dosya
toplumun temel taşı: aile
Тысячелетняя летопись кыргызской государственности сохранила многое: взлеты и падения, триумф побед и горечь поражений, военные походы и бай-манапские распри, власть каганов и бунты бедноты. Естественно, с течением времени менялись и нормы общежития, и нормы семейного жизни. Еще в начале 20-го века в глубинке страны Ала-Тоо встречались большие патриархальные семьи, объединявшие под одним тюндуком семьи главу рода, его братьев, сестер, сыновей, дочерей, внуков и правнуков. Они вели совместное хозяйство, подчинялись единым требованиям, ели из общего котла и вместе отстаивали интересы клана. Затем, после присоединения Туркестанского края к царской России и общего упадка феодально-патриархального строя, стали появляться семьи нового типа - малые, индивидуальные ячейки общества. Причем как в среде знати и сельскохозяйственной буржуазии, так и среди пролетариата, крестьянства, торговцев, интеллигенции. С установлением Советской власти и в результате широкой коллективизации народного хозяйства, индустриализации эко-
tunduk altında aşiret reisi ailesi, kardeşleri, kız kardeşleri, oğulları, kızları, torunlarının ve torunlarının çocukları bulunuyordu. Onlar birlikte çalışıyordu. Bir tencereden yemek yer ve birlikte klanın çıkarlarını gözetiyorlardır. Türkistan ülkesinin Rusya’ya birleştirilmesinden sonra feodalite düzeni dağılmış, toplumun küçük ve bireysel çekirdeği olan yeni aileler ortaya çıkmaya başlamıştır. Bunlar gerek ağalar arasında, tarım burjuvazisi arasında; gerekse de proletarya, küçük işadamları, entelektüeller arasında ortaya çıkmıştır. Bu süreç Sovyet hâkimiyeti kurulduktan sonra ekonominin kolektifleşmesi, sanayileşmesi, kültürel reformlar ve yeni ideolojinin güçlenmesiyle devam etmiştir. Bizim bugün bildiğimiz aile tipinin ilk örnekleri oluşmaya başlamıştır. Çocuğu bol olan ev, Pazar gibi hareketlidir. Çocuksuz evler, Mezar gibi sakindir. Orta Asya hikmetli kelamı Eskinin arkaik olgusu bugünkü yaşamımızı etkilemiş ve etkilemektedir. Yapacak bir şey yok, gelenekler bazen modern eğilimlerden daha güçlü olur.
GÜZ 2010 • SAYI 32 DA
49