vdùu (Microcornea) fukau l=Ks;h iqÿ meyehla .ekSu (Sclerocornea) W;am;a;sfhaoSu we;s úh yels wdndO fõ'

l=Ks;h muKg jvd l=vd ùu

l=Ks;h frda.S lrjk k;= lr.;a fya;= Acquired Corneal Anomalies wdidok Corneal Ulcers (Infective keratitis) fuhg tla m%Odk fya;=jla jkqfha nelaàßhdkq yd os,Sr wdidok fya;=fjka we;sjk wdidos; ;;a;ajhka njo fuys,d ie<l=jukdh' yosis wk;=re fuysoS kej;;a uyu. isÿjk wk;=re" .Dyia: yd /lshd ia:dk j, we;sjk wk;=re fya;= fldgf.k we;sjk ;;a;aj fuys,d j¾.SlrKh fõ'

l=Ks;h iqÿ meyehla .ekSu

doctormagazine.lk

fjk;a l=Ks;h wdY%s; frda. Stevens johnson syndrome Toxic epidermal necrolysis (TEN) Severe Dry eye diseases Bullous keratopathy Interstitial keratitis (IK) keratomalacia DM

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

35


D•Magazine /

History of Corneal Transplantation tod fuod;=r l=Ks; noaO lsrSfï wkqiaurKSh mshigyka'''

COVER STORY

l=Ks; wkaO;djhg ms<shï

tod fuod;=r l=Ks; noaO lsrSfï wkqiaurKSh mshigyka''' wlaIs Y,H ffjoH úoHdj ffjoH úoHdfõ oshqKQj uq,skau ldkaÿ jQ lafIA;%hla''' cd;sl wlaIs frdayf,a l=Ks; frda. iïnkaO úfYAI{ wlaIs Y,H úfYAI{ ffjoH l=iqï r;akdhl

36

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

l=Ks; noaO lsrSu woo f,dalfha jeä jYfhkau isÿ lrk noaO lsÍï udos,sfha ie;aluhs' l=Ks; noaO lsÍula .ek uq,skau ixl,amSh i|ykla fyda udkj b;sydifhys tkafka .%Sl ffjoHjrfhl= jQ .e,kaf.a ^l%s' mQ' 130-200& f,aLK ;=<h' l=Ks;hl mdroDYHNdjh m%j¾Okh lsÍfuys,d Yd,lH ueosy;aùï isÿ lsÍu iïnkaOfhka úÿyqre l;dny iudrïNh 17 yd 18 jk Y;j¾YfhaoS we;s úh' tfia jQj;a úoHd;aulj ta iïnkaOfhka wOHhk isÿ lsÍu 19 jk Y;j¾Ih jk f;la m%udo úh' i;a;aj l=Ks; fhdodf.k isoq l< uq,a ld,fha W;aidyhka 1818 j¾IfhaoS Karl Himley (1772-1837) kï ffjoHjrfhla fjk;a i;=kaf.a wlaIs l=Ks; fhdodf.k l=Ks; wkaO;djh we;s ñksiqkag fmkSu ,ndosh yels nj m%ldY lf<Ah' Tyqf.au YsIHfhl= jQ Franz Reisinger kï ffjoHjrfhla ;u .=rejrhdf.a b.ekaùï wkQj hñka" ydjka yd l=l=,ka jeks i;=ka fhdod f.k l=Ks; noaO

doctormagazine.lk


lsÍug w; .eiQ w;r ta wjia:dfõoS tu ie;alug uq,skau Keratoplasty hk kuo fhdod .ekSu isÿúh' flfia jqj;a fuu ie;alï wid¾:l jQ nj i|yka fõ' Franz Reisinger f.a iuld,skfhl= jQ Johan Dieffenbach (1792-1847) kue;s ffjoHjrhdo b;d lemùfuka id¾:l l=Ks;hla noaO lsÍfï fkd;s;a W;aidyfhys fhoS thska ÿ¾uqLj wjidkfha fujka i|yklao lf<Ah' zzl=Ks;hla noaO lsÍu hkq ukxl,ams;fhls' hï flfkla fï W;aidyh ch .kafkao@ Tyqg Y,H ;ka;%fha

doctormagazine.lk

f,dl=u nqyquk ysñ úh hq;af;ah'ZZ (One of the most audacious fantasies’ and remarked that it ‘would be the highest reward of surgery if this operation succeeded.) zzl=Ks;h noaO lsÍuZZ Corneal transplant hk jpkh uq,skau fï ie;alu úia;r lsÍug fhdod .;af;a Wilhelmus Thorne kï úoajf;ls' uqfjla fyda l=r iys; if;la ^ksYAÑ;j i|yka jkafka tf,ih& fhdodf.k m%:u id¾:l l=Ks; noaO lsÍula Samuel Bigger kï ffjoHjrfhl= úiska 1837oS isÿ flßK' Bg;a kqÿf¾oSu tkï 1838 j¾IfhaoS fjk;a i;a;aj úfYAIhl l=Ks; fhdod .ksñka ukqIHfhl=g m%:u jrg l=Ks;hla noaO lsrSfï W;aidyhla jH¾: jQ nj b;sydifha i|ykah' fuh wid¾:l ùfï fya;= wo wmg w;Hka;fhkau wjfndaO jQj;a uq,a ld,fha fjk;a i;a;ajhkaf.a l=Ks; ukqIH noaO lsÍï i|yd W;aidyhka lsysmhlau .;a nj American Museum of Natural History fl!;=ld.drfha f,aLK j, i|yka fjhs' fudarekaf.a wlaIs l=Ks; ukqIH wfma l=Ks; j,g fndfyda ióm njo fuu f,aLK j, jeäÿrg;a oelafõ'

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

37


D•Magazine /

History of Corneal Transplantation tod fuod;=r l=Ks; noaO lsrSfï wkqiaurKSh mshigyka'''

uq,au id¾:l l=Ks; noaO lsrSfï ie;alu id¾:l l=Ks; noaO lsrSfï ie;alula f,dalfha uq,skau isÿ lrk ,oafoa 1905 j¾IfhaoSh' ta Eduard Zirm kï ffjoHjrfhl= úisks' Alois Glogar kï i;a;aj f.dúm< lïlrefjl=g noaO lrk ,oafoa 11 yeúßos orefjl=f.a l=Ks;hls' úfYAI lreK jkafka fï orejd cSjudkj isá;aoSu l=Ks;h bj;a lsÍuh'

1905 j¾IfhaoS uq,a jrg id¾:lj l=Ks; noaOhla isÿ l< Eduard Zirm kï ffjoHjrhd iy tu lKavdhu ie;alfuys ksr; jk ft;sydisl PdhdrEmh' Alois Glogar kï i;a;aj f.dúm< lïlrefjl=g noaO lrk ,oafoa 11 yeúßos orefjl=f.a l=Ks;hls' úfYAI lreK jkafka fï orejd cSjudkj isá;aoSu l=Ks;h bj;a lsÍuh'

Eduard Zirm f.a ie;alfuka miq jir ishhl muK ld,hla hk;=re fï lafIA;%fha úi,a oshqKQjla we;s jQfha ke;' fuys B<Õ mshjr ;eîu fu;rï m%udo ùug fndfyda fya;= fkd;snqKd fkdfõ' 1905 j¾IfhaoS l=Ks; noaOhla id¾:lj isÿ l<;a bka tydg fjk;a ukqIH wjhjhla noaO lsrSug yßhgu ;j;a j¾I 49la n,d isákakg jQ w;r 1954 j¾IfhaoS m%:u jrg jl=.vqjla noaO lsÍu tys fojk isÿùu úh' l=Ks; noaO lsrSï id¾:l;ajhg n,mE ffjoH úoHdfõ wkqiaurKSh fidhd .ekSï 1867oS ,siag¾ úiska Y,Hl¾u i|yd m%;smQ;l fhdod .ekSu yªkajd oSu yd tajd m%dfhda.slj Y,Hd. drhg meñKSu" 1940 yd 50 oYlj,oS Medawar and Billingham úiska m%;sYla;sfõoh iïnkaO jeo.;a isoaOdka; y÷kajd oSu" Paufique úiska noaO lsÍug

38

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

.kakd wjhj m%;slafIAm ùug n,mj;ajk m%;sYla;sl idOl iïnkaOfhka l< wOHhk yd Paufique yd Maumenee hk m¾fhaIlhka úiska isÿ lrk ,o wOHhk 1940 j¾IfhaoS m%;scSjl Ndú;hg meñKSu yd 1950 oYlfha fldaáfldaiafgfrdhsv Ndú;hg meñKSu" Ethicon kï m¾fhaIlfhl= úiska khsf,daka ueyqï fhoSug Ndú;hg .ekSu yd tys m%dfhda.sl Ndú;hka 1960 oYlfha l=Ks; noaOhka i|yd isÿùu iy 1960 wjuka oYlfha yd 1970 uq,a ld,h ;=< wlaIs Y,Hl¾u i|yd Y,H wkaùlaIh fhdod .ekSu fuu oshqKQfõ wkql%uhkah' ;dlaIKfha ie<lsh hq;= oshqKQjla fkdue;sj oYl .Kkdjla ;siafia isÿlrk ,o wlaIs l=Ks; noaO lsÍfï ie;alï úiska hï hï .eg¿o we;s lr fkd;snqKd fkdfõ' Y;j¾Idêl ld,hla Ndú;fha mej;S Penetrating corneal transplant (PKP) ie;alï j, tla ÿ¾j,;djhla jQfha l=Ks;hla noaO lsÍfuka doctormagazine.lk


wdldrhlska yªkajf;d;a fïjd Selective lamellar keratoplasty ldKAvfha ie;alï úh'

c¾udkq wlaIs ffjoHjrfhl= jQ Arthur von Hippel. Tyq idfjl=f.a l=Ks;hla weiqf¾ 1886 j¾IfhaoS lamellar keratoplasty ie;alula isÿ l< nj i|yka fõ' tfiau l=Ks; ie;alï i|yd m%fhdackhg .;a mechanized trephine y÷kajd ÿka ffjoHjrhd úh' fïjd woo Ndú;fha we;s trephines j, mQ¾j Ndú;djhs'

1930 oYlfhaoS ffjoH rduka leiafg%dfjhsfc yd ffjoH wd¾ gjqka,s fmagka kue;s wlaIs ffjoHjreka ksõfhda¾la kqjroS l=Ks; noaO lsÍfï ie;alul ksr; fjhs'

miqjo wefia mSvkh jeä ùula we;euqka ;=< we;sù .aÆfldaud jeks ;;a;ajhkag Tjqka md;%ùug ;snQ iq¿ tfy;a wjdikdjka; wjia:djhs' l=Ks; noaO lsÍfï mqkreoh we;s l< hq.h fuu ndOl j,g ms<s;=re fidhk fuys wkqiaurKSh fidhd .ekSu isÿjQfha 2006 j¾IfhaoS DM endothelial keratoplasty kue;s ;dlaIKh y÷kajd oSu;a iu.h' fuf;la isÿ lrk ia:r mylska hqla; l=Ks;h fkdfyd;a Full thickness keratoplasty ie;alï fjkqjg f;dard .kakd l=Ks; ia:r (elected corneal layers) fhdodf.k ie;alï lsÍu werUqKs' ;j;a doctormagazine.lk

u< fofk;ska w| fofk;g mK fok hq.h werfUhs l=Ks; noaO lsÍfï ie;alï ie<lsh hq;= id¾:l;ajhlg meñK ;snqK;a w| Ndjhg m;a fjñka isá frda.Ska i|yd m%udKj;a l=Ks; ,nd .ekSug fkdyels ùu ffjoHjreka uqyqK mE uy;a .eg¿jla úh' fuhg úiªula ,enqfKA Vladimir Filatov (18751956) kï reishdkq wlaIs ffjoHjrfhl=f. ks' urKhg m;ajk ñksiqkaf.ka meh lsysmhla we;=<; ,nd .kakd l=Ks; id¾:l f,i noaO l< yels nj Tyq fmkajd ÿkafkah' Selective lamellar keratoplasty ldKAvfha ie;alï u.ska Bg fmr ;snQ wjodkï idOl rdYshla ie<lsh hq;= muKlska wvq jqKQ w;r thg fya;= jQfha ishqïj" wvq ydkshlska (less destructive surgical nature of the lamellar procedures) l=Ks;h wdY%s;j ie;alï isoaO lsÍug ñka ,enqKQ wdf,dalhhs' tfiau tla l=K; s hlska frda.k S a /ilg ie;alï isÿ lsÍugo wjia:dj ie,iqKs' DM

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

39


D•Magazine /

Cornea Transplant wo ojfia Y,Hd.drfha l=Ks; fufyhqï

Cornea transplant

How it is performed today?

wo ojfia Y,Hd.drfha l=Ks; fufyhqï cd;sl wlaIs frdayf,a l=Ks; frda. iïnkaO úfYAI{ wlaIs Y,H úfYAI{ ffjoH l=iqï r;akdhl

ful, l=Ks; noaO lsÍfï Y,Hl¾uh b;d by< ;dlaIKhka Wmfhda.S jkakls' ffjoH úoHdfõ lsishï oshqKQjla uE; ld,h ;=< isÿ ùo@ tys Wmßu Ndú;hka fï l=Ks; noaO lsÍï jeä oshqKQ lsÍug fhdod .ekSug ;rï kQ;k wlaIs Y,H úoHdj iu;a ù ;sfí' wo ojfia isÿlrk l=Ks; noaO lsÍfï ie;alï woshr lsysmhlg olajd úia;r l< yel' l=Ks; noaO lsÍfï kjhq.h oeka fï l=Ks; noaO lsÍfï ie;alï b;d oshqKQhs' óg fmr wjia:d j,oS wm noaO lf<A iSrejg bj;a lr.;a iïmQ¾K l=Ks; mglhhs' ta;a l=Ks;fha u;=msg le<,la ;snqfKd;a tu fodaI iy.; ia:dkh muKla uek thg w¿;a fldgila noaO lrkakg

40

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

COVER STORY

l=Ks; wkaO;djhg ms<shï

oeka yelshdj ;sfnkjd' l=Ks;fha we;=f<Au ;sfhk wdia;rkh fkdfyd;a tkafvd;S,shfï fodaIhla ;snqfKd;a tu ia:rh muKla bj;a lr Bg iß,k mgl fldgi noaO lrkjd' fï úosyg n,k úg tla l=Ks; mglhlska frda.Ska 2-3 fofkl=g m%;sldr lrkjd' Anterior Lamellar Keratoplasty / Deep Anterior lamella keratoplasty (ALK/ DALK) tms;S,shu yd iafg%daudjo iu.ska l=Ks;fha bosßmi we;s fodaIiy.; fldgia bj;a lsÍu fuu ie;alï j, wruqK fjhs' fuysoS wlaIs Y,H ffjoHjrhd úiska fodaI iy.;

doctormagazine.lk


l=Ks;h fnd;a;ula m%udK jk iïmQ¾K fldgiu bj;a lr odhl l=Ks;hla noaO lr ueyqï fhdohs' fï ie;alï wdldr folls' fï ie;alï idudkH wf;a yqrefjka fukau f,ai¾ ;dlaIKh Wmfhda.S lrf.ko isÿ l< yel' Endothelial keratoplasty (EK) l=Ks;h u;=msg fkdj wNHka;rfha tkafvd;S,shu mg,h wdY%s;j fodaI iy.; ;;a;ajhla we;s jQjfyd;a tu fldgi bj;a lsÍug fuu ie;alï fhdod .kakd w;r tajd m%Odkj wdldr follska j¾.SlrKh fõ' Descemet stripping endothelial keratoplasty (DSEK) Descemet membrane endothelial keratoplasty (DMEK) Human corneal endothelial cell transplantation ridhkd.drfhaoS ilia lrk ,o (Cultured) ffi, fhdodf.k tu ffi, kslafIAmKh lsßu (Cultured human corneal endothelial cells (HCECs) fuysoS isÿ flf¾' w;sYh kùk fuu l%uh Bullous Keratopathy jeks frda. i|yd m%;sM<odhS úi÷uls'

doctormagazine.lk

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

41


D•Magazine /

Cornea Transplant wo ojfia Y,Hd.drfha l=Ks; fufyhqï

High Risk Corneal Gra (First Boston keratoprosthesis) fuysoS lsysm jdrhla m%;slafIam jQ l=Ks; noaO wê wjodkï f,i y÷Qkajk w;r Boston keratoprosthesis hkqfjka ye|skafjkafka lD;%Suj l=Ks;hla ia:dms; lsÍfï jeä oshqKQ lrk ,o ie;aluls' Lamellar ie;alï j, jdis Full thickness keratoplasty ie;alï fjkqjg f;dard .kakd l=Ks; ia:r (elected corneal layers) fhdodf.k ie;alï lsÍu l=Ks; noaO lsÍfï ie;alï kj hq.hlg muqKQjd,Sug fya;= úh' fï ie;alï j,ska uQ,sl jYfhka ,efnk jdis folls' 1' tl l=Ks;hlska úúO noaO lsÍï lsysmhla isÿlsrSfï wjia:dj ,eîu' 2' l=Ks;h jid .%kaÓ fkdue;s wjhjhla ksid m%;slafIAm ùfï wjia:d wvq uq;a" wefia mj;akd

42

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

fjk;a frda. ;;a;ajhka ksid m%;slafIam ùfï wjia:d ke;sjdo fkdfõ' fjfiiskau Full thickness corneal graft j,oS fï ;;a;ajh ;rula iq,nh' l=Ks; ie;alula isÿ lsÍfïoS Tn oek.; hq;= lreKQ 1' ie;alu isÿ lrkafka wei ks¾úkaokh lr ksid fõokdjla oefkkafka ke;' ke;fyd;a id¾j ks¾úkaokh lr isys

doctormagazine.lk


lsishï fyda m%;slafIam ùfï wjodkula ;sfí kï Lamellar ie;alï ksid ta wjodkuo fnfyúka wvq úh' b;d ishqï ffi, fldgia fYaI ùu ksid we;sjk fmkSfï ;shqKQ nj wvqùula fuysoS isÿjkafka ke;' ta yereKq úg tla l=Ks;hlska ie;alï lsysmhla jqj isÿ lsÍfï úNjh mj;S'

ke;s lr,dh' kuq;a iuyr wjia:d j,oS wei jgd ks¾úkaokh lrñka noaO lsÍu isÿ lrhs' fuu l%uh Endothelial keratoplasty (EK) j,oS iq,nj Ndú;d fõ' 2' jrlg ie;alug ,la lrkafka tla weils' 3' wê reêr mSvkh" oshjeähdj wdoS frda.S ;;a;aj j,oS wdidok yd m%odysl ;;a;aj j,oS tajd md,kh lsÍu ie;alfï id¾:l;ajhg n,mdkq we;'

doctormagazine.lk

ie;alug miq l< hq;= foa ² Tnf.a l=Ks; noaO lsÍug wod,j ffjoHjrhd fok Wmfoia ksishdldrj ms<smoskak' ² weia wdrlaId lrk Eye shield Tng ,nd fohs' tajd ks;ru m<|skak' ² wei w;.dkak" ;o lrkak tmd' l,la hk ;=re fofk;a b;d jqjuKdfjka wdrlaId lr.kak' cSú; ld,hgu weia fjkqfjka ie<ls,a, uekúka mj;ajd .kak' wk;=re j,ska j<lskak' ² weia j,g oeóug kshu lrk T!IO ta wdldrfhkau .kak' ² kshu lrk oskj, idhk j,g iyNd.s jkak' ² ffjoH Wmfoia ke;sj lsis úfgl;a T!IO kj;ajkak tmd' oDIAÀ fodaI fkdfyd;a j¾;k frda. ioyd f,ai¾ m%;sldr m<uq fm< m%;sldrh weia lKakdä Ndú;hhs' ta yereKQ úg isú ldpo wjia:dfjdaÑ;j fhdod .kS' ta yereKQ úg oDIAÀ wdndOhla i|yd lKakdä fyda

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

43


D•Magazine /

Cornea Transplant wo ojfia Y,Hd.drfha l=Ks; fufyhqï

f,ai¾ ie;alfïoS Y,H ffjoHjrhd úiska uq,skau ks¾úkaokh isÿ lrhs'

f,ai¾ loïnh u.ska l=Ks;h kej; ilia lsÍula isÿ lrhs'

mdroDYH" f.da,dldr l=Ks;fha msh,a,la újr lrhs'

j¾;k fodaIh ms<silr lsrSfuka wk;=rej újr l< msh,a, kej; iSrejg jid ouhs'

isúldp j,g wleue;alla olajk wh i|ydo f,ai¾ m%;sldr iqÿiqh' wi,ajeis bkaoshdfõ yd hqfrdamfhao fuu ie;alï w;sYhska ckm%sh;ajhla orK w;r Y%S ,xldfõo jir myf<djl muK ld,hl isg fuu ie;alï Ndú;fha mj;S' fï i|yd fï jk úgo ñksiqkaf.a Wkkaÿj fyd| uÜgul mj;S' flfia fj;;a oekg fï myiqlu rcfha frday,a j, fkdue;' LASIK eye surgery by;ska oelajQ j¾;k wdndO ksjeros lsÍug wo ojfia we;s jvd;au ckm%sh ie;alu jkafka fï Laser-assisted in situ keratomileusis (LASIK) ie;aluhs' lKakdä fyda isú ldp oeóug 44

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

úl,amhla jYfhka ie;alu isÿ flf¾' fï ie;alu i|yd úfYAI wdldrhl f,ai¾ ;dlaIKhla ( special type of cutting laser) fuysoS Wmfhda.S lr .kakd w;r l=Ks;fha kshñ; fjkialï isÿ lsÍu i|yd Microkeratome kï WmlrKhla fhdod .kshs' fldõâ ldf,a''' l=Ks; noaO lsÍu wka fndfyda fi!LH lghq;= j,g fukau wlaIs l=Ks; ,nd .ekSug;a fï ffjrifha n,mEu fya;= fj,d ;sfhkjd' wm wlaIs l=Ks; ,nd .kafka u< whf.ka' cSj;aj bkakd whf.a wlaIs l=Ks; ,nd .ekSfï l%uhla kE' úfYAIfhkau fldúâ jHdma;sh;a iu.i iEu wjux.,Hhlau lsishï iSudldÍ idOl j,g hg;aj isÿ lrkakg ù ;sfnk ksid fï jk úg l=Ks; ,nd .ekSu lsishï wvd, ùulg ,laj ;sfnkjd' DM

doctormagazine.lk


D•Magazine /

Eye Donation weia oka fok l%ufõoh

weia oka fok l%ufõoh

COVER STORY

l=Ks; wkaO;djhg ms<shï

noaO lsÍu i|yd wjYH l=Ks; ixrlaIKh lrk wdh;k folla noaO lsÍu i|yd wjYH l=Ks; ,nd .ekSu l=‚; ,nd.ekSu i|yd wjYH ish¿u myiqlï iy l%ufõo iys; m%Odk wdh;k folla Y%S ,xldfõ ;sfnkjd'

cd;sl wlaIs frdayf,a l=Ks; frda. iïnkaO úfYAI{ wlaIs Y,H úfYAI{ ffjoH l=iqï r;akdhl

doctormagazine.lk

1' fld<U cd;sl wlaIs frday,g iïnkaO Y%S ,xld cd;sl weia nexl=j 2'rdcH fkdjk wdh;khla jk Y%S ,xld wlaIsodk ix.uh rgmqrd úisr.;a cd,hla rg mqrdu wlaIs tall j, l=‚; wjYH;d bgqlsÍu i|yd fuu wdh;k yd iïnkaO jQ l=‚; fnod yßk l%ufõo ilid ;sfnkjd'

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

45


D•Magazine /

Eye Donation weia oka fok l%ufõoh

2011 fmnrjdrs 26 osk wlaIs frdayf,a cd;sl weia nexl=j újD; l< wjia:dj' wfma rgg muKla fkdj fjk;a rgj,go l=Ks; iemhSfï wruqK fmroeßj fï wlaIs nexl=j ia:dms; lsÍug isx.mamQrefõ ,S moku" wdishdkq l=Ks; moku yd isx.mamQre cd;sl wlaIs uOHia:dkh Wmldr lf<ah' isx.mamQrefõ weia nexl=fõ wOHlaI uydpd¾h fvdk,aâ gEx yd wlaIs Y,H ffjoH pß;a f*dkafiald mfilska fjhs'

weia oka fokak mq¿jka ldgo@ jhi wjqreÿ 2-80 jhia ldKavfha ´kEu flfkl=g weia oka fokak mq¿jka' ñh.sh mqoa.,hdf.a <Õu {d;shdf.a ,sÅ; wjirhg;a weia oka fokak mq¿jka hful=g weia oka§u i|yd fmdfrdkaÿ m;%hlg wiaika lsÍug wjYH kï" ta i|yd Y%S ,xld cd;sl weia frdayf,a weia nexl=j fyda Y%S ,xld wlaIsodk ix.uh uÕska ilia lrk ,o fmdaruhla ;sfnkjd' tfia jqjo

46

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

flfkl=g ur‚ka miqj weia oka§u i|yd wjYH jkafka" ñh.sh mqoa.,hdf.a f,a {d;sfhl=f.a" Ndrlrefjl=f.a ,sÅ; wjirhhs' weia bj;a lsÍfï myiqlï we;s frday,a frda.sfhl= frday,l ñh .sh wjia:djl kï" wei bj;a lsÍu i|yd mqyqKqj ,;a ks,Odßka úiska th isÿ lrkq ,nkjd' fld<U" uykqjr" l=reKE., frday,a we;=¿j osjhsfka rcfha m%Odk frday,a j, tu lghq;= id¾:lj isÿ flfrkjd' weia bj;a l<dg YÍrh úrEms ùula kE wei bj;a l< miqj ñh .sh whf.a iajrEmfha úlD;s ùula isÿjkafka keye' idudkH mqoa.,fhl= ñhf.dia meh 6la we;=<; § wei bj;a lr .; hq;=hs' fï whf.ka weia ,nd .kafka kE ñh .sh mqoa.,hd fymghsáia î yd iS frda.sfhla fyda taâia frda.sfhl= kï" wei ,nd .kafka keye' tfia ke;fyd;a wk;=rlg ,laj wefia oreKq

doctormagazine.lk


;=jd, iys;j ñh f.dia we;akï¦ Tjqkaf.ka weia ,nd.kafka keye' fï fldfrdakd ld,fha u< isrere j,ska l=ks; ,nd .ekSu;a iEfyk muK wffO¾hg m;aj ;sfnkjd' weia ,nd .ekSug kqiqÿiq jk ;j;a wjia:d lsysmhla Prion disease, Creutzfeldt-Jakob disease, Herpes Simplex Virus, Prion disease, Bacterial/Fungal keratitis, Bacterial/Fungal endophthalmitis, Down syndrome, Malignant tumors of the anterior segment, Reye syndrome, Subacute sclerosing panencephalitis, Progressive multifocal leukoencephalopathy, Active infectious endocarditis, Active septicemia, Dementia of unknown cause ixrlaIKh lrk oshqKQ l%ufõohl=;a oeka wmg ;sfhkjd mqoa.,fhl= urKhg m;ajQ wk;=rej" meh 6la we;=<;oS .kakd l=‚;h bka wk;=rej weia

doctormagazine.lk

nexl=fõoS w;sYhska oshqKQ l%u fhdod .ksñka ieliqï lr ixrlaIKhg ,lafjhs' fïjd wjYH;djh wkQj ffjoHjrekg imhhs' l=‚; jeäl,a ;nd .ekSu i|yd úfYaI ridhksl ødjK j, fyda úfYaIs; l%u uÕska l,a;nd .ekSu l< yelshs' wei noaO lsÍfï Y,Hl¾ufha§ l=‚;fha úfYaIs; mg, muKla noaO lsÍula oekg isÿfõ' fuu mg, fjka lr .ekSug úfYaIs; WmlrK iy ;dlaIKh fhdod .kakjd' idudkHfhka fuu Y,Hl¾uh isÿ lrkafka" ks¾úkaokh lsÍfuka miqjhs' ie;alug .kakg fmr wm l=Ks; (Donor Cornea) fY%aKs.; lrkjd l=Ks; Wmßu Wmfhda.s;djhla we;sjk úosyg msßueiqïodhl wdldrhg mdúÉÑ lsÍu ;uhs fuys wruqK' DM

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

47


D•Magazine /

Dr. Hudson Silva weia oka fok l%ufõoh

u< fk;ska f,dalh olskak u. ie,iQjd'''

wlaIs l=Ks; f,dalhgu ,nd oS wfma mqxÑ rgg c.;a lS¾;shla ,ndÿka ffjoH yâika is,ajd wE; tmsg .ï okõ j, mjd wlauq,a úyso.;a cd;sl wlaIsodk ix.ufha mqfrda.dñhd fudyqhs Ndr; .=K;s,l úisks

48

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

COVER STORY

l=Ks; wkaO;djhg ms<shï

wfma rfÜ zzweia okaoSfï isß; ck;dj w;r m%p,s; lsÍfuys,d mqfrda.dój lghq;= l< cd;sl wlaIsodk ix.ufha ks¾ud;Djrhd - yâika is,ajd ue;s;=ud;a wlaIs frdayf,a ffjoHjrfhla jYfhka fiajh l< flfkla' 1958 j¾Ifha msysgjQ wfma rfÜ u;= fkdj f,dalfhau m%isoaO cd;sl Y%S ,xld wlaIsodk ix.ufha ta mqfrda.dó fufyjr iïnkaOfhka wm isysm;a fkdlrkjd kï th wlD;{lula' ffjoH YsIHfhl=j fld<U úlafgdaßhd wkqiaurk khkdfrda. HYd,dfõ mqyqKQ fjñka isák ld,fhaoS Tyqg

doctormagazine.lk


uydpd¾hjrfhl=f.a foaYKhlg weyqïlka fokakg wjia:dj ie,iqKd' noaO lsÍu i|yd l=Ks; ,nd.ekSfï buy;a ÿIAlr;djhg ,lajqKQ f,dalhg u< mqoa.,hkaf.a l=ks; id¾:l f,i noaO l< yels nj uydpd¾hjrhd lshk úg ;doS .=Kiïmkak ;=reKQ ffjoHjrhdf.a fofk;a osÿ,kakg jqKd' ta Tiafia lreKQ yeoErE fudyq tu wjia:dj wfma rfÜ ck;djg;a ,nd fokakg bgd .;a;d' 1961 cqks ui 11 osk Y%S ,xld wlaIsodk ix.uh msysgqjd tu.ska fï zzu< fk;g mK oSfï isyskhZZ h:d¾:hla njg m;a lsÍug Tyq iu;a jqKd' wlaIs l=Ks; noaO lsÍu i|yd ,nd .ekSug ffk;sl m%;smdok i,ikq msKsi 1955 wxl 38 ork l=‚; noaO lsÍfï mk; iïu; lr.;af;a 1958 foieïn¾ 30 odhs' ta jialvqfõ Y%S iqO¾udrdu O¾uYd,dfõÈ' th ;uhs ix.uh msysgqùfï uQ,sl mshjr' 1961 cqks udfi 11 od fld<U khkdfrda. HYd,dfõ§ wlaIsodk ix.uh werUqjd'

doctormagazine.lk

cd;sl wlaIsodk ix.ufha ks¾ud;D ffjoH yâika is,ajd

ta ld,fha noaO lrkakg l=Ks;hla ,nd .;a;d kï th ,nd .;af;a urKSh oKAvkhg ,lajQ ñksiqkaf. ka' fï ksid frda.Skag ie;alï i|yd l=Ks; ,nd. ekSu úYd, .eg¿jlaj ;snqKd' zzweia oka oS cSú;hla fírd .kak'''ZZ fï <ne|s werhqu Tyq iudc.; lf<A fï wjia:dfõoShs' th fndai;a .=Kfhka hq;a ck;dj idorfhka ms<sf.k weia oka fokakg fm< .eiqKd' 1964 uehs 25 fjila mqka fmdfyda oskfhaoS isx.mamQrefõ ujqkaÜ t<sfin;a rcfha frday,g uq,a jrg weia myla mß;Hd. flreKQ w;r ffjoH frdlaÜ f,da kue;s ffjoHjrfhl= úiska fï weia l=Ks; mgl fhdodf.k w| mqoa.,hka ih fofkl=g fmKQu ,ndoSu f,dalhgu wdYAp¾hhla jqKd muKla fkdj fï O¾uoaùmfhka

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

49


D•Magazine /

Dr. Hudson Silva weia oka fok l%ufõoh

cd;sl wlaIsodk ix.ufha weia okaoSfï fmdfrdkaÿ m;%h

th f,dalhg ,ndÿka iqmqj;lao jQjd' fï ldrKh îîiS .=jka úÿ,sh u.ska f,dalh mqrd m%pdrh lsrSu;a iu.u Y%S ,xld wlaIsodk ix.ufha fufyjr c.;a lS¾;shg md;% jQ w;r fiiq rgj,ao wfmka wlaIs l=Ks; mgl b,a,kakg jqKd' tod fuod;=r l=Ks; noaO lsÍu i|yd Y%S ,xld wlaIsodk ix.uh úiska rgj,a 54lg l=Ks; mgl 113"000lg jeä m%udKhla imhdoS ;sfnkjd' fï jk úg Y%S ,xld wlaIsodk ix.ufha l%shdldß YdLd 400 la Èjhsk mqrdu fï jk úg l%shd;aul fjkjd' Y%S ,xld wlaIsodk ix.uhg wkqnoaê;j mj;ajdf.k hkq ,nk fodia;r yâika is,ajd wkqiaurK 50

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

wlaIs l=Ks; noaO lsÍu fjkqfjka wfma rg f,dal mQcs; jQfha ffjoH yâika is,ajd uy;df.a Y%S ,xld wlaIsodk ix.uh fufyjrg msx isÿjkakgh' tu ix.uh úiska fï jk úg rgj,a 54lg l=Ks; mgl 113"000lg jeä m%udKhla imhdoS ;sfnkjd'

wlaIs frday, yryd fkdñ,fha ndysr frda.S wlaIs idhkhla mj;ajdf.k hkjd' fjk;a fiajd /ilao tu.ska isÿlrkjd' Y%S ,xld wlaIsodk ix.uhg weia yd mgl oka fokakg fï jk úg 1"700"000 jeä msßila fmdfrdkaÿ m;% w;aika lr we;s w;r foaYSh jYfhka l=Ks; 55"662la ,ndoS we;' óg wu;rj ffjoHjrekaf.a mqyqKqj i|yd weia 43"500la muK miq.sh oYl lsysmh ;=< ,nd oS we;' ;u mqfrda.dñhd" ks¾ud;Djrhd ffjoH yâika o is,ajd ue;s;=uka osjukaj isáhoS Y%S ,xld wlaIsodk ix.uh l< fufyjr wo jvd;a mq¿,aj wlaIsodk ix.uh úiska isÿ lrk w;r wfma cd;sl wlaIs frday, yd rch iu.o b;d iyfhda.fhka lghq;= lrñka wo ojfia;a ck;djg buy;a fiajhla bgq lrkjd' DM úfYaI ia;+;sh Y%S ,xld wlaIsodk ix.ufha iNdm;s iqks,a wurisß" f,alï B tï mS î fudr.iajej" NdKAvd.dßl iïm;a is,ajd" ffjoH wOHlaI tï tÉ tia ldisï iy fcHaIAG l<uKdldr iïm;a is,ajd hk uyjreka yg

doctormagazine.lk


D•Magazine /

National Eye Hospital wlaIs frda.Skaf.a fifkyfia kjd;ek

COVER STORY

l=Ks; wkaO;djhg ms<shï

wlaIs frda.Skaf.a fifkyfia kjd;ek Y%S ,xld cd;sl wlaIs frday, cd;sl wlaIs frdayf,a ;;a;aj l<uKdlrK yd fi!LH wOHdmk fyo ks,Odßks koS rdclreKd

doctormagazine.lk

Y%S ,xld cd;sl wlaIs frday, furg wlaIs frda. m%;sldr Wfoid l%shd;aul jk m%Odk m%;sldr wdh;kh jk w;r ta yereKQ úg uykqjr cd;sl frdayf,ka iy chj¾Okmqr uy frdayf,kao m%dfoaYSh jYfhkao" fndfyda fiajdjka uyck;djg ,nd .; yel' ta yereKq úg osjhsk mqrd iEu m%Odk frday,loSu wlaIs idhk" ie;alï we;=<;aj wlaIs fiajdjka /ila uyck;dj fjkqfjka isÿ flfrhs'

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

51


D•Magazine /

National Eye Hospital wlaIs frda.Skaf.a fifkyfia kjd;ek

fï rfÜ wlaIs frda.Ska Wfoid l%shd;aul jk m%odk wdh;kh jk cd;sl wlaIs frday, jdÜgq ody;lska iy f.jk jdÜgq ixlS¾Khlskao" Y,Hd.dr ixlS¾Khlska iukaú; fjhs' fuys wlaIs Y,H ffjoHjreka 12la fiajh lrk w;r l=‚;h iïnkaO úfYaI{ ffjoHjrfhla yd oDIaáú;dkh iïnkaOfhka Y,H ffjoHjreka ;=ka fofklao" wlaIs ma,diaála Y,H ffjoHjrfhla" ldhsl frda. úfYaI{ ffjoHjrfhla" jHdêfõo úfYaI{ ffjoHjrfhla" laIqøÔù úfYaI{ ffjoHjrfhla iy ks¾úkaok úfYaI{ ffjoHjrfhla fuys fiajh lr;s' ld¾h uKav,h 650la muK fiajh lrk w;r Èkm;d ndysr m%;sldr tallhg frda.Ska 800-900la muK m%;sldr msKsi meñfKhs' ta yereKq úg ffokslj wlaIs idhkj,ska m%;sldr ,nk ixLHdj 750la 850 la w;r fõ' Y%S ,xld cd;sl wlaIs frdayf,a l=‚; m%;sldr wxYh fuu tallh Y%S ,xldfõ m%:u úia;S¾K m%;sldr myiqlï iys; l=Ks; m%;sldrh tallh f,i 2012 j¾IfhaoS ia:dms; lrk ,oafoah' oekg tu tallh Ndr úfYaI{ ffjoHjrhd f,i lghq;= lrk l=iqï r;akdhl uy;d th msysgqjQ uq,a ld,fha isgu lemùfuka fndfyda Y,H l%ufõohka frda.Ska Wfoid isÿ lrk ,o w;r tys oshqKQj Wfoido ksrka;rfhka leemù l%shd lrhs' th j¾;udkh olajd ÈhqKq lsÍu i|yd wlaIs Y,H ffjoH pß;a f*dkafiald uy;df.ka ,o iyfhda.h úfYaI{ ffjoH l=iqï r;akdhl lD;fõoSj isysm;a isysm;a lrhs'

52

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

úfYaI{ ffjoH l=iqï r;akdhl uy;d cd;sl wlaIs frdayf,a l%shd;aul wlaIs nexl=j Ndr ksfhdacH wOHlaIl f,i o lghq;= lrk w;r fuu tallh jirlg l=‚; noaO lsÍï 250-300 w;r ixLHdjla isÿlrk w;r l=‚;h iïnkaO wksl=;a Y,Hl¾u o rdYshla isÿ lrhs' uykqjr cd;sl frdayf,a l=Ks; frda. iïnkaO fojk tallh msysgqjd we;s w;r wlaIs frda. úfYAI{ ffjoH bIdka; chfialr uy;df.a WmfoaYl;ajfhka tys fiajd isÿ flf¾' fï iïnkaOfhka úfYaI{ ffjoHjreka ;sfofklau ;u mYapd;a Wmdê wOHhk lghq;= wjika lr osjhskg meñK ;sfnk w;r ;j;a ffjoHjßhla fï jk úgo ;u wOHdmk lghq;= isÿ lrñka isà' fï jk úg l=‚;h iïnkaO úfYaI{ ffjoHjreka ;=kafofkl= fï jk úg iajlSh mYapd;a mqyqKqj wjika lr meñK isák w;r ;j;a tla ffjoHjrfhla fï jk úg mYapd;a Wmdê wOHhk lghq;= j, ksr; fjñka isà' DM

doctormagazine.lk


D•Magazine /

The National Eye Bank wlaIs frda.Skaf.a fifkyfia kjd;ek

COVER STORY

l=Ks; wkaO;djhg ms<shï

cd;sl wlaIs frdayf,a isg l%shd;aul jk wfma cd;sl weia nexl=j Y%S ,xld cd;sl wlaIs frdayf,a wlaIs nexl=fõ l<uKdldr wkqreoaO udrisxy úisks

wfma cd;sl wlaIs frday,g;a weia nexl=jla ;sfnkjd' The National Eye Bank of Sri Lanka (NEBSL) th msysfgõfõ isx.mamQre rcfha uQ,HdOdrhla u; 2011 fmnrjdß 24odh' isx.mamQre rch" isx.mamQre weia nexl=j National Eye Centre, Singapore), Sight Savers International cd;sl wlaIs frday, iyfhda.s;d jHdmD;shla jYfhka fuu weia nexl=j msysgqùug

doctormagazine.lk

j;auka w.%dud;H uyskao rdcmlaI uy;d fuys,d mqfrda.dó ld¾hNdrhla bgq l<d' fuysoS úfYAI{ wlaIs Y,H ffjoH prs;a fmdkafiald uy;df. ka ,enqKq odhl;ajh yd u. fmkaùuo wu;l l< fkdyelshs' cd;sl weia nexl=fjys f,dalfha ´kEu rglg fkdfofjks jk wdldrfhka wlaIs l=Ks; mglhla id¾:lj ksIAmdokh lsÍfï yelshdj wmg ;sfnkjd' Y%S ,xld cd;sl weia nexl=jg wlaIs mß;Hd. hka lsÍu i|yd oSm jHdma; jevms<sfj,la ilid ;sfnkjd' cd;Hka;r uÜgfï ridhk ridhkd.dr myiqlï j,ska iukaú; wlaIs nexl=j iïmQ¾K mq;sl ;;a;aj wdrlaId lrñka kjH myiqlï iys;j mj;ajdf.k hhs' June 2021

DOCTOR MAGAZINE

53


D•Magazine /

The National Eye Bank wlaIs frda.Skaf.a fifkyfia kjd;ek

cd;sl wlaIs nexl=fõ cd;sl wlaIs frday,a YdLdj yereKQ úg YdLd folla uykqjr yd l=reKE., frdayf,a ia:dms;j ;sfí' fuu nexl=fõ wOHlaI f,i úfYaI{ ffjoH pß;a f*dkafiald lghq;= lrk w;r ksfhdacH wOHlaIl f,i úfYaI{ ffjoH l=iqï r;akdhl uy;d" l<uKdlre jYfhka wkqreoaO udrisxy uy;do lghq;= lrhs' wlaIs mgl ,nd .ekSu" úYaf,aIKh yd ksl=;a lsÍu isÿ lrkafka mqyqKqj,;a fyo ld¾h uKav,hla úisks' lsishï mqoa.,fhl= frday,l§ ñh .sh úg we| by m; mÍlaId lr meh yhla we;=<; bj;a lsÍu isÿ fjhs' fï i|yd <Õu isák {d;Skaf.a leue;a; wjYH flf¾' fuys§ reêr idïm,hla ,ndf.k HIV, VDRL, Hep. B yd Anti HCV hk frda. i|yd mßlaId lsÍug lghq;= lrhs' ñh hdfuka miq meh yhla we;=<; wei bj;a lr.; hq;=h' ,nd.;a l=‚; mgl wlaIs nexl= úoHd. drh ;=< fikaáf.a%â fikaáf.a%â 2-4 WIAK;ajfha .nvd lrkjd' miqj l=‚; mgl úYaf,aIKh lr A, A+ yd B wdoS jYfhka j¾.SlrKh lrhs' reêr jd¾;d fyd|d ;;a;ajh ;sfí kï l=‚; mgl ksl=;a lsÍug fhda.H jkjd' Èjhsk mqrd isák wlaIs Y,H úfYaI{ ffjoHjrekaf.a b,a,Sug wkqj l=‚; mgl ksl=;a lrhs' Bg wu;rj fi!LH wud;HdxYh yd b,a,Sï lrk úfoaY rgj,go 54

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

l=‚; mgl mß;Hd. flfrhs' fldfrdakd jix.;hg fmr jirlg ,nd.;a l=Ks; mgl m%udKh fï jk úg lsishï miqnEulg ,laj ;snqK;a fï wNsfhda.d;aul iufha jqj m%iia; fiajhla ,ndoSu wlaIs nexl=fõ ewruqK fjhs' wjqreÿ 2-80;a w;r mqoa.,hkaf.a l=‚; mgl ,nd .ekSu isÿlrhs' tfia ,nd.kakd mgl Èk 14la muK nexl=dj ;=< ixrlaIKh lrñka ;nd .kshs' ,xldfõ mj;sk fn!oaO o¾Ykh mokï lr.;a iudc jgdmsgdj ksid weia oka §u b;d by< w.hla .kS' Y,Hl¾u i|yd l=‚; ,nd§u iïmQ¾Kfhkau fkdñf,a isÿ flf¾' DM

doctormagazine.lk


D•Magazine /

National Eye Hospital of Sri Lanka cd;sl weia frdayf,a hg.shdj

cd;sl weia frdayf,a hg.shdj pd,aia fykaßo is,ajd uyd odkm;s÷ka mß;Hd. l< weia frdayf,a f.dvke.s,a, kej; weia frday,gu ,nd fokak'''

COVER STORY

l=Ks; wkaO;djhg ms<shï

Ndr; .=K;s,l úisks

doctormagazine.lk

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

55


D•Magazine /

National Eye Hospital of Sri Lanka cd;sl weia frdayf,a hg.shdj

fld<T weia frday, uq,skau ia:dms; flrefKA oeka cd;sl weia frday, msysá ia:dkfha fkdfõ' weia jdÜgqj fkdfyd;a biamsß;d, ykaosh fjdaâ fmfoi wdrïNfha uE;la jk ;=re mej;S bkaoshdkq iïm%odh wkQj boslr meje;S r;= meye f.dvke.s,a, wfma uq,au weia frday,hs' th fjdaâ fmfoi wdrïNhgu we;s ìïlvhs' tfiau urodk ãkaia mdrgo hdnoj we;s uq,au ìïlvhs' ^merKs rEmh n,kak& cd;sl wlaIs frday, yd tod uq,skau bosjQ úlafgdaßhd wkqiaurK weia frday, (Victoria Memorial Eye Hospital)fjk fjku hdno N+ñ follu msysáh;a thg we;af;a tlu l;djls' tla‌oyia‌ wgish .Kkaj, w. Nd.h jk úg weia‌ frday,l wjYH;dj Y%S ,xldjg b;d ;Èka oefkkakg úh' wfma uq,au weia frday, úlafgdaßhd wkqiaurK weia frday, msysgqùug uq,a jQfha ßcafõ wd¾hdjhs' ßcafõ wd¾hdj hkq wka ljfrla j;a fkdj isß,l ì%;dkH ,lsiqrejrfhl= jQ i¾ fcdaima fjiaÜ ßcafõ ue;s÷kaf.a Nd¾hdjhs' tfiau fuu fkduiqre mqkH ld¾hhg wjYH ìï fldgia mß;Hd. lf<A uyd

56

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

úlafgdarshd wkqiaurK wlaIs frday, msysgqùfuys mqfrda.dóka tjlg ,lsiqre fjiaÜ ßcafõ Nd¾hdj jQ ßcafõ wd¾hdj" pd,aia fykaß o fidhsid Y%Su;dkka yd fcalí o is,ajd uy;d

odkm;sfhl= jQ fudrgqfõ Wmka jreiyekakÈ,df.a O¾u .=Kj¾Ok úmq, chiQßh lreKdr;ak Èidkdhl pd¾,aia fykaß o fidhsid nj i|yka fõ' 1905 j¾Ifha wdrïN lr we;s weia‌frday, 1950 ola‌jd ld,h ;=< fld<U cd;sl frday,g we;=¿ jk ^mqry, foiska& frday,a p;=ri%h we/Uqu we;s ia‌:dkhg ol=Kq me;af;a we;s me/‚ f.dvkeÕs,af,a msysgd ;sì‚' tod úla‌fgdaßhd fufudaßh,a whs fydiam ‌ sÜ‌,a kñka y÷kajd we;' miqlf,l uy jHjidhlfhla" jeú,slrefjla" fiau úúO l¾udka;Yd,d /il ysñlrefjlaj w;s uy;a Okialkaohlg ysñlï lSj;a" Tyq i;= úfYaI;ajh jQfha ;u nQo,fhka úYd, fldgila ks¾f,daNSj fmdÿ ck iqjfi; ms‚i fhoùuhs' ,smagka jgrjqu ueo we;s ms<srefõ w; /¢ h;=r" Tyq i;= Ok ksOdkfha h;=r È.= lrkafka Tngh' fuh Tyqf.a ks¾f,daNS fiajdj wmQrejg úoyd mdhs' f,aä ßÊfõ <ud frday," fjoH úoHd, uq,a f.dvke.s,a, ^th ;u udud jQ iqfiõ o fidhsid iu mß;Hd.hls&" ¨‍kdj" mdkÿr fla;=u;sh " bx.sßh frday,a" yÕ=‍rkafl; Èiamekaißh yd fld<U úlafgdaßhd wkqiaurK weia frday, woo ck;djf.a Ñr cSjkh idOkfhys,d lrk ld¾hNdrh w;s uy;ah'

doctormagazine.lk


úlafgdaßhd wkqiaurK weia frday, bos lsÍug bvu mß;Hd. l< yd jehjQ uqo,ska wvlg;a jvd jeh l< pd,aia fykaß o fidhsid ue;sªka yd úi,a uQ,H mß;Hd.hla lrñka Bg odhl;ajh oelajQ fcalí o ue,a ue;sªka

fufia ish rgjeishkag buy;a fiajhla l, tu Wodr mqreIhd furg m%:u khsÜ moúfhka msÿï ,oaod jk w;r t;=udf.a Nd¾hdj Y%u S ;a le;aÍka ä fidhsid is,j a d furg m%:u wd¾hdjhs' Y%u S ;a pd,aia fykaß o fidhsid ue;s;u = ka úiska mß;Hd. lrk ,o bvfï weia frday, boslÍ s fïoS t;=ukaf.a orejka úiska úhofuka wvla muK oerE w;r b;sß úhofuka jeä m%udKhlg nrmeka yeÍug ;j;a odkm;sfhl= bosßm;a úh' ta fudrgqfõ fcalí o fu,a ue;s;u = dh' 1839 oS Tyq fld<U Ydka; f;dauia úoHd,fhka wOHdmkh ,ndf;a" fmd,a" lereÿ" fldyqfuda,a jHdmdr yeisrjQ w;r fkd;dßia úNd.ho iu;aj isáfhah' wlalr 6000l muK bvlvï ysñ Okjf;l= jQ fu;=ud l=reKE., ue,aiß s mqr m%foaYfha meie,ao we;=¨j ish¨ myiqlï iys; .ïudkhla msyg s j q d fiajlhkag ,ndÿkafka tlS ue,aiß s mqr hk kdufhks' w;m;a;= kï uqo,sjrfhla remsh,a 544l uqo,la odkm;skf a .ka tl;= lr tho frday, bos lsÍug fhojQ nj fï w;r i|yka fjhs' tiau uq,a frdayf,a ìï ie,eiauo wmg yuqj ;sfí' fuu frday, m%;l s dr i|yd uyck;djg újD; jQfha 1505 j¾Ifhaoh S ' cd;shg wk.s fufyhla bgq lrk cd;sl wlaIs frdayf,ys úldYh iïnkaOfhka Tn okakd f;dr;=re hula fõ kï wmg okajd tjkq fhfyls' ta nj oek.;a bvï ysñ iy uyd odkm;s pd,ai‌a fykaß o fidhsid ,smg a ka jgrjqug hdnoj msyá s úYd, bvula‌ wdKav ‌j q g mß;Hd. lf<ah' tys bÈl< weiaj ‌ dÜ‌gj q 1905 § újD; lrk ,ÿj" bkaÈhdkq .Dy ks¾udK Ys,m a hg wkqj ie,iqï l< ukrï j¾Kj;a f.dvkeÕs,, a la‌f,i wog;a ke.S isà'

doctormagazine.lk

w;m;a;= kï uqo,sjrfhla wfma rfÜ ck;djf.a hym; msKsi úlafgdaßhd wkqiaurK weia frday, bos lsÍug tl;= lr.;a remsh,a 544l uqo, Ndrÿka l=ú;dkaish

pd¾,aia‌fykaß o fidhsid úiska l< mß;Hd.hg .re lsÍu i|yd ì%;dkH wdKa‌vqj ,smagka jgrjqu" o fidhsid jgrjqu f,i kej; kï lr tu ku .eiÜ‌lf<ah' fï ksid ,smagka jgrjqfï kS;Hkql+, kduh wog;a o fidhsid jgrjquh' fld<U weia‌frday, fyj;a cd;sl wla‍Is frday, Y%S ,xldfõ we;s m%Odk;u weia‌ frday, fjhs' fuh 1950 j¾Ifha§ j¾;udkfha weia‌frday, msysgd ;sfnk N+ñ mßY%hg /f.k ú;a we;s w;r th fï jk úg uy,a y;rlska iukaú;h'

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

57


D•Magazine /

National Eye Hospital of Sri Lanka cd;sl weia frdayf,a hg.shdj

bkaoshdkq .Dy ks¾udK Ys,amh wkQj ilia l< Y;j¾Idêl ld,hla jqK;a mj;skakg iE¥ fuu f.dvke.s,a, oeka lvd oud fjk;a kùk f.dvke.s,a,la idod ;sfí' weia frda.Skaf.a m%fhdackhg tod odkm;ska fjkal< fï mßY%h fï jk úg cd;sl frdayf,a úl,dx. wxYfha m%fhdackhg fjka lr ;sfí'

bv myiqlï fkdue;slu fya;f= jka kjH ie,iqï j,g wkQj fjk;a ia:dkhla fhdod .;a;dg lula ke;' kuq;a wlaIs frda.k S a wruqKQ lrf.k ta odkm;ska ;Hd.hla f,i ,ndÿka tu ia:dkh wlaIs frdayf,ka bj;a lsÍu iqÿiq fkdjkafkah' wvq ;rfï tu merKs f.dvke.s,a, msysà mßY%h j;a ;jÿrg;a fï rfÜ weia frda.Skaf.a m%fhdackh msKsi fhdod .ekSug j;a bv fkdoSug ;rï l< .=K fkdi<lk cd;shlao@ Y%S ,xld wlaIs frdayf,a ffjoHjreka fï mßY%h th mß;Hd. l< odkm;ska me;+ wdldrhgu cd;sl wlaIs frday,gu ,nd fok f,i n,Odßkaf.ka ldreKsl b,a,Sula lrhs' b;sydifha hï ;efkl isÿjQ fï zzuyd je/oaoZZ rg lrjk ue;s weue;sjreKs" ksjeros lr fokak' DM

úlafgdaßhd wkqiaurK weia frdayf,a ie,eiau

rg lrjk .re lghq;= ue;s÷Ks" fï ft;sydisl je/oao ksjeros lr fokak''' wfma cd;sl weia frdayf,a iudrïNh jkafka úlafgdaßhd wkqiaurK wlaIs frday,hs' Y%su;a pd,aia fykaß o fidhsid Ok mß;Hd.fhka" miqld,Skj t;=ukaf.a orejka" fcalí o fu,a ue;s;=uka" w;m;a;= uqo,s;=uka fï frday, boslf<A wkd.; mrmqrgh' mß;Hd.hla jYfhka fï rfÜ ck;djg ks¾f,daNSj ,ndÿka iïm;la''' lsisÿ wn,ka ;;a;ajhl fkemej;s fuu f.dvke.s,a, bj;a lsÍu yd wlaIs frdayf,kao bj;a lsÍu fl;rï iodpdriïmkako hkak lD;.=K mQ¾jl iudch m%Yak lrhs'

58

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

úfYAI ia;+;sh zzl=Ks; noaO lsÍï yd iïnkaO fuu ,sms ud,dj iïmdokfhys,d wmg fjfiia iyfhda.hla ,nd ÿka Y%S ,xld cd;sl wlaIs frdayf,a wOHlaI ffjoH ,laIAñ l=udrisxy yd ksfhdacH wOHlaI fudksld úfcar;ak uy;audjka we;=¿j wlaIs frdayf,a ld¾h uKAv,hg ia;=;sjka; fjñ'

doctormagazine.lk



D•Magazine /

Dengue fï fvx.= uÿre lSghka ysi Tijk ld,hhs'''

Emerging dengue fever threat

äx.''' äx. jeä fj,d'''' oeka f,dl= m%YAkhla fõf.k tk fvx.= fï fvx.= uÿre lSghka ysi Tijk ld,hhs'''

,

60

xldfõ wmsg f.dvla foaj,a u;l ;sfhkafka fndfydau ál ld,hhs lsh,d l;djla ;sfhkjd' we;eï foaj,a .ek l,amkd lr,d n,k fldg ta l:dfõ jrola ke;af;u;a kE'

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

ffjoH úoHdj mYapd;a Wmdê wdh;kfha ffjoH ,ysre fldä;=jlal= MBBS, Pg Dp in Health Sector Disaster Management MSc in Disaster Risk Reduction and Development (reading)

fï ojia j, wfma uq¿ f,daflu lerflkafka fldúâ jix.f;a jfÜ''' ;sfhk Nhdkl ;;a;j a h;a tlal fldúâ .ek tfyu wjOdkhla fhduq lrk tfla jrola kE'

doctormagazine.lk


frda. ,laIK m%lg lrk mqoa.,hka fvx.= WK ishhg 80 fvx.= rla;md; WK ishhg 20

wdidos; mqoa.,hka

wdidos; fvx.= frda.h m;=rejk uÿrejd

wdidos; fkdjk fvx.= frda.h m;=rejk uÿrejd

Epidemiology Unit and National Dengue Control Unit

ksfrda.S mqoa.,hd

fvx.= frda.hg md;% jk jeä fokd frda. ,laIK m%lg lrkafka kE' fvx.= frda.Ska f,i 10"000la iudcfhka y÷kd.;af;d;a bka 9000lau frda. ,laIK fmkajkafka kE' fï frda. ,laIK m%lg fkdlrk fvx.= wdidos;hkao uÿrejkaf.a oIaGkhg ,la ùfuka iudcfha kj wdidos;hka we;s lrkakg bv ;sfnkjd'

frda. ,laIK fkdfmkajk 9"000 ^nyq;rhla ksfhdackh lrkafka fï whhs&

idudkH ffjri WKl ,laIK fmkajk 500

Epidemiology Unit and National Dengue Control Unit

fvx.= ffjri wdidokh 10"000

frda. ,laIK fmkajk 1000

fvx.= WK 400

fvx.= rla;md; WK 100 fvx.= frda.h

wNHka;r reêrjyk j,g ,lajk

frda. ,laIK fkdfmkajk

idudkH WK

fï wkQj wNHka;r reêrjyk j,g ,lajk frda.fha Nhdkl wjia:djg m;ajk frda.Ska m%udKh iuia;fhka ishhg tlg jvd wvqhs

wNHka;r reêrjyk j,g ,la fkdjk

WK ;;a;ajh fvx.= ;;a;ajh

fvx.= rla;md; ;;a;ajh

fvx.= lïmk ;;a;ajh

by;ska úia;r l< ldrKhu fï whqßka ;jÿrg;a ú.%y l< yelshs

kuq;a ta yd iudkj w;sYhska nrm;, fi!LH .eg¿ u;= l< yels fvx.= frda.h;a jeiai;a tlal ál ál ysi Tijkak mgka wrka'

doctormagazine.lk

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

61


D•Magazine /

Dengue fï fvx.= uÿre lSghka ysi Tijk ld,hhs'''

2017 § we;s jqKQ fvx.= jix.; ;;a;afõ§ wmsg fndfydau lK.dgqodhl úÈhg Ôù; ydrishhla ú;r wysñ jqKd' l=vd orefjd" nvore wïu,d;a tlal" tla ,laI mkiaodylg jvd frday,a.; lrkak;a jqKd" fmakjfka''' wms bÈßfha ;sfhk jHikfha È. m<,æ w;S;fha ,o mdvï kej;;a u;lhg .;af;d;a@ ² fvx.= frda.fha wfmalaIs; j¾Okhla wms yeu wjqreoafou olskafka fudaiï j¾Idj wdrïNh;a tlal' uehs" cqks" cq,s udij, ^ksß; È. fudaiï jeiai tlal& ² fvx.= frda.h m;=rk taäia ^ Aedes& uÿrejkag fï jeys ld, kslka rc u.=,a jf.a''' j;=r ke;sj ;snqK ldfa wl%Sh mej;=Kq fvx.= uÿre ì;a;r jeiai;a tlal kej; il%Sh fjkjd' j;=r tl;= fjk Tfí f.or mS<s ál iqoaO lf,a ke;akï" l=iaish m,af,a ùis lrmq fmd,algq ál fkdmsg yefrõfõ ke;akï"

62

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

fvx.= jix.; ;;a;ajhlg m;a jQ wjia:djl wfma rfÜ fvx.= frda.Ska msrS.;a jdÜgqjla

f.or *%sÊ tfla j;=r tl;= fjk tray tl iqoaO lf<a ke;akï tajd fvx.= uÿrefjda yok *elagß fõú' ² fldúâ yd fvx.= frda. folu fjria frda.' tal ksid frda.fha uq,a wjia:dfõ fmkakqï lrk frda. ,laIK fndfydaÿrg iudkhs' WK" weÕm; fõokdj" ykaÈm;a fõokdj jf.a' b;ska Tn fkdoekqj;aj Tn fldúâ frda.sfhla fkdjqK;a fvx.= frda.sfhla fjkak;a mq¿jkaæ ² 2019 wjqreoaog idfmalaIj 2020 yd fï wjqreoafoa wms fvx.= frda.Skaf.a idfmalaIj wvqjla oelal;a wms ta olskafka yß Ñ;%h fkdfjkak mq¿jka' fudlo@ myq.sh wjqreoao mqrdjgu fldaúâ ksid ;ukag fvx.= frda. ,laIK ;snqK;a ñksiaiq biamsß;d, j,g wdfõ yrsu wvqfjka' fldúâ yefohs lshk nhg''' wksl lafIa;% fi!LH ld¾huKav, fldúâ u¾Okhg ish ld,h" Y%uh jeh l< ksid fvx.= frda.k S a jd¾;d lsÍu álla mudjqKd fjkak;a mq¿jka' ² fï fjk fldg;a fldaúâ frda.Ska ksid Wmßu Odß;djg wfma biamsß;d, ,Õdfj,d' fi!LH fiajfha fhfok jD;a;slhkag fjfyihs' fldf¾ msgg uf¾ jf.a fï Wvg fvx.= jix.f;al=;a wdfjd;a tal wfma fi!LH lafIa;%hg ord.kak wmyiq fõúæ

doctormagazine.lk


fï fudfydf;a l< hq;af;a l=ulao@ tfykï .fyka jeáÉp ñksyg f.dkd wekakd jf.a fkdfjkak wms fudkdo lrkak ´fka æ ² ixprk iSud tlal f.or bkak ,enqKq ksoyi Tfí j;a; msáh" f.a we;=f,a j;=r /f|k ia:dk" ysrfjÉÉ mS,S ál iqoaO lrkak fhdod.kak' ² f.or jqK;a j;a;g msáhg nyskj kï" fvx.= uÿrejd .ejfik Wfoa 6-9 ;a w;r ldf," yji 3-7;a w;r ldf,a wefÕa ksrdjrKh jk ;eka jefyk úÈhg weÿula wÈkak' ² f.or fmdä tldf.a jf.au" f,dl= wfhf.;a w;aj, ll=,a j, wkqu; uÿre úl¾Ylhla ^Mosquito repellent& .,ajkak wu;l lrkak tmdæ ² ojia follg jeäh ;sfhk WKla" ;on, uiams`vq fõokdjla" ykaÈm;a fõokdjla" weia hg fõokdjla ;sfhkjd kï f.or b|ka f.dv fnfy;a lr lr bkafka ke;=j iqÿiqlï ;sfhk ffjoHjrfhla yïn fjkak' ixprk iSud Tng frday,lg hkak ndOdjla fkfuhsæ weyeg fkdfmfkk fldaúâ fjria tlg

doctormagazine.lk

fuÉpr ydkshla lrkak mq¿jka jf.au mqxÑ uÿrefjlag;a f,dl= ydkshla lrkak mq¿jkaæ wu;l lrkak tmd ieÕjqkq i;=rd wfma cSú;h mjd wjodkulg ,la lrkak mq¿jkaæ

cd;sl fvx.= u¾ok tallfha wOHlaI fjoH wreK chfialr

fldúâ ixprk iSud Tfí ksfjia j;=msá wdrlaIdldÍ ia:dk njg m;a lr.kakg wjia:djla lr.kak cd;sl fvx.= u¾ok tallfha wOHlaI fjoH wreK chfialr uy;d j¾;udkfha mj;sk fvx.= wjodku iïnkaOfhka lrk meyeos,s lrhs'''

idudkHfhka ksß;È. fudaiï j¾Idj;a iu. fvx.= frda.ska jd¾;d ùfï jeä ùula wms iEu jirlu olskjd' tau ksid j¾Idj weröug fmr" Tfí f.j;af;" ksji ;=< fvx.= uÿrejka fndaùug iqÿiq mßirhla ks¾udKh lrk j;=r tl;= fjk ia:dk .ek oeä wjOdkhla fhduq lsÍu yd tajd ks;sm;d msßisÿ lsÍu b;du jeo.;a' ixprk iSud ksid Tng ,eî we;s ksoyaia ld,h fï i|yd m%fhdackhg .kak' cd;sl fvx.= u¾ok tallh Èjhsk mqrd úisÍ we;s fvx.= wê wjodkï fi!LH ffjoH ks,OdÍ ld¾hd, uÜgñka ksrka;rfhka uÿre u¾ok jevigyka l%shd;aul lrkjd" fï jk úg;a yÈisfha we;súh yels fvx.= frda.Ska by< hdfï ;;a;ajhlg uqyqK §u ioyd uq¿ Èjhsku wdjrKh jk mßÈ yÿkd.;a frday,a iqodkï lsÍug mshjr .ksñka mj;skjd' kuq;a Tfí iyfhda.h ;uhs fuys§ ;SrKd;aul idOlh' Tn wjg mßirh fvx.= uÿrejka fnda fkdfjk f,i mj;ajdf.k" mdßißl mú;%;djh .ek ie,ls,su;a fjñka fi!LH wxYj,g yels Wmßu iyfhda.h ,nd fokak' thska m<uq fldg Tfí;a" Tfí <Õu kEishkaf.a;a cSú; wdrlaId fjk w;r rfÜ fvx.= frda.h md,kh lrkakg;a bka msgqjy,la ,efnkjd' DM

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

63


D•Magazine /

Corona Test fldúâ frda.Ska yªkd .ekSug" Tjqka cSú; iq/lSug ridhkd.dr ffjoH úoHdfjka ,efnk odhl;ajh

fldúâ frda.Ska yªkd .ekSug" Tjqka cSú; iq/lSug ridhkd.dr ffjoH úoHdfjka ,efnk odhl;ajh

wdisß frday,a iuQyfha ridhkd.dr wOHlaI kS,a m%sh;a fcdaka uq,skau 2019-nCoV hkqfjka ye|skajqKQ yd miqj CoV2 SARS hk kfuka úoHd;aul f,dalfha kdulrkh jQ fuu COVID-19 frda.h b;d flá ld,hla ;=< f,dalfhau wjOdkhg md;% jQfha th ,laI ixLHd; ñksiqka wdidokh lsÍu yd ;j;a úYd, msßila ñh mrf,dj heùug fya;= jQ ksidh' fuu COVID-19 frda.Ska y÷kd .ekSu yd m%;sldr lsÍu úIfhys ffjoH ridhkd.dr (Laboratory Medicine) odhl;ajh iq¿mgq fkdjkafkah'

64

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

COVID-19 frda.Ska fjkqfjka isÿ lrk uQ,sl ridhkd.dr mÍlaIK ² mQ¾K reêr mÍlaIKh Full blood count (FBC) ² f,a leá .eiSu iïnkaO mÍlaIK PT, aPTT, and D-dimers ² m%odysl ;;a;ajhka iïnkaOfhka woyila ,nd .ekSug isÿ lrk mÍlaIK ESR, CRP, ferritin, and procalcitonin ² wlaudj" yDoh yd jl=.vq jeks bkaøsh l%shdldß;ajh úuik ffcj ridhKsl mÍlaIK uQ,sl ridhkd.dr m%;sM, j, jeo.;alu CBC, coagulation tests, and inflammation-related parameters ;on, f,i fldúâ frda. fhka mSvd ú|sk yd tfia f,dl= n,mEula ke;s fldúâ frda.Skaf.a iajNdjhka mqfrdal:kh lrKQ msKsi

doctormagazine.lk


fldúâ frda.Ska fjkqfjka fï jk úg ridhkd.dr mÍlaId lsysmhla we;s kuq;a ;ju;a jvd;a ksrjoH mÍlaIKh f,i ie<lskafka PCR mÍlaIdjhs; Cell lysis is a common outcome of viral infection. It consists of a disruption of cellular membranes, leading to cell death and the release of cytoplasmic compounds in the extracellular space.

,sïfmdhsg yd kshqfg%dms, yeisÍu iïnkaOfhka fï jk úg;a wOHhk isÿ flÍ ;sfí' fndfyda frda.Skaf.a kshqfg%d*s, úp,H;djhka iu. ,sïfmdihsg wvq w.hka jd¾;d ùu olakg ,efí' tfiau iuia; ,shqfldihsg ixLHdj úp,H ùula fmkajk wjia:d olakg ,efnk w;r Bg ,sïfmdihsg yd kshqfg%d*s, w.hka wvqùu yd iy iïnkaOhla fmkajhs' FBC mÍlaIKhloS oel.; yels" fldúâ frda.Skaf.a jvd;a iq,n iq,n wkdjrKh jkafka ,sïfmdihsg w.hka wvqùu yd mÜáld w.hkao my; jeàuh' tfiau we;eï fldúâ frda.Skaf.a f,a leá .eiSug .;jk ld,ho" tysu tla me;slvla f,i i<lk Prolonged activated

doctormagazine.lk

partial thromboplastin time (aPTT) leá .eiSï ld,h jeä ùulao isÿfõ' ta iu.u D-dimers w.hka by< kexfjk w;r th reêrh leá .eiSu n,.ekaùfuka reêrfha mßjykhg ndOd we;s lrjk (Coagulopathy) lsishï ixlS¾KNdjhlg frda.shd meñfKk njg fndfydaúg idlaIshls' frda. fha W;aikak wjia:d j,oS m%odyhla yÕjk mrdñ;ska by< ixLd j,g m;a fjhs' fldúâ frda.fhaoSo fuu ixisoaêh tfiauh' ESR, C-reactive protein (CRP), and procalcitonin hk w.hka by< hhs' tla;rd wOHhkhlg wkQj frda.Ska 54lska 49lf.au (90.7%) by< mrdih;a w;sl%ukh lrk Ferritin w.hka jd¾;d úh' tfiau

Ferritin w.hka wvq jk úg hs-CRP w.hkao wvq úh' tf;l=ÿ jqj;a fï by< w.hkag;a jeä w.hl Ferritin mej;Su osk myla uq¿,af,au mj;akd njo ksÍlaIKh úh' ;Sj% m%odyh mj;akd woshf¾oS uelafrdfmac n,.ekaùula isÿjk nj ikd: lrñka (Soluble CD-163 (sCD163) by< w.hka jd¾;d ùulao isÿ úh' fï wkQj fldúâ 19 frda.Skaf.a Ferritin w.hka o by< frda. úksYAph jákdlula mj;S' ffcj ridhKsl m%;sM, j, jeo.;alu we;eï wOHhk j,g wkQj fldúâ 19 frda.sfhl=f.ka olakg ,efnk iq,n ffcj

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

65


D•Magazine /

Corona Test fldúâ frda.Ska yªkd .ekSug" Tjqka cSú; iq/lSug ridhkd.dr ffjoH úoHdfjka ,efnk odhl;ajh

ridhKsl mrdñ;ska jkqfha Lactate dehydrogenase (LDH), Alanine aminotransferase (ALT), Aspartate aminotransferase (AST) iyTotal bilirubin (Bili) w.hka by< hdu iy Albumin w.h my; jeàuhs' fuu frda.fhaoS Yajik ud¾.fha my; fldgi jeäfhka neg lk fyhskao fmKy¿ j,g we;sjk n,mEu iïnkaOfhka mqfrdal:khka lsÍug LDH w.hka jeo.;a jk ksid;a fuu fjkialï m¾fhaIKd;aulj wfmalaId l< yels fjhs' frda.h W;aikak ùfïoS fmKy¿ wdY%s; wjhj yerKQ úg jl=.vq yd wlaudj wdY%s;jo mrdñ;skaf.a fjkiaùï oelsh yel' idudkHfhka fuysoS ALT yd AST ishhg 21'3la yd 21'2la muK jeä jk nj ksÍlaIKh jk w;r ta wdldrfhka wlaudjo n,mEug hg;a jk nj meyeos,s fjhs' frda.Ska 149la iïnkaOfhka l< tla;rd wOHhkhloS ishhg 28'8lf.a l%sheákska by< w.hka jd¾;d úh' ienúkau ffcj ridhKsl mrdñ;ska fï frda.Skaf.a ;;a;aj y÷kd .ekSug fukau bkaøsh.; widudkH;djhka mqfrdal:kh lrñka Tjqka uqyqK md we;s wjodkug

66

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

ms<shï fhoSugo w;sYhska bjy,a fjhs' ridhkd.dr jd¾;d j,ska bgqjk fufyh fldúâ frda.Ska nyq;rhla iqjh ,nhs' tfy;a f,dal ;;a;ajh iei|SfïoS urK ixLHdjo ksrka;rfhka by< hkq fmfka' frda. ,laIK iEfyk l,la hk;=re m%lg fkdlrñka j¾Okh jk ksõfudakshdj" m%;sYla;sh wvd, lrñka n,.ekafjk m%odysl ;;a;ajhka fï urK j,g m%Odk jYfhka fya;= fjhs' fuysoS frda.Skaf.a ridhkd.dr jd¾;d iqmßlaIdldÍj wOHhkh frda.Ska fírd .ekSug fnfyúka bjy,a fjhs' fjfiiskau reêr mÍlaIdj (FBC) f,a leá .eiSu wdY%s; mÍlaIK yd ,sïfmdihsg w.hka iómj wëlaIKh jeo.;ah' fuhskq;a ,sïfmdihsg úp,H;djhka frda.shdf.a frda. ;;a;ajh W;aikak ùug ióm in|;djhla fmkajkq oelsh yel' ridhkd.dr jd¾;d j,ska bgqjk fufyh rla;fõoSh yd m%odyhka yd iïnkaO mrdñ;ska (Hematological and inflammatory parameters) fldúâ frda.h W;aikak ùu mqfrdal:kfhys,d w;sYh jeo.;alula ork nj fuf;la isÿ lrk ,o wOHhk j,ska fy<sorõ ù ;sfí' frda.h W;aikak jQ jeä fofklaf.a ALT, AST yd Total bilirubin w.hka by< hk njo" wlaud.; fuu w.hkaf.a úp,H;djhka mqfrdal:kh fï ksid frda.shdf.a ;;a;ajh fmrhSï lrñka lsishï hym;a woshrlg frda.shd meñKùug fya;= jk njo fmfka' fï frda.Skaf.a we,aìhqñko wvq w.hka jd¾;d jk nj fmfka' tfiau frda.Skaf.a mRNA frda.ldrl ffjri flfuka wvq ùu;a LDH yd CK w.hka wvq ùu;a w;r''' tkï iqjùu iïnkaO o¾Ylhla jYfhkao yªkd.; yelsj ;sfí' wo fldúâ yªkd .ekSfï ish¿u l%ufõohka isÿjkafka ridhkd.dr wdY%s;jh' fjk;a úl,am fkdue;' tfy;a frda.h W;aikak ù frda.Ska úYd, m%udKhla ñh hdu .eg¿jla jk w;r ffjri we;s ke;s neõ úksYAph lsrSuu m%udKj;a fkdfõ' frda.Ska W;aikak wjia:djkag meñKSu wdrlaIs; woshrloS mqfrdal:kh lr.ksñka fï jákd ñksia cSú; wdrlaId lsÍuh ridhkd.dr ffjoH úoHdjg (Laboratory Medicine) mejÍ we;s j.lSu wk.,amh' th b;sydifha ljr ld,hl j;a fkd;snqKQ Ndr¥r j.lSula nj wjfndaO lr .ksñka fï m¾fhaIlhka ksrka;rfhka ta i|yd jk wdïmkak jvd;a iqir lsÍug" oshqKQ lsÍug W;aiql fjñka isà' DM

doctormagazine.lk


Centres & Labs Asiri Hospital The Central Hospital Asiri Surgical Asiri Hospital Matara Asiri Hospital - Galle Asiri Hospital - Kandy Kandy Kalubowila Negambo Ragama Kurunagala Jaffna Batticaloa Anuradhapura Badulla Homagama Kalutara Gampaha Matale Kalmunai Akuressa Tangalle Amabalangoda Pelawatta Wellampitiya Kadawatha Wattala Gampaha Horana Kiribathgoda Kotahena Wellawatta Awissawella Rathmalana Kaduwela Peradeniya Bogambara Katugastota Marawila Panadura Anuradhapura Waththegama Nawalapitiya Dehiwala Kuliyapitiya Malabe Bandarawela Ja-Ela Embilipitiya Kegalle Nugegoda Gampola Maharagama Akurana Kottawa Piliyandala Athurugiriya Nittambuwa Badulla IDH Pilimathalawa Mattakkuliya Moratuwa Beruwala Pitakotte Makola Pannipitiya Mawanella Kandana Kolonnawa Boralasgamuwa Embuldeniya Dharga Town Wennappuwa Kochchikade Mattegoda Battaramulla Jaffna Kesbewa Maharagama II Karapitiya Thannekumbura Ganemulla Kirillawala Thalawathugoda

Address No 181,Kirula Road, Narahenpita,Colombo 5 No 114,Norris Canal Road,Colombo 10 No 21,Kirimandala Mawatha,Colombo 5 No 191 , Anagarika Dharmapala Mawatha No 10, Wakwella Road , Galle No 907, Peradeniya Road, Kandy No 67/7, William Gopallawa Mawatha No 5, S De S Jayasinghe Mawatha No 155, Colombo Road No 39 A, Kadawatha Road No 199 / 1, Colombo Road No 546, Hospital Road No 39/1, Central Road No 1, Bandaranayake Mawatha, Kada 50 No 18, Darmadootha Road, Badulla No 20, Katuwana Road No 21, Chamly Gunawardena Mawatha No 06, Asoka Gardens, Colombo Road No 91/A, Kandy Road No 303, Main Street No 56 , Matara Road No 201 D, Matara Road No 291, New Galle Road No 730 B , Pannipitiya Road No 100,Kumaradasa Place No 134 H, Jaya Mawatha No 122, Negombo Road No 144, Queen Mary’s Road No 223 B ,Anguruwatota Road No 140/A, Kandy Road,Dalugama No 01, Pickerings Road, Colombo 13 No 37, Manning Place, Colombo 06 No 29, Gemland, Kudagama Road No 421 G, Galle Road No 475/1/D, Avissawella Road No 116,Peradeniya Road No 46,Keppitipola Road No 202/3,Katugastota Road 375/1,South Muhudu Katuwa No 159,Galle Road No 280, Bank Place , Main Street No 45,Mathale Road No 119,Kothmale Road No 190 A,D.B.Jayathilake Mw (Hill Street) No 95, Hettipola Road, No 877, Athurugiriya Road No 276,Badulla Road No 67, Gamini Road No 29 / A, New Town Road No 325, Main Street No 491, Highlevel Road, Delkanda No 36C, T.B.Panabokke Mawatha No 152, Piliyandala Road No 91E, Mathale Road No 203/2 Horana Road No 148A, Horana Road No 1/1 E, Borella Road No 584 , Kandy Road No 13C, Bandarawela Road No 34/4 D, Kollonnawa Rd, Gothatuwa NT No 197/1,Daulagala Road No 77, Mattakkuliya Church Rd, Colombo 15 No 56/D,Galle Road City Arcade , No 201B, Galle Road No 155 B, Pagoda Road No 96A/5,Makola Road,Makola South No 92, Borella Road, Depanama No 209, Colombo Road No 41 A, Ganemulla Road No 62 Kolonnawa Road No 138/1 , Kesbewa Road No 325, Old Kottawa Road Dhargatown No 29, Chilaw Road , Wennappuwa No 18 , Poruthota Road, Kochchikade No 102/177 , Mattegoda Watta , Mattegoda No 56/3A Main Street, Battaramulla No 232, Pallali Road , Thirunelveli No 215/82B Bandaragama Road No 225 Highlevel Road Maharagama No 325, Maitipe 1st Lane , Karapitiya No 124 , Thannekumbura , Kandy No 188D, Kirindiwita Road 574/1, Ranmuthugala , Kadawatha 773-779, Borella Road, Thalawathugoda

Telephone 011 - 4523355/356/357 011 - 4665500 / 077-2092847 011 - 4524400 / 011-4524448 041 - 4390900 091 - 4640625 081 - 7850404 / 05 081 - 7389022 011 - 7389701 / 704 031 - 7388010/011/ 012 011 - 7389753/754/755 037 - 7220110/111/112 021 - 7389389 / 392/93 065 - 7755400/401/402 025 - 7800850/53/54 055 - 7634020 011 - 7519583/585/586 034 - 7634005/010/009 033 - 7634139/ 148/323 066 - 4501011/ 0667434001 067 - 7388001/3 041 - 4937607 047 - 4937557 091 - 4946449 011 - 7634035 011 - 7519581 011 - 7617180 011 - 7581598 033 - 7500598 034 - 7877200 011 - 7782704 011 - 7782702 011 - 7782706 036 - 7637611 011 - 7782708 011 - 7782710 081 - 7634010 081 - 7389011 / 13 081 - 7634002 032 - 7634010 038 - 7634011 025 - 7596620 081 - 7634008 054 - 7634012 011 - 7634096 037 - 7634003 011 - 7654039 057 - 7634008 011 - 7634186 047 - 7634008 035 - 7634014 011 - 7634098 081 - 7634013 011 - 7634182 081 - 7634009 011 - 7634159 011 - 7634188 011 - 7634312 033 - 7634004 055 - 7634011 011 - 7634310 081 - 7634015 011 - 7634314 011 - 7634198 034 - 7634007 011 - 7634318 011 - 7634226 011 - 7634217 035 - 7634000 011 - 7634344 011 - 7709977 011- 7709975 011 -7634330 034 - 7634015 032 - 7434044 033 - 7434024 011 - 7654344 011 - 7654346 021 - 7637618 011 - 7726077 011 - 7654301 077 - 7846160 081 - 7596623 033 -7501800 011 - 7580800 011 - 7580880

E-Mail prlab@asiri.lk chllab@asiri.lk microlab@asiri.lk infoasirimatara@asiri.lk labgalle@asiri.lk ahklab@asiri.lk kandylab@asiri.lk kalubowilalab@asiri.lk nglab@asiri.lk ragamalab@asiri.lk kurunegalalab@asiri.lk jaffnalab@asiri.lk batticaloalab@asiri.lk anuradhapuralab@asiri.lk badullalab@asiri.lk homagamalab@asiri.lk Kalutharalab@asiri.lk gampahalab@asiri.lk matalelab@asiri.lk kalmunelab@asiri.lk labakuressa@asiri.lk labtangalle@asiri.lk labambalangoda@asiri.lk pelawattalab@asiri.lk wellampitiyalab@asiri.lk kadawathalab@asiri.lk wattalalab@asiri.lk gampahacc@asiri.lk horanalab@asiri.lk kiribathgoda.lab@asiri.lk kotahena.lab@asiri.lk wellawatte.lab@asiri.lk avissawella.lab@asiri.lk ratmalana.lab@asiri.lk kaduwela.lab@asiri.lk peradeniyalab@asiri.lk bogambaralab@asiri.lk katugasthotalab@asiri.lk marawilalab@asiri.lk panaduralab@asiri.lk kadapanahalab@asiri.lk wattegamalab@asiri.lk nawalapitiyalab@asiri.lk dehiwalalab@asiri.lk kuliyapitiyalab@asiri.lk malabelab@asiri.lk bandarawelalab@asiri.lk Jaelalab@asiri.lk embilipitiyalab@asiri.lk kegallelab@asiri.lk nugegodalab@asiri.lk gampolalab@asiri.lk maharagamalab@asiri.lk akuranalab@asiri.lk kottawalab@asiri.lk piliyandalalab@asiri.lk athurugiriyalab@asiri.lk nittambuwalab@asiri.lk badullacc@asiri.lk idhlab@asiri.lk pilimathalawacc@asiri.lk mattakkuliyacc@asiri.lk moratuwacc@asiri.lk beruwalacc@asiri.lk pitakottecc@asiri.lk makolacc@asiri.lk pannipitiyacc@asiri.lk mawanellacc@asiri.lk kandanacc@asiri.lk kolonnawacc@asiri.lk boralasgamuwacc@asiri.lk embuldeniyacc@asiri.lk dhargatowncc@asiri.lk wennappuwacc@asiri.lk kochchikadecc@asiri.lk mattegodacc@asiri.lk battaramullacc@asiri.lk jaffnacc@asiri.lk Kesbewacc@asiri.lk maharagamaIIcc@asiri.lk labkarapitiya@asiri.lk thannekumburacc@asiri.lk ganemullacc@asiri.lk kirillawalacc@asiri.lk thalawathugodacc@asiri.lk


D•Magazine /

Pediatric Plastic Surgery W;am;a;s fodaI i|yd orejkag lrk ma,diaála ie;alï

Pediatric Plastic Surgery

W;am;a;s fodaI i|yd orejkag lrk ma,diaála ie;alï b;d ishqï f,i fï ie;alï isÿ lrk ksid le<e,a úrEm ùï úYañ; f,i ieÕfjkjd'''

ma,diaála Y,H úfYAI{ ffjoH wñ, isßj¾Ok

W;am;a;sfhaoS we;sjk úlD;s;d fkdfyd;a ixcdkSh wdndO fukau miqld,Skj uqyqK fok úúO wk;=re yd mdßißl wdmod orejkag úúO .eg¿ we;súh yelshs' W;am;a;s frda.hloS fukau fujka wkfmalaIs; wdmodjloS orejdf.a fmKqug ydkshla fkdjk f,i ta we;s jk le<e,a" úlD;s;djhka wju jk fia h:d ;;a;ajhg m;a lsÍug wo ia:dms;j we;s oshqKQ ffjoH YdLdj ma,diaála ie;alïfõohhs' orejkaf.a bªrka kshñ; mßos fkdmsysàu" bkaøsh úlD;s;d fukau miqld,Skj we;súh yels yosis wk;=re" wdmod j,oS ma,diaála Y,H ffjoH úoHdj msysgg tk wdldrh fï ,smsfhka úia;r fjhs' orejkaf.a T¨j" uqyqK w;a yd ll=,a j, W;am;a;s wdndO we;súh yelshs' tajd h:d ;;a;ajhg m;a lsÍfï j.lSu mejÍ we;af;a ma,diaála Y,H ffjoH úoHdjgh'

68

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


<uhskaf.a lfKys we;sjk Skin Tags W;am;a;s wdndOhla jYfhka olakg ,efnk fï wu;r j¾Olh ffjoH úoHd;aulj Preauricular tag hkqfjka yªkajkjd' fïoh yd ldáf,ac j,ska ieliS we;s fuu j¾Olh ksid orejdf.a l%shdldrs;ajhg n,mEula ke;s jqK;a fuhska orejdf.a fmKQug lsishï n,mEula ;sfnkjd' <ore mdie,a jhi jk úg fuh bj;a lsÍfï m%;sldr iïmQ¾K l< hq;=hs' lsf,da 8l nrla ;sfnkjd kï udi 6 ld,fhaoS ie;alula lr bj;a l< yelshs' uys ldáf,acuh fldgila kgqjla jf.a ;sfhkjd' fuh iïmQ¾Kfhkau fkdlf<d;a kej; ,sh,kak mq¿jka' l=vd ld,fhaoSu fuh bj;a lsÍfïoS fhdokak wjYH jkafka isyska lemqula ksid le<, we;s jkafka wvqfjka' ma,diaála Y,H ffjoHjreka fuu m%;sldrh myiqfjka l<uKdlrkh lrkjd'

doctormagazine.lk

úo,s; f;d, yd úo,s; ;,a, Cleft lip & Cleft palate úo,s; ;,a,la ^me¨‍Kq ;,a,la& we;sj orefjla Wm; ,enQ úg orejdg l;d lsÍfï wmyiq;d we;s fjkjd' wms l;d lrk jpk Wmoskafka ;,af,a msgqmi fldgiska' ;,a, me,S we;s úg ksjerÈ WÉpdrKh lsÍula isÿ jkafka keye' túg orejd kdifhka l;d lrkjd jeks Yíohla msgfjkjd' úo,s; f;d, lshkafk;a orejd uõl=i isáhoS we;sjk úlikd;aul fodaIhla' Wvq f;d, tla me;a;l fyda fome;a;u fuysoS me,aula we;s fjkjd' fuh we;s lrkafka úrEmS njla ú;rla fkdfjhs' lsß îfï" wdydr .ekSfï .eg we;s fjkakg mq¿jka' we;eï fj,djg fï W;am;a;s wdndO folu tla orefjl=g we;s fjkak;a mq¿jka' úo,s; ;,a, we;s orejkag lsß îfï .eg¿" wdydr .s,Sfï .eg¿" wdydr biafud,a,fha hdfï wjodku fï ksid we;s fjkakg mq¿jka'

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

69


D•Magazine /

Pediatric Plastic Surgery W;am;a;s fodaI i|yd orejkag lrk ma,diaála ie;alï

fï úo,s; f;d, yd úo,s; ;,a, we;s orejkag blauKska ie;alï l< hq;=hs' f;d, ú;rla ì|s,d kï udi 3-4 ld,fhaoS ms<silr lrkjd' orejdf.a frda. ;;a;ajh wkQj úúO jhia ldKAv j,oS fï úlD;s;d ms<silr lrkjd' w;a j, we;s jk úlD;s;d Syndactily

weÕs,s tlg yd ùu Merge Fingers we;eï orejkaf.a W;am;a;sfhaoSu weÕs,s tlg yd fjkjd' fuysoS weÕs,s folla" ;=kla yd y;rla tlg yd fjkak mq¿jks' yd ùu yu ú;rla n,mdk fia fjkak;a mq¿jka' ta jf.au yug háka ;sfnk LKavrd" we;eï úg wiaÓ j,skq;a yd ùula fjkakg mq¿jka' yu ú;rla yd ùu Simple syndactily f,i yªkajkjd' wiaÓ yd LKAvrd jeks fjk;a fldgia iïnkaO lr .ksñka yd ùu Complex syndactily f,i yªkajkjd' fuhska wf;a l%shdldß;ajhg n,mEï we;s jk ksid orejdg wjq' fol" fol yudr jhfiaoS ie;alu isÿ lrkakg isoaO fjkjd' fuu ie;alfï wruqK jkafka fï yd jQ weÕs,s fjkalr wf;a ksjeros l%shdldß;ajh ,ndoSu fukau orejdf.a wjhj idudkHlrKhg ,la lsÍu' tfiau tu.ska orejdg we;súh yels iudc .eg¿ j,ska orejd uqojd .ekSu'

70

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

wu;r weÕs,s iys;j W;am;a;sh ,eîu Polydactyly (Extra Digits) weÕs,s myg jeäfhka fuysoS wf;a weÕs,s msysgkjd' fmdä weÕs,a, me;af;ka ;j;a fmdä weÕs,a,la" kgqjla jeks fldgila iys;j orejd W;am;a;sh ,eîu' we;euqkaf.a fmdä weÕs,a, me;af;a yfuka ú;rla t,af,k kgqjla jeks l=vd weÕs,a,la tkak mq¿jka' fuys iakdhq reêr kd, ;sfhkjd' LKavrd" wiaÓ kE' fï wu;r weÕs,a, ksid orejdf.a w; frosj," fldKav .iaj," wef|a fkÜ tfla meg,s,d wk;=re we;sùfï jeä wjia:djla ;sfnkjd' fï orejkag bmoS osk 2-3lska jqj;a ta fldgia bj;a lrkak mq¿jka' fndfydauhla wjia:d j,oS biamsß;df, b|ka hkfldg fndfyda úg bj;a lr, ;uhs hjkafk'

doctormagazine.lk


uymgÕs,a, folg fnoSu Duplex Thumb fuysu ;j;a wjia:djla ;sfnkjd' wu;r weÕs,af, wiaÓ ;sfnkjd' fïjd jir 2-3 wr ld,fhaoS ie;alula u.ska bj;a l< hq;= jkjd' úfYAIfhkau uymgÕs,af,a tfyu fï úosfya wu;r weÕs,s ;sfhkak mq¿jka' tfyu wjia:djla Duplex Thumb hkqfjka yªkajkjd'' fmr mdie,a hkakg jeä weÕs,s bj;a l< hq;=hs' hï fyhlska tfia lrkakg wiu;a jqfKd;a orejd ,shkak" lshkak Ñ;% w|skak mqreÿ fjkafka fjkia úosyg' túg ksjeros l%shdldrlï W.kajkak ndOdjla fjkak mq¿jka' wl=re tfyu ,shk úosy jeros l%u fjkak mq¿jka' fï ksihs m%;sldrh blauka lrkafka'

kejqKQ weÕs,s Clinodactyly (Bend Fingers) úúO fya;= u; fï kejqKQ weÕs,s ;;a;ajh we;s fjkjd' wiaÓfha we;s úlD;s;d' ;ka;=uh máhla (Band) ksid fï weÕs,s keú,u ;sfhkak mq¿jka' weÕs,a, f,dla ùu Congenital trigger Fingers

fujka úlD;s;d myiqfjka bj;a lrk ;dlaIKh ma,diaála Y,Hfõoh ;=< uekúka ia:dms;j ;sfnk ksid fï .ek uõmshka jo úh hq;=;a kE'

doctormagazine.lk

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

71


D•Magazine /

Pediatric Plastic Surgery W;am;a;s fodaI i|yd orejkag lrk ma,diaála ie;alï

jeämqru f,dla fjkafk uymgÕs,a,' fjk;a weÕs,s j,;a f,dla ùu ;sfhkak mq¿jka' LKAvrdfõ ;sfhk .eá;a;la ksid ;uhs fï úosyg f,dla fjkafk' ixcdkShj W;am;a;sfhaoSu fï w.=¿ jeà weÕs,s kshudldrfhka l%shd lrùug ndOd f.k fok ;;a;ajh ;sfhkak mq¿jka' fïlg m%;sldr lrkak jir 2-3 n,df.k bkafk wjYH kE' bvla ,enqKQ uq,a wjia:dfõoSu ie;alu lr, l%shdldß;ajh kej; ,nd fokjd' hï fyhlska jeäfhka m%udo jqfKd;a ikaê j, l%shdldß;ajh ifodia ù ie;alu l<;a idudkH l%shdldß;ajh fkd,eî hkak mq¿jka' fuf;la l;d lf<A weÕs,s wdY%s;j we;sjk iq,n úlD;s;d ldrKd' tfiau by; úia;r l< widudkH;d myiqfjka h:d ;;a;ajhg m;a l< yels ksid t;rï nrm;, f,i .kafk;a kE' tfy;a we;eï úlD;s;d ;sfhkjd' tajd ksid l%shdldß;ajhg we;sjk n,mEu ;rula jeähs' w; weUßug n,mdk wiaÓ widudkH;d Abmormal upper limb, Radial club hand

wiaÓ fldgila yefokafk ke;sj ;sfhkak mq¿jka' th ;rula fjkia m%;sldr wjYH frda. ;;a;ajhla' ta ksid w; weUß,d ;sfhkak mq¿jka' ueKsla lgqj ikaêfhka wxYl 90l ú;r yeÍula isoaO fj,d úrEm ùula fjkak mq¿jka' iuyr úg fï;a tlalu wf;a weÕs,s wvq fjkak;a mq¿jka' fï úosfya .eg¿jla ;sfhkjd kï" ta;a ma,diaála Y,H ffjoHjrfhla yuqù fï úlD;s ùï ms<silr lr.kakg oeka Tng wjia:djla ;sfnkjd' fuysoS wf;a iajNdjfhka msysgk wia;s fol fjkqjg msysgkafka tl wiaÒhhs' wkajrdiaÓh muKhs' fufyu úlD;s;d ;sfhk orejka we;eï úg wmg uqK .efykjd' fï whf.a ueKslalgqfjka w; t<shg keñ,' fï orejkaf.a ie;alï i|ydo ma,diaála Y,H ffjoHjrekaf.a odhl;ajh fkdwvqju ysñjk w;r Tjqkaf.a .eg¿ j,g fyd|u úiªï fï ffjoH lafIA;%h ;=< ;sfnkjd' DM

^u;= iïnkaOhs&

72

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk



D•Magazine /

Acute Myeloid Leukemia reêr.; ms<sld úfYAIhla

Acute Myeloid Leukemia: Outlook

reêr.; ms<sld w;ßka jeäfhka olakg ,efnk Acute Myeloid Leukemia AML Acute myeloid leukemia (AML) lshkafka reêr.; ms<sld úfYAIhla' we;af;kau th ,shqflañhd frda.hla' fuh Acute myelogenous leukemia hk kfukq;a ye|skafjkjd' orejkag fiau jeäysáhkag;a yefokak mq¿jka' jeäysáhka w;r iq,n ;Sj% ,shqflañhd frda. hls'

idhksl rla;fõo úfYaI{ ffjoH iuka fyajdudk MBBS(Colombo), MD(Medicine,Colombo) MRCP(UK), FRCP(London), FRCPath(UK), PhD(UK), CCT (Haematology, UK) Consultant in Clinical Haematology/ Haemato-Oncology (UK) Member, British Society of Haematology Member, American Society of Haematology

Acute myeloid leukemia j, Remission Rate tl fyd|hs' tfyu lsõju Tng ta yeá f;areula kE'

74

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


m%;sldr l<dg miafi reêrfha j;a" wegñÿ¿ j, j;a ldKavfha ms<sld ffi, olskak ,efnkafk kE' tal ;uhs Remission lshkafk' fjkak ´ks;a talfk'''' tfykï fïl m%;sldr kshñ; mßos lf<d;a n,dfmdfrd;a;= iy.; m%;sM< ;sfhk ms<sldjla' ta .ek;a isysfha ;ndf.k wms fï reêr ms<sldj .ek úuiuq' Understanding AML msúiqu Leukemia reêrh mdol lr.;a ms<sld wm ,shqflañhd hkqfjka yªkajkjd' AML lshkafka iq,nj olakg ,efnk tjka ,shqflañhdjla" reêr ms<sld frda.hla' fuys cdkuh fjkialï wkQj wkq m%fNao rdYshla mj;S' fï AML ms<sldj reêr ffi, j, we;s jkakla' wegñÿ¿ j, yefok ms<sld ffi, idudkH reêr ffi, ksIAmdokhg ndOd muqKqjkjd' fï ;;a;ajh ksid AML frda.Skaf.a isrer mqrd Tlaiscka f.k hkak m%udKj;a r;= reêrdKQ ysÕmdvq fjkjd' mÜáld wvqùfuka b;d myiqfjka YÍrfhka f,a .,kjd' isrerg wjYH lrk reêr ffi, fjkqjg frda.sfhlaf.a wegñÿ¿ j, ksIAmdokh jkafka leukemic blast cells kue;s ffi, úfYAIhla'

doctormagazine.lk

AML frda.fhaoS m%lg jk ,laIK fya;=jla meyeos,s l< fkdyels ifï iSÍï yqiau .ekSfï wmyiq;d

frda.Ska ñh hkafka md,kh l< fkdyels wdidok jf.au reêrjyk ksihs' ta;a kùk m%;sldr fï urK jfrka;=j wdmiaig yrjkjd' About Marrow, Blood and Blood Cells wegñÿ¿" reêrh yd reêr ffi, wegñÿ¿ (Marrow) wiaÓ ;o jqKdg tys uOHfha fuf<la wegñÿ¿ kñka yªkajk fldgila ;sfnkjd' reêr ffi, (Blood cells) fïjd yefokafk wegñÿ¿ j,' fuys uQ,sl ffi, l=U ffi,' (stem cells) tajd r;= ffi," iqÿ ffi, yd mÜáld njg m;a fjkjd' mÜáld (Platelets) mÜáld j, l%shdldß;ajh ksid ;uhs ;=jd,hla jqKdu f,a hk tl kj;skafk' reêrh .e,SuloS bfíu uqødjla ;efnkafk' r;= reêr ffi, (Red cells) YÍrh mqrdu Tlaiscka f.k hk jdykh r;= reêr ffi,hs' r;= ffi, w.h wvq jqKdu wms ksrla;sh (Marrow) lshkjd' ksrla;sfhaoS isrerg fjfyilr njla oefkkjd' yqiau .kak;a ;rula wmyiq fjkjd' iu iqÿue,sj olskak;a ,efnkjd'

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

75


D•Magazine /

Acute Myeloid Leukemia reêr.; ms<sld úfYAIhla

reêr.; ms<sld m%Odk wdldr ;=k ,shqflañhd widudkH f,i iqÿ reêrdKQ ksIamdokh ùfuka reêrfha iy wegñÿ¿ wdY%s;j ms<sld ffi, mej;Su ,sïfmdaud jid moaO;sfha we;sjk ms<sld uhsf,daud o¾YSh jYfhka fï ms<sld ffi, wdrïN jkafka wegñÿ¿ j,h'

iqÿ reêr ffi, (White cells) uQ,sl jYfhka iqÿ reêrdKq ldKav folla ;sfnkjd' úYîc ld ouk ffi, ((neutrophils and monocyts) yd ,sïfmdihsg fkdfyd;a wdidok j,g tfrysj l%shd;aul jk ffi, (B cells, T cells and natural killer [NK] cells) jYfhka' ma,iaudj (Plasma) reêrfha we;s c,Sh ;r,h ma,iaudjhs' úgñk" Lksc ,jK" fm%daàk" fydafudak fï jf.a foaj,a ;sfhkafk fï c,Sh ;r,fha ;uhs' Acute myeloid leukemia (AML) kï jQ reêr.; ms<sldj Acute myeloid leukemia lshkafka wegñÿ¿ j, yg.kakd ms<sldjla' ´kEu jhil flfkl=g fï ms<sldj yefokak mq¿jka jqK;a jhig hk úg fï AML ms<sldj je<|Sfï wjia:dj jeähs' AML we;sùug n,mdk wjodkï iy.; fya;= fudkjdo@ wegñÿ¿jl ;sfhk ;ks ffi,hlska ;uhs frda.h wdrïN fjkafk' yefokak ksYaÑ;ju fya;= jkafka ljr ldrKho lshk tl ffjoH m¾fhaIlhkag;a .eg¿jla' tla flfklaf.ka ;j;a flfkl=g fndafjk frda.hla kï fkdfjhs' ta;a my; ldrKd yd frda.h w;r lsishï iïnkaOhla ;sfnkak mq¿jka hkak fmdÿ ms<s.ekSuhs' 76

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

² vjqka iy,laIKh ² lSfudf;rms T!IO ² ms<sld rYañ Ñls;aidj ² mjq,a b;sydih Signs and Symptoms ffjoHjrfhla mrSlaId lr,lshk fjki Sign tlla' ;ukagu oefkk wefÕmf;a fjki Symptom tlla' AML we;s úg oefkk ,laIK Diagnosis frda. úksYAph lsÍu Blood Cell Counts FBC (Full blood count) mÍlaIKhla isÿlr rla;dKQ" Yafõ;dKq yd mÜáld ixLHd;aulj ksÍlaIKh lrkjd' AML frda.Skaf.a rla;dKQ yd mÜáld idudkHfhka ;sìh hq;= w.hkag jvd wvq w.hla jd¾;d lrkjd' Blood Cell Examination fkdfyd;a Blood smear fuysoS ksheosfha ffi, zzj¾K .ekaùulaZZ (Stained) isÿ lrkjd' AML we;s frda.sfhlaf.a reêr ksheosfha Leukemic blast cell olakg ,efnk w;r tajd ksfrda.S ffi, j, l%shdldß;ajh fmkajkafka;a kE'

doctormagazine.lk


AML we;s úg oefkk ,laIK

² ta ;rï ikSm njla oefkkafk kE'

² blauKska fjfyig" úvdjg m;a fjkjd'

² yqiau .kak wudrehs

² YÍrfha nr wvq ùula fmfkkak mq¿jka'

² WK .;shla tkak mq¿jka

² YÍrfha iSÍï ;=jd, we;s fjkjd

Bone Marrow mÍlaIK bone marrow aspiration and bone marrow biopsy kue;s mÍlaIKh fuysoS isÿ lrkjd' uq,skau wegñÿ¿ j,ska wiaÓ ucacdj isßkachlg ,nd .kakd w;r ridhkd.drfhaoS ffcfõlaId (Bioopy) mÍlaIdjlg ,la lrkjd' mj;sk AML ffi, m%;sY;d;aulj yªkd.; yels fjkjd' fï frda.h we;s úg wju ishhg 20l m%;sY;hla jd¾;d fjkjd' Planning Treatment m%;sldr ie,iqï lsÍu frda.fhka iqjh ,eîug n,mdk idOl

doctormagazine.lk

² Tng ;sfnk AML j¾.h ² ridhkd.dr m%;sM< j, iajNdjh ² Tfí jhi yd idudkH fi!LH ;;a;ajh ² fjk;a ms<sldjlg lSfudf;rms m%;sldr ,nd ;sfío hk j. ² fjk;a wdidokhla m%;sldr ,nk wjêfha ;sfío hk j. ² uOH iakdhq moaO;sfha me;sr .;a AML ;sfío hk j. AML Treatment AML frda.h i|yd lrk m%;sldr ² lSfudf;rms m%;sldrh ² wegñÿ¿ noaOh fyj;a Stem cell transplantation lSfudf;rms m%;sldrh lSfudf;rms T!IO fhdodf.k uq,skau lrk m%;sldr (Induction therapy) fï hg;g .efka' tla T!IOhla fjkqjg T!IO jeä .Kkla fhdodf.k isÿ lrk m%;sldr id¾:l m%;sM, ,ndfohs' fndfyda fokdf.a m%;sldr wdrïN lrkafka fu;eksks' we;eï uqL T!IOo le;Sgrhla u.ska kslafIAmkh lrk T!IOo lSfudf;rms m%;sldr j, fõ' idudkHfhka i;s 4-6l ld,hla fkajdislj fï lSfudf;rms m%;sldr ,nd fohs'

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

77


D•Magazine /

Acute Myeloid Leukemia reêr.; ms<sld úfYAIhla

wegñÿ¿ mÍlaIdj msKsi ,nd .ekSu frda.shd

o¾Yk m:h

iafmdkacsuh wiaÓh yd wegñÿ¿j fldaál,a wiaÓh

wegñÿ¿ Wlyd .ekSu

iu wkaúlaISh fmKQu

Wl=,a wiaÓh

Wl=,a wiaÓfha by<u odrh msgqmiska

reêr mss<sld ffi, iys; ksheosh

tkak;a lgqj m%fõY lrkafka fu;eksks

ksfrda.S wegñÿ¿ oelafjk wdldrh

fuys wruqK my; mßosh' ² yels muK AML ffi, úkdY lsÍu' ² reêr w.hka kej; idudkH ;;a;ajhg muqKQjd,Su' ² os.= ld,hla hk ;=re frda.S ;;a;ajhka l,aoud .ekSu' jeäÿr m%;sldr reêr mÍlaIKhloS ffi, olakg fkd,efnk wjia:dfõoS jqj;a jeä ÿrg;a m%;sldr lrkakg isÿfõ' fuh Postremission therapy fkdfyd;a Consolidation therapy hkqfjka ye|skafjhs' tys tla mshrjrla jkafkao lSfudf;rms m%;sldrhhs' Relapsed or Refractory AML ;djld,sl iqjhlska miq kej;;a frda.h u;=ùu m%;sldr jgfhka miqjo ms<sld ffi, olakg ,efnk úg kej;;a w¿;a frda.sfhl=g lrk mßoafoka tu T!IO j,skau m%;sldr ,eîug i,iajhs' tfiau iqÿiq odhlfhl= yªkd.;fyd;a weg ñÿ¿ noaOhlg ke;fyd;a Alogeneic stem cell transplant 78

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


m%;sldrhg fhduq úh yel' Alogeneic stem cell transplantpatient weg ñÿ¿ noaOh frda.shdf.a f,a {d;sfhl= fyda .e,fmk l=U ffi, (stem cells that “match” the patient) we;s odhlfhl= úh hq;=h' fjk;a odhlfhl=f.ka noaO lsÍug iqÿiq wegñÿ¿ ffi, .kakjd fjkqjg ;ukaf.au l=U ffi,o fhdod.; yel' wfma rfÜ acute myeloid leukaemia frda.Skaf.a by< i;aldr iïnkaOfhka fï ,smsfha l;=jrhd yd ;j;a m¾fhaIlhka lKavdhula úiska m%:u jrg British Society for Haematology Ydia;%Sh iÕrdjg lrk ,o wkdjrKh

fuys wruqKQ my; mßosh'

,dxflah AML frda.Ska iïnkaO wOHhk AML frda.h i|yd ngysr rgj, b;d oshqKq m%;sldr l%u ;sfnkjd' ta m%;sldr j,g msx isÿ jkakg AML frda.h i|yd m%;sldr j,g ,lajk frda.Ska fndfydauhla b;d jdikdjka; f,i iqjh ,nkjd' fï iïnkaOfhka wfma w;aoelSï fudkjdo@ fuu ,smsh ,shk l;=jrhd úiska British Society for Haematology u.ska m%ldYhg m;a lrk eJHaem. 2021;1–7. l,dmhg Applicability of Western protocols in resource-limited setting: Realworld data of long-term outcome of intensive treatment of adult acute myeloid leukaemia in Sri Lanka hk uefhka m¾fhaIK m;%sldjla ,shñka fï iïnkaOfhka úia;r l<d' ;;a f,aLlhd iïnkaO m¾fhaIlhka lKavdhula úiska ,xld fydiamsÜ,aiaysoS 2013 uehs 1 isg 2020 wfm%a,a udih olajd AML i|yd m%;sldr ,enQ frda.Ska 87la iïnkaOfhka isÿ lrk ,o wOHhkhlg wkQj ngysr rgj, fï AML frda.Ska ;rugu hym;a m%;sM< wfma ,dxflah AML frda.Skao fmkajk nj fy<sorõ jqKd' AML frda.Ska 33 fofklaf.ka 31lau m<uq jgfha m%;sldr j,ska miqj Complete Remission tkï reêrfha fyda wegñÿ¿ j, ;jÿrg;a AML ms<sld ffi, fkdue;s nj fmkajd ;sfnkjd' fï wkQj frda.h fukau fjk;a reêr.; ms<sld iïnkaOfhka ;=kajk f,dalfha rgla jQj;a b;d úYd, m%.;shla ,xld fydiamsÜ,a reêr frda. uOHia:dkh w;am;a lrf.k ;sfnk nj meyeos,shs'

doctormagazine.lk

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

79


D•Magazine /

Acute Myeloid Leukemia reêr.; ms<sld úfYAIhla

² ksfrda.S ffi, W;amdokhg we;s yelshdj kej; ,nd .ekSu' ² fYAI ù we;s ms<sld ffi, úkdY lr frda.shd iqjm;a lsÍu' miq igyk AML kue;s reêr.; ms<l s dj ;rula wdl%uKldÍ ms<l s djla' thg ksoe,af,a yeisfkakg ÿkafkd;a th Tfí cSú;h wk;=f¾ fy,kjd' fï ksid AML frda.h úksYp A h l< muKska m%;l s dr wdrïN l< hq;h = 's m%;l s dr lf<d;a n,dfmdfrd;a;i = y.; ;;a;j a hla we;s fjkjd' wfma rfÜ óg fmr mej;S ;;a;j a hg jvd hym;a iqjùfï m%jK;djhla oeka isÿ lrk kùk m%;l s dr j,g msx isÿjkakg Wodù ;sfnkjd' wfmalI a d Nx.;ajhu ñáka .;a frda.hla fujka wfmalI a diy.; jgdmsgdjlg m;a ùu ue wfma ck;djg iqmj q ;la fkao@

Lanka Hospitals’ Blood Cancer Centre ,xld fydiamsÜ,a reêr uOHia:dkh ,shqflañhdj" ,sïfmdaud yd uhsf,daud wdoS reêr.; ms<sld frda.Ska Wfoidu fjkajQ" ,xld fydiamsÜ,a reêr frda. uOHia:dkh oeka id¾:l jir y;la iïmQ¾K lr ;sfnk w;r th fï frda. j,g k;= jQ frda.Skaf.a n,dfmdfrda;a;= bgq lrñka" cSú;dfmalIdj by< kexùug lr we;s wkNsNjkSh fiajh fjfiia we.hSug ,laj ;sfí'

osjhsfka m%:u reêr.; ms<sld uOHia:dkh (First Haemato-Oncology Centre) jYfhka ,xld fydiamsÜ,aiayS reêr frda. m%;sldr uOHia:dkh wdrïN lf<A 2013 Tlaf;danrfhaoSh' ta reêr.; ms<sld frda. úfYAI{ ffjoH iuka fyajdudk uy;df.a u.fmkaùu yd kdhl;ajfhks' ,shqflañhd" ,sïfmdaud yd u,aám,a uhsf,daud jeks frda. j,ska fmf<k frda.Skaf.a frda. úksYaph" m%;sldr" lSfudf;rms wdoS fiajdjka fuysoS ,nd.; yel' c.;a ;,fha kjH ;dlaIKh fhdod .ksñka frda.Skag m%;sldr lsÍfuys,d fuu wdh;kh mqfrda.dó ù ;sfí' fï jk úg frda.Ska 3000lg wêl m%udKhla fuu frdayf,ka m%;sldr ,ndf.k ;sfnk w;r frda.Skaf.a iqjh ,eîfï wjia:dj" myiqlï" T!IO wdosh b;d m%Yia;j mj;akd ngysr rgj, mj;akd id¾:l;ajfha wdikakhgu id¾:l lr.kakg ,xld fydiamsÜ,a reêr frda. uOHia:dkh iu;aj ;sfí' DM


D•Magazine /

Fertility ore iïm;la i|yd ffjoH Wmfoia

Fertility l,a yßkafka ke;sj újdy jqK iekskau" ore iïm;la i|yd ffjoH Wmfoia ,eìh hq;= wh m%udo ù ixlS¾K úiªï fidhkjdg jvd uq,a wjia:dfõ myiqfjkau ore iïm;l isyskh ienE lr.kak mq¿jka''' WISH Fertility & IVF Clinic yS idhksl l<,fõo úfYaI{ ffjoH fy<rejka mikal=udr uy;d iu. l< idlÉPdjla weiqßKs MBBS (Sri Lanka) MD (Gyn. & Obs.) Infertility - China Pg.Dip. (Andrology) Monash,OUSL Master of Clinical Embryology Monash, Australia SLMC Reg. No. 20800

doctormagazine.lk

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

81


D•Magazine /

Fertility ore iïm;la i|yd ffjoH Wmfoia

biair ldf,a ore m%iQ;sfha ;df,a''' biair ldf, wfma rfÜ .ul mjq,l orejka oyhla fod<yla ysáh' oeka ldf, ;rï myiqlï ;snqfK;a kE' biamsß;d, j, .syska ore m%iQ;sh isoaO jqfK;a kE' ore m%iQ;sh lrkak zzúkakUq wïuZZ f.org tkj' úkakUq wïu lsõjg Tyqg fï oeka mjq,a fi!LH ks,Odßhlg ;sfhk ta fmdf;a oeKQu ;snqfK;a kE''' úkakUqlï lr, orej m%iQ;sh ,enqju" wïu;a orej;a fokaku lsisÿ w;=re wdka;rdjla ke;sj iq/ flkjd'''' Th úosyg ;uhs biair ldf, ore m%iQ;sh isoaO jqfKA' .fï f.dfâ fldhs ldka;dj;a Tkak Th úosyg wef.a Wmfoia yd ueosy;aùu u; ;uhs ;ukaf. orejka ìys lf<a' ta;a oeka ldf, tfyu kE'''' ljqrej;a ore m%iQ;shg zzúkakUq ud;djZZ f.org lekaoka bkafk kE'''' msßñ Woúh wE;a lr, lduf¾ fodr jyf.k ne?reï fmKQula jf;ys

82

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

ffjoHjrfhla yuq fjkakg fmr fldhs ;rï ld,hla n,d bkak ´kso@ jhi wjqreÿ 35g wvq ldka;djl u|ire;djh we;s njg ;SrKh lrkakg fmr jirl ld,hla n,d bkak mq¿jka' wjqreÿ 35-42 w;r ld,fha ldka;djkag kï udi 6-8 l ld,hlg miq" jhi wjQreÿ 42 olajd úfha miqjk ldka;djka udi ;=kla''' ta jf.au jhi wjQreÿ 42 blaujQ ldka;djl kï udihla we;=<; .eí .;af;a ke;akï weh ffjoHjrfhl= yuq úh hq;=hs'

msysgqjdf.k úkakUqlï lrkafk;a kE' fldákau fï iqkaor ld, mßÉfPaoh oeka w;S;hg .syska bjrhs' yenehs b;ska oeka biair jf.a mjq,lg orejkq;a kE' mjq,l bkak orejka ixLHdj tla flfkl=g fofofkl=g iSud fj,d' orefjd ;=ka fofkla mjq,lg ysáfhd;a b;ska ta;a l,d;=rlska ;uhs' biair wfma rfÜ ud;D urK isoaO fjkj kï Bg m%Odk fya;=jla jqfKA orejka jeä jYfhka m%iQ; ùu' b|, ysg, l,d;=rlska wïu flfkla m%iQ;sfhaos ñh hkj' orejka jeä jYfhka yïn fjk úg .¾NdIfha weoSfï yelshdj jf.au yels,Sfï yelshdjo wvq fjkjd' iajdNdúl m%iQ;sfhaoS m%iQ;sfhka miafi reêr jykh;a k;r fjkjd' ta;a fï f,a .e,Su k;r ùu" jeä jeäfhka orejka ìys fjkfldg isoaO fkdfjkak;a wjodkula ;sfhkjd' fï m%;Hia;;djh" yels,k nj wvQ fjk úg reêrh .,k tl k;r fjkafk ke;s fjkakg mq¿jka' tfyu jqKdu f,a jeä mqr .syska wïu ke;s fjkj'

doctormagazine.lk


tkafvdfuá%hfï mj;akd ffi, yd mgl fldgia mef,damsh kd," reêrh fyda jid ud¾.fhka YÍrfha wfkl=;a fldgia j,g .uka lr ia:dmkh ùfuka tkafvdfuá%fhdaisia yg.kS' udisl Y=oaO ùu isÿjk úg fuu ia:dk j,skao reêrh jykh ùug mgka .kS' tu reêrh Wor l=yrh ;=< /ia fõ' wd¾;jh isÿ ùug Èk lSmhl isg uy;a fõokdj la yg.kakd w;r Tima ùu mgka .;a miq ;o fõokdj l%ufhka my fõ' w,ag%d ijqkaâ ialEka mÍlaIKhloS fpdla,Ü isiaÜ" äïnfldaIj, p,kh wvqùu wdÈh tkafvdfuá%fhdisia frda.h m%n,j iel l< yels fya;+ka jk w;r" frda. úksYaph lsÍfï fyd|u l%uh kï" ,emfrdiafldms mÍlaIdjla u.ska Wor l=yrh leurdjla fhdod mÍlaId lsÍuhs'

miq m%ij reêr jykh Postpartum hemorrhage (PPH) f,i úia;r fjk fï wjdikdjka; ;;a;ajh biair ñksiaiq ndr.;af; wukqiai osIaÀhla úosyg' ke;akï krl hlaI n,fõ.hl m%;sM<hla úosyg' muKg jeäfhka orejka yokakg wo m%ijfõofha osß .ekaùula isoaO fjkafk kE' ffjoHjrhd jf.au mjq,a fi!LH ks,Odßksh;a ujg fufyu lshkj''' zzwïfu

doctormagazine.lk

oeka b;ska orejka we;s fkao@ fudlla yß mjq,a ie,iqï l%uhla j;a mgka .;a; kï fyd|hs fkao@ZZ lsh,' jhia.; ù orejka iEoSfïoS jf.au jeäfhka orejka iEoSfïoS we;sjk wfkal úO .eg¿ .ek oeka ud;D yd mjq,a fi!LH fiajdfõ kshdukh hgf;a rggu Wmfoia ,efnkjd' ore iïm;a ,eîu m%udo lrk fï ldf,a wreuh biair fokafkla wjdy újdy jqKdu orejka m%udo lrk isß;la ;snqfK kE' wUQ ieñhka újdy jqKdu ore meáfhla l=ig tklï y;r jßf.u kEfhd n,df.k bkakjd ú;rla fkdfjhs hï fyhlska m%udohla oelafld;a hqj;shf.ka m%YAk lrkak;a n,df.k bkakjd'

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

83


D•Magazine /

Fertility ore iïm;la i|yd ffjoH Wmfoia

zzwehs ÿfõ''' ;du ke;af;ZZ ''' zzoeka b;ska ore iïm;la .ek ys;=fjd;a fyd|d'''ZZ fkao@ ta;a oeka ldf, fï .ek ;reK ;reKshka jf.au wUQ ieñhkao orK u;jdo fjkia' iuyre újdy m%udo lrkjd' wOHdmkh ksid" mjqf,a wd¾Ól m%Yak ksid wdoS jYfhka' újdy jqK;a ore iïm;a m%udo lrk hqj, jqK;a ´kE ;rï' oshqKQ iudcfha mjq,a m%;sixúOdk l%u ´ks ;rï' fï ksid újdy jqK;a ore iïm;a m%udo lrkakg;a ;sfhk bv m%ia:d jeähs' orejka ke;sj wfma idhk j,g tk ldka;djka jeä jYfhka jhi wjqreÿ 35 bl=;a fj,d' újdy jk jhi bosßhg hdu ;uhs fï m%jK;djhg fya;= jYfhka wm wjfndaO lrf.k ;sfnkafka' u|ire;djh wre;a oelaùu fjkia fjhs''' oeka fï ore iïm;a ,eîu m%udo ùu .ek ;sfhk úoHd;aul w¾: oelaùu;a fjkia fj,d ;sfhkafk' óg by; újdm;a hqj,la Wm;a md,k l%u lsisjla wkq.ukh fkdlr 84

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

iajdNdúl ,sx.sl tlaùula isÿ lrñka jirl ld,hla .;ù;a ore ms<sis|.ekSula isÿ fkdjqfKd;a th zzu|ire;djhZZ jYfhka yªkajkq ,enQjd' kuq;a oeka m¾fhaIK j,ska ,;a wjfndaOh wkQj jhia ldKAv wkQj ;uhs u|ire;djh w¾: olajkafka' jhiska uqyql=rd hdu;a iu.u ms<sis|Sula we;s fjkakg ;sfnk bvlv jf.au ms<sis|Sul úNùh wjodkï idOl lsysmhl=;a u;hs fï kr wre;a .ekaùu ilia ù ;sfnkafka' fï wkQj jhi wjqreÿ 35g wvq ldka;djl u|ire;djh we;s njg ;SrKh lrkakg fmr jirl ld,hla n,d bkak mq¿jka' wjqreÿ 35-42 w;r ld,fha ldka;djkag kï udi 6-8 l ld,hlg miq" jhi wjQreÿ 42 olajd úfha miqjk ldka;djka udi ;=kla''' ta jf.au jhi wjQreÿ 42 blaujQ ldka;djl kï udihla we;=<; .eí .;af;a ke;akï weh u|ire;djh iys; ldka;djl jYfhka kQ;k ffjoH úoHd;aulj w¾: oelafjkjd' fuysoS;a iajdNdúl ,sx.sl p¾hdj jeo.;a' m%;sixêhg ndOd we;s fjkak nE' iajdñ mqreIhd <Õ bkak ´ks' wE; ÿre fmfoil /lshdjg .syska b|, ysg, f.or tk iajdñmqreIfhla .ek fkdfjhs fï wre;a oelaùuo msysgkafka' tfia jhig wKQj ore iïm;l wfmalaIdjka bgq fkdjk wUq ieñhka ;u ore iïm; ,nd .ekSu i|yd ffjoHjrfhl=f.a Wmfoia ,nd .ekSu iqÿiqhs' ore iïm;a ,eîug fkdmudj ffjoH Wmfoia ,nd.; hq;= wh ² hï flfklaf. .¾NdIh wdY%s;j" äïnfldaI wdY%s;j" fkdtfia kï Th WKavqlmqÉPh mqmqr,d jf.a lrk WoÍh ie;alï" nvje,a j, ie;alï l< wh kï ne|mq .ukau jf.a ffjoHjrfhl= yuqùu fyd|hs' fudlo fï whf.a bkaøsh wdY%s;j uiao¿ (Adhesions) weú;a ta jk úg;a u|ireNdjhg m;aj isák flfkla fjkak mq¿jka' tfyu wjia:d j,oS ld,h ñvx.= fkdlr ffjoH Wmfoia me;Sfï jdish ,efnkjd'

doctormagazine.lk


² tkafvdfuá%fhdaisia we;s ldka;djkq;a ffjoH Wmfoia m%udo lrkak tmd' we;eï ldka;djkag jeäúh m;ajQ uq,a ld,fha isgu tkafvdfuá%fhdaisia ;;a;ajh ;sfhkak mq¿jka' ta whf. nfâ ßoSula fjkjd' ialEka l<du Th fpdla,Ü isiaÜ tlla ;sfhkjd lshkjd' f,a tl;=ùula ;sfnkjd wdoS jYfhka' fï wh;a l,a fkdyer ffjoHjrfhl= iïuqL ùu fyd|hs' ² Tima pl%h wl%uj;a wh;a whs;s fjkafka fï újdm;a jQ ú.iu ffjoHjrfhl= yuq úh hq;= ldKAvhghs' ² iuyr ldka;djka bkakjd' újdy;a fj,d' ta;a jeäúh m;a fj,d kE' ffjoHjrfhla yuqfj,d fm;a;la wrka lD;%suj udia Y=oaêhla yod .kakjd' Bg miafi újdyhg uqyqK fokjd' wehf.a iajdñmqreIhd;a ueh orejka yokak neß nj" wef.a m%ckl bkaøsh j, äïn fkdue;s nj okafk kE' wms <Õg weú,a,;a fï l;dj fm!oa.,slj

doctormagazine.lk

;uhs ueh lshkafk' wfma m%;sldr l%u j,oS wm yeu úgu leue;a; .kafka wUQ ieñhka fofokdf.kauhs' idM<H;d m%;sldr j,oS fldfy;a lrk úosy ;uhs th' wmg tla flfklag yx.,d" wks;a iylreg" iyldßhg fydfrka m%;sldr lrkakg nE' ² mqreI md¾Yajhg we;s .eg¿ mqreIhkag;a úúO ie;alï j,g Ndckh jQ T!IO .kakd wh l,a yßkafk ke;sj ffjoHjrfhl= uqK. efyk tl iqÿiqhs' fufia fkdmudj ffjoHjrfhl= yuqù ld,h b;sß lr .ekSfï jdish w;s úYd,hs' fndfydauhla wjia:d j,oS fï whg ir< fjkialï Tiafia nfnla yod.kakg wjia:dj ;sfnkjd' yenehs l,a hkak hkak fï wjia:dj .s,syS hkjd' wmf.a WISH Fertility wdh;kfhka idM<H;d m%;sldr ,ndf.k orejka ydroyila muK fudf,dj t<Sh ,nd ;sfnkjd' f,dalfha kùk;u idM<H;d m%;sldr wms;a id¾:lj isÿ lrkjd f,dalfha oshKQ rgj, uyd ì%;dkHh" ´iafÜ%,shdj wdoS rgj, u|ire;d m%;sldr udos,s oyihla muK ;sfnkjd' fïfl úfYAI;ajh ;uhs ljr wdldrfha .eg¿jla ;snqK;a thg ms<shula fï jeä oshqKQ l< idM<H;d ;dlaIKh ;=< ;sîu' tlla jerÿKd lsh, mdr jefykafk kE' n,dfmdfrd;a;=j lv fjkafk kE' fï oshqKQ ;dlaIK Wml%u ish,a,u fï frdayf,aos wm b;d id¾:lj l%shd;aul lrkjd' äïn" Y=l%dKQ wjYH kï tajdo ,nd oSu jeks fiajdjka mjd wm l%shd;aul lrkjd' hï ldka;djlg wef.a isrer ;=< orefjl= yokak neß kï ta i|ydo Surrogacy l%uhg fjk;a ldka;djla fidhd .kakg wm myiqlï i,iajkjd' oeka wfma .dia;= l%u b;d wjuhs ´kEu hqj,lg oeßh yels meflac;a ;sfnkjd'''

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

85


D•Magazine /

Fertility ore iïm;la i|yd ffjoH Wmfoia

IVF l%uh IVF l%uhg ore iïm;la ,nd .kakg óg l,lg fmr remsh,a ,laI 9-12 jf.a by< ñ,la orkakg isÿ jqKd' talg fya;=j fï i|yd fhdod .kakd ridhk yd T!IO w;rueos iud.ï yryd ,nd.kakg isÿùu' kuq;a wm ta wdh;k iu. fï jk úg iDcq iïnkaO;d yodf.k ;sfnkjd' odhl äïn odhl äïn wjYH fjk flfkl=g odhl äïn yhla wrf.k fnfy;a ish,a, iïmQ¾K lrñka tla ,laI myla jf.a .Kklg iïmQ¾K lr.kak mq¿jka' odhl l<, odhl l<, iïnkaOfhka kï yomq l<, ;ekam;a lrk l%uhlg ,laI y;r yudrl jf.a uqo,lska isÿ lr.kakg wjia:dj ;sfnkjd' Capsule Baby ;dlaIKh Capsule Baby ;dlaIKh kï ,laI ;=k yudrl jf.a uqo,lg hkakg wjia:dj ;sfnkjd' fï wdldrfhka b;du myiq ñ, .Kka hgf;a Tfí wfmalaIdjka imqrd .kakg wdh;kfhka wjia:dj ;sfnkjd' mÍlaIK lsÍu" T!IO ,ndoSu" bkafclaIka oSu" l<,h yeoSu" ;ekam;a lsÍu" i;s foll wejEfuka .¾NsKS;djh ikd: lsÍu olajd ish¿u woshr i|yd ta úhou yß wvlska muK wvq lr ;sfnkjd' tfiau .,md .kak mq¿jka jk meflac;a wm yªkajd oS ;sfnkjd' fï ksid fï ;dlaIKfha msysg ,nd.kakg fndfyda wUq ieñhkg mq¿,a wjia:d újr ù ;sfnkjd' fï lsisu úhoula lr.kak neß flfkla jQj;a ta;a Tjqkag;a wfmka ore iïm;la ,nd.kak wjYH;djhg wm úiªï imhkjd' DM Watch youtube.com/ watch?v=DCgZJ0ZkO5A

86

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

ljr idM,H;d .eg¿jlska fm¿K;a oeka Tng ore iïm;a ,nd .ekSu wreuhla fkdfõ' fjk hï ljr fodaIhla u; Tfí uõmsh isyskh fnd| ù ;snqK;a th h,s mqnqÿjd,Sfï yelshdj wmg ;sfí' Tfí .eg¿j l=ula jQj;a th .ek yDohx. uj l;dny lsÍug wm iQodkïh' Tng jvd;au .e,fmk úi÷u ,nd.ekSug fï lafIA;f % ha m<mqreÿ wfma jD;a;h S iydh ,nd oSug wm b;d leue;af;ka isáuq'

wmg l;d lrkak' fukak wfma wxlh

077 291 4526 wmf.a ,smskh WISH Fertility & IVF Clinic 393$6" li.yj;a; mdr" mrK fldÜgdj mdr" Wvyuq,a," kqf.af.dv

doctormagazine.lk


• • • • •

AD-MIRE Creative

• Intrauterine insemination • IN-VITRO FERILIZATION (IVF) • Pre-implantation genetic diagnosis (PGD/PGS) • Intracytoplasmic sperm injection (ICSI) • Microepididymat and testicular sperm aspiration (MESA AND TESA) • Embryo/sperm freezing (vitrofication) • Egg freezing (vitrofication) • Social freezing • Assisted hatching • Blastocyst Transfer • FROZEN EMBRYO TRANSFER (FET) • Embryo donation program • Egg donation program • Becoming an egg donor • Fertility preservation

No.393/6, Kasagahawaththa Road, Old Kottawa Road , Udahamulla, Nugegoda Tel: 077 9728 799 E mail: wishiuiivf@gmail.com | wishiuiivf.com


D•Magazine /

CT Vs PCR Covid 19 ffjrih y÷kd .ekSfï mÍlaId

CT Provides Best Diagnosis for Novel Coronavirus (COVID-19)

Covid 19 ffjrih y÷kd .ekSfï mÍlaId PCR mÍlaIKhg jvd CT tlla lsÍu ;Skaÿ .ekSug myiqhs''' jroskakg we;s wjia:d wvqhs CT mÍlaIKh fõ.j;a mÍlaIdjla' thska fmKy¿ j, ishqï fjkialï mjd fmkajkjd'''

Y%Su;a fcdaka fld;,dj, wdrlaIl úYaj úoHd,fha fcHIaG lÓldpd¾h wdpd¾h jdikd tÈßwdrÉÑ

88

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

doctormagazine.lk


2019 jir w. Nd.fha § Ökfha jQydka k.rh flakaø fldg f.k jd¾;d jQ fldfrdakd ffjrih b;d flá l,lska f,dalhu wdl%uKh fldg ñ,shk .Kkska ñksia Ôú; ì,s .ksñka isà' f,dj rgj,a úYd, jYfhka RT-PCR mÍlaIK lrñka ;sìh§;a ffjrih md,kfhka .s,syS hk fya;=j fiùug f,dj mqrd úoHd{hska m¾fhaIK wdrïN lf<a miQ.sh 2020 jif¾ uq,a Nd.fha isgh' fï fjkqfjka wo jk úg m¾fhaIK ishhla muK isÿ lr we;s w;r f,dj by<u m¾fhaIK iÕrdjla jk Nature we;=¨‍ m¾fhaIK iÕrd j, ks.ukh jkafka RT-PCR mÍla‍IKhg tyd .sh ixfõ§;djhla CT mÍlaIKhg we;s njhs' Bg fya;=j ffjrih YÍr.; ù fmky¿ wdidokh l<o kdifhka ,nd. kakd Yaf,aIau,h miqìï lr.;a RT-PCR mÍlaIKh frda.h .%yKh lr.ekSug wiu;a jk kuq;a CT m%;sìïn j,g wkqj

doctormagazine.lk

fldúâ ffjrifha wdidokhg k;= jQ fmKy¿

ksfrda.S fmKy¿

frda.shl= ksiel f,i ;yjq/ jk njhs' tu ksid RT-PCR mÍlaIKh fk.áõ jQ mu‚ka tu mqoa.,hd frda. ldrlhl= fkdjkafka hehs mejiSu wjodkï iy.;h' fldúâ frda. úksYaphg Ndú;d lrk mÍlaId fldúâ frda. úksYaphg Ndú;d lrk mÍlaIK lsysmhls' fuhska úoHd.dr ;=, isÿlrk RT-PCR mÍlaIK iy X-Ray mÍlaIdj m%Odk ;ekla .kS' óg wu;rj iq¨‍ jYfhka frda.Ska CT mrSlaIK j,go

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

89


D•Magazine /

CT Vs PCR Covid 19 ffjrih y÷kd .ekSfï mÍlaId

uOHu Ökfha yqfnhs m<df;a m%Odk k.rh jk jQydka yS ñ,shk 11'8la jdih lrhs' rukSh ú,a yd iqkaor ia:dk jglr.;a jQydka k.rfhka 2019 fkdjeïn¾ foieïn¾ ld, jljdkqfõoS uq,skau fldúâ frda.Ska jd¾;d jQ w;r fï jk úg f,dalfhau fldúâ nrm;, jHdma;shlg ,laj we;suq;a Ökh fï jk úg b;d id¾:l f,i fldúâ md,kh lrñka isà'

Ndckh fõ' CT mÍlaIKhl§ Ndú;d jk úlsrK ud;%dj X-Ray mÍlaIKhlg jvd w;sYhska by< fõ' RT-PCR mÍlaIKhlg jvd blaukska CT mÍlaIKhla lr; yels jqj;a jehjk uqo, by<h' ;jo iEu frday,lu mdfya CT Scan myiqlï olakg fkd,efí' fï ksid CT mÍlaIKhg jvd X-Ray mÍlaIKh iq,nh' kuq;a m%;sìïn w;ska CT scan ys úfNaok w.h iy ;%sudK f;dr;=/ jd¾;d lsßfï yelshdj by<h' ta ksid fmky¿ ;=, b;d l=vd fjkialï mjd ksÍlaIKh l< yelsh' ´kEu kshqfudakshd j¾.hlska fmky¿ wdidokh úh yelsh' th fldúâ kshqfudakshdfjka muKla isÿjkakla fkdfõ' fujeks wdidok ;=<ska fmky¿ j, isÿjk fmkqfï fjkialï úlsrK ffjoH úoHdj ;=< Ground Glass Opacity f,i y÷kajhs' fï f;dr;=/ fldúâ

90

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

frda.Ska f;dard fírd .ekSug yels oehs miq.sh ld,h mqrdjg f,djmqrd úoHd{hska m¾fhaIK fufyhùh' mß.Klh mqyqKq lrkakg lD;%Su nqoaêh fuys§ fmky¿ mÍlaIdjg wjYH m%;sìïn ,nd.kakd ,oafoa CT scan hka;%h u.sks' ,nd.;a m%;sìïn ;=,ska fldúâ wdidos;hska y÷kd .ekSu i|yd lD;s%u nqoaêh ^AI-Artifial

doctormagazine.lk


Intelligence& Ndú;d lsÍu wdrïN flfr‚' fï w;r;=r fldúâ kshqfudakshdj iys; frda.shl=f.a fmky¿ wdidokh jk rgdj fjk;a kshqfudakshdjla ksid isÿjk fmky¿ wdidokhlg jvd fjkia jk nj fidhd. kakd ,§' fuu fidhd. ekSu mÍlaIK j, id¾:l;ajhg fndfyda bjy,a ù we;' lD;%su nqoaêh ;=<ska lrkafka fldúâ fmky¿ ;=< iefok wdidok rgdj ms<sn| f;dr;=re u.ska hï mß.Kl hka;%hla mqyqKq lsÍuhs' bkamiq fuu hka;%hg tjeks rgd y÷kd .ekSfï yelshdj ,efí' ta wkqj tu hka;%h thg w¨‍;ska wm y÷kd.ekSu i|yd ,ndfok fmky¿ wdidok rgdj ksjerÈj y÷kd.ekSfuka tu mqoa.,hdf.a fmky¨‍ wdidokh fldúâ 19g wkq?mSo@ keoao@ hkak ;SrKh lrhs' fuf,i rgd y÷kd.ekSu Multivariate Pattern Analysis f,i y÷kajhs' fuu rgd y÷kd .ekSfï yelshdfõ§ ffjoHjrhdg jvd hka;%h bÈßfhka isà' lD;s%u nqoaêfha wreuh thhs'

doctormagazine.lk

Ökh iy weußldj we;=¨‍ fndfyda rgj,a lrk ,o mÍlaIK j,g wkqj RT-PCR wiu;a jQ tfy;a RT-PCR iu;a ùug Èk y;rlg fyda mylg muK fmr lrk ,o CT mÍlaIdj ;=,ska uDÿ frda. ,laIK iys; iy iel iys; mqoa.,hka fldúâ frda.Ska f,i ;yjq/ ù we;' fï ksid RT-PCR mÍlaIKh fiau CT mÍlaIK flfryS jeä wjOdkhla fhduqúh' tfiau frda.h iE§ iqj jQ frda.Skaf.a PCR jd¾;d fk.áõ jqjo ;jÿrg;a Èk lsysmhla olajd fmky¿ wdidokh ùula fmkakqï lrk nj CT mÍlaIK meyeÈ,s lrhs' fï ksid iel iys; fk.áõ frda.Ska CT mÍlaIK j,g Ndckh lsÍu w;HdjYH jk w;ru iqj jQ njg ;yjqre jQjka iudchg uqodyeÍu .eg¨‍ iy.; fõ' kuq;a ;ju;a CT mÍlaIK muKla u.ska frda.h ;yjqre lr.ekSu m%dfhda.sl ;,hg fkdmeñ‚ug fya;= ldrKd lsysmhlau we;' oekg fuu m¾fhaIK b;d l=vd ksheÈ j,ska isÿ flfrñka mj;S' ta ksid m¾fhaIlhka úYd, ksheÈ wdY%fhka iaÓr ks.ukhlg hd hq;= nj i|yka lrhs' tfiau ish¨‍ ckj¾. ksfhdackh l< hq;=h' oekg ,nd we;s m¾fhaIK m%;sM, ;=,H iudf,dapkhlg ^Peer Review& ,laúh hq;=h' ;jo ffjri m%fNao wkqj fmky¿ j, isÿjk fjkialï fjkia úh yelsh' ;j;a ldrKhla ù we;af;a CT mÍlaIKh isÿlrk jgmsgdfõ ikSmdrdlaIdj ms<sn|j oeä wjOdkhla fhduql< hq;= ùuhs' fï ksid ;ju;a fldúâ y÷kd.ekSu fjkqfjka jk CT mÍlaIdj mQ¾K jYfhka fhdod fkd. kS' kuq;a wkqmQrl frda. úksYaph l%uhla f,i RT-PCR iu. oekg nyq;r rgj,a fhdod .kS' flfia kuq;a American College of Radiology (ACR) iy Royal College of Radiologists (RCR) jeks wdh;k j, ud¾f.damfoaY fkd;lñka fjk;a rgj, hï frday,a moaO;s CT mÍlaIKh m%d:ñl frda. úksYaph l%uhla f,io fhdod .ekSu wrUd we;' DM

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

91




D•Magazine /

Cultured Breast Milk BY%dh,a m¾fhaIlhka lKavdhula ridhkd.drfha m%:u jrg uõlsß

Israeli scientists developing first ‘Cultured Breast Milk’

BY%dh,a m¾fhaIlhka lKavdhula ridhkd.drfha m%:u jrg uõlsß wdfoaYl ke;s uõlsrg;a wdfoaYlhla ,ndoSug BY%dh,a m¾fhaIlhka .kakd ;e; id¾:l fõo@ 94

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

w¿; Wmka orefjl=g ujf.ka ,efnk uõlsß ue ñi fjk;a úl,amhla fkdue;s nj fï jk úg uq,a nei.;a u;hhs' orefjla Wmka miq ih udihla hk;=re j;=r j;a fkdfok f,io uõlsß j,skau fmdaIKh i,ik f,io uõjrekag Wmfoia oS we;af;a tneúks' tfia jqj;a BioMilk kï BY%dh,a iud.ula m%:u jrg uõlsß j,g i¾jiu jQ ridhkd.drfha ksmojk lsß j¾.hla ksmojk ,o nj miq.shod m%ldY lf<A f,dalhu uú;hg m;a lrjñks' doctormagazine.lk


flfia jQj;a fuu ksIAmdokh fj<|fmd<g ksl=;a lsrSug fmr miql< hq;= woshr lsysmhla mj;akd w;r fmgd álajdyS fnhs,skaika rìka ffjoH uOHia:dkfha kdß m%ij yd idM<H;d fomd¾;fïka;=j m¾fhaIlhka u.ska kj m¾fhaIKhla isÿ lrñka fuys m%dfhda.sl ;;a;ajh kej; m¾fhaIKhg ,la lsÍug fy,aiskals lñgqj ks¾foaY lrk ,oS' fy,aiskals lñgqj (Helsinki Committee ) hkq lsishï kfjd;amdolhla ukqIH mßfNdackhg Ndú;hg .ekSug fmr tajdfha fhda.H;djh kshdukh lrKQ msKsi 1980 j¾IfhaoS f,dal ffjoH iïfï,kh The World Medical Association (WMA) uq,a jrg we;s lr.;a tfiau 1996 j¾IfhaoS ixfYdaOkh isÿ lrk ,o c.;a iïuq;shls' (Principles of the Declaration of Helsinki) hï fyhlska fuu fldkafoais j,g wkQj iud.u id¾:l jQjfyd;a th oeä újdohg ;=vq fok ldrKhlao jkq we;'

doctormagazine.lk

uõlsß j, c.;a ms<s.ekSu ù we;af;a lsisjlg wdfoaY l< fkdyels wiuiu ksIAmdokhla jYfhks' BY%dh,a m¾fhaIlhka fï Tmamq lsÍug ierfikafka fï wiuiu jQ uõlsß j,go ;uka wdfoaYlhla yªkajd oSug iQodkñka isák njhs' uõlsß fkdue;s úg .kakd yd w;sf¾l wdydrhla jYfhka .kakd zzmsálsßZZ ksmoùu wo úYd, jHdmdßl ;rÕhls' thg wj;S¾K ù isákafka f,dj m%uqL fmf<A nyqcd;sl iud. ïh' Formula ksIAmdolhka lsß ksmojkafka lsß t<fokqkaf.ks' tajdg úúO fmdaIH fldgia yd wdl,k isÿ lrk w;r fl;rï W;aidy l<;a Formula Milk hkq uõlsß j,g lsisfia;au wdfoaYlhla jkafka ke;' BioMilk j, ;dlaIKh jeä oshqKQ lrk ,oafoa fcrei,fï ySnD úYAj úoHd,fha Prof. Nurit Argov-Argaman m%uqL lKAvdhula úisks' lsß foaùula ke;sj uõjrekaf.a laISr .%kaÓ j,skau Wlyd .kakd lsß ridhkd.drfha frdamk ;dlaIKhg ,la lsÍfuka fuu i¾jiu ^hhs lshk& lsß j¾.h ksIamdokh fjhs' fuu kj ksmehqu oekg fj<|fmdf<ys mj;akd <ore lsß jÜfgdare (Formulas) j,g jvd w;sYhska fjkia jk njo th oekg fj<|fmdf<ys mj;akd lsß jÜfgdare j,oS we;sjk mdpkh" weÿu" mßjD;a;Sh frda. wjos ùfï we;s bvlv wyqrd,k njo iud. fï úOdhl ks,Odß Tomer Eisen m%ldY lr isáhs' uõlsß orejka i|yd fyd|u foa jqK;a tajd ,nd fokakg úúO fya;= ksid wfmdfydi;a jk uõjrekag fuh fyd| wdrxÑhla jkq we;ehso ;j;a jir ;=klska fuu uõlsß fj<|fmd<g ksl=;a lsÍug n,dfmdfrd;a;= jk njo BY%dh,a iud.u jeäÿrg;a m%ldY lr isà' DM

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

95


D•Magazine /

News & Review hka;ï''' ta l¿ os,Srh kï fkdfjhs''' ta;a l¿ os,Sr frda.h yeÿfKd;a Nhdklhs

ish¨‍ fokdf.au oek .ekSu ms‚i fuu l¿ os,Srh ms<sn|j my; i|yka lreKq lsysmhla fuf,i yqjd oelaùu ldf,daÑ; hehs is;ñ'

hka;ï''' ta l¿ os,Srh kï fkdfjhs''' ta;a l¿ os,Sr frda.h yeÿfKd;a Nhdklhs ffjoH jðr rdcmlaI m%dfoaYSh jix.; frda. úoHd{ wïmdr

wïmdr fldúâ 19 m%;sldr uOHia:dkfha m%;sldr ,nñka isá fldfrdakd frda.sfhl= Black Fungus frda.h iE§fuka ñh.sh njg me;sr .sh l;dj óg osk lsysmhlg by;oS rfÜ oeä wjOdkhg fhduq úh' flfia fj;;a fuh bkaoshdfõ me;sr hk l¿ os,Srh fkdjk j.g ;yjqrej ;sfí' fldúâ jix.;h;a iu.ska úúO wdidok me;sr hk iuhl''' Bg;a jeä fõ.fhka ìh" ielh yd ;e;s .ekau me;sr hk iuhl wïmdr m%dfoaYSh jix.; frda. úfYAI{jrhd wm fj; fuys miqìu iïnkaOfhka úia;rhla tjd ;sfí'

96

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

1' fuh Mycormycosis f,i ye¢kafjk l,d;=rlska ^Uncommon& oelsh yels È,sr frda.hls' fuu È,Srh iEu fokdf.au mdfya kdia mqvqj, mej;sh yels w;r wjia:dfkdaÑ;j ^Opportunistic& wmj frda.S ;;a;ajhg m;a lrhs' fuh wm cSj;a jk mßirh ;=<o iq,nj we;' ^Wodmia" w;yer oeuq f.dvke.s,sj, ì;a;s& 2' fuu È,Sr u.ska weia" fud<h" fmky¨‍" wdydr ud¾.h" iu wd§ ia:dk j, frda.h we;s lrk w;r iuyr wjia:dj,§ uq¿ YÍrh ;=<u me;sß hd yel' 3' we;sjk frda. ,laIK wdidokh jQ bkaøsh u; ;SrKh jk w;r nyq,ju yuqjkafka fldagrl m%odyh iïnkaO frda. ,laIK fõ' ^WK" ysiroh" weia hg ߧu'''& weia j,g frda.h we;sùfï doctormagazine.lk


§ weia jgd we;sjk bÈóu" fmkSu fnd| ùu (Blurred vision) yd oaú;aj fmkSu (Double vision) wdÈh we;súh yel' 4' jvd;au oreKq jkafka weia yd fud<hg n,mdk Rhinocerebral ;;a;ajhhs' 5' fuu frda.h je<£ug jeä wjodkula we;s wh my; oelafjk wdldrhg j¾.SlrKh fjhs' ^taâia frda.Ska" md,khla rys; Èhjeähdj we;s wh" ksoka.; jl=.vq wudre we;s wh" wjhj noaO l< wh" ms<sld frda.fhka fmf<k wh" §¾>ld,Skj iafgfrdhsâ T!IO ,nd .kakd wh" ukaofmdaIKh we;s wh yd fjk;a fya;+ka ksid m%;sYla;slrK moaO;sh ÿ¾j, wh& 6'frda.h úksYaph lrkqfha ffcfõlaIdd fkdfyd;a nfhdmais ^Biopsy& mÍlaIKhla u.sks' 7' fuu frda.h i|yd T!IO we;s kuq;a frda.h je<ªKq miqj th oreKq ù urKhg doctormagazine.lk

l¿ os,Srh Wmfk; úks úosk whqre' l¿ os,Sr fkdfyd;a l¿mqia frda.h ffjoH úoHd;aulj Mucomycosis hkqfjka yªkajk w;r th YÍr.; ùfuka weia" fud<h" fmKy¿" wdydr cS¾Kl moaO;sh fukau iuo ;¾ckhg ,la jkafkah'

m;aùfï bvlv jeäh' idudkHfhka weia j,g yd fud<hg je<f|k fuu È,Sr frda.h frda.h ksid thg k;=jk ishhg 30-70 w;r m%udKhla urKhg m;afjhs' 8' uE;l§ bkaÈhdfjka fuu È,Sr frda.h ksid urKhg m;ajQ frda.Ska jeämqr jd¾;d ùu ksid th iEu fokdf.au wjOdkhg ,laúh' fuh bkaÈhdfõ muKla fkdj fldúâ 19 f,dal jHdma;sh;a iuÕ f,dalfha ´kEu ;ekl jd¾;d úh yels ;;a;ajhla jk w;r th uQ,slju lreKq ;=kla ksid isÿúh yel' ^1& m%;sYla;sh wvq whgfldúâ 19 frda.h je<£u' ^11& fldúâ19 frda.h ksid m%;sYla;slrK moaO;sh ÿ¾j, ùu' ^111& fldúâ 19 frda.hg m%;sldr f,i Dexamethasone jeks iaàfrdhsv j¾.fha T!IO wê ud;%d j,ska frda.Skag ,nd §u' DM

úfYAI ia;+;sh: wïmdr iy uvl,mqj YslaIK frday,a laIqø Ôù úfYaI{ ffjoHjreka

Watch it...

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

97


D•Magazine /

Folic Acid .eí .ekSug fmr f*da,sla weisâ wksjd¾hfhka ,nd .; hq;af;a wehs@

m%ij yd kdßfõo úfYaI{ ffjoH pdñkao udf;dg MBBS (Colombo) MD Obstetrics & Gynaecology (Colombo) MRCOG (UK) DRCOG (UK) DOWH RCPI (Ireland) MRCPI (Ireland) Fellowship in laparoscopy, Fellowship in IVF & Assisted Reproductive Technologies (India) Dip in Advanced Gynae Endoscopy (Germany)

Why do you need to take folic acid when pregnant .eí .ekSug fmr f*da,sla weisâ wksjd¾hfhka ,nd .; hq;af;a wehs@ .eí .ekSug wfmalaId lrk ldka;djla idudkHfhka Èklg wvqu jYfhka f*da,sla weisâ uhsfl%d .%Eï 400l muK m%udKhla ,nd .; hq;=hs fudkjo fï f*da,sla weisâ lshkafk@ f*da,sla weisâ .ekSfuka .eí .ekSfï iïNdú;dj jeä fjkjo@

98

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

.eìKs ujl f*da,sla weisâ fldmuK m%udKhla .kak wjYHo@ f*da,sla weisâ .ekSu wdrïN l, hq;= fjkafka l=uk ld,hl isgo@ fï fndfyda ldka;djkag ;u .¾NsKS wjêfhaoS ksrka;rfhka we;sjk m%Yak' ta ksidfjkau wm ta .eg¿ j,g ms<s;=re ,ndoSug fï ,smsh fjka lrkjd' f*da,sla wï,h ;sfnk wdydr f*da,sla weisâ ^Folic acid/ Vitamin B9& lshkafka wfma wdydr u.ska ,nd.; hq;= úgñkhla' .eí .ekSug wfmalaId lrk ldka;djla idudkHfhka Èklg wvqu jYfhka f*da,sla weisâ uhsfl%d .%Eï 400l muK

doctormagazine.lk


ia:Q,;djh iys; ldka;djka .; hq;= ud;%dj fjkia m%udKhla ,nd .; hq;= fjkjd' fld< meye;s t<j¿ j¾." m<d j¾." fodvï" lcq" fndaxÑ lv, jeks weg j¾. iy l=l=¿ uia jeks wdydr j, idudkHfhka f*da,sla wï,h wvx.= jk kuq;a wm tÈfkod wdydrhg .kakd idudkH wdydr fõ,l fu;rï úYd, f*da,sla weisâ m%udKhla wvx.= fjkafk keye' ta ksid .eí .ekSug wfmalaId fjka isák iEu ldka;djlgu f*da,sla wï,h wdydr j,g wu;rj ,nd .ekSug ks¾foaY lrkjd' f*da,sla wï,h YrSrhg wjYH fmdaIlhla f*da,sla wï,h wfma isref¾ fndfyda l%shdldß;ajhkag jeo.;a úgñkhla' wm YÍrfha fndfyda ffi, j, j¾Okh iy idudkH l%shdldß;ajh mj;ajd .ekSug f*da,sla weisâ jeo.;a fjkjd' fï w;r r;= reêrdKq ksIamdokh jeo.;a l¾;jHhla' isref¾ f*da,sla wï, m%udKh wvq jqjfyd;a ksrla;sh fkdfyd;a hlv W!K;djh jeks ixl+,;d mjd we;s fjkak mq¿jka' ore ms<sis| .ekSula isÿjk ld,fha f*da,sla wï,h wvq jqfKd;a@ ore ms<sis| .ekSula isÿjk ld,fha isref¾ f*da,sla wï, W!K;djh mej;=K

doctormagazine.lk

iakdhq moaO;sfha fldgia ysfia msgqmiska iy fld÷weg fm< wdY%s; fmfofika msg;g meñ‚h yels ;;a;ajhka fï f*da,sla wï,h ysÕmdvq jqKdu we;s fjkakg mq¿jka' tjeks orefjl=g Ôj;a ùug wjia:djla ,efnkafk keye'

fyd;a" th ore .eng n,mdkjd' ta ksid orejdg iakdhq moaO;sh wdY%s; oreKq ixl+,;d we;sfjkak mq¿jka' Anencephaly iy Neural tube defects lshkafk fujeks oreKq ixl+,;jhka folla' Anencephaly f,i y÷kajkafk ysialn, iy fud<h j¾Okh fkdjk orejka' tjeks orefjl=g Ôj;a ùug wjia:djla ,efnkafk keye' iakdhq moaO;sfha fldgia ysfia msgqmiska iy fld÷weg fm< wdY%s; fmfofika msg;g meñ‚h yels ;;a;ajhka ^Neural tube defects)fï ksid we;sfjk ;j;a ixl+,;djhla' fuu ixl+,;djhka we;sùu kshñ; ud;%dfjka f*da,sla weisâ ,nd .ekSu u.ska j<lajd .kak mq¿jka' .eí .ekSug fmr isgu f*da,sla wï,h ,nd .ekSu wdrïN l< hq;=hs ta i|yd .eí .ekSug wfmalaIdfjka isák iEu ldka;djlau Èkm;d f*da,sla wï,h wu;rj .ekSu l< hq;=hs' ienúkau .eí .ekSug wfmalaIdfjka bkak ldka;djla kï" ldka;djla .eí .ekSug fmr isgu f*da,sla wï,h ,nd .ekSu wdrïN l< hq;=hs' thg fya;=j fjkafka" orejd ms<sis| .kakd wjia:dfõ isgu ksfrda.S j¾Okhg f*da,sla weisâ jeo.;a jk ksihs' ks¾foaYs; ud;%dj wm ks¾foaY lrkafk .eí .ekSug wfmalaId lrk ish¿u ldka;djka Bg udi ;=klg fmr isg f*da,sla weisâ ñ,s

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

99


D•Magazine /

Folic Acid .eí .ekSug fmr f*da,sla weisâ wksjd¾hfhka ,nd .; hq;af;a wehs@ lfYAreldj yd iqiqïkdj uekúka ks¾udKh fkdjk fï W;am;a;s fodaIfhaoS fï frda.fhaoS iqIqïkdfõ ì|Sula isÿj th rEmfha oelafjk mßos u;=msgg tkjd'

.eí .ekSug wfmalaIdfjka isák iEu ldka;djlau Èkm;d f*da,sla wï,h wu;rj .ekSu l< hq;=hs' .eí .ekSug wfmalaIdfjka bkak ldka;djla kï" ldka;djla .eí .ekSug fmr isgu f*da,sla wï,h ,nd .ekSu wdrïN l< hq;=hs' ia:q, ldka;djka ffjoH Wmfoia mßos jeä ud;%djla .; hq;= jkjd'

.%Eï 1l fm;a;la ne.ska Èklg jrla ,nd .kakd f,ihs' fuh ,nd .ekSug úfYaI fõ,djla keye' Tng myiq mßÈ Wfoa fyda rd;%s ld,fha fyda ,nd .; yelshs' oekg ffjoH ks¾foaYhlska f;drj jqj;a Tng T!IOy,lska f*da,sla weisâ fm;s ñ,§ .ekSug mq¿jka'

ms<sn| Tfí ffjoHjrhd iu. idlÉPd lrkak' túg Tng fjkia f*da,sla weisâ j¾.hla jk L Methylfolate fm;s ,nd .; yelshs' thg ñf,ka jeä jqj;a" idudkH f*da,sla wï,hg jvd fõ.fhka isrerg Wrd .kakd w;r w;=re wdndO wvqhs'

jeä ud;%djla wjYH jkafka fï whghs iuyr ldka;djkag f*da,sla weisâ ñ,s .%Eï 1la m%udKj;a keye' ffjoHjreka ñ,s.%Eï 5l f*da,sla weisâ fm;s ,nd .ekSug ks¾foaY lrk úfYaI wjia:d f,i wêl ;rndre ldka;djka" Èhjeähd frda.fhka fmf,k ldka;djka" wmiaudrh i|yd m%;sldr ,nd .kakd ldka;djka" l,ska jeks ixl+,;d we;s orejl= ìys l, ldka;djka" ye¢kaúh yelshs' f*da,sla weisâ orejka ke;slug m%;sldrhla fkdfjhs f*da,sla weisâ uoire njg ,nd fok m%;sldrhla fkdfjhs' fuu T!IOh ,nd fokafk by; i|yka l, ixl+,;djhka iys; orejka ìysùu j<lajd .ekSughs' Tng .eí .ekSug m%udonj yefÕa kï ta ms<sn| mÍlaIK iy iqÿiq mßÈ m%;sldr lsÍu wjYH fjkjd' hï flfkla w;=re wdndO fmkajkjd kï ta whg''' f*da,sla weisâ lshkafk w;=re wdndO b;du;a wvq T!IOhla' ta ksid lsisu .eg‍¿jla fkdue;sj fndfyda fofkl=g fuh ,nd .; yelshs' kuq;a lsishï fya;=jla ksid Tng f*da,sla weisâ fm;s .ekSug wmyiq kï ta

100

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

.¾NsKS;djh yd iïnkaO fujka ,sms lshùug yd .¾NKS;djh yd ldka;d frda. iïnkaO úia;r oek .ekSug fjí wvúhg hkak' DM The writer, Consultant Obstetrician & Gynaecologist visits Asiri Central Hospital Colombo, Ninewells Hospital Colombo, Nawaloka Hospital Colombo, Joseph Frazer Hospital Colombo, Nawaloka Hospital - Negombo, Leesons Hospital - Ragama and Melsta Hospital - Ragama

doctormagazine.lk


D•Magazine /

Fish oil supplementation Tn Èkm;d Fish Oil kshñ; ud;%dj mdúÉÑ lrk flfkla kï Tng frda. ;=klska iykh ,efí'''

my;ska i|yka lrkafka *sIa Ths,a ;=< wvx.= Tfï.d-3 fïo wï,h wfma YÍrh ksfrda.Sj mj;ajdf.k hdug ,ndfok odhl;ajh ms<sn|jhs'

Benefits of Taking Fish Oil Every Day

Tn Èkm;d Fish Oil kshñ; ud;%dj mdúÉÑ lrk flfkla kï Tng frda. ;=klska iykh ,efí''' u;aiH f;,a (Fish Oil) hkq ud¿ mgl j,ska ,nd.kakd fïoh fyda f;,a jYfhka kï l< yel' f;,a iys; uiqkaf.a wlaud j,ska fïjd ksIamdokh lrkq ,nhs' fuys wvx.= Tfï.d-3 fïo wï,h ñksia isrerg b;du;a m%fhdackj;a jk w;r tuÕska ñksia isrerg ,efnk m%fhdack úoHdfjka ;yjqre lr ;sfí' Tfï.d-3 fïo wï,h weoysh fkdyels ;rï jákd fmdaIlhla nj Tn oek isáhdo@ Tfí YÍrhg iy fud<hg m%n, f,i odhl jk fi!LH m%;s,dN /ila u;aiH f;,a ks;sm;d mdúÉÑ lrk whg ,efnk nj f,dal fi!LH ixúOdkh úiskao ks¾foaY lr ;sfí'

doctormagazine.lk

1' Fish Oil mdúÉÑ lrk whg frda. we;sùfï wjodku wvqhs f,dalfha jeäu urK ixLHdjla isÿjk m%Odk fya;= jkafka yDohdndO yd yd wd>d;hhs' oYl .Kkdjlg fmr isgu úoaj;=ka fmkajd fokafka Fish Oil ksid yojf;a fi!LHhg fndfyda m%;s,dN w;am;a jk njhs' Fish Oil j, wvx.= Tfï.d*-3 fïo wï,h u.ska fuu m%;s,dN YÍrhg ,efí ² g%hs.a,sirhsv ishhg 15-30 w;r m%udKhla wvq lsÍug odhl fõ' ² wêreêr mSvkh we;s mqoa.,hskaf.a reêr mSvk uÜgu wvq lsÍug WmldÍ fjhs ² fyd| (HDL) fldf,iagfrda,a uÜgu by< kexùug WmldÍ fjhs' ² reêrh leá .eiSu j<lajd ,Sug WmldÍ fjhs ² yDoh wdY%s;j we;s úh yels wjodkï iy.;yDo wiamkao md,khg WmldÍ fjhs udkisl mSvkh md,kh lrhs udkisl mSvkh hkq f,dalfha iq,nj olakg ,efnk udkisl wd;;s ;;a;ajhls'

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

101


D•Magazine /

Fish oil supplementation Tn Èkm;d Fish Oil kshñ; ud;%dj mdúÉÑ lrk flfkla kï Tng frda. ;=klska iykh ,efí'''

fYdalh" WodiSk nj" idxldj iy Ôú;h ms<sn|j idudkH Wkkaÿj ke;s ùu fuys frda. ,laIK fjhs' úoaj;=ka fmkajd fokwdldrhg Fish Oil j, wvx.= Tfï.d 3 fïo wï,h ks;sm;d mßfNdackh lrkafka kï udkisl wjmSvkhg f.dÿreùfï bvlv fndfyda fia md,kh fjhs'

weia fmkSu jeä ÈhqKq lrhs Fish Oil j, wvx.= Tfï.d-3 fïo wï,fha wka;¾.; DHA Tfí wefia oDIaÀú;dkfha l%shdldß;ajh iqir lrhs' Tng m%udKj;a ;rï DHA fkd,efnk úg oDIaá .eg¿ u;=fjhs' tneúka Bg úiªula jYfhka u;aiH f;,a ks;sm;d mdúÉÑ lsÍfuka wefia fmkSu ÈhqKq fjhs' wlaIs mßydksh j<lajd .; yel' Tiaáfhdafmdfrdaisia iy wd;rhsáia frda. md,kh lsÍu wiaÓ.;j we;sjk fõokdjka wvq lr wia:s Yla;su;a lsÍug u;aiH f;,a Wmldß fjhs' ifï frda. /ila md,kh lrhs uÜgu md,kh lrhs ksfrda.s iula mj;ajdf.k hdug u;aiH f;,a WmldÍ fjhs' l=re,E yg .ekSu md,kh lrk w;r ysre t<sfhka iug isÿjk ydks wju lsÍug WmldÍ fõ' ifï /,s jeàï yd f¾Ld we;sùu md,kh lrhs'

Fish Oil j, Tfï.d 3 fïo wï, yd DHA fkdfyd;a Docosahexaenoic acid ;sfí' fu ix>gl folu yDo frda. j,ska Tnj wdrlaId lrk mjqrla fia l%shd lrhs' ² m%odyhka wju lrhs ² ms<sld j<lajhs ² we,aIhsu¾ frda.h we;sùfï wjodku wvq lrhs ² ykaosm;a fõokd wju lrhs ² udkisl iqmika Ndjhg fya;= fjhs ² cS¾Kl wjhj wdrlaId lrhs ² wjOdkh iqir lrhs ² ysifla jefvkakg Wmldß fjhs ² osÿ,k iulg fya;= fjhs ² yoj;g ñ;=rehs

102

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

.¾NŒ ldka;djkag iy lsßfok ud;djkag b;du;a fhda.Hhs .¾NŒ wjÈfha§ yd lsß fok ld,fha§ uõjrekag u;aiH f;,a b;d jeo.;a fufyhla bgq lrhs' l<,fha uq,a wjosfha j¾Okh yd ixj¾Okh i|yd u;aiH f;,a j, we;s Tfï.d-3 fïo wï,h isrerg ,nd .ekSu jeo.;ah' fuu.ska .¾NŒ wjÈfha§ iy ujqlsß ,ndfok wjêfha § <orejkaf.a oDYH ixj¾Okh fukau wdid;añl;djhka f.a wjodku wvq lsÍug WmldÍ fjhs' YÍrfha m%odysl ;;a;ajhka wvq lrhs Tfí m%;sYla;slrK moaO;sfha n,.ekaùu u; YÍrfha úúO bosuqï" oeú,a, jeks ;;a;ajhka we;s úh yel' u;aiH f;,a fï m%;sYla;slrK moaO;sfha n,.ekaùfuka we;súh yels wys;lr ;;a;ajhka j<lajhs' m%;sYla;slrK yelshdjka ;sr lsÍu ksid wfkl=;a frda. je<£fï wjodkuloS Bg tfrysj igka lsÍfï yelshdj u;aiH f;,a j,ska ,efnhs' ysiflia j,g ukd fmdaIKhla f,dal fi!LH ixúOdkh ks¾foaY lrk wdldrhg mqoa.,fhl=g u;aiH f;,a Èklg .%Eï 0'2-0'5 ^200500mg& w;r m%udKhla mßfNdackh i|yd iqÿiqh' Tnf.a jhi iy fi!LH ;;a;ajh wkqj fuu ks¾foaY fjkia fõ' ks;sm;d msIa Ths,a kshñ; ud;%djla Tfí wdydr fõ,g w;sf¾l wdydrhla f,i tl;= lr .kafka kï Tng ksfrda.su;a Ôú;hla .; lsÍug yelshdj ,efí' DM

doctormagazine.lk


f,dl= fmdä ldg;a tl jf.a .=K

FISH OIL Tnf.a isrerg úYañ; .=K fohs Tfï.d 3 nyq,j wvx.= ksid ² yoj; ksfrda.Sj mj;ajdf.k hdug WmldÍ fõ ² fud<fha l%shdldß;ajh j¾Okh lrhs ² wiaÓj, ksfrda.S;djh jeä ÈhqKq lrhs ² iu ksrka;rfhka /lfohs ² ms<sldj,g m%;sfrdaëj l%shd lrhs ² uq¿ YÍrhu meyem;a lrhs

lemaishq,hla re'44 la muKhs Tng wjYH mßÈ lemaishq, 30 fyda 100 weiqreï m%udK 2lska ,nd .; yelsh

T: 0114702500 | sunshinehealthcare.lk


D•Magazine /

The Plastic Menace Thoughts on Going Zero Plastic

The Plastic Menace; Leading the Change Thoughts on Going Zero Plastic

Sri Lanka faces an unprecedented pollution crisis as waves of plastic waste from a burning container ship hit the coast and threaten to devastate the local environment.Thousands of military people ratings using mechanical diggers scooped tonnes of tiny plastic granules on the beaches that had come from the Singapore-registered MV X-Press Pearl that has been smouldering on the horizon.Sri Lanka's Marine Protection Authority (MEPA) said the microplastic pollution could cause years of ecological damage to the Indian Ocean island. "This is probably the worst beach pollution in our history," MEPA chairman Dharshani Lahandapura said.The article gives us insight into how to get rid of plastic and keep our lives safe in this threatening time. A common saying that came into use recently: “The human has covered the nature with plastic, but now nature is doing the same”. The sound that was not loud enough to hear “Stop Using Plastic”. We are not too late yet.

104

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

By Veenavee Anuththara

Unknowingly we eat an amount of ATM card size plastic per year.

What is plastic? Plastic was invented in Northwich, England as an unexpected result of a scientific experiment in 1933. Plastic is commonly known as a wide range of synthetic or semi-synthetic that use polymers as the main ingredient. The child material class is Bakelite, Polymethylmethacrylate, polyvinyl chloride and the parent material class is synthetic fiber. It takes a minimum of 400 years for plastic to degrade. Usually plastic is a recyclable material. People dispose of plastic without knowing this. For example, people dispose of them by burning which is very harmful to health. What is the zero plastic concept? As the first-ever zero plastic university in Sri Lanka, the Rotaract

doctormagazine.lk


Club of Uva Wellassa University, and the Zero Plastic enterprise together initiating this noble duty. More than 300 enthusiastic volunteers from Uva Wellassa University are

According to Sri Lanka environmental authority, we annually import 500,000 metric tons of plastic.

collaborating to get the work done and distribute the zero plastic ideas over the country. In this process, we are primarily paying attention to plastic alternatives and the 3R concept. Plastic is a silent danger to which we do not pay much attention. When the time comes for us to realize the danger, we will be too late. Water, food, air are contaminating because of plastic. We are using hundreds of thousands of plastic per day. We are buying at least 10 plasticbased products per day. We are disposing of plastic every day. So eventually, it is adding up to tons of non-degradable waste. And that makes Sri Lanka the fifth largest plastic consumer in the world. The most popular and in-action waste disposing method in Sri Lanka is landfilling which caused a disaster in Meethotamulla.

doctormagazine.lk

Authorities deploy thousands of security personnel in hazmat suits to clean beaches of plastic containing debris and microplastic granules from Singaporeregistered MV X-Press Pearl burning

As the experts say, groundwater is contaminating by this method. The next alternative to disposing of plastic is burning. No matter how much you get headaches when burning them, no one ever thinks about stopping it. Burning plastic can emit toxic gasses like dioxins, furans, mercury, and polychlorinated biphenyls also known as BCPs into the atmosphere. This is a huge threat to vegetation, human and animal health. The process of inhaling plastic fumes can cause an increased risk of heart disease, respiratory side effects such as aggravated asthma, skin irritations, headaches, nervous system damage, and other organ damage such as the kidney, liver, and reproductive system. The tiny beautiful balls in your shower gel, toothpaste, and many more personal care products known as microbeads are plastic. These are made out of Polyethylene(PE), Polypropylene(PP), and Polymethyl methacrylate(PMMA). This is a type of microplastic that is used for exfoliation. This came into use fifty years ago. Plastic is getting into smaller particles in high temperatures which make it mix with your food. Unknowingly we eat an amount of ATM card size plastic per year. When these microplastic and plastic-based materials go into the ocean, they became a threat to marine animals. According to recent research after four hours, they could only collect 13kg of fish and 67 kg of plastic. Animals are living in the world of plastic. According to Sri Lanka environmental authority, we annually import 500,000 metric tons of plastic. 70% of it is used for daily use. And we are wasting 5 million kilograms of plastic per day. How to do it? According to the society of the plastic industry’s classification system or the SPI code, there are 7 kinds

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

105


D•Magazine /

The Plastic Menace Thoughts on Going Zero Plastic

The tiny beautiful balls in your shower gel, toothpaste, and many more personal care products known as microbeads are plastic.

of plastic products. It is moulded at the bottom of the product. Products under number 1, 2 and 6 are commonly recycled. Number 3 and 4 are sometimes recycled. Number 5 is occasionally recycled. The products under 7 are difficult to recycle. So if we can identify these plastic types, we can avoid buying or using them, and also we can recycle or reuse the existing plastic using other methods. For example, plastic can be used to create polyester cloth material and shoes. And most importantly the 3R concept: reduce, reuse, and recycle. The first-ever zero-waste city Chota Narena, Rajasthan, India has been doing this 3R concept for years. We can apply it here in Sri Lanka. What is it likely to be in the Uva Wellassa University model? In the path of going to

106

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

A model recycling project

be the first-ever zero plastic university in Sri Lanka, we had several awareness sessions. And now we have launched a project to collect plastic waster according to its monomer type. In this attempt, we are collecting recyclable plastic, reusable plastic, and waste food in plastic containers separately. The main problem of food stains in plastic containers is avoided in the process so that we can recycle or reuse them effectively. We encourage our new undergraduates to avoid bringing plastic into the university premises with their very first entrance. The club is planning to distribute one plastic alternative per each and every student in order to popularize the concept. Moreover, there is an ongoing PR campaign to make the students more aware of this environmental plague of our time, how we could contribute ourselves to end it, and what are alternatives to conventional plastic products, which we can easily shift without bearing much cost. When the university begins after the Covid-19 pandemic we are hoping to launch one year project to make use of plastic waste inside the university. Collected plastic is sent to a recycling process. This is done by the DNP Eco polythene recycle center, Niyagama in Galle district. When we sent our segregated plastic collected to the university, they convert it again into its monomer in their recycling center and that purified plastic is sending to vendees to manufacture products. The founder of this recycling process is environmental conservation researcher Dr. Deepika Ruwanpathirana. The mechanism is done by Mr. K.K.Anjama Pathma. The investment is from Dr. N. Koralage. We are using social media, mass media, weekly awareness sessions, and SME empowerment programs to popularize this idea. To do this we have a good human resource within the university who hold many talents. DM The writer Veenavee Anuththara is a member of Rotaract Club of Uva Wellassa University, Badulla) doctormagazine.lk


D•Magazine /

Y%S ,xld iajdmk úoHdfõ§kaf.a ix.ufha j;auka iNdm;s ufkda Ñls;ail" ffjoH mS'tka' úoHd,l=,m;s

Mind & Soul fydre fidh fidhd .fï weúoao lkmamq jykafia'''

fydre fidh fidhd .fï weúoao lkmamq jykafia''' uka;rfhka lkmamqjla weúoaojkak" fydrew w,a,kak mq¿jkao'''@

Nhúl%u wdh;khl by< ;k;=rla ork wfhls' hyñka uqo,a yo,a we;s Tyq ìß| yd mq;= úl=ï iuÕ Ôj;a jkafka ;ukag wh;a wlalrhla muK úYd, bvfï ;kd we;s iqkaor ksjfiah' bvfï we;s fmd,a.ia j,skao b;d fyd| wdodhula Tyqg ,efí' ta ksidu wNhúl%u bvfï jevlghq;= lr.ekSu i|yd .fïu ÿmam;a wfhla jk úu,ag j;a; msáh iqoao mú;% lr tysu kej;Sug lghq;= lf<ah'

w

fmd,a.ia ke.Sug olaIfhla jQ úu,ag lshd j;af;a fmd,a. ia j, we;s fmd,a lvd úl=Kd.ekSuo wNhúl%ug myiq ld¾hhla úh' wújdyl mqoa.,fhla jQ úu,a ;udg mejÍ we;s lghq;= lrf.k tu j;af;au ;uka Wfoid idod ÿka mef<a Ôj;a jkafkah' Èfkl wNhúl%u fldamhg m;aj ;u ìß| iqmqksg lE .ikafka ;ukaf.a jákd w;a Trf,daiqj fmfkkakg fkdue;s ksidh'

doctormagazine.lk

—f.or ;sfhk fohla ke;sfjkafk fldfyduo' Thdg wu;l fj,d T*sia tfla§ .ef,õjo@˜ iqmqks o w;a Trf,daiqj yeu ;eku fidhd th fmfkkakg fkdue;s ksid wNhúl%uf.ka úuiqjdh' —msiaiqo ux fudlgo Trf,daiqj w;ska .,jkafka' ljodj;a ux Trf,daiqj .,j,d keye T*sia tfla§ yß fjk fldfyaÈ yßj;a' ux Bfh ? Trf,daiqj .,j,d ;sífn yeuodu ;shkjd jf.a fu;kuhs˜ wNhúl%u lKaKdä fïih foig w; È.=lr fmkajñka lSfõh' —tfykï tal ke;sjqfka fldfyduo@˜ flÈklj;a ksjfia lsisu fohla ke;sù fkdue;s ksid fuh flfia isÿjQfha oehs is;d.ekSugj;a fkdyelsh' ksok ldurhg meñ‚fha ljqo@ w;a Trf,daiqj ke;sjQfha flfiao hkak ksjfia ish¨ ‍fokdgu .eg¨‍jla jqjo rdcldß lghq;= i|yd ksjiska msg;a jQ wNhúl%u h<s ksjig meñ‚fha ;udf.a ñ;=rl=g ish¨‍ ;;= mejiQ miq Tyq lshQ mßÈ fmakhla ne,Sug hdu i|ydh' ;u ìß| iuÕ Tyq .fï isák fmak n,kakl= fj; .sfha ;u w;a Trf,daiqfõ jákdlu okakd ksidh' fmakh neÆ fmaklre lshd

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

107


D•Magazine /

Mind & Soul fydre fidh fidhd .fï weúoao lkmamq jykafia'''

isáfha ksjfiau lsisjl= úiska th fidrd .;a nj fmkakqï lrk njh' ksjfia isákqfha ;ud;a ìß|;a mq;d;a muKla nj;a msgia;r mqoa.,fhl=g isákafka úu,a nj;a Tyqg tflfKysu u;la úh' tfia kï fuh úu,af.a jevlao@ ksjfia wfhla fidrlï l< nj lshjqK;a th fidrd.;af;a ljqrekaoehs fmakfhka fkdlshjqks' WNf;dafldaálhl ueosjQ jQ wNhúl%u miqod rdcldß i|yd fkdf.dia ;ukaf.a ñ;=rl= mejiQ mßÈ lÜgç uy;l= fidhd .sfhah' Tyq fidrd w,a,d fok njg fmdfrdkaÿ úh' lÜgç uy;d mjid isáfha ;uka ,Õ we;s lkmamq jykafia fidrd ksYaÑ;ju w,a,d fok njh' fuh kï woyd .ekSugj;a neß l;djla nj;a tfia lsÍug yels kï fldmuK uqo,la ta i|yd jeh jkafka oehs wNhúl%u lÜgç uy;df.ka wid isáfhah' lÜgç uy;d b,aÆ uqo, remsh,a ;siamka oyils' w;a Trf,daiqfõ jákdlu remsh,a myf<diaoyils' w;a Trf,daiqfõ jákdlug jvd jeä uqo,la úhoï jk nj is;=k;a th fidrd.;af;a ljqreka úiska oehs oek.ekSug wNhúl%ug wjYH úh' lkmamq jykafia fidrd w,a,d fok oji Wodúh' tÈk lÜgç uy;d WoEiku lkmamq jykafiao /f.k wNhúl%uf.a ksjig meñ‚fhah' —´kak uy;a;fhda wo fydrd w;gu w,a, .kak mq¿jka' lkmamq jykafia fydrd bkak ;ek fmkakhs˜ lÜgç uy;d Wcdrefjka mjid isáfhah' lÜgç uy;d lkmamq jykafia u; msßisÿ msÕdkla ;nd tys nq,;ao u,a iy wksl=;a l<ukd o ;nd" ÿï ln,o o,ajd fyd¢ka lkmamq jykafiag ÿï w,ajd mehl muK ld,hla u;=rñka lkmamq jykafia u; we;s msÕdk u;ska fome;af;ka w; ;nd .kakd f,i wK flre‚' wNhúl%u tla mfilskao úl=ï wfkla miskao msÕdk u;ska w;a ;nd .;ay' lÜgç uy;d u;=rk úg lkmamq jykafiaf.a tla ll=,la by,g tijq‚' B,Õg wfkla ll=,a folo ta wdldrfhka biafiñka .uka lrñka lkmamq jykafia wNhúl%uf.a ksjfia isg úu,ag j;af;a fjkajQ me, foig weúof.k .sfhah' mqÿuhlsæ lkmamq jykafia úu,af.a me, ;=<gu f.dia k;r jq‚' —´kak uy;a;fhda lkmamq jykafia fidrd bkak ;ek fmkakqjd' fidrd fï f.orhs bkafk' lÜgç uy;d nq,;a lyg msreKq o;a fmkajd iskdfiñka mejiSh'

108

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

wNhúl%ug bkak ysák ;eka wu;l ù .shd fiah' —úu,a ux ys;=fõ keye WU lkak §mq w; ymd lhs lsh,d' Wfò wysxillu;a" ÿmam;alu;a ksid j;af;a kej;s,d jevla m,la lrf.k Ôj;a fjkak ÿkafka uf.a ukqiailu ksihs' tfyu lrmq uf.a f.orgu weú;a uf.a foaj,a fydrlï l<dg ux fyd| mdvula W.kakkjd' ux oekau fmd,sishg hkjd˜ wNhúl%u úu,ag lsisjla mejiSugj;a bv fkd§ fldamfhka mjidf.k .sfhah' —oeka b;ska wyjrhs fkj' uf.a .dia;=j;a ÿkak kï˜ lÜgç uy;dg fmdfrdkaÿ jQ uqo, ,ndÿks' lÜgç uy;d ksjiska msg;a jQ jydu wNhúl%u fldamfhkau ksjiska msg;aj .sfha fmd,sisfha meñ‚,a,la oud úu,ag o~qjï ,nd§ugh' wNhúl%u fmd,sish fj; f.dia meñ‚,a,la oeuqfõ lÜgähdo idlaIs lr.ksñks' —wms uy;a;hdf.a meñ‚,a, ,shd .kakjd' wms fydhd. uq ljqo uy;a;hdf.a w;a Trf,daiqj .;af;a lsh,d' lkmamqjlska fldfyduo fydfrla w,a,kafka' wmsg lkmamqjla idlaIshla úÈhg .kak neye'ZZ zzlkmamqjlska fydfrla w,a,.kak mq¿jkao neßo lsh,d uy;a;hdg yßhgu oek.kak mq¿jka l%uhla ;sfhkjd' Th jf.a foaj,a .ek mÍla‍IK lrk ffjoHjrfhla bkakjd úoHdl=,m;s lsh,d' ta uy;a;h tlal l;d lf<d;a doctormagazine.lk


lkmamqfjka lshjqfka we;a;lao fndrejlao tajd j,ska ta jf.a foaj,a lrkak mq¿jkao lsh,d oek.kak mq¿jka fjhs' fldalg;a uy;a;hd fiajlhj fmd,sishg f.kak,d lgW;a;rhla .kakï˜ meñ‚,a, fyd¢ka wid isá fmd,sia ks,Odßhd wNhúl%ug jeäÿrg;a mjid isáfhah' úu,aj fmd,sish fj; f.kajd fmd,sisfhka m%Yak lf<ah' úu,a tl fy<du lshd isáfha ;uka lsisjla fkdokakd nj;a lsisjla fidrd fkd.;a nj;ah' ksjig meñ‚ wNhúl%u ;u ìß|g ish,a, mejiqfõ —wou úoHdl=,m;s uy;a;h uqK.efykjd˜ hk woyisks' —fmd,sisfhka fohla kslug lshkafk keyefka˜ wNhúl%u is;=fõh' ta ish,a, foi n,d isá úl=ï l,amkd lrkakg úh' mq;d foi neÆ iqmqks —mq;d ÿla fjkak tmd wms n,uq ljqo ;d;a;sf.a Trf,daiqj fydrlï lf,a lsh,d˜ weh ;u mq;=g lSjdh' miqÈku wNhúl%u iqmqks yd úl=ï legqj ffjoH mS'tka' úoHdl=,m;s uy;d yuqùug .sfhah' ;ukaf.a jákd w;a Trf,daiqj ke;sjQ ;ek isgu isÿjQ ish¨‍ úia;r fkdj,yd ffjoHjrhd yuqfõ lshd isáfhah' ish,a, wid isá úoHdl=,m;s uy;d" Tjqkag meñŒug Èkhla ,ndÿks' tÈk wNhúl%u iuÕ iqmqks yd úl=ï o ksjfia jev lrk úu,ao wd hq;= hhs Tyq kshu lf<ah' l;sld lr.;a mßos ffjoH mS'tka' úoHdl=,m;s uy;d yuqjg Tjqka ish¨‍fokd meñ‚hy' tla tlaflkd iuÕ ;ks ;ksju l;d l< úoHdl=,m;s uy;d kej; wNhúl%u yd iqmqksj ;uka wNshig f.kajd mjid isáfha —fydrd ljqo lsh,d wms okakjd' Tn,d fkdokakjd we;s úl=ï u;aøjH Ndú;hg weíneys fj,d bkafk lsh,d' Tyqhs Tnf.a Trf,daiqj fidrdf.k ;sfnkafka' yels blauKska mq;dj ffjoH m%;sldr i|yd fhduq lrkak' ke;akï mqkre;a:dmkh lrkak˜ hkqfjka mjid tu .eg¨‍j ksrdlrKh lf<Ah' Tyq ;jÿrg;a l;d lf<Ah' —ta jf.au lkmamqjla weúÈkafka fldfyduo lsh,d ux Tn,dg bÈßfha§ fmkakkakï˜ hkqfjka lshd ta i|yd Èkhlao ,nd§ Tjqka msg;a lr yeßfhah' ;u j;a; msáh iqoaO mú;% lrf.k wysxilj Ôj;a jk úu,a fj; jro megùu iïnkaOfhka wNhúl%u lïmdjg m;aúh' tÈku fmd,sish fj; f.dia ish¨‍ úia;r mjid meñ‚,a, b,a,d wialr .;af;ah' ffjoH úoHdl=,m;s uy;d" ffjoH wixl isxydrf.a uy;d yd mÍla‍IK lKavdhulska fyì msßi we,amsáh" is;ahd úoHdh;kfha § fudayk úfYaIdx.hla yd lkmamq weúoùu m%o¾Ykh l<y' thg yqfolau mdol jQfha by; isÿùuh' wNhúl%u ;u mq;d yd ìß| iuÕ th keröu i|yd

doctormagazine.lk

meñ‚hy' lkmamq weúoùu" fudaykh lsÍu wdÈ úúO úoHd;aul l%u fuys§ isÿ flß‚' uka;% n,fhka lkmamq weúoùu wuQ,sl fndrejla nj úoHd;aulj Tmamq lrñka fõÈldj u; lkmamq weúoùu m%o¾Ykh flre‚' krUkakka uú;hg m;aúh' ñ:Hdfjka ñksia iudch Wvq hál=re lrñka ñ:Hdj m;=rjkakka isák njg úoHd;aulj Tmamq flre‚' uka;% n,hla fkdue;sj;a" lkmamq jykafia fõÈldj u; weúÈhs' w;S;fha isgu .=ma; Ydia;%h" fcHd;sI Ydia;%h yd uka;% Ydia;%h Wmfhda.S lr.ksñka ñksidf.a m%fhdackh Wfoid fhdod .kq ,eîh' lkmamq weúojd fidreka we,a,Su ta w;ßka tlls' hï ksjil fidrlula isÿjQ úg tu fidrd we,a,Su ms‚i fndfyda foa lrkq ,eîh' thska M,la fkdjqk úg§ fuu lkmamq weúoaojd fidrd we,a,Su isÿlrhs' th isÿlrkafka hleÿre uy;aufhls' th isÿ lrkafka fufiah' hï lkmamqjla f.k ta u; msßisÿ msÕdkla ;nd u,a" nq,;a" m~qre wdÈh ouhs' hleÿre uy;d o msßisÿ ù msrejg we| fmaù lkmamqjg u;=rkakg mgka .kS' wÕ=‍re ÿïu, Ndú;d lr meh Nd.hla fyda mehla muK u;=rhs' ksjfia fofofkl=g lkmamqj u; we;s msÕdkg w;a ;nk f,i wK lrhs' u;=rk úg msÕdk lerflhs' msÕdkg w; ;ndf.k isák fofokdo msÕdk lerflk úg lkmamqj jgd lerfla' ta w;r;=r§ msÕdk lrleù úisù hhs' túg msÕdkg w; ;nd isák fofokd lkmamq ,E,a, u; w;a ;n;s'

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

109


D•Magazine /

Mind & Soul fydre fidh fidhd .fï weúoao lkmamq jykafia'''

hleÿre uy;d u;=rñka lkmamqjg fufia lshhs' —lkmamq jykai oeka Tfí ll=,la Tijkak˜ hehs mjihs' túg tla ll=,la tifõ' —;j;a ll=,la Tijkak˜ hehs lshQ úg ;j;a ll=,la tifõ' fufia lkmamqfõ ll=,a ;=ku jdr ;=kl§ ll=,a Tijd ìu ;nhs' B,Õg hleÿre uy;d fufia mjihs' —lkmamq jykai''' fuu ksjfia fydrlula isÿù ;sfnkjd' tu fydrlu l< ;eke;a;d fj; Tn .uka lrkak˜ fufia wK l< úg lkmamqj ll=,a follska .uka lrhs' lkmamq ,E,a, u; w; ;nd.;a fofokdo lkmamqj iuÕ weúÈhs' fuf,i mdrj,a Èf.a" jegj,a whsfkka hï mqoa.,fhl= fj;g fyda ksjilg lkmamqj weúÈhs' fuh n,disák ´kEu wfhl=g mqÿuh okjk fohla jkjdg ielhla ke;' fuf;la i|yka lf<a hleÿre uy;l= lkmamqjla weúojd fidrd w,a,k wdldrhhs' ishhg 50-60 l muK fuuÕska fydre w,a,k wjia:d ;snqK;a ksjerÈ mqoa.,hskajo fydre jYfhka wiqjk wjia:do we;' fuh úoHd;aulj myod ÿka ffjoH mS'tka' úoHdl=,m;s uy;d yd ffjoH wixl isxydrf.a uy;df.ka hqla; jQ m¾fhaIK lKavdhu lkmamqj weúoùu n,d isák ish,a,kagu úoHd;aulj oel.ekSug ie,eiaùh' isoaêh ;jÿrg;a ffjoH mS'tka' úoHdl=,m;s uy;d myod ÿks' —lkmamqjla hkq jD;a;dldr ,E,a,lg ,S ll=,la .id tu ll=f,a my<ska ,S ll=,a ;=kla iú lr ;kk ,oaola' fï i|yd fofofkl= w; ;nd.ekSu wksjd¾h fjkjd' fuf,i w; ;ndf.k mehl tlyudrl ld,hla u;=rk úg tu mqoa.,hska fofokd úvdjg m;afõ' ta jf.au ÿï we,a,Su ksid tu ÿudrfhka u;a .;shlao we;sfõ' ta wkQj tu mqoa.,hska fofokd hleÿre uy;d bÈßfha iajhx fudaykhlg m;aùula isÿfõ' túg hleÿrd oeka lkmamqfõ ll=,la tifõ lshQ úg w; ;ndf.k isák mqoa.,fhl=f.a wf;a nßka fkdoekqj;aju lkmamqfõ tl ll=,la tifõ' th ta mig nrù wfkla ll=,la tifõ' kej; jrla ;j ll=,la tifjhs lshQ úg wfkla mqoa.,hdf.a w; nrù lkmamqfõ wfkla mi ll=, tifõ' fuf,i ll=,la Tijkak hehs wKÿka úg lkmamqfõ ,E,a,g w; ;ndf.k isák mqoa.,hska fofokd jßka jr ;u w; nr lsÍfuka lkmamqfõ ll=,a ;=ku tifõ' tf,i w; ;ndf.k isák fofokdf.a wdOdrfhka lkmamqj weú§u isÿfõ' ál ÿrla hkúg fofokdgu th wdfrdamKh ùfuka blau‚ka lkmamqj weú§u isÿfõ' ;uka úiska isÿfjk fohla nj Tjqka fofokdg jegySula fkdue;s fiah' tys§ fidrd w,a,kafka fufyuhs' lkmamqjg w; ;nkafka ksjfiau fofofkla úiskah'

110

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

ke;skï ,Õu {d;Skah' Tjqka ;ukag jvd;au iel mqoa.,hska .ek idlÉPd lr;s' tu ielh mßÈ wod< mqoa.,hd fj; lkmamqj .uka lsÍu isÿfõ' tys§ iel l< mqoa.,hd fj; fyda tu mqoa.,hdf.a ksjig lkmamqj .uka lr kj;shs' ielhla ieuúgu id¾:l jkafka ke;' tjeks úg§ lkmamqjgo fidrd jrÈhs' fï f,i lkmamqj hjd fidrd w,a,k wdldrh wm úiska fmkajd ÿka mßÈ wmg muKla fkdfõ Tngo lsÍug yelshs' fu;k ;sfnkafka fN!;sl úoHd;aul kHdhla yd ufkda úoHd;aul idOlhla muKhs' tfia fkdue;sj lkmamqjg jefyk N+;fhla ksid fyda uka;r n,hla ksid lkmamqjla weú§u fldfy;au isÿjkafka keye' th ñ:Hdjla muKhs' fuf,i ug ´kEu ;eklg lkmamqj weúojd fmkaùug yelshs˜ DM

^fuys§ kï .ï muKla frda.shdf.a wdrla‍Idj yd fm!oa.,sl;ajh fjkqfjka fjkia lr we;s w;r" udOHj, i|yka jQ i;H isÿùuls'& Y%S ,xld iajdmkfõ§kaf.a ix.ufha iNdm;s ufkda Ñls;ail ffjoH mS'tka'úoHdl=,m;s

ÿrl:k wxlh 0718 30 30 30 doctormagazine.lk


D•Magazine /

Homeopathy Wrysia fõokdjg fkdjrÈk fydañfhdam;s m%;sldr

Homeopathy Medicine for Frozen Shoulder

Wrysia fõokdjg fkdjrÈk fydañfhdam;s m%;sldr wm ld yg;a fkdis;+ fudfyd;l w; p,kh lsÍug fkdyelsj Wrysia ikaêh ;o ù fõokdldÍ wjia:djla we;s úh yel' fndfydaúg th *afrdaIka fYda,v a ¾ (Frozen Shoulder) hk frda.S ;;a;j a h úh yel' wefvisõ lemai, q hsáia (ADHESIVE CAPSULITIS) hk kñkao fuh y÷kajkq ,nhs'

doctormagazine.lk

fi!LH yd foaYSh ffjoH wud;HxYfha foysj, rcfha fydañfhdam;s ffjoH uOHia:dkfha ia:dk Ndr ffjoH ks,OdßkS fydañfhdam;s ffjoH wkQId fyaul=udr úisks

fuys§ we;sjk frda. ,laIK fudkjdo@ *afrdaIka fYda,av¾ frda.h l%ufhka jeä ù kej; wvq fõf.k hk frda. hla f,i y÷kdf.k we;s w;r th wÈhr ;=klska oelaúh yelsh'

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

111


D•Magazine /

Homeopathy Wrysia fõokdjg fkdjrÈk fydañfhdam;s m%;sldr

by<skau we;s ia:r

bosßmi fmKqu

Wrysfia mgl fl|s;s iajNdjhla orñkao" we,Su ksido tajd p,kh lsÍu ÿIalr fõ'

Wrysi p,kh lsÍu wmyiq ùfï frda.h Wrysfia mgl fl|s;suh iajNdjhlg m;a ùfuka Wrysi tyd fuyd lsrSu iSud fjhs' fuh fõokdj iy ikaê p,khgo fjfiia iSud we;s lrhs'

m<uq wÈhr (FREEZING STAGE) l%ufhka j¾Okh jkakg mgka .kakd Wrysia fõokdj Wrysi p,kh lrk úg§ w; Èf.ao b;d ;o fõokdjla f.k fokq we;' rd;%S kskaog hdfï§ fuu Wrysfia fõokdj oeäj oefkk w;r iqj kskaog ndOdjla jk nj fkdwkqudkh' p,k mrdih iSudùu wdrïN jkafka fuu wÈhf¾§h' fuh udi 2 isg udi 9 olajd mej;sh yel' fojk wÈhr (FROZEN STAGE) uq,ska mej;s ;on, fõokdj wvq fjkakg mgka .kS' Wrysfia p,kh ;j ;j;a isudjk w;r Wrysia ikaêh ;j ;j;a ;oùula isÿfõ' fuys§ p,kh Wmßu

112

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

iSudjg meñfKa' fuh udi 4 isg udi 12 olajd ld,hla mej;sh yelsh' ;=kajk wÈhr (THAWING STAGE) p,k mrdih l%u l%ufhka jeä jkakg mgka .kS' udi 6 isg jir .Kkdjla .; úh yel' fmdÿfõ .;a l, Wrysia ikaê j, udxYfmaYs ;o ù oeä nj" fõokdj yd p,k mrdih w;sYhska isud fjñka w; msgqmig .ekSu" tiùu" hula úis lsÍu" hk l%shdjka lsÍug wmyiqùu m%Odk frda. ,laIK fõ' FROZEN SHOUDER we;s ùug n,mdk fya;= ² Èhjeähd frda.Skag je<§fï jeä m%jK;djhla we;s nj fidhd f.k ;sfí' ² Wrysia ikaêh jgd msysgd ;sfnk kuHYs,s;djh f.k fok mgl wdjrK >k ù" ;o ù m%odyl ;;a;ajhg m;aùu' ² iuyr frda.S ;;a;aj úYdoh" fmky¿ frda." ;hsfrdhsâ .%kaÓ l%shdldß;ajh wiu;=,s;;djhl§" mshhqre ms<sld jeks

doctormagazine.lk


wjodkï wjia:d j,§ fuu ;;a;ajh we;s úh yel' ² Wrysia ikaêh jgd we;s nkaOks j, le,aishï ;ekam;a ùu ksido fuu ;;a;ajh we;s úh yel' ² isÿjk yÈis wk;=re ksid Wrysia ikaêh jgd we;s ROTATOR CUFF we§u " bßhdula ksido úh yel' Wrysia fõokdjg fydañfhdam;s m%;sldr Wrysi fõokdj w; fi,úh fkdyels fõokdj" w; Èf.a tk lelal=u iu. tk frda.shdf.a fujeks frda. ,laIK fydañfhdam;s m%;sldr j,§ b;d jeo.;ah' tajd iuk flfryS fï m%;sldrfhaoS fjfiia wjOdkhla fhduq flfrhs' iuyre meñfKkafka jir .Kka fï frda.s ;;a;ajfhka mSvd úÈñka Ôú;h mjd l,lsÍfuks' tjka wjia:djl fmkajk udkisl frda.S ,laIKo fydañfhdam;s m%;sldr j,§ wm ie,ls,a,g .kq ,efí' ldhsl frda.s ,laIK fukau udkisl frda.s ,laIK;a ie,ls,a,g f.k fydañfhdam;s m%;sldr uq,O¾uhg wkqj frda.shd ioyd frda. ,laIKj,g wod< jQ ksj/È fydañfhdam;s T!IO m%;sldrh fokq ,efí' túg frda. uq,h

doctormagazine.lk

fujka frda.Ska i|yd fN!;Ñls;ail m%;sldr fyd| úl,amhls' tkuqÿ fydañfhdam;s m%;sl¾uo Bg iudk jQ l%ufõohlg T!IO fhdodf.k m%;sldr lrhs'

h:d ;;a;ajhg m;a lr,Sug fuu m%;sldrh iu;ah' ;o jQ udxYfmaYs m%odyhg m;ajQ ia:dk h:d ;;a;ajhg we;=,dka;fhkau m;aù fõokdj l%u l%ufhka ke;sù hkq we;' Wrm;a; nqre,a ù iqjh l%u l%ufhka yg .kakjd oefkkq we;' ;jo fï ioyd ,xldfõ m%:u jrg ksIamdÈ; fydañfhdam;s T!Iëh wdf,amkh "Arthritic Cure" wdf,amkh fï i|yd frda.shdg w;" Wrysi" w; hg" lsys,a, m%foaYh fn,a, olajd wdf,amkhg fokq ,efí' fuys wka;¾.; T!IO fN!;sl Ñls;ail m%;sldrhg iudkj l%shdlr m%odyhg ,lajQ m%foaYh frda. uq,h h:d ;;a;ajhg f.k taug buy;a Wmldrhla f.k fokq we;' tu.ska jhia fNaohlska f;drj" Wrysia fõokdj iïmq¾K iqjh frda.shd ,nkjd we;' ;jo fydañfhdam;s m%;sldr j, úfYaI ,laIKhla jkqfha frda.shdf.a m%Odk frda.S ,laIK iu. YÍrfha fmkajk iEu frda. ,laIKhlgu wod, T!IOh YÍrh mqrd l%shdldÍ jk neúka wfkla frda.s ;;a;ajhf. kao ñoSugo Tng iqjm;a ksfrda.S ðú;hlgo fuu fydañfhdam;s m%;sldr l%uh Tng iydh jkq we;' DM foaYSh fjolu m%j¾Ok" .%dóh yd wdhq¾fõo frday,a ixj¾Ok yd m%cd fi!LH rdcH wud;HdxYfha foysj, rcfha fydañfhdam;s ffjoH uOHia:dkfha ia:dk Ndr ffjoH ks,Odßksh jYfhka lghq;= lrhs

fydañfhdam;sffjoH l%uh .ek úuiSï

011 2637 740" 011 2637 741 011 2637 742" 071 8250 716 071 8250 717 June 2021

DOCTOR MAGAZINE

113


D•Magazine /

wdhq¾fõoh w¾Yia frda.hg m%;HlaI wdhq¾fõo m%;sldr

What are haemorrhoids & what causes them? w¾Yia frda.hg m%;HlaI wdhq¾fõo m%;sldr uydpd¾h wdhq¾fõo ffjoH iqukr;ak wur;=x. DASC. BA Pg. PhD ysgmq úÿy,am;s" .ïmy úl%udrÉÑ wdhq¾fõo ffjoH úoHd,h

114

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

w¾Yia fyj;a uQ,.a.dh .;;a is;;a .s,ka lrk wm úiskau we;s lr .kakd frda.hls wdhq¾fõofha i|yka jk wdldrhg uyd frda. hka f.ka tla frda.hls w¾Yia' .eñ jyf¾ § uQ,.a.dh" uQ, frda.h" uq,d.aksh wd§ kï j,ska fuu frda.h y÷kajhs' u< ud¾.h wjysr lrñka .=ofha ñÈ fmdl=re fuka yefok f.ä zzw¾YiaZZ kñka y÷kajhs' wdhq¾fõo ffjoH úoHdj ;=<oS zz;udf.a i;=frl=g iudk'''ZZ hhs w¾Yia frda.h Wmud lr ;sfí' zzTng isák i;=rd Tng ysxidjla lrkafka doctormagazine.lk


hï fiao" Tnf.a mK fm<kafka hï fiao@ fï wdldrhgu w¾Yia frda. ho frda.shdg n,mEï lrkafkah'''ZZhhs mqrdK uQ, .%ka: j, i|yka fjhs'

wNHka;rfhka we;sjk w¾Yia

ta fumßosh'''' zzwßj;a YDKdks ysxi;s b;s w¾Y wßj;a m%dKdka YDKdks b;s w¾Y'ZZ wfma jeäysá ck.ykfhka wvlg wdikak m%udKhla w¾Yia frda.fhka mSvdjg m;aù we;s nj wkdjrKh fjkjd' iuyrekag fï ;;a;ajh W.% f,io ;j;a fldgilg iq¿ frda.S ;;a;ajhla f,io fmkakqï lrkjd' tfia jqj;a fndfyda fokd ;=< w¾Yia ms<sn|j we;af;a jerÈ wdl,am yd u;su;dka;rhs' fndfyda fokd u<my lsÍfï§ fyda .=o ud¾.h wjg mj;sk hï hï wiajdNdúl ;;a;ajhka ish,a, w¾Yia f,i y÷kajk nj wm fj;g meñfKk frda.Skaf.ka meyeÈ,s fjkjd' kuq;a fuh idjoH jQ woyils' ta ksidu iuyr frda.Ska f.dv fjolï fldg frda.h W;aikak lr .kak .kakd wjia:do fõ'

doctormagazine.lk

.=ofha ndysßka we;sjk w¾Yia

w¾Yia frda.fhaoS we;sjk fjkialï

zzw¾YiaZZ hkq ixialD;sl jpkhls' fuh frda.hlg jvd frda. ixlS¾Khls' ta ksid ;uhs zzi;=frl= f,i meñK wefÕka .,k frda.hla f,i'''ZZ fuh y÷kajkafka' ih jeoEreï w¾Yia m%fNao wdhq¾fõohg wkqj w¾Yia m%Odk fldgia yhls' ta fumßoafoks' 1' jd;c w¾Yia 2' ms;a;c w¾Yia 3' lmc w¾Yia 4' r;a;c w¾Yia 5' ;%sfodaIc w¾Yia yd 6' iyc w¾Yia jYfhks' jd;c w¾Yia .o ud¾.h" wjg" .=o ud¾.h ;=< iEfok yï len,s jeks l=vd bkakka jeks fldgia j,ska iukaú; fõ' lmc w¾Yia jd;c w¾Yia j,g jvd úYd, j¾Okh ùuls' frda.shd u<my lsÍfï§ fuh .=o ud¾.fhka t<shg meñfKa' frda.shdu kej; th we;=<; heúh hq;= fõ' ld,hla hoaÈ fuu f.ä .=oud¾.fha t<sfhkau msysghs' fuhska reêrh msg fkdfõ' kuq;a ks;ru fï ksid frda.shdf.a hg we÷ï ks;ru f;;a fõ' June 2021

DOCTOR MAGAZINE

115


D•Magazine /

wdhq¾fõoh w¾Yia frda.hg m%;HlaI wdhq¾fõo m%;sldr

w¾Yia frda.h ixlS¾K ùug iudkqmd;slj .=oh wdY%s;j we;sjk fjkialï fuys oelafjhs

r;a;c w¾Yia mrïmrdfjka mrïmrdjg we;sjk w¾Yia frda.S ;;a;ajhls' fï frda.h fndfyda úg ksÜgdjg iqjl< fkdyelsh' iyc w¾Yia ish¨‍u fodaI tl;=j iEfok ixlS¾K frda. ;;a;ajhls' we;eï úg u< ud¾.fhka reêrh msgfõ' l=vd iï len,s fuka leä leã msg fõ' f.ä j,ska ks;ru reêrh msg fjhs' we;eï úg ms<sld ;;a;ajhla olajdo j¾Okh úh yelshs' w¾Yia frda.fha ,laIK w¾Yia frda.fha fmdÿ ,laIKhla jkafka .=ofhka reêrh msgùuhs' we;eï frda.Ska u<my msg lrk úg mhsmamhla levqKd fia reêrh ú§ula mjd isÿfõ' we;eï frda.Ska u<my lroa§ reêrh brla fia u,my j, .Efjhs' u< ud¾.fha ysrùï olakg ,efí' we;eï w¾Yia frda.Skag >%djhla msg fõ' u< ud¾.h wdY%s;j wêl oeú,a,la" fõokdjla we;súh yelshs' u< ud¾. fha we;=<; úYd, ùula isÿ jkakgo mq¿jk' fmdä" fmdä f.ä olakg ,efnk w;r l,a hdfïoS tajd úYd, fjhs'

116

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

w¾Yia frda.h we;sùug n,mdk m%Odk fya;= fï frda.S ;;a;ajhg uQ,sl fya;=jla jkafka nvje,aj,g kshudldrfhka jHdhduhla fkd,eîuhs' ks;r tl;ek jdä ù lghq;= lrk whg w¾Yia iE§fï m%jK;djh jeäh' w¾Yia frda.hg mdol jk fiiq fya;= fufiah' ² ks;ru u;aøjH .ekSu ² wêl f,i ia;%S fiajkh ² wêl f,i flaka;s hdu ² ks;ru ffjrfhka hym;a iy whym;a ² c,h mdkh lsÍu wvqùu ² t<j¿" m<;=re yd m<d j¾. wvqfjka wdydrhg .ekSu ² wêl weUq,a" wêl

doctormagazine.lk


iS;," fidaia j¾." wU" wÉpdre" yd úkdlsß wêl wdydr .ekSu ² l=¿nvq wêlj fh¥ wdydr .ekSu ² mrïmrdkq.;j frda.h mej;Su w¾Yia frda.h i|yd wdhq¾fõofha id¾:l m%;sldr we;af;ah' kùk ffjoH úoHdfõ § fndfyda úg w¾Yia i|yd ie;alï isÿlrhs' kuq;a fuh ;djld,slhs' kej;;a frda.h u;= ùug fndfyda bvlv ;sfí' wdhq¾fõofha fï i|yd id¾:l Y,H l%u ;sfí' fïjd b;d me/‚" tfukau b;d id¾:l Y,Hl¾u jkafkah' w¾Yia frda.h i|yd m%;sldr wdhq¾fõofha w¾Yia frda.h i|yd m%;sldr mia jeoEreïj isÿ lrhs fnfyic m%;sldr fuu l%ufhka isÿ lrkafka T!IO ,nd§ m%;sldr lsÍuhs' îug iy ta wjg wdf,am lsÍug m%;sldr T!IO ,ndfohs' l,a fkd.sh w¾Yia frda.j,g fuhska fyd| m%;sM, ,nd.; yelsh' fï fjkqfjka wm

doctormagazine.lk

T!IO /ila y÷kajd § ;sfí' udksNø pQ¾Kh" Od;%S pQ¾Kh" ysx.ajIaÀl pQ¾Kh" wNhdßIAGh" o;akHdßIAGh" wfYdaldßIAGh" lajd; jYfhka hlaidlaIsh" Y;djß" Ñrì,ajdoS jYfhka" ;jo''' lxldhk fudaolh" uQ,flaIr ridhkho fï frda.hg m%;sldr jYfhka .; yelshs' Yia;% m%;sldr fuhska woyia lrkafka ie;alï isÿ lsÍu hk wre;hs' wdhq¾fõofhaoS we;eï w¾Yia ;;a;ajhka lmd bj;a l< hq;= fõ' fï i|yd fjku ie;alï WmlrKo ;sfí' ie;alfuka miq tu ia:dkh ms<siaiSula isÿlrhs' frda.h ksÜgdjgu iqj fjhs' laIdr m%;sldr laIdr m%;sldr f,iska y÷kajkafka T!IO úfYaI l%u Wmfhda.S fldg mq¿iaid fuu T!IO w¨‍ .=o ud¾.fha we;=<; .e,aùuhs' w.aks m%;sldr fuhska isÿjkafka ms<siaiSuhs' ifuka we;sù ;sfnk w¾Yia ms<siaiSu fuysoS isÿ flf¾' fuh wdhq¾fõofha id¾:l l%shd;aul l%uhls' fï ksid frda.h ksÜgdjgu iqj fõ' lsisÿ le<,la we;s fkdfõ' ksis u<my msg ùulao isoaO fõ isoaO fõ' ßla; fudalaI m%;sldr fuu m%;sldr l%ufhka w¾Yia j, we;s reêrh bj;a lsÍula isoaO flf¾' fuu l%uhg m%;sldr isÿ lsÍug m%:u wfkl=;a m%;sldr lsÍu uq,ska isÿ flf¾' frda.fhka ñfok u. úfYAIfhka lsj hq;af;a w¾Yia iEÿKQ miq Bg m%;sldr lrkjdg jvd tajd iefokakg fkdoSug .; hq;= mshjr .ekSu jvd;a iqÿiq jk njhs' fuysoS m<uqfjkau u<noaOhg we;s wjia:d ke;s lr.ekSug Tn W;aiql úh hq;= jkafkah'

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

117


D•Magazine /

wdhq¾fõoh w¾Yia frda.hg m%;HlaI wdhq¾fõo m%;sldr

w¾Yia iEÿKQ miq Bg m%;sldr lrkjdg jvd tajd iefokakg fkdoSug .; hq;= mshjr .ekSu jvd;a iqÿiq jkafkah' u<noaOh we;s fkdjkakg mshjr .ekSu m%udKj;a ic,khl moku jkafkah'

² fï i|yd jeämqr Èhr j¾." c,h mdkh lrkak' ² w¿‍;a t<j¿" m<d j¾. yd m<;=re ks;ru wdydrhg .kak' ² tl bßhõjl fndfyda fõ,djla fkdisg bys,a ùï j,g fhduq jkak ² YÍr lD;H isÿ lsÍu i|yd ksjerÈ rgdjla yqre mqreÿ lr.kak vu<my lsÍu i|yd W;af;ackhla ,o ú.i ta i|yd fhduq jkak ² u<my lsÍu i|yd wjYH;dj ;snqK;a th isÿ fkdjkafka kï jeisls<sh ;=< jeä fõ,djla fkd/ f|kak fï lreKq Tn wjOdrKh lr .kafka kï Tng w¾Yia lshd frda.hla we;s fkdjkafkah' fydaud.u lsßj;a;=vqfõ weï ã ,sfõßia wur;=x. iy mq;%fhda jk wmf.a wdh;kh zzl%sñrdcZZ kdufhka w¾Yia frda.hg muKla fkdj ;j;a T!IO j¾. 250 lg wêl m%udKhla ksIamdokh lr Èjhsk mqrd fnodyeÍu isÿ lrhs' wmf.a T!IO .=Kd;aul Ndjfhka by< ;;a;ajhl mej;Su fya;=fjka ISO:90011:2015 wka;¾cd;sl ;;a;aj iy;slfhkao

118

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

msÿï ,nd ;sfí' wm jir ye;a;Ejlg wêl ld,hl isg ,dxflah mqrjeishkag muKla fkdj úfoaYhkago fndfyda frda. i|yd ksiel iqjh Wfoid iShg iShla fy< T!IO muKla Ndú;d lrñka kshñ; m%ñ;Skag wkql+,j T!IO ksmojkafkuQ' foaYfha wdhq¾fõo ffjoHjreka i|ydu WÑ; úfYaI T!IO /ila wm úiska ksIamdokh lrkq ,efí' DM

l%sñrdc ksIamdok i|yd úuiSï uydpd¾h wdhq¾fõo ffjoH iqukr;ak wur;=x. weï ã ,sfõßia wur;=x. iy mq;%fhda nd,!IOd.drh lsßj;a;=vqj ÿrl:kh$ *elaia

011 2753 889

Bfï,a: krimiraja@sltnet.lk Web: ayurvedakrimiraja.com

doctormagazine.lk



D•Magazine /

wdhq¾fõoh uOqksud uyú, ,sms irKsh

uOqksud uyú, ,sms irKsh

oshjeähdj ksÜgdjg iqj lrk uyú, uyre fjolu Èhjeähd frda.h Nhdkl jkafka wehs@ isref¾ ish¿ bkaøshhkag n,mdk fjkialï we;s lrkakg oshjeähdjg mq¿jka'''' iSks ksrka;rfhka md,kh lr .;af;d;a tfia jkafka kE'''

120

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

ffjoHY+Í foaYudkH uydpd¾h fya uQ fikr;a chiQßh nKavdr

wo iudcfha Èhjeähd frda.h me;sr hdu by< uÜgul mj;sk nj fmfka' fï ksid frda.fha we;s Nhdkl me;a; ms<sn|j idlÉPd lrkq jà' YÍrfha wNHka;r bkaøshhka j,g úfYaI n,mEula we;s lrk ksid fï frda.h Nhdklhs lshkjd' fudkjo fï n,mEïj,g ,la fjk bkaøshhka@ úfYaIfhkau jl=.vq j,g n,mEï

doctormagazine.lk


we;s lrkjd' tfiau weia" iakdhq" yDoh fud<h jf.au wfkl=;a bkaøshhkag n,mEï we;s lrjkak mq¿jka' wehs tfyu fjkafka@ È.ska È.gu YÍrfha iSks m%udKh jeä fjk fldg jl=.vq j,ska iSks bj;a lsÍug l%shd;aul fjkjd' fufyu lrkafka tajd" c,fha Èh lrñka' fï ksid Èhjeähd frda.sfhl=g jeämqr uq;%d hdu isoaO fjkjd' fufyu ks;r uq;%d msgùu YÍrhg ys;lr fohla fkdfjhs' fïflka fjkafka YÍrfha c,h msg fjk ksid YÍrh fõf,k tl' ta jf.au iu;a fõf,kak mgka .kakjd' ;j;a fohla fjkjd' fï úÈyg YÍrh fõf,k fldg ks;r msmdih we;s fjkjd' tal ;uhs Èhjeähd frda.fha ,laIK' oshjeähdj jl=.vq j,g n,mdk yeá wms n,uq''' fï frda.h jl=.vq j,g n,mdk wdldrh .ek' wfma YÍrfha f,a j, jeämqr iSks ;sfhk fldg tajd uq;%d u.ska whska lrkak jl=.vq oeä fjfyila .kakjd' ´kEu flfkl=g yß" hka;%hlg yß wiSñ; uykaishla È.gu orkak fjkjd kï ta hka;%hg''' ta mqoa.,hdg fudlo fjkafka@ fn,ySk fjkjd' wl%Sh fjkjd' fï ;;a;ajhu ;uhs wfma jl=. vq j,g;a isoaO fjkafka'

doctormagazine.lk

ksjeros wdydr yd fi!LHiïmkak úyrK ksid frda.h md,kh fjkjd' wfma fkdmsg fmr¿KQ wdydr yd úyrK p¾hd ksid ful, oshjeähd frda.Ska jeä jeäfhka jd¾;d fjkjd

t;fldg wms lshkjd jl=.vq krla fj,d lsh,d' Èhjeähd frda.h Nhdklhs lshkafka fukak fïl ksihs' wksl mq¿jka ;rï f,a j, ;sfhk iSks uq;%d uÕska whska lrkak wka;su fudfyd; olajd jl=.vq fjfyila .kakjd' fï ;;a;ajh È.ska È.gu isoaO fjkfldg jl=. vq fyd|gu ÿ¾j, fj,d' oeka fïfl Yla;sh ishhg 20la ú;r wvq fjkfldg Tkak wudrelï ál oefkkak mgka .kakjd' Èhjeähdfj ;sfhk ydksodhl nj fmakafka fukak fï ;;a;ajh ksihs' Bg;a tyd fï ;;a;ajh j¾Okh jqKdu ngysr fjolfï § lshkjd zzvhìála fldaudZZ lsh,d' fï zzfldaudZZ ;;a;ajh frda.fha nrm;<u wjia:djhs' reêrfha iSks ;;a;ajh jeä jqKdu ta jeä fjÉp iSks fmrkak jl=.vq j,ska wêl uykaishla .kakjd fuf;kaÈ YÍrfha ffi,j,g iSks Wrd .kak neßùu ksid iSks oykh lrkak neß fjkjd' tal ksid YÍrfha ;sfhk fm%daàk yd fïoh ;a fhdod .kakjd' fï ;;a;ajh Wv ;uhs wêl Èhjeähd frda.Skaf.a YÍrfha ;sfhk uia yd f;,a Èh fjkjd lshkafka' jl=.vq j,g jeäfhka jev lrkak isoaO fjk fya;= fï l%shdj,sh fu;kska wjika fjkafk;a kE' wfma isref¾ ;sfhk f;,a ffi, Èhfj,d ta jf.a Yla;sh bj;a fjkfldg lsishï úI ridhkhla Èhjeähd frda.sfhl=f.a f,a j,g we;=,a fjkjd' fï úI wï,h;a fmrd odkak jl=.vq uykais .kakjd' kuq;a tajd jeäfhka ksmojqfkd;a jl=.vqj,ska tajd fmrd .kak neß fjkjd' fï úosyg f,a j,g tl;= fjk úI ksid ;j;a nrm;< nrm;<

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

121


D•Magazine /

wdhq¾fõoh uOqksud uyú, ,sms irKsh

;;a;ajhlg m;a fjkjd' Bg miafia Èhjeähd frda.shdg wêl úÈyg uq;%d msg lsÍug wjYH fjkjd' ta ú;rla fkfï f;d, lg fõf,kjd" yu /,s .efykjd" úc,k ;;a;ajhl=;a we;s fjkjd' t;fldg ta úI fudf<a ffi, j,g;a n,mdkjd' fïfla krlu me;a; ;uhs wka;sug frda.shdg isysh ke;s fjkjd' fï ;;a;ajh Wv ;uhs wms lshkafka nh jeä Èhjeähdj b;du;a Nhdkl frda.hla lsh<d' wjfYAI bkaøsh j,g we;sjk n,mEu fï frda.fha § wm fmkajd ÿka wdldrhg wxYNd.h" ll=,a bÈóu" ,sx.sl fn,ySk;djh" wkaO Ndjhg m;aù"u yDohdndO j,g f.dÿre ùu jf.au iakdhq ÿ¾j,;djhla we;s fjkkak;a mq¿jka' fy< fjolfuys oshjeähdj meyeos,s lrkafka fufyuhs wfma fjolfï§ tfyu ke;akï wdhq¾fõofha§ wms lshkafk fifuka" msf;ka yd jd;fhka fï Èhjeähdj yg .kakjd lsh,dfka' Èhjeähdj lshk frda.h;a fulSm%fïy frda. j,g whs;s fjkjd fjkjd' m%fïy frda.Skaf.a ¥Ilfhda yeáhg prl ixys;dj wdhq¾fõo uQ, .%ka:h i|yka lrkafka

122

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

keKj;aj cSú;h ie,iqï lr.;af;d;a wmg fï iudc rgdj ;=< jQjo lsishï wjodkï md,khla we;slr. yels fkdfjo@

fiuhs" ms;hs" jd;hhs' fïjdfha ¥IH mod¾; yeáhg fïoh" reêrh" Y=l%h" YdÍßl" c,ShdxYh" jidj" ,isldj" uÊcdj" ri Od;=j" ´ci yd ui hk fïjd" fmkaj, §, ;sfhkjd' fï m%fïy frda. ;syla .ek prl ixys;dj i|yka lrkjd' fïjdhska jd;fhka yg.kakd m%fïy oyhhs' msf;ka yg.kakd m%fïy yhhs' jd;fhka yg.kakd m%fïy y;rl=;a ;sfnkjd' DM

oekg oshjeähd frda.Ska oyia .Kkla iqjm;a lr we;s háhkaf;dg uyú, fjouy;df.a oshjeähd m%;sldr idhkh oshjeähdj m%;sldr f;dr;=re oek.kak" wmg wu;kak

071 1631 724$ 036 5710 810 036 2270 220 foaYSh ffjoHY+Í foaYudkH uydpd¾h fya uQ fikr;a chiQßh ^wdhq¾fõo ffjoH iNdfõ ,shdmosxÑ wxlh 14251 ) uyú, fjo ueÿr" háhkaf;dg mahavilawedamahatha9@gmail.com

doctormagazine.lk


D•Magazine /

ms<sld kik fy< fjolu <ud ms<sld frda.hl ,laIK

ms<sld kik fy< fjolu fuu frda. ,laIK Tfí orejd ;=<ska ;=<ska ÿgqfjd;a ta .ek b;d ie<ls,su;a fjkak

<ud ms<sld frda.hl ,laIK .,s.uqj wdhq¾fõo ixrlaIK iNdfõ iNdm;s mdrïmßl foaYSh ms<sld ffjoH ta ta iqu;smd,

doctormagazine.lk

tod wfma me/kakka iajNdjO¾uh yd tlaj b;d ir, Èú fmfj;la .; l<d' Tjqka iajdNdúl mßirfhka ,nd.;a me<Eá" w, j¾." úi ke;s OdkH j¾." kejqï t<j¨‍ j¾. yd m<;=re j¾. wdydrhg .;a;d' msßisÿ jd;h yqiau .;a;d' msßisÿ c,h mdkh l<d' fï ksidu Tjqka fyd| fi!LHiïmkak cSú; .; l< w;r ms<sld fukau ksoka.; frda.o olakg ,enqfKa b;d wju uÜgulh' wo ojfia wfma rfÜ Èklg w¿;ska ms<sld frda.Ska 64 fofkl= muK jd¾;d jk nj;a ms<sld frda. ;;a;ajhka June 2021

DOCTOR MAGAZINE

123


D•Magazine /

ms<sld kik fy< fjolu <ud ms<sld frda.hl ,laIK

Non hodgkin lymphoma

uq,skau tla jid .eá;a;la we;sfjhs' tla bkaøshhloS jid .eá;a;la yg .kS'

fojekak we;s jkafkao uyd m%dÖrfha tla mfilg jkakguh'

uyd m%dÖrfhka Wv fukau hákao jid .%kaÓ folla fyda jeä .Kkla we;s fõ'

ksid Èklg 38 fofkla muK ñh hk nj;a uE;l§ ms<sld frday, jd¾;d l<d' fï wkqj j¾Ihlg w¨‍;ska ms<sld frda.Ska úis 23"530la o< jYfhka y÷kd.kakd w;r isÿjk urK ixLHdj 14"013ls' orejka iqrlsuq ms<sldj yefokakg jhia fNaohla ke;' Tfí wdorKSh orejka tu wjodkfuka iïmQ¾Kfhkau ksoyia jkafkao ke;' ta ksidu my;ska úia;r lrk frda. ,laIK Tfí orejd ;=<ska Èia jkafka kï jydu ie,ls,su;a jkak' ffjoHjrfhl= yuqù l,a fõ,d we;sj orejdf.a wdrlaIdj iy;sl lr.kak' ks;r ks;r kdifhka f,a .e,Su orejkaf.a kdifha bÈß fldgi b;d isyska reêr kd, j,ska iE§ ;sfnkjd' fï ksid kdifhka f,a .e,Su b;d blauKska we;sjkak mq¿jka' idudkHfhka fï ;;a;ajh orejka jeäúhg m;aùu;a iuÕu ke;sù hkjd' kuq;a fï f,a .e,Su udihlg ;=ka y;r mdrla we;s 124

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

bkaøsh jid.;a frda.hla njg m;afõ' fuysoS jid .%kaÓ bosóu fyda tfia fkdùu isÿ úh yel

fjkjd kï th ms<sld ;;a;ajhl r;= t<shla jkakg;a bv ;sfnkjd' iuyr úg fï ;;a;ajh ,shqflañhd frda.fhys frda. ,laIKhla jkakgo mq¿jka' iqj fkdjk ;=jd, orejkaf.a ÿj mek weúoSfïoS fyda l%Svd lrk úg§ iq¿ ;=jd, we;sùu iajdNdúlhs' ta;a orejkaf.a ifuys jK wdldrfhka ;=jd, olakg ,efí kï th iq¿jg ;lkakg neye' fujeks jK orejkaf.a iu u;=msg" u;=msg doctormagazine.lk


,sxf.akaøsh j, fyda uqLfhao oelsh yelshs' fujeks ;;a;ajhla È.= l,la mj;S kï jydu ffjoHjrfhl= yuq ù mÍlaIdjla lr.kak' úYd, jQ jid .eá;s fõokdjla fkdue;s úYd, jQ jid .eá;s (Non hodgkin lymphoma) ;;a;ajh úh yelshs' ,sïfmdaud hkq jid moaO;sh ;=< f.ä wdldrfhka j¾Okh ù tajd fn,a, wdY%s;j bÈóula f,i msg oeóuhs' fuh iu u;=msg" w;a hg" mmqj" wiaÓ wdYs%;j iu háka u;=jk" jid moaO;sh yd iïnkaO m%foaY j, l=vd .eá;a;la f,io oelsh yelshs' fuu ;;a;ajh §¾> ld,hla mj;S kï fuh;a ms<sldjl fmr ksñ;a;la jkakgo mq¿jk' wiSñ; f,i nr wvqùu orejkaf.a j¾Okhg wjYH le,ß m%udKh fkd,eî hdu" idudkH m%udKhg jvd jeä le,ß

doctormagazine.lk

lfYArel ^iakdhq uQ,& fuys fmkajk ia:dkfha fï ms<Sldj j¾Okh ùfï wjia:dj mj;S'

wêjDlal .%kaÓh kshqfrí,iafgdaudj j¾Okh jk jvd;au iq,n ia:dkhhs'

orejkaf.a yd .egjr úfhaoS olakg ,efnk ms<Sldjls' fï widudkH mgl kQmka orejkaf.a isref¾o mej; miq ld,fhaoS msg oukakg yels nj yªkdf.k ;sfí'

m%udKhla oykh ùu jeks fya;= ksid orefjlaf.a nr wvqùu idudkH fohla' fufia fkdue;sj b;d iS.% f,i orejl=f.a nr wvq ùula olakg ,efí kï th ksoka.; frda. ;;a;ajhla fyda ms<sld ;;a;ajhla jkakgo mq¿jka' yqiau .ekSu flá ùu yqiau .ekSu iïnkaOfhka úfYaI .eg¨‍jla orejl= fmkakqï lrkjd kï fkdmudj ffjoH Wmfoia m;kak' fuho lsishï ms<sldjl mQ¾j ,laIKhla jkakg;a mq¿jk' fkdkj;sk leiai È.ska È.gu fkdkj;sk leiai mj;S kï jydu Tfí orejd ffjoHjrfhl=g fmkajkak' lysk úg mmqj" msg m%foaYh fyda Wrysfia fõokdjla we;s fjkjd kï ta ms<sn|j ffjoHjrhd oeKqj;a lrkak' iuyr úg fuu ;;a;ajh ms<sldjla ksid we;s jkakgo mq¿jk'

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

125


D•Magazine /

ms<sld kik fy< fjolu <ud ms<sld frda.hl ,laIK

ms<sld frda.h ms<sn|j fndfyda fokdf.a u;h jkafka lsisfia;a iqj l< fkdyels frda.hla lshhs' ms<sld frda.h fl;rï Nhdkl frda. hla jqj;a fï i|yd id¾:l m%;sldr zzfy< fjoluZZ i;=j mj;skjd'

bÈóula fyda úYd, njla ms<sldjl ;j;a ,laIKhla f,i bÈóula''' úfYaIfhkau Wor m%foaYfha úYd, ùula olskakg mq¿jka' fuu ;;a;ajh Wor m%foaYfha bÈuqu (Wilms fkdfyd;a Nephroblastoma) kue;s f.ä iE§fï iE§fï ;;a;ajhla jkakgo mq¿jk' fuh jl=.vq wdY%s;j we;sjk ms<sld ;;a;ajhl ,laIKhla f,i ye¢kaúh yelshs' úfYaIfhka fhdjqka orejka ;=< fïjd iq,nh' wêl ysiroh fuho we;eï úg ms<sld frda. ,laIKhla jkakg bv ;sfnkjd' ;rula fõokdldÍ ysfiareodj fud<fha f.ä we;s njg lrk bÕshla jkakgo bvla ;sfnkjd' jukh orejkag jukh hdu úúO fya;= ksid we;súh yelshs' wdydr úI ùulska" oreKq leiailska" fyïìßidj" nfâ wÔ¾Kh wd§ wjia:djka ksido jukh hkakg mq¿jk' kuq;a fud<hg iïnkaO ms<sld ;;a;aj j,§;a jukh we;sfõ' Tfí orejd È.ska È.gu .kakd wdydr Ô¾Khg fhduq fkdù th msg;g ouhs kï th nfâ wÔ¾Khlau úh fkdyel' l,a fkdhjd iqÿiqlï ,;a ffjoHjrfhl=g fmkajkak' 126

June 2021

DOCTOR MAGAZINE

fmkSfï ÿ¾j,;d idudkHfhka oaú;aj f,i fmkSu (Double Vision) yd iïmQ¾Kfhkau fkdfmkS hdu fud<fha ms<sldjl ,laIKhla jkakg mq¿jk' wiaÓ j, fõokd È.ska È.gu mj;sk wiaÓ j, fõokdj ffjoHjrfhl=g jydu fmkaúh hq;= ;;ajhls' iuyr úg fuh Neuroblastoma kï ms<sld ffi, iys; f.ä j¾.hla jk w;r fydafudak .%kaÓ wdY%s;j je<£fï wjodkula ;sfí' fï ;a;;ajh ksid È.ska È.gu wiaÓ fõokd we;s jkakg mq¿jka' doctormagazine.lk


uq;%d iu. f,a .e,Su orejka uq;%d lrk úg ta iuÕ reêrh msgúh yelshs' jl=.vq j, we;sjk ms<sld ksid;a fuu frda.S ;;a;ajh we;súh yelshs' Wilms' tumor fkdfyd;a nephroblastoma jl=.vq j, we;s úh yels b;d úr, ms<sldjls' by; i|yka l< ,laIK ish,a,u ms<sldjl ,laIK fkdjkakg fndfyda úg mq¿jk' kuq;a fuu ,laIK Tfí orejdf.ka fmfkkakg ;sfnkjd kï iqÿiqlï ,;a ffjoHjrfhl=g fmkaùu kqjKg yqrehs' ms<sldjla hkq isref¾ ffi,j, we;sjk frda. wjia:djls' úúOdldrfha ffi, ñksia isref¾ ;sfnkjd' tu ksid úúOdldr j¾.fha ms<sld" ffi,j,ska yg.kakjd' ir,j lsõfjd;a ms<s,hla jf.a ;uhs''' YÍrfha iEu me;a;gu ÿjkjd' ms<sld frda.h ms<sn|j fndfyda fokdf.a u;h jkafka lsisfia;a iqj l< fkdyels frda.hla lshhs' ms<sld frda.h fl;rï Nhdkl frda.hla jqj;a fï i|yd id¾:l m%;sldr zzfy< fjoluZZ i;=j mj;skjd' .,s.uqj wdhq¾fõo ixrlaIK iNdfõ iNdm;sjrhd jk ud jir 45l muK ld,hl isg ms<sld frda.Skag jf.au ish¨‍u i¾jdx. frda. i|yd m%;sldr ,ndfok rcfha ,shdmÈxÑ wdhq¾fõo ffjoH Wmdêh ,;a mdrïmßl ffjoHjrfhla' uf.a ffjoH mrïmrdj úiaidrdu fjo mrmqrhs' mdrïmßl fy< ryia jÜfgdarejlg wkqj T!IO fnfy;a me<Eá j¾. 200la muK Wmfhda.S fldgf.k ud úiskau ksmo jk zzmdkh ms<sld ff;,hZZ yg j¾;udkh mj;sk ´kEu ms<sld frda.hla iqj lsÍfï uyÕ=‍ n,hla ;sfnkjd' fuu ms<sld ff;,h YÍrfha mj;akd ms<sld ffi, yUd f.dia tajd u¾okh lrkjd' w;aÿgqjhs''' ms<sld frda. ;;a;ajhla lshkafka b;du;a blauKska T!IO ,ndÈh hq;= frda. hla' m%udo lrkak nE' ud úiska fnfy;a ,ndÿka frda.Ska Y%S ,xldfõ muKla fkdfjhs úfoaY rgj, ´ifÜ%,shdfõ" cmdkfha tx.,ka;fha" ud,Èjhska rgj,;a bkakjd' iïmQ¾Kfhkau iqj jQ doctormagazine.lk

frda.Ska oyia .Kkla bkakjd' ud ,Õ Tjqkaf.a úia;r ´kEu flfkl=g fmkakkak ;sfnkjd' Tng ms<sld frda. ,laIKhla mj;sk my< jqjfyd;a frday,lg f.dia mÍlaIK isÿ lsrSu jeo.;a' tu mÍlaIK jd¾;d foaYSh m%;sldr ,ndoSug;a wmg;a jeo.;a' Tfí frda.h iqj lr.kakg ud yuqjkak' DM

mdrïmßl ffjoH ta ta iqu;smd, ^iduúksir q e& .,s.uqj wdhq¾fõo ixrlaIK iNdfõ iNdm;s i¾jdx. Ñls;i a l ,shdmÈxÑ wxl 13297 mdrïmßl foaYh S ms<l s d ffjoH uOHia:dkh fn,sfldgqj" wrkaor" wgd< ^.,s.uqj wúiaidfõ,a, ud¾. fha lsf,daóg¾ yhhs& ÿrl:k

072 4282 140 071 8889 635 June 2021

DOCTOR MAGAZINE

127


ukqIH YÍrfha yg .kakd ish¨‍u ms<sld iqjh

mdkSh ms<sld ff;,h úYañ; m%;sldrhls

ALL CANCER TREATMENT CENTRE ish¨u jl=.vq frda. i|yd

m%fïy úoajxYkS ff;,h ysfia ms<sld" fud<fha f,a leá ysrùu" fn,a," W.=r" uqLh" .,kd,h" iqiqïkdj" fmKy,a," wdudYh" wlaudj" hlD;h" ms<dj" ms;a;dYh" fm!reI .%kaÓ;sh" wfOdaud¾.h" N.kaord" uydka;%h" fldÿwegfm<" jl=.vq yd f,a ms<sld" wiaÓ ms<sld" udxY ms<sld" .eíf., ms<sld" *hsírhsâ" ,shqflañhd wd§ ishÆu ms<sld me;sÍu kj;d iykh ,nd fohs' ngysr m%;sldr ,nñka isák ´kEu ms<sld frda.sfhl=g o mdúÉÑ l<yels jk mßÈ foaYSh YdL idruh T!IO ixfhda. lr ms<sfh, lrk w;aÿgq ÈjHuh T!IOhls' wjqreÿ 40l w;aoelSï yd m<mqreoao wkqj ksmojd we;' Wfoa iji fïi yeÈ 1 ne.ska mdkh lsßu wjYH fõ' foaYSh ms<sld ffjoH uOHia:dkh

wdhq¾fõo ffjoHdpdhH_ ta'ta iqu;smd, lS¾;s Y%S foaYnkaÿ fjoHdNsudks bkaÈhd isoaOd¾fõo" iïudk,dNS" idu úksiqre ^lE.,a, wêlrK l,dmh&" wdhq¾fõo YsfrdauŒ" mKaä; ^iïudk,dNS&" mßirfõ§

fn,sfldgqj wrkaor" wgd, ^.,s.uqj - wúiaidfõ,a, mdr&

T.P. 072 4282 140 / 071 888 9635




Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.