Rebel without a pose #15
Maart – April – Mei 2024
Seizoen 23 | 24 — Verschijnt 4x per jaar — Afgiftekantoor: Gent X — Erkenningsnummer: P608171
Sean Shibe: bescheiden als mens, revolutionair als artiest
inhoud
04
Kort Vooraan
06
‘Oude muziek maakt je high’ Lieve Blancquaert & Barbora Kabátková
10
Rebel without a pose Sean Shibe: even bescheiden als revolutionair
12
Terugblik De Bijloke in beeld
14
‘Die pianist is een acrobaat!’ Voor en na: met een leek naar een klassiek concert
16
Kleine kroniek van de stem VOX Festival eert de stem in al haar gedaantes
20
De stad van duizend-en-één geuren Cappella Amsterdam presenteert ‘Aleppo’
22
Agenda Maart - april - mei - juni
Dit magazine gratis bij je thuis? Schrijf je in via www.bijloke.be/inschrijven
Tickets & info Ticketbalie Colofon
2
Honger naar meer verhalen en video’s? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en kijk op www.bijloke.be/verhalen
Volg je onze social media al? @debijloke FACEBOOK facebook.com/debijloke
bijloke.be | 09 323 61 00 | Godshuizenlaan 2, 9000 Gent Di tot en met vr 13:00-17:00 | Bij concerten: 1 uur voor het concert Coördinatie & eindredactie Maarten Byttebier Vormgeving Taisia Migova Tekst Maarten Byttebier, Elisabeth De Loore, Sofie Taes, Bart T’Jampens, Bram Van Haelter Beeld Iga Gozdowska (cover), Wolf Byttebier, Björn Comhaire, Christ Coquyt, KREW Collective, Jelle Lapere, Simon van Boxtel, Pascal Van Hoorebeke Druk Graphius Adverteren? maarten.byttebier@debijloke.be Verantwoordelijke uitgever Geert Riem
voorwoord
“Hi, how y’all doin’?” Het kan inbeelding zijn, maar we voelden precies een golfje van ongemakkelijk geschuifel de luxueuze zeteltjes in onze magistrale Concertzaal overspoelen. Makaya McCraven plakte nog net geen “yo!” achter de spontane openingszin waarmee hij gezwind achter de drums ging zitten. De toon was gezet. Maar nog niet helemaal. Twee nummers verder vroeg ons gezelschap even opgewonden als voorzichtig “of ik hier op mijn vingers mag fluiten”. Nog voor we konden antwoorden, waren enkele andere enthousiastelingen hem al voor. Dat krijg je dan als je een Amerikaanse ‘beat scientist’ uitnodigt die zich – net als ons gezelschap – even goed thuis voelt in rockzalen en jazztempels als op de hiphoppodia van zomerfestivals. Diversiteit en laagdrempeligheid, op het podium en in de zaal, kennen vele vormen. Ook als Gentse scholen op bezoek komen, gaat het er doorgaans iets wilder aan toe in de oudste concertzaal ter wereld. Of neem de baby’s en peuters die zich laten verwonderen door ‘Ark ahoi!’ van Klankennest. Hoe schoon is het niet om klassiek, jazz en nieuwe muziek te presenteren aan een publiek dat breder is dan de al overtuigde ‘usual suspects’. Op Bijloke Wonderland geniet je van gratis zomerse concerten in onze binnentuin – en ja, daar zit al eens een blokfluit-ensemble bij dat 20e-eeuwse partituren op de pupiter legt. Zo ver als Ear To The Ground muzikaal buiten de lijntjes kleurt, zo toegankelijk en sfeervol is de setting van ons tweejaarlijkse festival. En de nieuwe Bijloke
Music Club maakt van ons gezellige Café een volwaardige speelplek voor talent van vandaag en morgen. Met ‘Aleppo’ (blz. 20) brengen uit Syrië gevluchte musici binnenkort een grenzeloos concert in de Concertzaal. En bij ‘Teenage Lontano’ brachten anderstalige jongeren uit een Gentse school een voorstelling in een oude tennishal. We werken er met zijn allen hard aan om de drempel van ons mooie muziekcentrum zo laag mogelijk te houden en van diversiteit een punt te maken. Collega Liesbeth Peelman is er als programmator jong publiek & sociale projecten zelfs elke dag mee bezig. Het resultaat? Ons aantal bezoekers dat een kaartje kocht tegen kansentarief (met de Uitpas) is in 2023 met 57 procent gestegen tegenover 2022. Natuurlijk kan het nog beter. En uiteraard verdient dat nog geen staande ovatie met enthousiast gefluit op de vingers. Maar een aanmoedigend schouderklopje dat we op goede weg zijn: dat zien we er wél in. En dat is ook al heel wat. Het Bijloke-team
PS: Wil je onze jongerenwerking graag steunen, kijk dan op www.bijloke.be/steun
3
kort
‘Hi, how y’all doin’?’ Jazzdrummer Makaya McCraven maakt zijn entree op het podium van De Bijloke – en verraadt daarmee ineens zijn roots in de hiphop (op 15.11.2023)
Afscheid van (ere)voorzitter
Frans Verheeke
Op de valreep van 2023 moesten we afscheid nemen van Frans Verheeke (89), jarenlang voorzitter van Muziekcentrum De Bijloke. ‘Nie neute, nie pleuje’: het was de slogan waarmee hij KAA Gent van het faillissement redde en die ook zijn engagement als CVP-politicus typeert. Ook voor de christelijke arbeidersbeweging en ‘zijn’ VDK Bank was hij een belangrijk figuur. Midden jaren tachtig was hij de Gentse schepen van Haven en Economie en in de jaren negentig richtte hij de Hogeschool Gent op. Wij herinneren hem vooral als een bijzonder gemotiveerde en gewaardeerde voorzitter van Muziekcentrum De Bijloke. Hij maakte meer dan 25 jaar deel uit van ons bestuur en was voorzitter van 2009 tot 2021. Daarna bleef hij erevoorzitter, tot hij op 30 december 2023 overleed. Het Bijloke-team wenst de familie van Frans Verheeke alle sterkte.
Nieuw: beluister onze podcasts Hoe bereidt pianiste Saskia Giorgini zich voor op haar concert? Heeft violiste Bomsori Kim eigenlijk nog stress, vlak voor de gong het publiek de zaal in wenkt? In de nieuwe podcast 'Vlak voor de gong' babbelen we een kwartiertje over de pre-concertrituelen van onze artiesten terwijl de klok genadeloos verder tikt richting concert. Ook met Astrig Siranossian, Stefaan De Winter en Makaya McCraven zijn er al interviews te beluisteren via je favoriete podcast-kanaal en op www.bijloke.be/podcast
4
Seizoenspresentatie en start verkoop seizoen 24 | 25
Word Vriend van Muziekcentrum De Bijloke en krijg voorrang bij de abonnementenverkoop voor seizoen 24 | 25! Vriend worden kan vanaf 24 april via www.bijloke.be/vriend
Woensdag 15 mei feestelijke seizoenspresentatie met Arod Quartet en Anneleen Lenaerts Zaterdag 18 mei start verkoop abonnementen Vrienden online Dinsdag 21 mei start verkoop abonnementen Vrienden op afspraak Zaterdag 25 mei start verkoop abonnementen online Dinsdag 28 mei start verkoop abonnementen op afspraak Zaterdag 8 juni start verkoop losse tickets online
57% meer tickets aan kansentarief Vorig jaar verkochten we 1.334 tickets aan Uitpas-kansentarief. Dat is een stijging met 57% ten opzichte van 2022. Ook onze jongerentickets gingen in stijgende lijn: van 9.551 in 2022 naar 11.402 in 2023, of een stijging van een dikke 19%.
Uitpas
Jongeren
Bijloke
Music
Club
Nieuwe namen voor
de Bijloke Music Club
2022: 851 bezoekers
2022: 9.551 bezoekers
2023: 1.334 bezoekers
2023: 11.402 bezoekers
Met ODIL & An Pierlé, Ping O.D. en het uitverkochte concert van GingerBlackGinger bewees ons Café zich als een ideale extra plek voor liveshows: de nieuwe Bijloke Music Club is een schot in de roos. Intussen werden nieuwe namen aangekondigd: Alexander Hawkins Trio (di 12.03), FUR (vr 26.04) en Revue Blanche & Katharina Smets (wo 29.05). Rep je voor tickets naar www.bijloke.be/musicclub
5
Lieve Blancquaert & Barbora Kabátková
‘Oude muziek maakt je high’
6
interview Oude muziek en verhalen van nu, past dat een beetje samen? Zeker wel, vinden fotografe Lieve Blancquaert en sopraan Barbora Kabátková (Tiburtina Ensemble). De voorstelling ‘Zie een vrouw’ is het liefdeskindje van hun beider passies, en het is feministisch van bij de geboorte. Een gesprek over de Berlijnse Muur, drugs en de Maagd Maria. Bart T’Jampens |
De omhelzing is bijzonder hartelijk, als Lieve Blancquaert (60) en Barbora Kabátková (41) elkaar ontmoeten in een hotellobby in Gent. “So happy to see you”, zegt Blancquaert welgemeend tegen haar Tsjechische partner in crime. We gaan het hebben over ‘Ecce femina’ of ‘Zie een vrouw’, maar eerst moeten ze bijpraten. Kabátková – de artistiek leidster van Tiburtina Ensemble die geregeld zingt bij Collegium Vocale Gent – heeft net een opname achter de rug. “Very busy times”, zucht ze. Blancquaert – de Gentse die de wereld rondreist als geëngageerd fotografe en tv-maakster – herkent het. “Het stopt nooit”, zegt ze. “Until we die.” Geen zorg, de twee bruisen van energie en goesting. “Op een of andere manier voelt dit heel juist aan”, zegt Blancquaert over het project. Een concertzaal is niet haar werkplek van alledag, “maar de sfeer van de verhalen die ik vertel, past heel goed bij dit soort muziek.” Dit is wat ‘Zie een vrouw’ wordt: terwijl Kabátková met haar Tsjechische ensemble Tiburtina oude muziek brengt, toont Blancquaert een selectie foto’s uit haar rijkgevulde archief en vertelt ze er de verhalen rond – met de focus op haar favoriete thema: vrouwen in the circle of life, van geboorte over huwelijk tot de dood. Mogen we ‘Zie een vrouw’ een feministische voorstelling noemen? Blancquaert: “Ja!” Kabátková: “Het hangt ervan af hoe je dat definieert.”
Björn Comhaire
Blancquaert: “Veel mensen zijn bang voor het woord, maar ik niet. Feminisme staat alleen voor gelijke rechten, het gaat niet over mannen haten. Ik hou van mannen!” Oef. Blancquaert: “Natuurlijk. Het woord wordt vaak verkeerd begrepen, maar ik gebruik het nog steeds. Als jij zegt: “ik ben geen feminist”, vraag ik jou: “geef je dan niet om gelijke rechten?” De helft van de wereld bestaat uit mannen, de andere helft uit vrouwen, alle mannen zijn geboren uit vrouwen: wat is het probleem? En toch, maar 10 procent van het wereldwijde inkomen gaat naar vrouwen. We zijn er nog niet. Vrouwen zoals wij, die een stem hebben, moeten die gebruiken. Voor andere vrouwen, maar ook voor mannen: met gelijke rechten is de hele samenleving gelukkiger.” Zal de eeuwige man-vrouw discussie ooit stoppen? Blancquaert: “Ik vrees van niet. Er is vooruitgang, maar dan gaat het weer twee stappen achteruit. (denkt na) Laten we positief zijn. Het zal eindigen, ooit. Ik droom van een wereld waarin er niet langer sprake is van hij of zij. Het zijn interessante tijden, ik kijk positief naar de beweging rond mensen die non-binair of genderfluïde zijn. Waarom zijn mensen zo bang voor verandering? Als iemand beslist dat die een vrouw wil zijn, who cares?”
In een interview op Radio 1 onlangs stelde men je de vraag: “Wie is Lieve Blancquaert?” Je eerste antwoord was: een vrouw. Blancquaert: “Ja, tuurlijk. Maar ik hoop dat op een dag vrouwen als ik niet meer moeten zeggen: “ik ben een vrouw”, maar: “ik ben een mens”. Er verandert veel in deze wereld, maar het gaat niet altijd in de juiste richting. Als je ziet hoe extreemrechts overal opkomt, ook in België, dan jaagt me dat schrik aan. Ik vrees dat vrouwen en meisjes de prijs zullen betalen. Ik ben bezorgd over de komende verkiezingen, het zijn rare tijden.” Kabátková: “Zie ook de situatie in Polen… (dat onder de vorige regering de strengste abortuswetten van Europa invoerde, red.) Er is gelukkig wel wat veranderd nu, maar toen ik onlangs in Warschau was, zag ik hoe bang de progressievere mensen er waren. Al kan het ook keren. In mijn land Tsjechië hadden we ook een populist aan de macht (Andrej Babis, red.), maar nu hebben we weer een meer progressieve leider. Hij mag het puin ruimen.” Blancquaert: “Kijk, zijn we ineens over politiek bezig!” Berlijnse Muur Op YouTube staat een intrigerend filmpje, uit november 1989. De befaamde Russisch-Amerikaanse cellist Mstislav Rostropovitsj speelt een streepje Bach bij de resten van de Berlijnse Muur die net is gevallen. Blancquaert was daarbij. “Ik was als fotografe aan het werk in
7
Stadsmuseum Gent 22.03.2024 ↘ 29.09.2024
www.stamgent.be/ gentsegronden
entse
G
expo
Gronden
advertentie Bijloke.indd 1
Ook wat u niet ziet is vaak van onschatbare waarde. Zoals het juiste woord of een comfortabele stilte. Of één en al oor voor wat gezegd wordt. Ookvoor watde u niet ziet dingen Aandacht grootse is vaak van onschatbare waarde. en voor details die het verschil maken. Zoals het juiste woordu of stilte. Daaraan herkent deeen zielcomfortabele van onze bank. Of één en al oor voor wat gezegd wordt. Aandacht voor de grootse dingen en voor details die het verschil maken. Daaraan herkent u de ziel van onze bank.
Delen Private Bank, trouwe partner van Muziekcentrum de Bijloke Coupure Rechts 102 9000 Gent
17/01/2024 12:57 Delen Private Bank, trouwe partner van Muziekcentrum de Bijloke Coupure Rechts 102 9000 Gent
Oost-Europa. Ik kende Rostropovitsj niet, maar er waren zoveel mensen en camera's rondom hem, dat ik dacht: ik moet gaan luisteren. En dan die muziek, omgeven door stilte, op zo'n uniek moment. Het had iets magisch.” Het was een belangrijk moment in haar leven. “Ik luister nog steeds naar zijn muziek. Toen ik zwanger was van mijn dochter, zette ik soms mijn hoofdtelefoon op mijn buik en liet ik haar Rostropovitsj horen. Al is dat moment natuurlijk niet de enige reden waarom ik van klassiek houd. Polyfonie vind ik het krachtigste: alleen die stemmen, het is heel intens.” Barbora, jij kwam al vroeg in contact met klassieke muziek? Kabátková: “Al van mijn kindertijd. Mijn ouders luisterden naar alle soorten muziek: The Beatles, maar ook klassiek. Ik was acht toen ik piano begon te spelen, en sloot me aan bij het koor in mijn dorp. Daarna deed ik auditie voor een professioneel kinderkoor, en dat was de beste leerschool: je moet al die big stuff zingen met bekende orkesten en dirigenten. Het was later heel natuurlijk voor mij om muziek te studeren, maar hoewel ik nu een professionele zangeres ben, heb ik aan de universiteit nooit zang gevolgd.” “Toen een prof me enkele gregoriaanse gezangen liet bestuderen, was ik meteen verkocht: wow, gewoon stemmen zonder ritme! Ik beluisterde enkele opnames en vond die wel mooi, maar ik miste iets. Ik voelde wel de passie in de muziek zelf, maar niet altijd in de interpretatie van de ensembles. Ik wilde die muziek zelf gaan zingen, om het anders te doen.” Beter? Kabátková: “Op een manier, ja, maar vooral: anders. Je moet iets niet alleen mooi doen klinken, je moet ook echt de tékst brengen. Oude muziek kan meer zijn dan louter iets meditatiefs. Zo koos ik voor ‘Zie een vrouw’ 15e-eeuwse folksongs uit Moravië, in het oosten van Tsjechië. En ik koos ze vanwege de tekst, om wat ze ons vertellen.”
Voor mij voelt oude muziek als een meditatie: je gaat naar de mis zonder naar de kerk te gaan Lieve Blancquaert
Hoe werkten jullie precies aan de voorstelling? Barbora, koos jij de muziek, waar Lieve dan foto's bij zocht, of hoe ging dat? Blancquaert: “Het was samen zoeken. Ik vertelde Barbora bijvoorbeeld een verhaal over meisjes die besneden worden in Afrika…” Kabátková: “… en dat zette mij op het spoor van het concept van maagdelijkheid, de ongerepte ziel van een jong meisje, wat je dan weer kan linken aan de Maagd Maria.” Blancquaert: “Het is verbazend hoeveel verhalen van vandaag terug te vinden zijn in heel oude teksten. Dan besef je dat er niet zoveel veranderd is. We hebben nog steeds dezelfde obsessies, dezelfde kwetsbaarheden. We kunnen smartphones hebben, camera's, welke technologie dan ook, maar diep vanbinnen gaat het altijd over dezelfde thema's: liefde, de dood…” Met welk stuk kwam je uiteindelijk op de proppen, Barbora? Kabátková: “Oh, het was Virgin Mary stuff, maar niet in de sfeer van: ‘O Heilige Maagd’ (lacht). Het ging meer over de gevoelens van zuiverheid in de persoonlijkheid van Maria.” De troost van religie Ja, de voorstelling heeft een religieus kantje. Je zou kunnen zeggen dat de geschiedenis de straat is overgestoken bij het duo Blancquaert-Kabátková: de ene is opgegroeid in een overwegend katholiek Vlaanderen maar noemt zich atheïst, de andere werd geboren in een communistisch land maar is katholiek.
Lieve, jij bent niet gelovig. Hoe kijk jij naar dat religieuze aspect? Blancquaert: “Ik heb geen problemen met religie, alleen met de instituten. Ik vind het zelfs jammer dat ik niet gelovig ben, het kan iets zeer moois zijn. Ik heb over de hele wereld gezien hoeveel troost religie kan bieden, wat een meerwaarde ze kan zijn. Ik hou ook van de rituelen, van hoe mensen samenkomen en verbinding zoeken… Ik ben zeker geen atheïst die cynisch staat tegenover gelovigen, zo’n superieure houding vind ik zeer pretentieus.” Voor jou is het anders, Barbora? Kabátková: “Ik ben gelovig, katholiek. Maar terwijl Lieve zegt dat ze houdt van de samenkomsten, vind ik die ook gevaarlijk. Waar te veel mensen dezelfde overtuiging delen, kan dat snel een radicaal kantje krijgen. Voor mij is het meest religieuze moment als ik op mijn eentje ben.” Barbora, jij werkt heel vaak in België. Vanwaar die connectie? Kabátková: “Ik hou van dit land! Als ik zou moeten verhuizen omdat er iets gebeurt in Tsjechië, dan zou het naar België zijn.” Kan je dat uitleggen zonder de woorden bier, frieten of chocolade te gebruiken? Kabátková: “De mensen zijn geweldig, maar ik hou van de omgeving, de mooie steden ook. En: je hebt hier echt nog een publiek voor oude muziek.” Blancquaert: “Misschien voelen wij hier hoe diep die muziek kan doordringen. Voor mij voelt ze als een meditatie: je gaat naar de mis zonder naar de kerk te gaan. Het doet me zelfs een beetje zweven, het laat me voelen dat het niet over mij gaat, niet over de afwas, niet over de deadlines. Oude muziek maakt je high. Het is bijna een drug.” Zo 28.04 | 15:00 | Concertzaal Rang 1 €38 Rang 2 €34 Zie een vrouw Lieve Blancquaert & Tiburtina Ensemble ZO N DAG M AT I N EE
9
Rebel without a pose Do 18.04 | 20:00 | Concertzaal Rang 1 €38 Rang 2 €34 Terra incognita Sean Shibe & Dunedin Consort M AG I ST R A A L BA RO K
10
profiel
Sean Shibe: even bescheiden als revolutionair Middeleeuwse muziek op elektrische gitaar? Moet kunnen. De concerten van Sean Shibe doen tegelijk de wenkbrauwen fronsen en de mondhoeken naar boven krullen. ‘Ik omarm het verleden, met beide voeten stevig in het heden.’ Bram Van Haelter |
De presentatie van kunstwerken in een passende context: er zijn boeken over vol geschreven. Maar het cureren van muziek is een minder evidente discipline. Toch speelt het een belangrijke rol: met de keuze voor bepaalde stukken en een welgemikte volgorde schept de artiest zijn of haar verhaal. Sean Shibe zal het zelf wellicht niet erkennen – de jongeman blinkt uit in bescheidenheid – maar de Schot is naast een uitstekend gitarist ook een meestercurator. Op zijn soloalbum ‘Lost & Found’ (2022) combineert hij de benedictijnse abdis Hildegard von Bingen met jazz-icoon Chick Corea en dj (tevens kroonprinses-van-Hipsterland) Shiva Feshareki. Shibe verzamelt bijna een volledig millennium aan muzikaal materiaal op een enkel plaatje, maar het werkt wonderwel. Ook zijn concertprogramma’s zijn tegelijk slim doordacht en rebels complexloos. “Het meest uitdagende is het schakelen tussen instrumenten”, zegt Shibe, die zijn akoestische gitaar geregeld inruilt voor een elektrisch exemplaar of een renaissanceluit. “Elk van de instrumenten heeft een eigen speltechniek en klankidioom, die dus een andere benadering van de muzikant vereisen. Het navigeren tussen die muzikale talen moet tijdens een concert erg snel gebeuren: niet eenvoudig.” Daarbij schuwt Shibe de controverse niet: middeleeuwse muziek op de Fender Stratocaster? Moet kunnen! “We willen composities niet afstoffen
Iga Gozdowska
als een grijze bibliothecaris: we willen de muziek écht nieuw leven inblazen. We kunnen klassieke muziek alleen relevant houden als we toestaan dat ze herboren wordt. Het verleden omarmen, met beide voeten stevig in de eigen tijd.” Intuïtie Een uitgekiend programma begint met een uitgebreide muziekbibliotheek, maar de zoektocht naar een verbindend element is de kern van het avontuur. “Ik ben voortdurend bezig met het groeperen en hergroeperen van verschillende stukken waarvan ik denk dat ze op de een of andere manier samen zouden kunnen werken”, zegt Shibe. “Soms zijn thema’s scherp en expliciet, soms is dat minder het geval en zoek je coherentie in uitvoeringspraktijk of sonische relevantie. Het is opwindend om met die beide zaken tegelijk bezig te zijn.” Shibe haalt dus geen genoegen uit het lukraak naast elkaar plaatsen van hitjes. Als een volleerd collagekunstenaar scheurt hij knipsels uit de muziekgeschiedenis en kleeft ze samen tot een nieuw, op zichzelf staand werk. Een zorgvuldig bijeen gekleide sculptuur, voor de looptijd van een uur. “Dat klinkt allemaal erg beredeneerd, maar voor een groot deel volg ik mijn intuïtie. Meestal programmeer ik stukken omdat ik ervan hou, en omdat ik er op die manier een beetje deel van kan uitmaken. Als muzikant streef je altijd betrokkenheid na.”
Onbekend terrein Voor zijn optreden in De Bijloke brengt Shibe Dunedin Consort mee, een veelgeprezen oudemuziekcollectief rond dirigent-organist en klavecimbelspeler John Butt. Zoals het hem betaamt, zorgt Shibe voor een programma dat tegelijk de wenkbrauwen doet fronsen en de mondhoeken naar boven krult. Het concert krijgt de toepasselijke naam ‘Terra incognita’ mee, want de verbinding tussen Schotse barokmuziek en eigentijdse composities is voor de meesten inderdaad nog onbekend terrein. Het hoogtepunt van de avond moet het splinternieuwe concerto van de Canadese Cassandra Miller worden. Daarvoor liet ze Shibe naar verschillende soorten doedelzakmuziek luisteren, die hij vervolgens moest meezingen. Nadien moest hij de opnames van zijn eigen ingezongen stukjes beluisteren, en die opnieuw meezingen. “Het is een spannend stuk geworden, met wortels diep in de Schotse volkscultuur en een sterke praktijkgerichtheid. De opzet klinkt academisch en onduidelijk, maar het resultaat is knap en toegankelijk. Cassandra’s concerto werkt overigens erg goed met de composities die het werk zullen flankeren: die hebben we in onderling overleg bepaald.” ‘Terra incognita’ belooft dus een typische Shibe-avond te worden: een Gesamtkunstwerk met ruimte voor experiment en technisch onnavolgbaar gitaarspel, maar vooral met een flinke portie meesterschap in zijn fris eigenzinnige repertoirekeuze. circle
11
Terugb lik ↑
De notenkraker en ik
‘De notenkraker en ik’ toert de wereld rond in uitverkochte zalen. Ook in Gent werkten de digitale visuals wonderwel in combinatie met de live voorstelling en wist het wintersprookje op muziek van Tsjajkovski twee keer op één dag kinderen en hun ouders te betoveren. 10 dec
KREW Collective
→ 26 nov
ODIL & An Pierlé in de Bijloke Music Club
ODIL & An Pierlé kregen op 26 november de eer onze Bijloke Music Club op gang te trappen. De nieuwe reeks concerten in het Café wordt geapprecieerd: verschillende avonden zijn al uitverkocht. Nieuwe namen kondigen we aan op www.bijloke.be/musicclub. KREW Collective
12
in beeld
← 10 nov
Graindelavoix in de Karmelietenkerk
Op de avond voor Wapenstilstand bewees de Karmelietenkerk zichzelf als het ideale decor voor de ‘Anthems for Doomed Youth’ van Björn Schmelzer en Graindelavoix. KREW Collective
→ 17 nov
Alina en Kristiina brengen Sibelius
Delicaat én overrompelend: zo wist Alina Pogostkina het vioolconcerto van Sibelius te brengen. Chef-dirigent Kristiina Poska en Symfonie orkest Vlaanderen waren haar ideale metgezellen. Christ Coquyt
13
Met een leek naar een klassiek concert
‘Die pianist is een acrobaat!’
Hoe beleeft iemand zonder ervaring een klassiek concert? Onze Gangmaker publiek Elisabeth De Loore was benieuwd en ging met studente communicatiewetenschappen Emmylou De Caster (20) naar ‘Brahms & Britten’ van pianist Steven Osborne en Brussels Philharmonic in onze Concertzaal.
voor ‘Alleen zou ik me hier wat verloren voelen’ Emmylou De Caster: “Ik laat het gewoon op mij afkomen vanavond, maar automatisch denk ik wel dat het een beetje saai zal zijn. Ik ga graag eens uit, maar dat zijn niet de deuntjes die ik in deze concertzaal verwacht (lacht). Het gebouw valt me wel enorm mee: uitnodigend en indrukwekkend. Alleen: de gemiddelde leeftijd van de mensen rond mij is dertig jaar ouder. Ik zou niet zo snel op mijn eentje hiernaartoe komen, ik zou me toch wat verloren voelen.” “Meestal ga ik naar popconcerten in de AB in Brussel en daar mag je rechtstaan en bewegen. Ik weet dat je stil moet zijn op klassieke concerten, dus dit beschouw ik eerder als een theateravond: zitten, kijken en luisteren.” “Op de middelbare school moesten we weleens naar klassieke concerten, maar dat duurde me altijd veel te lang en ik kon er mijn aandacht niet bij houden. Men wou iets ‘cools’ doen voor de jeugd, maar dat mislukte.”
14
De Gangmakers-gesprekken Drie Gangmakers kregen de opdracht ons Muziekcentrum twee seizoenen lang een kritische spiegel voor te houden. In elk Bijloke Magazine krijgt één Gangmaker vrij spel. Op zondag 21.04 kan je zelf vragen stellen op de Gangmakers-panelgesprekken in ons Café: 14:00 Jonas Roelens debatteert over gender met regisseur Lucas Dhont, expo-maker Els Wuyts & dramaturg Tom Goossens
20:00 Sofie Vanden Eynde debatteert over welzijn met filosofe Marlies De Munck & professor Tessa Kerre
17:00 Elisabeth De Loore spreekt over publiek met dirigent Leonard Evers & Tom Pauwels (Ictus)
Gratis. Reserveren hoeft niet. Volledig programma op bijloke.be/gangmakers
voor & na
na
’Ik zou graag het gezicht van de dirigent zien’ Emmylou De Caster: “Deel 1, het pianoconcerto van Benjamin Britten, was enorm impressionant! De handen van de pianist waren zo vlug! Als ik dit zie, vind ik het jammer dat ik zelf geen instrument kan spelen.” “Er zat best veel variatie in de muziek. Ik zag voortdurend filmscènes in mijn hoofd. Ik merk wel dat mijn gedachten alle kanten op gaan. Toen ik mijn ogen sloot, kon ik meer opgaan in de muziek. Misschien zou iets visueels wel helpen om mijn aandacht bij het concert te houden?” “Ook liggen in plaats van zitten zou mij helpen om in een andere wereld te komen. Of tussen de muzikanten zitten, waardoor je echt opgenomen wordt in de muziek.” “Ik voelde nu weinig connectie met de muzikanten, voor mij bleef alles nogal op afstand. Ze spelen natuurlijk ook akoestisch en onversterkt. Tegenwoordig zijn we eraan gewend om alles luid te horen.” “Wat ook bevreemdend was, is dat er niet geapplaudisseerd wordt tussen de delen. De spanning was te snijden en ik had het gevoel dat ik mijn adem moest inhouden. Ik durfde ook niets te zeggen tijdens het concert. Een praatje van de
dirigent of een muzikant tussendoor zou de sfeer wat losser kunnen maken. Ik miste die interactie.” “Op een gegeven moment hoorde ik rondom mij mensen gniffelen en dat wekte mijn nieuwsgierigheid: waarom was dit grappig? Want voor mij was het gewoon muziek, er was niets komisch aan.” “Misschien had ik op voorhand enkele thema’s moeten beluisteren uit het werk om er meer van te genieten. Nu speelde de pianist een zeer virtuoze passage die ik gemist heb omdat ik niet aan het opletten was. Ik had graag even teruggespoeld. Uiteindelijk ken ik ook veel nummers van Harry Styles uit het hoofd als ik naar zijn concert ga. Dan geniet ik extra omdat ik weet wat gaat komen én kan ik beter beoordelen of het een goed concert was. Vanavond was dat moeilijk omdat ik geen referentiekader heb.” “Ik merk dat ik meer let op hoe de muzikanten spelen dan op hoe het klinkt. De pianist is bijna een acrobaat. Ook de boogstreken van de strijkers vind ik fascinerend, hoe ze dat in groep allemaal zo tegelijk doen! Misschien zoek ik dus steeds wel iets visueels om mijn aandacht erbij te houden.” ‘Zo bedrukt. Niemand lacht hier!’ “Bij deel 2, ‘Symfonie nr. 4 in e’ van Johannes Brahms, zaten de muzikanten er maar bedrukt bij. Terwijl een
i nstrument spelen bij mijn weten toch een passie is? Ik lach meestal als ik iets leuk vind, maar niemand lachte hier! Zelfs tijdens het groeten niet!” “In deel 1 bracht de pianist schwung en passie, maar in deel 2 ging het me er te serieus aan toe. Ik miste humor, iets luchtigs. Maakt de dirigent misschien geen praatje om de ervaren luisteraars niet uit hun concentratie te brengen? Waarom dan geen concerten organiseren voor ‘beginnende luisteraars’, met wat meer luchtigheid en openheid tussendoor?” “Wat ik ook jammer vind, is dat ik het gezicht van de dirigent nooit te zien kreeg. Volgens mij is er veel expressie te zien en ik miste die nu. Het lijkt ook alsof de muzikanten enkel naar hun partituur kijken en de dirigent er maar voor de schijn bij staat.” “Tijdens het bisnummer van de pianist na het concerto voelde je dat het publiek ontspande. Wellicht juist omdat het een bisnummer was en dus niet meer ‘voor echt’, en ook omdat hij koos voor het lichtere jazzgenre. Die ongedwongen sfeer was een verademing. Meer van dat!” “Of ik dit nog eens zou doen? Het eerste deel vond ik indrukwekkend, het tweede deel was moeilijker. Ik weet niet of ik uit mezelf hierheen zou komen, tenzij ik het werk zou kennen. Verder lijkt één keer per maand voldoende, omdat het toch wel een inspanning vraagt. We zijn niet meer gewoon om ons lang te concentreren. Op school leer ik dat je mensen op social media de eerste 7 seconden moet prikkelen, nadien ben je ze kwijt. Dat is echt niet lang.’ circle
15
16
VOX Festival eert de stem in al haar gedaantes
essay
Kleine kroniek van de stem
Via onze gehoorgang boort vocale muziek zich recht naar ons denken en zijn. En precies dat maakt de stem zo machtig, schrijft Sofie Taes naar aanleiding van ons VOX Festival.
De strafste motivational speakers hoeven geen powerpoint: hun stem klaart de klus. Met autoriteit en enthousiasme, energie en overtuigingskracht bakt een bevlogen bas zelfs de slapste dooddoeners knapperig bruin – toehoorders hangen aan zijn lippen en knabbelen in extase op de zorgvuldig gekozen frasen. Stem is macht. Zo is het al miljoenen jaren. Alles begon met een gestrande longvis, die erin slaagde tijdig te muteren om een set longen te kweken inclusief afsluitklep – het prototype van de stemband. Fast forward naar de homo sapiens. Die verwierf steeds meer vocale vaardigheden naarmate de mondopening kleiner, de tong soepeler en de hals langer werd. 50.000 jaar geleden zat ons spraaktuig voor het eerst helemaal goed. De mens gromde en schreeuwde, lachte en troostte en mat zich nieuwe gezichtstrekken aan die een waaier aan klanken voedden. Zodra lippen, larynx, longen en middenrif als een Zwitsers mechaniek in elkaar pasten, begon niet enkel het tijdperk van de stem maar ook de prehistorie van het woord en de droombelofte van het lied. Vocaal kapitaal Stem werd eer. Kundige vocalisten waren in de oudheid de spil van het gemeenschapsleven.
Terwijl g ezaghebbend gebulder rituelen ritmeerde in de tempel, zorgden stemcollectieven voor verdieping en elevatie in het amfitheater. Het koor vertolkte de rol van ideale toeschouwer, wier ah!’s en oooh!’s de pijplijn naar catharsis olieden. Middeleeuwse troubadours en minnezangers dealden naast spiritualiteit, ethos en zelfinzicht ook informatie. Zij copy-pasteten legenden, volkswijsheden, filosofische bespiegelingen en historische gebeurtenissen in epen, ballades en rijmen, die fungeerden als ezelbruggetjes tussen snippers ongeschreven kennis. Meerstemmige muziek zorgde voor een omwenteling: te lastig om aan toeval of herinnering over te laten, werden melodieën opgetekend in steeds complexer notenschrift. Nu werden stemkunsten ook herhaalbaar, zij het enkel voor wie de code kon ontcijferen. Zingen was een vak voor specialisten, liederen het bezit van kapitaalkrachtigen. Zoals Alfonso II, hertog van het Sforza-hof in Milaan, die zich omringde met de beste zangeressen en meest exquise madrigalen. ‘Public domain’ of andere democratische principes waren niet aan de orde: het Concerto delle Donne zong enkel voor de vorst en zijn intimi, geen notenbalk mocht de hertogelijke stee verlaten.
In de manier waarop grote koorboeken evolueerden naar individuele stemboekjes echoot de professionalisering van het vocale vakgebied. Toen de barok het wirwarrende contrapunt verruilde voor een transparante textuur met dominante bovenstem, lag de weg open voor divo’s en diva’s die zich niet enkel als kunstenaar maar ook als persoonlijkheid op de bühne durfden te tonen. Muziek werd een massaproduct en dus het gedroomde terrein voor slimme entrepreneurs. Menig zanger toonde zich beslagen in branding – het soort zelfpromotie dat motto’s als ‘slechte publiciteit bestaat niet’ heeft voortgebracht. De legendarische scheldpartijen tussen de prima donna’s Faustina Bordoni en Francesca Cuzzoni markeren het tijdperk van de eerste supersterren: een evolutie die zich in de volgende eeuwen met zevenmijlslaarzen doorzette. Met de opkomst van de hoogromantische opera en de verschuiving van het belcanto naar de dramatische stijl à la Wagner kwam ook de opname-industrie tot bloei. Na de eerste demo van Thomas Edisons Phonograph in 1877 ging het razendsnel met de opmars van de media. Dankzij die innovaties was de stem terug van eigenlijk nooit weggeweest. Frank Sinatra, Ella Fitzgerald, Billie Holiday: ze werden de sjamanen van
17
een nieuwe tijd, zuchtend, beboppend, toonladderend en glijdend van helende lovesong naar opzwepende spiritual. Ook Caruso en Callas wisten een storm aan emoties los te weken, net als de Beatles – die met één welgemikt refrein een hele zaal in katzwijm stortten – en Elvis Presley, wiens wulpse stemgeluid door ongeruste ouders uit de bubbel van de ‘nuclear family’ werd geweerd. Vocale afgoderij lijkt in het nieuwe millennium zijn voorlopige zenit te hebben bereikt: zie ook talentenshows als ‘The Voice’ en ‘The Masked Singer’. Het internet biedt inkijk in de reu sachtige etalage van stemfenomenen wereldwijd, van jodelen over keelzang tot beatboxen en qawwali (een eeuwenoude vorm van soefistische religieuze muziek uit Zuid-Azië, doorgaans gezongen in het Urdu en Punjabi). In het rijk der blinden is eenoog koning; in het land van YouTube loert iedereen op de troon. Het lied en de letteren Arnold Schönbergs ‘Sprechstimme’, Luciano Berio’s ‘Sequenza’, zelfs Mozarts ‘Pa-pa-pa-pa-geno!’: ze bewijzen dat tekst geen voorwaarde is tot zang. Een dimensie toevoegen doen ze wel, de rijmelarijen van liefhebberende liedjessmeden, de krankzinnig verfijnde poëzie van Petrarca, door generaties gepolijste epische coupletten, hoofse liefdesliederen en schunnige versjes die zich muziekmatig een weg naar het collectieve geheugen hebben gebaand. Waren het helden en goden die aanvankelijk de teksten bevolkten, dan werd vanaf de Verlichting de mens de maat van alle dingen. De emotionele
18
Al sinds de middeleeuwen wordt geprobeerd om de menselijke stem naar machinale (re)productie te vertalen leefwereld van het ‘ik’ regeerde voortaan de notenbalken. Dat triggerde in de 20e eeuw een tegenbeweging, waarbij protestzangers als Bob Dylan en Joan Baez maatschappelijke issues aankaartten in stempamfletten met memorabele melodieën – alweer een staaltje van mnemotechnisch vernuft. Globalisering voedde een waaier aan fusiestijlen en zelfexpressie werd de heilige graal van de millennials. Vandaag spelen tekst en muziek een kamasutra-waardig liefdesspel, nu eens in rapsongs over lekkere billen of pijnlijk persoonlijke tearjerkers, dan weer in #metoo-hiphop of klimaatschlagers. Inspiratie, aspiratie Muziekpsychologisch onderzoek naar cross-modal processing wijst uit dat de mens tekst en muziek als één geheel waarneemt. Hoe we die entiteit invullen, is echter zo persoonlijk als ons DNA. Woord en toon versmelten in datzelfde hersenhokje waar onze culturele achtergrond, levenservaring, sociale conventies, normen en waarden, zelfbeeld en levensvisie samenhuizen. En precies dat maakt vocale muziek zo machtig: via onze gehoorgang boort ze zich recht naar ons denken en zijn.
Het helpt te verklaren waarom we zo kapot zijn van die ene song, extra lekker joggen op die dancetrack, of altijd janken bij die melige power ballad. Dat trucje hebben clevere strategen ook wel door. En dus wordt er al sinds de middeleeuwen geprobeerd om de menselijke stem naar machinale (re) productie te vertalen. In 1779 bouwde de Deen Christian Kratzenstein mechanische modellen die vijf klinkers konden produceren. Vijftig jaar later presenteerde Charles Wheatstone zijn speaking machine. De Vocoder van Bell Labs – een stemmachine met toetsen – fabriceerde in de jaren 1930 de eerste bewaarde geluidsfragmenten. Vanaf de fifties werd de computer stuurman in de queeste naar de perfecte stemreplica, met als tussenstop software zoals Auto-Tune, die het natuurlijke stemgeluid onhoorbaar corrigeert. Artificiële intelligentie brengt de stemkloon intussen heel dichtbij, getuige het succes van stem-scams met fake voiceberichten. Slachtoffers zijn vaak niet enkel een klein kapitaal maar ook een illusie armer. Ik klink dus ik ben, is niet meer ons alleenrecht. Tijd voor doemscenario’s? Hoe lang nog voor de eerste virtuele Freddy Mercury of Cecilia Bartoli opstaat? Een lichaamloze bot even diep ontroert als Norah Jones? Er zit maar één ding op: ons Zwitsers mechaniek in opperste vorm te houden. Je wist het mogelijk niet, maar jaarlijks wordt op 16 april de World Voice Day gevierd: een (niet zo) stille wenk om zorg te dragen voor dat kostbare apparaat, dat we tussen babyschreeuw en doodskreet een hoop geweld plegen aan te doen. circle
an
elijke s uw
sst e m
ste
m v
is de ve al
gestu ox
e vro
m te
vo
emina xf
ed
erk ew m
vox p r
etarii d ol
rte
llende Za 25.05 | 14:00 | Concertzaal | €24
Za 25.05 | 16:00 | Kraakhuis | €24
Za 25.05 | 18:00 | Anatomisch Theater | €6
Work Songs HYOID voices
Middeleeuwse vertellingen Hanna Marti
Juliet Fraser The extended voice
Het uitgestorven werklied krijgt nieuw leven
De middeleeuwse lais zijn evenveel muziek als verhaal
De grootste stemkunstenares van het moment flirt met de grenzen van het spreekbare
era
ire st
e
Uitverkocht
muzika
t
vox m
v
vox a
m
h e st e sc
m
icae d
e
e d e li
rcadi
ca
us
s le
fonet i ox
d ia e d
eA
a rc
te m Zo 26.05 | 11:00 | Kraakhuis | €28
Zo 26.05 | 14:00 | Concertzaal | €24
Kafka-Fragmente Katrien Baerts, Wibert Aerts & Lise Bruyneel
Et in Arcadia ego Collegium Vocale Gent & Philippe Herreweghe
Different Trains Dudok Quartet Amsterdam & friends
De ‘Kafka-Fragmente’ van György Kurtág inspireren tot een uniek scenisch kamermuziekconcert
Het idyllische gedicht ‘Arcadia’ van Jacopo Sannazaro betoverde renaissancecomponisten
ddeli j
vox g eris d
st e m er
en
e vro
vo
m te
emina xf
ed
vo
xD
Steve Reich bewijst met zijn taperecorders dat spreken ook altijd zingen is
e gend
go
s te m ke
ei de
Za 25.05 | 20:00 | Concertzaal | €28
elijke s uw
Zo 26.05 | 16:00 | Kraakhuis | €28
Zo 26.05 | 18:00 | Anatomisch Theater | €6
Zo 26.05 | 20:00 | Kraakhuis | €18
Cantano gli angeli Sollazzo Ensemble
Juliet Fraser The extended voice
Film: Contralto De transgender stem
De laatmiddeleeuwse ars nova haalde de fundamenten van de muziekwereld onderuit
De grootste stemkunstenares van het moment flirt met de grenzen van het spreekbare
De film ‘Contralto’ verkent de transvrouwelijke identiteit 19
interview
Cappella Amsterdam presenteert ‘Aleppo’
De stad van duizend-en-één geuren
Even kleurrijk als de Byzantijnse paleizen, moskeeën, kerken en synagogen van Aleppo is de muziek van de Syrische stad. Dirigent Leonard Evers en Cappella Amsterdam maken een betoverende muzikale reconstructie, samen met Syrische artiesten. Willem Bruls |
Rond 2000 was Aleppo in Europa amper bekend, in 2011 zou dat drastisch veranderen: in een felle burgeroorlog werd de Syrische stad vier jaar lang een frontlijn. De historische binnenstad – VN-Werelderfgoed – veranderde in puin. Nochtans was het een multiculturele mozaïek waar verschillende religies, talen, etnische groepen en identiteiten relatief vredig samenleefden. De hoofdstad van de Arabische muziek ook, met oeroude maar levende tradities van joodse, christelijke, islamitische en Arabische liederen en koorrepertoire. Net als de monumenten kwam die rijke muziekcultuur onder druk te staan. Toen de gevechten waren geluwd, werd de muzikale traditie in 2022 ‘immaterieel erfgoed’ van de VN: een wanhoopspoging om te redden wat te redden valt. Het zette dirigent Leonard Evers van Cappella Amsterdam ertoe aan een concertprogramma te ontwikkelen. Niet alleen vanwege de bijzondere kwaliteit, maar ook vanwege de vele zangers, musici en componisten die de
20
Simon van Boxtel
muziek belichaamden. Waar die nu wonen en werken? Veel artiesten hebben Aleppo noodgedwongen verlaten: er ontstond een ware diaspora van Aleppijnen over de hele wereld. Missing link Leonard Evers heeft al langer belangstelling voor muziek van buiten de westerse canon: “Als trompettist speelde ik al vroeg, vanaf 2007, in ensembles die ook Arabo-Andalusische en Libanese muziek uitvoerden. In dat repertoire moest ik veel meer als zanger spelen: de melodie steeg boven het kompas van het ritme uit.” “Later vond ik dat er bij Cappella Amsterdam eigenlijk een soort blinde vlek bestond, namelijk die andere grote muzikale en korale traditie van het Midden-Oosten en Noord-Afrika. In de samenwerking met het Amsterdams Andalusisch Orkest vond ik de missing link. Dat resulteerde in het programma ‘Cantigas’, met christelijke middeleeuwse én Arabische muziek uit Andalusië.” In zijn werk met musici met een biculturele achtergrond voelde Evers al snel
dat de uitvoerenden sterk emotioneel betrokken waren bij de muziek van hun regio. Dat vormde een uitgangspunt voor het concertprogramma ‘Aleppo’: “De vraag was hoe je een stad tot klinken brengt en de diverse muzikale tradities laat horen. Je komt dan al snel uit bij componisten en muzikanten en hun persoonlijke connectie met de stad. We hebben dus twee Aleppijnse componisten een opdracht verleend. De eerste is Nouri Iskandar, die de Syrisch-orthodoxe en Arabische cultuur alsook de klassieke westerse tradities in zijn oeuvre verenigt.” Iskandar is de nestor van de Aleppijnse en misschien wel de Syrische ‘klassieke’ muziek. Hij werd geboren in 1938 en wijdde zijn hele leven aan de muziek van zijn stad. Hij stelde een verzameling historische Assyrische ofwel Syrisch-orthodoxe koormuziek samen, die de oudste christelijke muziek ter wereld is. Tijdens de voorstelling klinken enkele van deze oude hymnen. Speciaal voor Cappella Amsterdam componeerde hij een nieuw stuk, waarin alle tradities van zijn stad
Er bestond bij Cappella Amsterdam een blinde vlek: de muzikale en korale traditie van het Midden-Oosten en Noord-Afrika Dirigent Leonard Evers
samenvloeien. Sinds 2013 woont Iskandar in ballingschap in Zweden. De tweede componist is de jongere Fawaz Baker, eveneens een ud-speler, percussionist, bassist en zanger. Combineert Iskandar, die zijn leraar was, de muziek van zijn stad met die van het Westen, Baker voegt daar nog een heel palet invloeden aan toe: pop, jazz, flamenco, tango. Ook hij leeft in ballingschap, in Parijs, en ook voor hem is de herinnering aan Aleppo en de muzikale tradities van levensbelang. Vanaf zijn vroegste jeugd bezocht hij met zijn vader de vele soefi-broederschappen in de stad. De spirituele muziek van het soefisme was doorslaggevend in de ontwikkeling en overdracht van de vocale tradities in de hele regio. Het was uitgerekend in die broederschappen dat de specifieke Aleppijnse zangcultuur van de mûwashshah en
qudud eeuwenlang werd bewaard. En vanuit die religieus-spirituele muziek ontstonden vervolgens de seculiere en populaire stromingen, die niet alleen in Syrië maar ook in Libanon, Irak en Egypte van grote invloed waren. Jasmijn en seringen Leonard Evers: “Naast de Syrischorthodoxe traditie met Iskandar en de soefi-muziek met Baker komen natuurlijk nog andere culturen tot klinken in de voorstelling. De grootste christelijke gemeenschap in Aleppo wordt gevormd door de Armeniërs. Daarom zal er polyfone Armeense koormuziek worden gezongen en werken van de Armeense componist Komitas. Daarnaast is er aandacht voor de bijzondere joodse muziek, die een mengeling van de Andalusische sefardische en de regionale mizrahitraditie is. Deze laatste is de zang van
de joden van het Midden-Oosten.” Naast authentieke Aleppijnse muziek en stukken van de componisten van die stad, zijn er natuurlijk de musici uit Syrië zelf. Het instrumentale ensemble – takht in het Arabisch – bestaat uit violiste Sousan Iskandar, ud-speelster en zangeres Jawa Manla, qanun- speelster Chaza Manla en percussionist Modar Salama. Centraal staat de zanger-verteller Wasim Arslan, die werd geboren in Aleppo maar voor de burgeroorlog moest vluchten. Hij vertelt over zijn dierbare jeugd herinneringen: “Een stad van geuren. We wandelen in de zomernacht. Je voelt een briesje frisse wind, met de geur van jasmijn, citrus en seringen. De straten zijn levendig en we lopen langzaam. We hoeven nergens naartoe, want we zijn er al. Dat is de betekenis van leven.” Willem Bruls, ‘Een zucht van Aleppo. Leven en overleven met muziek’, uitgeverij Jurgen Maas, Amsterdam 2023. circle
Do 25.04 | 20:00 | Concertzaal | €30 Aleppo Cappella Amsterdam & friends G RENZELOOS
21
MAART VR 1 MRT | 20:00
APRIL OUDE MUZIEK
Reinoud Van Mechelen & a nocte temporis
ZA 16 MRT | 20:00
PIANO
ZA 13 APR | 20:00
OUDE MUZIEK
Leif Ove Andsnes
Lucie Horsch & Olga Pashchenko
Noorse ster in de zevende hemel
Koninginnen van de kamermuziek
Johannespassie MA 18 MRT | 19:30 ZA 2 MRT | 16:00
FAMILIE
Pinokkio
LEZING & DEBAT
ZO 14 APR | 11:00
Annemarie Peeters
B'Rock
Noten en woorden
Haydn in zakformaat
KAMERMUZIEK
KIDconcert van Antwerp Symphony Orchestra VR 22 MRT | 20:00
SYMFONISCH
Symfonieorkest Vlaanderen & Dirk Brossé
WO 17 APR | 20:00
JAZZ
Flat Earth Society Orchestra ZONKsessie #2
Artesia Revisited DO 18 APR | 20:00
OUDE & NIEUWE MUZIEK
Sean Shibe & Dunedin Consort Terra incognita VR 19 APR | 20:00
JAZZ
Belmondo Dead Jazz Belmondo Brothers eren de Grateful Dead ZO 20 APR | 10:00 & 11:00
Erfgoeddag 2024 ZO 3 MRT | 16:00
Historische rondleiding met concert van Zvezdoliki & Ensemble Kuraia
FAMILIE
Zeefier ZO 21 APR
Theater Tieret & Desguin Kwartet
LEZING & DEBAT
De Gangmakers-gesprekken VR 8 MRT | 20:00
JAZZ
Dave Douglas Gifts Quintet
ZA 23 MRT | 20:00
Dave Douglas/James Brandon Lewis Tomeka Reid/Rafiq Bhatia/Ian Chang ZA 9 MRT | 20:00
SYMFONISCH
Christiane Karg & Antwerp Symphony Orchestra
KAMERMUZIEK
14:00 Jonas Roelens 17:00 Elisabeth De Loore 20:00 Sofie Vanden Eynde
Zie blz. 14
DO 25 APR | 20:00
GRENZELOOS
Cappella Amsterdam
Symfonisch goud van Mahler & Korngold
Pavel Kolesnikov & Samson Tsoy
Aleppo DO 28 MRT | 20:00
À la recherche du temps perdu
OUDE MUZIEK
La Fonte Musica
VR 26 APR | 20:00
JAZZ
FUR
Il combattimento
Bijloke Music Club VR 29 MRT | 20:00
NIEUWE MUZIEK
HERMESensemble & I SOLISTI
ZA 27 APR | 16:00 & ZO 28 APR | 11:00
FAMILIE
Midzomerdroom
Graal théâtre
Intiem vertelconcert met folk en barok ZA 30 MRT | 20:00
JAZZ
Mark Turner Quartet Return from the Stars ZO 10 MRT | 11:00
Raphaël Feuillâtre
Uitverkocht
ZA 27 APR | 20:00
SYMFONISCH
Brussels Philharmonic & Kazushi Ono Concerto voor orkest
Balsem voor de ziel ZO 28 APR | 15:00 DI 12 MRT | 19:30
Alexander Hawkins Trio Bijloke Music Club
22
JAZZ
Check www.bijloke.be! Lieve Blancquaert & Tiburtina Ensemble voor up-to-date! Zie een vrouw concertinformatie!
OUDE MUZIEK
MEI VR 3 MEI | 20:00
JUNI NIEUWE MUZIEK
GLOW Collective
ZA 18 MEI | 20:00
SYMFONISCH
Anneleen Lenaerts, Marina Piccinini & Symfonieorkest Vlaanderen
Kaamos
Mozart en Aho ZA 4 MEI | 20:00
JAZZ
Double bill: Clemens van der Feen & Gideon Tazelaar
PIANO
Tony Siqi Yun
ZA 25 MEI & ZO 26 MEI
ZO 2 JUN | 9:30 & 11:00 & 15:30
VOX Festival
Pianopoëzie voor sterrenspotters
MA 3 JUN | 9:30 & 11:00 & 14:30
Met o.a. Juliet Fraser, HYOID, Dudok Quartet... ZO 5 MEI | 11:00
Uitverkocht
Ark ahoi! Avontuurlijk parcours voor de jongste oortjes
Emma Posman & Florestan Bataillie
Nieuwe datum
ZA 8 JUN | 20:00
SYMFONISCH
Ivan Karizna & Symfonieorkest Vlaanderen
Shakespeare in Song DO 9 MEI | 20:00
ZA 1 JUN | 20:00
Fred Hersch solo
Alles of niets
NIEUWE MUZIEK
Sunniva Rødland ZO 9 JUN | 11:00
History of My Instrument
KAMERMUZIEK
Aliis Trio VR 10 MEI | 20:00
The winner has it all
SYMFONISCH
Antwerp Symphony Orchestra & Krzysztof Urbański
ZO 9 JUN | 15:00
VR 10 MEI | 20:00
JAZZ & THEATER
Koen De Graeve & Flat Earth Society Orchestra
Le sacre du printemps OUDE MUZIEK
WO 29 MEI | 20:00
LEZING & DEBAT
Ensemble Polyharmonique
Revue Blanche & Katharina Smets
Jesu meine Freude
Bijloke Music Club
Orfeus ZO 16 JUN | HELE DAG
Côté Jardin ZA 11 MEI | 20:00
KAMERMUZIEK
Annelien van Wauwe, Franziska Hölscher, Quirine Viersen & Severin von Eckardstein
DO 30 MEI | 20:00
OUDE MUZIEK
Yo soy la locura VR 31 MEI | 20:00
Quatuor pour la fin du temps
Gratis muzikale picknick
Raquel Andueza & La Galania
NIEUWE MUZIEK
I SOLISTI & SPECTRA ZO 12 MEI | 19:00
JAZZ
Stéphane Galland & The Rhythm Hunters Bijloke Music Club MA 13 MEI | 19:30
LEZING & DEBAT
Gaea Schoeters Bad Composers: redux WO 15 MEI | 20:00
Feestelijke seizoenspresentatie Ontdek seizoen 24 | 25 van De Bijloke VR 17 MEI | 20:00
Concerto Italiano & Rinaldo Alessandrini Vivaldi met een gouden rand
OUDE MUZIEK
Solar Harmony
Word vriend
van Muziekcentrum De Bijloke en krijg voorrang bij de abonnementenverkoop voor seizoen 24 | 25! Vriend worden kan vanaf 24 april via www.bijloke.be/vriend
Côté Jardin
Zondag
16.06.24 Musica Gloria! Philippe Thuriot & Gwen Cresens!
De grootste Symfonieorkest Vlaanderen muzikale & Kristiina Poska! picknick Gigambitus! van Gent! En vele anderen Gratis festival | Vanaf 10:00 | Bijlokesite