Holocen

(od 11 700 lat temu do teraz) c. b.

W geologicznej skali czasu, to najkrótsza epoka, mierzona od ustąpienia lądolodów z półkuli północnej do dziś. Zawartość tlenu w atmosferze: 21%, średnia temperatura roczna w Sopocie: 8°C.

Jest to wyjątkowy przedział czasu, w którym ziemskie środowiska są znacznie zmieniane przez działalność człowieka. Początkowo w wyniku polowań, później na skutek wycinki lasów, rolnictwa, budowę miast, eksploatację paliw kopalnych.

Ogromna liczba holoceńskich gatunków fauny flory, również Polski żyje do dzisiaj. Niestety, co raz powszechniej uważa się, że człowiek przyczynia się do kolejnego, szóstego wielkiego wymierania/zabijania. Już na tej, niechlubnej liście mamy setki gatunków, w tym takie, których jeszcze nie zdążyliśmy poznać.

We wczesnym holocenie wymarły ssaki o wielkich rozmiarach: mamuty, słonie włochate, koty szablozębne, niedźwiedzie jaskiniowe, wielkie bobry, wilki, jelenie, woły, pancerniki, leniwce, a także wielkie ptaki.

Układ lądów mórz taki jak dziś. Po ustąpieniu lądolodu, wody wypływające z topniejących lądolodów zasilają morza, których poziom systematycznie podnosi się. Część wód gromadzi się w obniżeniach terenu dając pierwsze jeziora, a później nawet całe pojezierza. Niewielkie oczka wodne i bagna, to z kolei efekt wytapiania pozostałych brył lodu. Na wolny od lodu obszar wchodzi tundra, potem tajga, a następnie dobrze nam znane lasy: iglaste (początkowo zdominowane przez świerki, później sosnę) liściaste z bukiem, klonem, dębem, jesionem, wiązem.

Jak cała Polska, dobrze znosi zmienne warunki atmosferyczne - zarówno okrutne mrozy jak upalne słoneczne i letnie dni, które szybko się kończą.

PSY DOMOWE Canis familiaris

Pies był prawdopodobnie pierwszym dobrem, od którego człowiek zaczął hierarchizować plemiona, a dominowało w tym czasie plemię zbieracko-myśliwskie. Prawdopodobnie nastąpiło to 11 lub 10 tysięcy lat temu. Czy jego funkcja się zmieniła - pozostawiamy to do przemyślenia.

e.

MEWOWATE

Laridae

Żółta obrączka wokół oka odróżnia ją od bardzo podobnej mewy polarnej (Larus glaucoides), u niej jest czerwona. Wszystkożerna, nie gardzi nawet padliną. Aktualnie bardzo nielicznie występująca na terenach polskich.

ORŁY PRZEDNIE Aquila chrysaetos

Przodkowie niektórych ras tak zwanego bydła domowego. Wyginęły przez człowieka, ale był to pierwszy gatunek, który człowiek próbował chronić. Tury uwielbiał król Polski Władysław Jegiełło. Najdłużej przetrwały na Mazowszu.

Następca Neandertalczyka, pojawił się na Pomorzu około 12 tysięcy lat temu. Żyje na tych terenach do dziś.

Ślad o kuksonii giętkiej urywa się w wielu miejscach po wielkim wymieraniu pod koniec kredy. Jedyne wzmianki, jakie mamy, są o kuksonii sopockiej i pochodzą z dzienników szlacheckich z XVII wieku, co pozwala nam sądzić, że udało jej się przetrwać burzliwe 11 tysięcy lat z człowiekiem. Powodów można doszukiwać się w kształcie kuksonii, która przybrała formę przypominającą zwierzę, aby chronić się przed roślinożercami, oraz wycofaniem się z produkcji zbyt smacznych owoców. Niektórzy ważną rolę przypisują też jej położeniu na wysepce na tyle małej, że nie można było tam ani uprawiać ziemi ani, nieco później, wprowadzić systemu feudalnego. W XX wieku wysepka ta, została, powodu topnienia lądolodów podnoszenia się poziomu wód, wchłonięta przez morze bałtyckie, wraz z ostatnimi, żyjącymi na wolności kuksoniami giętkimi. Podobno bardzo mała hodowla zachowawcza ma miejsce w mazowieckim Magnuszewie, ale nie są to potwierdzone dane.

Wsp Bycie

Dobrze, że wciąż musimy za czymś podążać, wycofywać się, kamuflować swoje położenie, dostosowywać się, zmieniać, zamieniać, iść na kompromis, zajmować się naprawianiem szkód, ulepszać. Nie starcza nam czasu na nadmiar. Jak twierdzi jedna z naszych najbardziej znanych neofilozofek, prowadząca własną winnicę na Suwalszczyźnie, symbioza odbywa się tylko w ruchu. Poznawanie, słuchanie, współbycie – to nasze nowe parlamenty, to nasze nowe elektrownie.