DaF-architecten PROJECTENSELECTIE 2008
Delftsestraat 29b 3013AE Rotterdam
D.J.J. Bakker C.M.N. Visser P.J.J. van der Voort
t: 0031-10-2621706 f: 0031-10-4624264 e-mail: daf@luna.nl www.daf.luna.nl
BUREAUACHTERGROND DaF-architecten is in 1996 gestart met de samenwerking tussen de architecten Daan Bakker, Catherine Visser en Paul van der Voort. In 2001 werden zij officieel partners binnen het bureau DaF-architecten, gevestigd in het centrum van Rotterdam. Het bureau ambieert te werken binnen het gehele spectrum van architectonische vormgeving en planning. De opdrachten variëren van renovatie- en uitbreidingsprojecten tot nieuwbouwprojecten en stedenbouwkundige planning. Steeds wordt er daarbij gewerkt vanuit de context: het is in de wisselwerking tussen de omgeving en de interventie dat de ontwerpen betekenis krijgen.Vroeg werk is de winnende Europan V inzending in Essen, de transformatie van de katholieke kerk tot Museum Nagele en de 27 “Eigenwijs”woningen in Leidsche Rijn, Utrecht. Met het project voor een wachtruimte ten behoeve van de FastFerry in Rotterdam en het restaurant voor het Noorder Dierenpark in Emmen werd internationale aandacht verkregen. In 2003 ontving DaFarchitecten de Charlotte Köhlerprijs van het Prins Bernhard Cultuurfonds. Recentelijk is een 10.000 m2 sportcomplex in Amsterdam-Osdorp opgeleverd en zijn in aanbouw een gezondheidscentrum in Nieuw Vennep, een dienstengebouw voor het Plaswijckpark in Rotterdam, een gemeenschapshuis en clubgebouw in de Bijlmer, Amsterdam en een winkelpaviljoen in Amersfoort. Op stedenbouwkundig gebied wordt er gewerkt aan een haalbaarheidsstudie voor open gaten in Schiedam en aan een verkavelingsplan voor 220 woningen in de wijk Schuytgraaf te Arnhem. Met onderzoeksprojecten en publicaties, zoals de Limes Atlas en de Atlas Nieuwe Hollandse Waterlinie wordt de ontwerppraktijk verbreed en wordt er gezocht naar inspirerende thema’s.
STEDENBOUW
Schuytgraaf, Veld 1
Verkavelinsplan en beeldkwaliteitsplan voor 200 woningen in de wijk Schuytgraaf, Arnhem
Opdrachtgever: GEM Schuytgraaf Ontwerp: 2007 Uitvoering: 2008-2009
0
50
100
150 m
Het veld 1 ligt in de noordwestelijke punt van Schuytgraaf aan de rand van het Betuws rivierenlandschap. De opzet van Schuytgraaf, met zijn scherfachtige velden waartussen het landschap ervaarbaar blijft, is hier op zijn hoogtepunt. Een fossiele rivierloop, de oude Romeinse Limes weg, een nieuw kanaal en een boeren weggetje vormen samen met het weidse landschap het kader waarbinnen 213 woningen komen te staan. In het ontwerp zijn deze omgevingsinvloeden doormiddel van een aantal snedes het veld van 10 hectare binnengedrongen. De hoofdontsluiting van de woningen wordt gevormd door een ringlaan die deze vistas op het landschap verbindt. Hieraan liggen aan de binnenkant van de ring de aaneengesloten woningen. Buiten de ring zijn de vrijere 2 onder 1 kap en vrijstaande woningen gegroepeerd rond collectieve erven. Het ontwerp voor de openbare ruimte benadrukt de geleding in schaal en gebruik; Van weids landschap via groene vista en ringlaan tot aan het intieme erf heeft iedere ruimte zijn eigen inrichting en gebruiksmogelijkheden. Het contrast tussen de dichtere geschakelde woningen binnen de ringlaan en de erfbebouwing daar buiten wordt versterkt door ieder een eigen architectonisch programma mee te geven.
DaF-architecten, Rotterdam
Schuytgraaf, Veld 1
Verkavelinsplan en beeldkwaliteitsplan voor 200 woningen in de wijk Schuytgraaf, Arnhem
DaF-architecten, Rotterdam
Notaristuin Winterswijk
Massastudie naar herindeling en herprogrammering van een historische binnentuin in het dorpscentrum tuinhekken met doorgangen in eenduidige vormgeving mogelijke uitbreidingen, garages, parkeerplaatsen en terassen herontwikkelen met gezicht aan park: collectieve ruimte of (tijdelijke) galerie
HEMA doorzetten tuinhek voor blinde muur hema
afwijkende verharding
eventueel optoppen met appartementen
speelplaats
terras Hemarestaurant
entree notaristuin
bebouwing fase 2: winkels/horeca in plint + appartementen
extra entree Hema en/of restaurant
scherven bestaande tuin
scherven bestaande tuin
entree notaristuin
markering winkelrondje
afwijkende verharding
markering winkelrondje door verlichting
sparing voor boom
tuinhekken met doorgangen in eenduidige vormgeving mogelijke uitbreidingen, garages, parkeerplaatsen en terassen
terras paviljoen paviljoen: lichtobject met horecafunctie in hart van de tuin bebouwing fase 1: winkels/horeca in plint + appartementen
transformatorhuis: kunstproject of camouďƒ&#x;eren
scherven bestaande tuin afwijkende verharding aanpassen kopgevel
aanpassen erfgrens paadje opheffen
tuinhekken met doorgangen in eenduidige vormgeving
programmatisch aanpassen: leeszaal en/ of kantine aan tuin
slopen nachtclub t.b.v beter doorgang
aanpassen entree gak bebouwing fase 3: winkels/horeca in plint + appartementen
verbreden & beplanten kloksteeg
Opdrachtgever: Woningcorporatie De Woonplaats Ontwerp: 2006 De voorheen bij een notariswoning behorende tuin ligt er al enige tijd verlaten bij. De entrees en de randen zijn onduidelijk, de begroeiing is verwilderd, er is weinig sociale controle en de routing is verouderd. Doel van deze studie was om te onderzoeken hoe bovenstaande problemen kunnen worden opgelost en hoe de tuin weer een prachtig groen hart in het centrum van Winterswijk kan worden. De studie bestaat uit 2 delen, een inventariserend deel en een ontwerpend deel. In het inventariserend deel is de huidige situatie middels foto’s en tekeningen in beeld gebracht en beoordeeld. Er ontstond een duidelijk beeld van de belangrijke elementen en hun potentiÍle waarde. In het ontwerpend gedeelte werd onderzocht wat de randvoorwaarden zijn om de in potentie prachtige tuin weer tot leven te brengen. Zowel de entrees van de tuin, de tuin zelf als ook de mogelijk toe te voegen bebouwingen werden uitgewerkt en het resulteerde in een integraal voorstel tot herinrichting van het gebied. De studie biedt de betrokken partijen een eerste precieze onderlegger voor een ontwikkeling op termijn.
DaF-architecten, Rotterdam
Notaristuin Winterswijk
Massastudie naar herindeling en herprogrammering van een historische binnentuin in het dorpscentrum
DaF-architecten, Rotterdam
Tijdelijk Voorzien
Stedenbouwkundig plan voor tijdelijke voorzieningen in Leidsche Rijn, Utrecht
terrein begroeid met bloemen
Opdrachtgever: Projectbureau Leidsche Rijn Ontwerp: 2002 Uitvoering: 2002-2010
kavel met hekwerk indikatieve positie bebouwing op kavel voorgevel entree nieuwe bestrating, rode klinkers
Gezondheidscentr.
Bieb
Regenboog
halfverharding, (puin) tbv oprit en voetpad
Aan de rand van de nieuwe wijk Leidsche Rijn is een weiland van 6 hectare aangewezen die de komende 10 jaar allerlei tijdelijke voorzieningen moet opvangen alvorens het in ¹ 2010 definitief ontwikkeld wordt. Aangezien de hoeveelheid en de soort voorzieningen op voorhand onbekend, de bouwwerken tijdelijk en de investeringskosten minimaal zijn, is het niet wenselijk om het gebied vorm te geven als een conventioneel stuk stad. Het plan ontwikkelt zich afhankelijk van de vraag. Begonnen wordt met de aanleg van een bijzondere weg en de inzaaiing van het gehele veld met bloemen. Voorlopig zijn 5 kavels gereserveerd voor o.a. de bibliotheek, de dagopvang voor gehandicapten en een gezondheidscentrum. Onzeker is hoeveel en welke voorzieningen zullen volgen. Dit kunnen winkels zijn zoals een bouwmarkt of andere voorzieningen zoals de scouting, een tandarts of een kinderopvang. Afhankelijk hiervan zullen een paar grote, of veel kleine blokken de bloemenweide bevolken. Maar ook zonder nieuwe programma’s ligt er een uitdagend terrein. De tijdelijke voorzieningen worden inclusief parkeren gesitueerd binnen een rechthoekige doos van begroeid hekwerk.
DaF-architecten, Rotterdam
Tuinieren in de tuinstad
inzending voor Europan VII, Herontwikkeling Zuidwijk, Rotterdam
power / heat unit medical center
hall restaurant / recreation
outdoor square
fitness / physio
care center�
part-time care� day care� night care� crisis admission
Prijsvraagontwerp uitgeschreven door Stichting Europan Nederland Ontwerp: 2003 De huidige herontwikkeling van de naoorlogse tuinsteden zijn veelal technocratisch en alleen gericht op de bouwkwaliteit, de maat van de woning, de typologie en de privatisering van het openbaar gebied. Op deze argumentatie worden hele wijken gesloopt en herbouwt op basis van huidige bouwstandaarden en inzichten met weinig eerbied voor de bestaande situatie. Op deze manier eindig je na herstructurering waarmee je begonnen was: een uniforme wijk, uit één ontwerp, uit één periode (nu), met één typologie (rijtjeshuizen), één maat, één prijscategorie en één openbare ruimte benadering (minimaal openbaar, maximaal privé). En over ongeveer 30 jaar moet je weer helemaal overnieuw beginnen omdat deze wijken niet voldoen aan de woonwensen van 2030. Dit voorstel zoekt naar een methode om een doorgaand proces van transformatie in de tuinsteden op gang te brengen. De wijk wordt benaderd als een tuin waar dingen groeien, bloeien, afsterven en veranderen in een doorlopend proces. Nieuwe toevoegingen zijn programmatisch verrijkend en architectonisch ingetogen en passend, om niet de bestaande architectuur in één klap te degraderen.
DaF-architecten, Rotterdam
Provisorium
Stedebouwkundig plan voor de Provisoriumlocatie, Rotterdam
Opdrachtgever: DS+V, gemeente Rotterdam Ontwerp: 2001-2002, In samenwerking met: Kirsten van der Berg (DS+V, Gem. R-dam) Het academisch ziekenhuis met de medische faculteit vormen de geografische en programmatische kern van het gebied Hoboken. Ook ligt het op een strategische plaats in de binnenstad, tussen stad en Maas. Op dit moment vormt het complex een blinde vlek op de kaart van de stad. Nu dat het ziekenhuis en de faculteit het hele gebied gaan vernieuwen, heeft de gemeente de taak om randvoorwaarden te definiĂŤren voor de 300.000m2 nieuw te bouwen programma en aan te geven hoe de rest van het gebied in samenhang met de nieuwbouw kan worden ontwikkeld. Een aantal cruciale routes en verbindingen door en langs het complex zijn vastgelegd, de verblijfsgebieden aan de hoofdinfrastructuur worden coherent ontwikkeld, met een brug over de ‘s Gravendijkwal. Op de strategische Provisorium lokatie kan nieuw programma worden gerealiseerd in samenhang met goede openbare ruimte. De ligging aan het water, de ‘s Gravendijkwal en het verkeersplein maakt de lokatie veelzijdig en strategisch. Twee sfinxen mengen woon en utilitair programma, maken routes langs over en tussen de bestaande infrastructuur nodig en geprogrammeerd, profiteren van de ligging aan de Coolhaven en geven een kop aan het monumentale D-F plein. Met 66.000m2 programma op een halve hectare wordt een begin gemaakt met de intensivering van Hoboken en daarmee het verbeteren en benutten van het openbare domein.
DaF-architecten, Rotterdam
De Wipmolen
Inpassingsvisie van cultureel centrum de Wipmolen in de Havenkom van Alblasserdam
Opdrachtgever: Gemeente Alblasserdam Ontwerp: 2004 In samenwerking met H+N+S Landschapsarchitecten (Harma Horlings) Het cultureel centrum ‘De Wipmolen’ moet op een nieuwe lokatie een groter gebouw krijgen. De beste lokatie lijkt de Havenkom, de historische haven van Alblasserdam aan de Alblas. In het kader van het opknappen van het centrum is de Havenkom echter ‘heilig’ verklaard; er mag niets gebouwd worden. Aan ons en H+N+S om te onderzoeken of en zo ja hoe, de Wipmolen toch in dit waardevol stuk van Alblasserdam kan komen. In onze visie kan de toevoeging van een belangrijk maatschappelijk programma en een sterk sculpturaal volume de kwaliteit en betekenis van de Havenkom aanzienlijk verbeteren. Het uitzicht op de Noord en de breedte van de Alblas moeten daarbij wel gewaarborgd worden. Uit drie modellen kiezen we voor het model ‘sloep’; een afgeschuind volume dat dynamische zichtlijnen toelaat. De lange transparante gevel laat het levendige programma zien, de entree is verhoogd in verband met de overstroombaarheid van de kade. Het gebouw ligt strategisch tussen haven en dorp, ook in materiaal en schaal neemt het een tussenpositie in.
DaF-architecten, Rotterdam
Egaliseren versus opdelen
Een studie naar het publieke domein in Amsterdam Zuidoost
Spin-off en zelfregulering
Klassieke boulevards en pleinen
Holendrecht, AMC: opdelen
Zuidoost: egaliseren ontsluiting en parkeren plein collectieve plintprogramma met onder andere; wonen bedrijvigheid voorzieningen spin-off AMC winkelcentrum
Opdrachtgever: Stadsdeel Zuidoost Ontwerp: 2004 In samenwerking met Jolai van der Vegt, bureau Bergzicht
Holendrecht: opdelen
Differentatie op de schaal van het bouwblok Een afgesloten collectief groen hofje.
Opdeling in privé tuinen.
Bedrijfjes vullen het verharde deel van de meander, de onsluiting is via de laag op de bedrijfjes of via het hof.
Overdekt parkeren op maaiveld.
Overdekt parkeren op maaiveld en de eerste twee lagen samengevoegd.
Dit onderzoek naar publiek domein is een van de deelstudies in het kader van de Structuurvisie Zuidoost 2020. Onder publiek domein wordt verstaan: Die plaatsen waar uitwisseling tussen mensen met een verschillende achtergrond kan plaatsvinden. De roerige geschiedenis van Zuidoost heeft zijn weerslag gevonden in verschuivende en soms botsende opvattingen over het publieke domein en functiemenging. Door de initiële functiescheiding in de openbare ruimte zijn er een aantal enclaves ontstaan waarin enerzijds overlast een probleem is en anderzijds nieuwe creatieve manieren van ruimte toe-eigening ontstaan: Dit definiëren we als opdelen. In de vernieuwingsoperatie is gezocht naar het slechten van barrières en het mengen van groepen door woningdifferentiatie. Dit heeft echter ook geleid tot het verdwijnen van functies zoals de ontmoetingsruimtes onder de dreven die in een minder strak geregisseerde ruimte konden gedijen: Dit definiëren we als egaliseren. Doormiddel van twee tegengestelde strategieën, opdelen en egaliseren, doen we een ontwerpend onderzoek naar de kwaliteiten en potenties van het publieke domein in samenhang met functiemenging en kleine bedrijvigheid. Er is daarbij gekeken naar de het stadsdeel als geheel met zijn diverse werelden zoals ArenA, Gaasperdam, Bijlmer en AMC en naar een aantal buurten. Met de uitkomsten zijn een aantal sleutelfiguren geïnterviewd over publiek domein, ruimte voor bedrijvigheid en participatie door diverse bevolkingsgroepen. Onze conclusie is dat in Zuidoost nieuwe vormen van stedelijkheid leiden tot opdeling en een kleiner publiek domein. Mits er gezorgd wordt voor strategisch verbindende ruimtes waar wel uitwisseling kan plaatsvinden is dit echter geen negatieve ontwikkeling. Participatie van etnische groepen begint met economische ontplooiing, er dient daarom nadrukkelijk ruimte te blijven voor kleine ondernemingen.
DaF-architecten, Rotterdam
Guanajuato
International competition for architecture, urban development and sustainable housing
Windmill park extention area for commercial functions
Church and community hall 1300 m2
retention basin
Marketplace square Park with water retention basins
Pumas de Guanajuato football park sports area
retention basin
retention basin
Swimmingpool Existing buildings School, kindergarten and Cervantes centre 2800 m2 Administrative centre and restaurants 1700 m2
Prijsvraag: Stadsuitbreiding met 1200 huizen in Guanajuato, Mexico Uitschrijver: FCARM-UIA-UNESCO Ontwerp: 2002
nhill
Het ontwerp ontleent zijn duurzaamheid aan een nauwe aansluiting op de morfologie van de lokatie. Park, pleinen, straten en hoven zijn gesitueerd afhankelijk van de hellingen van het terrein en de loop van overtollig water. Ook de typologiĂŤn van de overwegend grondgebonden woningen reageert op de specifieke situatie. De zee van aaneengesloten kavels wordt onderbroken door de bestaande sportvelden, een marktplein, een park en enkele gemeenschapshuizen (kerk, sportgebouw, scholen). Langs de westzijde van het terrein is langs de nieuwe randweg een zone voor bedrijvigheid voorzien.
dow
nhill
type
dow
uphi
ll type
uph
ill ty
pe
type
highway type
apartments
courtyard
DaF-architecten, Rotterdam
two units, one family
+28
PARKING,COMMERCE, COMBINATION
28
28
gardenhouse
+28
28
gardenhouse
+28
+28
Elemental
International competition for low cost housing concepts, Chili
roofhouse
+14
ORIGINAL SITUATION 2X 2500 DOLLAR
(belonging to ďż˝ roofhouse)
POSSIBLE EXTENSIONS +28
+28
+28
+28
+28
+11
28
+11
+28
+14 +11 +14
+28
+28
+14 +11
gardenhouse
roofhouse
roofhouse
roof
+28
gardenhouse
+28
roof
+14
roofhouse
+28
+28
(belonging to ďż˝ roofhouse)
+11
gardenhouse POSSIBLE EXTENSIONS
+28
gardenhouse
+14
+28
28
roof
Uitschrijver: Elemental Ontwerp: 2003 ONE LOT, 100 X 100 m 25 % collective 75 % private
100 x 100 m
strong, collective formal plan (static) interiors in self-build soup
informal routes
plan on specific location (dynamic)
URBAN TRY-OUT
Given a situation where more than two third of the dwellings are to be self-build the role of institutional architecture is drastically changed. It no longer defines the unit. Instead, it provides an esthetical and organisational backbone, the public space, which makes self-regulation possible. Architectural shape drags the lot out of anonymity and lack of spatial potential into the imaginative world of the city. The four blocks group 33 dwellings around multi-purpose courtyards. The horizontal banisters on first floor and roof make the architectural frame of the courtyard. The four courtyards create both informal routing through the block, and a central space for leisure.
'Nolli' map of specific urban situation
layout possibilities of building 'rings'
DaF-architecten, Rotterdam
Uitvindersbuurt Ede
Verkavelingsstudies voor bouwblokken met gemengd woonprogramma
Opdrachtgever: KAW 2, Rotterdam i.s.m. de Gemeente Ede Ontwerp: 2003 De Uitvindersbuurt in Ede moet worden opgeknapt en gerevitaliseerd. Hiervoor is een flexibel stedenbouwkundig plan gemaakt dat uitgaat van deels renovatie van de bestaande woonblokken en deels nieuwbouw. Om de potenties en de knelpunten in kaart te brengen werd ons gevraagd een aantal architectonische test-invullingen te maken in communicatie met de uitgangspunten van het plan. Zaken als openbaar/privĂŠ, parkeren en buitenruim-tes en volumes werden expliciet onderzocht. De uitkomsten van deze studie vonden hun weg in een definitief stedenbouwkundig plan dat binnenkort in ontwikkeling gaat.
DaF-architecten, Rotterdam
Verkeerstuin Plaswijckpark herinrichting en renovatie van de verkeerstuin
opdrachtgever: engineering: maquette: uitvoering:
Stichting Plaswijckpark, Rotterdam Arcadis Harm Scholtens onbekend
De educatieve en recreatieve tuin is aan renovatie toe. De belijningen, bestratingen, verkeersborden en andere speelobjecten zijn behoorlijk versleten door het intensief gebruik van dit succesvolle onderdeel van het Plaswijckpark. Een groter probleem is de waterhuishouding. De veenbodem heeft een grondwater pijl dat vrijwel gelijk aan het maaiveld is en grondige drainage-maatregelen zijn nodig. Ons plan voorziet in die renovatie en complementeert dit met de herinrichting van de ‘eilanden’ tussen de wegstructuur. Onderdeel daarvan zijn grote stalen, getekende silhouetten van cliché-beelden van de Hollandse ruimtelijke inrichting. Voor de uitwerking van die elementen is de SKOR bij het project betrokken.
DaF-architecten, Rotterdam
Selectie Werk Architectuur 2008 2007 2007-2009 2007 2007-2009 2007 2006-2007 2006 2006 2005-2007 2005-2007 2005-2007 2005-2006 2005 2005 2004-2006 2004-2006 2004-2007 2004-2005 2004 2004 2004 2004 2003-2004 2003-2004 2003-2004 2003 2003 2003 2003 2003 2002-2003 2002-2003 2002 2002 2002 2002 2002 2002 2002 2002 2001-2003 2001
Haalbaarheidsstudie naar de invulling van de open gaten Broersveld/Broersvest in Schiedam. I.o.v. gemeente Schiedam. Meervoudige opdracht voor verbouw/nieuwbouw van Centrum de Wijzer en De Witte Berken, resptv. crisisopvang en gezinsvervanging te Wervik (B). I.o.v. beide instituten. Winkelpaviljoen in het centrum van Vathorst, Amesfoort Meervoudige opdracht voor verbouw/nieuwbouw van de kunstopleiding van de Provinciale Hogeschool Limburg te Hasselt. I.o.v. de PHL Verenigingsgebouw en parkeerdek voor een aantal sportverenigingen, een kinderdagverblijf en een festivalkantoor in het Bijlmerpark. I.o.v. Stadsdeel Amsterdam Zuidoost. Woonhuis B. Colenbrander, Noord Brabant Atlas Nieuwe Hollandse Waterlinie; onderzoek en publicatie over de defensieve architectuur binnen een multidisciplinaire behandeling van de Nieuwe Hollandse Waterlinie als historisch, landschappelijk en architectonisch fenomeen, redactie van B. Colenbrander, 010-publishers Rotterdam (in voorbereiding) Meervoudige opdracht voor seniorenwoningen in Vijfhuizen. I.o.v. De Woonmaatschappij Hoofddorp Ontwerpvisie voor een gemeenschapscentrum in Scherpenzeel. I.s.m. Jasper de Haan Architecten Sportcomplex Caland, Osdorp. 7000m2 sportaccommodaties i.o.v. deelgemeente Osdorp, Amsterdam Woonhuis C. Colenbrander, Amsterdam Woonhuis Berndsen-Burer op IJburg, Amsterdam Holbein-Patriotismo: woongebouw met 70 appartementen in Mexico City: i.o.v. MGI-inmobiliario, Mexico. Limes Atlas; onderzoek en publicatie over de typologie van de Limes-bouwwerken in het kader van de multidisciplinaire publicatie over de Romeinse rijksgrens in Nederland, redactie van B. Colenbrander en MUST, 010-publishers Rotterdam Woonhuis Termorshuizen / Du Tout, Haarlem, verbouwing Essostation in Leischenveen i.o.v. Coteba bv, Roosendaal. Dienstengebouw voor het Plaswijckpark te Rotterdam, i.o.v. Stichting Plaswijck Park. Gezondheidscentrum met HOED-praktijk, apotheek en fysiotherapie, Nieuw Vennep Studie ‘de perfecte doos’; over de architectuur van bedrijfsgebouwen. Ontwerp voor een mobiele kunstruimte, i.o.v. de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht. Ontwerp voor een podium in het Stadspark te Osdorp. I.o.v. gemeente Osdorp Verbouwing van een woonhuis in Rotterdam i.o.v. H v/d Hooven, Rotterdam. Verbouwing van een woonhuis in De Bilt, i.o.v. familie Smits/ v/d Meerendonk. ‘Naar Zolder’, prijsvraaginzending voor de ronald McDonald VU kinderstad, Amsterdam. Uitbreiding van 3 woningen in Overveen. Nieuwbouw van een woonhuis in Wateringse Veld, Den Haag. Plat-Vorm: muziekpodium en ontmoetingsplek in het Park van de Tijden, Vathorst, Amersfoort. Uitbreiding van een woonhuis in Oss. Verbouwing bedrijfspand voor Blanksma Bouwbedrijf in Alphen a/d Rijn. Nieuwbouw van woonhuis in Made (NB). Nul tot 100; Prijsvraaginzending ‘Wonen met Zorg, Zorg voor Wonen’. Uitschrijver College Bouw Ziekenhuisvoorzieningen. Regiospecifieke architectuur; ontwerpstudie over Twente, i.o.v. de Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting & het Stimuleringsfonds voor Architectuur, Rotterdam. Prijsvraag ‘sustainable housing’ in Guanajuato (Mexico). Prijsvraagontwerp voor twee woontorens in Moskou. EDE 2; ontwerp voor een nieuw onderkomen voor het Nedelands Tegelmuseum en 12 atelierwoningen te Ede. EDE 1; architectonische uitwerking van het stedenbouwkundige plan voor de Uitvindersbuurt in Ede in opdracht van de gemeente Ede en woningbouwvereniging Woonstede. Fast Ferry; wachtruimte op het aanlegponton aan de Willemskade te Rotterdam i.o.v. Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam. Bird&Bird; verbouwing van een advocatenkantoor te Den Haag. Kiosk Plaswijckpark; uitkijk- toilet en snoepkiosk i.o.v. stichting Plaswijckpark, Rotterdam. Tijdelijke voorziening opgeleverd in 2002. Permanent paviljoen; Oplevering 2005. Huis in het bos; verbouwing van een woonhuis te Berg en Dal. Kantoor TriMM en woonhuis Zwart; verbouw en uitbreiding van een kantoorpand en woning te Enschede. Wat-je-wil; ontwerp voor een catalogus van vrijstaande huizen voor een uitbreidingswijk, naar aanleiding van een voorbeeldplan i.o.v. Ontwikkelingscombinatie Wateringse Veld, Den Haag. Kentucky Fried Chicken; restaurant + hangplek voor skaters te Hoofddorp i.o.v. KFC Nederland.
DaF-architecten, Rotterdam
2001/2006 2001 2001 2000 2000 1999-2004 1999 1998 1998 1997 1996 1996-1998
Selectie Werk
Essostation; Tankstation in de bebouwde kom, in opdracht van ExxonMobil, Benelux. Ideeënprijsvraag stadskantoor Rotterdam; Prijsvraaginzending ‘Ja toch, niet dan’. Dierenrestaurant Meander; themarestaurant i.o.v. het Noorder Dierenpark te Emmen. Lintbebouwing deelplan 18; 8 koopwoningen in Ypenburg, i.o.v. Rabo Vastgoed bv, Utrecht. Villa Tapijtweg; verbouwing van een Villa te Den Haag. Eigenwijswoningen; 25 koop- en huurwoningen in Leidsche Rijn inclusief stedenbouwkundig ontwerp, i.o.v. woningbouw vereniging Portaal, Utrecht. Happy Houses; studie naar nieuwbouwtypologieën in het kader van Groepsportretten 1999, samen met Kirsten van den Berg & Andrew Tang. Museum Nagele; renovatie van de St. Isidorus kerk te Nagele, verbouwing tot Museum en inrichting van de permanente tentoonstelling, i.o.v. Stichting Nagele Expositie. I.s.m. Andrew Tang. Europan V, Travel and proximity; Prijsvraaginzending ‘Around the block’. 1e prijs. Woonhuis Keizerstraat; verbouwing van een woonhuis te Gouda. Prijsvraag ‘Krenten in de Pap’. 3 ontwerpen voor woningen in de binnenstad van Leiden, 1e en 2e prijs ‘Het kant-en-klaarhuis’; onderzoek en publicatie over het catalogushuis, NAi-uitgevers, Rotterdam. In samenwerking met Christian Rapp.
Openbare Ruimte, Stedenbouw 2008-2010 2008 2008 2008 2007-2012 2007-2008 2006 2006 2005 2004 2004 2003-2004 2003 2002-2004 2002-2005 2002 2002 2001 2001 2000 2000 2000 1999-2004 1999
21 bruggen voor Park Meerland, Eindhoven. I.o.v. Gemeente Eindhoven Limes Valkenburg: Praktijkstudie naar de toepassing van de Limes-grammatica. I.o.v. Aorta Visie de inrichting en gebruik van de archeologische vindplaatsen in Almere. I.o.v. Gemeente Almere De Kringen: ontwerpstudie naar de architectuur binnen de voormalige schotsvelden van de forten van de Nieuw Hollandse Waterlinie. I.o.v. Nat. Projectbureau Nieuwe Hollandse Waterlinie 44 bruggen voor de nieuwbouwwijk Park 16-hoven, Rotterdam. I.o.v. Gemeente Rotterdam Stedenbouwkundig plan voor 213 woningen in veld 1, Schuitgraaf, Arnhem. i.o.v. de Gemeente Arnhem Ontwerp openbare ruimte rondom het Sportcomplex Caland, Osdorp. i.o.v. deelgemeente Osdorp, Amsterdam Massastudie naar de Notaristuin-locatie Winterswijk. I.o.v. De Woonplaats Welstandsparagraaf voor het gebied Hoboken i.v.m. herontwikkeling Erasmus-MC, met K. van den Berg, DS+V R-dam. Ruimtelijke verkenning van de Romeinse nederzeting aan de Hoogewoerd, Utrecht i.o.v. projectbureau Belvedere. Studie ‘openbaar domein in Amsterdam Zuid-Oost’, i.o.v. deelgemeente Zuid-Oost. Visie inpassing Wipmolen, Havenkom Alblasserdam, i.s.m. H+N+S Landschapsarchitecten. In opdracht van de gemeente Alblasserdam. Ontwerpatelier Limes; onderzoek naar de betekenis van archeologie en cultuurhistorie voor de huidige planologie en landschapsinrichting in het Romeinse grensgebied. I.o.v. Stuurgroep Belvedere. Verkeerstuin Plaswijckpark; Herinrichting van de verkeerstuin in opdracht van stichting Plaswijckpark, Rotterdam. LRU Temp; Stedenbouwkundig plan en supervisie voor een gebied met tijdelijke voorzieningen in Leidsche Rijn, Utrecht, i.o.v. Ontwikkelingsbedrijf Gemeente Utrecht. Masterplan Hoboken; Masterplan voor het gebied Hoboken i.v.m. herontwikkeling Erasmus-MC, samen met K. van den Berg, DS+V Rotterdam. Provisorium locatie; Stedebouwkundig plan voor een deelgebied van Hoboken, Rotterdam. I.o.v. DS+V Rotterdam. Strandpaviljoens; studie naar permanente horecapaviljoens te Scheveningen i.o.v. de vereniging van strandtenteigenaren. Essostation; Tankstation in Den Haag, in opdracht van ExxonMobil, Benelux. Brug Hoorn; Studie van stationsgebied en ontwerp van een voetgangersbrug over het spoor in Hoorn i.o.v. Architectuurcentrum Hoorn. Tentoongesteld in Architectuurcentrum Hoorn. Stad&Fiets; studie naar bewaakte fietsenstallingen in het historische centrum van Den Haag i.o.v. de gemeente Den Haag & Stroom HCBK. Bouwdoos Madestein; studie ten behoeve van een stedenbouwkundige visie voor 800 luxe woningen i.o.v. de gemeente Den Haag. Eigenwijswoningen; verkavelings- en inrichtingsplan voor 27 woningen in Leidsche Rijn, Utrecht, i.o.v. Portaal Ontwikkeling, Utrecht. Waterwonen; studie naar een drijvende uitbreidingswijk in het kader van Groepsportretten samen met Kirsten van den Berg & Andrew Tang.
DaF-architecten, Rotterdam
Selectie Werk Tentoonstellingen 2007 2006 2005 2004-2005 2004-2005 2002 2002 2001 2001 1998/2000 1999 1999-2000 1998 1998 1998 1997 1996
‘POWER’ internationale Architectuur Biënnale Rotterdam. Ontwerp van de tentoonstellingen “Visionary Power” en “de Nieuwe Nederlandse stad” en de ‘PowerLounge’ in de Kunshal te Rotterdam. China Contemporary, beeldcultuur. Ontwerp en realisatie van tentoonstelling in het Nederlands fotomuseum Internationale Architectuur Biënale Rotterdam. Ontwerp en realisatie van de tentoonstellingen “Mare Nostrum” en “Hollandse Waterstad” in het gebouw Las Palmas te Rotterdam. AM Nai Prijs 2004; Tentoonstelling in het Nai van de Fast Ferry naar aanleiding van de prijsuitreiking voor het beste gebouw dat in de periode 2002-2004 is gerealiseerd door een architect onder de veertig jaar. ‘De elite van morgen’, ARCAM, Amsterdam. Zuid-Hollandse Nieuwe; Tentoonstelling van de vormgevingsprijs 2002 in de Waag te Leiden, i.o.v. Stichting Kunstgebouw, Rijswijk. De Grote Projecten; Tentoonstelling over het Nederlands architectuurbeleid, i.o.v. het NAi. Coming soon; Tentoonstelling van Prix de Rome, Europan en Archiprix in de Van Nelle Fabriek Rotterdam, i.o.v. Europan Nederland en stichting Prix de Rome. Waterproject 1854-2001; Half jaar durende buitententoonstelling in 5 door ons ontworpen paviljoens aan de singels van Rose, i.o.v. de Stichting Waterproject 1854 - 2001, Rotterdam. Jos Klijnen, meester van de situatie; oeuvretentoonstelling in Rotterdam en Heerlen, i.o.v het NAi en het Vitruvianum. daf+ op locatie; Tentoonstelling over eigen werk in galerie Aorta in Utrecht en het CAS in Groningen, i.o.v. Groepsportretten 1999. In samenwerking met Kirsten van den Berg & Andrew Tang. Groepsportretten 1999&2000; opzet, organisatie en selectie van de eerste twee van een reeks groepspresentaties van jonge architecten, i.o.v. het Stimuleringsfonds voor Architectuur. Fantastisch Den Haag; tentoonstelling voor en over Den Haag in het Haags gemeentehuis, in opdracht van de stichting Globe 750. Parken en Pleinen; Tentoonstelling over openbare ruimte, i.o.v. Cast Tilburg. Museum Nagele; renovatie van de St. Isidorus kerk te Nagele, verbouwing tot Museum en inrichting van de permanente tentoonstelling, i.o.v. Stichting Nagele Expositie.I.s.m.Andrew Tang. It’s new, try it!; Tentoonstelling over de invloed van America, i.o.v. het NAi, Rotterdam. Wohnungsbau in den Niederlanden; Reizende tentoonstelling in Duitsland
Publicaties 2007 2005 2005 2005 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2004 2003 2003 2003 2003
Atlas Nieuwe Hollandse Waterlinie; onderzoek en publicatie over de defensieve architectuur binnen een multidisciplinaire behandeling van de Nieuwe Hollandse Waterlinie als historisch, landschappelijk en architectonisch fenomeen, redactie van B. Colenbrander, 010-publishers Rotterdam (in voorbereiding) Limes Atlas; De Romeinse rijksgrens in Nederland, essays, Romeinse typologiën, ontwikkeling van 2000 jaar landschap in kaarten en voor beeldprojecten, redactie van B. Colenbrander en MUST, 010-publishers Rotterdam Nieuwbouw en Openbare Ruimte Den Haag, boekpublicatie van de eengezinswoning in Wateringse Veld. Bauwelt 1-2, publicatie van het project FastFerry n.a.v. de Bauwelt Prize 2005 (eervolle vermelding). De Limes als nieuw publiek domein, Archis nr. 4, 2004, samen met Rik Herngreen. Cultureel bouwen, de Helling nr.1, lente 2004. Fresher Facts, boekpublicatie van het project FastFerry n.a.v. de AM-NAi prijs voor jonge architecten,NAi Uitgevers Rotterdam Low Rise - High Density, Helmut Schramm, Springer, Wien New York, 2005; Essen Thurmfeld, Europan inzending 1998 Bouwprojectenboekje 2004, Reed Business Information, 2004; ‘Gebouw voor verkeer, nieuwbouw’, FastFerry. A+U 04:04 (Japan), themanummer 403; ‘Young Architects in the Netherlands’. De Architect, februari 2004; De elite van morgen? Presentatie van 15 architectenbureaus waaronder DaF-architecten, galerie ARCAM, Amsterdam Baksteen, september 2004, nummer 42; ‘Materialisatie en monumentaliteit’ Wat-huis 2 Het oversticht, jaarverslag 2003, ‘Sturen op identiteit’. Rurbania! Meer Twente door verdichting. Bijdrage aan SEV-publicatie “Regiospecifieke Architectuur, Sprekend of Vanzelf sprekend” De Architect, december 2003, ‘Drukte op het erf’; Rurbania. BOUW, december 2003; Regiospecifieke Architectuur, Rurbania. BOUW, november 2003, Wachtruimte voor de FastFerry, Rotterdam.
DaF-architecten, Rotterdam
2003 2003 2003 2002 2002 2002 2002 2001 2001 2001 2001 2001 2001 2001 2001 2000 2000 1999 1999 1999 1998 1998
Selectie Werk
SEV publicatie; Regiospecifieke Architectuur, ‘Sprekend of Vanzelfsprekend?’. Detail in Architectuur, Oktober 2003, Wachtruimte voor de FastFerry, Rotterdam. Stedenbouw & Ruimtelijke Ordening, nr. 3/2003; Regiospecifiek ontwerpen. 5 stellingen. Diseño Interior nr. 121, agosto 2002; Restaurant Meander, Emmen. The Low Countries, arts and society in Flanders and the Netherlands, Museum Nagele. Abitare nr. 417, may 2002; Restaurant Meander, Emmen. A.C.C. nr. 1 2002; Restaurant Meander, Emmen. De Architect nr. 6, november 2001: Restaurant Meander; nominatie voor de Lensvelt / de Architect Interieurprijs. De Architect nr. 5, oktober 2001; Restaurant Meander, Emmen. De Blauwe Kamer nr. 8; Waterproject 1854-2001, Buitententoonstelling H2O. Cobouw 04.09.2001; Restaurant Meander, Emmen. Vastgoed nr. 10, november 2001; Restaurant Meander, Emmen. BladNA, april 2001; Eigenwijswoningen, Utrecht. De Architect nr. 2, februari 2001; Prix de Rome prijsvraaginzending. A.C.C (rus), nr2, 2001, Samara Super 8; workshopresultaten over de ringstad Samara. Stedenbouw & Architectuur; Eigenwijswoningen, Utrecht. Topos 30, maart 2000. New housing landscapes; Europan V, Essen. Dromen van een catalogushuis; artikel over het catalogushuis, Archis nr. 10, Architect nr 7-8; Groepsportretten 1999. daf+, publicatie over eigen werk in het kader van Groepsportretten 1999. Het kant-en-klaarhuis; onderzoek en publicatie over het catalogushuis, NAi-uitgevers, Rotterdam. In samenwerking met Christian Rapp. ‘Die deutschen Ergebnisse. Uitgave Europan Deutschland; Europan V, Essen
Prijzen / nominaties 2005 2005 2004 2003 2003 2002 2001 1998 1997
Nominatie voor de AM-NAi prijs voor jonge architecten met de wachtvoorziening ‘FastFerry te Rotterdam Geselecteerd voor de tentoonstelling “De Elite Van Morgen” in de Arcam galerie te Amsterdam Naar Zolder!; Prijsvraag inzending voor de Ronald McDonald/ VU kinderstad op het dak van het VU ziekenhuis, Amsterdam, 3de prijs. Nominatie van Wat-huis 2 te Made voor de welstandsprijs 2003; de beste plannen van 2002 in Noord-Brabant Werkbeurs (P. v.d. Voort) van de Stichting Fonds voor beeldende kunsten, vormgeving en bouwkunst, Amsterdam. Winaar van de Charlotte Köhler prijs 2002 van het Prins Bernhard Cultuurfonds, jaarlijkse prijs ter bekroning van het werk van talentvolle kunstenaars en architecten. Lensvelt de Architect Interieurprijs; nominatie voor Restaurant Meander, Emmen. Essen Thurmfeld; prijsvraagontwerp Europan V, 1e prijs ‘around the block’. Krenten in de pap; Architectuurprijs van de stad Leiden; 1e prijs daf b.
Lezingen 2006 2006 2005 2005 2005 2005 2005 2005 2004 2004 2004
‘Retoriek in het ontwerp’, lezing in de reeks Ontwerpmethodiek aan de Academie voor Bouwkunst te Amsterdam. Presentatie Ontwerpgrammatica Masterplan Limes; Lezing voor de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek. Lezing over het werk van DaF-architecten aan de academie Maastricht ‘Over de FastFerry met enkele (fotografische) onderbrekingen’, lezing aan het NAi in het kader van de AM-NAi nominatie. Jurylid voor de ideeënprijsvraag ‘De Romeinse Lijn’ van de provincie Utrecht. Presentatie Limes Atlas; Lezing voor de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek . De Romeinse Limes als ontwerpvraagstuk; lezing en deelname aan de workshop ‘Ontwerpen aan een vreemd land’, aan de Vrije Universiteit, Amsterdam. De Romeinse Limes als ontwerpvraagstuk; lezing op het Planarch Seminar. ‘Ruimtelijk manuscript Rotterdam, 6 veranderlijke kaarten van de stad’, in het NAi in het kader van Vedute. De verloren plek; lezing op de manifestatie ˜De plek als opdrachtgever”, op de Archipuncturale 04, Belvedere themadag Limes; dagvoorzitter en gespreksleider tijdens deze dag over de Romeinse Limes en mogelijkheden voor herinterpretatie in Leidsche Rijn.
DaF-architecten, Rotterdam
Profiel ir. Daan J.J. Bakker 1968 1987-1994 1991 1992 1993 1994-1995 1995-1997 1997-1998 1999-2005 1999-2004 2000-2004 2005-2006 2006-2008
Geboren in Herpen. Studie bouwkunde aan de Technische Universiteit Delft. Werk voor ir. Kees Christiaanse architects & planners, Rotterdam. Kinderdagverblijf “het Kasteel”, Soest, samen met Matthijs Bouw, Kirsten van den Berg, Mirjam Galjé en Ton Venhoeven. Verbouwing van een dijkvilla aan de Linge, Rumpt. Tentoonstellingsontwerper bij het Nederlands Architectuurinstituut, Rotterdam. Projectarchitect bij Höhne & Rapp architekturbüro, Amsterdam. Onderzoek en publicatie “Het kant-en-klaarhuis”, NAi-uitgevers, Rotterdam. In samenwerking met Christian Rapp. Gastdocent aan de Technische Universiteit Delft. Visiting critic aan o.a. Design academie Eindhoven, HKA Arnhem, University of Liverpool, AVBA Amsterdam. Lid adviescommissie Stimuleringsfonds voor Architectuur. Gastdocent aan de Academie van Bouwkunst, Amsterdam. Lid selectiecommissie Jaarboek Architectuur in Nederland
ir. Catherine M.N. Visser 1966 1986-1987 1987-1994 1991-1992 1993-1994 1994 1995 1995-2001 2000-2005 2006 2007 2007-08
Geboren in Parijs. Studie rechten aan de Rijksuniversiteit Leiden. Studie bouwkunde aan de Technische Universiteit Delft. Werk voor Ton Venhoeven, architect, Amsterdam. Werk voor professor A.Tzonis, Delft. Werk voor Art Zaaijer, architect, Amsterdam. Werk voor Palmboom & v d. Bout stedenbouwkundigen, Rotterdam. Projectarchitect bij Maxwan, architectuur & stedenbouw, Rotterdam. Gastdocent aan de Academie van Bouwkunst, Amsterdam. Gastdocent aan de Technische Universiteit Eindhoven. Onderzoeker bij RMIT aan de Technische Universiteit Delft. Lid beoordelingscommissie Fonds Voor Beeldende Kunsten, Amsterdam
ir. Paul J.J. v.d. Voort 1967 1986-1987 1987-1995 1991 1991-1992 1993-1994 1996 1996-1997 1997-2001 2000-2005 2001-2003 2003-2006
Geboren in Haarlem. Studie antropologie aan de Rijksuniversiteit Leiden. Studie bouwkunde aan de Technische Universiteit Delft. Werk voor Architectenbureau Chlimintzas, Amsterdam. Werk voor O.M.A., Rotterdam. Werk voor Léon/Wohlhage Architekten, Berlijn. Werk voor Meister und Käferstein Architekten, Zürich. Werk voor Marlies Rohmer, architect, Amsterdam. Projectarchitect bij ir. Kees Christiaanse architects & planners, KCAP, Rotterdam. Gastdocent aan de Hogeschool Tilburg. Gastdocent aan de Technische Universiteit Delft. Docent aan de Willem de Kooning kunstacademie, Rotterdam.
DaF-architecten, Rotterdam
Medewerkers sinds 1996: Andreas M端ller Isabell Klunker Ido Lahor Erik Ruttgers Falco Webbink Martijn Oskam Josefine Wikholm Stanislav Kirichenko Stefanie Schwertassek Jaqueline Lehmann Carles Oliver Varsela Ferry den Ridder Diego Quadrelli Tijn Brands Janneke Koppendraaier Jan Geert de Bruin Monika Konrad Bas Lagendijk Miguel de la Torre Galvan Pleunie Franke Martijn Broekhuis Ana Cabellos Garcia Aida Fuster Marcel Klooker Polle Koks Mattijs Bracke Natalia de Andres Marcos Edwin Veth Michiel Moerland Diane Philippe Annemette Hellinga Marieke Veling Simone Bijlard Samenwerkingen sinds 1996: Andrew Tang Kirsten van den Berg Fransje Hoojmeier Otto Weijers en Masha Pidodnya Marinke Steenhuis Urban Fabric / Paul Meurs Marinke Steenhuis Gabriela Bojalil Jasper de Haan Architecten Eric Slotboom Urban Affairs Adviseurs: ABT-west: John Galjaard ABT-Belgie: Bert Nijs Bureau Bouwkunde, Peter Houtman Blanksma Bouwbedrijf, Eric VIs Architechniek, Tim van Eijsden KMH-administraties Budel Bouwtechniek Ingenieursbureau IOB BDB, Hoofddorp, Arnold van Bruggen BSH, Harry Wolbers Bureau Eendracht, Eindhoven Harm Scholtens Laurent en Bakker dr. ir. A.F. Hamerlinck, brandadvies I.O.B. Hellevoetssluis Adviesbureau Huygen, Ed Vonk MR7, Bouwkundig tekenwerk
DaF-architecten, Rotterdam