DIGIFOTO Pro 2.2011

www.dFpro.nl

NUMMER 2

2011

Impossible Revival van de instantfilm

iPad & Android De beste apps voor fotografie

Ruimtefoto’s foto: Malou van Breevoort

Met Nikon tussen de sterren

Fuji X100 Nikon D5100 Voor fotografen, door fotografen

Review: high-end instapmodel

NUMMER 2/2011 Een uitgave van clipboard publishing

WELKOM

Welkom

Raymond Luijbregts Hoofdredacteur raymond@digifotopro.nl

Als je ‘iets doet met fotografie’ en je hebt een handvol vrienden die dat dondersgoed weet, ben je niet altijd te feliciteren. Of je ‘even’ wat fotootjes kunt nemen van vriendin X met haar vriend Y. Gezellig samen in de duinen, zo leuk voor de verjaardag van oma. Of je niet ‘even’ wat leuke portretjes kunt maken van vriend Z, want ja, Facebook moet gevuld en lijf en leden moeten pronken. En die goede buur is binnenkort moeder en wil pasgeboren kroost op de foto. Prima.

Maar vriend Z heeft een vriendin waarmee je ook weleens een biertje hebt gehapt in een grijs verleden, en die wil ook op de plaat. Want heeft foto’s van Z gezien en zag iets soortgelijks ook wel zitten. Bovendien: of je na de shoot even de CF-dump wil aanleveren op dvd. Kunnen ze zelf eens rustig kijken of je niet écht die mooie plaat hebt laten zitten waar ze zo leuk opstaan.

Het is niet altijd makkelijk om voor jezelf te bepalen wanneer iets een vriendendienst is en wanneer het gepast is je zakelijker op te stellen. En in het laatste geval: wat vraag je? Velen hebben geen flauw benul wat ‘een tiental fotootjes van een stelletje in de duinen, voor oma’ kost bij een professionele fotograaf. Schrikken zich meestal ook finaal achterover als ze het horen en hebben dan spontaan geen zin meer of bedenken zich dat oma eigenlijk veel blijer is met een doosje bonbons en een nieuwe BH. Maar goed, dat is natuurlijk ook vaak de reden waarom ze zich in eerste instantie tot jou wendden.

Mijn advies: fotografie is een vak apart en als jij als hobbyist of semiprof mooie beelden maakt dan mag je daar best wat voor terugzien. Je bent geen zotje. Die camera was tenslotte ook niet gratis, om over dat professionele portretobjectief nog maar te zwijgen. Je vergoeding mag dan ook best wat meer zijn dan wat ‘benzinegeld’ alleen. En anders gaan ze maar naar die pro van de fotowinkel op de hoek. Niet dat ze daar altijd betere foto’s maken (zeker niet), maar zakelijk gezien weten ze daar vaak wél hoe ze wat kunnen overhouden aan hun uit de hand gelopen hobby.

Raymond Luijbregts | Hoofdredacteur

www.twitter.com/dfpro

4 www.digifotopro.nl

nummer 2-2011

www.dfpro.nl/facebook

www.digifotopro.nl

foto: Kim Mandemaker design: Ăœppig Identity Store

www.fotoacademie.nl

Reacties

Hopelijk is hij extra dik, heeft wel ff geduurd sinds de vorige! Gelukkig hadden we de special nog tussendoor ;) Marcel Ik ben weekwinnaar geworden in de #Lezersgallery van het tijdschrift Digifotopro. Thanks @DFPro! Rick Leuke interessante reportage. Het camerawerk was iets minder. Vaak out of focus. Jammer jean_aretz Nikon D400 onderweg? Voerboer SD1 gaat 6950 euro kosten.’ Is Sigma gek geworden? Ze hebben het nu echt heel hoog in hun bol JoenMeloen Canon vs Nikon: Kwaliteit kost nu eenmaal geld. En een duurdere camera wordt minder verkocht. That’s it ;-) Stapfoto Hele toffe coverfoto. Echte eyecatcher Anco Ik voelde dat er iets met deze foto was Vooropfotografie Hey, super, ben erg benieuwd naar de fraaie tas.

Bedankt mensen :) Remco Vind het echt leuk om te zien, kon er zelf niet bij zijn en nu heb ik toch een idee van de fabriek en hoe het er aan toegaat...

Schitterend! Melanie Prachtig. Deze cover nodigt uit tot kopen. Ron Van harte gefeliciteerd voor de winnaars!!! Snel een volgende wedstrijd :-) Fred

www.twitter.com/dfpro

6 www.digifotopro.nl

nummer 2-2011

www.dfpro.nl/facebook

www.digifotopro.nl

I AM YOUR EYES

IK BEN NIKON. Al jarenlang zijn mijn NIKKOR objectieven wereldwijd de vaste keus van professionele fotografen; een kritische doelgroep die soms het onmogelijke van zijn apparatuur verwacht. Die verwachtingen zijn het uitgangspunt voor het ontwerp van ieder nieuw NIKKOR objectief. Niet als doelstelling om te halen, maar als grens om te verleggen. Meer mogelijkheden, ongekende consistentie en spectaculaire scherpte en helderheid‌ Van een NIKKOR objectief mag u alles verwachten. iamnikon.nl

Impossible

AndrĂŠ Bosman maakt van zijn droom realiteit en blies de oude Polaroid-film nieuw leven in. We namen een kijkje in het kloppend hart van de direct-klaarfotografie: de Impossible-fabriek in Enschede.

Review: Nikon D5100

Gaan je fotografische ambities verder dan de mogelijkheden die de Nikon D3100 je kan bieden, maar heb je geen budget voor de Nikon D7000? De D5100 biedt uitkomst.

Paco op wereldreis Special: Reisfotografie

De zomer staat voor de deur. De ideale gelegenheid voor het maken van een mooie fotoreis. Wij spreken een aantal fanatieke reisfotografen, geven praktische tips en laten zien wat je onderweg met je tablet kunt.

Na je huwelijk reis je natuurlijk niet af naar ZuidLimburg. Een huwelijksreis moet iets onvergetelijks zijn; een ver, exotisch oord.

Of nog beter, zoals fotograaf Paco Weekenstroo het doet, een wereldreis van een jaar.

INHOUD

26.

Review: Fuji X100

Gepresenteerd op de Photokina en nu ook door ons getest.

Met je tablet de zomer in 30.

Een spetterende fotoblog binnen een paar minuten.

Vincent van de Wijngaard 38.

Willem Poelstra

Malou van Breevoort

Film en glamour succesvol combineren in je fotografie, dat is niet voor iedereen weggelegd. Malou van Breevoort laat zien dat je met talent, een gedegen opleiding en een gezonde instelling ver kunt komen in het wereldje.

62.

Reisfotograaf Vincent van de Wijngaard de perfecte combinatie.

Het succesverhaal van een zoekt naar documentairefotograaf.

Nikon & NASA 72.

NASA gebruikt voor al haar ruimtefoto’s Nikon-apparatuur. Hoe zit dat?

Donkervoort

100.

Achter de schermen bij de perfecte sportwagen.

Groepstest:

111.

Je zomerplaat groot op canvas aan de muur.

Leuk, maar wie levert de beste afdruk?

canvasposters

Stuur je mooiste reisfoto in en win een Vanguard Alta Pro 283CT carbonstatief.

We geven vier stuks weg, dus grijp je kans!

Kijk snel op pagina 126.

Canon 70-300 F4-5.6L IS USM

Een groot bereik met uitstekende optische prestaties, dat biedt de nieuwe Canon 70-300. Deze high-end L-variant is niet echt lichtsterk, maar heeft wel een weersbestendige behuizing met ‘reisvriendelijke’ afmetingen.

122.

Omdat we hartstikke hard werken aan een hippe uitstraling, zitten we ook vuistdiep in de sociale media. Niet voor niets werden alle redacteuren uitgerust met een blitse smartphone. Vanaf beurzen, evenementen en perspresentaties houden we je continu op de hoogte via Twitter. Maar ook vanaf de redactie plaatsen we ene tweet na de andere. Nog niet overtuigd? Dan mis je onder andere dit: /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Gerard Henninger blijft populair: Impossible is blij:

@DFPro

DIGIFOTO Pro

Favorite

@DFPro

Favorite

Favorite

DIGIFOTO Pro

3 hours ago via twitterfeed

Favorite

Favorite

5 days ago via twitterfeed

DIGIFOTO Pro

Favorite

Favorite

Favorite

Favorite

@DFPro

Hoezeer? @MartKleppe Volkskrant recensent @ merelbem legt Fotofestival Naarden genadeloos op de pijnbank, aldus @DFPro 5 hours ago via twitterfeed

Favorite

Sorry, wat?

@DFPro

DIGIFOTO Pro

@DFPro wel bizar dat zo’n eenzame Tukker de draaiende kracht is achter bijv. al de reparaties. Zijn salaris t.o.v. de factuur; tel uit je winst

Favorite

Twijfel:

DIGIFOTO Pro

@DFPro hello bro/sis,kami sedia berbagai macam toycam dengan harga terjangkau.sila klik: 3 days ago via twitterfeed

Favorite

Favorite

Favorite

Favorite

Nog harder werken Hard werken:

DIGIFOTO Pro

Heerlijke beelden schieten bij Impossible voor @DFPro 8 hours ago via twitterfeed

Favorite

Favorite

Favorite

@DFPro

@DFPro

Favorite

@DFPro

Felicitaties aan de winnaars van de Digifotopro fotoboekwedstrijd zwart-wit @DFPro

1 hour ago via twitterfeed

Favorite

Lezers over Impossible:

Collegialiteit:

Favorite

DIGIFOTO Pro

@GerardHenninger ben bang dat ik wel weer nieuwsgierig ben... dus dat wordt een @DFPro kopen

@DFPro WONDERFUL video about the Impossible Factory (in Dutch). We LOVE it!!!

2 hours ago via twitterfeed

@DFPro

DIGIFOTO Pro

Op naar Lelystad, bezoekje brengen aan Donkervoort voor een fotoreportage met de winnaars van de fotowedstrijd ‘snelheid’!

2 hours ago via twitterfeed

Favorite

Favorite

Favorite

Zoals het hoort:

@DFPro

DIGIFOTO Pro

Even lekker door de @DFPro sneupen. Muziekje erbij en gaan 10 hours ago via twitterfeed

Favorite

Favorite

Wie niet?

Favorite

@DFPro

DIGIFOTO Pro

@DFPro zit meer te wachten op #nikon dlsrnieuws. Opvolger D700 en D3s/x bijvoorbeeld... #komopnikon 9 hours ago via twitterfeed

Favorite

Favorite

Favorite

dOE HET ZELF. KaLibrErEn mET SX-mOniTOr En EaSyPiX.

Zelf kalibreren? Een van uw eenvoudigste klussen met het juiste gereedschap van Eizo: een SX-monitor, met keuze uit drie formaten, met EasyPix-software inclusief kleursensor voor een gunstige bundelprijs. U maakt zelf in circa 5 minuten een kleurprofiel aan voor uw nieuwe wide-gamut-LCD-monitor zodat kleuren steeds consistent worden weergegeven. www.eizo.nl/easypix Eenvoudige hardware-kalibratie en profilering met EasyPix Digital Uniformity Equalizer voor uniforme kleuren en helderheid 16-bit-Look-Up-Table en tot 10-bit kleurdiepte voor hoogste kleurprecisie Automatische helderheid- en kleurcorrectie

11 www.digifotopro.nl

nummer 2-2011

REview

Nikon D5100

Uitstekende beeldkwaliteit voor de massa Gaan je fotografische ambities verder dan de mogelijkheden die de Nikon D3100 je kan bieden, maar heb je geen budget voor de Nikon D7000? De D5100 biedt uitkomst. Het high-end instapmodel is voorzien van dezelfde 16-megapixel-sensor als zijn duurdere broer en voegt er een handig 3-inch uitklapscherm aan toe, net als speciale effecten en een hdr-modus. € 660,-

Tekst & FOTOGRAFIE Julian Huijbregts

De D5100 is de directe opvolger van de D5000 en is op veel punten gewijzigd.

Niet alleen aan de binnenkant, ook het uiterlijk is vernieuwd. Het nieuwe model heeft een iets compactere behuizing en diverse nieuwe bedieningselementen. Voor een camera in deze klasse voelt de D5100 behoorlijk solide aan. De met rubber afgewerkte grip biedt voldoende houvast. Het verschil met de duurdere D7000 is echter wel duidelijk aanwezig, die voelt nog een stuk robuuster aan.

Een iso-knop ontbreekt. In de praktijk is dat niet onoverkomelijk, aan de voorkant van de camera zit de Fn-knop waar je zelf een functie aan kunt toewijzen.

Ook heeft de D5100 een

12 www.digifotopro.nl

nummer 2-2011

goed werkende automatische iso-stand.

Net als de D3100 en D7000 heeft het nieuwe model een video-knop, waarmee je vanuit live view direct een filmopname start. Bij de D5100 zit deze echter bovenop de camera, ietwat onhandiger dan bij de andere modellen waar je ‘m met je duim bedient achterop het toestel.

Ook de live view-schakelaar heeft een nieuwe plek gekregen, bovenop de camera, geïntegreerd in de p/s/a/m-draaiknop.

Uitklapscherm Het 3-inch uitklapscherm is een grote troef van de D5100. Het scherm van de voorganger was bijna net zo groot, maar had een veel lagere resolutie. Het nieu-

we scherm heeft een resolutie van 640x480 pixels en toont daardoor een zeer gedetailleerd beeld. Het schermpje klapt naar de zijkant uit; handig als je vanaf statief werkt of jezelf op de foto wilt zetten. Bij de D5000 klapte het scherm naar onderen uit wat dit wat moeilijker maakte.

Beeldkwaliteit Het hart van de camera is een 16-megapixel aps-csensor met 14-bits raw-verwerking iso-bereik van 100 tot 25600. Dat is een stop hoger dan de concurrentie in dit segment, die op 12800 blijft steken. Nikon gebruikt dezelfde sensor als in de D7000. Dat is te zien aan de resultaten: de beeldkwaliteit van de D5100 is in de praktijk ook echt gelijk aan die van het duurdere fotografeerbeest.

Tot iso 800 blijven je raw-bestanden vrijwel verschoond van ruis. Op iso 1600 is lichte korrel zichtbaar, echter zonder storende vormen aan te nemen. Op iso 3200 zie je iets meer

HDR-modus

De D5100 is Nikon’s eerste spiegelreflex met ingebouwde hdr-modus. Pentax en Sony waren Nikon al voor, Canon is momenteel de enige grote fabrikant die deze optie nog niet biedt. Hoewel Nikon adviseert vanaf een statief te werken, is dat niet noodzakelijk.

Ook uit de hand werkt de functie goed. De camera combineert twee belichtingen tot één resultaat. Je kunt kiezen uit één, twee of drie stops belichtingsverschil en je kan het samenvoegen van de bestanden in drie standen instellen.

Soms levert de hdr-stand aardige resultaten op, met name bij extreem grote contrastverschillen is het effect behulpzaam. De functie staat echter niet garant voor een spetterend resultaat.

De foto’s kunnen ook behoorlijk flets voor de dag komen en het is dan ook geen echte vervanging voor een hdr-softwarepakket. Om de modus te gebruiken moet de camera in jpg-stand staan. Schiet je in raw, dan is de hdr-optie niet selecteerbaar in het menu.

Objectief 18-200mm VR Brandpunt 34mm Diafragma f/8 Sluitertijd 1/250 sec.

ISO 100

Specificaties

Nikon D5100 Resolutie 16.2-megapixels Beeldsensor CMOS (23.6 × 15.6mm) ISO-bereik 100-6400 (Hi 12800, 25600)

ruis, maar pas bij iso 6400 begint de korrel duidelijk op te vallen. Dat levert nog geen onbruikbare beelden op, zolang je niet op posterformaat afdrukt en je foto’s goed belicht. De hoogste standen van 12800 en 25600 zorgen voor meer detailverlies, maar zijn op kleinere formaten ook nog bruikbaar.

De jpg-verwerking van de D5100 is uitstekend. Kleurruis wordt goed weggewerkt, zonder dat daarbij veel detail verloren gaat.

Het dynamisch bereik is door de 14-bits raw-verwerking uitstekend. Schaduwpartijen zijn bovendien zeer goed op te lichten zonder dat dit storende ruis oplevert. Dat is ook goed zichtbaar als je van

‘ Werk je in raw, dan is er plaats voor 15 foto’s in de buffer’ Active D-Lighting gebruik maakt. De camera zorgt er dan voor dat hooglichten goed belicht worden, terwijl donkere schaduwpartijen automatisch opgelicht worden voor een nog groter dynamisch bereik.

Raw-bestanden kun je in de camera exporteren naar jpg-formaat, waarbij je over een flink aantal bewerkingsopties beschikt.

Snelheid Nikon heeft de D5100 voorzien van meer processorkracht, waardoor het inschakelen van opties zoals Active D-Lighting

geen snelheidsbeperking oplevert. Met de D5000 was dat nog wel het geval. Schiet je in jpg, dan kun je ongelimiteerd foto’s schieten met 4 beelden per seconde. De camera stopt na 100 foto’s, maar je kunt gelijk aan de volgende serie van 100 beginnen. Werk je in raw, dan is er plaats voor 15 foto’s in de buffer. Voor een camera in deze klasse een indrukwekkend aantal; De Canon EOS 600D heeft bijvoorbeeld maar plaats voor 6 raw-bestanden. Schiet je raw plus jpg, dan biedt de buffer plaats aan 10 foto’s. Voor de autofocus valt Nikon terug op het vertrouwde 11-punts

LCD 3-inch uitklapscherm (921.000 pixels) Scherpstelling 11-punts autofocus Snelheid 4 beelden per seconde Opslag SDXC Afmetingen Ca. 128 × 97 × 79 mm Gewicht Ca. 560 gram (incl. batt.)

Beeldstabilisatie Nee Filmfunctie 1080p @ 24, 25 of 30 fps

Prijzen Nikon D5100 (body) ca. €660 Nikon D5100 + 18-55mm VR ca. €750

13 www.digifotopro.nl

nummer 2-2011

Nikon D5100

Objectief 18-200mm VR Brandpunt 55mm Diafragma f/11 Sluitertijd 1/100 sec.

ISO 2000

autofocussysteem, in combinatie met de 420-pixel RGB-sensor voor lichtmeting en 3D-focustracking. Scherpstellen in live view gaat met behulp van contrastdetectie. Deze methode is erg nauwkeurig, maar aanzienlijk minder snel dan het normale 11-punts focussysteem gebruikt.

Filmfunctie Nikon heeft ook aan de filmfunctie gesleuteld. De D5100 biedt je meer keuze in framerates dan de voorgaande modellen. Zo kun je in 1080p-resolutie kiezen voor 30, 25 of 24 beelden per seconde. Schiet je in 720p dan heb je keuze uit 30 of 24 bps. In de filmfunctie heb je volledige handma-

14 www.digifotopro.nl

nummer 2-2011

tige controle over diafragma, sluitertijd en iso-waarde. De goede beeldkwaliteit van de foto’s vertaalt zich direct naar de filmfunctie, ook op hoge iso-waarden kun je filmen zonder dat dit veel storende ruis oplevert en het dynamisch bereik is groot, waardoor hoge contrasten niet snel een probleem vormen.

Tijdens het filmen kun je automatisch scherpstellen met de AF-F-stand. De camera kan hierbij onderwerpen volgen. Helemaal feilloos werkt dit niet; de camera moet regelmatig opnieuw zoeken naar de juiste focus, waardoor je filmpje tijdelijk verstoord wordt door onscherp beeld. Zelfs bij statische situaties heeft de camera soms moeite

HDR-modus

De D5100 is Nikon’s eerste spiegelreflex met ingebouwde hdr-modus. Pentax en Sony waren Nikon al voor, Canon is momenteel de enige grote fabrikant die deze optie nog niet biedt. Hoewel Nikon adviseert vanaf een statief te werken, is dat niet noodzakelijk.

Ook uit de hand werkt de functie goed. De camera combineert twee belichtingen tot een resultaat. Je kunt kiezen uit één, twee of drie stops belichtingsverschil en je kan het samenvoegen van de bestanden in drie standen instellen. Soms levert de hdr-stand aardige resultaten op, met name bij extreem grote contrastverschillen is het effect behulpzaam. De functie staat echter niet garant voor een spetterend resultaat, de foto’s kunnen ook behoorlijk flets voor de dag komen en het is dan ook geen echte vervanging voor een hdr-softwarepakket. Om de stand te gebruiken moet de camera in jpg-stand staan. Schiet je in raw, dan is de hdr-optie niet selecteerbaar in het menu.

REview

de focus vast te houden, handmatig scherpstellen levert veelal een mooier resultaat op. Autofocus tijdens het filmen levert ook storende geluiden in je filmpje op. Zelfs als je gebruik maakt van een objectief met stille autofocusmotor. Wel heb je de mogelijkheid om een externe microfoon aan te sluiten, wat dit probleem grotendeels verhelpt. Het uitklapscherm toont zijn waarde bij gebruik van de filmfunctie. Het is een stuk eenvoudiger om de camera stabiel te houden en het nodigt uit om vanuit creatieve hoeken te werken.

Special Effects

Dat Nikon met de D5100 ook op het instapsegment mikt, zie je aan de nieuwe Special Effects-optie. Zelf aan de camera-instellingen sleutelen is er hier niet bij: je fotografeert volledig automatisch. Je hebt zeven keuzes: miniatuureffect, kleurenschets, high key, low key, selectieve kleur, silhouette en ‘night vision’. Liefhebbers van zwart-wit met selectieve kleur kunnen hun hart ophalen. Door het focuspunt op onderwerp met een bepaalde kleur te mikken kun je tot drie kleuren naar keuze instellen. In de miniatuureffect-stand wordt een deel van het beeld vervaagd, alsof je met een tilt-shift-lens werkt. Je kan de onscherpte zowel horizontaal als verticaal toepassen en de grootte van het scherptegebied naar wens instellen. Bij ‘night vision’ wordt de lichtgevoeligheid van sensor opgehoogd naar 102.400. In deze stand maakt de D5100 3-megapixel zwart-wit foto’s. Een echte nachtvisie is het niet, in het donker zie je niets.

Het effect is bedoeld om met weinig licht nog foto’s te kunnen maken.

Die bevatten dan wel veel ruis en weinig detail. De effecten zijn direct in live view zichtbaar. Het zijn dus geen bewerkingen die je achteraf op de foto uitvoert. Afhankelijk van de bewerking kan dat wel schokkerig beeld opleveren. Met name de miniatuurstand en kleurenschets kosten veel kracht en laten het live-beeld haperen.

Conclusie

NIKON D5100

De Nikon D5100 is een flinke vooruitgang ten opzichte van zijn voorganger. Het nieuwe model past mooi tussen de D3100 en D7000 in.

Je krijgt de uitstekende beeldkwaliteit van het duurdere model en het gebruiksgemak van het instapmodel. De kwaliteit van de behuizing en de instelmogelijkheden houden ergens het midden tussen de twee. De D5100 heeft met het uitstekende uitklapscherm nog een extra troef in huis. Met name bij het filmen en fotograferen in live view komt het scherm erg goed van pas. Instappers met een ruim budget zijn bij deze camera aan het goede adres. Ook als je al met een wat oudere dslr fotografeert en op zoek bent naar meer beeldkwaliteit voor een schappelijke prijs, dan is de D5100 een prima keuze. De beeldkwaliteit is gelijk aan de duurdere Nikon D7000. Dat vertaalt zich in zeer goede ruisprestaties en een groot dynamisch bereik. Je krijgt zonder meer veel waar voor je geld.

De nieuwe speciale effecten en hdr-modus zijn wat ons betreft niet direct een reden om naar de winkel te hollen, maar voor beginnende spiegelreflexgebruikers is het een aardige manier om met dergelijke bewerkingen in aanraking te komen

Waardering Zeer goede ruisprestaties Groot dynamisch bereik Geavanceerde filmfunctie Goed autofocussysteem Geen handmatige controle bij effecten

STATIEVEN

MONOPODS

STATIEFKOPPEN

ACCESSOIRES

Stabiliteit is het belangrijkste aan een statief, daar waar de beeldstabilisator de gewenste scherpte niet meer kan garanderen. Hiervoor zijn kwalitatief hoogwaardige materialen nodig, bewerkt onder de hoogste precisie. Deze twee factoren tezamen in een innovatief en modern design bepalen producttechnisch succes.

Benro, de nieuwe standaard!

score

8.5

(van 1-10)

GOED

www.benro.nl

www.digifotopro.nl

15 15

JAAR GARANTIE

f f i 2-2011le nummer c ial D e a O

Voor meer informatie en dealeradressen:

r

Gebruiksvriendelijk

Het Benro Transfunctional Statief, onze 2 in 1 oplossing!

REportage

Camera: Fuji X100 Diafragma: f/4 Sluitertijd: 1/100 sec.

ISO: 1250

Impossible

Fujifilm X100 in de praktijk

’Het is een droom. Een droom die werkelijkheid is geworden. ’Samen met zijn chemicus experimenteerde directeur André Bosman in een donkere kamer om de oude Polaroid-film nieuw leven in te blazen. We namen een kijkje in het kloppend hart van de direct-klaarfotografie: de Impossible-fabriek in Enschede.

Tekst Maurits Reijnoudt

F otografi e J u l i a n H u i j b r e g t s

Impossible is een scheepje op een woeste zee van digitalisering. Aan het roer staan drie gedreven Polaroid-liefhebbers. Op het dek staan ervaren oud-gedienden. Ze maken nieuwe matrozen wegwijs om zoals Florian Kaps, een van de oprichters van Impossible, in 2008 tegen een grote Britse krant zei: ‘te vechten tegen de sterfelijkheid van alles wat geen omzet maakt.’ Een van de oud-gedienden in de fabriek is Jos. Hij zit tussen in het plastic verpakte Polaroid-camera’s, schroevendraaiers en tangetjes op maat en tuurt

16 www.digifotopro.nl

nummer 2-2011

door zijn bril naar een defecte camera. Vermoedelijk is hij de enige op de wereld die dit werk nog doet. Hij kent ze allemaal. ‘Er zijn er meer dan honderd. De Amerikanen maakten ze in alle soorten en maten, van Barbie-modellen tot camera’s met 18-karaats goud.’ Van over de hele wereld komen de toestellen naar Enschede, om door de Tukker gerepareerd te worden terwijl Frans Bauer door de speakers schalt.

Nieuwelingen Twee verdiepingen boven

Naast een goedgevulde tas met filmapparatuur namen we ook de Fujifilm X100 mee naar de Impossible-fabriek. De compacte camera met aps-c-sensor en 23mm f/2 objectief (35mm in kleinbeeldequivalent) lijkt de ideale reportagecamera. Ons bezoek aan Enschede was dan ook een prima gelegenheid om het veelbelovende toestel in de praktijk aan de tand te voelen. De complete review lees je op pagina 26. Alle foto’s in dit artikel zijn afkomstig uit de X100.

de werkbank van Jos, stampen en zuigen machines zo groot als een flinke slaapkamer. In die machines worden alle onderdelen die samen een pakje Impossible-film vormen, samengevoegd. Binnenin die gevaartes is het uiteraard pikdonker, anders zou het negatief belicht worden. Aan een bord dat buiten de donkere kamer hangt, knippert af en toe een rood lampje als zich een storing voordoet.

17 www.digifotopro.nl

nummer 2-2011

REportage Impossible Camera Fuji X100 Diafragma f/2.8 Sluitertijd 1/100 sec ISO 640

De operator gaat dan de machine in om op de tast het probleem te verhelpen. Veel van de operators waren vroeger werknemers bij Polaroid.

Hun expertise is van levensbelang voor Impossible, vertelt Nico Dikken, lid van het management: ‘De machines hier zijn zo ingewikkeld dat er maanden overheen gaan voor een nieuweling een beetje weet wat hij moet doen. Daarom nemen we nieuwe mensen aan die we alle kneepjes van het vak leren, zodat Impossible kan blijven bestaan.

Razend populair Dat het Polaroid-concept al tientallen jaren bestaat, betekent niet dat het ouderwets is, vindt André Bosman, de baas van de fabriek in Enschede.

‘Als alleen mensen uit de Polaroidgeneratie klant zouden zijn, waren we hier niet mee begonnen. Heel veel jongeren kopen ons product.

Vaak vinden ze Impossible heel innovatief.’ Nico, die op vrijdagmiddag in het winkeltje staat bevestigt dat: ‘Ik denk dat nog geen twee op de tien klanten van mijn generatie is. De rest studeert fotografie of zit op de kunstacademie. Het zijn vaak jonge artistieke lui.’

Dat de zaken met die jeugdige creatievelingen goed gaan, blijkt wel uit de productiecijfers van Impossible. André: ‘Vorig jaar maakten we iets meer dan een half miljoen pakjes. Dit jaar gaan we denk ik wel over de twee miljoen heen. We groeien als kool.’

19 www.digifotopro.nl

nummer 2-2011

REportage Impossible

Dat komt niet doordat Impossible een goedkoop product maakt, integendeel: fotograferen met een Polaroid-camera is een dure hobby. Van de nieuwe filmoplage kost een pakje met acht negatieven achttien euro.

André vindt dat geen probleem. ‘Als je meer dan twee euro moet betalen voor een foto, ben je veel bewuster bezig met wat je maakt. Mensen die een digitale camera gebruiken, klikken maar raak terwijl ze vaak niet nadenken over de compositie en wat ze nou eigenlijk op de foto zetten.’

Pasta André is Impossible. Breed lachend leunt hij achterover als hij vertelt over zijn ‘kindje’. Zoals hij in de eerste dagen samen met zijn chemicus werkte aan een werkende zwart-witfilm, zo bepaalt hij nu nog steeds welk product er straks in de schappen ligt. ‘Een beetje maf is het wel hè? De mensen moeten leuk vinden wat ik leuk vind, anders verkopen we niet.’ In zijn selectie let André erop dat de handtekening van Impossible te zien is. ‘Dat is een proces van zoeken. Het moet apart blijven.

Bovendien mag het niet te perfect worden, want dan lijkt het teveel op een digitale foto.’ Erg geheimzinnig zijn ze bij Impossible niet over hun product. Het enige verbod dat we krijgen is het fotograferen van etiketten van de ontwikkelpasta.

‘Dat recept is geheim’, vertelt Nico.

‘Eerder stonden we alles toe. Totdat we een keer op internet ons eigen recept zagen staan, helemaal compleet. Dat was niet de bedoeling.’

‘De klant moet leuk vinden wat ik leuk vind’ Peperduur poeder Wie een bezoekje brengt aan Impossible komt vrij veel vijftigers tegen die allemaal druk praten en gebaren over de ontwikkeling van hun product.

Ergens is dat heel begrijpelijk; Polaroid had nergens potjes achtergelaten of ergens van

20 www.digifotopro.nl

nummer 2-2011

gezegd ‘hier, dit kunnen jullie nog wel gebruiken.’ Als André wordt gevraagd naar wat er al lag aan het begin, antwoordt hij: ‘Er was vrijwel niks, behalve machines om de film te maken. En je had de Polaroid-camera’s, dus het formaat van de film lag vast. Verder

REportage Impossible

Camera Fuji X100 Diafragma f/2.8 Sluitertijd 1/100 ISO 800

in ONZE cameratas

2x Canon EOS 60D ca. €900,- per stuk

Sigma 30mm f/1.4 EX DG HSM ca. €400,-

Tamron 17-50mm f/2.8 XR Di ca. €330,-

Canon EF 50mm f/1.4 USM ca. €350,-

Manfrotto MH055M8-Q5 statiefkop Adviesprijs €379,-

Rode Videomic Adviesprijs €99

waren al de chemicaliën weg.’ Wel waren er recepten, maar die waren volgens André onbruikbaar: ‘Het poeder dat nodig was, is duurder dan cocaïne.’ Het begon daarom met een 35mm zwart-witfilm. Dat negatief moesten ze ontwikkelen en daarvoor stel-

De dood van Polaroid

Als je vroeger drie grote Amerikaanse merken moest noemen, zei je al snel: Coca Cola, McDonalds en Polaroid. Die laatste was synoniem voor een fotografische revolutie. Je hoefde geen week meer te wachten tot je negatieven waren ontwikkeld en afgedrukt. Je maakte een foto en zag die langzaam verschijnen in je handen. De helft van alle film voor de Polaroid-camera werd gemaakt in Enschede. Tot in 2008 het bericht de wereld over ging dat de Amerikaanse producent stopte met het maken van direct-klaar film. Het was als een platenspeler waar je de stekker uit trekt. Treurig kwam de muziek tot stilstand. Polaroid-gebruikers waren ontdaan, camera’s verdwenen in de kast.

21 www.digifotopro.nl

nummer 2-2011

REportage Impossible

den André en zijn chemicus een ontwikkelpasta samen. ‘Gekkenwerk eigenlijk. Elke keer als we een oneffenheid zagen, borduurden we daarop voort; telkens verbeteren.’

Hij wijst naar de muur waar zijn probeersels hangen. ‘Zo ver zijn we nu. Het is een jongensboek. Ik kan nog regelmatig niet geloven dat we het gedaan hebben. Ongelofelijk cool.’

Nostalgie Een paar weken voor ons bezoek kondigde Impossible een nieuwe film aan: de PX680.

Tijdens het gesprek in André’s kantoor, schuiven daarvan elke minuut dertig nieuwe pakjes in een doos. Als de machine werkt tenminste, want een paar keer per dag brandt er weer zo’n rood lampje of knippert er wat. ‘Die PX680 is precies geworden wat we wilden. We waren op zoek naar een film die leek op de vroegere kleurenfilm van Polaroid. Oude Polaroid-gebruikers zijn helemaal enthousiast.’ Bij de nieuwe kleurenfilm wordt die moeilijke vraag Filmapparatuur

Voor de film gebruikten we twee Canon EOS 60D’s. Het kantelbare lcd bleek een fijne bijkomstigheid bij het filmen vanaf de heup. Het objectievenarsenaal bestond uit de Sigma 30mm f/1.4, Tamron 1750mm f/2.8 en een Canon 50mm f/1.4. In de hot-shoe schoven we een Rode Videomic, rechtstreeks aangesloten op de camera. Ons statief was voorzien van een speciale Manfrotto-statiefkop die zowel geschikt is voor fotografie als video.

Nico Dikken introduceert ons met Impossible: ‘De fabriek weer helemaal opstarten was absoluut geen makkie.’

22 www.digifotopro.nl

nummer 2-2011

We lopen langs de pompende en zuigende machines. Met veel kabaal wordt hier de Impossible-film gemaakt.

Manfrotto MH055M8-Q5 statiefkop

Adviesprijs €379,-

Jos, de camerareparateur vertelt over zijn werk: ‘Ze komen van over de hele wereld hierheen om door mij gerepareerd te worden.’

REportage Impossible

Bijzonder goede opnamekwaliteit

Voor het maken van de film over de Impossible-fabriek gebruikten we onder andere een Rode VideoMic, een richtmicrofoon voor je dslr.

Het is geen echte prof, maar biedt wel bijzonder goede opnamekwaliteit. Verrassend veel voor de schappelijke prijs van 99 euro zelfs. Je moet wel even trainen op het aan- en uitzetten en er moet een losse batterij in. Maar de kwaliteit van dit Australische fabricaat maakt het een echte aanrader. Lees de complete review op www.dfpro.nl/rode

Dick legt ons uit waaruit een pakje Impossible-film bestaat. In een grote machine worden alle onderdelen samengevoegd.

Groot nieuws

Rode Videomic Adviesprijs €99

Canon EF 50mm f/1.4 USM

Direct-klaar-film van Polaroid was een pijnlijke dood gestorven. Tot opeens de Oostenrijkse Polaroid-liefhebber Florian Kaps om de hoek kwam kijken. Hij reisde af naar Enschede en probeerde de verlaten fabriek nieuw leven in te blazen. Tot aan de New York Times toe schreven de kranten over zijn reddingspoging. Hij begon met elf voormalig Polaroid-medewerkers; nu werken er 35 mensen. De pakjes met film worden ondertussen op vier continenten verkocht.

ca. €350,-

En natuurlijk bezoeken we het lab, met spuitjes en potjes wordt gewerkt aan ontwikkelaar voor de nieuwste Impossible-films. De ingrediënten zijn strikt geheim.

23 www.digifotopro.nl

nummer 2-2011

REportage Impossible

Achter de schermen bij Impossible

Ons bezoek aan Enschede leverde niet alleen dit artikel op. Naast pen, papier en fotocamera namen we nog een flinke filmuitrusting mee. Impossible gaf ons volledige vrijheid binnen de fabriek, zolang we maar niet de labels op de geheime chemicaliën en poedertjes in beeld brachten.We doolden door de gangen, productie- en opslagruimtes van de fabriek, die nog dezelfde sfeer lijken te ademen als in de hoogtijdagen van Polaroid in de jaren zeventig. Klein verschil: het personeel bestaat nu uit zo’n vijfendertig man, destijds liepen er 1200 mensen over de werkvloer. Twee draaidagen, nog meer montagedagen en liters koffie resulteerden in een korte documentaire en een unieke kijk achter de schermen. Wil je de machines horen zuigen en zien persen? Bekijk de film op onze website. www.digifotopro.nl/impossible

weer gesteld: is het niet te perfect? Waar Polaroid altijd op zoek was naar perfectie, moet Impossible daar niet te dichtbij komen. ‘Het is lastig hoor, balanceren tussen flutfilm en perfect product’, mijmert André. Jos de camerareparateur zal het

allemaal een worst wezen. Hij draait nog een schroefje aan en wandelt naar zijn model: Betsy, een lachende blonde dame. Jos

drukt de ontspanknop in en de camera perst er een plaatje uit.

‘Prima zo.’

ADVERTENTIE

Loweprofessionals Professionele fotografen gebruiken de innovatieve beschermende producten van Lowepro. Kostbare camera´s zijn hun werkgereedschap en die vereisen optimale bescherming. Ook goede bereikbaarheid van de apparatuur is voor Loweprofessionals een must, bijvoorbeeld met het Lowepro Street & Field systeem.

Kijk op: www.Loweprofessionals.nl voor alle details.

© Frits Meyst www.adventure4ever.com

Importeur van accessoires voor consumentenelektronica Tel.: 073-6154550 | www.degreef-partner.nl |info@degreef-partner.nl

50% Korting op alle canvasafdrukken en 50 GRATIS afdrukken voor nieuwe klanten Surf naar www.snapfish.nl/digi611 Snapfish is gemakkelijk, snel, voordelig en van de beste kwaliteit.

Ga naar www.snapfish.nl/digi611 en maak een account aan Upload uw foto’s en voor nieuwe klanten worden de gratis foto’s toegevoegd Bestel uw canvas afdrukken en gebruik coupon DIGI50CANVAS voor uw eenmalige 50% korting.

Snapfish van HP is wereldwijd de grootste en snelst groeiende online fotoservice met meer dan 90 miljoen gebruikers. Waarom?

U kunt ongelimiteerd foto’s opslaan en onbeperkt foto’s delen met vrienden en familie.

Snapfish producten zijn van de beste kwaliteit. Dit blijkt uit de laatste test van de consumentenbond, waarbij het Snapfish fotoboek als beste uit de test kwam. *Actievoorwaarden De couponcode DIGI50CANVAS is eenmalig te gebruiken en geeft 50% korting op de canvassen in uw bestelling. Alleen nieuwe Snapfish klanten die zich via www.snapfish.nl/digi611 registreren ontvangen de 50 gratis afdrukken. Deze worden aan uw account toegevoegd nadat u de eerste foto heeft ge-upload. Deze aanbieding is geldig t/m 30 november 2011. Verzendkosten worden in rekening gebracht. Snapfish.nl is een service van Hewlett-Packard Nederland B.V. Hewlett-Packard Nederland B.V., Startbaan 16, 1187 XR Amstelveen, Postbus 667, 1180 AR Amstelveen