Docentenhandleiding vakantie-eiland Jong Ondernemen (groep 5/6)

DOCENTEN

HANDLEIDING Het Vakantie-eiland groep 5/6

DocentenHandleiding_13dec_def.indd 1

13-12-16 11:54

INHOUD 01: Inleiding 02: inhoud van de box 03: de kerndoelen 04: Inhoud programma 05: Schema dagdelen 06: Benodigdheden 07: Dag 1 - Dromen 08: Dag 2 - Kiezen 09: Dag 3 - Doen 10: Dag 4 - Klaar voor de Eilanddag?

1 1: De Eilanddag 12: Extra informatie

pag. 3 pag. 4 pag. 5 pag. 6 pag. 7 pag. 8, 9, 10 pag. 11, 12 pag. 13, 14, 15 pag. 16

pag. 17 pag. 18 pag. 19, 20, 21, 22

2 DocentenHandleiding_13dec_def.indd 2

13-12-16 11:54

01: Inleiding Over Jong Ondernemen

Dit programma daagt de leerlingen uit om een succesvol vakantie-eiland te ontwerpen.

De klas wordt opgedeeld in teams die samen bedenken hoe het eiland eruitziet en wat er te doen is. Daarbij staat steeds voorop dat het eiland een commercieel succes moet worden.

Stichting Jong Ondernemen voorziet scholen al meer dan 25 jaar van praktische ondernemerschapsprogramma’s. Jongeren leren hun ondernemende kant kennen. Ze ontdekken en ontplooien hun talent en ontwikkelen een ondernemende houding. De programma’s van Jong Ondernemen sluiten goed aan op de huidige maatschappij en het bedrijfsleven. De economie vraagt om ondernemende werknemers en baanbrekende ondernemers.

In dit programma wordt er een ondernemende en onderzoekende houding van de leerlingen verwacht.

Het doet een beroep op hun creatief denkvermogen.

De leerlingen leren keuzes te maken en verantwoording te nemen voor eigen handelen. Het programma bestaat uit vier dagdelen. Op de afsluitende bijeenkomst presenteren de leerlingen hun eiland en verdienen geld.

Begeleiding Jong Ondernemen vindt het belangrijk om jongeren zo vroeg mogelijk in aanraking te laten komen met het bedrijfsleven. Het is niet noodzakelijk, maar wel extra leuk om een begeleider in te zetten bij dit programma. Dat kan iemand uit het eigen netwerk van de school zijn die in het bedrijfsleven werkt, als ondernemer of ondernemende werknemer.

Als dat niet lukt, kan een beroep worden gedaan op iemand uit het netwerk van Jong Ondernemen via begeleider@jongondernemen.nl.

Het vakantie-eiland is onderdeel van de leerlijn Ondernemen met je klas van Jong Ondernemen voor het basisonderwijs.

3 DocentenHandleiding_13dec_def.indd 3

13-12-16 11:54

02: Inhoud van de box - Docentenhandleiding - Uitklapbare ondergrond voor het eiland - Materialen om het eiland vorm te geven - Eilandvlag - Werkposters - Stembiljetten - Prijskaartjes - Uitgaven-overzichten - Poster K(l)as-succes - Bankbiljetten - Brieven voor de ouders

4 DocentenHandleiding_13dec_def.indd 4

13-12-16 11:54

03: de kerndoelen Aan het programma Het vakantie-eiland kunnen kerndoelen worden gekoppeld van de vakken Nederlandse taal, Rekenen/wiskunde, Oriëntatie op jezelf en de wereld en Kunstzinnige oriëntatie.

Nederlandse taal

lengte, omtrek, oppervlakte, inhoud, gewicht, snelheid en temperatuur.

1 De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven.

2 De leerlingen leren zich naar vorm en inhoud uit te drukken bij het geven en vragen van informatie, het uitbrengen van verslag, het geven van uitleg, het instrueren en bij het discussiëren.

9 De leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten.

12 De leerlingen verwerven een adequate woordenschat en strategieën voor het begrijpen van voor hen onbekende woorden. Onder ‘woordenschat’ vallen ook begrippen die het leerlingen mogelijk maken over taal te denken en te spreken.

Oriëntatie op jezelf en de wereld 37 De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en normen.

44 De leerlingen leren bij producten uit hun eigen omgeving relaties te leggen tussen de werking, de vorm en het materiaalgebruik.

47 De leerlingen leren de ruimtelijke inrichting van de eigen omgeving te vergelijken met die in omgevingen elders, in binnen- en buitenland, vanuit de perspectieven landschap, wonen, werken, bestuur, verkeer, recreatie, welvaart, cultuur en levensbeschouwing.

Kunstzinnige oriëntatie

Rekenen/wiskunde

54 De leerlingen leren beelden, taal, muziek, spel en beweging te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om ermee te communiceren.

55 De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren.

28 De leerlingen leren schattend tellen en rekenen.

32 De leerlingen leren eenvoudige meetkundige problemen op te lossen.

33 De leerlingen leren meten en leren te rekenen met eenheden en maten, zoals bij tijd, geld,

5 DocentenHandleiding_13dec_def.indd 5

13-12-16 11:54

04: Inhoud programma Het programma Het vakantie-eiland bestaat uit vier dag(del)en en een afsluitende middag of avond (de Eilanddag). Je kunt het programma doorlopen in een projectweek, maar het geniet de voorkeur om de lessen te verdelen over een langere periode (bijvoorbeeld een dag(deel) per week). Op die manier hebben de leerlingen in de tussenliggende tijd ook nog de kans om over de ontwikkeling van hun eiland na te denken of om van thuis materiaal mee te nemen.

Uiteraard is het ook mogelijk om meer dan vier dag(del)en aan het programma te werken. In de handleiding staan suggesties om het programma uit te breiden.

De basisindeling van de vier dag(del)en staat in het schema op de pagina hierna.

De concrete invulling van de dag(del)en met aanvullende suggesties vind je vanaf pagina 11.

Door samen met de leerlingen te bepalen waaraan de opbrengst van het eiland wordt besteed, zullen de leerlingen extra gemotiveerd zijn om van hun eiland een succes te maken. De opbrengst kan naar een goed doel gaan, maar mag ook worden besteed aan een activiteit of materiaal voor de klas.

6 DocentenHandleiding_13dec_def.indd 6

13-12-16 11:54

05: Schema dagdelen Dag(deel) 1

Dag(deel) 2

Dag(deel) 3

Dag(deel) 4

- De leerlingen dromen over het ideale vakantie-eiland, waar veel toeristen naartoe willen gaan, en ze bedenken wat er voor hun eiland allemaal belangrijk en nodig is om zo veel mogelijk geld te verdienen.

- De knipselbakken met dromen en de ideeën om geld te verdienen met het eiland worden aan elkaar gepresenteerd.

-D e clubs maken hun posters definitief en werken verder aan de maquette van het eiland.

-D e Eilanddag wordt voorbereid.

- De klas wordt opgedeeld in clubs die ieder hun eigen knipselbak met dromen bijhouden.

-D e website wordt door de (leden van de) verschillende clubs gevuld.

- De leerlingen discussiëren over elkaars ideeën. De ideeën moeten resulteren in de presentatieposter van hun club. Er wordt een start gemaakt met de maquette van het eiland en met de website.

-D e Eilanddag wordt gepland en de uitnodigingen hiervoor worden verstuurd.

- V anaf dag 3 maken de leerlingen de souvenirs en andere artikelen die op de Eilanddag worden verkocht.

Indien nodig kopen de leerlingen de benodigde materialen.

- De leerlingen bedenken gezamenlijk het financiële doel van het programma.

-D e presentatietafels worden ingericht, de werkposters opgehangen en ook wordt er een klein reisbureau ingericht.

-D e leerlingen versturen herinneringsmails voor de Eilanddag. De teams gaan verder met het maken/voorbereiden van de artikelen die tijdens de Eilanddag worden verkocht.

Eilanddag Ouders en andere genodigden worden ontvangen in een vakantiebeurssfeer. Ze beleven een uitgebreide presentatie van het vakantie-eiland onder het genot van een lokaal hapje en drankje.

Ook kunnen ze souvenirs kopen, een of meer optredens bijwonen en eventueel in een veiling een bod doen op de eilandmaquette.

7 DocentenHandleiding_13dec_def.indd 7

13-12-16 11:54

06: Benodigdheden Dag(deel) 1

stof en wol, kurken, wc-rollen - Oude kranten en behanglijm om papiermachĂŠ te maken (een mogelijkheid om het eiland vorm te geven) - (Plakkaat)verf en kwasten - Kleine poppetjes en/of dieren om op het eiland te plaatsen

- Uit de programmabox: de docentenhandleiding, de brieven voor de ouders, de uitklapbare ondergrond voor de maquette, de stembiljetten om de eilandbaas te kiezen - Een of meer computers met een internetverbinding - Pen/potlood/schaar/lijm/kleurpotloden/stiften/ kleurkrijt - Oude tijdschriften waarin geknipt mag worden - Dozen, mappen of bakken, die dienstdoen als knipselbakken voor de clubs

Dag(deel) 3 - Uit de programmabox: de docentenhandleiding, de bodemplaat voor de maquette, de inlogcode voor de website, de werkposters voor de clubs, de uitgaven-overzichten, de grote vlag, de blanco vlaggetjes op partyprikkers (om te kleuren), het voorbedrukte geld (om te kleuren), de transparante kaartvoetjes (om elementen voor het eiland in te zetten), de kleefstrips (om elementen op het eiland te kunnen plakken) - Een of meer computers met een internet­ verbinding - Pen/potlood/schaar/lijm/kleurpotloden/stiften/ kleurkrijt - Kosteloos materiaal, zoals lege (eier)dozen, restjes stof en wol, kurken, wc-rollen - Kranten en behanglijm om papier-machÊ te maken (een mogelijkheid om het eiland vorm te geven) - (Plakkaat)verf en kwasten - Kleine poppetjes en/of dieren voor op het eiland

Dag(deel) 2 - Uit de programmabox: de docentenhandleiding, de bodemplaat voor de maquette, de k(l)as-succesposter (om het doel in te vullen), de werkposters voor de clubs, de uitgavenoverzichten, de vlag (om in te kleuren met verf of stiften), het voorbedrukte geld (om te kleuren) - Een of meer computers met een internetverbinding - Pen/potlood/schaar/lijm/kleurpotloden/stiften/ kleurkrijt - Oude tijdschriften waarin geknipt mag worden - Knipselbakken clubs - Kosteloos materiaal, zoals lege (eier)dozen, restjes

8 DocentenHandleiding_13dec_def.indd 8

13-12-16 11:54

06: Benodigdheden Dag(deel) 4

- Kleine glazen potjes met deksels (bijvoorbeeld van babyvoeding) en glitters om souvenirsneeuwglobes mee te maken - Mooie, grote keien ‘van het eiland’ om als presse-papiers te verkopen - Garen en kralen om armbandjes en kettingen te maken - (Gekleurde) lappen om kleding te maken

- Uit de programmabox: de docenten-handleiding, de bodemplaat voor de maquette, de inlogcode voor de website, de werkposters voor de clubs, de uitgaven-overzichten, de grote vlag, de blanco vlaggetjes op prikkers (om te kleuren voor de afsluitende middag of avond), het voorbedrukte geld (om te kleuren), de transparante kaartvoetjes (om elementen voor het eiland in te zetten), de kleefstrips (om elementen op het eiland te kunnen plakken) - Een of meer computers met een internetverbinding - Pen/potlood/schaar/lijm/kleurpotloden/stiften/ kleurkrijt - Kosteloos materiaal, zoals lege (eier)dozen, restjes stof en wol, kurken, wc-rollen - Oude kranten en behanglijm om papier-maché te maken (een mogelijkheid om het eiland vorm te geven) - (Plakkaat)verf en kwasten - Kleine poppetjes en/of dieren om op het eiland te plaatsen

Eilanddag - Limonadesiroop en/of kannen met water en vers gesneden fruit - Glazen of plastic bekers - Eilandhapjes voorzien van ingekleurde vlaggetjes - Het ingekleurde geld dat de ouders kopen bij de ingang - Bordjes en/of schalen voor hapjes - Sfeermuziekje - Klein terrasje - Kleding en gekleurde lappen voor een eventuele modeshow - Fotocamera

Afsluitend klassengesprek

Voor het knutselen van eilandsouvenirs kun je denken aan: - Stevige kartonnen kaartjes (± 10x15 cm) om eilandschilderijtjes te maken - Klei om eilandbeeldjes te maken

- De k(l)as-succesposter (om de uitgaven en inkomsten van de clubs te noteren en de winst van het programma te bepalen)

Deze lijst is een indicatie. Wat in de praktijk nodig is, hangt af van de keuzes die de leerlingen maken.

9 DocentenHandleiding_13dec_def.indd 9

13-12-16 11:54

Ondergrond van het eiland

s -succe K(l)as poster Werkpos ter

Bankbiljetten

uitgave noverzich t

Stembiljetten

10 DocentenHandleiding_13dec_def.indd 10

13-12-16 11:54

07: Dag 1 - Dromen Vandaag start het programma Het vakantie-eiland.

Introductie

5 Clubs

Vertel de leerlingen dat ze in dit programma hun eigen vakantie-eiland ontwerpen. Ze mogen helemaal zelf kiezen hoe het eiland heet, hoe het eruitziet, wat voor weer het er is, welke dieren en planten op het eiland voorkomen (en welke juist niet), hoe de huizen eruitzien, wat de mensen er eten en welke kleding ze dragen, op welke manier(en) er geld wordt verdiend en hoe dat geld eruitziet, enzovoorts.

Er is echter wel één voorwaarde: het eiland moet zeer aantrekkelijk zijn voor toeristen. Dat betekent dat ze dus steeds moeten bedenken hoe ze met hun eiland zo veel mogelijk toeristen aantrekken en hoe ze met hun eiland zo veel mogelijk geld kunnen verdienen op de afsluitende Eilanddag. Wat moet het eiland dan bieden aan diverse doelgroepen: aan kinderen, aan hun ouders, aan oudere volwassenen?

Vertel dat alle eilandzaken worden geregeld door vijf verschillende groepen, de clubs, die zich elk met een stukje van het eiland bezighouden. Meer informatie over de verschillende clubs, hun takenpakket, ideeën om geld te verdienen en suggesties voor de werkposters vind je vanaf pagina 19.

BENOEM DE VOLGENDE CLUBS EN HUN TAKEN:

1: DE CLUB VAN ETEN EN DRINKEN, houdt zich bezig met alles wat te maken heeft met restaurants, barretjes, terrasjes enzovoorts;

2: DE CLUB VAN UITSTAPJES EN OVERNACHTEN, die alles regelt met betrekking tot films, pretparken en uitjes op het eiland en met de hotels, campings en andere mogelijke locaties om te overnachten;

Dromen

3: DE CLUB VAN SOUVENIRS,

- Laat de leerlingen hardop dromen over hun eiland.

Noteer alle gedachten op het (digi)bord.

- Laat de bodemplaat voor de eilandmaquette zien.

Leg uit dat de leerlingen hierop het eiland in het klein gaan bouwen. Ze mogen er bergen, vulkanen, bossen, steden, hotels, campings, planten en dieren, een haven, een vliegveld, kortom alles wat er volgens hen op het eiland aanwezig is, op plaatsen.

- Plak de uitgevouwen bodemplaat aan de achterkant met stevig tape vast zodat de maquette niet meer kan inklappen.

- Geef de maquette een centrale plaats in het lokaal, zodat er tijdens het programma altijd makkelijk aan gebouwd en geknutseld kan worden.

waaronder behalve de souvenirverkoop ook de toeristische informatie van het eiland valt;

4: DE CLUB VAN NATUUR & DIEREN, die alles weet over bloemen, planten en dieren op het eiland en safari’s, wandeltochten etc. organiseert (eventueel samen met De club van uitstapjes en overnachten);

5: DE CLUB VAN CULTUUR, die zich bezighoudt met zaken als musea, het volkslied, de vlag, het geld, de beelden, schilderijen en kleding op het eiland.

11 DocentenHandleiding_13dec_def.indd 11

13-12-16 11:54

07: Dag 1 - Dromen Laat de leerlingen een club kiezen waarbij ze willen werken (of verdeel ze over de verschillende clubs).

Elke club kiest zelf wie hun woordvoerder wordt, die namens zijn of haar club de ideeën en voorstellen presenteert.

De baas van het eiland Als de clubs zijn gevormd, bespreek je met de klas wat je allemaal moet hebben om een goede baas (van een bedrijf, land of eiland) te zijn. Denk hierbij aan kwaliteiten als je gemakkelijk kunnen presenteren, goed kunnen communiceren en knopen durven doorhakken. De baas van het eiland ontvangt de bezoekers op de Eilanddag en heet ze welkom.

Daarnaast maakt hij of zij onderdeel uit van een van de clubs. Vraag wie baas van het eiland wil worden.

Laat de kandidaten direct aan de klas vertellen waarom ze denken dat zij geknipt zijn om baas van het eiland te worden.

Als de kandidaten hun zegje hebben gedaan, kiest de klas met behulp van de stembiljetten uit de programmabox de eilandbaas. Iedere leerling noteert daarvoor zijn of haar nummer 1 en 2 op het stembiljet en levert dit in. De nummer 1 op elk stembiljet krijgt twee punten, de nummer 2 krijgt één punt. Degene met de meeste punten wordt de Eilandbaas.

Verder dromen Nu gaan de clubs bij elkaar zitten en dromen over hun bijdrage aan het eiland. Ze borduren daarbij voort op hun eerdere ideeën.

Wat willen ze met hun club bereiken en hoe denken ze dat te gaan doen?

De grote vraag is telkens: Wat kunnen we doen om geld te verdienen voor het eiland?

Loop rond en begeleid clubs die vastlopen of die een klein steuntje in de rug nodig hebben.

De leerlingen maken aantekeningen, knippen toepasselijke plaatjes of teksten uit tijdschriften, maken schetsjes en verzamelen al hun ideeën in een knipselbak van de club. Uiteraard mogen de leerlingen de knipselbak op een later moment ook aanvullen met foto’s en andere spulletjes die ze van huis meenemen.

Afsluiting Blik aan het einde van dag(deel) 1 met de groep terug op wat goed ging en wat nog beter kan. Je vertelt dat in dag(deel) 2 de presentatie van de knipselbakken zal plaatsvinden en dat ze hiervoor materialen van huis mogen meenemen, dat de werkposter gemaakt wordt en dat de leerlingen bedenken hoe ze geld kunnen verdienen op de Eilanddag. Daarnaast maken ze dan een begin met de website.

12 DocentenHandleiding_13dec_def.indd 12

13-12-16 11:54

08: Dag 2 - Kiezen Introductie

naar de vulkaan organiseren om geld te verdienen voor het eiland. Is er overleg geweest tussen de clubs over locaties voor horeca, hotels en andere voorzieningen?

Evalueer of de ideeën uiteindelijk leiden tot een succesvol vakantie-eiland.

Zullen er veel toeristen op af komen? Gaat het eiland geld opleveren? Wat moet nog worden aangepast om deze kans zo groot mogelijk te maken?

Begin de tweede dag met een terugblik op dagdeel 1.

Vat kort samen wat in dag 1 aan de orde is geweest, zoals de indeling van de clubs en het maken van de knipselbakken. Geef de clubs de kans om hun ideeën aan te scherpen en de knipselbak aan te vullen met van huis meegebrachte spullen.

Presenteren

Hoe verdienen we geld?

Daarna is het tijd om de knipselbakken te presenteren aan de klas evenals de ideeën om geld te verdienen met het eiland.

Druk de leerlingen op het hart dat het helemaal niet erg is als de bak nog niet compleet is. Het is alleen de bedoeling om elkaar te laten weten wat elke club in grote lijnen wil. De presentaties worden bij voorkeur gehouden door de woordvoerders van de clubs. De club van cultuur presenteert ook de ideeën voor de vlag en het geld van het eiland.

Als er consensus is over de gepresenteerde ideeën, laat je de leerlingen bedenken wat er allemaal verkocht of aangeboden kan worden aan toeristen die het eiland bezoeken. Vanaf pagina 19 vind je per club diverse voorbeelden om met het eiland geld te verdienen.

De leerlingen vullen op hun werkposter in hoe ze met hun club geld gaan verdienen voor het eiland op de Eilanddag. Dat doen ze onderaan de werkposter, onder het kopje ‘Ideeën voor de Eilanddag’. Bedenk wat nodig is voor de Eilanddag om de ideeën te kunnen maken. Bespreek met de leerlingen of er inkopen gedaan moeten worden voor dag(deel) 3 en verdeel de taken. Maak duidelijke afspraken over het (voorschieten van) het benodigde geld. Wie doet dat en wat is het maximale budget? De klas houdt hiervoor het uitgavenoverzicht bij.

Eens worden Bespreek de gepresenteerde ideeën met de klas.

Bekijk met de leerlingen of de ideeën goed bij elkaar passen, of dat er zaken zijn die elkaar tegenwerken.

Als de club van natuur en dieren bijvoorbeeld heeft bedacht dat er geen vulkanen op het eiland voorkomen, kan de club van uitstapjes geen excursie

13 DocentenHandleiding_13dec_def.indd 13

13-12-16 11:54

08: Dag 2 - Kiezen Om de leerlingen extra te motiveren geld te verdienen met hun eiland kiezen ze samen een doel waaraan de volledige opbrengst besteed gaat worden. Laat de leerlingen voorstellen doen. Noteer het doel op de k(l)as-succesposter.

De leerlingen krijgen uitleg hierover op de website.

Daarna kunnen ze met foto’s en filmpjes potentiële kopers interesseren voor hun producten en diensten.

Op de website staat ook de digitale uitnodiging die leerlingen in dag 3 maken en e-mailen.

In de uitnodiging wordt de link naar de website vermeld.

Maquette Vandaag wordt gestart met de maquette van het eiland. Wijs een club aan die hier als eerste aan mag werken. Het ligt voor de hand dat dit de club van natuur en dieren is, zodat zij de basale inrichting van het eiland (met bergen, vulkanen, stranden, woestijn, moeras, grasland, meren, enzovoorts) maken. De overige clubs kunnen het eiland daarna aanvullen met hun zaken, zoals restaurant(s), winkel(s), musea, bioscoop, hotel(s), camping(s), wegen, spoorlijn, pretpark, haven, enzovoorts.

Als er niet voldoende computers beschikbaar zijn, werkt een aantal clubs aan hun werkposter en aan de maquette. Suggesties voor de inhoud van de werkposter vind je vanaf pagina 19.

Afsluiting Aan het einde van dag(deel) 2 blik je met de groep terug op wat goed ging en wat nog beter kan. Het doel waar de opbrengst van het eiland naartoe gaat, is gekozen en de ideeën zijn bedacht om per club geld voor het eiland te verdienen.

Ook is een begin gemaakt met de invulling van de website en de werkposters en zijn er afspraken gemaakt over de taakverdeling en de eventuele inkopen. De leerkracht vertelt dat dag(deel) 3 een doe-dag wordt. De leerlingen gaan het geld vormgeven, de maquette verder aanvullen, producten maken voor de Eilanddag (en eventueel inkopen doen), de website en de werkposter afmaken en daarna de uitnodiging aan de ouders/verzorgers versturen.

Website Bij het programma hoort ook een website, die de leerlingen zelf vullen. Ga hiervoor naar onsvakantie-eiland.nl. Voor iedere club is er een eigen ruimte beschikbaar. De clubs kunnen deze website gebruiken om de producten aan te prijzen die ze op de Eilanddag gaan verkopen.

Leerlingen beginnen met zichzelf voor te stellen door het invullen van een paspoortje aan de hand van een paar vragen en het uploaden van een foto.

14 DocentenHandleiding_13dec_def.indd 14

13-12-16 11:54

hoort ogramma bij het pr ebsite ook een w

De leerlingen klikken op de button van hun club en vullen hun pagina’s.

15 DocentenHandleiding_13dec_def.indd 15

13-12-16 11:54

09: Dag 3 - Doen Introductie

Hoever is de maquette gevorderd? Wat moet er nog aangevuld worden?

Bekijk samen de website en bepaal samen wat daar nog aan moet gebeuren. Hoeveel producten zijn er inmiddels gemaakt? En hoeveel zijn er nog nodig?

Begin de derde dag met een terugblik op dag(deel) 2.

Vat kort samen wat in dag(deel) 2 aan de orde is geweest, zoals het gekozen doel waar de opbrengst van het eiland naartoe gaat, de ideeën om per club geld voor het eiland te verdienen, het vullen van werkposter en website. Bekijk samen de maquette en bespreek aan de hand van de werkposters van de clubs wat nog aangevuld moet of kan worden.

Uitnodiging versturen Plan de middag of avond voor de Eilanddag. Bedenk samen met de leerlingen wat in de digitale uit­ nodiging moet komen te staan. Uiteraard komen in de uit­­nodiging de datum, het tijdstip en het goede doel te staan. Ook een verwijzing naar de website van het eiland. Laat de verschillende clubs de basis­ uitnodiging aanvullen en versturen naar hun eigen ouders of verzorgers (en opa’s, oma’s, broers en zussen).

Uitwerken Vandaag is een echte doe-dag. De leerlingen gaan de producten produceren voor de Eilanddag en de diensten verder uitwerken. De werkposters van de clubs worden definitief gemaakt en er wordt verder gewerkt aan de maquette en de website. De leerlingen kunnen ook de geldbiljetten voor de afsluitende middag of avond kleuren.

- Wijs een club aan die vandaag als eerste met de maquette werkt en een of meerdere clubs die met de website aan de slag gaan. De overige clubs werken aan de producten voor de Eilanddag en aan hun werkposter.

- Laat de clubs (na een vooraf afgesproken tijd) wisselen.

Afsluiting Aan het einde van dag(deel) 3 blikt de leerkracht met de groep terug op wat goed ging en wat nog beter kan. De leerlingen zijn begonnen met de productie voor de Eilanddag, de werkposters zijn klaar, de web­site is gevuld, de maquette is grotendeels gemaakt en de uitnodigingen zijn verstuurd.

De leer­kracht vertelt dat dag(deel) 4 de voorbereiding is voor de Eilanddag. De leerlingen maken de souvenirs en andere producten voor de Eilanddag af, leggen de laatste hand aan de maquette en aan de web­site. Ze verzorgen de inrichting en aankleding voor de Eiland­dag en bepalen de prijzen van de diverse artikelen.

De balans opmaken Maak ongeveer 30-45 minuten voor het eind van dit/deze dag(deel) klassikaal de balans op.

16 DocentenHandleiding_13dec_def.indd 16

13-12-16 11:54

10: Dag 4 - Klaar voor de Eilanddag?

Introductie

gekost om het te maken (wat is de kostprijs?). Dit is zeker van belang als je hiervoor inkopen hebt moeten doen. Daarna denk je na over wat je ermee wilt verdienen (hoeveel winst wil je maken?) en bedenk of een ander dat er ook voor zal willen betalen (is mijn vraagprijs reëel?).

Begin dag(deel) 4 met een terugblik op dag(deel) 3.

Vat kort samen wat in dag(deel) 3 aan de orde is geweest, zoals het produceren van de artikelen voor de Eilanddag, werkposters van de clubs, de eilandmaquette en de website.

Leg uit wat winst is (vraagprijs min kostprijs).

Je kunt dit illustreren met onderstaand voorbeeld: Stel je wilt pannenkoeken verkopen.

Je hebt voor € 5 boodschappen gedaan.

Je hebt nu 50 pannenkoeken gebakken.

Elke pannenkoek heeft dan dus € 0,10 gekost.

Je vraagt € 0,50 per pannenkoek aan je gasten.

Voor elke pannenkoek die je dan verkoopt, is je winst € 0,50 - € 0,10 = € 0,40.

Als je alle pannenkoeken verkoopt, is je totale winst 50 x € 0,40 = € 20!

In dag(deel) 4 bereiden de leerlingen de Eilanddag voor. De leerlingen maken de souvenirs en andere producten voor de Eilanddag af, leggen de laatste hand aan de maquette en aan de website. Ze verzorgen de inrichting en aankleding voor de Eilanddag en bepalen de prijzen van de diverse artikelen. Ze bedenken slogans bij en (eventuele) aanbiedingen van hun artikelen.

Afronden maquette en website

Hoeveel?

De leerlingen bedenken hoeveel eten en drinken ze moeten maken voor de Eilanddag.

Daarvoor is het handig als ze een inschatting kunnen maken van het aantal te verwachten bezoekers. Ze moeten er uiteraard rekening mee houden dat niet iedereen alles wil kopen.

Vertel dat vandaag gewerkt wordt aan het afronden van de producten voor de Eilanddag, de maquette en de website. Leerlingen kunnen beginnen met het klaarzetten en inrichten van het lokaal voor de Eilanddag. De maquette krijgt hier een prominente plaats en kan eventueel op de Eilanddag geveild worden. Alleen de verse hapjes en drankjes moeten uiteraard op de afsluitende dag zelf worden bereid.

Reclame en promotie Naast de reclame die de leerlingen op de website kunnen maken, denken leerlingen ook na over de reclame die ze kunnen maken op de Eilanddag. Zorg voor aantrekkelijke kreten als ‘OP=OP’. Geef tips over reclameaanbiedingen als ‘4 halen, 3 betalen’, ‘2 + 1 gratis’, ‘happy hour’, enzovoort.

De prijs bepalen Vertel de leerlingen dat ze voor alles wat ze willen verkopen of aanbieden, een prijs moeten bepalen. Bedenk daarvoor hoeveel geld, tijd en moeite het heeft

17 DocentenHandleiding_13dec_def.indd 17

13-12-16 11:54

11: De Eilanddag kan natuurlijk worden geboden. Of is het mogelijk om kaartjes te kopen voor een dansshow.

Tot slot kan de eilandmaquette (of foto) worden geveild.

PRESENTATIE Deze middag of avond staat de presentatie van het vakantie-eiland centraal. De klas is ingericht als vakantiebeurs met bijvoorbeeld een terrasje, kraampjes waar souvenirs te koop zijn, enzovoorts.

De werkposters van de verschillende clubs zijn opgehangen, evenals de eilandvlag en andere spullen ter versiering. Misschien klinkt er op de achtergrond een zacht eilandmuziekje.

Afsluitend klassengesprek: Hoe succesvol was ons vakantie-eiland?

Begin dit afsluitende klassengesprek met een korte terugblik op de Eilanddag. Laat de leerlingen kort vertellen over hun ervaringen.

Bij binnenkomst kunnen de toeristen geld wisselen: ze ruilen hun euro’s voor de biljetten van het eiland die leerlingen gekleurd hebben. Hiermee kunnen ze betalen op het eiland. Iedere Euro is 1 Eilandeuro waard.

Tijdens dit klassengesprek staat het vaststellen van het succes van het vakantie-eiland centraal.

Bespreek wat goed en minder goed ging tijdens het programma.

Sta stil bij de verwachtingen van de leerlingen over het programma in zijn geheel en die over de Eilanddag in het bijzonder. Welke verwachtingen hadden ze vooraf? Zijn die verwachtingen uitgekomen?

Wat zouden de leerlingen een volgende keer zeker weer doen? Wat anders en waarom?

De eilandbaas heet de bezoekers van harte welkom en geeft in grote lijnen het verloop van de middag of avond aan. Ook vertelt hij waar de opbrengst van de verkoop naartoe gaat. Als aan het eind van de bijeenkomst de maquette wordt geveild, kan de eilandbaas de toeristen hier al op wijzen; hij is dan de veilingmeester.

Vul met de leerlingen de inkomsten en uitgaven van de diverse clubs in op de k(l)as-succesposter. De diverse clubs tellen hun eilandgeld. Alle bedragen samen vormen de totale inkomsten van het eiland.

Hetzelfde bedrag zit in euro’s in kas. Bepaal daarna de winst van jullie vakantie-eiland. Was het een k(l)as-succes?

De verschillende clubs presenteren om de beurt hun aandeel in het eiland. De opgehangen werkposters dienen hierbij ter ondersteuning.

Ook kunnen ze op de maquette aangeven wat hun club gemaakt heeft.

De toeristen kunnen producten en etenswaren van het eiland kopen, of gebruikmaken van de diensten die worden aangeboden, zoals ‘nagels lakken volgens eilandgebruik’ of ‘op safari gaan met een gids’.

Eventueel wordt een modeshow gelopen met de eilandtrends. Op geshowde kleding en accessoires

De leerlingen sturen de bezoekers een digitale bedankkaart met het financiële resultaat.

Besteed de winst van het programma aan het gekozen doel.

18 DocentenHandleiding_13dec_def.indd 18

13-12-16 11:54

12: Extra informatie Taken van de clubs

Op de Eilanddag kan deze club geld verdienen met: de verkoop van eilandhapjes en -drankjes. De club is niet alleen verantwoordelijk voor de bereiding en verkoop van de hapjes en -drankjes. Ook regelen de chefs vooraf de benodigde ingrediĂŤnten, richten ze een plek in waar gasten kunnen vertoeven en bepalen ze de prijzen waarvoor de versnaperingen worden verkocht. Of een recept van een typisch eilandhapje of -drankje (of een volledig kookboekje).

In het programma maken de leerlingen deel uit van een club die verantwoordelijk is voor bepaalde eilandzaken. Elke club maakt een werkposter om zichzelf op de afsluitende middag of avond te presenteren. Bovendien houden ze een uitgavenblad bij met uitgaven en vult elke club een deel van de eilandwebsite. Er zijn vijf clubs:

De club van eten en drinken

De club van uitstapjes en overnachten

De leerlingen uit de club van eten en drinken bepalen hoeveel restaurants, barretjes, terrasjes, enzovoorts er op het eiland zijn, waar ze zich bevinden, hoe ze er vanbinnen en vanbuiten uitzien en wat er te koop is.

De club van uitstapjes en overnachten gaat over de musea, pretparken, bioscopen, natuurtrips, fietsen wandeltochten. De club regelt de benodigde voorzieningen, bedenkt het aanbod en organiseert de uitvoering hiervan.

Suggesties voor de werkposter: het menu van de dag van een restaurant, het recept van een eilandhapje of -drankje, reclame voor een kookboek dat tijdens de afsluiting te koop is, een plattegrond met de locatie van restaurant(s), terrasje(s) en barretje(s), reviews van fictieve horecabezoekers, foto’s (tekeningen) van het interieur van de diverse horecagelegenheden.

Ook regelt de club van uitstapjes en overnachten alles wat nodig is om de toeristen op het eiland een onderkomen te verschaffen. De club bepaalt welke accommodaties er waar op het eiland zijn, zoals hotels, campings, bed & breakfast, en voorziet de maquette van alle benodigde gebouwen.

19 DocentenHandleiding_13dec_def.indd 19

13-12-16 11:54

12: Extra informatie Suggesties voor de werkposter: reclame voor het pretpark, de bioscoop, het museum, de safaritocht en andere uitstapjes op het eiland, een plattegrond met de locatie van hotel(s), camping(s), bed & breakfast op het eiland. Op de plattegrond kunnen ook fiets- en wandeltochten ingetekend staan.

Op de Eilanddag kan deze club geld verdienen door tegen een vergoeding diensten aan te bieden.

Daarbij kun je denken aan een safaritocht over het eiland (zoek dieren die verstopt zijn in en om de school), de vertoning van een (zelfgemaakte) korte film over het eiland, het inrichten van een eilandmuseum, je nagels laten lakken in typische eilandkleuren en -prints of je haar laten doen in eilandstijl.

Ook kan de club eilandervaringen veilen. Ouders bieden op bijvoorbeeld: een butler die hen voor een bepaalde tijd tijdens de afsluiting terzijde staat, een zeepje (of gastendoekje) uit de penthouse-suite van het vijfsterrenhotel van het eiland, een x-aantal minuten zitten in een eilandstrandstoel met een drankje en een waaier, met blote voeten door eilandstrandzand lopen, enzovoorts.

Voor de safaritocht werkt de club samen met de club van natuur en dieren, voor de inrichting van het museum werkt de club samen met de club van cultuur.

De club van souvenirs Onder de club van souvenirs valt niet alleen het bedenken, maken en verkopen van eilandsouvenirs.

Suggesties voor de werkposter: informatie in woord en beeld over het eiland, zoals het weer en het klimaat, de mooiste plekjes (eventueel ingetekend op een plattegrond), beroemde eilandbewoners, een overzicht van souvenirbestsellers.

Op de Eilanddag kan deze club geld verdienen met: de verkoop van eilandsouvenirs, zoals pressepapiers gemaakt van mooie ‘eilandstenen’, een piepklein zakje eilandzand aan een sleutelhanger of aan een leertje om als ketting te dragen, een sneeuwglobe met eilandtafereel, beeldjes van eilanddieren, eilandsieraden, schilderijtjes met (abstracte) eilandkunst, een recept van een typisch eilandhapje of -drankjes (of een volledig kookboekje), een reisgids met interessante weetjes over en uitjes op het eiland, een verhalenbundel met eilandsprookjes, enzovoorts.

Voor de sieraden, beeldjes, schilderijen en de verhalenbundel met eilandsprookjes werkt de club samen met de club van cultuur, voor het recept werkt de club samen met de club van eten en drinken, voor de reisgids werkt de club samen met de club van uitstapjes en overnachten en met de club van natuur en dieren.

20 DocentenHandleiding_13dec_def.indd 20

13-12-16 11:54

12: Extra informatie De club van natuur en dieren

De club van cultuur De club van cultuur denkt na over en geeft vorm aan de cultuur op het eiland. De club bedenkt bijvoorbeeld een volkslied en ontwerpt de vlag en de munteenheid. Ook ontwerpt de club de kleding van het eiland.

Bovendien bepalen ze welke beelden, schilderijen en sprookjes kenmerkend zijn voor het eiland.

De club van natuur en dieren bepaalt welke flora en fauna op het eiland voorkomen. Het kan samen met de club van uitstapjes en overnachten natuurtripjes bedenken en uitwerken.

Suggesties voor de werkposter: de tekst van het volkslied, een afbeelding van de munteenheid, een stukje eilandgeschiedenis over bijvoorbeeld de ontdekker(s) van het eiland, voorbeelden van kunstuitingen op het eiland (een beeld op het marktplein, een schilderij in het museum, enzovoorts), een afbeelding van de eilandvlag voorzien van een korte uitleg over het hoe en waarom van de kleuren en vormen.

De club van natuur en dieren maakt de basale eilandmaquette. De andere clubs kunnen deze daarna aanvullen met alles wat onder hun club valt.

Suggesties voor de werkposter: informatie in woord en beeld over flora en fauna op het eiland, informatie over bedreigde (of uitgestorven) planten- en diersoorten, informatie over het landschap, reclame voor de safaritocht en andere natuurtrips.

Op de Eilanddag kan deze club geld verdienen met: kaartverkoop voor een modeshow, de verkoop of veiling van de geshowde kleding, een grenswisselkantoor waar euro’s kunnen worden gewisseld voor de eilandvaluta. De verkoop van sieraden, beeldjes, schilderijen en een verhalenbundel met eilandsprookjes gaat in samenwerking met de club van souvenirs.

Op de Eilanddag kan deze club geld verdienen met: de verkoop van eilandplantenzaad, een safaritocht over het eiland (zie ook de club van uitstapjes en overnachten), een reisgids (zie ook de club van souvenirs), een lezing over de natuur en dieren op het eiland.

21 DocentenHandleiding_13dec_def.indd 21

13-12-16 11:54

12: Extra informatie Inkomsten en uitgaven

Begrippen

Het eiland moet geld opbrengen. De leerlingen moeten leren dat niet al het geld dat op de afsluitende middag of avond binnenkomt ook naar het gekozen doel gaat. Ze hebben in de voorbereiding immers ook geld uitgegeven om artikelen, hapjes en drankjes te kunnen maken. Die kosten moeten worden verrekend. Ze bepalen dus wat hun totale uitgaven zijn geweest en hoeveel geld ze op de afsluitende middag of avond hebben ontvangen. Het (positieve) verschil gaat naar het gekozen doel. De leerlingen houden alle uitgaven en inkomsten bij op het uitgavenoverzicht.

In kas: al het geld dat je echt hebt.

Inkomsten: al het geld dat je binnenkrijgt, bijvoorbeeld door klusjes te doen of door iets te verkopen.

Investeren: geld dat je ergens voor gebruikt.

Je investeert bijvoorbeeld â‚Ź 5 om de ingrediĂŤnten te kopen die nodig zijn om pannenkoeken te bakken voor het programma.

Kosten: het geld dat nodig is om iets te kopen of maken.

Kostprijs: het geld dat het kost om je product te kunnen maken.

Uitgaven: het geld dat je uitgeeft.

Verlies: als je minder geld binnenkrijgt dan je hebt uitgegeven, maak je verlies. Je komt dus geld tekort. In het kasboek gebruik je de kleur rood voor je verlies.

Vraagprijs: de prijs die je voor je product wilt krijgen. Deze prijs zet je op je product en moeten klanten betalen als ze je product willen kopen Winst: als je meer geld binnenkrijgt dan je hebt uitgegeven, draai je winst. Je houdt dus geld over. In het kasboek gebruik je de kleur zwart voor je winst.

Hartelijk dank voor je deelname aan Het Vakantie-eiland. Met dit programma hebben leerlingen kennis gemaakt met ondernemen en hebben ze ondernemende vaardigheden ontwikkeld die van belang zijn voor hun toekomst. Graag tot volgend jaar!

22 DocentenHandleiding_13dec_def.indd 22

13-12-16 11:54

NOTITIES

23 DocentenHandleiding_13dec_def.indd 23

13-12-16 11:54

Dit lesprogramma is een uitgave van Jong Ondernemen, ontwikkeld met Young Crowds, specialisten in educatieve content.

DocentenHandleiding_13dec_def.indd 24

13-12-16 11:54