Veeteelt april 1 2014

JA A RG A N G 31

N R.6

APR IL 1

2014

I N D I T N U M M ER

I N D E X D R AA I

G EZO N D H EID

FO KKER I J

Europese genoomstieren kr캐gen eerste NVI-fokwaarde

Selectief droogzetten is nog niet zo eenvoudig

Holsteinpioniers Jan Maat en Pieter ter Veer

VX06_cover.indd 2

31-03-14 10:19

ONAFHANKELIJKE VOEDERPROEVEN LEVEREN HET BEWIJS

LG HAVERA-GRAS GOED VOOR 1,4 LITER MEER MELK! Wie grasland vernieuwt met de hoogverteerbare weidemengsels van LG Havera kan veel geld verdienen! Dat blijkt overduidelijk uit voederproeven van Schothorst Feed Research met hoogproductief melkvee. Per kilogram drogestof zorgt LG Haveragras voor de meeste melk in de tank, oplopend tot wel 1,4 liter per koe per dag meer dan een bestaande standaardweide.

NIEUW!

Uw winst zit in de hogere opbrengst met meer voederwaarde, een plus van zo’n 3.000 kVEM per hectare per jaar! LG Havera is namelijk primair geselecteerd op melkdrijvende nutriënten, zoals eiwitten, suikers en verteerbare celwanden. Hierdoor bereikt u een hogere voerefficiëntie die goed is voor een extra rendement van a168,- per koe per jaar!

LG HAVERA MENGSELWIJZER HAVERA 1 HOOGPRODUCTIEF*

Melkdrijvend

HAVERA 2 ROTATIE

Kortdurend

HAVERA 3 DOORZAAI

Doorzaaien

Download het onderzoeksverslag op:

www.meermelkuitgras.nl

HAVERA 4 HOOGPRODUCTIEF met timothee* Melkdrijvend HAVERA 5 EFFICIËNT

Grasklaver

HAVERA 6 MAAILAND

Maaien

HAVERA 7 STRUCTUUR

Structuur

*ook als EKO-mengsel verkrijgbaar

VX04_p02.indd LIMAGRAIN141026 Adv A4 LG Havera.indd 1

28-02-14 26-02-14 11:54 14:11

Onze melktechniek

Uw succes

Snel en comfortabel melken Wim Kenis uit Viersel (BE) “Snelheid en rust, dat typeert het melken in onze GEA draaistal. De snelle in- en uitgang, het snel onderhangen van de melkstellen middels EasyStart en het snel kunnen separeren van aandachtskoeien, zorgen ervoor dat ik een hoge capaciteit haal. Per uur melk ik alleen 135 koeien�.

Als u kiest voor een GEA installatie kunt u snel en comfortabel

Tijdsbesparing per koe in seconden

melken en dus veel arbeid te besparen. De tabel geeft duidelijk weer hoeveel tijd u per koe per melking kunt besparen. Kiest u bijvoorbeeld voor de unieke IQ melkstellen dan betekent dit sneller aansluiten en minder belasting voor de melker. Indien u kiest voor IQ melkstellen, dan kiest u voor arbeidsverlichting en arbeidsbesparing.

ing ar

sp

g

g

rin

oe

din

lei

be

ge

ale

t To

o

oll

Ap

ng Sla

rt

ta

yS

s Ea

l

elv tep

ste

ls Pu

elk

M

A GE

IQ

mo

Sti

Kijk en luister naar de interessante ervaringen van collega veehouders op www.gea-farmtechnologies.com

engineering for a better world

32700023 GEA adv_A4_SnelComfortabel.indd 1 VX06_p03.indd 3

GEA Farm Technologies

04-03-14 10:14

27-03-14 10:45

HET DRAAIT OM RESULTAAT • • • • •

Meest efficiënte stikstofmeststof voor het hoogste rendement Met 4% magnesiumoxide De best strooibare, homogene harde korrels Laagste CO2-footprint van Europa Herkenbaar aan de oranje korrel

www.nutrinorm.nl OCI0081_AD_gras_Veeteelt_210x297_W.indd 1

www.oci-agro.nl 14-01-14 15:42

I NHOUD

RUBRIEKEN

7 8 15 20 27 52 53 59 63 68 70

Van de redactie Veeteeltvenster Even geen boer: molenaar Ingezonden brief: vrijloopstal Koepad Kampioenen in de kijker Uit de dierenartsprakijk: para-tbc Koeienbloempjes Boerengeluk: afrasteren Voer voor boer Agenda R E P O R TA G E S

16 Familie Boerkamp melkt holsteins en zuivere mrij’s in één veestapel 44 O Man luidde genoomtijdperk in bij Hendrik en Lutgarde Blomme 60 Familie Terwel transformeert haperend bedrijf tot renderende onderneming in Zweden THEMABIJEENKOMSTEN

25 Studiedag mastitis en sensoren te Merelbeke 58 Symposium ‘Limits to produce‘ te Wageningen R U W V O E R T E E LT

26 Goed zaaibed als fundament voor hoge snijmaisopbrengst HISTORIE

48 Pioniers van veertig jaar holsteins in Nederland KOEFAMILIE

54 Apina Nadja werkt hard aan vergroten van onuitwisbare fokkerijinvloed

Interview Ynte Schukken

22

Gezondheidsstatus al goed, maar kan en moet beter, zegt GD-directeur Ynte Schukken.

Interbull Fokwaarden aprildraai

31

Genoomstieren in stiervaderrol zorgen voor gevarieerd vaderbeeld tijdens de indexdraai.

Hoofdartikel Selectief droogzetten vraagt om meer maatwerk Het preventief gebruik van antibiotica is in Nederland sinds 2012 niet meer toegestaan en de richtlijn geeft dierenartsen een handvat hoe daarmee om te gaan.

Vlaanderen kent ook zo’n richtlijn. De Vlamingen kiezen voor een minder rigoureuze afbouw van antibioticagebruik.

10

Johan Slingerland:

Rob Boerkamp:

Hendrik Blomme:

‘Er zit geen euro van de bank in de stal van de koeien.’ 15

‘Wij Nederlandse boeren kopen veel te makkelijk iets nieuws.’ 16

‘Ik denk dat 80 procent van de koeien O Manbloed in de pedigree heeft.’ 44

V E E T E E LT

VX06_inhoud.indd 5

APR I L

1

2 0 1 4

5

01-04-14 14:09

VX06_p06.indd 6

02-04-14 10:38

VA N

D E

R E D A C T I E

Jaap van der Knaap Selectief droogzetten gebaat bij bestrijding bvd De erg vroege start van grasseizoen 2014: in een lange rij op weg naar een nieuwe weide Foto: Harrie van Leeuwen

COLOFON Veeteelt is een uitgave van CRV BV en verschijnt tweemaal per maand, uitgezonderd januari, juni, juli en december.

redactie

hoofdredacteur Jaap van der Knaap adjunct-hoofdredacteur Inge van Drie redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Guy Nantier, Florus Pellikaan, Ivonne Stienezen en Tijmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Reimer Strikwerda hoofd uitgeverij Rochus Kingmans

redactie-adres

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem, telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Van Thorenburghlaan 14, 9860 Oosterzele, tel. 09 363 92 11, fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com

‘I

n de Verenigde Staten is vrijwel geen bedrijf te vinden dat bezig is met het uitbannen van bvd. Elk bedrijf vaccineert er en gesloten bedrijven zijn er eigenlijk niet.’ Het is een opvallend citaat in het interview met de nieuwe GD-directeur Ynte Schukken in deze Veeteelt.

Schukken werkte vijftien jaar in de VS en spreekt uit ervaring. Nederland richt zich bij bvd-bestrijding juist op het gesloten houden van de bedrijfsvoering. In Vlaanderen komt daar de verplichte test in 2015 bij om bij kalveren de bvd-dragers op te sporen.

De ziekte bvd speelt ook een rol in het hoofdverhaal in deze editie. Het uitbannen van bvd wordt in één adem genoemd met de weerstand van de veestapel. Bvd is funest voor de weerstand. Juist een goede weerstand is noodzakelijk om het antibioticagebruik te reduceren. De nieuwe richtlijnen daarvoor, opgesteld door de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde, zijn duidelijk: bij gezonde koeien

past geen preventieve behandeling met antibiotica. Veehouders moeten daarom aan de slag met selectief droogzetten. Alleen koeien met een te hoog celgetal komen nog in aanmerking voor droogzetinjectoren.

Inmiddels is grofweg de helft van de Nederlandse veehouders gestart met selectief droogzetten. Teleurstellingen zorgden ervoor dat een aantal van hen zijn teruggevallen in het oude patroon om alle koeien standaard met antibiotica droog te zetten. Maar dat lijkt een niet vol te houden beslissing.

Wetgeving en de publieke opinie vragen om verdere terugdringing van antibiotica.

Maar selectief droogzetten kan pas slagen als de randvoorwaarden kloppen. Het uitschakelen van het bvd-virus is daar een belangrijk onderdeel van. De boodschap van Schukken laat ook geen twijfel bestaan. ‘Nederland heeft een goede naam als het om diergezondheid gaat, maar in de bestrijding van ibr en bvd kan – en moet – het echt beter.’ Het lijkt me een mooie uitdaging.

abonnementsprijs/jaar

Nederland en België € 69,60 overige landen € 131,60 In combinatie met abonnement op vakblad VeeteeltVlees € 10 korting.

Prijzen excl. 6% btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal.

Bel voor opgave van een abonnement: Nederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440) België: VRV-klantendienst (078 15 44 44) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com

advertentie-afdeling

Jannet Fokkert, Willem Gemmink, Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 820 fax 026 38 98 824 e-mail advertenties@crv4all.com

Opmerkelijk Meer lege stallen dan lege kantoren in Nederland Over ruim vijftien jaar staan er meer stallen leeg dan kantoren en winkels. Onderzoekers van Alterra, onderdeel van Wageningen UR, becijferden dat er in 2030 15 miljoen vierkante meter aan boerenbedrijven leeg staat. Een groot deel van de vierkante meters komt op het conto van ligboxenstallen. Gelezen op www.wageningenur.nl

illustraties/foto’s

De foto’s zijn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen (voor zover niet op de foto aangegeven) zijn de foto’s van WUR (58) en Nedap (68).

Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is besteed, kan de redactie geen aansprakelijkheid aanvaarden voor mogelijke onjuistheden of onvolledigheden.

Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten bij CRV BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit Veeteelt mogen uitsluitend verveelvoudigd en/ of openbaar gemaakt worden na schriftelijke toestemming van CRV. Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 01.68-7565

V E E T E E LT

VX06_editorial.indd 7

AP R I L

1

2 0 1 4

7

01-04-14 16:08

V E E T E E LT V E N S T E R

Fraai geuierde Wonderdochters tijdens Vekis Spring Sale Nog voordat Vendairy Wonder een op dochterinformatie gebaseerde fokwaarde had, toonde hij op de Vekis Spring Sale een prima collectie nakomelingen aan het publiek. De vaarzen die AI Total selecteerde uit een zestigtal dochters van een gelijk lactatiestadium, waren jeugdig gebouwd en voorzien van fraai geconstrueerde, licht hellende kruizen met een iets tussen de zitbeenderen liggend staatstuk. Op één dier na die geen fitte indruk maakte, waren de Wonderdochters voorzien van voldoende breedte en een passende conditie. De uiervererving bleek het sterkste punt van de Shottlezoon uit de Lead Maefamilie, want zijn dochters hadden een foutloze speenplaatsing en een scherpe ophangband. Het beenwerk was over het algemeen van goede kwaliteit en voldoende van stand.

De dochters van Wonder, die helaas wel cvm-positief is, waren tijdens de druk be-

Vendairy Wonder vererft jeugd en fraaie kruizen

zochte Vekis Spring Sale in Nunspeet de enige volwaardige dochtergroep. Daarnaast presenteerde Vekis Genetics nog twee drietallen van de stieren Veneriete Restyler en Gansey’s Crimetime.

De drie vaarzen van Restyler (v. Stylist) waren normaal ontwikkeld, een fractie gesloten en vooral sterk gebouwd. Het

Zwitserse nationale show voor Medecina

GES werkt aan robotgeschiktheid

Op de Zwitserse nationale show in Bulle is Ptit Coeur Medecina uitgeroepen tot de mooiste zwartbontkoe van Zwitserland.

De Affirmeddochter van Marc en Erhard Junker uit Iffwill kreeg in de finale de meeste concurrentie van de in Frankrijk geboren Délicieuse (v. Pagewire), die eerder dit jaar de titel op de Swiss Expo op haar naam schreef. Nu moest Délicieuse – eigen aan Alex Gobeli uit Saanen – genoegen nemen met de reservetitel vóór haar stalgeno-

In april introduceerde GES, dat de fokwaarden publiceert, al de fokwaarde levensproductie (zie pagina 31), maar er staan nog meer aanpassingen op stapel.

Zo doet GES momenteel onderzoek naar het aanpassen van de fokwaarde Inet.

‘Nu veehouders op lactose uitbetaald worden, bekijken we of we in plaats van kilogrammen melk niet beter kilogrammen lactose kunnen inwegen in de Inet’, zegt GES-coördinator Roel Veerkamp.

Ook werkt GES aan een fokwaarde robotgeschiktheid. GES maakt daarvoor gebruik van data van melkrobots. In de fokwaarde wordt onder meer gekeken naar de frequentie van het robotbezoek, de bezoekduur en de snelheid van gewenning aan de robot bij vaarzen.

Daarnaast staat een fokwaarde vruchtbaarheid voor pinken op de rol en overweegt GES om de fokwaarden voor de bovenbalk in de toekomst te berekenen uit de onderbalk. Een aantal andere landen maakt al gebruik van deze manier om samengestelde fokwaarden – ook wel composites genoemd – te schatten.

In 2015 vindt ook de vijfjaarlijkse basisaanpassing plaats. Ook buigt GES zich komend jaar over de vraag of het werken met drie bases – zwart, rood en lokaal – nog steeds actueel is of dat de systematiek eventueel aangepast moet worden.

De Frans gefokte Délicieuse moest dit keer genoegen nemen met de reservetitel in Zwitserland

8

VX06_venster.indd 8

beenwerk van de functioneel geuierde vaarzen was een fractie krom, maar leek voldoende gebruikt te worden.

De drie pinken van de roodbonte Crimetime (v. Jerudo) waren uitgebalanceerd en sterk gebouwd en voorzien van benen die van zijaanzicht duidelijk meer hoek hadden dan gemiddeld.

V E E T E E LT

APR I L

1

te Mattenhof Ronja (v. Goldwyn), die de eervolle vermelding in de wacht sleepte.

Bij de jonge zwartbontkoeien boekte Comex Currat-PapauxPiller uit Les Ecasseys een dubbelslag met winnares Holstein Papaux Neptune (v. Atwood) en haar secondante Holstein Papaux Noella (v. Fever).

Ook bij roodbont kreeg de kampioene van de Swiss Expo klop.

Plattery Savard Rénita eindigde op de tweede plaats in haar rubriek. Niet Rénita, maar Incasdochter Jowis Incas Flavia van Erich Zingre uit Grund bei Gstaad zegevierde in Bulle. Net als twee jaar geleden was de reservetitel voor Bopi Talent Lotanie van Pierre Oberson en Nicolas Savary uit Maules. Het bedrijf GS Alliance uit Bürglen pakte een eervolle vermelding met GS Alliance Jodie (v. Alando).

Schuwey Bianca (v. Destry) van Beat en Tobias Schuwey uit Jaun streek de juniorentitel op vóór La Waebera Cigale (v. Carat) van Michel Clément uit Le Mouret.

2014

01-04-14 15:28

K O RT

Nieuwe mijlpaal voor Wilhelmina 358 In Giessenburg is keuringscoryfee Wilhelmina 358 in haar zevende lactatie de grens van 10.000 kilo vet en eiwit gepasseerd. De bijna dertien jaar oude Jurordochter van Teus van Dijk produceerde tot nu toe 146.546 kg melk met 3,69% vet en 3,17% eiwit in 3501 dagen. De met 95 punten ingeschreven Wilhelmina is de derde tientonner van Van Dijk.

Eerder slechtten haar grootmoeder Wilhelmina 241 (v. Ideal) en oud-NRM-win-

nares Geertje 289 (v. Slingeman) al de grens van tien ton.

Het laatste deel van het traject naar de tien ton verliep voor Wilhelmina 358 niet zonder horten of stoten. De Jurordochter beschadigde eind 2013 kort na het behalen van het algemeen kampioenschap op de HHH-show haar meniscus en kruisbanden.

Bekijk een video van Wilhelmina 358 op www. veeteelt.nl

Tienduizend kilo vet en eiwit voor Wilhelmina 358

NI E U W S

Aanmelden NRM De aanmeldingen voor de NRM stromen momenteel binnen. Veehouders die dieren willen aanmelden, kunnen dat nog doen tot maandag 7 april. Na Pasen gaan zes selectiecommissies op pad voor een eerste schifting van de aangemelde dieren. In totaal selecteren ze 145 zwartbonten en 73 roodbonten voor de individuele keuring die plaatsvindt op zaterdag 28 juni in Zwolle.

Ook een keuring van honderdtonners maakt deel uit van het programma.

Aanmelden kan via www.nrm.nl

Tommily: 95 punten In Frankrijk is oud-nationaal kampioene Tommily du Tombuy ingeschreven met 95 punten. De zeven keer gekalfde koe van het bedrijf Du Tombuy kreeg voor haar uier zelfs 96 punten.

De spierwitte Derrydochter beleefde haar succesvolste jaar in 2010 toen ze zowel de SIA als de Franse nationale show op haar naam schreef.

Dochter EK-winnares

CRV schaft koudewachtstierensysteem bij mrij per direct af CRV gaat mrij-stieren per direct langer aanhouden. De toenemende vraag naar mrij-stieren is de reden voor dat besluit, geeft woordvoerder Bertil Muller aan.

‘Steeds meer veehouders kruisen hun veestapel met mrij. We hebben daarom meer sperma nodig van mrij-stieren.’

Tot nu toe maakte CRV gebruik van het

koudewachtstierensysteem. Dat systeem hield in dat alle mrij-stieren werden afgevoerd als ze zo’n 20.000 rietjes sperma hadden geproduceerd.

CRV, die jaarlijks ongeveer tien mrij-stieren test, verwacht dat de spermaverkoop van mrij-stieren met 20 tot 25 procent omhoog gaat door deze maatregel.

70.000 euro voor topper Vekis Sale Chevroletdochter HS-NH Mercedes heeft tijdens de Vekis Spring Sale 70.000 euro opgebracht. De nazaat uit de bekende Caps Mairy 4 (v. Goldwyn) komt in het bezit van het Deense Anderstrup Holsteins en Diamond Genetics.

Nummer twee werd voor 38.000 euro een eerstekeus Balistovaarskalf uit de van oorsprong Amerikaanse koefamilie van El-Dor Saber Pansy (EX 95). Gemid-

deld brachten de ruim 65 nummers 7602 euro op.

De Luxemburgse MLR Myrana van Paul Mathay uit Flebour heeft de RUW-vaarzenkeuring in het Duitse Bitburg op haar naam geschreven. Myrana is een Atwooddochter uit de roodbonte Talentdochter Mylene, die in 2010 de seniorentitel opstreek op het Europees kampioenschap in Cremona.

ProCross van start Het Scandinavische VikingGenetics en het Franse Coopex Montbéliarde werken vanaf 1 april samen om het driewegkruisen wereldwijd verder te ontwikkelen. Het nieuwe bedrijf met de naam ProCross is in gezamenlijk eigendom van beide coöperaties.

ProCross was in een aantal landen, zoals Nederland, Portugal en Amerika, al een gangbaar fokkerijconcept dat gericht is op een driewegkruising met montbéliarde, holstein en viking-red (Zweeds en Deens roodbont).

Het nieuwe bedrijf ProCross gaat zich volledig concentreren op het wereldwijd verder ontwikkelen van het fokkerijconcept. In Nederland biedt Koole & Liebregts het concept ProCross aan.

Meer actueel nieuws: meld u aan voor de gratis Veeteelt Nieuwsbrief op www.veeteelt.nl V E E T E E LT

VX06_venster.indd 9

AP R I L

1

2 0 1 4

9

01-04-14 15:28

H O O F D A RT I K E L

Succesvol droogzetten zonder antibiotica staat of valt met

Selectief droogzetten vra ag In januari werd de Richtlijn Droogzetten van de KNMvD officieel vastgesteld. Het preventief gebruik van antibiotica is in Nederland sinds 2012 verboden en de richtlijn geeft dierenartsen een handvat hoe daar mee om te gaan. tekst Tijmen van Zessen

videoimpressie www.veeteelt.nl

V

anaf de jaren zeventig werd het gebruik van antibiotica voor het droogzetten van koeien algemeen gebruik. De productie van melkkoeien nam toe en navenant steeg ook het risico op mastitis.

‘Puur economisch gezien was en is droogzetten met antibiotica een effectieve en goedkope manier om mastitis te voorkomen’, stelt Henk Hogeveen, universitair hoofddocent aan de Universiteit Utrecht.

Standaard droogzetten met antibiotica is echter duurder dan selectief droogzetten, zo bleek een aantal jaar geleden uit onderzoek. ‘De kosten van verlies aan melk bij een toename van het aantal mastitisgevallen plus de kosten van extra arbeid en medicijngebruik wegen niet op tegen de kosten van een standaard droogzettherapie met antibiotica. De sector gaf de voorkeur aan het voorkomen van mastitis door preventief antibiotica in te zetten boven een klein financieel voordeel. Maar preventief inzetten van antibiotica roept weerzin op in de maatschappij en dat kan ik best begrijpen’, stelt Hogeveen.

Sinds 2012 verbiedt de Nederlandse wet het preventief inzetten van antibiotica. Gezonde dieren krijgen uit voorzorg antibiotica toegediend. Dit kan resistentie veroorzaken tegen antibiotica bij mens en dier en dat is een belangrijk punt van zorg. Hoewel hard bewijs ontbreekt voor een verband tussen antibioticaresistentie en een restrictief antibioticabeleid bij het droogzetten van koeien, wordt het gebruik van antibiotica in de dierhouderij wel in verband gebracht met resistente bacteriën als MRSA en ESBL. Hogeveen: ‘Een recente studie van onderzoeker Steve Oliver toont slechts een zeer kleine relatie tussen antibioticaresistentie en het gebruik van antibiotica in de melkveehouderij. De realiteit is nu eenmaal dat de Nederlandse wet voorschrijft te stoppen met preventief gebruik van antibiotica.’

Onderscheid tussen preventief en curatief In januari van dit jaar werd de richtlijn ‘Antimicrobiële middelen bij het droogzetten van koeien’ voltooid. De richtlijn van de KNMvD (Koninklijke Ne-

10

V E E T E E LT

VX06_hoofdverhaal.indd 10

APR I L

1

2014

01-04-14 14:11

valt met voldoende weerstand en lage infectiedruk

ra agt om meer maatwerk derlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde) is geschreven voor dierenartsen en maakt onderscheid tussen preventief en curatief gebruik van antibiotica. Van curatief gebruik is sprake als het celgetal van een koe tijdens de laatste melkcontrole voor droogzetten hoger is dan 50.000 cellen per milliliter. Voor vaarzen staat de grens op 150.000 cellen per milliliter. Dieren die onder deze grenzen scoren, behoren volgens de richtlijn niet meer met antibiotica te worden drooggezet (zie schema, pag. 12).

De richtlijn is samengesteld door een werkgroep van veterinaire deskundigen en practici, maar is ook voorgelegd aan onder meer LTO en NZO. Caroline Huetink was namens de KNMvD verbonden aan de werkgroep. ‘De richtlijn geeft een invulling aan de wet die preventief antibioticagebruik verbiedt en is op zichzelf geen wet’, zegt ze. De celgetalgrenzen in de richtlijn kwamen tot stand na grondig onderzoek van de Gezondheidsdienst voor Dieren. Daaruit kwam naar voren dat de grenzen in de richtlijn een substantiële afname van antibiotica teweegbrengen bij een minimale toename van mastitis.

Volgens Huetink was grofweg de helft van de melkveehouders de afgelopen jaren al serieus aan de slag met selectief droogzetten. ‘Het selectief droogzetten van koeien heeft tijd nodig om te landen, het vergt een omslag in denken. Maar het kan als je de juiste koeien selecteert.’

Goede weerstand, lage infectiedruk Huetink noemt een serie aandachtspunten die veehouders in het oog moeten houden om teleurstellingen bij selectief droogzetten te voorkomen: ‘De bedrijven waar goede ervaringen zijn opgedaan, hebben een goede weerstand in de veestapel, realiseren een lage infectiedruk en zetten de koeien met zo min mogelijk melk droog.’ Een goede weerstand betekent volgens Huetink onder meer dat dieren vrij zijn van infectieziekten als bvd en dat ze weinig stress hebben, bijvoorbeeld doordat elke koe een vreet- en ligplek heeft. ‘Een lage infectiedruk realiseer je door hygiënisch te werken in en rond de droogstand, dus ook door te zorgen voor schone en droge ligplekken. Zo min mogelijk melk bij droogzetten wil zeggen: minder dan twaalf liter per koe per dag. Dat kan door droog te zetten koeien in een aparte groep te huisvesten op een rantsoen met een laag eiwitgehalte. Het kost extra inspanning om koeien apart te voeren en te verzorgen, maar ik ken genoeg boeren die er succes mee hebben.’

Eerst uiergezondheid aanpakken In Vlaanderen rust nog geen verbod op preventieve inzet van antibiotica, maar er bestaat wel een richt-

V E EV TE EE ET LE TE LJTA N AU P R A IRLI 11 / 22 0 12 40 0 9

VX06_hoofdverhaal.indd 11

11

01-04-14 14:11

H O O F D A RT I K E L

lijn voor selectief droogzetten van koeien.

Sofie Piepers, verbonden aan de Universiteit Gent, ziet overeenkomsten, maar ook verschillen met de Nederlandse richtlijn.

Kenniscentrum AMCRA stelt bijvoorbeeld in een richtlijn voor om ook naar het tankmelkcelgetal te kijken. ‘Dat geeft een indicatie van de infectiedruk op een melkveebedrijf. Als het tankmelkcelgetal boven de 150.000 cellen per milliliter uitkomt, dan komt een bedrijf niet in aanmerking voor droogzettten zonder antibiotica. We raden het ook af om dieren die tijdens de lactatie een klinische mastitis hebben doorgemaakt, droog te zetten zonder antibiotica’, geeft Piepers aan.

‘Verder baseren we de keuze voor droogzetten zonder antibiotica niet op het celgetal van de laatste melkcontrole, maar op het celgetal gedurende de gehele lactatie. Het is zaak om eerst het uiergezondheidsmanagement aan te pakken voordat je droogzet zonder antibiotica.’

Caroline Huetink staat niet negatief tegenover de opmerkingen die Piepers maakt, maar wijst erop dat de optie om preventief droog te zetten in Nederland niet meer bestaat. Het zou leiden tot een zinloos achterhoedegevecht. ‘De richtlijn gaat uit van een gemiddeld bedrijf; dit betekent dat afwijken in specifieke gevallen kan, mits onderbouwd door de dierenarts. Bovendien zullen bedrijven met een hoger tankmelkcelgetal ook meer individuele koeien hebben met een verhoogd celgetal. Dan is het droogzetten met antibiotica niet verboden, mits dat samengaat met een plan van aanpak om de uiergezondheid te verbeteren. Selectief droogzetten is maatwerk.’

ken om het risico van droogzetten zonder antibiotica te bepalen.’

Hogeveen vindt dat dierenartsen op bedrijfsniveau parameters moeten vaststellen die bepalen welke koe wel en welke niet met antibiotica mag worden drooggezet. ‘Eigenlijk zou er een tool moeten komen om dit proces te ondersteunen. Is voor een koe die curatief behandeld kan worden, de kans laag dat ze met mastitis de droogstand uitkomt? Dan zal de tool moeten aangeven dat het economisch

gezien gunstiger is om voor deze koe geen droogzetter te gebruiken.’

Caroline Huetink vult aan dat met het verbeteren van het droogstandsmanagement meer is te verdienen dan met het toedienen van een tubetje antibiotica.

‘Door te zorgen voor zowel een goede weerstand als een lage infectiedruk denk ik dat selectief droogzetten een succes kan worden. Het daarvoor benodigde management nemen de dierenartsen mee in het gezondheidsplan. Maar de

Richtlijn Droogzetten De richtlijn ‘Antimicrobiële middelen bij het droogzetten van koeien’ van de KNMvD maakt op basis van celgetalgrenzen onderscheid tussen preventief en curatief gebruik van antibiotica.

Hoe droogzetten? koecelgetalbepaling max. 6 weken voor droogzetten uitgevoerd?

NEE

geen droogzetter

JA

< 50.000 cellen/ml

koe

vaars

laatste celgetal voor droogzetten

laatste celgetal voor droogzetten

> 50.000 cellen/ml

> 150.000 cellen/ml

< 150.000 cellen/ml

Parameters op bedrijfsniveau Henk Hogeveen vindt het jammer dat de richtlijn volstaat met de benadering naar een ‘gemiddeld bedrijf’. ‘Je kunt ook variëren met celgetalgrenzen tussen bedrijven op grond van een gegeven weerstandsniveau, een gegeven transitiemanagement en een gegeven hygiëne.

Op basis hiervan is het mogelijk om verder te besparen op het gebruik van antibiotica.’

Volgens Hogeveen verschillen de effecten van selectief droogzetten op mastitis tussen bedrijven. ‘Het is beter om op bedrijfsniveau te balanceren met de droogstandstherapie, bijvoorbeeld met behulp van informatie van CRV. Op basis van historische bedrijfsgegevens is te bepalen hoe groot de kans is dat specifieke koeien met een laag celgetal de droogstand ingaan en er met een hoog celgetal uitkomen. Die informatie is te gebrui-

12

V E E T E E LT

VX06_hoofdverhaal.indd 12

APR I L

1

geen droogzetter

geen droogzetter geen aanvullend onderzoek alleen eerstekeusmiddel conform bedrijfsbehandelplan

specifiek aanvullend onderzoek op bedrijfsniveau tweedekeusmiddel op basis van uitslag onderzoek (tijdelijk)

specifiek aanvullend onderzoek op bedrijfsniveau voor uitsluitend dit dier derdekeusmiddel o.b.v. uitslag onderzoek

2014

01-04-14 14:11

Jan van Woudenberg: ‘Afbouwen van de melkgift is het belangrijkst’ Jan van Woudenberg uit Maartensdijk heeft al bijna tien jaar ervaring met het selectief droogzetten van koeien. ‘Vrij snel nadat Orbeseal op de markt kwam, ben ik ermee begonnen. Ik zocht gericht naar koeien die de gehele lactatie een celgetal scoorden beneden de 100.000 cellen per milliliter. Ook mocht het dier geen mastitis hebben doorgemaakt. De belangrijkste reden om ermee te starten was dat ik geen antibiotica wilde toedienen aan een gezonde koe. En bijkomend voordeel is dat je geen risico meer hebt op antibiotica in de melktank.’

Inmiddels zet Van Woudenberg 25 procent van zijn koeien droog zonder antibiotica. Bij deze koeien gebruikt hij standaard een teatsealer. ‘Het belangrijkst is het afbouwen van de melkgift. Een koe

van twintig liter kun je nog niet droogzetten, die gaat melk uitliggen of krijgt last van een opgezwollen uier. Geen pretje voor de koe en het geeft extra risico op uierontsteking. Ik voer de koeien voor het droogzetten een apart rantsoen met veel stro en een klein beetje voer van de droge koeien. Water krijgen ze nog wel, het onthouden van water vind ik dieronvriendelijk. Soms melk ik een koe die nog veel melk geeft één maal daags, dat gaat met een robot vrij gemakkelijk.’

In de meeste gevallen ligt de productie na twee tot drie dagen onder de tien kilo melk. Op dat moment dient Van Woudenberg de teatsealer toe. ‘Hygiëne is dan erg belangrijk. Ik draag standaard handschoenen, gebruik alcoholdoekjes en voor de behandeling is de koe in de

robot met spray gedesinfecteerd.’ Van Woudenberg stelt dat hij zeker nog wel kampt met uierontsteking op zijn bedrijf, maar hij ziet daarin geen verband met het droogzetten zonder antibiotica.

Richtlijn Droogzetten is geen kookboek met een vast recept, wat betekent dat dierenartsen in bepaalde gevallen van de richtlijn af kunnen wijken. Essentieel hierbij is om de droogzetstrategie regelmatig te evalueren.’

geen pasklaar antwoord op, ons gaat het om het terugdringen van de resistentieontwikkeling. Wat ik wel kan zeggen, is dat een onderbouwing met harde studiegegevens soms ontbreekt bij richtlijnen.

Als SDa adviseren wij daarom vooral naar onderliggende oorzaken voor een hoog gebruik van antibiotica te kijken.

Sommige bedrijven zitten met hun dierdagdoseringen structureel in het rood, in het actiegebied. Wij hopen dat richtlijnen daar kunnen helpen in het zoeken naar maatregelen.’

De melkveehouderij staat er volgens Heederik niet slecht voor als het gaat om

antibioticagebruik. In dierdagdosering is het gebruik relatief laag en er is in vergelijking met andere sectoren relatief weinig variatie tussen de bedrijven. Als de veehouderij extra moet reduceren in antibiotica, sluit Heederik niet uit dat dit tot maatwerk voor de verschillende sectoren moet gaan leiden. ‘Eindeloos reduceren is niet goed, het terugdringen van antibioticagebruik mag niet ten koste gaan van dierenwelzijn. Als het duidelijk is dat er structureel weinig ruimte meer bestaat voor verdere beperking van het antibioticagebruik, staat er wat mij betreft een streep in het zand.’ l

Streep in het zand De SDa (Stichting Diergeneesmiddelenautoriteit) analyseert het gebruik van antibiotica in de Nederlandse dierhouderij.

Dick Heederik is voorzitter van het expertpanel van de SDa en hij ervaart dat er veel discussie is over de richtlijn voor het selectief droogzetten. ‘Ik heb er direct

Martien van Tuijl: ‘Apart voeren, huisvesten en melken past hier niet’ Martien van Tuijl uit Giessenburg kreeg drie mastitisgevallen voor de kiezen bij de eerst acht koeien die hij droog zette zonder antibioticum. ‘Ik was er gauw klaar mee, het werkte niet en dus zijn we ermee gestopt. Ik had rekening gehouden met lage celgetalgrenzen; de koeien die ik selecteerde, hadden de gehele lactatie een celgetal van minder dan 100.000 cellen per milliliter. Daarnaast lette ik op de melkgift, die mocht niet hoger zijn dan 15 kilo per dag.’

Nu de nieuwe regelgeving het preventief inzetten van antibiotica verbiedt, is Van Tuijl toch weer begonnen met droogzetten zonder antibiotica. ‘Ik ben er niet gelukkig mee, maar je doet er niets aan.

De productie bij droogzetten kan nog lager, onze dierenarts ziet die liever onder de 10 kilo melk per koe per dag. Maar

het apart voeren, huisvesten en melken past niet in ons systeem. Wij voeren de koeien een tmr-rantsoen en dan zijn er koeien die aan het eind van de lactatie nog behoorlijk melk kunnen geven. We moeten steeds meer koeien per man melken om het bedrijf efficiënt rond te zetten. Dat wordt er niet gemakkelijker op als je de koeien die je droog wilt zetten, apart moet verzorgen.’

De 140 koeien op het bedrijf van Martien en zijn zoon Paul produceren gemiddeld 9000 kilo melk. Om het selectief droogzetten meer kans van slagen te geven, zijn ze nauwkeurig op de hygiëne in de ligboxen van de droge koeien. ‘We proberen die boxen zo schoon en droog mogelijk te houden, maar het komt nog steeds wel eens voor dat we een koe droog moeten zetten met twintig kilo

melk per dag.’ Van Tuijl legt zich neer bij de nieuwe regelgeving, maar hij is er wel kritisch op. ‘We hebben als sector al een flinke stap gezet in het terugbrengen van het antibioticagebruik. Het is niet zo dat er nog niets bereikt is. Ik krijg zo het idee dat het nooit genoeg is.’

V E E T E E LT

VX06_hoofdverhaal.indd 13

AP R I L

1

2 0 1 4

13

01-04-14 14:12

Was het maar zo eenvoudig om ketose op te merken Verborgen ketose blijft immers niet zonder gevolgen Verborgen ketose is schadelijk voor de gezondheid van de koe, de vruchtbaarheid en de melkproductie. Ketose kan bovendien leiden tot andere ziektes in de vroege lactatie (lebmaagverplaatsing, cysteuze eierstokken, baarmoederontsteking), wat tot vroegtijdige afvoer kan leiden.

Uw dierenarts kan u helpen het risico te verminderen Verborgen ketose kan opgespoord worden met de Keto-TestTM melktest.

Vervolgens kunt u in overleg met uw dierenarts en voederspecialist het transitieprogramma verbeteren en hoog-risico koeien identificeren die individuele aandacht nodig hebben.

Vraag uw dierenarts om advies.

De bijsluiter van de Keto-Test bevat alle nodige gebruiksinformatie, met inbegrip van voorzorgsmaatregelen en waarschuwingen.

Zorg ervoor dat u steeds het label en de gebruiksaanwijzingen leest, begrijpt en opvolgt.

Minder melk: Ospina 2010. Association between the proportion of sampled transition cows with increased nonesterified fatty acids and ß-hydroxybutyrate and disease incidence, pregnancy rate and milk production at the herd level. J. Dairy Sci. 93:3595-3601. Verminderde vruchtbaarheid: Walsh 2007. The effect of subclinical ketosis in early lactation on reproductive performance of postpartum dairy cows. J. Dairy Sci. 90:2788-2796. Risico op ruiming: Leblanc 2010.

Monitoring metabolic health of dairy cattle in the transition period. J. Reprod. Dev. 56:S29-S35. Lebmaagverplaatsing, baarmoederontsteking: Duffield 2009.

Impact of hyperketonemia in early lactation dairy cows on health and production. J. Dairy Sci. 92:571-580. Cysteuze eierstokken: Dohoo 1984. Subclinical ketosis prevalence and associations with production and disease. Can. J. Comp. Med. 48:1-5.

Elanco Animal Health Grootslag 1-5, 3991 RA Houten, Nederland I elanco_benelux@lilly.com I +31 (0)30 60 25 952 Plantin en Moretuslei 1A, 2018 Antwerpen, België I elanco_benelux@lilly.com I +32 (0)3 334 30 02

BXDRYKTO00026_NL.indd 1

BXDRYKTO00026

Elanco, Keto-Test en de schuine balk zijn handelsmerken in eigendom van of in licentie gegeven aan Eli Lilly and Company, haar dochterondernemingen of filialen. Keto-Test™ is een handelsmerk van Elanco Animal Health. Geproduceerd door SKK, Japan.© 2014 Elanco Animal Health.

25-02-14 09:43

E V E N

G E E N

B O E R

In de rubriek Even geen boer laat Veeteelt melkveehouders aan het woord die hun erf verlaten om op een andere manier actief te zijn in de maatschappij.

In deze editie: molenaar Naam: Woonplaats:

Johan Slingerland Aarlanderveen

Leeftijd: 53 Aantal koeien: 26

Johan Slingerland: ‘De wind zo goed mogelijk benutten is voor mij een spel’

De molen gaat altijd voor tekst Inge van Drie

H

onderd jaar geleden zou niemand ervan opgekeken hebben. Maar als molenaar én melkveehouder is Johan Slingerland vandaag de dag een uitzondering. Hij is een van de vier molenaars van de molenviergang in Aarlanderveen. ‘Met vier molens bemalen we een polder van 500 hectare. De molens overbruggen een hoogte van 4,80 meter voor de laatste molen het water op de Oude Rijn loost.’

Slingerland bemaalt met zijn molen het diepste deel van de polder. ‘Het winterpeil ligt op 5,45 meter beneden NAP.’ De molen, die maximaal 35.000 liter water per minuut kan verwerken, draait zo’n duizend uur per jaar. Als de molen draait, is Slingerland altijd in de buurt. ‘Het is ongeveer twintig minuten werk om de kap te draaien en de wieken op de wind te zetten. Als het rustig weer is, kan ik daarna gerust de koeien gaan melken of voeren, maar ik houd de molen altijd wel in de gaten. We wonen in de molen. Aan het geluid van de wieken kan ik horen wat de molen doet.’

Slingerland melkt op een grupstal 26 montbéliardes. ‘Als je als deeltijdboer buiten de deur werkt, moet alles snel en makkelijk kunnen. Maar ik heb m’n werk thuis. Dat ik vijf kwartier bezig ben met melken is niet erg. Het voordeel van mijn manier van boeren is dat ik een heel lage kostprijs heb.

Er zit geen euro van de bank in de stal van de koeien.’

Als het buiig weer is, zet Slingerland de molen tijdens het melken stil. ‘Als de wind iets verandert, moet je meteen ingrijpen. Dat kan op een halve minuut aankomen, want de molen moet niet op hol slaan.’ Te vroeg ingrijpen is ook niet de bedoeling. ‘Hoe sneller de wieken draaien, hoe meer water de molen wegmaalt. Ik zoek naar een balans. Zo goed mogelijk de wind benutten is echt een spel.’

De molen gaat altijd voor, geeft Slingerland aan. ‘De peilschaal is mijn baas. Als het water in de polder hoog staat en het is minstens windkracht drie, dan moet ik malen. Met de wind van gisteren kun je niet malen.’

Als molenaar houdt Slingerland het weer continu in de gaten. ‘Voor ik uit bed kom, weet ik al of er wind is en of het regent. Hoe hard het waait, zie ik aan de golfjes op het water of aan het bewegen van het gras. En ik check regelmatig het weerbericht. Maar ik heb het ook wel eens mis hoor. Het overkomt mij ook dat ik gras maai dat vervolgens drie keer nat regent.’

V E E T E E LT

VX06_even geen boer.indd 15

AP R I L

1

2 0 1 4

15

31-03-14 14:13

B E D R I J F S R E P O RTA G E

Melkveebedrijf Boerkamp melkt holsteins en zuivere mrij’s in één veestapel

Nieuwe stal meteen vol De familie Boerkamp liet zich bij de uitbreiding van hun bedrijf leiden door een zo laag mogelijke kostprijs en snelle terugverdientijd. Het koeienwelzijn mocht er niet onder lijden. Rob Boerkamp: ‘Een koe wil een goed ligbed, goed voer en regelmaat.’ tekst Jorieke van Cappellen

foto-impressie www.veeteelt.nl

M

et nog enkele dagen te gaan voor de open dag zijn bouwvakkers op het erf van de familie Boerkamp nog druk in de weer met de afwerking van

het kantoor in de stal. Ook wordt de laatste hand gelegd aan de erfbestrating.

In een jaar tijd is er veel gebeurd op het bedrijf van Jan (62), Diny (59), Rob (33) en

Anne (28) Boerkamp in Olst. Door het overnemen van de veestapel van buurman Johan Roetert (44) verdubbelde het bedrijf namelijk in één klap van 180 melkkoeien naar 300 melkkoeien. Rob Boerkamp legt uit: ‘Door lichamelijke klachten werd het voor onze buurman steeds lastiger om zijn eigen bedrijf fulltime te blijven runnen. Toch wilde hij wel graag boerenwerk blijven doen.’

Samen met Boerkamp kwam het tot een bijzondere constructie. Boerkamp: ‘Wij hebben sinds vorig jaar de melkveestapel van 120 raszuivere mrij-koeien, de grond en het quotum van de buurman in

Van links naar rechts: – Dankzij de veestapel van de buurman was de nieuwe stal direct volledig vol – De melktank is niet gekocht maar gehuurd – Boerkamp kocht de tweedehands mobiele melkstal ongezien uit Oost-Duitsland De familie Boerkamp houdt zaterdag 12 april een open dag van 10.00 – 15.00 uur.

Adres: Steunenbergerweg 7A, Olst.

16

V E E T E E LT

VX06_bedrijfsrep Boerkamp.indd 16

APR I L

1

2014

01-04-14 13:29

Rob en Anne Boerkamp De familie Boerkamp bouwde een nieuwe stal voor 2700 euro per koeplaats, inclusief verbouw van de oude stal, straatwerk en aankoop van een tweedehands melkstal.

Aantal koeien: Melkquotum: Melkproductie: Hoeveelheid land:

De hoogproductieve groep (links) en de laagproductieve groep (rechts) hebben ieder een eigen rantsoen

gebruik tegen een afgesproken vergoeding. Het is een langdurige overeenkomst, met als uitgangspunt dat één plus één drie moet zijn. Een overeenkomst is alleen duurzaam als er voor beide partijen voordeel in zit.’

De constructie stelde Boerkamp in staat om op een snelle manier zijn bedrijf uit te breiden. ‘Ik beschouw mezelf als een melkveehouder met hart voor koeien, maar met die koeien moet ik wel mijn inkomen verdienen. Hierbij laat ik me leiden door een zo scherp mogelijke kostprijs. Ik streef naar een kostprijs van 30 cent, inclusief rente en aflossing.’

Een gloednieuwe stal bouwen en vervolgens maar halfvol zetten is aan de melkveehouder, die vijf jaar parttime werkte als agrarisch adviseur bij ABN Amro, daarom niet besteed. ‘Hiermee worden de kosten per koe enorm hoog en duurt het veel langer voordat je de investering hebt terugverdiend. Vergelijk het maar met een zzp’er die eerst een gloednieuwe bus en gereedschap koopt, voordat hij überhaupt klanten heeft. Maar dankzij de veestapel van de buurman kon ik een nieuwe stal wel direct helemaal volzetten.’

Bijkomend voordeel was dat Boerkamp geen duur quotum hoefde aan te schaffen en niet direct het volle pond voor meer grond hoefde te betalen, terwijl hij op deze manier vrijwel volledig in zijn eigen ruwvoervoorziening kan voorzien.

‘Onze buurman doet nu het landwerk, op zijn land en dat van ons. Daardoor kunnen mijn vader en ik volledig onze focus leggen op de koeien.’

Melkstal ongezien gekocht Een melkstal met een voldoende grote capaciteit was de eerste prioriteit met 120 koeien extra. Boerkamp: ‘Een nieuwe melkstal bouwen en installeren zou te duur zijn en bovendien veel te lang duren. We kozen daarom voor een mobiele melkstal van Dairymaster, een 2x10 zij-aan-zij-melkstal met swing-over.

Boerkamp liet de één jaar gebruikte melkstal – ongezien — overkomen uit Oost-Duitsland. Hij kwam op het idee door een buitenlandreis van de studie-

300 2 miljoen kg 7500 4,45 3,65 150 hectare

club waar hij in zit. ‘De mobiele melkstal is in het buitenland geen ongewoon verschijnsel’, legt Boerkamp uit. ‘In Duitsland en Denemarken zijn veel mobiele melkstallen in gebruik op bedrijven die stopten met de robot en direct een melkstal nodig hadden.’ Omdat Boerkamp absolute zekerheid wilde over de staat van de Oost-Duitse melkstal, sprak hij met de leverancier af de melkstal eerst een jaar te huren, inclusief de onderhoudskosten. Hoewel het een tijdelijke oplossing was, bleek de melkstal perfect voor de situatie van Boerkamp.

‘Onze visie is dat je het melken met één man af moet kunnen. Een melkbeurt duurt bij ons vier uur, waarvan ik er twee melk en vervolgens mijn vader twee. Vier dagen in de week melkt ’s avonds een losse arbeidskracht. Per man kunnen we met deze melkstal 70 tot 80 koeien per uur melken, waarbij het werktempo precies goed is om toch ook goed voor te behandelen en na te dippen, want dat vinden we erg belangrijk.’

De melkstal heeft een compacte bouw en een smalle melkput. Juist de smalle put maakt het gemakkelijk voor één persoon om snel van de linker- naar de rechterkant te wisselen.

Boerkamp is content met de melkstal: ‘We kunnen veel van het buitenland leren. Wij Nederlandse boeren kopen veel te gemakkelijk iets nieuws, want we willen vooral luxe melken en binnen twee uur klaar zijn. Maar we vergeten dat dit allemaal doortelt in de kostprijs.’

V E E T E E LT

VX06_bedrijfsrep Boerkamp.indd 17

Olst

AP R I L

1

2 0 1 4

17

01-04-14 13:30

B E D R I J F S R E P O RTA G E

mrij-koeien zijn er gemakkelijk uit te halen tussen Boerkamps eigen holsteins.

Boerkamp is geen voorstander van inkruisen. ‘Bij mrij-koeien zoeken we mrijstieren, bij holsteinkoeien holsteinstieren. Elk ras heeft zijn sterke en zwakke punten en daar kun je zeker bij holstein, vanwege de grote populatie, nog ruim voldoende selecteren op robuustheid en gezondheid. We maken hiervoor ook gebruik van triple A. Bij mrij is die stierkeuze overigens wel veel beperkter.’

Experiment holstein en mrij

De sleuven in de dichte vloer scheiden urine en mest al op de vloer

Eenzelfde gedachte hield Boerkamp aan bij de melktank, die is gehuurd van leverancier Mueller. Boerkamp: ‘We zijn in een aantal jaren tijd snel gegroeid en hadden telkens een iets grotere tank nodig. Huren is voordeliger, omdat je juist in de eerste drie jaar na aanschaf veel afschrijft op een nieuwe melktank.’

Stal met proefstalstatus Boerkamp bouwde uiteindelijk voor 2700 euro per koeplaats, inclusief de verbouw van de oude stal, het straatwerk en de aankoop van de Mobistar-melkstal.

De bouw van de nieuwe stal duurde slechts vier maanden. ‘We hebben de koeien de hele zomer dag en nacht geweid. Ze moesten in november naar binnen en dwongen ons tot een strakke planning van de bouw.’

Bij de bouw van de stal was economie een belangrijke drijfveer. ‘Ik nam steeds als uitgangspunt dat ik de stal in tien jaar tijd wil hebben terugverdiend’, aldus Boerkamp, Door een gloednieuwe, dichte emissie-arme ‘proefvloer’ van de firma Zeus Beton heeft de stal een proefstalstatus en voldoet daarmee gelijk aan de eisen voor de Maatlat Duurzame Veehouderij (MDV). Boerkamp: ‘Op papier heeft de stal een uitstoot van 5,2 kg ammoniak per vierkante meter. Mocht dit over een aantal jaar hoger blijken, dan behoud ik toch die 5,2 op papier. Blijkt het lager, dan zak ik automatisch mee.’

Onder de dichte vloer liet Boerkamp wel kelders realiseren. ‘Deze optie bleek voor onze situatie toch goedkoper dan mestsilo’s van beton buiten de stal bouwen.’ Met de mestopslag loopt Boerkamp vast voor op het plan om de mest van de koeien te gaan vergisten. ‘We zitten met het bedrijf vlak bij een gaslei-

18

V E E T E E LT

VX06_bedrijfsrep Boerkamp.indd 18

APR I L

1

ding en we zijn inmiddels in een gevorderd stadium met de energieleverancier.’

Om mestvergisting rendabel te maken is constante aanvoering van 7000 kuub mest nodig. ‘Het aantal koeien dat we nu hebben, kan dit precies leveren.’ Het groene gas kan direct op de gasleiding en hoeft niet te worden omgezet in elektriciteit, waardoor de rentabiliteit een heel stuk lager zou liggen.

Koe wil regelmaat De nieuwe stal is eenvoudig van opzet.

De linkerzijde van de voergang is gereserveerd voor de hogeproductiegroep en de rechterzijde voor de lageproductiegroep. ‘Ons doel is om voor zo laag mogelijke kosten een maximaal welzijn voor de koe te realiseren. Want een koe die zich goed voelt, geeft mij veel melk.’

Wat wil de koe volgens Boerkamp? ‘Een koe wil geen dure klimaatcomputers.

Een koe wil een goed ligbed, een goede vloer en goed voer. En een koe wil regelmaat, elke dag hetzelfde.’

Deze visie is de belangrijkste reden dat alle ‘randzaken’ rondom de koe, het melken, de behandelingen en het afkalven, in de andere, voormalige melkveestal plaatsvinden. ‘Zo ervaren de productiekoeien geen stress en kunnen we probleemkoeien of kalfkoeien in de oude stal optimale aandacht geven. Dat werkt ook voor onszelf erg prettig.’

In de oude ligboxenstal heeft Boerkamp ook ruimte gereserveerd voor hoogcelgetalkoeien. Deze groep gaat als laatste door de melkstal.

Bijzonder is dat de ‘nieuwe veestapel’ afkomstig van buurman Roetert uitsluitend raszuivere mrij-koeien kent, die al honderd jaar stamboek geregistreerd zijn. De meer gedrongen en kleinere

De beide veestapels maken deel uit van een economisch experiment op het bedrijf. ‘We gaan over twee jaar kijken welke groep onder aan de streep een beter saldo behaalt.’

Verschillen zijn er na bijna een jaar melken wel te zien. ‘Onze holsteins behalen een productie van circa 9000 kilogram melk, de mrij’s 6500. Het rollend jaargemiddelde is wel wat gezakt.’ Pluspunt zijn de gehalten, die voor vet en eiwit met een tiende verbeterden naar 4,45 en 3,65. ‘Bovendien zijn de mrij’s veel duidelijker en langer tochtig. Hieraan kun je zien dat holsteins bij hoge producties toch duidelijk inleveren op het tonen van tocht.’

Boerkamp maakt bij paringen veel gebruik van bewezen stieren en kijkt dan vooral naar wat de dochters na drie jaar melken gepresteerd hebben. ‘Dat zegt iets over de levensduur van een koe. Dat vinden we belangrijk omdat we een duurzaam bedrijf willen zijn.’

Duurzaamheid en rendement gaan volgens Boerkamp prima samen. Het bedrijf heeft een vervangingspercentage van slechts 15 procent. Boerkamp: ‘Dat komt ook doordat wij de jongveeopfok uitbesteden aan een opfokker. Voordeel is dat je een factuur krijgt van je opfokkosten. Anders blijven die kosten vaak verborgen. De exacte kosten op papier stimuleert om je vervangingspercentage zo laag mogelijk te houden.’

Koeien liggen twee uur langer Hoewel Rob en Jan beiden veel tussen de koeien lopen, maken ze gebruik van activiteitsmeting die naast tocht ook loopen ligduur registreert. ‘Dit geeft je veel extra informatie over de koe. Sinds we diepstrooiselboxen hebben, liggen de koeien veertien uur per dag, twee uur meer dan toen we matten hadden.’

Dat de koeien het goed hebben, stemt beide melkveehouders tevreden. Boerkamp: ‘Met deze opzet hebben we een bedrijf waarmee we goed kunnen anticiperen op toekomstige ontwikkelingen.’ l

2014

01-04-14 13:30

INSTROOIMACHINE

E L IJ K

W

SCHA

PP

EN

BE

MEER MELK EN GEZONDER VEE

W ET

ZELFRIJDENDE, ZELFLADENDE

EZEN

Voor alle soorten boxstrooisel 1 of 3 cil. diesel -uitvoering

AL JARENLANG DÉ NUMMER 1 gefermenteerde gist; voor een optimale pensgezondheid en voerefficiëntie

Wetenschappelijk bewezen; Stabiliseert het pensmilieu en gaat pensverzuring tegen Stimuleert de groei van micro-organisme in de pens Verhoogt de melkproductie Verbetert de vertering en voerefficiëntie Verlaagt (kracht) voerkosten Verbetert de algemene gezondheid Unieke claim; Hogere droge stof opname bij verse koeien

BEREKEN UW VOORDEEL OP

VOORRAADSTROOIEN 1 a 2 keer per week Optie: ruwvoer aanveegband

GEZONDEPENS.NL

mail@speerstra.com

T +31 (0)514 569 001

Bezoek onze website!

DAGELIJKS BOXEN REINIGEN en instrooien Optie: Mestschuif

ADVANCE

®

Silage-enzymen

• FORUM • FOTO EN FILM Voor de meeste melk ACTUELE BERICHTEN • • BLOGS per hectare gras AGENDA NIEUWSBRIEF • •

www.veeteelt.nl Meer info bel Chris: 0521 - 53 59 40

www.visscherholland.com

0343-562036 Kijk op onze website: www.agricom.nl VX07_p51.indd 19 25 VX06_p19.indd

16-04-2012 01-04-1411:46:14 10:50

I N G E Z O N D E N B E R E N D

J A N

B R I E F W I L M S

Op deze plek kunnen lezers hun mening geven over actuele onderwerpen of reageren op in Veeteelt verschenen artikelen.

Zelf een bijdrage leveren? Schrijf de redactie van Veeteelt of e-mail: veeteelt@crv4all.com.

Op zoek naar nieuw aanvaardbaar beddingmateriaal

Alternatief voor compost D

e compostbedding in onze vrijloopstal gaat er na tweeënhalf jaar uit.

FrieslandCampina besloot onlangs dat compost als ligbedding niet langer is toegestaan. Ik denk dat dit besluit logisch is als je bedenkt dat de thermofiele bacteriën uit compost nadelig kunnen zijn voor de houdbaarheid van zuivelproducten.

FrieslandCampina wil met ons en met andere melkveehouders die een vrijloopstal hebben, overleggen welke alternatieven er bestaan voor compost.

Want ondanks de zorgen over de melkkwaliteit, draagt ook FrieslandCampina de vrijloopstal een warm hart toe. Tijdens het vrijloopstallensymposium in februari jongstleden werd nog eens onderstreept welke voordelen het systeem kent: minder uitval, minder antibioticagebruik en minder klauwproblemen.

Over twee weken komen we met een aantal vrijloopstalboeren bij elkaar voor overleg over de ontstane situatie en over wat te gebruiken als bedding.

We gaan op zoek naar nieuw aanvaardbaar beddingmateriaal. Er zijn niet zoveel opties als we ook rekening houden met het kostenplaatje. We moeten op zoek naar bodemmateriaal dat droog is en voldoende vocht opneemt. Het zal

20

V E E T E E LT

VX06_ingezonden brief.indd 20

APR I L

1

een uitdaging worden om een product te vinden dat prijstechnisch kan concurreren met compost, dat met 14 euro per ton niet duur was.

Zelf denk ik dat gedroogde gescheiden mest of gedroogd digestaat kansrijke alternatieven zijn. Hoe warm dit materiaal geweest mag zijn voordat ook hierin thermofiele bacteriën ontstaan, is een punt van onderzoek. Ervaring uit Israël leert dat mest na verloop van tijd composteert tot humus. Een sterk kenmerk van humus is het opnemen en vasthouden van vocht. Ideaal voor een vrijloopstal, mits er voldoende product aanwezig is.

Het NIZO en Valacon Dairy hebben de gevolgen voor de melkkwaliteit onderzocht bij het gebruik van gescheiden mest als beddingmateriaal. Conclusie uit dit onderzoek is dat ten aanzien van sporen van Bacillus cereus, boterzuurbacteriën en mesofyle aërobe sporenvormers er geen nadelige gevolgen voor de melkkwaliteit zijn. Of dit ook het geval is ten aanzien van sporen van extreem hitteresistente sporenvormende bacteriën (X-TAS) wordt hopelijk voor de zomer duidelijk. De universiteit van Minnesota vond in gescheiden mest van 40 melkveebedrijven die de dikke

fractie in ligboxen gebruiken, ruim 500 verschillende soorten bacteriën waarvan bijna 100 thermofiele.

Met houtsnippers ben ik voorzichtig.

Door de concurrentie met biovergisters verwacht ik dat houtsnippers peperduur worden. Na een jaar is de koolstofstikstofverhouding van een houtsnipperbodem gelijk aan die van compost en bestaat het risico dat de bodem dichtslaat en dat deze er volledig uit moet. Een kostbaar verhaal.

Wil je er langer mee kunnen doen, dan heb je meer vierkante meter per koe nodig, wederom een kostbaar verhaal.

Ik heb als vrijloopstalboer baat bij een product dat als vaste basis in de bodem kan dienen en waarvan ik weinig hoef bij te strooien.

2014

01-04-14 11:23

Veel veehouders investeren momenteel in Ovalert-vruchtbaarheidsmanagement.

Waar anderen vooral stappen tellen, gaat Ovalert een stap verder. Ovalert biedt u namelijk verrassend meer controle en informatie, en managet de volledige vruchtbaarheidscyclus van uw veestapel. Ovalert is efficiënter, biedt u dankzij de integratie met bijvoorbeeld SAP en VeeManager optimaal inzicht én u kunt alles zelf inregelen. Sperma Inclusief in Ovalert: een maandabonnement per koe en de zekerheid van de beste CRV-stier voor uw koeien.

Kortom, concrete voordelen. En dat levert op!

WILT U WETEN WAT INVESTEREN IN OVALERT U KAN OPLEVEREN? Neem dan contact op met de CRV Klantenservice voor een afspraak met een van onze vertegenwoordigers: (088) 00 24 440.

NIEUW IN OVALERT: VANAF NU OOK MET HALSBAND-RESPONDER

OVALERT.NL

467-13 Ovalert-NED.indd 1

13-01-14 09:42

I N T E RV I E W

GD-directeur Ynte Schukken: ‘Nederland doet het qua diergezondheid goed, maar het kan – en moet – nog beter’

Nederlands imago koesteren Het imago van de Nederlandse melkveesector is heel goed, bemerkte Ynte Schukken, tijdens een verblijf van vijftien jaar in de Verenigde Staten. Maar dat betekent niet dat er geen werk aan de winkel is, stelt Schukken, sinds augustus directeur diergezondheid van de Gezondheidsdienst voor Dieren. ‘Op het gebied van ibr en bvd dreigen we achter te gaan lopen bij onze buurlanden.’ tekst Inge van Drie

O

nderzoeker, dierenarts, universitair docent. De loopbaan van Ynte Schukken kende al verschillende facetten. Hij promoveerde op een onderzoek naar het verloop van klinische mastitis op bedrijven met een laag tankcelgetal, kwam als dierenarts op melkveebedrijven voor bedrijfsbegeleiding en gaf les aan studenten diergeneeskunde. ‘Dat vond ik een mooie combinatie. Bovendien blijf ik graag dicht bij de praktijk.’

22

V E E T E E LT

VX06_interview YH Schukken.indd 22

APR I L

1

Net voor de eeuwwisseling vertrok hij naar de Verenigde Staten, waar hij als hoogleraar werkte aan de Cornell Universiteit en leiding gaf aan Quality Milk Production Services, een dochteronderneming van de universiteit. Afgelopen jaar gaf hij zijn carrière een nieuwe wending. Op 1 augustus 2013 startte dierenarts Ynte Schukken (53) als directeur diergezondheid bij de Gezondheidsdienst voor Dieren in Deventer. Zelf

monsters nemen is er niet meer bij, maar ook als directeur wil Schukken dicht bij de praktijk blijven. ‘Ik ambieer geen binnenbaan. Ik probeer een à twee dagen in de week op stap te gaan met dierenartsen en in gesprek te gaan met veehouders.’

Na vijftien jaar in het buitenland werkt u weer in Nederland. Wat valt u op?

‘De Nederlandse melkveesector staat

2014

31-03-14 14:10

wereldwijd enorm hoog aangeschreven.

Het imago is uitstekend. Als je de geluiden in Nederland zelf hoort, lijkt het wel eens alsof het allemaal getob, gedoe en gekonkel is. Maar buitenstaanders zien dat heel anders. Als het gaat om vernieuwing, kijken veel landen eerst naar Nederland. Dat goede imago moeten we koesteren. Met bijvoorbeeld onze monitoring en expertise levert de Gezondheidsdienst daar graag een bijdrage aan.’

‘Tegelijk hebben we in Nederland ook een dure manier van produceren met dure grond en veel data, kennis en technologie. Wij produceren bijna alleen maar luxe, fancy melk. Maar door het vermarkten van dat hoogstaande pro-

hier hebben en kijk hoe we omgaan met salmonella en para-tbc. Dat is wereldwijd zeker bijzonder. Maar het kan – en het moet ook – nog beter, bijvoorbeeld op het gebied van ibr en bvd. Daar dreigen we achter te gaan lopen bij onze Europese buurlanden.’

Neemt de GD het voortouw bij het beslissen over een landelijk bestrijdingsprogramma?

‘Nee, de tijd is voorbij dat de GD verplichtingen oplegt. Het is niet meer: de GD vindt dit, de GD zegt dat. We zijn een organisatie die samen met anderen werkt aan diergezondheid. Het is aan de veehouders zelf om te kiezen voor landelijke bestrijdingsprogramma’s op

‘De tijd is voorbij wij als GD veehouders verplichtingen opleggen; ze moeten zelf kiezen’ het gebied van bijvoorbeeld ibr en bvd.’

‘Ik merk wel dat er vooruitgang zit in de discussie over collectieve bestrijdingsprogramma’s. Ik zie dat er animo is bij veehouders; er zijn bijvoorbeeld al 8000 veehouders in Nederland die op vrijwillige basis bvd bestrijden. Ik vergelijk dat graag even met de Verenigde Staten.

Daar is vrijwel geen bedrijf te vinden dat bezig is met het uitbannen van bvd. Elk bedrijf vaccineert daar gewoon en gesloten bedrijven zijn er eigenlijk niet.’

‘Als de keus voor een nationaal bestrijdingsprogramma gemaakt is, leveren wij als GD graag de kennis en instrumenten die nodig zijn om zo’n bestrijdingsprogramma tot een succes te maken.’

duct in het buitenland creëren we meerwaarde. Een zuivelorganisatie als FrieslandCampina speelt daar bewust op in, door bijvoorbeeld regelgeving op te stellen op het gebied van weidegang, huisvesting en zoönoses. Die zegt gewoon: “Wij willen zo bekend staan.”’

Hoe staat Nederland er voor op het gebied van diergezondheid?

‘Nederland doet het goed. Neem alleen al de certificeringsprogramma’s die we

Wat is de ambitie van de GD op het gebied van diergezondheid?

‘We willen toegevoegde waarde bieden voor de topspelers in de sector, bijvoorbeeld met onze programma’s voor salmonella, ibr en bvd. Maar we willen ook impact hebben op de dagelijkse bedrijfsvoering van elke veehouder. Op het gebied van uiergezondheid doen we dat al heel goed. Ook voor klauwgezondheid zijn we op de goede weg. Denk bijvoorbeeld aan DigiKlauw, waarin we samenwerken met CRV, klauwverzorgers, dierenartsen en veehouders.’

‘Of dat ook tot uitdrukking komt in de cijfers? Je kunt niet simpelweg zeggen dat het aantal mastitisgevallen in Nederland de helft lager is dan in het buitenland, maar hoe we met mastitis omgaan is in ieder geval wél bijzonder. Een wereld zonder mastitis is ook niet haalbaar.

Dan moet je bloemkolen gaan telen.’

Wat voor invloed heeft de schaalvergroting in Nederland op de diergezondheid?

‘Op grotere bedrijven kennen gezondheidsproblemen een andere dynamiek.

Zo heb je meer dieren bij elkaar en dat zorgt voor een hogere infectiedruk. Op grote bedrijven zie je op het gebied van uiergezondheid bijvoorbeeld veel Mycoplasma bovis, terwijl op kleine bedrijven aureus en agalactiae meer voorkomen.’

‘Sommige dingen zijn op een groot bedrijf gemakkelijker, ook als het gaat om diergezondheidsmanagement. Zo kun je op een groot bedrijf gemakkelijker de droogstaande koeien in groepen verdelen. Op een klein bedrijf is dat lastiger.’

De melkveesector werkt momenteel hard aan het verlagen van het antibioticagebruik. Wat is de bijdrage van de GD daaraan?

‘We doen als een van de weinige organisaties wereldwijd zoveel aan monitoring. en we doen veel aan diagnostiek. Veehouders kunnen daardoor gericht ziekteverwekkers bestrijden. Een van de speerpunten van onze R&D-afdeling is daarnaast onderzoek naar het bedrijfsspecifieke resistentiepatroon. Elk melkveebedrijf heeft zijn eigen ecosysteem, met een eigen populatie kiemen die meer of minder gevoelig zijn voor bepaalde antibiotica. Als je dat bedrijfsspecifieke resistentiepatroon kent, kun je veel gerichter antibiotica voorschrijven.’

‘In de VS is vermindering van het antibioticagebruik overigens veel minder een item dan in Nederland. Bij ons is de “license to produce” veel belangrijker, omdat de veehouderijsector en de consument dicht bij elkaar staan. Op elke vierkante meter in Nederland loopt een koe, een schaap of een paard en wordt iets met landbouw gedaan. Je ziet dat ook als je door het land rijdt.’

‘In Amerika zijn dat gescheiden werelden. Een consument uit New York City is vier uur aan het reizen voor hij de eerste koe tegenkomt. Je moet niet vergeten dat armoede in de VS ook een veel grotere rol speelt dan hier. De beschikbaarheid en de kosten van een product als melk spelen daar een veel belangrijkere rol dan de manier waarop de melk geproduceerd is.’ l

V E E T E E LT

VX06_interview YH Schukken.indd 23

AP R I L

1

2 0 1 4

23

31-03-14 14:10

A SANOFI COMPANY

16788_Ketofen PostIt adv 210X297.indd 1 VX06_p24.indd 24

03-02-14 16:14 31-03-14 13:56

T H E M A B I J E E N K O M S T

Detectie mastitis aan de hand van attentielijsten niet altijd eenvoudig

Attentie voor mastitis Hoe kunnen melkveehouders koeien met mastitis op een succesvolle manier automatisch opsporen? Die vraag stond centraal op een studiedag aan het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek. Op een goede manier wegwijs raken in de massa aan diergegevens luidt de opdracht. tekst Annelies Debergh

V

oor de detectie van mastitis zijn regelmatig verkregen koecelgetalgegevens een must. ‘Maar melkveehouders moeten nog hun weg blijven vinden doorheen de massa aan gegevens.’ Dierenarts Sofie Piepers was een van de gastsprekers op de bijeenkomst over mastitis en sensoren aan het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek in Merelbeke.

Niet dagelijks Piepers pleitte onder meer voor eenvoud. De interpretatie van de ellenlange lijsten met gegevens moet volgens haar haalbaar blijven voor de melkveehouder in kwestie.

Ze wees met name op de detectie van subklinische mastitis. ‘Gegevens over het celgetal hoeft een veehouder niet dagelijks te krijgen, maar wel op regelmatige basis.’ Bij subklinische mastitis bestaat de kans dat bepaalde dieren de infectie uit zichzelf overwinnen. ‘Bij dagelijkse registratie kunnen cijfers vaak erg schommelen. Zolang de gegevensverzameling regelmatig gebeurt, bijvoorbeeld om de vier of vijf weken, kan afhankelijk van de evolutie van het celgetal worden beslist of de veehouder al dan niet moet ingrijpen. Koeien en zeker vaarzen kunnen uit zichzelf genezen. Het is zeker geen zwart-witverhaal.’

Aan de hand van enkele uitgebreide praktijkvoorbeelden

Sofie Piepers:

Henk Hogeveen:

‘Vaarzen kunnen

‘De melkveehou-

uit zichzelf herstel-

der vindt alleen

len van subklini-

het topje van

sche mastitis’

de ijsberg’

gaf Piepers tips mee rondom het te volgen behandeltraject. Dat hangt onder meer af van de leeftijd van de koe, het lactatiestadium en de voorgeschiedenis in uiergezondheid. Ook het aantal geinfecteerde kwartieren en de kwartierpositie zijn meebepalend. ‘Een achterkwartier geneest bijvoorbeeld moeilijker dan een voorkwartier. Bij oudere koeien en bij meerdere geïnfecteerde uierkwartieren liggen de kansen op genezing aanzienlijk lager.’

Piepers sprak ook over het belang van bacteriologisch onderzoek en een aangepast en voldoende lang behandelschema. ‘Lang behandelen

is noodzakelijk om subklinische mastitis te genezen.’ Behandelen in de droogstand geeft de beste kansen op genezing. ‘Bij behandeling in de droogstand kan gemakkelijk tot tachtig procent van de koeien herstellen.’

Veel valse attenties Henk Hogeveen, universitair hoofddocent aan Wageningen Universiteit, had het over de moeilijkheid voor veehouders om zich een weg te banen door de massa diergegevens. ‘Mastitis is niet te vergelijken met tochtdetectie. Een koe is wel of niet tochtig. Met mastitis ligt dat anders. Je hebt klinische en

subklinische mastitis, er is sprake van een breed veld.’

Door de veelheid aan valse attenties is het detecteren van mastitiskoeien als het zoeken naar een speld in een hooiberg, stelde Hogeveen. ‘In de praktijk blijkt dat slechts 3,5 procent van de attenties wordt gecontroleerd door de veehouder. Slechts in een beperkt aantal gevallen is dan ook sprake van klinische mastitis. De veehouder vindt dus alleen het topje van de ijsberg.’

Er is in elk geval nog ruimte voor verbetering van de resultaten van automatische detectie. ‘Bedrijven met een automatisch melksysteem hebben minder klinische gevallen van mastitis en dus minder behandelingen, maar het gemiddelde celgetal ligt hoger. De uiergezondheid is dus niet per definitie beter.’

Dierenarts Karlien Supré van MCC Vlaanderen verduidelijkte daarop de grenzen voor het tankcelgetal. ‘Zodra het tankcelgetal boven de 250.000 cellen per ml gaat, is het nodig om in te grijpen. In de praktijk zien we echter dat de indruk van de veehouder over het tankcelgetal verschilt.’ Supré omschreef de basisprincipes voor het handhaven van een goede uiergezondheid. ‘Voorstralen betekent controleren op afwijkende melk en zorgt ervoor dat de kiemen worden weggemolken.’ Maar er is meer.

‘Voorstralen betekent niet per definitie langer melken.

Het stimuleert het laten schieten van de melk en helpt de koe voorbereiden om melk te geven.’ Dat volgens Henk Hogeveen de helft van de melkveehouders de melk niet controleert in de praktijk, staat daarmee in schril contrast. l

V E E T E E LT

VX06_themabijeenk mastitus sensoren.indd 25

AP R I L

1

2 0 1 4

25

31-03-14 14:08

R U W V O E RT E E LT

Goede zaaibedbereiding fundament voor hoge ruwvoeropbrengst mais

Beter zaaibed, meer mais Een goede voorbereiding van het zaaibed voor mais is belangrijk om een snelle en egale opkomst te garanderen. Juist de jeugdgroei bepaalt de uiteindelijke ruwvoeropbrengst. Melkveehouders moeten mais leren zien als een echte akkerbouwteelt. tekst Annelies Debergh

D

e basisprincipes van de maisteelt zijn de afgelopen jaren amper veranderd. Toch raakt de zaaibedbereiding in de praktijk soms wat vergeten. ‘Melkveehouders zijn geen akkerbouwers’, geeft maisspecialist Herman van Schooten van Wageningen Universiteit aan. ‘Het gaat in de praktijk nog wel eens mis.

Dan zie je bijvoorbeeld een onregelmatige opkomst van het gewas, wat onder meer de onkruidbestrijding bemoeilijkt.

Een snelle en egale opkomst heeft een behoorlijk effect op de opbrengst.’

Van Schooten omschrijft de voorwaarden voor een goed zaaibed. Na de diepere bodembewerking wordt de ondergrond aangedrukt en de bovengrond verwerkt tot een losse toplaag. ‘Het zaadje moet op de vaste ondergrond komen te liggen.

De diepte van het losmaken moet dus op zaaidiepte gebeuren. Een lossere toplaag warmt eerder op, de vaste ondergrond zorgt ervoor dat het zaadje voldoende vocht krijgt om te kiemen.’

Bemesten kort voor inzaaien Gert Van de Ven, werkzaam aan de Hooibeekhoeve in Geel en maisspecialist voor het Landbouwcentrum voor Voedergewassen (LCV), beaamt de voorwaarden voor een goed zaaibed. ‘De bodembewerking moet in goede omstandigheden gebeuren’, voegt hij daaraan toe. De groei van de bedrijven zorgt ervoor dat melkveehouders de grondbewerkingen soms forceren. ‘Pas als de grond er echt klaar voor is, is het zinvol om met de zaaibedbereiding te starten.’

Bert Mensink: ‘Met MaisChallenge fris aan de maisteelt beginnen’ In 2012 wonnen Bert en Guus Mensink uit Dedemsvaart de MaisChallenge, een wedstrijd van NAJK en Limagrain om de kennis van de maisteelt te vergroten en daarmee het rendement van de ruwvoerproductie te verhogen. Na de editie in 2012 nemen de broers Mensink ook in 2104 deel aan de wedstrijd.

‘We verbouwen dit jaar 20 hectare mais’, geeft Bert Mensink aan. De 250 melkkoeien en bijhorend jongvee krijgen een rantsoen met 60 tot 70 procent mais.

‘Veertig hectare mais kopen we aan bij de loonwerker. Ons bedrijf is zo intensief dat mais het beste ruwvoer is om aan te kopen.’

26

V E E T E E LT

APR I L

VX06_grondbewerking en koepad.indd 26

1

Deelnemers aan de MaisChallenge krijgen twee hectare van een bepaald maisras ter beschikking en gaan zo de uitdaging met elkaar aan. De twee hectare mais moet vervolgens apart worden ingekuild. ‘We hebben daarom meteen 18 hectare van hetzelfde ras bijbesteld nadat we de cijfers uit de rassenlijst hebben bestudeerd. Zo blijft het apart inkuilen ook praktisch goed haalbaar. We ijveren altijd voor een zo lang mogelijk groeiseizoen en proberen vanaf 20 april de mais te zaaien’, geeft Bert Mensink aan.

Deelnemen aan de wedstrijd betekent ook drie tot vier bijeenkomsten bijwonen. ‘Bij de startvergadering worden

bijvoorbeeld bemesting en grondbewerking doorgenomen. Je wordt actief bijgeschoold en krijgt enkele tips mee zodat je weer fris aan het nieuwe groeiseizoen begint.’

2014

31-03-14 16:14

K O E PA D

Volgens beide maisspecialisten is het belangrijk om drijfmest zo kort mogelijk voor het groeiseizoen toe te dienen. ‘Bij toediening voor het ploegen kan de mest iets dieper geïnjecteerd worden, bij nietkerende bewerking of na het ploegen is het beter om de mest iets minder diep in te brengen. Zo zit de beschikbare mest dicht bij de plant.’ Herman van Schooten wijst op de nieuwe gps-technieken. ‘Met gps is het mogelijk om drijfmest in rijenbemesting toe te dienen kort voor het zaaien van de mais. Door bemesting en zaaien op elkaar af te stemmen, kan de maisplant de drijfmest beter benutten.’

Met de steeds strengere mestwet is het goed om te weten wat je geeft, vindt Gert Van de Ven. ‘Veehouders voeren bij voorkeur een volledige bodemanalyse en een mestanalyse uit om nauwkeurig mest te kunnen toedienen.’ Voor de toediening van kunstmest biedt rijenbemesting voordelen. ‘De werking is in geval van rijenbemesting veel efficiënter. Dat is bij een dalende mestgift interessant.’

Zaaien kan vanaf 20 april. ‘Het meest optimaal is om te zaaien tussen 20 april en 10 mei’, zegt Herman van Schooten. ‘Zo vroeg mogelijk is mooi, maar de bodem moet voldoende op temperatuur zijn, zodat het gewas een vlotte start maakt.’

Op 81-jarige leeftijd is Jan de Groot overleden. Pal nadat hij in 1963 de ouderlijke boerderij op het Kampereiland had overgenomen, diende Anna 61 zich aan als een van de eerste Nederlandse koeien met 100.000 kg melk. De Groots bestuurlijke carrière moest toen nog beginnen: bij de fokvereniging en de ki-vereniging van Kampen. De eerste bleef zelfstandig toen een golf van fusies zich voltrok, vaak onder aanvoering van De Groot. Hij was intussen ook voorzitter van de vereniging die de beroemde fokveekeuring in Ommen organiseerde. Vooral de samenwerkingsverbanden op ki-gebied gingen in de jaren tachtig in een sneltempo: Jan de Groot werd voorzitter van het

Jan de Groot

Dick Mevius

Aandacht voor bodemconditie

Snelle en egale opkomst van mais belangrijk voor hoge ruwvoeropbrengst

De aandacht voor de bodem is belangrijk, niet alleen op korte, maar ook op lange termijn. Van de Ven: ‘Het aandeel dat uit de bodem moet komen, wordt steeds groter, dus wordt het ook belangrijker om een ideale bodemconditie na te streven.’ Hij heeft het onder meer over de zwaardere machines. ‘Met zaaicombinaties van 12 ton vind je de rijsporen later in het seizoen altijd terug. Zelfs als het zaaibed optimaal is voorbereid, dan is door die verdichting bij het zaaien het fundament voor een goede teelt snel weg.’

In dat kader noteren beide maisspecialisten dat veehouders vroegere rassen moeten durven kiezen. ‘Nog vaak kijken melkveehouders naar rassen met de hoogste opbrengst’, stelt Herman van Schooten. ‘Maar een later ras betekent een langer groeiseizoen en vergroot het risico op een oogst in moeilijke conditie.’

Een vanggewas kan dan pas laat gezaaid worden. ‘Zo kan het vanggewas minder goed ontwikkelen en mis je de aanvoer van extra organische stof en het vastleggen van stikstof. Met strengere mestnormen moeten ook melkveehouders leren om de voordelen van een tussenteelt optimaal te benutten.’ l

oostelijke blok – met Sunny Boy als blikvanger – en bestuurder bij de landelijke overkoepeling Holland Genetics. Ook werd hij bestuurslid en lid van het dagelijks bestuur van de landelijke veeverbeteringsorganisatie NRS. De Groot speelde na zijn afscheid – waarbij hij werd benoemd als ridder in de orde van Oranje Nassau – nog een belangrijke rol bij de onderhandelingen die leidden tot de oprichting van CR Delta.

Zijn grootste verdienste als bestuurder school in het oplossen van problemen, zo werd algemeen ervaren – daarom was zijn inbreng juist in die cruciale periode van de veeverbetering van groot belang.

Professor Dik Mevius is benoemd tot officier in de orde van Oranje Nassau. Hij dankt de onderscheiding aan zijn jarenlange inzet voor het terugdringen van het gebruik van antibiotica in de dierhouderij. Mevius legde ook de basis voor het oprichten van de Stichting Diergeneesmiddelenautoriteit (SDa). Vanaf het begin tot 1 januari 2014 was Mevius voorzitter van het SDa-expertpanel.

V E E T E E LT

VX06_grondbewerking en koepad.indd 27

AP R I L

1

2 0 1 4

27

31-03-14 16:14

Ga voor een laag celgetal!

28

VX06_p28.indd 28

V E E T E E LT

APR I L

1

2014

31-03-14 14:04

De nieuwe oogst van KI Kampen gewoon voor € 16,00 Roodfactor met eiwit!

Gansey’s Leonidas Rf

Goldwyn x A 90 Kian x AB 87 Lentini

• Prod. 84% +344 -0.01 +0.18 174 NVI • Ext. 72% 107 104 110 103 109 Totaal • Super gezonde uiers (celgetal 109) • Pinkenstier (geboortegemak 104) • aAa 132

Gansey’s Leonidas Rf

Koepon Wellness

Duurzaam en vruchtbaar!

Fibrax x AB 85 Mascol x AB 86 Manat • Prod.: 83% +171 +0.27 +0.19 160 NVI • Ext. 70% 103 104 107 105 107 Totaal • Pinkenstier (geboortegemak 105) • Uitermate geschikt voor robotmelkers • aAa 156

Gezond met veel inhoud!

Koepon Wellness

Midwolder Mardonno Mascol x AB 87 O-Man x A 90 Jocko Besne • Prod.: 87% +851 +0.00 -0.05 197 NVI • Ext. 74% 107 107 104 104 107 Totaal • Super gezonde uiers (uiergezondheid 107) • Voor extra breedtematen • Pinkenstier 104, aAa 234

Midwolder Mardonno

Gyros

Nieuwe outcross topper!

Mascol x AB 85 Best x AB 86 Emerson • Prod.: 84% +525 +0.00 +0.09 167 NVI • Ext.: 70% 103 104 108 106 108 Totaal • O-Man-, Goldwyn-, Shottle- en Jocko-vrij • Echte pinkenstier, geboorte gemak 108 • aAa 234 Gyros

K.I. Kampen | De Bese 1 | 7722 PD Dalfsen Tel.: 0529 – 431967 | Fax: 0529 – 434979 Internet: www.ki-kampen.nl | E-mail: info@ki-kampen.nl

KI kampen April1 2014.indd 6

02-04-14 15:25

VX06_p30.indd 30

02-04-14 16:40

I N T E R B U L L

Steeds meer veelgebruikte genoomstieren krijgen cijfers op basis van melkgevende dochters. Vroege gebruikers worden over het algemeen niet teleurgesteld.

Aanpassingen GES: introductie levensproductie en Europese genoomstieren met NVI De stichting Genetische Evaluatie Stieren (GES) heeft een aantal aanpassingen doorgevoerd in de aprildraai. Een van de belangrijkste is de introductie van de fokwaarde levensproductie. Van de stieren met Nederlandse en Vlaamse dochters scoort de Amerikaanse stier Planet het hoogst (tabel 1). Hij noteert een fokwaarde van 6499 euro. De helft daarvan komt tot uiting bij zijn dochters. Dat wil zeggen dat de Planetdochters in hun leven zo’n 3250 euro meer Tabel 1 – Top levensproductie-index in euro’s op basis van Nederlandse en Vlaamse dochters

naam stier zwartbontbasis Ensenada Taboo Planet Ponsstar Shogun Hoekland Maik Velvet-View-Kj Socrates Riethil Swamo Delta Jordan Delta Atlantic O-Bee Manfred Justice Big Winner Flevo Genetics Snowman ALH Dakota roodbontbasis Lowlands Elton R David (Deens rood) Sun-Made Vigor (brown swiss) Lowlands Bomar Malvoy

VX06_INTERBULL intro.indd 31

vader

LP index (€) LP melk (kg)

Taboo O Man Mascol Blitz Novalis Ramos Manfred Win 395 O Man O Man

6499 6341 6279 6164 5889 5790 5725 5301 5231 5223

28.294 28.702 26.933 29.690 24.807 21.040 22.611 16.968 24.874 22.246

Elayo Fyn Aks President Lawn Boy Marmax

6823 6213 5649 5586 5353

29.156 29.110 22.660 24.849 27.263

opbrengen dan dochters van een voor levensproductie gemiddeld scorende stier. Op plek twee en drie volgen Ponsstar Shogun en Hoekland Maik. Op roodbontbasis scoort Lowlands Elton (v. Elayo) het hoogst, gevolgd door de Deens-roodbontstier R David en brownswissvererver SunMade Vigor.

Nieuw is ook dat het aantal genoomstieren met een NVIfokwaarde fors is uitgebreid (pag. 32 en pag. 37). Dat is het gevolg van een besluit binnen EuroGenomics om genotypen van stieren uit te wisselen. Het gaat om stieren van organisaties die partner zijn in EuroGenomics. De stieren moeten minimaal tien maanden oud zijn en een ki-code hebben in het land van herkomst. CRV berekent de genoomfokwaarden van deze Europese stieren en levert ze vervolgens aan bij GES. Tot nu toe publiceerde GES alleen genoomfokwaarden van stieren van CRV en KI Kampen. Nu komen daar ook de genoomfokwaarden bij van stieren van VikingGenetics (Scandinavië), UNCEIA (Frankrijk) en DHV en vit (Duitsland).

Intussen is het Zweedse rekencentrum Interbull ook bezig met het omrekenen van genoomfokwaarden. Naar verwachting geeft Interbull in augustus 2014 deze omgerekende genoomfokwaarden vrij. Niet alle landen sturen hun genoomfokwaarden naar het Zweedse rekencentrum. Zo hebben de Verenigde Staten en Canada aangegeven dat ze de genoomfokwaarden van de Amerikaanse en Canadese stieren voorlopig niet via Interbull willen verspreiden.

De landen die wel gegevens insturen, zijn Nederland, Duitsland, Scandinavië, Frankrijk, Italië, Groot-Brittannië, Polen, Wallonië en Australië.

02-04-14 20:29

N E D E R L A N D

E N

V L A A N D E R E N

Z WA RT B O N T

Atlantic krijgt concurrentie van zijn neefjes Midwolder Goldmar en Etazon Stefano

De dynastie van Remarlinda Tijdens de eerste Interbull-draai van 2014 staat de Franse koefa-

Midwolder Goldmar start sterk

milie van Atlantic opnieuw in de schijnwerpers. Vendairy Wonder

277 NVI en 112 exterieur direct de derde plaats in het klassement. Arjan van Erp uit Midwolda fokte Goldmar uit een volle zus van Renate, Midwolder Marjon. In december leverde Marjon ook al de hoogste debutant met haar Mascolzoon Douglas. Hem verging het deze draai minder fortuinlijk; Douglas verliest 29 punten NVI. Remarlinda en O Man zijn ook aan het Franse thuisfront succesvol geweest. Marjons volle zuster Vivajustic speelde zich op het Franse fokbedrijf Challan-Belval in de kijker en fokte voor CRV een Goldwynzoon: Etazon Stefano.

De volle neef van Goldmar start met een NVI van 264. Goldwyn combineren met O Man blijkt al langer een recept voor succes. De vroege Goldwynzoon Danillo heeft nu fokstierdochters en wint enkele NVI-punten.

De paring Shottle maal Goldwyn komt aanmerkelijk minder vaak voor op de stierenkaarten. Vendairy Wonder toont zich met deze genenmix als een wonderbaarlijk sterke fokstier. Met 165 dochters in zijn index start hij zijn loopbaan met 266 NVI en 115 exterieur. Samen met Gofast en Seaver is hij na Atwood (117) en Damion (116) een van de sterkste exterieurverervers in het veld. Vendairy Wonder staat bij AI Total op stal en stamt uit de Lead Maefamilie. Hij is daarmee verwant aan Legend en Eight.

Er zijn meer Amerikaanse koefamilies

geniet van een vliegende start. Het is dringen aan de top.

E

gebruikskenmerken

+1358 +969 +1457 +843 +906 +849 +789 +1354 +2560 +1691 +858 +614 +1532 +1229 +1177 +1474 +1310 +564 +1080 +1306 +866 +1513 +1360 +1454 +1051 +973 +1184 +2115 +1638 +1588

+0,20 +0,10 –0,05 +0,05 –0,19 +0,20 +0,20 –0,09 –0,47 –0,31 +0,10 +0,44 –0,41 +0,35 +0,08 –0,12 –0,02 +0,33 +0,08 –0,17 +0,19 –0,60 –0,12 –0,41 +0,05 +0,07 –0,01 –0,36 –0,34 –0,19

% eiwit

+0,03 +0,17 –0,04 –0,11 +0,02 +0,21 +0,24 +0,03 –0,26 –0,10 +0,08 +0,17 –0,10 –0,06 +0,02 +0,00 +0,04 +0,25 +0,11 –0,12 +0,00 –0,20 –0,08 –0,10 –0,02 –0,03 +0,19 –0,22 –0,06 –0,17

dgn. lvd

n n n –4 +2 +3 –8 +5 +2 n n –2 n +15 +14 –15 n –9 –4 n +17 –8 –10 n n –9 +1 +11 –6 –1

Inet

+340 +327 +323 +317 +316 +312 +311 +311 +309 +309 +309 +303 +303 +302 +302 +301 +300 +300 +298 +298 +297 +296 +295 +295 +294 +294 +293 +292 +292 +292

kg vet kg eiwit

58 59 60 57 59 56 56 59 60 60 56 56 56 58 60 56 56 56 57 59 58 60 56 56 60 58 56 60 57 60

kg melk

Sudan x Planet GGI/AWE Guarini x Leif GGI/AWE Snowman x Mac GGI/AWE Sunset x Ramos CRV Wonder x Paramount CRV G-Force x Bertil CRV G-Force x Cricket CRV Bookem x Bolton CRV Snowman x Shottle CRV Bronco x Shottle WWS Numero Uno x Goldwyn WWS Packman x Gofast CRV Genesis x Dorcy WWS Sudan x Goli CRV Snowman x Goldwyn CRV Hunter x Goli CRV Numero Uno x AtlanticCRV G-Force x Boxer CRV Gravity x Jardin CRV O-Style x Planet WWS Sudan x Man-O-Man CRV Super x Ramos CRV Goliath x Gofast CRV Epic x Man-O-Man WWS Beacon x Boliver WWS Shamrock x Goli CRV G-Force x Goldwyn CRV Snowman x Goldwyn CRV Goliath x Laudan CRV Snowman x Goldwyn Kampen

% vet

Sundance Guard Bacchus Picanto Apina Hurricane Delta Cupido Buisweerd Mobile Newhouse Jasper Delta Bookem Danno JHS Snowrush Bossanova Naxxos Packer Genestar Vero Crown Bouw Snowfever Vero Anchorman Oosterzicht Genie D’n Driehoek Nilson AH Vitesse Originator Delta Jamaica Apina Super Hero Apina Jordan Evento Benzema Bouw Rocky Newhouse Skyfall Willem’s Hoeve R Universe Weelder Solution Giessen Charityman

betr.

naam

NVI (+/–)

eig./imp

.

r

productie

vader x

m.vade

De Franse koefamilie van Atlantic laat deze Interbull-publicatie veelvuldig van zich horen. De hoogste debutant is net als Atlantic een kleinzoon van de excellente Jockodochter Remarlinda. Midwolder Goldmar (v. Goldwyn) bezet met exterieur

. uiergez .h. vruchtb . geboort eg. frame robuusth . uier benen totaal

en jaar na zijn debuut heeft Delta Atlantic al 1200 dochters in zijn fokwaarde. De Ramoszoon van Etazon Renate voegt deze draai 17 NVI aan zijn index toe en behaalt daarmee zijn hoogste dochtergeteste score tot dusver.

+78 +50 +51 +49 +58 +46 +41 +19 +22 +33 +55 +48 +52 +49 +50 +49 +60 +60 +42 +48 +46 +37 +65 +36 +26 +43 +86 +37 +58 +42 +52 +51 +55 +49 +53 +41 +54 +47 +40 +33 +55 +30 +7 +33 +47 +39 +23 +40 +50 +34 +48 +31 +50 +59 +54 +50 +37 +50 +50 +38

+381 +328 +314 +160 +186 +336 +336 +314 +355 +282 +260 +305 +226 +337 +302 +325 +327 +305 +321 +214 +245 +135 +258 +207 +248 +231 +369 +305 +282 +252

+766 112 +617 110 +642 111 +798 111 +710 109 +644 107 +465 108 +533 106 +718 108 +710 108 +505 108 +561 107 +687 108 +557 107 +561 109 +653 105 +608 106 +603 105 +516 107 +710 108 +641 109 +929 108 +732 107 +757 108 +684 110 +649 108 +479 103 +552 107 +704 106 +551 108

99 106 103 101 101 110 104 107 101 99 102 107 105 110 100 102 98 95 101 109 103 100 102 107 104 102 101 104 97 106 99 106 102 104 104 106 103 104 103 103 102 103 107 107 102 110 100 102 99 103 101 105 104 113 98 106 102 110 98 103

105 102 103 107 109 103 107 105 109 102 110 107 103 104 111 110 110 108 101 107 109 105 108 108 102 105 103 109 103 109

104 103 107 102 109 104 106 106 106 105 105 108 107 103 109 107 106 102 105 108 104 106 109 108 106 108 103 109 103 109

109 111 114 113 114 108 110 112 111 111 116 111 115 109 114 113 111 110 108 113 110 108 110 117 112 112 109 111 110 114

105 105 103 106 109 107 105 108 106 105 105 106 103 108 107 107 104 106 106 104 107 106 107 103 105 106 106 108 105 108

109 109 111 112 115 108 110 112 112 109 114 111 111 110 115 114 111 110 108 112 111 109 112 114 110 111 109 113 109 114

Vendairy Wonder maakt verwachting waar

GES-genoomfokwaarden EuroGenomics-stieren april 2014, gebaseerd op voorouder- en genoominformatie (n=nieuw)

32

V E E T E E LT

01_InterbullApril1_ZB.indd 32

APR I L

1

2014

02-04-14 22:37

+17 +28 n +22 +63 +11 +11 +12 –18 +7 +27 +7 +20 +3 +5 –7 +3 +33 –9 +4 +0 –7 +0 +3 +23 +6 –26 +19 –26 –29 –6 –21 –32 +36 –4 –16 –5 –30 –14 –24 +0 –30 –18 +25 –13 –3 –23 –13 –4 –50 –10 –10 –1 –12 –8 –4

–0,05 +0,17 +0,18 –0,04 –0,13 +0,39 –0,05 –0,29 +0,00 +0,03 –0,30 –0,30 +0,04 +0,31 +0,23 –0,69 +0,12 +0,29 –0,26 +0,12 +0,05 +0,21 –0,24 +0,15 –0,22 –0,44 –0,26 +0,30 –0,07 +0,10 –0,36 –0,06 +0,01 +0,00 –0,01 –0,16 –0,02 –0,06 –0,52 +0,35 –0,27 –0,38 –0,24 –0,28 +0,41 –0,50 –0,43 –0,04 +0,39 –0,13 +0,26 –0,34 –0,07 –0,14 +0,15 –0,42

+20 +35 +41 +28 +55 +28 +26 +25 +57 +47 +24 +18 +35 +35 +43 +43 +55 +36 +30 +26 +28 +20 +34 +31 +27 +4 +71 +53 +59 +51 –21 +17 +46 +21 +53 +15 +0 +23 +48 +39 +47 +35 +49 +32 +12 +6 +31 +16 +22 +19 +0 +12 +56 +61 +35 +23 +17 +18 +23 +10 +49 +55 +23 +24 +12 +9 +33 +21 +43 +50 +32 +26 +31 +24 +14 +15 +22 +48 +57 +13 +23 +28 +8 +25 +18 +21 –16 +5 +36 +18 +13 +41 –8 +17 +1 +8 +51 +28 +31 +37 +16 +5 +10 +1 +22 +14 +0 +17 +11 +8 +21 +52

+745 106 +465 108 +475 106 +475 103 +387 108 +609 103 +556 107 +849 103 +364 104 +326 104 +340 108 +551 107 +732 109 +236 104 +297 106 +1022 107 +377 104 +431 108 +719 108 +564 108 +323 103 +263 105 +833 106 +335 108 +392 105 +549 107 +530 102 +169 105 +368 105 +542 107 +507 104 +499 103 +393 104 +396 103 +355 101 +510 105 +526 104 +353 103 +349 100 +611 107 +841 107 +307 106 +537 105 +418 109 +674 99 +392 100 +272 107 +337 105 +93 101 +199 101 +392 105 +427 106 +66 103 +19 104 +346 100 +357 103

% eiwit

kg melk

+562 +606 +886 +691 +1612 –181 +910 +1662 +1271 +633 +1320 +1476 +553 +992 +882 +998 +811 +641 +537 +855 +976 +710 +779 +426 +985 +938 +1910 +218 +541 +331 +1996 +650 +256 +765 +1009 +1091 +763 +440 +1699 +613 +1111 +996 +939 +172 +53 +1416 +698 +110 +399 +1000 –117 +966 +650 +281 –28 +1441

% vet

NVI (+/–)

+318 +277 +266 +265 +264 +261 +253 +251 +250 +250 +248 +245 +244 +242 +241 +234 +233 +233 +231 +230 +230 +227 +224 +223 +222 +219 +217 +216 +216 +214 +211 +209 +208 +207 +206 +206 +205 +205 +202 +202 +198 +197 +194 +194 +191 +179 +178 +177 +173 +158 +150 +145 +139 +137 +135 +127

dgn. lvd . uiergez .h. vruchtb . geboort eg. frame robuusth . uier benen totaal

90 81 72 81 79 84 78 91 89 93 85 89 86 83 83 90 87 80 86 89 85 89 95 99 83 83 88 84 85 69 82 89 80 83 91 88 93 89 83 78 97 73 89 88 94 99 97 81 97 82 84 85 85 95 95 97

+0,18 +0,08 –0,03 +0,01 –0,09 +0,30 +0,04 –0,14 –0,08 +0,05 –0,27 –0,20 –0,17 +0,20 +0,23 –0,19 –0,08 –0,08 +0,05 +0,11 +0,02 +0,08 –0,23 +0,02 –0,16 –0,22 –0,05 +0,18 –0,01 –0,02 –0,13 +0,02 +0,00 –0,06 +0,17 –0,12 –0,02 +0,00 –0,11 –0,09 –0,11 –0,10 –0,12 –0,01 +0,20 –0,08 –0,08 +0,05 +0,17 +0,03 +0,11 –0,35 –0,09 +0,09 +0,11 +0,03

exterieur

kg vet kg eiwit Inet

Delta Atlantic Ramos x O Man CRV Midwolder Goldmar (gn) Goldwyn x O Man CRV Vendairy Wonder Shottle x Goldwyn AI Total Delta Bombay Jardin x Shottle CRV Etazon Stefano (gn) Goldwyn x O Man CRV Heuvel Suarez O Man x Cello Kampen Co-Op Bosside Massey (i) Mascol x Bret GD/AWE Ensenada Taboo Planet Taboo x Amel WWS Regancrest Alta Iota O Man x Ito Alta Danillo Goldwyn x O Man Gen.Dif. JGS Alta Daniel Goldwyn x Jocko Alta Schillview Garrett O Man x Mtoto Heemskerk Crackholm Fever (i) Goldwyn x Blitz Semex Aurora Jeroen Bertil x O Man CRV De Biesheuvel Bertoli by Bertil x O Man CRV Charlesdale Superstition (i) Boliver x O Man Gen.Dif. Maple-Downs-I G W Atwood (i) Goldwyn x Durham WWS Delta Wanted (gn) Goldwyn x Ramos CRV Delta Persuader Mascol x Dustin CRV Vaucluse O Man x Hershel Gen.Dif. Delta Brilliant Goldwyn x O Man CRV Delta Astro Goldwyn x O Man CRV Ked Outside Jeeves Outside x Duster Heemskerk Braedale Goldwyn James x Storm Semex Farnear-TBR Alta Avalon (i) Mac x Shottle Alta Coyne-Farms Dorcy by Bolton x Bret Heemskerk ALH Dakota O Man x Durham WWS Newhouse Ubrox Bertil x O Man CRV Newhouse Banker Goldwyn x Mascol CRV Midwolder Douglas Mascol x O Man Gen.Dif. Skalsumer Blitz Paramount x O Man CRV Slotboom’s Pilot Mascol x Jocko CRV Delta Stan by (gn) Goldwyn x Shottle CRV Gillette Windbrook (i) FBI x Blitz Semex Long-Langs Oman Oman O Man x Aaron WWS Goldwyn x Win 395 CRV Delta Ammo De-Su Oman Goli O Man x BW Marshall CRV Newhouse Gofast Goldwyn x O Man CRV Lowlands Upgrade Paramount x Dustin CRV Mel-Crest Alta Razor (i) Alta Baxter x Goldwyn Alta Ponsstar Shogun O Man x Jesther Samen LakeEffect Alta Caliber (i) Goldwyn x Shottle Alta Aurora Ormsby Shottle x O Man CRV R-E-W Seaver (i) Goldwyn x Durham Semex Big Winner Win 395 x Lucky Leo Kampen Delta Paramount Jocko x Fatal CRV Ralma O-Man Cf Cricket by O Man x Durham CRV Zeedieker Dairymaster Survivor x Goldwyn Kampen Morningview Legend O Man x Durham Heemskerk Delta Ambrose Paramount x Goldwyn CRV Galastar Bluesky (i) Shottle x Jocko Heemskerk MS Atlees Sht Aftershock Shottle x Durham Heemskerk Comestar Lauthority (i) Goldwyn x Igniter Semex Samen Weggelhorster Santana Zidane x Gentry DT Improver O Man x Aaron CRV/AWE Stol Joc Jocko x Manfred K&L

betr.

eig./imp .

vader x m.vade r

naam

gebruikskenmerken

productie

+202 +212 +234 +161 +312 +148 +225 +260 +263 +177 +122 +186 +63 +391 +358 +9 +182 +172 +99 +275 +249 +247 +33 +135 +114 +32 +371 +185 +111 +91 +323 +151 +64 +155 +314 +168 +165 +93 +237 +172 +157 +113 +116 –15 +168 +191 +46 +39 +240 +223 +64 –2 +99 +77 +65 +263

105 105 102 107 98 98 105 105 101 108 105 110 102 105 98 106 103 106 102 107 106 102 104 108 99 100 102 106 98 101 106 102 95 101 102 102 104 102 95 104 99 102 99 103 105 95 102 104 101 102 102 96 101 109 103 107 103 111 104 104 97 105 101 105 103 105 94 99 101 110 99 108 101 106 104 109 97 97 95 104 102 109 101 101 98 97 101 97 104 102 97 97 105 110 102 96 103 106 96 98 97 90 98 101 98 94 104 103 98 104 89 99

111 111 114 104 110 104 100 103 112 105 106 106 109 105 105 103 108 114 103 106 109 114 107 109 107 103 101 105 110 106 101 106 108 107 104 105 105 111 105 108 105 107 108 109 100 102 111 109 109 109 107 105 110 96 106 110

112 111 113 106 110 109 — 103 111 110 105 — — 109 108 — — 110 107 107 112 113 108 106 — — 105 110 109 108 105 107 106 — 104 107 109 112 103 — 106 — 106 — 104 104 110 107 110 112 — 107 — 97 110 106

109 109 112 112 108 111 111 109 111 113 108 108 112 106 107 111 117 110 101 108 111 110 107 113 116 115 103 110 110 105 104 109 115 111 108 109 108 115 113 110 104 113 111 116 105 109 109 114 103 113 112 114 113 107 108 105

110 108 108 108 103 109 103 104 103 109 108 103 107 105 107 101 109 105 109 103 107 105 107 103 105 105 103 108 108 107 104 106 105 111 102 104 105 106 107 102 100 103 105 106 105 108 105 103 106 102 105 104 104 105 107 104

113 112 115 112 110 112 108 108 112 113 110 108 113 108 109 108 117 113 106 108 113 113 109 112 114 112 104 111 113 108 105 110 113 114 107 109 109 115 112 110 104 111 111 115 105 109 111 112 108 112 112 112 113 104 110 108

GES-fokwaarden april 2014 van zwartbontstieren op basis van Nederlandse en Vlaamse dochters, indien vermeld deels op basis van buitenlandse dochters (i) (n = nieuw, gn = genoomgeteste stier met voor het eerst dochterinformatie) (in de fokwaarden voor CRV- en Kampen-stieren is ook genoominformatie verwerkt)

Uitgelicht – Atlantic verstevigt koppositie dankzij hogere gehalten.

– Vendairy Wonder nieuwe exterieurtopper met totaalscore 115.

– Goldwynzoon Goldmar maakt sterkste debuut.

– Duitse Sudanzoon Sundance aan genoomtop.

– Delta Cupido hoogste exterieurvererver in de genoomlijst.

die aan de basis staan van succesvolle fokstieren in Nederland. De Biesheuvel Bertoli (v. Bertil) stamt af van de Chief Faithfamilie, net als Summit, Sunrise en oud-gedienden Hugo en Linfield. Bertoli combineert een behoorlijke plas melk (+882) met hoge gehalten (+0,23% vet, +0,23% eiwit) en prima exterieur (109).

Vader Bertil ontpopt zich als een verdienstelijk stiervader; ook Aurora Jeroen en Newhouse Ubrox weten zich deze draai te versterken.

De Amerikaanse fokkoe Ricecrest Southwind Kaye staat aan de basis van bekende stiervaders als Bolton en Stol Joc, maar voegt daar deze draai Delta Stan (v.

Goldwyn) en Delta Bombay (v. Jardin) aan toe. Bombay nestelt zich in de top tien en valt op door zijn sterke exterieur (112) en functionele kenmerken.

CRV doet deze draai goede zaken met onder meer Bombay, Goldmar, Atlantic en Bertoli, maar ziet ook een aantal fokstieren verlies incasseren. Ambrose, Gofast en Banker raken elk meer dan 25 NVI kwijt en Cricket en Pilot gaan na hun verlies in december opnieuw in de min.

Duitse genoomstier aan kop In het internationale kamp veel nieuwe stieren met een eerste (deels) Nederlands geteste fokwaarde. Voor Windbrook, Sever, Feaver en Avalon pakt dat gunstig uit. Minder gunstig zijn de inlandse cijfers voor Razor, Niagra en Caliber.

De genoomgeteste stieren uit de EuroGenomics-landen krijgen voor het eerst omgerekende cijfers in Nederland. Aan kop gaat de Duitse Sundance. De Sudanzoon heeft met JK Eder Planet Ricky 1 een Nederlandse moeder, maar zijn verdere voorouders zijn weer Duits. Zijn grootmoeder Ricky is een volle zus van de Duitse topper Guarini (v. Goldwyn).

In de top 100 hoogste genoomgeteste stieren is Delta Cupido de sterkste exterieurvererver. Hij wordt op de voet gevolgd door gehaltespecialist Buisweerd Mobile (v. G-Force). l

V E E T E E LT

01_InterbullApril1_ZB.indd 33

AP R I L

1

2 0 1 4

33

02-04-14 22:37

Z WA RT B O N T

I N T E R N A T I O N A A L

Eerste zonen van Jeeves, Goldwyns boeken exterieurwinst

Planet verovert de wereld Voor de derde indexdraai op rij domineert Ensenada Taboo Planet het nieuws bij de zwartbonte importstieren. Hij levert met Pine-Tree Picardus de hoogste nieuwkomer en zijn zonen Bookem, Cancun en Observer stijgen door.

34

V E E T E E LT

03_InterbullApril1_ZB-INT.indd 34

APR I L

1

Meer melk voor Golden Dreams Jeeves zorgt ook voor een nieuwe roodfactorstier vanuit Duitsland: Jemar.

Hij stamt uit de excellente September Stormzus van keuringscoryfee Talent Maxima: Mary Rose. Hiermee is hij een halfbroer van de fokstieren Donatelli en Edway. Ook Jemar scoort bovengemiddeld voor de secundaire kengetallen.

Het grote aantal debutanten leidt de aandacht af van de oudere garde, terwijl

Careyprice, exterieurvererver uit Cinderella’s

Planet x O Man Goldwyn x O Man Planet x Ramos O Man x Die-Hard Planet x Shottle Freddie x Goldwyn O Man x Goldwyn Buckeye x O Man Planet x Shottle O Man x Teamster Socrates x O Man Planet x O Man Jeeves x Goldwyn Planet x Shottle Ramos x Ford Ramos x Mtoto Jeeves x Goldwyn Mascol x O Man Planet x Duce Planet x O Man

Heemskerk GGI/AWE WWS GD/AWE Alta Heemskerk Heemskerk Heemskerk Heemskerk GD/AWE WWS WWS GGI/AWE Alta Heemskerk Alta Heemskerk K&L/AWE GD/AWE Alta

59 74 72 80 73 56 66 71 66 75 69 76 67 59 62 69 57 70 62 61

+319 n +299 –9 +285 +35 +285 +1 +281 –6 +279 +108 +274 –21 +273 +0 +271 +17 +265 –14 +264 +43 +263 +39 +262 +81 +261 +79 +257 +8 +255 +13 +254 n +252 +11 +252 +118 +251 +105

+2718 +982 +1381 +1466 +1753 +1109 +2050 +1151 +1663 +1945 +1941 +1480 +1095 +1501 +515 +361 +588 +1159 +1149 +1394

–0,44 –0,12 –0,30 –0,22 –0,36 +0,19 –0,21 +0,09 –0,24 –0,60 +0,03 –0,30 +0,01 –0,11 –0,15 +0,05 +0,20 –0,04 –0,07 –0,10

–0,21 +0,11 –0,07 –0,17 –0,22 –0,10 –0,16 +0,03 –0,12 –0,29 –0,07 –0,14 –0,14 –0,03 –0,11 +0,02 –0,09 –0,04 –0,10 –0,05

+69 +71 +31 +44 +31 +41 +42 +34 +40 +38 +66 +29 +67 +54 +58 +42 +48 +45 +23 +37 +87 +60 +35 +37 +48 +25 +54 +49 +9 +8 +20 +14 +43 +12 +46 +36 +43 +30 +50 +43

exterieur

. uiergez .h. vruchtb . geboort eg. frame uier benen totaal

kg vet kg eiwit

% eiwit

% vet

kg melk

NVI

(+/–)

betr.

eig./imp

.

r naam

Pine-Tree Picardus Guarini De-Su 521 Bookem Badger-Bluff Fanny Freddie Sully Alta Meteor Welcome Gerwyn Ballycairn Oman Pello Morningview Levi Larcrest Cancun Co-Op O-Style Oman Just Roylane Socra Robust De-Su Observer Jentin Alta Ceasar DM Ramos Memolo Beyercrest Alta Reliant Go-Farm Zeber D Mason Hartline Jareb Visstein Alta Discus

gebruikskenmerken

productie

Inet

Vanuit Duitsland debuteert Planetzoon Enoch (in zijn thuisland Pinolo geheten).

Ook hij scoort net als veel halfbroers meer dan 100 kilo vet en eiwit. Zijn moeder Veranda is de Franse O Manzus van Etazon Renate, de moeder van Atlantic.

Naast deze en andere hoge debutanten van Planet zijn er ook de bekendere broers, die al jong als stiervader zijn ingezet: Bookem en Observer. Laatstgenoemde maakt een eerder geïncasseerd verlies grotendeels goed door bijna 300 dagen levensduur en een punt uiergezondheid en vruchtbaarheid te winnen.

Voor wie op zoek is naar wat anders dan

Bookem, een van de Planetzonen die stijgt

dgn. lvd

Jeeves biedt alternatief

Planetbloed, kan mogelijk terecht bij een van de eerste zonen van Jeeves (v.

Outside). Vanuit Italië dient Go-Farm Zeber zich aan, die met Jeeves x Goldwyn x Zenith x Emory voorzien is van een uitgebalanceerde pedigree. Omgerekend naar Nederland scoort hij 114 voor totaal exterieur en 106 voor uiergezondheid.

m.vade

ij is weliswaar veel gebruikt als stiervader, maar daarin is hij niet uniek.

Ensenada Taboo Planet benut vooral de vele kansen die hij kreeg. De hoogste nieuwkomers komen namelijk opnieuw op naam van de Amerikaanse Taboozoon, die hiermee allang zijn stempel outcross is verloren. In de top vijftig voor NVI staan bijvoorbeeld al zeventien Planetzonen. De nieuwe aanvoerder van de NVIlijst, Pine-Tree Picardus, geeft met 319 NVI de concurrentie ruim het nakijken.

De debuterende Planetzoon staat ook in de Amerikaanse TPI-lijst in de top tien en stamt uit de uiterst succesvolle koefamilie van de met 92 punten ingeschreven Wesswood-HC Rudy Missy (v. Rudolph).

Uit deze familie komen ook stieren als Supersire, Sid, Mogul en Shaw.

Waar Picardus zich net als zijn vader profileert als absolute melkstier (+2718 kg), weet Visstein Alta Discus de gehalten er redelijk bij te houden (–0,05% eiwit). De in Amerika geteste Planetzoon heeft dat te danken aan zijn Nederlandse moederlijn. De door familie Visch uit ’t Harde gefokte stier stamt uit de Barnkamper Octavialijn van Leo, Artje en Linda de Jong uit Beusichem, die eerder stieren als Quality en Subliem leverden.

vader x

H

+425 +259 +232 +218 +225 +257 +356 +303 +281 +177 +433 +218 +198 +319 +44 +103 +137 +246 +210 +283

+597 108 +619 109 +569 104 +797 104 +734 103 +392 103 +474 108 +500 108 +549 106 +776 107 +594 100 +777 104 +491 109 +516 105 +627 109 +624 110 +445 106 +673 108 +571 104 +567 108

102 102 105 106 100 105 106 106 101 106 105 105 104 109 106 109 97 95 104 105 95 108 96 106 103 101 101 99 102 100 107 103 104 99 101 107 100 102 99 99

106 102 106 103 101 104 105 106 104 106 99 105 102 103 110 107 108 98 103 100

109 113 113 109 116 112 105 104 113 108 109 116 110 108 115 104 115 104 112 107

103 102 107 105 104 107 103 105 106 103 104 105 104 104 107 106 106 106 106 104

109 109 113 108 111 111 106 107 112 108 106 113 108 107 115 108 114 104 111 106

vervolg tabel op volgende pagina

2014

02-04-14 23:28

–0,30 +0,04 –0,16 +0,07 +0,08 +0,26 +0,18 –0,34 +0,18 –0,44 +0,22 +0,36 –0,29 +0,07 –0,26 –0,40 –0,27 –0,22 –0,27 –0,49 +0,05 –0,43 –0,04 –0,19 –0,28 –0,10 +0,10 –0,20 –0,13 –0,03 –0,29 +0,01 –0,07 –0,25 –0,28 –0,15 –0,16 +0,17 –0,08 –0,28 –0,10 –0,01 –0,31 –0,18 +0,01 –0,23 +0,09 –0,16 +0,31 +0,02 +0,24 –0,55 +0,05 –0,36 –0,47 –0,29 –0,35 +0,01 +0,04

+276 +249 +219 +113 +90 +239 +253 +315 +53 +224 +236 +316 +42 +139 +137 +209 +203 +161 +333 +95 +265 +155 +251 +139 +300 +166 +211 +178 +143 +111 +229 +224 +112 +262 +166 +188 +178 +154 +98 +139 +104 –1 +172 +168 +200 +93 +59 +306 +138 +106 +234 +62 +129 +41 +281 +195 +18 +91 +23

+582 108 +537 104 +685 106 +203 107 +419 108 +434 106 +463 108 +427 102 +442 108 +533 108 +385 107 +535 102 +509 110 +693 107 +520 110 +665 108 +342 102 +448 103 +489 103 +603 104 +217 107 +392 106 +560 106 +322 104 +498 106 +624 107 +374 107 +510 102 +616 105 +524 106 +411 106 +464 105 +354 108 +448 101 +551 107 +389 108 +606 103 +435 105 +344 104 +760 106 +337 101 +312 108 +316 104 +212 105 +327 103 +444 105 +579 107 +291 104 +381 107 +48 106 +219 104 +525 106 +439 108 +277 108 +284 102 +313 104 +553 108 +289 106 +389 101

kg vet kg eiwit

% eiwit

kg melk

+1823 +1165 +1521 +532 +240 +442 +866 +2119 +230 +1963 +315 +967 +601 +616 +1167 +1449 +1210 +864 +1920 +1369 +1136 +1213 +1391 +1208 +2063 +1264 +718 +978 +820 +1043 +1564 +1185 +626 +1576 +958 +551 +1023 +266 +501 +1021 +833 +388 +1078 +984 +812 +488 +271 +1243 +159 +719 +639 +1364 +230 +722 +1765 +1063 +719 +450 +16

% vet

(+/–)

+250 +14 +250 +22 +250 +17 +249 +6 +249 +30 +248 –9 +247 +104 +246 n +246 +15 +245 +7 +243 +4 +242 +15 +242 –8 +239 +18 +237 +18 +236 –1 +234 –1 +234 +19 +231 n +230 –4 +228 n +225 –12 +223 –8 +221 n +220 +12 +220 –19 +219 –4 +219 –9 +219 +2 +218 +12 +216 +2 +215 +6 +212 n +209 –13 +207 –3 +206 +4 +204 –8 +204 +14 +204 –11 +203 +1 +201 –7 +201 +77 +197 +2 +196 –4 +192 +13 +191 +9 +190 +7 +188 –10 +188 –5 +178 –13 +177 +6 +176 +4 +175 –2 +174 +14 +172 –5 +170 –9 +162 –18 +147 +7 +133 –25

Inet

68 62 68 71 73 65 66 59 70 75 73 70 74 80 69 76 71 76 63 65 65 74 65 56 66 68 75 69 69 70 65 64 65 74 80 74 78 65 68 77 65 62 68 64 67 68 67 69 66 69 64 78 65 70 69 70 72 63 83

–0,18 –0,08 –0,22 –0,06 +0,04 +0,19 +0,02 –0,21 –0,08 –0,28 +0,28 +0,03 –0,10 –0,05 –0,18 –0,10 –0,06 +0,00 –0,12 –0,26 –0,03 –0,09 –0,14 –0,23 –0,24 –0,24 +0,05 –0,03 –0,06 –0,28 –0,16 –0,12 –0,05 –0,11 –0,01 +0,19 –0,07 +0,14 –0,01 –0,10 –0,16 –0,21 –0,04 –0,06 +0,01 +0,05 –0,05 +0,10 +0,10 –0,15 +0,08 –0,30 +0,15 –0,13 –0,07 +0,00 –0,19 –0,04 +0,03

+48 +45 +54 +33 +50 +31 +29 +13 +17 +12 +42 +32 +54 +32 +56 +51 +25 +1 +40 +39 +32 +35 +75 +36 +0 +12 +33 +17 +26 +23 +24 +40 +27 +36 +17 +30 +55 +54 +12 +22 +54 +36 +12 +33 +56 +34 +34 +20 +60 +46 +45 +21 +40 +29 +24 +31 +24 +23 +42 +10 +39 +38 +52 +29 +21 +17 +43 +43 +16 +32 +11 +36 +29 +29 +26 +21 +15 +16 +18 +26 +27 +14 +16 –5 +18 +33 +26 +28 +36 +29 +1 +21 +19 +5 +38 +52 +33 +14 +33 +11 +49 +29 +6 +18 +14 +21 –1 +13 +29 +54 +19 +37 +0 +8 +20 +12 +4 +3

exterieur

dgn. lvd . uiergez .h. vruchtb . geboort eg. frame uier benen totaal

BG Shottle Shottle x Jocko Total Larcrest Calibrate Planet x Ramos WWS Ammon-Peachey Alta Celeb Planet x Shottle Alta Go-Farm Pitbull rf Mr Burns x Mr Sam Veecom/Sem. Lirr Drew Dempsey Goldwyn x Derry WWS Pirolo Goldw. Wyman Goldwyn x O Man Veecom/Sem. Gen-I-Beq Halak Planet x Goldwyn Semex Den-K Alta Greatest Planet x Bolton Alta Heavenly Golden Dreams Goldwyn x Durham Veecom/Sem. De-Su Gillespy by Bolton x Shottle Heemskerk Mavid Mascol x Eminenz GGI/AWE Cogent Twist Shottle x Major Cog./Sam. Ronelee Gold Digger Goldwyn x Outside WWS Mr Regelcreek Shot Al Shottle x Goldwyn WWS Sala Shottle Parocas Shottle x Britt Veecom/Sem. Voladi Man O Man x Hershel K&L/AWE Gunnar Goldwyn x Ford GGI/AWE Heidenskipster Goldday Goldwyn x O Man GGI/AWE Enoch Planet x O Man GGI/AWE De-Su 527 Spur Planet x Shottle WWS Blondin Careyprice Goldwyn x Shottle Semex Wa-Del Surefire Ramos x O Man GD/AWE Beery-Val Bolton Abram Bolton x O Man WWS Guthi Jeeves Airgon Jeeves x Jenny Lou Heemskerk De-Su Alta Goalman by Bolton x O Man Alta Larcrest Classic Alton x Outside Heemskerk Coppertop Doberman Shottle x Granger Heemskerk Regancrest-PJ Tabber O Man x Boliver Heemskerk Ronelee Boliver Dashawn Boliver x Outside WWS Ladys-Manor Pl Shamrock Planet x Shottle WWS Zani Bolton Mascalese Bolton x O Man Veecom/Sem. Va-Early-Dawn Sudan Jammer x Sailor GD/AWE Jemar Jeeves x Sept. Storm GGI/AWE O-Man End-Story O Man x Jocko Veecom/Sem. Dansire Oman Justi Ole O Man x Jocko K&L/AWE Omatido O Man x Aaron GGI/AWE Gen-I-Beq Brawler Alta Baxter x Shottle Semex VH Mascol Tubbetorp Mando Mascol x Novalis K&L/AWE Cordes-Maid Stonewall Shottle x Durham Heemskerk Leko Laudan x Jocko GGI/AWE Bertaiola Mincio Bolton x Boss Iron Veecom/Sem. Mr Chassity Gold Chip Goldwyn x Shottle WWS Ufm-Dubs Sherac Active x Shottle Heemskerk Comedien Goldwyn x O Man K&L/AWE Cypripede Bolton x Shottle Gen.Dif. NOG Mato Mascol x Laudan GGI/AWE Valleyville Musketeer Bonair x Goldwyn Semex De-Su Authority Stol Joc x O Man Semex Sabbiona Goldfarm Goldwyn x Storm Veecom/Sem. Goldboy Goldwyn x Ford GGI/AWE Berix Mcol Mascol x Lancelot K&L/AWE Wabash-Way Explode Bolton x Shottle Total All Ven Torrer O Man x Boss Iron Veecom/Sem. Gillette Jungle FBI x Durham Semex Broeks Elburn rf Mr Burns x O Man GGI/AWE Regan–ALH Diplomat rf Mr Burns x O Man Semex Boheme Sho Shottle x Jesther K&L/AWE Meridiana Fez Ford x Skywalker Veecom/Sem. KHW Elm-Park Acme rf Talent x Durham WWS

betr.

NVI

eig./imp .

vader x m.vade r

naam

gebruikskenmerken

productie

Interbull-fokwaarden december 2013, buitenlandse stieren (n = nieuw)

96 101 98 100 97 99 103 100 102 100 99 111 101 107 98 104 100 101 96 97 102 108 99 101 106 112 101 104 98 98 102 104 103 103 104 108 99 103 96 106 99 99 102 96 101 99 101 99 98 103 100 95 98 104 104 103 99 100 99 105 97 101 100 99 102 96 101 101 101 105 99 105 97 101 105 109 105 103 98 106 99 100 98 109 107 105 104 114 98 94 103 106 101 99 95 102 97 106 102 100 98 99 99 98 101 103 102 103 96 98 101 100 96 93 103 97 98 102

102 104 107 112 111 109 104 101 110 108 100 108 104 105 106 104 104 113 104 107 109 106 104 114 103 104 102 107 104 102 113 107 104 107 105 100 104 97 107 99 105 109 105 105 106 100 110 106 106 108 102 112 105 105 109 105 105 102 107

110 112 113 113 115 111 108 113 120 113 104 107 112 112 112 106 115 114 110 117 112 110 110 111 108 111 111 110 111 113 113 107 111 107 108 107 111 104 110 104 120 118 108 108 111 106 110 108 112 111 106 114 105 111 107 106 111 105 113

103 106 104 112 107 107 104 104 107 105 109 106 103 103 106 102 103 106 102 108 104 106 101 110 102 102 103 105 105 104 104 107 106 105 103 105 104 105 105 105 105 106 101 103 105 107 107 102 103 105 105 101 103 103 105 105 104 102 105

108 111 112 117 116 113 108 110 118 113 106 110 110 110 112 106 111 116 108 116 112 111 108 116 107 109 108 111 110 110 114 110 110 109 108 106 110 103 111 104 116 116 107 108 111 106 113 108 110 112 106 113 106 110 110 107 110 104 112

Uitgelicht – Top vijftig voor NVI bevat zeventien Planetzonen.

– Amerikaanse Pine-Tree Picardus komt binnen op nummer één.

– Nieuwe roodfactorstier Jemar (v. Jeeves) uit Duitse Megileelijn.

– Goldwynzonen Goldday en Dempsey stijgen naar 116 exterieur.

– Pello, Classic en Acme moeten terrein prijsgeven.

ook daar nieuws te melden is. Opvallend is bijvoorbeeld dat een aantal Goldwynzonen door een groeiend dochteraantal exterieurwinst boeken. Te denken valt aan Heidenskipster Goldday (de volle broer van Danillo) en Lirr Drew Dempsey, die beide doorstijgen naar 116 voor totaal exterieur. De huidige vaandeldrager voor de exterieurfokkerij Golden Dreams moet een puntje exterieur prijsgeven en komt nu uit op 118. Daartegenover staat wel een plus van 100 kilo melk, iets wat de Italiaan goed kon gebruiken (nu +230 kg melk).

Voor wie op zoek is naar een nieuwe exterieurstier uit een roemrijk geslacht, kan terecht bij Blondin Careyprice. Met Goldwyn x Shottle is zijn bloedvoering geen verrijking, maar via de met 94 punten ingeschreven Regancrest S Celebrity stamt de Canadees wel uit de succesvolle fokkoe Regancrest Cinderella.

Kleine plussen voor Shottles Opnieuw terug naar de oudere garde, waarbij gezondheidsspecialist Beyercrest Alta Reliant zich verbetert. De Ramoszoon stijgt naar maar liefst 107 voor vruchtbaarheid. Ook de Deense D Masol stijgt op basis van meer dochters en scoort nu bijna 700 dagen levensduur.

Frankrijk komt één tot twee dagen later met de indexen, waardoor na het ter perse gaan van Veeteelt zal blijken of de jonge fokstier Cypripede (v. Goldwyn) de verwachtingen waarmaakt.

Alhoewel in de bovenste regionen van de importstieren veel stijgers en debutanten zijn, komen er natuurlijk ook dit keer verliezers voor. De Britse melkvererver Ballycairn Oman Pello (v. O Man) verliest 21 punten NVI vanwege een 0,08 procent lagere eiwitvererving. De outcross-stier Larcrest Classic (Alton x Outside) moet 19 punten NVI prijsgeven en verliest een punt vruchtbaarheid (nu 100).

Kleine plussen zijn er daarentegen voor een aantal Shottlezonen, zoals BG, Twist, Shot Al en Paroces. l

V E E T E E LT

03_InterbullApril1_ZB-INT.indd 35

AP R I L

1

2 0 1 4

35

02-04-14 23:28

–0,30 +0,04 –0,16 +0,07 +0,08 +0,26 +0,18 –0,34 +0,18 –0,44 +0,22 +0,36 –0,29 +0,07 –0,26 –0,40 –0,27 –0,22 –0,27 –0,49 +0,05 –0,43 –0,04 –0,19 –0,28 –0,10 +0,10 –0,20 –0,13 –0,03 –0,29 +0,01 –0,07 –0,25 –0,28 –0,15 –0,16 +0,17 –0,08 –0,28 –0,10 –0,01 –0,31 –0,18 +0,01 –0,23 +0,09 –0,16 +0,31 +0,02 +0,24 –0,55 +0,05 –0,36 –0,47 –0,29 –0,35 +0,01 +0,04

+276 +249 +219 +113 +90 +239 +253 +315 +53 +224 +236 +316 +42 +139 +137 +209 +203 +161 +333 +95 +265 +155 +251 +139 +300 +166 +211 +178 +143 +111 +229 +224 +112 +262 +166 +188 +178 +154 +98 +139 +104 –1 +172 +168 +200 +93 +59 +306 +138 +106 +234 +62 +129 +41 +281 +195 +18 +91 +23

+582 108 +537 104 +685 106 +203 107 +419 108 +434 106 +463 108 +427 102 +442 108 +533 108 +385 107 +535 102 +509 110 +693 107 +520 110 +665 108 +342 102 +448 103 +489 103 +603 104 +217 107 +392 106 +560 106 +322 104 +498 106 +624 107 +374 107 +510 102 +616 105 +524 106 +411 106 +464 105 +354 108 +448 101 +551 107 +389 108 +606 103 +435 105 +344 104 +760 106 +337 101 +312 108 +316 104 +212 105 +327 103 +444 105 +579 107 +291 104 +381 107 +48 106 +219 104 +525 106 +439 108 +277 108 +284 102 +313 104 +553 108 +289 106 +389 101

kg vet kg eiwit

% eiwit

kg melk

+1823 +1165 +1521 +532 +240 +442 +866 +2119 +230 +1963 +315 +967 +601 +616 +1167 +1449 +1210 +864 +1920 +1369 +1136 +1213 +1391 +1208 +2063 +1264 +718 +978 +820 +1043 +1564 +1185 +626 +1576 +958 +551 +1023 +266 +501 +1021 +833 +388 +1078 +984 +812 +488 +271 +1243 +159 +719 +639 +1364 +230 +722 +1765 +1063 +719 +450 +16

% vet

(+/–)

+250 +14 +250 +22 +250 +17 +249 +6 +249 +30 +248 –9 +247 +104 +246 n +246 +15 +245 +7 +243 +4 +242 +15 +242 –8 +239 +18 +237 +18 +236 –1 +234 –1 +234 +19 +231 n +230 –4 +228 n +225 –12 +223 –8 +221 n +220 +12 +220 –19 +219 –4 +219 –9 +219 +2 +218 +12 +216 +2 +215 +6 +212 n +209 –13 +207 –3 +206 +4 +204 –8 +204 +14 +204 –11 +203 +1 +201 –7 +201 +77 +197 +2 +196 –4 +192 +13 +191 +9 +190 +7 +188 –10 +188 –5 +178 –13 +177 +6 +176 +4 +175 –2 +174 +14 +172 –5 +170 –9 +162 –18 +147 +7 +133 –25

Inet

68 62 68 71 73 65 66 59 70 75 73 70 74 80 69 76 71 76 63 65 65 74 65 56 66 68 75 69 69 70 65 64 65 74 80 74 78 65 68 77 65 62 68 64 67 68 67 69 66 69 64 78 65 70 69 70 72 63 83

–0,18 –0,08 –0,22 –0,06 +0,04 +0,19 +0,02 –0,21 –0,08 –0,28 +0,28 +0,03 –0,10 –0,05 –0,18 –0,10 –0,06 +0,00 –0,12 –0,26 –0,03 –0,09 –0,14 –0,23 –0,24 –0,24 +0,05 –0,03 –0,06 –0,28 –0,16 –0,12 –0,05 –0,11 –0,01 +0,19 –0,07 +0,14 –0,01 –0,10 –0,16 –0,21 –0,04 –0,06 +0,01 +0,05 –0,05 +0,10 +0,10 –0,15 +0,08 –0,30 +0,15 –0,13 –0,07 +0,00 –0,19 –0,04 +0,03

+48 +45 +54 +33 +50 +31 +29 +13 +17 +12 +42 +32 +54 +32 +56 +51 +25 +1 +40 +39 +32 +35 +75 +36 +0 +12 +33 +17 +26 +23 +24 +40 +27 +36 +17 +30 +55 +54 +12 +22 +54 +36 +12 +33 +56 +34 +34 +20 +60 +46 +45 +21 +40 +29 +24 +31 +24 +23 +42 +10 +39 +38 +52 +29 +21 +17 +43 +43 +16 +32 +11 +36 +29 +29 +26 +21 +15 +16 +18 +26 +27 +14 +16 –5 +18 +33 +26 +28 +36 +29 +1 +21 +19 +5 +38 +52 +33 +14 +33 +11 +49 +29 +6 +18 +14 +21 –1 +13 +29 +54 +19 +37 +0 +8 +20 +12 +4 +3

Interbull-fokwaarden april 2014, buitenlandse stieren (n = nieuw)

exterieur

dgn. lvd . uiergez .h. vruchtb . geboort eg. frame uier benen totaal

BG Shottle Shottle x Jocko Total Larcrest Calibrate Planet x Ramos WWS Ammon-Peachey Alta Celeb Planet x Shottle Alta Go-Farm Pitbull rf Mr Burns x Mr Sam Veecom/Sem. Lirr Drew Dempsey Goldwyn x Derry WWS Pirolo Goldw. Wyman Goldwyn x O Man Veecom/Sem. Gen-I-Beq Halak Planet x Goldwyn Semex Den-K Alta Greatest Planet x Bolton Alta Heavenly Golden Dreams Goldwyn x Durham Veecom/Sem. De-Su Gillespy by Bolton x Shottle Heemskerk Mavid Mascol x Eminenz GGI/AWE Cogent Twist Shottle x Major Cog./Sam. Ronelee Gold Digger Goldwyn x Outside WWS Mr Regelcreek Shot Al Shottle x Goldwyn WWS Sala Shottle Parocas Shottle x Britt Veecom/Sem. Voladi Man O Man x Hershel K&L/AWE Gunnar Goldwyn x Ford GGI/AWE Heidenskipster Goldday Goldwyn x O Man GGI/AWE Enoch Planet x O Man GGI/AWE De-Su 527 Spur Planet x Shottle WWS Blondin Careyprice Goldwyn x Shottle Semex Wa-Del Surefire Ramos x O Man GD/AWE Beery-Val Bolton Abram Bolton x O Man WWS Guthi Jeeves Airgon Jeeves x Jenny Lou Heemskerk De-Su Alta Goalman by Bolton x O Man Alta Larcrest Classic Alton x Outside Heemskerk Coppertop Doberman Shottle x Granger Heemskerk Regancrest-PJ Tabber O Man x Boliver Heemskerk Ronelee Boliver Dashawn Boliver x Outside WWS Ladys-Manor Pl Shamrock Planet x Shottle WWS Zani Bolton Mascalese Bolton x O Man Veecom/Sem. Va-Early-Dawn Sudan Jammer x Sailor GD/AWE Jemar Jeeves x Sept. Storm GGI/AWE O-Man End-Story O Man x Jocko Veecom/Sem. Dansire Oman Justi Ole O Man x Jocko K&L/AWE Omatido O Man x Aaron GGI/AWE Gen-I-Beq Brawler Alta Baxter x Shottle Semex VH Mascol Tubbetorp Mando Mascol x Novalis K&L/AWE Cordes-Maid Stonewall Shottle x Durham Heemskerk Leko Laudan x Jocko GGI/AWE Bertaiola Mincio Bolton x Boss Iron Veecom/Sem. Mr Chassity Gold Chip Goldwyn x Shottle WWS Ufm-Dubs Sherac Active x Shottle Heemskerk Comedien Goldwyn x O Man K&L/AWE Cypripede Bolton x Shottle Gen.Dif. NOG Mato Mascol x Laudan GGI/AWE Valleyville Musketeer Bonair x Goldwyn Semex De-Su Authority Stol Joc x O Man Semex Sabbiona Goldfarm Goldwyn x Storm Veecom/Sem. Goldboy Goldwyn x Ford GGI/AWE Berix Mcol Mascol x Lancelot K&L/AWE Wabash-Way Explode Bolton x Shottle Total All Ven Torrer O Man x Boss Iron Veecom/Sem. Gillette Jungle FBI x Durham Semex Broeks Elburn rf Mr Burns x O Man GGI/AWE Regan–ALH Diplomat rf Mr Burns x O Man Semex Boheme Sho Shottle x Jesther K&L/AWE Meridiana Fez Ford x Skywalker Veecom/Sem. KHW Elm-Park Acme rf Talent x Durham WWS

betr.

NVI

eig./imp .

vader x m.vade r

naam

gebruikskenmerken

productie

96 101 98 100 97 99 103 100 102 100 99 111 101 107 98 104 100 101 96 97 102 108 99 101 106 112 101 104 98 98 102 104 103 103 104 108 99 103 96 106 99 99 102 96 101 99 101 99 98 103 100 95 98 104 104 103 99 100 99 105 97 101 100 99 102 96 101 101 101 105 99 105 97 101 105 109 105 103 98 106 99 100 98 109 107 105 104 114 98 94 103 106 101 99 95 102 97 106 102 100 98 99 99 98 101 103 102 103 96 98 101 100 96 93 103 97 98 102

102 104 107 112 111 109 104 101 110 108 100 108 104 105 106 104 104 113 104 107 109 106 104 114 103 104 102 107 104 102 113 107 104 107 105 100 104 97 107 99 105 109 105 105 106 100 110 106 106 108 102 112 105 105 109 105 105 102 107

110 112 113 113 115 111 108 113 120 113 104 107 112 112 112 106 115 114 110 117 112 110 110 111 108 111 111 110 111 113 113 107 111 107 108 107 111 104 110 104 120 118 108 108 111 106 110 108 112 111 106 114 105 111 107 106 111 105 113

103 106 104 112 107 107 104 104 107 105 109 106 103 103 106 102 103 106 102 108 104 106 101 110 102 102 103 105 105 104 104 107 106 105 103 105 104 105 105 105 105 106 101 103 105 107 107 102 103 105 105 101 103 103 105 105 104 102 105

108 111 112 117 116 113 108 110 118 113 106 110 110 110 112 106 111 116 108 116 112 111 108 116 107 109 108 111 110 110 114 110 110 109 108 106 110 103 111 104 116 116 107 108 111 106 113 108 110 112 106 113 106 110 110 107 110 104 112

Uitgelicht – Top vijftig voor NVI bevat zeventien Planetzonen.

– Amerikaanse Pine-Tree Picardus komt binnen op nummer één.

– Nieuwe roodfactorstier Jemar (v. Jeeves) uit Duitse Megileelijn.

– Goldwynzonen Goldday en Dempsey stijgen naar 116 exterieur.

– Pello, Classic en Acme moeten terrein prijsgeven.

ook daar nieuws te melden is. Opvallend is bijvoorbeeld dat een aantal Goldwynzonen door een groeiend dochteraantal exterieurwinst boeken. Te denken valt aan Heidenskipster Goldday (de volle broer van Danillo) en Lirr Drew Dempsey, die beide doorstijgen naar 116 voor totaal exterieur. De huidige vaandeldrager voor de exterieurfokkerij Golden Dreams moet een puntje exterieur prijsgeven en komt nu uit op 118. Daartegenover staat wel een plus van 100 kilo melk, iets wat de Italiaan goed kon gebruiken (nu +230 kg melk).

Voor wie op zoek is naar een nieuwe exterieurstier uit een roemrijk geslacht, kan terecht bij Blondin Careyprice. Met Goldwyn x Shottle is zijn bloedvoering geen verrijking, maar via de met 94 punten ingeschreven Regancrest S Celebrity stamt de Canadees wel uit de succesvolle fokkoe Regancrest Cinderella.

Kleine plussen voor Shottles Opnieuw terug naar de oudere garde, waarbij gezondheidsspecialist Beyercrest Alta Reliant zich verbetert. De Ramoszoon stijgt naar maar liefst 107 voor vruchtbaarheid. Ook de Deense D Masol stijgt op basis van meer dochters en scoort nu bijna 700 dagen levensduur.

Frankrijk komt één tot twee dagen later met de indexen, waardoor na het ter perse gaan van Veeteelt zal blijken of de jonge fokstier Cypripede (v. Goldwyn) de verwachtingen waarmaakt.

Alhoewel in de bovenste regionen van de importstieren veel stijgers en debutanten zijn, komen er natuurlijk ook dit keer verliezers voor. De Britse melkvererver Ballycairn Oman Pello (v. O Man) verliest 21 punten NVI vanwege een 0,08 procent lagere eiwitvererving. De outcross-stier Larcrest Classic (Alton x Outside) moet 19 punten NVI prijsgeven en verliest een punt vruchtbaarheid (nu 100).

Kleine plussen zijn er daarentegen voor een aantal Shottlezonen, zoals BG, Twist, Shot Al en Paroces. l

V E E T E E LT

03_InterbullApril1_ZB-INT.indd 35

AP R I L

1

2 0 1 4

35

02-04-14 23:36

N E D E R L A N D

E N

V L A A N D E R E N

R O O D B O N T

Mr Burnszoon Etaregge Brooklyn verfrist de jongste aprildraai

Hoornloosheidsgen rukt op Voor elk wat wils. Behalve nieuw bloed brengt de aprildraai bij roodbont opnieuw hoornloze Lawn Boyzonen in beeld. De hoogste plek in de NVI-top blijft in handen van Fenderzoon Camion van de Peul. Met Sherlockzoon Detective op de hoogste positie is de roodbonte genoomtop ververst.

M

et Camion van de Peul blijft de roodbonte nummer één opnieuw onveranderd. De Fenderzoon telt ruim 900 dochters in zijn fokwaarden en ziet zijn cijfers opnieuw stijgen naar 274 NVI. De score voor totaal exterieur blijft steken op 110, maar zijn fokwaarde voor benen wint een punt en komt op 115.

komst van de hoornloze Duitse stier Laron P in de omgerekende lijst. Als drager van het hoornloosheidsgen is de helft van zijn nakomelingen hoornloos. Met 21 Nederlandse en Vlaamse dochters aan de melk krijgt de Lawn Boyzoon al een vroege inlandse fokwaarde. En die lijkt met een winst van 24 euro NVI tot 232 NVI, een totaalscore voor exterieur van 110 punten en een uierscore van 113 alvast positief.

Bijzonder oogt ook de pedigree achter Lawn Boyzoon Laron P. Die herbergt behalve Shottle ook bloed van Durham en Formation en komt uit bij Glen-Drummond Splendor (v. Formation), de koe achter stieren als September Storm (v.

Storm) en Gen-I-Beq Salto (v. Convincer).

Lowlands Bolero is een van de gehoornde Lawn Boyzonen die al in december een sterke entree maakte. Bolero stamt uit Julia 382 (v. Stadel) van Jacob en Anita Werler uit Vaassen. Met Stadel en Bevnick heeft de stier een traditioneler bloedvoering met een flinke melkplas (+1302 kg melk), 588 dagen levensduur en 110 totaal exterieur.

Van de eerdere generatie Lawn Boyzonen houdt Tackleberry zijn niveau

Hoogste debuut Mr Burnszoon Het hoogste debuut in de lijst met op dochters gebaseerde cijfers komt voor rekening van Mr Burnszoon Etaregge Brooklyn. De stier (+1324 kg melk) vererft een flinke melkplas met een goede vet-eiwitverhouding en staat voor een totaalscore van 113 exterieur.

Achter Brooklyn schuilt, behalve de stieren Mr Burns, Kian en Hol-Stiens Dennis, uiteindelijk ook Fatal. Op die manier komt de bloedlijn uit bij de bekende 92 puntenfokkoe Dixie-Lee Aspen (v.

Mascot), moeder van fokstier Dixie-Lee Aaron (v. Luke). Dat is dezelfde koefamilie als die achter de genoomstieren Vero Goliath (v. Goli), Vero Anchorman (v.

Hunter) en Vero Crown (v. Sudan).

Van alle stiervaders heeft Lawn Boy opnieuw de hoofdrol. Allereerst is er de

Inet

+0,78 +0,09 +0,30 +0,01 +0,31 –0,13 –0,12 –0,03 –0,26 –0,18

dgn. lvd . uiergez .h. vruchtb . geboort eg. frame robuusth . uier benen bespieri ng totaal

+186 +521 +756 +676 –384 +849 +841 +381 +566 +394

+14 +15 –3 +11 +13 +21 +22 –2 –11 –16

+0,25 +0,19 –0,04 +0,02 +0,18 –0,04 –0,07 –0,06 –0,05 +0,14

+56 +22 +29 +31 +54 +25 +31 +26 +0 –4 +29 +28 +29 +26 +15 +10 +8 +17 +6 +23

+228 +203 +221 +178 –8 +178 +169 +72 +86 +116

+523 102 +430 105 +189 103 +49 102 +308 104 +582 99 +328 100 +332 105 +316 104 –40 97

101 103 99 104 96 100 96 95 103 98 93 99 99 100 99 96 96 92 99 103

102 103 99 103 102 105 100 104 101 101

— 99 95 102 98 100 98 100 97 97

109 108 104 105 106 104 102 104 108 108

107 106 108 113 107 106 106 103 102 108

98 107 98 106 96 103 102 108 101 106 101 106 98 102 103 106 99 104 102 107

GES-fokwaarden april 2014 van in Nederland en Duitsland geteste mrij-stieren (n = nieuw)

36

V E E T E E LT

02_InterbullApril1_RB.indd 36

APRI L

1

Etaregge Brooklyn hoogste debutant

exterieur

kg vet kg eiwit

+237 +210 +156 +146 +131 +130 +130 +113 +110 +106

% eiwit

kg melk

% vet

84 76 86 89 75 72 69 75 77 75

NVI (+/–)

Buster x Door CRV/GGI Matthijs x Manuel 183 CRV Marnuel x Herbert CRV Manuel 253 x Karel CRV Matthijs x Nw Weert 7 CRV Mark 44 x Meldober Samen Matthijs x Parole CRV Albert J x T Ajax Kampen Matthijs x Guido CRV Manuel 214 x Parole CRV

betr.

eig./imp

.

r m.vade vader x

naam

Baltimore Remco Meervelder Markus Menno Marijn Meervelder Albert Carlo Karel 200 Ewald Dos 4

gebruikskenmerken

productie

Lowlands Bolero wint 18 euro NVI

Laron P stamt uit de Splendorfamilie

vast op 190 euro NVI en 105 totaal exterieur. Met ruim 300 dochters aan de melk bevalt de nieuwe draai Lawn Boyzoon Asterix P minder goed. De winst van december wordt in april tenietgedaan met een verlies van 30 euro NVI. Carmano, die zelf zijn omgerekende index goed handhaaft, krijgt er deze draai enkele zonen bij. Onder hen Delta Brazil die debuteert met een eerste gerealiseerde fokwaarde van 204 NVI. Brazil heeft met de Duitse Carmano als vader en een

2014

02-04-14 22:33

Sherlock x Jerudo Dakker x Fidelity Deputy x Atlantic Dakker x Super Maicon x Impuls Dakker x Destry Arroyo x Lawn Boy Try x Camion Dakker x Fidelity Jackpot x Fiction Stellando x Everspen Jackpot x Fiction Jego x Arnold Arroyo x Kylian Camion x Fiction

CRV CRV CRV CRV CRV CRV CRV CRV CRV CRV CRV CRV CRV CRV CRV

–0,02 –0,12 –0,11 –0,55 +0,04 –0,42 +0,32 –0,21 –0,10 +0,13 +0,02 +0,09 –0,75 +0,02 –0,23 –0,63 –0,22 +0,33 +0,13 +0,04 +0,04 +0,50 –0,10 –0,41 +0,08 –0,72 –0,03 +0,25 –0,15 –0,78 –0,10 –0,09 –0,05 –0,33 +0,26 –0,15 –0,22 –0,05 –0,08 +0,46 –0,67 –0,47 –0,09

+0,00 +0,08 –0,06 –0,18 +0,20 +0,01 +0,21 –0,19 +0,15 +0,09 +0,07 +0,17 –0,19 +0,16 +0,19 –0,01 –0,15 +0,15 +0,03 +0,06 +0,02 +0,10 +0,02 +0,05 –0,15 –0,16 –0,01 +0,19 –0,01 –0,37 +0,00 –0,07 –0,01 –0,09 +0,10 +0,09 +0,16 +0,06 +0,08 +0,27 –0,08 –0,03 +0,02

+19 +16 +49 +54 +14 +13 +10 +30 +42 +47 +6 +33 +44 +31 +0 –2 +9 +25 +13 +9 +26 +25 +47 +45 +3 +39 +23 +29 +9 +37 –10 +33 +26 +22 +37 +21 +47 +31 +9 +9 +24 +18 +45 +13 +21 +25 –7 +24 +28 +5 –15 +23 +32 +26 +46 +35 +10 +17 +14 +34 +15 +18 +12 +9 +40 +33 +13 +24 +40 +23 +36 +46 +10 +35 +22 +25 +35 +40 +37 +22 –30 +13 –6 +23 +10 +15

+108 +338 +81 +133 +302 +151 +240 –21 +133 +72 +166 +302 +154 +182 +186 +114 +137 +179 +234 +61 +129 +160 +152 +87 +72 +51 +178 +259 +92 +142 +108 +59 +224 +121 +190 +277 +178 +156 +249 +190 –17 +80 +85

+714 105 +381 102 +738 106 +588 106 +280 100 +523 105 +395 100 +771 104 +515 104 +602 103 +624 104 +485 100 +745 100 +547 105 +616 103 +572 103 +343 101 +577 102 +266 103 +561 98 +251 105 +270 107 +493 101 +436 101 +344 106 +763 103 +432 101 +317 103 +527 100 +438 100 +387 104 +381 106 +343 103 +374 103 +211 102 +107 100 +416 101 +373 101 +490 99 +450 101 +528 103 +124 102 +400 103

101 109 96 100 102 94 99 103 92 101 102 103 100 106 105 100 98 106 105 103 99 111 99 108 101 99 101 112 93 102 97 108 98 99 98 101 101 104 98 104 99 105 99 104 99 98 100 109 97 106 99 106 95 110 94 105 102 107 101 108 97 99 92 102 100 103 99 103 101 107 89 101 97 105 92 102 96 100 95 106 96 104 101 101 97 104

101 111 103 104 102 106 103 105 104 96 97 102 104 102 107 101 105 102 109 112 98 103 106 105 103 99 99 107 100 106 110 99 105 106 104 107 107 107 106 101 104 107 101

101 106 — 107 104 106 103 102 104 98 101 102 103 102 109 — 106 105 107 108 — 105 106 107 105 101 102 104 100 100 108 102 104 100 100 103 105 108 106 104 101 104 101

107 109 113 111 107 103 104 110 110 105 107 108 103 105 110 111 115 105 105 113 109 107 108 110 111 112 112 105 104 107 109 110 104 110 107 109 109 111 105 102 110 106 108

115 110 104 106 116 109 111 109 106 107 104 101 109 103 108 105 107 107 105 111 110 105 106 108 108 100 103 106 108 105 106 113 104 103 103 110 104 106 105 110 107 108 102

110 113 110 110 111 107 107 111 109 104 104 105 106 105 111 108 113 106 108 116 108 107 109 111 110 106 108 107 105 107 111 110 105 108 106 111 109 111 107 105 109 109 105

57 57 56 57 56 57 60 56 57 56 56 56 56 60 60

+296 +295 +295 +289 +289 +288 +287 +286 +274 +274 +272 +272 +271 +265 +265

n –10 n +3 +20 n +0 n –18 –4 +4 n n –18 –2

+812 +1537 +541 +1518 +612 +549 +1179 +1258 +1607 +1448 +347 +1350 +825 +898 +1442

+0,11 –0,11 +0,22 –0,28 –0,13 –0,03 –0,40 –0,08 –0,12 –0,13 +0,57 –0,29 –0,04 –0,11 –0,48

–0,01 –0,01 +0,16 –0,06 +0,09 +0,14 –0,07 –0,08 +0,08 +0,02 +0,39 –0,01 –0,04 +0,11 –0,12

+46 +28 +59 +53 +42 +32 +43 +48 +17 +29 +22 +31 +18 +35 +50 +37 +62 +64 +54 +53 +61 +43 +35 +47 +34 +26 +31 +41 +22 +40

+217 +349 +236 +289 +164 +187 +179 +257 +408 +340 +339 +272 +180 +246 +205

+602 106 +566 106 +680 108 +597 104 +657 109 +636 107 +684 106 +693 105 +401 104 +596 103 +656 104 +586 104 +560 107 +594 103 +654 105

98 104 99 108 99 106 103 108 105 106 102 106 100 108 99 103 98 109 99 107 99 108 101 104 103 102 100 99 101 106

107 102 106 106 105 104 111 105 103 103 102 103 106 111 105

106 101 107 103 106 101 110 104 102 105 104 105 104 111 102

114 110 112 113 111 114 115 112 107 109 107 112 110 110 106

112 107 108 104 107 107 108 108 108 107 107 106 109 110 110

115 109 112 111 111 112 116 111 108 109 107 110 111 114 109

% eiwit

+455 +1324 +508 +1302 +854 +911 +404 +373 +379 +61 +543 +880 +1590 +467 +613 +959 +993 +253 +798 +129 +466 +147 +653 +576 +476 +1036 +757 +561 +495 +1951 +504 +416 +973 +909 +420 +1079 +619 +575 +932 +40 +547 +725 +385

kg melk

+12 +47 +24 +18 +3 –3 +75 +2 +0 +4 –5 +3 +4 –8 +2 +8 –9 –2 +3 –17 –1 +11 –14 +11 +14 –5 –30 –9 –8 –1 –10 +2 +15 +13 +23 n +11 +8 +5 +0 –26 +6 –8

% vet

+274 +247 +232 +221 +220 +220 +204 +203 +199 +199 +198 +194 +194 +190 +188 +185 +184 +183 +181 +181 +179 +178 +177 +177 +177 +169 +167 +166 +165 +163 +163 +163 +162 +160 +157 +156 +156 +155 +153 +141 +138 +128 +127

NVI (+/–)

87 79 71 79 98 88 81 92 85 98 95 87 90 69 94 82 82 91 86 93 84 83 83 88 75 96 87 89 91 84 80 89 94 75 93 65 75 98 87 99 92 83 95

betr.

dgn. lvd . uiergez .h. vruchtb . geboort eg. frame robuusth . uier benen totaal

genoomstieren Delta Detective Bronkhorster Dapper Delegate van de Peul Texel Beauty Debutant Delta Megamix Gansey’s Antracite Delta Colorado American Lexus Schreur Milton Groenibo Mystic Delta Meteor Groenibo Mustang Delta Airborne Delta Valentino Elagaaster Maxx

Fender x Goldwyn CRV Mr Burns x Kian CRV Lawn Boy x Shottle GGI/AWE Lawn Boy x Stadel CRV Kian x Lightning CRV Spencer x O Man CRV Carmano x Kian CRV Cadon x Lay-Out GGI/AWE Fender x Goldwyn CRV Lightning x Farm Rens CRV Kevin x Stadel CRV Fiction x TS Gogo CRV Marmax x Celsius CRV Lawn Boy x Goldstar Samen Talent x Kian Kampen Talent x Faber GGI/AWE Talent x Faber Alta Taco x Pablo CRV Mr Burns x Taco CRV Jordan x Durham WWS Kian x Ronald GGI/AWE Misty x Ronald Samen Manitas x Stadel CRV Canvas x Lightning CRV Dominator x Sept. Storm GGI/AWE Bacculum x Manfred WWS Lawn Boy x Canvas CRV TS Gogo x Kian Samen TS Gogo x Lightning CRV Canvas x Domino Samen Blitz x Lichtblick Kampen Royalist x Kian CRV Jerom x Rudolph GGI/AWE Mr Burns x Goldwyn Total Goldstar x Sparta Samen Moonlight x Orcival Samen Mr Burns x Classic Toekom.

Kian x Lentini CRV Mr Burns x Kian Kampen Andries x Sunny Boy CRV Talent x Kibo CRV Mr Burns x Rubens Samen Talent x Merton Kampen

exterieur

kg vet kg eiwit Inet

Camion van de Peul Etaregge Brooklyn (gn) Laron P (i) Lowlands Bolero Delta Fidelity HJR Windstar Delta Brazil (gn) Carmano Cherokee van de Peul Heihoeve Arnold Topspeed Kodak Lowlands Redman Malvoy Tackleberry Talentino Tableau (i) Alta Timon Lowlands Klimmer Lowlands Franklin Jotan RH Kiska Red Mystery Stouwdamshof Akron JU Stefan Donatelli Aggravation Lawn Boy P Fasna Asterix P J&G Malando Lowlands Fender J&G Timeless P Red Torpedo Maniac van de Peul Jerudo Crackholm Secure Beverlake Loustar Gruthuus Manhattan Groenibo 73 Zander Apina Curtis Red Wing Kian Lowlands Lambiek Peeldijker Burnstyn Aalshorst Pleasure

eig./imp .

vader x m.vade r

naam

gebruikskenmerken

productie

Uitgelicht – Camion van de Peul blijft op kop met opnieuw winst voor benen.

– Mr Burnszoon Brooklyn hoogste nieuwkomer met 247 euro NVI. – Laron P en Bolero hoogste Lawn Boyzonen.

– Eerste homozygoot hoornloze Nova PP met genoomfokwaarde.

– Mrij-stier Carlo boekt 22 euro NVI winst.

Nieuw-Zeelands levensnummer een exotische origine, maar blijkt een embryo uit Kiandochter Delta Bettie. De stier pakt met 75 euro de grootste winst in NVI. Onder de Talentzonen blijft het deze draai rustig. Zo is de fokwaarde van Talentino met ruim zeshonderd dochters in de index vastgespijkerd op 188 NVI. Halfbroers Tableau en Alta Timon volgen op respectievelijk 185 en 184 NVI. Bij mrij zijn geen grote of opvallende verschuivingen te zien. Goed is het nieuws voor Matthijszoon Carlo, die in december een eerste fokwaarde kreeg. In april weet Carlo zijn fokwaarde verder te verstevigen met 22 euro naar 130 NVI.

Homozygoot hoornloze Nova In de lijst van roodbonte genoomstieren is de balans van de nieuwe oogst een totaal van zes stieren. Bronkhorster Dapper (v. Dakker) is met een licht verlies van 10 euro NVI tweede na nieuwkomer Delta Detective (v. Sherlock) die voor 296 NVI en 115 totaal exterieur tekent.

Verderop in de genoomlijst zijn ook de eerste invloeden van de hoornloosfokkerij te zien. Met De Vrendt Nova PP (v.

Foxtrot P) op 222 NVI komt een eerste homozygoot hoornloze vererver in de genoomlijst. Nova stamt uit Lawn Boydochter De Vrendt Janine uit de stal van André Lutke Willink, eveneens de koestam achter de Foxtrotzonen Nano P en Justin P. l

Boven: GES-fokwaarden april 2014 van roodbontstieren op basis van Nederlandse en Vlaamse dochters, indien vermeld deels op basis van buitenlandse dochters (i) (n = nieuw, gn = genoomgeteste stier met voor het eerst dochterinformatie) (in de fokwaarden voor CRV- en Kampen-stieren is ook genoominformatie verwerkt) Onder: GES-genoomfokwaarden EuroGenomics-stieren april 2014, gebaseerd op voorouder- en genoominformatie

V E E T E E LT

02_InterbullApril1_RB.indd 37

AP R I L

1

2 0 1 4

37

02-04-14 22:33

R O O D B O N T

I N T E R N A T I O N A A L

E N

O V E R I G E

R A S S E N

Zabing maakt debuut als stiervader in internationale roodbontlijst

Malden stevig in het zadel A

an variatie in stiervaders geen gebrek in de internationale roodbontlijst. Van de in Amerika geboren, maar in Duitsland geteste Malvoy tot de Italiaan Elayo, van de hoornloze Lawn Boy tot de Canadese roodfactorstieren Mr Burns en September Storm. Als nieuwe stiervader

in de lijst duikt de Duitse roodfactorstier Zabing op. Een van zijn eerste zonen die beschikt over een fokwaarde op basis van dochterinformatie is de Duitse stier Zubelino, die via de Duitse Marmaxdochter Dalija terugvoert op de Canadese koe Gillette Rubens Dazzle. Anders dan zijn gebruikskenmerken

+241 +234 +208 +208 +198 +183 +175 +171 +170 +160 +160 +147 +140 +99 +89 +61

+1 +13 +17 –5 +28 +19 +34 +20 +96 –25 –7 –10 n –34 –44 +6

+1361 +1786 +1155 –284 +967 +796 +591 +1247 +2144 +1958 +234 +240 +1508 +607 +687 –474

–0,47 –0,35 –0,27 +0,48 –0,16 +0,00 –0,19 +0,02 –0,74 –0,76 +0,02 +0,08 –0,66 –0,14 –0,50 +0,40

dgn. lvd . uiergez .h. vruchtb . geboort eg. frame uier benen totaal

63 72 60 78 67 64 70 72 57 68 81 68 56 74 62 76

–0,09 –0,13 –0,18 +0,27 –0,04 +0,01 –0,06 –0,06 –0,25 –0,29 –0,21 –0,11 –0,16 –0,07 –0,09 +0,22

exterieur

kg vet kg eiwit Inet

GGI/AWE WWS Veecom WWS GGI/AWE GGI/AWE GGI/AWE Heemskerk GGI/AWE GGI/AWE Heemskerk GGI/AWE GGI/AWE Semex Semex Total

+20 +48 +29 +22 +30 +36 +11 +58 +25 +16 +12 +17 +8 +16 –10 +7

+595 104 +423 107 +336 102 +567 106 +515 108 +302 106 +372 110 +234 102 +332 103 +431 100 +353 102 +493 105 +195 102 +143 96 +411 103 –52 96

% eiwit

betr.

NVI

Malvoy x Mascol Elayo x Sept. Storm Malvoy x Komtur Talent x Regiment Lawn Boy x Classic Mr Burns x Stadel Elayo x Sept. Storm Mr Burns x Salto Malvoy x Morty Lawn Boy x Classic Sept. Storm x Prelude Laurel x Talent Zabing x Marmax Mr Burns x Regiment Blitz x Stadel Talent x Regiment

% vet

eig./imp .

Malden Huijben Elwood Malvoy Redchili Big Apple Lasse P Olbing Genetic Mr Alico Edway Hylltop Presley Madorty Levant Kamps-Hollow Arudolf Lucatoni Zubelino Greenlea Artie Bireten-Hof Blitz Kelvin Apples Absolute

(+/–) kg melk

naam

vader x

m.vade r

productie

+40 +51 +25 +10 +31 +29 +16 +39 +51 +41 –8 +0 +39 +16 +17 –1

+203 +307 +154 +107 +192 +200 +86 +285 +246 +181 –21 +30 +167 +97 +42 +25

99 93 99 97 97 98 96 97 97 97 104 101 94 97 96 91

105 108 98 107 105 102 103 101 100 106 110 99 103 105 100 96

100 105 107 105 105 107 109 109 105 106 102 102 103 108 107 108

106 105 109 112 107 106 110 106 105 113 109 104 107 109 107 119

112 110 112 107 103 106 105 104 105 100 108 107 109 108 103 107

108 109 113 111 107 108 111 108 107 109 109 106 109 111 108 117

GES-fokwaarden april 2014 roodbont internationaal (n = nieuw)

. uiergez .h. vruchtb . geboort eg. frame robuusth . uier benen totaal

kg vet kg eiwit Inet

+7 +22 +14 +22

–48 +888 –204 –283

–0,18 –0,12 +0,06 –0,04

+0,09 –0,07 +0,03 +0,16

–16 +5 –9 +923 108 +30 +25 +164 +625 102 –5 –5 –30 +581 108 –16 +2 –17 +341 104

103 97 107 101 103 103 100 91

106 104 100 104

— — 99 —

105 102 100 106

118 112 116 109 123 109 120 113

CRV GGI M.Gr Xsires

94 59 87 88

+108 +73 +71 +48

+2 +2 +9 +3

+106 –116 –446 +284

–0,06 –0,35 +0,17 –0,15

+0,02 +0,07 +0,15 –0,04

+0 –31 –8 +1

+5 +1 –5 +7

+22 –60 –29 +29

+146 +354 –23 +184

102 105 108 106

108 105 109 109

93 91 96 91

99 — 98 101

93 — 97 97

94 — 92 86

109 — 104 100

K&L K&L K&L CRV

70 67 69 62

+179 +105 +104 +102

+47 +43 +14 –20

+264 +502 +20 +1218

+0,05 –0,28 +0,00 –0,44

+0,09 +0,07 +0,02 –0,08

+16 +16 +0 +23 +1 +2 +16 +36

+107 +100 +12 +179

+310 111 +160 109 +250 107 +335 107

103 102 104 102

— 96 — 97

102 99 100 98 106 104 98 99

96 92 93 89

109 102 105 97 109 102 103 94

K&L K&L K&L CRV

91 79 80 94

+222 +190 +164 +148

–8 –4 –12 +9

+1071 +204 +138 –153

–0,47 –0,08 –0,02 +0,12

–0,14 +0,06 +0,04 +0,11

+8 +26 +3 +12 +5 +8 +2 +3

+115 +60 +47 +24

+929 102 +718 102 +713 109 +847 107

104 102 107 105 102 95 105 104

99 98 100 96

110 102 110 100 104 98 102 95

dgn. lvd

+283 +275 +255 +211

% eiwit

79 77 81 75

% vet

CRV GGI GGI WWS

NVI (+/–)

betr.

.

exterieur

eig./imp

brown swiss Sun-Made Vigor President x Even Huray Hussli x Siray Prossli Pronto x Hussli Kulp Gen Pronto Dally (i) Pronto x Emerald fleckvieh Vanstein Randy x Malf Ratgeber (i) Ralbit x Hodach Bfg Rurex Ruap x Rexon Rumgo Rumba x Stego montbéliarde Valfin JB (i) Natif x Imposteur Unchoix (i) Micmac x Gardian Urocher (i) Micmac x Ezozo Baxter Plumitif x Ibidem Scandinavisch roodbont R David Fyn Aks x T.Bruno R Fastrup Orraryd x Stadel R Bangkok T Fjembe x T.Bruno O Brolin Ipollo x Mabru

kg melk

r m.vade vader x

naam

gebruikskenmerken

productie

96 94 92 92

— — — 87

GES-fokwaarden april 2014 overige rassen (n = nieuw) indien vermeld deels op basis van buitenlandse dochters (i) (cijfers op roodbontbasis)

38

V E E T E E LT

04_InterbullApril1_RB-INT.indd 38

APR I L

1

99 — 96 92

Succes voor stiervader Malvoy met koploper Malden en debutant Madorty

vader Zabing vererft Zubelino veel melk (+1508) met een laag vetgehalte (–0,66).

Hij combineert dat met 109 exterieur.

Nog meer melk (+2144 kg) vererft debutant Madorty, die in de Duitse RZG-lijst de derde plek inneemt. De Malvoyzoon stamt via Mortydochter Madonna uit de met 91 punten ingeschreven Leedochter Meggilee. Zij is ook de moeder van de fokstier RH Norwin en de bekende roodbonte keuringskoe Richters Talent Maxima (v. Talent). Madorty’s halfbroer Malden handhaaft zowel in de Duitse RZG-lijst als in het NVI-klassement zijn leidende positie. In zijn tweede draai verliest hij in productie (–50 Inet), maar wint hij een puntje voor zowel uiergezondheid als uier en beenwerk. Malden wordt op de hielen gezeten door Huijben Elwood.

Inlandse cijfers voor Laron P Positief nieuws was er ook voor Elayozoon Edway en de hoornloze Lawn Boyzoon Lasse P. Beide stieren verbeterden hun NVI-score fors. Naar Lasses halfbroer Laron P is het vergeefs zoeken in het internationale klassement. De Lawn Boyzoon kreeg voor het eerst een deels op Nederlandse en Vlaamse dochters gebaseerde fokwaarde.

In het montbéliardeklassement doet Valfin JB (v. Natif) goede zaken. De Franse stier krijgt voor het eerst een fokwaarde die deels op Nederlandse en Vlaamse dochters gebaseerd is. In totaal zijn er van Valfin in Nederland en Vlaanderen inmiddels 128 dochters aan de melk. Dat levert de stier een plus op van 47 NVI, wat hem op 179 NVI brengt. l

2014

02-04-14 21:11

PowerMelken leg het fundament voor een rendabele melkveehouderij Wa-Del Surefire: gezond en vruchtbaar

Wie van ras melkkoeien houdt heeft met SUREFIRE een stier gevonden die ook de vruchtbaarheid én de uiergezondheid verbetert. De 700 melkgevende Amerikaanse dochters van deze Ramoszoon bezitten fraai exterieur (met sterk beenwerk) en zorgen voor hoge levensproducties.

Nederlands, Amerikaans of Frans, de stieren van Genes Diffusion zijn stuk voor stuk toppers door een hoge melkproductie te koppelen • +1213 kilo melk • Celgetal 107 • Vruchtbaarheid 102 • 111 exterieur • aAa 645

aan sterk exterieur, goede gezondheid, beste vruchtbaarheid én lange levensduur. Totaal stieren waar-

Va-Early-Dwan Sudan CRI: hoge outcross stier

mee u als melkveehouder het fundament legt voor

Met Jammer en Sailor in zijn afstamming is SUDAN een outcross stier met cijfers op topniveau. Met een prima productie, goede levensduur, uiergezondheid én sterk exterieur is SUDAN een uitstekende keus voor veehouders die op zoek zijn naar bloedverversing.

een rendabele melkveehouderij en koeien fokt waarmee u kunt POWERMELKEN.

• • • • •

Outcross +1185 kilo melk 110 exterieur Uiergezondheid 105 Levensduur: +464

Uw vooruitgang, onze passie

www.genesdiffusion.net Postbus 24 | 7730 AA Ommen | Tel.: 0529 45 00 45 | Fax: 0529 45 00 50

GenDiff_2014_04_Veeteelt_NL.indd 1 VX06_p39NED.indd 39

02-04-14 14:45 02-04-14 15:28

GEZONDE CIJFERS HALEN WORDT VANAF NU MAKKELIJKER Better Life Gezondheid & Better Life EfficiĂŤntie: de nieuwe fokkerijgetallen van CRV

CRVARN0191 Campagne Advertenties Spread.indd 1

03-12-13 09:53

Gezonde cijfers haal je niet zomaar. Daar zijn behalve gezond boerenverstand ook concrete gegevens voor nodig: in één oogopslag weten welke stier goed scoort op gezondheid en efficiëntie. CRV helpt u daar graag bij.

Met Better Life Gezondheid en Better Life Efficiëntie, twee nieuwe en waardevolle fokkerijgetallen waarmee

u uw veestapel gericht verbetert op gezondheid en efficiëntie. Voor uw gemak en om u zo optimaal mogelijk te ondersteunen hebben we aantrekkelijke Better Lifestierenpakketten samengesteld in SAP en Stierwijzer.

Meer weten? Kijk dan op onze website.

WWW.CRV4ALL.NL - WWW.CRV4ALL.BE

CRVARN0191 Campagne Advertenties Spread.indd 2

03-12-13 09:53

Foto: Alex Arkink

KODAK, UITBLINKER IN EFFICIËNTIE U wilt een veestapel met een hoge levensproductie, zonder extra werk.

U heeft het immers al druk genoeg. Maar hoe weet u welke stier dat biedt?

De fokwaarden vertellen u veel, maar niet concreet welke stier het beste scoort op efficiëntie.

Better Life Efficiëntie van CRV doet dat wel. Better Life Efficiëntie is een uniek fokkerijgetal, afgeleid van de totale fokwaarden van de stier. En wat blijkt? Kodak scoort een mooie 8% op efficiëntie. Het resultaat?

Kodakdochters die onopvallend zijn in de stal en opvallen in melkopbrengst en gezondheidskenmerken.

KODAK

(Kevin x Stadel) ki-code: 97-7222 aAa: 516342

(rb-basis)

NVI EFFICIËNTIE GEZONDHEID LEVENSDUUR KG MELK

198 7 6 624 543

Meer informatie over Better Life Efficiëntie vindt u op onze website.

BETTER COWS | BETTER LIFE

142-14 Kodak [VX06_p42].indd 1

02-04-14 15:15

Foto: Alex Arkink

ATLANTIC, DE GEZONDSTE STIER VAN DE KLAS U wilt zich geen zorgen maken over de gezondheid van uw veestapel, maar hoe weet u welke stier dat biedt? De fokwaarden vertellen u veel, maar niet welke stier het beste scoort op gezondheid.

Better Life Gezondheid van CRV doet dat wel. Better Life Gezondheid is een uniek fokkerijgetal, afgeleid van de totale fokwaarden van de stier. En wat blijkt? Atlantic scoort 11% op het gebied van gezondheid: een oogstrelend exterieur en een lange levensduur. Een prachtcombinatie die leidt tot een indrukwekkende levensproductie.

ATLANTIC (Ramos x O Man) ki-code: 97-8797 aAa: 234165

(zb-basis)

NVI GEZONDHEID EFFICIËNTIE LEVENSDUUR KG MELK

318 11 5 745 562

Meer informatie over Better Life Gezondheid vindt u op onze website.

CRV KLANTENSERVICE NEDERLAND 088 – 00 24 440 | WWW.CRV4ALL.NL BELGIË 078 – 15 44 44 | WWW.CRV4ALL.BE

DR1 CRV_142-14_Atlantic_VX06_p43.indd 1

02-04-14 21:30

B E D R I J F S R E P O RTA G E

O Manbloed luidde genoomtijdperk in op fokbedrijf van Hendrik en Lutgarde Blomme

Lutgarde en Hendrik Blomme Sinds de komst van de genoomfokwaarden zetten Hendrik en Lutgarde Blomme uit Adegem volop in op genoomtesten van het eigen fokmateriaal.

Aantal koeien: Aantal jongvee: Aantal vleesvee: Melkquotum: Hoeveelheid land:

Groeien op grond van genomics Adegem

Op de Agro Expo Dairy Sale was Arums Irenka het hoogste veilingnummer. Achter de Masseytelg schuilt de gouden combinatie O Man keer Goldwyn. Het genoomtijdperk zette het fokbedrijf

50 60 80 480.000 liter 43 hectare

van Hendrik en Lutgarde Blomme definitief op de kaart. tekst Annelies Debergh

D

e koeien staan allemaal aan het voerhek netjes te vreten. Drie keer per dag worden de melkkoeien van Hendrik en Lutgarde Blomme uit Adegem gevoerd. De melkveehouder is dan ook meerdere keren per dag in de melkveestal te vinden.

Het meermaals voeren betekent telkens vers voer aan het voerhek, maar dat is niet het enige. ‘Door vaker te voeren krijg je de koeien in beweging.’ Hendrik Blomme (60) aanschouwt goedkeurend de aaneengesloten rij melkkoeien aan het voerhek. Geen koe ontbreekt. ‘Op

die manier kun je al snel zien of er aan een dier iets mankeert. Een koe die blijft liggen is meestal geen goed teken.’

Vleesvee blijft voorlopig Het begin van het gesprek typeert de filosofie op dit Oost-Vlaamse bedrijf waar nog veel aandacht is voor de individuele koe. Naast vijftig melkkoeien en zestig stuks jongvee telt de veestapel nog tachtig stuks witblauw vleesvee. En ook dat laatste is weloverwogen. Want ondanks het feit dat de melkveestapel Hendrik en Lutgarde duidelijk nauwer aan het hart

ligt, betekent het niet dat de vleesveestapel de komende jaren zomaar wordt ingeruild voor melkvee. ‘Beide takken passen goed samen’, zegt Lutgarde daarover. ‘Het vleesvee kan het mindere ruwvoer uitstekend benutten. Zo kunnen we het betere ruwvoer voor de melkkoeien reserveren. Dat is een belangrijk voordeel van deze combinatie.’

Maar het melkvee voert duidelijk de boventoon met ook een ruime schare aan jongvee. ‘We verkopen elk jaar tien tot vijftien vaarzen’, gaat Hendrik verder.

Het bedrijf melkt gemiddeld vijftig

Van beloftevol jongvee worden haarmonsters opgestuurd voor genoomtesten

44

V E E T E E LT

VX06_bedrijfsrep Dairy Sale.indd 44

APR I L

1

2014

31-03-14 16:35

Standaard drie keer per dag voeren om de koeien in beweging te houden

melkkoeien met een rollend jaargemiddelde van 10.629 kg melk met 4,03% vet en 3,42% eiwit. De fokkers maken er geen geheim van veel in te zetten op fokkerij. ‘We hebben ons de voorbije jaren steeds meer toegespitst op genoomfokkerij. Alles begon voor ons met O Man.’

O Man-fan van het eerste uur O Man betekende op Arums Holsteins de start van een nieuwe fase. ‘Die stier deed onze fokkerij er heel anders uitzien’, legt Hendrik uit. Met zijn opvallende cijfers voor duurzaamheid was de belangstelling voor de Manfredzoon van meet af aan groot ten huize Blomme. ‘Het sperma was toen vrij duur in aankoop, maar met die spectaculaire cijfers voor levensduur hebben we hem toch bewust volop willen gebruiken.’

Rechtstreeks maar ook onrechtstreeks via zijn zonen kreeg O Man serieuze impact op de veestapel. ‘Ik denk dat zowat tachtig procent van onze koeien O Manbloed in de pedigree heeft. Ik heb ook nog zes O Mans aan de melk en dat zijn toch duidelijk de betere koeien.’

Van de O Manzonen kregen Dakota, Bogart, Shogun en Man-O-Man kansen. Van Snowman en Freddie werden respectievelijk embryo’s en een pink aangekocht.

Waarom de Manfredzoon zo uitgebreid kansen kreeg is duidelijk. ‘Hij is geen echte exterieurstier,’ stelt Lutgarde, ‘maar hij draagt wel bij aan enkele belangrijke gezondheidskenmerken. Zo bracht hij verbetering in uiergezondheid teweeg bij onze koeien. Daar is de invloed van O Man toch wel merkbaar.’

Dat de O Mans zo opvielen in de veestapel was de reden om toch maar eens met genoomtesten aan de slag te gaan. En zo groeide het idee om bij de O Mandochters een TalentScan bij fokkerijorganisatie CRV uit te laten voeren. ‘We waren vooral zelf benieuwd hoe onze dieren zouden scoren en of we op die manier ook verschillen konden zien’, legt Lutgarde uit. ‘We hadden de stier O Man immers doelbewust gebruikt en vroegen ons vooral af of dat ook effect had op de fokwaarden.’

De resultaten van de genoomtesten la-

gen in de lijn van de verwachtingen waardoor het geloof in de genoomfokkerij alleen maar toenam. ‘Toen volgde de zoektocht naar een goed vervolg voor O Man. Dan kom je als vanzelf weer uit bij andere hoge genoomstieren’, zegt Hendrik. ‘Maar genoomstieren zijn natuurlijk geen fokstieren. Als we genoomstieren uitzoeken, dan maken we daar tijd voor vrij en pluizen we de gegevens helemaal uit. Zo zijn op den duur nog weer betere paringen te maken en gaan we nog weer sneller vooruit.’ Lutgarde glimlacht. ‘We hebben zo de voorbije ja-

Arums Erika, moeder van Arums Herrera (v. Sterngold) en Arums Irenka (v. Massey)

V E E T E E LT

VX06_bedrijfsrep Dairy Sale.indd 45

AP R I L

1

2 0 1 4

45

31-03-14 16:07

B E D R I J F S R E P O RTA G E

De bloedlijnen van ingezette genoomstieren speuren Lutgarde en Hendrik zorgvuldig na

ren toch maar het Stieradviesprogramma laten vallen. Fokkerij is voor ons een uit de hand gelopen hobby. De paringen maken we erg graag zelf.’

Hoogste veilignummer Dat Arums Erica als O Mandochter op Arums Holsteins kwam bovendrijven, is geen toeval. Een zoektocht naar een nieuwe stier eindigde in 1991 op het bedrijf Hol-Stiens in het Friese Stiens. ‘Daar liep toen een groep indrukwekkende Cleitusvaarzen waar we HP Cleitus Fay uit kozen, een gecontracteerde vaars.

Toevallig kochten we ook haar zoon, de stier Hol-Stiens Fagot (v. Bell Elton), die later naar Duitsland ging en een dochtergroep toonde op de NRM.’ Van Fay werd aan de hand van enkele spoelingen met Supreme, Blackstar en Tesk Terry uitvoerig gebruikgemaakt. ‘Nog twintig procent van onze koeien stamt uit Fay.’ Dat Arums Beautiful, een 87 puntennazaat van Fay, en haar O Mandochters Arums Erica en Arums Fay aan de hand van genoomtesten kwamen bovendrijven, was voor de fokkers niet helemaal uit de lucht gegrepen. Intussen is ook Man-O-Mandochter Arums Happy Fay in beeld met hoge genoomfokwaarden.

‘We zijn op een gegeven ogenblik ook gestart met Amerikaanse genoomtesten.

Het geeft ons de kans om ons vee op internationaal niveau te vergelijken.’

Uit een combinatie van Arums Erica met Sterngold werd de stier Arums Herrera

46

V E E T E E LT

VX06_bedrijfsrep Dairy Sale.indd 46

APR I L

1

geboren en later aangekocht door CRV. Op advies van CRV combineerden Hendrik en Lutgarde de O Mandochter vervolgens met Co-Op Bosside Massey. ‘We hebben Erica gespoeld met Massey en kregen negen embryo’s waar uiteindelijk twee stier- en twee vaarskalveren uit werden geboren’, vertelt Hendrik. De twee vaarskalveren stonden garant voor opvallende genoomcijfers. Met name Arums Irenka blonk uit.

Het vergde de nodige overredingskracht om Hendrik aan te zetten de jonge pink op de Agro Expo Dairy Sale aan te bieden. Masseydochter Irenka vertrok voor een bod van 15.500 euro naar CRV. ‘Uiteindelijk zijn we blij dat Irenka bij CRV is terechtgekomen. Zo krijgt ze veel kansen en hebben wij nog zicht op haar fokkerijresultaten.’

Irenka’s moeder Erica kreeg onlangs een hoornloos vaarskalf met als vader Chipper P. ‘We gaan nu voluit voor de hoornloze fokkerij. Want wat is het meest vervelende werk op een melkveebedrijf ?

Dat is toch onthoornen? We zetten daarom steeds meer hoornloze stieren in.’

De stierkeuze wordt bij Hendrik en Lutgarde altijd zorgvuldig overwogen. Voor de embryowinning is de stierkeuze erg gevarieerd met namen als Halogen, DeSu Jerod, Overtime P en Long P. ‘We gebruiken een variatie aan stieren en zoeken individueel de juiste paring uit’, klinkt het. Bij de pinken zijn gesekste rietjes van Twist ingezet. Stiertjes uit

de moeders met betere genoomfokwaarden blijven op het bedrijf en worden te koop aangeboden. ‘Op de betere pinken gebruiken we gesekst sperma, op de mindere pinken zet ik embryo’s in.’

Om nieuw bloed binnen te halen worden ook af en toe embryo’s of pinken gekocht. Hendrik wijst daarbij op de aangekochte GS Lynncrest Freddie Fany. ‘Zo hebben we ook van O Manzoon Freddie een dochter in de stal gehaald. We konden van haar embryo’s naar Engeland verkopen.’

Steeds meer op benen letten Dat het genoomtijdperk voor het bedrijf een andere, meer fokkerijgerichte koers betekende, is duidelijk merkbaar op Arums Holsteins. Maar wat is dan eigenlijk het ideaalbeeld in de fokkerij? ‘Ik hoef niet de grootste koe in de stal te hebben’, begint Hendrik. ‘Een koe moet voor mij wel een goed kruis hebben, voldoende breed zijn en vlot melk produceren. Ik kies daarbij ook nooit extreme stieren voor gehalten, niet te positief, niet te negatief in gehalten. En verder zijn we de laatste jaren steeds meer op benen gaan letten.’

De uiers zijn veel geëvolueerd maar de benen kunnen altijd beter, stelt de fokker. ‘Een koe die niet marcheert, daarmee gaat alles fout. Die eet te weinig, drinkt te weinig, geeft geen melk en wordt niet tochtig. Zonder goed beenwerk komt een koe nergens.’ l

2014

31-03-14 16:07

W

I

LD

AA

P

RUN

RD

EE PAA DV

SCH

ONDERSTEUN DE GEZONDHEID VAN UW KOEIEN • Vervaardigd uit hetzelfde pure zout als • Geen geur-, kleur-, of smaakstoffen toegevoegd

KNZ® STANDARD is de perfecte aanvulling op het rantsoen, omdat iedere koe een andere zout- en mineralenbehoefte heeft.

De steen bevat naast puur zout diverse mineralen en is uitermate geschikt om tijdens het weideseizoen te verstrekken.

• Aangevuld met seleen en andere mineralen

facebook.com/KNZlikstenen

VRIJE KEUZE ZOUT- & MINERAALLIKSTENEN. KNZ® LIKSTENEN | T +31 74 2444171 | www.knz.nl

1403028 KNZ Standard ADV 185 x125 Veeteelt.indd 1

VX06_p47.indd 47

V E E T E E LT

AP R IL

1

28-03-14 09:36

2 0 1 4

47

31-03-14 14:09

H I S T O R I E

Initiatiefnemers zien met genoegen terug op hun baanbrekende werk

Veertig jaar geleden kreeg holsteinkoe status De stamboeken zagen er geen heil in. Wat was de winst en wat gooide men te grabbel? Jarenlange proeven moesten uitwijzen of holsteinkoeien de Nederlandse boer voordeel zouden geven.

Jonge boeren deden zelf studie en kregen de ki aan hun zijde. tekst Reimer Strikwerda Pieter ter Veer, de eerste voorzitter

P

recies veertig jaar geleden, 2 april 1974: een gedenkwaardige dag in de geschiedenis van de Nederlandse veeverbetering. Een dag die een ommekeer zou betekenen.

Het eerbiedwaardige Nederlandse Rundvee-Stamboek maakte zich op voor het eeuwfeest in september van dat jaar, waar de Friese stier Adema 770 tot kampioen zou worden uitgeroepen. Dat was mooi meegenomen voor het zusterstamboek in Friesland (het FRS), de provincie die intussen ten opzichte van Noord-Holland wel een achterstand van 500 kg melk per koe per jaar had opgelopen.

Gemiddeld produceerden de Nederlandse koeien 4902 kg melk met 3,98 procent vet en 3,40 procent eiwit in 307 dagen – er wilde maar geen schot komen in de stijging.

Was die nodig, zo vroeg men zich af. Het

antwoord kwam van Rommert Politiek, de Wageningse hoogleraar, die de kwetsbaarheid van het Friese fokbeleid had blootgelegd. Hij waarschuwde in 1974 voor overdrijving: ‘Er wordt wel eens gesteld dat de gespecialiseerde melkveebedrijven een meer melktypische koe zouden moeten nastreven. Het is voor mij echter de vraag of het verstandig is binnen een ras al te veel specialisatie na te streven.’ Het leed geen twijfel: wat hem betrof bleef het dubbeldoel in ere.

Dilemma mooi verwoord En toch, in kleine kring was er gemor onder de Nederlandse melkveehouders, juist over de marges binnen de Nederlandse zwartbonten. De Noord-Hollandse fokkers en hun exporteurs, Zeger en Cor Bakker, hadden een mooie oplossing gevonden. Al in 1971 gingen ze naar Ame-

Feikje 24 (v. Elevation) van Klaas van der Ploeg uit Schalsum

48

rika en Canada om de holsteins op hun bedrijven en op de shows te bekijken en ze lieten een rapport schrijven dat weinig ruimte voor optimisme bood.

In dat bewuste jaar 1974 verwoordde de diplomatieke NRS-voorzitter Jan Leenheer het dilemma mooi: ‘Natuurlijk moeten we bereid blijven van buitenlands bloed gebruik te maken, als dit tot wezenlijke verbetering van ons eigen fokmateriaal bij kan dragen. We moeten er echter wel voor zorgen dat de goede eigenschappen, welk ons fokvee bezit en waardoor het in de gehele wereld beroemd is, niet verloren gaan.’

Mondjesmaat gingen de beide stamboeken over tot registratie van holsteindieren, van harte ging het zeker niet. Toen de ki-vereniging Zuidwest-Nederland in 1972 vier stieren importeerde, was er maar één (Bill) die werd goedgekeurd –

Breevier Liesbeth (v. Penstate) van Teun Haarman uit Blokzijl

V E EV TE EE ET LE TE LJTA N AU PR A IRLI 11 / 22 0 12 40 0 9

VX06-Holsteinisering.indd 48

31-03-14 11:51

gelukkig was het stamboek nog wel genegen de eerste duizend inseminaties vast te leggen. De tactiek was gericht op uitstel: er liepen in Nederland maar liefst drie kruisingsproeven en het stamboek wilde de uitslagen afwachten.

Tijd voor landelijk overleg De praktijk dacht daar anders over. Vooral de ontwikkeling bij enkele Duitse kiverenigingen kreeg belangstelling, die hadden al in 1964 de Amerikaanse stier Pabst Ideal aangekocht. Diens dochters maakten indruk op mannen uit WestOverijssel als Teun Haarman en Joop Aalberts, die al in 1972 bij Jan Maat op z’n boerderij in Giethoorn de mogelijkheden onder ogen zagen en probeerden hun Steenwijkse ki-vereniging te bewegen sperma te importeren.

Hun ongeduld werd meer en meer gedeeld. Door Pieter ter Veer bijvoorbeeld, die in het kader van zijn Wageningse opleiding een stageperiode in de Verenigde Staten had rondgekeken. Terug had hij zijn baan als voorlichter bij het NoordHollandse consulentschap opgegeven om medefirmant te worden van een nieuw veehouderijbedrijf bij Renkum. Daar zette hij Amerikaanse holsteinstieren in.

Het werd tijd voor landelijk overleg, zo vond ook Ype Tjeerd Bakker, directeur van het veevoedingsinstituut De Schothorst in Hoogland, in wiens stal een van de drie vergelijkingsproeven tussen Nederlandse zwartbonten en holsteins werd gehouden. Bakker zag de ontwikkeling van de proef en achtte de tijd rijp voor een bredere benadering.

Het was een signaal waarop kennelijk met smart was gewacht, want meer dan honderd veehouders kwamen naar Hoogland – op die tweede april in 1974.

Jan Maat met Euro’s Rooske 116, eerste Nederlandse dochter van Pabst Ideal met 100 ton melk

Tijdens die gedenkwaardige dag werd Pieter ter Veer gekozen als voorzitter en Jan Maat als secretaris van de Studievereniging Noord-Amerikaanse zwartbonten. Veertig jaar later treffen we de beide mannen en ze herinneren zich nog precies de afspraken van toen.

Honger naar informatie Ter Veer (69 intussen): ‘We hebben al tijdens die eerste bijeenkomst benadrukt dat het niet de bedoeling was propaganda voor de holsteins te gaan voeren. We waren van mening dat de prestaties van de dieren onder de diverse milieu-omstandigheden voor zichzelf zouden moeten spreken. We wilden de nadruk leggen op het organiseren van studiedagen en het uitgeven van een periodiek.’

Met dat laatste werd Jan Maat (nu 74) belast, boer, maar ook bestuurder bij bank

Hol-Stiens 628 (v. Stern) van Boijen de Boer uit Stiens

en gemeente. ‘Het secretariaat en vooral de uitgave van het Fokkerij-mededelingenblad heeft zo’n tien jaar lang mijn leven voor een belangrijke deel beheerst’, blikt hij terug. De oplage en ook de omvang van het eenvoudig uitgevoerde, maar wel zeer informatieve blad nam snel toe. Er was honger naar informatie.

In 1974 was het hf-aandeel in de Nederlandse zwartbontstapel nog nauwelijks waarneembaar – tussen de twee en drie procent – vooral toen ki-verenigingen meer en meer eigen holsteinstieren beschikbaar stelden, steeg de belangstelling in een tempo dat nauwelijks voorzien kon worden.

De bestuursleden wisten zich geruggesteund door adviseurs van naam: naast Bakker waren dat mannen als Hans Uwland, Pieter Scheer, de directeur van de Friese ki-bond en Jacob Chardon, de NRShoofdinspecteur die holsteins minstens een eerlijke kans gunde.

Overigens, ook de voorstanders van de behoudende trend kregen binnen de studievereniging de kans hun mening te geven.

Zoals in 1976 – toen de meeste kruisingsproeven werden afgerond en bleek dat ze geen overtuigend geldelijke conclusies opleverden – Klaas Stapel, NRS-directeur en blijvend overtuigd van de verdiensten van het Fries-Hollandse ras. Hij kwam, als het ware in het hol van de leeuw, tot een opmerkelijke slotsom: ‘Nauwkeurig rekenen heeft wellicht niet de boventoon gevoerd bij degenen die tot introductie van holsteinbloed zijn overgegaan. Of dit per se nodig is? Fokkerij is nooit alleen verstandelijk bestuurd geweest. Vrijwel steeds is daar ook intuïtie aan te pas gekomen en voor en na wel risico bij geno-

V E E T E E LT

VX06-Holsteinisering.indd 49

AP R I L

1

2 0 1 4

49

31-03-14 11:51

H I S T O R I E

men. In dit geval kan risico des te lichter wegen omdat men desgewenst terug kan vallen op de fokkers, die een meer allround fokdoel voor ogen houden.’

Het was duidelijk, een klein scheutje holsteinbloed was de marge voor de stamboekleiders van toen en in die mening werden ze gesteund door de Wageningse deskundigen.

Beste investering naar de ki Met veel genoegen – ze hebben geen reden het te verbergen – blikken de oprichters van de studievereniging van toen terug, met name op die eerste jaren. Op de eerste keuring in 1977 in de manege van Dronten, waar een kleine vijftig koeien van vier bedrijven werden beoordeeld door de Amerikaanse stamboekinspecteur Maurice Mix en zijn Nederlandse evenknie Klaas Stapel.

Ter Veer: ‘In die eerste jaren liepen we nog geregeld op tegen discriminerende regels van de stamboeken en de bevooroordeelde mening van diverse inspecteurs. Dan trokken we in onze nette pakken naar Jan Leenheer van het NRS en Sijtze Kingma van het FRS.’ Het gros van de ki-verenigingen koos intussen voor een koers die minstens ruimte bood voor holsteininbreng. Zo was in het oude fh-bastion Friesland de uit Duitsland ingevoerde en bij hf-pionier Yde Hellinga in Oudkerk beproefde Nienrode in 1976 met ruim 20.000 eerste inseminaties de meestgebruikte ki-stier. En enkele jaren later stond Bill van Zuidwest-Nederland aan de kop van alle Nederlandse ki-stieren met 46.000 eerste inseminaties.

De achterban van de studievereniging zag het enerzijds met voldoening, maar ook met gemengde gevoelens aan. Die achterban bestond intussen uit duizenden veehouders, die zich afvroegen of hun collectief de import van jonge stieren uit Amerika niet zelf ter hand zou moeten nemen.

Ter Veer: ‘Dat was in feite tegen onze regels en dus hebben we het plan neergelegd bij de gezamenlijke ki-verenigingen.

Ik herinner me nog, Noord-Holland reageerde helemaal niet en de oostelijke verenigingen kozen voor uitstel. Uiteindelijk is het programma wel van de grond gekomen en het is destijds “de beste investering ooit” in de Nederlandse veeverbetering genoemd met stieren als Tops, Nehls en Amos. Om eerlijk te zijn: ik heb naderhand wel eens getwijfeld of we het zelf toch niet ter hand hadden moeten nemen.’

Pieter ter Veer nam na enkele jaren afscheid als voorzitter, hem wachtte – met

50

Pieter ter Veer en Jan Maat, veertig jaar na hun initiatief

enige onderbreking – een glanzende carrière als lid van de D66-fractie in de Tweede Kamer. Hij werd opgevolgd door Germ Landman uit het Friese De Hoeve, toen al een belangrijke man bij de selectie van jonge stieren in Amerika. Toen hij in 1984 werd benoemd in het eerste bestuur van het nieuwe Friese FRS – waarin stamboek en ki-bond samen gingen – maakte Landman plaats voor Piet Struik uit het Noord-Hollandse Andijk en in de slotjaren hanteerde Klaas van der Knaap uit Zeewolde de voorzittershamer.

Keuringsucces buiten proportie Wie al die jaren bleef, was Jan Maat. Hij noteerde bijna dagelijks nieuwe leden en hij organiseerde eens per jaar een excursie naar Amerika. Ook de jaarlijkse regionale bijeenkomsten, soms acht per jaar, vergden steeds meer aandacht, terwijl de keuringen bijna elke keer weer met een origineel sausje werden overgoten. Buitenlandse en Nederlandse juryleden werden naast en soms tegenover elkaar geplaatst in de keuringsring, waar de kwaliteit van de koeien gedurig steeg.

Immers: het aanbod werd groter en het hf-gehalte steeg.

Toppunt was mogelijk de keuring van 1981. In de veemarkthal van Zwolle, omdat de manege van Dronten te klein dreigde te worden. Terecht werd uitgeweken naar Zwolle, waar Germ Landman en Albert Prins – voorzitter van de fhgerichte ki-vereniging Kampen – als juryleden hun voorkeur uitspraken. De belangstelling was enorm, voor de kassa stonden nog rijen mensen te wachten, toen de keuring al in volle gang was.

Terugblikkend denken Pieter ter Veer en Jan Maat dat het uiteindelijk juist is geweest na de ‘melkgeldshow’ van 1983 de

definitieve afbouw in gang te zetten. De keuring had overigens nog een aardige primeur. Kunstenares en koeiendeskundige Marleen Felius had van de allerhoogste indexkoe een portret gemaakt: Gerben Visbeek uit Marrum kreeg het schilderij van zijn Sédykster Geeske 29 – de opmaat voor een mooie traditie in het huidige NRM-tijdperk.

Men gaf in 1985 organisatorisch het stokje door aan het nieuwe NRS, dat startte met de NRM-show en een kern van de leden verenigde zich in de HHH: de Holland Holsteins Herds. Holsteinfokkers van het eerste uur zagen koeien als Feikje 24, Breevier Liesbeth en Hol-Stiens 628 uitgroeien tot beroemdheden.

‘Het zijn vooral die eerste, opwindende jaren geweest, die ons zijn blijven inspireren. Toen was het spannend, toen boekten we resultaten. En ook daarna, bij de omrekening van verervingscijfers van stieren uit diverse landen, wat hebben we geregeld robbertjes gevochten met CMD-man Wim Wismans’, herinneren de pioniers van toen zich nog haarscherp na veertig jaar waarin de holsteins weer ter discussie staan.

Terecht? ‘Duurzaamheid krijgt veel aandacht en de rijen koeien met imponerende levensproductiecijfers zijn lang’, relativeert de rustend politicus Pieter ter Veer, die zijn aandacht nu nog richt op authentieke Arabische paarden. En zijn kompaan Jan Maat denkt van nog dichterbij te weten — met twee zoons als melkveehouder in Portugal, waar hij zelf nog makelaarswerk verricht en excursies organiseert – dat de variatie binnen het holsteinfront voldoende is. ‘Dus is net als in 1974 de keus aan de boer. Bovendien, de informatiebronnen zijn stukken beter en betrouwbaarder dan toen.’ l

V E EV TE EE ET LE TE LJTA N AU PR A IRLI 11 / 22 0 12 40 0 9

VX06-Holsteinisering.indd 50

31-03-14 11:51

Als u eenmaal begint te rekenen, komt u uit bij VMS van DeLaval

Veenstra Catharinus atharinus len melkt C pa In Friesche Supra met met 2 VMS 125 koeien almeting.

OCC celget

Bij ons heeft robotmelken tot een forse verbetering van de melkkwaliteit geleid waarbij het celgetal is gedaald van 150.000 naar 80.000.

Scan de QR-code voor meer informatie over het bedrijf van Catharinus Veenstra of kijk op www.delaval.nl/Veenstra NL: DeLaval BV - Steenwijk - 0521 537 500 - info.nl@delaval.com www.delaval.nl BE: DeLaval NV - Gent (Drongen) - 09 280 91 00 - delaval.belgium@delaval.com www.delaval.be V E E T E E LT A P R I L 1 2 0 1 4 51

VX06_p51.indd 51

31-03-14 14:11

S E R IE

K A M P I O E N E N

I N

D E

K I J K E R

Op weg naar de NRM van 2014 blikt Veeteelt terug op de dertiende NRM in 2012. In de komende nummers aandacht voor de (reserve)kampioenen van toen. Wie wonnen er, hoe is het deze koeien sindsdien vergaan en gaan ze hun titel verdedigen?

W I L L E M ’ S H O E V E R I TA 5 7 9

VA A R Z E N K A M P I O E N E

Z WA RT B O N T

Dick de Jong: ‘Door het moment van afkalven weer spannend’ Ze was de sensatie van NRM 2012: Willem’s Hoeve Rita 579. De Sanchezdochter van Dick, Anneke en Wim de Jong uit Buren won als nummer 1 in de catalogus het vaarzenkampioenschap. Maar ze was niet alleen de jongste zwartbonte deelText neemster van de keuring, in eerste instantie werd ze ook slechts als reservekoe in de catalogus opgenomen.

‘Bij de eerste selectieronde had ze nog niet gekalfd en bij de tweede ronde vond de commissie haar nog te vers om definitief te selecteren. Pas een dag of vijf voor de NRM hoorden we dat er een plekje voor haar was vrijgekomen’, verwijst Dick de Jong terug naar de spanning rond de deelname van Rita 579. Hij vervolgt lachend: ‘En we gaan de spanning gewoon herhalen want ze kalft nu pas rond 10 april.’

De reden dat het opnieuw spannend kan worden, is dat de achterkleindochter

HBC GOLDWYN DAYDREAM

van de bekende Rita 233A (v. Lord Lily) na enkele spoelingen moeilijk drachtig wilde worden. ‘Wij hadden eigenlijk gepland om haar afgelopen januari te laten afkalven, maar ze is nu nog wel twee weken eerder uitgerekend dan twee jaar terug, dus het moet kunnen.’

In Buren zijn uit spoelingen met Talentzoon KHW Elm-Park Acme inmiddels vier vaarskalveren geboren en er is een stier naar KI Samen gegaan. Volgens De Jong staat de telg uit de Ritafamilie, die in twintig jaar NRM-geschiedenis slechts één keer verstek liet gaan, er goed voor.

‘Ze is fraai uitgegroeid en wel zwaar, maar niet overdreven dik. Haar benen zijn keihard en in de uier begint net weer wat leven te komen. We zullen ons uiterste best doen om ook nu weer een Rita op de NRM te krijgen. De enige waarschijnlijk, want de bekende Cricketdochter Rita 670 moet eind juni droog.’

R E S E RV E K A M P I O E N E

VA A R Z E N

Z WA RT B O N T

Jacob Wijnker: ‘Ze is als spoelkoe niet uit proportie gegroeid’ Met een dagproductie van veertig liter in de week na haar tweede afkalving vergaat het HBC Goldwyn Daydream bijzonder goed. De Goldwyndochter die Jacob Wijnker en Ina van Ark uit Avenhorn in gezamenlijk eigendom hebben met het Finse fokbedrijf Huitin Holstein heeft er een flinke spoelcarrière opzitten. Na het reservekampioenschap op de NRM in 2012 werd ze acht keer gespoeld. ‘Maar ze is als spoelkoe niet uit proportie gegroeid’, omschrijft Jacob Wijnker de vorm van de ruim ontwikkelde Daydream. ‘En haar uier heeft niets geleden.

Je gelooft niet dat er uit deze superbeste uier nu zo veel melk kan komen.’

Na enkele 1a’s op de NRM en een reservekampioenschap op de HHH-show, bezorgde Daydream Wijnker het grootste keuringssucces tot dan toe. ‘En dat terwijl de selectiecommissie op voorhand eigenlijk niet zo enthousiast was. Ze was

52

V E E T E E LT

VX06_kampioen in de kijker.indd 52

APRI L

1

groot en nog wat slungelig. Persoonlijk hou ik daar wel van, want dat zijn dieren die naar je toe groeien. Vaarzen moeten niet helemaal netjes af zijn.’

De eersteklasembryo’s van Daydream, die gefokt is door Schep Holsteins, zijn allemaal naar de Finse mede-eigenaren gegaan, maar in Avenhorn zijn inmiddels ook al zes dochters van Daydream geboren: twee van Flevo Genetics Snowman en De-Su Observer en een van CoOp Bosside Massey en Seagull-Bay Shaw.

De huidige keuringsvorm van Daydream stemt Jacob Wijnker positief over een nieuwe NRM-deelname. ‘En we gaan waarschijnlijk ook haar oudste twee dochters van Snowman opgeven’, vertelt Wijnker. De eerste daarvan, Future Dream Holsteins Darina, heeft al gekalfd en won begin maart als kakelverse vaars al het reservekampioenschap op de wintershow in Middenmeer.

2014

31-03-14 14:04

U I T

D E

D I E R E N A RT S P R A K T I J K J E F

L A U R E Y N S

Aan de hand van praktijkvoorbeelden schrijven drie dierenartsen over ziekten in de melkveehouderij. Dierenarts Toon Meesters uit Roosendaal, Jef Laureyns, verbonden aan de Universiteit Gent (en dierenarts te Merelbeke) en Jan Dijkhuizen, werkzaam bij de Graafschap dierenartsen te Vorden, wisselen elkaar af bij een beschrijving van ziektebeeld tot behandeling.

Positief aankooponderzoek op para-tbc

Eén van de vier besmet E

en melkveehouder die zijn holsteinbedrijf verder wilde uitbreiden, kocht in dat kader recent een viertal vaarzen aan.

De dieren waren alle vier afkomstig van één en hetzelfde fokbedrijf. In het kader van aankooponderzoek contacteerde hij zijn dierenarts.

Een dag later kwam ik op het bedrijf langs voor het uitvoeren van een in België verplichte tuberculinatietest en een controle van de identificatiegegevens bij de dieren. Bij het algemene gezondheidsonderzoek van de vier vaarzen raadde ik de veehouder meteen aan om ook bloed te nemen van elk dier om vervolgens een aankoopprotocol bij DGZ te laten uitvoeren. Voor het onderzoek is een serumstaal van elk dier nodig. In het geval van vrouwelijke dieren ouder dan twee jaar wordt onderzoek gedaan op: bvd-antigen, ibr-antistoffen, neospora-antistoffen en antistoffen voor para-tbc. De veehouder stemde in met het onderzoek, waarop ik van de vier dieren een bloedmonster nam.

Na enkele dagen was de uitslag van de vier aankoopprotocollen bekend. Bij drie van de vier dieren waren alle resultaten goed, eentje bleek echter positief voor para-tbc.

Met dit resultaat in handen vroeg de veehouder mij wat hij nu het beste kon doen. Ik adviseerde hem om het volledige lot vaarzen terug te sturen naar het bedrijf van herkomst en zo de aankoop ongedaan te maken. Dieren worden ten vroegste als ze twee jaar oud zijn ziek door para-tbc en meestal nog later.

De bloedtest is overigens pas positief enkele maanden voor de ziekte tot uiting komt. Daardoor is het mogelijk dat van de drie gezonde vaarzen op latere leeftijd alsnog een dier seropositief wordt voor para-tbc. Om dat risico te vermijden, was het beter om de aankoop van de vier vaarzen volledig te annuleren.

De encyclopedie paratuberculose Paratuberculose of para-tbc wordt veroorzaakt door een bacterie genaamd Mycobacterium avium subspecies paratuberculosis.

Bij deze ziekte zijn de dieren al op jonge leeftijd zijn besmet. De ziekte komt pas op latere leeftijd tot uiting. Dat betekent dus vanaf de leeftijd van twee jaar.

Preventie komt erop neer dat jonge kalveren niet in contact komen met mest van oudere dieren. De afkalfbox moet

proper zijn en hulp bij het afkalven moet hygiënisch gebeuren. Ook de huisvesting van de kalveren moet hygiënisch zijn. Bovendien is hygiëne bij en rond de kalving en in de kalverafdeling ook efficiënt tegen verschillende andere infectieuze aandoeningen.

Op besmette bedrijven is het goed om tussen de verschillende afdelingen van de verschillende leeftijdsgroepen ontsmettingsbakken te plaatsen. Bovendien is het goed om de dieren in volgorde van leeftijd te verzorgen: beginnen bij de jongste groep, dan de pinken en tot slot de koeien. Het advies is om via DGZ in Vlaanderen of de GD in Nederland een bestrijdingsprogramma tegen para-tbc te volgen om de ziekte tegen te gaan.

V E E T E E LT

VX06_DAP.indd 53

AP R I L

1

2 0 1 4

53

31-03-14 16:07

K O E FA M I L I E

Eric Lievens: ‘Familie komt precies op tijd om de harde vraag naar zorgloosheid te beantwoorden’

Nieuwe fokparel begint te glimmen Succesvolle nakomelingen van een van de beste O Mandochters van Europa, Bersaglio Oman Qualsiasi, staan onder andere in Nederland. Ramosdochter Apina Nadja bijvoorbeeld levert met genoomtoppers als Apina Hurricane het bewijs dat de familie hard werkt aan een onuitwisbare fokkerijinvloed. tekst Florus Pellikaan

video-impressie www.veeteelt.nl

D

e nummer één voor NVI bij de zwartbonte genoomstieren tijdens de decemberdraai luistert naar de naam Apina Hurricane. De Sunsetzoon is geboren in de fokstal die vooral bekend is om de grote invloed van de roodbonte Massia’s. Een blik op de stamboom leert dat de roots van Hurricane echter in een andere familie uit de stal van Wim en Theo Bleser in het Limburgse Epen liggen: de Qualsiasilijn. ‘Het zijn onopvallende koeien, waar je erg weinig werk mee hebt. We hebben hier afgesproken dat we zo veel mogelijk nakomelingen

van deze familie in de stal willen hebben. Ze zijn onze favoriet, zelfs boven de Massia’s’, zegt Theo Bleser stellig.

De oorsprong van de familie loopt via Duitsland naar Italië. ‘Ik doe al vijftien jaar selectiewerk voor Duitse ki’s in Italië en zo kwam ik daar Bersaglio Mtoto Locanda tegen’, vertelt Bernd Sommer, eigenaar van het Duitse Holstein Forum dat handelt in exclusief fokmateriaal.

‘Ze was een van de beste Mtoto’s met een stijlvol frame en heel goede uier.’

Naast embryo’s en een Riverlanddochter kocht Sommer uit de Mtotodochter sa-

Stammoeder Bersaglio Oman Qualsiasi (v. O Man) verhuisde als pink van Italië naar Duitsland

54

men met Friedrich Köster ook O Mandochter Bersaglio Oman Qualsiasi als pink. Ze imponeerde vervolgens met een vaarzenlijst van ruim 12.000 kg melk en 3,44% eiwit. ‘Ze was opener en beter geuierd dan de gemiddelde O Mandochter en had veel weg van haar Mtotomoeder.’

De prestaties en het voorkomen van Qualsiasi zorgden voor veel foktechnische belangstelling waardoor Sommer haar bijna dertig keer spoelde. ‘Ze is tot nu toe veruit onze meest invloedrijke fokkoe geweest’, blikt Sommer terug.

Ook CRV toonde belangstelling. ‘De afstamming O Man maal Mtoto was uniek en scoorde sterk voor gezondheidskenmerken. Qualsiasi was daarbij een aansprekende ligboxenstalkoe’, verklaart Eric Lievens, foktechnisch medewerker bij CRV. Alleen onder voorwaarde dat CRV alle embryo’s afnam, werd Qualsiasi gespoeld met de in Duitsland niet heel populaire stiervader Ramos.

Duizend euro per embryo Van de acht embryo’s gingen er vier naar Bleser. ‘Met duizend euro per stuk waren het de duurste embryo’s die wij ooit via CRV hebben gekocht’, vertelt Bleser.

De onkosten werden echter beloond met drie vaarskalveren: Nadja, Naomi en Nikita. Door de terugkoopregeling vertrok Naomi, die van vergelijkbaar niveau was als Nadja, naar de stallen van CRV. Vanuit Zuid-Limburg is Apina Nadja een tijd lang de hoogste indexkoe van Nederland en Vlaanderen geweest en ook nu staat ze als ruim vijfjarige koe met 293 gNVI nog op de respectabele twintigste plaats. Intussen heeft ze zich ook opgewerkt tot een van de meest succesvolle Nederlandse fokkoeien van dit moment.

Haar zonen Super Hero (v. Super), Health (v. Levi) en Malcolm (v. Stellando) zijn al stiervader voor CRV. Het moet raar lopen wil voor genoomtopper Hurricane die rol met zijn 321 gNVI niet zijn weggelegd. ‘De familie komt precies op tijd om de harde vraag naar duurzaamheid en zorgeloosheid te beantwoorden’, verwijst Lievens naar bijvoorbeeld de fokwaarde van 107 die Super Hero en Health vererven voor vruchtbaarheid. ‘Dat is ook de reden dat we van haar 75 embryo’s hebben aangekocht.’

Uit de 18 spoelingen van Nadja werden ook al ruim twintig nakomelingen geboren in Epen. ‘Soms wenste ik wel eens dat de kalfjes een week langer blijven zitten, want ze wegen bij geboorte soms maar 35 kilo. Maar ze groeien vervolgens razendsnel en tegenvallers zitten er niet tussen. De Nadja’s hebben steevast

V E EV TE EE ET LE TE LJTA N AU PR A IRLI 11 / 22 0 12 40 0 9

VX06_koefamilie Nadja.indd 54

01-04-14 14:08

familie en de Sneekers’, stelt Lievens.

Alhoewel het nakroost van de Ramosdochters binnen de Nederlands-Vlaamse grenzen nu het meest opvalt, heeft O Mandochter Qualsiasi zeker nog meer fokkerijpotentieel achtergelaten. Op Koepon in Garnwerd heeft Baxterdochter Koepon Baxter Qualsiasi de genen van de Italiaanse koefamilie binnengebracht. ‘Onze eigen O Mandochters waren het net niet, waardoor we embyo’s hebben gekocht uit deze goed geuierde O Man’, vertelt Alex Borst, verantwoordelijk voor het fokkerijbeleid op Koepon.

Wachten op doorbraak Amerika

Apina Nadja (v. Ramos) heeft inmiddels een batterij aan hoge genoomstieren geleverd

een goede wil en daarmee kan een koe oud worden’, vertelt Theo Bleser. Levidochter Nadja 4 en Goliathdochter Nadja 10 zijn met een gNVI van 330 en 343 de hoogst becijferde telgen uit de Nadjalijn en staan dan ook volop in de foktechnische belangstelling.

Top drie invloedrijkste families Door grote inzet van familie Bleser heeft Nadja recent na haar lange spoelcarrière voor de tweede keer succesvol gekalfd.

‘Een koe die het in haar fokwaarde moet hebben van vruchtbaarheid en levensduur voer je als dikke spoelkoe niet af,

maar laat je het toch bewijzen? Binnen drie weken na afkalven was ze vervolgens alweer tochtig.’

De door CRV teruggekochte Naomi spoelde slecht, maar heeft dankzij ivp een inhaalslag ingezet om net zo invloedrijk te worden als haar zus. Met Jayhawk (v. Epic) staat ook van haar een eerste stier bij CRV. Jonge vaarskalveren van Guardian en Aikman scoren boven de 300 gNVI en vormen de potentiële nieuwe stiermoedergeneratie via de Naomilijn. ‘De familie hoort voor Nederland zonder twijfel tot de drie invloedrijkste fokfamilies samen met de Renate-

Bersaglio Mtoto Locanda (v. Mtoto) Bersaglio Oman Qualsiasi (v. O Man) Koepon Baxter Qualsiasi (v. Baxter) Koepon Gold Chip Qualsiasi 7Apina Nadja 3 (v. Gold Chip) (v. Gofast) Apina Nadja 10 (v. Goliath)

De Baxterdochter kreeg 88 punten als vaars en Borst heeft goede hoop dat ze tijdens haar huidige derde lactatie excellent wordt. Haar Explodedochter gaat Borst hoogstwaarschijnlijk opgeven voor de NRM. ‘Met hun uitgebalanceerde frames en “monsterbeste” uiers zijn het koeien naar mijn hart, maar sinds de komst van genomics balanceert onze familietak op de grens of ze net wel of net niet hoog genoeg zijn’, vertelt Borst. Uit de combinatie met Gold Chip vertrokken wel twee stieren naar ki’s in Italië en Engeland. Van volle zus Koepon Gold Chip Qualsiasi 7, die een exterieurfokwaarde van 140 RZE in Duitsland heeft, worden op dit moment Chevroletkalveren geboren en daartussen verwacht Borst nieuw stiermoederpotentieel.

Ook in Duitsland bij Holstein Forum staat de familie weer in de belangstelling. ‘We hebben de pech gehad dat we Fibrax-, Embassy- en Planetdochters van Qualsiasi allemaal als pink hebben gespoeld met de tegengevallen Shottlezoon Scaloni. Hierdoor missen we eigenlijk een generatie’, vertelt Sommer. Maar inmiddels dient de nieuwe generatie zich aan. HFP Queena (Shotglass x Planet) nestelt zich met een gRZG van 162 overtuigend in de top van de Duitse indexlijsten. De betrokkenen zijn het er dan ook unaniem over eens dat de nog jonge familie pas aan het begin staat van veel fokkerijinvloed. Alex Borst: ‘In Europa bewijst de familie zich al, nu is het wachten op een doorbraak in Amerika.’ l

Apina Nadja (v. Ramos)

HFP Alta Quantum (v. Planet)

Apina Nikita (v. Ramos)

Apina Naomi (v. Ramos)

HFP Queenie (v. Planet)

HFP Queen (v. Buckeye)

Apina Hurricane (v. Sunset)

Apina Super Hero (v. Super)

Apina Nadja 4 (v. Levi)

Delta Jayhawk (v. Epic)

HFP Queena (v. Shotglass)

HFP Alta King (v. Super)

Apina Jordan (v. Goliath)

V E E T E E LT

VX06_koefamilie Nadja.indd 55

AP R I L

1

2 0 1 4

55

01-04-14 14:08

U zoekt

?

em b r y o ’s

uit de beste

koe f amilie s

www.embryosale.com D A MM E L A A N 3 1 | 9104 G S D A M WOU D E | TEL.: 0511-424243 F A X: 0 5 1 1 -4 2 3 5 2 5 | INFO@ A LH -G EN ETICS.N L | WWW.EM BRY OSA LE.COM

ALH 2014 | 01 Adv VT.indd 2-3

56

VX06_p56.indd 56

V E E T E E LT

APR I L

1

2014

01-04-14 10:48

w

www.alh-genetics.nl R O P IM

T

R

O

25

P

X

E

T

gina 1

IV

S

O

WWW.ALH-GENETICS.NL

C O

E

S

Y R

T

B

M

E

experience

K

years L

m

Like ons op:

Immuunsysteem Koecomfort Koecomfort Het beste voor uw koeien ??

Het beste voor uw koeien ?? natuurlijk ste uw koeien ??uw op maat Het beste voor?? uw koeien koeien ?? ??in balans Koecomfort ste voor voor uw koeien op maat Het beste voor

03-02-14 08:40

ste voor koeien op maat Hetuw beste voor??uw koeien ??

Renovatie bij R-boxen R-boxen (ook (ook ingestorte) ingestorte) Zwevende Zwevende boxen boxen of of Grupstal Grupstal ?? ??

Renovatie of of nieuwbouw: nieuwbouw: bij Dual waterbed + Positiebox = Minder werk + Positiebox = Minder werk w: bij R-boxen (ook ingestorte) Zwevende boxen of Grupstal Grupstal ??

Zwevende of ??

Renovatie of nieuwbouw: nieuwbouw: bij boxen R-boxen (ook ingestorte) ingestorte) Zwevende boxen of Grupstal ??

Zwevende boxen boxen of of Grupstal Grupstal ?? ??

Renovatie of bij R-boxen (ook Zwevende

Dual Waterbed !!

Waterbed !!

Dual Waterbed !! lll Waterbed !!

Dual Waterbed !!

Waterbed !!

Dual Waterbed !!

Dual waterbed + Positiebox =ofMinder werk w: bij R-boxen (ook ingestorte) Zwevende Grupstal ??

Renovatie of nieuwbouw: bij boxen R-boxen (ook ingestorte) Zwevende boxen of Grupstal ??

Meest duurzaam koematras, met eindeloos blijvende veerkracht. besparing opkoematras, strooisel enmet arbeid verdient het zichveerkracht. snel terug.

Meest duurzaam eindeloos blijvende duurzaam koematras, met eindeloos Door blijvende veerkracht.

Meest duurzaam duurzaam koematras, met met eindeloos eindeloos blijvende veerkracht.

Meest koematras, veerkracht.

Behoud vanop uw koeien en reduceren op blijvende dierenartskosten.

Door besparing strooisel en arbeid verdient het zich snel terug. terug. sparing op strooisel en arbeid verdient het zich snel terug.

Door besparing opkoematras, strooisel en enmet arbeid verdient het zich zichveerkracht. snel uurzaam koematras, met eindeloosDoor blijvende veerkracht.

Meestbesparing duurzaam eindeloos blijvende op strooisel arbeid verdient het snel terug. duurzaam koematras, met eindeloos blijvende veerkracht. oud van uw koeien en reduceren op dierenartskosten.

Meest duurzaam koematras, met eindeloos blijvende veerkracht.

Behoud van uw koeien en reduceren op dierenartskosten.

Conclusie: Meerwaarde zonder Behoud vanop uwstrooisel koeien en en reduceren op dierenartskosten. dierenartskosten. sparing het zich snel snel terug. ...natuurlijk gezonder!

Behoud van uw koeien op Door besparing enreduceren arbeid verdient hetmeerprijs zich snel snel terug. terug.! sparing op op strooisel strooisel en en arbeid arbeid verdient verdient het zich terug.

Door besparing strooisel en arbeid verdient het zich Vraag, op geheel vrijblijvend, naar onze referentieadressen. usie: Meerwaarde zonder meerprijs ! oud dierenartskosten. voeder ter ondersteuning van Conclusie: Meerwaarde zonder meerprijsAanvullend Behoud van vanMeerwaarde uw koeien koeien en en reduceren reduceren op dierenartskosten. dierenartskosten. oud van van uw uw koeien koeien en en reduceren reduceren op op dierenartskosten.

Conclusie: zonder meerprijs !!

Behoud uw op Vraag, geheel vrijblijvend, naar onze referentieadressen. de algemene gezondheid van rundvee

Conclusie: Meerwaarde zonder meerprijs !

Vraag, geheel vrijblijvend, naar onze referentieadressen.

Vraag,box geheel/ vrijblijvend, vrijblijvend, naar onze onze referentieadressen. referentieadressen.

Vraag, geheel naar Recht zonder liggen / Schone Weinig strooisel usie: meerprijs usie: Meerwaarde Meerwaarde zonder meerprijs !!

Conclusie: Meerwaarde zonder meerprijs !!

Meerwaarde zonder meerprijs Vraag, geheel vrijblijvend, naar onze referentieadressen.

Vraag, geheel vrijblijvend, naar onze referentieadressen.

Vraag, geheel vrijblijvend, naar naar onze onze referentieadressen. referentieadressen.

Recht liggen liggen // Schone Recht Schone box box // Weinig Weinig strooisel strooisel

VetrinolTM bevat een gepatenteerd knoflookextract afgeleid van 100% gestandaardiseerd en gestabiliseerd allicine.

Holland / International B.V. – E.H. Woltersweg 33 – 9831 TG Aduard – Tel. Bestellingen 050-5732777 en klantenservice: 030 89 05 799 InQpharm Animal Health Europe B.V.

ternational B.V. – E.H. WolterswegHolland 33 – 9831International TG AduardB.V. – Tel. E.H. 050-5732777 Woltersweg 33 33 –– 9831 9831 TG TG Aduard Aduard –– Tel. Tel. 050-5732777 050-5732777 Holland // International B.V. –– E.H. Woltersweg

www.uierverzorging.nl www.uierverzorging.nl www.uierverzorging.nl www.uierverzorging.nl www.uierverzorging.nl www.buc-holland.com www.uierverzorging.nl www.uierverzorging.nl www.uierverzorging.nl www.uierverzorging.nl www.uierverzorging.nl

info-eu@inqpharm.com - www.vetrinol.com

Holland / International B.V. – E.H. Woltersweg 33 – 9831 TG Aduard – Tel. 050-5732777

ternational B.V. – E.H. WolterswegHolland 33 – 9831 TG AduardB.V. – Tel.– E.H. 050-5732777 / International Woltersweg 33 – 9831 TG Aduard – Tel. 050-5732777

ernational B.V. – E.H. WolterswegHolland 33 – 9831 TG AduardB.V. – Tel.– E.H. 050-5732777 / International Woltersweg 33 – 9831 TG Aduard – Tel. 050-5732777

oeien met as komt, in VX06_p56.indd

www.uierverzorging.nl V E E T E E LT

57

AP R IL

1

2 0 1 4

57

01-04-14 10:48

T H E M A B I J E E N K O M S T

Piet Boer: ‘De koe moet zichtbaar blijven in het Nederlandse landschap’

Meer melk, minder input Melkveehouders moeten meer melk produceren, met minder input. Daarnaast moeten ze beter produceren: voor milieu en maatschappij. Dat was de uiteindelijke boodschap van het symposium ‘Limits to produce’. tekst Ivonne Stienezen

Martin Scholten:

Piet Boer:

Roald van Noort:

‘21e eeuw is de

‘Boeren met

‘Aantal koeien

eeuw van de

grond mogen

in Nederland kan

melkrevolutie’

groeien’

verdubbelen’

commissie. De overige sprekers en discussiepanelleden lieten daarom hun licht schijnen op het thema: ‘Limits to produce’.

sing. ‘Vee is efficiënt in het omzetten van laagwaardige biomassa naar hoogwaardige biomassa. Alternatieven voor dierlijk eiwit zullen het vee daarom nooit vervangen.’

De twintigste eeuw was de eeuw waarin de productie van het graan werd geoptimaliseerd: de groene revolutie. De eenentwintigste eeuw wordt volgens Scholten de eeuw van de witte revolutie, een melkrevolutie. ‘Het gaat om onze koeien,’ vervolgt Scholten. ‘Een belangrijke vraag daarbij: hoe zorg je ervoor dat de koe de meest waardevolle melk produceert. Daarin is genetica van de koe heel belangrijk, maar we moeten ook op zoek naar de voeding die dat realiseert.

Ik zie op onderzoeksgebied dus een kruisbestuiving tus-

D

e Wageningse studievereniging RFS (Rundvee Fokkerij Studieclub) vierde op 25 maart haar dertigjarig bestaan met een symposium onder de titel ‘Limits to produce’. De club wist gerenommeerde sprekers te strikken en opende met een videoboodschap van oud-minister Gerrit Braks, die terugkeek op het tijdperk van de melkquotering. ‘Het is een zegening dat we dit instrument hebben gehad. Het heeft ervoor gezorgd dat de sector zo sterk en efficiënt is geworden als die nu is’, stelt Braks.

Nu het einde van het melkquotum als belangrijkste productielimiet in zicht is, is het tijd om vooruit te kijken welke nieuwe productielimieten melkveehouders tegenkomen, aldus de symposium-

58

V E E T E E LT

APR I L

VX06_themabijekomst en bloempjes.indd 58

1

Vee nooit vervangen Martin Scholten, directeur van de Animal Sciences Group van Wageningen UR, beet het spits af. Hij gaf het thema direct een toevoeging: limits to produce more. De vraag naar dierlijke eiwitten groeit wereldwijd, dus de wereld kan volgens hem meer melk aan. ‘Voor ons is het een belangrijke vraag hoe we meer kunnen produceren.

Maar daarbij is het belangrijk minder effect op onze omgeving te hebben, dus met minder grond, met minder afval.’

Beter en efficiënter produceren is volgens hem de oplos-

sen dieronderzoekers en voeronderzoekers.

Daarbij moeten we ons ook afvragen of we het beste voer voor de koe maken of de beste koe voor het voer. In de toekomst is het goed denkbaar dat er een schaarste komt aan bepaalde grondstoffen, zodat we moeten overstappen op andere grondstoffen voor de voeders, waar de koeien dan ook weer de meest waardevolle melk van moeten maken.’ Als grootste uitdagingen voor de melkveesector, maar ook voor de Wageningse onderzoekers ziet Scholten efficiënt landgebruik, gezonde veehouderij, verhogen van de levensproductie, mestverwerking en alternatieve voedermiddelen voor het vee.

Wereld voeden Ook Piet Boer, voorzitter van FrieslandCampina, ziet de eenentwintigste eeuw als de eeuw van de zuivel. ‘We hebben een mooi vak omdat we kunnen bijdragen aan het voeden van de mensen over de hele wereld. Melk is een belangrijke eiwitbron.’

Boer stelt dat Nederland een goed land is voor melkproductie. ‘We hebben een prima klimaat, een goede infrastructuur en veel kennis.

Kortom: we zijn goed ingericht voor een efficiënte melkproductie. Een productie die kan groeien. De hoeveelheid fosfaat die we mogen produceren met de totale veehouderijsector is een belangrijke limiet. Maar daar zit nu nog ruimte. Wie er dan mogen groeien? Dat zijn wat ons betreft de boeren met grond. En natuurlijk moet die groei gebeuren met maatschappelijke acceptatie, een andere belangrijke limiet, anders is er geen rendement mogelijk.’

2014

01-04-14 11:24

K O E I E N B L O E M P J E S

Boer wil de koe in de wei op een voetstuk plaatsen. De koe maakt melk van Nederlands gras, dat beeld spreekt hem.

‘De koe moet wel zichtbaar blijven in het landschap.’ Bovendien vindt hij dat er nog veel winst is te behalen op het weidegebied. ‘Het is toch veel handiger om je eigen gras als eiwitbron te gebruiken dan het eiwit uit het buitenland te halen?’

Gerrit Knoef, melkveehouder te Borne: ‘Een bruidskoe meegeven aan je dochter die trouwt, dat is hier in de buurt een heel oud gebruik. Een dat wil ik graag in stand houden. Ook vind ik het gewoon heel mooi. En ik denk dat het goed is voor het boerenimago. Zo komen we als boeren weer eens positief in het nieuws in plaats van altijd negatief.’ (Ll)

Koeien verdubbelen Na de pauze liet het discussiepanel zijn licht schijnen over het thema. Jan-Dirk van Mourik van Lely stelde dat arbeid wereldwijd de beperkende factor wordt in de melkproductie. Door een gebrek aan gekwalificeerd personeel zijn er straks ‘geen mensen om de melk te melken’. Hij denkt zelfs dat de uitstroom van medewerkers niet wordt gecompenseerd door de instroom van automatisering.

‘Zeker als het straks economisch weer wat beter gaat, willen arbeiders geen koeien aansluiten.’

Roald van Noort, directievoorzitter van CRV, ziet nauwelijks beperkende factoren in Nederland, behalve het fosfaatplafond. Als dat plafond van tafel is, kan de sector volgens hem verdubbelen: ‘In mijn visie raffineren we de mest en exporteren we de mineralen naar Oost-Europa. Daar verbouwen we ook het ruwvoer voor onze koeien. Dan kunnen we in Nederland het dubbele aantal koeien houden, los van het feit dat ze door betere genetica ook nog eens efficiënter produceren.’

Melkveehouders moeten volgens Van Noort energie winnen uit mest.

‘Veehouders van de toekomst zijn energieproducenten.

Daarvoor is het wel nodig dat ze het groene gas rechtstreeks op het gasnet leveren in plaats van 40 procent energie te verspillen door het om te zetten in groene stroom.’

Ook Van Noort pleit voor meer en betere productie met minder input. l

lang meegaan en de melk vlot laten schieten. Want gezonde koeien en een hoge melksnelheid verbeteren de arbeidsproductiviteit.’ (Bo)

gelijkse werkzaamheden. Dat ik een koe gelijk kan pakken is beter dan wanneer ik er achteraan moet rennen. Beter voor koe en boer.’ (NO)

Anton Vermunt, melkveehouder te Veendam:

Aalt Dijkhuizen, voormalig bestuursvoorzitter Wageningen UR:

‘Ik was de laatste jaren het arbeidsplezier een beetje kwijtgeraakt. Dat heb ik met weidegang weer teruggevonden. We hebben echt genoten van het weideseizoen. Ik ben een liefhebber die kan genieten van een mooi koppel koeien, dat lekker produceert. Daarom past weidegang goed bij mij.’ (mk)

Lizanne Schipper, eigenaar uitvaartbedrijf:

Gerben de Jong, hoofd Animal Evaluation Unit CRV: ‘Na de afschaffing van het melkquotum gaan boeren hun stalcapaciteit optimaal benutten en koeien minder snel afvoeren. Dat leidt tot een langere levensduur van minimaal een half jaar. Dat betekent een stijging van 5000 kilo melk levensproductie.’ (NO)

Catrinus Deinum, melkveehouder te Veenwouden: ‘Ons concept is gericht op duurzaamheid. De koeien liggen op waterbedden. Ze gaan niet staan omdat ze drukpuntpijn hebben, maar gewoon omdat ze willen lopen of het voer opzoeken. Een koe kan nooit te veel comfort hebben.’

(NO)

‘Ik ben heel los met geld. Vooral kleren koop ik nogal impulsief.

Laatst heb ik voor 200 euro laarzen van koeienvacht gekocht. De vraag is alleen: wanneer kunnen ze aan? Voor mijn werk zijn ze toch wat te opvallend.’ (Ev)

‘Met koeien die lang meegaan is altijd geld te verdienen. Het is maatschappelijk ook wenselijk dat koeien niet snel opbranden.’

(Bo)

Roel Veerkamp, coördinator GES: ‘Mee door de genetische vooruitgang op basis van DNA-selectie zal een in 2025 geboren koe 600 dagen langer produceren dan de koe van nu.’ (NO)

‘Onze overheid maakt zich onvoldoende druk om de aanpak van bedrijfsgebonden ziekten als ibr en bvd, terwijl we ooit vooropliepen.’ (Bo)

Kees Gorter, voorzitter raad van commissarissen CRV: ‘Als we niet meer zorgen voor een goed fokprogramma, voldoen we dan nog wel aan de verwachtingen van onze leden?

Nee, want op het boerenerf blijft die goede genetica natuurlijk heel belangrijk.’ (Cm)

Marije Knoef, pas getrouwde melkveehoudster te Saasveld:

‘Er is meer te verdienen met een optimale productie dan met een maximale productie.’

(NO)

‘Ik focus op gezondheidskenmerken. Ik wil koeien fokken die tegen een stootje kunnen,

Kees Romijn, voorzitter vakgroep Melkveehouderij LTO:

Herko Jansen, melkveehouder te Nijelamer:

Willem-Jan van Alphen, melkveehouder te Boxtel:

René Jacobs, melkveehouder te Nuth:

‘Ik ben geboren op een melkveehouderij met 36 koeien. De 200 koeien die de zoon van mijn broer er nu heeft, staan er beter bij. Die van mijn vader waren aangelijnd, in een veel stoffiger stal.’ (Ow)

Frans Jan ter Beek, melkveehouder te Muiden:

‘Ik weet nog niet of we zelf de traditie in stand houden, maar dat ik een bruidskoe kreeg, vonden mijn man en ik allebei heel speciaal. Het is niet zomaar wat, het is echt een heel bijzonder cadeau.’ (Ll)

‘We doen weinig om onze koeien mak te krijgen. Goed verzorgen en netjes behandelen. Die makheid is ook ideaal bij de da-

Bronnen: Landleven (Ll), Nieuwe Oogst (NO), Boerderij (Bo), melk (mk), Elsevier (Ev), One World (Ow), CRV-magazine (Cm) V E E T E E LT

VX06_themabijekomst en bloempjes.indd 59

AP R I L

1

2 0 1 4

59

01-04-14 11:24

B E D R I J F S R E P O RTA G E

Familie Terwel transformeerde haperend melkveebedrijf tot levensvatbare onderneming

De schouders eronder in Zweden In 2008 verhuisde Jan Terwel met zijn gezin naar het Zweedse Falkenberg. De melkveehouders kochten een melkveebedrijf waar een flinke lap grond omheen lag, maar waar in de bedrijfsvoering nog wel het een en ander te verbeteren viel. tekst Tijmen van Zessen

W

at doe je als je vier kinderen hebt die boer willen worden, terwijl je weet dat jouw bedrijf geen inkomen biedt voor vier gezinnen? Menigeen zal kiezen voor schaalvergroting, om zo de omzet van het bedrijf te vergroten. Woningbouwplannen, een rondweg en het project ‘ruimte voor de rivier’ belemmerden zo’n groeispurt op het bedrijf van de familie Terwel in Voorst.

‘In 2007 moest onze zoon Bart naar Zweden voor een stageopdracht. Hij kwam er enthousiast vandaan, het leek hem een mooi land om te boeren. Zijn enthousiasme stak ons aan en onze eerstvolgende vakantie had daarom Zweden als bestemming’, herinnert Jan Terwel zich nog goed. Jan (51) en Gery (50) besloten samen met hun kinderen Bart (28), Gert Jan (26), Tom (23), Jelle (20),

Dirk (18) en Femke (12) een half jaar later opnieuw af te reizen naar het Scandinavische land. Ditmaal was het echter geen vakantie, maar werden er serieus bedrijven bezocht die te koop stonden.

In Falkenberg troffen ze een bedrijf dat hen niet meer los liet: 180 hectare goed ploegbare grond in een aaneengesloten blok in de regio Halland, dé melkveehoek van Zweden. ‘De conditie van de gebouwen en de veestapel waren matig, maar daar viel aan te werken. Zweden werd voor ons een serieuze optie.’

Geen gemakkelijke beslissing Drie maanden later tekende Terwel het koopcontract en werd de emigratie een feit. Het was financieel haalbaar om de emigratie te realiseren zonder het bedrijf in Nederland geheel te verkopen.

Bart zette het bedrijf in Voorst zelfstandig voort, samen met Tom die eerst zijn opleiding aan de has in Dronten afrondde. Daarom verhuisde een deel van de familie naar Falkenberg. ‘Dit was voor ons gezin geen gemakkelijke beslissing, maar ieder van ons leek het een goede oplossing. In Voorst was het bedrijf up to date, in Zweden moest daarentegen heel veel veranderen om het bedrijf winstgevend te laten draaien. Het leek ons beter om daar als gezin de schouders onder te zetten’, vertelt Jan Terwel.

Terwel investeerde bij aankomst in Zwe-

Terwel investeerde bij aankomst in Zweden onder meer in het opruwen van roosters

60

V E E T E E LT

VX06_buitenlrep Terwel.indd 60

APR I L

1

2014

01-04-14 10:41

Jan en Gery Terwel In 2008 verhuisden Jan en Gery Terwel met hun gezin van het Nederlandse Voorst naar het Zweedse Falkenberg. Dankzij de sprong in het diepe zien vier van hun kinderen de wens om boer te worden in vervulling gaan.

Melkproductie: Aantal koeien: Grond: Melkcontrole per koe:

Falkenberg

Zweden

3.297.000 kg 350 met 300 st. jongvee 350 ha 9880 4,21 3,53

den voor honderdduizend euro in vernieuwingen aan de huisvesting van de koeien. Vooral in melkrobots en het opruwen van de roostervloeren, maar ook in de reorganisatie van de kalveropfok.

‘De uiergezondheid was nog het grootste probleem. Van de 275 koeien namen we er veertig niet over omdat ze problemen hadden met celgetal en uierontsteking.’

Zeventien kg krachtvoer per koe De rigoureuze selectie in de veestapel verbeterde tegelijkertijd de ruwvoerpositie van het haperende bedrijf. Door een krappe ruwvoerpositie lag het aandeel krachtvoer in het rantsoen op een hoog niveau. Het gevolg was pensverzuring, waardoor de gezondheid van het beenwerk zwaar onder druk stond. ‘De koeien namen gemiddeld zeventien kilo krachtvoer op per dag. We hadden geen andere keuze dan het rantsoen te resetten. Het beenwerk en de pens van de koeien moesten herstellen op een rantsoen met overwegend ruwvoer.’

Terwel liet de krachtvoergift terugzakken naar 4 à 5 kilo per koe per dag en zag de productie dalen tot 21 kilo melk per koe per dag. ‘De vier jaar oude zelfrijdende voermengwagen hebben we verkocht, die mengde het voer te veel tot moes. In plaats daarvan namen we de afgedankte Keenanwagen weer in gebruik, ons geluk was dat die nog in de werktuigenloods stond.’

Net op het moment dat de bank belde of alles wel naar wens verliep, zag Terwel de eerste signalen van verbetering. ‘De koeien die uit de droogstand kwamen hadden weer glans op het lijf, herkauw-

den frequenter en gebruikten het beenwerk beduidend beter.’

Inmiddels ligt het krachtvoerniveau nog wel op een fors niveau, maar niet meer zo extreem als voorheen; de koeien vreten nu maximaal vier kilo krachtvoer in de robot – mits de productie hoger ligt dan 45 kilo melk – en krijgen in het basisrantsoen negen kilo krachtvoerachtige producten als veldbonen, raapschroot, soja, granen en bierbostel. ‘De productie van 29 à 30 kilo melk per koe (gemeten in de tank) rechtvaardigt deze krachtvoergift. De krachtvoerkosten liggen nu op 8 cent per kilo melk.’

Terwel werkt in de oudste stal met een mechanisch gestuurde voerband. ‘We draaien met de voerwagen een voorraadbak vol, waarna het voerbandje het voer naar de koeien brengt.’ Het systeem is ooit ontworpen als een arbeidsbesparende voermethode, maar Terwel is het systeem liever kwijt dan rijk. ‘Het vermorst veel voer en dat leidt tot extra schoonmaakwerk en voerbederf.’

Gras onder graan Vorig jaar kocht Terwel een oud varkensbedrijf in de buurt. Daarmee komt het totale areaal van het bedrijf op 350 hectare, waarvan 240 hectare in eigendom. Bij de invulling van het bouwplan kijkt Terwel in de eerste plaats naar de behoefte aan graskuil en mais; het rantsoen bestaat uit twee derde gras en een derde mais. In het zuiden van Zweden is de teelt van mais inmiddels gangbaar.

Terwel verbouwde afgelopen jaar 58 hectare mais, 238 hectare gras (waarvan ongeveer 50 hectare natuurweide), 40 hectare graan en 12 hectare veldbonen. ‘Het graan zaaien we met een mengsel van graszaad, dan komt er na de oogst van het graan nog een snede gras achteraan, dat gaat hier heel goed.’

Ondanks de noordelijke ligging van Zweden oogst Terwel evengoed nog tien tot twaalf ton droge stof gras van een hectare. ‘De zomerdagen zijn hier langer dan in Nederland, dat is een voordeel.’

Hoge productie is de sport Jan Terwel heeft geen spijt van de keuze voor emigratie en ziet Zweden als een gunstige regio om koeien te melken.

‘Met een grondprijs van 20.000 euro per hectare hadden we hier veel mogelijkheden. De variabele kosten liggen wat hoger dan in Nederland, waar we gewend waren om te melken tegen hoge quotumkosten. Dat maakt je scherp op het saldo.’

Terwel ervaart tussen Nederland en

Van boven naar beneden: – Een robot melkt de koeien – Het voeren gaat deels via deze band – De voorraadbak van het voersysteem – Terwel investeerde in de kalveropfok

Zweden een verschil in het toepassen van kennis. ‘Bedrijfsbegeleiding door de dierenarts kennen ze niet, preventief denken zit er niet in. We halen in Nederland bijvoorbeeld veel meer informatie uit de melkcontrole door lactatiegroepen en vaarzengroepen te maken. Dat helpt ons bij het samenstellen van een rantsoen. Hier stemmen boeren de krachtvoergift af op de maximale productie.

Een hoge productie per koe, dat is hier de sport.’ l

V E E T E E LT

VX06_buitenlrep Terwel.indd 61

AP R I L

1

2 0 1 4

61

01-04-14 10:41

!

Planet wijst u de weg

Wargo N-Jd BOOKEM Dollar, VG 85

Trifecta OBSERVER Shavon-ET, VG 86

Ladys-Manor SHAMROCK Design-ET, VG 85

DE BESTE ZONEN VAN PLANET VINDT U BIJ ONS: • BOOKEM: productie, exterieur en gezondheid • SPUR: 116 exterieur • SHAMROCK: golden cross: Planet x Shottle • PLAN: veel levensduur • OBSERVER: 72 kg vet en eiwit

WWS_2014_04_Adv.Veeteelt.indd 1 VX06_p62.indd 62

02-04-14 09:28 02-04-14 09:48

B OE R E N G E L U K

H E T

G E L U K S M O M E N T

VA N

W I L C O

T E N

H O V E

Afrastering controleren ‘Elk voorjaar gaan we met shovel of kruiwagen de wei in om de afrastering langs te lopen voordat de koeien naar buiten gaan. We plaatsen palen, controleren of er overal voldoende stroom op de draad staat en vervangen slechte poortgrepen.

Ook de controle van de waterbakken pakken we gelijk mee.’

‘Ook al groeit ons bedrijf naar 160 koeien en melken we met robots, weidegang vinden we belangrijk. Zowel voor het financiële plaatje als voor het imago. Wij hebben ook een bed & breakfast en gasten waarderen het dat de koeien buiten lopen.’

‘Al met al kost het hele karwei van afrastering controleren me een dag of twee. Dan hebben we ruim 2500 meter draad langsgelopen. Maar ik doe het met plezier. Het voelt als de start van ons weideseizoen. Als ik buiten in het gras loop, verheug ik me er al op om de staldeuren te openen en de koeien naar buiten te zien gaan. In een wei die perfect voor ze in orde is gemaakt. Dan is voor mij het plaatje compleet.’

Wilco ten Hove (25) en zijn vrouw Monique melken samen met Wilco’s ouders 120 koeien in Oosterwolde (Gld.)

V E E T E E LT

VX06_boerengeluk.indd 63

AP R I L

1

2 0 1 4

63

31-03-14 14:12

K O E R I E RT J E S

Voor info/opgave: Veeteelt Postbus 454 – 6800 AL Arnhem tel.: 026 38 98 823 advertenties@crv4all.com www.veeteelt.nl

ZAAGSEL EN ZAAGSEL LAVA3 MIX Voor al uw showartikelen en meer!

Een greep uit ons assortiment:

Xsires is gespecialiseerd in het inkruisen van andere rassen op met name de holsteinkoe. De praktijk wijst uit dat dit de snelle oplossing is tot een duurzame, vruchtbare, efficiënte melkkoe met een hoger rendement.

• Shampoos en sprays • Showhalsters • Scheerapparaten o.a.

Aesculap, Heiniger, Andis • Udder Comfort • Carhartt werkkleding • Kalveropfokartikelen • Cadeau-artikelen • Ariat-laarzen • Voorbrengkleding

Xsires, de enige echte specialist in inkruisen!

(Bio)brandstofkorrels (pellets) Nu ook leverbaar: wit zaagsel LAVA 3 mix ligboxstrooisel Alleen de goedkoopste durft zijn prijs erbij te vermelden Af pakhuis, excl. btw

Gemengd zaagsel Bijna stofvrij € 2,90 Wit zaagsel € 3,40 Franco huis Ook los gestort mogelijk per 43 m3

MODUULBOUW BV MAYO-MATRAS De eenvoudigste, meest comfortabele en goedkoopste koematras Bel: René: +31(0)651692890 Gerrit: +31(0)651272470 Bekijk de informatiefilm en referentieadressen op: www.koematras.eu

Tevens gezeefde witte of gemengde vezel in pakken of los gestort per 43 m3 Livestock Show Equipment Erica Rijneveld Tel.: +31 651527489 E-mail: info@showequip.com

Vincent (Br.Sw.) Bijzonder beste Nederlandse dochters!

Bezoek onze website; www.showequip.com en maak kennis met ons eenvoudige bestelsysteem!

Xsires crossbreeding b.v.

Tel.: 0566-622765 Hans Kerkhof | 06 52684393 Henk Schoonvelde | 06 21827019

w w w. xs i re s . c om in f o @xsi re s . c om

Telefoon (072) 503 92 02 Fax (072) 503 98 35 www.delangebv.nl Houtvezel en zaagselhandel

DE LANGE B.V. URSEM

PUTTEN

ERKENDE ET-TEAMS

Te koop:

ENKELE BESTE DEKSTIEREN

www.hebobeton.nl

GOLDFARM aAa 312546

Tel. 06-51608017

dierenarts tel.: 0344-682727 DE CROB embryotransfer fax: 0344-682288

FREEK LOK EN BERT SCHUTTE dierenartsen Dronten tel.: 0321-317275

ERFVERHARDING

ndd 1

Goldwyn x Sabbiona Cruda ex. 93 (v. Storm)

Perfect op O-Man bloed!

Topexterieur 2.25 Uiers 2.47 Benen 2.85 Celgetal 109 Eiwit + 0.22% Pinkenstier (Bron Anafi)

VEECOM

Geen genoom, gewoon 8x TOPS en 5x 100 ton in afstamm. Zeer vitale kalveren. €10/riet.

Bestellen 06 36540694

64

V E E T E E LT

03 april1_koeriertjes2014.indd 64

APRI L

0513-416000

1

www.hebobeton.nl

0513-416000

31-05-2012 13:53:24

Hoofdweg 27, 9627 PA Hellum Tel. 0598-421729/432343 Fax. 0598-432806 E-mail: info@veecom.nl Website: veecom.nl

2014

01-04-14 15:13

ALH 2013 | 02 Koeriertje Algemeen_ALH Hebt u een OEB tekort in uw rantsoen? : eiwit goedkoop Gebruik microbieel

UDDER TREAT-MINT® Dé uierverzorgings spray

• verbetert de voerbenutting • bespaart op de voerkosten

goedkoop microbieel eiwit • verbetert de voerbenutting goedkoop microbieel eiwit • verbetert voerbenutting • bespaart opde de voerkosten verbetert de voerbenutting • •bespaart op voerkosten • bespaart op de voerkosten

ng hebben voor toepassing stra Feed Ingredients BV speerstra.com

FOKVEEVEILING ruime keuze in EXCLUSIEVE DEKSTIEREN Voor info en • Hoge producties actieprijs kijk op: • Hoge gehaltes www.uddertreatmint.nl tel. 0518-432873 • Hoge gezondheidskenmerken • Internationale stiervaders • Internationale koefamilies • Top exterieur

stra.com

ng hebben voor toepassing stra Feed Ingredients BV speerstra.com gram

t hebben voor toepassing ng Feed Ingredients BV stra.com stra mte speerstra.com

stra.com gram

t

mte gram t

mte

Postbus 160, 8530 AD Lemmer

+31 (0)514 569 001, Fax +31 (0)514 569 002

mail@speerstra.com, www.speerstra.com

Postbus 160, 8530 AD Lemmer

+31 (0)514 569 001, Fax +31 (0)514 569 002

mail@speerstra.com, www.speerstra.com

• Scherp geprijsd • • Dekgarantie • Lepto, Para, IBR, BVD - vrij • Uitstekend advies

Postbus 160, 8530 AD Lemmer

+31 (0)514 569 001, Fax +31 (0)514 569 002

www.speerstra.com

mail@speerstra.com, www.speerstra.com

ERKENDE ET-TEAMS

KAVELPAD

Cloppenburg

RENDEMENT UIT TOPGENETICA

Woensdag 20 maart Aanvang: 10.00 uur

www.hebobeton.nl 450 afgekalfde vaarzen, 37 dekstieren, 0513-416000

7 stuks jongvee. ibr-vrij bvd-vrij lepto-vrij

Wijzijn zijnuw uwleverancier leverancier voor: Wij zijn uw voor: Wij leverancier voor: Contact: Wij zijn uw leverancier voor: Uw leverancier voor: leverancier voor: • Stalinrichting nieuw- en gebruikt

Uw leverancier voor:

• Stalinrichtingnieuwnieuw en gebruikt Stalinrichting en gebruikt Johan Bergsma, •• Stalinrichting nieuw ennaadloze gebruikt Kunststof Ventilatiegordijnen/nokken Opfok van kalf naar fokstier •• Ventilatiegordijnen Ventilatiegordijnen/nokken •• Ventilatiegordijnen 0654253636 Kunstof tel.: éénlinghokken volgens europese •• Ventilatienokken robotruimtes Kunstof éénlinghokken volgens europese •• Ventilatienokken richtlijnen.

Ook koppelbaar te leveren.

• Kunststof wanden voor Robotruimtes etc.

Ook koppelbaar te leveren.

• richtlijnen.

Kunststof wanden voor Robotruimtes etc.

Kunststof naadloze robotruimtes Bernd Emme, tel.: 0049170/3313931

Catalogus: www.weu.de Tel.: 00494403/93260

EMBRYO’S FOKVEE KI-STIEREN DEKSTIEREN Kiezen voor kwaliteit!

Hanzeweg 10, 7241 CR Lochem

www.dekstieren.nl

tel. 0573-254983 fax 0573-251452 Kunststof Hanzeweg 10,eenlingboxen 7241 CR Lochem www.greutink.nl tel. 0573-254983 fax 0573-251452 Kunststof eenlingboxen www.greutink.nl

Kunststof eenlingboxen Wij zijn uw leverancier voor:

Wij zijn uw leverancier voor:

dierenarts ASFALT tel.: 0344-682727 DE CROB embryotransfer fax: 0344-682288

+€100,– GRASLANDHOOGTEMETER per koe per jaar

Nauwkeurig droge stof meten tijdens uw “farmwalk“ met Jenquip plaatmeters uit Nieuw Zeeland: • Handmatige: eenvoudig & effectief

www.hebobeton.nl FREEK LOK EN BERT SCHUTTE 0513-416000

• Electronische EC10: metingen worden per perceel opgeslagen en met USB kabel geladen in software.

GOED

dierenartsen Dronten tel.: 0321-317275

Klauwproblemen?

BETER Naamloos-6 1

Laat zien wat u Healthy Hooves heeft! is hét te koop

Praktische en veilige Verderstiereninrichting allerhande stalinrichting enUiteraard ventilatiegordijnen en nokken ook voor melkvee Verder allerhande zowel nieuw alsstalinrichting gebruikt allerhande stalinrichting en en ventilatiegordijnen nokken ventilatiegordijnen enen nokken Hanzeweg 10, 7241 CR Lochem zowel nieuw gebruikt zowel nieuw als gebruikt tel.

0573-254983 fax 0573-251452 www.greutink.nl

Hanzeweg 10, 7241 CR Lochem tel. 0573-254983 fax 0573-251452 www.greutink.nl

Melkwinning J.A. kan u helpen als onafhankelijk adviseur bij: - Advies en begeleiding aanschaf melkrobot/melkstal - Melkstallenbouwadvies - Onafhankelijk advies bij problemen (geschillen) veroorzaakt door de melkinstallatie - Optimalisatie melkstal/melkrobot (meten tijdens melken)

08-08-2011 16:31:43

08-08-2011 16:31:43

16 april

Kijk op gezondepens.nl

www.dairystars.com

Stalinrichting nieuw-enen gebruikt Kunstof éénlinghokken volgens europese •• Stalinrichting nieuw gebruikt •• Ventilatienokken Ventilatiegordijnen/nokken Ook koppelbaar te leveren.

•• Ventilatiegordijnen • richtlijnen.

Kunststof wanden voor Robotruimtes etc.

Kunstof éénlinghokken volgens europese •• Ventilatienokken Ook koppelbaar te leveren.

• richtlijnen.

Kunststof wanden voor Robotruimtes etc.

VOORUITBLIK

Naamloos-6 1

Pensverzuring?

Stalinrichtingnieuw nieuw-enen gebruikt •• Stalinrichting gebruikt

Wij zijnuw uwleverancier leverancier voor: Wij zijn voor: Ventilatiegordijnen/nokken •• Ventilatiegordijnen

Tel.: 0511-424243 Fax: 0511-423525 info@alh-genetics.nl www.alh-genetics.nl www.embryosale.com

BEST

Beide geleverd inclusief software en Nederlandse handleiding.

MELKEN EN SCHAALJ.A. (Johan) Grolleman VERGROTING

038-4606033 / 06-45312042 www.melkwinningja.nl

SLEUFSILO’S

®

alternatief voor formaline en/of kopersulfaat!

E info@healthyhooves.nl I www.healthyhooves.nl Embryo’s, dekstiertjes, fokvee M +31 (0)653 375548 en sperma.

Tom Schonenberg 06-51979380

AdHH2.indd 1

03 april1_koeriertjes2014.indd 65

30-05-13 12:50

Kijk op: OMDAT NIET www.jenquip.co.nz ALLE MENGERS HETZELFDE ZIJN Informatie en aanvragen Naamloos-6 1

Nederland: 06-23152881 VoorTel.: afspraak Naamloos-6 1 en informatie: dewitrene@planet.nl Tel.: 31 (0)529 470999

www.wennemars.nl

08-08-2011 16:31:43

U kunt uw advertentieruimte reserveren t/m 8 april.

2798 maart Bel:woensdag +31 (0)26 38 820/823 in de IJsselhallen of e-mail:te Zwolle advertenties@crv4all.com Aanvang 09.15 uur

Entree € 7,50

www.hebobeton.nl

08-08-2011 16:31:43

0513-416000

V E E T E E LT A P R I L 1 2 0 1 4 V E E T E E LT M A A RT 1 2 0 1 3

65 65

01-04-14 15:14

K O E R I E RT J E S

Voor info/opgave: Veeteelt Postbus 454 – 6800 AL Arnhem tel.: 026 38 98 823 advertenties@crv4all.com www.veeteelt.nl

U ZOEKT WAT APARTS?

EU-erkend ET-team (nl-126)

HANS HURKMANS ET-SPECIALIST

WESTCOAST-RED

Info en opgave donoren 06-38919783 • 0492-340920 www.HurkmansET.nl

Westpoint x Kanzler x Big Winner Moederlijn met beste levensproducties en zeer goede vruchtbaarheid!

M.M. : tot op heden > 40.000 kg met 3,84% eiwit M.M. (v. Comestar Dix): 72.000 kg M.M.M (v. Delta Lava): 86.000 kg M.M.M (v. Mapel Wood Ideal): >100.000 kg

Melkwinning J.A. kan u helpen als onafhankelijk adviseur bij:

‘DENK VANUIT HET DIER!’

- Advies en begeleiding aanschaf melkrobot/melkstal - Melkstallenbouwadvies - Onafhankelijk advies bij problemen (geschillen) veroorzaakt door de melkinstallatie - Optimalisatie melkstal/melkrobot (meten tijdens melken)

Nu me websho t p!

J.A. (Johan) Grolleman 038-4606033 / 06-45312042 www.melkwinningja.nl

AFKALFSTAL

Ki-code: 39728 aAa 561423

PRIJS: 9 euro, 10 +2 / 20 +5 Bel Rene de Wit 06-23152881 dewitrene@planet.nl

Voor afspraak en informatie: Tel.: 31 (0)529 470999 www.wennemars.nl

www.hebobeton.nl

0513-416000

Opgavebon Koeriertjes Een koeriertje is een goedkope en makkelijke manier van adverteren.

De kosten per regel zijn voor: Zwart-wit: € 5,25, steunkleur: € 6,25, full colour: € 7,25 Onderstaande bon uiterlijk 14 dagen vóór verschijning van het nummer waarin u wilt plaatsen zenden aan: Veeteelt, postbus 454, 6800 AL Arnhem. Telefonische opgave is ook mogelijk onder nummer (+31) (0)26 38 98 806 of per fax via (+31) (0)26 38 98 824.

Tekst: één letter of leesteken per hokje, na elk woord een hokje openlaten. u kunt uw koeriertje ook via e-mail zenden naar: advertenties@crv4all.com

66

Naam:

Straat:

Postcode:

Plaats:

Land:

Tel.:

V E E T E E LT

03 april1_koeriertjes2014.indd 66

APR I L

1

2014

01-04-14 16:11

O N R O E R E N D

G O E D

Quotum ABC

Agrarische Bemiddeling Advies, Taxaties en Vastgoed

Bert Linders

MET SPOED GEVRAAGD:

GEVRAAGD  KOOPMELK EN AANGEBODEN  LEASEMELK

• KOOP- EN LEASEMELK • PERCELEN LANDBOUWGROND 3-20 HA • AMMONIAKRECHTEN OVERIJSSEL

BEL VRIJBLIJVEND VOOR HET MEEST ACTUELE AANBOD

AANGEBODEN:

T: 0485-310343 • M: 06-51571131 • F: 0485-310853 l: www.quotumabc.nl E: info@quotumabc.nl Buiten kantooruren mobiel bereikbaar

• CULTUURGROND: KLOOSTERWEG HENGELO (GLD.) 3e SCHANSWEG VINKENBUURT DALKRUID NIJVERDAL ZUIDERWEG VINKEGA

1.38.60 HA 13.50.00 HA 3.00.00 HA 6.50.00 HA

• NIJVERDAL: (WOON)BOERDERIJ MET CA. 16 HA PRIMA CULTUURGROND • NES: AKKERBOUW/MELKVEEBEDRIJF, 30 HA UITSTEKENDE LICHTE ZAVELGROND • AMMONIAKRECHTEN OVERIJSSEL: DIVERSE PARTIJEN OP DIVERSE PLAATSEN BEL VOOR MEER INFO EN ACTUEEL AANBOD OF GA NAAR WWW.GANTVOORT.NL

Wij bieden u zekerheid en een vlotte afwikkeling!

LANDBOUWFOLIE RECYCLING 2011 2009 3

VESTIGINGEN IN NIJVERDAL EN AALTEN

Wij betalen voor grotere hoeveelheden landbouwfolie!!!

Informatie: Tel. 0575 - 568 310 Fax 0575 - 568 315 info@dalyplastics.nl

TEL.: 0543-476980 FAX.: 0543-476024

www.plasticrecycling.nl

Hittestress

Reken er voor goed mee af met ons mist koeling systeem

Daly VT feb 2012.psd 1

21-01-13 09:20

Een éénmalige investering vanaf € 45,00 per dierplaats neem contact op met Otto Vink 06-14407560 www.tsg-holland.com

Worldwide Climate Engineers

GRATIS ZAAIADVIES met de maismanager-app kijk snel op www.maismanager.nl

ADVERTEER MET UW MEEST ACTUELE INFORMATIE! BEL BEL OP OP DINSDAGOCHTEND: DINSDAGOCHTEND: +31 +31 (0)26 (0)26 38 38 98 98 806 806 EN EN 48 48 UUR UUR LATER LATER LEZEN LEZEN DE DE VEEHOUDERS VEEHOUDERS UW UW AANBOD! AANBOD!

V E E T E E LT

VX06_p67AOG.indd 67

AP R IL

1

2 0 1 4

67

01-04-14 12:04

V O E R

V O O R

B O E R

P R O D U C T N I E U W S

Nieuwe regels voor sterker beton op boerenerf

Prijs voor Smarttag GEZONDHEID – De behuizing van de Nedap

Smarttag Hals is onlangs bekroond met de IF Award. Deze prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan het meest in het oog springende ontwerp van industriële producten. De behuizing is waterdicht en een soort bumper beschermt de elektronica tegen beschadiging. De vorm en de gewichtsverdeling zorgen voor de juiste positie onder de koe. Dit is een voorwaarde voor een betrouwbare meting van tocht of vreettijd. De Smarttag is beschikbaar voor een bedrag tussen de 80 en 125 euro per stuk.

HUISVESTING – Betonnen elementen op boerenerven moeten vanaf 1 juli 2014 voldoen aan strengere normen. Verscherping van de kwaliteitseisen voor agrarische betonproducten zat er al een tijdje aan te komen. Keuringsinstantie KIWA verklaarde de zogeheten beoordelingsrichtlijn BRL 2812 Agrarische Betonproducten eind maart bindend. Hierin staat onder andere dat moet worden voldaan aan de Eurocode. Tevens moet de wapening van constructieve betonelementen worden aangepast, wat in sommige gevallen tot wel 10 procent meer wapening betekent.

‘Het is goed dat de aanpassing nu gebeurt, door schaalvergroting in de sector wordt materieel zoals trekkers en shovels steeds zwaarder, met alle risico’s en gevolgen van dien’, zegt Brand Jan van den

Bosch van Bosch Beton, een van de grotere fabrikanten van prefab betonwaren in agrarisch Nederland.

Agrariërs die straks keerwanden of andere betonproducten kopen die niet aan de nieuwe eisen voldoen, lopen risico. ‘In Duitsland krijg je al standaard geen bouwvergunning als de betonproducten niet aan de Eurocode voldoen. In Nederland gaat dit in de toekomst ook gebeuren’, voorspelt Van den Bosch.

Ook verzekeraars gaan rekening houden met de nieuwe regels. Als de betonproducten niet voldoen aan de nieuwe Eurocode, kan dit gevolgen hebben voor de aansprakelijkheid bij calamiteiten. De verwachting is dat agrarische betonproducten door de nieuwe regelgeving gemiddeld iets duurder worden.

Vlaamse melkkwaliteit in 2013 verbeterd MELKWINNING – De Vlaamse melkkwali-

teit liet het afgelopen jaar een verbetering zien. Met name het celgetal ontwikkelde zich in 2013 positief, zo blijkt uit de jaarcijfers van MCC of Melkcontrolecentrum Vlaanderen. Het gemiddelde tankcelgetal lag op 213.800 cellen per ml melk. In 2012 lag het celgetal gemiddeld nog op 217.944 cellen per ml melk.

MCC controleerde het afgelopen jaar de melkkwaliteit van melk opgehaald op 5106 bedrijven. Het aantal melkveebedrijven lag opnieuw lager dan in de jaren ervoor. In 2013 zette 2,9 procent van de melkveebedrijven hun activiteiten stop, het jaar daarvoor lag de teruggang op 3,6 procent.

De daling van het aantal bedrijven bete-

kent echter niet dat minder melk werd opgehaald. In 2013 steeg het aantal opgehaalde liters met vijf procent tot bijna 2,13 miljard liter melk.

De opgehaalde melk bevatte gemiddeld 4,28 procent vet en 3,52 procent eiwit.

Met name het eiwitgehalte is in 2013 opnieuw toegenomen. In 2012 was het gemiddelde eiwit 3,51 procent.

LTO en NMV: laat onvrede derogatie-eisen blijken ECONOMIE – De standsorganisaties LTO

en NMV roepen hun leden op om onvrede over de mestplannen, waaronder de nieuwe derogatie-eisen, te laten blijken aan staatssecretaris Dijksma. LTO heeft een reactieformulier op de website staan, NMV een voorbeeldbrief. Volgens de organisaties kan reageren zorgen voor het inlossen van de belofte van Dijksma om gedupeerde veehouders tegemoet te komen.

Vorige week werd tijdens het algemeen overleg over het mestbeleid in de Tweede Kamer duidelijk dat voor derogatie 80 procent in plaats van 70 procent van het areaal uit grasland moet bestaan. Ook voor 2014 blijkt dit binnen Europa niet

68

VX06_vvb.indd 68

V E E T E E LT

APR I L

1

onderhandelbaar. Bij de partijen VVD, CDA, ChristenUnie en SGP stuitte de snelle invoering van de derogatie-eis van 80 procent tegen de borst, omdat bouwplannen allang zijn gemaakt. PvdA vond het doorgaan van de derogatie belangrijker dan de eis.

Momenteel voldoet 60 procent van de boeren die derogatie aanvragen, al aan de 80 procenteis. Om een oplossing voor de knelgevallen te vinden, is afstemming met de Europese Commissie nodig.

Derogatie is geen recht, maar iets wat de Nederlandse landbouw moet verdienen, aldus Dijksma in het debat. Dijksma gaf aan dat Nederland blij moet zijn dat de derogatie er wel komt.

2014

01-04-14 16:12

K O RT

Veehouders hechten aan antibioticareductie GEZONDHEID – Voor melkveehouders

is antibioticareductie de belangrijkste doelstelling uit de Duurzame Zuivelketen, zo blijkt uit onderzoek van LEI. Het onderzoeksinstituut bekeek hoe melkveehouders aankijken tegen de Duurzame Zuivelketen, een initiatief van NZO en LTO Nederland om de zuivelketen verder te verduurzamen.

De doelen die veehouders het belangrijkst vinden, zijn koe-gerelateerd. Op nummer 1 staat het gebruik van antibiotica verminderen, gevolgd door het behoud van weidegang en het verlengen van de levensduur van de koeien.

Doelen die het verst van de koe staan vinden de veehouders het minst belangrijk, zoals verbetering van de biodiversiteit, het volledig overschakelen op duurzame soja en palmpitschilfers en verlaging van de fosfaatproductie.

Hoe haalbaar de melkveehouders de doelen vinden, varieert per doel. Bijna 80 procent denkt dat het haalbaar is om met minder antibiotica toe te kunnen dan in 1999. En ruim driekwart vindt een vorm van beweiding haalbaar. Broeikasgassen reduceren en stikstofefficiëntie verbeteren is volgens minder dan 40 procent van de veehouders haalbaar.

Reductie van antibiotica is voor veehouders een belangrijk duurzaamheidsdoel

NI E U W S

VN voorspelt voedselonzekerheid MAATSCHAPPIJ – De wereldwijde voedselproductie daalt de komende jaren met twee procent per tien jaar, zo voorspelt het VN-klimaatrapport. Oorzaak van de dalende voedselproductie is de verandering van het klimaat. De wereldwijde voedselzekerheid komt hierdoor in gevaar, omdat de vraag naar voedsel alleen maar toeneemt.

Ontwikkelingsorganisatie Oxfam Novib reageert verontrust op de bevindingen in het rapport. ‘Zonder ingrijpen krijgen we tegen het midden van deze eeuw te maken met wereldwijde voedselonzekerheid en grote schommelingen van de voedselprijzen.’

ALS DA OP O BL

let o

Slachterijen schieten tekort MAATSCHAPPIJ – Het slachtproces in

Nederlandse slachterijen schiet tekort in het waarborgen van de veiligheid van vlees. Die conclusie trekt de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Bedrijven zouden zonder prikkel niet bereid zijn garant te staan voor de voedselveiligheid. De onderzoeksraad meent daarom dat de sector ongeschikt is voor vergaande private regulering en systeemtoezicht.

Miljoenendeals met China

Centrale database voor Kringloopwijzer ECONOMIE – VAA ICT Consultancy gaat een centrale database ontwikkelen voor de opslag en verwerking van de gegevens van de Kringloopwijzer. Opdrachtgever is ZuivelNL, de opvolger van Productschap Zuivel.

De Kringloopwijzer is een instrument voor melkveehouders om de milieuprestaties op hun bedrijf te managen en aan te tonen dat dit op correcte wijze gebeurt.

In de nieuwe database, die op 1 januari 2015 beschikbaar moet zijn, worden alle gegevens hiervoor vastgelegd.

VAA ICT Consultancy maakt niet alleen de database, maar zorgt ook voor de rekenmodule en de koppelingen met diverse bestaande systemen, waaruit be-

staande gegevens worden ingelezen en uitgewisseld. Zo kunnen er bijvoorbeeld koppelingen komen met de I&R-database, maar ook met leveringsberichten van voerleveranciers, afnameberichten van zuivelondernemingen en managementprogramma’s ten behoeve van de Kringloopwijzer, zoals CRV Mineraal van CRV. Frank Pisters van VAA legt uit dat de data in de database van de veehouder blijven. ‘Alleen als de veehouder toestemming geeft, mogen andere partijen die data inzien. Denk aan adviseurs van de veehouder.’ Borging van gegevens en machtigingen wie wat mag inzien zijn belangrijke onderdelen van de database.

ECONOMIE – Het Nederlandse bedrijfs-

leven heeft miljoenendeals gesloten om kennis te leveren om de Chinese zuivelproductie te verbeteren en te verhogen. China wil de melkproductie laten groeien naar 40 miljard kilo, in 2012 was dat nog 33 miljard kilo.

Het ministerie van Economisch Zaken verwacht dat de totale waarde van de afspraken 20 miljoen euro bedraagt.

Wageningen UR tekende een overeenkomst met de Chinese Yili Dairy Group.

Cees ’t Hart, CEO van FrieslandCampina, verwacht dat deze afspraken nog maar het begin zijn van de investeringen in productiekwaliteit en veiligheid van de Chinese zuivelsector.

Meer actueel nieuws: meld u aan voor de gratis Veeteelt Nieuwsbrief op www.veeteelt.nl V E E T E E LT

VX06_vvb.indd 69

AP R I L

1

2 0 1 4

69

31-03-14 10:20

A G E N D A

2014

ADVERTEERDERSINDEX

4 april 5 april 5-6 april 8 april 10 april 10-12 april 15 april 16 april 19 april 23 april 29 april 18 mei 18 mei 1 juni 13-15 juni 27 juni 27-28 juni 2-3 juli 3-5 juli 4 juli 8 juli 15 juli 19 juli 21 juli 23 juli 26 juli 25-28 juli 31 juli 2 augustus 4 augustus 8 augustus 9 augustus 9 augustus 17 augustus 21 augustus 23 augustus 23 augustus 7 september 10-13 september 16-19 september 17 september 19-20 september 21 september 30 september4 oktober 4 oktober 30 oktober 28-30 oktober 7-16 november

Avondbloesemshow te Zoelen (Gld.) NK veebeoordelen studenten te Everdingen (Ut.) Dairy Grand Prix te Maishofen (Oostenrijk) Fokveeveiling te Leer (Duitsland) Fokveeveiling te Bitburg (Duitsland) Eurogénétique te Epinal (Frankrijk) Fokveeveiling te Lingen (Duitsland) Fokveeveiling te Krefeld (Duitsland) Nationale Champions League te Avenhorn (N.H.) Fokveeveiling te Osnabrück (Duitsland) Fokveeveiling te Cloppenburg (Duitsland) Fokveedag te Sint-Niklaas (O.Vl.) Veeteeltshow te Bocholt (L.) Intergemeentelijke veeprijskamp te Tielt (W.Vl.) Franse nationale show te Fougères (Frankrijk) Holland Masters Sale te Zwolle (Ov.) NRM te Zwolle (Ov.) Livestock Event te Birmingham (Groot-Brittannië) Deense nationale show te Herning (Denemarken) Luxemburgse nationale show te Ettelbrück (Luxemburg) Melkveeprijskamp te Kontich (Antw.)

Melkveeprijskamp Noordhoek en Noorderkempen te Loenhout (Antw.)

Provinciale fokveedag West-Vlaanderen te Wulpen (W.Vl.) Interprovinciale fokveedag te Bogaarden (Vl.Br.) Veeprijskamp Oosterkempen te Geel ten Aard (Antw.)

Veekeuring Noord-Friesland te Wouterswoude (Fr.) Landbouwbeurs te Libramont (Wallonië) Fokveedag te Markelo (Ov.) Dierenshow Drenthe te Beilen (Dr.) Landbouwshow te Opmeer (N.H.) Grote veeprijskamp te Zevendonk (Antw.)

Fokveedag te Hellevoetsluis (Z.H.) Fokveedag te Oldebroek (Gld.) Veeprijskamp te Beveren (O.Vl.) Provinciale fokveedag Antwerpen te Oostmalle (Antw.)

Dairy Fair Mariënwaerdt te Beesd (Gld.) Fokveedag Espelo/Holten te Holten (Ov.) Fokveedag te Eeklo (O.Vl.) AgroTechniek Holland te Biddinghuizen (Fl.) Space te Rennes (Frankrijk) UK Dairy Day, Telford (Groot-Brittannië) Thuringia Holstein Open te Erfurt (Duitsland) Saksische Holsteindagen te Altmittweida (Duitsland) World Dairy Expo te Madison (Verenigde Staten) Fokveedag te Hoornaar (Z.H.) Konvent te Oldenburg (Duitsland) Rundvee & Mechanisatie Vakdagen te Hardenberg (Ov.) Royal Winter Fair te Toronto (Canada)

Ned er lan d Agricom............................19 AI Total .............................30 Akzo Nobel.......................47 ALH Genetics..............56, 57 BUC Holland.....................57 CRV..........21, 40, 41, 42, 43 DeLaval ............................51 Elanco...............................14 Gantvoort, ’t.....................67 GEA Farm Technologies ......3 Genes Diffusion ................39 Heemskerk .................28, 47 InQpharm Animal Health..57 KI Kampen........................29 Limagrain .....................2, 67 MBS beton .......................56 Merial ...............................24

MSD .................................72 OCI ....................................4 Quotum ABC....................67 Ruma VSM .......................67 Semex ................................6 Speerstra ..........................19 Strooiselbedrijf Sinnige ......28 TS Group ..........................67 VDK .................................28 WWS................................62 Zoetis ...............................71 Opleggers: VUXXX Boehringer-Ingelheim ‘Beter Boe’ DeLaval

VOORUITBLIK

Mel ken en sch aalverg roti ng April 2 (17 april) – Het thema melkwinning en schaalvergroting staat centraal in de special in het tweede aprilnummer. Welke afwegingen zijn belangrijk bij het aanschaffen van een nieuw melksysteem voor een melkveehouder die zijn bedrijf wil uitbreiden? In Veeteelt ook aandacht voor de carbon footprint van melk.

Mel kveeh o u d er ij 3 .1 Mei 1 (8 mei) – In mei gaat Veeteelt van start met een vijfdelige serie over de Kringloopwijzer. Het eerste deel staat in het teken van mestproductie. De special in het eerste meinummer heeft als thema melkveehouderij 3.1. Waar krijgen melkveebedrijven in de toekomst mee te maken?

VOOR ALLE REGIONALE, NATIONALE EN INTERNATIONALE EVENEMENTEN ROND DE KOE:

W W W. V E E T E E LT. N L 70

V E E T E E LT

VX06_agenda.indd 70

APR I L

1

2014

31-03-14 11:35

OrbeSeal: bewezen bescherming tegen mastitisinfecties tijdens de droogstand

Enkeltherapie met OrbeSeal BESCHERMEN in vergelijking met NIET BESCHERMEN Afname nieuwe mastitisinfecties tijdens de droogstand1

-67%

Mijn eerste keus bij selectief droogzetten

Afname klinische mastitis na afkalven2

-30%

Dubbeltherapie met OrbeSeal Afname nieuwe mastitisinfecties tijdens de droogstand3

-50% 1 2

Krömker et al., 2013 Krömker et al., 2010

Afname klinische mastitis na afkalven4

-40% 3 4

Berry en Hillerton, 2007 Mütze et al., 2012

Minder nieuwe infecties tijdens de droogstand én minder klinische mastitis aan het begin van de volgende lactatie: OrbeSeal bewijst al meer dan tien jaar dat het kan.

• werkt als een natuurlijke keratineprop • eenvoudig in gebruik • geen wachttijd • in enkel- én dubbeltherapie Overleg met uw dierenarts welke droogstandstrategie het best past op uw bedrijf.

OrbeSeal®, Suspensie voor intramammaire toediening bij het rund (melkkoeien) bij droogzetten. •Uitsluitend voor diergeneeskundig gebruik – REG NL 10082 –UDA. •Werkzaam bestanddeel: Elke injector bevat 4 g pasta welke 65% bismuth subnitraat bevat, in een minerale olie als drager. •Doeldier: Rund (melkkoeien). •Indicaties: Preventie van nieuwe intramammaire infecties gedurende de gehele droogstandperiode. Bij koeien die beschouwd worden als zijnde vrij van subklinische mastitis kan OrbeSeal op zichzelf gebruikt worden voor droogzetmanagement. Selectie van de koeien voor behandeling met OrbeSeal dient gebaseerd te zijn op veterinaire klinische beoordeling. Selectiecriteria kunnen gebaseerd zijn op het mastitis- en celgetal-verleden van de individuele koeien of erkende testen voor het aantonen van subklinische mastitis of bacteriologische monstername. Zie bijsluiter. •Dosering en toedieningswijze: Dosering: Breng de inhoud van één injector OrbeSeal in de speen van elk kwartier in, direct na de laatste melkbeurt van de lactatieperiode (bij het droogzetten). Speen of uier na het inbrengen van het product niet masseren.

Toediening: Uitsluitend voor intramammaire toediening. Er dient voor gezorgd te worden dat er geen pathogenen ingebracht worden in de speen. Daar OrbeSeal geen antimicrobiële werking heeft, is het essentieel dat er bij het inbrengen een strikt aseptische techniek toegepast wordt. Lees vóór gebruik de bijsluiter. •Contra-indicaties: Gebruik niet alleen dit product bij koeien met subklinische mastitis op het moment van droogzetten. Niet gebruiken bij koeien met klinische mastitis op het moment van droogzetten. Niet gebruiken bij lacterende koeien. Indien per ongeluk ingebracht bij een lacterende koe, kan er een kleine (tot tweevoudige) tijdelijke verhoging van het celgetal waargenomen worden, maar de seal kan er handmatig uitgestript worden en er zijn geen aanvullende maatregelen noodzakelijk. Pas geen ander intramammair product toe ná de toepassing van Orbeseal. •Wachttermijn(en): (Orgaan)vlees en melk: nul dagen. •Bijwerkingen: Geen bekend. •Speciale waarschuwingen en bijzondere voorzorgen: Zie bijsluiter. •Bewaren: Geen speciale voorzorgen voor de bewaring. Buiten het bereik en zicht van kinderen bewaren. •Nadere informatie: zie verpakking/bijsluiter of op aanvraag beschikbaar bij de registratiehouder: Zoetis B.V.-Postbus 81055-3009 GB Rotterdam-Nederland (e-mail: info.nl@zoetis.com).

veeteelt.indd 1

Zoetis B.V. Postbus 81055 • 3009 GB Rotterdam www.zoetis.nl • info.nl@zoetis.com © 2014 Zoetis B.V.

14.ORB.23.12

BEHANDELEN + BESCHERMEN in vergelijking met BEHANDELEN

13-03-14 08:45

Bovilis® Longworm

Beschermd de wei in!

Longwormschade is niet te genezen, maar wel te voorkomen. Door te vaccineren met Bovilis® Longworm bouwen uw dieren zelf, op een natuurlijke manier, weerstand op tegen longworminfecties.

Vraag uw dierenarts om advies.

Vaccineren met Bovilis® Longworm betaalt zich dubbel en dwars terug Bovilis® Longworm, bevat per dosis (25 ml): Minstens 1000 bestraalde levende Dictyocaulus viviparus larven (derde stadium, L3). Doeldier: Rund. Indicatie: Actieve immunisatie van kalveren vanaf de leeftijd van 6 weken tegen parasitaire bronchitis, veroorzaakt door Dictyocaulus viviparus. Bijwerking: Een lichte respiratoire vaccinatiereactie kan voorkomen. Toediening en dosering: Orale toediening van 1 dosis (25 ml). Tweevoudige vaccinatie van kalveren vanaf de leeftijd van 6 weken met telkens één dosis per dier, met een interval van 4 weken. Wachttermijn: 0 dagen.

Waarschuwing: Na de tweede vaccinatie dient men 2 weken te wachten voordat de gevaccineerde dieren in een gecontamineerd milieu gebracht kunnen worden. REG NL 3219 UDD. Voor overige informatie, zie bijsluiter.

MSD Animal Health Postbus 50, 5830 AB Boxmeer www.rundvee-msd-animal-health.nl

VX06_p72.indd 72

27-03-14 11:02