1.1.2.2. Biểu hiện năng lực sáng tạo của học sinh trong dạy học chủ đề STEM

Sáng tạo của học sinh được hiểu là một quá trình hoạt động của học sinh trong việc phát hiện ra vấn đề và tìm ra cách thức để giải quyết vấn đề đó đạt hiệu quả. Kết quả của nó là một sản phẩm tinh thần hay vật chất có tính mới, có ý nghĩa xã hội, có giá trị. 1.1.2.2. Biểu hiện năng lực sáng tạo của học sinh trong dạy học chủ đề STEM Năng lực sáng tạo là khả năng tạo ra những giá trị mới về vật chất và tinh thần, tìm ra cái mới, giải pháp mới, công cụ mới, vận dụng thành công những hiểu biết đã có vào hoàn cảnh mới. Một số năng lực sáng tạo chủ yếu: Năng lực tư duy - sáng tạo, Năng lực quan sát và sáng tạo, Năng lực tưởng tượng – liên tưởng, Năng lực phát hiện vấn đề. Đối với học sinh phổ thông tất cả những gì mà họ “ tự nghĩ ra ” khi GV chưa dạy, HS chưa đọc sách, chưa biết được, nhờ trao đổi với bạn bè đều coi như có mang tính sáng tạo. Sáng tạo là bước nhảy vọt trong sự phát triển năng lực nhận thức của HS. Một trong những đặc điểm quan trọng của hoạt động sáng tạo là vấn đề tính mới mẻ. Có thể nói quá trình sáng tạo bao gồm những đặc trưng cơ bản sau: Tính mới mẻ của sản phẩm, tính bất ngờ của phỏng đoán, tính ngẫu nhiên của phát triển, những cái làm cho quá trình sáng tạo có tính chất không nhận biết được, không điều khiển được đều có tính chất tương đối. Căn cứ sơ đồ cấu trúc năng lực sáng tạo, đặc điểm tâm lí nhận thức của học sinh trung học, các tiêu chí của chủ đề STEM, có thể chỉ ra một số biểu hiện sáng tạo trong hoạt động nhận thức của học sinh như sau: - Tự lực phát hiện vấn đề mới, tình huống mới từ những tình huống quen liên quan đến kĩ thuật - Nghiên cứu tổng quan các giải pháp kĩ thuật có sẵn, sau đó đưa ra bình luận, chất vấn, trao đổi... Từ đó đề xuất giải pháp mới. - Tự đề xuất được giải pháp kỹ thuật phù hợp đem lại hiệu quả cao mà không tham khảo các giải pháp đã có. - Tự truyền tải tri thức và kỹ năng từ lĩnh vực quen thuộc sang tình huống mới, vận dụng kiến thức đã học trong điều kiện mới, hoàn cảnh mới.