BusinessEnergy MAG 52

Μηνιαίο περιοδικό για την ενέργεια, ομία, τις επιχειρήσεις. Κυκλοφορεί κάθε 1η του μήνα. Η ψηφιακή έκδοση είναι διαθέσιμη στο site businessenergy.gr

Εκδότης: ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜOTORI ΕΠΕ Συντακτική ομάδα: Γιάννης Κανουπάκης, Αγγελική Μαρίνου, Μανταλένα Πίου, λενα Σκιαθίτη, Γιάννης Σταυρόπουλος, Χάρης Φλουδόπουλος, Τάσος Φραγκούλης, Σταύρος Χαρίτος Γιώργος Ψαρράς

Σύμβουλος Επικοινωνίας Λήδα Θωμάκου

Σχεδίαση:

ίκη Χατζημιχαήλ

Ιδιοκτήτης: Εκδόσεις Μotori ΕΠΕ

Σούτσου 24Α, 11521 Αθήνα, Τηλ: 2106400281

info@businessenergy.gr

34

τραΠΕΖΕΣ

Εξωδικαστικός: Μύθοι και αλήθειες

Στόχος η απόκτηση στέγης για χιλιάδες νέους με χαμηλά εισοδήματα

κέρδη 950

εκατ.

ευρώ το 2022

Πώς ο Γιώργος Στάσης αποκατέστησε τη φήμη της Επιχείρησης

στην

ο Σωκράτης Κόκκαλης

έχει «ντοκτορά» στη

γλώσσα των αγορών, των business και των deals

ρεύματος

από ΑΠΕ

Τι είναι τα PPAs, ποιοι τα χρησιμοποιούν και οι αβεβαιότητες

Γιατί απορρίπτονται οι ρυθμίσεις

απριλιοσ 2023

Tις τελευταίες ημέρες κάτι αλλάζει, καθώς οι Κεντρικές Τράπεζες έδρασαν ήδη αποτελεσματικά, ιδιαίτερα στην

περίπτωση της Credit Suisse

στην Ευρώπη. Παράλληλα, είναι πιθανό

να επανεξετάσουν την πολιτική αύξησης

των επιτοκίων, καθώς στις ΗΠΑ έγινε

αντιληπτό ότι πολλές τράπεζες δεν εφάρ-

μοζαν αποτελεσματικές πολιτικές δια-

χείρισης του επιτοκιακού κινδύνου, με

τη Federal να καλείται να βελτιώσει το

εποπτικό πλαίσιο.

Την ίδια ώρα, στην Ελλάδα σημειώνεται

συγχορδία θετικών αναφορών για την

ασφάλεια των ελληνικών τραπεζών και

για τις εξαιρετικές προοπτικές τους από

τους επενδυτικούς οίκους, με τον Κανα-

δό Prem Watsa της Fairfax να προσθέτει

και τη δική του φωνή, εκτιμώντας ταυ-

τόχρονα ότι η επενδυτική βαθμίδα θα

επιτευχθεί στους επόμενους μήνες για

την ελληνική οικονομία. Προσθέτει, ωστόσο, ότι αυτά θα συμβούν εφόσον

δεν διαταραχθεί η πολιτική σταθερότη-

τα…

Επιπλέον, η πιθανολογούμενη αύξηση

των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης

κατά 5 δισ. ευρώ για ενεργειακά projects

ευνοεί τις εταιρείες του κλάδου και των

πετρελαιοειδών, που ήδη καταγράφουν μετοχικά κέρδη. Στο δημοσιονομικό πεδίο ακόμη, αναμένεται ότι οι ανακοινώσεις της ΕΛ.ΣΤΑΤ. στις 24/4 θα αναφερθούν στην πραγματοποίηση πρωτογενούς

πλεονάσματος στον Προϋπολογισμό για το 2022, καθώς θα προσμετρηθούν στα έσοδα τα ήδη εισπραχθέντα κέρδη ομολόγων που δόθηκαν από την ΕΚΤ, όπως επισημαίνει το Γραφείο του Προϋπολογισμού.

Παράλληλα, οι εισηγμένες εταιρείες θα

προβούν σε αυξημένες χρηματικές διανομές ύψους 2,6 δισ. ευρώ, χωρίς μάλιστα να περιλαμβάνονται οι τράπεζες, καθώς ο SSM δεν επέτρεψε τελικά να διανείμουν φέτος μερίσματα.

Tην ίδια ώρα, η αύξηση των τιμών του πετρελαίου εξαιτίας της μείωσης της παραγωγής του οΠΕΚ μπορεί να οδηγήσει

σε νέα αύξηση του πληθωρισμού, διακόπτοντας τη συνεχή μείωσή του τους

τελευταίους μήνες, με τα τρόφιμα ωστό-

σο να διαφοροποιούνται.

οι Κεντρικές Τράπεζες θα κληθούν να

ζυγίσουν τις επόμενες αποφάσεις τους, καθώς «τα γεράκια» θα υπερασπίζονται

την ανάγκη συνέχισης των επιτοκιακών αυξήσεων για να τιθασευτεί ο πληθωρι-

σμός και «οι άλλοι» θα ζητούν αναστολή

των αυξήσεων για να αποτραπεί η ύφεση και να απομακρυνθεί ο συστημικός κίνδυνος για το χρηματοπιστωτικό σύστημα… Αναμφισβήτητα, δύσκολοι καιροί για Κεντρικούς Τραπεζίτες, με τις αγορές να αναμένεται σύντομα να κινηθούν με αυξημένη μεταβλητότητα!

Παράλληλα όσο θα πλησιάζουμε προς

τις εκλογές της 21ης Μαΐου οι εκτιμήσεις για τα εκλογικά ποσοστά θα αποκτήσουν μεγαλύτερο έρεισμα στις εγχώριες οικονομικές προοπτικές.

Με αυτά στον ορίζοντα, αναμένουμε η επενδυτική κοινότητα να κρατήσει στάση αναμονής, ενδεχομένως να υπάρξει σε αυτό το διάλλειμα μια πιο επιλεκτική εστίαση σε μετοχές που η κερδοφορία τους δεν μπορεί να αγνοηθεί και έχουν δυναμική ανάπτυξης που δεν επηρεάζεται σημαντικά από τις εγχώριες εξελίξεις. Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Η προοπτική της ακυβερνησίας βάζει την Ελλάδα στον γύψο. Κι αν συγκυριακά οι εκλογές συμπίπτουν με την έναρξη της τουριστικής περιόδου, ο χειμώνας που έρχεται, όσο πρόωρο κι αν είναι να τον σκέφτεται κανείς από τώρα, προκαλεί ανησυχία το ενδεχόμενο η χώρα να οδηγηθεί ακόμα και σε τρίτες κάλπες.

Oι λεωφόροι ηλεκτρισμού

που θα συνδέουν τον

Βορρά και τον Νότο, την

Ανατολή και τη Δύση

της Ευρώπης, για τη με-

ταφορά πράσινης ηλεκτρικής ενέρ-

γειας από τρίτες χώρες και κυρίως τη

Βόρειο Αφρική είναι το νέο μεγάλο

στοίχημα των Βρυξελλών. Σε αυτό το

mega project κομβικό ρόλο παίζει η

χώρα μας, μέσω των διασυνδέσεων

που σχεδιάζονται με την Αίγυπτο και

ίσως μελλοντικά με χώρες της Μέσης

Ανατολής, με προοπτική τις εξαγωγές, ειδικά προς τα Βαλκάνια. Η αναβάθ-

μιση των δικτύων μεταφοράς και διανομής ηλεκτρισμού μαζί με την

επέκταση των διασυνοριακών διασυνδέσεων ανάγονται σταδιακά σε

μία από τις κυριότερες παραμέτρους

της όλης πολιτικής για την επίτευξη

του net zero, δηλαδή του στόχου για

το «καθαρό μηδέν» στο ανθρακικό

αποτύπωμα ως το 2050. Τόσο οι Βρυ-

ξέλλες όσο και οι εθνικές Αρχές των

χωρών-μελών αναγνωρίζουν ότι οι

υψηλοί στόχοι της διείσδυσης ΑΠΕ

στο 42,5% της τελικής ενεργειακής

κατανάλωσης ως το 2030 - όπως είναι

ο νέος στόχος έναντι του 32,5% που

ίσχυε μέχρι πρόσφατα- δεν μπορούν

να επιτευχθούν αν δεν επαρκούν τα

δίκτυα και δεν εξασφαλίζονται αδιάλειπτες διασυνοριακές ροές, αλλά

ούτε και χωρίς τις εισαγωγές ρεύμα-

τος από ΑΠΕ ή άλλες τεχνολογίες χαμηλού άνθρακα.

Σύνοδος Κορυφής

Στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής των

ηγετών των 27 χωρών-μελών της Ε.Ε., ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτά-

κης χαρακτήρισε τις μεγάλες ηλεκτρι-

κές λεωφόρους ως τη «ραχοκοκαλιά

της ενεργειακής μετάβασης» και οι

Βρυξέλλες στις τελευταίες ανακοινώ-

σεις τους προτάσσουν την επιτάχυνση

των ευρωπαϊκών ηλεκτρικών διασυν-

Της Μανταλένας Πίου

δέσεων, προκειμένου να αξιοποιηθούν τα πλεονεκτήματα των ΑΠΕ.

Εκμεταλλευόμενη τη γεωγραφική της θέση, η Ελλάδα «βλέπει» ότι μπορεί να γίνει κόμβος διαμετακόμισης ρεύματος από την Αίγυπτο προς την Κεντρική Ευρώπη. Άλλωστε, έτσι όπως σχεδιάζονται πια τα ενεργειακά συστήματα του μέλλοντος. κανένα δεν θα μπορεί να επιζήσει χωρίς την υποστήριξη από διεθνείς διασυνδέσεις

και βέβαια χωρίς αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας.

Όμιλος Κοπελούζου

ο Όμιλος Κοπελούζου προωθεί project για τη διασύνδεση Ελλάδας - Αιγύπτου, το οποίο θα υποστηρίζεται με την ανάπτυξη αιολικών και φωτοβολταϊκών σταθμών ισχύος άνω των 1.000

MW, ενώ τη σύνδεση με την Αίγυπτο

έχει προτείνει και η εταιρεία Eunice.

Ανάλογα έργα σχεδιάζουν και άλλες

χώρες της Νότιας Ευρώπης, όπως π.χ.

η Ιταλία με την Τυνησία, ενώ συζητά

και με την Αίγυπτο, η Βρετανία με το

Μαρόκο, η Ισπανία και η Πορτογαλία

με το Μαρόκο κ.λπ. Απαραίτητη όμως

προϋπόθεση για να επιτευχθούν όλα

αυτά κάποτε στο μέλλον είναι η ανα-

βάθμιση του εσωτερικού δικτύου και των διασυνδέσεών του με την Ευρώπη. Τα προβλήματα που ανακύπτουν συχνά πυκνά λόγω του κορεσμού του δικτύου είναι γνωστά σε όλους. οι υποχρεωτικές περικοπές στην παραγωγή των ΑΠΕ θα γίνουν σχεδόν καθημερινότητα όσο αυξάνεται η διείσδυση της πράσινης ενέργειας και η

ζήτηση είναι χαμηλή, ενώ το εξαγωγικό δυναμικό της χώρας είναι περιορισμένο, ακριβώς λόγω της περιορισμένης χωρητικότητας των διασυνοριακών γραμμών με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Διείσδυση

ο στόχος που έχει τεθεί για τη διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα ως το 2030, στον τομέα του ηλεκτρισμού μόνον μεταφράζεται στο ότι το 80% της ζήτησης θα πρέπει να καλύπτεται από ΑΠΕ. Δεδομένης όμως της άμεσης εξάρτησης της παραγωγής των ΑΠΕ από τις καιρικές συνθήκες, είναι προφανές ότι θα χρειαστεί ενίσχυση από άλλα συστήματα παραγωγής και αποθήκευσης, καθώς και στήριξη από διασυνδέσεις, προκειμένου είτε να διοχετεύεται η υπερβάλλουσα παραγωγή είτε να εισρέει ενέργεια όποτε υπάρχει ανάγκη. Στο πλαίσιο αυτό, η αναβάθμιση των δικτύων είναι επιβεβλημένη. Καταρχάς για να αντιμετωπιστούν οι σημερινές ανάγκες του συστήματος και σε βάθος χρόνου, για να γίνουν πραγματικότητα τα μεγαλόπνοα σχέδια για τις πράσινες λεωφόρους της ηλεκτρικής ενέργειας. Πρόκειται για πολύ μεγάλα έργα, που θα απαιτήσουν τεράστια κεφάλαια για

να υλοποιηθούν και ειδικές ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις.

λεωφόροι του ηλεκτρισμού θα περνούν από την Ελλάδα…

ι χρηματοπιστωτικές

αγορές δεν φαίνεται να μπορούν να αποτινάξουν την ανησυχία που πυροδότησε η θεαματι-

κή κατάρρευση της Silicon Valley Bank (SVB), της μεγαλύτερης αμερικανικής τράπεζας που ατύχησε μετά

το 2008, και της εξαγοράς της Credit Suisse, του δεύτερου μεγαλύτερου

δανειστή της Ελβετίας, με τη μεσολάβηση της κυβέρνησης.

Παρά τις επανειλημμένες διαβεβαιώσεις από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, οι μετοχές των ευρωπαϊκών τραπεζών φαίνεται πως θα εξακολουθήσουν να πλήττονται από τη συνεχιζόμενη αναταραχή, με τις μετοχές ασταθείς μετά την πρώτη φαινομενική ανάκαμψη. Άλλωστε, η Deutsche Bank, η Commerzbank, η Société Générale και η BNP Paribas

ήταν μεταξύ εκείνων που είδαν την

αξία τους να πέφτει, εντείνοντας τη γενική ανησυχία.

Άβολο το ερώτημα

Αναπόφευκτα, τα τελευταία νέα έρι-

ξαν φως σε ένα άβολο ερώτημα που ταλαιπωρεί εδώ και χρόνια την ευρωζώνη: Γιατί η τραπεζική ένωση

είναι ακόμη ημιτελής; Η τραπεζική

ένωση χρονολογείται από το 2012, μια εποχή που η ευρωζώνη περνούσε, κυριολεκτικά, μια καταστροφική

κρίση χρέους που αμφισβήτησε την

επιβίωση του ίδιου του ενιαίου νομίσματος. «Δηλώνουμε ότι είναι επι-

τακτική ανάγκη να σπάσει ο φαύλος

κύκλος μεταξύ των τραπεζών και των

κρατών», ανέφεραν οι ηγέτες της

Ε Ε σε κοινή δήλωση που υπεγράφη

στις 29 Ιουνίου 2012. οι τράπεζες

της ευρωζώνης θεωρούνταν ότι είχαν

Τoυ Γίαννη ΚανουΠαΚη

υπερβολικά στενούς δεσμούς με τις

χώρες καταγωγής τους επειδή αγό-

ραζαν ως επί το πλείστον ομόλογα

από τις δικές τους κυβερνήσεις, αντί

να διαφοροποιούνταν σε ολόκληρο

το μπλοκ.

Αυτή η συγκεντρωμένη έκθεση στο δημόσιο χρέος επιδεινώθηκε από το γεγονός ότι οι καταθέσεις λιανικής

προστατεύονταν πρώτα και κύρια από την εγχώρια νομοθεσία. Η συνεξάρτηση σήμαινε ότι από τη στιγμή που οι τράπεζες αντιμετώπιζαν προβλήματα, τα προβλήματα αυτά θα μπορούσαν εύκολα να μεταδοθούν σε κάθε εθνική κυβέρνηση και το αντίστροφο. Η τραπεζική ένωση σχεδιάστηκε για να αποδυναμώσει

αυτή την αντίληψη τράπεζας-κυρίαρχου και να δώσει μια νέα ευρωπαϊκή διάσταση εναρμονίζοντας τους κανόνες, μειώνοντας τον κατακερματισμό και διασφαλίζοντας ότι τα χρήματα των φορολογουμένων δεν θα χρησιμοποιηθούν περαιτέρω για τη διάσωση τραπεζών που αποσταθεροποιούνταν.

Και ο τρίτος πυλώνας; Η πολιτική βούληση ήταν αυτή που οδήγησε στο να συμφωνηθούν σχετικά γρήγορα οι δύο πρώτοι πυλώνες του έργου, ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) και ο Ενιαίος Μηχα-

νισμός Εξυγίανσης (SRM). ο SSM παραχώρησε στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ισχυρότερες εξουσίες για την παρακολούθηση της υγείας των τραπεζών της ευρωζώνης, ενώ ο SRM δημιούργησε ένα κοινό ταμείο που πληρώνεται από τις ίδιες τις τράπεζες για να αντιμετωπίσει τα αφερέγγυα ιδρύματα. Αλλά, η ολοκαίνουργια δομή έμεινε λειψή, καθώς ο τρίτος και τελευταίος πυλώνας παρέμενε εμφανώς ανενεργός, το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασφάλισης Καταθέσεων.

Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες της Ε Ε , οι καταθέσεις έως και 100.000 ευρώ προστατεύονται σε περίπτωση πτώχευσης τράπεζας. Αυτή η προστασία, ωστόσο, παρέχεται σε αυστηρά εθνικό επίπεδο, ενισχύοντας τον κύκλο τράπεζας-κράτους. Το 2015, λοιπόν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασφάλισης Καταθέσεων (EDIS) προκειμένου να διασφαλιστεί, ακριβώς, ότι όλες οι καταθέσεις σε ολόκληρη την ευρωζώνη απολαμβάνουν ίδιου επιπέδου προστασίας, ανεξάρτητα από την τοποθεσία της τράπεζας και τη δημοσιονομική υγεία της χώρας. Το EDIS είχε σχεδιαστεί να εισαγάγει ένα συλλογικό, υπερεθνικό δίχτυ ασφαλείας που θα βασίζεται σε εγχώριες διατάξεις και θα πληρώνεται από τις τράπεζες ανάλογα με το επίπεδο κινδύνου τους.

Στην πράξη, αυτό το επίπεδο προστασίας σε όλη την Ε.Ε. θα αποθάρρυνε τους πελάτες από το να αποσύρουν απεγνωσμένα τις καταθέσεις

τους αμέσως μόλις μια τράπεζα χτυπήσει κόκκινο, όπως συνέβη με την Silicon Valley Bank.

Ημιτελής υπόθεση η τραπεζική ένωση της Ε.Ε…

CAT ® ΠΟΙΟΤΗΤΑ

CAT ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ®

ΑΠΟΛΥΤΗ ΑΞΙΑ

Τα Νέα μοντέλα Cat GC είναι σχεδιασμένα για εφαρμογές Εφεδρικής Λειτουργίας και έχουν κατασκευαστεί ώστε να παρέχουν μια ισχυρή και αξιόπιστη λύση για οικιακή ή επαγγελματική χρήση, για πελάτες που αναζητούν προσιτή ενέργεια.

Του νίΚου Κατςίρέα

ΜΕ τΗν BlackROck συΜβΟυλΟ

στΑ ΠρΟτυΠΑ τών διΕθνών

ΕΠΕνδυτικών τΑΜΕιών

μετασχηματισμός σε Εθνικό Επενδυτικό ταμείο

της Ελλάδας

Το Υπερταμείο κάνει ένα κρίσιμο βήμα προς τη μετατροπή του σε Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο, επιδιώκοντας μέσα από αυτόν τον μετασχηματισμό να ενισχύσει την επενδυτική του ικανότητα και τον αντίκτυπό του στην ελληνική οικονομία. Υπό αυτό το πρίσμα, το Υπερταμείο πρόκειται να επενδύει

τα έσοδά του όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά, αλλά και να επανεπενδύει μέρος των εσόδων που

προκύπτουν από την αύξηση της αξίας της δημόσιας περιουσίας, προς όφελος της ελληνικής οικο-

νομίας.

Καθώς ο όμιλος του Υπερταμείου

βρίσκεται σε φάση υλοποίησης του

Στρατηγικού του Σχεδίου για το

2022-2024, ορίζει ως σύμβουλο

την BlackRock Financial Markets

Advisory για να λάβει υποστήριξη

κατά την ανάπτυξη του μελλοντι-

κού επιχειρηματικού του μοντέλου,

και τον οδικό χάρτη υλοποίησης

του στρατηγικού σχεδίου.

Η BlackRock FMA επιλέχθηκε κα-

τόπιν διαγωνισμού, λόγω της εξέ-

χουσας εμπειρίας της σε παρόμοια

έργα σε όλο τον κόσμο και της υπεροχής των τεχνικών πτυχών

της πρότασής της στο RfP.

Η BlackRock FMA παρέχει κορυφαία τεχνογνωσία στον κλάδο σε θέματα επενδύσεων και διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, διαχείρισης κινδύνων, και τεχνολογίας, και διαθέτει ευρεία γνώση παροχής συμβουλών σε πελάτες του δημόσιου τομέα σε θέματα κεφαλαιαγορών. Το Υπερταμείο πρόκειται να επωφεληθεί σε θέματα διακυβέρνησης και δυναμικής, καθώς η Blackrock FMA έχει εκτεταμένο

ιστορικό επιτυχούς υποστήριξης

Δημόσιων Αναπτυξιακών και Επεν-

δυτικών Ταμείων σε όλο τον κόσμο.

ο διευθύνων σύμβουλος του Υπερ-

ταμείου Γρηγόρης Δ. Δημητριάδης

δήλωσε: «Η έναρξη της συνεργασίας μας με την BlackRock σηματοδοτεί την αφετηρία για την υλο-

ποίηση ενός από τα σημαντικότερα ορόσημα του στρατηγικού σχεδίου του Υπερταμείου, που θα βασίζεται σε διεθνείς βέλτιστες πρακτικές. ο συμβουλευτικός ρόλος της διεθνούς εταιρείας θα μας βοηθήσει να υλοποιήσουμε και τη σημαντικότερη επιδίωξή μας: τη μετατροπή του Υπερταμείου σε Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο της Ελλάδας με ολοένα και μεγαλύτερο αντίκτυπο στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας. Ανυπομονούμε να αξιοποιήσουμε την τεχνογνωσία και την ευρεία εμπειρία της BlackRock που ήδη κατέχει από άλλα εθνικά αναπτυξιακά και επενδυτικά ταμεία σε όλο τον κόσμο. Στόχος μας είναι, όχι μόνο να μεγιστοποιήσουμε τον επενδυτικό μας ρόλο στην ελληνική οικονομία, αλλά και να δημιουργήσουμε μακροπρόθεσμη αξία προς όφελος του κράτους και της ελληνικής κοινωνίας».

THE G a ME NEVER STOPS

ρυθΜισΗ

Ξεκαθαρίζει το νέο καθεστώς

Με νέες οδηγίες τις οποίες εξέδω

σε το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλι

στικών οφειλών, τα κρίσιμα στοι

χεία αυτού έχουν ως εξής:

- Αίτηση για εξωδικαστική ρύθμιση

μπορούν να υποβάλουν πρόσωπα

με πτωχευτική ικανότητα, τα οποία

έχουν οφειλές σε ποσοστό τουλά

χιστον 90% των συνολικών οφειλών

τους προς έναν χρηματοδοτικό

φορέα.

- Αίτηση που δεν έχει οριστικοποι-

ηθεί σε διάστημα 90 ημερών από

τη δημιουργία της και για την οποία

δεν εκκρεμεί αίτημα συμπλήρωσης

ή διόρθωσης στοιχείων, ακυρώνεται αυτομάτως από την Ηλεκτρονική Πλατφόρμα Εξωδικαστικού

Μηχανισμού Ρύθμισης οφειλών και θεωρείται μη υποβληθείσα.

- Στις περιπτώσεις που το Δημόσιο

και οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης εκπροσωπούν συνολικά ποσό απαιτήσεων μεγαλύτερο από το σύνολο των απαιτήσεων των συμμετεχόντων χρηματοδοτικών φορέων κατά του οφειλέτη, η συναίνεση του ΚΕΑο είναι σύννομη, χωρίς να απαιτείται πλέον η σύμφωνη αιτιολογημένη γνώμη διαχειριστή αφερεγγυότητας.

- Όσον αφορά το προεξοφλητικό

επιτόκιο της Μέγιστης Δυνατότητας Αποπληρωμής Χρέους οφειλέτη (ΜΔΑΧο), υπολογίζεται σε όρους Καθαρής Παρούσας Αξίας (ΚΠΑ), ισούται πλέον με 2,85% (όχι 3,75%), το οποίο είναι σταθερό και υπολογίζεται ετησίως.

- Εφεξής τροποποιείται το όριο αξίας κινητών περιουσιακών στοιχείων και πλέον ως μικρής αξίας κινητά περιουσιακά στοιχεία θεωρούνται αυτά που η εκτιμώμενη

εμπορική τους αξία είναι μικρότερη των 50.000 ευρώ.

- Τόσο στις πολυμερείς όσο και στις διμερείς συμβάσεις αναδιάρθρωσης, για τον υπολογισμό των τοκοχρεωλυτικών δόσεων, στις προτάσεις αναδιάρθρωσης που διαμορφώνονται για οφειλές προς ΚΕΑο, λαμβάνεται πλέον υπόψη σταθερό επιτόκιο ίσο με 3% (αντί του Euribor τριμήνου προσαυξη-

μένο κατά 5%).

- Σε περίπτωση ολικής προεξόφλησης της ρύθμισης, με καταβολή από τον οφειλέτη ή συμψηφισμό ή από απόδοση κατασχέσεων ή από παρακράτηση, χορηγείται έκπτωση στο σύνολο των ανεξόφλητων τόκων καταβολής.

- Τέλος, προβλέπεται δυνατότητα διατήρησης ρυθμίσεων χρηματοδοτικών φορέων, τροποποίηση διαδικασίας διαμεσολάβησης και αιτιολόγηση μη συναίνεσης σε πρόταση αναδιάρθρωσης.

Αναλυτικά:

1. Νέο πεδίο εφαρμογής

Aίτηση για ρύθμιση οφειλών μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού μπορούσε να υποβάλει κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο με πτωχευτική ικανότητα, υπό την προϋπόθεση -μεταξύ άλλων- ότι του-

λάχιστον το 90% των συνολικών οφειλών σε χρηματοδοτικούς φορείς, στο Δημόσιο και σε Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, δεν οφείλεται σε έναν χρηματοδοτικό φορέα.

Από το πεδίο εφαρμογής εξαιρούνταν και οφειλές υπέρ τρίτων. Επίσης διευρύνεται το πεδίο εφαρμογής ως προς τα καλυπτόμενα πρόσωπα και πλέον αίτηση μπορεί να υποβάλει και κάθε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου που δεν επιδιώκει οικονομικό σκοπό, αλλά ασκεί οικονομική δραστηριότητα, καθώς και πρόσωπα τα οποία έχουν οφειλές σε ποσοστό τουλάχιστον 90% των συνολικών οφειλών τους προς έναν χρηματοδοτικό φορέα.

Σε σχέση με τη διαδικασία κατάρτισης διμερών συμβάσεων, μπορεί να ενταχθεί οφειλέτης ο οποίος

διαπιστώνεται από την ηλεκτρονική πλατφόρμα ότι: - Έχει οφειλές προς το Δημόσιο ή/και σε Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης και δεν έχει οφειλές σε χρηματοδοτικούς φορείς ή

-η διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης των οφειλών του αιτούντος σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4738/2020 περατώθηκε ως άκαρπη λόγω απόρριψης της αίτησης του οφειλέτη, και το σύνολο των οφειλών του προς το Δημόσιο ή και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης και τους χρηματοδοτικούς φορείς κατά περίπτωση υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ ανά πιστωτή.

Επίσης, εφεξής ρυθμίζονται από

την παρούσα διαδικασία ρύθμισης

οφειλών οι οφειλές υπέρ τρίτων

που εισπράττονται από τη φορολογική διοίκηση.

2.

υποβολής αίτησης -

προθεσμία υπογραφής σύμβασης

Αίτηση που δεν έχει οριστικοποι-

ηθεί σε διάστημα 90 ημερών από

τη δημιουργία της και για την οποία

δεν εκκρεμεί αίτημα συμπλήρωσης

ή διόρθωσης στοιχείων, ακυρώνεται αυτομάτως από την Ηλεκτρονι-

κή Πλατφόρμα Εξωδικαστικού

Μηχανισμού Ρύθμισης οφειλών

και θεωρείται μη υποβληθείσα.

Η αυτόματη ακύρωση της αίτησης

συνεπάγεται την απώλεια των εγγράφων και στοιχείων που εισήγαγε ο αιτών, τα οποία δεν τηρούνται στην Ηλεκτρονική Πλατφόρμα, καθώς και του μοναδικού αριθμού

που έχει λάβει η αίτηση, ο οποίος

παύει να συνοδεύει την αίτηση σε

περίπτωση επανυποβολής αυτής. Υπενθυμίζεται ότι, μετά την οριστική υποβολή της αίτησης και ανα-

Προθεσμία οριστικής

φορικά με την υπογραφή ή μη της πολυμερούς σύμβασης, στην περίπτωση που δεν υπογραφεί η

σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών

εντός 2 μηνών από την ως άνω ημερομηνία, η διαδικασία θεωρείται περατωθείσα ως άκαρπη. Με

τις νέες διατάξεις προβλέπεται ότι αν μεσολαβεί ο μήνας Αύγουστος,

το χρονικό διάστημα από 1 έως 31

Αυγούστου δεν συνυπολογίζεται

στην ανωτέρω δίμηνη προθεσμία.

Κατ’ αντιστοιχία, εάν συντρέξει περίπτωση αναστολής της προθεσμίας για

το χρονικό διάστημα από 1 έως 31

Αυγούστου, το χρονικό διάστημα από

1 έως 31 Αυγούστου δεν συνυπολογίζεται στις προβλεπόμενες αναστολές

μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης των συμμετεχόντων πιστωτών.

3. Κατάργηση της σύμφωνης αιτιολογημένης γνώμης διαχειριστή αφερεγγυότητας

Στις περιπτώσεις που:

-οι απαιτήσεις τόσο του Δημοσίου

όσο και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης υπερβαίνουν το ποσό

του 1.500.000 ευρώ και

-το Δημόσιο και οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης εκπροσωπούν

συνολικά ποσό απαιτήσεων μεγα-

λύτερο από το σύνολο των απαιτή-

σεων των συμμετεχόντων χρηματοδοτικών φορέων κατά του οφει-

λέτη, η συναίνεση του ΚΕΑο είναι

σύννομη εφόσον η υποβαλλόμενη

πρόταση αναδιάρθρωσης έχει ήδη

εξασφαλίσει τη συναίνεση του

οφειλέτη, της πλειοψηφίας (ως

προς την αξία των σχετικών απαι-

τήσεων) των συμμετεχόντων χρηματοδοτικών φορέων και τουλάχι-

στον του ποσοστού συμμετεχόντων

με ειδικό προνόμιο και ικανοποιούνται οι προβλεπόμενες προϋποθέσεις χωρίς να απαιτείται πλέον η σύμφωνη αιτιολογημένη γνώμη διαχειριστή αφερεγγυότητας.

4. Υπολογισμός Μέγιστης

Δυνατότητας Αποπληρωμής

Χρέους Οφειλέτη

Η Μέγιστη Δυνατότητα Αποπληρω-

μής Χρέους οφειλέτη (ΜΔΑΧο) υπολογίζεται σε όρους Καθαρής Παρούσας Αξίας (ΚΠΑ).

Για τον εν λόγω υπολογισμό, το προεξοφλητικό επιτόκιο που χρησιμοποιεί η αυτοματοποιημένη λύση ισούταν με αυτό που προέκυπτε από το κατά την αίτηση Euribor τριμήνου προσαυξημένο κατά 3,75%. Με τις κοινοποιούμενες διατάξεις ισούται πλέον με 2,85%, το οποίο είναι σταθερό και υπολογίζεται ετησίως.

5. Τροποποιήσεις στην αξία κινητών περιουσιακών στοιχείων

Εφεξής τροποποιείται το όριο αξίας κινητών περιουσιακών στοιχείων και πλέον ως μικρής αξίας κινητά περιουσιακά στοιχεία θεωρούνται αυτά που η εκτιμώμενη

εμπορική τους αξία είναι μικρότερη των 50.000 ευρώ.

Στην περίπτωση αυτή αρκεί η σχετική αξία να δηλώνεται από τον οφειλέτη.

Για τα κινητά μεγάλης αξίας, ήτοι μεγαλύτερης των 50.000 ευρώ, λαμβάνεται υπόψη κατά σειρά προτεραιότητας:

- η αξία που προκύπτει από πρόσφατη έκθεση πιστοποιημένου εκτιμητή, - η εμπορική αξία που προκύπτει από τα βιβλία του Χρηματοδοτικού

Ιδρύματος με εμπράγματη ασφάλεια,

- η ασφαλιστέα αξία όπως αναφέρεται σε εν ισχύ ασφαλιστική σύμβαση. Υπενθυμίζεται ότι η αξία ρευστοποίησης μπορεί να αναφέρεται

είτε ως αξία του συνόλου ομοειδών αντικειμένων όταν αυτά μπορούν να ομαδοποιηθούν, είτε ως αξία κάθε κινητού ξεχωριστά.

6. Επιτόκιο ρύθμισης

Τόσο στις πολυμερείς όσο και στις διμερείς συμβάσεις αναδιάρθρωσης, για τον υπολογισμό των τοκοχρεωλυτικών δόσεων, στις προτάσεις αναδιάρθρωσης που διαμορφώνονται για οφειλές προς ΚΕΑο, λαμβάνεται πλέον υπόψη σταθερό επιτόκιο ίσο με 3% και το οποίο υπολογίζεται ετησίως, αντί του προηγούμενου προβλεπόμενου επιτοκίου το οποίο ισούταν με Euribor τριμήνου κατά την αίτηση προσαυξημένο κατά 5%.

7. Προεξόφληση ρύθμισης

εξωδικαστικού

Σε περίπτωση ολικής προεξόφλησης της ρύθμισης, με καταβολή από τον οφειλέτη ή συμψηφισμό

ή από απόδοση κατασχέσεων ή από παρακράτηση, χορηγείται έκπτωση στο σύνολο των ανεξόφλητων τόκων καταβολής που έχουν υπολογιστεί και, σύμφωνα με το υπολογιστικό εργαλείο, αντιστοιχούν στις δόσεις της ρύθμισης που προεξοφλούνται.

Συνεπώς, καταργείται η πρόβλεψη περί μη αφαίρεσης των τόκων που έχουν υπολογιστεί και μένουν ανεξόφλητοι στις περιπτώσεις προεξόφλησης της ρύθμισης.

8. Αλλαγές σχετικά με οφειλές προς χρηματοδοτικούς φορείς ▶ Δυνατότητα διατήρησης ρυθμίσεων χρηματοδοτικών φορέων: Κατά την αίτηση ο οφειλέτης μπορεί να αιτηθεί τη διατήρηση στο ακέραιο ενήμερης ή ήδη ρυθμισμένης και ενήμερης οφειλής του προς χρηματοδοτικό φορέα και να ρυθμισθούν οι υπόλοιπες οφειλές του βάσει της πρότασης αναδιάρθρωσης που προκύπτει από το

Οι ΟφΕιλΕτΕσ ΕΧΟυν ΠρΟθΕσΜιΑ ΜΕΧρι τΟ τΕλΟσ ιΟυλιΟυ νΑ υΠΟβΑλΟυν τισ ΑιτΗσΕισ τΟυσ. ΟσΟι δΕν τΟ ΠρΑξΟυν θΑ βρΕθΟυν ΑντιΜΕτώΠΟι ΜΕ κΑτΑσΧΕσΕισ

υπολογιστικό εργαλείο. Προϋπόθεση για τη μη ρύθμιση της εν λόγω οφειλής μέσω σύμβασης αναδιάρθρωσης εξωδικαστικού, είναι

οι δόσεις του συνόλου των ενήμερων ή ρυθμισμένων και ενήμερων οφειλών του να μην αποκλίνουν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 15% από τη δόση που προκύπτει για αυτές από το υπολογιστικό εργαλείο.

Στην περίπτωση υπογραφής σύμβασης αναδιάρθρωσης, ο χρηματοδοτικός φορέας με τις ανωτέρω απαιτήσεις δεν θεωρείται καταλαμβανόμενος πιστωτής για τη συγκεκριμένη οφειλή και η ψήφος του δεν προσμετράται για τον υπολογισμό της πλειοψηφίας.

▶ Τροποποίηση διαδικασίας

διαμεσολάβησης:

Η διαδικασία διαμεσολάβησης

μπορεί να εκκινεί μετά τη διαδικασία εξωδικαστικού μηχανισμού και

αφού ο οφειλέτης έχει προβεί σε διμερή σύμβαση με το ΚΕΑο (ή/ και το Δημόσιο). Ειδικότερα, στις περιπτώσεις περαίωσης της πολυμερούς διαδικασίας εξωδικαστικής ρύθμισης ως άκαρπης και κατάρτισης διμερούς σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών με το ΚΕΑο (ή/και το Δημόσιο), ο οφειλέτης δύναται, εντός 10 ημερολογιακών ημερών από την άνω περαίωση της διαδικασίας, να καταθέσει αίτημα υποβολής σε διαμεσολάβηση σε σχέση με τις οφειλές προς τους χρηματοδοτικούς

φορείς.

Εφόσον το αίτημα αυτό γίνει δεκτό από την πλειοψηφία των χρηματοδοτικών φορέων ως προς την

αξία των σχετικών απαιτήσεων που

αφορά, τότε ως προς τις οντότητες

που ικανοποιούν τον ορισμό της

πολύ μικρής οντότητας, την ευθύ-

νη διαμεσολάβησης μπορεί να αναλάβει οποιοσδήποτε διαπιστευ-

μένος μεσολαβητής. Σε κάθε άλλη περίπτωση την ευθύνη αναλαμβάνει διαπιστευμένος μεσολαβητής, ο οποίος διαθέτει επιπλέον έγγραφο ότι έχει ολοκληρώσει ειδική εκπαίδευση σε χρηματοοικονομική διαμεσολάβηση.

Σε περίπτωση που, παρά την παρέλευση 60 ημερών από την ημερομηνία υποβολής του αιτήματος, δεν έχει επιτευχθεί η υπογραφή

συμφωνίας αναδιάρθρωσης μεταξύ των πιστωτών και του οφειλέτη, τότε η διαδικασία διαμεσολάβησης

θεωρείται λήξασα.

▶ Αιτιολόγηση μη

συναίνεσης σε πρόταση

αναδιάρθρωσης:

Προβλέπεται πλέον η υποχρέωση

αιτιολόγησης της μη συναίνεσης

του οφειλέτη ή/και των χρηματο-

δοτικών φορέων σε πρόταση αναδιάρθρωσης που προέκυψε από το

υπολογιστικό εργαλείο.

Της αΓΓέλίΚης Μαρίνου

ςτόχος η απόκτηση στέγης για χιλιάδες νέους με χαμηλά εισοδήματα

Ξεκίνησαν οι αιτήσεις για τα 5.000

πρώτα χαμηλότοκα στεγαστικά δάνεια

σε νέους έως 39 ετών, με επιτόκιο

στο 1/4 από εκείνο που ισχύει στην

αγορά. Αίτηση για δάνειο θα μπορούν

να υποβάλουν νέοι ή νέα ζευγάρια

ηλικίας 25-39 ετών που πληρούν τις

προϋποθέσεις συμμετοχής στο πρό

γραμμα, δηλαδή έχουν ετήσιο εισό

δημα από 10.000 ευρώ έως το όριο

που προβλέπεται για τη χορήγηση

επιδόματος θέρμανσης (16.000 ευρώ

για τον άγαμο, 24.000 ευρώ για το

ζευγάρι) και δεν διαθέτουν ακίνητο

κατάλληλο για την κατοικία τους.

Το όφελος είναι 245 ευρώ τον μήνα

για ένα ζευγάρι που θα ενταχθεί στο

πρόγραμμα, καθώς για στεγαστικό

δάνειο 100.000 ευρώ και αποπληρω-

μή σε 30 χρόνια η μηνιαία δόση θα

είναι 587 ευρώ. Με το πρόγραμμα

«Σπίτι μου» η δόση υποχωρεί στα 342

ευρώ, ενώ για τρίτεκνους και πολύ-

τεκνους στα 277 ευρώ.

οι τράπεζες που συμμετέχουν στο

πρόγραμμα είναι οι τέσσερις συστημικές (Εθνική, Alpha, Eurobank, τράπεζα Πειραιώς), η Παγκρήτια, η Attica Bank και κάποιες συνεταιριστικές.

Από την στιγμή υποβολής της αίτησης και εντός 60 ημερών οι τράπεζες

θα δίνουν την προέγκριση του δανείου. Στη συνέχεια ο αιτών γνωστοποιεί το ακίνητο και την τιμή του και προσκομίζει τα απαραίτητα έγγραφα. Η τράπεζα ελέγχει το ακίνητο και κατόπιν υπογράφεται η δανειακή σύμβαση και εκταμιεύεται το ποσό. Το δάνειο θα καλύπτει έως και το 90% της εμπορικής αξίας του ακινήτου, αρκεί το ακίνητο να πληροί τα κριτήρια της επιλεξιμότητας.

H αναζήτηση

πρώτης κατοικίας

«Σπίτια από 75 τ.μ. έως 150 τ.μ. και αξίας 200.000 ευρώ υπάρχουν» είπε ο κ. Χατζηδάκης, παρουσιάζοντας το

πρόγραμμα «Σπίτι μου», σημειώνοντας ότι αποτελούν το 60% των δια-

ΧΑΜΗλΟτΟκΑ στΕγΑστικΑ

δΑνΕιΑ σΕ νΕΟυσ

θέσιμων σπιτιών αυτή την ώρα στην Αθήνα, το 74% στα δυτικά προάστια, το 59% στον Πειραιά, το 19% στα νότια προάστια, το 5% στα βόρεια προάστια, και το 38% στα ανατολικά προάστια.

«Στην ελληνική επικράτεια υπάρχουν

770.000 κατοικίες που είναι αδιάθετες. Στόχος είναι να υπάρξουν περισσότερα ακίνητα στην αγορά, να δοθούν αυτά τα σπίτια, ώστε να πιεστούν και οι τιμές προς τα κάτω».

Υπενθυμίζεται πως τα επιλέξιμα ακίνητα αξίας 150.000 έως 200.000 ευ

ρώ θα πρέπει να έχουν χτιστεί τουλάχιστον 15 χρόνια πριν, να είναι εντός οικιστικής περιοχής, και η έκτασή τους να μην υπερβαίνει τα

150 τ.μ.

Σύντομα θα είναι «στον αέρα» το πρόγραμμα «Ανακαινίζω και Εξοικονομώ για νέους» που θα επιδοτεί την ανακαίνιση αλλά και την ενεργειακή αναβάθμιση υφιστάμενων κατοικιών με ποσά που φτάνουν έως και τα 35.000 ευρώ.

Στην ηλεκτρονική διεύθυνση dypa. gov.gr/spitimou οι ενδιαφερόμενοι

θα μπορούν να μπουν και να συγκρίνουν τα επιτόκια της κάθε τράπεζας

που συμμετέχει στο πρόγραμμα, προκειμένου να επιλέξουν εκείνη που τους συμφέρει για να υπογράψουν

τη σύμβαση.

ΠρώτΗσ κΑτΟι

κιΑσ - κριτΗριΑ κΑι

ΧρΕώσΕισ τρΑΠΕζών

Τα 5.000 πρώτα άτοκα ή χαμηλότοκα

στεγαστικά δάνεια σε νέους έως 39 ετών

θα χορηγήσουν οι τράπεζες το προσεχές

διάστημα, στο πλαίσιο του προγράμματος «Σπίτι μου». οι αιτήσεις από τους

ενδιαφερομένους ξεκίνησαν από τις 3

Απριλίου και δικαιούχοι είναι νέοι ή

νέα ζευγάρια ηλικίας 25-39 ετών, που

δεν έχουν σπίτι στο όνομά τους και παράλληλα έχουν ετήσιο εισόδημα από

10.000 ευρώ έως 16.000 ευρώ (για άγαμους) και 24.000 ευρώ (για ζευγάρι).

Για το κάθε παιδί ανεβαίνει το ανώτατο

εισοδηματικό όριο κατά 3.000 ευρώ, ενώ για μονογονεϊκές οικογένειες το

μέγιστο εισόδημα είναι στα 27.000 ευρώ ( συν 3.000 ευρώ για το κάθε παιδί

πλην του πρώτου).

Τα επιλέξιμα ακίνητα είναι κατοικίες

εμπορικής αξίας (δηλαδή της αξίας που

θα αναγράφεται στο συμβόλαιο αγοράς) έως 200.000 ευρώ, εμβαδού έως

θΕμα

φθΗνΑ στΕγΑστικΑ

δΑνΕιΑ γιΑ τΗν ΑΠΟ-

κτΗσΗ

150 τ.μ. και παλαιότητας τουλάχιστον

15 ετών, εντός οικιστικής περιοχής. Το

ανώτατο ποσό δανείου που θα χορηγεί το πρόγραμμα θα ανέρχεται σε 90% του

ποσού του συμβολαίου αγοραπωλησί-

ας και σε κάθε περίπτωση δεν θα ξεπερ-

νά τα 150.000 ευρώ. Η διάρκεια του

δανείου είναι 3-30 χρόνια, ενώ η συμμετοχή στο κεφάλαιο εκάστου δανείου

είναι κατά 75% άτοκα από το χρηματοδοτικό μέσο και κατά 25% από τα συνεργαζόμενα πιστωτικά ιδρύματα.

Στο πρόγραμμα συμμετέχουν οι τράπεζες Εθνική, Πειραιώς, Alpha, Eurobank, Attica Bank, Παγκρήτια, καθώς και οι Συνεταιριστικές Τράπεζες Ηπείρου, Θεσσαλίας, Καρδίτσας και Χανίων, οι οποίες ανακοίνωσαν τα αρχικά επιτόκια χορήγησης των επιδοτούμενων δανείων ως εξής:

Κριτήρια επιλεξιμότητας

ακινήτου

Τα κατάλληλα για κατοικία ακίνητα περιλαμβάνουν όσα, στην περίπτωση

άγαμου και άτεκνου δικαιούχου, έχουν

μέγεθος έως 50 τ.μ., ενώ για τους υπόλοιπους το μέγεθος αυξάνεται κατά 10 τ.μ. ανά μέλος της οικογένειας (συμπεριλαμβανομένων και κυοφορούμενων τέκνων κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης).

Επιπλέον, κατάλληλο θεωρείται ένα

ακίνητο επί του οποίου ο αιτών διαθέτει είτε πλήρη κυριότητα είτε επικαρπία σε ποσοστό συνιδιοκτησίας ανώτερο από 50%. Περαιτέρω, το ακίνητο

πρέπει να βρίσκεται στην ίδια Περιφε-

ρειακή Ενότητα με τον τόπο εργασίας ή

άσκησης επαγγέλματος του αιτούντος.

Στην περίπτωση που ο τόπος εργασίας

ή άσκησης επαγγέλματος του αιτούντος βρίσκεται εντός της Περιφέρειας

Αττικής, το ακίνητο θεωρείται κατάλ-

ληλο εάν βρίσκεται εντός της Περιφέ-

ρειας Αττικής. Εάν το ακίνητο βρίσκε-

ται σε νησί, πλην της Κρήτης, τότε κρίνεται κατάλληλο εάν συμφωνεί και

με τον τόπο εργασίας στο ίδιο νησί.

Εξάλλου, το ακίνητο πρέπει να έχει χρήση κατοικίας. Το πρόγραμμα υποστηρίζει δανειοδότηση μόνο για ακί-

νητα που:

• Θα χρησιμοποιηθούν ως κατοικία.

• Έχουν αξία έως 200.000 ευρώ, όπως αυτή αποτυπώνεται στο συμ-

βόλαιο αγοράς.

• Έχουν μέγεθος έως 150 τ.μ.

• Έχουν παλαιότητα τουλάχιστον δεκαπέντε (15) έτη κατά τον χρόνο της αγοράς, όπως προκύπτει από την άδεια κατασκευής.

• Βρίσκονται εντός οικιστικής περιοχής, όπως ειδικότερα προβλέπεται στο άρθρο 4 του ν. 5006/2022 (Α’ 239).

ο πωλητής του ακινήτου απαγορεύεται να αποτελεί συγγενή (του αγοραστή

ή του έτερου μέλους ζευγαριού), εξ

αίματος ή εξ αγχιστείας, Α’ ή Β βαθμού, ή πρόσωπο που συνδέεται με σύμφωνο συμβίωσης με τον αγοραστή, όπως

παππούδες/γιαγιάδες σε σχέση με εγγόνια, αδέλφια σε σχέση μεταξύ τους, ή γονείς σε σχέση με τέκνα. Η πιστοποίηση του βαθμού συγγένειας πραγματοποιείται με πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης και πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών.

Πότε το δάνειο

είναι άτοκο

Το επιτόκιο δανείου θα επιδοτείται κατά 100% για όλη τη διάρκεια του δανείου σε περιπτώσεις:

• Νέων ζευγαριών που έχουν τρία ή περισσότερα παιδιά κατά την ημερομηνία υποβολής αίτησης χρηματοδότησης.

• Νέων ή νέων ζευγαριών που, κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του δανείου (έως 30 έτη), καταστούν τρίτεκνοι ή πολύτεκνοι. Η επιδότηση επιτοκίου θα ξεκινά μετά την υποβολή στην τράπεζα των απαιτούμενων δικαιολογητικών σχετικά με τη συμπλήρωση των προϋποθέσεων ένταξης στην κατηγορία των τρίτεκνων ή πολύτεκνων οικογενειών, και θα αφορά το υπόλοιπο διάστημα αποπληρωμής του δανείου.

Καταγγελία

δανείου - Έξοδα δανειολήπτη

Το πιστωτικό ίδρυμα καταγγέλλει το δάνειο μετά τη συμπλήρωση ενενήντα (90) ημερών καθυστέρησης. Ωστόσο

ο οφειλέτης μπορεί να προβεί σε ρύθμιση με βάση το ισχύον θεσμικό πλαίσιο των τραπεζών, με τους εξής περιορισμούς:

- η ρύθμιση δεν θα πρέπει να μειώνει

το ποσό της σύμβασης

λής,

- ούτε να αυξάνει τη διάρκεια αποπληρωμής πέραν της ανώτατης διάρκειας των τριάντα (30) ετών,

- ούτε να προβαίνει σε κεφαλαιοποίηση τόκων ή τόκων υπερημερίας.

Το ποσό του διαχειριστικού κόστους που περιλαμβάνει όλα τα πάγια και εφάπαξ έξοδα του δανειακού φακέλου

των τραπεζών για τη διαχείριση και τον έλεγχο επιλεξιμότητας των ωφελουμένων καταβάλλεται από το πρόγραμμα κατά τον χρόνο εκταμίευσης του δανείου. ο δανειολήπτης δεν επιβαρύνεται επιπλέον για τα έξοδα φακέλου.

Τα λοιπά έξοδα για την αγορά του ακινήτου (π.χ. νομικός έλεγχος, τεχνική εκτίμηση ακινήτου, κλπ.) δημοσιοποιούνται για το κάθε πιστωτικό ίδρυμα που συμμετέχει στο πρόγραμμα στην ιστοσελίδα της ΔΥΠΑ και της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας και βαρύνουν τον δανειολήπτη. Τέλος, θα καταβάλλονται από τον δανειολήπτη έξοδα που σχετίζονται με την εγγραφή

μείωσης υποθήκης.

• Έξοδα για την υποβολή αίτησης έκδοσης πιστοποιητικών.

• Περίληψη της δικαστικής απόφασης

για την έκδοση των πιστοποιητικών.

• Έξοδα για τη δήλωση των δικαιωμάτων προσημείωσης, εφόσον λειτουργεί Κτηματολογικό Γραφείο.

• Έξοδα άρσης προσημείωσης.

Τα έξοδα που

χρεώνουν οι τράπεζες

Το πρόγραμμα παρέχει κάλυψη του διαχειριστικού κόστους του δανειακού

φακέλου κατά την εκταμίευση του δανείου που χρεώνει το εκάστοτε πιστωτικό ίδρυμα τον δανειολήπτη. Παράλληλα, τα δάνεια θα παρέχονται χωρίς

την εφαρμογή της εισφοράς του Ν. 128/75, που ανέρχεται σήμερα σε 0,12%.

Alpha Bank: Ύψος Διαχειριστικού

Κόστους Φακέλου Τελικών Αποδεκτών

300 ευρώ (πλέον ΦΠΑ εφόσον απαιτηθεί Παραστατικό), Κόστος Νομικού

και Τεχνικού Ελέγχου 420 ευρώ.

διενέργειας ελέγχου σε παραπάνω από 1 ακίνητα. Για κάθε επιπλέον ακίνητο, για το οποίο θα πραγματοποιηθεί Τεχνικός - Νομικός Έλεγχος, το κόστος ανέρχεται σε 350 ευρώ ανά ακίνητο. Στο πλαίσιο του προγράμματος, η συνολική χρέωση δεν θα υπερβαίνει τα 650 ευρώ.

Εθνική Τράπεζα: Ύψος Διαχειριστικού Κόστους Φακέλου Τελικών Αποδεκτών 300 ευρώ (πλέον ΦΠΑ εφόσον απαιτηθεί Παραστατικό), Κόστος Νομικού και Τεχνικού Ελέγχου κατ’ ελάχιστον 246 ευρώ. Σε ειδικές περιπτώσεις όπου πραγματοποιηθεί αλλαγή ακινήτου και χρειαστεί να πραγματοποιηθούν νέοι έλεγχοι ακινήτου, θα υπάρξει επιπλέον επιβάρυνση για την ολοκλήρωση του Νομικού και του Τεχνικού Ελέγχου. Στα ως άνω έξοδα δεν περιλαμβάνονται λοιπά έξοδα που σχετίζονται με την εγγραφή του βά-

λωση των δικαιωμάτων προσημείωσης, εφόσον λειτουργεί Κτηματολογικό Γραφείο, έξοδα άρσης προσημείωσης. Αυτά θα καταβάλλονται από τον πιστούχο.

Παγκρήτια Τράπεζα: Ύψος Διαχειριστικού Κόστους Φακέλου Τελικών Αποδεκτών 300 ευρώ. Κόστος Νομικού Ελέγχου:

1) 86,80 ευρώ που αφορά σε: έξοδα ελέγχου τίτλων ακινήτου προκειμένου να χορηγηθεί η έγκριση του δανείου και δεν περιλαμβάνει έξοδα εγγραφής

προσημείωσης και τυχόν άλλα έξοδα που αφορούν στην εμπράγματη εξασφάλιση τα οποία βαρύνουν εξ ολοκλήρου τον δανειολήπτη. Συμπεριλαμβάνεται ΦΠΑ, σήμερα 24%. Σε περίπτωση μετάβασης δικηγόρου σε υποθηκοφυλακείο εκτός της έδρας του ο δανειολήπτης επιβαρύνεται με τα έξοδα μετακίνησης (0,25 ευρώ/χλμ.)

Ο δΑνΕιΟλΗΠτΗσ δΕν ΕΠιβΑρυνΕτΑι

ΕΠιΠλΕΟν γιΑ

τΑ ΕξΟδΑ φΑκΕλΟυ

καθώς και με τυχόν άλλα πραγματικά

έξοδα μετάβασης και διαμονής. Τα εν λόγω έξοδα αφορούν ανά ελεγχόμενο ακίνητο, εισπράττονται πριν από τη διενέργεια των αντίστοιχων ελέγχων και δεν επιστρέφονται εφόσον οι έλεγχοι πραγματοποιηθούν.

2) 148,80 ευρώ που αφορούν σε έξοδα εκτίμησης ακινήτου προκειμένου

να χορηγηθεί η έγκριση του δανείου. Συμπεριλαμβάνεται ΦΠΑ, σήμερα 24%.

Σε περίπτωση μετάβασης του εκτιμητή

σε απόσταση πέραν των 30 χλμ. από

την έδρα του ο δανειολήπτης επιβαρύνεται με τα έξοδα μετακίνησης (0,25 ευρώ/χλμ.) καθώς και με τυχόν άλλα πραγματικά έξοδα μετάβασης και διαμονής. Τα εν λόγω έξοδα αφορούν ανά ελεγχόμενο ακίνητο, εισπράττονται πριν από τη διενέργεια των αντίστοιχων ελέγχων και δεν επιστρέφονται εφόσον οι έλεγχοι πραγματοποιηθούν. Συνεταιριστική Τράπεζα Ηπείρου: Ύψος Διαχειριστικού Κόστους Φακέλου Τελικών Αποδεκτών

400 ευρώ, Κόστος Νομικού και Τεχνικού Ελέγχου 400 ευρώ.

Συνεταιριστική Τράπεζα

Θεσσαλίας: Ύψος Διαχειριστικού

Κόστους Φακέλου Τελικών Αποδεκτών

350 ευρώ, Κόστος Νομικού και Τεχνι

κού Ελέγχου 300 ευρώ.

Συνεταιριστική Τράπεζα Χανί ων: Ύψος Διαχειριστικού Κόστους

Φακέλου Τελικών Αποδεκτών 300 ευρώ, Κόστος Νομικού και Τεχνικού

Ελέγχου 350 ευρώ + ΦΠΑ.

Attica Bank: Ύψος Διαχειριστικού

Κόστους Φακέλου Τελικών Αποδεκτών

300 ευρώ, Κόστος Νομικού και Τεχνι κού Ελέγχου: Δαπάνη εκτίμησης Γης - οριζόντιας ή Αυτοτελούς Κατοικίας:

Πάγιο 175 ευρώ πλέον ΦΠΑ.

Η δαπάνη εκτίμησης περιλαμβάνει έλεγχο πολεοδομικής νομιμότητας ακινήτων εκτιμηθείσας αξίας έως

600.000 ευρώ. Για εκτιμώμενα ακί

νητα οδικής απόστασης > 40 χλμ. από

την έδρα του εντολέα καταβάλλονται οδοιπορικά έξοδα με χρέωση 0,25 ευρώ/χλμ. Επίσης καταβάλλονται

έξοδα εισιτηρίων, πορθμείων, διοδί ων, σύμφωνα με τα παραστατικά που

θα προσκομίζονται από τον εκτιμητή, με μέγιστη αμοιβή το ποσό των 80 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Σε περιπτώσεις δι

ανυκτέρευσης του εκτιμητή θα εκδίδεται τιμολόγιο και μέχρι του ποσού

των 70 ευρώ (διανυκτέρευση και

πρωϊνό) με μέγιστη αμοιβή το ποσό

των 120 ευρώ/ημέρα πλέον ΦΠΑ και

μία διανυκτέρευση. Δαπάνη Νομικού

Ελέγχου: 80 ευρώ συμπεριλαμβανο-

μένου ΦΠΑ. Σε καμία περίπτωση το

συνολικό ποσό των εξόδων Νομικού

και Τεχνικού Ελέγχου ανά τελικό

αποδέκτη δεν θα υπερβεί το ποσό των

650 ευρώ. Τα ανωτέρω έξοδα εισπράτ-

τονται ανά ακίνητο.

Τράπεζα Πειραιώς: Ύψος Διαχειρι-

στικού Κόστους Φακέλου Τελικών

Αποδεκτών 300 ευρώ, πλέον ΦΠΑ

εφόσον η αμοιβή δεν απαλλάσσεται

από ΦΠΑ με βάση τις τρέχουσες διατάξεις. Κόστος Νομικού και Τεχνικού

Ελέγχου 500 ευρώ, συμπεριλαμβα-

νομένου ΦΠΑ. Η αμοιβή αφορά μέγι-

στο ποσό για ένα ακίνητο και δεν

περιλαμβάνει τυχόν οδοιπορικά που

ενδέχεται να επιβαρύνουν λόγω ακι-

νήτου σε απομακρυσμένες περιοχές

όπου δεν υφίσταται κατάστημα της τράπεζας.

τΟυ

Του ταςου ΦραΓΚουλη

Οι ζΗΜιΕσ τών 800 ΕκΑτ. Ευρώ τΟυ 2018 ΕγινΑν κΕρδΗ 950 ΕκΑτ. Ευρώ τΟ 2022

πώς ο Γιώργος ςτάσης αποκατέστησε τη φήμη της Επιχείρησης

ο δρόμος για μια νέα σύγχρονη και

ισχυρή ΔΕΗ έχει ανοίξει. Η μετα-

μόρφωση της ΔΕΗ σε μια σύγχρονη,

ισχυρή εταιρεία με προοπτική ήταν

ένα μεγάλο στοίχημα για την κυ-

βέρνηση και τη διοίκηση της ΔΕΗ.

Με συνέπεια, στρατηγική και μικρές

και μεγάλες επιτυχίες η διοίκηση

του Γιώργου Στάσση κέρδισε το

στοίχημα αυτό και μαζί την εμπι-

στοσύνη του πιο δύσκολου κοινού,

των ξένων θεσμικών, και βάζει τη

ΔΕΗ σε μια νέα εποχή. Η εξαγορά

της Enel Romania ήταν η τελευταία

μιας σειράς στρατηγικών και διοι-

κητικών επιλογών της διοίκησης

της ΔΕΗ, μιας εταιρείας που πετυ-

χαίνει με συνέπεια και αξιοπιστία

όσα εξαγγέλλει. Κέρδισε τη μάχη

με τα ληξιπρόθεσμα και αποκατέ-

στησε τη σχέση με τους πελάτες της, επιβίωσε της ενεργειακής κρίσης, τιθάσευσε τον δανεισμό της, πέτυχε τις δεσμεύσεις για την κερδοφορία, έκανε αποδοτικό hedging, αναπτύχθηκε με ταχύτητα στην παραγωγή πράσινης ενέργειας και επεκτάθηκε και στο εξωτερικό, κάνοντας για

Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ Γιώργος Στάσσης.

Oπρώτη φορά τη ΔΕΗ μια διεθνή ΔΗΕ λίγο προτού ξεκινήσει η ενερ-

νικής Enel, αφού διεθνοποιείται και μεγαλώνει.

Αυξάνει κατά 50% τα λειτουργικά

της κέρδη, το πελατολόγιο και το χαρτοφυλάκιο των ΑΠΕ, ενώ αποκτά

ένα capex κοντά στα 9 δισ. ευρώ.

Από 5,7 εκατ. πελάτες, φτάνει πλέον τα 9 εκατομμύρια και το χαρτοφυλάκιο «πράσινων» έργων που

ήταν 10 GW, γίνεται πλέον 15 GW. Ταυτόχρονα, η πρόβλεψη για τα

EBITDA του 2023, από 900 εκατ. ευρώ φέτος, ανεβαίνει στο 1,2 δις., μόνο από την εξαγορά, με προοπτική για ακόμη καλύτερη απόδοση.

Τα συγχαρητήρια των 170 και πλέον αναλυτών που έλαβαν μέρος στην τηλεδιάσκεψη που πραγματοποιήθηκε για την παρουσίαση της εξα-

που αυξάνει σημαντικά την αξία της εταιρείας.

Η ΔΕΗ πέτυχε την εξαγορά μιας καθετοποιημένης εταιρείας, που διαθέτει δίκτυο διανομής και πελατολόγιο, αλλά και παραγωγή ΑΠΕ, με μια αποτίμηση πολύ καλή. Την ίδια στιγμή, το ρίσκο της Ρουμανίας είναι απολύτως διαχειρίσιμο, αφού πρόκειται για χώρα της Ε.Ε. με ρυθμιστικό πλαίσιο παρόμοιο με εκείνο της Ελλάδας.

hedging

Και την κίνηση αυτή έκανε, αφού πρώτα πέτυχε μεγάλη μείωση του

καθαρού δανεισμού της ΔΕΗ κατά 1,2 δισ. ευρώ μέσα στο 2022, η οποία

Από 2,6 δισ. ευρώ τον Σεπτέμβριο, ο δανεισμός του ομίλου μειώθηκε

στα 1,4 δισ. τον Δεκέμβριο του 2022.

Λόγω της πτώσης των τιμών του φυσικού αερίου απελευθερώθηκε η

ρευστότητα που είχε τοποθετήσει ο

όμιλος ΔΕΗ ως collateral για να εξασφαλίσει συμβόλαια αντιστάθμισης, αφού η ΔΕΗ δεν χρειαζόταν

πια τόσα πολλά κεφάλαια ως ενέχυρο για τα συμβόλαια hedging. Και μόλις η εταιρεία πήρε πίσω τη ρευστότητα που είχε δεσμεύσει, προχώρησε σε σημαντική αποπληρωμή

δανεισμού, αποκτώντας δυνατότητα

νέου δανεισμού για τη χρηματοδό-

τηση μιας σημαντικής κίνησης. Έτσι η ελληνική εταιρεία κατάφερε να

αυξήσει την επιχειρηματική της αξία,

Μείωση δανεισμούεπιτυχημένο

ρώ με δανεισμό, αλλά κατά το υπόλοιπο με ίδια κεφάλαια της επιχείρησης. Και λόγω του χαμηλού δανεισμού του 2022, η μεγάλη εξαγο-

ρά είναι πιστωτικά ουδέτερη, όπως σχολιάζουν οι οίκοι S&P και Fitch.

H καθαρή επίδραση της συμφωνίας

στον δανεισμό της ΔΕΗ (νέα δάνεια + δάνεια της Enel Romania) ανέρχε-

ται σε 1,6 δισ. ευρώ και μετά την ολοκλήρωση της εξαγοράς ο συνο-

λικός δανεισμός της θα φτάσει στα

3 δισ. ευρώ. Δηλαδή 2,4 φορές τα

EBITDA. Βάσει όσων είχε ανακοινώ-

σει η εταιρεία το 2021, η οροφή για

τον δανεισμό της είναι μέχρι 3,5

φορές τα EBITDA.

Χαμηλό τίμημα - υπεραξίες

Σημαντικές υπεραξίες μπορεί να

εξασφαλίσει στην ελληνική εταιρεία

το χαμηλό τίμημα που πέτυχε, καθώς

τα περιουσιακά στοιχεία της Enel

Romania είναι σε βαλκανική χώρα, χαμηλότερων αποτιμήσεων από την

Ελλάδα. Για καθέναν πελάτη της

Enel Romania, η ΔΕΗ δαπανά 65

ευρώ, όταν αντίστοιχες συναλλαγές

στην Ελλάδα είναι σε διπλάσιο επί-

πεδο.Τα ρυθμιζόμενα πάγια του πωλούμενου ρουμανικού δικτύου

μήκους 130.000 χλμ. αγοράζονται

προς 0,88 φορές την αξία τους, δηλαδή 50% χαμηλότερα από την αντίστοιχη πώληση του 49% του ΔΕΔΔΗΕ στην αυστραλιανή Macquarie, όταν

η τιμή είχε ανέλθει σε 1,50 φορές

τα πάγια.

Ακόμα, η συμφωνία για καθένα

εγκατεστημένο ρουμάνικο MW είναι

1,1 εκατ. ευρώ ή 5,5 φορές τα EBITDA.

ο λόγος για 534 MW εν λειτουργία

από την περίοδο 2010-2013, 314

MW πρόσφατες προσθήκες, αλλά

και ενός pipeline 5,1 GW.

Δηλαδή, τόσο από τη λιανική όσο

επίσης από τα δίκτυα, αλλά και τις

ΑΠΕ, η ΔΕΗ έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει γρήγορα υπεραξίες. Και,

κυρίως, σε μια κρίσιμη εποχή για την ενέργεια, η ΔΕΗ αποκτά σημαντική θέση στην αγορά των Βαλκανίων, εξαγοράζοντας σε μια καλή τιμή μια καθετοποιημένη εταιρεία, θέτοντας τις βάσεις για περαιτέρω ανάπτυξη.

Αναλυτές

Στο μεταξύ, την προοπτική της ΔΕΗ, που δημιουργούν η εξαγορά της ENEL Romania και η καλή πορεία των αποτελεσμάτων της εταιρείας, έδωσε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ Γιώργος Στάσσης, μιλώντας με τηλεδιάσκεψη σε περίπου 70 αναλυτές, μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της εταιρείας. Στόχος πλέον της ΔΕΗ είναι να δημιουργήσει μια ηγετική

ΜΕ συνΕΠΕιΑ, στρΑτΗγικΗ κΑι ΜικρΕσ κΑι ΜΕγΑ-

λΕσ ΕΠιτυΧιΕσ Η διΟικΗσΗ

εταιρεία καθαρής ενέργειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, που, λειτουργώντας καθετοποιημένα, θα μπορεί να διατηρεί ισχυρά μεγέθη και να αναπτύσσεται. Έμφαση δόθηκε στην ισχυρή ρευστότητα που διαθέτει, παρά τη μεγάλη εξαγορά που πραγματοποίησε, που την εξασφαλίζει σε μελλοντικές αναταράξεις της ενεργειακής αγοράς και τη μακροπρόθεσμη διάρθρωση του δανεισμού της.

Όπως είπε ο κ. Γιώργος Στάσσης, μετά την ολοκλήρωση της εξαγοράς

της ENEL Romania στο τρίτο τρίμηνο

του 2023, η ΔΕΗ πρόκειται να ανακοινώσει ανανεωμένο στρατηγικό πλάνο βασισμένο στις συνέργειες

που δημιουργούνται και τις δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξής της. Άξονας θα είναι η ανάπτυξή της στις ΑΠΕ και η ανάδειξη της ΔΕΗ σε περιφερειακό παίκτη στην αγορά ενέργειας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Στις ερωτήσεις των αναλυτών αν υπάρχουν σχέδια και για άλλες χώρες των Βαλκανίων, όπως τη Βουλγαρία, ο κ. Στάσσης απάντησε αρνητικά. Επίσης, αρνητικά απάντησε σε ερώτηση που δέχθηκε για ενδεχόμενη συμμετοχή της Macquarie

στην εξαγορά της Enel Romania.

Ισχυρή

ρευστότητα

Όσον αφορά τη ρευστότητα της ΔΕΗ

σήμερα, όπως παρουσιάστηκε, ανέρχεται σε 4,4 δισ. ευρώ, από τα οποία

3,2 δισ. ευρώ είναι μετρητά της εταιρείας και 1,2 δισ. ευρώ οι διαθέσιμες πιστωτικές γραμμές.

Η ρευστότητα αυτή αποτελεί μαξιλάρι προστασίας της εταιρείας στις διακυμάνσεις της ενεργειακής αγοράς, καθώς είναι διάχυτη στην αγορά η αγωνία ότι η ενεργειακή κρίση δεν έχει τελειώσει και μπορεί να ξαναβρεθεί η εταιρεία στη θέση που είχε βρεθεί το 2022.

Η διοίκηση της εταιρείας τόνισε επίσης ότι οι χρηματοοικονομικές της ανάγκες θα είναι μειωμένες την επόμενη διετία, αφού το 2023 πρέπει να κάνει πληρωμές δανείων 530 εκατ. ευρώ και το 2024 1,067 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 600 εκατ.

ευρώ έχουν 1+1 χρόνο δυνατότητα

επέκτασης. Ταυτόχρονα, από τα 4,5 δισ. ευρώ των δανείων της, το 65% έχει σταθερά επιτόκια, ενώ το 49% είναι χρηματοδοτήσεις με κριτήρια βιωσιμότητας.

ο καθαρός δανεισμός της εταιρείας στις 31/12/2022 διαμορφώθηκε στα

1,38 δισ. ευρώ ή 1,46 φορές τα EBITDA, όταν η οροφή που έχει θέσει η ΔΕΗ για τον δανεισμό της είναι 3,5 φορές τα EBITDA.

Λιγνιτική παραγωγή

και ΑΠΕ

Αν και επανέλαβε η διοίκηση της εταιρείας ότι επικεντρώνεται στην ανάπτυξη των ΑΠΕ, τονίστηκε ότι την επόμενη περίοδο αναμένεται μια αύξηση της λιγνιτικής παραγωγής ενέργειας.

Η νέα μονάδα παραγωγής ενέργειας από λιγνίτη Πτολεμαΐδα 5 θα μπει

σε εμπορική

λειτουργία

στο τρίτο

τρίμηνο του 2023, όπως αναφέρθηκε. Όσο για την απολιγνιτοποίηση, αναφέρθηκε ότι αναμένεται να καθυστερήσει 1-2 χρόνια. Σημειώνεται

ότι τα ορυχεία λιγνίτη της ΔΕΗ, με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης

της εταιρείας, θα περάσουν στη θυγατρική της Μεταλιγνιτική Α.Ε., ενώ

έχει συμφωνηθεί να επιστραφούν

κάποια από αυτά στο Δημόσιο έναντι 162 εκατ. ευρώ.

Όσον αφορά τις ΑΠΕ σε λειτουργία

είναι 326 MW, ενώ με βάση την πο-

ρεία των έργων που πραγματοποι-

ούνται, σε 6 μήνες 680 MW θα είναι

σε λειτουργία. Στα τέλη του 2025, οι ΑΠΕ σε λειτουργία θα είναι 1,6

GW και στα τέλη του 2025 5,1 GW.

Τονίστηκε ότι το 80% του στόχου της

εταιρείας για την ανάπτυξη των ΑΠΕ

ως το 2026 έχει ήδη εξασφαλιστεί.

Η πορεία το 2022

Τα κέρδη της ΔΕΗ το 2022 αυξήθη-

καν κατά 9,4% σε σχέση με το 2021

και συγκεκριμένα κατά 82 εκατ.

ευρώ. Το συνολικό ποσό κέρδους

EBITDA της ΔΕΗ για την περσινή

χρονιά ανέρχεται στα 953,7 εκατ.

ευρώ, ενώ η συνεισφορά του οργανισμού στην ενεργειακή κρίση έφτασε το 1,8 δισ. το 2022, έναντι 800

εκατομμυρίων το 2021.

Επίσης είχε αύξηση επενδύσεων

κατά 248 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2021, με αυξημένες επενδύσεις στο

Δίκτυο Διανομής και σε έργα ΑΠΕ.

Σημειώνεται ότι το EBITDA του 2022

έχει επηρεαστεί από το ποσό έκτακτης εισφοράς που επιβλήθηκε στους

παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας

για την περίοδο οκτωβρίου 2021Ιουνίου 2022 και το οποίο για τη

ΔΕΗ προσδιορίστηκε σε 245,3 εκατ.

ευρώ μετά την τελική εκκαθάριση, από την πρόβλεψη για αποζημιώσεις

προσωπικού ύψους 50,5 εκατ. ευρώ, καθώς και από την αναδρομική χρέωση ύψους 6,6 εκατ. ευρώ λόγω

ανάκτησης ειδικών επιδομάτων από

την εφαρμογή της ΕΣΣΕ 2021-2024.

Tα αποτελέσματα προ φόρων διαμορφώθηκαν σε ζημίες 26 εκατ.

ευρώ έναντι ζημιών 149,8 εκατ. ευρώ το 2021.

Του ςτ. Κ. Χαρίτου

ΕνΟικιών

Ο

σώκρΑτΗσ κΟκκΑλΗσ ΕΧΕι

Διαβάζοντας κανείς το βιογραφικό

του πολύπειρου επιχειρηματία κ.

Σωκράτη Κόκκαλη διαπιστώνει πόσο πολύγλωσσος είναι, αφού μιλάει απταίστως την αγγλική, γερμανική και ρωσική γλώσσα, ενώ ομιλεί ρουμανικά, ιταλικά και βουλγαρικά και έχει γνώση σερβικών και γαλλικών. Το μόνο σίγουρο, όμως, είναι ότι ο Σωκράτης

Κόκκαλης έχει «ντοκτορά» στη

γλώσσα των αγορών, των business

και των deals. Ακόμα και στα 84, αειθαλής και αγέρωχος, συμμετέ-

χοντας σε όλες τις συνεδριάσεις

των διοικητικών συμβουλίων των

εταιρειών του, αποφασίζει την αλλαγή σελίδας της εταιρείας του, του ομίλου που δημιούργησε το

1977, όταν και οραματίστηκε τη

δημιουργία ενός κέντρου υψηλής

τεχνολογίας στην Ελλάδα. Αυτή

ήταν η Intracom. Δεν έχουν περά-

σει τέσσερις μήνες, όταν το μεσημέρι της 20ής Δεκεμβρίου 2022, σε έκτακτη γενική συνέλευση των μετόχων της εταιρείας του ο κ. Κόκκαλης ανακοίνωνε έπειτα από 45

χρόνια τη μετεξέλιξη της Intracom, που από τον κλάδο της βιομηχανί-

ας που την ήξεραν οι μέτοχοι, οι επενδυτές, οι εργαζόμενοι και οι

πελάτες του, περνούσε στον κλάδο των επενδύσεων.

ρικό, κατά προτίμηση σε τομείς στους οποίους η εταιρεία έχει συγκεντρώσει εμπειρία, που θα έχουν τη δυνατότητα να αποδώσουν σημαντικά κέρδη».

Χρησιμοποιώντας δόκιμους πλέον οικονομικούς όρους, που παραπέμπουν στην αριστερή αρθρογραφία που άνθησε στην Ελλάδα μετά τη χρεοκοπία της χώρας το 2010, όπως η περίφημη ατάκα «περιβάλλον

χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού» (…), ο κ. Κόκκαλης έδωσε την εντύπωση ότι τελικά θέλει να χτυπήσει το σύστημα από μέσα. Σε μία συγκυρία που οι επενδύσεις στη χώρα, για το 2022, έχουν εκτοξευθεί στα 10 δισ. ευρώ από μόλις μερικά εκατομμύρια ευρώ στα πέτρινα χρόνια των μνημονίων. «Η Intracom», όπως έλεγε τον Δεκέμβριο που μας πέρασε ο κ. Κόκκαλης

ενώπιον των μετόχων του, «με

ισχυρά διαθέσιμα και δυνατότητα μόχλευσης που μπορεί να της εξασφαλίσει επενδυτική ικανότητα

της τάξης των 500 εκατ. ευρώ, θα

ενταχθεί σε αυτό το περιβάλλον

χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού

και θα επικεντρωθεί σε βραχυπρό-

θεσμες ή μακροπρόθεσμες επενδύσεις στην Ελλάδα και στο εξωτε-

Και όχι μόνο, αλλά συνεχίζοντας τη συλλογιστική του ο κ. Κόκκαλης ανέφερε ότι πλέον η παρουσία του

ομίλου στον χώρο της παραγωγής

δεν είναι η πιο επωφελής λύση.

Για τον λόγο αυτό, αλλά και λόγω της ολιγωρίας της ελληνικής Πολιτείας ως προς την ενίσχυση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, δεν μπορεί παρά να υπάρχουν συζητήσεις για πώληση της IDE, μιας σύγχρονης και πρωτοπόρας αμυντικής βιομηχανίας, όπως είπε, επιβεβαιώνοντας όλες τις πληροφορίες που έβλεπαν το φως της δημοσιότητας την περίοδο εκείνη, όπως και μέσα από το «Β.Ε.».

H Intracom Defense μπορεί να μην έχει πουληθεί ακόμα, ωστόσο, όπως λέγεται, υπάρχουν σε εξέλιξη συζητήσεις και το τίμημα δεν αποκλείεται να είναι ανώτερο των προσδοκιών.

Προς το παρόν, η αλλαγή σελίδας

της Intracom αφορά κατά κύριο λόγο τις επενδύσεις ακινήτων. Σε προσοδοφόρες περιπτώσεις, όπως

«Περιβάλλον χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού»

«ντΟκτΟρΑ» στΗ γλώσσΑ τών ΑγΟρών, τών BusiNEss κΑι τών dEals

αποδεικνύεται η φλέβα χρυσού που χτύπησε ο όμιλος του Σωκράτη Κόκκαλη, αποκτώντας θέση (επισήμως) με άνω του 26% στην Κλουκίνας - Λάππας.

Με απλά λόγια, η Intracom των 58 εταιρειών και κοινοπραξιών που ενοποιούσε στα αποτελέσματα του 2005, δεκαοκτώ χρόνια πιο πίσω, μετεξελίσσεται σε ιερή αγελάδα, που θα αναπτύσσεται μέσα από τις εισπράξεις ενοικίων.

Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το «Β.Ε.», το 2024 λήγει η σύμβαση μίσθωσης που έχουν τα ισπανικής προελεύσεως πολυκαταστήματα

Zara με την Κλουκίνας - Λάππας, στην οποία ανήκει ένα από τα δύο ακίνητα στο κέντρο της Αθήνας και συγκεκριμένα στον πλέον εμπορικό δρόμο της πόλης, την οδό Ερμού. Με βάση τα αποτελέσματα της Κλουκίνας - Λάππας, το ενοίκιο ανά μήνα είναι της τάξης των 40.000 ευρώ. Ήδη σε εξέλιξη βρίσκεται, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές πάντα, το due diligence της Intracom στη Κλουκίνας - Λάππας για να προχωρήσει η εξαγορά κι εν συνεχεία η δημόσια πρόταση. Η πλευρά της Intracom, σύμφωνα με πληροφορίες, θεωρεί

μικρό το μίσθιο που πληρώνει η Zara για την εκμετάλλευση του συγκεκριμένου ακινήτου και ήδη έχει καταστήσει σαφές ότι αν ανανεωθεί το συμβόλαιο θα γίνει με υψηλότερο ενοίκιο…

Μείωση του τζίρου

Προφανώς προκαλεί αίσθηση η

μείωση του τζίρου, από τα 535 εκατ. ευρώ του 2005 στα 275 εκατ. ευρώ του 2021. Μεσολάβησαν μία κρίση, χρεοκοπία, μνημόνια. Ένα πράγμα άλλαξε όμως, που, αν δεν το έκανε

ο Σωκράτης Κόκκαλης, δεν θα το

έκανε κανείς... Τα 96 εκατ. ευρώ

που είχε στα ταμεία της η Intracom το 2005, έχουν υπερδιπλασιαστεί

σχεδόν στα 200 εκατ. ευρώ το 2022, ενώ άλλα επιπλέον 66 εκατ. ευρώ αποτιμάται η αξία των ακινήτων, χωρίς να λογίζεται ακόμα το έσοδο των 80-100 εκατ. ευρώ από την επικείμενη πώληση της Intracom Defense.

Διαπιστώνει κανείς ότι για τον πολυσχιδή επιχειρηματία, είτε από επιλογή είτε για προσωπικούς λόγους ή γιατί έτσι βλέπει το μέλλον, στην Ελλάδα, από το δικό του πρίσμα, είναι προτιμότερο «να εισπράττεις». Από τις κρατικές προμήθειες του μακρινού παρελθόντος, στην είσπραξη ενοικίων. Πότε η μειοψηφική θέση στην Ιντρακάτ, πότε τα ενοίκια που εισπράττει και θα εισπράττει από τα ακίνητα, μέσω της νέας εταιρείας που δημιουργεί, της Intracom Properties, η οποία θα είναι εισηγμένη, και η μετεξέλιξη της Κλουκίνας - Λάππας οδηγούν σε μία υπερκερδοφόρα τιμητική αποστρατεία.

ο κ. Κόκκαλης θα βρίσκεται στο Χρηματιστήριο και πάλι με δύο ει-

σηγμένες. Η μία θα είναι η Ιντρακόμ Συμμετοχών και η δεύτερη θα είναι η Intracom Properties (Κλουκίνας - Λάππας).

Αφού ολοκληρωθεί η δημόσια πρόταση στην Κλουκίνας - Λάππας, εν συνεχεία θα εισφερθούν τα ακίνητα, τόσο της Intracom όσο και της Κλουκίνας Λάππας, με τη συνολική τους αξία να αγγίζει τα 100 εκατ. ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι πριν από τα Χριστούγεννα άλλαξε το καταστατικό της Ιντρακόμ, το οποίο επέτρεπε τις επενδύσεις στην αγορά των ακινήτων.

Τα ακίνητα

Στην κατοχή της Κλουκίνας - Λάππας είναι δύο σημαντικά εμπορικά ακίνητα επί της Ερμού, μισθω-

μένα στην Αdidas και στην Inditex (Zara), το κτίριο γραφείων επί της οδού Παστέρ στους Αμπελόκηπους, όπου στεγάζονται τα κεντρικά γραφεία της εισηγμένης, καθώς και συγκρότημα κτιρίου γραφείων και αποθηκών 9.000 τ.μ. στον Ταύρο, αλλά και οικοπεδικές εκτάσεις στα οινόφυτα. Επίσης, η Κλουκίνας - Λάππας ελέγχει και τεχνική εταιρεία.

Ένα ακόμα βήμα της Intracom για είσοδο στο real estate, αφού έχει συστήσει την Intracom Properties για τη δουλειά αυτή.

Σκοπός είναι να διαχειρίζεται χαρτοφυλάκιο 200 εκατ. ευρώ, ενώ μέχρι σήμερα έχει ακίνητα 66 εκατομμυρίων, κυρίως στην Παιανία.

ppas

Της Μανταλένας Πίου

ο δρόμος για τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια προμήθειας ηλεκτρισμού από ΑΠΕ, τα γνωστά πράσινα PPAs, μπορεί να άνοιξε, αλλά τα εμπόδια παραμένουν. ο τελευταίος νόμος για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, που ψηφίστηκε τον περασμένο μήνα, εξαίρεσε τα «βιομηχανικά» PPAs φυσικής παράδοσης από το πλαφόν των 85 ευρώ/MWh που ισχύει για τα έσοδα παραγωγού από ΑΠΕ στη χονδρική αγορά, αίροντας το αδιέξοδο που είχε δημιουργηθεί και δεν επέτρεπε στην ενεργοβόρο βιομηχανία -αλλά και σε άλλες εταιρείες- τη δυνατότητα να συμβολαιοποιήσουν ποσότητες ηλεκτρισμού σε σταθερή τιμή για 10-15 χρόνια.

Αβεβαιότητες

Ακόμα και τα ΡΡΑs, ωστόσο, παρουσιάζουν αρκετές αβεβαιότητες, που έχουν επισημάνει στελέχη της αγοράς, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη. Δεν είναι τυχαίο που το νέο σχέδιο για την αγορά ηλεκτρισμού της Ευρώπης, το οποίο παρουσίασε η Κομισιόν στις 14 Μαρτίου, κάνει αναφορά στις εξασφαλίσεις που πρέπει να παρέχουν τα PPA αλλά και για ενδεχόμενους μακροπρόθεσμους κινδύνους για την ίδια την αγορά, σε περίπτωση που δεν διατηρηθεί η κατάλληλη ισορροπία μεταξύ της πράσινης ενέργειας που θα διατίθεται

μέσω των συμβολαίων αυτών και της υπόλοιπης παραγωγής. Μέχρι στιγμής ειδικότερα μέτρα για την αντιστάθμιση μίας σειράς μελλοντικών κινδύνων, που μπορεί να ανακύψουν σε χρονικό ορίζοντα 10ετίας ή 15ετίας, όσο είναι η συνήθης διάρκεια των συμβολαίων αυτών, η Ευρώπη δεν έχει ανακοινώσει.

Κρυφά risk premium Τα «κρυφά» risk premium, που μπορεί να περιέχουν τα μακροχρόνια συμβόλαια, για περιπτώσεις όπως, για παράδειγμα, τι θα συμβεί αν ο παραγωγός ΑΠΕ δεν μπορεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του ή αν ο καταναλωτής δεν μπορεί να απορροφήσει τη συμβολαιοποιημένη ενέργεια και πώς μπορούν να αντισταθμιστούν με τον καλύτερο τρόπο, οι κίνδυνοι αυτοί αποτελούν ένα από τα βασικά ερωτήματα της επόμενης ημέρας. Προς το παρόν, η δυνατότητα σύναψης PPAs είναι ζητούμενο τόσο από τους επενδυτές σε ΑΠΕ, καθώς έτσι θα μπορέσουν να εξασφαλίσουν τραπεζική χρηματοδότηση για το πρότζεκτ, όσο και από μεγάλους καταναλωτές, κυρίως τις ενεργοβόρες βιομηχανίες. Το ίδιο βέβαια ισχύει και για τους προμηθευτές, οι οποίοι, ειδικά στην περίπτωση των καθετοποιημένων ομίλων, θα μπορούν άμεσα να συμβολαιοποιήσουν ένα τμήμα της παραγωγής τους.

Συμφωνίες

Ωστόσο, ο αριθμός των μεγάλων βιομηχανικών καταναλωτών στη χώρα μας, που μπορούν να προχωρήσουν σε τέτοιες συμφωνίες, είναι σχετικά περιορισμένος σε σχέση με τις πράσινες επενδύσεις που σχεδιάζονται

και τον όγκο των πρόσθετων μεγαβάτ που θα πρέπει να εγκατασταθούν για

να επιτευχθεί ο στόχος διείσδυσης

των ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο ως

το 2030. Ενδεχόμενη υπερπροσφορά

συμβολαίων από τους υποψήφιους

παραγωγούς -και μάλιστα σε μία περίοδο οικονομικής αβεβαιότητας με

υψηλά επιτόκια, όπως αυτή που διανύουμε- είναι πιθανόν να οδηγήσει σε συμβολαιοποιήσεις. Για τον αγοραστή θα υπάρχει ο κίνδυνος οι τιμές χονδρικής κάποια στιγμή στο μέλλον

να πέσουν κάτω από τη σταθερή τιμή του συμβολαίου και αντίστροφα ο

παραγωγός να θεωρεί ότι «χάνει»

στην περίπτωση που οι τιμές χονδρικής αυξηθούν σημαντικά σε σχέση

με αυτές που ο ίδιος πουλά. Από την άλλη πλευρά, μικρότεροι καταναλωτές δύσκολα θα δεσμεύονται σε τόσο μακροχρόνια συμβόλαια προμήθειας.

Virtual

Ας σημειωθεί ακόμα ότι η νομοθετική

ρύθμιση που ψηφίστηκε πρόσφατα

δεν δίνει το δικαίωμα για τα λεγόμενα «virtual» -εικονικά-PPAs, μία δυνατότητα που ζητούν τόσο οι ενεργοβόρες βιομηχανίες όσο και εταιρείες

ηλεκτρισμού. Η εξαίρεση από το πλαφόν των PPAs για τη βιομηχανία αφορά μόνον σε συμβόλαια φυσικής παράδοσης ηλεκτρισμού και όχι στα

«virtual», τα οποία επί της ουσίας αποτελούν μία οικονομική συναλλαγή. Στα συμβόλαια φυσικής παράδοσης, ο παραγωγός ηλεκτρισμού με τον καταναλωτή πρέπει να εξυπηρετούνται από το ίδιο δίκτυο μεταφοράς, υποχρέωση που δεν υφίσταται στα εικονικά συμβόλαια, παρέχοντας έτσι τη δυνατότητα μίας κατά βάση οικονομικής συναλλαγής μεταξύ παραγωγού/εταιρείας και καταναλωτή.

Εurelectric

Η Eurelectric, η ένωση που εκπροσωπεί τις ευρωπαϊκές εταιρείες ηλεκτρισμού, τάσσεται μεν υπέρ της έμφασης

που δίνει η Κομισιόν στα PPAs, ζητά

όμως παράλληλα και εξασφαλίσεις

για την «ισορροπία» της αγοράς ηλε-

κτρισμού. Τονίζει την ανάγκη να αρθούν τα εμπόδια για τα ΡΡΑs, να ενισχυθεί η ρευστότητα στις προθεσμι-

ακές αγορές και να χαλαρώσουν τα collaterals (εξασφαλίσεις) που πρέπει να δίνουν οι εταιρείες. Στόχος είναι

τα «εργαλεία» αυτά, δηλαδή τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια και τα Συμβόλαια για τη Διαφορά (CfD), τα οποία ουσιαστικά αποτελούν ένα είδος εγγυημένης τιμής για τον παραγωγό με ΑΠΕ ή άλλες καινοτόμες τεχνολογίες

χαμηλού άνθρακα που θα πληρώνεται

από την αρμόδια δημόσια Αρχή, να μη διαταράξουν την εσωτερική αγορά

ηλεκτρισμού.

Eργαλείο

Tα CfD είναι το δεύτερο εργαλείο που προτείνει η Επιτροπή για την αποζημίωση των παραγωγών ΑΠΕ. Το σχέδιο της Kομισιόν προβλέπει ότι σε

περίπτωση που η τιμή στη χονδρική

αγορά είναι υψηλότερη από τη στα-

θερή τιμή του CfD, τότε ο παραγωγός

θα επιστρέφει τη διαφορά.

Πρόκειται πάντως για ένα σχήμα που

έχει δεχθεί αρκετές επικρίσεις, καθώς

η εγγυημένη τιμή καταβάλλεται από

μία δημόσια Αρχή, αποτελεί δηλαδή

ένα είδος κρατικής ενίσχυσης, γι’ αυ-

τό και η Eurelectric συνιστά ιδιαίτερη προσοχή στη χρήση του, προκειμένου να μην «κανιβαλιστεί» η ιδιωτική πρωτοβουλία, όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε.

Σύμφωνα με μελέτη που παρουσίασε πρόσφατα η Eurelectric με αντικείμενο την επίτευξη του net zero (δηλαδή του στόχου για καθαρό μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα), ο υφιστάμενος σχεδιασμός της αγοράς θα πρέπει να εμπλουτιστεί με τρεις πυλώνες: Τα κίνητρα για επενδύσεις στην καθαρή ενέργεια, την ενδυνάμωση των καταναλωτών, και την ασφάλεια εφοδιασμού στο μεταβαλλόμενο ενεργειακό σύστημα. Πρόκειται για πολιτικές που πρέπει να συμπληρώσουν τις δομές του υφιστάμενου συστήματος, προκειμένου να εξελιχθεί σύμφωνα με τους στόχους της Ε.Ε.

Επενδύσεις

Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται τα PPAs και τα CfD. Αναλυτικότερα, σύμφωνα

με τη μελέτη: Τα μακροπρόθεσμα «εργαλεία» χρηματοδότησης θεωρούνται κρίσιμα για τις επενδύσεις έντασης κεφαλαίου σε τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, καθώς παρέχουν σταθερότητα τιμών και μακροπρόθεσμη προβολή των αποδόσεων. Η απομάκρυνση του κινδύνου τέτοιων συμβάσεων θα μπορούσε να συμβάλει στην ενίσχυση των τεράστιων επενδυτικών δαπανών που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων του 2030. Υπολογίζεται ότι για να επιτευχθούν οι πολιτικοί στόχοι της Ε.Ε. οι επενδύσεις θα πρέπει να φτάσουν περίπου στα 80 δισεκατομμύρια

ευρώ ετησίως. Στο πλαίσιο αυτό θα χρειαστούν κίνητρα. Καταρχάς, για να αναπτυχθούν τα μακροπρόθεσμα

μέσα χρηματοδότησης πρέπει να αρθούν τα νομοθετικά εμπόδια που δυσχεραίνουν τη χρήση των PPAs (μακροπρόθεσμα συμβόλαια προμήθειας ηλεκτρισμού).

Αρχές

οι δημόσιες Αρχές μπορεί να διαδραματίσουν συμπληρωματικό ρόλο όταν τα επενδυτικά σήματα δεν προέρχονται από την αγορά. Τα συμβόλαια για τη διαφορά, που υποστηρίζονται

από το κράτος, χρησιμοποιούνται συχνά με επιτυχία για έργα μεγάλης κλίμακας Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Ωστόσο, τα CfD δεν πρέπει να εφαρμόζονται αναδρομικά. Και η

χρήση τους θα πρέπει να παραμείνει εθελοντική για να αποφευχθεί η παρεμπόδιση έργων μικρής κλίμακας και ο περιορισμός της ιδιωτικής πρωτοβουλίας.

Η μελέτη επισημαίνει επίσης την ανάγκη να εξασφαλιστεί μια ισορροπία μεταξύ των διαφόρων μακροπρόθεσμων μέσων και παρουσιάζει καινο-

ΕΠιλΟγΕσ γιΑ τΟυσ ΠΕλΑτΕσ

τόμες, τεχνικές επιλογές για μηχανισμούς βαθμονόμησης και σχέδια CfD. Επισημαίνει ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να εξασφαλίσουν μια «ισορροπία» μεταξύ του κράτους και της

αγοράς, προκειμένου να αποτραπεί

ο «κανιβαλισμός της ιδιωτικής πρωτοβουλίας», όπως χαρακτηριστικά

δήλωσε ο πρόεδρος της Eurelectric, Leonhard Birnbaum, κατά την παρουσίαση τη μελέτης.

Ασφάλεια εφοδιασμού

Η καλύτερη πρόβλεψη και ο καλύτερος συντονισμός των αναγκών του

συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας

είναι οι παράγοντες που διασφαλίζουν την ασφάλεια του εφοδιασμού.

Καθώς το ενεργειακό σύστημα αλλάζει με τον αυξημένο εξηλεκτρισμό

της οικονομικής δραστηριότητας και

την αποκεντρωμένη παραγωγή, απαιτείται μια πιο αναλυτική εικόνα της

μεταβαλλόμενης δυναμικής, ιδιαίτερα στα δίκτυα μέσης και χαμηλής

τάσης.

Αυτό μπορεί να βοηθήσει στη λήψη

αποφάσεων σχετικά με την ενίσχυση

του δικτύου και τη δημιουργία ευέλικτης και σταθερής χωρητικότητας.

Η μελέτη περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο οι αξιολογήσεις επάρκειας

και τα σχέδια δικτύων μπορούν να

είναι λεπτομερή ως προς τα χρονοδιαγράμματα και προτείνει περαιτέρω επεξεργασία των κλιματικών επιπτώσεων στο ενεργειακό σύστημα.

ο ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝοΣ σχεδιασμός της αγοράς θα μπορούσε να ωφελήσει τους καταναλωτές, δημιουργώντας μια νέα ισορροπία μεταξύ μακροπρόθεσμων και βραχυπρόθεσμων σημάτων τιμών. Τα κυριότερα εργαλεία είναι η ενισχυμένη χρήση των μακροπρόθεσμων μέσων -συμφωνίες αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (PPAs) και συμβόλαια για διαφορά (CfDs)- σε συνδυασμό με βελτιωμένη ρευστότητα στις προθεσμιακές αγορές. Η μελέτη υπογραμμίζει τη σημασία των οικονομικά εύρωστων προμηθευτών, αλλά υπογραμμίζει επίσης την οικονομική αποτελεσματικότητα μιας προσέγγισης που καθοδηγείται από την αγορά. Αντί για τις πολιτικά επιβεβλημένες υποχρεώσεις αντιστάθμισης κινδύνου, προτείνει ένα πιο ευέλικτο πλαίσιο, το οποίο θα εφαρμόζεται από τα κράτη-μέλη και θα πρέπει να συμβάλει στη διασφάλιση της ευρωστίας του προμηθευτή. Προτείνει χαλαρότερους κανονισμούς για τις εξασφαλίσεις (collaterals) και ενισχυμένες ευκαιρίες διασυνοριακής αντιστάθμισης, για να αναπτυχθούν περαιτέρω οι προθεσμιακές αγορές και να τονωθεί η ρευστότητα, καθιστώντας έτσι την αντιστάθμιση πιο διαχειρίσιμη - προς όφελος των καταναλωτών. Η μελέτη εκπονήθηκε από τον εξειδικευμένο οίκο συμβούλων Compass Lexecon για λογαριασμό της Eurelectric, στο πλαίσιο της δημόσιας συζήτησης επί του πακέτου που ανακοίνωσε η Κομισιόν στις 14 Μαρτίου για την αναθεώρηση της αγοράς ηλεκτρισμού.

θΕμα

Του Γίαννη ΚανουΠαΚη

οΥρσοΥλα φον ντερ λαιεν

Δεν είναι προς το συμφέρον της

Ευρώπης να αποσυνδεθεί πλήρως

από την Κίνα και το μπλοκ θα πρέ

πει αντ’ αυτού να εξετάσει τη δι

πλωματική και οικονομική αποτρο

πή κινδύνου, δήλωσε η πρόεδρος

της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

σουλα φον ντερ Λάιεν την Πέμπτη

30 Μαρτίου. Και ήταν η πρώτη φο

ρά που μιλούσε για τις σχέσεις του

μπλοκ με το Πεκίνο.

Στα περισσότερα δημοσιεύματα

προβλήθηκε η «σκληρή πολιτική

της Ε.Ε.» απέναντι στην Κίνα. Αυτή

ήταν η εύκολη οδός, αυτό… πού

λησαν αρκετοί. Η αλήθεια είναι ότι

η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επι-

τροπής φάνηκε να μετράει τη σκλη-

ρότητα του τόνου της καθ’ όλη τη

διάρκεια της ομιλίας της. Ενώ από

τη μία πλευρά «έδειξε» τις παραβι-

άσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

και τον πιο απολυταρχικό τόνο του

Πεκίνου στην παγκόσμια σκηνή, άφησε να εννοηθεί ότι η πόρτα για

διάλογο δεν έχει κλείσει. «Αλλά η

ιστορία μας για το πώς σχετιζόμα-

στε με την Κίνα δεν είναι ακόμη

πλήρως γραμμένη - αν και δεν

χρειάζεται να είναι αμυντική» πρό-

σθεσε, με έναν πιο συμφιλιωτικό

τόνο. ο πόλεμος της Ρωσίας στην

ουκρανία άλλαξε τον τρόπο με τον

οποίο τα κράτη του μπλοκ κοιτάζουν το Πεκίνο, με ορισμένα να αρχίζουν να δίνουν μεγαλύτερη

προσοχή στο μήνυμα της ουάσινγκτον για τους κινδύνους της εξάρτησης, αλλά με διπλωματικό τρόπο.

Η Φον ντερ Λάιεν φάνηκε επίσης

να υπονοεί ότι το μπλοκ θα μπορούσε να τερματίσει την επιδίωξη μιας εμπορικής συμφωνίας ορόσημο με την Κίνα, με… αστερίσκους, όμως. «Πρέπει να αναγνωρίσουμε

ότι ο κόσμος και η Κίνα έχουν αλλάξει τα τελευταία τρία χρόνια και

πρέπει να επανεκτιμήσουμε τη

Συνολική Συμφωνία για τις Επενδύσεις (CAI) υπό το φως της ευρύτερης στρατηγικής μας για την Κίνα» διευκρίνισε. Η εκτελεστική εξουσία της Ε.Ε. είχε σταματήσει τις προσπάθειες για την προώθηση της CAI με την Κίνα, αναγνωρίζοντας ότι θα αγωνιστεί

να εξασφαλίσει υποστήριξη από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενώ το Πεκίνο διατηρεί κυρώσεις σε πέντε βουλευτές της Ε.Ε. «Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν ορισμένοι τομείς όπου το εμπόριο και οι επενδύσεις θέτουν κινδύνους για την οικονομική ή την εθνική μας ασφάλεια, ιδιαίτερα στο πλαίσιο της ρητής συγχώνευσης στρατιωτικών και εμπορικών τομέων της Κίνας» εξήγησε η πρόεδρος της Κομισιόν. «Αυτό ισχύει για ορισμένες ευαίσθητες τεχνολογίες, αγαθά διπλής χρήσης ή ακόμα και επενδύσεις που συνοδεύονται από αναγκαστική μεταφορά τεχνολογίας ή γνώσης».

Ειδικότερα, μιλώντας σε εκδήλωση δεξαμενής σκέψης στις Βρυξέλλες,

Η «ΑλλΗ ΑνΑγνώσΗ» Οσών

ΕιΠΕ γιΑ τΗν κινΑ...

εκθέτοντας το όραμά της για το μέλλον των σχέσεων του μπλοκ με τη δεύτερη στον κόσμο μεγαλύτερη οικονομία, η Φον ντερ Λάιεν σημείωσε: «Πιστεύω ότι δεν είναι ούτε βιώσιμο ούτε προς το συμφέρον της Ευρώπης η αποσύνδεση από την Κίνα». «οι σχέσεις μας δεν είναι μαύρες ή άσπρες και η απάντησή μας δεν μπορεί να είναι ούτε το ένα ούτε το άλλο, γι’ αυτό πρέπει

να επικεντρωθούμε στην αποφυγή

του ρίσκου, όχι στην αποσύνδεση»

δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν στην εκδήλωση που συνδιοργανώθηκε

από το Κέντρο Ευρωπαϊκής Πολιτικής (EPC) και τη Merics. Το «δόγμα της Κίνας» έρχεται πριν από το αναμενόμενο ταξίδι της με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν στο Πεκίνο την επόμενη εβδομάδα, μετά την επίσκεψη του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ στη Μόσχα, όπου σηματοδότησε τη συνεχιζόμενη υποστήριξη στον πρόεδρο της

Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν. Έρχεται επίσης σε μια εποχή που η Ε.Ε., υπό το φως της εισβολής της Ρωσίας στην ουκρανία, έχει συνειδητοποιήσει περισσότερο τις εξαρτήσεις της και έχει αρχίσει να προσπαθεί να εξισορροπήσει εκ νέου την οικονομική της σχέση με έναν από τους μεγαλύτερους εμπορικούς της εταίρους. «Το πώς η Κίνα συνεχίζει

να αλληλεπιδρά με τον πόλεμο του

Πούτιν θα είναι καθοριστικός παράγοντας για τις σχέσεις Ε.Ε. - Κίνας στο μέλλον» τόνισε η Φον ντερ Λάιεν.

Σχετικά με τη στάση του Πεκίνου για την Ταϊβάν, τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Xinjiang και τα οικονομικά αντίποινα κατά της Λιθουανίας, η Φον ντερ Λάιεν είπε, «αυτές οι κλιμακωτές ενέργειες δείχνουν μια Κίνα που γίνεται πιο κατασταλτική στο εσωτερικό και πιο δυναμική στο εξωτερικό. Ανησυχούμε για το τι

κρύβεται πίσω από αυτή την επιστροφή στην παγκόσμια σκηνή».

«Έχουμε δει μια πολύ σκόπιμη

σκλήρυνση της συνολικής στρατηγικής στάσης της Κίνας εδώ και αρκετό καιρό. Και τώρα έχει συνδυαστεί με μια αύξηση ολοένα και

πιο διεκδικητικών ενεργειών» πρόσθεσε

Το μπλοκ αντιμετωπίζει αυξανόμενες ανησυχίες σχετικά με την εμβάθυνση των σχέσεων του Πεκίνου

με τη Μόσχα, που υπογραμμίζεται

από την άρνησή του να καταδικάσει

την επιθετικότητα του Κρεμλίνου

κατά της ουκρανίας. «Το πιο χαρακτηριστικό», είπε η Φον ντερ Λάιεν, «ήταν τα λόγια αποχαιρετισμού του

προέδρου Σι προς τον Πούτιν στα

σκαλιά έξω από το Κρεμλίνο, όταν

είπε: ''Αυτή τη στιγμή υπάρχουν

αλλαγές, τις οποίες δεν έχουμε δει

για 100 χρόνια. Και είμαστε αυτοί

που οδηγούμε αυτές τις αλλαγές

μαζί''».

Του ςτ.

Για την επιτυχή ρύθμιση μιας οφειλής

ή και περισσοτέρων, μέσω Εξωδικαστικού Μηχανισμού, που είναι ένα πολυ-

εργαλείο σωρευτικής αντιμετώπισης

ιδιωτικού χρέους, δεν αρκεί μόνο μια

ηλεκτρονική πλατφόρμα, ούτε ο αλγό-

ριθμος που βγάζει το πλαίσιο της ρύθμισης. Πολλές φορές δεν αρκεί καν το

αρχικό manual οδηγιών. Η μικρή εμπειρία από τη χρήση του Εξωδικαστικού,

ενός ολοκαίνουργιου μηχανισμού ρύθ-

μισης οφειλών, που βρέθηκε πρόσφατα

στη «δίνη του κυκλώνα» και αποτέλεσε

αφορμή για πολιτική αντιπαράθεση,

δείχνει μέσα από τα στοιχεία της πλατ-

φόρμας γιατί μία ρύθμιση μπορεί να

απορριφθεί.

Το «Β.Ε.» επιχειρεί να διαλευκάνει κάπως το τοπίο (παρά το γεγονός ότι σε

γενικό επίπεδο η εγκρισιμότητα έχει

ανέβει στο 70%) και να εστιάσει σε κά-

ποιους «μύθους» ή «αλήθειες», που

συχνά μπορεί να ευθύνονται για τις

απορρίψεις. Με αφορμή τη λίστα που

δημοσιοποίησε το υπουργείο οικονομικών, απεικονίζοντας και καταγράφο-

ντας τους λόγους απόρριψης των αιτήσεων στο πλαίσιο του Εξωδικαστικού, πηγές με γνώση της κατάστασης και της

διαδικασίας εξηγούν με πιο απλή γλώσ-

σα τα αίτια που τελικά οδηγούν σε χαμηλά ποσοστά εγκρισιμότητας.

Μύθος 1: Η περιουσία από μόνη της

οδηγεί σε αποδοχή ρύθμισης.

Αλήθεια 1: Ένα από τα πιο κλασικά πα-

ραδείγματα απόρριψης μιας ρύθμισης

στο πλαίσιο του Εξωδικαστικού Μηχα-

νισμού είναι με αφορμή την περιουσία.

Αν είναι αρκετά μεγάλη, είτε η κινητή

είτε η ακίνητη περιουσία του δανειολή-

πτη (όπως φαίνεται από το E9), η αίτηση

για ρύθμιση απορρίπτεται για ευνόητους

λόγους (αφού μπορεί ο οφειλέτης να

πληρώσει το δάνειο ρευστοποιώντας

μέρος ή όλη την περιουσία του). Αν, από

την άλλη πλευρά, είναι αρκετά μικρή

έως ανύπαρκτη, πάλι το αίτημα απορρί-

πτεται, διότι πώς θα μπορεί να εξυπηρε-

τεί ο δανειολήπτης το ποσό της ρύθμισης;

οι ακραίες τιμολογήσεις στην αξιολό-

γηση μιας περιουσίας αποτρέπουν μια

ενιαία ρύθμιση στον Εξωδικαστικό.

Μύθος 2: Μην τυχόν και μπει

ο εγγυητής στη ρύθμιση…

Αλήθεια 2: Μόνο κερδισμένος

ηγηθεί άρση τραπεζικού απορρήτου, για τη συμπλήρωση αίτησης του πρώτου οφειλέτη. Αξιολογείται στη συνέχεια η περιουσία του εγγυητή (π.χ. λαμβάνεται υπ’ όψιν ένα διαμέρισμα Χ αξίας του εγγυητή) και έτσι μπορεί ο οφειλέτης να επωφεληθεί περισσότερο από πιθανά κουρέματα. Όσο αξιολογείται η περιουσία του εγγυητή και συμπληρώνει τα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη τόσο αυξάνονται τα οφέλη από προσδοκώμενα κουρέματα που οδηγούν σε καλύτερες ρυθμίσεις.

Για παράδειγμα, αν για ένα στεγαστικό 100.000 ευρώ έχει ληφθεί ως προσημείωση ένα σπίτι, που τη δεδομένη στιγμή η αξία του είναι μικρότερη του δανείου (π.χ. 50.000 ευρώ) και άρα υποστηρίζει τη λύση «κουρέματος», τότε ο εγγυητής (συνήθως άτομο της ίδιας οικογένειας) μπορεί να συμπεριλάβει στην αξιολόγηση της περιουσίας και το δικό του ακίνητο (π.χ. αξίας 30.000 ευρώ), οπότε προσθετικά το «κούρεμα» μεγαλώνει. Έτσι, ο πρώτος οφειλέτης επωφελείται, αφού το δάνειό του θα «κουρευτεί» με βάση συνολικής περιουσιακής αξίας 80.000 ευρώ, αντί για 50.000 ευρώ.

Μύθος 3: Μπορώ να μπαινοβγαίνω κατά βούληση από ρύθμιση σε ρύθμιση.

να προ-

Αλήθεια 3: Όχι. Η αθέτηση ρυθμίσεων που είχαν συμφωνηθεί στο παρελθόν είναι η πέμπτη κατά σειρά αιτία απόρριψης της ρύθμισης από τη λίστα του υπουργείου οικονομικών. Δεν μπορεί να ζητήσει ρύθμιση στον Εξωδικαστικό οφειλέτης που είχε ενταχθεί σε άλλη ρύθμιση (π.χ. σε λίγες δόσεις για ένα παλαιό δάνειο, που μετά το αθέτησε και μπήκε σε άλλο πλαίσιο, που ενδεχομένως πάλι αθέτησε για να ξαναμπεί σε άλλη ρύθμιση…). Όπως, επίσης, λόγος απόρριψης είναι αν έχει προγραμματιστεί πλειστηριασμός για το επόμενο τρίμηνο (με τη λογική ότι δεν έχει ανταποκριθεί ο δανειολήπτης σε όλες τις εκκλήσεις, η υπόθεση έφτασε στην καταγγελία του δανείου και η άλλη πλευ-

ρά έχει ήδη επιβαρυνθεί σε χρόνο και κόστος, από τα έξοδα της διαδικασίας).

Μύθος 4: Θα μπω στον Εξωδικαστικό, αλλά μόνο για τα χρέη προς το Δημόσιο.

Αλήθεια 4: Αυτό αποκλείεται! Η πλατφόρμα προτείνει με απόλυτη διαφάνεια

μια συνολική λύση, για το σύνολο του ιδιωτικού χρέους του οφειλέτη. Καλύπτεται πάσης φύσεως ιδιωτικό χρέος (τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία, Εφορία κ.λπ.), αλλά δεν υπάρχουν περιθώρια επιλογής.

Μύθος 5: Και να καθυστερώ συστηματικά τις δόσεις μου έως τώρα, δεν πειράζει…

Αλήθεια 5: H αντισυναλλακτική συμπεριφορά συνιστά λόγο απόρριψης της ρύθμισης. Ένα ιστορικό καθυστερήσεων

πληρωμής δόσεων σε συστηματική και σταθερή βάση, μάλιστα, συχνά άνευ

λόγου (π.χ. έμπρακτη αδυναμία αποπληρωμής λόγω απώλειας εισοδήματος ή άλλο) είναι στοιχείο «μαύρης λίστας».

Πλαστικό χρήμα

Την ίδια ώρα, λιγότερο από 30 ευρώ είναι η μέση συναλλαγή με κάρτα πλη-

ρωμών (χρεωστική/πιστωτική), ακολουθώντας μια πορεία φθίνουσα σε σχέση με τα επίπεδα πριν από την οικονομική κρίση, γεγονός που δείχνει ότι οι αγορές με κάρτα έχουν μπει πλέον στην καθημερινότητά μας. Την περίοδο

αποτέλεσμα της αυξημένης χρήσης και

θετικό σημάδι, καθώς αντανακλά την

ευρύτερη χρήση της κάρτας ως μέσου

πληρωμών. Ένα άλλο εντυπωσιακό

στοιχείο που αφορά την αλλαγή συνη-

2007-2008

μία μέση συναλλαγή με πλαστικό χρήμα αντιστοιχούσε σε 100 ή ακόμη και 120 ευρώ, όταν σήμερα είναι στο επίπεδο των 28,6 ευρώ. Από την άλλη πλευρά, εκτινάχθηκε σε διψήφιο ποσοστό η χρήση των ηλεκτρονικών πληρωμών, χάρη στη σημαντική συμβολή δύο… αρνητικών γεγονότων: των capital controls του 2015 και της πανδημίας του 2020.

Ευρύτερη χρήση της κάρτας ως μέσου πληρωμών Τα στοιχεία αυτά επισήμανε, μεταξύ άλλων, ο γενικός διευθυντής του ΙοΒΕ, καθηγητής Ν. Βέττας, σε παρουσίαση μελέτης σχετικής με την επίδραση της πανδημίας στις ηλεκτρονικές πληρωμές και κυρίως το πώς άλλαξε προς το καλύτερο τις συνήθειες του τρόπου πληρωμών στην Ελλάδα. Όσο κι αν ακούγεται αντιφατική η μείωση της μέσης συναλλαγής σε αξία, είναι αναπόφευκτο

θειών στον τρόπο πληρωμών και αποτυπώνεται στη σημαντική άνοδο των χρεωστικών καρτών, ιδιαίτερα μετά το

lockdown, είναι ότι για πρώτη φορά το σύνολο της αξίας των συναλλαγών με

κάρτες υπερέβη τις αναλήψεις. Και αυ-

τό συνέβη το 2022.

Με βάση διαθέσιμα στοιχεία του ΙοΒΕ

και της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, που αφορούν τη χρήση εγχώριων καρ-

τών εντός Ελλάδος, γίνεται αντιληπτό

ότι το 2022 οι αγορές που έγιναν με

κάρτες ελληνικών τραπεζών ανήλθαν

σε 50,5%, υπερβαίνοντας τις αναλήψεις

που γίνονταν πάλι μέσω καρτών της

εγχώριας αγοράς, που περιορίστηκαν

στο 49,5%. Έναν μόλις χρόνο πριν, το

2021, η εικόνα ήταν αντίστροφη: οι

αναλήψεις χρημάτων μέσω εγχώριων

καρτών αφορούσαν το 51,5% των συναλλαγών με κάρτα, με το αντίστοιχο

ποσοστό αγορών από τις ίδιες κάρτες

να είναι στο 48,5%.

powered by ΔεΗ

aTHENs BikE FEsTiVal 2023

Με επιτυχία ολοκληρώθηκε η γιορτή του ποδηλάτου

Τρεις ημέρες γεμάτες ποδήλατο είχαν την ευ

καιρία να απολαύσουν οι επισκέπτες του Athens

Bike Festival που επέστρεψε δυναμικά με τη

στήριξη της ΔΕΗ, έπειτα από απουσία τριών ετών, λόγω πανδημίας.

τίου έως και την Κυριακή 2 Απριλίου, στο Παλιό

Αμαξοστάσιο

ποδηλάτου, του αθλητισμού και των εναλλακτι

κών μετακινήσεων έζησαν στους ρυθμούς του ποδηλάτου, σε όλες του τις μορφές. Αθλητές, ερασιτέχνες και φίλοι του ποδηλάτου είδαν από κοντά όλα τα νέα μοντέλα συμβατικών και ηλε κτρικών ποδηλάτων, έκαναν δοκιμές, γνώρισαν ποδηλατικούς τουριστικούς προορισμούς και παρακολούθησαν ομιλίες σχετικές με το ποδή λατο και την τεχνολογία του, στα Tech Talks και τα Bike Talks. Η ΔΕΗ, μεγάλος χορηγός του Athens Bike Festival 2023, βρέθηκε στο επίκε ντρο της μεγάλης γιορτής, δίνοντας την ευκαιρία σε όλες και όλους να κάνουν virtual δοκιμές

ηλεκτρικών ποδηλάτων, τοποθετημένων σε trainers, και να διαπιστώσουν γιατί το επόμενο

μέσο μετακίνησής τους θα μπορούσε να είναι ένα ποδήλατο. οι μικροί επισκέπτες συμμετείχαν σε δωρεάν μαθήματα ποδηλάτου, ενώ στην εκ παιδευτική δράση της ΔΕΗ, παρέα με τον Εξοι κονομούλη, έμαθαν πώς μπορούν να κάνουν υπεύθυνες επιλογές για τον πλανήτη. Το Αthens Bike Festival πραγματοποιείται από το 2010, συγκεντρώνοντας κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέ πτες. Στόχος είναι να αναδειχθούν η χαρά του ποδηλάτου, η απλότητα, η ευκολία αλλά και η πρακτικότητα που χαρακτηρίζει το μέσο. Η ΔΕΗ, στηρίζοντας ενέργειες όπως το Athens Bike Festival, αποδεικνύει έμπρακτα τη στρατηγική

δέσμευσή της για ένα καλύτερο, βιώσιμο και πιο πράσινο μέλλον.

«RE-ENGiNEERiNG TOMORROw»

το νέο

εξελίσσει νέα ταλέντα στην επόμενη γενιά μηχανικών του ομίλου. Συγκεκριμένα, ο Όμιλος ΗΡΑΚΛΗΣ με το «Re-Engineering Tomorrow» προ(σ) καλεί απόφοιτους Μηχανικούς (Ηλεκτρολόγους, Μηχανολόγους, Χημικούς, Περιβάλλοντος, Παραγωγής & Διοίκησης)

εκπαιδεύσεων και προγραμμάτων ανάπτυξης ηγετικών ικανοτήτων, αποκτώντας έτσι τα απαραίτητα εφόδια για να πετύχουν και να διακριθούν κυρίως στα εργοστάσια του ομίλου στον Βόλο και στο Μηλάκι Ευβοίας.

Πιστός στη δέσμευσή του να επενδύει στη νέα γενιά, ο Όμιλος ΗΡΑΚΛΗΣ εγκαινιάζει το πρόγραμμα «Re-Engineering Tomorrow», αποδεικνύοντας στην πράξη τον ανθρωποκεντρικό του χαρακτήρα, αλλά και το ενδιαφέρον και την εμπιστοσύνη του στο νέο και υψηλά καταρτισμένο δυναμικό του τόπου. Πρόκειται για

12μηνο έμμισθο πρόγραμμα ειδικά σχεδιασμένο για νέους-ες μηχανικούς που

μόλις αποφοίτησαν ή έχουν μικρή εργασιακή εμπειρία (έως 3 έτη), με στόχο να

που αναζητούν την επόμενη πρόκληση, να αφήσουν το δικό τους αποτύπωμα για την επιτάχυνση της μετάβασης σε αειφόρες κατασκευές, πραγματοποιώντας παράλληλα τις επαγγελματικές τους φιλοδοξίες.

Στο πρόγραμμα «Re-Engineering Tomorrow», αναλαμβάνοντας καινοτόμα projects τόσο στην Ελλάδα όσο και το εξωτερικό καθώς και εναλλάσσοντας ομάδες εργασίας, οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να αποκτήσουν πολύτιμη εργασιακή εμπειρία και να εξελίξουν το γνωστικό τους πεδίο. Παράλληλα, θα έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιούν ευκαιρίες εκπαίδευσης και εξειδίκευσης μέσω στοχευμένων τεχνικών

ο κ. Χάρης Δεμερτζής, γενικός διευθυντής Ανθρώπινου Δυναμικού του ομίλου ΗΡΑΚΛΗΣ, δήλωσε σχετικά: «Για όλους εμάς στον Όμιλο ΗΡΑΚΛΗΣ, στόχος μας είναι να χτίζουμε την πρόοδο για τον άνθρωπο και τον πλανήτη. Αυτή τη φορά, με το πρόγραμμα “Re-Engineering Tomorrow”, καλούμε και τη νέα γενιά μηχανικών που διεκδικεί ένα πιο βιώσιμο αύριο για όλους, να γίνει μέρος του οράματός μας και να χτίσουμε μαζί τον κόσμο όπου θέλουμε να ζούμε. Προσφέρουμε εφόδια και ίσες ευκαιρίες, ώστε οι νέοι μηχανικοί να κυνηγήσουν τα όνειρά τους, να εξελιχθούν σε άξιους και πρωτοπόρους επαγγελματίες και να ηγηθούν στον κλάδο τους, δίνοντας το παράδειγμα».

καινοτόμο πρόγραμμα του Ομίλου ηΡακλης για νέους και νέες μηχανικούς

H FrieslandCampina Hellas-ΝοΥΝοΥ το

2022 μεγάλωσε την αγκαλιά της διευρύ-

νοντας το πρόγραμμα Εταιρικής Κοινω-

νικής Ευθύνης της «Κύκλος Φροντίδας»

με σημαντικές πρωτοβουλίες στήριξης

και αλληλεγγύης. Διαχρονικά στέκεται

στο πλευρό των συνανθρώπων μας που

έχουν ανάγκη, ανακουφίζοντας με συνέπεια καθημερινές ανάγκες, ενώ βρίσκεται στην πρώτη γραμμή για την αντιμετώπιση ανθρωπιστικών κρίσεων. Συνεχίζει να υλοποιεί σημαντικές «πράσινες»

πρωτοβουλίες και να μεριμνά έμπρακτα

για την προστασία του περιβάλλοντος

και τη δημιουργία ενός μέλλοντος που

θα είναι πιο βιώσιμο και πιο ανθρώπινο

για όλους.

Με πεποίθηση πως η πρόσβαση σε «κα λύτερη διατροφή», έναν από τους έξι πυλώνες της στρατηγικής βιωσιμότητας της εταιρείας «Θρέφοντας έναν καλύτερο πλανήτη», αποτελεί δικαίωμα όλων, η FrieslandCampinaHellas-ΝοΥΝοΥ προ σφέρει τα υψηλής ποιότητας και υγιεινά γαλακτοκομικά προϊόντα της σε ευάλω τες ομάδες και κυρίως παιδιά, συμβάλ λοντας στην αντιμετώπιση ζητημάτων υποσιτισμού. Με περισσότερες από 450 διανομές προϊόντων, 9.183 κιβώτια με γάλα, τυρί, γιαούρτι και κρέμες γάλακτος, έφτασαν σε περισσότερους από 470 Δή μους, Φορείς και Συλλόγους, μέσω της πρωτοβουλίας «Φροντίδα και Αγάπη», που συνεχίζεται για 12η χρονιά με συ νολική προσφορά αξίας άνω των 2,5 εκατομμυρίων ευρώ. Με τη δράση «Ν ΝοΥ: Ένα Ποτήρι Γάλα για Κάθε Παιδί!» για έκτη συνεχόμενη χρονιά κάνει πράξη τη φιλοσοφία της να μη λείψει το γάλα από κανένα παιδί. Το 2022, η στήριξη σε δεκάδες ιδρύματα, φορείς και δομές υποστήριξης ανηλίκων σε όλη την Ελλάδα ξεπέρασε τα 508.000 ποτήρια γάλα, ενώ από την έναρξη του προγράμματος

το 2015 μέχρι σήμερα η εταιρεία έχει προσφέρει πάνω από 5.300.000 ποτήρια γάλα ΝοΥΝοΥ! Παράλληλα, η εταιρεία συνεχίζει και το 2023 την Αποκλειστική

Χορηγία Γάλακτος των Παιδικών Χωριών SOS, ενισχύοντας μια μακρόχρονη σχέση εμπιστοσύνης και προσφοράς, που μετρά

ήδη περισσότερα από 708.000 ποτήρια γάλα για τα παιδιά του οργανισμού από το 2008. Επιπλέον, η FrieslandCampina Hellas-ΝοΥΝοΥ καλύπτει τις ανάγκες

FRiEslaNdcaMPiNa HEllas-νΟυνΟυ

τΟ 2022 ΗτΑν ΜιΑ ΧρΟνιΑ

γαλακτοκομικών προϊόντων του Πανελλήνιου Συλλόγου Γονέων, Κηδεμόνων και Φίλων Ατόμων με Προβλήματα Όρασης και Πρόσθετες Αναπηρίες «Αμυμώνη», ενώ συμμετείχε στην ανθρωπιστική βοήθεια προς την ουκρανία. Ακόμα, με τη δύναμη του αγαπημένου γάλακτος

ΝοΥΝοΥ Family, στο πλαίσιο της ευρύτερης στρατηγικής βιωσιμότητας «Θρέφοντας έναν καλύτερο πλανήτη», η εται-

ρεία πραγματοποίησε πρόγραμμα ανα-

δάσωσης σε τρεις πληγείσες περιοχές

της Ελλάδας, ενισχύοντας με 5.000 δέντρα

το πράσινο στον Υμηττό, στην Πάτρα και

τη Βόρεια Εύβοια, καθώς και με το ΝοΥ-

ΝοΥ Gouda έργα αναβάθμισης σχολικών

υποδομών σε πέντε πυρόπληκτες περι-

οχές της Βόρειας Εύβοιας χαρίζοντας

στους μικρούς μαθητές το ασφαλές και

όμορφο σχολείο που τους αξίζει.

φρΟντιδΑσ κΑι ΠρΟσφΟρΑσ

Η ΜEssAritis Ανανεώσιμες ανακοινώνει με ιδιαίτερη χαρά

πως στο πλαίσιο των ενεργειών Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης

προχώρησε σε συνεργασία με το ΙΠΑΠ «Η ΘΕ

Το Ίδρυμα «Η Θεοτόκος» είναι κοινωφελές ίδρυμα που λει

τουργεί απρόσκοπτα από το 1963 και παρέχει υπηρεσίες ειδικής

εκπαίδευσης αλλά και θεραπείας σε παιδιά προσχολικής ηλι

κίας και εφήβους, με αναπτυξιακή ανωριμότητα, νοητικές ανα

πτυξιακές διαταραχές και διαταραχές του αυτιστικού φάσματος.

Επίσης παρέχει επαγγελματική κατάρτιση και εργασιακή απο

κατάσταση σε ενήλικες νέους και νέες από 20 έως 35 ετών και

υποστηρίζει το οικογενειακό περιβάλλον τους παρεμβαίνοντας

κατάλληλα όταν αυτό είναι αναγκαίο.

Η εταιρεία Messaritis θα προσφέρει αφιλοκερδώς το σύνολο

των απαραίτητων μελετών και θα καταθέσει τη σχετική αίτηση

στον ΔΕΔΔΗΕ για την κατασκευή φωτοβολταϊκού σταθμού αυ

τοπαραγωγής με ενεργειακό συμψηφισμό (Net‐Metering) ισχύ ος 250 kWp, σε γεωτεμάχιο στην περιοχή του Λαυρίου, με σκοπό την εξοικονόμηση πόρων μέσω της παραγωγής ηλεκτρι κής ενέργειας.

ΤΙΣ ΣΥΝΕΧΕΙΣ προσπάθειες για την

ενίσχυση της κουλτούρας της όσον

αφορά την ισότητα των φύλων και

την εξασφάλιση ενός εργασιακού

περιβάλλοντος χωρίς αποκλεισμούς

ανέδειξε η schneider Electric, πρωτοπόρος στον ψηφιακό μετασχη-

ματισμό της διαχείρισης ενέργειας

και του αυτοματισμού, στο Upfront initiative, που πραγματοποιήθηκε

στις 23 Μαρτίου 2023, στο Ωδείο

Αθηνών. Το Upfront initiative είναι

μια πρωτοβουλία που επιχειρεί να

συμβάλει στην κατάρριψη των προκαταλήψεων και των στερεοτύπων

που εμποδίζουν την ισότιμη πρόσβαση στον εργασιακό χώρο και

την επαγγελματική εξέλιξη ατόμων που αντιμετωπίζονται με καχυποψία λόγω φύλου, φυλής, σεξουαλικού προσανατολισμού, θρησκευτικών πεποιθήσεων, αναπηρίας.

Η schneider Electric στηρίζει επίσης πρωτοβουλίες όπως το «Open talent Market», μια πλατφόρμα

βασισμένη στην τεχνητή νοημοσύνη, μέσω της οποίας οι εργαζόμενοι

λαμβάνουν προτεινόμενες ευκαιρίες εξέλιξης και καριέρας σε παγκόσμιο επίπεδο με βάση τις δεξιότητες, τις ικανότητες και τις μελλοντικές φιλοδοξίες τους, όπως mentoring, fulltimeroles,

scHNEidER ElEcTRic στΟ uPFRONT iNiTiaTiVE:

parttimeprojects. Η συγκεκριμένη πλατφόρμα βοηθά στην εξάλειψη των προκαταλήψεων στο πλαίσιο των διαδικασιών πρόσληψης.

Στόχος του Upfront initiative είναι να συζητηθεί ο τρόπος που οι επι-

χειρήσεις μπορούν να επιταχύνουν

την πρόοδό τους, αναδεικνύοντας ότι οι ανοιχτοί, διαφορετικοί, ασφαλείς και χωρίς αποκλεισμούς χώροι εργασίας ωφελούν τις ίδιες τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους.

Οι ΑξιΕσ τΗσ ισΟτΗτΑσ κΑι τΗσ συΜΠΕριλΗψΗσ

τΗσ ΕτΑιρικΗσ τΗσ κΟυλτΟυρΑσ

ΗνώΜΕνΑ ΕθνΗ

Η ιΟυλ ROuNdTa τΗν ισΟτΗτ

«Χρειαζόμαστε περισσότερα ταλέντα

και περισσότερες γυναίκες στην επιστήμη, στις τεχνολογίες και σε θέσεις ευθύνης»

ΓΙΑ ΤΗΝ εργασιακή πραγματικότητα

των γυναικών στην Ελλάδα αλλά και

στην Ευρώπη, την αληθινή κατάκτηση της ισότητας των δύο φύλων, το τέλος των στερεοτύπων, αλλά και τα δύο κομβικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν

το μέλλον της φαρμακοβιομηχανίας

και τη θέση των γυναικών - επιστημό-

νων σε αυτό, που είναι η τεχνητή νοημοσύνη και η ψηφιακή υγεία, μίλησε στις 15 Μαρτίου 2023 η κυρία Ιουλία

Τσέτη, CEO του ομίλου Φαρμακευτικών

Επιχειρήσεων Τσέτη, φαρμακοποιός, επίτιμη δρ. Φαρμακευτικής του ΕΚΠΑ και γ.γ. Δ.Σ. του ΣΕΒ, και πρόεδρος του Ελληνικού Δικτύου του οικουμενικού Συμφώνου των Ηνωμένων Εθνών – UN Global Compact Network Hellas, σε roundtable στα Ηνωμένα Έθνη με τίτλο «A Gender Equal Future of Work in the Digital Age» - Ένα ίσο, έμφυλο εργασιακό μέλλον στην Ψηφιακή Εποχή». Στην εκδήλωση, παρόντες ήταν σημαντικά υψηλόβαθμα στελέχη πολυεθνικών ομίλων, CEOs από τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και άλλες χώρες του κόσμου, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι η κυρία Τσέτη ήταν η μοναδική εκπρό-

σωπος από την Ελλάδα. Η πρόεδρος

του οΦΕΤ, μάλιστα, είχε κατ’ ιδίαν συναντήσεις τόσο με εκπροσώπους των Ηνωμένων Εθνών όσο και με πολλά

στελέχη των συμμετεχόντων εταιρειών.

Όπως επεσήμανε στην ομιλία της, «η Ελλάδα ακολουθεί την Ευρώπη όσον αφορά τις τάσεις της ισότητας των φύλων, ενώ καταγράφονται μερικοί πολύ

θετικοί δείκτες. Έχουμε ένα πολύ υψηλό ποσοστό γυναικών αποφοίτων πανεπιστημίου -στην πραγματικότητα έχουμε περισσότερες γυναίκες απόφοιτες πανεπιστημίου από άντρες- και έχουμε μια πολύ ικανοποιητική νομοθεσία. Αυτό από το οποίο υποφέρουμε, είναι η νοοτροπία και η ασυνείδητη προκατάληψη».

γυναίκες

Η κυρία Τσέτη ανέφερε ότι, δυστυχώς, οι γυναίκες μαθαίνουν από πολύ νωρίς να μην είναι φιλόδοξες, να μένουν

στο σπίτι, φροντίζοντας τα παιδιά, και τελικά να αφήνουν πίσω την καριέρα τους. «Το 2021 στην Ελλάδα, το 66% των γυναικών σε σύγκριση με μόλις το 7% των ανδρών εκτελούσαν τις δουλειές του σπιτιού εντελώς ή κυρίως μόνοι τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή η τάση δεν βελτιώθηκε στη διάρκεια της πανδημίας. ο χρόνος, παρεμπιπτόντως, αποτελεί έναν από τους βασικούς δείκτες στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Ισότητας των Φύλων, υπογραμμίζοντας τη σημασία του για την ισότητα». Αναφορικά με την εξέλιξη των γυναικών σε υψηλόβαθμες θέσεις και θέσεις ευθύνης, η πρόεδρος του οΦΕΤ υπογράμμισε ότι «ενώ οι εταιρείες στην Ελλάδα έχουν κάνει μεγάλα βήματα για την προώθηση των γυναικών σε θέσεις στελεχών τα τελευταία χρόνια, μια μελέτη διαπίστω-

σε ότι οι περισσότερες γυναίκες αντιμετωπίζουν δυσκολίες με την προαγωγή τους στα πρώτα στάδια της καριέρας τους, από αρχικούς ρόλους έως τις διευθυντικές θέσεις. Αυτό σημαίνει

ότι οι γυναίκες φτάνουν πολύ νωρίς

σε γυάλινη οροφή, και αυτό σίγουρα

δεν οφείλεται στην έλλειψη προσό-

Τεχνητή Νοημοσύνη

και Ψηφιακή Υγεία

Αναφορικά με το μέλλον των γυναικών στην εργασία και ειδικότερα στον

κλάδο της φαρμακοβιομηχανίας, η

κυρία Τσέτη επεσήμανε ότι «η τεχνη-

τή νοημοσύνη στην ανακάλυψη φαρ-

μάκων, στη συλλογή και επεξεργασία

δεδομένων, αλλά και η ψηφιακή υγεία

με τις Τεχνολογίες Πληροφορικής και

Επικοινωνίας επηρεάζουν σε μεγάλο

βαθμό τη φαρμακευτική βιομηχανία

και εκεί μπορούν να στοχεύσουν οι

γυναίκες». Δυστυχώς μόνο το 1,6%

των γυναικών κατέχει αυτή τη στιγμή

δεξιότητες Τεχνολογίας Πληροφορι-

κής και Επικοινωνιών στην Ελλάδα.

Ποσοστό, ωστόσο, που είναι πολύ κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 1,9%, με τη Γερμανία να έχει το ποσοστό μόλις 2%.

από περισσότερα ταλέντα»

Σε άλλο σημείο της ομιλίας της, η κυρία Ιουλία Τσέτη αναφέρθηκε στην

ανάγκη η Ελλάδα να αποκτήσει περισσότερα ταλέντα -«Χρειαζόμαστε απεγνωσμένα περισσότερα ταλέντα», είπε αυθόρμητα-, καθώς και στην ανάγκη να μπορέσουν να επαναπατριστούν

λαμπροί Έλληνες επιστήμονες από το

εξωτερικό. Αναφερόμενη στη λειτουργία και στις πρωτοβουλίες των βιομηχανιών UNI-PHARMA & InterMed του

ομίλου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων

Τσέτη, τόνισε ότι «έχει ήδη προωθηθεί

ένα πιο ευέλικτο μοντέλο εργασίας

και έχουμε προγραμματίσει τη δημιουργία μονάδας βρεφικής φροντίδας

στις εγκαταστάσεις μας. Αυτές οι πρωτοβουλίες κάνουν το εργασιακό περιβάλλον πιο υποστηρικτικό και ελκυστικό για τις γυναίκες και τα νεαρά

ζευγάρια με παιδιά».

«Οι

μαθαίνουν να μην είναι φιλόδοξες…»

«Έχουμε ανάγκη

Του Πέτρου ΜίΧαηλίΔη

Πολλαπλές συμφωνίες σύνδεσης

βρίσκονται στα σκαριά και η επικε φαλής διαπραγματευτής του Horizon

Europe της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Σίγκνε Ράτσο έδωσε μια ενημέρωση

για το πώς εξελίσσονται οι διαπραγ ματεύσεις. Η Νέα Ζηλανδία εντάχθη

κε, άλλες χώρες, όμως, εξακολουθούν

να περιμένουν στην ουρά ή παρα

μένουν αναποφάσιστες. Η Ράτσο

είπε ότι μια συμφωνία με τον Κανα

δά θα μπορούσε να οριστικοποιηθεί

«εντός του τρέχοντος έτους», ενώ η

Ιαπωνία και η Νότια Κορέα πρέπει

να αποφασίσουν μετά την ολοκλήρωση των διερευνητικών συνομιλι-

ών. Η Ελβετία περιμένει το πράσινο

φως και η Επιτροπή δήλωσε, πρόσφατα, αισιόδοξη για τις προοπτικές.

Το Ηνωμένο Βασίλειο πρόκειται να

εισέλθει εκ νέου στις συνομιλίες

σύνδεσης μετά την επίσημη υπογραφή της συμφωνίας του Windsor για

το εμπόριο στη Βόρεια Ιρλανδία.

Ωστόσο, οι όροι της ένωσης αποδεικνύονται προκλητικοί, τόσο πολιτικά όσο και τεχνικά. Η Επιτροπή επιθυμεί οι παγκόσμιοι εταίροι της να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα για

να βοηθήσουν στην προώθηση της επιστήμης και την αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων, όπως η κλιματική αλλαγή. Θέλει όμως, επίσης, να προστατεύσει την κυριαρχία της και να βάλει την Ευρώπη πρώτη. Για

τις συνδεδεμένες χώρες, αυτοί είναι δύσκολοι λόγοι της συνέχειας. Η Ε.Ε. δεν θα επιτρέψει σε ξένους να εισέλθουν σε κάθε πρόσκληση επιδότησης και οι περιορισμοί για συμμετέχοντες εκτός Ε.Ε. στη διαστημική και κβαντική έρευνα σημαίνουν ότι οι υποψήφιοι ξοδεύουν περισσότερα προσπαθώντας να καταλάβουν ποιες προσκλήσεις ενδιαφέροντος είναι επιλέξιμες, αντί να καθορίσουν ποιες τους ταιριάζουν καλύτερα, λέει ο Ντάνι Σέκερ, διευθυντής της Διεύθυνσης Έρευνας και Καινοτομίας για την Ευρώπη του Ισραήλ (ISERD).

ο Σέκερ συμφωνεί ότι η Ε.Ε. πρέπει να προστατεύει τα στρατηγικά περιουσιακά στοιχεία, αλλά πιστεύει ότι υπάρχει καλύτερος τρόπος διαχείρισης αυτών των συμφερόντων. Μια ιδέα που προτείνει είναι να μετακι-

δυσκΟλιΕσ στΟ ΕρΕυνΗτικΟ

ΠρΟγρΑΜΜΑ 95,5 δισ. Ευρώ τΗσ Ε.Ε.

νηθούν περιορισμένα θέματα σε ένα ξεχωριστό ερευνητικό πρόγραμμα

της Ε.Ε., καθιστώντας το Horizon πλήρως ανοιχτό σε όλους.

οι αντιρρήσεις δεν αφορούν μόνο τις προσκλήσεις στις οποίες μπορούν

να συμμετάσχουν οι συνδεδεμένες χώρες, αλλά και τον τρόπο με τον

οποίο το Horizon Europe σχετίζεται με άλλα προγράμματα της Ε.Ε. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα, στο Horizon Europe οι προσκλήσεις στον κυβερνοχώρο είναι ανοιχτές, ενώ στο αδελφό πρόγραμμα Digital Europe, η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο είναι κλειστή στις συνδεδεμένες χώρες.

Όταν οι Ισραηλινοί συμμετέχοντες προσπαθούν να υποβάλουν αίτηση

για κλήσεις στον κυβερνοχώρο Horizon, οι Ευρωπαίοι ομόλογοι συχνά δεν επιθυμούν να συνεργαστούν, επειδή φοβούνται ότι όταν θέλουν να μεταφέρουν το έργο από την έρευνα στο Horizon Europe, στην ανάπτυξη, στο πλαίσιο της Digital Europe, δεν θα είναι μπορεί να λάβει χρηματοδότηση λόγω των περιορισμών σχετικά με το ποιος μπορεί να εγγραφεί. «Αυτό επηρεάζει τη συμμετοχή και βλέπουμε μειωμένη συμμετοχή σε αυτή την πλευρά του προγράμματος τα τε-

eρΕυνα

λευταία δύο χρόνια» λέει ο Σέκερ. Όμως, η Ράτσο λέει ότι η Ε.Ε. δεν είναι διατεθειμένη να υποχωρήσει αν δεν εξασφαλιστεί η αμοιβαιότητα. «Πολύ

λίγα θέματα προσκλήσεων είναι κλειστά για οντότητες τρίτων χωρών στο τρέχον πρόγραμμα εργασίας και ακόμη λιγότερα για οντότητες σε συνδεδεμένες χώρες. Θα συμφωνήσετε ότι είναι κυρίαρχο δικαίωμα και υποχρέωση κάθε δικαιοδοσίας στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Ε.Ε., να προστατεύει τα στρατηγικά ευαίσθητα συμφέροντα. Και το κάνουν όλοι στον κόσμο.

Άλλωστε, το Ισραήλ κάνει το ίδιο» είπε. Για την Ε.Ε., η προσέλκυση εταίρων στο ερευνητικό της πρόγραμμα είναι ένας τρόπος για να επιταχυνθεί η πράσινη και ψηφιακή καινοτομία, και να διατηρηθεί όλο και περισσότερο η

θέση της στην παγκόσμια σκηνή.

«οι μετασχηματισμένες γεωπολιτικές

εντάσεις με τη συνεχιζόμενη ρωσική

επιθετικότητα στην ουκρανία έχουν

αυξήσει τη σημασία των ανθρωπίνων

δικαιωμάτων και θέτουν τις θεμελιώ-

δεις αξίες υπό αμφισβήτηση. Σε αυτό

το πλαίσιο, η ανάγκη συνεργασίας με

κέντρα αριστείας με ομοϊδεάτες πα-

γκοσμίως είναι ακόμη πιο επιτακτική»

λέει η Ράτσο.

«ROuTE 2025»: τΟ ΑΕρΟδρΟΜιΟ στΟν

δρΟΜΟ γιΑ τΗ βιώσιΜΗ ΑνΑΠτυξΗ

Νέο φωτοβολταϊκό πάρκο 16 MW

▶

To νέο φωτοβολταϊκό πάρκο 16 μεγαβάτ αυτοπαραγωγής και ιδιοκατανάλωσης εγκαινιάσθηκε στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών. Πρόκειται για

τη μεγαλύτερη μονάδα αυτοπαραγω-

γής στην Ελλάδα, η οποία ήδη παράγει περίπου το 45% της ετήσιας κατανάλωσης της εταιρείας του αεροδρομίου. Η παραγωγή της εγκατάστασης, ύψους 27.500 μεγαβατωρών

ετησίως, αντιστοιχεί περίπου στην

κατανάλωση 6.650 νοικοκυριών.

Έως το 2046, από τη λειτουργία της

νέας εγκατάστασης των 16 μεγαβάτ,

αποσοβούνται 71.500 τόνοι διοξειδί-

ου του άνθρακα, ποσότητα που ισο-

δυναμεί με ένα δάσος αντίστοιχο της

έκτασης του αεροδρομίου (16.000

στρέμματα). Το έργο εντάσσεται στη

δυναμική στρατηγική βιώσιμης ανά-

πτυξης και περιβαλλοντικής υπευθυ-

νότητας του Διεθνούς Αερολιμένα

Αθηνών και, ειδικότερα, στον στόχο

«Route 2025», μια συνολική επένδυ-

ση της τάξης των περίπου 100 εκατομμυρίων ευρώ, που ανακοίνωσε η

εταιρεία το 2019. Παράλληλα, η επένδυση αυτή και το πρόγραμμα «Route 2025» αποτελούν έμπρακτες αποδείξεις της προσήλωσης και της δέσμευσης, ως πυλώνα του τουριστικού

προϊόντος της πόλης, για τη συμβολή

Ριχάρδος Λαμπίρης

στην ανάδειξη της Αθήνας όχι μόνο ως κορυφαίου τουριστικού προορισμού, αλλά και ως κορυφαίου βιώσιμου προορισμού για τους κατοίκους

και τους επισκέπτες της πόλης. Συνδυαστικά με το πρώτο φωτοβολταϊκό

των 8 ΜW που λειτουργεί από το 2011 (το οποίο συμβατικά παράγει για το

δημόσιο δίκτυο) και το καινούργιο

των 16 MW αυτοπαραγωγής, παράγονται τα 2/3 των απαιτούμενων αναγκών του ΔΑΑ σε ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές εντός του αεροδρομίου. Το γεγονός αυτό καθιστά τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών πρωτοπόρο -ίσως και μοναδικόανάμεσα στα αεροδρόμια στην Ευρώπη και διεθνώς. Με την ολοκλήρωση

της επόμενης φάσης το 2025, η οποία εκτιμάται σε 45 μεγαβάτ φωτοβολτα-

ϊκών επιπλέον, θα εξασφαλιστεί η

παραγωγή του 100% των αναγκών

του ΔΑΑ σε ηλεκτρική ενέργεια για

κάθε έτος μέχρι το 2046, μεγιστοποι-

ώντας την ιδιοκατανάλωση με χρήση μονάδων αποθήκευσης μπαταριών.

ο ΔΑΑ έχει ήδη υποβάλει τις σχετικές αιτήσεις τόσο στη ΡΑΕ όσο και σε λοιπές αρμόδιες υπηρεσίες. ο CEO του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών Γιάννης Παράσχης δήλωσε: «Το νέο φωτοβολταϊκό πάρκο των 16 μεγαβάτ που σήμερα εγκαινιάζουμε με ιδιαίτερη ικανοποίηση, αποτελεί έμπρακτη

απόδειξη της προσήλωσης της εταιρείας μας στον φιλόδοξο στόχο που ανακοινώσαμε τον Δεκέμβριο του 2019 για μηδενισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα μέχρι το 2025. Παρά τις εξαιρετικά κρίσιμες συνθήκες που αντιμετώπισε ο κλάδος μας την τελευταία τριετία, κι ενώ ήμασταν ακόμη σε αναμονή για τη διαμόρφωση του πλαισίου για την αυτοπαραγωγή και την αποθήκευση -το οποίο ολοκληρώθηκε μόλις πρόσφατα-, προχωρήσαμε στην τμηματική υλοποίηση του έργου ώστε να μη χαθεί χρόνος προς τον στρατηγικό στόχο μας, “Route 2025”. Η προσπάθεια και η επιμονή μάς δικαίωσαν κι είμαστε σήμερα στην ευχάριστη θέση να

Μπροστά από το νέο φωτοβολταϊκό πάρκο του ΔΑΑ: Από αριστερά, Αλεξάνδρα Σδούκου, γενική γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Χρήστος Τσίτουρας, διοικητής της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας, Γιώργος Ελευθεράκος, γενικός διευθυντής Ανάπτυξης ΔΑΑ, Ριχάρδος Λαμπίρης πρόεδρος Δ.Σ. ΔΑΑ, Γιάννης Παράσχης, CEO ΔΑΑ, Κώστας Θεοδωρογιαννόπουλος, διευθυντής Τεχνικών Υπηρεσιών ΔΑΑ, Γιώργος Μισαηλίδης, διευθυντής Διαχείρισης Ενέργειας & Ακίνητης Περιουσίας ΔΑΑ και η ομάδα επίβλεψης και κατασκευής του έργου.

εγκαινιάζουμε τη μεγαλύτερη μονάδα αυτοπαραγωγής στην Ελλάδα, μια επένδυση που ενισχύει με το σημαντικό αποτύπωμά της την ταυτότητα της Αθήνας ως βιώσιμου προορισμού»

▶ 60% μείωση του αποτυπώματος

CO2 του ΔΑΑ από το 2005 Συνολικά από το 2005 έως το 2021, ο ΔΑΑ έχει επιτύχει μείωση του αποτυπώματός του πάνω από το 60%, παρά τη σημαντική αύξηση της επιβατικής κίνησης, μέσω μιας σειράς παρεμβάσεων στις λειτουργίες και υποδομές του αεροδρομίου από 67.001 CO2 σε 27.641 τόνους CO2.

▶ Το μοναδικό αεροδρόμιο

στην Ελλάδα με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα από το 2016 ο ΔΑΑ είναι το μοναδικό αεροδρόμιο στην Ελλάδα με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα και έχει λάβει τη σχετική πιστοποίηση του προγράμματος Airport Carbon Accreditation του Διεθνούς Συμβουλίου Αεροδρομίων της Ευρώπης (ACI-Europe) από το 2016.

▶ Ο στόχος «route 2025» Το 2019, ο ΔΑΑ δεσμεύτηκε για την επίτευξη μηδενικού αποτυπώματος άνθρακα (NetZero Carbon) χωρίς αντισταθμιστικά μέχρι το 2025 -δηλαδή πολύ πριν από τον στόχο του 2050 που ανακοίνωσαν τα ευρωπαϊκά αεροδρόμια. Η ιδιαίτερα φιλόδοξη πρωτοβουλία «Route 2025» του

αεροδρομίου της Αθήνας έχει ως στόχο την αυτοπαραγωγή καθαρής

ενέργειας εντός του αεροδρομίου μέσω φωτοβολταϊκών για ιδιοκατανάλωση, για την κάλυψη του 100% των αναγκών του σε ηλεκτρική ενέργεια, η οποία αντιστοιχεί στο περίπου 90% του αποτυπώματος άνθρακα της εταιρείας.

Γιάννης

α τελευταία χρόνια, το

σχετικό κόστος στέγασης

στην Ελλάδα έχει εκτοξευ

τεί. Σύμφωνα με τη

Eurostat, τα ελληνικά νοι

κοκυριά που δεν ιδιοκατοικούν, πλη

ρώνουν για στέγαση το μεγαλύτερο

ποσοστό του εισοδήματός τους μετα

ξύ των χωρών της Ε.Ε., περίπου 37%.

Περίπου 1 στα 3 νοικοκυριά που ζουν

στις πόλεις πληρώνουν ακόμη πιο

πολλά, περισσότερο από 40% του ει σοδήματός τους για στέγαση - επίσης

το πιο μεγάλο ποσοστό στην Ευρώπη.

Τρεις στους 4 ενοικιαστές ηλικίας 18

έως 44 ετών δηλώνουν ότι το ενοίκιο

που πληρώνουν τους προκαλεί άγχος. οι εμπειρικές καταγραφές της

αναζήτησης σπιτιού στην Αθήνα, συνήθως γραμμένες σε απελπισμένο

τόνο, συμπληρώνουν την ίδια εικόνα.

Πώς φτάσαμε όμως να έχουμε την πιο ακριβή, συγκριτικά με το εισόδημα, στέγαση στην Ευρώπη; Μια εξήγηση είναι η μεγάλη μείωση των εισοδημάτων. Από το 2009 μέχρι το 2014 οι Έλληνες έχασαν περισσότερο από 40% του διαθέσιμου εισοδήματός τους. Την ίδια περίοδο, οι τουρίστες στις πόλεις και στα νησιά αυξάνονταν. οι ιδιοκτήτες βρήκαν νέες

επιλογές εκμετάλλευσης των ακινήτων τους, όπως οι βραχυχρόνιες μισθώσεις, οι οποίες επηρέασαν με τη

σειρά τους τις τιμές και τα ενοίκια.

Όμως, πριν ακόμη συμβούν τα παραπάνω, η Ελλάδα ήταν ήδη μια χώρα χωρίς σπουδαία στεγαστική πολιτική. Μέσα στην καταιγίδα της κρίσης διαλύθηκε ό,τι υπήρχε: το 2012 ο

οΕΚ, ο κρατικός φορέας που έτρεχε

τα πιο μαζικά προγράμματα στέγασης

στη χώρα, καταργήθηκε χωρίς να αντικατασταθεί.

Ο «ξαφνικός

θάνατος» του ΟΕΚ

Στις 12 Φεβρουαρίου 2012, σε μια δραματική συνεδρίαση της Βουλής,

Του ηλία νίΚολαΪΔη*

λογικού εργασιακού κόστους, πρέπει «να υιοθετηθεί νομοθεσία να κλείσουν μέσα σε 6 μήνες μικροί φορείς ειδικού σκοπού που ασχολούνται με κοινωνικές δαπάνες οι οποίες δεν αποτελούν προτεραιότητα».

όσο στην οδό Σταδίου καίγονταν οι κινηματογράφοι Αττικόν και Απόλλων, ψηφίστηκε ο Ν. 4046/2012, το δεύτερο μνημόνιο. ο νόμος, ένα εκτενές κείμενο 574 σελίδων με πολλά παραρτήματα, όπως και τα υπόλοιπα μνημόνια, προέβλεπε σημαντικές περικοπές και εκατοντάδες αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο λειτουργούσε μέχρι τότε το κράτος. Η ψήφισή του εξασφάλισε απαραίτητη χρηματοδότηση και «ξεκλείδωσε» τη μείωση του χρέους, που έγινε γνωστή ως PSI. Όμως ήμασταν ίσως στην πιο σκοτεινή στιγμή της ελληνικής κρίσης. Η αναταραχή στη χώρα, που είχε χάσει 15% του ΑΕΠ της μέσα σε δύο χρόνια, ήταν τόσο μεγάλη που λίγοι ασχολήθηκαν τότε με ένα σύντομο απόσπασμα στο Παράρτημα 5 του νόμου. Εκεί έγραφε ότι, στο πλαίσιο της μείωσης του μη μισθο-

ι δύο φορείς «που δεν αποτελούν προτεραιότητα», στους οποίους αναφερόταν το απόσπασμα, ήταν ο οργανισμός Εργατικής Εστίας και ο ργανισμός Εργατικής Κατοικίας. ο πρώτος, ο πιο μικρός σε μέγεθος από τους δύο, είχε ως αντικείμενο τη «μετεργασιακή μέριμνα» (προγράμματα οικονομικών διακοπών και κουπόνια μειωμένου εισιτηρίου σε θέατρα και άλλα θεάματα), αλλά και την υποστήριξη της λειτουργίας των συνδικάτων. ο δεύτερος, ο οΕΚ, πραγματοποιούσε την κρατική στεγαστική πολιτική για τους μισθωτούς εργαζόμενους. Στην πραγματικότητα, ήταν ο οργανισμός που επί έξι δεκαετίες «έτρεχε» τα πιο μαζικά έργα στέγασης που πραγματοποιούνταν στη χώρα, είτε αυτά ήταν κατασκευαστικά είτε αφορούσαν στήριξη για την απόκτηση σπιτιού από την αγορά.

Το 2012, όταν έκλεισε ο οΕΚ, τα μέσα ενημέρωσης και οι πολιτικοί ασχολούνταν με άλλες περικοπές του δεύτερου μνημονίου, όπως αυτές των συντάξεων. Επομένως, εκτός από τη μικρή αναφορά του ίδιου του μνημονίου σε «μείωση του μη μισθολογικού κόστους», δεν υπάρχουν άλλες πληροφορίες που να εξηγούν την απόφαση.

Γιατί μπορεί η Ελλάδα και οι δανειστές της να συμφώνησαν τελικά τότε να κλείσουν τον οΕΚ; Όταν κάποιος κάνει την ερώτηση σε ανθρώπους, οι οποίοι είχαν κάποια σχέση με τον οργανισμό εκείνη την περίοδο, οι απαντήσεις που παίρνει είναι διάφορες: «Ίσως θεωρήθηκε ότι το κράτος

δεν μπορεί να λειτουργεί ως τράπεζα ή ως κατασκευαστική εταιρεία»· «Δεν

υπήρχε τότε επείγον στεγαστικό πρό-

στεγαστική πολιτική στην Ελλάδα

βλημα: το ποσοστό ιδιοκατοίκησης

στην Ελλάδα είναι αρκετά υψηλό και

εκείνη την περίοδο, λόγω της κρίσης,

οι τιμές και τα ενοίκια ήταν χαμηλά»·

«Ίσως σκέφτηκαν ότι όπου υπάρχουν

δημόσια έργα υπάρχει και διαφθορά

ή ότι ο οργανισμός ήταν ανταγωνι-

στικός προς τον ιδιωτικό τομέα»·

«Κυκλοφορεί ένα “ράδιο αρβύλα” ότι

έλειπαν περίπου 300 εκατομμύρια

ευρώ για να κλείσει η συμφωνία για

το μνημόνιο, ένα ποσό που αντιστοιχούσε περίπου στο αποθεματικό του

οργανισμού τότε».

Τον Απρίλιο του 2013, ο οΕΚ τυπικά απορροφήθηκε από τον τότε οΑΕΔ (πλέον ΔΥΠΑ). Όμως στην πραγματικότητα σταμάτησε κάθε νέα δραστηριότητα. Σταμάτησε να εκδίδει νέα δάνεια, να επιδοτεί το επιτόκιο στεγαστικών δανείων ή να δίνει επιδόματα ενοικίου. Σταμάτησε, επίσης να σχεδιάζει νέους οικισμούς και να κατασκευάζει κατοικίες. Από τότε

μέχρι σήμερα, η λειτουργία του αφορά όσα είχαν σχεδιαστεί ή μείνει «ανοιχτά» πριν από το 2012: παρακολούθηση δανείων που είχαν ήδη εκδοθεί και ολοκλήρωση των έργων

που είχαν ήδη αρχίσει.

Αντιπαροχή

Πώς φτάσαμε όμως στο μεγάλο κενό της στεγαστικής πολιτικής; Το ελληνικό κράτος, παρότι είχε κάποια στεγαστική πολιτική, αυτή δεν ήταν ποτέ πολύ ισχυρή και οργανωμένη, αντίστοιχα με άλλες χώρες της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης. Ποια ήταν η παρέμβαση του κράτους για να αποκτήσουν σπίτι οι Έλληνες; «Στην Ελλάδα το κράτος δεν ασχολήθηκε ποτέ ιδιαίτερα σοβαρά με τη στέγαση» παρατηρεί ο επίκουρος καθηγητής Πολεοδομίας και Διαχείρισης Ακινήτων στην Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Νίκος Τριανταφυλλόπουλος.

«Υπήρξαν ασφαλώς ο οΕΚ και κάποιες προσπάθειες να δημιουργηθούν στεγαστικές τράπεζες, όπως παλιότερα η Κτηματική και η Στεγαστική Τράπεζα, και να διευκολυνθεί έτσι η έκδοση στεγαστικών δανείων. Όμως,

η στεγαστική πολιτική ασκήθηκε κυρίως με έναν έμμεσο τρόπο, με την ενθάρρυνση της αντιπαροχής, αλλά και με καταπατήσεις και έπειτα νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων. Η αντιπαροχή, δηλαδή η ανταλλαγή γης με διαμερίσματα, ήταν μια συναλλαγή που επέτρεψε σε πολλούς Έλληνες να αποκτήσουν σπίτι χωρίς να το πληρώσουν με μετρητά και καθόρισε σε μεγάλο βαθμό την ανάπτυξη της Αθήνας και άλλων ελληνικών πόλεων. Το ντοκιμαντέρ «Χτίστες, νοικοκυρές και η οικοδόμηση της σύγχρονης Αθήνας» (2021), βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο της Ιωάννας Θεοχαροπούλου -αντίστοιχα η παραγωγή και η έκδοση χρηματοδοτήθηκαν από το Ίδρυμα Ωνάση-, καταγράφει με λεπτομέρεια την εποχή της αντιπαροχής, από τη δεκαετία του 1950 και έπειτα. Παρακολουθεί αρκετές προσωπικές ιστορίες, κυρίως οικοδόμων

και εργολάβων και των συζύγων τους. Στη διάρκεια του ντοκιμαντέρ, ένας

χτίστης αφηγείται το πώς κουβάλησε

λάσπη με έναν τενεκέ από το ισόγειο, για να χτίσει τον έκτο όροφο μιας

πολυκατοικίας. Μία από τις νοικοκυ-

ρές θυμάται πώς βοήθησε τον σύζυ-

γό της να χτίσει το δικό τους σπίτι -

έπρεπε να βιαστούν για να είναι

έτοιμο πριν έρθει ο χειμώνας. Την

ίδια εποχή δεν ήταν ασυνήθιστο οι

οικοδόμοι να κάνουν τις δικές τους

μικρές αισθητικές παρεμβάσεις στα

σχέδια των πολυκατοικιών που ετοί-

μαζαν οι μηχανικοί - ένα συνηθισμέ-

νο παράδειγμα είναι τα μοτίβα των

τοίχων έξω από τα παράθυρα των

λουτρών.

οι ανθρώπινες ιστορίες γύρω από το

χτίσιμο της πόλης φανερώνουν εν

πολλοίς την απουσία μιας σημαντικής κεντρικής παρέμβασης, ενός

σχεδίου. Ωστόσο, αναδεικνύουν και την ιδιαιτερότητα της Αθήνας, τουλάχιστον στο ευρωπαϊκό πλαίσιο.

«Γυρίζοντας το ντοκιμαντέρ είδαμε

μία μία τις προκαταλήψεις μας για

την Αθήνα να καταπέφτουν» λέει ο Τάσος Λάγγης, ο οποίος μαζί με τον

Γιάννη Γαϊτανίδη έγραψε το σενάριο

και σκηνοθέτησε το φιλμ. «Είμαι ένας

άνθρωπος περίπου 50 ετών και με-

γάλωσα ακούγοντας συχνά για το

κακό που έκανε η αντιπαροχή στις

πόλεις, ότι η Αθήνα “δεν βλέπεται”.

Με την εμπειρία του ντοκιμαντέρ όλο

αυτό κατέρρευσε.

Γνωρίσαμε ανθρώπους που τότε ήταν

νέοι και χτυπημένοι από τη μεταπο-

λεμική φτώχεια. Το μοναδικό πράγμα που ήθελαν ήταν ό,τι θέλουμε κι

εμείς σήμερα: να ζήσουν με την οι-

κογένειά τους σε ένα σπίτι με καλές

συνθήκες, ασφαλείς υγειονομικές

συνθήκες και με μια προοπτική προκοπής. Άρχισαν με αυτό το όνειρο, με αυτές τις ανάγκες και το κατάφε-

ραν. Αυτή η οπτική της Αθήνας, ως

μιας πόλης που χτίστηκε με βάση

αυτά τα συναισθήματα και τις επιθυμίες, ήταν μια μεγάλη έκπληξη για

εμένα. Η Αθήνα δεν μπορεί να συ-

γκριθεί ούτε με πόλεις στην Τουρκία

και στη Μέση Ανατολή, ούτε όμως με

πόλεις, όπως η Ρώμη ή

για

«μικρούς παίκτες»

Η κυβΕρνΗσΗ ΕΧΕι υιΟθΕτΗσΕι ΜΕτρΑ

ΠΟυ ΜΕνΟυν νΑ ΕφΑρΜΟστΟυν, Ενώ κΑι τΑ κΟΜΜΑτΑ τΗσ ΑντιΠΟλιτΕυσΗσ ΕΧΟυν κΑνΕι ΠρΟτΑσΕισ

του κράτους για τη στέγαση ήταν περιορισμένα σε κλίμακα και εφαρμόζονταν πάντοτε στο περιθώριο - σπανιότερα οδήγησαν την ανάπτυξη των

πόλεων ή της άλλαξαν κατεύθυνση.

Εξάλλου, αφορούσαν μόνο συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού.

Κάποιες γνωστές παρεμβάσεις έγιναν για να αποκτήσουν γη οι πρόσφυγες

από τη Μικρά Ασία μετά το 1922, ενώ

σε πολλές ελληνικές πόλεις χτίστηκαν προσφυγικοί οικισμοί (η Δημό-

σια Επιχείρηση Πολεοδομίας και

Στέγασης που πραγματοποίησε μια

επιτυχημένη ανάπλαση στα προσφυγικά του Ταύρου σταμάτησε κι αυτή να λειτουργεί το 2010). Το ελληνικό

κράτος φρόντισε επίσης να στεγάσει

κάποιους φοιτητές με τις φοιτητικές

εστίες, να διευκολύνει τους άστεγους

και, μέχρι πρόσφατα, τους πρόσφυγες το πρώτο διάστημα μετά την ανα-

γνώριση του ασύλου.

Τι ήταν ο ΟΕΚ;

Η μεγαλύτερη, με διαφορά, ομάδα

για τη στέγαση της οποίας μερίμνησε κάπως το ελληνικό κράτος ήταν οι μισθωτοί εργαζόμενοι. O OEK, ένας οργανισμός που λειτούργησε από το

να πραγματοποιεί προγράμματα στέγασης. Ήταν δηλαδή ένας αυτοχρηματοδοτούμενος οργανισμός, που δεν επιβάρυνε τον Κρατικό Προϋπολογισμό, αφού οι εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών χρηματοδοτούσαν ολόκληρη τη δραστηριότητά

του, ακόμη και τους μισθούς του προσωπικού.

Συνολικά, το ποσό από τις εισφορές

αυτές ήταν σημαντικό, κοντά στα 650 εκατομμύρια ευρώ ετησίως τα τελευ-

ταία χρόνια πριν από το κλείσιμο, αλλά συνήθως το ΙΚΑ απέδιδε πολύ λιγότερα, συχνά λιγότερα από τα μισά. Ταυτόχρονα, με το κλείσιμο του οΕΚ το 2012 καταργήθηκε η σχετική εισφορά των εργοδοτών, ενώ το 2020, οκτώ χρόνια αργότερα, καταργήθηκε

η αντίστοιχη εισφορά των εργαζομένων.

ο οΕΚ ήταν ένας μάλλον ασυνήθιστος οργανισμός στο πλαίσιο του Ελληνικού Δημοσίου. Πριν από το κλείσιμο, εργάζονταν εκεί περίπου 730 εργαζόμενοι: μεταξύ τους ήταν 200 πολιτικοί μηχανικοί, αρχιτέκτονες, τοπογράφοι, γεωπόνοι ή γεωφυσικοί και 100 οικονομολόγοι, μαθηματικοί ή λογιστές. Μαζί με κά-

όλες τις περιφέρειες της χώρας. Φυσικά, ο οΕΚ δεν ήταν κάτι ασυνήθιστο στο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Αν υπήρχε κάτι ασυνήθιστο ήταν το ότι είχε σχετικά μικρή δραστηριότητα σε σύγκριση με άλλους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς οργανισμούς. Για παράδειγμα, αντίστοιχοι αυστριακοί και ολλανδικοί φορείς διαχειρίζονται (με πολύ διαφορετικά μοντέλα από το ελληνικό) περισσότερο από το 20% του συνόλου των κατοικιών στις χώρες τους. Όλοι οι σχετικοί οργανισμοί στην Ευρώπη συμμετέχουν στη συνομοσπονδία παρόχων κοινωνικής κατοικίας Housing Europe και συνολικά διαχειρίζονται σχεδόν 25 εκατομμύρια κατοικίες. Η Ελλάδα δεν συμμετέχει πια, παρά μόνο μέσω της Αναπτυξιακής Μείζονος Αστικής Θεσσαλονίκης, που εντάχθηκε τους τελευταίους μήνες, έχοντας δημοσιεύσει μια σχετική μελέτη το 2020. Όπως συμβαίνει συχνά με την ελληνική Δημόσια Διοίκηση, έτσι και στην περίπτωση του πρώην οΕΚ, τα δημόσια διαθέσιμα δεδομένα σπανίζουν.

Σύμφωνα με υπολογισμούς που είχε κατά καιρούς δημοσιοποιήσει ο οργανισμός (χωρίς σχολαστική τεκμη-

ρίωση), συνολικά 700.000 νοικοκυριά υποστηρίχθηκαν οικονομικά στο να αποκτήσουν ή να νοικιάσουν σπίτι όσο καιρό αυτός λειτουργούσε: 100.000 αγόρασαν έτοιμη κατοικία

με δάνειο, 362.000 έχτισαν σπίτι με δάνειο, 238.000 επισκεύασαν το σπίτι τους με δάνειο και 100.000 (ή πιθανόν περισσότεροι) κάθε χρόνο λάμβαναν επίδομα ενοικίου συνολικού ύψους 1.000 έως 1.200 ευρώ. Αντίστοιχα, περίπου 500 οικισμοί κοινωνικών κατοικιών στεγάζουν μέχρι σήμερα περίπου 50.000 νοικοκυριά.

ο οΕΚ έδινε περισσότερα δάνεια, απ’ ό,τι κατασκεύαζε κατοικίες. Τα δάνεια και τα επιδόματα συνήθως αποτελούσαν περισσότερο από το 70% των εξόδων του οργανισμού. Όμως κι αυτό δεν ίσχυε πάντοτε. Για παράδειγμα, μετά το 2007, όταν οι τρίτεκνοι αναγνωρίστηκαν ως πολύτεκνοι, οι μισθωτοί τρίτεκνοι έγιναν αμέσως δικαιούχοι στεγαστικού δανείου. Τα

έξοδα για δάνεια αυξήθηκαν ξαφνι-

κά κατά επιπλέον 160 έως 195 εκατ.

ευρώ τον χρόνο και το μέρος των εξόδων του οΕΚ που αφορούσε δάνεια είχε εκτιναχθεί στο 95% μέσα σε δύο χρόνια.

Τα επιδόματα ενοικίου στα μέσα της δεκαετίας του 2000 κόστιζαν περισσότερο από 150 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Όμως, τότε οι υπηρεσίες του Δημοσίου δεν «συνομιλούσαν» τόσο

συχνά η μία με την άλλη και η διασταύρωση των στοιχείων των δικαιούχων ήταν πιο δύσκολη. Εργαζόμενοι στον πρώην οργανισμό λένε ότι «η διαδικασία της διασταύρωσης ίσως

δεν ήταν πάντα εξαντλητική». Από

την άλλη μεριά, το 2012 η Ελλάδα

έμεινε χωρίς καμία επιδότηση του

ενοικίου για πέντε χρόνια μέχρι το 2017. Τότε θεσπίστηκε ένα νέο, χαμηλό επίδομα, ως όρος του μνημονίου, και δίνεται μέχρι σήμερα από τον οΠΕΚΑ. Συγκριτικά με το σύνολο των κατοικιών στη χώρα, οι κατοικίες που κατασκεύασε ο οΕΚ είναι λίγες και, επομένως, δεν έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη των ελληνικών πόλεων. Αλλά άφησαν αποτύπωμα, κυρίως στις πιο μικρές πόλεις. οι

κατοικίες αυτές συνήθως χτίζονταν μακριά από το κέντρο και, επομένως, ήταν ένας έμμεσος τρόπος να επεκταθούν οι πόλεις προς μια κατεύθυνση. Μια σειρά από απαραίτητες εγκαταστάσεις, όπως το δίκτυο ηλεκτροδότησης ή η αποχέτευση, έφτασαν σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας προκειμένου να εξυπηρετήσουν τους δικαιούχους του οΕΚ. Αφού υπήρχαν νερό, ρεύμα και αποχέτευση, πολύ περισσότεροι έχτιζαν στις ενδιάμεσες περιοχές.

ο πρώην OEK διαχειριζόταν τη γη (σε κάποιες περιπτώσεις την αγόραζε), την ενέτασσε στο σχέδιο πόλης αν ήταν εκτός, εκπονούσε πολεοδομική μελέτη, δημοπρατούσε την κατασκευή και την επέβλεπε. Έπειτα επέλεγε, μέσω κλήρωσης, τους δικαιούχους και καθόριζε το τίμημα που αυτοί θα πλήρωναν.

οι κατοικίες του οΕΚ, συνήθως εμβαδού 80 έως 130 τ.μ., σε διώροφα ή τετραώροφα κτίρια, υπάρχουν σε οικισμούς σε όλη την επικράτεια.

Παρότι οι δύο πιο μεγάλοι, με διαφορά, οικισμοί τους οποίους έχτισε ο οΕΚ βρίσκονται στην Αττική, οι κοινωνικές κατοικίες είναι περισσότερες στην περιφέρεια.

Η ελληνική εκδοχή της κοινωνικής

κατοικίας εστίαζε σχεδόν αποκλειστικά στην ιδιοκτησία και την ιδιοκατοίκηση. Στις περισσότερες χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης οι κοινωνικές κατοικίες διατίθενται συνήθως προς ενοικίαση, δημιουργώντας μία, κατά κάποιον τρόπο, παράλληλη αγορά, που «ανταγωνί-

ζεται» τα ενοίκια της ελεύθερης αγοράς - και πιθανόν συμβάλλει στο να μειωθούν. Επιπλέον, μια τέτοια αγορά ενοικιαζόμενης κοινωνικής κατοικίας δημιουργεί ένα «απόθεμα» κατοικιών, το οποίο το κράτος μπορεί να παραχωρεί, με χαμηλό ενοίκιο, σε όσους πληρούν τα σχετικά κριτήρια κάθε χρονική στιγμή. Στην Ελλάδα, οι κοινωνικές κατοικίες παραχωρούνταν στον δικαιούχο έναντι χαμηλού αντιτίμου, και αφότου το πλήρωνε, γινόταν ο ίδιος ιδιοκτήτης

τους, ανεξάρτητα από την οικονομική κατάστασή του αργότερα.

Επομένως, η στιγμή που θα γινόταν

η κλήρωση για τους δικαιούχους είχε ξεχωριστή σημασία. Αρκετοί από

τους συνομιλητές μας για τις ανάγκες

αυτού του

άρθρου περιέγραψαν -όχι

χωρίς ειρωνεία- αυτή την περίοδο

σαν «μια μεγάλη γιορτή», όπου «εμφανίζονταν όλες οι αρχές του κράτους».

στΗν ΕλλΑδΑ, Οι κΟινώνικΕσ κΑτΟικιΕσ ΠΑρΑΧώρΟυντΑν στΟν δικΑιΟυΧΟ ΕνΑντι ΧΑΜΗ-

ΑντιτιΜΟυ, κΑι ΑφΟτΟυ τΟ ΠλΗρώνΕ, γινΟτΑν

Πόσο όμως θα πλήρωναν τελικά οι

δικαιούχοι για το καινούργιο σπίτι

τους; Είναι κάτι που το μάθαιναν

έπειτα από πολύ καιρό. Μετά την

κλήρωση άρχιζε η διαδικασία υπο-

λογισμού του κόστους της κατασκευ-

ής και καθορισμού του αντιτίμου της

κάθε κατοικίας. Το προσωπικό του

οΕΚ συνυπολόγιζε το κόστος της γης

και της ανέγερσης του οικισμού και

της κατοικίας, και υπολόγιζε ένα ενι-

αίο κόστος ανά τ.μ. για τους κατοίκους

του κάθε οικισμού. Τη δεκαετία του

2000 αυτό το κόστος ήταν συνήθως

κοντά στα 400 ευρώ, παρότι υπήρχαν

οικισμοί που χρεώνονταν πολύ περισσότερο, ακόμα και περισσότερο

από τα διπλάσια. Ήταν μια χρονοβόρα διαδικασία. ο καθορισμός του κόστους μπορεί να διαρκούσε αρκετά χρόνια και, στο μεταξύ, ο δικαιού-

χος πλήρωνε ένα αντίτιμο κάθε μήνα, έναντι. Δεν ήταν ασυνήθιστο δικαιούχοι ή σύλλογοι οικιστών να ισχυρίζονται ότι η κατοικία τους ή ο οικισμός τους έχει κακοτεχνίες και να διεκδικούν χαμηλότερο αντίτιμο, αφότου είχαν ήδη μετακομίσει. Την τελευταία δεκαετία, οι, πολύ λιγότεροι, εργαζόμενοι του πρώην οΕΚ (και αναλογικά, ακόμα λιγότεροι μηχανικοί) που έχουν παραμείνει στη ΔΥΠΑ ουσιαστικά διαχειρίζονται μόνο ανοιχτές υποθέσεις. Από τη φύση των ρυθμίσεων που θεσπίστηκαν στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας, καταλαβαίνει κάποιος ότι η διαχείριση που ασκούσε ο οργανισμός δεν ήταν πάντα ιδανική. Πέντε χρόνια μετά το κλείσιμο, το 2017, ορίστηκε

μέγιστη τιμή ανά τ.μ. για τους οικισμούς που δεν είχαν ακόμη τιμολογηθεί και ανακοινώθηκαν πολύ ευνοϊκές ρυθμίσεις για όσους ακόμη χρωστούσαν.

Πολλά από τα δάνεια του οΕΚ ήταν «κόκκινα». Το 2018 ρυθμίστηκαν με

πολύ ευνοϊκές ρυθμίσεις και με κούρεμα τόκων υπερημερίας. Ταυτόχρονα, παραμένει μέχρι σήμερα ο γρίφος της αξιοποίησης της αρκετά μεγάλης

περιουσίας του πρώην οΕΚ: σύμφωνα με ανεπίσημους υπολογισμούς, πρόκειται για εκτάσεις τουλάχιστον

4.500 στρεμμάτων σε όλη την Ελλάδα, συνήθως δωρεές δήμων ή περι-

φερειών, στην πολύ μεγάλη πλειονότητάς τους εκτός σχεδίου πόλης.

Ένα χωριό από το μέλλον

Υπάρχει ένα «παιδί» της ελληνικής

στεγαστικής πολιτικής, που σήμερα

έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον. Βόρεια

της Αθήνας, στην Πεύκη, βρίσκεται

το Ηλιακό Χωριό, δηλαδή 435 κατοι-

κίες, οργανωμένες σε κτίρια δύο, τεσσάρων και έξι ορόφων. Πρόκειται

για τον δεύτερο μεγαλύτερο οικισμό

του οΕΚ, μετά το ολυμπιακό Χωριό

με τις 2.300 κατοικίες.

τέτοιο τρόπο ώστε τα κτίρια να είναι ενεργειακά αποδοτικά με πολλούς, καινοτόμους τρόπους.

Τις δεκαετίες του 1970 και του 1980

δεν υπήρχε η συζήτηση περί κλιματικής αλλαγής και ήμασταν πολύ μακριά από τους αλλεπάλληλους κύκλους των σημερινών προγραμμάτων «Εξοικονομώ». Όμως τότε ο κόσμος άφηνε πίσω του δύο μεγάλες πετρελαϊκές κρίσεις. «Tο Ηλιακό Χωριό ήταν ένα πιλοτικό έργο στα σπάργανα της ενασχόλησης με την “ηλιακή”, όπως ονομάστηκε αρχικά, αρχιτεκτονική ή τον βιοκλιματικό σχεδιασμό, όπως τον αποκαλούμε σήμερα» λέει ο αρχιτέκτονας Άκης Τηλεμάχου, ο οποίος είναι σήμερα συνεργάτης του γραφείου Τομπάζη. Στο «χωριό» συνυπήρχαν συστήματα μόνωσης μαζί με, ιδιαίτερα καινοτόμα για την εποχή, «ενεργητικά συστήματα», που σχεδιάστηκαν για να παρέχουν θέρμανση και ζεστό νερό στις κατοικίες εξοικονομώντας ενέργεια. Τότε χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα τεχνολογίες όπως το αποκεντρωμένο σύστημα αντλιών θερμότητας, συλλέκτες αέρος, επίπεδοι συλλέκτες νερού, διεποχιακή αποθήκευση θερμότητας με συλλέκτες νερού και μια μεγάλη υδατοδεξαμενή όγκου 600 κυβικών μέτρων. Τα «ενεργητικά» αυτά συστήματα είχαν σχεδιαστεί ως μια πιθανή απάντηση στις πετρελαϊκές κρίσεις: με πιο ενεργειακά αποδοτικές κατοικίες, οι άνθρωποι ήταν λιγότερο εξαρτημένοι από την τιμή του πετρελαίου και από το καρτέλ του οΠΕΚ. Το ενδιαφέρον μάλιστα για το πόσο καλά μπορεί να λειτουργούν οι πρωτοπόρες ενεργειακές κατοικίες ήταν ευρύτερο: το γερμανικό υπουργείο Έρευνας και Τεχνολογίας πλήρωσε το μεγαλύτερο μέρος του κόστους της μελέτης για την ανάπτυξη του Ηλιακού Χωριού. Αντίστοιχα, ερευνητές του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης μετρούσαν, τα πρώτα χρόνια μετά τα εγκαίνια, την απόδοση των συστημάτων.

κατασκευάστηκε μέχρι το 1989 με

Μια βόλτα στο Ηλιακό Χωριό σήμερα μαρτυρά ότι τα περισσότερα από αυτά τα συστήματα δεν δουλεύουν όπως σχεδιάστηκαν -κάποια δεν λειτούρ-

ΠΟλλΑ ΑΠΟ τΑ δΑνΕιΑ

τΟυ ΟΕκ ΗτΑν

«κΟκκινΑ». τΟ 2018

ρυθΜιστΗκΑν ΜΕ ΠΟλυ ΕυνΟϊκΕσ ρυθΜισΕισ κΑι ΜΕ κΟυρΕΜΑ

τΟκών υΠΕρΗΜΕριΑσ

γησαν ποτέ. Στις ταράτσες των σπιτιών

τα περισσότερα ηλιακά πάνελ είναι

φθαρμένα. Άλλα έχουν πλέον απο

μακρυνθεί· οι σιδεριές στις οποίες

στηρίζονταν χάσκουν γυμνές και σε

κάποιες από αυτές οι κάτοικοι έχουν

στερεώσει συμβατικούς ηλιακούς

θερμοσίφωνες. Σποραδικά εμφανί

ζονται πεταμένα μονωτικά υλικά.

Τελικά, το 2019 το Ηλιακό Χωριό

έκανε ό,τι θεωρητικά δεν είχε ανάγκη

να κάνει: συνδέθηκε με το δίκτυο του φυσικού αερίου.

Γιατί, όμως, παρότι η αρχική ιδέα πί

σω από την κατασκευή του Ηλιακού Χωριού με τα χρόνια γινόταν ολοένα

και πιο επίκαιρη, το ίδιο το Χωριό φαινόταν να την εγκαταλείπει; οι πρώτες αξιολογήσεις του ΑΠΘ διαπίστωναν ότι οι κάτοικοι, παρότι είχαν εκπαιδευτεί γύρω από τα συστήματα

που είχαν τότε εγκατασταθεί, δυσκολεύονταν να τα λειτουργήσουν με

σωστό τρόπο. Τοποθετούσαν έπιπλα στους νότιους τοίχους, τα οποία «έκλειναν» τους τοίχους θερμικής

αποθήκευσης σε κάποια από τα κτίρια του οικισμού και έτσι τον χειμώ-

να τα σπίτια ήταν πιο κρύα. «Αν κάποιος αφήνει τα παντζούρια κλειστά

ή την τέντα κατεβασμένη στον χώρο

του “θερμοκηπίου” κατά τη διάρκεια μιας χειμωνιάτικης μέρας ή έχει τοποθετήσει έπιπλα ή πράγματα που σκιάζουν π.χ. τον πάγκο νερού, γιατί αυξήθηκαν οι ανάγκες της οικογενείας του σε χώρους, θα υπάρξει μείωση του κέρδους θερμότητας που περιμένουμε» εξηγεί ο Άκης Τηλεμάχου.Από την άλλη πλευρά, πόσο εύκολο ήταν οι άνθρωποι που ζούσαν εκεί να έχουν τον νου τους σε όλα αυτά τα άγνωστα και απαιτητικά συστήματα, ενώ παράλληλα συνέχιζαν τις δουλειές τους και τις ζωές τους; Και, όσο οι σχετικές τεχνολογίες βελτιώνονταν, γιατί δεν αναβαθμίστηκαν

τα ίδια τα συστήματα; «Πέραν της συντήρησης των έργων ή της κατάρτισης των κατοίκων, έργα των οποίων η λειτουργία ή και η ίδια η φύση βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε εκτενή χρήση μηχανολογικών ή άλλων τεχνολογιών, κινδυνεύουν εύκολα να θεωρηθούν παρωχημένα με τους σύγχρονους ρυθμούς εξέλιξης των

αντίστοιχων τεχνολογιών. Για να εξασφαλίζεται η λειτουργία τους, θα πρέπει να εξασφαλίζεται και η ενημέρωση ή η αναβάθμισή τους. Επιπλέον τα τελευταία χρόνια είχαμε σχετικά φθηνή ενέργεια» λέει ο Άκης Τηλεμάχου. Ωστόσο, θα ήταν άδικο το αποτύπωμα του Ηλιακού Χωριού να περιοριστεί μόνο στα συστήματα που δεν λειτούργησαν. Είναι σίγουρα ενδιαφέρον, ίσως το πιο ενδιαφέρον, ότι το ελληνικό κράτος έκανε μια τέτοια υπέρβαση. Είχε την ικανότητα να φανταστεί και να προκρίνει, ακόμη και κατ’ εξαίρεση της συνηθισμένης δραστηριότητας του οΕΚ, την κατασκευή ενός τέτοιου οικισμού εκείνη την περίοδο. Έπειτα από μια δεκαετία χωρίς στεγαστική πολιτική, ήρθε μια δύσκολη στεγαστική κρίση. Πώς μπορεί να σχεδιαστούν τα κατάλληλα μέτρα από το μηδέν, αποφεύγοντας τα λάθη του παρελθόντος; Ποιος θα τα εφαρμόσει, πόσοι και ποιοι άνθρωποι; Πόσα χρήματα χρειάζονται και πώς μπορεί να βρεθούν, αλλά και να έχουν τον μι-

κρότερο δυνατό δημοσιονομικό αντίκτυπο; Και, τελικά, μετά την εμπειρία

των μνημονίων, μπορεί να ξαναβρεί

το ελληνικό κράτος την ικανότητά

του να υπερβεί την εποχή του, αυτή

τη φορά με επιτυχία;

Είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα το

να γίνουν οι παραπάνω ερωτήσεις

και να απασχολήσουν τον δημόσιο

διάλογο. Όμως, πώς μπορεί να μοιάζουν οι απαντήσεις; Σε αυτό το σημείο, είναι χρήσιμο κάποιος να στρέψει το βλέμμα του έξω από τη χώρα, στην υπόλοιπη Ευρώπη. Διαφορετικές

χώρες έχουν άλλους τρόπους να ασκούν στεγαστική πολιτική, οι οποίοι σχηματίστηκαν σε διαφορετικές

συνθήκες. Είναι δύσκολο, και πιθανόν καταδικασμένο να αποτύχει, τα

μέτρα που πήρε μια χώρα να μεταφερθούν αυτούσια στο περιβάλλον

μιας άλλης. Όμως, οι διαφορετικές

οπτικές πάνω στο ζήτημα της στέγασης φανερώνουν τα προβλήματα που

πρέπει να λυθούν και τις επιλογές

που υπάρχουν.

*διαΝΕΟσις

ΕΠΕιτΑ ΑΠΟ ΜιΑ δΕκΑΕτιΑ Χώρισ στΕγΑστικΗ

ΠΟλιτικΗ, ΗρθΕ ΜιΑ δυσκΟλΗ στΕγΑστικΗ κρισΗ

Του ςτ. Κ. Χαρίτου

βΟΜβΑ γιΑ ΟικΟνΟΜιΑ κΑι ΕισΟδΗΜΑτΑ

Ο ΜΗ σΧΗΜΑτισΜΟσ κυβΕρνΗσΗσ

τα μυστικά του αποτελέσματος, απλή αναλογική και... 1950

Hόσο και ο υπουργός Εργασίας Κω στής Χατζηδάκης ήταν κατηγορη

ματικοί ως προς την πραγματική

επιδίωξη της κυβέρνησης, όχι απλά

να έρθει πρώτο κόμμα η Νέα Δη

μοκρατία, αλλά στις δεύτερες εκλο

γές να πάρει την αυτοδυναμία. «Η

Ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης.

H καθίζηση των συναλλαγών στο Χρηματιστήριο επανέφερε στην αγορά τον εφιάλτη της πολιτικής αβεβαιότητας και ό,τι αυτό μπορεί να

σημαίνει για την πορεία της αγοράς

και της οικονομίας, με το υπουργείο οικονομικών να ανακοινώνει στο

τέλος Μαρτίου πρωτογενές πλεόνασμα υπερδιπλάσιο του αρχικού στόχου, 4,2 δισ. ευρώ έναντι 1,8 δισ.

ευρώ που προέβλεπε ο Προϋπολογισμός. Την ίδια ώρα, στο Χρηματι-

στήριο της Αθήνας τα μόνιτορ των επαγγελματιών της αγοράς έγραφαν

τον τρίτο χαμηλότερο τζίρο της χρο-

νιάς στο πέρας του α’ 3μήνου, 48,9

εκατ. ευρώ. Κι αν η εξήγηση που

δίνουν στην αγορά συνδέεται επισήμως με το τραπεζικό πρόβλημα

που ανέκυψε σε ΗΠΑ και Ευρώπη, με την υπό κατάρρευση SVB και την

Credit Suisse, και οψίμως οι Κασσάνδρες οδηγούν στη χρεοκοπία την

κερδοφόρα Deutsche Bank, ουκ ολί-

γοι θεωρούν ότι στην αγορά πολύ

σύντομα θα μονοπωλήσει το αν

βγαίνουν τα κουκιά για την αυτοδυ-

ναμία της επόμενης κυβέρνησης.

Άδωνις και Χατζηδάκης

Στο πλαίσιο αυτό, σε συνομιλία τους

με δημοσιογράφους τόσο ο υπουρ-

γός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης

αυτοδυναμία», είπε ο κ. Γεωργιάδης, «κερδίζεται μέρα με την ημέρα. Πι στεύω ότι είναι κάτι που θα κατα φέρουμε». Στο ίδιο μήκος κύματος και ο κ. Χατζηδάκης, είπε ότι «είναι εφικτή η αυτοδυναμία, επιτρέπο ντας στη Νέα Δημοκρατία τον σχηματισμό κυβέρνησης. Δεν μπορείς να μηδενίσεις το έργο που έγινε αυτά τα τέσσερα χρόνια».

οι δηλώσεις αυτές στο «Β.Ε.»

έρχονται μετά τις επιση

μάνσεις του πρωθυπουρ

γού ότι η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας εί

ναι βέβαιη με μία ισχυρή

κυβέρνηση.

οι τοποθετήσεις στο Χρη

ματιστήριο κατά τους δύο

πρώτους μήνες της χρονιάς

συνδέονται ακριβώς με αυτόν

τον λόγο. Με τη βεβαιότητα

των ξένων επενδυτών ότι ο

Κυριάκος Μητσοτάκης θα ηγη

θεί μίας ακόμα κυβέρνησης

Νέας Δημοκρατίας για τα επό

μενα τέσσερα χρόνια.

σκάνδαλο των υποκλοπών επη

ρέασε ζωτικά την ηγεμονία της

Ν.Δ. και του πρωθυπουργού στις

μετρήσεις της κοινής γνώμης.

Το τραγικό σιδηροδρομικό δυ

στύχημα στα Τέμπη, όμως, δημι

ούργησε νέα δεδομένα. Ακόμα

και τώρα, οι ξένοι διαχειριστές

δεν θεωρούν ότι υπάρχει πρόβλη

μα, αφού η Ν.Δ. συνεχίζει να προπορεύεται στις δημοσκοπήσεις και πως όσο τίθενται τα διλήμματα πριν

από τις κάλπες τόσο το κυβερνών

κόμμα θα ενισχύει τα ποσοστά του.

Πλην όμως το δυστύχημα παραμένει

νωπό στη μνήμη των ψηφοφόρων, για το οποίο όμως το ανάθεμα πέφτει

στην κακοδαιμονία της ελληνικής

Δημόσιας Διοίκησης, διαχρονικά.

Από εκεί και πέρα, με όρους αγοράς, οι όποιες διακυμάνσεις του δείκτη, σύμφωνα με Έλληνες διαχειριστές κεφαλαίων, «μεταφράζονται» σε στάση αναμονής. Ως προς το εξωτερικό, θετικές, καλοδεχούμενες οι παρεμβάσεις στις τράπεζες, αρκεί να γίνονται γρήγορα από τις κεντρικές τράπεζες και τις εποπτικές Αρχές, όπως καταφάνηκε στην περίπτωση

της Credit Suisse.

Hedge funds

Ως προς το εσωτερικό και τις επερχόμενες εκλογές, οι οποίες θα διεξαχθούν τον Μάιο, κρίσιμες θα είναι οι δημοσκοπήσεις του Απριλίου. Ως

προς την αγορά, δεν αποκλείεται

κάποια hedge funds ή Έλληνες ιδιώτες επενδυτές να αρκεστούν στα

κέρδη που κατέγραψαν Ιανουάριο

και Φεβρουάριο, δεομένου ότι υπήρξαν αποδόσεις έως 70% στις τράπεζες.

Εκεί αποδίδουν και το φαινόμενο των έντονων πιέσεων και αυξημένων

συναλλαγών στις δύο πρώτες εβδομάδες του Μαρτίου, όταν ο τζίρος είχε σταθεροποιηθεί πάνω από τα

110 εκατ. ευρώ. Ακόμα κι αν δεχθούμε την εκτίμηση της Goldman Sachs

για το πού θα κλείσει η αγορά φέτος (1075 μονάδες), σημαίνει άνοδο σχεδόν 16%...

Πωλήσεις

Από εκεί και πέρα οι ξένοι δεν προβαίνουν σε μαζικές πωλήσεις, τουλάχιστον όπως φάνηκε τις πρώτες

ημέρες του Απριλίου που η αγορά ήταν «νευρική», αλλά χωρίς μεγάλο τζίρο (σ.σ. κάτω από 100 εκατ. ευρώ), αρκούμενοι σε κινήσεις συντήρησης. Προϋπόθεση αισιοδοξίας για την πορεία της αγοράς, σύμφωνα με τους αναλυτές και για το διάστημα μέχρι τις εκλογές, θα ήταν η επιστροφή

του δείκτη στα επίπεδα των 1.0701.080 μονάδων.

Τα μυστικά

του εκλογικού συστήματος

Για τα μυστικά του εκλο γικού συστήματος της απλής αναλογικής με το οποίο θα διεξαχθούν

οι πρώτες εκλογές μίλη σαν οι Ευτύχης Βαρδου λάκης, σύμβουλος Στρα τηγικής & Επικοινωνίας, και Ζαχαρίας Ζούπης, πο λιτικός αναλυτής, σχολι άζοντας το πώς θα επη ρεάσει και τη συμπερι φορά των ψηφοφό

ρων.

«Εκλογές απλής ανα λογικής έχουμε να ζή σουμε στην Ελλάδα από τις αρχές δεκαετί ας του ’50. Το πλησι έστερο εκλογικό σύ

στημα στην απλή ανα λογική ήταν αυτό που είχε χρησιμοποιηθεί στις εκλογές του ’89’90, απλώς ήταν ένα κλικ λιγότερο αναλο γικό μέχρι τότε επειδή είχε το +1 ανά περι φέρεια» δήλωσε στην ΕΡΤ ο κ. Βαρ δουλάκης.

Αυτοδυναμία; Αναφερόμενος στο ενδεχόμενο αυτο δυναμίας από την πρώτη εκλογική αναμέτρηση ο σύμ βουλος Στρατηγικής & Επικοινωνίας τόνισε ότι «κυβέρνηση θα μπο ρεί να σχηματιστεί εάν τα

Ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης.

Ο

Αδώνισ γΕώργιΑδΗσ, υΠ. ΑνΑΠτυξΗσ, κΑι Ο κώστΗσ ΧΑτζΗδΑκΗσ, υΠ. ΑΠΑσΧΟλΗσΗσ, ΜιλΟυν στΟ «β.Ε.»

κόμματα τα οποία την απαρτίζουν

έχουν ένα ποσοστό το οποίο ξεκινά-

ει από 45%, αν το 10% περίπου μείνει

εκτός Βουλής». Και, όπως είπε, μπο-

ρεί να φτάσει μέχρι το 47%-48% εάν

είναι μικρότερο το ποσοστό που θα

μείνει εκτός Βουλής.

Σύμφωνα με τον κ. Βαρδουλάκη, «με

βάση τα μέχρι τώρα στοιχεία δημο-

σκοπήσεων τα οποία έχουμε, φαί-

νεται εξαιρετικά δύσκολο να σχημα-

τιστεί κυβέρνηση από τις πρώτες

εκλογές της απλής αναλογικής, εκτός

αν συνεργαστούν σε αυτό ΠΑΣοΚ,

Νέα Δημοκρατία». Κάτι, που, όπως είπε, δεν είναι ιδιαίτερα εφικτό. Μιλώντας για το πώς επηρέασε το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, τόνισε ότι αποτυπώθηκε στις δημοσκοπήσεις μια κάμψη και της Νέας Δημοκρατίας και του ΣΥΡΙΖΑ, κάπως μικρότερη.

Απλή αναλογική

Για τους λόγους που η προηγούμενη

κυβέρνηση επανέφερε την απλή

εκλογική ο κ. Ζούπης τόνισε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είχε διακηρυγμένη θέση την

απλή αναλογική. «Κατά τον ΣΥΡΙΖΑ

ήταν συνεπής με την αντίληψή του.

Τώρα το τι ακριβώς φέρνει θα το ζήσουμε» σχολίασε ο πολιτικός αναλυτής. «Σε άλλες χώρες δεν υπάρχει

το 3% ως είσοδος στη Βουλή. Ανόθευτη, απλή αναλογική, όπως λέει

το ΚΚΕ, θα είχαμε αν όλα (τα κόμματα) μπορούσαν να μπουν στη Βουλή, ακόμα και αν έπαιρναν 1%» τόνισε

ο κ. Ζούπης.

Ψηφοφόροι

«Μην ξεχνάμε ότι τα κόμματα έχουν

και ψηφοφόρους. Αυτή την στιγμή η

κοινωνική βάση του ΠΑΣοΚ δεν έχει

καμία σχέση με την κοινωνική βάση

και την πολιτική βάση του ΜέΡΑ25.

Ως εκ τούτου, νομίζω ότι μια τέτοια

επιλογή από πλευράς του ΠΑΣοΚ θα

έχει και μεγαλύτερο κόστος παρά

πιθανά οφέλη» πρόσθεσε ο σύμβου-

λος Στρατηγικής & Επικοινωνίας.

Καθοριστικός παράγοντας

οι αναποφάσιστοι

Σύμφωνα με τον κ. Ζούπη, «υπάρχει

μια γκρίζα ζώνη του 16%-18%, η

οποία έχει χαρακτηριστικά που δεν μπορούμε να τη μοιράσουμε εύκολα. Δεύτερον, υπάρχει ένας δεύτερος

πονοκέφαλος, το κόμμα Κασιδιάρη, που έρευνες το δίνουν από 3% έως 4%, το οποίο προφανώς κάπως θα κατανεμηθεί αν ο Άρειος Πάγος πει ότι δεν μπορεί να κατέβει».

Τι θα γίνει αν δεν υπάρξει κυβέρνηση Από την πλευρά του ο κ. Βαρδουλάκης αναφέρθηκε στο τι θα γίνει αν δεν υπάρξει κυβέρνηση από τις πρώτες εκλογές, λέγοντας ότι θα ακολουθηθεί η συνταγματικά προβλεπόμενη διαδικασία, δηλαδή διερευνητικές εντολές σε πρώτο, δεύτερο και τρίτο κόμμα, τρεις μέρες το καθένα. Έπειτα, όπως είπε, γίνεται κοινή σύσκεψη πολιτικών αρχηγών

υπό την Πρόεδρο της Δημοκρατίας

και, αν διαπιστωθεί ότι δεν υπάρχουν

περιθώρια σχηματισμού κυβέρνησης, προχωράμε σε νέες εκλογές, για τις

οποίες ο χρόνος θα απέχει 35 με 40

ημέρες μεταξύ πρώτης και δεύτερης

εκλογικής αναμέτρησης.

Μπόνους

ο ίδιος έκανε λόγο για το κλιμακούμενο μπόνους που θα ισχύσει στις

δεύτερες εκλογές, μια πρωτόγνωρη

κατάσταση, όπως είπε. «Ενώ μέχρι

τώρα το μπόνους ήταν 50 έδρες, σε

αυτές τις εκλογές είναι κλιμακούμε-

νο. Ξεκινά να δίνεται όταν το πρώτο

κόμμα περάσει το 25% και παίρνει

20 έδρες μπόνους. Από εκεί και με-

τά παίρνει ανά μισό % μία έδρα»

σημείωσε. Και, όπως τόνισε, «για να φτάσει κάποιο κόμμα στο μπόνους των 50 εδρών, όπως στις προηγού-

μενες εκλογές, πρέπει να πάρει 40%. Όσο χαμηλώνει το ποσοστό τόσο μειώνεται και το μπόνους».

«Ηττημένοι»

Ερωτηθείς για το πώς μπορεί να σχηματιστεί «κυβέρνηση ηττημένων», τόνισε ότι αυτό μπορεί να συμβεί μόνο στις πρώτες εκλογές. «Θα είναι δύσκολο κάποιος να λάβει την ευθύνη για τρίτες εκλογές και νομίζω ότι το πρώτο κόμμα, αν δεν πάρει αυτοδυναμία, θα είναι αρκετά κοντά στο όριο της αυτοδυναμίας, οπότε νομίζω ότι αυτό θα επηρεάσει τις

αποφάσεις εκείνη τη στιγμή. Είναι διαφορετικές οι στρατηγικές και ο πολιτικός λόγος που αναπτύσσεται παραμονές των εκλογών. Μετά τις εκλογές έχει μεσολαβήσει μία λεπτομέρεια η οποία λέγεται εκλογικό αποτέλεσμα, οπότε αυτό επηρεάζει τις αποφάσεις όλων» συμπλήρωσε ο κ. Βαρδουλάκης.

Επιπτώσεις στην οικονομία

O εκλογικός κίνδυνος είναι ίσως ο μεγαλύτερος για την πορεία της οικονομίας της χώρας το 2023, τη δημοσιονομική σταθερότητα και την κατάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, σε μια χρονιά που οι αβεβαιότητες διεθνώς είναι ούτως ή άλλως υψηλές. Η διατήρηση υψηλού πληθωρισμού, η πιθανή διολίσθηση μεγάλων οικονομιών σε ύφεση, η αύξηση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και φυσικά η εξέλιξη του πολέμου στην ουκρανία συνθέτουν ούτως ή άλλως ένα θολό τοπίο, αλλά η προσθήκη σ’ αυτό των εκλογών στην Ελλάδα ανεβάζει σημαντικά το επίπεδο ανησυχιών.

O ΕκλΟγικΟσ κινδυνΟσ ΕινΑι ισώσ

Ο ΜΕγΑλυτΕρΟσ γιΑ τΗν ΠΟρΕιΑ τΗσ ΟικΟνΟΜιΑσ τΗσ ΧώρΑσ τΟ 2023

Καμπανάκι

Προειδοποιητικό «καμπανάκι» χτύπησε πρόσφατα ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, συνιστώντας προσοχή στα δημοσιονομικά εν όψει εκλογών, και εκφράζοντας τον προβληματισμό πολλών. οι μνήμες από τις προσπάθειες

και τις θυσίες που απαίτησαν τα χρόνια των προγραμμάτων προσαρμογής

είναι άλλωστε νωπές. Και ενώ είναι

φυσικό, όπως έγραψε σε πρόσφατο

άρθρο του στην «Καθημερινή» ο γενικός διευθυντής του ΙοΒΕ, καθηγητής

Νίκος Βέττας, να θέλουμε να ξεχάσουμε τις πρόσφατες περιπέτειες, είναι πιο χρήσιμο να αποτρέψουμε νέες.

Μνήμες πικρές

οι μνήμες από τις προσπάθειες και

τις θυσίες που απαίτησαν τα χρόνια

των προγραμμάτων προσαρμογής

είναι νωπές. Σε τι συνίσταται ο κίνδυνος: υπάρχει καταρχάς το θέμα των προεκλογικών παροχών, που ίσως απειλούν να εκτροχιάσουν τον Προϋπολογισμό. Η κυβέρνηση αρνείται ότι κάνει ή ότι θα κάνει παροχές και κινείται στη γραμμή ότι εφόσον υπάρχουν περιθώρια, λόγω υψηλότερης ανάπτυξης, «επιστρέφει ως μέρισμα

σε όσους έχουν περισσότερο ανάγκη», όπως έγραψε στην ίδια εφημερίδα ο υπουργός Επικρατείας Ακης Σκέρτσος. ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης είχε μιλήσει για «αριστερούς του χαβιαριού» και «φιλελεύθερους πολυτελείας», απαντώντας στην κριτική που ασκήθηκε για το μέτρο του market pass, που θα μοιράσει από τον επόμενο μήνα 650 εκατ. ευρώ από τα κέρδη των διυλιστηρίων του 2022 για την κάλυψη αγοραστικών αναγκών ευάλωτων νοικοκυριών.

Επικριτές οι επικριτές σημείωναν ότι η χώρα έχει δώσει την τρίτη υψηλότερη στην Ε.Ε. στήριξη από τον Προϋπολογισμό της για την ενεργειακή κρίση το 2022 -2,3% του ΑΕΠ- και την πρώτη, αν συνυπολογιστούν και τα έσοδα του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης. Δεδομένου ότι είναι ταυτόχρονα η πιο υπερχρεωμένη χώρα, θα έπρεπε να είναι πιο συγκρατημένη και να αξιοποιήσει τον ενδεχόμενο δημοσιονομικό χώρο για να βελτιώσει το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, υποστήριζαν πρόσφατα οικονομικοί παράγοντες στην Ελλάδα, αλλά και ευρωπαϊκοί κύκλοι. Ωστόσο, στο

υπουργείο οικονομικών επικαλούνται τα καλύτερα από τα αναμενόμενα αποτελέσματα στην ανάπτυξη και

στον Προϋπολογισμό του 2022, αλλά και την υποχώρηση των τιμών της

ενέργειας φέτος, που εξασφαλίζουν

περιθώρια για μέτρα στήριξης, χωρίς φόβο για εκτροπή.

Αγκάθι

Ακολουθεί το μεγάλο «αγκάθι» των

πιθανών δυσκολιών σχηματισμού

κυβέρνησης και το -λιγότερο πιθανόσενάριο σχηματισμού μιας κυβέρνη-

σης που δεν θα κινηθεί στην κατεύθυνση της εξωστρέφειας της οικονομίας και της δημοσιονομικής σταθερότητας. Αυτά είναι που κάνουν τους

οίκους αξιολόγησης να αναβάλλουν

τη μεγάλη απόφαση για αναβάθμιση

της χώρας για μετά τις εκλογές. Το

«πάγωμα» του κρατικού μηχανισμού

για μεγάλο χρονικό διάστημα, όπως

είθισται στις ελληνικές εκλογές, μπορεί να καθυστερήσει τις διαδικασίες

για επενδύσεις του Ταμείου Ανάκαμ-

ψης και να κοστίσει κάποιες μονάδες

του ΑΕΠ, με αντίστοιχη επιβράδυνση

της αποκλιμάκωσης του χρέους και

αστοχία στην επίτευξη πρωτογενούς

πλεονάσματος.

Επιμέλεια: Γίαννης ςταυροΠουλος

ΠΑνισΧυρΗ & συλλΕκτικΗ

Εντυπωσιακή η Mercedes-AMG S 63 E Performance Edition 1, αλλά και ξεχωριστή λόγω της αποκλειστικής απόχρωσης του αμαξώματος «Manufaktur alpine grey».

Την όλη εμφάνιση του πολυτελούς γερμανικού αυτοκινήτου την ενισχύουν ακόμα περισσότερο οι ειδικής σχεδίασης ζάντες 20 ιντσών, με

θέα τις τεράστιες δαγκάνες των φρένων, ενώ στο καλλίγραμμο πίσω τμήμα κυριαρχούν οι τέσσερις εξατμίσεις στις δύο άκρες του αμαξώματος.

Μυστήριο

Όμως εικόνα από το εσωτερικό της νέας Mercedes-AMG S 63 E Performance Edition 1 δεν έχουμε προς το παρόν, καθώς δεν έχει δημοσιεύσει η γερμανική εταιρεία. Ωστόσο οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στα ενδότερα υπάρχει μαύρη δερμάτινη επένδυση Nappa με κόκκινες ραφές στα ανατομικά καθίσματα αλλά και στο τιμόνι. Επιπλέον, το λογότυπο Edition 1 έχει χαραχτεί στην κεντρική κονσόλα, ενώ η ένδειξη AMG με

κόκκινο φωτισμό συναντάται στα μαρσπιέ των θυρών.

Στοιχεία όμως υπάρχουν για το μηχανικό σύνολο που κινεί τη συλλεκτική AMG S 63 E Performance Edition

1, που ακολουθεί τον δρόμο του εξηλεκτρισμού. Έτσι, ο θερμικός κινη-

τήρας είναι V8 twin-turbo 4.0 λίτρων απόδοσης 612 ίππων και 900 Nm ροπής, που συνδυάζεται με ηλεκτροκινητήρα 190 ίππων και 320 Nm ροπής. Αποτέλεσμα, συνδυαστική ισχύς 802 ίππων και 1.430 Nm ροπής, ενώ αποκλειστικά με τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να κινηθεί για 33 χλμ. οι επιδόσεις είναι «φωτιά», καθώς για την επιτάχυνση 0-100 τα χρονόμετρα σταματούν στα 3.3 δευτ. και η τελική ταχύτητα ελέγχεται ηλεκτρονικά στα 250 χλμ./ώρα.

Όμως η Mercedes διαθέτει ένα προαιρετικό σύστημα, όπου η τελική ταχύτητα αγγίζει τα 290 χλμ./ώρα (2.261 ευρώ). Το κιβώτιο είναι αυτόματο 9 σχέσεων AMG SPEEDSHIFT MCT 9G, ενώ το logo 4MATIC+ μας ξεναγεί

στον μαγικό κόσμο της τετρακίνησης.

Στον προαιρετικό εξοπλισμό η ηλιοροφή (1.937 ευρώ) και τα κεραμικά

φρένα high-performance με ζάντες

αποκλειστικά 21 ιντσών (8.925 ευρώ + 3.803 ευρώ οι ζάντες). Για τους φίλους μας τους συλλέκτες να αναφέ-

ρουμε ότι η διάθεση της πιο ισχυρής

E-Class θα ξεκινήσει τον Μάιο και οι τιμές που αναγράφονται είναι για

την αγορά της Γερμανίας.

σΕ ΠΕριΟρισΜΕνΟ

διΑτιθΕτΑι

τΗν ΑΠΟκτΗσΕτΕ

ΑΠΑιτΟυντΑι

208.392 Ευρώ

Πώσ -κΑι γιΑτι- ξυΠνΗσΑν

BROTHERs,

Η τραπεζική αγορά είναι ένα τεράστιο, περίπλοκο και λεπτό κόλπο εμπιστοσύνης. Κανονικά λειτουργεί

μια χαρά. Αλλά από τη στιγμή που οι άνθρωποι αρχίσουν να ανησυχούν ότι θα μπορούσε να καταρρεύσει, συχνά αυτό συμβαίνει και μερικές φορές θεαματικά.

Έτσι, όταν ένας παλιός φίλος, ένας επιχειρηματίας στη Γενεύη, μου έστειλε μήνυμα την περασμένη

εβδομάδα λέγοντας ότι είχε πάρει

τα χρήματά του από την Credit Suisse, έχοντας ήδη μεταφέρει τον λογαριασμό της εταιρείας του αλλού, ήταν σαφές ότι ο δεύτερος μεγαλύτερος δανειστής της Ελβετίας είχε πρόβλημα.

to 48ωρο που αλλάζει

τον τραπεζικό χάρτη

Το ίδρυμα 167 ετών, με ισολογισμό

531 δισεκατομμυρίων ελβετικών

φράγκων και περισσότερους από

50.000 υπαλλήλους, πουλήθηκε

στον μεγαλύτερο Ελβετό αντίπαλό

του για 3 δισεκατομμύρια φράγκα,

σε μια συμφωνία διάσωσης που

ενορχηστρώθηκε από τις κυβερνη-

τικές Αρχές και που εξάλειψε σχεδόν

εντελώς τους μετόχους του. Κατά

γενική ομολογία, η Credit Suisse

δεν είχε πολλές επιλογές για το αν

θα το αποδεχτεί. Τι προκάλεσε μια

τόσο δραματική κατάρρευση της

τράπεζας, που μέχρι πρόσφατα ήταν

μία από τις 25 μεγαλύτερες τράπεζες

της Ευρώπης; Πρόκειται για ένα ση-

μάδι μιας ευρύτερης κρίσης στον

ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα;

Η «βόμβα» των 275 δισ. πίσω

από το deal UBs - Credit suisse

Το πρώτο σημείο που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι η Credit Suisse

είναι το προβληματικό παιδί των

ευρωπαϊκών τραπεζικών εργασιών

για αρκετά χρόνια έπειτα από πολλαπλά σκάνδαλα, ζημιές, ανατροπές

στη διοίκηση και σχέδια αναδιάρ-

θρωσης. Όταν τρεις μεσαίου μεγέθους δανειστές των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της Silicon Valley Bank, κατέρρευσαν νωρίτερα αυτόν τον μήνα έπειτα από μια μαζική από-

συρση των χρημάτων των καταθετών, οι επενδυτές άρχισαν να ανησυχούν για το ποιες άλλες τράπεζες θα μπορούσαν να είναι ευάλωτες.

Τράβηξε την προσοχή

Η Credit Suisse τράβηξε την προσοχή τους. Έχοντας ήδη δει πλούσιους πελάτες να αντλούν περισσότερο από το 10% των χρημάτων

τους από τη μονάδα διαχείρισης

περιουσίας της μέσα σε λίγους μόλις μήνες πέρυσι, η τράπεζα εξακολουθούσε να υφίσταται εκροές μετρητών, ξεπερνώντας κάποια στιγμή τα 10 δισ. ελβετικά φράγκα την ημέρα. Η πορεία των καταθέσεων επιταχύνθηκε πρόσφατα, αφού ο πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας της Σαουδικής Αραβίας, η οποία αγόρασε το 10% των μετοχών της Credit Suisse πέρυσι, απέκλεισε κατηγορηματικά το ενδεχόμενο παροχής περαιτέρω οικονομικής βοήθειας στον ελβετικό δανειστή.

Έδειξαν εμπιστοσύνη οι ευρωπαϊκές ρυθμιστικές Αρχές έσπευσαν να εκφράσουν την εμπιστοσύνη τους στη δύναμη των τραπεζών της περιοχής. ο Λουίς ντε Γκίντος, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, δήλωσε ότι ο κλάδος ήταν «ανθεκτικός», με πολύ υψηλότερα κεφάλαια από ό,τι στην προηγούμενη κρίση πριν από μια δεκαετία, ισχυρά επίπεδα ρευστότητας και «αρκετά περιορισμένη»

έκθεση στην Credit Suisse ή τις χρεοκοπημένες τράπεζες των ΗΠΑ. ο Ντε Γκίντος πρόσθεσε ότι η αύξηση των επιτοκίων ήταν «θετική όσον

αφορά τα περιθώρια των ευρωπαϊκών τραπεζών». Αυξάνοντας τον

τόκο που κερδίζουν στα δάνεια ταχύτερα από το επιτόκιο που πληρώ-

ΑΠΟ τΗ ΧρΕΟκΟΠιΑ τΗσ lEHMaN

στΗν κΑτΑρρΕυσΗ τΗσ cREdiT suissE

απόδοση ιδίων κεφαλαίων 7,6% πέρυσι, την υψηλότερη για πάνω από μια δεκαετία.

Πίσω στο όχι και

τόσο μακρινό 2007

Northern Rock, Bear Stearns, Countrywide Financial και Alliance & Leicester. Πίσω στα τέλη του 2007

και στις αρχές του 2008, όταν όλες

αυτές οι χρηματοπιστωτικές εταιρείες απέτυχαν ή διασώθηκαν, καμία

δεν ήταν συστημικά σημαντική. Και λίγοι παρατηρητές θα είχαν προβλέψει την εφιαλτική κρίση που επρόκειτο να χτυπήσει μέσα στο έτος, με τη βουτιά μεγαθηρίων - από την αξιοσέβαστη Lehman Brothers της Wall Street έως τη Royal Bank of Scotland, την τότε μεγαλύτερη τράπεζα στον κόσμο. Δεκαπέντε χρόνια αργότερα, έπειτα από μια εβδομάδα κατά την οποία τέσσερις τράπεζες -η Silicon Valley Bank, η Signature και η First Republic στις ΗΠΑ και η Credit Suisse στην Ευρώπη- υποχώρησαν και στηρίχθηκαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, δεν είναι περίεργο που οι επενδυτές αναρωτιούνται εάν αντιμετωπίζουμε προβλήματα τύπου 2007, που θα μπορούσαν σύντομα να εξελιχθούν σε μια άλλη πλήρη καταστροφή σαν του 2008.

Υπάρχουν καλοί λόγοι να ελπίζουμε

ότι αυτό δεν θα γίνει. οι κύριες αιτίες

της κρίσης του 2008 -πληθώρα ενυπόθηκων δανείων χαμηλής ποιότητας

που είχαν διαδοθεί σε όλο τον κόσμο στους ισολογισμούς τραπεζών με κακή κεφαλαιοποίηση μέσω παραγώγων- δεν ισχύουν το 2023. Η πιστωτική ποιότητα παραμένει αξιοπρεπής.

Και το τραπεζικό κεφάλαιο είναι δύο

έως τρεις φορές ισχυρότερο από ό,τι ήταν πριν από μιάμιση δεκαετία. Τέτοιες διαβεβαιώσεις έδειξαν κενές, ωστόσο, μπροστά στον πανικό της αγοράς που πλήττει τις τραπεζικές μετοχές. οι ευρωπαϊκές τράπεζες υποχώρησαν κατά μέσο όρο 19% σε ένα δεκαπενθήμερο. οι τράπεζες των ΗΠΑ κατά 17%. οι μετοχές της Credit Suisse υποχώρησαν κατά 30%, ανακάμπτοντας μόνο μετά έπειτα από παρέμβαση της κεντρικής τράπεζας. οι αγορές δεν ήταν ακριβώς ήρεμες, αλλά είχαν σταθεροποιηθεί κάπως. Αυτό έγινε αφότου η Credit Suisse χρησιμοποίησε παρέμβαση ρευστότητας «μπαζούκα» 54 δισεκατομμυρίων δολαρίων από την κεντρική τράπεζα της Ελβετίας (SNB), ενώ ο κίνδυνος των τραπεζών των ΗΠΑ αντισταθμίστηκε από εγγυήσεις καταθέσεων, από νέες διευκολύνσεις ρευστότητας από την ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και μια ανάκαμψη της Wall Street.

παρασκΗνίo

θΑ σώθΕι Η aTTica BaNk τΕλικΑ;

Μέχρι και στο Facebook ανεβάζουν πρώην εργαζόμενοι της Attica Bank

τις αποζημιώσεις τους από την εθελουσία… Πάντως, με 64 εκατ. ευρώ

η Thrivest και η Παγκρήτια Τράπεζα

θα συμμετάσχουν στην ΑΜΚ της

Attica Bank, ενώ μέσα στον επόμενο

χρόνο θα έχει ολοκληρωθεί και η συγχώνευση των δύο τραπεζών.

Παρουσία του διοικητή της ΤτΕ Γιάννη Στουρνάρα και του επικεφαλής

της εποπτείας Σπύρου Παντελιά, ο CEO του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής

Σταθερότητας Ηλίας Ξηρουχάκης, ο

πρόεδρος του ΤΜΕΔΕ Κώστας Μακέ-

γΕκ τΕρνΑ

Τίποτα δεν είδαμε

στην έκθεση της Wood

για τα δάνεια-μαμούθ

της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. ούτε

ότι περιμένουν πώς

και πώς στα… headquarters της Με

σογείων ποια τράπεζα

θα δώσει το δάνειο

στη First Sentier για

να κλειδώσει το deal

εξαγοράς της Τέρνα Ενεργειακή. Την ίδια ώρα, η Ιντρακάτ ορ γανώνεται… Και η τιμή στόχος στα 18,2 ευρώ. Πάμε καλά;

Mδος, η CEO της Attica Bank Ελένη Βρεττού και ο επιχειρηματίας Αλέξανδρος Εξάρχου εκ μέρους της THRIVEST έδωσαν τα χέρια και συμφώνησαν τόσο τα τεχνικά θέματα της αύξησης κεφαλαίου (ύψους 490 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 473,3 εκατ. ευρώ είναι άμεση αύξηση) όσο και τον οδικό χάρτη, που θα οδηγήσει στη δημιουργία του 5ου τραπεζικού πυλώνα, μία ισχυρή μη συστημική τράπεζα, που θα εστιάσει στη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων

alPHa BaNk κΑι νΕΟι

επιχειρήσεων. Μόλις ολοκληρωθεί η ΑΜΚ, Παγκρήτια και Αττικής θα

εξετάσουν τα θέματα των «κόκκινων»

δανείων, τη στρατηγική διαχείρισής

τους και θα καταλήξουν στους όρους ανταλλαγής εν όψει της συγχώνευσης, που στόχος είναι να ολοκληρωθεί τους επόμενους 12 μήνες. H Thrivest, εταιρεία συμφερόντων των κ.κ. Μπάκου - Καϋμενάκη - Εξάρχου, θα αποκτήσει μετοχές που θα αντιστοιχούν στο 10% της τράπεζας.

Στο νέο κρατικό συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα

στέγασης «Σπίτι μου» για νέες και νέους από 25 έως 39 ετών συμμετέχει η Alpha Bank, χορηγώντας στεγαστικά

δάνεια με εξαιρετικά προνομιακούς όρους. Δικαιούχοι του προγράμματος

είναι νέες και νέοι 25-39 ετών, που

επιθυμούν να αποκτήσουν το πρώτο τους σπίτι. Το 75% του δανείου χρηματοδοτείται από κρατικά κεφάλαια

και είναι άτοκο, ενώ το υπόλοιπο 25% του δανείου προέρχεται από κεφάλαια της Alpha Bank και είναι έντοκο, με χαμηλό κυμαινόμενο επιτόκιο, ή και άτοκο για οικογένειες με τουλάχιστον τρία παιδιά.

κριτΗριΑ

Πέραν των ορίων ηλικίας, δικαιούχοι του νέου στεγαστικού δανείου είναι όσες και όσοι τηρούν τα εισοδηματικά κριτήρια που ισχύουν για τους δικαιούχους του επιδόματος θέρμανσης, και δεν έχουν στην κατοχή τους ακίνητο που θα μπορούσε να καλύψει την ανάγκη τους για στέγαση. Η χρηματοδότηση αφορά ακίνητα έως 150 τ.μ., άνω των 15 ετών και αξίας έως και 200.000 ευρώ, με το ποσό του δανείου να μην μπορεί να υπερβαίνει τα 150.000 ευρώ. Η διάρκεια αποπληρωμής του επιδοτούμενου δανείου μπορεί να φτάσει έως και 30 έτη.

θριΑσιΟ

Μαθαίνω πως ούτε καρφί δεν έχει μπει στο Θριάσιο

εν αναμονή της υπογραφής της σύμβασης παραχώ-

ρησης, παρότι ο εργολάβος έχει βρεθεί. ο όμιλος

Μυτιληναίου περιμένει να ανάψει το πράσινο φως

για να μπουν οι… μπουλντόζες στο Θριάσιο, όπου οι απαλλοτριώσεις για το «μεγαλύτερο εμπορευματικό κέντρο της νοτιοανατολικής Ευρώπης» ξεκίνησαν το 1970. Το φθινόπωρο, υψηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη ήθελαν την υπογραφή της σύμβασης να είναι

θέμα ημερών, αλλά οι υπογραφές από την κοινοπρα-

ξία των ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ και Goldair δεν έχουν πέσει.

ΕκκρΕΜΟτΗτΑ

Βέβαια, η βασική εκκρεμότητα, που ήταν η τροποποίηση της σύμβασης όπως επιτάσσει η DG Comp, έχει τακτοποιηθεί. Το εφάπαξ αντίτιμο διπλασιάστηκε στα 20 εκατομμύρια ευρώ και ο χρόνος παραχώρησης μειώθηκε από τα 60 στα 37 χρόνια, ενώ θα υπάρχει και αύξηση του κατασκευαστικού κόστους (σήμερα ο προϋπολογισμός είναι 109 εκατ. ευρώ) για τη δημιουργία logistics park σε 2.200 στρέμματα. Η κοινοπραξία προβλέπεται ότι θα κατασκευάσει, σε διαφορετικές φάσεις, 210.000 τετραγωνικά μέτρα στεγασμένων αποθηκών, 250.000 παλετοθέσεις, 4.000 θέσεις για αυτοκίνητα και 120 θέσεις για φορτηγά, σε έκταση 588 στρεμμάτων.

ΠΟυ ΑΠΟδιδΕτΑι Η ΜΕγΑλΗ ΑυξΗσΗ

οδηγός για τη μεγάλη αύξηση της τιμής-στόχου για τον αναλυτή της Πειραιώς είναι ο διπλασιασμός της αποτίμησης της M Renewables (του Τομέα ΑΠΕ της Mytilineos), από λίγο κάτω από το 1 δισ. ευρώ, σε προηγουμένη έκθεσή του, στο 1,9 δισ. ευρώ, με αφορμή

τόσο τη μεγάλη πρόοδο που έχει κάνει η εταιρεία στην ωρίμανση

του εγχώριου χαρτοφυλακίου της το τελευταίο έτος όσο και από τα πολύ καλά οικονομικά αποτελέσματα και την πορεία του διεθνούς χαρτοφυλακίου της Mytilineos, ιδιαίτερα μετά το δεύτερο μισό του 2022.

Ως εκ τούτου, ο αναλυτής της Πειραιώς αναμένει σημαντικά ενισχυμένη κερδοφορία για το 2023, σε σχέση με το πολύ δυνατό 2022, η οποία, όπως εκτιμά, θα συνεχίσει να ενισχύεται σταθερά, ξεπερνώντας, σε επίπεδο EBITDA, το 1 δισ. ευρώ το 2024 και προσεγγίζοντας το 1,1 δισ. ευρώ τα επόμενα έτη, με άξονα τις σημαντικές επενδύσεις στον τομέα των ΑΠΕ.

ΑΠΟτΕλΕσΜΑτΑ

Πάνω από το 30% του ΑΕΠ σε κύκλο εργασιών έχουν πραγματοποιήσει 26 εισηγμένες, σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα για τη χρήση του 2022! Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα εντυπωσιακό

νούμερο, αφού ο κύκλος εργασιών εμφανίζει αύξηση 45%, όταν το σύνολο των εισηγμένων στη χρήση του 2021 είχε πραγματοποιήσει τζίρο 67,15 δισ. ευρώ! Η καθαρή κερδοφορία πλησίασε

ήδη τα κέρδη του 2021. οι 26 εισηγμένες, εκτός των τραπεζών, εμφάνισαν αύξηση κερδών 56,44%, στα 3,67 δισ. ευρώ, έναντι 2,347 δισ. ευρώ για τον ίδιο αριθμό εταιρειών στη χρήση του 2021.

σΕιρΑ ΠΑρΑγΟντών

Στα 34,5 ευρώ (από 26,3 ευρώ) ανεβάζει την τιμή-στό

χο για τη μετοχή της Mytilineos η Πειραιώς, δίνει δηλαδή upside της τάξης του 30%. Η έκθεση αυτή έρχεται σε συνέχεια σειράς θετικών εκθέσεων, με τις τιμές-στόχους για τον τίτλο να διαμορφώνονται

σε επίπεδα λίγο πάνω από τα 35 ευρώ. Η πολύ καλή επίδοση της μετοχής της Mytilineos, ειδικά μετά και την εισαγωγή της στον δείκτη MSCI τον Μάιο του 2022, αποτυπώνεται τόσο από το νέο επίπεδο υψηλότερου όγκου συναλλαγών όσο και από την προσέλκυση νέων μεγάλων ξένων κεφαλαίων, τα οποία φαίνεται να δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης στην έως τώρα πορεία της εταιρείας και ιδιαίτερα στον πρόσφατο εταιρικό μετασχηματισμό.

Η τόσο μεγάλη αύξηση των κερδών οφείλεται σε μια ευρεία σειρά παραγόντων, όπως π.χ. η ανάπτυξη του ΑΕΠ με 5,6%, η τόνωση των ελληνικών εξαγωγών, η τουριστική κίνηση στα επίπεδα του 2019, η ικανότητα πολλών εισηγμένων εταιρειών να αναπτύσσονται, αλλά και έκτακτοι (μη λειτουργικοί) λόγοι, όπως η ανατίμηση στις εύλογες αξίες των ακινήτων, τα «κέρδη αποθεμάτων» σε διυλιστήρια και μεταλλουργικές εταιρείες, κ.λπ.

Το γεγονός της μεγάλης βελτίωσης των οικονομικών επιδόσεων δεν σημαίνει πως δεν εξακολουθούν να υπάρχουν και δεκάδες εισηγμένες εταιρείες που δίνουν τη μάχη της επιβίωσης, η οποία συχνά περνάει και μέσα από απαιτούμενες αναδιαρθρώσεις δανειακών κεφαλαίων και προσελκύσεις στρατηγικών επενδυτών. Γι’ αυτές θα μάθουμε στο τέλος της περιόδου ανακοινώσεων που λήγει στις 2 Μαΐου (σ.σ. πέρσι ήταν 3 Μαΐου), πριν από το άνοιγμα της συνεδρίασης, για να γλιτώσουν τυχόν πρόστιμα…

να ακόμα σενάριο να

βιώσουν οι αγορές, και

μαζί τους το Χ.Α., την

«τέλεια καταιγίδα» εξυφαίνεται στους κόλπους

των διαχειριστών κεφαλαίων. Η ξαφ-

νική απόφαση του οΠΕΚ+ να μειώσει

εν μια νυκτί την παραγωγή πετρε-

λαίου κατά 1,6 εκατ. βαρέλια ημερη-

σίως, εν μέσω εμπάργκο της Δύσης

στη Ρωσία, πολέμου στην ουκρανία

και βεβαίως υψηλού πληθωρισμού

και συνεχόμενων αυξήσεων στα επι-

τόκια, δημιουργεί σπιράλ ύφεσης

που αργά η γρήγορα οι αγορές θα κληθούν να τιμολογήσουν. Πάνω

από 6% η άνοδος για το πετρέλαιο, με την παγκόσμια οικονομία να κλυδωνίζεται. οι ξένοι επενδυτές που παρακολουθούν την Ελλάδα δεν ανησυχούν ιδιαίτερα. Ακόμα κι αν μεσολαβούν οι εκλογές της 21ης

Μαΐου.

Σύμφωνα με την JP Morgan, «η προσδοκία μας είναι ότι η εν ενεργεία Νέα

Δημοκρατία θα σχηματίσει είτε πλειοψηφία είτε κυβέρνηση συνασπισμού

μετά τις δεύτερες εκλογές και θα συνεχίσει να προσφέρει εποικοδομητική πολιτική ατζέντα. Βλέπουμε

συνεχίσει να σφίγγει περαιτέρω στις δημοσκοπήσεις». Επίσης αναφέρει ότι «παραμένουμε

σε γενικές γραμμές εποικοδομητικοί

για τα ελληνικά ομόλογα και προβλέπουμε ότι η Ελλάδα θα διαπραγματεύεται με σταθερά έως ελαφρώς

στενότερα spreads από την Ιταλία

μέχρι το τέλος του 2023, δεδομένων

των ισχυρών μακροοικονομικών/ δημοσιονομικών/θεμελιωδών μεγεθών και την υψηλή πιθανότητα η Ελλάδα να επιτύχει αξιολόγηση επενδυτικής βαθμίδας έως τις αρχές του 2024, μια εκτίμηση που επαναλαμβάνει ο οίκος από πέρυσι. Ωστόσο, παραμένουμε ουδέτεροι για την

οι ξένοι βέβαια αναλυτές και θεσμικοί επενδυτές φαίνεται να ανησυχούν λιγότερο από τους Έλληνες, σε ό,τι αφορά την όλη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί. Η Moody’s, για παράδειγμα, διατηρεί θετικές τις προοπτικές της για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, εν όψει των ευνοϊκών οικονομικών συνθηκών που αναμένονται τη διετία 2023-2024 και της συνεχιζόμενης ισχυρής πιστωτικής επέκτασης. Τα επίπεδα κεφαλαίου θα παραμείνουν άθικτα και θα αυξηθούν οριακά, εκτιμά ο γνωστός οίκος αξιολόγησης.

Παράλληλα, οι πολιτικές εξελίξεις δεν φαίνεται να επηρεάζουν την εικόνα της Goldman Sachs για την οικονομία. Όπως σημειώνεται, η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε καλή θέση για βελτίωση των προοπτικών και πιθανώς για αναβάθμιση στην επόμενη αξιολόγηση από τους οίκους στις 21 Απριλίου. «Αν δεν επιδεινωθούν οι πρόσφατες ευρωπαϊκές χρηματοπιστωτικές εντάσεις πέρα από τις εκτιμήσεις μας, η Ελλάδα θα παραμείνει σχετικά ανθεκτική, χάρη στην πιστωτική της επέκταση, τη συνεχή ανάκαμψη του

γιατί οι ξένοι δεν ανησυχούν για τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα

Τoυ ςτ. Κ. Χαρίτου

ΔΕΠΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΕΙΜΑΣΤΕ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΟΣΑ ΠΑΝΕ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΜΠΡΟΣΤΑ

Βιωσιμότητα

Μείωση των εκπομπών

ρύπων άνω του 26%

σε έναν χρόνο, εφαρμογή

κριτηρίων ESG

Ενεργειακή Ασφάλεια

Επαναδιαπραγμάτευση

μακροχρόνιων συμβολαίων προμήθειας, που μας επιτρέπουν

να εγγυηθούμε την ενεργειακή

ασφάλεια της χώρας

Στήριξη

Στήριξη 1 εκατομμυρίου

νοικοκυριών & επιχειρήσεων

με πάνω από 180 εκατ. ευρώ

και μέρισμα στην κοινωνία

πάνω από 120 εκατ. ευρώ

Είμαστε πίσω από τη δυναμική μεταμόρφωση της ΔΕΠΑ Εμπορίας σε μια σύγχρονη καθετοποιημένη εταιρία ενέργειας. Χάρη στον μακρόπνοο σχεδιασμό, τις επενδύσεις και τις στρατηγικές συνεργασίες, αντιμετωπίσαμε με επιτυχία τις προκλήσεις της ενεργειακής κρίσης και θωρακίσαμε την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας. Παράλληλα, συγκρατήσαμε το ενεργειακό κόστος για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, απορροφώντας ένα σημαντικό μέρος των αυξήσεων στη διεθνή τιμή του φυσικού αερίου. Στηρίζουμε την ελληνική οικονομία, εξασφαλίζοντας ενεργειακή επάρκεια και προσιτές τιμές για τις επιχειρήσεις και τις βιομηχανίες της χώρας. Είμαστε πίσω από το πράσινο σχέδιο που μας πάει στο μέλλον με επενδύσεις σε ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο, αεριοκίνηση, ΑΠΕ και πράσινα καύσιμα.

Αγωγός ΙGB

Δυναμικότητα 3 δισ. m3

φυσικού αερίου ετησίως

ΑΠΕ

Ισχύς άνω των 700 MW σε όλη τη χώρα, με στόχο το 1 GW Ανάπτυξη έργων υδρογόνου και πράσινων καυσίμων

με φυσικό αέριο

Ισχύς 840 MW, ισοδύναμη με 3 ρυπογόνες λιγνιτικές μονάδες

FISIKON

Πανελλαδικό δίκτυο 26 πρατηρίων με CNG/ FISIKON και προώθηση της αεριοκίνησης

Μονάδα Ηλεκτροπαραγωγής στην Αλεξανδρούπολη