Dubbelpunt januari 2023 - Blij dat je in m'n team zit

BLIJ DAT JE IN M’N TEAM ZIT

Omgaan met elkaar: dat kan vlot gaan en soms botsen, dat is vallen en weer opstaan, trial-and-error. Het lijkt zo vanzelfsprekend, maar blijkt toch niet altijd evident. Omgaan met elkaar is ook jezelf tegenkomen. Tegen de lamp lopen of een aha-erlebnis ervaren waarbij ons lampje net gaat branden.

Geen plaats waar je zoveel leert omgaan met anderen als in de Chiro. Het is een kleine minimaatschappij, een veilige oefenplaats waar je op je bek mag gaan en weer overeind geholpen wordt. Tegelijkertijd is het een plaats waar we in het nu onze stempel drukken op de maatschappij, onszelf ontplooien, nadenken, discussiëren, stevig ruziën en tot compromissen komen. Eat that, Wetstraat nummer 16!

Omgaan met elkaar kan niet zonder te zorgen voor elkaar. En zorgen voor elkaar kan niet zonder ook te zorgen voor jezelf!

Liefs Lies x

Dubbelpunt verschijnt maandelijks, maar niet in juli en augustus.

Vraag je gratis abonnement aan via het GAP. Jaargang 2022-2023, Nummer 3

V.U. en redactieadres | Sien Demuynck, Kipdorp 30, 2000 Antwerpen

E-mail | dubbelpunt@chiro.be Eindredactie | Sien Demuynck

Redactie | Lies De Block, Ferdnand Thijs, Hannelore De Raeve, Mirte De Ganck, Rani

Aertgeerts, Rijul Peeters, Lies De Boeck, Désirée Wagenaar

Spelbedenkers | Lore Daemen, Daan Porteman, Hanne Cardoen, Amber De Groote, Senne Vanhee, Wannes Roels, Jessica Vanhoeck en met dank aan Pimento

Taalnazicht | Bart Boone

Vormgeving | Cynthia Steylaerts, Margo Van den Eynde en Valerie Vanderlooy

Foto cover | Ferdnand Thijs

Druk | VCP Graphics, Brugge

Giften | giften aan Chirojeugd-Vlaanderen vzw kunnen gestort worden op rekeningnummer BE67 0000 1507 2887

BRIEVENBUS

Jullie zijn echt een f*ing goed team en ik ben echt blij dat ik elke zondag met jullie mag samenwerken!

xx Pietie

Het hele jaar lang staat deze geweldige leidingsploeg klaar op elke zondag, elk evenement en elke vergadering! Ze komen altijd weer met een glimlach binnen. Dat doet mij als groepsleiding heel goed en hopelijk zie ik hen de rest van het jaar ook zo lachen. Heel erg bedankt aan deze geweldige leidingsploeg.

Kusjes en knuffeltjes van jullie favoriete hoofdleiding van Chiro ‘t Dörpke Biësel

Ik wil graag mijn medeleiding bedanken. Merci, Charlotte en Casper, omdat jullie er – na jaren als lid bij Chiro Berkenbos – voor kozen om leiding te worden. Ik ben zo dankbaar voor jullie eindeloze inzet en enthousiasme! Jullie handelen altijd recht uit het hart, en dat is de voornaamste reden waarom ik elke week onze leden telkens een beetje meer zie openbloeien. Onze tito’s zijn in goede handen en onze leidingsploeg heeft er met jullie dit jaar twee kanjers bij gekregen! Dus nog eenmaal luid en duidelijk: ik ben enorm trots op jullie! Dikke knuffel, Helena

Via deze weg, de Dubbelpunt, zou ik graag mijn fantastische medeleiding bedanken.

Fay, Vloe en Jade geven elke week het beste van zichzelf om minstens 25 kwiks een zalige middag te bezorgen!

Jente

Elaba leidingsploeg van Alleman Snoa! Ik zou jullie willen bedanken omdat jullie Anna, Annabel, Luann, Marie, Fran, Lena en mij zo goed opvangen binnen de ploeg. Ik vind leiding zijn supertof! En dat heb ik niet alleen aan de leden te danken, maar ook aan jullie! Bedankt omdat jullie ons sturen binnen die gekke chaos! Merci vriendinnen! <3

Netel

Lieve Ellis, een dikke merci omdat jij onze leden zulke toffe Chirozondagen gaf terwijl ik nog op Erasmus zat. Ik kijk er nu al naar uit om er vanaf januari samen een top-Chirojaar van te maken. Love you, Andréa

Lieve leidingsploeg van Chiro Tisselt

Soms kan ik klagen en zagen over jullie maar de andere keer werken jullie zo hard dat het ook eens gezegd mag worden. Wat jullie met de winterbarbecue hebben laten zien, zo’n inzet, dat zie ik graag! Met de jaren die tussen ons liggen is er misschien ‘veel’ verschil maar dat wil niet zeggen dat ik jullie niet graag zie! We gaan er nog een leuk jaar van maken!

Dikke kussen, jullie hoofdleidster Vicky

JOUW FOTO HIER?

Een grave foto van je startdag? De groetjes doen aan je Krinkelvrienden? De VB bedanken? Het kan allemaal!

Stuur je foto naar DUBBELPUNT@CHIRO.BE of op Instagram naar @DUBBELPUNTCHIRO en wij zorgen voor een plekje in Dubbelpunt. Zorg wel dat je toestemming hebt van iedereen op de foto.

Liefste leiders van Chiro Were Di uit Bottelare

Heel, heel, heel lang geleden in het jaar 1987, toen de dieren nog konden praten en Rick Astley Never Gonna Give You Up uit zijn mouw schudde, luidde het jaarthema Vivikune. “Vivi watte?!” Vivikune – of liever: vivi kune – is Esperanto voor ‘samen leef je’. Je weet wel, die kunstmatig gecreëerde internationale taal die werkelijk geen kat nog spreekt. Naast als jaarthemalied kan Vivikune dus perfect dienen als inspirational quote om op je onderrug te tatoeëren. Geniet van deze oude klassieker!

Jij en ikke springen samen op één been, je hoofd vooruit, aan je voet een dikke teen. Kom, speel met ons mee en proef de sfeer. Allemaal tesamen vele meer dan één.

Refrein:

Vivikune, samen leef je, samen, meer dan niet alleen. Vivikune, samen geef je, over alle fouten heen.

Een toffe ploeg (klap klap) Met groot en klein (klap klap)

Zo gaat het er hier aan toe. Want vriendschap en verbondenheid, geen mens wordt dat ooit moe.

Geef een hand en maak een slang tien meter lang. Zwier en zwaai, klets en klap, zoveel lawaai. De deur is open, doe gewoon maar als je bent. Deel en geef, niemand is onbekend.

Refrein:

Vivikune, samen leef je, samen, meer dan niet alleen. Vivikune, samen geef je, over alle fouten heen.

Een toffe ploeg (klap klap) Met groot en klein (klap klap)

Zo gaat het er hier aan toe. Want vriendschap en verbondenheid, geen mens wordt dat ooit moe.

In elke Dubbelpunt geven we je een deel van het jaarthemaverhaal cadeau. Perfect om voor te lezen aan je leden of om zelf te lezen aan een gezellig haardvuur.

Chirohiro’s draait helemaal rond het ontplooien van jouw talenten en die van je medeleid.st.ers en -leden. Geef iedereen de ruimte om hun superkrachten te tonen en helemaal zichzelf te zijn. Maar hoe dan? Zorg voor verschillende soorten activiteiten, waar telkens andere talenten aan bod komen. In deze editie vind je een geweldige knutseltip. Aan jullie geschonken door onze vrienden van De Banier.

vroem, vroem!

Miss Grasspriet Sara ziet King Knutsel terugkomen van het gemeentehuis.

“Is het gelukt? Heb je de Chiro gered?”

King Knutsel staart naar de grond, hij ziet er veel minder zelfverzekerd uit dan toen hij vertrok. “Wel, euhm, ik was heel goed bezig. Ik had een prachtig standbeeld gemaakt voor de burgemeester. Maar weet je, die man kent echt niets van kunst. Hij vond het een echte belediging. Het kan me allemaal niets meer schelen!”

King Knutsel laat een foto zien, de rest schiet heel hard in de lach.

“Wat! Zijn jullie nu ook al cultuurbarbaren?!” zegt hij geïrriteerd.

“Nee nee,” lacht De Loljas. “Je hebt een prachtig werk gemaakt ... van een trol. Hahaha!” “Och!” King Knutsel zwaait afkeurend met zijn hand. “Goed,” zegt Miss Grasspriet, “dan ga ik het een keer proberen. Ik denk wel dat ik een kans maak.”

“Mag ik mee?” vraagt Davy Konijn. Miss Grasspriet kijkt Davy aan. Die weet echt alles van haar en ze zou hem zo graag meenemen. Alleen denkt Sara dat een sprekend konijn de burgemeester bang zou maken.

“Sorry, Davy,” zegt ze met een trilling in haar stem, “dit zal ik alleen moeten doen.” Davy kijkt teleurgesteld naar de grond. “Ik begrijp het, Miss.”

Ze neemt haar fiets, kijkt nog even om naar Davy en vertrekt dan naar het gemeentehuis.

“BINNEEEUUUHHHH!” buldert de burgemeester. “Wie is het nu weer?”

Hij kijkt even op en ziet Miss Grasspriet binnenwandelen. De burgemeester zucht diep.

“Ik heb al je vrienden al gezegd dat de Chiro moet en zal verdwijnen. Doe geen moeite en ga gewoon weg!”

“Meneer de burgemeester,” blijft Miss Grasspriet rustig, “ik begrijp dat het al een vermoeiende dag is geweest voor u, maar ik beloof u dat het zeer interessant is om naar mij te luisteren.”

“Dat betwijfel ik,” zegt de burgemeester nors. “Jouw bezoek is leuk, Miss Grasspriet, maar dit is geen Chirolokaal. Hier moet gewerkt worden. Salut.”

“Meneer de burgemeester, als ik hier vertrek, verliest u ook het kiezerspotentieel van de toekomst. Met mijn hulp kan u nog jaren aan de macht blijven.” Miss Grasspriet weet dat ze bluft, maar ze moet. Voor de Chiro heeft ze alles over.

De burgemeester stopt met schrijven. Hij is een beetje wantrouwig, want Miss Grasspriet ziet er niet uit als iemand die op hem zou stemmen. Maar hij is geïnteresseerd. “Oké, ga zitten, maar snel want over vijf minuten moet ik naar een vergadering vertrekken.”

Een half uur later stappen de burgemeester en Miss Grasspriet Sara het gemeentehuis buiten. “Miss Grasspriet, jouw plan is geniaal! Je hebt me vandaag

verbaasd. Je bent de redster van de Chiro, proficiat.” “Neen, meneer, ú bent de redder van de Chiro,” knipoogt ze.

Het doet haar pijn om dat te zeggen, want ze heeft geen sympathie voor de burgemeester. De enige manier waarop ze hem kon overtuigen, was door de burgemeester wijs te maken dat ze tegen alle jonge leden zou zeggen dat het de burgemeester was die de Chiro gered heeft. Zo zou iedereen al van jongs af aan fan zijn van hem en zou hij nog vele jaren aan de macht kunnen blijven.

Uiteraard ging ze dat niet in het echt doen, maar een leugentje om bestwil kan geen kwaad. Toch?

“We spreken elkaar nog,” zegt de burgemeester en hij schudt Sara de hand.

“Zeker,” knikt Miss Grasspriet, “en u veel succes op de vergadering. Moet u ver?”

“Nee, nee. Twee straten verder bij de sportclub. In een minuutje ben ik daar.”

De burgemeester opent de deur van zijn wagen en neemt plaats achter het stuur.

Miss Grasspriet kijkt stomverbaasd. “Euhm, gaat u met de auto?!” vraagt ze vol ongeloof. “Natuurlijk!” De burgemeester vindt het wat raar dat ze dat vraagt. “Ik ga toch niet wandelen, zeker?!” Hij lacht.

“On­ge­lo­felijk!” roept Miss Grasspriet uit. Ze is razend. Mensen die hun auto gebruiken voor een heel korte afstand, daar wordt ze echt heel boos van.

“Jij denkt alleen maar aan jezelf! Eerst de Chiro! Nu dit! En dom dat je bent! Dacht je nu echt dat ik leden zou wijsmaken dat jij de redder van de Chiro was?! Ik zou net voorkomen dat ze ooit op jou zouden stemmen!” Sara schrikt van zichzelf. Dat had ze niet mogen zeggen.

De burgemeester blijft rustig achter zijn stuur zitten. “Ben je uitgeraasd, Miss Grasspriet? Ik wist dat ik jou niet moest vertrouwen. Die snotneuzen, die denken dat de zorgen van heel de wereld hun verantwoordelijkheid zijn. Belachelijk!” De burgemeester schudt zijn hoofd. “Wel, ik ben alleszins blij dat je eerlijk bent geweest. Nu hoef ik geen moeite te doen om de Chiro te redden. Dat probleem is dan ook van de baan.” Miss Grasspriet weet niet meer wat te zeggen. Ze was er zo dichtbij! En nu is alles verpest doordat ze niet even haar mooie idealen aan de kant kon zetten. De tranen wellen op in haar ogen.

De burgemeester slaat zijn deur dicht, start de auto op en snelt weg.

Een wolk van uitlaatgassen bedwelmt een verweesd achterblijvende Miss Grasspriet. Ze kucht en pinkt een traantje weg.

Moeilijk gedrag, wat moet je ermee?

Een ribbel die urenlang tegenstribbelt, een rakwi die gepest wordt zonder dat je het doorhebt, een aspi die tegen zijn wil gekust wordt door een mede-aspi. Je weet waarschijnlijk niet meteen wat je moet doen, maar dit soort situaties komt in elke Chirowerking weleens voor. We geven aan de hand van enkele voorbeelden tips over hoe je het beste reageert.

MOEILIJK GEDRAG

Je hoeft niet altijd te reageren op ongewenst gedrag. Misschien wil Liz zo de aandacht trekken en houdt ze op als je haar gedrag negeert. Wie weet geniet ze na een tijdje zelfs van het spel en gaat ze mee op in het enthousiasme van de andere ribbels. Als ze echt niet stopt of als ze andere ribbels of zichzelf pijn doet door haar gedrag, dan kan je haar op een rustige manier aanspreken. Spreek dan vanuit je eigen ervaring, bijvoorbeeld: ‘Ik merk dat…’ of ‘Ik vind het spijtig dat…’. Let er verder op dat je haar gedrag benoemt en niet spreekt op Liz als persoon.

Bij een kerstfeestje horen cadeautjes! Je hebt een muzikaal pak met opdrachtjes gemaakt voor de ribbels. Liz zit met een lang gezicht in de kring en roept herhaaldelijk dat ze het saai vindt. Ze duwt het pak bruusk naar de volgende ribbel.

Twee speelclubbers, Emile en Zita, willen tijdens het vieruurtje met dezelfde bal spelen. Zita pakt de bal af van Emile. Emile gaat duidelijk niet akkoord en schopt haar. Zita wordt erg boos en loopt weg.

Wacht niet tot na het vieruurtje om te reageren, maar laat duidelijk weten dat je het gedrag afkeurt. Zo vermijd je verwarring en discussie over het gedrag. Straffen ontmijnt de conflictsituatie meestal niet, maar een goed gesprek doet dat wel. Daarvoor moeten de gemoederen van Emile en Zita eerst bedaren. Vraag hen dus om even aan de kant te gaan staan. Laat zo vaak als nodig weten dat geweld niet door de beugel kan en dat jullie erover zullen praten wanneer ze er klaar voor zijn. Is daarna alles opgelost met een snelle sorry? Laat Emile en Zita liever de situatie benoemen: ‘Wat is er gebeurd?’ Focus op hoe ze zich voelen, zodat ze elkaar leren begrijpen. Emile en Zita zullen wat meer hulp nodig hebben bij dat gesprek dan aspi’s. Vraag hoe ze de situatie kunnen oplossen, denk zelf actief mee en laat hen bijvoorbeeld kiezen. Bedank hen tot slot voor het gesprek.

Door Rijul en Fien

jan vanbostraeten

PESTGEDRAG

Het is zondagavond. De Chironamiddag zit erop en de leiding praat nog wat na. Een vader komt bezorgd aankloppen en vraagt naar de rakwileiding. Zijn zoon, Lucas, is thuis in tranen uitgebarsten. De vader vertelt dat Lucas telkens als laatste gekozen wordt bij spelletjes en dat er voortdurend grapjes over hem gemaakt worden. Dat hadden jullie zelf nog niet opgemerkt. De vader beschuldigt jullie ervan dat jullie niet op tijd ingegrepen hebben.

Als een kind vertelt over pestgedrag, voelen ouders zich vaak machteloos en kwaad. Het is dan belangrijk om als leiding een luisterende houding aan te nemen en om de bezorgdheid ernstig te nemen. Schiet niet in een verdedigende houding, maar focus op de getuigenis van Lucas. Ook veroordelende of ontkennende reacties zijn uit den boze. Je kan vragen wat Lucas thuis verteld heeft, hoe Lucas zijn gevoel beschrijft en of Lucas ook op school gepest wordt. Durf wel in te gaan tegen de vader als hij vraagt om de aangeduide pesters zwaar te straffen, bijvoorbeeld door hen niet mee te laten gaan op kamp. Benoem dat je Lucas wil helpen en koppel daarover terug naar de ouders. Vertel wat je ziet in de Chiro. Als je merkt dat Lucas inderdaad gepest wordt, onderneem je meteen stappen. Onthoud tot slot dat je er niet alleen voor staat. Je kan moeilijke situaties in vertrouwen met de (groeps)leiding of volwassen begeleiding bespreken.

Je merkt samen met de andere titoleiding op dat Bente stiller is dan normaal en de laatste tijd minder naar de Chiro komt. Je hebt opgevangen dat sommige tito’s haar kwetsende bijnamen geven. Na observatie en overleg met je medeleiding maak je een praatje met Bente. Zij geeft aan dat ze zich rotslecht voelt in de Chiro.

BENTE EN EEN LEID.ST.ER

STAP 1: Bespreek met Bente hoe ze zich voelt, wie erbij betrokken is en op welke manier. Vraag haar wie ze vertrouwt.

Leg No Blame uit. Ziet Bente de aanpak zitten?

NO BLAME-GROEPJE EN EEN LEID.ST.ER

STAP 2: Verzamel zes tot acht tito’s die betrokken zijn bij het pesten, zoals afgesproken met Bente. Bente is er zelf niet bij, want dat kan te confronterend zijn.

STAP 3: Vertel dat je je zorgen maakt om Bente, zonder iemand te beschuldigen. Focus op emoties en niet op feiten, want over feiten kan discussie ontstaan.

STAP 4: Benadruk dat je niemand wil straffen, en dat je gewoon samen het probleem wil oplossen. De groep deelt de verantwoordelijkheid dat Bente zich thuis kan voelen in de Chiro.

STAP 5: Brainstorm over oplossingen. Laat iedereen van het No Blame­groepje een voorstel doen dat begint met ‘ik’, zoals ‘Ik zal niet meer roddelen over Bente’ of ‘Ik zal vragen of Bente in mijn team wil.’ Voornemens met ‘wij’ zijn te vaak te algemeen en ‘jij’ klinkt bevelend.

Pestgedrag is geen uitzondering bij de rakwi’s en tito’s. Bespreek samen met Bente hoe jullie de situatie zullen aanpakken. Onderneem geen acties die Bente zelf niet ziet zitten. Onthoud dat straffen bijna nooit helpt, maar eerder leidt tot meer negatieve gevoelens in de groep en zelfs tot wraak. De aanpak No Blame kan wel een oplossing bieden, in zeven stappen.

STAP 6: Bedank de tito’s omdat ze mee nagedacht hebben over oplossingen. Zeg hen dat ze bij jou terechtkunnen en dat je zal nagaan hoe het loopt.

LEDEN VAN HET NO BLAME-GROEPJE, BENTE EN EEN LEID.ST.ER

STAP 7: Ga twee weken later individueel na hoe het gaat met Bente en met elk lid van het No Blame­groepje. Meer informatie vind je via tumult.be/ nieuws/pak-pesten-aan-in-7-stappen.

GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG

Je speelt een ruw spel met de keti’s op het grasplein. Ze gooien zich hard in de strijd en na veel geduw en getrek is er eindelijk een winnaar. Voor het volgende spel ga je naar binnen. Je wacht op de laatste leden en wandelt achteraan. Eva komt plots alleen naast jou lopen en vertelt dat Arthur haar tijdens het spel meerdere keren in haar borsten kneep. Ze voelt zich erg ongemakkelijk bij het incident.

Bij ongewenst (fysiek) gedrag is het cruciaal om een goed beeld te krijgen van de situatie bij beide partijen. Keti’s zijn namelijk echte pubers. Sommigen zijn misschien al seksueel actief, terwijl anderen daar helemaal niet mee bezig zijn. Spreek Arthur erop aan. Misschien was het niet expres of bedoelde hij het niet zo? Blijf vooral neutraal en ga zeker een gesprek aan met zowel Arthur als Eva.

Bij dat gesprek is het belangrijk om duidelijkheid te scheppen over wat kan en wat niet, zodat zulke situaties vermeden worden in de toekomst. Ze hoeven daarom achteraf geen handje te schudden. Het belangrijkste is dat Arthur begrijpt dat er bepaalde grenzen zijn en dat zijn gedrag als negatief ervaren wordt door Eva. Je kan ook een open gesprek houden met de groep of apart met de jongens en de meisjes zodat iedereen zich bewust is van onaanvaardbaar gedrag tijdens activiteiten in de Chiro.

Als afsluiter van de aspileefweek heb je samen met je medeleiding op vrijdagavond een feestje gepland. Tijdens het feestje sluipen twee aspi’s, Emma en Kobe, weg voor een nachtelijk avontuurtje. Achteraf kom je te weten dat Kobe Emma tot seks heeft gedwongen.

Bij deze situatie is het heel belangrijk om te weten dat je er als leiding niet alleen voor staat. Dit is best een extreme situatie, maar geen ondenkbare. Samen met de groepsleiding of VB kan je bekijken wat de beste oplossing hiervoor is. Ga zeker in gesprek met Emma. Als leiding ben je soms een vertrouwenspersoon voor je leden, en het kan zijn dat ze vragen om bepaalde zaken niet aan hun ouders te vertellen. Als het niet over strafbare feiten gaat, hoeft dat ook niet.

Maar weet dat je als leiding wel meldingsplicht hebt bij autoriteiten of de ouders als het wel over strafbare feiten gaat. Als je wat verder bladert in deze Dubbelpunt kom je meer te weten over organisaties waarbij je terechtkan met vragen over zulke zaken.

Geen idee hoe je met een moeilijke of extreme situatie moet omgaan? Je kan contact opnemen met het nationaal Chirosecretariaat via info@chiro.be of bellen naar 03­231 07 95.

jan vanbostraeten

Aanspreekpunt Integriteit:

We hadden voor deze Dubbelpunt een gesprek met niet één, maar twee Superhiro’s: Els en Ina. Zij werken als API bij de Chiro. Denk je nu ‘huh, API’? Lees dan zeker verder. Wij laten Els en Ina zelf aan het woord over hoe het Aanspreekpunt Integriteit je kan helpen.

“Wij zijn er voor iedereen”

Dubbelpunt: Hallo, kunnen jullie je kort even voorstellen?

Ina: Ik ben Ina. Ik ben al van mijn zes jaar bij de Chiro. Na mijn tijd als lid ben ik leiding en groepsleiding geweest. Daarna hielp ik als vrijwilliger, en nu al twee jaar als beroepskracht, mee in het team van Chirojeugd Vlaanderen. Ik ben ook een Aanspreekpunt Integriteit en dat is bij mij voortgevloeid uit mijn vorige job, waar ik al wat ervaring opdeed met moeilijke gesprekken en lastige onderwerpen. Zo was deze job bij de Chiro een uitdaging die mij wel aansprak.

Els: Ik ben Els, ik werk al een tijdje bij de Chiro. Je zou kunnen zeggen dat ik al een API was voordat het team bestond. Ik ben nationaal proost en sta in de eerste plaats groepen bij tijdens moeilijke momenten,

Door Hannelore

bijvoorbeeld een overlijden in een Chirogroep. Dat kan dan iemand van de leiding of de leden zijn, maar ook een ouder of iemand uit de kookploeg, waardoor het toch impact heeft op de groep. Op die momenten kan een groep naar de Chiro bellen voor ondersteuning. Tijdens mijn carrière zijn er naast crisisbegeleidingen bij overlijdens ook meer begeleidingen gekomen rond integriteit, zoals grensoverschrijdend gedrag.

Dubbelpunt: Wat kunnen we verstaan onder het Aanspreekpunt Integriteit?

Els: Strikt genomen is API er gekomen om te helpen bij pesten, geweld en grensoverschrijdend gedrag. Dat is zo afgesproken binnen het jeugdwerk. Daarnaast werken we als API in de Chiro rond psychisch welzijn en welbevinden binnen een groep en ook rond overlijdens of overlijdens door zelfdoding. Bij de Chiro zitten al die zaken dus geclusterd in een werkgroep van een aantal collega’s.

schijnlijk beter of hebben al een band met de groep. Als ouders of leiding specifiek onze hulp wensen, omdat ze bijvoorbeeld niet zo’n goede band hebben met het verbond of gewest, of als het echt gaat om een acuut voorval, dan bekijken we binnen het team wie er beschikbaar is of wie vertrouwd is met het thema. Iemand van ons beantwoordt dan de melding en neemt contact op met degene die ons contacteerde. Het is vooral belangrijk om te horen hoe de situatie in grote lijnen in elkaar zit zodat we op de hoogte zijn van de sfeer in de groep. Ook willen we weten of er op dat moment nog een acuut risico is, bijvoorbeeld als het gaat over pesten. Nadien helpen we verder op maat. Meestal zijn er enkele telefoongesprekken en geven we informatie mee die de groep nodig heeft. Er kan ook coaching geboden worden zodat je weet hoe je binnen je afdeling of leidingskring verder kan. Om het bij het voorval van pesten te houden, kunnen we bijvoorbeeld methodieken aanreiken die helpen om het verschil tussen pesten en plagen te herkennen. Verder gaan we soms langs om een gesprek te voeren met de groepsleiding of met de hele ploeg, afhankelijk van wat er precies gebeurd is en op wie het voorval een impact heeft.

Dubbelpunt: Dat is ook meteen onze volgende vraag: voor wie zijn jullie er?

In koor: Iedereen.

Ina: Afhankelijk van wie er belt en wat de situatie is, bekijken we waar dat het beste kan landen. Wij zijn zelf geen hulpverleners, maar zoeken wel altijd waar de groep terechtkan. Soms kan dat effectief bij ons zijn, omdat wij goed zicht hebben op de Chirovisie en hoe een groep daarmee om kan gaan. Als we voelen dat wij niet de juiste personen zijn om te helpen, dan zullen we doorverwijzen. Maar heel vaak gaan wij wel in gesprek en bieden wij coaching aan om het probleem aan te pakken. We zijn uiteraard ook gewoon een luisterend oor als er iemand anoniem belt, ook voor ouders.

Dubbelpunt: Hoe gaan jullie te werk als jullie een vraag of melding binnenkrijgen?

Els: Eerst bekijken we of we weten van waar de groep is en of het gewest, het verbond of de regionale collega op de hoogte zijn. Zij kennen de groep waar­

Ina: Ik denk dat het voor ons ook een afweging is om enerzijds onze andere collega’s te ondersteunen als zij het zien zitten om een melding op te nemen en anderzijds ook samen te werken of over te nemen als we voelen dat we veiligheid moeten garanderen. Ik denk dat wij ook een aanspreekpunt zijn om samen na te denken, want wij weten ook niet alles en elke situatie is anders. We willen altijd samen nadenken over hoe we het beste kunnen helpen. Dat kan bij een Chirogroep zijn, bij een collega die een klank wel of niet ziet zitten, of bij degene die ons aanspreekt, want dat kan zelfs een ouder zijn.

Els: Als het echt ingewikkeld wordt, of als er betrokken partijen echt tegenover elkaar staan, worden we soms gevraagd als ‘neutrale moderator’. Wat daarbij belangrijk is, is dat we nooit helemaal neutraal zijn. Uiteraard wel in de zin dat we alle partijen aan het woord willen laten, maar anderzijds is ons doel dat de Chirogroep het zo goed mogelijk heeft. Op momenten waarop een ouder of iemand van de leidingsploeg onrealistische zaken verwacht, moeten we afspraken maken waar niet iedereen superblij mee is. We kijken dan toch altijd vanuit het perspectief van de werking van de groep.

Dubbelpunt: Je kan dus ook anoniem bij jullie terecht?

Els: Ja, dat kan sowieso. Als er een vraag of probleem binnenkomt, stellen we wel altijd intern een dossier op om het zelf goed te kunnen opvolgen. Er zijn daarbij uiteraard vertrouwelijke dossiers die enkel wij, de API’s of de coördinatoren,

“Afhankelijk van de situatie ondernemen we zelf actie of verwijzen we door”

kunnen bekijken. Ook al worden er nog andere beroepskrachten of verbondsmedewerkers bij betrokken om te helpen, we gaan altijd discreet om met een klank.

Dubbelpunt: Wat voor klanken krijgen jullie zoal binnen?

Ina: Dat kan heel uiteenlopend zijn. Vaak gaat het om een ‘onhandigheid’, als ik dat zo mag zeggen, waarbij verschillende partijen in een leidingsploeg wel inzicht hebben, maar waarover er ook open gepraat moet worden. En dan zijn wij er om hen daarbij te helpen. Jammer genoeg gaat het soms ook over steviger klanken.

Els: Het is vooral belangrijk dat die ‘onhandigheden’ niet ontploffen of gaan escaleren, want vaak gaat het niet om iemand met slechte bedoelingen. Als het bijvoorbeeld gaat over een koppeltje in de Chiro, is het voor ons vooral van belang of zij en de groep op een respectvolle manier met elkaar omgaan. Wij gaan niet zeggen dat je niet verliefd mag worden, maar kijken wel naar wat dat teweegbrengt in de groep. Het is ook goed om over bepaalde zaken te discussiëren zoals ‘wat als er een koppel is bij de aspiranten en een van beiden wordt leiding?’.

Bij grensoverschrijdend gedrag gaat het soms wel om strafbare feiten waarbij de politie betrokken wordt. In zulke gevallen gebeurt het dat iemand geschorst wordt uit de groep of tijdelijk niet meer naar de Chiro komt. Maar ook dat proberen we altijd vanuit het groepsperspectief te bekijken. Een slachtoffer heeft er meestal geen baat bij dat iedereen weet wat er gebeurd is.

Verder helpen wij ook bij psychisch welzijn, als je je zorgen maakt over iemand in de groep. Zo krijgen wij bijvoorbeeld vragen over leden die

zichzelf krassen. Hoe ga je daar als leiding mee om? Wat doe je daarmee op bivak? Je wilt dat uiteraard verzorgen, maar het is ook belangrijk dat je met de persoon in kwestie babbelt en vraagt hoe je ervoor kan zorgen dat die persoon zich beter voelt op kamp. In zulke gevallen beschermen we ook de leiding, zodat die extra zorg wel geboden kan worden, maar zodat dat ook in verhouding is met de draagkracht van die leiding.

Ina Els

Dubbelpunt: Nog een laatste vraag: hebben jullie nog tips over hoe je in een Chirogroep kan omgaan met elkaar?

Ina: Praten. Ik denk dat dat echt wel belangrijk is. Je moet ook beseffen dat het niet altijd evident is om bepaalde dingen te benoemen of te vertellen hoe je je voelt. Daarvoor moet er een veilige sfeer zijn binnen de groep. Die creëer je door te luisteren naar elkaar en te aanvaarden wat de andere zegt, zonder dat dat dan verkeerd overkomt.

Bedankt voor het interview, Ina en Els!

WAT KAN JE DOEN ALS JE ZELF ERGENS MEE ZIT OF ALS JE VRAGEN HEBT OVER INTEGRITEIT BINNEN DE CHIRO?

• Lees onze tips online: chiro.be/omgaan­met­elkaarin­je­chirogroep

• Meer informatie over de API’s vind je via: chiro.be/aanspreekpunt­integriteit­api

• Op die pagina vind je ook een link om een klank door te geven aan de API’s of een vraag te stellen. Bellen kan naar 03­231 07 95.

“Praat met elkaar, dat is het allerbelangrijkste”

Omgaan met elkaar

Omgaan met elkaar in de Chiro betekent omgaan met leden, medeleiding en de hele leidingsploeg. Leden helpen met hun problemen en zo de rol van hulpverlener, opvoeder of psycholoog krijgen, is niet altijd gemakkelijk. Dubbelpunt geeft tips.

Door Rani en Désirée

jan vanbostraeten

CHIRO & HET GEZIN

Problemen thuis kunnen verschillende vormen aannemen, van armoede tot fysiek geweld. Al zijn je leden tijdens de Chiroactiviteit weg van thuis en weg van de context, ze blijven altijd een stukje van hun gezinssituatie met zich meedragen. Soms blijven ze ermee zitten en spreken ze je er tijdens de Chirowerking over aan.

Hoe ga je daarmee om? Het is belangrijk dat je tegen het kind zegt dat je blij bent dat het dit aan jou vertelt en dat het moedig is om het te delen. Afhankelijk van de situatie vraag je verder best of er al een volwassene op de hoogte is, zoals een CLB­medewerker of een leerkracht. Soms is het ook voldoende dat je leden even hun hart kunnen luchten en hoef je niet meteen verdere stappen te ondernemen.

Bespreek het probleem indien nodig met de volwassen begeleiding, je medeleiding en eventueel op de leidingskring met de volledige ploeg. Het is belangrijk dat anderen mee op de hoogte zijn van de situatie. Afhankelijk van het probleem kan je zelf ook iets ondernemen. Als het over armoede gaat, kan je met de leidingsploeg een sociaal tarief invoeren. Als dat er al is, kun je het extra in de kijker zetten via jullie communicatie met de ouders. Bespreek ook hoe noodzakelijk bepaalde kosten zijn. Je kan de ouders persoonlijk aanspreken, maar wees je bewust van het taboe: dat kan ongemakkelijk zijn voor hen. Als er thuis fysiek geweld plaatsvindt, is het af te raden om achter de rug van het kind stappen te ondernemen. Als er al iets in gang gezet is, laat hulpverleners dan hun werk doen. Blijf wel nog waakzaam en vraag af en toe aan het kind naar de stand van zaken. Als er nog niets in gang gezet is, kunnen hulpverleners samen met jou nadenken over volgende stappen.

CHIRO & EENZAAMHEID

Zondert een van je leden zich meer en meer af? Geeft iemand aan dat die geen vriendjes heeft of het gevoel heeft dat niemand hen begrijpt? Maak dan even tijd voor een babbel en luister vooral. Probeer je lid niet op te vrolijken met ‘Je hebt toch vrienden in de Chiro?’ of ‘Iedereen voelt zich wel eens slecht’, want op die manier geef je de indruk dat je hun gevoelens niet au sérieux neemt. Stel vragen om te achterhalen waarom het kind zich zo voelt en wat zou kunnen helpen. Is er ruzie met iemand? Heeft hij of zij het gevoel anders te zijn dan de rest? Wordt er gepest in de groep wanneer jij het lokaal verlaat?

Leg tijdens volgende activiteiten niet de nadruk op het feit dat dit lid zich eenzaam voelt. Ga dus niet plots een actieve rol opnemen bij de teamverdeling als je dat anders nooit doet. Organiseer ook niet plots een groepsgesprek waarin je aankondigt dat ‘x of y zich eenzaam voelt’. Hou je ogen en oren open en organiseer wat teamversterkende activiteiten. Pols om de zoveel tijd bij het lid in kwestie hoe het gaat en benadruk dat je altijd openstaat voor een gesprek of een dikke knuffel.

CHIRO & MENTAAL WELZIJN

Het hangt af van de leeftijd van het kind hoe goed ze dit zelf kunnen benoemen. Bij leden vanaf het middelbaar zal dit vlotter gaan, maar jonge kinderen kunnen vaak hun emoties niet goed vatten. Je begint bij het herkennen van je eigen emoties. Pas later, aan het eind van de lagere school, kan je die ook herkennen bij anderen. Voor leiding is het altijd handig om na te gaan wat een lid op een bepaalde leeftijd kan.

Speelclubbers geven bijvoorbeeld aan dat iets hen boos of jaloers maakt, en dan kan je dat bevestigen en vragen wat ze nodig hebben. Het is belangrijk om het negatieve positief te benoemen. Ontken het negatieve gevoel niet. Zeg dus niet “Moet je daar nu voor wenen?”, maar vraag waarom het kind verdrietig is en wat eraan gedaan kan worden. Op die manier erken je het gevoel. Minder leuke gevoelens – bang, boos, verdrietig – mogen er zijn. Die gevoelens helpen je om je buikgevoel te leren volgen of je grenzen aan te geven. Door te vragen wat eraan gedaan kan worden, leg je de oplossing binnen de circle of influence, namelijk iets doen om het beter te maken. Zo toon je dat die situatie of het gevoel niet blijvend hoeven te zijn en dat er – al dan niet door het kind – iets gedaan kan worden om het beter te maken.

Wees je er echter van bewust dat niet elk slecht gevoel opgelost kan worden. Soms zal het er gewoon even zijn, en dat is oké.

Ik ben het noorden kwijt!

Waar kan ik terecht met mijn zorgen?

Een overzicht van organisaties waar je als jongere terechtkan wanneer je zelf hulp zoekt of bezorgd bent om iemand die hulp nodig heeft.

Hulp zoeken als je die nodig hebt, is dapper. Weten waar je terechtkan voor hulp is echter niet evident. Er bestaan zoveel organisaties dat je soms door het bos de bomen niet meer ziet. Zit je zelf met zorgen? Of maak jij je zorgen over iemand binnen je Chirogroep? De onderstaande organisaties kunnen je helpen.

Als leid.st.er kan je een luisterend oor bieden aan je medeleiding of leden. Het is belangrijk om alert te zijn voor elkaar, en ook mild voor onszelf. We zijn echter geen hulpverleners, specialisten of psychologen en dat hoeft ook niet. Voor meer gespecialiseerde hulp verwijs je het beste door naar een organisatie. Een eerste stap kan zijn om jezelf of de ander te laten kennismaken met een van de onderstaande organisaties.

LUMI

Bij Lumi kan je gratis en anoniem terecht met al je vragen over gender en seksuele voorkeur. Je kan er terecht als je hulp nodig hebt, maar ook als je iemand kent die hulp nodig heeft. Lumi biedt informatie – zowel op hun website als in gesprekken – en een luisterend oor. Je kan er ook terecht als je graag in contact wil komen met anderen die ook twijfelen of ze holebi, transgender, polyamoreus, aseksueel, … zijn.

Je kan bellen op maandag en woensdag tussen 18.30 en 21.30 uur, op het nummer 0800­99 533. Chatten kan op maandag, woensdag en donderdag tussen 18.30 en 21.30 uur. Meer info vind je op lumi.be.

DRUGLIJN

De Druglijn is een organisatie waar je anoniem terechtkan voor betrouwbare info, advies en zelfhulp. Ze beantwoorden al je vragen over alcohol, drugs, pillen en gokken. De Druglijn biedt een luisterend oor en vertelt je waar je terechtkan voor hulp.

Je kan van maandag tot vrijdag bellen tussen 10 en 20 uur. Chatten kan van maandag tot vrijdag tussen 12 en 18 uur. Je kan ook mailen. Meer info vind je op druglijn.be.

Door Lies

TEJO

Bij TEJO kan je als jongere tussen 10 en 20 jaar terecht voor therapeutische hulp. Je kan er je zorgen in vertrouwen delen. Je kan er met of zonder afspraak terecht voor een gesprek met een therapeut. TEJO is gratis, anoniem en je kan er erg snel terecht. De hulp is kortdurend.

Bekijk op tejo.be waar er in jouw buurt een TEJO-huis is.

AWEL

Bij Awel kunnen jongeren van 6 tot 25 terecht met al hun vragen of zorgen. Je kan met Awel chatten of bellen. Awel is anoniem en gratis. Er is altijd iemand die naar jouw verhaal luistert en mee helpt zoeken naar antwoorden of mogelijkheden.

Je kan bij Awel ook terecht voor getuigenissen en info over thema’s als vriendschap, seksualiteit en ‘wel in je vel’.

Telefoneren naar Awel kan via het nummer 102. Op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag kan dat tussen 16 en 22 uur, en op woensdag en zaterdag tussen 14 en 22 uur.

Chatten kan op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag tussen 17 en 22 uur, en op woensdag en zaterdag tussen 16 en 22 uur. Daarvoor surf je naar awel.be.

TELEBLOK

ZELFMOORDLIJN

1813

Je kunt de Zelfmoordlijn gratis bereiken op het nummer 1813 en op zelfmoord1813.be. Je kan er terecht als je met zelfmoordgedachten zit of als je bezorgd bent over iemand.

Ook als je iemand verloren hebt door zelfmoord kan je bij 1813 terecht.

1813 biedt een luisterend oor maar geeft ook advies en helpt bij zelfhulp. Je kan 24 uur per dag en alle dagen van de week bellen, en iedere avond tussen 17 uur en middernacht chatten. Mailen kan naar mail@zelfmoordlijn.be.

JAC

Het JAC is het jongerenaanbod van het Centrum Algemeen Welzijnswerk (CAW). Jongeren tussen 12 en 25 kunnen er gratis terecht met eender welke vraag of bezorgdheid. Dat kan gaan van problemen thuis tot niet goed in je vel zitten. Medewerkers hebben beroepsgeheim, dat wil zeggen dat wat je bij het JAC vertelt vertrouwelijk behandeld wordt. Ouders worden dus niet op de hoogte gebracht.

Je kan mailen, bellen of chatten, of fysiek langsgaan bij een van de 45 JAC’s in Vlaanderen. Chatten kan je van maandag tot vrijdag tussen 13 en 19 uur. Kijk voor meer informatie over het JAC in je buurt op caw.be/jac.

WAT WAT

Wat Wat is een online platform waar je heel wat kennis en info vindt op maat van jongeren. Vragen over je rijbewijs halen, liefdesverdriet, alleen gaan wonen, onzeker zijn, geld, studiekeuze, seks… Bij Wat Wat vind je tal van getuigenissen, verhalen en informatie over onderwerpen waar jongeren mee bezig zijn.

Benieuwd? Surf naar watwat.be.

1712

1712 is een organisatie voor iedereen die geweld meemaakt, pleegt of er getuige van is. Dat omvat zowel lichamelijk, emotioneel, seksueel als financieel geweld. Je kan contact opnemen met 1712 als je met vragen zit over bepaalde situaties of als er iemand een grens overschreed. 1712 geeft informatie en advies, en verwijst je eventueel door naar verdere hulp. Contact opnemen met 1712 is gratis en kan anoniem.

Bellen doe je op het nummer 1712. Dat kan van maandag tot vrijdag tussen 9 en 18 uur. Chatten kan van maandag tot vrijdag van 13 tot 17 uur en van 18 tot 22 uur. Je kan ook mailen via een invulformulier op de website. Meer informatie vind je op 1712.be/nl.

Was je getuige of slachtoffer van grensoverschrijdend gedrag binnen je eigen Chirogroep?

Bij Teleblok kan je terecht voor tips en tricks over studeren en over omgaan met school­ en examenstress. Je vindt er info over studieplekken en studieplanners, en getuigenissen van medestudenten. Tijdens examenperiodes (januari en juni) is Teleblok ook online bereikbaar. Je kan in die periodes dagelijks van 18 tot 23 uur chatten Meer info vind je op teleblok.be.

Dan kan je altijd terecht bij het Aanspreekpunt Integriteit (API). Meer info over de API’s vind je op pagina 11.

Leiding

Op Maat

Het is niet voor iedereen evident om leiding te worden. Voor heel wat jongeren met een beperking, ASS, ADHD of psychische problemen is het bijvoorbeeld niet haalbaar om het volledige leidingsengagement aan te gaan. Maar er is goed nieuws: dat moet ook helemaal niet! Ontdek hieronder vijf tips waardoor écht iedereen leiding kan zijn.

DENK IN DEELTAKEN

Reken het eens uit: hoeveel grote taken en hoeveel kleine moet een leider of leidster in jouw Chirogroep opnemen? Waaruit bestaat het engagement dat jullie aangaan? En denk dan eens verder na: ben je een volwaardig lid van die leidingsploeg als je enkel een deel daarvan opneemt? Het is maar hoe je het afspreekt en bekijkt. Denk bijvoorbeeld aan een vlinderleid.st.er die enkel om de paar weken bijspringt. Wat zou er mogelijk zijn in jouw Chirogroep?

FOCUS OP TALENTEN

Staar je niet blind op wat iemand met een beperking niet kan, maar ga vooral op zoek naar wat die persoon net heel goed kan! Wedden dat iedereen die leiding wil worden minstens één talent heeft dat goed van pas komt in jouw Chirogroep? Kan die persoon volgens jou echt een bepaalde verantwoordelijkheid of opdracht niet dragen? Zeg dat eerlijk en ga vervolgens op zoek naar een taak waarin die wel kan schitteren.

ZOEK NAAR EEN ROL OP MAAT

Ga op zoek naar een leidingsrol die zo veel mogelijk op maat is van de jongere met een beperking die leiding wil worden. Ga in gesprek met de nieuwe leiding en bespreek welke leidingstaken zij supergraag zouden opnemen, wat zij keigoed kunnen en wat misschien enkel lukt als er bepaalde ondersteuning gegeven kan worden. Overweeg als leidingsploeg ook goed welke ondersteuning jullie kunnen bieden. Mix en match tot jullie samen de meest geschikte rol gevonden hebben.

ferdnand thijs

GA VOOR EEN WIN-WIN-WINSITUATIE

Win 1: de leiding met een beperking haalt zelf plezier uit hun opdracht in de Chiro.

Win 2: wat zij doen in de Chiro geeft een meerwaarde aan de Chirowerking. Bijvoorbeeld: je leden ontdekken hoe het is om een leid.st.er met een beperking te hebben.

Win 3: de andere leiding heeft ook echt iets aan de inzet van die leid.st.ers.

LAAT JE ONDERSTEUNEN DOOR HET TRAJECT LEIDING OP MAAT

Vindt niet iedereen in jouw leidingsploeg het evident dat iemand met een beperking leiding wordt? Hebben jullie wat ondersteuning nodig in het zoeken naar een rol voor iemand met een beperking? Of zou jouw medeleid.st.er met een beperking graag wat bagage verwerven op Accu, maar denk je dat daar wel wat extra begeleiding nodig voor is?

Je vindt alle informatie op chiro.be/leiding­op­maat. Contact opnemen kan via diversiteit@chiro.be of op het nummer 03-231 07 95.

“Iemand die binnen de leidingsploeg een kleiner taakje opneemt, kan er wel nog altijd een volwaardig deel van uitmaken”

Een-tegen-allen met

Saartje* mag nooit meespelen met haar vriendjes en voelt zich een beetje alleen. Er zijn ook kinderen die altijd gemene dingen naar haar roepen. Dat vindt ze helemaal niet leuk en het maakt haar een beetje ongelukkig. Kunnen de ribbels haar helpen?

(*) Neem gerust een andere naam.

DOEL VAN HET SPEL

De ribbels willen dat Saartje weer gelukkig wordt. Hopelijk zien ze op het einde van de dag weer een lachende Saartje en mogen zij Saartjes nieuwe vriendjes worden.

MATERIAAL

• Stoepkrijt

• Stoelen (evenveel als het aantal leden + 1)

• Bol touw

• Een groot doek

• Afdruk van een schilderij

• Papier

• Kleurpotloden/stiften/verf en verfborstels/wasco’s

• Een muts

VOORBEREIDING

Knutsel een Saartje. Geef haar een gezicht waaraan je merkt dat ze niet zo gelukkig is. Maak vervolgens meerdere gezichten voor Saartje die stilletjes aan een grotere glimlach krijgen. Zo zijn de ribbels ook visueel mee met het spel.

SPELVERLOOP

De ribbels spelen samen een aantal spelletjes. Per goed gespeelde opdracht wordt Saartje weer een beetje gelukkiger omdat ze ziet dat de groep goed heeft samengespeeld.

ferdnand thijs

POPCORN

Baken met touw een cirkelvormig terrein af. Alle deelnemers zitten gehurkt in die cirkel. Elke deelnemer is een maïskorrel die in de hete olie ligt. Als je wil poppen, spring je recht en roep je “pop!”. Daarna blijf je rechtstaan. Probeer zo snel mogelijk met de hele groep te poppen, zodat iedereen rechtstaat. Als twee of meerdere spelers tegelijk “pop!” roepen, moeten ze tien seconden uit de kring om er nadien weer in te komen.

MET STOELEN OVERSTEKEN

Iedereen staat op een stoel. Geef telkens de laatste stoel door naar voren. Zo kan iedereen naar de stoel voor hen stappen zodat de laatste stoel weer vrij komt. De ribbels moeten een op voorhand bepaalde afstand afleggen. Om het wat moeilijker te maken, kan je minder stoelen nemen dan er leden zijn (bijvoorbeeld maar de helft). Valt iemand van de stoelen af, dan moeten ze opnieuw aan het startpunt beginnen. Door goed samen te werken en elkaar te helpen, zullen ze de overkant bereiken. Om een leuke twist aan het spel te geven, kan je dit met andere voorwerpen doen, zoals A4­papieren, oude boeken, enz.

DOEK DRAAIEN

De groep staat op een doek. Ze moeten dat doek omdraaien zonder dat er iemand van valt of stapt. Zorg dat het niet te groot is, anders is het te gemakkelijk. Als je merkt dat dit moeilijk is, help je de ribbels een handje door de techniek uit te leggen. Zij moeten het dan enkel nog doen. Techniek: plooi één kant van het doek schuin over een zijkant. Nu komt er een flap vrij die omgekeerd ligt. Hier kunnen al enkele leden op gaan staan. Doordat er minder leden op het deel staan van het doek dat nog omgekeerd moet worden, kan de gedraaide flap alsmaar verder opgeschoven worden.

VERTROUWENSSPEL

Maak een grote kring. De ribbels staan met de benen open. Hun voeten plaatsen ze tegen de voeten van hun buren en ze geven handen. Geef alle ribbels een nummer. De even nummers gaan zachtjes naar voren hangen. Ze mogen hun voeten daarbij niet verplaatsen. Daarna gaan ze naar achter hangen. Als dat gelukt is, wisselen ze van rol en gaan de oneven nummers naar voren hangen. Enkel door goed samen te werken, lukt dit spel.

SPINNENWEB

Maak met touw een spinnenweb tussen twee bomen of palen. Het is de bedoeling dat iedereen van het team aan de overkant geraakt. De ribbels moeten door een vak kruipen zonder de randen ervan te raken. Wanneer een speler een vak gebruikt heeft, mag een andere speler dit vak niet meer gebruiken. De spelers die al aan de overkant geraakt zijn, mogen niet meer terugkomen.

Tip: Als je met een grote groep bent, kan je elk vak twee keer gebruiken.

SCHILDERIJ MAKEN

Verdeel de ribbels in meerdere ploegjes. Hang een afdruk van een schilderij op zodat alle ploegjes die kunnen zien. Elk ploegje zal nu een deel van het schilderij maken op een blad papier (met kleurpotloden/stiften/verf/wasco/…). Welke ploeg welk deel moet namaken, verdeel je als leiding het beste zelf. Om het voor de ribbels wat duidelijker te maken, teken je de lijnen van de verdeling op het schilderij. Zo zien zij perfect wat er allemaal op hun blad moet komen. De ribbels van elke ploeg zullen moeten samenwerken om hun deel zo goed mogelijk na te maken. Zorg dat de ploegen niet te groot zijn zodat iedereen kan helpen. Aan het einde hang je alle delen die de ribbels gemaakt hebben samen. Nu hebben ze een mooi vergrote zelfgemaakte versie van het schilderij. Die kan je ophangen in het lokaal.

EINDE VAN HET SPEL

Saartje is weer heel blij, want zij heeft gezien dat deze ribbels wel heel goed kunnen samenspelen. Dat is iets wat Saartje heel belangrijk vindt en zij wil graag dat de ribbels haar nieuwe vriendjes worden.

Om af te sluiten kan je met al de ribbels nog een gesprekje doen over wat zij ervan vinden als er kinderen zijn die uitgesloten worden. Zouden zij het leuk vinden als dat bij henzelf gebeurt? Of hebben ze dit misschien al eens (onbewust) gedaan? En wat kunnen ze doen als ze zien dat er iemand uitgesloten wordt?

Het kleurloze eendje

Het

kleurloze eendje heeft er genoeg van. Hij wil niet langer enkel grijs zijn. Kan jij hem helpen om kleurrijk te worden?

IN HET KORT

Voltooi in groep telkens opdrachten om elk van de zeven eendjes te overtuigen van jouw kennen en kunnen.

SPELVERLOOP

De speelclubbers maken kennis met het grijze eendje. Hij zit er een beetje door, want hij wil graag heel erg kleurrijk worden. Maar om een kleur te krijgen, moet het grijze eendje moeilijke opdrachten uitvoeren. Daarom roept hij de hulp in van de speelclub. De speelclubbers zullen samen een voor een de verlangens van de zeven gekleurde eendjes moeten inwilligen. Als ze een opdracht voltooid hebben, mogen ze een stuk van het grijze eendje inkleuren met de bijbehorende kleur.

RODE EEND

Om rood als kleur te krijgen, moet het grijze eendje leren vliegen.

BLAUWE EEND

De blauwe eend heeft altijd veel dorst, dus om blauw te verdienen, moet het grijze eendje voor water zorgen. Laat de speelclubbers binnen een bepaalde tijd water vanuit een badje vervoeren naar een fles water tot die vol is.

Ze mogen het water alleen met hun mond vervoeren.

PAARSE EEND

TIP

Voorzie twee flessen water en maak er een wedstrijdje van.

MATERIAAL

• Lege waterflessen en bekers

• Parcours (kies zelf het materiaal)

• Fietsbanden

• Puzzelstukjes (die moet je zelf nog maken)

• Ballonnen en potjes of kegels

• Verf, karton en alcoholstift

• Kaart (wees creatief met je terrein, bv. neem een foto van Google Maps en maak een soort wandelkaart die de speelclubbers zullen moeten volgen om van eendje naar eendje te gaan)

VOORBEREIDING

• Maak de kaart die de speelclubbers moeten volgen om van eendje naar eendje te gaan.

• Print een leuke plaat en knip ze in puzzelstukjes. Verzamel de stukjes in een pot.

• Knip een eend uit karton. Maak hierbij een onderverdeling in zeven vakjes zodat de leden nadien vak per vak kunnen verven.

• Verstop de puzzelstukjes.

• Leg het parcours op voorhand klaar.

Blaas een paar ballonnen op en zorg dat de leden die verplaatsen van punt A naar B door ze in de lucht te houden. Ze mogen de ballonnen niet aanraken, ze mogen alleen blazen om ze in de lucht te houden.

GROENE EEND

De groene eend is sportief, dus om groen te krijgen, moet het grijze eendje snel leren lopen. Laat de leden een parcours afleggen terwijl ze met z’n vieren in een fietsbinnenband zitten.

TIP

Zorg dat het parcours voorzien is van het nodige kruipen en rollen.

Om paars te verdienen, moet het grijze eendje enkele veren kwijtspelen. Duid twee vangers aan, bijvoorbeeld Milla en Sia. Zij staan in het midden van het terrein. De andere speelclubbers starten aan een kant van het terrein en wanneer Milla en Sia “Veren plukken” roepen, steken ze over. Milla en Sia proberen de overlopende spelers te vangen en op de grond te leggen. Als dat lukt, voegen die spelers zich bij Milla en Sia.

ORANJE EEND

GELE EEND

Om geel te verdienen, moet het grijze eendje puzzelen. De speelclubbers zoeken de verstopte puzzelstukjes en maken de puzzel weer compleet.

ROZE EEND

Het roze eendje kan zingen als een nachtegaal. Om roze te verdienen, moet het grijze eendje bewijzen dat hij goed kan zingen. Laat je leden een paar liedjes zingen van hun favoriete zangers.

Om oranje te verdienen, moet het grijze eendje bewijzen dat hij slim is. Dat doen ze met een levende memory. Duid twee spelers aan, bijvoorbeeld Theo en Tarik, die even weg gaan zodat ze niet op de hoogte zijn van de volgende stap. Daarna verdeel je de rest van de groep in duo’s. Elk duo kiest een eigen dansmove. Vervolgens gaat iedereen door elkaar staan en roep je Theo en Tarik terug. Zij mogen nu telkens twee spelers aanduiden. Die spelers voeren hun dansmove uit. Hebben ze dezelfde dansmove? Dan gaan ze aan de kant staan. Kunnen Theo en Tarik alle duo’s vinden?

EINDE VAN HET SPEL

Het spel eindigt als het eendje alle kleuren van de regenboog bemachtigd heeft.

Zeg eens eerlijk

Zeg eens eerlijk

Mentaal welzijn is een superbelangrijk thema, maar helemaal niet makkelijk om te bespreken met de rakwi’s. Daarom ontwikkelden we het spel ‘Zeg eens eerlijk’. Het is gebaseerd op het kaartspel ‘Donkere gedachten’ van Wat Wat.

DOEL VAN HET SPEL

Mentaal welzijn op een laagdrempelige manier bespreekbaar maken voor je rakwi’s.

MATERIAAL

• Knip de kaartjes uit Dubbelpunt

• Blinddoeken

• Bol wol

• Papier

• Balpennen

• Potje of envelop om briefjes in te verzamelen

• Gsm met camerafunctie

• Tafel of stoel

VOORBEREIDING

In deze Dubbelpunt kunnen we niet alle stellingen opnemen. Wil je graag meer stellingen of liever andere stellingen? Scan de QR­code en bekijk de volledige methodiek op de Chirosite.

TIPS VOOR DE BEGELEIDING

• Maak goede afspraken met de rakwi’s. Lachen mag, iemand uitlachen niet.

• Praten ze graag door elkaar? Gebruik een knuffelbeertje. Alleen wie het beertje heeft, mag spreken. Zo zorg je er ook voor dat niet altijd dezelfde leden aan het woord zijn.

• Als je merkt dat iemand de vraag niet goed snapt, formuleer ze dan eens op een andere manier.

• Doe zelf ook mee.

ferdnand thijs

SPELVERLOOP

Laat de rakwi’s om de beurt een kaartje trekken van de stapel. Op sommige kaartjes staat een vraag. Wie zo’n kaartje trekt, mag de vraag voorlezen. De hele groep mag ze beantwoorden. Op andere kaartjes staat een doe­opdracht of een spelletje.

VRAGEN

Wie is jouw held? Waarom is dat zo?

ZEG EENS IETS AARDIGS

Als je een wens mocht doen, wat zou je dan wensen?

Wie vraag je om hulp als je iets moeilijk vindt?

Als je heel rijk was, wat zou je dan kopen?

Wat is het leukste dat je vandaag gedaan hebt?

Wie, uit deze groep, zou jij voor een dag willen zijn?

Wat vind je eng?

Welke superkracht zou jij graag hebben?

DOE-OPDRACHTEN

IK BEN UNIEK IN

Iedereen van de groep staat recht. Wie dit kaartje vastheeft, mag beginnen. Je vertelt iets waarvan jij denkt dat je de enige bent die deze eigenschap heeft. Bijvoorbeeld: ik ben uniek, want ik ben al eens op vakantie geweest naar de zee. Als er nog rakwi’s zijn die dit al deden, dan moeten je gaan zitten. Is dat niet het geval, dan mag je blijven rechtstaan. Wie kan het langste recht blijven staan?

Schrijf je naam op een blad en geef het door aan de rakwi naast jou. Die schrijft een complimentje over jou en geeft het blad weer door. Doe dit tot je je eigen blad weer in handen hebt.

KRINGZITTEN

Ga met de groep in een kring staan, met je gezicht naar de rug van de persoon voor jou. Maak de kring zo klein mogelijk zodat je dicht tegen elkaar staat. Dan moet je op de schoot van de rakwi achter jou gaan zitten. Kunnen jullie blijven staan?

FALLING IN TRUST

Duid iemand van de groep aan om op de tafel te staan met de rug naar de rest van de groep. De rest van de groep staat aan de rand van de tafel klaar om degene op de tafel op te vangen. Wie durft zich achteruit te laten vallen en zich te laten opvangen door de groep? Laat enkel de rakwi’s die dat durven deze opdracht uitvoeren.

ZEG EENS CHEESE!

Maak drie leuke foto’s die duidelijk maken dat jullie de rakwi’s zijn.

IK ZIE, IK ZIE, WAT JIJ NIET ZIET

Stippel samen een leuk parcours uit. Daarna zoekt iedereen een vriendje. Een van de twee blinddoekt zich, de ander leidt de geblinddoekte door het parcours. Wie niet geblinddoekt is, mag geen woorden gebruiken. Lukt het jullie?

SPELLETJES

WIE SCHREEF HET?

De leiding stelt een vraag, bijvoorbeeld: “Wat wil jij later worden?”

Iedereen schrijft het antwoord op een papiertje en steekt het in een potje. Wie dit kaartje trekt, mag een antwoord uit het potje halen. De groep moet nu raden van wie dit antwoord komt.

WEB VAN IDEEËN

Wie dit kaartje in handen heeft, krijgt van de leiding een bolletje wol. Je mag een vraag stellen en dan het bolletje wol gooien naar de persoon van wie jij wil dat die de vraag beantwoordt. Die mag dan zelf een vraag stellen en het bolletje wol doorgeven. Zo vormen jullie samen een web van ideeën.

Met de handen in de haren

Niet iedereen wordt overal even goed geaccepteerd. Een vreemde hobby, stereotypen, vooroordelen, enz. Voor de tito’s is het niet altijd makkelijk om hun plekje in de groep te vinden en ze kunnen al eens het slachtoffer worden van pestgedrag. Tijdens dit spel gaan de tito’s op zoek naar het verhaal van Casper.

MATERIAAL

• Deze Dubbelpunt met het verhaal Zelf te voorzien:

• Tetrisblokjes

• Autoband

• Sjorpalen

• Doeken

VOORBEREIDING

• Maak tetrisblokjes: hiervoor kan je ook legoblokjes gebruiken van verschillende formaten.

• Teken een raster met verhaalvakjes, op maat van de tetrisfiguurtjes. Geef die vakjes een nummer zodat je weet welk stukje van het verhaal bij dat vakje hoort.

• Kies stellingen voor de ronde ‘Begrijp je elkaar?’.

DOEL VAN HET SPEL

Het doel van de namiddag is dat de tito’s op het eind het bewogen verhaal van Casper kunnen vertellen.

SPELVERLOOP

De tito’s krijgen het begin van het verhaal te horen. Ze hebben de hele namiddag om na te denken over de mogelijke oplossingen. Door de opdrachten te volbrengen, verzamelen ze tetrisblokjes. Die lanceren ze op het rooster door het blokje in hun handpalm te leggen en met hun andere hand op de onderkant te slaan.

Komen ze op een vakje van het verhaal terecht? Dan lees je de bijbehorende zin voor. De bedoeling is dat ze op die manier samen het volledige verhaal kunnen reconstrueren.

BEGRIJP JE ELKAAR?

De tito’s zoeken elk een buddy en gaan rug aan rug zitten. Ze doen hun schoenen uit en geven hun vriend of vriendin hun schoen. Voorbeeld: Loes en Sanae zijn gekoppeld en zowel Loes als Sanae heeft een schoen van zichzelf en een schoen van de ander. De leiding stelt een vraag, bijvoorbeeld: wie ligt er het beste in de groep? Loes en Sanae moeten vervolgens een schoen omhoog steken om antwoord te geven. Als Loes vindt dat zij beter in de groep ligt, steekt ze dus haar eigen schoen omhoog, en anders die van Sanae.

jan van bostraeten

KIPJE NIET ZO LEKKER

Duid iemand aan als kipje, bijvoorbeeld Hans. Kipje Hans voelt zich niet zo goed in zijn vel. De medekippen willen kipje Hans zo goed mogelijk ondersteunen. Hans zit in het midden van de cirkel medekippen. Hans wil vluchten en uitbreken terwijl de medekippen Hans bij hen willen houden om met hem te praten. De medekippen moeten kipje Hans dus zo lang mogelijk in de cirkel houden, terwijl hij probeert te ontsnappen.

BRANCARD

Maak twee ploegjes. In elk team is er een gewonde, bijvoorbeeld Sien en Hakim. Sien en Hakim kunnen niet meer wandelen en moeten zo snel mogelijk met een brancard terug naar hun team gebracht worden. Elk team neemt dus de speler van het andere team mee naar de overkant van het veld.

TIP

Als je geen brancard heb, kan je er een maken met twee sjorpalen en enkele doeken.

SCHOENENROOF

Verdeel de groep in twee ploegen. Iemand van de leiding, bijvoorbeeld Steven, verzamelt van alle tito’s een schoen en legt ze op een stapel op het uiteinde van een veld.

Steven neemt willekeurig een schoen, bijvoorbeeld de laars van Samira. Het team van Samira moet haar schoen veroveren. Een speler van haar team, bijvoorbeeld Elias, loopt het veld in richting de schoen. Tegelijkertijd mag een speler van het andere team ook lopen en Elias proberen te tikken. Wordt Elias getikt? Dan moet hij in het veld blijven staan. Zijn ploeggenoten kunnen hem vrijtikken. Het spel eindigt als het team van Samira de schoen en alle spelers binnen heeft, of als het andere team alle spelers van haar team weet te tikken. Dan begin je opnieuw met een volgende schoen.

OMGAAN MET BEPERKINGEN

Alicia zet een koptelefoon met luide muziek op. De andere tito’s moeten met behulp van gebaren duidelijk maken wat ze moet doen als opdracht.

LEVENDE DOODSKIST

Verdeel de groep in twee ploegen. Geef daarna per team iedere speler een nummer. De teams gaan elk aan het uiteinde van een veld staan. In het midden ligt een autoband. Geef geen extra uitleg, het doel is dat ze zelf het spel proberen te raden. Het werkelijke doel is om per twee (per nummer) de autoband naar een team te brengen zonder hem aan te raken.

Voorbeeld: leidster Anita roept het nummer 2. Ella en Gert denken dat ze zo snel mogelijk de band in hun eigen team moeten krijgen en doen dat. Na iedere ronde geeft de leiding subtiele feedback dat ze het spel niet correct aan het spelen zijn. Het spel is ten einde als er drie rondes geweest zijn die correct verliepen.

HET VERHAAL

1. Casper is een doodnormale jongen die zich een beetje alleen voelt.

2. Casper voelt zich alleen omdat hij andere interesses heeft dan andere jongens.

3. Casper doet ballet en hij is de enige jongen tussen allemaal meisjes.

4. Op de Dag van de Sport worden alle kinderen in de klas aangemoedigd om hun sportkleren aan te doen.

5. Casper gaat met schrik naar school in zijn balletkleren. De andere jongens beginnen hem uit te lachen.

6. Juf Bernadette komt binnen in de klas en laat het rumoer stoppen. Aangezien het de Dag van de Sport is, moet iedereen hun sport voorstellen.

7. Casper ziet dat totaal niet zitten, maar na een beetje aanmoediging van Juf Bernadette begint hij met zijn presentatie. Hij heeft ook een aantal filmpjes mee om te tonen aan de klas.

EINDE VAN HET SPEL

Gedurende de namiddag krijgen de tito’s tetrisblokken. Na iedere opdracht legt iemand een tetrisblok op zijn of haar handpalm. Sla op de onderkant van je hand om het blok richting het raster te lanceren. Wanneer de laatste opdracht uitgevoerd is, moeten de tito’s het verhaal in elkaar puzzelen. Ze mogen vijf ja­neevragen stellen om op weg te geraken. Kunnen ze achterhalen wat er gebeurd is met Casper?

Als de tito’s het verhaal in de juiste volgorde gezet hebben, mogen ze zelf vertellen over een persoonlijke gebeurtenissen waarbij ze bang waren dat anderen hen niet zouden accepteren. Zorg ervoor dat iedereen zich tijdens dit gesprek veilig voelt.

8. Alle kinderen zijn stomverbaasd door de indrukwekkende filmpjes en stellen superveel vragen. Eigenlijk kennen al die jongens ballet niet en weten ze niet wat de sport inhoudt.

9. In de speeltijd komen alle jongens bij Casper staan om nog meer vragen te stellen. Ze loven hem voor zijn harde werk en vertellen hoe zot ze de filmpjes vonden.

10.Casper is ineens de held van de klas nu alle klasgenootjes beter weten wat zijn hobby inhoudt. Misschien moet hij zijn klasgenootjes ook meer vragen stellen over wat zij doen van hobby.

Keti’s, jullie tijd is bijna om!

Tijdens dit razend spannende inleefspel tegen de tijd krijgen de keti’s andere karaktereigenschappen, ze worden een andere persoon. Eens zien of het nog wel lukt om samen te werken en alles te voltooien binnen de tijd ...

DOEL VAN HET SPEL

De keti’s moeten binnen het uur alle opdrachten uitvoeren.

MATERIAAL

• Kaartjes met eigenschappen op

• Haarlak

• Stoepkrijt

• Een hoop verkleedkleren

• Een paar balpennen en/of alcoholstiften

• Genoeg papier

• Schminkgerief

VOORBEREIDING

Maak kaartjes met op elk kaartje de uitleg van het karakter dat de keti’s zullen hebben.

SPELVERLOOP

De keti’s krijgen twintig opdrachten die ze binnen het uur moeten voltooien. Ze moeten dus ook bespreken hoe ze het zullen aanpakken, dat beslissen ze helemaal zelf. Elke keti krijgt een kaartje met daarop een minder goede eigenschap dat de boel wat zal saboteren. Ze mogen niet aan andere spelers vertellen wat die eigenschap is.

Tijdens het spel mogen ze geen smartphones gebruiken.

jan vanbostraeten

TIP

Minder dan tien spelers? Iemand kan meerdere eigenschappen krijgen. Meer dan tien? Dan krijgt niet iedereen een eigenschap. Die spelers mogen gewoon zichzelf zijn. Of vind gerust zelf enkele eigenschappen uit.

De negatieve eigenschappen:

1. Jij speelt iemand die vaak bang is en niet graag meedoet aan spelletjes. Er is echt al veel nodig om jou te overtuigen.

2. Jij speelt iemand die vaak liegt en opschept over zichzelf. Je wilt ook altijd in de belangstelling staan. Daarom speel je enkel met de beste spelers en niet met iedereen.

3. Jij speelt iemand die altijd zeer lui is en nooit zin heeft in actieve dingen.

4. Jij speelt iemand die zeer trots is op zichzelf en altijd de knapste wil zijn. Je houdt dus enorm van je mooie haardos en wil die niet veranderen.

5. Jij speelt iemand die om de tien minuten bij de leiding gaat huilen omdat je niet graag in de Chiro bent en liever naar huis wilt.

6. Jij speelt iemand die graag irritant doet tegen iedereen en graag spelen saboteert.

7. Jij speelt iemand die zich volledig wil smijten voor dit spel. Je wil koste wat het kost het doel behalen, vooral door anderen te pushen.

8. Jij speelt de spierbundel van de groep. Je pocht graag met hoe sterk je bent en hebt echt een hekel aan schminken.

9. Jij bent de klungel van de groep. Je loopt soms ergens tegen, je bent niet handig en je hebt het dus ook zeer moeilijk met fysieke opdrachten.

10. Jij speelt de joviale persoon die iedereen van de groep meetrekt en je vindt dat iedereen van de groep gelijk is. Er is niemand de beste.

De opdrachten:

1. Geef iedereen een origineel kapsel.

2. Teken met krijt in het groot de naam van je ploeg, bv. keti’s Chiro Don Bosco (de letters moeten minstens een meter groot zijn).

3. Zing samen twee Chiroliedjes.

4. Vertel drie goeie moppen.

5. Vijf mensen moeten zich onherkenbaar verkleden.

6. Geef je lokaal een extra versiering.

7. Laat iedereen zich tatoeëren (met balpen, alcoholstift of een plaktattoo).

8. Spring allemaal tegelijk tien keer vooruit.

9. Schrijf een mooi gedicht over de leiding.

10. Maak een mooie tekening met iedereen erop.

11. Was de voeten van de leiding.

12. Laat acht personen van kleren wisselen met elkaar.

13. Roep gedurende het spel regelmatig eens: “Ik ben een trotse keti!”

14. Minstens drie keti’s moeten geschminkt worden.

15. Sluit je ogen en tel met de groep luidop tot twintig. Niemand mag tegelijk een nummer zeggen. Gebeurt dat wel, dan begin je opnieuw.

16. Speel tikkertje op drie verschillende manieren.

17. Schrijf het jaarthemalied op een blad papier.

18. Schrijf met je tenen je naam op een blad papier. Iedereen moet dat doen.

19. Doe gedurende twee minuten een kip na.

20. Speel naaimachientje: bij dit spel gaat iedereen op een rij naast elkaar liggen, maar afwisselend iemand op de buik en de volgende op handen en knieën. De eerste moet door de rij kruipen. Als de leiding fluit, wisselt iedereen van houding: als je op je buik ligt, ga je op handen en knieën zitten en omgekeerd. Als de eerste speler door de rij geraakt is, sluit die achteraan aan. Dan start de volgende. Doe zo verder tot iedereen eens aan de beurt geweest is.

EINDE VAN HET SPEL

Is het niet gelukt om alle opdrachten te voltooien? Dat is geen ramp, want iedereen had stiekem een eigenschap die het spel saboteerde en dat maakt het natuurlijk veel moeilijker. Laat de ploeg raden wie welke eigenschap had.

Met je aspi’s praten over seksueel grensoverschrijdend gedrag? Dan kan je de methodiek ‘Oké?!’ van Pimento gebruiken. Dit spel is daar een afgeleide van. Zo’n gesprek hoef je niet alleen te voeren als er zich een moeilijke situatie voordoet. Het kan altijd een interessante Chironamiddag worden voor je aspi’s.

MATERIAAL

• Spelbord

• Kaartjes (uit het ‘Oké?!’­spel van Pimento)

• Dobbelsteen

• Pionnen

VOORBEREIDING

• Overloop voor jezelf de zes criteria van het vlaggensysteem om in te schatten of een seksueel getinte situatie oké is of niet. Die criteria kunnen je helpen om het gesprek te voeren. Scan de QR­code voor meer info.

• Maak op voorhand een spelbord met daarop vakjes voor ‘Actie/reactie’, ‘Doen’ en ‘Oké of niet oké’. Het spelbord heeft een begin­ en een eindpunt.

Ferdand Thijs

OPWARMERS

Als je het wil hebben over het thema seksueel grensoverschrijdend gedrag is het goed om er via enkele opwarmers voor te zorgen dat iedereen zich veilig voelt in de groep.

Stop

De aspi’s gaan per twee tegenover elkaar staan, met zo’n drie meter tussen hen. Speler A blijft staan. Speler B wandelt naar speler A toe tot speler B vindt dat het dicht genoeg is. Daarna vraagt speler B aan speler A of het dicht genoeg is. Speler A mag beslissen of speler B dichter mag komen of net verder weg moet gaan staan. Daarna draai je de rollen om en schuif je door van partner.

Vragen om te stellen:

• Was de afstand bij iedereen even groot?

• Hoe komt het dat het soms anders is?

• Wat maakt dat mensen dicht bij jou mogen komen staan?

• Wat maakt dat mensen verder moeten blijven staan?

• Hoe voel jij je als iemand te dicht komt staan of te ver staat?

Over mijn grens

Blinddoek iedereen of laat hen hun ogen sluiten. De aspi’s denken na of ze vinden dat een situatie voor hen persoonlijk over hun grens gaat of niet. Als ze vinden van wel, zetten ze een stap vooruit. Als ze vinden van niet, zetten ze een stap achteruit. Pas op het einde van het spel openen ze hun ogen en zien ze waar de andere aspi’s staan. Al snel wordt duidelijk dat iedereen op een andere plaats staat omdat elke situatie voor iedereen anders is.

• Iemand die tegenover jou op de trein zit, belt zijn lief. Je kan niet anders dan horen hoe ze elkaar opwinden.

• Iemand die je niet kent, wil jou iets vragen en komt dicht bij jou staan.

• Je lief heeft ongevraagd opnames van jou in je ondergoed opgeslagen op de smartphone.

• Je lief vraagt je om een sexy foto te sturen, maar je wil dat niet. Je lief probeert je toch te overhalen.

• Je wordt nagefloten op straat.

• Iemand vraagt je openlijk of je nog maagd bent.

• Een man op de bus komt naast je zitten en zegt dat je knap bent.

• Je vrienden willen samen porno kijken.

• Op een fuif raakt iemand die je niet kent jouw achterwerk aan.

• Iemand staart je lang aan op de tram.

• Je tante geeft je op een familiefeest een kus op de wang.

• Je krijgt ongevraagd een naaktfoto van iemand doorgestuurd.

AFSPRAKEN

Het is belangrijk dat je goede afspraken maakt voor je aan het spel begint. Zorg dat iedereen weet dat wat er verteld wordt, vertrouwelijk is en binnen de groep blijft. Je kiest zelf wat je vertelt of niet vertelt. Een beetje lachen tijdens het gesprek mag, zeker bij de doe­kaartjes, maar uitlachen mag niet.

HET SPELBORD

Elke aspi krijgt een pion op het spelbord. Als je een grote groep hebt, kan je in teampjes van twee of drie aspi’s spelen. Door met de dobbelsteen te rollen, verplaatsen ze zich op het spelbord. Als ze landen op een vakje met ‘Actie/reactie’, ‘Doen’ of ‘Oké?!’ trekken ze een kaartje van de bijbehorende stapel.

EINDE VAN HET SPEL

Als een pion het einde van het spelbord bereikt, eindigt het spel. Je kan eventueel de overgebleven kaartjes nog overlopen.

Hou een korte nabespreking. Wat vonden je aspi’s interessant? Waarover willen ze nadenken met de groep? Kwamen ze zelf al moeilijke situaties tegen? Laat iedereen kort aan het woord. Daarna speel je best nog even een hevig spel zodat iedereen het zware thema achter zich kan laten.

Je kan als Chirogroep tot september 2023 het ‘Oké?!’­spel van Pimento gratis aanvragen op pimento.be.

Chiro Eine

Over regeltjes, grenzen en frustraties

Over heel Vlaanderen tonen Chiroleid.st.ers met evenveel passie hun engagement voor de Chiro, al verschilt de werking wel van Chirogroep tot Chirogroep. Zo heeft iedere leidingsploeg eigen afspraken opgesteld. Af en toe kan het gebeuren dat er wat frustraties ontstaan als die afspraken niet nagekomen worden of als er grenzen overschreden worden. Benieuwd hoe het eraan toegaat in een andere Chirogroep? We vroegen aan groepsleiding Matthias en Wout van Chiro Eine hoe zij omgaan met afspraken en grenzen.

VRIENDEN onder elkaar

Dubbelpunt: Hoelang zijn jullie al lid van Chiro Eine?

Matthias: Ik ben al ongeveer 13 jaar bij de Chiro, van mijn eerste jaar speelclub. Dit is mijn tweede jaar als groepsleiding en ik geef momenteel leiding aan de tito’s.

Wout: Het is mijn derde jaar leiding en ik zit nu al zo’n 15 jaar in de Chiro. Net als bij Matthias is het mijn tweede jaar als groepsleiding. Ikzelf geef leiding aan de kleine mannen: de speelclub.

Dubbelpunt: Kunnen jullie wat meer vertellen over jullie Chirogroep, Eine?

Matthias: Wij hebben dit jaar een tachtigtal inschrijvingen.

Wout: Dat aantal is de laatste jaren wel echt gegroeid. De leidingsploeg zelf bestaat uit dertien leiders en leidsters.

ENGAGEMENT

Dubbelpunt: Wat betekent engagement voor jullie?

Matthias: Voor mij persoonlijk is dat het beste geven van jezelf, je steentje bijdragen aan het geheel zonder dat je daarbij uitsteekt boven de andere leiding.

Wout: Gedurende de week ben je vaak bezig met de taak die je als groepsleiding

hebt. Al is het maar een mailtje versturen of iets nakijken. Het is voor die paar jaar toch een groot deel van mijn leven geworden. Ik heb nog nooit het gevoel gehad dat het een last is, die verantwoordelijkheid. Ik doe dat altijd met veel plezier. Mocht dat niet zo zijn, dan hou je dat volgens mij niet uit.

Wout: Ik weet ook niet hoe het is bij andere Chirogroepen, maar ik vind persoonlijk dat wij als groepsleiding niet boven de groep staan. Ik heb nog nooit het gevoel gehad als ik binnenstap in het lokaal, dat anderen dan denken: “De groepsleiding is hier.”

Matthias: Wij zijn daar wel nog redelijk mild in. Het is vooral een persoonlijke keuze of je andere hobby’s laat plaatsvinden wanneer er Chiro is. Ik ben zelf veranderd van voetbalploeg zodat ik nog naar de Chiro kon blijven komen en tegelijk nog kon voetballen.

Wout: Als je niet naar de vergadering kan komen, dan verwachten we wel dat je het op voorhand laat weten. Bij ons is er de afspraak dat je een bak moet trakteren als je drie keer te laat komt. Bij andere jeugdbewegingen zijn er waarschijnlijk ook wel regels.

AFSPRAKEN EN INSPRAAK

Dubbelpunt: Over afspraken gesproken, hoe worden die aan de nieuwe leiding voorgesteld?

Dubbelpunt: Zijn er afspraken gemaakt over het combineren van je engagement in de Chiro met andere hobby’s?

Wout: Bij ons is iedereen er weleens niet geweest. Zolang je kan garanderen dat je leiding kan blijven geven, is dat oké. In onze leidingsploeg zijn er een paar mensen die een job hebben, maar het is niet zo dat zij er nooit zijn. Mocht je nooit kunnen komen, dan denk ik niet dat het verstandig is om nog in de Chiro te blijven.

Matthias: Voor de nieuwe leiding hebben we twee documenten opgesteld met daarin de afspraken. Zo staat er bijvoorbeeld in wat wel of niet een geldig excuus is om te laat te komen.

Dubbelpunt: Zijn er afspraken gemaakt over het behalen van een animatorattest, het bijwonen van evenementen van andere jeugdbewegingen…?

“Ik doe mijn taak als groepsleiding nog altijd met veel plezier”

Chiro Eine

Matthias: Bij ons is het geen vereiste om een animatorattest te behalen, al is dat natuurlijk wel leuk voor de subsidies. We proberen wel naar de evenementen te gaan van de Chirogroepen rond ons. Het is altijd fijn als je daar met heel wat van de leidingsploeg kunt aankomen.

Wout: Dat is ook goed voor je eigen evenementen, dan komen zij hopelijk ook naar die van ons. Je hebt mensen van de leidingsploeg die altijd wel meegaan naar de evenementen van anderen. Het is niet dat er daar afspraken over gemaakt worden. Het is zoals uitgaan met de Chiro. Je kiest zelf of je dat wilt doen of liever niet.

was het een streepje als je een minuut te laat was. Opnieuw een streepje als je vijf minuten te laat was en eentje na tien minuten. Zo zat je wel heel rap aan drie streepjes natuurlijk, dus dat hebben we aangepast.

Wout: Ik vind persoonlijk dat er niet te veel kleine regeltjes moeten zijn. Als alles goed verloopt zoals het is, dan denk ik dat je het best gewoon zo laat.

zorgen dat de verdeling van die taken gebalanceerd is qua werklast.

LEIDINGSGRENZEN BEWAKEN

Dubbelpunt: Wat gebeurt er als een bepaalde taak niet uitgevoerd wordt zoals verwacht of als een deadline niet gerespecteerd wordt?

Wout: Bij sommige combinaties van personen weet je dat hun aanpak als werkgroep misschien wat te los zal zijn. Als groepsleiding zul je daarin dan wat moeten sturen. Uiteindelijk valt dat wel altijd goed mee en hoeven we bijna nooit in te grijpen.

Dubbelpunt: Zijn nog andere – leuke –nieuwe regeltjes geïntroduceerd?

Matthias: Bij ons is er sinds kort geïntroduceerd dat als je weggaat, bijvoorbeeld bij een vergadering, dat je dan wat vuilnis opruimt of een leeg flesje op zijn plek zet. Al wordt die regel niet heel strikt toegepast.

Wout: Die regel is er vooral gekomen voor degenen die graag eens blijven plakken. Het is niet de bedoeling dat zij dan al de vuiligheid moeten opkuisen.

Dubbelpunt: Worden er ook soms regels aangepast of afgeschaft?

Wout: Dat gebeurt wel, als een regel heel lang geleden opgesteld werd en een beetje achterhaald is.

Matthias: Zoals al eerder gezegd, is er bij ons niet echt een straf, behalve dan een bak zetten als je drie keer te laat komt. Al is die regel wel versoepeld. Vroeger

Dubbelpunt: Hoe gebeurt de taakverdeling bij jullie? Hebben de andere leid.st.ers daar inspraak in?

Wout: Wij, als groepsleiding, doen de afdelingsverdeling in het begin van het Chirojaar. Iedereen geeft hun top 3 door van afdelingen waar ze leiding aan willen geven. In de mate van het mogelijke geven we iedereen hun eerste keuze. Dit jaar kwam dat redelijk goed uit, er kreeg maar één iemand niet zijn eerste keuze. Nadien plaatsen we onszelf ergens bij en ik ben blij, want ik mag leiding geven aan de speelclub.

Matthias: In onze leidingsploeg zijn er ook werkgroepen. Iedereen krijgt een lijst met taken toegestuurd in het begin van het jaar en op de eerste vergadering worden de werkgroepen samengesteld. Die zijn gebaseerd op je voorkeuren. We

Matthias: Mocht een bepaalde taak niet uitgevoerd worden of de deadline wordt niet nageleefd, dan zul je de kritiek en frustraties van de medeleiding maar moeten accepteren. Al komt dat niet zo vaak voor bij ons.

Dubbelpunt: Helpt het als je afspraken en grenzen hebt om minder frustraties te hebben in de leidingsploeg?

Matthias: Ja, dat sowieso wel. Ze hoeven daarom niet op papier te staan. Er zijn bepaalde principes die nageleefd moeten worden in een leidingsploeg.

Wout: Ik sluit mij daarbij aan, je moet je beloofde engagement nakomen.

Bedankt omdat jullie je visie over afspraken en leidingsgrenzen en jullie manier van werken wilden delen met andere Chirogroepen!

VRIENDEN onder elkaar

“Als alles goed verloopt zoals het is, dan denk ik dat je het best gewoon zo laat”

Verhoging aansluitingskost Chirojeugd Vlaanderen

Na acht jaar stijgt volgend werkjaar de aansluitingskost, het geld dat Chirogroepen per lid aan Chirojeugd Vlaanderen betalen om dat lid aan te sluiten. In plaats van 12 euro zal je als groep nu 15 euro per lid betalen. We zijn er ons van bewust dat het al dure tijden zijn voor Chirogroepen, ouders en leden. Om diezelfde reden lanceert Chirojeugd Vlaanderen ook een sociaal tarief. Zo hopen we Chiro voor iedereen betaalbaar te houden. Voor wie onder dat sociaal tarief valt, betaal je maar 7,50 euro, de helft dus van de standaard aansluitingskost.

GEBRUIKT?

Met het geld dat groepen aan Chirojeugd Vlaanderen betalen, wordt allereerst de aansluiting bij de verzekering bekostigd voor leden, leiding en helpende handen. Op die manier kunnen jullie zorgeloos spelen en kattenkwaad uithalen, want als er eens iets misgaat, dan weet je dat de Chiro en onze verzekering jullie daarin bijstaan. Verder worden er ook deze Dubbelpunt, de Vlam en heel wat andere materialen mee gefinancierd die jullie gratis in De Banier en in jullie brievenbus vinden. En er gaat natuurlijk ook een deel naar de organisatie van onze vormingen, evenementen, de kaderwerking, het Groepsadministratieportaal (GAP) en de Chirowebsite, enz. Een complexe, financiële balanceeroefening die onze beheersgroep, samengesteld uit Chirovrijwilligers en ­medewerkers, jaarlijks met de grootste zorg maakt.

SOCIAAL TARIEF

Voor leden en leiding die het financieel moeilijker hebben, zal er vanaf volgend werkjaar een sociaal tarief mogelijk zijn. We moedigen jullie uiteraard aan om dat sociaal tarief ook door te trekken in het lidgeld. Zo is de kostprijs van Chiro hopelijk voor zo weinig mogelijk kinderen en jongeren een hindernis. Je zal in het GAP kunnen aangeven voor wie het sociaal tarief geldt. Om ervoor in aanmerking te komen, hoeven leden of leiding geen bewijsstukken voor te leggen. We hebben er alle vertrouwen in dat jullie als leiding daar op een verantwoorde manier mee zullen omgaan.

DOORREKENEN VERHOGING

Ongetwijfeld roept de verhoging van de aansluitingskost vragen op: over jullie financiële situatie maar misschien ook over een mogelijke verhoging van jullie eigen lidgeld. Wat jullie met dat laatste doen, beslissen jullie uiteraard zelf. Denk daar goed over na en bekijk alle opties. Zo zou je voor bepaalde kosten en initiatieven een beroep kunnen doen op ondersteuning door Chiro Voor Chiro of op zoek kunnen gaan naar sponsoring voor bepaalde activiteiten of jullie kamp. Met vragen en bezorgdheden daarover kan je uiteraard altijd bij het Chirosecretariaat terecht.

Meer over de verhoging van de aansluitingskost, het sociaal tarief en tips over hoe jullie Chiro betaalbaar kunnen houden, vind je op chiro.be/verhoging­aansluitingskost.

fernand thijs

WAARVOOR WORDT DAT GELD

Opkikkertje nodig voor jezelf of voor iemand anders van de ploeg?

Dubbelpunt maakte de allereerste Chiro-glitterplaatjes! Lezen, lachen, knippen en uitdelen maar!

Nu tijdens de examens even hard knallen, da’s je leuke Chirokamp niet vergallen

Wil je weten hoe het met ze gaat? Zeg eens dag tegen de mensen op straat!

De speelclubbers begeleiden naar het toilet, altijd lang in de rij en dolle pret!

Chirokamp

Ook al lijkt alles in je leven een ramp, in je hoofd zit je lekker op Het enige waar ik de beste in wil zijn, is tijdensde-leidingskringchips-vretend-

Heb je een slechte week of een stomme dag?

Kop op, ‘t is bijna

zondag

Open alle ramen en deuren, op zondag is het weer eens tijd om buiten de lijntjes te kleuren Wat als de Chiro

Leiding zijn is niet altijd even fijn, maar jij staat toch mooi elk weekend klaar op het plein

Als je dit leest, ben je echt een beest

Engagement op maat

WAT IS HET?

Je hoeft niet van iedereen hetzelfde te verwachten qua taaklast, tijdsinvestering en aanwezigheid. We hebben allemaal onze eigen agenda en interesses, en dat is oké.

Bijvoorbeeld:

• Liz heeft om de twee weken voetbalwedstrijd, dan kan ze dus geen Chirowerking geven. Voor de leidingsploeg en medeleiding is dat oké.

• Kurt gaat een half jaar op Erasmus, maar blijft wel gewoon deel van de leidingsploeg. Tijdens dat half jaar wordt er vervangleiding gezocht.

• Kori zit in z’n thesisjaar en heeft het enorm druk. Daarom neemt hij geen andere taken op, maar beperkt hij zich tot leiding geven in het weekend.

Belangrijk!

Praat erover zodat de verwachtingen voor iedereen duidelijk zijn. Zo vermijd je frustraties en vind je een manier waarop het voor iedereen werkt.

WAAROM?

• Je verlaagt de drempel om leiding te worden of te blijven. Soms zijn mensen wel nog heel geëngageerd, maar lukt het niet om álles te blijven doen.

• Je geeft mensen ademruimte, en het gevoel dat het bespreekbaar is als het even minder gaat of drukker is.

• Je brandt de leiding minder snel op.

Hoe staat jouw leidingsploeg hier tegenover? Maak het zeker een keertje bespreekbaar!

Zin om hier verder over uit te wisselen?

Of bij te leren over andere thema’s die te maken hebben met engagement en motivatie? Kom naar Tandem XL, dé tweedaagse voor groepsleiding, VB’s of leiding die zin heeft in méér Chiro.

Op 29 en 30 april 2023 in Chirohuis Heidepark in Waasmunster.

“Iedereen moet evenveel taken opnemen.”

Herkenbare uitspraken? Hoe denk jij hierover?

We introduceren een concept: engagement op maat.

“Bij ons hoef je niet elke vergadering aanwezig te zijn.”

“Het zijn altijd dezelfden die al het werk doen.”

Chiroscoop

WATERMAN

21 januari - 20 februari

Watermannen willen dit jaar hun verjaardag groots vieren. Maak een lijstje van wie je wilt uitnodigen. Denk daarbij zeker aan de medeleiding van je Chirogroep!

Jouw goed voornemen: eat, sleep, rave, repeat. Succes!

VISSEN

21 februari - 20

maart

Voel je je als Vissen in januari nog niet volledig als een vis in het nieuwe jaar? Investeer dan zeker in een nieuwe agenda. Vergeet je belangrijke Chirotaken niet aan te duiden!

Jouw goed voornemen: een huisdier nemen. Succes!

RAM

21 maart - 20 april

Nu de feesten voorbij zijn, kan het voor jou niet snel genoeg zomer zijn. Jij bent dé persoon bij uitstek die de lenteschoonmaak in het lokaal op zich neemt.

Jouw goed voornemen: alle Chiroliedjes uit je hoofd leren. Succes!

STIER

21 april - 20 mei

Stieren hebben te veel kroketten gegeten de laatste dagen en willen nu al werken aan hun summerbody. Zorg je ook dat de combinatie van je fitnessabonnement met de Chiro en je schoolwerk haalbaar blijft?

Jouw goed voornemen: ervoor zorgen dat je je fitnessabonnement niet voor niets betaalt. Succes!

TWEELINGEN

21 mei - 20 juni

Jingle Bells en Happy New Year zitten nog fris in je geheugen, maar Tweelingen denken nu al na over de volgende Kerstmis. Neem gerust maar wat gas terug. Weet je al wat je morgen gaat eten?

Jouw goed voornemen: het beste Chirokerstfeest ooit organiseren. Succes!

KREEFT

21 juni - 22 juli

Kreeften zijn in januari verliefd. Inderdaad, alweer verliefd. Denk je dat je eindelijk de ware ontmoet hebt? Vraag zeker eens naar de weekendplannen van je crush! Want zondag = Chirodag!

Jouw goed voornemen: werk maken van je autobiografie. Succes!

LEEUW

23 juli - 22

augustus

Voel je je als een Leeuw in een kooi nu de examens voor de deur staan? Passeer op zondag eens langs de Chiro en speel een spelletje mee.

Jouw goed voornemen: minder buizen hebben dan vorig jaar. Succes!

MAAGD

23 augustus - 22 september

Als Maagd heb je dit jaar zin in iets nieuws. ‘A new year, a new me’ klinkt je dan ook niet onbekend in de oren. Jij vindt jezelf opnieuw uit. Als dat maar goed afloopt…

Jouw goed voornemen: kiezen voor een extravagant kapsel. Succes!

WEEGSCHAAL

23 september - 22 oktober

Als Weegschaal krijg je in januari nieuwe moed om er niet voor honderd, maar voor tweehonderd procent voor te gaan. En dat zowel op Chirovlak als op andere vlakken.

Jouw goed voornemen: minder met je smartphone bezig zijn. Succes!

SCHORPIOEN

23 oktober - 22 november

Nu de feestdagen achter de rug zijn, heb je het gevoel dat je in een zwart gat valt. Gelukkig zijn er genoeg Chirovrienden die jou uit dat gat trekken!

Jouw goed voornemen: zorgen voor meer goede voornemens. Succes!

BOOGSCHUTTER

23 november - 21 december

Boogschutters genieten in januari van een beetje rust op Chirovlak. Neem genoeg tijd voor je examens, zodat je deze bivakzomer kan knallen!

Jouw goed voornemen: je cursus niet omtoveren tot een kleurboek. Succes!

STEENBOK

22 december - 20 januari

Als Steenbok wil je in januari nog even reflecteren over wat voorbij is en hoe je het dit jaar beter kan doen. Misschien toch eens werk maken van die deadlines… Vergeet je zeker de bivakaangifte niet?

Jouw goed voornemen: zeker de helft van je deadlines halen. Succes!

Sfeervol met elkaar!

bijeen

in

Aalst, Molenstraat 65, 053-70 13 80

Antwerpen, Kipdorp 30, 03-202 24 71 Brugge, Katelijnestraat 67, 050-33 86 51 Gent, Hoefslagstraatje 1, 09-233 87 87

Hasselt, Vaartstraat 14, 011-23 14 89 Heist-op-den-Berg, Bergstraat 34, 015-369 359 Leuven, J.P. Minckelersstraat 29, 016-29 97 84

Mechelen, O.L. Vrouwestraat 34, 015-41 02 34 Roeselare, Delaerestraat 16, 051-24 35 11

Sint-Niklaas, Stationsstraat 77, 03-766 07 66 Turnhout, Sint Antoniusstraat 37, 014-42 15 13

Commerciële dienst en magazijn: Langstraat 24, 2140 Borgerhout, 03-270 04