De stadsvilla aan de Van Hogenhoucklaan 44, ontworpen door Herman Lelie, stamt uit 1936
is het kenmerk van de Nieuwe Haagse School. Dat zie je bij het totaalaanzicht van de gebouwen en in de details zoals tuinmuren en hekjes. De stadvilla’s staan net als de woonhotels alleen, tussen groen, met een centrale entree. Maar deze villa’s gaan nog een stapje verder: de gevel is nog vlakker. Hierdoor komen de bouwvolumes mooi naar voren, met nadruk op de balkons. Die liggen enerzijds terug in de gevel en anderzijds ploppen ze eruit. Inspringen en uitsteken, een vast thema bij de Nieuwe Haagse School.
Detail van villa uit 1929 van architect Co Brandes aan de Van Hogenhoucklaan
Liefde voor details Co Brandes (1884-1955) gaf het spel met de kubussen tot in het detail vorm in Villa Van Hogenhoucklaan 63 (192931). Een heldere box met een fors dak erop dat door de naar binnen knikkende hoekkepers op een pagode lijkt. Er zijn happen uit de kubus (bij de entree) en er steken andere delen uit (erkers). Hierdoor is er overal ruimte voor spannende zijramen die licht door het hele huis brengen. Bij Brandes zweven materialen. Betonkubussen en metselwerkvlakken zijn altijd gescheiden door een teruggelegen zwart geteerde steenrand. Beton is ruig door de grindtoeslag en metselwerk verfijnd door de verdiepte voeg. Maar de liefde voor details van Brandes gaat nog een paar stappen verder. Ook het hout van de erker is een kubistisch kunstwerk en de betimmering aan de onderzijde van het dakoverstek is betoverend.
“Het waren ambachtslieden en gebouwkunstenaars, die zakelijk inzicht ontbeerden,” verzucht Marcel Teunissen. Toen Brandes overleed, werd zijn architectenbureau vrijwel direct failliet verklaard. Maar de ‘schoone eenheid’ bleef voor Den Haag behouden.
Vrienden van Den Haag De Vrienden van Den Haag bewaken bij bouwplannen in de stad de juiste balans tussen behoud en vernieuwing. In deze exclusieve serie belichten zij telkens een opvallend stedenbouwkundig onderwerp. Meer informatie is te vinden op www.vriendenvandenhaag.nl
LEVEN! 45