ბიზნესის დაწყება სომხეთსა და საქართველოში - პრაქტიკული სახელმძღვანელო

აღმოსავლეთ პარტნიორობის ტერიტორიული თანამშრომლობა (EaPTC)

ბიზნესის დაწყება სომხეთსა და საქართველოში პრაქტიკული სახელმძღვანელო

1

2

სარჩევი

სომხეთი ბიზნესის რეგისტრაცია --------------------------------------------------------------------- 4 საგადასახადო სისტემა ---------------------------------------------------------------------- 6 ლიცენზიები და ნებართვები --------------------------------------------------------------- 8 ვაჭრობა ----------------------------------------------------------------------------------------10

საქართველო ბიზნესის რეგისტრაცია ---------------------------------------------------------------------- 12 საგადასახადო სისტემა ---------------------------------------------------------------------- 13 ლიცენზიები და ნებართვები --------------------------------------------------------------- 15 ვაჭრობა --------------------------------------------------------------------------------------- 16

3

ბიზნესის რეგისტრაცია

სომხეთი

•

რეგისტრაციას ახორციელებს სომხეთის იუსტიციის სამინისტროს იურიდიული პირების სახელმწიფო რეესტრი; ბიზნესის რეგისტრაცია • ბიზნესის რეგისტრაცია სრულდება საბუთების წარდგენიდან ორი დღის განმავლობაში; • რეგისტრაციას ახორციელებს სომხეთის იუსტიციის სამინისტროს იურიდიული პირების სახელმწიფო რეესტრი; • შესაძლებელია რეგისტრაცია (www.e-register.am).

• ბიზნესის რეგისტრაცია ონლაინ სრულდება საბუთების წარდგენიდან ორი დღის განმავლობაში; • შესაძლებელია ონლაინ რეგისტრაცია (www.e-register.am).

ბიზნესის სამართლებრივი ფორმები სომხეთში:

ბიზნესის სამართლებრივი ფორმები სომხეთში:

• ინდივიდუალური მეწარმე; • ინდივიდუალური მეწარმე; • შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოება (შპს); • შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოება • სააქციო საზოგადოება (დახურული და(შპს); ღია); • სააქციო საზოგადოება (დახურული და ღია); • ზოგადი პარტნიორობა; • ზოგადი პარტნიორობა;პარტნიორობა; • შეზღუდული • შეზღუდული პარტნიორობა; • მეწარმეთა კოოპერატივი.

• მეწარმეთა კოოპერატივი.

რეგისტრაციის ღირებულება რეგისტრაციის ღირებულება ბიზნესის ფორმები/მეწარმე სუბიექტები ინდივიდუალური მეწარმე შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოება (შპს) სააქციო საზოგადოება ზოგადი და შეზღუდული პარტნიორობა მეწარმეთა კოოპერატივი

რეგისტრაციის ღირებულება (დრამი) 3,000 0 0 0 0

ბიზნესის ბიზნესისდასარეგისტრირებლად დასარეგისტრირებლად საჭიროა: საჭიროა: ინდივიდუალური - ინდივიდუალური მეწარმისმეწარმის აპლიკაცია უნდა შეიცავდეს მოწმობას (ID) ინდივიდუალურიმეწარმე მეწარმე - ინდივიდუალური აპლიკაცია უნდა პასპორტს/პირადობის შეიცავდეს და მის ასლს, საფასურის გადახდის დამადასტურებელ დოკუმენტს (გადახდის ქვითარს, ასევე გადახდა შესაძლებელია პასპორტს/პირადობის მოწმობას (ID) და მის ასლს, საფასურის გადახდის დამადასტურებელ განხორციელდეს გადახდისასევე სისტემის საშუალებით). დოკუმენტს ელექტრონული (გადახდის ქვითარს, გადახდა შესაძლებელია განხორციელდეს იურიდიული პირი ყველა პარტნიორმა/დამფუძნებელმა უნდა მოაწეროს ხელი განაცხადს, იურიდიული პირის დაფუძნების ელექტრონული გადახდის სისტემის საშუალებით). გადაწყვეტილების შესახებ. ასევე, განაცხადში მითითებული უნდა იყოს ახლადდაფუძნებული კომპანიის დასახელება, იურიდიული ფორმა, მისამართი, ინფორმაცია საწარმოს ხელმძღვანელობასა და წარმომადგენლობაზე უფლებამოსილი პირის იურიდიული პირი - ყველა პარტნიორმა/დამფუძნებელმა უნდა მოაწეროს ხელი განაცხადს, (პირების) შესახებ.

იურიდიული პირის დაფუძნების გადაწყვეტილების შესახებ. ასევე, განაცხადში მითითებული უნდა იყოს ახლადდაფუძნებული კომპანიის დასახელება, იურიდიული ფორმა, მისამართი, ინფორმაცია საწარმოს ხელმძღვანელობასა და წარმომადგენლობაზე უფლებამოსილი პირის (პირების) შესახებ. უცხოური საწარმოს ფილიალის დაარსება

4

ფილიალის ხელმძღვანელის დანიშვნის შესახებ; • ფილიალის ან წარმომადგენლობის წესდება ხელმოწერილი უფლებამოსილი პირის უცხოური საწარმოს ფილიალის დაარსება მიერ; • საფასურის გადახდის დამადასტურებელი დოკუმენტი.

• საწარმოს გენერალური დირექტორის მიერ ხელმოწერილი განაცხადი, რომელშიც მითითებულია დამფუძნებელი კომპანიის რეგისტრაციის ნომერი და სახელი, ფილიალის ხელმძღვანელის სახელი, პასპორტის/პირადობის მოწმობის ნომერი; • ქონების საწარმოსრეგისტრაცია ხელმძღვანელობის გადაწყვეტილება ფილიალის შექმნის, წესდების და ფილიალის ხელმძღვანელის დანიშვნის შესახებ; • ფილიალის ან წარმომადგენლობის წესდება ხელმოწერილი უფლებამოსილი პირის მიერ; • გამყიდველი იღებს მითითებებს შეზღუდვების შესახებ სომხეთის უძრავი ქონების • საფასურის გადახდის დამადასტურებელი დოკუმენტი.

სახელმწიფო კადასტრის (SCREC) სახელმწიფო კომიტეტისაგან; • ნასყიდობის ხელშეკრულება მოწმდება ნოტარიულად და გადასახდელია დამოწმების ქონების რეგისტრაცია საფასური; • SCREC -ის მითითებებს ადგილობრივი ოფისი არეგისტრირებს ქონების სტატუსსსახელმწიფო და გასცემს • გამყიდველი იღებს შეზღუდვების შესახებ სომხეთის უძრავი ქონების კადასტრის ახალიკომიტეტისაგან; მფლობელის სახელზე.

(SCREC)ცნობას სახელმწიფო

• ნასყიდობის ხელშეკრულება მოწმდება ნოტარიულად და გადასახდელია დამოწმების საფასური; ანგარიშის გახსნაოფისი არეგისტრირებს ქონების სტატუსს და გასცემს ცნობას ახალი მფლობელის სახელზე.

• საბანკო SCREC -ის ადგილობრივი

საბანკო ანგარიშის რეზიდენტ გახსნა • სომხეთის და არარეზიდენტ პირებს შეუძლიათ გახსნან და აწარმოონ ნებისმიერი ანგარიში, როგორც ეროვნულ ასევე უცხოურ ვალუტაში; • სომხეთის რეზიდენტ და არარეზიდენტ პირებს შეუძლიათ და აწარმოონ ნებისმიერი ანგარიში, • საბანკო ანგარიშის გასახსნელად საჭიროა გახსნან უფლებამოსილი პირის მიერ როგორც ეროვნულ ასევე უცხოურ ვალუტაში; ხელმოწერილი და დამოწმებული განცხადების წარდგენა, სახელმწიფო • საბანკორეგისტრაციის ანგარიშის გასახსნელად საჭიროა უფლებამოსილი მიერ ხელმოწერილი და დამოწმებული ლიცენზიასთან ერთად (თუპირის ხელმისაწვდომია) გადასახადის განცხადების წარდგენა, სახელმწიფო რეგისტრაციის ლიცენზიასთან ერთად (თუ ხელმისაწვდომია) გადამხდელის სარეგისტრაციო ნომერის დამადასტურებელი ცნობა. გადასახადის გადამხდელის სარეგისტრაციო ნომერის დამადასტურებელი ცნობა.

ბუნებრივი აირის, ელექტროენერგიისა და წყალმომარაგების მიმდინარე ფასები სომხეთში ბუნებრივი აირის, ელექტროენერგიისა და წყალმომარაგების მიმდინარე ფასები სომხეთში

ბუნებრივი აირი (1 მ3)

ელექტროენერგია(1კვ/სთ)

წყალმომარაგება (1მ3)

ღირებულება მცირე საწარმოებისთვის (დრამი) 156 ღირებულება დღის განმავლობაში (დრამი)

ღირებულება მსხვილი საწარმოებისთვის(დრამი) 133 ღირებულება ღამის განმავლობაში (დრამი)

48.78 ღირებულება მცირე საწარმოებისთვის (დრამი) 179.78

38.78 ღირებულება მსხვილი საწარმოებისთვის(დრამი) 51.49

4

5

საშემოსავლო გადასახადი (სოციალური დახმარების ჩათვლით). საგადასახადო სისტემა საგადასახადო სისტემა თვიური შემოსავალი (დრამი) დასაბეგრი გადასახადი საშემოსავლოგადასახადი გადასახადი (სოციალური (სოციალურიდახმარების დახმარებისჩათვლით). ჩათვლით). საშემოსავლო 120,000-მდე 24.4% თვიური შემოსავალი (დრამი) დასაბეგრი გადასახადი 120,000-დან 2,000,000-მდე 29,280 დრამი + დასაბეგრი შემოსავლის 26% 2,000,000-დან და მეტი 518,080 დრამი + დასაბეგრი შემოსავლის 36% 120,000-მდე 24.4% 120,000-დან 29,280 დრამი + დასაბეგრი შემოსავლის 26% რომლებიც გადასახდის 2,000,000-მდე გადამხდელები: სომხეთის რეზიდენტი და არარეზიდენტი პირები, 2,000,000-დან და მეტი 518,080 დრამიწყაროებიდან. + დასაბეგრი შემოსავლის 36% შემოსავალს იღებენ სომხეთში არსებული გადახდის გადასახდის გადამხდელები: სომხეთის მოგების გადასახადი - განაკვეთი 20% რეზიდენტი და არარეზიდენტი პირები, რომლებიც

გადასახდის გადამხდელები: სომხეთის რეზიდენტი და არარეზიდენტი პირები, რომლებიც შემოსავალს იღებენ სომხეთში შემოსავალს იღებენ სომხეთში არსებული გადახდის წყაროებიდან. არსებული გადახდის წყაროებიდან.

გადასახდის გადამხდელები: რეზიდენტები (ორგანიზაციები, დარეგისტრირებული სახელშეკრულებო ფონდები) და არარეზიდენტები, რომლებმა ც მოგება მოგებისგადასახადი გადასახადისაინვესტიციო განაკვეთი20% 20% მოგების --განაკვეთი მიიღეს სომხეთში არსებული გადახდის წყაროებიდან. გადასახდის გადამხდელები: რეზიდენტები (ორგანიზაციები, დარეგისტრირებული სახელშეკრულებო საინვესტიციო ფონდები) გადასახდის გადამხდელები: რეზიდენტები (ორგანიზაციები, დარეგისტრირებული და არარეზიდენტები, რომლებმაც მოგება მიიღეს სომხეთში არსებული გადახდის წყაროებიდან.

• რეზიდენტი პირებისთვის: იბეგრება სომხეთში და მის საზღვრებს გარეთ მიღებული სახელშეკრულებო საინვესტიციო ფონდები) და არარეზიდენტები, რომლებმა ც მოგება მიიღესმოგება; სომხეთში არსებული გადახდის წყაროებიდან.

• რეზიდენტი პირებისთვის: პირებისთვის: იბეგრება სომხეთშიიბეგრება და მის საზღვრებს გარეთ მიღებული მოგება; • არარეზიდენტი სომხეთში არსებული გადახდის • არარეზიდენტი პირებისთვის: იბეგრება სომხეთში არსებული გადახდის წყაროებიდან მიღებული მთლიანი მოგება. წყაროებიდანპირებისთვის: მიღებული მთლიანი მოგება.

• რეზიდენტი იბეგრება სომხეთში და მის საზღვრებს გარეთ მიღებული მოგება; მოგების გადასახადი არარეზიდენტი პირებისთვის მოგების გადასახადი არარეზიდენტი პირებისთვის • არარეზიდენტი პირებისთვის: იბეგრება სომხეთში არსებული გადახდის წყაროებიდან მიღებული მთლიანი მოგება. მოგების სახეობა განაკვეთი 5% დაზღვევის კომპენსაცია, გადაზღვევის გადასახადები და სატვირთო შემოსავალი მოგების გადასახადი არარეზიდენტი პირებისთვის 10% ქონების დაგირავებით მიღებული შემოსავალი, პასიური შემოსავალი (სატვირთო შემოსავლის გარდა) მოგების სახეობა განაკვეთი 20% არარეზიდენტი ორგანიზაციის მიერ გაწეული სხვა მომსახურება, ასევე არარეზიდენტი 5% დაზღვევის კომპენსაცია, გადაზღვევის გადასახადები და სატვირთო შემოსავალი ორგანიზაციისთვის გაწეული სერვისით მიღებული შემოსავალი.

10% ქონების დაგირავებით მიღებული შემოსავალი, პასიური შემოსავალი (სატვირთო შემოსავლის დამატებითი ღირებულების გადასახადის განაკვეთი განსაზღვრულია დასაბეგრი საქონლისა გარდა) და მომსახურების ღირებულების 20%-ით სხვა მომსახურება, ასევე არარეზიდენტი 20% არარეზიდენტი ორგანიზაციის მიერ გაწეული ორგანიზაციისთვის გაწეული სერვისით მიღებული შემოსავალი. დამატებითი ღირებულების გადასახადის განაკვეთი განსაზღვრულია დასაბეგრი საქონლისა და

დამატებითი გადამხდელები: ღირებულების დასაბეგრი საქონლისა გადასახდის კომპანიები, განაკვეთი რომელთაგანსაზღვრულია წლიური ბრუნვა აღემატება 155 მლნ მომსახურების ღირებულებისგადასახადის 20%-ით და მომსახურების ღირებულების 20%-ით დრამს.

გადასახდის გადამხდელები: კომპანიები, რომელთა წლიური ბრუნვა აღემატება 155 მლნ დრამს. საგარეო-ეკონომიკური საქმიანობის სასაქონლო ნომენკლატურის კლასიფიკაციის სისტემისსისტემის ფარგლებში (FEACC) საქონლის საგარეო-ეკონომიკური საქმიანობის სასაქონლო ნომენკლატურის კლასიფიკაციის გადასახდის გადამხდელები: კომპანიები, რომელთა წლიური ბრუნვა აღემატება 155 მლნ ექსპორტი, ასევე გარკვეული პროდუქციის იმპორტი (განსაკუთრებით, სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების პროდუქციისა), ფარგლებში (FEACC) საქონლის ექსპორტი, ასევე გარკვეული პროდუქციის იმპორტი დრამს. გათავისუფლებულია დღგ-ს გადასახადისაგან. (განსაკუთრებით, სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების პროდუქციისა),

გათავისუფლებულია გადასახადისაგან. საგარეო-ეკონომიკურიდღგ-ს საქმიანობის სასაქონლო ნომენკლატურის კლასიფიკაციის სისტემის ფარგლებში (FEACC) საქონლის ექსპორტი, ასევე გარკვეული პროდუქციის იმპორტი აქციზის გადასახადი (განსაკუთრებით, სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების პროდუქციისა), 6 გათავისუფლებულია დღგ-ს გადასახადისაგან.

(ბრენდის გამოკლებით) ალკოჰოლური სასმელები, სიგარა, სიგარეტი, გადაუმუშავებელი თამბაქო, დიზელი, ნავთობპროდუქტები და სხვა.

აქციზის გადასახადი

ბრუნვის გადასახადი

გადასახადის გადამხდელები - ყველა ფიზიკური და იურიდიული პირი, რომელიც აწარმოებს აქციზურ საქონელს სომხეთში ან ახორციელებს აქციზური საქონლის იმპორტს. კანონის მიხედვით, აქციზურ საქონლად მიჩნეულია ლუდი და ღვინის ბრუნვის გადასახადი (TT) არის დღგ და/ან მოგების გადასახადის შემცვლელი ინდმეწარმეთა პროდუქტები (ბრენდის გამოკლებით) ალკოჰოლური სასმელები, სიგარა, სიგარეტი, გადაუმუშავებელი თამბაქო, დიზელი, ნავთობპროდუქტები და სხვა. და სავაჭრო ორგანიზაციებისათვის. თუ ფიზიკური პირის შემოსავალი გაყიდული

საქონელიდან და მომსახურებიდან ან ბრუნვა წინა კალენდარული წლის მიხედვით დღგ-ს ბრუნვის გადასახადი გარეშე არ აღემატება 115 მილიონ დრამს, მაშინ ის ვალდებულია გადაიხადოს ბრუნვის

ბრუნვის გადასახადი (TT) არის დღგ და/ან მოგების გადასახადის შემცვლელი ინდმეწარმეთა და სავაჭრო ორგანიზაციებისათვის. გადასახადი. ბრუნვის გადასახადით იბეგრება პირის მიერ საანგარიშო პერიოდში მიღებული თუ ფიზიკური პირის შემოსავალი გაყიდული საქონელიდან და მომსახურებიდან ან ბრუნვა წინა კალენდარული წლის შემოსავალი და 115 მომსახურებიდან ნებისმიერი სხვა შემოსავალი. მიხედვით დღგ-ს საქონლიდან გარეშე არ აღემატება მილიონ დრამს, მაშინასევე ის ვალდებულია გადაიხადოს ბრუნვის გადასახადი. ბრუნვის გადასახადით პირის მიერ საანგარიშო პერიოდში საანგარიშოიბეგრება პერიოდი განსაზღვრულია სამი თვით. მიღებული შემოსავალი საქონლიდან და მომსახურებიდან ასევე ნებისმიერი სხვა შემოსავალი. საანგარიშო პერიოდი განსაზღვრულია სამი თვით. შემოსავალი შემოსავალი ვაჭრობიდან შემოსავალი საწარმოო საქმიანობიდან

განაკვეთი 5% 3.5% 10%

შემოსავალი იჯარის, პროცენტის, ჰონორარის სახით, ასევე აქტივებიდან (მათ შორის უძრავი ქონებიდან) შემოსავალი სანოტარო საქმიანობიდან

20%

შემოსავალი სხვა სახის საქმიანობიდან

5%

ქონების გადასახადი: სომხეთში მდებარე საკუთრების საკადასტრო ღირებულების 0.1- 0.8%. ქონების გადასახადი: სომხეთში მდებარე საკუთრების საკადასტრო ღირებულების 0.1- 0.8%. იმპორტის გადასახადი: განაკვეთები (0% ან 10%) დამოკიდებულია იმპორტირებული საქონლის სახეობაზე. იმპორტის გადასახადი: განაკვეთები (0% ან 10%) დამოკიდებულია იმპორტირებული დაბეგვრის საგანი: აღნიშნული გადასახადით იბეგრება საბაჟო გამშვები პუნქტის გავლით იმპორტირებული საქონელი. საქონლის სახეობაზე. სომხეთს ორმაგი დაბეგვრის თავიდან აცილების შესახებ ხელშეკრულება გაფორმებული აქვს 40-ზე მეტ ქვეყანასთან.

დაბეგვრის საგანი: აღნიშნული გადასახადით იბეგრება საბაჟო გამშვები პუნქტის გავლით იმპორტირებული საქონელი. სპეციალური დაბეგვრის რეჟიმები სომხეთს ორმაგი დაბეგვრის თავიდან აცილების შესახებ ხელშეკრულება გაფორმებული აქვს 40-ზე მეტ ქვეყანასთან.

სასაზღვრო გაერთიანებები: ფიზიკური პირები, ინდივიდუალური მეწარმეები და ორგანიზაციები, რომლებიც ოპერირებენ სახელმწიფო სასაზღვრო გაერთიანებებში გათავისუფლებულნი არიან ბრუნვის, საშემოსავლო, დღგ-ს და მოგების გადასახადებისგან. გამონაკლისია აქციზური საქონელი.

სპეციალური დაბეგვრის რეჟიმები

საოჯახო ბიზნესი: საოჯახო ბიზნესში (როდესაც ოჯახის წევრები - მშობლები, მეუღლეები, შვილები, დედმამიშვილები სასაზღვრო გაერთიანებები: ფიზიკური პირები, ინდივიდუალური მეწარმეები რომელიც და აფუძნებენ საოჯახო ბიზნესს) ჩართული პირები თავისუფლდებიან ყველა სახის გადასახადისაგან, აღნიშნულ საქმიანობასთან შეიძლება იყოს დაკავშირებული. აღნიშნული ბიზნესის დაფუძნება შეუძლიათ მხოლოდ სომხეთში მცხოვრებ ორგანიზაციები, რომლებიც ოპერირებენ სახელმწიფო სასაზღვრო გაერთიანებებში პირებს. საგადასახადო წლის განმავლობაში ბიზნესის ბრუნვა არ უნდა აღემატებოდეს 18 მილიონ დრამს. საოჯახო ბიზნესში გათავისუფლებულნი არიან ბრუნვის, საშემოსავლო, დღგ-ს და მოგების გადასახადებისგან. ჩართული პირები ვალდებულნი არიან გადაიხადონ მხოლოდ საშემოსავლო გადასახადი 5,000 დრამის ოდენობით. გამონაკლისია აქციზური საქონელი. თავისუფალ ეკონომიკური ზონებში (FEZ) მოქმედი იურიდიული პირები თავისუფლდებიან დღგ-ს, მოგების და ქონების გადასახადებისგან ასევე საბაჟო ტარიფებისგან.

საოჯახო ბიზნესი: საოჯახო ბიზნესში (როდესაც ოჯახის წევრები - მშობლები, მეუღლეები, შვილები, დედმამიშვილები აფუძნებენ საოჯახო ბიზნესს) ჩართული პირები 7 თავისუფლდებიან ყველა სახის გადასახადისაგან, რომელიც აღნიშნულ საქმიანობასთან

ჭურჭლის სარეცხი მანქანები, ბოთლების სარეცხი მოწყობილობები და სხვა ნივთები, ჭურჭლის სარეცხი მანქანები, ბოთლების სარეცხი მოწყობილობები და სხვა ნივთები, ბოთლების და მსგავსი ნივთების მარკირებისთვის საჭირო მოწყობილობები, სხვადასხვა ბოთლების და მსგავსი ნივთების მარკირებისთვის საჭირო მოწყობილობები, სხვადასხვა გარკვეული სახეობის საქონლი გათავისუფლებულია დღგ-ის გადასახადისგან: ქირურგიული ბაქტერიების სტერილიზატორები, ტიპის ამწეები, ზოგიერთი ტიპის ბულდოზერი, მიწის სახნავი მანქანები, ელექტრონული ტიპის ზოგიერთი ტიპის ბულდოზერი, მანქანები, ელექტრონული და სხვა ამწეები, ბაქტერიების სტერილიზატორები, ჭურჭლის მიწის სარეცხისახნავი მანქანები, ბოთლების სარეცხი მოწყობილობები და სხვა ნათურების, ტყავის, სიგარეტის, ქაღალდის, ან ანალოგიური პროდუქტების საწარმოებლად ნივთები, ბოთლების და მსგავსი ნივთების მარკირებისთვის საჭირო მოწყობილობები, სხვადასხვა ტიპის ამწეები, ზოგიერთი ნათურების, ტყავის, სიგარეტის, ქაღალდის, ან ანალოგიური პროდუქტების საწარმოებლად საჭირო დანადგარები, ზოგიერთი ტიპის საბეჭდი მანქანა, გარკვეული სახის საკერავი ტიპის ბულდოზერი, მიწის სახნავი მანქანები, ელექტრონული ნათურების, ტყავის, სიგარეტის, ქაღალდის, ან ანალოგიური საჭირო დანადგარები, ზოგიერთი ტიპის საბეჭდი მანქანა, გარკვეული სახის საკერავი პროდუქტების საწარმოებლად საჭირო დანადგარები, ზოგიერთი ტიპის საბეჭდი მანქანა, გარკვეული სახის საკერავი მანქანები მანქანები და სხვა პროდუქტები, ელექტრო და მექანიკური მოწყობილობები. მანქანები და სხვა პროდუქტები, ელექტრო და მექანიკური მოწყობილობები. და სხვა პროდუქტები, ელექტრო და მექანიკური მოწყობილობები. გათავისუფლების ვადა და საქონლის ღირებულება გათავისუფლებისვადა ვადადა დასაქონლის საქონლისღირებულება ღირებულება გათავისუფლების ვადები ვადები 1 წელი 1 წელი 2 წელი 2 წელი 3 წელი 3 წელი

საბაჟო ღირებულება საბაჟო ღირებულება < 70 მლნ დრამი < 70 მლნ დრამი 70 მლნ – 300 მლნ დრამი 70 მლნ – 300 მლნ დრამი > 300 მლნ დრამი > 300 მლნ დრამი

მიკრო და მცირე ბიზნესის საგადასახადო პრივილეგიები მიკრო და მცირე ბიზნესის საგადასახადო პრივილეგიები მიკრო და მცირე ბიზნესის საგადასახადო პრივილეგიები • თავისუფალია დღგ-ის გადასახადისგან (წლიური ბრუნვა115 მლნ დრამზე ნაკლები); • თავისუფალია დღგ-ის გადასახადისგან (წლიური ბრუნვა115 ნაკლები); მლნ დრამზე ნაკლები); • თავისუფალია დღგ-ის გადასახადისგან (წლიური ბრუნვა115 მლნ დრამზე • საოჯახო ბიზნესი თავისუფალია გადასახადებისგან (ოჯახის შემოსავალი არ უნდა • საოჯახო ბიზნესი თავისუფალია გადასახადებისგან (ოჯახის შემოსავალი არ უნდა • საოჯახო ბიზნესი თავისუფალია (ოჯახის შემოსავალი არ უნდა აღემატებოდეს 18 მლნ დრამს საგადასახადო აღემატებოდეს 18 მლნგადასახადებისგან დრამს საგადასახადო წლის განმავლობაში). აღემატებოდეს 18 მლნ დრამს საგადასახადო წლის განმავლობაში). წლის განმავლობაში). ლიცენზიები და ნებართვები

ლიცენზიები და ლიცენზიები დანებართვები ნებართვები კანონი ლიცენზიების შესახებ ითვალიწინებს ორი სახის ლიცენზიას: მარტივს და რთულს ( ავტომატური და არაავტომატური). ავტომატური და არაავტომატური).

კანონი ლიცენზიების შესახებ ითვალიწინებს ორილიცენზიას: სახის ლიცენზიას: მარტივს რთულს ( და არაავტომატური). კანონი ლიცენზიების შესახებ ითვალიწინებს ორი სახის მარტივს და რთულსდა ( ავტომატური ლიცენზიის სახეობა ლიცენზიის სახეობა მარტივი მარტივი რთული რთული

გაცემის ვადები გაცემის ვადები 3 დღე 3 დღე 30 დღე 30 დღე

ლიცენზიის შესაძლებელია ელექტრონულად შემდეგ მისამართზე (www.eლიცენზიის აღებააღება შესაძლებელია ელექტრონულად შემდეგ მისამართზე (www.e-gov.am/licenses). ლიცენზიის აღება შესაძლებელია ელექტრონულად შემდეგ მისამართზე (www.egov.am/licenses). gov.am/licenses).

ამჟამად კანონმდებლობა არ ითვალისწინებს „ერთი სარკმლის“, „ერთი ქოლგის “ და ამჟამად თანხმობის კანონმდებლობა არპრინციპებს. ითვალისწინებს „ერთი სარკმლის“, „ერთი “ და ლიცენზია. „დუმილი ნიშანია“ სომხეთში გაიცემა საქმიანობისა და ქოლგის სარგებლობის

ამჟამად კანონმდებლობა არ ითვალისწინებს „ერთი სარკმლის“, „ერთი ქოლგის “ და

მშენებლობის ნებართვა

7 7

მშენებლობის ნებართვის მისაღებად საჭიროა 84 დღე.

8

მშენებლობის ნებართვის მისაღებად საჭიროა 84 დღე.

N

პროცედურა

დრო

ღირებულება

1

მიმართვა არქიტექტურულ-სამშენებლო დანიშნულების მისაღებად

15 დღე

უფასო

2*

თანხმობა ტექნიკური პირობების დამტკიცების შესახებ ერევნის წყლისა და კანალიზაციის კომპანიისაგან, სომხეთის ელექტრო ქსელები თანხმობა სახანძრო უსაფრთხოების ტექნიკური პირობების შესახებ საგანგებო სიტუაციების სამინისტროსგან

15 დღე

უფასო

3 დღე

უფასო

3* 4

მშენებლობის ნებართვა ერევნის მუნიციპალიტეტისაგან

15დღე

350,000 დრამი

5*

შეტყობინება ურბანული განვითარების სამინისტროს სახელმწიფო ინსპექციას სამშენებლო სამუშაოების დაწყების შესახებ

1 დღე

უფასო

6

მუნიციპალიტეტის ინსპექცია

1 დღე

უფასო

7

ურბანული შემოწმება

1 დღე

უფასო

8

წყლის და საკანალიზაციო მომსახურების შემოწმების მოთხოვნა

9 დღე

2,600 დრამი

9

სამშენებლო ჩანაწერთა წიგნის მუნიციპალიტეტთან წარდგენა და დატვირთვის ნებართვის მოთხოვნა

1 დღე

უფასო

10*

ურბანული განვითარების სამინისტროს სამუშაოების დასრულების შესახებ

სამშენებლო

1 დღე

უფასო

11

ურბანული განვითარების სამინისტროსგან საბოლოო ინსპექციის მიღება

1 დღე

უფასო

12

საგანგებო სიტუაციების სამინისტროსგან საბოლოო ინსპექციის მიღება

7 დღე

უფასო

13*

მუნიციპალიტეტის მხრიდან საბოლოო შემოწმება

1 დღე

უფასო

14

მუნიციპალიტეტისგან ადგილის დაკავების ნებართვის აღება

28 დღე

100,000 დრამი

15

შენობის კადასტრში დარეგისტრირება

2 დღე

127,332 დრამი

16*

შენობის რეგისტრაციის ადგილზე შემოწმება

1 დღე

200,000 დრამი

განვითარების

სამინისტროს

სახელმწიფო

შეტყობინება

ინსპექციის

* მიმდინარეობს სხვა პროცედურების პარალელურად

წყარო: www.doingbusiness.org ვაჭრობა შეღავათიანი სავაჭრო რეჟიმები • • • •

თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ შეთანხმება (FTA) დსთ-ს ქვეყნებთან; „უპირატესი ხელშეწყობის რეჟიმი“ (MFN) მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციის (WTO) წევრ ქვეყნებთან; ევრაზიის ეკონომიკური კავშირის წევრი; 9 პრეფერენციათა განზოგადებული სისტემა (GSP და GSP +);

ვაჭრობა შეღავათიანი სავაჭრო რეჟიმები • თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ შეთანხმება (FTA) დსთ-ს ქვეყნებთან; • „უპირატესი ხელშეწყობის რეჟიმი“ (MFN) მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციის (WTO) წევრ ქვეყნებთან; • ევრაზიის ეკონომიკური კავშირის წევრი; • პრეფერენციათა განზოგადებული სისტემა (GSP და GSP +); • ექსპორტი არ იბეგრება და არ საჭიროებს ლიცენზირებას; • სომხეთში არსებობს „ერთი სარკლმის“ პრინციპი, რომელიც ითვალისწინებს წესებს საქონლის წარმოშობის სერთიფიკატის გაცემის შესახებ. სერთიფიკატის ასაღებად ინდივიდუალურმა მეწარმემ უნდა მიმართს სომხეთის სავაჭრო-სამრეწველო პალატის დაქვემდებარებაში არსებულ შპს „ექსპერტიზა“-ს.

იმპორტის ლიცენზიები და ნებართვები სომხეთში, შეზღუდვები იმპორტზე მოიცავს ფარმაცევტული პროდუქციისა და მედიკამენტების, ფიტოსანიტარული ქიმიკატების, იარაღის, იარაღის წარმოებაში გამოყენებული კომპონენტების, ფეთქებადი, ბირთვული მასალების, შხამის, ნარკოტიკების, ძლიერი ფსიქოტროპული ნივთიერებების, პორნოგრაფიული მასალების ავტორიზაციის ნებართვის მოთხოვნებს.

• მედიკამენტების იმპორტის ნებართვას გასცემს ჯანდაცვის სამინისტრო; • სასოფლო-სამეურნეო ქიმიკატების იმპორტის ნებართვას გასცემს სოფლის მეურნეობის სამინისტრო; • იარაღისა და და სამხედრო საშუალებების იმპორტის ნებართვას გასცემს თავდაცვის სამინისტრო; • ზოგიერთი ქიმიკატის და გადაშენების საფრთხის წინაშე მყოფი ველური ფლორისა და ფაუნის სახეობების იმპორტის ნებართვას გასცემს ბუნების დაცვის სამინისტრო.

სომხეთის სურსათის უვნებლობის სააგენტო გასცემს სამი სახის ნებართვას/სერთიფიკატს • ვეტრინარული სერთიფიკატი საქონლის იმპორტისა და ტრანზიტისთვის; • ფიტოსანიტარიული სერთიფიკატი საქონლის იმპორტისთვის; • სურსათის უვნებლობის სერთიფიკატი საქონლის იმპორტისათვის.

ექსპორტის ლიცენზიები და ნებართვები • ხელოვნების ნიმუშების და კულტურული ფასეულობის მქონე სხვა საქონელის ქვეყნიდან გასატანად საჭიროა კულტურის სამინისტროს მიერ გაცემული ნებართვა; • მედიკამენტების ექსპორტზე გასატანად საჭიროა ჯანდაცვის სამინისტროს ნებართვა; • სასოფლო-სამეურნეო ქიმიკატების ექსპორტზე გასატანად საჭიროა სოფლის მეურნეობის სამინისტროს ნებართვა; • იარაღის და სამხედრო საშუალებების ექსპორტზე გასატანად საჭიროა თავდაცვის სამინისტროს ნებართვა; • ზოგიერთი ქიმიკატის და გადაშენების საფრთხის წინაშე მყოფი ველური ფლორისა და ფაუნის სახეობების ექსპორტზე გასატანად საჭიროა ბუნების დაცვის სამინისტროს ნებართვა.

10

ნებართვა. ნებართვის სახე ვეტერინარულ კონტროლს დაქვემდებარებული პროდუქტების იმპორტის ან ტრანზიტის ნებართვა

ფიტოსანიტარულ კონტროლს დაქვემდებარებული პროდუქტების იმპორტის ან ტრანზიტის ნებართვა

კონტროლს დაქვემდებარებული პროდუქცია საქონელი, ცხოველური წარმოშობის პროდუქტები და ნედლეული, ცხოველთა საკვები (საკვებდანამატები)

9

სასოფლო-სამეურნეო, ტყის და სადეკორაციო მცენარეების თესლები, ნერგები, ბოლქვები, ნედლი და გამომშრალი ხილი და ბოსტნეული, მარცვლეული, ფქვილი, ხორბალი, ნედლი თამბაქო, სანელებლები, ხის პროდუქცია და სხვა.

ნებართვის მისაღებად საჭირო დოკუმენტების სია განაცხადი უნდა მოიცავდეს შემდეგ ინფორმაციას: ექსპორტიორის სახელს, მისამართს, იურიდიული პირის შემთხვევაში: სრულ სახელსა და მისამართს, ასევე იმპორტიორი ქვეყნის დასახელებას, მიმღების სახელსა და მისამართს, იურიდიული პირის შემთხვევაში: სრულ სახელსა და მისამართს, ექსპორტზე გასატანი პროდუქციის დასახელებასა და რაოდენობას, მიმღები პუნქტის მისამართს. განაცხადი უნდა მოიცავდეს ინფორმაციას იმპორტიორი ქვეყნის დასახელების, საქონლის წონის და ექსპორტის ხანგრძლივობის შესახებ.

ნებართვის ვადა

5 დღე

14 დღე

11

საქართველო ბიზნესის რეგისტრაცია • ბიზნეს სუბიექტის რეგისტრაციას ახორციელებს იუსტიციის სამინისტროს საჯარო სამართლის იურიდიული პირი (სსიპ-ი) საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტო • ბიზნეს სუბიექტის რეგისტრაციას ახორციელებს იუსტიციის სამინისტროს საჯარო სამართლის იურიდიული (NAPR); პირი (სსიპ-ი) საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტო (NAPR); • ბიზნესის რეგისტრაციისათვის საჭიროა მხოლოდ ერთი სამუშაო დღე; • ბიზნესის რეგისტრაციისათვის საჭიროა მხოლოდ ერთი სამუშაო დღე; • ონლაინ რეგისტრაციის დამტკიცება .

• ონლაინ რეგისტრაციის დამტკიცება . ბიზნესის სამართლებრივი ფორმები საქართველოში

ბიზნესის სამართლებრივი ფორმები საქართველოში • ინდივიდუალური მეწარმე; • ინდივიდუალური მეწარმე; • სოლიდარული პასუხისმგებლობის საზოგადოება (სპს); • სოლიდარული პასუხისმგებლობის საზოგადოება (სპს); • კომანდიტური საზოგადოება; • კომანდიტური საზოგადოება; • შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოება (შპს); • შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოება (შპს); • სააქციო საზოგადოება (სს); • სააქციო საზოგადოება (სს); • კოოპერატივი.

• კოოპერატივი. რეგისტრაციის ღირებულება ღირებულება რეგისტრაციის ბიზნესის სამართლებრივი

რეგისტრაციის ღირებულება და ვადები

ფორმები/მეწარმე სუბიექტები ჩვეულებრივი

დაჩქარებული (იმავე დღეს)

(ერთ სამუშაო დღეში) ინდივიდუალური მეწარმე

20 ლარი

50 ლარი

სოლიდარული პასუხისმგებლობის

100 ლარი

200 ლარი

კომანდიტური საზოგადოება

100 ლარი

200 ლარი

შეზღუდული პასუხისმგებლობის

100 ლარი

200 ლარი

სააქციო საზოგადოება (სს)

100 ლარი

200 ლარი

კოოპერატივი

100 ლარი

200 ლარი

საზოგადოება (სპს)

საზოგადოება (შპს)

ბიზნესის დასარეგისტრირებლად საჭიროა: ბიზნესის დასარეგისტრირებლად საჭიროა:

ინდივიდუალური მეწარმე - პირადობის მოწმობა ID და განაცხადი (სახელი, პირადი ნომერი, ხელმოწერა, მისამართი, განაცხადისმეწარმე შეტანის- პირადობის თარიღი) ინდივიდუალური მოწმობა ID და განაცხადი (სახელი, პირადი ნომერი,

ხელმოწერა, მისამართი, განაცხადის შეტანის თარიღი)

12

იურიდიული პირი - ყველა პარტნიორის მიერ ხელმოწერილი განცხადი, რომელშიც განსაზღვრულია: • საწარმოს სახელწოდება, საწარმოს სამართლებრივი ფორმა და იურიდიული მისამართი; • საწარმოს მმართველობის ორგანო, გადაწყვეტილების მიღების წესი, ხოლო შპს ან კომანდიტური საზოგადოების შემთხვევაში – მონაცემები შპს-ის პარტნიორთა/კომანდიტთა წილობრივი მონაწილეობის შესახებ; • საწარმოს ხელმძღვანელობასა და წარმომადგენლობაზე უფლებამოსილი პირის (პირების) სახელი და გვარი, პირადი ნომერი და საცხოვრებელი ადგილის მისამართი.

უცხოური საწარმოს ფილიალის დაარსება • საწარმოს ხელმძღვანელობის გადაწყვეტილება ფილიალის შექმნის შესახებ; • საწარმოს და მისი ფილიალის სტატუსის ასლი; • საწარმოს გადაწყვეტილება ფილიალის ხელმძღვანელის დანიშვნის შესახებ ან მინდობილობა პირისათვის ხელმძღვანელობის უფლებამოსილების მინიჭების შესახებ აღნიშნული პიროვნების პასპორტის ასლი.

უძრავი ქონების გადაცემა • უძრავი ქონების შესყიდვის შემთხვევაში: • პირმა უნდა წარადგინოს ნოტარიულად დამოწმებული საკუთრების განმსაზღვრელი დოკუმენტი და მყიდველის რეგისტრაციის ამონაწერი; • გამყიდველსა და მყიდველს შეუძლიათ წარადგინონ განაცხადი რეგისტრაციისათვის; • სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთი გადაეცემათ საქართველოს მოქალაქეებს და საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად დარეგისტრირებულ კერძო იურიდული პირებს.

საბანკო ანგარიშის გახსნა

• საქართველოს რეზიდენტ და არარეზიდენტ პირებს შეუძლიათ გახსნან და აწარმოონ ნებისმიერი ანგარიში ეროვნულ და უცხოურ ვალუტაში; • საბანკო ანგარიშის გასახსნელად პირი ვალდებულია წარადგინოს ან ამონაწერი საჯარო რეესტრიდან რეგისტრაციის შესახებ, ან საგადასახადო რეგისტრაციის დოკუმენტი.

საგადასახადო სისტემა საშემოსავლო გადასახადი - განაკვეთი 20%. გადასახადის გადამხდელები - არარეზიდენტები და რეზიდენტი ფიზიკური პირები, რომლებიც შემოსავალს იღებენ საქართველოში არსებული გადახდის წყაროებიდან. მოგების გადასახადი - განაკვეთი 15% გადასახადის გადამხდელები - რეზიდენტი და არარეზიდენტი საწარმოები, რომელებიც საქართველოში საქმიანობას ახორციელებენ მუდმივი დაწესებულების მეშვეობით ან/და შემოსავალს იღებენ საქართველოში არსებული წყაროებიდან.

13

შემოსავალს

იღებენ

საქართველოში

არსებული

წყაროებიდან.

საქართველოში არსებული გადახდის წყაროდან მიღებული შემოსავალი

გადასახადის განაკვეთები

დივიდენდი პროცენტი საერთაშორისო კავშირგაბმულობის, ტელესაკომუნიკაციო მომსახურებისა და საერთაშორისო გადაზიდვების სატრანსპორტო მომსახურებისათვის გადახდილი თანხები ანაზღაურების სახით მიღებული შემოსავალი ნავთობისა და გაზის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული ნავთობისა და გაზის ოპერაციების განხორციელებისას არარეზიდენტი ქვეკონტრაქტორების მიერ მიღებული შემოსავალი გადახდილი სხვა თანხები, რომლებიც საქართველოს საგადასახადო კოდექსის თანახმად ითვლება საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებულ შემოსავლად

5%; 5%; 10 %;

20% 4%

10%

დამატებითი დამატებითიღირებულების ღირებულებისგადასახადი გადასახადი--განაკვეთი განაკვეთი18%.

18%.

• გადასახადის გადამხდელები - პირი, რომელიც ეწევა ეკონომიკურ საქმიანობას და რომლის მიერ ნებისმიერი • გადასახადის გადამხდელები - პირი,განხორციელებული, რომელიც ეწევა ეკონომიკურ საქმიანობას და უწყვეტი 12 კალენდარული თვის განმავლობაში დღგ-ით დასაბეგრი ოპერაციების რომლის მიერ 100 ნებისმიერი საერთო თანხა აღემატება 000 ლარს. უწყვეტი 12 კალენდარული თვის განმავლობაში განხორციელებული, დღგ-ით დასაბეგრი ოპერაციების საერთო თანხა აღემატება 100ჩათვლის • გადასახადისგან გათავისუფლების ორი სახე არსებობს - დღგ-ს ჩათვლის უფლების გარეშე და დღგ-ს უფლებით დასაბეგრი ოპერაციები. საქონლის ექსპორტი გათავისუფლებულია დღგ-ს ჩათვლის უფლებით, 000გათავისუფლებული ლარს. ხოლო გარკვეული მედიკამენტების, მსუბუქი მანქანების, და საბავშვო პროდუქტების იმპორტი გათავისუფლებულია • გადასახადისგან გათავისუფლების ორი სახე მედია არსებობს - დღგ-ს ჩათვლის უფლების დღგ-ს ჩათვლის უფლების გარეშე.

გარეშე და დღგ-ს ჩათვლის უფლებით გათავისუფლებული დასაბეგრი ოპერაციები. ექსპორტი გათავისუფლებულია ჩათვლის უფლებით, აქციზისსაქონლის გადასახადი: გადასახადის გადამხდელები - ყველადღგ-ს ფიზიკური და იურიდიული პირი, ხოლო რომელიც აწარმოებს აქციზურ გარკვეული მედიკამენტების, მსუბუქი მანქანების, და საბავშვო პროდუქტების საქონელს საქართველოში ან ახორციელებს აქციზური საქონლის მედია იმპორტს. იმპორტი გათავისუფლებულია დღგ-ს ჩათვლის უფლების გარეშე. ქონების გადასახადი: იბეგრება დასაბეგრი ქონების ღირებულების 0.05-1%-ით, ფიზიკური პირებისთვის გამოიანგარიშება წლიური საწარმოებისთვის დასაბეგრი- ქონების მიხედვით, არა უმეტეს 1%-ის ოდენობით. აქციზისშემოსავლების, გადასახადი:ხოლო გადასახადის გადამხდელები ყველა ღირებულების ფიზიკური და იურიდიული იმპორტის გადასახადი: საგადასახადო განაკვეთები (0%, 5% ან 12%) დამოკიდებულია იმპორტირებული საქონლის სახეობაზე. პირი, რომელიც აწარმოებს აქციზურ საქონელს საქართველოში ან ახორციელებს აქციზური აღნიშნული გადასახადით იბეგრება საქართველოს საბაჟო გამშვები პუნქტის გავლით იმპორტირებული საქონელი.

საქონლის იმპორტს.

შემოსავლებსა და კაპიტალზე ორმაგი დაბეგვრის თავიდან აცილების შესახებ ხელშეკრულება საქართველოს 50-ზე მეტ ქვეყანასთან აქვს გაფორმებული.

ქონების გადასახადი: იბეგრება დასაბეგრი ქონების ღირებულების 0.05-1%-ით, ფიზიკური სპეციალური დაბეგვრის რეჟიმები პირებისთვის გამოიანგარიშება წლიური შემოსავლების, ხოლო საწარმოებისთვის დასაბეგრი სპეციალური სავაჭრო კომპანია: უცხოური საწარმოს, რომელიც საქართველოში ეკონომიკურ საქმიანობას მუდმივი ქონების ღირებულების მიხედვით, არა უმეტეს 1%-ის ოდენობით.

დაწესებულების მეშვეობით ახორციელებს, სპეციალური სავაჭრო კომპანიის სტატუსით სარგებლობისა და დამატებით განცალკევებული მუდმივი დაწესებულების დარეგისტრირების უფლება აქვს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუკი ეს უკანასკნელი იმპორტის გადასახადი: საგადასახადო განაკვეთები (0%, 5% ან 12%) დამოკიდებულია სპეციალური სავაჭრო კომპანიისათვის საგადასახადო კოდექსით ნებადართულ საქმიანობას ახორციელებს. სპეციალური იმპორტირებული საქონლის სახეობაზე. სავაჭრო კომპანია მოგების გადასახადისაგან გათავისუფლბულია. აღნიშნული გადასახადით იბეგრება საქართველოს საბაჟო გამშვები პუნქტის ფინანსური გავლით კომპანიის სტატუსის საერთაშორისო ფინანსური კომპანია: ფინანსური ინსტიტუტი, რომელიც საერთაშორისო იმპორტირებული საქონელი. მისაღებად განცხადებით მიმართავს შემოსავლების სამსახურს. გამომდინარე იქიდან, რომ საერთაშორისო ფინანსური

14

გარკვეული გადასახადისაგან გათავისუფლებულია.

ტურისტული საწარმო: იურიდიული პირი, რომელიც აშენებს სასტუმროს, ახორციელებს ტურისტული საწარმო: იურიდიული პირი, რომელიც აშენებს სასტუმროს,შემოსავლის ახორციელებს კომპანიების მიზანი ოფშორული კომპანიებისათვის შეძლებისდაგვარად ნაკლებიმიღების დანახარჯით მომსახურების გაწევაა, სასტუმროსმთავარი აქტივების ანმათი ნაწილის მესამე პირისათვის გადაცემას სასტუმროს აქტივების ანმათი ნაწილის მესამე პირისათვის გარკვეული გადაცემას შემოსავლის მიღების იგი საგადასახადო კანონმდებლობით გათვალისწინებული გადასახადისაგან გათავისუფლებულია. მიზნით და ამ ქონების შემძენთან გაფორმებული სასყიდლიანი ხელშეკრულების მიზნით და ამ ქონების შემძენთან პირი, გაფორმებული სასყიდლიანი ხელშეკრულების ტურისტული საწარმო: იურიდიული რომელიც აშენებს სასტუმროს, ახორციელებს სასტუმროს აქტივების ანმათი საფუძველზე უზრუნველყოფს შენობის სასტუმრო ნომრებად/აპარტამენტებად გამოყენებას. საფუძველზე შენობის შემოსავლის სასტუმრო ნომრებად/აპარტამენტებად გამოყენებას. ნაწილის მესამეუზრუნველყოფს პირისათვის გადაცემას მიღების მიზნით და ამ ქონების შემძენთან გაფორმებული სასყიდლიანი ტურისტული საწარმო ასევე გათავისუფლებულია გარკვეული გადასახადებისგან. ტურისტული საწარმო ასევე გათავისუფლებულია გარკვეული გადასახადებისგან. ხელშეკრულების საფუძველზე უზრუნველყოფს შენობის სასტუმრო ნომრებად/აპარტამენტებად გამოყენებას. ტურისტული საწარმო ასევე გათავისუფლებულია გარკვეული გადასახადებისგან. თავისუფალი ინდუსტრიული ინდუსტრიულიზონა: ზონა: ითვალისწინებს საგადასახადო საგადასახადო შეღავათებსა და თავისუფალი ითვალისწინებს შეღავათებსა და დამატებით ხელსაყრელ პირობებს ზონაში რეგისტრირებული საწარმოებისათვის. თავისუფალი ინდუსტრიული ზონა: ითვალისწინებს საგადასახადო შეღავათებსა და დამატებით ხელსაყრელ პირობებს დამატებით ხელსაყრელ პირობებს ზონაში რეგისტრირებული საწარმოებისათვის. ზონაში რეგისტრირებული საწარმოებისათვის. მიკროდა დამცირე მცირებიზნესი ბიზნესი მიკრო

მიკრო და მცირე ბიზნესი

მიკრო მცირე ბიზნესი მიკრობიზნესი ბიზნესი მცირე ბიზნესი რა საჭირო მიკრო და მცირე ბიზნესის სტატუსისთვის? რა პირობების პირობებისდაკმაყოფილებაა დაკმაყოფილებაა საჭირო მიკრო და მცირე ბიზნესის სტატუსისთვის?

მცირე ბიზნესის სტატუსი შეიძლება მიენიჭოს მეწარმე მიკრო მიკრო ბიზნესის ბიზნესის სტატუსი სტატუსიშეიძლება შეიძლებამიენიჭოს მიენიჭოს მცირე ბიზნესის სტატუსი შეიძლება მიენიჭოს მეწარმე ფიზიკურ პირს, რომელიც დამოუკიდებლად ეწევა ფიზიკურ პირს, რომლის ეკონომიკური საქმიანობიდან

ფიზიკურ პირს, რომელიც დამოუკიდებლად ეწევა

ფიზიკურ

ეკონომიკურ საქმიანობას და რომლის მთლიანი

მიღებული

პირს,

შემოსავალიც კალენდარული წლის განმავლობაში

განმავლობაში არ აღემატება 100,000 ლარს.

შემოსავალი

ეკონომიკური

მიღებული

შემოსავალიც კალენდარული წლის განმავლობაში

განმავლობაში არ აღემატება 100,000 ლარს.

არ აღემატება 30,000 ლარს.

მთლიანი

რომლის

ეკონომიკურ საქმიანობას და რომლის მთლიანი

მთლიანი

კალენდარული

შემოსავალი

საქმიანობიდან წლის

კალენდარული

წლის

არ აღემატება 30,000 ლარს.

რა გადასახადებით იბეგრება მიკრო და მცირე ბიზნესი?

რა გადასახადებით იბეგრება მიკრო და მცირე ბიზნესი?

მიკრო ბიზნესის სტატუსის მქონე ფიზიკური პირი მთლიანად

გათავისუფლებულია

საშემოსავლო

გადასახადისაგან. ამ სტატუსის მქონე პირები ასევე თავისუფლდებიან საკონტროლო-სალარო აპარატის გამოყენების ვალდებულებისაგან.

მცირე ბიზნესის დასაბეგრი შემოსავალი იბეგრება 5%-იანი

14 საგადასახადო განაკვეთით;

14

აღნიშნული განაკვეთი 3%-ით განისაზღვრება იმ შემთხვევაში, თუ საწარმო დაასაფუთებს, რომ: - მისი მთლიანი შემოსავლის 60%-ს ხარჯები წარმოადგენს; - ხოლო ეკონომიკური საქმიანობა სპეციალური სავაჭრო ზონის ფარგლებში ხორციელდება.

მიკრო ეკრძალება: მიკრო ბიზნესს ბიზნესს ეკრძალება: • ნებართვას ან ლიცენზირებას დაქვემდებარებული საქმიანობების განხორციელება; • ნებართვას ან ლიცენზირებას დაქვემდებარებული საქმიანობების განხორციელება; • სავალუტო ოპერაციების შესრულება; • სავალუტო ოპერაციების შესრულება; • სამედიცინო, არქიტექტურული, საადვოკატო, სანოტარო, აუდიტორული, • სამედიცინო, არქიტექტურული, საადვოკატო, სანოტარო, საკონსულტაციო აუდიტორული, საქმიანობა; • სათამაშო ბიზნესი და ვაჭრობა (გარდა იმ შემთხვევისა, თუ ხორციელდება შესყიდული საქონლის გადამუშავება და მიწოდება). საკონსულტაციო საქმიანობა; •

სათამაშო ბიზნესი და ვაჭრობა (გარდა იმ შემთხვევისა, თუ

ლიცენზიები დასაქონლის ნებართვები შესყიდული გადამუშავება და მიწოდება).

ხორციელდება

„ერთი სარკმლის“ პრინციპი: ლიცენზიის ან ნებართვის გამცემი ადმინისტრაციული ორგანო თავად უზრუნველყოფს დამატებითი ან სანებართვო პირობების სხვა ადმინისტრაციული ორგანოების მიერ დადასტურებას. ლიცენზიებისალიცენზიო და ნებართვები კანონით განსაზღვრული ვადები: საქმიანობის ლიცენზია გაიცემა საჯარო ადმინისტრაციული წესით განცხადების შეტანიდან „ერთი სარკმლის“ პრინციპი: ლიცენზიის ან ნებართვის გამცემი ადმინისტრაციული ორგანო15 თავად უზრუნველყოფს დამატებითი სალიცენზიო ან სანებართვო პირობების სხვა

30 დღის ვადაში, ხოლო ნებართვა - განცხადების შეტანიდან 20 დღეში. „დუმილი თანხმობის ნიშანია“ პრინციპი: ლიცენზია ან ნებართვა ავტომატურად გაცემულად ითვლება, თუ მთავრობის მხრიდან განსაზღვრულ ვადებში არ განხორციელდა შესაბამისი ქმედება. „ერთი ქოლგის პრინციპი“ - საერთო ლიცენზიის მფლობელს მასში შემავალი საქმიანობისთვის დამატებითი სპეციალიზებული ლიცენზიის აღება აღარ ესაჭიროება. საქართველოში გაიცემა საქმიანობის ლიცენზია და სარგებლობის ლიცენზია.

მშენებლობის ნებართვა ნებართვის მოსაპოვებლად საჭიროა: I ეტაპი - ქალაქმშენებლობითი პირობების განსაზღვრა, სამშენებლო მიწის ნაკვეთის გამოყენების პირობების შესახებ განაცხადის შეტანიდან 15 დღის განმავლობაში; II ეტაპი - არქიტექტურულ-სამშენებლო პროექტის შეთანხმება - 20 დღის ვადაში; III ეტაპი - მშენებლობის ნებართვის გაცემა-10 დღეში. განსაკუთრებული მნიშვნელობის მქონე შენობების შემთხვევაში, არსებობს გარკვეული გამონაკლისები, რომლის დროსაც ნებართვის გასაცემად 60 დღეზე მეტია საჭირო. ნებისმიერი შენობა-ნაგებობის მშენებლობის ნებართვას გასცემს ადგილობრივი თვირთმმართველობის ორგანო.

ვაჭრობა შეღავათიანი სავაჭრო რეჟიმები • „უპირატესი ხელშეწყობის რეჟიმი“ (MFN) მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციის (WTO) წევრ ქვეყნებთან; • თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ შეთანხმება (FTA) ევროკავშირთან, დსთ-ს ქვეყნებთან, თურქეთთან; • პრეფერენციების გენერალიზებული სისტემა (GSP) - აშშ, კანადა, იაპონია, შვეიცარია, ნორვეგია; • საქართველოს კანონმდებლობით საგარეო ვაჭრობაში არ არის გათვალისწინებული არასატარიფო შეზღუდვები (აკრძალვები, ლიცენზირება) გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც აღნიშნული ზომები ჯანმრთელობის, უსაფრთხოებისა და გარემოს დაცვას ემსახურება; • საქართველოში ექსპორტი და რე-ექსპორტი გათავისუფლებულია გადასახადებისაგან; • ზოგიერთ ქვეყანაში ექსპორტის განსახორციელებლად საჭიროა საქონლის წარმომავლობის სერთიფიკატი. აღნიშნულ სერტიფიკატს გასცემს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო, შემოსავლების სამსახური, აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო, სავაჭრო-სამრეწველო პალატა. ევროკავშირთან ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი სავაჭრო სივრცის შესახებ შეთანხმების (DCFTA) ფარგლებში ექსპორტისათვის საქონლის წარმოშობის სერთიფიკატს გასცემს მხოლოდ შემოსავლების სამსახური.

ექსპორტის ლიცენზიები და ნებართვები • დაკვირვების ელექტრონული საშუალებები – შინაგან საქმეთა სამინისტრო; • ზოგიერთი ქიმიური პროდუქტი - გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტრო; • ორმაგი დანიშნულების პროდუქტები – ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო; • იარაღი და სამხედრო მასალები- თავდაცვის სამინისტრო; • სპეციალურ კონტროლს დაქვემდებარებული სამკურნალო საშუალებები- საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს სამედიცინო საქმიანობის სახელმწიფო რეგულირების სააგენტო; • გადაშენების საფრთხის წინაშე მყოფი ველური ფლორისა და ფაუნის სახეობები- გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი

16

სურსათის ეროვნული სააგენტო; • ზოგიერთი ქიმიური პროდუქტი- გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების რესურსების სამინისტრო; სამინისტრო; • კულტურული მქონეპროდუქტები საქონელი-კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტრო.

• ორმაგიფასეულობის დანიშნულების – ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო; იმპორტის ლიცენზიები და ნებართვები • იარაღი და სამხედრო საშუალებები - თავდაცვის სამინისტრო; • სპეციალურ კონტროლს დაქვემდებარებული სამკურნალო პროდუქტები• დაკვირვების ელექტრონული საშუალებები – შინაგან საქმეთა სამინისტრო; საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს • ფიტოსანიტარულ და ვეტერინარულ კონტროლს დაქვემდებარებული პროდუქცია- სურსათის ეროვნული სააგენტო; სამედიცინო საქმიანობისგარემოს სახელმწიფო რეგულირების სააგენტო; • ზოგიერთი ქიმიური პროდუქტიდაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტრო; • გადაშენების საფრთხის წინაშე მყოფი ველური ფლორისა და ფაუნის სახეობები• ორმაგი დანიშნულების პროდუქტები – ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო; გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტრო; • იარაღი და სამხედრო საშუალებები - თავდაცვის სამინისტრო; • არაიოდიზირებული მარილი - სამკურნალო სოფლის მეურნეობის სამინისტრო,შრომის, • სპეციალურ კონტროლს დაქვემდებარებული პროდუქტები-საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო. და სოციალური დაცვის სამინისტროს სამედიცინო საქმიანობის სახელმწიფო რეგულირების სააგენტო; • გადაშენების საფრთხის წინაშე მყოფი ველური ფლორისა და ფაუნის სახეობები- გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტრო; სურსათის ეროვნული სააგენტო გასცემს ორი სახის ნებართვას: • არაიოდიზირებული მარილი - სოფლის მეურნეობის სამინისტრო,შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის • სამინისტრო. ვეტერინარულ კონტროლს დაქვემდებარებული პროდუქტების იმპორტის ან ტრანზიტის ნებართვა; სურსათის ეროვნული სააგენტო გასცემს ორი სახის ნებართვას: • ფიტოსანიტარიულ კონტროლს დაქვემდებარებული პროდუქტების იმპორტი. ნებართვის სახე

ვეტერინარულ კონტროლს დაქვემდებარებული პროდუქტების იმპორტის ან ტრანზიტის ნებართვა.

ფიტოსანიტარიული კონტროლს დაქვემდებარებული პროდუქტების იმპორტის ნებართვა.

კონტროლს

ნებართვის მისაღებად

ნებართვის

დაქვემდებარებული

საჭირო დოკუმენტების

ხანგრძლივობა

პროდუქცია

სია

ყველა სახის ცხოველი, ცხოველური წარმოშობის პროდუქტები და ნედლეული, ცხოველთა საკვები (საკვებდანამატები), ვეტერინარიაში გამოსაყენებელი ბიოლოგიური, სამკურნალო და სხვა ქიმიურ-ფარმაცევტული პრეპარატები. ფიტოსანიტარიულ კარანტინს დაქვემდებარებული პროდუქცია და საგნები, რომელთა საშუალებითაც შესაძლებელია საკარანტინო ორგანიზმების გავრცელება.

- განაცხადი; - ნებართვის საფასურის გადახდის დამადასტურებელი ინვოისი; - ვეტერინარული

1 თვე

სერთიფიკატი; - ამონაწერი საჯარო რეესტრიდან.

17

- განაცხადი; - ნებართვის საფასურის გადახდის დამადასტურებელი ინვოისი;

6 თვე

- ვეტერინარული სერთიფიკატი; - ამონაწერი საჯარო რეესტრიდან.

17

The “Cross-border Economic Development” project is co-funded by the European Project is co-funded Unionwithin the framework of the Eastern Partnership Territorial Cooperation (EaPTC). by the European Union EaPTC opens an opportunity for Eastern Partnership countries to identify and jointly address common challenges in their border regions towards sustainable economic and social პროექტი „ტრანსსასაზღვრო ეკონომიკური განვითარება“ თანადაფინანსებულია ევროკავშირის მიერ, developmentპარტნიორობის at local level.EaPTC comprises four territorial cooperation programmes: აღმოსავლეთ ტერიტორიული თანამშრომლობის პროგრამის ფარგლებში.

Armenia-Georgia, Azerbaijan-Georgia, Belarus-Ukraine and Moldova-Ukraine. აღმოსავლეთ პარტნიორობის ტერიტორიული თანამშრომლობის პროგრამა აღმოსავლეთ პარტნიორობის ყველა ქვეყანას შესაძლებლობას აძლევს ერთობლივად გამოავლინონ და უპასუხონ მოსაზღვრე რეგიონებში არსებულ გამოწვევებს, ადგილობრივ დონეზე მდგრადი ეკონომიკური და სოციალური განვითარების გზით. აღმოსავლეთ პარტნიორობის ტერიტორიული თანამშრომლობა მოიცავს ოთხ პროგრამას: სომხეთი – საქართველო, აზერბაიჯანი – საქართველო, ბელარუსი – უკრაინა და მოლდოვა – უკრაინა.

The project is implemented by the Civil Development Agency (CiDA) (CiDA)მიერ in partnership withნოემბერიანსა“ the პროექტი ხორციელდება სამოქალაქო განვითარების სააგენტოს „მხარდაჭერა (SfN) და for სომხეთში ევრაზიის ფონდის (EPF NB) ჩრდილოეთის ფილიალთან Support Noyemberyan (SFN)თანამშრომლობის and the Northern Branch of Eurasia Partnership Foundation პარტნიორობის ფარგლებში.

(EPF). სახელმძღვანელო მომზადებულია ევროკავშირის დახმარებით. პუბლიკაციის შინაარსი არ გამოხატავს ევროკავშირის შეხედულებებს და მასზე მთლიანად პასუხისმგებელია სიდა, პროექტის პარტნიორებთან ერთად.

This brochure has been produced with the assistance of the European Union. The content of this publication is the sole responsibility of CiDA-led partnership and can in no way be taken to reflect the views of the European Union

18

19

საკონტაქტო ინფორმაცია სამოქალაქო განვითარების სააგენტო (სიდა) საქართველო, ქ. რუსთავი 3700, ფიროსმანის ქ. 9/1 + 995 592 92 64 64 + 995 341 25 88 24 + 995 341 24 24 34 www.cida.ge ced@cida.ge

მხარდაჭერა ნოემბერიანს (SfN) სომხეთი, ქ. ნოემბერიანი 4101, ერევანიანის ქ. 3 + 37426 663286 + 37491 783283 www.tavushcf.am h.azibekyan@gmail.com

ევრაზიის თანამშრომლობის ფონდის ჩრდილოეთის ფილიალი (EPF NB) სომხეთი, ქ.იჯევანი 4001, ანკახუთიანის გამზ. 60 + 374 952 515 63 www.epfarmenia.am info-epf@epfound.am www.facebook.com/CEDproject www.facebook.com/groups/1020858794642498

20