Divers Antwerpen - 33

Mauritanië

België Malta Mali Maleisië

Van Afghanistan tot Zwitserland

Divers

Antwerpen

Bijlagereeks over de 160 verschillende nationaliteiten die in Antwerpen vertegenwoordigd zijn

donderdag 4 juni 2009 www.gva.be

Maleisië

Mali

Mauritanië

Malta

“De jonge

“Timboektoe bestaat

“Ik ontdek

écht hoor”

België vanop daken”

“Je houdt

blz. 4-5

blz. 6-7

blz. 8

Hoh Yoke Mun

generatie wil niet migreren”

blz. 2-3

Bassarou Bakoré Tandia

Abdul Khalidou

Teksten: Koen Verstraeten, Kris Vanmarsenille, Dominique Piedfort, Stijn Janssen, Paul De Bruyn Foto’s: Dirk Kerstens, Wim Hendrix, Thomas Legrève, PhotoNews, Reuters, Belga, EPA, AFP, GPD, AP, GVA

Coördinatie: Kris Vanmarsenille

Paul Cools

van Malta of je haat het”

Eindredactie: Carine Tollenaere

.DIVERS ANTWERPEN

donderdag 4 juni 009

Bevolking

/%

W B

,PUB #BIBSV

(FPSHF 5PXO

BMB O .

Smeltkroes van culturen

U 4USBB

MaleisiĂŤ

;VJE $IJOFTF ;FF

LL

B

.

,VBMB 5FSFOHHBOV

"

,VBOUBO

,VBMB -VNQVS

*/%0/&4*ÂŻ

-

,PUB ,JOBCBMV

#36/&*

&

+PIPS #BIBSV

*

4

,VDIJOH

4*/("103&

*

4VMV ;FF

ÂŻ

MM De islam arriveerde in de 14de

4BOEBLBO

4BCBI

4BSBXBL

4JCV # P S O F P */%0/&4*ÂŻ

ÂĽ (3"1)*$ /&84

*- " 5) "

(PMG WBO 5IBJMBOE

Kruispunt van handelsroutes

'*-*11*+/&/

4QSBUMZ &JMBOEFO

LN

eeuw, gevolgd door Europese handelaars in de 16de eeuw. Waarna Portugezen, Nederlanders en Britten de Straat Malakka beheersten.

MM De Britse kroonkolonie van de Straits Settlements werd in 1826 opgericht. Tot 1867 vergrootten de Britten hun controle over de rest van het schiereiland. Na de Japanse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog groeide het streven naar onafhankelijkheid, sa-

men met een communistische opstand. Het schiereiland werd in 1957 onafhankelijk onder de naam Federatie van Malaya.

MM De nieuwe federatie MaleisiĂŤ werd in 1963 opgericht door het samengaan van MaleisiĂŤ, Singapore en de Oost-Maleisische staten Sabah en Sarawak aan de noordkust van Borneo.

De vroegere jaren werden gedwarsboomd door pogingen door IndonesiĂŤ om MaleisiĂŤ te overheersen, Filippijnse aanspraken op Sabah en de afscheiding van Singapore in 1965.

“Het gaat MaleisiĂŤ zodanig voor de wind dat niemand nog emigreertâ€?

Hij heet voluit Hoh Yoke Mun, maar in Antwerpen noemt iedereen hem Vincent. Ze denken dat hij een Chinees is, maar zijn nationaliteit is Belgisch. In feite is hij een MaleisiÍr. �Ik ben van Chinese origine, maar mijn familie woont al drie generaties in MaleisiÍ.

Ik ben afkomstig van Kepon Baru. Dat is vlakbij de Maleisische hoofdstad Kuala Lumpur�, zegt Yoke Mun (52).

“Zoals zo vele Chinese families, werken haast al mijn bloedverwanten in het restaurantwezen. Als jongen van achttien emigreerde ik in 1975 naar BelgiĂŤ, waar familie van mij een restaurant uitbaatte in Waver. Zeven jaar lang heb ik er gewerkt tot ik genoeg geld had verdiend om in de Korte Zavelstraat in Antwerpen een afhaalrestaurant te beginnen.â€?

Nog eens acht jaar later had Yoke Mun genoeg gespaard om zijn droom te verwezenlijken: een eigen restaurant. Dat werd het Kuala Lumpur Satay House in de Statiestraat.

M

MM

“Misschien verhuizen we wel als we met pensioen gaan.

Het pensioen van zelfstandige is niet zo groot.

Ginder zouden we met de geld verder springen� hoh yoke mun restauranthouder

BEL DE HELE WERELD ROND TEGEN EXTREEM LAGE TARIEVEN!

VOOR MEER INFORMATIE OVER DE PROMOTIE, GAAT U NAAR

WWW.ORTELMOBILE.BE

Maleisisch restaurant Hoh Yoke Mun (links) met zijn vrouw Rosalie Septimo en kok Murad Bin Hassan in het decor van het restaurant.

“Het enige Maleisische restaurant in BelgiĂŤ en dat zal nog wel een tijdje zo blijven want het gaat MaleisiĂŤ dusdanig voor de wind dat van de jonge generatie niemand wil emigreren. Ik ken hier in Antwerpen maar ĂŠĂŠn andere MaleisiĂŤr. Dat is Murad Bin Hassan, mijn chef in de keuken.â€?

Gracieus Yoko Mun leerde in BelgiĂŤ Rosalie Septimo kennen, een even mooie als gracieuse Filippijnse. Ze zijn hier getrouwd en hebben een zoon Xavier.

Hij is twintig en heeft ambities die te maken hebben met computers en webdesign, veeleer dan met de horeca. Hij ziet ook wel hoe hard zijn vader en moeder moeten werken.

Yoko Mun: “Mijn vrouw en ik zijn van ‘s morgens vroeg tot ‘s avonds laat in de weer. Ook op onze sluitingsdag zijn we bezig met inkopen en administratie. Maar ik zit al van kindsbeen af in de horeca. Van mijn achttiende werk ik een restaurant.

Ik kan niets anders.�

Hebben jullie nooit zin om dit druilerige landje te ruilen voor het

tropisch paradijs dat MaleisiĂŤ toch is? “Misschien verhuizen we wel als we met pensioen gaanâ€?, zegt Rosalie. “Het pensioen van zelfstandige is niet zo groot. Ginder zouden we met dat geld verder springen.â€?

Hoh Yoke Mun twijfelt. “De mensen hier vragen me wel eens waarom ik niet naar MaleisiĂŤ verhuis. Ach, ik heb geen heimwee naar ginder.

Ik ben er al zo lang weg. Als mijn vrouw en ik het over ‘thuis’ hebben, dan bedoelen we de Statiestraat in Antwerpen.�

Kuala Lumpur Statiestraat 10 in Antwerpen Tel: 03-225.14.33

66

MaleisiĂŤrs wonen in Antwerpen.

DIVERS ANTWERPEN.

donderdag 4 juni 2009

Cijfers

Chauffeurs rijden links MM Locatie: Zuid-Oost-Azië.

Het land bevat het schiereiland dat grenst aan Thailand en het noordelijke deel van het eiland Borneo MM Grenzen met: Brunei, Indonesië en Thailand MM Oppervlakte: 329.758 km², dat is tienmaal zo groot als België MM Klimaat: tropisch. Het is er altijd tussen de 27 en 34 gra-

den warm én vochtig MM Inkomsten uit: rubber, palmolie, peper, tin, petroleum, hout, koper, ijzer, gas, bauxiet en toerisme MM Bevolking: 25,7 miljoen MM Etnische groepen: Maleisiërs (50%), Chinezen 25%, inheems 11%, Indiërs 7,1% MM Religie: islam (60%), boeddhisme (19%), christelijke godsdiensten (9%), hindoes (6,3%), andere Chinese godsdiensten (2,6%) MM Taal: Maleisisch is de officiële taal. Andere talen zijn Chinees, Engels en Tamil.

MM Hoofdstad: Kuala Lumpur MM Regeringsvorm: Maleisië is

een constitutionele monarchie met een koning - in het Maleisisch de Yang di-Pertuan Agong als staatshoofd. De koning wordt eens in de vijf jaar gekozen door de sultans van de deelstaten.

MM Volkslied: Negaraku MM Nationale munt: ringgit (MYR) MM Internetcode: .my MM Verkeer: in Maleisië rijdt men links MM Plaats op de lijst van rijkste landen: 63/177

De dertiende koning van Maleisië, sultan Mizan Zainal Abidin (midden) met rechts van hem koningin Nur Zahirah en links premier Abdullah Ahmad Badawi.

(

Tien voor taal

Welkom.

Selamat Datang.

Hoe gaat het?

Apa khabar?

Goed, dank u.

Baik, terima kazik.

Hoe heet je?

Apa nama kamu?

Ik heet Vincent.

Nama saya Vincent.

Tot straks.

Jumpa lagi.

Een monorail zweeft boven een drukke straat in de Maleisische hoofdstad Kuala Lumpur. Een futuristisch beeld.

Goedemiddag.

Selamat tengan hari.

Aangenaam kennis te maken.

Senja gembeira kerjumpa dengen anda.

Ik hou van je.

Aku cinta pada mu.

Goedenavond.

Selamat malam.

Tekening van Thor Deyaert (10 jaar) uit Kapellen.

Tekening van Ralph Meerts (11 jaar) uit Vorselaar.

Keuken is zo gevarieerd als de bevolking Een Maleisische marktkramer verkoopt durians. Het witte vruchtvlees is wel lekker en heel gezond, maar verspreidt een afschuwelijke beerlucht die je vanop afstand misselijk maakt.

De Maleisische samenleving is een smeltkroes van Maleisiërs, Chinezen en Indiërs. Dat proef je ook aan het eten.

In Maleisië word je op ministeries en gemeentehuizen te woord gestaan door Maleisiërs. Vraag je in het toerismebureau een gids mee, dan krijg je een Maleisiër. In de sjieke hotels, meestal onderdeel van een internationale keten, zijn de manager en de assistent-manager Chinezen. De kamermeisjes, de tuinmannen en de straatvegers zijn Indiaas.

M

Zoet en zuur Dit is de Maleisische samenleving. Het ambtenarenapparaat is in handen van de Maleisiërs, het grootste deel van de handel en industrie wordt beheerst door Chine-

zen en de Indiërs zijn de arbeiders.

“De Maleisische keuken is even gevarieerd als de bevolking”, zegt Hoh Yoke Mun. “Zij telt gerechten met zoete, zure, hete en bittere smaken.”

De keuken van de Maleisiërs lijkt sterk op de Indonesische met o.a. nasi goreng, sateh, ayam (kip) en soja. De Chinese keuken levert rijst, gestoomde eend, loempia, inktvis, groenten, garnaal en varkensvlees in zoetzure saus. De Indiërs ten slotte houden van stoofpotten van lamsvlees, tandoori chicken, kerriegerechten en gevulde flensjes.”

Hoh Yoke Mun overloopt zijn menukaart. Zijn vinger blijft een eerste keer steken bij de satay of saté. Kleine stukjes geroosterd vlees (kip, rund en varken) geserveerd met een kruidige pindasaus, schijfjes komkommer, rauwe ui en ketupat, dat zijn blokjes rijst.

Asam Laksa is een Indiase soep, op smaak gebracht met kokosmelk en geserveerd met reepjes kippenvlees, garnalen of vis en taugé.

Roti chanai is brood van Indiase oorsprong. Het wordt gebakken op een hete plaat en geserveerd met kerrie. Bij het bereiden van de roti wordt het zachte deeg in de lucht gegooid en rondgeslingerd totdat het een enorme pannenkoek geworden is.

Nasi lemak (letterlijk vertaald: lekkere rijst). Kokosrijst geserveerd met sambal ‘belachan’, gebakken pinda’s en gedroogde ansjovis, gekookte eieren en soms met gebakken vis.

Pittige en hete Indiase gerechten gerechten worden zo afgeblust met Maleisische kruiden en gecombineerd met subtielere Chinese ingrediënten.

Recept

Kip in pinda-kokossaus Ingrediënten

Bereiding

(voor 4 personen)

M Strooi aardappelmeel over de kip-

M 600 g kipfilet, in plakjes gesne-

den M 2 eetlepels aardappelmeel M 3 eetlepels olie M 2,5 cm verse gember, geschild en gesnipperd M 1 teentje knoflook, gesnipperd M 1 theelepel cayennepeper M 2 eetlepels pindakaas M 1/2 eetlepel sambal M 4-6 lente-uitjes, klein gesneden M 3 dl dunne kokosmelk M 1 theelepel suiker M 1 eetlepel nuoc mam (vissaus) of 1 theelepel zout M pinda’s, grof gehakt M koriander, grof gehakt M slablaadjes M reepjes komkommer

plakjes en roer voorzichtig door.

M Verhit de wok tot die zeer heet is en laat de olie ook over de zijkanten uitlopen.

M Roerbak de gember en knoflook 1 minuut, maar laat het geen kleur krijgen. Voeg de kip toe en roerbak 3-4 minuten tot de plakjes goudgeel zijn.

M Roer de cayennepeper, pindakaas, sambal en voorjaarsuitjes erdoor.

M Schenk, voortdurend roerend, langzaam de kokosmelk erbij tot een gebonden saus ontstaat.

M Voeg suiker en vissaus of zout toe en laat alles 3-5 min zacht koken.

M Leg slablaadjes op een serveerschaal of op de borden. Strooi daar reepjes komkommer overheen.

M Schep de kip in de saus daarop en bestrooi met pindastukjes en koriander.

M Geef er rijst bij.

.DIVERS ANTWERPEN

donderdag juni 2009

Toen en nu ÂĽ (3"1)*$ /&84

LN

"-(&3*+&

MM Mali is een van de armste

5BPVEFOOJ

. " - *

4&/&("-

/JBOHBZ NFFS

,BZFT

F S /JH J #BO

,PVMJLPSP

4FHPV

#BNBLP F

/*(&3

#63,*/" '"40

4JLBTTP

(6*/&"

()"/" *7003,645

#&/*/

/*(&3*"

/JHFS

.PQUJ

#BPVMF

(BP

50(0

Een van de armste landen ter wereld

'BHVJCJOF 5JNCPFLUPF NFFS

#BP VM

Mali

,JEBM

."63*5"/*ÂŻ

Vele droogtes en watertekorten landen ter wereld en heeft ruim 12,2 miljoen inwoners, van wie meer dan 10% in en rond de hoofdstad woont.

MM Het land is grotendeels afhankelijk van ontwikkelingshulp.

MM Mali is een republiek, met Amadou Toumani TourĂŠ als president.

MM De mythische stad Timboektoe was in de 14de eeuw een belangrijk leercentrum voor de

islamitische godsdienst. Timboektoe was ook een handelscentrum en een bestemming voor handelskaravanen.

MM Het land kent een Frans koloniaal verleden. Aanvankelijk heette het Frans Soedan.

MM Het gebied werd op 22 september 1960 onafhankelijk onder de naam Federatie van Mali.

Voorspoed bracht dat niet. Het land kampte decennialang met droogtes en watertekorten.

MM In de jaren 1990 kwamen de Toearegs in opstand. Tijdens interne conflicten stierven vele

burgers. In 1996 werd vrede gesloten.

MM Mali is in het noorden begrensd door de Sahara, in het zuiden lopen rivieren zoals de Niger. Daar is minder sprake van een woestijnklimaat en is er voldoende regenval voor landbouw. Katoen is zelfs het belangrijkste exportproduct.

MM In de delta van Niger kent Mali de belangrijkste bezienswaardigheid: de wereldberoemde lemen moskee van DjennĂŠ.

Het toerisme komt er schaars op gang.

“Timboektoe bestaat, hoor!�

157 De beroemdste Antwerpenaar ter wereld, pakweg in 2014. Zou dat niet Moussa DembÊlÊ kunnen zijn wanneer hij dan schittert in Barcelona of Milaan? Moussa’s wortels liggen in Mali, al groeide hij op in Berchem. Voor deze reeks komt hij dus niet echt in aanmerking. Vader Yaya gelukkig wel.

Vaderlief blijkt niet echt een praatvaar. Daarom heeft hij Bassarou BakorĂŠ Tandia uitgenodigd, de voorzitter van het Conseil des Maliens de Belgique, gevestigd in de Borgerhoutsestraat in Antwerpen.

Yaya verwelkomt ons hartelijk, maar zodra we in zijn sofa zitten, laat hij Bassarou het woord voeren. “Ik woon nu 20 jaar in Antwerpen. Ik was 21 toen ik hier arriveerde. Mijn broer verbleef al hier. Dus kwam ik wel eens op bezoek. En op een dag werd ik verliefd. Dus ben ik gebleven.� (lacht) M

MM

“Afrika wordt als een arm continent beschouwd.

Alsof het ĂŠĂŠn land is!

Ik vind dat jammer.

Europa zie je toch ook niet als ÊÊn geheel?�

Bassarou BakorĂŠ Tandia nachtreceptionist

“Ik woon hier graag, hoor. Ik werk als nachtreceptionist in een hotel. Het sociale leven bevalt me.

Al is het anders dan in Afrika. Daar is er sprake van ÊÊn grote familie en is er meer samenhang onder de mensen. Hier is iedereen meer op zichzelf. Ach, overal waar je woont, maak je goede en slechte dingen mee. Zo veel negatieve zaken zie ik hier niet. De algemene omgeving vind ik best wel mooi. En het onderwijs staat op zo’n hoog niveau. Dat bevalt me heel goed.�

Mali staat bekend als een erg arm land met interne, politieke problemen. Daar had Bassarou’s komst niet zo veel mee te maken. “Nee, bovendien zijn er niet zo veel problemen. OkĂŠ, even was er wat aan de hand met de Touaregs, maar die leven in het noorden. Daar had de rest van het land weinig last

van. Er is geen oorlog, in Mali is sprake van een democratie.�

Het Conseil des Maliens de Belgique telt heel wat leden. “Als ik de kinderen erbij reken, tel ik minstens 200 Malinezen die lid zijn. We zorgen ervoor dat iedereen contact kan onderhouden met familie en vrienden in Mali of met Malinezen die in BelgiĂŤ wonen. Bij ons kent iedereen iedereen. Natuurlijk organiseren we ook etentjes of andere sociale ontmoetingen.

De viering van het nationale feest van Mali bijvoorbeeld of een verbroedering met andere, Belgische verenigingen. Dan proberen we Mali altijd zo goed mogelijk voor te stellen. Het is een heel groot land, begrensd door zeven landen: Algerije, MauritaniĂŤ, Niger, Burkina Fasso, Ivoorkust, Guinee en Senegal. In het noorden zorgt de Sahara voor de grens.â€? “Het is een erg muzikaal land met een eigen, typische stijl, vaak gespeeld op de kora, een snaarinstrument uit West-Afrika. De albino Salif Keita is zeker een van de bekendste Afrikaanse muzikanten. Hij is al een paar keer op het Sfinksfestival in Boechout geweest. Of denk aan de overleden Ali Farka TourĂŠ, misschien wel de beste Afrikaanse gitarist.â€? “Op economisch vlak is de productie van katoen belangrijk: Mali bekleedt de derde plaats in Afrika. Het zou kunnen dat Mali een arm land wordt genoemd, maar er heerst geen hongersnood. Ik trek er zeker nog ĂŠĂŠn keer per jaar naartoe. Het is er best mooi, hoor. Vooral in Timboektoe en in de streek waar de Dogonstam leeft, komen veel toeristen. Timboektoe is een speciale stad. Die naam is hier erg bekend. Maar het is dus geen land dat niet bestaat. (lacht) Trek er gerust zelf een keer naartoe!â€? “Ik vind het altijd wat jammer wanneer de mensen hier Afrika altijd als een arm continent zien. Alsof het ĂŠĂŠn land is. Vergelijk die situatie met Europa. Dat kan je toch ook niet zien als ĂŠĂŠn geheel? In Afrika zijn er zo veel verschillen. Het wordt misschien tijd dat de mensen die een keer ontdekken?â€?

Malinezen wonen in Antwerpen.

Yaya DembĂŠlĂŠ en Bassarou BakorĂŠ Tandia.

Bassarou BakorĂŠ Tandia: “Bij ons kent iedereen iedereen!â€?

Tekening van Mose Grote (11) uit Kapellen van de school De Wingerd.

DIVERS ANTWERPEN.

donderdag 4 juni 2009

Cijfers

Beroemd

Bijna iedereen moslim

Ali Farka Touré

Salif Keita

botkanker. Gooide hoge ogen in de internationale muziekwereld met een mix tussen traditionele Malinese muziek en westerse blues. Touré stond bekend als de Afrikaanse John Lee Hooker en werkte ook samen met Ry Cooder. Hij behaalde twee Grammy Awards. In 2004 schopte hij het tot burgemeester van Niafunké en liet hij op eigen kosten wegen opknappen, rioleringen aanleggen en gaf het dorp elektriciteit.

faam als Afrikaanse singersongwriter. Niet alleen zijn gouden stem maakte hem bekend, ook zijn uiterlijk als albino speelde hierin een rol.

Hierdoor werd hij verstoten door zijn familie.

MM Hij moest Mali verlaten na politieke onrust in de jaren 1970.

MM Vanuit de Ivoorkust brak hij door met de groep Les Ambasseurs Internationales.

MM In de jaren 1980 ging Keita

MM Hoofdstad: Bamako MM Talen: Frans, Bambara MM Religie: 90% islam MM Oppervlakte:

1.240.192 km² (1,6% water) MM Volkslied: Pour l’Afrique et pour toi, Mali MM Munt: CFA-frank MM Landcode internet: .ml MM Landcode telefoon: 223 MM Plaats op lijst rijkste landen: 173/177

MM Overleed op 7 maart 2006 aan

MM Geniet wereldwijde

zich vestigen in Parijs, waardoor hij een nog breder publiek bereikte.

MM In zijn West-Afrikaanse muziek, die dicht bij de islamtraditie aanleunt (Mali is voor 90% islamitisch), mixt hij ook Europese en Amerikaanse invloeden.

MM In 2002 keerde hij terug naar Mali, waar hij in 2005 in de hoofdstad Bamako het recente album M’Bemba opnam.

Yaya, vader van stervoetballer Moussa Dembélé

“Ik heb niet zo veel te vertellen” Yaya Dembélé, de papa van stervoetballer Moussa Dembelé, voelt zich niet op zijn gemak wanneer we hem wat vragen.

“Ik praat niet graag. Ik heb ook niet zo veel te zeggen.”

“Mijn verhaal is hetzelfde als dat van Bassarou”, begint Yaya. “Ik ben hier komen wonen dankzij de liefde. Al ben ik bijna 30 jaar geleden uit Mali vertrokken.”

“Ik heb echt geen klachten.

Ik verblijf hier graag, hoor.

Maar dat komt vooral omM

dat mijn vrouw en mijn kinderen hier leven.”

“Ik mis Mali wel. Niet alleen het mooie weer. Het is gewoon een andere manier van leven. Ik ben al een paar keer opnieuw naar Mali getrokken, op familiebezoek, ook met Moussa.” In Mali kennen ze Moussa Dembélé allemaal als 'Moussa, le footballeur'. Ook daar speelde hij als baby altijd met een bal.

Zo’n beroemde zoon hebben, dat doet toch wat met een mens? “Natuurlijk, bijna iedereen kent Moussa. Wie heeft hem nog niet op tv ge-

zien? Als je dan ergens komt en je vermeldt jouw naam, dan zie je de mensen altijd opkijken. Ik heb ook gevoetbald, hoor. Maar ik had niet het geluk van Moussa. Ik moest hard werken om geld te verdienen. In het leven heb je soms niet te kiezen. Zo is het toch?”

Yaya werkt nog steeds als chauffeur bij De Zeven Schaken, een aan het OCMW gelinkt sociaal restaurant. Want wat Moussa verdient, is van hem. “Het is zijn geld, niet het mijne…”, zei Yaya ooit in een interview.

Moussa kan toveren Moussa Dembélé speelt als aanvaller voor AZ Alkmaar en de Rode Duivels.

Hij speelde eerder bij Germinal Beerschot en Willem II. Dembélé wordt beschouwd een groot talent.

De fenomenale goal die Moussa voor Willem II scoorde is een hit op het internet. De woorden van NOScommentator Frank Snoeckx klonken zo: “Dembélé. Hij kan toveren.

Hij kan toveren. Ti-Ta Tovenaar.

Dembélé! Nou, loop er nog maar drie, vier voorbij. En schiet hem er nog in! Oh! Het achtste wereldwonder. Op 27 september. 2008 na Christus. Hij loopt niet over water. Maar veel scheelt het niet.

Ik durf niet te beweren dat hij het niet zou kunnen als je dit allemaal vermag.”

Inwoners van Tizimizi, een dorp in het oosten van Mali.

Vee op een droge vlakte. Woestijnvorming en stijgende temperaturen maken het leven moeilijk.

M

Moussa Dembélé.

http://www.youtube.com/ watch?v=aoLg-Uzio8o

De lemen moskee van Djenné.

( Tien voor taal Vader.

Fà.

Kind.

Dein.

Eten.

Doumouni.

Land.

Djamana.

Vrouw.

Mousso.

i

Yaya Dembélé: “Ik mis Mali wel.”

Voetbal.

Tolantan.

Dembélés vormen een hechte clan Tilly Huygens is mama Dembélé.

Ze leeft voor de kunst en groeide op in het Kempense Balen.

Vroeger schilderde ze veel en stelde ze tentoon. Tot de kinderen kwamen. De laatste tijd pikt ik de draad opnieuw op. Zijn moeder is Moussa ’s grootste fan. “Wij zijn allebei artistiek aangelegd. Ik met mijn schilderijen, hij als voetballer. Dat vind ik toch: zoals hij voetbalt, zijn techniek, voor mij is dat kunst”, zei ze ooit.

M

De Dembélés vormen een hechte clan en daar is mama Dembélé trots op. Moussa heeft voor het gezin een huis gekocht in de buurt van het Nachtegalenpark. Het worden drie appartementen van ieder zo’n 180 m². De gelijkvloerse verdieping is voor vader en moeder Dembélé, de eerste verdieping is bestemd voor Moussa en de tweede verdieping voor zijn oudere zus Assita (23).

Dank u.

I ni tjé.

Water.

Djii.

Woestijn.

Woulakono.

Assita, Tilly en Yaya Dembélé.

Boom.

Yiri.

.DIVERS ANTWERPEN

donderdag 4 juni 2009

"5-"/5*4$)& 0$&""/

Algemeen

"-(&3*+&

8&45&-*+,& 4")"3"

#JS .PHISFJO

Slavernij pas in 1981 afgeschaft MM Mauritanië is het land

Mauritanië

bevolking is Moors, een mengeling van Arabieren en Berbers, dertig procent is zwart. De overige veertig procent is een mengeling van Moren en zwarten.

De bevolking bestaat praktisch voor honderd procent uit moslims.

MM De politieke macht berust bij de Moren. De zwar-

ten worden als tweederangsburgers behandeld.

MM Pas in 1981 werd officieel de slavernij afgeschaft.

MM Mauritanië is een republiek.

MM Sinds 1991 bestaan er in principe vrije verkiezingen.

Er is een senaat en een parlement met 72 leden. Islamistische partijen zijn verboden.

;PVFSBU

/PVBEIJCPV "UBS

4

"

)

"

3

"

"LKPVKU

. " 6 3 * 5 " / * ¯ 5JEKJLEKB

/PVBLDIPUU 3PTTP

"MFH

,JGB

,BFEJ 4&/&("-

"ZPVO BM "USPVT

/FNB

M HB OF 4F

Land met de mooiste woenstijn

van de absolute woestijn.

De kamelenkaravanen zijn er nog niet volledig vervangen door terreinwagens.

MM Zo’n twintig jaar geleden werd Mauritanië nog uitsluitend bewoond door nomaden. Nederzettingen zijn schaars. De meeste Mauritaniërs wonen in en rond de enkele grote steden.

MM Dertig procent van de

4FMJCBCZ

."-*

LN

¥ (3"1)*$ /&84

“Ik ontdek België vanop daken” “Mauritanië is een zeer onrustig land”, vertelt Abdul Khalidou (52). “Vandaag is het rustig, maar morgen kan je weer voor de minste reden in de gevangenis verdwijnen.

Jullie beseffen maar amper hoeveel vrijheid jullie genieten.”

Abdul verliet negen jaar geleden zijn woestijndorp.

Dit jaar hoopt hij zijn vrouw en drie kinderen te laten overkomen. In afwachting ontdekt hij hoog op de daken zijn tweede vaderland: België.

Na zijn asielaanvraag vestigde Abdul zich op aanraden van een aantal Mauritaanse vrienden in Antwerpen. Sindsdien heeft hij zijn vrouw en drie zoontjes niet meer gezien.

“Vier jaar lang heb ik mijn vrouw zelfs niet durven bellen”, vertelt hij.

“Nu is ze gelukkig verhuisd naar een meer veilige regio en kan ik haar om de twee dagen aan de lijn krijgen. Ook stuur ik mijn familie iedere maand wat geld op. Met 200 euro kom je hier niet ver, maar in Mauritanië kan je er goed van leven.”

Voor het eerst ziet Abdul dit jaar de kans om terug te keren naar zijn geboorteland. “Normaal vertrek ik half december. Ik hoop mijn vrouw en kinderen mee naar België te kunnen brengen. Maar ik besef dat het nadien erg moeilijk zal worden om definitief terug te keren als mijn zonen hier opgroeien.”

M

Abdul bleef de voorbije negen jaar niet bij de pakken zitten. Hij volgde een opleiding dakwerker en schopte het tot ploegbaas bij een Antwerpse aannemer.

“Elke dag zijn we in een andere stad aan de slag”, vertelt hij. “Nu eens in Brussel of Luik, dan weer in Brugge, Hasselt of Oostende. Op die manier krijg ik de kans om België te leren kennen. Ik vind het een heel mooi land. Van alle steden heb ik enkel Namen nog niet bezocht.”

Vandaag is Abduls verblijf geregulariseerd en woont hij in zijn eentje in een appartementje aan de Essenstraat.

“Ik kook mijn eigen potje: vooral rijstschotel met schapenvlees en vis. Mijn inkopen doe ik, zoals zo veel Afrikanen, bij de winkels van de Pakistani en Marokkanen. Van Belgisch eten ken ik weinig. Mijn baas trakteert ons wel geregeld op frieten.”

Vrienden heeft Abdul amper. “Ik heb er welgeteld drie: een Mauritaniër en twee Senegalezen. Vroeger ging ik wel eens op café, maar nu zie ik hen enkel tijdens het weekend.”

“Eigenlijk bestaat mijn leven uit niet veel anders dan werken. Opstaan om zes uur ’s morgens en terug thuis van het werk om zes uur ’s avonds. Dan naar de Nederlandse les. Nadien nog wat eten en dan opnieuw mijn bed in.”

“Tv-kijken doe ik zelden. Ik begrijp vaak niet eens wat er verteld wordt. Dat er zondag verkiezingen zijn, weet ik. Maar allochtonen mogen enkel deelnemen aan de gemeenteraadsverkiezingen. Eén keer heb ik kunnen stemmen: op de partij van de burgemeester van Antwerpen.”

Ondanks zijn wat solitaire bestaan wordt Abdul niet overspoeld door heimwee naar zijn geboorteland. “Het leven in Mauritanië is zo veel moeilijker dan hier. Vandaag moet je er zelfs naar de gevangenis als je betrapt wordt op het drinken van alcohol. Hier is het leven zo veel rustiger. Jullie beseffen niet hoeveel vrijheid jullie genieten.”

Abdul Khalidou krijgt van ons een Ortel Mobile-belpakket toegestuurd.

i

Abdul Khalidou: “Van alle steden heb ik enkel Namen nog niet bezocht.”

Babylon aan de Schelde Gesprekken met kleurrijk Antwerpen leveren soms juweeltjes van hilarische spraakverwarring op.

Uit ons interview met Mauritaniër Abdul, dat van het Nederlands over het Frans naar het Engels hinkelde, selecteerden we de volgende Babylonische top drie.

M

MM

“In Mauritanië moet je naar de gevangenis voor het drinken van alcohol” abdul khalidou ploegbaas

1. Mist M GVA: Het je soms geen heimwee naar Mauritanië?

M Abdul: Pardon? Je ne comprends pas?

M GvA: (nieuwe poging) Mis je Mauritanië niet?

M GvA: Ha ja: heel veel mist! In Antwerpen is het vaak slecht weer.

2. Vork M Abdul: Ik eet vlees van de koe en de kip. Maar geen vork?

M GvA: Jullie eten niet met een vork maar nog met je handen?

M Abdul: Ik eet geen vork en drink geen alcohol. Ik ben moslim.

M GvA: Ha! Je eet geen porque!

M Abdul:Juist, geen vorkvlees.

3.Verschil M GvA: Wat zijn de grootste verschillen tussen België en Mauritanië?

M Abdul: Ja, schilderen, dat moet ik ook doen voor mijn baas.

Tekening van Gwendolyn Vanopdenbosch (11 jaar) uit Mechelen van de school Sint-Jozef Coloma.

DIVERS ANTWERPEN.

donderdag 4 juni 2009

Cijfers MM Officiële naam: Al Jumhu-

riyah al Islamiyah al Muritaniyah (Islamitische republiek Mauritanië) MM Hoofdstad: Nouakchott MM Regeringsvorm: parlementaire republiek MM Staatshoofd: Maaouya Ould Sid’Ahmed Taya MM Regeringsleider: Sghair Ould M’Bareck MM Religie: soennitische islam (99 %) MM Oppervlakte: 1.030.700 km² MM Geolografie: 80% woestijn MM Onafhankelijk sinds: 28 no-

Historie vember 1960 (van Frankrijk) MM Aantal inwoners: 3.364.940 MM Levensverwachting: 53,5 jaar (mannen 50,9 jaar; vrouwen 55,4 jaar) MM Talen: Arabisch. Er wordt ook Poulaar, Soninké, Wolof, Bambara en Frans gesproken MM Munt: ouguiya MM Landcode telefoon: 222 MM Landcode internet: .mr MM Natuurlijke bronnen: ijzer, goud, gips, vis, koper, fosfaat, diamant MM Plaats op lijst rijkste landen: 137/177

Van oorlog naar staatsgreep MM Al in de 11de eeuw is

Mauritanië een islamitisch land.

MM In 1902 wordt het een Franse kolonie onder de naam Frans West-Afrika.

MM In 1960 krijgt het land zijn onafhankelijkheid en in 1976 verovert het het zuidelijke deel van de toenmalige Spaanse Sarhara. Maar ook Marokko maakt aanspraak op deze

“Ook jullie politiek belangt mij aan” Waarom hij tien jaar geleden zijn dorp Mah Na, diep weggestoken in de Mauritaanse woestijn, ontvluchtte, daar wil Sarr Adama (30) liever niet meer over praten. “De voorbije jaren probeer ik juist die vreselijke periode te vergeten”, zegt hij.

“Vergeet niet dat er in Mauritanië tot voor kort nog slavernij bestond.” Toch hebben die gewelddadige gebeurtenissen van hem geen verbitterd man gemaakt. “Ik ben niet naar hier gekomen om op een kamer weg te kwijnen en met mijn vingers te draaien.”

Sarr brengt ons naar een wat vervallen winkelpand in de Greinstraat, vlakbij het Centraal Station.

Aan het uitstalraam hangt een verkleurd papiertje met daarop enkel de afkorting vzw URDPB. Het staat voor Union Pour le Peuple De Belgique. Voor we een donkere ruimte betreden, vraagt Sarr onze schoenen uit te doen. Het pand blijkt een moskee te herbergen die hoofdzakelijk bezocht wordt door Afrikaanse moslims uit Mauritanië en diens buurland Senegal.

“Het is meer dan een gebedsplaats”, zegt Sarr. “Iedere maand komen we hier samen en bespreken we elkaars situatie. Zit iemand in de rats, dan zorgen we samen voor een oplossing. De solidariteit tusM

Sarr Adama: “Jullie moeten leren om van elkaar te genieten.”

sen Afrikanen in Antwerpen is erg groot.”

In Mauritanië was Sarr een keuterboer die nog bij zijn ouders inwoonde. In Antwerpen heeft hij een opleiding lasser gevolgd. Maar omdat zijn verblijf na tien jaar nog steeds niet geregulariseerd is, geraakt hij nergens officieel aan een job.

“Maar ik weiger van het OCMW te leven. Ik heb aan mijn begeleidster gevraagd te stoppen met het uitbetalen van mijn uitkering. Dat geld heb ik niet nodig. Ik kan heus wel voor mezelf zorgen. Bij mijn vrienden vind ik altijd wel onderdak of een bord rijst.”

Wat Sarr nog steeds opvalt in Ant-

voormalige Spaanse kolonie. Beide landen voeren jarenlang strijd met de guerrillabeweging Polisario. Uiteindelijk moet Mauritanië zijn claim laten vallen.

MM Op 12 december 1984 komt Maaouiya Ould Sid’Ahmed Taya door middel van een staatsgreep aan de macht. Hij staat sympathiek tegenover de Verenigde Staten.

MM Mauritanië is een van de drie islamitische landen binnen de Arabische Liga die Israël erkennen.

werpen zijn de vele ongelukkige mensen die hij dagelijks in de trams en treinen ziet.

“Ik heb al eens voorgesteld om in de trams muziek te draaien. Misschien dat dit de mensen wat opvrolijkt. Ik denk dat Afrikanen meer de kunst van het echte levensgenieten kennen. Geluk heeft niets met geld te maken. Jullie moeten leren om van elkaar te genieten. Voor Afrikanen is menselijk contact van levensbelang.

Wij, Afrikanen, brengen jullie iets bij.

Jullie, Belgen, leren ons dan weer andere zaken. Van die ‘melange’ van mensen moeten we profiteren.”

“Soms mis ik wel het sociale leven in Mauritanië. Vroeger trok ik dagenlang met mijn vrienden de woestijn in met tenten. We praten, dansten en zongen. Hier zie ik me zo snel niet in de stad gaan kamperen.” (lacht) Sarr is opvallend geïnteresseerd in de Belgische politiek. “Het gekibbel tussen Walen en Vlamingen begrijp ik niet”, zegt hij. “Maar politiek interesseert me zeker. Het moet me wel bezighouden. We zitten allemaal in dezelfde boot. Als er morgen een strenge man aan de macht komt, dan draag ik daar ook de gevolgen van.”

Vandaag pendelt Sarr tussen Antwerpen en Namen, waar hij zich heeft opgeworpen als woordvoerder van de ‘Sans-Papiers’ die een onderdak hebben afgedwongen in de lokalen van de plaatselijke universiteit. In de zomer gaat hij aan de slag als bewaker tijdens de Zomer van Antwerpen.

“Allemaal vrijwilligerswerk”, zegt hij.

“Niet betaald. Maar dat stoort me niet. Ik ben niet naar hier gekomen om op een kamertje met mijn vingers te draaien.”

“Mogelijk keer ik ooit terug naar Afrika om een rustige oude dag te beleven. Mijn droom is om hier te kunnen werken voor de Belgen, maar later ook nog iets te betekenen voor de Mauritaniërs.”

MM De staatsgreep van 3 au-

gustus 2005 brengt kolonel Ely Ould Mohamed Vall aan de macht. Hij belooft binnen twee jaar democratische verkiezingen.

MM Op 26 maart 2007 wordt Sidi Ould Sjeikh Abdallahi tot president gekozen. Hij zoekt toenadering tot islamitische fundamentalisten. Tegen de zin van de legerleiding, die opnieuw een coup pleegt.

MM Op 13 augustus wordt Aziz benoemd tot president.

Recept

Struisvogelschnitzel In Zuid-Marokko, Mauritanië en Libië wonen nomaden die indigoblauwe kleding dragen.

Ze worden dan ook wel de ‘blauwe mannen en vrouwen’ van de Sahara genoemd. Dit recept is direct afkomstig van de ‘blauwe mensen’.

Ingrediënten M 4 schnitzels van een struisvogelbout (ca 150 g per stuk) M 2½ dl kamelenmelk M nootmuskaat M verse kerrie M 1 grote rode ui M 200 g gedroogde hele tarwekorrels M 1 bundeltje peterselie M selderijbladeren M zout M peper M ½ glas olijfolie Bereiding M Leg 1 dag voor de bereiding de struisvogelschnitzels in een marinade van kamelenmelk, nootmuskaat, kerrie, gesnipperde ui en zout. Kook dan ook de tarwekorrels in water met peterselie, zout en selderijbladeren. Als de vliezen openbarsten, zijn de korrels gaar.

M Houd de korrels op laag vuur warm. Dep de schnitzels droog en bak ze in ca. 15 minuten gaar in olijfolie.

M Serveer dit gerecht met de warme tarwekorrels en een salade naar keuze.

152

Mauritaniërs wonen in Antwerpen.

Mauritaniërs halen water uit een put om het met een ezelskar in dorre gebieden te gaan verkopen.

Tekening van Dimi De Dauw (9 jaar) uit Sinaai.

.DIVERS ANTWERPEN

donderdag 4 juni 2009

Algemeen

Al in prehistorie een grote cultuur MM De eerste tekenen van be-

.FMMJFIB

. " - 5 "

3

;FCCVH

3

Officieel wonen er dertien Maltezen in het Antwerpse, maar ze zijn zo onvindbaar dat zelfs consul-generaal Paul Cools hen niet kent.

“Nee, er bestaat niet zoiets als een Maltese gemeenschap in Antwerpen”, zegt Paul Cools. “Maar misschien komt dat wel, want de Maltezen beginnen de weg te vinden.

Er komen stilaan meer toeristen naar hier.”

Paul Cools is van beroep advocaat in commercieel recht. Maar hij heeft nog een tweede grote taak: als consul-generaal van Malta neemt hij de belangen van de kleine mediterrane eilandrepubliek waar. En hij doet dat gedreven, want steeds spreekt hij over ‘wij’ en ‘ons’.

M

M Hoe komt een Antwerpse advo-

caat er eigenlijk toe diplomaat in Maltese dienst te worden?

/

-VRB

&

"

LN

Mijn voorganger als consul, Boudewijn Franck, is in 1993 benoemd tot rechter en omdat je niet tegelijk rechter en diplomaat kunt zijn, moest er een nieuwe consul komen.

Boudewijn heeft mij gepolst, ik was geïnteresseerd en samen met de andere kandidaten zijn we naar Malta gegaan. Daar heeft de regering mij uitgekozen. Koning Albert heeft me dan in de diplomatie benoemd.

M Als consul-generaal neemt u de

belangen van Malta in België waar. Wat stelt dat precies voor?

In feite alles en zoals u zegt, ik hou me bezig met de Maltese belangen in België, niet omgekeerd, al is het wel zo dat bedrijven van hier tegenwoordig ook bij me aankloppen voor informatie. In het begin bestond mijn werk er vooral in interesse te wekken voor Malta. Niemand kende het. Mensen hier dachten dat het een deel van Italië was of Griekenland. Malta had ook geen eigen verkeersbureau, maar nu gaan er steeds meer Belgen met vakantie.

Vijftien jaar geleden waren

se invloed. Opvallend is dat er meer Maltezen in het buitenland wonen dan in hun eigen land. De meesten wonen in Canada, Australië en Italië.

M Wat zijn de troeven van Malta?

Het is dichtbij, veilig, compact, het heeft goed weer en een goede accommodatie. Het is ook authentiek gebleven. Ik vind het een vakantiebestemming waar je niet de indruk hebt dat je met vakantie bent. Ik heb nu zelf een huisje op Malta. Daar ga ik elk jaar in augustus naartoe. Malta heeft charme, maar you love it or you hate it. Er is geen tussenweg.

Sterrenrestaurants hoef je niet te zoeken, die zijn er niet. Malta heeft alle elementen voor een superkeuken. Er is alle dagen verse vis, veel fruit, kruiden, maar Maltezen hebben geen eetcultuur. Hun keuken is eenvoudig en sterk beïnvloed door de Italiaanse. Ze eten veel pasta’s en ze gebruiken veel suikers. Daardoor zijn veel mensen obees, ook kinderen.

M Een opvallend aspect van Malta

is hun taal. Spreekt u het?

Tekening van Marie Van den Eynde (11jaar) uit Westerlo.

het er 7.000, nu al 35.000.

De toetreding tot de EU in 2004 heeft mijn werk sterk veranderd. Eerlijk gezegd, ik moet nu minder doen.

Er wonen nu zo’n 450 Maltezen in Brussel. Die werken bijna allemaal bij de Europese instellingen. De Maltese ambassade is uitgebreid en die heeft het grootste deel van mijn taak overgenomen. Ik ben nu vooral bezig met de Maltese schepen die naar Antwerpen komen. Wij hebben de vijfde handelsvloot ter wereld. Bijna elke dag doet er wel een schip onder Maltese vlag Antwerpen aan.

zelfs geen enkele Maltees die hier woont. In Brussel is er wel een actieve gemeenschap.

M Toch is hier geen

Wel, het zijn eilandbewoners. Ze zijn koppig, wat stug en ze vinden dat ze in het centrum van de wereld wonen. Maar ze zijn vriendelijk en behulpzaam, je moet ze leren kennen. Ze zijn ook minder luidruchtig dan andere mediterrane volken.

Misschien komt dat wel door de Brit-

echte Maltese aanwezigheid.

Nee, een Maltees gemeenschapsleven bestaat hier niet.

Ik ken

M Kennen de Maltezen Antwerpen

wel?

Zeker. Ze associëren het met diamanten natuurlijk. En chocolade.

België in het algemeen heeft bij hen een reputatie van degelijkheid.

Maltezen komen meer en meer naar België. Er is nu een dagelijkse vlucht naar Brussel. België is voor hen een ideale citytrip. Ze combineren dan Brussel met Brugge en Antwerpen.

M Wat voor mensen zijn zij?

/

4JHHJFXJ

4

&"

Nee, dat lukt me niet. Maltees is zeer moeilijk. Het is een semitische, Arabische taal, maar ze gebruiken het Latijnse alfabet. Maltees is oorspronkelijk ontstaan uit het Fenicisch en zit vol invloeden uit het Arabisch, het Italiaans en het Engels.

Om maar één voorbeeld te geven: Malta is een superkatholiek land, er is zelfs nog geen echtscheiding toegestaan, maar hun woord voor God is wel Allah.

M Spreekt iedereen nog Maltees?

De ouderen wel. Zij spreken vaak alleen Maltees, ze kennen geen Engels. Jongeren spreken meer Engels, maar het Maltees houdt stand. Veel mensen spreken de twee dooreen.

M Blijft u dit werk nog lang doen?

Het is prettig werk. Behalve voor mijn vakantie ga ik elk jaar naar Malta voor de diplomatieke contacten en dat bevalt me nog altijd goed.

MM

“Malta is superkatholiek.

Er is zelfs geen echtscheiding toegestaan”

.BSTBYMPLL

'JMGMB

( Recept

Bragioli (nationaal gerecht van Malta) Ingrediënten 4 dunne lapjes biefstuk 200 g varkensgehakt 2 uien in schijven 1 wortel in schijfjes 3 sneden verkruimeld brood 6 plakjes spek 1 bosje gehakte peterselie 2 knoflookteentjes 2 laurierblaadjes 1 glas rode wijn peper en zout

M M M M M M M M M M M

Bereiding M Sla de biefstukken plat met een vleeshamer of met de zijkant van een deegrol.

Hak het spek in kleine stukjes en voeg er peterselie, look en broodkruimels aan toe.

M

Rol deze vulling in de lapjes biefstuk en prik ze goed vast met een tandenstoker.

M

Bak de pakjes in olijfolie in de pan, samen met de laurierblaadjes.

M

Laat de ui en wortel stoven in een pot en giet de wijn erover.

M

Doe de pakjes ook in de pot en laat het geheel anderhalf uur sudderen.

M

Serveer met aardappelen of frietjes en een salade.

M

13

Maltezen wonen in Antwerpen.

Paul cools consul-GEnERAAl

Volgende week: Marokko

Paul Cools, Antwerps advocaat en consul-generaal van Malta.

7BMMFUUB

3BCBU

"

¥ (3"1)*$ /&84

“Je houdt van Malta of je haat het”

4MJFNB

.PTUB

&

taire democratische republiek MM Religie: rooms-katholiek (98%) MM Oppervlakte: 316 km²

$PNJOP ,FNNVOB

*5

MM Hoofdstad: Valletta MM Regeringsvorm: parlemen-

21 september MM Landcode telefoon: 356 MM Landcode internet .mt MM President: George Abela MM Premier: Lawrence Gonzi MM Levensverwachting: 79,3 jaar MMExport: textiel, schoeisel, machines, plastics, aardappelen, uien, tabaksartikelen MM Plaats op lijst rijkste landen: 34/177

7JDUPSJB 3BCBU

%

Een van de dichtst bevolkte landen ter wereld

(0;0

MM Aantal inwoners: 403.532 MM Talen: Maltees, Engels MM Nationale feestdag:

.&

Malta

schaving dateren al van 10.000 voor Christus. Veel tempels uit die opeenvolgende beschavingen zijn bewaard.

MM Vanaf 900 voor Christus stichtten de Feniciërs handelsposten op Malta. Zij gaven het zijn naam.

MM Daarna kwamen de Romeinen, de Byzantijnen en Arabieren en nog later zowat alle vorstenhuizen van Europa: Duitsland, Frankrijk, Spanje.

MM In 1814 werd het eiland een

Britse kroonkolonie. 30.000 Maltese mannen vochten mee in de Eerste Wereldoorlog, en ook in 1940-1945 werd Malta zwaar getroffen.

MM In 1964 werd het onafhankelijk, in 2004 een volwaardig lid van de Europese Unie.