DIGIFOTO Pro 3.2018

Reviews Sony RX100 VI - NiSi V5 Pro 2-filterkit - Sony a7 III - Sigma 70mm F2.8 DG MACRO Art

DIGIFOTOPRO.NL

NUMMER 3

2018

PRIJS 5,95

Review

Sigma 105mm f/1.4 DG HSM Art

Het nieuwe meesterwerk?

Interview

Martin Schoeller ‘Ik doe geen concessies aan mijn stijl’

Review

Interview

Inspiratie

Wat is er nieuw aan de mark II?

‘De systeemcamera heeft de toekomst’

Pleidooi voor de paparazzo!

Pentax KI mark II

Fujifilm Nederland

Zoemende insecten NUMMER 3/2018

Voordelige refurbished Mac’s

VOORDELIGE MACS, MÉT DE GARANTIE VAN NIEUW! Meer dan 20 servicepunten in de Benelux 24 maanden garantie 30 dagen “niet goed, geld terug” garantie Volledig getest en opnieuw geïnstalleerd Waar nodig zijn onderdelen vervangen Compleet en gebruiksklaar geleverd Tweedehandsnotebook.nl voor refurbished Windows laptops ty Voor azer ord toetstenb

www.iused.be

Voor meer informatie of vragen kunt u mailen naar info@iused.nl of bellen naar tel. 030 248 40 06 iUsed.store

iUsed Store

WELKOM

Welkom

'Ik weiger concessies te doen aan mijn stijl. Ik wil niet de zoveelste portretfotograaf worden die iedereen er geweldig laat uitzien.' Martin Schoeller is niet alleen een van de grootste portretfotografen van dit moment, hij heeft ook een uitgesproken kijk op en mening over fotografie.

Zijn iconische serie Close Up, waar hij al meer dan twintig jaar doorlopend aan werkt, is wereldwijd bekend. Beelden uit onder andere deze serie zijn tot en met 2 september voor het eerst in ons land te bewonderen in het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam. Een absolute aanrader om te bezoeken.

Vlak voor de opening van zijn expositie in Rotterdam hadden wij een goed gesprek met Martin. Je leest het terug in deze uitgave onder de kop: 'Geen enkel mens is beter dan een ander mens'.

Ook interviewden we de Belgische Wildlife fotograaf Ingrid Vekemans. Zij zegde in 2007 haar baan op, kocht haar eerste digitale camera en vertrok voor drie maanden naar haar geliefde Afrika. Inmiddels is ze een award winnende Wildlife fotograaf met een geheel eigen stijl.

Ingrid volgde haar hart. 'Tot 2007 zat ik in een job waarvan ik al langere tijd wist dat het niet de mijne was.' Lees haar verhaal en geniet van haar prachtige beelden.

stil bij het laatste nieuws uit de wereld van de fotografie en gaan we op pad met de nieuwste camera's en objectieven. Zo gingen we onder andere aan de slag met Sony a7 III. Dit model is bestempeld als een instap- en budgetmodel. De eindeloosheid aan functies laat echter zien dat de tijd niet heeft stilgestaan in technologische vooruitgang. Hij is bovendien sneller dan het licht. Ook het kersverse Art objectief van Sigma, de 105mm f/1.4 DG HSM Art, werd door ons kritisch aan de tand gevoeld. Hoe presteert dit loodzware objectief in de praktijk?

Last but not least staat dit nummer natuurlijk ook weer vol met inspirerende en leerzame achtergrondverhalen.

Genoeg reden om door te lezen lijkt ons!

Veel lees- en kijkplezier.

Redactie DIGIFOTO Pro

Een uitgave van Clipboard Publishing BV Delftweg 147 2289 BD Rijswijk Nederland Tel: +31(0)15 7600.700 info@clipboard-publishing.nl www.clipboard-publishing.nl Uitgever Linda Oenema linda@clipboard-publishing.nl Tel: +31(0)15-7600.700 Concept en idee Jascha Vink jascha@clipboard-publishing.nl Tel: +31(0)15-7600.771 Redactie Remco Stunnenberg Christel de Wolff Bart Remmers Dré de Man Geert van der Klugt redactie@thecontentgroup.nl +31(0)15-7600.707 Met dank aan Sonja van Driel André Roodhuizen Cees Visser Jan Duker Arnoud van de Weerd Bas van Beek Bert Verhoef Ingrid Vekemans Kaat Stieber Marc Lamey Marcel van Balkom Maarten van Norden Martin Schoeller Marketing & PR Tim Beemer Karine Lauw marketing@clipboard-publishing.nl +31(0)15-7600.700 Traffic Manager Lindsay van Veelen traffic@clipboard-publishing.nl Tel: +31(0)15-7600.700 Sales Bart Arkesteijn Mitchell Koymans Janick ter Mors Jascha Vink sales@clipboard-publishing.nl +31(0)15 7600.770

Met camera's als de X-H1, de X-Pro2 en de GFX 50S begaf Fujifilm zich tot voor kort vooral aan de bovenkant van de markt. Met de recente lancering van de X-T100 maakte Fujifilm een duidelijke beweging richting het middensegment. Onverwachts of...? Wij legden deze en andere vragen voor aan Maarten van Norden, Sales Manager van Fujifilm Nederland.

'Fujifilm heeft altijd het plan gehad om op de langere termijn uit te groeien tot een bepalende totaalaanbieder van systeemcamera's.'

Data Analist Sven de Heer Vormgeving Martijn Herremans Lloyd Troost Ron de Vos Drukkerij Senefelder Misset, Doetinchem

Als vanzelfsprekend is er nog veel meer te lezen in dit nummer. Zo staan we als altijd ook

Distributie Benelux Betapress BV, Gilze Imapress, Turnhout, België ISSN 2468-869X

Abonnementen Jaarabonnement Nederland (6 edities): € 29,75 Jaarabonnement Europa (6 edities): € 72,50 Losse edities: € 5,95 Prijswijzigingen voorbehouden Telefoon: 015-7600700 E-mail: abo@clipboard-publishing.nl

DIGIFOTO PRO 3

Het abonnement wordt automatisch verlengd.

Opzeggen kan schriftelijk of per e-mail uiterlijk 2 maanden voor afloop van de abonnementsperiode.

Eerder verschenen edities zijn na te bestellen via www.digifotopro.nl/nabestellen of door een e-mail te versturen naar abo@clipboard-publishing.nl.

Copyright © Clipboard Publishing Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, gekopieerd of op andere wijze worden verspreid zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever.

DIGIFOTO Pro is powered by

3

ŠDavid Yarrow

I AM RELENTLESS

45 7 MEGAPIXEL

DAVID YARROW INTRODUCEERT DE FULL-FRAME NIKON D850. Wildlife fotograaf David Yarrow kon zijn persoonlijke visie in beeld brengen dankzij de ultieme combinatie van snelheid, detail en precisie van de Nikon D850.

De lichtgevoelige FX-formaat sensor heeft een zeer hoog oplossend vermogen van ISO 64-25.600 en gebruikt een effectieve resolutie van 45.7 megapixels om beelden van 45.4 MP te produceren. Voer beeldsnelheid op naar maximaal 9*bps, maak echte full-frame filmopnamen in 4k UHD of maak 8K** time-lapse films. Ervaar flexibiliteit zoals nooit tevoren en lees meer over de Nikon D850 op nikon.nl/D850 * Vereist de optionele MB-D18 multifunctionele battery pack en de EN-EL-18B accu. ** Vereist instellingen voor intervalopname en software van derden.

153

UP TO

64-25600 AF POINT

ISO RANGE

9 UP TO 9 FPS*

AWARDS | UITLEG

Over onze reviews

Elke editie testen we diverse camera’s, objectieven en accessoires. Maar hoe testen we deze producten precies en hoe beoordelen we ze? Op deze pagina geven we je een overzicht van onze criteria en testmethoden.

We testen de producten grotendeels in de praktijk. Een objectief of camera gebruiken we op dezelfde manier zoals we ook onze eigen apparatuur gebruiken. Daardoor lopen we tegen praktische bezwaren of voordelen aan die minstens zo belangrijk zijn als alleen de droge cijfers en testresultaten. Daarnaast kijken we onder gecontroleerde omstandigheden naar de belangrijke aspecten.

Camera's

Bij onze camera-reviews geven we scores voor vijf verschillende criteria.

We beoordelen camera's per categorie, de scores van een compactcamera kun je dus niet direct met die van een spiegelreflexcamera vergelijken.

Ook zijn beoordelingen tijdgebonden. Je kunt camera's van nu immers moeilijk vergelijken met camera's van een paar jaar geleden.

Awards

Wij kunnen niet bepalen hoeveel waarde jij hecht aan bepaalde eigenschappen van een objectief of camera. De een zal bijvoorbeeld snelheid belangrijker vinden dan de ander.

Daarom geven we scores voor de afzonderlijke criteria. Wel vellen we een eindoordeel in de vorm van één van onderstaande awards.

BRONS

Beeldkwaliteit

De score voor de beeldkwaliteit beoordelen we aan de hand van de ruisprestaties, het dynamisch bereik en de kleurweergave van de camera.

Bediening

Bij de bediening beoordelen we niet alleen de ergonomie, maar ook de menustructuur van de camera.

Snelheid

ZILVER

Objectieven

De beoordeling van objectieven lijkt op die van camera's, maar we gebruiken hiervoor een aantal andere criteria.

Onder snelheid valt het autofocussysteem, maar ook de tijd die de camera nodig heeft om foto’s weg te schrijven.

Scherpte

Behuizing

scherpte. Bij zoomobjectieven

Alle objectieven testen we op

brandpuntsafstanden.

Prijs/kwaliteit

Onder vervormingen rekenen

Categorieën

Camera’s delen we in onderstaande (sub) categorieën in. De scores en de awards zijn alleen onderling te vergelijken bij camera’s in dezelfde subcategorie. Krijgt een compactcamera van ons een Goud Award, dan wil dat niet zeggen dat deze camera even goed presteert als een spiegelreflexcamera met diezelfde award.

Spiegelreflexcamera’s (dslr) • Instap • Geavanceerd • Professioneel

Compacte systeemcamera’s (CSC) • Instap • Geavanceerd • High-end

DIGIFOTO PRO 3

Vervormingen we zaken zoals chromatische aberratie, vignettering, vertekening en flare. Een hoge score betekent bijvoorbeeld dat het objectief weinig vervormingen heeft.

Autofocus We kijken niet alleen naar de snelheid van de autofocus, ook de geluidsproductie en de nauwkeurigheid nemen we mee in de beoordeling.

Behuizing Steekt het objectief degelijk in elkaar, zijn er bijvoorbeeld stof- en regenafdichtingen?

Prijs/kwaliteit Komen de prestaties van het objectief ook overeen met wat je op basis van de prijs mag verwachten?

Een product dat doet wat het moet doen, maar niet echt uitblinkt krijgt een bronzen award.

Zilver

Producten die een goede indruk op ons achterlaten krijgen een zilveren award.

Goud

Weet een product ons echt te overtuigen, dan belonen we het met een gouden award.

Platina PLATINA

kijken we naar diverse

Bij de beoordeling van de behuizing kijken we naar de bouwkwaliteit, maar ook het LCD en de zoeker nemen we in ogenschouw.

Komen de prestaties van de camera ook overeen met wat je op basis van de prijs mag verwachten?

GOUD

Brons

Voor de echt uitblinkende producten is er de platina award. Een product moet ons volledig weten te overtuigen willen we deze award toekennen.

Onderscheidingen

Sommige producten hebben een opvallende eigenschap, zeer goede prijs-kwaliteitverhouding of steken boven de rest uit dankzij hun ontwerp. Hiervoor delen we de volgende onderscheidingen uit. Deze kunnen ook gecombineerd worden met een award.

Innovatief

Hebben fabrikanten lef en komen ze met nieuwe technieken of toepassingen? Dan kunnen ze een innovatie award verwachten!

Budget

Is het product vriendelijk voor je portemonnee, dan krijgt het een budget award mee.

Design

Niets zo persoonlijk als smaak, maar voor een bovengemiddelde aandacht voor het ontwerp kennen we een design award toe.

5

INHOUD

Wildlife fotograaf Ingrid Vekemans 72

Het hart gevolgd

Interviews 54 Sales Manager Fujifilm Nederland

'De systeemcamera heeft de toekomst'

72 Wildlife fotograaf Ingrid Vekemans

Het hart gevolgd

94 Hoog, Holland hoog

'Kenmerk was schaarste, foto's waren hard to get'

106 Portretfotograaf Martin Schoeller

'Geen enkel mens is beter dan een ander mens'

Camera's 38 Sony a7 III

Sneller dan het licht

70 Sony RX100 VI

Compacte camera met grootse prestaties

90 Pentax K-1 mark II

6

Wat is er nieuw aan de mark II?

38

Sony a7 III

Sneller dan het licht

DIGIFOTO PRO 3

58 Sigma 105mm f/1.4

DG HSM ART

Sigma's Masterpiece?

60 Nikon drie keer standaard

Drie full frame standaardobjectieven met elkaar vergeleken

80 Panasonic 50-200mm f/2.8

Compact op safari

58

Sigma 105mm f/1.4 DG HSM ART

Sigma's Masterpiece?

86 Fujifilm XF16-55mm

f/2.8R LM WR en

XF23mm f/1.4R

Zoom versus prime

10 Low Key portretten met

je reportage flitser

Werp licht in een donkere wereld

32 Zoemende insecten

10

Pleidooi voor de paparazzo!

102 94

82

46 Architectuurfotografie

Een verbinding van licht, lijn, vorm en passie

26 Accessoires

Zaken die het leven van de fotograaf aantrekkelijker maken

28 Geheugenkaarten Goedkoop is duurkoop

106

68 Monitoren Een must voor iedere

'Geen enkel mens is beter dan een ander mens'

professionele fotograaf

Martin Schoeller 46

82 Statieven

Zoveel fotografen, zoveel smaken.

Welk statief past bij jou?

102 Fotowedstrijd Wildlife

Je kans op eeuwige roem!

DIGIFOTO PRO 3

32 102

Zoemende insecten

Pleidooi voor de paparazzo!

7

NIEUWS

Dit fotonieuws mag je niet missen De cameramerken en fabrikanten hebben de afgelopen tijd niet stilgezeten.

Op de redactie werden wij overspoeld door berichten over nieuwe en geüpdatete producten.

De belangrijkste nieuwsberichten zetten wij hier voor jou op een rij.

TEKST REDACTIE

CANON VERNIEUWT HAAR PROFESSIONELE L-SERIE OBJECTIEVEN Canon introduceert de EF 70-200mm f/4L II USM en EF 70-200mm IS III USM, een upgrade van haar twee meest geliefde lenzen uit de L-serie. Deze twee upgrades boorduren voort op de goede prestaties van hun voorgangers en kenmerken zich door duurzaam en ergonomisch ontwerp.

EF 70-200mm f/4L II USM Deze lens weegt 780 gram en is daarmee uitermate geschikt voor onderweg. De fluorcoating helpt vuil en waterdruppels die aan de lens willen kleven te verminderen en de Super Spectra-coatings voorkomen overstraling en reflecties. Het negen lamellen tellende cirkelvormige diafragma zorgt voor een fraai bokeheffect. Het objectief beschikt over een nieuwe Image Stabilizer die is gebaseerd op het ontwerp van Canon’s EF 100-400mm f/4.5-5.6L IS II USM en biedt daarmee een 5-stops snellere instelling in vergelijking met de 3-stops van de vorige editie. De EF 70-200 f/4L II USM maakt gebruik van de combinatie van een Ring USM en een nieuwe derde generatie EF-motor. Door de nieuwe besturings-CPU en firmware kan de lens sneller en nauwkeuriger automatisch scherpstellen. De AF is stil en kan ook handmatig worden aangepast vanaf een scherpstelafstand van 1 meter.

en achterelementen met fluor-coating.

Dankzij de duurzaamheid en functionaliteit is dit objectief goed bruikbaar voor reisfotografen. Met de grote lensopening van f/2.8 van het uit acht lamellen bestaand cirkelvormig diafragma opent de EF 70-200mm f/2.8L IS III USM een wereld aan creatieve mogelijkheden. De fluorieten UD-optiek geeft de lens zijn hoge contrast. Dankzij de constante lensopening over het hele zoombereik laat deze lens twee keer zoveel licht door als de f/4 lens.

De 3,5-stops Image Stabilizer corrigeert eventuele bewegingsonscherpte bij trillingen van de camera. De ring-type USM-motor zorgt voor geruisloze scherpstelling waardoor deze lens zich goed leent voor het vastleggen van dieren in hun natuurlijke omgeving. De EF 70200mm F/4L IS II USM is verkrijgbaar vanaf eind juni en heeft een adviesprijs vanaf €1.419,99 en de EF 70-200mm F/2.8L IS II USM vanaf augustus 2018 voor een prijs vanaf €2.339,99.

EF 70-200mm f/22.8L IS III USM Dit objectief vervangt Canon’s topmodel en gaat nog een stapje verder. De lens is bestand tegen stof en vocht en bevat bovendien makkelijk te reinigen voor-

8

Prijs EF 70-200mm F/4L IS II USM € 1.419,99 EF 70-200mm F/2.8L IS II USM € 2.339,99 Info www.canon.nl

DIGIFOTO PRO 3

LEICA LANCEERT C-LUX CAMERA

Met de lancering van de Leica C-Lux, breidt camerafabrikant Leica Camera AG haar productportfolio uit met een compacte en veelzijdige camera. De Leica C-Lux brengt snelheid en intuïtieve bediening samen. En, niet onbelangrijk, de camera ziet er ook nog eens enorm stijlvol uit.

Dankzij de hoge resolutie van 2,33 megapixels voorziet de elektronische zoeker in heldere en contrastrijke beelden. De zoeker beslaat 100% van het beeldveld, waardoor je jouw composities nauwkeurig kunt kaderen. De camera biedt dioptrie-compensatieinstellingen, wat betekent dat brildragers de zoeker probleemloos kunnen gebruiken.

Snel en flexibel De camera is voorzien van een Leica DC Vario-Elmar 8.8-132mm f/3.3-6.4 ASPH objectief en een

20 megapixel sensor en maakt tot wel 10 beelden per seconde.

Dankzij de 15-voudige optische zoom met brandpuntafstanden van 24 tot 360mm kun je enorm flexibel zijn in het fotograferen van verschillende onderwerpen.

Dankzij Wifi en Bluetooth verbinding deel je gemakkelijk jouw foto's en 4K video's met één druk op de knop. Alle componenten van de Leica C-Lux zijn precies op elkaar afgestemd en leveren daardoor in RAWof JPEG-formaat kwalitatieve beelden die ook lonen om op grootformaat te worden

afgedrukt. De autofocus heeft 49 meetpunten en stelt binnen no-time scherp zodat je geen moment mist. Selecteerbare scènestanden bieden hulp bij het fotograferen van landschappen, portretten of nachtopnames. De Leica C-Lux zal vanaf half juli te koop zijn voor een adviesprijs vanaf

€ 995,99. De stijlvolle camera is verkrijgbaar in de kleuren Light Gold en Midnight Blue en kan worden geaccentueerd door een reeks stijlvolle accessoires zoals retrolookcameratassen of –straps.

Prijs € 995,99 Info www.transcontinenta.nl

SAMYANG INTRODUCEERT AF OBJECTIEF, DE 24MM F/2.8 FE

Transcontinenta BV, distributeur van Samyang objectieven in de Benelux, kondigt het 2e full-frame pancake objectief met autofocus aan de voor de Sony E mount. De Samyang AF 24mm f/2.8 FE is een klein objectief met grote prestaties.

Het lichtgewicht groothoekobjectief heeft de kenmerkende beeldkwaliteit van Samyang's groothoekobjectieven en heeft een stil, snel en nauwkeurig autofocussysteem. Het nieuwe objectief is een mooie aanvulling op de reeks al uitgebrachte AF objectieven voor de Sony E mount.

Klein, maar toch groots De nieuwe Samyang AF 24mm F/2.8 FE weegt 93 gram en is zonder zonnekap en lensdop maar 3.7 centimeter lang. Toch zit het compacte lensje vol met elementen die voor een goede beeldkwaliteit zorgen. Zo is hij opgebouwd uit zeven elementen in zeven groepen, drie asferische lenselementen en twee hoog refractie lenselementen plus een Samyang Ultra Multi Coating om aberratie en overstraling te minimaliseren. Zo bereikt het Samyang objectief een hoge resolutie van centrum tot en met de hoeken van het beeld.

DIGIFOTO PRO 3

Allround prestaties Het objectief is ontworpen om samen te werken met de full-frame spiegelloze camera's met Sony E mount. Op een fullframe sensor geeft de 24mm lens een grote beeldhoek voor weidse perspectieven. Op een APS-C type camera heeft heb objectief een beeldhoek vergelijkbaar met een 35mm lens. Deze brandpuntsafstand maakt dit Samyang objectief een goede keuze voor fotografen die het dagelijks leven willen vastleggen. De autofocus is ten opzichte van de 35mm pancake verbeterd en is sneller en stiller. De kortste scherpstelafstand is 24cm waardoor je ook heel intieme beelden kunt schieten.

Verlengde garantie De kwaliteit van het objectief wordt niet in twijfel getrokken, toch kan er zomaar wat gebeuren. Daarom is het goed om te weten

dat nieuwe Samyang gebruikers terug kunnen vallen op een extra zekerheid. Transcontinenta BV, distributeur van Samyang objectieven in de Benelux, biedt namelijk een verlengde garantie aan van twee naar vijf jaar. Om hier gebruik van te maken dien je jouw aankoop binnen vier weken online te registreren via www. transcontinenta.nl/garantie Het Samyang AF 24mm f/2.8 FE objectief zal in juli beschikbaar zijn voor een adviesprijs van € 329,-.

Prijs € 329,-.

Info www.transcontinenta.nl

9

ACHTERGROND | LOW KEY

Werp licht in een donkere wereld

Low key portretten maken met je reportageflitser In technisch opzicht is het maken van een low key portret met een reportageflitser een fluitje van een cent. Nou ja, als je weet hoe je de camera en de flitser instelt.

Een groter aandachtspunt is de opstelling van de flitser ten opzichte van het model. Hoe zorg je er voor dat de achtergrond geen strooilicht vangt? Hoe laat je het flitslicht op het model vallen voor een fraaie belichting?

TEKST SONJA VAN DRIEL

10

DIGIFOTO PRO 3

Foto Marja Kriboo, bovenstaand beeld laat zien hoe het low key portret van hond Debby tot stand kwam

Of je nu mensen of dieren fotografeert, de volgende tips en trucs helpen je om goed belichte flitsfoto’s te maken. Sonja van Driel, docente en auteur van flitsboeken, werpt licht in de donkere wereld van low key portretten.

Om te beginnen met Debby (foto links), een geduldig model op 4 pootjes.

De gebruikte apparatuur Deze foto is tot stand gekomen met een camera met standaard zoomlens, één manuele reportageflitser en een statief voor de flitser. Dat is alles! Om het flitslicht af te laten vuren is er gebruik gemaakt van de draadloze triggeringsensor die in de flitser is ingebouwd. Hiermee zijn kabels of triggersets overbodig. Is de foto alleen te maken met de genoemde apparatuur?

Nee, zeker niet. De spiegelreflexcamera kan vervangen worden voor een systeemcamera.

En in plaats van een manuele flitser doet een TTL-flitser evengoed zijn werk: flitslicht afvuren.

Bovendien maakt het niet uit op welke wijze de flitser wordt aangestuurd; met draadloze flitsbesturing, een flitskabel of een triggerset.

De locatie en de opstelling Foto 2 is gemaakt in een door daglicht belichte woonkamer. Er valt geen direct zonlicht op het hondje of elders in het zoekerbeeld van de camera. Het ophangen van een zwarte

DIGIFOTO PRO 3

achtergrond is niet nodig. Met een volledige onderbelichting van de achtergrond wordt deze vanzelf zwart. Ten opzichte van de fotograaf staat de flitser links opgesteld. Deze is zodanig geplaatst dat er geen strooilicht (dat is het afnemende flitslicht na een bepaalde flitsafstand) van de flitser op de achtergrond valt. Echter, het strooilicht valt wel op de muur aan de rechterkant van de fotograaf. Omdat die muur buiten beeld valt is het strooilicht niet zichtbaar. De camera staat op circa 2,5 meter en de flitser op 2 meter afstand van het hondje.

De camera-instelling

'Een goede belichting van een flitsfoto hangt voor een groot deel af van de richting van het flitslicht'

Om het omgevingslicht helemaal donker te maken, hebben we hier gekozen voor f/9, 1/125sec en 100 ISO. We hebben ingezoomd tot een brandpuntsafstand van 70mm. De onderbelichting van de achtergrond heeft geen effect op de belichting van het hondje.

Dat wordt namelijk alleen belicht door de losgekoppelde flitser.

De instelling van de flitser De flitser staat redelijk dicht bij het onderwerp.

Daarom is 1/8 van het flitsvermogen voldoende om het flitslicht op het hondje te laten vallen. Verder hoeven we er alleen nog voor te zorgen dat Debby's gezicht op een leuke manier in beeld komt.

11

ACHTERGROND | LOW KEY

'De lichtval op het onderwerp, de schaduwpartijen, het strooilicht op de achtergrond en de richting van het licht vereist precisie' Bij deze foto staat de flitser aan de zijkant en iets boven ooghoogte ten opzichte van het model.

Dit zorgt voor een mooie schaduwwerking en een fraaie lichtval op het gezicht. Deze belichting noemt men ook wel Rembrandtbelichting.

De richting van het flitslicht De lichtval op het onderwerp, de schaduwpartijen, het strooilicht op de achtergrond en de richting van het licht vereist precisie.

Een goede belichting van een flitsfoto hangt voor een groot deel af van de richting van het flitslicht. De hoogte van de flitser is cruciaal voor het resultaat. Dit luistert nogal nauw, want een kleine verandering kan je foto maken of breken.

Bij portretfotografie is de algemene richtlijn dat een gezicht een mooie belichting krijgt als het licht enigszins vanuit de hoogte komt. De flitser zou iets boven ooghoogte moeten staan. De gedachte hierachter is dat het in de natuur niet voorkomt dat licht van onderen op een gezicht valt.

Foto Joke Broer

13

ACHTERGROND | LOW KEY

Strooilicht is het flitslicht dat steeds verder afneemt in kracht na een bepaalde afstand.

Logischerwijs stel je het flitslicht zodanig in dat er op de afstand van het onderwerp een juiste hoeveelheid flitslicht valt. Strooilicht dat zichtbaar in beeld komt, is afhankelijk van de richting van het flitslicht en van de afstand tussen model en achtergrond. De richting waar het flitslicht vandaan komt is bepalend voor de plek waar het strooilicht valt. Laten we het voorbeeld van deze foto nemen. De flitser staat zodanig opgesteld dat het strooilicht op de witte muur achter het model valt. Zolang die muur in beeld is, zal het strooilicht dat erop valt zichtbaar zijn.

Bij deze foto is de flitser meer naar de zijkant van het model verplaatst. Daardoor valt er nauwelijks nog enig strooilicht op de muur achter het model.

Om die reden wordt de muur donkerder afgebeeld. Los van het strooilicht dat al dan niet op de muur valt, zie je een duidelijk verschil in de belichting op het gezicht. De opstelling van de eerste foto zorgt voor een Rembrandtbelichting. Dit is herkenbaar aan werking van licht en schaduw en het driehoekje op de wang, net onder het oog van het model.

De opstelling van de flitser bij de andere foto zorgt voor een Splitbelichting. De ene helft van het gezicht vangt licht en de andere helft valt in de schaduw.

Zou je de voorkeur geven aan een Rembrandtbelichting, maar strooilicht willen voorkomen, dan kun je ook het model op grotere afstand van de muur plaatsen. Immers, strooilicht neemt af na het juiste punt van belichting (het gezicht van het model).

Hoe meer afstand tot de achtergrond, des te donkerder de muur. In dit voorbeeld hebben we de hele set-up op langere afstand van de muur af gezet. Er is minder strooilicht dat op de muur valt.

Flag als alternatief

Als je in een grote ruimte fotografeert, heb je de vrijheid om afstand te houden tussen het model en de muur. In kleine ruimtes ben je daarin minder flexibel. Maar ook dan is er een alternatief om zo min mogelijk strooilicht op de achtergrond te laten vallen. Namelijk met een flag. Het is een praktisch en eenvoudig hulpmiddel om extra richting te geven aan het flitslicht. Met de flag kun je het strooilicht tegenhouden waardoor het niet op de muur valt. In de vakhandel zijn flags te koop maar je kunt er eenvoudig zelf een maken van een donkerkleurig stukje foam of karton.

14

Flitsen met reportageflitser

Meer weten over het werken met een reportageflitser? In dat geval is het instructieboek 'Flitsen met een reportageflitser' een aanrader. Of je nu portretten, stillevens of actie fotografeert, met dit boek leer je om het licht volledig naar je hand te zetten.

Prijs â‚Ź 24,50 | Auteur Sonja van Driel ISBN 9789081533188 Verkrijgbaar in de boekhandel

DIGIFOTO PRO 3

Alle primes uit de Art-lijn.

Voor Sony E-mount.

Binnenkort leverbaar.

Compatible met Sony’s AF-C mode!

www.sigmabenelux.com

ACHTERGROND

Profotonet fotoalbums

Een grote keuze aan mooie fotoalbums Profotonet is een populair vaklab bij veel serieuze fotografen. Naast fotoafdrukken kun je er echter ook terecht voor fotoalbums.

De hoogste kwaliteit afdrukken

Betrouwbare & snelle levering

Standaard volledig vlakke pagina's (layflat)

Zeer tevreden klanten Een foto is pas af als andere mensen hem gezien hebben, want je maakt de foto’s tenslotte niet alleen voor jezelf. Het fotoalbum is van oudsher een erg geschikte manier om dat voor elkaar te krijgen. Bij Profotonet weten ze dat maar al te goed en hebben ze een uitgebreid assortiment waaruit de veeleisende fotograaf een keuze kan maken. De fotoalbums zijn beschikbaar in allerlei verschillende materialen, kleuren en uitvoeringen. Eén ding hebben ze echter allemaal gemeen: je foto’s worden altijd belicht op écht fotochemisch papier. Dit voor optimale scherpte en geen rasters in je foto zoals je bij andere aanbieders die drukwerk leveren nogal eens ziet. Maar er is meer: ook zijn vlakliggende fotobladen standaard. Belangrijk, want van een vouw middenin een foto wordt geen enkele fotograaf blij. Bij Profotonet heb je daar geen last van, je foto loopt in één moeite door op de andere bladzijde.

Software

Uitgebreide covermogelijkheden (kleuren, foto's, tekst)

16

Het maken van een fotoalbum bij Profotonet gaat heel eenvoudig via de eigen software. De software is te downloaden via de website, eenvoudige albums kun je zelfs geheel op de site zelf in elkaar zetten. De software die je kunt downloaden is uitgebreid, maar toch eenvoudig te gebruiken. Standaard bevatten de fotoalbums van Profotonet 24 pagina’s, een aantal dat je uit kunt breiden tot 72 als je graag meer

DIGIFOTO PRO 3

foto’s in je fotoalbum wilt hebben staan. De mini formaten (15x15 en 15x20) kun je bestellen vanaf 12 pagina’s.

Papier Sinds kort heeft Profotonet drie soorten albumpapier. Het Fujicolor HD Lustre Album Papier, met een fijne oppervlaktestructuur en maakt een licht matte indruk door de zijdeglans afwerking. Heb je liever een glossy fotoalbum, dan kun je het beste kiezen voor het Fujicolor HD Glossy Album Papier. Met een hoogglans afwerking waardoor de kleuren en contrasten schitterend worden weergegeven. Dé trend van nu is het Fuji Velvet Album Papier, met een extreem diep matte afwerking voor een FineArt-look en zacht sensueel effect zonder enkele reflectie. Welk papier je voorkeur heeft ligt aan persoonlijke smaak en om welke foto het precies gaat. Ook voor de afwerking van de cover van je album zijn diverse opties: er is keuze uit een linnen, leer, fotocover of een lasertekst of embossing (nieuw!) in het linnen of leer.

Formaten variëren van 15x15 cm tot 30x45 cm.

Naast een standaard koffer of bewaarbox biedt Profotonet vanaf medio juli ook nieuwe luxe bewaarboxen aan, geheel in stijl van het fotoalbum zelf. Bij Profotonet wordt zowel het album als de box zelf handgemaakt, geheel bijpassend en in hetzelfde formaat en materiaal.

Perfecte toevoegingen om het assortiment nog uitgebreider en luxer te maken.

Conclusie De fotoalbums van Profotonet zijn eenvoudig zelf te maken, maar bieden toch enorm veel opties voor de papiersoort en afwerking. Daarnaast beschikken ze altijd over écht fotopapier en liggen de pagina’s mooi vlak. Ook de recente toevoeging van kleinere albums in 15x15 en 15x20 cm zijn interessant als extra of zelfstandig album. Waarom nog naar een andere aanbieder gaan waarbij de kwaliteit minder is, of naar het buitenland voor je trouwalbums als je dit al hebt in Nederland.

Mooi prijzen, de hoogste kwaliteit, super snelle levering én persoonlijke service? Profotonet is een echte aanrader als je je foto’s graag terugziet in albumvorm. Vanaf € 17,95. www.profotonet.nl

Erg prettig is dat Profotonet nergens in het fotoalbum logo’s, barcodes of andere storende elementen achterlaat. Dat zorgt in combinatie met de hoge afdrukkwaliteit en uitgebreide assortiment voor een zeer professioneel ogend resultaat tegen een prijs die dat meer dan waard is.

Embossing op fotoalbums met of zonder folie

DIGIFOTO PRO 3

• Fuji fotopapier voor meest heldere en levendige kleuren • Volledig vlakke pagina’s (layflat binding) • Geen barcodes, geen logo’s • U itgebreide covermogelijkheden leer, linnen, foto • E mbossing of lasertekst op de cover voor persoonlijke touch • Formaten van 15x15 t/m 30x45 cm • S nelle levering van max.

4 werkdagen • Handgemaakt in Nederland • Persoonlijke en snelle service (telefonisch, e-mail, online) • Zeer tevreden klanten (9,6 uit 10 op ekomi)

Premium fotoalbum

HET PARELTJE ONDER DE TROUWBOEKEN Naast de normale fotoalbums van Profotonet kun je ook nog kiezen voor het Premium fotoalbum. Het Premium fotoalbum onderscheidt zich door nog dikkere en luxere fotopagina’s en een andere luxere cover. Deze albums worden met de hand gemaakt en is verkrijgbaar in 30x30 en 30x40 cm. De cover is in meerdere exclusieve leersoorten verkrijgbaar, of denk aan een luxe 3mm acryl cover!

Nieuw! Embossing & luxe bewaarboxen Embossing, ook wel pregen genoemd, zorgt voor hoogteverschillen in materiaal. De tekst ligt voelbaar in het materiaal en dit effect kan desgewenst geaccentueerd worden met verschillende kleuren folie: zwart, wit, zilver of goud. Dit zorgt voor een luxe uitstraling en maakt het album af. Ennn... je kunt kiezen uit alle kleuren en materialen, dus er zijn veel mogelijkheden!

Waarom fotoalbums van Profotonet?

VOLG PROFOTONET OP

WWW.FACEBOOK.COM/PROFOTONET WWW.INSTAGRAM.COM/PROFOTONET_NL

Nieuwe luxe bewaarboxen

17

REVIEW | SIGMA 70MM F2.8 DG MACRO ART

Eerste ART-macro

Compromisloze scherpte De ART-serie van Sigma wordt steeds verder uitgebreid en omvat nu ook een macro-objectief. Kan ook dit objectief de verwachtingen die het ART-predicaat wekt waarmaken?

TEKST DRÉ DE MAN | FOTOGRAFIE REMCO STUNNENBERG

Bij alle opschudding die de nieuwe ART 105mm f/1.4 (review op pagina 58!) veroorzaakte, zou je bijna vergeten dat Sigma tegelijkertijd nog een tweede objectief heeft gelanceerd.

De 70mm macro is echter een stuk compacter en vormt niet alleen wat gewicht betreft maar ook in financiële zin een veel kleinere belasting. Het is de opvolger van de eerdere 70mm van Sigma. Dat objectief had een goede

18

reputatie en was vooral erg interessant in tijden dat er nauwelijks full framesensoren waren. 70mm is namelijk bij APS-C precies 105mm en laat dat nu de ideale brandpuntsafstand voor macro-objectieven zijn. Toch mag je het niet als APS-C-objectief betitelen.

Het is berekend om ook bij full frame goed te voldoen. Zonder op de LAB-resultaten vooruit te lopen: die berekeningen kloppen en dus voldoet

het ruimschoots aan de eisen die je bij full frame kunt stellen.

70mm is ook voor full frame een handig brandpuntsafstand. Het is veertien procent langer dan de gebruikelijke 60mm-objectieven en zeventien procent korter dan 85mm. Je zou het nog nét kunnen gebruiken voor portretten. Voor APS-C is de brandpuntsafstand

DIGIFOTO PRO 3

ideaal voor portretten, want dan is het een 105mm-equivalent. Toch is een brandpuntsafstand voor een macro-objectief een betrekkelijke grootte. Vrijwel alle moderne objectieven maken namelijk gebruik van inwendige scherpstelling, waarbij één of meer lensgroepen binnen het objectief van plaats veranderen én de brandpuntsafstand veranderen. De

‘Mechanisch is het een heel slim en degelijk ontwerp’ brandpuntsafstand ‘ademt’. Dat wordt vaak gezien als een fout, maar het is niets anders dan een logisch gevolg van deze constructie, die door vrijwel alle objectieffabrikanten wordt toegepast om de autofocus bij macro-objectieven niet tergend langzaam te maken. Bij de Sigma zien we het fenomeen dus ook, maar het blijft beperkt. Wel zien we dat de scherpstelling niet supersnel is, als gevolg van de bijzondere constructie

DIGIFOTO PRO 3

waarbij het objectief zo ver uitschuift. De handmatige scherpstelling is elektronisch. Deze is zeer precies maar niet iedereen vindt dat prettig. De Canon-camera waarmee we het objectief getest hebben, gaf niet aan dat de lichtsterkte afnam bij het dichterbij instellen.

Toch was dat het geval: op de kortste instelafstand is dat bijna twee diafragmawaarden kleiner. Ook dat is geen fout maar een gevolg van de optische wetten.

Bij gebruik van een Canon-camera kan het echter met handmatige belichting (bijvoorbeeld in de studio!) een grote belichtingsfout opleveren. Sigma zag zich hier kennelijk niet verplicht om zich aan de Canongebruiken te conformeren. Canon-gebruikers moeten dus bij dit, maar ook bij andere macro-objectieven, erg oppassen bij handmatige belichting. De afname van de lichtsterkte op zich is het gevolg van een afweging: een sterke focusbreathing levert een grotere diafragmawaarde op en omgekeerd. De keuze van Sigma lijkt mij hier persoonlijk de beste.

Constructie Kijk je naar de objectiefconstructie, dan valt op dat de voorste lensgroepen heel ver naar voren verplaatst worden bij het scherpstellen, terwijl het achterste deel op zijn plaats blijft. Dat is des te opmerkelijker omdat het objectief zeer symmetrisch is. Een symmetrische opbouw is overigens een beproefd recept om goede afbeeldingskwaliteiten op alle opnameafstanden en met name in het dichtbij-gebied te krijgen. De constructie met de vooruitschuivende voorste lensgroepen heeft

19

REVIEW | SIGMA 70MM F2.8 DG MACRO ART

echter als consequentie dat de werkafstand erg klein is. Bij 1 : 1 is de afstand tot de voorkant van het objectief ongeveer 5,5 cm. Dat is op steekafstand van bijen en wespen. Er blijft ook weinig ruimte over voor de verlichting.

Wie een grotere werkafstand nodig heeft, zal zijn toevlucht moeten nemen tot een macroobjectief met een groter brandpuntsafstand, want daar is ook om andere redenen de werkafstand een stuk groter. Sigma levert zelfs een 180mm macro-objectief dat in dit opzicht ideaal is.

Die voorste twee lensgroepen zitten in een afzonderlijke tubus die in het dichtbij-gebied heel ver naar voren uitsteekt. Dat maakt het objectief in principe erg kwetsbaar voor stoten. Sigma heeft dat probleem echter op hele elegante wijze opgelost dankzij de zeer stevige zonnekap. Die is precies zo lang, dat de tubus nooit uit de zonnekap steekt en dus uitstekend beschermd is en tegelijk de verlichting van het onderwerp niet in de weg zit. Op de tubus bevindt zich ook een tabel met afbeeldingsmaatstaven, die op deze wijze heel goed af te lezen is. Voor toepassingen waarbij

die afbeeldingsmaatstaf genoteerd moet worden is dat heel handig. Mechanisch is het dus een heel slim en degelijk ontwerp.

Contrast en scherpte Bij macro-objectieven heb je twee scholen. De ene school streeft naar een zo hoog mogelijk contrast én scherpte, de andere houdt het contrast wat gematigder zodat het objectief in ieder geval bij volle opening dienst kan doen als portretobjectief. De objectieven met een zeer groot contrast zijn erg geschikt voor onderwerpen die uit zichzelf niet zo veel details hebben. Bij macrofotografie zie je namelijk soms dat foto’s onscherp lijken omdat het onderwerp zelf geen duidelijke lijnen of andere echt scherpe structuren heeft.

De Sigma hoort duidelijk in de eerste groep.

Sterker nog, het is de koning van deze groep, met de hoogste scherpte al bij volle opening over het gehele beeldveld. De labdata laten dat op overtuigende wijze zien. Deze aanpak heeft echter een klein nadeel: ook bij aangepaste verwerking blijft de hardere tekening zichtbaar, met name in het bokeh bij lichtbronnen op de achtergrond.

Grafiek

Als alle objectieven zo waren als deze Sigma ART, zouden de grafieken weinig zin hebben. Nu laat de grafiek zien dat het objectief in vergelijking met zijn soortgenoten werkelijk uitblinkt. We zien in de uiterste hoeken minimale sporen van chromatische aberratie, maar verder zijn er weinig beeldfouten te bekennen. De vertekening is (uiteraard) zeer gering, we zie geen astigmatisme, coma of andere beeldfouten. Alleen de vignettering is vrij sterk. Dat probleem is echter bij digitaal en bij lage ISO-waarden nauwelijks van betekenis, tenzij de gebruikte camera een klein dynamisch bereik heeft en zowel het onderwerpcontrast als het belichtingscontrast heel hoog is. De scherpte blijkt niet alleen bij een opnameafstand van 101 x de brandpuntsafstand heel goed, maar over het gehele instelbereik. Datzelfde geldt voor het micro-contrast.

Conclusie

Uitmuntend macro-objectief met zeer hoge scherpte en contrast over het gehele beeldveld vanaf volle opening. Zeer geschikt voor onderwerpen met fijne details die weinig contrast hebben.

Voor portretten is het zaak om bij de beeldbewerking de verscherping en lokaal contrast terug te schroeven. De werkafstand is vrij kort.

Specificaties

Adviesprijs € 619,Vattingen Canon, Sony EF, Sigma DG Opbouw 13 elementen in 10 groepen Afmetingen 70.8mm (B) x 105.8mm (D) Gewicht 515 gram Lensconstructie 13 elementen in 10 groepen Beeldhoek (35mm) 34.3 Aantal diafragmabladen 9, afgerond Minimale scherpstelafstand 25,8 cm Maximale vergrotingsfactor 1:1 Filtermaat 49mm Gewicht 515 gram Info www.sigmabenelux.com

Beoordeling

Beeldkwaliteit Bediening Snelheid Behuizing Prijs / kwaliteit

GOUD

Voor een uitgebreide uitleg over de grafiek zie pagina 122 of www.digifotopro.nl/digifoto-lab

20

CATEGORIE

OBJECTIEF

‘Het is de kampioen van deze groep, met de hoogste scherpte al bij volle opening over het hele beeldveld’ DIGIFOTO PRO 3