Przyszłość Kuksonii

Czterometrowy, wykonany z brązu i zapatynowany na zielono, pomnik Kuksonii Giętkiej stanie w parku Hestii w Sopocie.

Rzeźba, która ma upamiętniać istnienie rośliny, tak niesamowicie długo będącej obserwatorką zmian Planety, przyjmie skalę jej osiągnięć.

Marzeniem artystki byłaby praca, która nie tylko pełni funkcję estetyczną, ale jest też, tak jak kuksonia, aktywną uczestniczką ekostytemu parku. Wynalezione parę lat temu przez polską fizyczkę, Olę Malinkiewicz, perowskity są już używane z powodzeniem w fotowoltaice. Będąc tworzywem elastycznym, nadawałyby się do bycia częścią rzeźby, widocznymi na wizualizacji czarnymi paskami (pozostałościami po igłach oraz kwiatach kuksonii z wcześniejszych epok). Pozwoliłoby to kuksonii pobierać światło sopockiego słońca oraz różnorakich sztucznych źródeł światła i oddawaniu energii z powrotem do którejś ze stojących w pobliżu latarni.

Projekt w ten sposób zrealizowany, byłby rzeźbą ekologiczną, prawdopodbnie pierwszą rzeźbą w miejscu publicznym, która przyczyniłaby się do odzyskiwania energii, a w tym realizowałaby hestyjny nacisk na zrównoważony rozwój.

Projekt o kuksonii giętkiej jest dla mnie niesamowicie ważnym projektem. Zajmując się głównie demonologią okołosłowiańską historią Polski, czasem mam wrażenie, że jest to bardzo malutki wycinek historii Planety. Współbycie to ukłon w stronę innych bytów.

Chciałabym, żeby ludzkość umiała postrzegać inne byty w tak jednostkowy sposób, w jaki została przedstawiona tu Kuksonia. Narracja rozwoju Ziemi z jej perspektywy bardzo odbiega od naszej, ale jest wciąż osadzona w tym samym miejscu.

Kuksonia to uosobienie roślinności (matki natury?). Przykład do naśladowania. Te sprytne istoty rozwijały się, reagując uważnie na zmiany klimatyczne i środowiskowe. Kiedyś sięgała do czterdziestu metrów, żeby potem zdecydować jednak, że mniejszy rozmiar to łatwiejsze trzymanie się podłoża. Cechuje ją ogromna elastyczność w postawie, którą z nią dzielimynieugiętości przetrwania.

Przy tworzeniu tego “bardzo wybiórczego atlasu organizmów od syluru po holocen” jakim jest Raport Roczny 2021, współpracowałam z prawdziwym poznańskim geologiem. Było w tej współpracy wiele ciekawych momentów - cieszę się, że nauka wiedza akademicka mogła połączyć się chociaż na chwilę z tak abstrakcyjną dziedziną życia jaką jest hobby łączenia kształtów kolorów (sztuka).

Projekt WSPÓŁBYCIE to postantropocentryczny komentarz, również na temat nadchodzącej katastrofy klimatycznej. Ziemia przeżyła już sześć wielkich wymierań. Przed gatunkiem homo sapiens życie tutaj trwało już wiele milionów lat. Szersza perspektywa pozwala oderwać się od codziennych spraw i, mam nadzieję, spojrzeć dalej niż na jutrzejszy grafik.