
2 minute read
Kreda
(od 145 mln lat temu do 66 mln lat temu)
Najmłodszy okres ery mezozoicznej, nazywanej średniowieczem dziejów Ziemi.
Zawartość tlenu w atmosferze: 30%, średnia temperatura roczna w Sopocie: ok. ~15°C.


Układ kontynentów zaczyna przypominać współczesny (jeszcze tylko Antarktyda Australia nadal tworzą jeden obszar). Klimat w Polsce umiarkowany ciepły wilgotny. Polska generalnie znowu pod wodą, często daleko od brzegu.
Świat organiczny stanowi swoistą mieszankę zarówno form archaicznych jaki współczesnych. Szczególnie wśród małżów ryb mamy organizmy dobrze znane z dzisiejszych mórz. Za chwilę natomiast kolejne wielkie wymieranie – era mezozoiczna kończy się bardzo dramatycznie wielkim wymieraniem, które, na co wskazuje wiele dowodów, miało naprawdę nagły charakter. To już piąte wielkie wymieranie w karierze naszej planety.
Umiera wszystko, co bliskie redakcyjnym sercom - wielkie małże (tzw. rudysty), amonity w kryzysie wieku średniego oraz, morskie gady, a także, o zgrozo, o rozpaczy - dinozaury. Jednak nie ma tego złego... – kryzys ten sprawił, że ssaki, choć walkowerem, wygrywają wyścig z wielkimi gadami powoli opanowują wszystkie środowiska. Całkiem dobrze mają się też znane od jury ptaki.
PTEROZAURY gr. Pterosauria REKINY fr. requin, np. Ptychodus.



Ozdoba Europy Środkowej późnego triasu. Bardzo dużo osobników. W Polsce głównie na Opolszczyźnie, ale redakcja przekonana jest o ich wędrówkach w okolice sopockie. Taka „żaba”, tylko dwumetrowej długości pokaźnym ogonem. Zwierzę drapieżne, zastawiające zasadzki na dnie zbiorników słodkowodnych, na drobne zwierzęta, głównie ryby. Rekonstrukcje największą kolekcję skamieniałości tych zwierząt można zobaczyć Krasiejowie.
Rekiny razem z płaszczkami tworzą grupę Elsamobranchiin. Najbardziej popularny rodzaj kosmopolitycznego rekina, postrachu oceanów, a szczególnie dogorywających już amonitów, które były jego podstawowym pożywieniem. Znane z Polski głównie z licznie znajdowanych zębów.
NANOPLANKTON



W morzach powszechnie występował plankton tak mały, że nie widać go na wizualizacji. Pod koniec kredy odgrywał dużą rolę skałotwórczą, tworząc kredę piszącą - powszechną także w kredzie (również tej do pisania na tablicy) dzisiejszej Polski.
Jedna z najliczniejszych najbardziej zróżnicowanych gromad mięczaków.
Cytując klasykę:
„Mój ślimaku, pokaż rożki, Dam ci sera na pierożki”
Ale ślimak się opiera:
„Nie chcę sera, nie jem sera!”
„Pokaż rożki, mój ślimaku, Dam ci za to garstkę maku”
Ślimak chowa się w skorupie.
„Głupie żarty, bardzo głupie”
Kuksonia dostaje kwiatków. Ma też piękne smaczne owoce. Podmywające ją nurty rzeki sprawiły, że jej pnie stawały się coraz bardziej widoczne i mocne. Jesteśmy w stanie przypuszczać, że jej owoce były bardzo smaczne - stają się smakołykiem dla wielu roślinożernych dinozaurów. Pod koniec kredy zauważyć można rozpoczęcie produkcji olejków eterycznych o nieprzyjemnych zapachu, mającym zatrzymać nadmierną eksploatację tego gatunku, który zaczął masowo znikać z różnych miejsc na planecie. Jej rozmiary zmniejszają się, stara się pozostać niezauważona.
Ewenement! Ogromne małże (do 1 m wysokości), w sposobie życia podobne do koralowców łączące się w wielkie, tropikalne rafy, osiągające do kilku metrów wysokości; niewystępujące nigdy wcześniej jak i nigdy później na naszej planecie.
Bez związku z zagładą końca ery mezozoicznej, niektóre amonity zaczęły tworzyć nieregularnie skręcone, lub rozwinięte muszle. Nie do końca wiadomo, dlaczego. Jedni uważają, że są to formy zdegenerowane, ze zmianami patologicznymi, inni twierdzą, że jest to normalne, ewolucyjne następstwo starzejących się gatunków.

Wsp Wra Liwo
Wszystko się zmieniło. Kiedy? Może w chwili, kiedy człowiek rozejrzał się po wyschniętym korycie Mekongu? A może ta myśl zakiełkowała w głowie wędrowca przemierzającego pustynne tereny Mazowsza? Na naszych odtworzonych bagnach starannie wyselekcjonowane gatunki mchu tworzą wraz z inną roślinnością komory bioróżnorodności. To miejsce naszego codziennego odpoczynku. Chętni mogą się jeszcze poddać biomimetycznej kuracji, stworzonej na bazie skoncentrowanych ziołowych wyciągów, która stosowana z umiarem przynosi ciału umysłowi wymierne korzyści. Oddycha się zawsze pełną piersią, bo globalna sieć farm zrekonstruowanej prehistorycznej flory skutecznie wychwytuje nadmiar dwutlenku węgla w atmosferze.