DIGIFOTO Pro 2.2012

digifotopro.nl

NUMMER 2

2012

prijs â‚Ź 4,95

24 megapixels voor weinig

Nikon D3200

Wulan Mei Lin

Illegale naaktfotografie

Van donkere kamer naar Lightroom

Geavanceerde zwart-witbewerking Achter de schermen bij:

Beeldredactie de Volkskrant

Tamron 24-70mm f/2.8

High-end zoom met beelstabilisatie

Ook beschikbaar in geanodiseerd zwarte finish.

NIEUW: LEICA X2 Ieder moment heeft zijn eigen verhaal.

De compacte Leica X2 is perfect om van ieder fotomoment iets speciaals te maken. Met de topkwaliteit Leica Elmarit 24mm F2.8 ASPH worden spontaan alle unieke gebeurtenissen uit het leven vastgelegd in authentieke en brilliante opnamen. Met zijn nieuwe APS-C formaat beeldsensor, zijn snel en extreem nauwkeurig autofocus plus de mogelijkheid om op elk moment snel te schakelen tussen automatisch en handmatige controle, zijn de mogelijkheden van deze “Made in Germany“ Leica X2 net zo divers als het leven zelf. De meegeleverde Lightroom 4 software, de optionele electronische zoeker en de opslag in DNG formaat maken de Leica X2 tot een professionele tool voor serieuze fotografen.

Voor meer informatie: www.x2.leica-camera.com

welkom

Welkom, Julian Huijbregts Hoofdredacteur julian@clipboard-publishing.nl

Zo’n tien jaar geleden sloeg het fotografievirus bij mij toe. Ik heb van mijn hobby mijn werk kunnen maken en ben nu zo’n 4,5 jaar fulltime bezig met fotografie in de breedste zin van het woord. Maar ik moet eerlijk toegeven dat ik na een drukke werkweek niet meer meteen mijn camera oppak.

Ben ik het fotograferen zat? Nee, dat zeker niet. Het zijn nu vooral vakantiereizen waarin ik mijn hobby met plezier uitoefen en ik flink wat tijd met mijn camera binnen handbereik spendeer.

Ondertussen heb ik een nieuw virus te pakken. Sinds de opkomst van de filmfunctie in de dslr in 2008 volgen we de ontwikkelingen op de voet. Talloze filmpjes, gemaakt met dslr’s, komen voorbij in de MustSee-rubriek op onze website. De een nog indrukwekkender dan de ander.

Lang heb ik het met interesse en bewondering aangekeken, zonder zelf een serieuze stap in deze richting te wagen. Sinds enkele maanden heb ik het videovirus echter flink te pakken en begint zich een nieuwe hobby te vormen. ‘s Avonds struin ik het internet af op zoek naar informatie, scherpe deals op veilingsites en brainstorm ik over wat mijn volgende camera gaat worden. Ik kijk me suf op Vimeo en films en televisie bekijk ik met een andere blik.

Niet alle fotografen lijken de filmfunctie te verwelkomen, getuige de soms felle reacties op onze website. Die klaagzangen kan ik maar moeilijk begrijpen. In dit multimediale tijdperk vinden er continu veranderingen plaats, de scheidingslijnen tussen fotografie en video vervagen en niemand verplicht je de filmfunctie te gebruiken.

Gelukkig zijn er veel creatievelingen die er wel optimaal gebruik van weten te maken. Regelmatig spreek ik fotografen die zijn gaan filmen omdat de functie simpelweg op hun camera zit. Het kan een prima toevoeging zijn op je fotografische werk, van bruidsfotografie tot journalistiek en commercieel werk. Ook in deze editie zijn daar de nodige voorbeelden van te vinden.

Je hoeft er overigens niet bang voor te zijn dat DIGIFOTO Pro met een filmende hoofdredacteur opeens transformeert tot DIGIVIDEO Pro. We zijn en blijven een tijdschrift over digitale fotografie. Maar net als fotografen die met hun tijd meegaan, zijn we niet bang om af en toe een uitstapje naar het andere kamp te maken.

Julian Huijbregts Hoofdredacteur

w w w . d i g i f o t o p r o . n l EDITIE 2 - 2 0 1 2

3

Uitleg

Over onze reviews

Awards

D I GI F O Bediening Bij de bediening beoordelen we niet alleen de ergonomie, maar ook de menustructuur van de camera.

Snelheid Onder snelheid valt het autofocussysteem, maar ook de tijd die de camera nodig heeft om foto’s weg te schrijven.

Behuizing Bij de beoordeling van de behuizing kijken we naar de bouwkwaliteit, maar ook het lcd en de zoeker nemen we in beschouwing.

Prijs/kwaliteit Komen de prestaties van de camera ook

4

overeen met wat je op basis van de prijs mag verwachten.

Categorieën Camera’s delen we in onderstaande (sub) categorieën in. De scores en de awards zijn alleen onderling te vergelijken bij camera’s in dezelfde subcategorie. Krijgt een compactcamera van ons een Goud Award, dan wil dat niet zeggen dat deze camera evengoed presteert als een spiegelreflex met diezelfde award.

Spiegelreflexcamera’s (dslr)  Instap  Geavanceerd  Professioneel Compacte systeemcamera’s (CSC)  Instap  Geavanceerd  High-end

Scherpte Alle objectieven testen we op scherpte.

Bij zoomobjectieven kijken we naar diverse brandpuntsafstanden.

Vervormingen Onder vervormingen rekenen we zaken zoals chromatische aberratie, vignettering, vertekening en flare. Een hoge score betekent dat het objectief weinig vervormingen heeft.

Autofocus We kijken niet alleen naar de snelheid van de autofocus, ook de geluidsproductie en de nauwkeurigheid nemen we mee in de beoordeling.

Behuizing Steekt het objectief degelijk in elkaar, zijn er bijvoorbeeld stof- en regenafdichtingen?

Prijs/kwaliteit Komen de prestaties van het objectief ook overeen met wat je op basis van de prijs mag verwachten?

D I GI F O

De beoordeling van objectieven lijkt op die van camera's, maar we gebruiken hiervoor een aantal andere criteria.

Zilver

ZILVER

Producten die een goede indruk op ons achterlaten krijgen een zilveren award.

PR O • TO

Goud

GOUD

PR O • TO

PLATINA

Weet een product ons echt te overtuigen, dan belonen we het met een gouden award.

Platina

ARD AW

Beeldkwaliteit De score voor de beeldkwaliteit beoordelen we aan de hand van de ruisprestaties, het dynamisch bereik en de kleurweergave van de camera.

Objectieven

PR O • TO

ARD AW

Bij onze camera-reviews geven we scores voor vijf verschillende criteria. We beoordelen camera's per categorie, de scores van een compactcamera kun je dus niet direct met die van een spiegelreflex vergelijken.

Ook zijn beoordelingen tijdsgebonden. Je kunt camera's van nu immers moeilijk vergelijken met camera's van een paar jaar geleden.

BRONS

Een product dat doet wat het moet doen, maar niet echt uitblinkt krijgt een bronzen award.

ARD AW

Camera's

Brons

PR O • TO

ARD AW

We testen de producten grotendeels in de praktijk. Een objectief of camera gebruiken we op dezelfde manier zoals we ook onze eigen apparatuur gebruiken. Daardoor lopen we tegen praktische bezwaren of voordelen op, die minstens zo belangrijk zijn als alleen de droge cijfers en testresultaten. Daarnaast kijken we ook onder gecontroleerde omstandigheden naar de belangrijke aspecten zoals beeldkwaliteit. Bij een test vind je altijd een of meerdere praktijkfoto's die gemaakt zijn met de betreffende camera of objectief.

Op onze website vind je testfoto's in volledige resolutie.

D I GI F O

Elke editie testen we diverse camera's, objectieven en accessoires. Maar hoe testen we deze producten precies en hoe beoordelen we ze? Op deze pagina geven we je een overzicht van onze criteria en testmethoden.

Wij kunnen niet bepalen hoeveel waarde jij hecht aan bepaalde eigenschappen van een objectief of camera, de ene persoon zal bijvoorbeeld snelheid belangrijker vinden dan de andere persoon.

Daarom geven we scores voor de afzonderlijke criteria. Wel vellen we een eindoordeel in de vorm van één van onderstaande awards.

D I GI F O

awards

Voor de echt uitblinkende producten is er de platina award. Een product moet ons volledig weten te overtuigen willen we deze award toekennen.

Onderscheidingen

Sommige producten hebben een opvallende eigenschap, zeer goede prijs-kwaliteitverhouding of steken boven de rest uit dankzij hun ontwerp. Hiervoor delen we de volgende onderscheidingen uit. Deze kunnen ook gecombineerd worden met een award.

INNOVATIEF Innovatief

Heeft een fabrikant lef en komen ze met nieuwe technieken of toepassingen? Dan kunnen ze een innovatie-award verwachten!

BUDGET Budget

Is het product vriendelijk voor je portemonnee, dan krijgt het een budget-award mee.

DESIGN Design

Niets zo persoonlijk als smaak, maar voor een bovengemiddelde aandacht aan het ontwerp kennen we een designaward toe.

w w w . d i g i f o t o p r o . n l EDITIE 2 - 2 0 1 2

Wie zijn wij

Redactie

Over ons

DIGIFOTO Pro wordt gemaakt door een vast team van redacteuren. Daarnaast maken we gebruik van freelancers en hebben we een aantal partners die op regelmatige basis artikelen aanleveren voor het magazine. Even voorstellen: redactie

Julian Huijbregts

Met medewerking van:

Hoofdredacteur

Als hoofdredacteur is Julian verantwoordelijk voor de inhoud van het magazine en de website. Naast het bepalen en uitzetten van de onderwerpen, het aansturen van de redactie en freelancers, kruipt hij ook regelmatig zelf in de pen. Dat levert meestal reviews van camera's en objectieven op, maar voor een achtergrondartikel draait hij ook zijn hand niet om.

Alle redacteuren van Clipboard Publishing helpen een handje bij de totstandkoming van DIGIFOTO Pro.

julian@clipboard-publishing.nl

Jesse Kraal

Redacteur

Specialiteit: Techniek

Jesse droomt minimaal drie keer per week over camera's en andere fotoapparatuur. Niets is bij hem onbekend. Van analoge grootformaatcamera tot de nieuwste fullframe-dslr's, hij weet er alles van. Het is echter niet alleen techniek wat de klok slaat. Jesse beschikt ook over een grote dosis fotografiekennis. Kijk dus ook niet verbaasd op als je een interview of achtergrondartikel van zijn hand tegenkomt.

Raymond Luijbregts Hoofdredacteur WINMAG Pro en Baaz magazine

jesse@clipboard-publishing.nl Steven Vos

Sanne Ruhaak

Specialiteit: Interviews

Redacteur

Redacteur

Er gaan geruchten de rondte dat ze haar ondervragingstechnieken bij een niet nader te noemen geheim agentschap heeft opgedaan. Wij kunnen daar geen uitspraken over doen, maar we weten wel dat als we deze gretige reporter op pad sturen ze het onderste uit de kan haalt en terugkomt met een sterk interview. sanne@clipboard-publishing.nl

Jasper van Bladel Redacteur

partners

EAGER

Petra Oldengarm en Jessica van der Burg zijn de oprichters van EAGER, een platform voor inspirerende fotoseries. Voor elke editie schrijven ze een artikel om je te stimuleren om aan de slag te gaan met concepten en het beste uit je fotoseries te halen. www.didyousayEAGER.com

6

De Nieuwe Wildernis

Natuurfotograaf Ruben Smit en filmmaker Martin Verkerk zijn begonnen aan een groots filmproject over De Oostvaardersplassen. Voor de natuurfilm wordt veel gebruikgemaakt van dslr's met filmfunctie. Wij volgen het project op de voet en de makers houden je iedere editie op de hoogte van de vorderingen, met uniek materiaal vanaf de set. www.denieuwewildernis.nl

DutchPhotoZone

Sinds 2008 werkt DIGIFOTO Pro samen met DutchPhotoZone (DPZ), hét forum voor de serieuze amateurfotograaf en (semi)professional. In elke editie tonen we je het werk van een van de DPZ-leden. www.dutchphotozone.com

Birdpix en Nederpix

In elke editie presenteren we werk van één van de leden van Birdpix of Nederpix. Deze communities richten zich respectievelijk op vogelfotografie en natuurfotografie. www.birdpix.nl www.nederpix.nl

w w w . d i g i f o t o p r o . n l EDITIE 2 - 2 0 1 2

Design: Üppig Identiy Store

Wij zijn trots te vermelden dat bij de uitreiking van de 21ste PANL Awards zeventien (oud)studenten van de Fotoacademie in zes categoriën in de prijzen zijn gevallen, waaronder de over-all winnaar.

In de categorie Student Work winnen de studenten van de Fotoacademie wederom alle prijzen.

CONGRATS!

Marieke van der Velden PANL award

Places

–

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– Willeke Duijvekam: bronze Erik Hijweege: nominatie

People

PANL Award

–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Marieke van der Velden: gold

Marieke van der Velden

Annelies Damen: nominatie Sander Foederer: nominatie

Student Work

Robin de Puy: nominatie

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– Carla Kogelman: gold Carla Kogelman: silver Carla Kogelman: silver Susanne Reuling: silver Yuri van Geenen: bronze Jenny Boot: Members’ Choice Jeroen de Bakker: nominatie Yuri van Geenen: nominatie

Editorial ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– Bodine Koopmans: silver Manon van der Zwaal: bronze Quintalle Nix: nominatie Quintalle Nix: nominatie

Carla Kogelman Student Work: Gold –

Martijn de Vries: nominatie Mark van der Zouw: nominatie Malou van Breevoort: nominatie

Fashion ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– Robin de Puy: bronze

Susanne Reuling Student Work: Silver –

7

inhoud

22

Verboden foto’s uit Noord-Korea

Het verhaal van postzegelhandelaar Willem van der Bijl

61

Zwart-wit voor gevorderden

Aan de slag met geavanceerde zwart-witbewerking

118

Giorgetto Giugiaro

Van Volkswagen Golf tot Nikon D4

34

Fotografie viert hoogtij bij de Volkskrant Achter de schermen bij de beeldredactie

84

Jeroen Toirkens Nomads Life Nomadisch verhaal over trots, traditie en drank

136

Vreemdgaan met je camera

Objectiefadapters getest

Reviews

10 Nikon D3200

24 megapixels voor weinig

14 Leica X2

High-end aps-c-camera

19 Samsung NX20

Smart Camera voor gevorderden

Objectieven

78 Carl Zeiss Distagon T* 15mm f/2.8

Hoogwaardige ultragroothoek

80 Tamron 24-70mm SP Di VC

10

USD f/2.8

Standaardzoom met beeldstabilisatie

82 Sigma 19 en 30mm EX DN f/2.8

Primes voor Sony NEX

Inspiratie

41 Timelapse-fotografie Een wereld zonder tijd

50 Masterclass

Artistieke blik op vogelfotografie

70 Interview: Wulan Mei Lina Verboden naaktfoto’s

94 Boeken 96 Conceptuele

116 Tokina 300mm f/6.3 Spiegeltele voor MFT

Techniek

124 Time-lapse gear

50

Hulpmiddelen voor time-lapsefotografie

132 Micro-adjustments Kalibreer je objectieven

Inspirerend en leerzaam leeswerk

fotoprojecten Toe aan een uitdaging?

it de schoolbanken: 103 UVincent Quak Fotografie met een knipoog

110

Verslag workshop

Studiofotografie voor beginners

114 Spotlight

Jamie de leeuw

Fotowedstrijden en winnaars

80

46 Fotowedstrijd: Reisfotografie Win een Leica X2!

108 Ferry Verheij

Winnaar fotowedstrijd ‘Foto’s met een verhaal’

126 Rick Alberigs

Winnaar fotowedstrijd ‘Humor’

46

132

Review

Nikon D3200

Nikon D3200 24 megapixels voor weinig Nikon deed het de afgelopen jaren rustig aan in de megapixelrace. Met de 24-megapixel D3200 gooit Nikon het roer om. Het is momenteel de enige instapcamera met een dergelijke resolutie. Een stap in de verkeerde richting of juist een goede keuze?

Tekst en fotografie: Julian Huijbregts

Megapixels, het blijft een veelbesproken onderwerp. Meer is zeker niet altijd beter.

Een hogere resolutie heeft op lage isowaarden voordelen (meer detail), maar de kleinere pixels kunnen ook voor meer ruis zorgen op hogere iso-waarden. Nikon heeft met de 36-megapixel D800 laten zien dat uitstekende ruisprestaties en een groot dynamisch bereik ook met kleine pixels mogelijk zijn. Of dat voor de nieuwe sensor in de D3200 ook zo voordelig uitpakt is dan ook onze grootste vraag.

Bediening Maar eerst even terug naar de camera zelf. De D3200 is het instapmodel en heeft dus een relatief eenvoudige behuizing.

Toch hebben we er weinig over te klagen.

De compacte body houdt lekker vast en biedt voldoende knoppen. De Live View-schakelaar is vervangen door een drukknop, video-opnames start je nu met de rode videoknop bovenop de camera. Een knop om de iso-waarde in te stellen ontbreekt, gelukkig kun je de Fn-knop aan de zijkant van de camera deze functie geven. Beginners zullen deze knop sowieso niet missen, gezien de automatische iso-stand van de D3200 prima functioneert. Deze doelgroep wordt daarnaast uitstekend bediend met de Guide-stand, waarmee de camera je stap voor stap uitlegt hoe je het toestel instelt of je op bepaalde situaties kunt anticiperen. De stand is ten opzichte van eerdere modellen weer wat verbeterd en geeft nog duidelijkere uitleg met

10

Specificaties meer plaatjes. Het verbeterde scherm, dat nu 921.000 beeldpunten telt, komt goed van pas. Alles wordt mooi scherp weergegeven. Handmatige instellingen ontbreken uiteraard niet. Ook als gevorderde fotograaf kun je prima uit de voeten met de D3200. Natuurlijk heeft een instapspiegelreflex zo zijn beperkingen.

Zo toont de zoeker 'maar' 95 procent van het beeld en moet je met één draaiwieltje genoegen nemen.

Beeldkwaliteit Een 24-megapixelsensor in aps-c-formaat doet wellicht een belletje rinkelen. Sony heeft al zo'n sensor in de A77 en NEX-7.

Bovendien is het een publiek geheim dat Nikon gebruikmaakt van Sony-sensoren.

De praktijk lijkt dat te bevestigen: de resultaten van de D3200 zijn vergelijkbaar met die van de NEX-7 en kortweg dus zéér goed. Het hoge aantal megapixels gaat niet ten koste van de ruisprestaties, tot iso 3200 zijn de resultaten nog zeer goed.

Adviesprijs: € 599,- (body) Resolutie: 24 megapixels Beeldsensor: aps-c cmos ISO-bereik: 100-12,800 Scherm: 3-inch (921.000 beeldpunten) Zoeker: Pentaspiegel, 95% dekking Scherpstelling: 11-punts autofocus Snelheid: 4 beelden per seconde Opslag: SDXC Afmetingen: 125 x 96 x 77 mm Gewicht: ca. 505 gram (incl. batterij) Beeldstabilisatie: Nee Filmfunctie: 1080p @ 30/25/24 fps

Op iso 6400 is flink wat storende kleurruis zichtbaar, maar dit is effectief weg te werken in de raw-omzetting. De hoogste waarde van 12.800 levert nog acceptabele resultaten op voor kleine afdrukken.

Het dynamisch bereik is indrukwekkend. Ook op dit gebied gaat het hogere aantal pixels niet ten koste van kwaliteit.

Op de laagste iso-waarden van 100 en 200 heb je een zeer

w w w . d i g i f o t o p r o . n l EDITIE 2 - 2 0 1 2

WU-1a wifi-adapter

Je kunt de Nikon D3200 uitbreiden met de WU-1a wifi-adapter (adviesprijs 59 euro). Heb je het kleine apparaatje aangesloten, dan kun je draadloos foto's versturen van je camera naar een smartphone of tablet en de camera vanaf afstand bedienen. In eerste instantie komt er een gratis Androidapp (voor versie 2.3 en nieuwer). Heb je een iOS-apparaat dan moet je geduld hebben, de app voor iPhones en iPads is naar verwachting pas in de herfst van 2012 beschikbaar. Helaas was de wifiadapter op moment van schrijven nog niet beschikbaar. Eigenlijk vinden we het jammer dat Nikon de functionaliteit niet gewoon in de camera heeft ge誰ntegreerd. We zijn in ieder geval behoorlijk benieuwd naar de mogelijkheden.

Camera: Nikon D3200 Objectief: 17-55mm f/2.8 Brandpunt: 17mm Diafragma: f/8 Sluitertijd: 1/60 ISO: 320

Review

Nikon D3200

conclusie

Nikon D3200 Nikon heeft met de D3200 een zeer capabele instapspiegelreflex neergezet. De 24-megapixelsensor laat indrukwekkende resultaten te zien. De verhoogde resolutie gaat niet of nauwelijks ten koste van de ruisprestaties. Ten opzichte van de D3100 scoort de sensor op alle vlakken beter. Ook de filmfunctie is aangepakt en laat betere resultaten zien. Beginners kunnen goed uit de voeten met de D3200 dankzij de behulpzame Guide-modus, maar ook voor gevorderde fotografen met een klein budget is de nieuwe camera een interessante optie. Ook de snelheid van de camera is dik in orde, met name het vlotte wegschrijven van de grote raw-bestanden is erg prettig. De optionele wifimodule hebben we helaas nog niet kunnen testen, maar lijkt een leuke aanvulling te worden.

Instap dslr Beeldkwaliteit

Snelheid

Prijs/kwaliteit

12

Filmfunctie Nikon maakt ook stappen op gebied van video. Met de D3200 kun je filmen in 1080p-resolutie met 30, 25 of 24 beelden per seconde. Je hebt volledig handmatige controle over de resultaten. In 720p kun je de snelheid opvoeren naar 50 of 60 bps. De kwaliteit van de video's is vooruitgegaan ten opzichte van modellen zoals de D3100 en D5100. Video's komen gedetailleerd en scherp uit de camera, dankzij een nieuwe 24mbit-codec. Een aansluiting voor een externe microfoon ontbreekt niet. De D3200 biedt dus ook voor de enthousiaste filmer ruim voldoende mogelijkheden.

Snelheid met SanDisk SD Extreme Pro 95 MB/s 8GB

We meten de snelheid waarmee de camera vijftien foto’s in jpg of raw maakt én wegschrijft. De tijd gaat in bij het maken van de eerste opname, we stoppen als alle vijftien foto’s zijn weggeschreven naar de geheugenkaart.

15 beelden (RAW): ca. 17 seconden

PR O • TO

15 beelden (JPG): ca. 16 seconden

GOUD

ARD AW

Bouwkwaliteit

Snelheid Veel megapixels zorgen voor grote bestanden. Dat kan nadelig uitvallen voor de snelheid van een camera. Bij de Nikon D3200 valt daar gelukkig niet over te klagen. Met maximaal vier beelden per seconde is de camera niet razendsnel, maar ondanks de flink verhoogde resolutie is de nieuwe instapper sneller dan zijn voorganger. Belangrijker: het wegschrijven van de bestanden gaat vlot. Opvallend is het kleine verschil tussen raw en jpg.

De nieuwe Expeed 3-beeldprocessor, die eerder in de topmodellen verscheen, levert knappe prestaties.

Aan de autofocus heeft Nikon weinig veranderd. Het 11-puntssysteem is gelijk gebleven. Verbetering lijkt gezien de

concurrentie (meestal met minder punten en minder geavanceerde opties) in dit segment ook niet nodig.

Instap DSLR D I GI F O

Bediening

grote contrastomvang tot je beschikking, vergelijkbaar met de uitstekende 16-megapixelsensor die we eerder in de D5100 en D7000 zagen. Vergelijk je de resultaten van de D3200 met die van zijn voorganger, dan zie je op alle vlakken een duidelijke verbetering.

BUDGET

w w w . d i g i f o t o p r o . n l EDITIE 2 - 2 0 1 2

TSC-424 Elite

Ultimate Travel Tripod Carbon

93 cm 120 cm 34 cm 24 cm 1 kg Max. Load

8 kg

w w w . d i g i f o t o p r o . n l EDITIE 2 - 2 0 1 2

Als beste getest door echte pro’s Gedurende drie weken fotografeerde en wandelde Jolanda Linschooten (www.outdoorfoto.nl) in Schotland voor National Geographic Traveler en maakte daarbij veelvuldig gebruik van de superlichte en handzame statieven van Redged.

“Ik ben gewend om bij mijn tochten zwaar te tillen. Ik weet niet beter of dat is een gevolg van een zelf gemaakte keus, ik wil nu eenmaal én wild kamperen én selfsupporting bezig zijn én ook nog eens onderweg kunnen fotograferen.

Fotospullen, zeker een statief, zijn zwaar.

En concessies doe ik niet. Liever een maaltijdje minder mee dan mijn statief thuislaten. Mijn fotografie is tenslotte ook een boterham!

Toen ik voor het eerst hoorde over dat superlichte statief van Redged, de TSC424 Elite Ultimate Travel Tripod Carbon, dacht ik eerlijk gezegd: het zal wel. Een statief dat nog geen kilo weegt en toch onder ruige omstandigheden met een serieuze body plus lens behangen kan worden? Natuurlijk was ik toch nieuwsgierig. Als het wél waar was… Dan scheelde mij dat niet alleen een hoop gesjouw maar kreeg ik er ook meteen een veel handzamer stuk gereedschap bij.

Redged Like Redged op Facebook en blijf op de hoogte van het laatste nieuws, en maak kans op leuke prijzen.

Deze jongen is namelijk in opgevouwen staat tot 38 cm lengte terug te brengen.

Héél prettig bij ruige tochten door dichte begroeiing maar ook in lastige rotsen heb ik liever geen enorme uitsteeksels aan mijn rugzak hangen. Of als je de buitenwereld helemaal niet wilt laten weten dat je een statief bij je draagt, prop je hem zo je rugzak in.

Na drie weken Hebriden en ruige bergtochten op het eiland Arran, kan ik met volle overtuiging beweren: dit statief maakt zijn beloftes helemaal waar.

Vele malen lichter en toch niet inboeten in kwaliteit. Dát is geweldig.

Er is eigenlijk maar één nadeel... de TSC-424 Elite had al jaren eerder op de markt moeten komen!”

schooten Jolanda Lin

Redged is verkrijgbaar bij de betere fotospeciaalzaak. Kijk voor een dealer bij u in de buurt op: www.redged.com Importeur: www.groupelite.com

13

Review

Leica X2

Leica X2

Less is more

Leica staat vooral bekend om haar meetzoekercamera’s, maar voert al decennialang kleinere en voordeligere modellen naast de M-serie. In 2009 komt Leica met de X1, die al snel zware concurrentie krijgt van steeds geavanceerdere compacte systeemcamera’s en de Fujifilm X100. Dat ziet ook Leica in en daarom komen ze met de verbeterde X2.

Tekst en fotografie: Jesse Kraal

en korte blik op de X2 is voldoende om te zien met wat voor merk camera je te maken hebt.

Het design is duidelijk geïnspireerd op dat van de meetzoekers. Mocht dat niet genoeg zijn, dan neemt het ronde en rode logo de laatste twijfels weg: je staat oog in oog met een Leica.

Ben je bekend met de X1, dan zal de camera je helemaal bekend voorkomen: een redelijk compacte behuizing met een niet-verwisselbaar 24mm-objectief.

Alleen in details is zichtbaar dat je met een nieuw model te maken hebt. Bij het zilveren model is voortaan ook de behuizing van het objectief zilver, bij het zwarte exemplaar zie je het verschil alleen aan

14

de flitsschoen. Deze steekt nu een stuk boven de topplaat van de camera uit, eronder zit een contact waarmee een elektronische zoeker kan worden aangesloten. Het doet wellicht een beetje afbreuk aan het strakke ontwerp, maar een optionele evf is een belangrijke toevoeging voor deze camera. Leica noemt de zoeker Viso-Flex, een naam die vroeger voor de spiegeladapters van het merk gebruikt werd. Onderhuids is de Visoflex gebaseerd op de Olympus VF-2, die met zijn 1,44 miljoen beeldpunten goed presteert. De bouwkwaliteit van de met de hand gemaakte camera is bijzonder goed, het grootste deel van de camera is vervaardigd uit metaal. Alleen het uitschuivende objectief moet het met

Lightroom bij aanschaf Leica X2

Koop je een Leica X2, dan vind je in de verpakking een code waarmee je gratis een volledige versie van Adobe Lightroom 4 kunt downloaden.

Een voordeel ter waarde van 129 euro.

een kunststof behuizing doen.

Bediening Op het eerste gezicht is de bediening ongemoeid gelaten, maar dat blijkt niet helemaal te kloppen. De twee instelwieltjes bovenop ‘klikken’ nu veel duidelijker op hun positie, zodat je wat meer feedback krijgt van de camera. Ook de flitser is anders dan die van de X1. Deze schuift niet langer recht omhoog, maar klapt open op een manier die je bijvoorbeeld ook ziet op een Sony NEX-7. Hierdoor komt de flitser hoger boven de camera uit, waardoor het vrijwel onmogelijk is de schaduw van je objectief in beeld te krijgen. De bedieningsknoppen op de X2 zijn recht-toe-recht-aan en spreken in

w w w . d i g i f o t o p r o . n l EDITIE 2 - 2 0 1 2

Leica X2

Camera: Leica X2 Objectief: Elmarit 24mm f/2.8 Diafragma: f/8 Sluitertijd: 1/125 ISO: 100

Snelheid met Sandisk Extreme Pro 95MB/s 8GB

We meten de snelheid waarmee de camera vijftien foto’s in jpg of raw maakt én wegschrijft. De tijd gaat in bij het maken van de eerste opname, we stoppen als alle vijftien foto’s zijn weggeschreven naar de geheugenkaart. Omdat de X2 niet de optie biedt om alleen in raw te schieten, hebben we gekozen voor de optie raw + jpg.

15 beelden (RAW + JPG) ca. 25,4 seconden 15 beelden (JPG) ca. 12,2 seconden

vrijwel alle gevallen voor zich. Wel zijn de knopjes wat aan de kleine kant, met name de pijltjestoetsen hadden iets groter gemogen.

Helaas is ook het scherm van de X1 zonder aanpassingen overgenomen in de X2. Bij de introductie van die eerste camera in 2009 schreven we al dat het scherm met een resolutie van 230.000 beeldpunten wat aan de magere kant is, ruim tweeënhalf jaar later is die resolutie helaas echt te beperkt voor een camera met een dergelijke aanschafprijs. Zeker omdat je, zonder extra uit te geven aan een optische dan wel elektronische zoeker, volledig bent aangewezen op het display achterop de camera.

Deels als gevolg van het gedateerde display, doet ook het menu ouderwets aan. De beschrijvingen zijn duidelijk, maar doordat alle instellingen in een lange lijst onder elkaar staan, is het soms even zoeken.

Maak je een foto, dan verschijnt daarna de tekst ‘Data transfer!’ in beeld. De tekst verdwijnt gelukkig snel, maar het oogt een beetje knullig. Neem je in de burst-modus een reeks foto’s, dan blijft de tekst langer in beeld. Helaas is het tijdens die melding niet mogelijk aanpassingen te doen aan de instellingen van de camera of een andere foto te nemen.

w w w . d i g i f o t o p r o . n l EDITIE 2 - 2 0 1 2

‘ Het dynamisch bereik is uitstekend en behoort tot de hoogste uit zijn klasse’ Beeldkwaliteit Gelukkig is er ook veel goed nieuws. Zoals de beeldchip, dat is voortaan een 16-megapixelsensor van Sony. Nog altijd een van de beste aps-c-sensoren als het aankomt

op dynamisch bereik en ruisprestaties.

Op dat vlak stelt de X2 dan ook zeker niet teleur. Het bereik loopt van iso 100 tot een enigszins vreemde iso 12.500 (bij de meeste camera’s iso 12.800).

15

review

Review

Leica X2

‘ In het midden van je beeld verschijnt een sterke uitvergroting van het midden, die helpt je scherpstelling juist te krijgen’ Uitbreiden van het bereik is niet mogelijk en eigenlijk ook niet nodig. Zelfs de hoogste gevoeligheid is met (kleur)ruisonderdrukking nog bruikbaar. Wel heeft het detailniveau en de kleurbalans te leiden onder die instelling.

Wat dat betreft ben je met iso 6400 een heel stuk beter af, de kleurruis is vrijwel geheel weg te werken en ook de detaillering is nog goed. De kwaliteit van beelden op iso 3200 en iso 1600 kunnen we zelfs uitstekend noemen.

Een hele verbetering ten opzichte van de X1 en hierdoor is de X2 bij hoge gevoeligheden een stuk beter dan de veel duurdere Leica M9. Het dynamisch bereik is ook uitstekend en behoort tot de hoogste uit zijn klasse, het erepodium moet alleen gedeeld met camera’s voorzien van dezelfde 16-megapixelsensor.

Wellicht nog meer dan om de camera’s, staat Leica bekend om haar uitstekende objectieven. De niet verwisselbare Leica Elmarit 24mm f/2.8 verloochent zijn afkomst dan ook niet. Met een cropfactor van 1,5x komt de beeldhoek van het objectief overeen met 36mm op een fullframe-camera. De scherpte in het midden van het beeld is bij volledig open diafragma uitstekend, richting de

hoeken neemt de scherpte iets af, maar blijft goed. Overigens neemt de scherpte in de hoeken bij het knijpen van het diafragma toe, maar dat doet ook de scherpte in het centrum.

Daardoor blijft er vrijwel altijd een zichtbaar verschil in scherpte, al neemt het nooit storende proporties aan. Vanaf f/8 neemt de scherpte iets af door diffractie, al hoef je tot f/11 niet bang te zijn voor duidelijk minder

goede scherpte. Alleen op de kleinste lensopening van f/16 is de scherpte duidelijk minder en zelfs lager dan op f/2.8. Vignettering is op f/2.8 slechts zeer beperkt zichtbaar, het verschil bedraagt ongeveer een halve stop. Bij f/4 is het lichtverlies in de hoeken al zo beperkt dat het woord vignettering eigenlijk al niet meer van toepassing is.

Lensfouten heeft Leica ook tot een minimum weten te beperken, chromatische aberraties zijn slechts heel beperkt zichtbaar in de vorm van een zeer dun paars randje bij sterke contrasten in de hoeken van het beeld. De vervorming bedraagt slechts anderhalve procent en wordt alleen zichtbaar bij rechte lijnen aan de rand van je foto. Met nabewerking is de vervorming daarnaast eenvoudig te corrigeren.

Camera: Leica X2 Objectief: Elmarit 24mm f/2.8 Diafragma: f/2.8 Sluitertijd: 1/125 ISO: 100

16

w w w . d i g i f o t o p r o . n l EDITIE 2 - 2 0 1 2

ADVERTENTIE

Al met al vormen de 16-megapixelsensor en het Leica-objectief een mooi koppel, dat in staat is zeer fraaie beelden te produceren.

Een punt waarop de X1 zwak scoorde, is de langzame autofocus. Leica heeft de autofocus van de X2 grondig herzien en deze is dan ook merkbaar een heel stuk sneller.

Een snelheidsrecord zal de camera niet breken, wel is de scherpstelling niet langer reden voor frustratie. Ook de handmatige scherpstelling met een draaiwieltje onder je duim werkt prima. In het midden van je beeld verschijnt een sterke uitvergroting van het midden, die helpt je scherpstelling juist te krijgen.

Geen fratsen Normaal vertellen we je aan het eind van een camerareview nog wat over de videokwaliteiten van het betreffende toestel, video is immers bijna niet meer weg te denken uit moderne digitale camera’s. Bijna, want Leica richt zich met de X2 enkel op fotografen, een videofunctie ontbreekt dan ook. Verder is de camera ook wars van andere ‘fratsen’ als effectfilters, hdr- of panoramafucties.

Het past wel bij het pure karakter van de X2 en potentiële kopers van de camera zullen er waarschijnlijk evenmin wakker van liggen.

ACCU’S • OPLADERS • GEHEUGEN • EN MEER…

EASYCOVER CAMERA COVERS

DE BESTE MANIER OM JE CAMERA TE BESCHERMEN?

conclusie

Leica X2 Leica heeft goed geluisterd naar de meeste kritieken op de X1 en deze punten met de X2 verholpen. Zo is de sensor een flink stuk beter, met name op het gebied van ruisprestaties en dynamisch bereik, is de autofocus veel vlotter en kun je een elektronische zoeker aansluiten. Het is dan ook jammer dat Leica een grote steek laat vallen met het matige lcd-scherm. Je zit vast aan de dure optionele Viso-Flex-zoeker om een scherm te hebben waarop je goed de scherpte van je beeld kunt controleren. Het is jammer dat Leica de zoeker niet standaard meelevert of heeft geïntegreerd in het ontwerp van de camera.

NIEUW: Camera covers voor diverse Canon en Nikon camera’s. De ideale protectie voor je dure camera! Als je je camera goed wilt beschermen, maar ook overal bij wilt kunnen. Accu, geheugenkaart en flitser blijven toegankelijk.

High-end CSC Beeldkwaliteit Bediening

Prijs/kwaliteit

PR O • TO

ARD AW

Bouwkwaliteit

D I GI F O

Snelheid

ZILVER

DESIGN

specificaties Adviesprijs: € 1750,Resolutie: 16,2 megapixels Beeldsensor: aps-c cmos Iso-bereik: 100-12500 Objectief: Elmarit 24mm f/2.8 asph.

Scherm: 2,7-inch (230.000 beeldpunten) Scherpstelling: contrast-af Snelheid: 5 fps Opslag: sdxc Afmetingen: 124 x 69 x 52 mm Gewicht: 345 gram (incl. batterij) Beeldstabilisatie: nee Filmfunctie: nee

EASYCOVER SILICONEN COVERS CANON & NIKON Voor diverse Canon en Nikon camera’s hebben we de easyCover siliconen covers! Inclusief een harde en zachte LCD-cover en microvezeldoekje. Leverbaar voor: Nikon: D40, D40x, D60, D90, D3100, D5100, D7000, J1, V1 Canon: EOS 5D MarkII, EOS 7D, EOS 40D, EOS 50D, EOS 60D, EOS 550D, EOS 600D, EOS 1100D €29,95

Kijk op www.saake-shop.nl voor meer informatie!

Afhalen in Haarlem op afspraak • info@saake-shop.nl T: 0900-SAAKESHOP (0900-7225374 | 10 ct/min)

w w w . d i g i f o t o p r o . n l EDITIE 2 - 2 0 1 2

17

dOE HET ZELF. KaLibrErEn mET SX-mOniTOr En EaSyPiX.

Zelf kalibreren? Een van uw eenvoudigste klussen met het juiste gereedschap van Eizo: een SX-monitor, met keuze uit drie formaten, met EasyPix-software inclusief kleursensor voor een gunstige bundelprijs. U maakt zelf in circa 5 minuten een kleurprofiel aan voor uw nieuwe wide-gamut-LCD-monitor zodat kleuren steeds consistent worden weergegeven. www.eizo.nl/easypix Eenvoudige hardware-kalibratie en profilering met EasyPix Digital Uniformity Equalizer voor uniforme kleuren en helderheid 16-bit-Look-Up-Table en tot 10-bit kleurdiepte voor hoogste kleurprecisie Automatische helderheid- en kleurcorrectie

Samsung NX20

Samsung pakte het groots aan en vernieuwde in één keer haar complete lijn compacte systeemcamera’s. We gaan op stap met de duurste en best uitgeruste camera van het trio en bekijken onder andere wat Samsung bedoelt met ‘smartcamera’.

Tekst en fotografie: Jesse Kraal

Review: Samsung NX20

Smartcamera voor gevorderden

H

oewel je aan de NX20 duidelijk kunt zien dat het om een nieuwe camera gaat, is het ontwerp in grote lijnen gelijk aan dat van de NX10 en NX11.

De camera doet dan ook nog steeds denken aan een te heet gewassen dslr. Dat klinkt wellicht wat oneerbiedig, het werkt zeker niet in het nadeel van de kleine Samsung. De houvast en ergonomie komen namelijk dicht in de buurt van een spiegelreflex, terwijl de camera toch echt een heel stuk compacter is. Ook de afwerking

en het materiaalgebruik scoren punten.

De zoeker draagt voor een groot deel bij aan dat dslr-achtige uiterlijk, al is het geen optische zoeker maar een elektronisch exemplaar met 1,4 miljoen beeldpunten.

Het beeld oogt scherp en detailrijk, alleen bij snelle bewegingen zie je zogenaamde 'tearing' doordat elke kleur na elkaar wordt weergegeven.

Je composities maken kan ook op het 3-inch amoledscherm, dat aan de zijkant van de camera scharniert. De resolutie is met 614.000 beeldpunten ruim voldoende, een speciale transparante hars tussen

specificaties Adviesprijs: € 1099,- (incl. 18-55mm) Resolutie: 20,3 megapixels Beeldsensor: aps-c cmos ISO-bereik: 100-12,800 Scherm: 3-inch kantelbaar amoled (614.000 beeldpunten) Zoeker: lcd (1,44 miljoen beeldpunten) Scherpstelling: contrast-af Snelheid: 8 beelden per seconde Opslag: SDXC Afmetingen: 122 x 90 x 40 mm Gewicht: ca. 341 gram (incl. batterij) Beeldstabilisatie: Nee Filmfunctie: 1080p @ 30 fps

w w w . d i g i f o t o p r o . n l EDITIE 2 - 2 0 1 2

scherm en beschermglas zorgt voor een zeer goede resistentie tegen reflecties.

Van het menu van de NX20 worden we vrolijk, dat steekt goed in elkaar en laat aan duidelijkheid weinig te wensen over. Ook het snelmenu, dat je met de Fn-knop kunt oproepen, is handig. Je kunt er snel instellingen van je camera, zoals transportmodus, iso en fotokwaliteit mee aanpassen. Een aantal van die instellingen kun je ook kwijt onder de iFunction-toets van het objectief, je kunt dan met de draairing bijvoorbeeld je diafragma of belichtingscompensatie veranderen.

Beeldkwaliteit Technisch leunt de camera zeer sterk op de NX200, die we in DIGIFOTO Pro 4.2011 onder de loep namen. Zijn 20,3-megapixelsensor kan de strijd met de concurrentie goed aan, concludeerden we toen al. Zo leveren iso 800 en 1600 nog prima beelden op en ook iso 3200 is met behulp van kleurruisreductie nog zeer bruikbaar. Bij iso 6400 en vooral bij iso 12800 begint het

19

Review