Enter 1 - Basismodule 4 - Een snelle make-over proefexemplaar - inkijk methode
Iedereen maakt wel eens een tekst op. Een tekst met een mooie opmaak heeft een betere uitstraling en leest vlotter. Met een tekstverwerker kun je teksten heel snel een opmaak geven.
WAT JE LEERT IN DEZE MODULE
Wat een tekstverwerker is
• De werkomgeving van Microsoft Word
• Tips om een tekst leesbaarder te maken
Een nieuw document maken
Een bestand openen
• Wat een sjabloon is
• Een sjabloon gebruiken
Een bestand opslaan
Een bestand afdrukken
• Help gebruiken
• Navigeren doorheen een tekst
De spatieregels bij de leestekens
De notatie van getallen, data, tijd, valuta en telefoonnummers
• De verschillende tekstentiteiten
Een tekstentiteit selecteren
Scheidingstekens tussen tekstentiteiten
• Wat stijlen zijn
• Stijlen instellen
Wat een pdf is
Hoe je een pdf maakt
MEDIAWIJSHEID
Ecologisch afdrukken
Samen zetten we ons in voor het klimaat. We willen duurzaam leven daarom beperken we het printen. Druk je document niet altijd af, maar maak er een pdf-bestand van. Overal leesbaar, de lay-out blijft behouden en vooral goed voor het milieu.
INFORMATICATAAL
Snelmenu
• Werkbalk Snelle toegang
• Miniwerkbalk Schuifbalk Documentweergave
• In- en uitzoomen
• Liniaal Backstage Bestand nieuw
• Bestand openen
• Bestand opslaan Bestand afdrukken Afdrukvoorbeeld
• Navigeren
• Toetsen
› Page Up, Page Down
› Ctrl, Shift
› Home, End
• Scrollen Tekstdelen
› teken, woord, regel, zin, alinea, pagina
• Selecteren, selectie
• Stijl
Thema
Opmaak
• Sjabloon
• Pdf
In- en uitzoomen op een tablet of smartphone
Omcirkel de vingerbeweging die je gebruikt om in te zoomen op een Word-document met een tablet of smartphone.
Welk programma of app gebruik jij om teksten (op) te maken met een pc, laptop, tablet of smartphone?
Hier zie je een krant van vroeger en nu. Kruis de krant aan die het best leesbaar is.
1 DE BACKSTAGE
Wil je een nieuw bestand maken, een bestand openen, opslaan of afdrukken?
Dan moet je naar de backstage van Word op tabblad Bestand
Je komt op de Backstage-weergave van Word. Afhankelijk van jouw Word-versie kan dit er een beetje anders uitzien.
Nieuw bestand
Om een nieuw bestand te maken, start je met een leeg document. Dit kan op twee manieren.
Ben je al aan de slag in Word en wil je starten met een nieuw document?
Volg de instructies:
Open een leeg document en typ de volgende tekst in: = rand(20). Druk op Wat is de eerste zin van de tekst? Vul in.
Sjablonen
gebruiken
Je kunt ook met een sjabloon starten als basis voor een nieuw document. Zo beschikt Word over verschillende sjablonen. Een sjabloon is een document met een voorbeeldopmaak en soms ook voorbeeldtekst. Je kunt ook een eigen sjabloon maken voor bijvoorbeeld al je schoolopdrachten. In een leeg document maak je een document met een bepaalde opmaak zoals een logo, kleuren en lettertypes die verbonden zijn aan je school. Je slaat dit document op als sjabloon en dit bestand kun je later gebruiken als basis voor al je schooltaken.
Volg de instructies:
1 BESTAND
2 NIEUW
3 Kies een sjabloon uit de verschillende categorieën.
4 Selecteer het gekozen sjabloon.
5 MAKEN Waar nodig vul je de tekstvakken aan en vervang je de bestaande tekst door eigen tekst.
Merk op dat er ‘Document…’ staat in de titelbalk en niet de naam van het gekozen sjabloon. Je hebt eigenlijk een nieuw document geopend op basis van een sjabloon in Word.
TIP Je kunt een sjabloon ook openen door op de naam te 2 in de Verkenner. Een sjabloon heeft extensie .dotx.
Bestand opslaan
Wanneer je een mooie tekst hebt gemaakt, dan wil je die bewaren Denk eraan om niet enkel op het einde maar ook tussendoor regelmatig te bewaren, dan raak je zeker niets kwijt.
Als je met een nieuw document begint, bewaar dit direct onder een zinvolle naam en op een logische plaats.
Opslaan als - Kopie opslaan
Je kiest voor:
- Opslaan als, wanneer je het document maakt en het document nog geen naam heeft.
- Kopie opslaan, wanneer je het document wilt bewaren op een nieuw plaats of met een andere naam.
Volg de instructies:
1 BESTAND
2 OPSLAAN ALS , werk je in de cloud dan klik je op Kopie opslaan.
3 BLADEREN
4 Selecteer de juiste map en geef het document een goede naam.
5 OPSLAAN
TIP Werk je met Microsoft 365 of Word online en staat het document op OneDrive, dan kun je instellen dat het automatisch wordt bewaard. Wil je het origineel document behouden? Vergeet dan niet om je document onder een andere naam te bewaren vooraleer je wijzigingen aanbrengt.
Opslaan
Je kiest voor Opslaan:
- Wanneer het document al een naam heeft.
- Wanneer je wijzigingen in het document hebt aangebracht en die wilt bewaren.
Werk je in de cloud? Dan zal het document automatisch bewaren! Je hebt dan geen optie opslaan. Je kan dit zien in de werkbalk Snelle toegang.
Volg de instructies:
Bewaar tijdens het werken regelmatig de wijzigingen door op in de werkbalk Snelle toegang te klikken.
Bij het sluiten van je bestand, vraagt het programma automatisch of je de wijzigingen wilt opslaan. Vergeet dit niet te doen!
2 NAVIGEREN DOORHEEN
EEN TEKST
Om vlot door een document te bewegen, moet je enkele toetsen en navigatiemogelijkheden kennen.
Navigeren met de toetsen
Gebruik de pijltjes- of cursortoetsen om stap voor stap door een document te navigeren.
Wil je snel door een document navigeren? Gebruik dan de volgende toetsen.
vorige pagina
volgende pagina
begin van de regel
einde van de regel
begin van de tekst + + einde van de tekst
Navigeren met de vingers
Navigeren in een tekst met je tablet of smartphone is heel eenvoudig.
Omcirkel de juiste vingerbeweging om te navigeren in een tekst met een tablet of smartphone.
Navigeren met de muis
in de tekst om de cursor op de juiste positie te plaatsen.
2 op een lege plaats om de cursor op een nieuwe positie in een lege ruimte te plaatsen.
Gebruik het wieltje van de muis om door de tekst te scrollen. Zo beweeg je de tekst naar boven of beneden.
Statusbalk
Als je in de statusbalk op het aantal woorden klikt, krijg je dit overzicht.
Sleep het schuifblok omhoog of omlaag om doorheen je tekst te bewegen.
Klik in de schuifbalk voor of na het schuifblok om één scherm omhoog of omlaag te gaan.
Zoom in en uit in je document.
TIP 2 op een lege plaats om de cursor op een nieuwe positie in een lege ruimte te plaatsen.
De statusbalk geeft informatie over je document.
Open opgSocialeMedia en beantwoord de onderstaande vragen. Vul aan.
Op welke pagina ben je?
Hoeveel pagina’s bevat het document?
Hoeveel woorden bevat het document?
In welke taal staat het document?
3 DE REGELS VAN DE KUNST
In de maatschappij worden heel veel afspraken gemaakt: op school, in de sportclub, thuis ... Voor het schrijven van teksten met de computer gelden er ook afspraken. Dat gaat over het aantal spaties dat je bv. voor of na een leesteken zet of hoe je een datum juist schrijft. Hieronder vind je de afspraken die algemeen gelden.
Leestekens
Leesteken Regel
Voorbeeld . : , ; ! ? - geen spatie voor het leesteken - een spatie na het leesteken
( [ “ ‘ - een spatie voor het leesteken - geen spatie na het leesteken
“Hoi, hoe gaat het?”, roep ik. Zij antwoorden in koor: “Super!” - een spatie voor het leesteken - een spatie na het leesteken
Vlug naar de winkel. Het is Valentijn! Maar wie zie ik … Jasper en Sien (de vrienden van mijn zus).
) ] ” ’ - geen spatie voor het leesteken. - een spatie na het leesteken
Getallen, data, tijd, valuta en telefoonnummers
Getallen 152 578,00 of 56 254 of 151,7
Datum 2023-12-31 of 31 december 2023
Tijd 16 uur of 16.45 uur of 16 u. of 16.45 u. of 16:00 of 16:45
Valuta € 100 of € 100,50 of 256,75 EUR Werk je met cijfers na de komma? Gebruik dan altijd 2 cijfers na de komma.
Telefoonnummer 09 256 35 63 of 0496 26 53 84
4 DELEN VAN EEN TEKST HERKENNEN EN
SELECTEREN
8 > 9
Om vlot met een tekstverwerker te kunnen werken, moet je de verschillende delen van een tekst herkennen en selecteren. Het basiselement van een tekst is één teken zoals een letter of een cijfer. Meerdere tekens worden samengevoegd tot woorden, zinnen, regels en alinea’s.
Hieronder worden de verschillende tekstonderdelen benoemd en uitgelegd. Je kunt ze terugvinden in de tekst hieronder aan de hand van de kleuren in de piramide.
Wanneer de printer een nieuw blad neemt
Een tekstblok afgesloten met entertoets
Een reeks woorden afgesloten met een punt
Een lijn op een tekstscherm
Een groep letters die samen een betekenis hebben
Het kleinste element van een tekst: een spatie, een letter, een cijfer of een leesteken
Blogs
Een blog is een website waar je op een simpele manier informatie kan delen. Bloggen kan met tekst, foto’s, filmpjes. Wat je maar wil. Het zijn een soort online dagboeken of columns, meestal over een specifiek thema of onderwerp zoals beauty, mode, boeken, gamen, klimaat of gewoon wat jou elke dag bezighoudt. Iedereen kan deze volgen en lezers kunnen ook reageren. Een videoblog noemt een vlog.
Voorbeeld: blog: Wat de jeugd denkt, vlogs: StukTV, OnneDi
Microblogs
Via een microblog kan je heel kort je mening of boodschap kwijt, soms in een beperkt aantal tekens. Het enige wat je hoeft te doen, is je registreren en je kan beginnen. Je kan anderen ook volgen, zodat je hun berichten te zien krijgt. Een andere manier om content te vinden, is op basis van trefwoord of hashtag (herkenbaar door het ‘hekje’: #). Om berichten te zien, moet je je vaak registreren.
Voorbeeld: Twitter, Tumblr
TIP
Om makkelijk de verschillende alinea’s in een tekst te onderscheiden, je op in het lint op het tabblad Start bij de groep Alinea
spatie
nieuwe regel
nieuwe alinea
nieuwe pagina
Gebruik deze toetscombinaties om het volgende te starten:
- een nieuwe regel in een alinea: +
- een nieuwe alinea:
- een nieuwe pagina: +
2 3
Tekst selecteren met de muis
- Een teken of meerdere tekens: over het teken of de tekens
- Een woord: 2 op het woord
- Een regel: in de linkermarge
- Een alinea: 2 in de linkermarge
- De volledige tekst of pagina: 3 in de linkermarge of de sneltoets +
Blogs
Een blog is een website waar je op een simpele manier informatie kan delen. Bloggen kan met tekst, foto’s, filmpjes. Wat je maar wil. Het zijn een soort online dagboeken of columns, meestal over een specifiek thema of onderwerp zoals beauty, mode, boeken, gamen, klimaat of gewoon wat jou elke dag bezighoudt. Iedereen kan deze volgen en lezers kunnen ook reageren. Een videoblog noemt een vlog.
Voorbeeld: blog: Wat de jeugd denkt, vlogs: StukTV, OnneDi
Microblogs
Via een microblog kan je heel kort je mening of boodschap kwijt, soms in een beperkt aantal tekens. Het enige wat je hoeft te doen, is je registreren en je kan beginnen. Je kan anderen ook volgen, zodat je hun berichten te zien krijgt. Een andere manier om content te vinden, is op basis van trefwoord of hashtag (herkenbaar door het ‘hekje’: #). Om berichten te zien, moet je je vaak registreren.
Voorbeeld: Twitter, Tumblr
Open opgSocialeMedia en breng de onderstaande stijlen in de tekst aan.
Bewaar het document: oplSocialeMedia
Ben je niet tevreden met de opmaak van je stijl?
1 in het lint op het tabblad Ontwerpen in de groep Documentopmaak
2 Kies een andere opmaak.
Je tekst ziet er meteen helemaal anders uit.
OEFENINGEN
Moeilijkheidsgraad van een oefening
Makkelijk Gemiddeld Moeilijk
Het Enter sjabloon (zie p. 8 t.e.m. 14)
Voor het maken van huiswerk en oefeningen kun je een sjabloon gebruiken.
Misschien beschikt jouw school al over een eigen sjabloon.
Enter sjabloon
Maak een nieuw document op basis van dit sjabloon.
Klik in de verschillende vakken en vul deze in met je gegevens.
Bewaar je document: oplSjabloon
Nederlands graag! (zie p. 16 en 17)
Veel computertermen zijn Engelse termen. Toch bestaat er voor elke term een goed Nederlands woord.
opgSynoniemen
Vervang de geselecteerde Engelste termen door een Nederlands woord. Vul de tabel in.
Ken je nog veelgebruikte Engelse termen? Voeg ze toe aan je document. Bewaar je document: oplSynoniemen
Zinnen Nederlands woord
De cartridge van mijn printer is leeg. Ik moet dringend een nieuwe kopen. >
Plots kwam er een error op het scherm! Wat nu gedaan? >
Op veel websites kun je het onderdeel Frequently Asked Questions terugvinden. >
De harddisk van mijn computer is 1 TB groot. Hierop staan al mijn documenten netjes gegroepeerd in mappen. Zorg steeds dat je een kopie hebt van je gegevens!
Deze monitor toont niet de juiste kleuren. >
Na vijf minuten start een prachtige screensaver. Die toont dan de foto’s van onze laatste vakantie. >
In de attachment stond een mooie foto. >
Druk in het dialoogvenster op Cancel >
Ik maak geen fouten (zie p. 18 en 19)
Dit is een verhaal over een jongen die dolgraag een koersfiets wil. Spijtig genoeg zijn de regels van de kunst niet altijd gevolgd.
opgSinterklaas
Open het document en verbeter de fouten. Bewaar je document: oplSinterklaas
STUDIEWIJZER
Ik heb de leerstof onder de knie
Ik twijfel nog vaak.
Ik maak nog fouten
Ik begrijp wat een tekstverwerker is.
Ik weet hoe ik een tekst leesbaarder kan maken.
Ik ken de onderdelen van het Word venster.
Ik kan een nieuw document maken.
Ik kan een Word-bestand openen.
Ik begrijp wat een sjabloon is.
Ik kan een document afdrukken.
Ik kan navigeren doorheen een tekst.
Ik ken de spatieregels.
Ik weet hoe ik getallen, data, tijd, valuta en telefoonnummers moet schrijven.
Ik ken de verschillende tekstdelen.
Ik kan tekstdelen selecteren.
Ik kan een nieuw tekstdeel starten.
Ik begrijp wat een stijl is.
Ik kan een stijl toepassen.
Ik begrijp het nut van een pdf.
Ik kan een pdf maken.
Ieder document in pdf
Een webpagina, een presentatie, een grafiek … Elk document kun je ‘afdrukken’ in pdf. Je printer zal dan geen document afdrukken, maar een pdf-document aanmaken. Je kunt het pdf-bestand bewaren bij je documenten.
In elke toepassing kun je afdrukken.
• Ga naar het menu Afdrukken Selecteer een pdf-printer Druk op Afdrukken.
Bepaal waar je je documenten wilt bewaren. Geef je ‘afdruk’ een goede naam.
Hoeveel ‘papier’ kan je op een harde schijf van 1TB bewaren?
Een Word-document van 1500 pagina’s
Dit zijn in totaal pakken papier van 500 pagina’s.
Op een schijf van 1 TB kan je ongeveer pagina’s plaatsen.
Colofon
Auteur Guy Steppe
Eerste editie
Bestelnummer 90 809 0208 (module 4 van 4)
ISBN 978 90 4865 156 6
KB D/2025/0147/089
NUR 126 - Thema YPMT6
Design en lay-out die Keure Verantwoordelijke uitgever die Keure, Kleine Pathoekeweg 3, 8000 Brugge
Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No parts of this book may be reproduced in any form by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher. De uitgever heeft naar best vermogen getracht de publicatierechten volgens de wettelijke bepalingen te regelen. Zij die niettemin menen nog aanspraken te kunnen doen gelden, kunnen dat aan de uitgever kenbaar maken.
Die Keure wil het milieu beschermen. Daarom kiezen wij bewust voor papier dat het keurmerk van de Forest Stewardship Council® (FSC®) draagt.
Dit product is gemaakt van materiaal afkomstig uit goed beheerde, FSC®-gecertificeerde bossen en andere gecontroleerde bronnen.
