Internationalisering
november 2019
Gamze Kareloglu is 20 jaar oud, volgt de opleiding Juridische Beroepen op het Summa College in Eindhoven en is algemeen bestuurslid van de Jongerenorganisatie Beroepsonderwijs (JOB). Een jonge vrouw die weet wat ze wil: doorstuderen, maatschappelijk betrokken zijn en kansengelijkheid nastreven voor alle studenten.
In een globaliserende wereld groeit het belang van interculturele competenties, bijvoorbeeld culturele veerkracht. Het is belangrijk dat je leert omgaan met moeilijkheden die kunnen ontstaan bij ontmoetingen tussen mensen uit verschillende culturen. Gamze had hier ervaring mee tijdens een stage. ‘Mijn begeleidster sprak heel negatief over buitenlanders in “haar” land. Ze zei het nooit direct tegen mij, maar ik voelde me wel aangesproken.’ Gamzes ouders zijn in Turkije geboren en kwamen
eldklasse? van internationalisering in het mbo is. Verschillende personen vertellen wat de betekenis van internationalisering is voor hun leven, school en werk. Maak alvast kennis met Gamze (student), Saïd (docent), Margo (opleidingsdirecteur) en Leo (retail expert). En volg ze binnenkort op www.nuffic.nl/ actueel.
7
De kracht van diversiteit naar Nederland, waar Gamze geboren is. ‘Deze ervaring heeft me sterker gemaakt. Hoe één persoon naar mij of mijn cultuur kijkt, zegt niets over hoe de maatschappij naar mij kijkt.’ Inzicht in kansen(on)gelijkheid
Als lid van de studentenraad kreeg Gamze de kans om deel te nemen aan de Gelijke Kansenmiddag van JOB, de organisatie die mbo-studenten een stem geeft in het onderwijs. Doel van de middag was betrokkenen van het mbo ervan bewust maken dat er nog steeds studenten zijn die ongelijk behandeld worden. Door deze middag zag ze in hoezeer ongelijkheid in het onderwijs en op de stagemarkt speelt. ‘De mensen van JOB lieten zien dat studenten echt iets kunnen betekenen op het gebied van kansengelijkheid. Ik voelde me erg verbonden met dit thema en wist meteen dat ik daar iets mee wilde doen.’ Gamze besloot om bestuurslid van JOB te worden. ‘Ik werk nu actief mee aan initiatieven die bijdragen aan kansengelijkheid in het mbo.’ Diversiteit als verrijking
‘Zolang mensen respectvol met anderen omgaan, kan ik met iedereen overweg, ongeacht zijn achtergrond of politieke voorkeur. Misschien zijn mijn interculturele competenties door mijn multiculturele achtergrond sterker ontwikkeld dan die van een gemiddelde leef-
tijdsgenoot.’ Voor Gamze is haar Turks-culturele achtergrond inmiddels een verrijking. Ze heeft bijvoorbeeld geleerd om vanuit verschillende perspectieven naar maatschappelijke thema’s te kijken. ‘Kijkend door een islamitische bril zou ik bijvoorbeeld tegen abortus moeten zijn, maar wettelijk, los van mijn godsdienst, probeer ik vanuit verschillende perspectieven naar deze kwestie te kijken. Ik ben ook een vrouw en het is ook een vrouwenrecht.’ Gamze zou graag zien dat er binnen het mbo meer aandacht komt voor dergelijke discussies. Door meer debatten te organiseren bijvoorbeeld. ‘We moeten het samen uitzoeken in deze wereld. Laten we met elkaar in gesprek gaan en inzichten delen.’ Gamze wil graag internationale ervaring opdoen. Daarom volgt ze het keuzevak ‘Internationalisering en internationaal recht’, waarvoor ze binnenkort naar Brussel gaat. Ook heeft ze zich opgegeven voor een bezoek aan de rechtbank van Londen. ‘Superleuk en inspirerend om op deze manier over de grens te kijken.’ Verder volgt ze onder andere lessen over internationale verdragen, de Europese Unie en de bevoegdheden van een rechter in verschillende landen. Er worden op het Summa College bovendien regelmatig gastcolleges gegeven door bijvoorbeeld expats of advocaten gespecialiseerd in internationaal recht.
Belangen behartigen
Na haar opleiding Juridische Beroepen gaat Gamze doorstuderen. Eerst het hbo, om van daaruit door te stromen naar de universiteit. ‘Ik wilde altijd advocaat worden, maar inmiddels overweeg ik bestuurskunde of een meer maatschappelijke opleiding. Ik wil belangen van mensen behartigen en dat kan op meerdere manieren. Ik hoop later in ieder geval te mogen werken op een werkplek waarin ik een positieve bijdrage kan leveren aan de maatschappij, waar veel vertrouwen is, en diversiteit.’
Veel leesplezier! Afra Verkerk, Teamleider mbo Nuffic
Op www.nuffic.nl/mbo vind je allerlei informatie over internationaliseringsactiviteiten in de eigen omgeving en in het buitenland, subsidies en de trainingen van de Nuffic Academy.
Internationale ervaring maakt kritische denkers en doeners Margo Koopman is directeur van het MBO College voor Mens & Maatschappij (ROC van Twente) en een actieve ambassadeur van internationalisering in het onderwijs. ‘Je kijkt letterlijk en figuurlijk over de grens en dat helpt om je eigen referentiekader te relativeren. Zo’n ervaring gun ik alle studenten op weg naar volwassenheid.’
Margo trok zelf al jong de wereld over. ‘Het heeft mij voor een groot deel gevormd. Reizen leidt tot nieuwe inzichten, het maakt je sterker en sneller volwassen.’ Als directeur zet ze zich in om internationalisering stevig op de kaart te zetten. Bij welzijnsopleidingen liggen buitenlandse stages of internationaliseringsactiviteiten in eigen land niet direct voor de hand. Terwijl het ook daar veel kan brengen. ‘In onze beroepen staat samenwerken centraal. Bij internationale activiteiten leer je je aanpassen aan andere manieren van denken en andere culturen. Je aanpassingsvermogen ontwikkelen is van essentieel belang om goed samen te kunnen werken.’ Kritische denkers en doeners
Mbo-scholen hebben de wettelijke opdracht om studenten op te leiden tot goede beroepsbeoefenaars en tot kritische denkers en doeners en ze voor te bereiden op een eventuele
vervolgopleiding. Die tweede opdracht vindt Margo misschien nog wel het belangrijkste. ‘Daar ligt onze taak. Internationalisering speelt hierin een grote rol. We willen bij ROC van Twente dat alle studenten, ongeacht opleiding en sociale achtergrond, kennismaken met internationalisering en culturele diversiteit.’
zich buigen over dit soort vraagstukken is leerzaam en innovatief. Het inspireert, je nieuwsgierigheid wordt aangewakkerd en je gaat de verbinding aan met mensen uit verschillende culturen. Dat vraagt om een ondernemende houding’. Internationalisering at home
Internationalisering integreren in onderwijs
Begin dit jaar maakte Margo formatie en budget vrij om internationalisering verder in het onderwijs te integreren en stelde ze twee internationaliseringscoördinatoren aan. ‘Als ik van mensen verlang dat zij over grenzen kijken, moet ik dat ook mogelijk maken.’ Margo ziet ook hoe belangrijk het is om ambassadeurs te vinden die het beleid tot leven brengen en studenten en collega’s weten te enthousiasmeren ‘Ik betrek altijd zo veel mogelijk mensen bij internationale activiteiten. Docenten en studenten die internationale ervaring opdoen, krijgen een stevig podium voor hun verhaal.’ Leerzame ervaringen en inzichten
Dit jaar ging Margo samen met een collega Pedagogisch Werk voor een werkbezoek naar Zuid-Afrika. Dit land bleek een erg leerzame omgeving te bieden. Margo: ‘Je komt in een totaal andere omgeving en loopt tegen andere problematiek aan. Meer dan de helft van de jongeren is werkloos. In de “townships”, hebben kinderen slecht toegang tot onderwijs. Een internationale uitwisseling van medewerkers en studenten die praktijkervaring opdoen en
Margo ontvangt ook graag internationale studenten op haar school om hen kennis te laten maken met het Nederlandse systeem én om Nederlandse studenten ‘internationalisering at home’ mee te geven. ‘Studenten praten met elkaar in een andere taal, wisselen inhoudelijke kennis over het vak uit en leren elkaars cultuur kennen. Ook op deze manier integreer je internationalisering in het onderwijs en zo kan iedereen internationale ervaring opdoen.’ Goede afspraken maken
Kun je eigenlijk wel twee weken naar het buitenland midden in het schooljaar? Deze vraag raakt volgens Margo precies datgene waarmee het onderwijs nu volop bezig is. ‘Maatwerk. Modulair opleiden. Het kan niet meer zo zijn dat de student of docent niet naar het buitenland kan omdat het even niet in ons programma past.’ Margo ziet hier ook een verantwoordelijkheid voor de student zelf. ‘Wíj maken het mogelijk dat jíj een bijzondere internationale ervaring op gaat doen. Dan moet jij ons vertellen wat je eraan gaat doen om de weken op te vangen of in te halen. Een mooie uitdaging voor docent en student.’