NW_ Τεύχος 467

10

COVER STORY

Uni Systems

επένδυσης και ανάπτυξης

Η Μαρία Κουνάκη, Customer Experience Consultant, ο Παναγιώτης Χελιώτης, Enterprise & Telecoms Director

και ο Θοδωρής Πούλιας, Enterprise Solutions Director, της Uni Systems, µιλούν για τη σηµασία του CX, τις τάσεις

και τις νέες τεχνολογίες γύρω από αυτό καθώς και για την

πρόταση αξίας της εταιρείας στην περιοχή αυτή

SPECIAL REPORT

Το δυνατό

χρωμόσωμα Χ

που θα σώσει το ΙΤ!

Το netweek επιλέγει τις γυναίκες που έσπασαν τα περιοριστικά καλούπια και τα επαγγελματικά στερεότυπα και διαπρέπουν στο ανδροκρατούμενο μέχρι πριν λίγα χρόνια ΙΤ

6 News & Views

40 Chips Act –έφτασε η ώρα της Ελλάδας

στους επεξεργαστές;

Η χώρα βρίσκεται μπροστά σε μια μοναδική ευκαιρία

να μπει στο ίδιο «τρένο» με τις πιο προηγμένες τεχνολογικά ευρωπαϊκές χώρες

46 Το μέλλον του DevOpps

Ο Micro Hering, Global DevOps Practice Lead της Accenture, μιλάει για την εξέλιξη του DevOps και το

ρόλο τους στις σύγχρονες εταιρείες.

48 The Strategic CIO

Ο Μιχάλης Μωραϊτης και το netweek ανοίγουν το μεγάλο θέμα του «Exit Strategy», », που αποτελεί κρίσιμης σημασίας για οποιαδήποτε επένδυση στο cloud

52 Το όραμα γίνεται επιτέλους πραγματικότητα

SPECIAL REPORT

Το CX στην Χώρα των Θαυμάτων

Το CX μπορεί να «έπεσε» πρακτικά με το ζόρι στη δίνη του ψηφιακού μετασχηματισμού του λόγω πανδημίας, αλλά έχοντας πια δοκιμάσει το μαγικό «χάπι» του

ΙΤ δεν δείχνει διατεθειμένο να ξαναγυρίσει στην αναλογική εποχή του

SPECIAL REPORT

Τechnology Summit

@Costa Navarino:

Το πρώτο exclusive networking event

Κορυφαίοι Chief Information Officers από όλους τους επιχειρηματικούς κλάδους και ηγετικά στελέχη της αγοράς ΤΠΕ έδωσαν το «παρών» στο πρώτο Technology Summit@Costa Navarino

Η ρομποτική μπαίνει καθημερινά στη ζωή μας. Η δημιουργία στη χώρα μας Ινστιτούτου αφιερωμένης σε

αυτήν μπορεί να μεταμορφώσει πτυχές της ελληνικής

οικονομίας

56 Tech4people, το θέμα της φετινής Beyond

h φετινή BEYOND πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη

το τριήμερο 24 – 26 Μαΐου, σε συνδυασμό με πολλές

και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες παράλληλες εκδηλώσεις

62 Ήτανε στραβό το Twitter το έφαγε

και η DSA…

Οι μεγαλύτερες από τις διάσημες ψηφιακές πλατφόρμες πέφτουν θύμα της επιτυχίας και της αναγνωρι-

σιμότητας της, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση ρίχνει το

στόχαστρό της πάνω τους

64 «Σχεδιάζοντας ένα Future-Proof Cloud»

Το καθιερωμένο πια συνέδριο για το οικοσύστημα του

υπολογιστικού νέφους, χαρτογράφησε μια αξιοπιστία

την πορεία προς ένα future proof επιχειρηματικό

μοντέλο που ενσωματώνει τα πλεονεκτήματα που

οι πιο σύγχρονες cloud τεχνολογίες προσφέρουν σε

επιχειρήσεις και οργανισμούς

70 Spotlights

CX: Στρατηγικός πυλώνας

Αγγελική Κορρέ ∆ιευθύντρια Σύνταξης

Οι σύγχρονοι

CISOs πρέπει

να αποδεικνύουν

τη συµβολή τους

Το τεύχος που κρατάτε στα χέρια σας συνοδεύεται από το ειδικό

ένθετο που παρουσιάζει την Cyber Security 50 Powerlist powered by Priority, η οποία περιλαμβάνει τα 50 πιο επιδραστικά στελέχη end user

εταιρειών σε ό,τι αφορά το διαρκώς κρίσιμο τομέα της ασφάλειας

πληροφοριών και συστημάτων, τα οποία εσείς, το αναγνωστικό κοινό του netweek, αναδείξατε με τις προτάσεις σας τον προηγούμενο μήνα.

Μέχρι πριν λίγα χρόνια, ο ρόλος του CISO ήταν κυρίως να διασφαλίσει

την ασφάλεια του ΙΤ. Για τον σύγχρονο CISO ωστόσο, στην εποχή των

ραγδαίων εξελίξεων και του ψηφιακού μετασχηματισμού, η αποτελε-

σματική ασφάλεια θα πρέπει να συμβάλει στην επίτευξη των επιχειρηματικών στόχων, ενώ ταυτόχρονα προστατεύει την εταιρεία από τους κινδύνους. Οι επιφορτισμένοι με την ασφάλεια ηγέτες καλούνται να αποδεικνύουν, μεταξύ άλλων, την αξία που προσδίδουν στους οργανισμούς τους.

Ο αμερικανός ληστής τραπεζών Willie Sutton είχε πει κάποτε ότι

«Ληστεύω τράπεζες γιατί εκεί είναι τα λεφτά»… Σήμερα, λεφτά είναι

τα δεδομένα και οι επιτιθέμενοι το γνωρίζουν αυτό. Είναι δουλειά του

CISO να ενημερώνει τη διοίκηση για την αξία των δεδομένων που

κατέχει η εταιρεία. Και αυτό σημαίνει να επικοινωνεί το κόστος όποιας

ζημιάς στην φήμη προέρχεται από ένα security breach.

Είναι επίσης δουλειά του CISO να ορίσει με σαφήνεια και αποτελε-

σματικότητα τις χρηματοδοτικές ανάγκες, και να βοηθήσει τα υπόλοιπα διοικητικά στελέχη να κατανοήσουν πώς το IT security budget θα

κατανεμηθεί και τελικά πώς η χρηματοδότηση αυτή θα ωφελήσει το bottom line.

Και, ίσως το πιο σημαντικό από όλα, οι σύγχρονοι CISOs καλούνται

να καλλιεργήσουν μία κουλτούρα ψηφιακής ασφάλειας σε όλο τον

οργανισμό. Ένα ισχυρό πρόγραμμα ασφάλειας απαίτεί μία κουλτούρα

μέσα στην οποία όλοι, από πάνω προς τα κάτω, είναι ενδυναμωμένοι

να συμμετέχουν ενεργά -ειδικά σήμερα που όλο και περισσότερες

εταιρείες κινούνται προς ένα remote-first εργασιακό περιβάλλον, το

οποίο βασίζεται κυρίως στο σύννεφο. Κουλτούρα ασφάλειας σημαίνει ότι, σε κρίσιμες στιγμές μέσα στην ημέρα, κάθε εργαζόμενος σκέφτεται το ρόλο του στην προστασία του οργανισμού. Και αυτό απαιτεί διαρκή εκπαίδευση των εργαζομένων.

∆ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ

Αγγελική Κορρέ

ΣΥΝΤΑΞΗ

Γιάννης Ριζόπουλος, Βαγγέλης Βαγγελάτος

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ∆ΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Μαρία Βαλλή, mvalli@boussias.com

ΥΠΟ∆ΟΧH ∆ΙΑΦHΜΙΣΗΣ Ρούλη Σαµίου, rsamiou@boussias.com

ΓΡΑΦΙΣΤΑΣ

Aλέξανδρος Καρβουτζής

ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ

Κορνήλιος Σαραντίογλου

ΤΜΗΜΑ ΣΥΝ∆ΡΟΜΩΝ Αµαλία Ψιλούδη apsiloudi@boussias.com

ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Κωνσταντίνος Χασιώτης

ΕΚ∆ΟΤΗΣ

Μιχάλης Μπούσιας

∆ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ

ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΩΝ ΕΚ∆ΟΣΕΩΝ

Κατερίνα Πολυµερίδου

GROUP ADVERTISING DIRECTOR

Λήδα Πλατή

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝ∆ΡΟΜΗ: € 99

ΚΛΑ∆ΙΚΑ ΜΕΣΑ ΜΟΝ ΙΚΕ

Λ. Κηφισίας 125-127 - Αθήνα Τ.Κ. 115 24

Κτίριο Cosmos Center

Τ.: 210 710 2452

Κωδικός ΕΛΤΑ: 21-5952

ISSN: 2585-2388

Ο παλιός...

είναι αλλιώς

Του Γιάννη Ριζόπουλου, ∆ημοσιογράφος

Πες µου πως είναι ψέµα…

Μπορεί τούτες τις μέρες να έχουμε εδώ εκλογές, αλλά

-προφανώς- δεν πρόκειται να επηρεάσουν τον ρου του

κόσμου, όσο οι αμερικανικές, που θα γίνουν στα τέλη

του 2024. Κι αν εκείνες του 2008 και του 2012 ήταν οι

εκλογές του Facebook (και γενικότερα των κοινωνικών

δικτύων), όπως σωστά θύμισε, πριν από λίγες ημέρες,

το έγκυρο Axios, αυτές του επόμενου χρόνου θα είναι

σίγουρα της Τεχνητής Νοημοσύνης, που με τις μύριες

δυνατότητές της για καλό και για κακό, μπορεί να παίξει

ουσιαστικό ρόλο στη διαμόρφωση του αποτελέσματος.

Η ιστορία της Cambridge Analytica είναι νωπή ακόμα

και -κατά σύμπτωση- αυτός που κίνησε τότε τα νήματα, θα είναι πάλι υποψήφιος.

Ο «παλιός» μπορεί να έζησε τις εποχές του χαρτοβασι-

λείου στις εκλογές (που, πολλά απομεινάρια του ακόμα

επιβιώνουν), όμως, τα σύγχρονα πολιτικά κόμματα στρέφονται ολοένα περισσότερο στην ψηφιακή τεχνολογία

και τα δίκτυα για να προσεγγίσουν τους ψηφοφόρους.

Αυτό, ως ένα βαθμό είναι θεμιτό, αρκεί να προστατεύεται

η ιδιωτικότητά τους (αυτονόητο, αλλά δεν συμβαίνει

πάντα), όμως ο πειρασμός για υπέρβαση των εσκαμμέ-

νων είναι ισχυρός. Πολύ περισσότερο, όταν υπάρχουν

πλέον οι τεχνολογικές δυνατότητες – όλο και κάτι θα

«σκάσει» λίγες μέρες πριν από τις εκλογές, λένε από τώρα οι αμερικανοί ειδήμονες. Στην πραγματικότητα, ήδη «έσκασε»: όπως γράφει το Axios, αμέσως μετά τη δήλωση του προέδρου Μπάιντεν περί διεκδίκησης νέας

θητείας, η Εθνική Επιτροπή του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος έδωσε στη δημοσιότητα βίντεο (που δημιουργή-

θηκε με τη βοήθεια ΑΙ) το οποίο βρίθει από δυστοπικές

σκηνές χάους, μετά την υποτιθέμενη δεύτερη νίκη του

νυν προέδρου.

Κι ίσως να μην είδαμε ακόμα τίποτα: από το «μακρινό»

2016 ως σήμερα, η τεχνολογία έχει κάνει άλματα – η

Μηχανική Μάθηση και η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορούν

να διαμορφώσουν μοτίβα και προφίλ, να γράψουν πολιτικά μανιφέστα, να φέρουν σε πέρας αποτελεσματικές

εκστρατείες και εράνους για την οικονομική ενίσχυση των κομμάτων, να πείσουν -με αλήθειες και ψέματα- τους

ψηφοφόρους ότι «η μία και μόνη αλήθεια» είναι αυτή του «δικού τους» πολιτικού ηγέτη. Η παρα-πληροφόρηση

πολλοί φοβούνται ότι θα χτυπήσει κόκκινο στις ΗΠΑ, τον επόμενο χρόνο, αφού δύσκολα θα ξεχωρίζεις το fake από το true. Προσδεθείτε κι έχετε τα μάτια σας ανοικτά!

Οι κίνδυνοι πίσω από την άνοδο

του ChatGPT

Το ∆εκέµβριο του 2022, η Check Point Research (CPR)

άρχισε να εκφράζει ανησυχίες σχετικά µε τις επιπτώσεις

του ChatGPT στην ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Στην

προηγούµενη έκθεσή της έφερε στο προσκήνιο την αύξηση του εµπορίου κλεµµένων λογαριασµών ChatGPT

Premium, οι οποίοι επιτρέπουν στους εγκληµατίες του κυβερνοχώρου να παρακάµψουν τους περιορισµούς geofencing της OpenAI για να εξασφαλίσουν απεριόριστη πρόσβαση στο ChatGPT. Ακολούθως, παρατήρησε

πρόσφατα αύξηση των κυβερνοεπιθέσεων που αξιοποιούν ιστότοπους που σχετίζονται µε το εµπορικό σήµα

ChatGPT. Αυτές οι επιθέσεις περιλαµβάνουν τη διανοµή

κακόβουλου λογισµικού και προσπαθειών ηλεκτρονικού

ψαρέµατος µέσω ιστότοπων που φαίνεται να σχετίζονται

µε το ChatGPT. Από τις αρχές του 2023 έως τα τέλη

Απριλίου, 1 στους 25 νέους τοµείς από τους 13.296 νέους τοµείς που δηµιουργήθηκαν σχετικά µε το ChatGPT ή το OpenAI ήταν είτε κακόβουλοι είτε δυνητικά κακόβουλοι.

Πληροφορικής στην Ελλάδα

«Ανοµβρία» ταλέντων µε εξειδικευµένες γνώσεις

Πληροφορικής πλήττει τις ελληνικές επιχειρήσεις.

Σήµερα, τουλάχιστον µία στις δύο εταιρείες στην

Ελλάδα, το 54%, θέλει να προσλάβει εργαζόµενους

στον χώρο της τεχνολογίας εντός του 2023, αναφέρει

ο ΣΕΠΕ. Η ζήτηση για ταλέντα στον τοµέα του ΙΤ

βρίσκεται σε ιστορικά υψηλά -και- στην Ελλάδα, αφού πρόκειται για τους πιο δυσεύρετους εργαζόµενους, όπως άλλωστε και σε διεθνές επίπεδο. ∆εν είναι

τυχαίο ότι το 89%, δηλώνει αδυναµία ή στην καλύτερη

περίπτωση δυσκολία να βρει στελέχη, που να

καλύπτουν τις ανάγκες του στον τοµέα της τεχνολογίας, ποσοστό ρεκόρ για την τελευταία δεκαετία. Τα τρία

τέταρτα των εταιρειών στην Ελλάδα (το 72%) θεωρούν

την προσέλκυση ταλέντων ως τη «νούµερο ένα»

πρόκληση για το 2023. Τη στενότητα αποδεικνύει

το γεγονός ότι έναν χρόνο νωρίτερα το αντίστοιχο

ποσοστό ήταν πολύ χαµηλότερο και κυµαινόταν

στα επίπεδα του 58%. Τη δυσκολία προσλήψεων

εργαζόµενων µε τις κατάλληλες γνώσεις στο πεδίο

της τεχνολογίας επιβεβαιώνουν και οι οικονοµικές

απολαβές, που είναι διατεθειµένες να καταβάλλουν οι

ελληνικές εταιρείες για την απόκτηση ταλέντων στο ΙΤ.

Έλλειψη ταλέντων με εξειδικευμένες γνώσεις

Η Entersoft αποκτά το 62% στη startup SmartCV

Στην υπογραφή ιδιωτικού συµφωνητικού για την απόκτηση πλειοψηφικού πακέτου 62% στην εταιρεία SmartCV, η οποία δραστηριοποιείται στον τοµέα του Applicant Tracking Software, προχώρησε η Entersoft. Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, η SmartCV έχει εντάξει στο πελατολόγιό της εταιρείες, όπως ενδεικτικά οι ΟΤΕ, Cosmote eValue, Autohellas, Αφοι Σαρακάκη, Ολυµπιακή Ζυθοποιΐα, Ε.Ι. Παπαδόπουλος Βιοµηχανία Μπισκότων, Eurolife FFH, Καυκάς, Flexopack, Υπερταµείο, Onassis Group, Blue Star Ferries, EFA Group, Intrakat, Phaea Resorts, H Hotels Collection, Arivia, Unison, Lalizas, κ.ά.

Η εξαγορά εντάσσεται στα πλαίσιο της συνολικής στρατηγικής της Entersoft για είσοδο στην αγορά λογισµικού Μισθοδοσίας και ∆ιαχείρισης Ανθρώπινων Πόρων µε διαφοροποιηµένο µείγµα προϊόντων. Θα περιλαµβάνει λύσεις για τη διαχείριση προσλήψεων και αναζήτησης ταλέντων, τη διαχείριση του ανθρώπινου προσωπικού, την υλοποίηση της ψηφιακής κάρτας εργασίας (Εργάνη), την ωροµέτρηση αλλά και τη µισθοδοσία.

Οι σηµαντικότερες ειδήσεις του µήνα που πέρασε Με τη συνεργασία του NetFax

Tech Leader's Insights

Του ∆ρ. Κρικόρ Μαρουκιάν, Tech Strategist

«Ηγέτες µε στυλ»

Η ηγεσία είναι μια από τις πιο σημαντικές πτυχές οποιουδήποτε οργανισμού, ομάδας ή κοινότητας και αποτελεί αναπόσπαστο σκέλος στην συνταγή επιτυχίας ενός έργου, ενός στόχου ή ενός οράματος. Τι κάνει όμως έναν καλό ηγέτη; Για

να μπορέσουμε να ανοίξουμε μια τέτοια κουβέντα θα πρέπει

να αναφερθούμε τουλάχιστον σε δυο εξέχοντα στυλ ηγεσίας

που ήρθαν για να μείνουν στην επικαιρότητα.

Το πρώτο αφορά το «transformation leadership», ένα στυλ ηγεσίας που εστιάζει στην έμπνευση και την παρακίνηση

των μελών υποστηρικτών (σχέση leader-follower) για να επιτύχουν ένα κοινό όραμα και να υπερβούν τα προσωπικά

Το ChatGPΤ ωθεί τους οργανισμούς σε νέες επενδύσεις

στην Τεχνητή Νοημοσύνη

Σύµφωνα µε έρευνα που διενήργησε η Gartner σε περίπου 2.500 ηγετικά στελέχη, σχεδόν τα µισά εξ αυτών (45%) δήλωσαν ότι η εκτενής δηµοσιότητα που έχει λάβει η δηµοφιλής εφαρµογή GhatGPT τους ώθησε ώστε να αυξήσουν τις επενδύσεις τους στον τοµέα της Τεχνητής Νοηµοσύνης. Μάλιστα το 70% των στελεχών δήλωσε ότι ο οργανισµός τους εξερευνά το Generative AI (AGI), ενώ το 19% ότι την έχει θέσει σε πιλοτική ή παραγωγική λειτουργία. «Οι οργανισµοί προσπαθούν να καθορίσουν πόσα χρήµατα θα διαθέσουν σε παραγωγικές λύσεις τεχνητής νοηµοσύνης, σε ποια προϊόντα αξίζει να επενδύσουν

και πώς να µετριάσουν τους κινδύνους που συνεπάγεται

αυτή η αναδυόµενη τεχνολογία», αναφέρει η Gartner. H έρευνα έδειξε ότι το 68% των στελεχών πιστεύει ότι τα οφέλη της γενετικής τεχνητής νοηµοσύνης υπερτερούν των κινδύνων, σε σύγκριση µε µόλις 5%, που πιστεύουν ότι οι κίνδυνοι είναι περισσότεροι από τα οφέλη. Ωστόσο, όπως επισηµαίνουν οι αναλυτές της Gartner, «o αρχικός ενθουσιασµός για µια νέα τεχνολογία µπορεί να δώσει τη

θέση της σε πιο αυστηρή ανάλυση των κινδύνων και των προκλήσεων από τη χρήση της».

τους συμφέροντα. Η έννοια του transformational leadership αναφέρεται για πρώτη φορά στο βιβλίο του James MacGregor Burns το 1978 «Leadership», το οποίο ο Bernard Bass επέκτεινε αργότερα. Οι «transformational» ηγέτες είναι χαρισματικοί, οραματιστές, δημιουργικοί και καινοτόμοι. Προκαλούν το status quo και ενθαρρύνουν την κριτική σκέψη στις ομάδες τους. Μερικά παραδείγματα ηγετών είναι οι Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Τζ., Μαχάτμα Γκάντι, Νέλσον Μαντέλα και Στιβ Τζομπς. Όλοι είχαν ξεκάθαρο όραμα για το τι ήθελαν να επιτύχουν και πώς ήθελαν να αλλάξουν τον κόσμο. Ένα άλλο στυλ ηγεσίας αφορά το «servant leadership» που επικεντρώνεται στην εξυπηρέτηση των αναγκών άλλων ανθρώπων, πριν από αυτές του ηγέτη, με την δυαδική σχέση leader-follower να συνεχίζει να υφίσταται. Ο όρος «servant leadership» επινοήθηκε από τον Robert K. Greenleaf στο δοκίμιό «The Servant as Leader» το 1970. Οι «servant» ηγέτες είναι ταπεινοί, συμπονετικοί και αλτρουιστές. Ακούνε με ευπάθεια τα μέλη των ομάδων τους, κατανοούν τα προβλήματα και τις ανησυχίες τους και βοηθούν ώστε να βρεθούν λύσεις. Δεν υποκινούνται από το προσωπικό κέρδος ή την αναγνώριση, αλλά από μια γνήσια επιθυμία να κάνουν τη διαφορά στη ζωή των άλλων. Μερικά παραδείγματα ηγετών είναι οι Αβραάμ Λίνκολν, Νέλσον Μαντέλα και Όπρα Γουίνφρεϊ.

Όλοι αφιέρωσαν τη ζωή τους για να υπηρετήσουν άλλους ανθρώπους, ιδιαίτερα εκείνους που ήταν περιθωριοποιημένοι. Έδειξαν ταπεινοφροσύνη, ακεραιότητα, γενναιοδωρία

και καλοσύνη στις πράξεις τους.

Το παρόν και το μέλλον των οργανισμών απαιτεί την παρουσία «ηγετών με στυλ», καθώς αντιμετωπίζουμε κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα που απαιτούν συμπόνια, αλληλεγγύη και υπευθυνότητα. Οι «servant» και «transformational» ηγέτες μπορούν να καλλιεργήσουν πρακτική σύμπνοια, δίνοντας προτεραιότητα στον ανθρώπινο παράγοντα, φροντίζοντας για την ευημερία, την αξιοπρέπειά ανθρώπων και το κοινό καλό.

Ζώνη ασφαλείας

Του Νότη Ηλιόπουλου, Information Security Expert

Η ασφάλεια στην

εφοδιαστική αλυσίδα

Τα δίκτυα της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι πολύπλοκα, εκτείνονται σε παγκόσμιο επίπεδο, χρησιμοποιούν, αλλά και εμπορεύονται την τεχνολογία και επηρεάζουν

σε μεγάλο βαθμό τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα

ενός οργανισμού. Οι επιθέσεις που έχουν ως στόχο την εφοδιαστική αλυσίδα ενός οργανισμού, αποτελούν στην πραγματικότητα συνδυασμό δύο επιμέρους επιθέσεων. Η

πρώτη επίθεση έχει ως στόχο τον προμηθευτή, ο οποίος στη συνέχεια χρησιμοποιείται ως δούρειος ίππος προκειμένου ο επιτιθέμενος ν’ αποκτήσει πρόσβαση στην υποδομή ή/ και σε κρίσιμα περιουσιακά στοιχεία του τελικού του στόχου, ο οποίος μπορεί να είναι τόσο ο εκάστοτε πελάτης του προμηθευτή, όσο και κάποιος άλλος προμηθευτής. Η αξιολόγηση των σχετικών κινδύνων κινείται γύρω από δύο άξονες: α) την αξιολόγηση των κινδύνων που αφορούν στην διεργασία διαχείρισης των προμηθευτών, και β) την αξιολόγηση των δικλείδων ασφάλειας που εφαρμόζει ο προμηθευτής κι έχουν σχέση με τη συνεργασία, την επικοινωνία και τον τρόπο παροχής υπηρεσιών και προϊόντων προς τον οργανισμό. Οι οργανισμοί που καταφέρνουν να διαχειριστούν τους κινδύνους που προκύπτουν από την εφοδιαστική τους αλυσίδα, αποκτούν ένα ακόμα ισχυρό εργαλείο στην προσπάθειά τους για συνεχή διατήρηση του ανταγωνιστικού τους πλεονεκτήματος, το οποίο με τη σειρά του συνδράμει στην εξασφάλιση της βιωσιμότητάς τους.

Η αυξημένη δια-συνδεσιμότητα και αλληλεπίδραση του

φυσικού και του ψηφιακού κόσμου, καθώς και η απαίτηση

για άμεση απόκριση κατά την παροχή υπηρεσιών και κα-

ταναλωτικών αγαθών ωθούν τους οργανισμούς στη δημι-

ουργία και χρήση ενός εκτεταμένου δικτύου εφοδιαστικής

αλυσίδας. Η αδυναμία ή η καθυστερημένη διαχείριση των

σχετικών κινδύνων θέτει σε κίνδυνο την παραγωγική διαδικασία και μοιραία απειλεί και την ίδια τη βιωσιμότητα

του οργανισμού. Οι ψηφιακές απειλές που σχετίζονται

με την εφοδιαστική αλυσίδα αποτελούν πρόκληση για

ολόκληρο τον οργανισμό. Η ικανότητα της εκτίμησης και

της ελαχιστοποίησης των κινδύνων που άπτονται την ασφά-

λειας των πληροφοριών και των ψηφιακών υποδομών και

αφορούν στην εφοδιαστική αλυσίδα ενός οργανισμού, είναι

πρωταρχικής σημασίας. Για τον λόγο αυτόν, απαιτείται η

κατάρτιση δομημένου προγράμματος για τη διαχείριση των

κινδύνων στην εφοδιαστική αλυσίδα του οργανισμού, στ’

οποίο θα περιλαμβάνονται σαφείς οδηγίες για την εφαρμογή

όλων των ανωτέρω αναφερθέντων αναλυτικά αναφορικά με

την πλέον σύγχρονη πτυχή της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Στα προ πανδημίας επίπεδα

επέστρεψαν οι πωλήσεις tablets

Στα προ πανδηµίας επίπεδα επέστρεψαν οι πωλήσεις

tablets. Σύµφωνα µε στοιχεία της IDC, οι παγκόσµιες

αποστολές tablets σηµείωσαν το πρώτο τρίµηνο του 2023

πτώση 19,1% σε σχέση µε το αντίστοιχο διάστηµα πέρσι

και διαµορφώθηκαν σε 30,7 εκατ. µονάδες. Η συρρίκνωση

των πωλήσεων αναµένεται να συνεχιστεί και το τρέχον

εξάµηνο, καθώς οι προµηθευτές θα επικεντρωθούν στην

εκκαθάριση του αποθέµατός τους πριν από την κυκλοφορία νέων µοντέλων. Οι παγκόσµιες αποστολές Chromebook συνέχισαν, επίσης, να µειώνονται το πρώτο τρίµηνο του 2023 και ανήλθαν σε 3,8 εκατοµµύρια µονάδες, σηµειώνοντας πτώση 31% σε ετήσια βάση από έτος σε έτος. Καθώς οι εργαζόµενοι επιστρέφουν στα γραφεία σε και οι καταναλωτές εξακολουθούν να είναι επιφυλακτικοί µε τις δαπάνες τους λόγω της οικονοµικής συγκυρίας, η αγορά θα συνεχίσει να κινείται πτωτικά. Ωστόσο το δεύτερο

εξάµηνο του 2023 ενδέχεται η πτώση να µην είναι τόσο µεγάλη, όπως σηµειώνει η IDC.

Στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής

Ένωσης η online πειρατεία

Φρένο στη διαδικτυακή πειρατεία αθλητικών και άλλων ζωντανών εκδηλώσεων εµπορικής κλίµακας, όπως συναυλιών και θεατρικών παραστάσεων, θέλει να βάλει η

Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή εξέδωσε

σύσταση για την καταπολέµηση της πειρατείας, ενθαρρύνοντας τα κράτη-µέλη, τις εθνικές Αρχές, τους κατόχους

δικαιωµάτων και τους παρόχους ενδιάµεσων υπηρεσιών

να λάβουν µέτρα για την καταπολέµηση των µη εγκεκριµένων αναµεταδόσεων τέτοιων εκδηλώσεων. Η Ένωση εκτιµά ότι η µη εγκεκριµένη µετάδοση ροής µπορεί να προκαλέσει σηµαντική απώλεια εσόδων για τους ερµηνευτές, τους διοργανωτές αθλητικών και άλλων ζωντανών εκδηλώσεων και τους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς, υπονοµεύοντας έτσι τη βιωσιµότητα των υπηρεσιών που προσφέρουν. Μεταξύ άλλων, η σύσταση ενθαρρύνει τη χρήση προσωρινών διαταγών φραγής, προσαρµοσµένων

στις ζωντανές εκδηλώσεις. Έρχεται δε σε συνέχεια του

ψηφίσµατος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά µε τις

προκλήσεις που αντιµετωπίζουν οι διοργανωτές αθλητικών

εκδηλώσεων στο ψηφιακό περιβάλλον, το οποίο εγκρίθηκε

τον Μάιο του 2021.

H Ευρώπη υστερεί στο 5G

Υστέρηση στη διείσδυση της τεχνολογίας 5G έναντι διεθνών ανταγωνιστών, όπως οι ΗΠΑ, η Νότια Κορέα, η Ιαπωνία και Κίνα, εξακολουθεί να καταγράφει η Ευρώ-

πη. Η πληθυσµιακή κάλυψη του 5G στη Γηραιά Ήπειρο

έφτασε το 73% το 2022, από 62% το 2021, αναφέρει ο

ΣΕΠΕ. Ωστόσο, αυτή η επίδοση υπολείπεται παγκόσµιων

αγορών µε την αντίστοιχη πληθυσµιακή κάλυψη του 5G

στις ΗΠΑ να πλησιάζει το 96%, το 95% στη Νότια Κορέα, το 90% στην Ιαπωνία και το 86% στην Κίνα. Η Ευρώπη, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΕΤΝΟ (European Telecommunications Network Operator’s Association), όχι µόνο βρίσκεται µακριά από τον διεθνή ανταγωνισµό

στο 5G, αλλά κινδυνεύει να µην επιτύχει τους στόχους, που έχει θέσει για τη νέα τεχνολογία κινητών επικοινω-

νιών - σύµφωνα µε τις δεσµεύσεις που έχει αναλάβει στο

πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Ψηφιακή ∆εκαετία» για την πλήρη πληθυσµιακή κάλυψη όλων των κατοικηµένων

περιοχών µε 5G έως το 2030, στόχο που πολλοί πλέον

αµφισβητούν. Πέραν του 5G, η Ευρώπη κινδυνεύει να µην

επιτύχει τους στόχους που έχει θέσει και για την κάλυψη

µε τηλεπικοινωνιακά δίκτυα νέας γενιάς και δη Fiber to the Home (FTTH).

Οι σηµαντικότερες ειδήσεις του µήνα που πέρασε Με τη συνεργασία του NetFax

Πλαίσιο Computers

και MEDIACUBE έγιναν case study από τη Google

Στο πλαίσιο του «Privacy Day», ενός exclusive event που διοργανώθηκε από την Google, το Πλαίσιο και η MEDIACUBE, παρουσίασαν το πρώτο για το 2023 ελληνικό case study αναφορικά µε Privacy Centric Measurement για τη βελτιστοποίηση της digital προβολής τους. Κεντρική πρόκληση, στην οποία βασίστηκε η ανάπτυξη του case study των δύο εταιρειών, είναι η εξασφάλιση και η αύξηση της αποδοτικότητας της digital προβολής του Πλαισίου, µέσα από τη χρήση εργαλείων συλλογής και αξιοποίησης δεδοµένων, χωρίς να απαιτείται η συλλογή cookies. Με τη χρήση καινοτόµων data technologies, το Πλαίσιο και η MEDIACUBE, κατάφεραν να διατηρήσουν και να αξιοποιήσουν δυναµικά την πληροφορία µέσα από καινοτόµα εργαλεία. Αυτή η πληροφορία εντάχθηκε εκ νέου στις digital καµπάνιες και µεγιστοποίησε τελικά τα αντίστοιχα αποτελέσµατα, τα οποία, το πρώτο τρίµηνο από την εφαρµογή της νέας στρατηγικής, ήταν ιδιαίτερα θετικά.

Συμμαχία KPMG και MindBridge

Η KPMG και η MindBridge προχώρησαν σε στρατηγική συµµαχία, η οποία θα εισάγει την προηγµένη Τεχνητή Νοηµοσύνη στους ψηφιακούς ελέγχους της KPMG, σε όλο τον κόσµο. Η πλατφόρµα έξυπνου ελέγχου, KPMG Clara, θα χρησιµοποιεί πλέον την τεχνολογία της MindBridge προκειµένου να εκµεταλλευτεί τη δύναµη του ΑΙ στους ελέγχους, επιτρέποντας περαιτέρω τον εντοπισµό απροσδόκητων ή υψηλού κινδύνου συναλλαγών και συµβάλλοντας στην παροχή βελτιωµένης ποιότητας ελέγχου. Μέσω της KPMG

Clara, οι εταιρείες της KPMG υλοποιούν την κοινή τους δέσµευση να µετασχηµατίσουν τον έλεγχο αξιοποιώντας τη δύναµη της τεχνολογίας µε στόχο την παροχή αποτελεσµάτων υψηλότερης ποιότητας µε µεγαλύτερη διαφάνεια.

Η KPMG Clara παρουσιάστηκε πρώτη φορά το 2017 ως µια επεκτάσιµη πλατφόρµα στο cloud, και προσφέρει ψηφιακό έλεγχο, βασισµένο στην ανάλυση κινδύνου και δεδοµένων, µε ενιαίο τρόπο, παγκοσµίως. Η προηγµένη στατιστική, η µηχανική µάθηση και η τεχνολογία αναλύσεων βασισµένων σε κανόνες της MindBridge, σε συνδυασµό µε τις δυνατότητες της KPMG Clara, µπορούν να συµβάλουν στη βελτίωση της αναγνώρισης των κινδύνων στους ψηφιακούς ελέγχους.

Οι άνθρωποι αισθάνονται κατακλυσµένοι από δεδοµένα και ανεπαρκώς καταρτισµένοι για να τα χρησιµοποιούν

στη λήψη αποφάσεων και αυτό πλήττει την ποιότητα της ζωής τους και τις επιχειρηµατικές τους επιδόσεις, σύµφωνα µε µια νέα µελέτη - The Decision Dilemma - της Oracle και του Seth Stephens-Davidowitz, συγγραφέα best seller των New York Times. Το 74% των ανθρώπων δηλώνουν ότι ο αριθµός των αποφάσεων που λαµβάνουν καθηµερινά έχει αυξηθεί κατά 10 φορές τα τελευταία τρία χρόνια και καθώς προσπαθούν να λάβουν αυτές τις αποφάσεις, «βοµβαρδίζονται» µε όλο και περισσότερα δεδοµένα από περισσότερες πηγές από ποτέ. Το 86% δηλώνει ότι ο όγκος των δεδοµένων καθιστά τις αποφάσεις στην προσωπική και επαγγελµατική τους ζωή πολύ πιο περίπλοκες και η πλειοψηφία παραδέχεται ότι αντιµετωπίζει ένα δίληµµα απόφασης - δεν ξέρει δηλαδή τι απόφαση να λάβει - περισσότερες από µία φορές κάθε µέρα. Οι ηγέτες των επιχειρήσεων θέλουν τα δεδοµένα να τους βοηθήσουν και αναγνωρίζουν ότι είναι ζωτικής σηµασίας για την επιτυχία των οργανισµών τους. Ωστόσο, δεν πιστεύουν ότι διαθέτουν τα εργαλεία για να είναι επιτυχηµένοι, γεγονός που µειώνει την αυτοπεποίθησή τους και την ικανότητά τους να λαµβάνουν έγκαιρα αποφάσεις. Το 85% των ηγετών επιχειρήσεων έχει βιώσει ιδιαίτερη δυσκολία στη λήψη αποφάσεων - µετανιώνοντας, νιώθοντας ενοχές ή αµφισβητώντας µια απόφαση που έλαβαν τον τελευταίο χρόνο. Μάλιστα, το 93% πιστεύει ότι η ύπαρξη του σωστού τύπου πληροφοριών για τις αποφάσεις µπορεί να συµβάλει καθοριστικά ή να υπονοµεύσει την επιτυχία ενός οργανισµού.

Οι επικεφαλής των εταιρειών

«κατακλύζονται» από δεδομένα

Παναγιώτης Χελιώτης

Uni Systems

CX: Στρατηγικός πυλώνας

επένδυσης και ανάπτυξης

Όταν σχεδόν μέσα σε μία νύχτα το ταξίδι και η εμπειρία του πελάτη έπρεπε

να διασφαλιστεί ότι θα συνεχιστεί σε δρόμους ψηφιακούς, οι τεχνολογίες της

πληροφορικής ανέλαβαν να φέρουν εις πέρας και αυτό το καθήκον. Με την

επιστροφή στην κανονικότητα, το CX αναδείχτηκε σε κυρίαρχη προτεραιότητα

και η Uni Systems έρχεται να συμβάλει σε αυτή την προσπάθεια, προσφέροντας

ολιστικές προσεγγίσεις και τεχνολογίες αιχμής. ΤΗΣ ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΚΟΡΡΕ

ο CX αποτελεί δε έναν από τους πέντε βασικούς πυλώνες του πενταετούς στρατηγικού σχεδίου ανάπτυξης της εταιρείας. Μι-

λήσαμε με την Μαρία Κουνάκη, Customer Experience Consultant, τον Παναγιώτη Χελι-

ώτη, Enterprise & Telecoms Director και τον Θοδωρή Πού-

λια, Enterprise Solutions Director, της Uni Systems, για τη

σημασία του CX, τις τάσεις και τις νέες τεχνολογίες γύρω

από αυτό καθώς και για την πρόταση αξίας της εταιρείας

στην περιοχή αυτή.

netweek: Το Customer Experience αποτελεί έναν καινούργιο -και μάλιστα στρατηγικόπυλώνα δραστηριοποίησης της Uni Systems. Ποιοι είναι οι λόγοι που οδήγησαν σε αυτή την απόφαση και ποιοι οι στόχοι της εταιρείας; Παναγιώτης Χελιώτης: Διαχρονικά, στόχος της Uni Systems ήταν να αποτελεί ηγέτιδα εταιρεία στις επιχειρησιακές περιοχές που δραστηριοποιείται. Αυτό προσπαθούμε να το επιτύχουμε μέσα από μια αέναη διαδικασία μετασχηματισμού και ανανέωσης του χαρτοφυ-

λακίου λύσεων μας, την οποία υποδεικνύουν οι τάσεις της

αγοράς και οι τεχνολογικές καινοτομίες που προκύπτουν

από τις ερευνητικές μας δραστηριότητες.

Το Customer Experience (CX) είναι μια από τις πέντε επιχει-

ρησιακές περιοχές που αναπτύσσονται βάσει του πενταετούς

στρατηγικού μας σχεδίου. Δεν συνιστά μια απλή κατηγορία λύσεων εντός του οργανισμού μας, αλλά ένα στρατηγικό πυλώνα επένδυσης μέσα από τον οποίο αποσκοπούμε να εξελιχθούμε στον πλέον αξιόπιστο συνεργάτη στο συγκεκριμένο πεδίο. Η ομάδα μας απαρτίζεται από στελέχη με τεχνογνωσία στους διαφορετικούς τομείς που συνθέτουν το CX. Ευθύνη μας είναι η επιτυχημένη και διαχρονική υλοποίηση ολοκληρωμένων έργων που θα καλύψουν την ανάγκη των πελατών μας για επιτυχημένες στρατηγικές που θα ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των δικών τους πελατών. Φιλοδοξούμε δε, να αποτελέσουμε την πρώτη επιλογή για τον επιχειρηματικό και τεχνολογικό στρατηγικό σχεδιασμό τους, εκμεταλλευόμενοι τις σύγχρονες και καινοτόμες λύσεις που απαρτίζουν το χαρτοφυλάκιό μας.

Το CX αποτελεί μία από τις κυρίαρχες

προτεραιότητες των σύγχρονων εταιρειών.

Τι όμως περιλαμβάνει ο όρος και ποιες είναι οι κυριότερες τάσεις γύρω από την «εμπειρία

πελάτη» σήμερα; Μαρία Κουνάκη: Αντίθετα με άλλες επιχειρησιακές περιοχές, το CX διακρίνεται από μια ασάφεια ορίων και ακουμπάει αρκετούς επιχειρησιακούς τομείς, ωστόσο, θα μπορούσε να περιγραφεί ως η αντίληψη που έχει ένας πελάτης για μια εταιρεία ή ένα brand. Η αντίληψη αυτή, αφορά κάθε αλληλεπίδραση και κάθε τέτοιο σηµείο επαφής που αποτελεί µια ευκαιρία να χτιστεί ένας ισχυρότερος δεσµός µεταξύ της εταιρείας και του πελάτη — ή να γκρεµίσει την οποιαδήποτε σχέση στέλνοντας τον πελάτη στον ανταγωνισµό.

Είναι ενθαρρυντικό το ότι τα τελευταία χρόνια οι εταιρείες

έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο, μεταβαίνοντας από την προϊοντική στην πελατοκεντρική προσέγγιση. Είναι κάτι

που το θέλουν οι πελάτες και το χρειάζονται οι επιχειρήσεις, οι οποίες πραγματοποιώντας αυτή τη μετάβαση, έχουν ήδη κατανοήσει ότι οι πελάτες είναι πολύπλευροι, πολύπλοκοι και προσπαθούν να καλύψουν τις συνεχώς εξελισσόμενες

ανάγκες τους. Κατά συνέπεια η αλληλεπίδραση με τον πελάτη έχει αλλάξει ραγδαία και ανεπιστρεπτί.

Επιπλέον, τα διαθέσιμα κανάλια διεπαφής και αλληλεπίδρασης έχουν πολλαπλασιαστεί, με τα περισσότερα πλέον να είναι ψηφιακά. Ο πελάτης έχει τη δυνατότητα να υποβάλλει

την ανατροφοδότηση και τα σχόλιά του με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους, επηρεάζοντας όχι μόνο υποψήφιους πελάτες αλλά και τη στρατηγική της ίδιας της εταιρείας. Αν και τα customer journeys έχουν ήδη εμπλουτιστεί, οι εταιρείες έχουν στη διάθεσή τους εργαλεία να τα διαχειριστούν και να τα βελτιστοποιήσουν περαιτέρω. Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε και έναν άλλο, καθοριστικό παράγοντα: τα διαθέσιμα δεδομένα των πελατών που έχουν πολλαπλασιαστεί και παρά τη δυσκολία στη συγκέντρωση και διαχείρισή τους, μπορούν προσφέρουν στους οργανισμούς άπειρες δυνατότητες για να γνωρίσουν, να κατανοήσουν και να προβλέψουν τη συμπεριφορά του πελάτη.

Παράλληλα, η αίσθηση της οικονομικής ύφεσης που δημιουργεί ο πληθωρισμός, φέρνει τις CX ομάδες στην άβολη θέση να επιτύχουν περισσότερα με λιγότερους πόρους, εστιάζοντας σε έργα που θα έχουν αμεσότερα υψηλές αποδόσεις επενδύσεων (ROI). Και καθώς η ανάγκη δημιουργίας σταθερών σχέσεων με τον πελάτη είναι επιτακτική, οι εταιρείες οφείλουν να επικεντρωθούν στην εμπειρία που προσφέρουν, επιδεικνύοντας υψηλά ποσοστά ενσυναίσθησης.

Η θέση και συμβουλή μας είναι η προτεραιοποίηση και σταδιακή υιοθέτηση CX βελτιστοποιήσεων μέσω μιας αρχικής ολιστικής μελέτης, προσέγγισης και αξιολόγησης, βάσει αποτελεσμάτων.

Ποιος είναι ο ρόλος της τεχνολογίας

στην ενίσχυση του CX; Θοδωρής Πούλιας: Όπως ήδη αναφέρθηκε ο καταναλωτής του σήμερα αλλάζει συνεχώς αναζητώντας

– και κάποιες φορές απαιτώντας- καθηλωτικές εμπειρίες. Ένας οργανισμός που επιθυμεί να ακολουθεί τις συνεχείς αλλαγές του αγοραστικού του κοινού, αλλά και να τις προλαβαίνει ή να προηγείται αυτών, αναπόφευκτα οδηγείται στη διαδικασία του ψηφιακού μετασχηματισμού, μια διαδικασία που επιτρέπει την αξιοποίηση των ευκαιριών που προσφέρουν νέες τεχνολογίες όπως το Artificial Intelligence, το Machine Learning, το IoT, το Augmented/ Virtual Reality.

Μέσα από τη διαδικασία ψηφιακού μετασχηματισμού, οι εταιρείες έχουν στη διάθεσή τους τα απαραίτητα εργαλεία ώστε, έχοντας αναγνωρίσει τις ανάγκες και επιθυμίες του πελάτη, να προσφέρουν άμεση και αδιάλειπτη επικοινωνία, απρόσκοπτη και ομοιόμορφη (omni-channel) υποστήριξη, προσωποποιημένα customer journeys και υψηλά επίπεδα διαφάνειας στις συναλλαγές. Το πλέον σημαντικό πλεονέκτημα που προσφέρει η τεχνολογία στον τομέα του CX, είναι η δυνατότητα αξιολόγησης των στοιχείων που το απαρτίζουν. Είναι γεγονός ότι δύσκολα μπορούμε να βελτιστοποιήσουμε μια διαδικασία αν αυτή δεν μπορεί να μετρηθεί ή να αξιολογηθεί. Ακόμα πιο δύσκολα μπορούμε να πάρουμε αποφάσεις για τις επενδύσεις που πρέπει να πραγματοποιήσουμε. Πλέον, η τεχνολογία μας δίνει τη δυνατότητα να επιλέξουμε τα κατάλληλα KPIs για να αξιολογήσουμε τις CX ενέργειες μας σε σχέση με τους στόχους του οργανισμού μας.

Τι περιλαμβάνει η πρόταση αξίας

της Uni Systems σε ό,τι αφορά το CX

και ποιο το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα; Παναγιώτης Χελιώτης: Στην Uni Systems, στόχος μας είναι να δώσουμε αξία στους πελάτες των πελατών μας.

Υποστηρίζουμε την πελατοκεντρική στρατηγική τους, μέσα από μια ολιστική διαδρομή και διαδικασία που αντιμετωπίζει την ανάγκη ως όλον, με ενοποιημένα συστήματα, αυτοματισμούς και συνολική διαχείριση του customer journey. Βασικό στοιχείο της προσέγγισης μας είναι η ολοκληρωμένη CX στρατηγική που βασίζεται στα διαθέσιμα δεδομένα, η οποία αποτελεί και τη βάση για τη μεθοδολογία μας. Καθώς οι ανάγκες της κάθε εταιρείας είναι διαφορετικές, έχουμε αναπτύξει μια μεθοδολογία που μας επιτρέπει να ξεκινήσουμε,

καταρχάς, από την αξιολόγηση της ωριμότητας κάθε οργανισμού. Μελετάμε τις διαθέσιμες πλατφόρμες και τα συστήματα που χρησιμοποιούνται για το Customer Experience, καθώς

και τα customer data που οι εταιρίες έχουν στη διάθεσή τους, και στη συνέχεια αποτυπώνουμε τα Customer Journeys και τα πιθανά σημεία συμφόρησης που εμποδίζουν τη βέλτιστη απόδοσή τους. Αξιοποιώντας τα από κοινού συμφωνημένα metrics είμαστε σε θέση να αξιολογήσουμε το επίπεδο του CX που επιτυγχάνει η εταιρεία και να προτείνουμε βελτιώσεις, διορθώσεις και καινοτομίες, εστιάζοντας σε σύντομες, μικρές νίκες για τον οργανισμό. Υλοποιώντας τις όποιες

αλλαγές έχουν συμφωνηθεί αξιολογούμε τα αποτελέσματα

ώστε να μπορέσουμε να εστιάσουμε στα σημεία που χρήζουν βελτίωσης.

Σημαντικό πλεονέκτημά μας αποτελεί η σύνθεση της ομά-

δας μας. Έμπειροι σύμβουλοι από διαφορετικούς τομείς

λειτουργούν συμπληρωματικά και ενιαία όντας σε θέση να

κατανοήσουν σε βάθος, τόσο σε επιχειρηματικό όσο και σε

τεχνολογικό επίπεδο τις ανάγκες των πελατών μας.

Μιλήστε μας λίγο για το portfolio των λύσεων

και υπηρεσιών σε αυτό τον τομέα

Θοδωρής Πούλιας: Παρόλο που διαθέτουμε εδώ

και καιρό συστήματα μεμονωμένα που εξυπηρετούν κά-

ποια μέρη του CX, με την απόφαση να επενδύσουμε στην

ολιστική προσέγγισή του, απαιτήθηκε εκτενής έρευνα για

να καταλήξουμε στα νέα προϊόντα και τις λύσεις που πλέον

απαρτίζουν το CX χαρτοφυλάκιό μας. Βασικά κριτήρια για την επιλογή των λύσεων ήταν:

• η αποτίμηση της εμπορικής και τεχνολογικής καταξίωσης

μέσα από υφιστάμενες εγκαταστάσεις,

• η κατάταξη τους σύμφωνα με τους μεγαλύτερους αναλυτές (Gartner, Forrester κλπ.), και,

• η ευελιξία και προσαρμοστικότητα των λύσεων τόσο τεχνο-

λογικά - ώστε να διαλειτουργούν σαν μέρος ενός ενιαίου

συνόλου - όσο και εμπορικά.

Ενδεικτικά, θα αναφερθούμε στα εξής:

1. CRM & Digital Onboarding

Μια εταιρεία που σχεδιάζει την πελατοκεντρική της στρατηγική, χρειάζεται ένα CRM σύστημα που θα της επιτρέψει να συγκεντρώσει, να διαχειριστεί και να αναλύσει τα στοιχεία υφιστάμενων και δυνητικών πελατών. Παράλληλα, οι αυξανόμενες ανάγκες ψηφιοποίησης διαδικασιών καλύπτονται από πλατφόρμες Digital Onboarding. Και οι δύο πλατφόρμες, εξυπηρετούν σημαντικές επιχειρηματικές ανάγκες και υποστηρίζουν σημαντικά το CX. Ήταν στρατηγική επιλογή μας να επενδύσουμε στο MS Dynamics CRM, ένα από τα πλέον δημοφιλή και αναγνωρισμένα παγκοσμίως CRM συστήματα. Όσον αφορά στην πλατφόρμα του Digital Onboarding, η Uni Systems επενδύει συστηματικά στο idboxTM της Intelli Solutions, μέλους των εταιρειών Uni Systems.

2. Digital & Phygital Touchpoints

Η απρόσκοπτη επικοινωνία με τους πελάτες, ανεξαρτήτως καναλιού (τηλέφωνο, social media, instant messaging, chatbots κλπ.) αποτελεί μια προτεραιότητα του CX που εδώ και αρκετά χρόνια έχει αναγνωρίσει η Uni Systems επενδύοντας στην Customer Interaction Management πλατφόρμα της Genesys. Ταυτόχρονα, οι πελάτες αναζητούν να προσομοιώσουν την ψηφιακή τους εμπειρία εντός των φυσικών καταστημάτων. Με τις in-store experience τεχνολογίες που έχουμε ενσωματώσει στο χαρτοφυλάκιό μας, καλύπτουμε εύρος επιχειρηματικών αναγκών μέσω Phygital διεπαφών. Τέλος, με την πλατφόρμα της kore.ai βοηθάμε τους οργανισμούς να αυτοματοποιήσουν επαναλαμβανόμενες επικοινωνίες με τους πελάτες βελτιστοποιώντας την εμπειρία τους και μειώνοντας τα κόστη.

3. Customer Journey Management Platform Η ολιστική αποτύπωση, αξιολόγηση, ενορχήστρωση και βελτιστοποίηση των Customer Journeys αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση για κάθε εταιρεία. Μέσω της πλατφόρμας

Pointillist της Genesys μας επιτρέπεται να κατανοήσουμε πως αλληλεπιδρούν οι πελάτες μας, σε ποιο σημείο του Customer Journey αντιμετωπίζουν πρόβλημα και στη συνέχεια να σχεδιάσουμε προσωποποιημένες εμπειρίες βελτιώνοντας τα πιο σημαντικά σημεία διεπαφής.

4. Voice of Customer Platform Η ανάγκη να γνωρίζουμε τι λένε και σκέφτονται οι πελάτες για την εταιρεία, τα προϊόντα και τις υπηρεσίες μας είναι υπαρκτή και διαρκώς αυξάνεται. Η ασφαλής συλλογή του customer feedback σε πραγματικό χρόνο είναι κρίσιμη για τη στρατηγική κάθε οργανισμού. Εδώ έρχεται η Voice of Customer πλατφόρμα της Medallia με την οποία επιτυγχά-

νουμε καταγραφή, συλλογή και αξιοποίηση του δομημένου και αδόμητου feedback των πελατών μας.

Από την εμπειρία σας ποια είναι τα συχνότερα

λάθη ή παραλείψεις των εταιρειών σε ό,τι

αφορά το CX; Ή αν θέλετε ποια είναι τα σημαντικότερα pain points;

Μαρία Κουνάκη: Το CX είναι μια πολύπλοκη διαδικασία που εμπλέκει σχεδόν όλα τα τμήματα ενός οργανισμού, ακόμη και αν αυτά δεν το γνωρίζουν. Είναι δύσκολο και χρονοβόρο για μια εταιρεία να συντονίσει τα τμήματα και τις διαδικασίες που απαιτούνται προκειμένου να επιτευχθεί η βέλτιστη εμπειρία πελάτη και φυσικά, απαιτεί πολύ καλά αντανακλαστικά προκειμένου να προσαρμόζει τη στρατηγική της έγκαιρα στις απαιτήσεις του τόσο μεταβαλλόμενου περιβάλλοντος. Ωστόσο, αν θα θέλαμε να εστιάσουμε σε κάποια βασικά στοιχεία που επηρεάζουν τη στρατηγική κάθε οργανισμού, τότε αυτά θα ήταν τα παρακάτω:

• Σχεδιασμός στρατηγικής χωρίς τη χρήση των customer data . Όλοι οι οργανισμοί παράγουν και διαθέτουν πληθώρα δεδομένων, το μεγαλύτερο ποσοστό των οποίων προκύπτει από την αλληλεπίδραση με τους πελάτες. Η αξιοποίησή τους μας επιτρέπει να τους γνωρίσουμε καλύτερα και να σχεδιάσουμε εύστοχες στρατηγικές. Η μη αξιοποίησή

τους από την άλλη πλευρά, αποτελεί μια από τις σημαντικότερες παραλείψεις.

• Δημιουργία silos των συστημάτων. Οι εταιρίες πραγματοποιούν σημαντικές επενδύσεις σε συστήματα προκειμένου να καλύψουν τις επιχειρηματικές τους ανάγκες, ωστόσο, παραλείπουν να τα ενοποιήσουν. Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργούνται silos συστημάτων και πληροφοριών, να λείπει το “one point of truth” και η 360o εικόνα του πελάτη, ως εκ τούτου, τα διαφορετικά τμήματα έχουν ελλιπή εικόνα της σχέσης που έχει ο πελάτης με την εταιρεία.

• Άγνοια του αντικτύπου από την εµπειρία του εργαζόµενου. Στην προσπάθεια να δημιουργήσουμε μια εξαιρετική

εμπειρία για τον πελάτη, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι

αυτή είναι αποτέλεσμα της καλής εμπειρίας του εργαζόμενου. Στο τόσο ευμετάβλητο περιβάλλον που δραστηριοποιούμαστε, είναι σημαντικό να ακούμε τους εργαζόμενους και να τους προσφέρουμε τα απαραίτητα εργαλεία ώστε

με τη σειρά τους να προσφέρουν εξαιρετικές εμπειρίες στους πελάτες.

Τι πιστεύετε ότι πρέπει να περιμένουμε

στο μέλλον και πώς διαμορφώνεται

η στρατηγική και τα μελλοντικά σχέδια

της εταιρείας στον τομέα του Customer Experien ce;

Μαρία Κουνάκη:Το περιβάλλον γεωπολιτικής και οικονομικής αβεβαιότητας που ακολούθησε την περίοδο της πανδημίας, επηρέασε σημαντικά τις επιχειρήσεις και τις οδήγησε σε δύσκολες αποφάσεις. Οι ευκαιρίες στο χώρο της ψηφιακής οικονομίας είναι μεγάλες την ώρα που οι καταναλωτές προσδοκούν όλο και περισσότερα

από τις ψηφιακές τους εμπειρίες.

Τα παραπάνω αναγκάζουν τους οργανισμούς να επανεξετάσουν τις στρατηγικές τους επενδύσεις και την εστίαση

τους σε απρόσκοπτες και εξατομικευμένες εμπειρίες που θα εντυπωσιάσουν τους πελάτες τους.

Ζούμε στην εποχή της τεχνητής νοηµοσύνης (AI) και

είναι πολλοί οι τομείς του CX στους οποίους αυτή έχει εφαρμογή. Η ανάλυση των customer data μας βοηθάει να κατανοήσουμε τις προθέσεις των πελατών και να αυτοματοποιήσουμε την έγκαιρη αντίδρασή μας. Την ίδια στιγμή, η αυτοματοποίηση λειτουργιών και διαδικασιών αντιμετωπίζει τη σημαντική έλλειψη προσωπικού και την απαίτηση του πελάτη για αποτελεσματική εξυπηρέτηση

365 ημέρες τον χρόνο. Τέλος, υπολογίζουμε ότι μέχρι το 2025 το Metaverse θα έχει επηρεάσει σημαντικά το CX, κυρίως λόγω του βαθμού αλληλεπίδρασης με τον οργανισμό που προσφέρει στον πελάτη. Αν και σχετικά νωρίς, οι εταιρείες έχουν

ήδη αρχίσει να μελετούν τον τρόπο που το Metaverse θα ενσωματωθεί στην CX στρατηγική τους.

Τα παραπάνω θα αποτελέσουν τους

σημαντικότερους

πυλώνες του CX τα επόμενα χρόνια. Για το λόγο αυτό η Uni Systems επενδύει ήδη και εντάσσει νέες τάσεις και προσεγγίσεις στο σύνολο της CX φιλοσοφίας της. NW

Από την µία πλευρά το παγκόσµιο ΙΤ αντιµετωπίζει έλλειψη εξειδικευµένου προσωπικού σε βαθµό κατεπείγοντος και από την άλλη το ποσοστό των

κοριτσιών που στρέφονται στις τεχνολογίες πληροφορικής ως αντικείµενο

σπουδών παραµένει εξαιρετικά χαµηλό. Η ίδια η κοινή λογική θέτει τις ερωτήσεις και το netweek επιλέγει τις γυναίκες που έσπασαν τα

περιοριστικά καλούπια και τα επαγγελµατικά στερεότυπα και διαπρέπουν

στο ανδροκρατούµενο µέχρι πριν λίγα χρόνια ΙΤ.

ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΚΟΡΡΕ & ΒΑΓΓΕΛΗ ΒΑΓΓΕΛΑΤΟΥ

Το δυνατό

χρωμόσωμα Χ που θα σώσει το ΙΤ!

Το όνομα Naomi Parker-Fraley δεν λέει τίποτα στο πλατύ κοινό. Κι όμως πίσω στο 1942 ήταν τόσο δημοφιλής που το -αναλογικό τότεταχυδρομείο ξεφόρτωνε διαρκώς γράμματα θαυμαστών στο σπίτι της, παρότι δεν ήταν σταρ του σινεμά. Η εικοσάχρονη τότε Naomi κάθε πρωί φορούσε την σκούρα μπλε φόρμα της, έδενε μια κόκκινη με λευκά πουά μπαντάνα στα μαλλιά της και πήγαινε στη δουλειά. Εκεί χειριζόταν έναν τόρνο στο εργοστάσιο που κατασκεύαζε κάποια από τα πολεμικά αεροσκάφη που

κέρδισαν τον πόλεμο, δημιουργώντας μεταλλικά εξαρτήματα

με ακρίβεια χιλιοστού στη γραμμή παραγωγής. Ένα πρωί την είδε ο φωτογράφος της αεροπορικής βάσης στο Αλαμέντα της

Καλιφόρνια και την αποθανάτισε και σύντομα η φωτογραφία

της την έκανε διάσημη και δημοφιλή μέσω των εφημερίδων

σε όλη την Αμερική. Ένα χρόνο μετά ο καλλιτέχνης J. Howard

Miller έφτιαξε πάνω της ένα από τα διασημότερα σύμβολα

για την γυναικεία δύναμη: την “Rossie The Riveter” που σε μια

αφίσα που έγινε διάσημη ανασκουμπώνεται και δηλώνει «We Can Do It!». Σε απλά ελληνικά η «Ρόζι η Πριτσινώτρια» -ναι

ακούγεται κάπως- έγινε το σύμβολο για τις έξι εκατομμύρια

γυναίκες που ενώ άκουγαν όλη τους την ζωή ότι η θέση τους είναι στην κουζίνα, ένα ωραίο πρωί βρέθηκαν στις αλυσίδες

παραγωγής ολόκληρης της Αμερικής να κάνουν τις πιο ζόρικες δουλειές των ανδρών που έφυγαν για το μέτωπο, κερδίζοντας πρακτικά τον πόλεμο στα εργοστάσια.

Εβδομήντα χρόνια μετά η Rosie μπορεί και να φορούσε ταγιέρ μπορεί και hoodie. Αλλά σίγουρα θα κρατούσε πληκτρολόγιο

μιας και το «καθήκον» την καλεί στο ΙΤ. Πριν από περίπου μία δεκαετία κοιτώντας κανείς τα γραφεία, τις αίθουσες

συσκέψεων, τα συνέδρια, τις βραβεύσεις αλλά και γενικότερα

τον χώρο του ΙΤ σε ολόκληρο τον πλανήτη ήταν σαν να βλέπει το …Στρουμφοχωριό. Η μία και μοναχική γυναικεία παρουσία ήταν εκεί για να υπογραμμίζει την έλλειψη των γυναικών από το χώρο σαν της Στρουμφίτας στη δημοφιλή σειρά κινουμένων σχεδίων. Τα πράγματα ευτυχώς αλλάζουν αλλά ο ρυθμός της αλλαγής είναι αργός. Απελπιστικά αργός για όλα τα HR στελέχη που αναζητούν απελπισμένα εργαζόμενους στη «βαριά βιομηχανία» των τεχνολογιών πληροφορικής. Κατά τις τελευταίες μελέτες ακόμα και σε χώρες όπου οι γυναίκες αποτελούν το 47% του εργατικού δυναμικού, στο χώρο που χαρακτηρίζουν «math & computing» το ποσοστό πέφτει κάτω από το 28%. Και στο 16% στο αυστηρά tech! Έρευνα της Accenture μάλιστα δείχνει το ποσοστό των γυναικών στο ευρύτερο tech οικοσύστημα πέφτει διαρκώς τα τελευταία 30 χρόνια, με σχεδόν τις μισές να το εγκαταλείπουν πλησιάζοντας την ηλικία των 35 ετών. Σ

ύμφωνα με την περσινή μελέτη της McKinsey «Women in the Workplace 2022» μάλιστα ο μέσος όρος στην συνολική αγορά εργασίας είναι 86 προαγωγές γυναικών για κάθε 100 άντρες που προάγονται, αλλά ο αριθμός των γυναικών που παίρνουν προαγωγή πέφτει στις 52 για κάθε 100 άντρες στην αγορά του Tech. Και αυτό παρότι μελέτες όπως της McKinsey δείχνουν ότι ειδικά στο ΙΤ, οι ομάδες με μεγαλύτερο diversity εμφανίζουν την μεγαλύτερη αποδοτικότητα και την πλέον μακροχρόνια διατήρηση των ταλέντων τους στην εταιρία. Την στιγμή που το 75% των εταιρειών τεχνολογίας

αναφέρουν ελλείψεις σε εξειδικευμένους εργαζόμενους

ΙΤ και το LinkedIn αναφέρει ότι στις ΗΠΑ αντιστοιχούν

πέντε αγγελίες αναζήτησης για κάθε έναν software developer. Η κοινή λογική δείχνει ότι όλα εκείνα τα ταλέντα που λείπουν είναι τα κορίτσια που τα κοίταξαν συγκαταβατικά όταν ζήτησαν να γραφτούν σε κάποιο εργαστήριο stem στο σχολείο και χλευάστηκαν όταν ζήτησαν να φτιάξουν μόνες τους το πρώτο τους PC.

To netweek δίνει το λόγο σε όσες πήγαν κόντρα στο στερεότυπο και πίστεψαν ότι µπορούν να τα καταφέρουν.

NOT A MATTER OF GENDER

Οι προσωπικές µας ικανότητες και δεξιότητες είναι αυτές που καθορίζουν την εξέλιξή µας σε αυτό τον τοµέα.

Τα στερεότυπα µόνο εµπόδια µπορούν να δηµιουργήσουν. Οι γυναίκες πρέπει να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες

µε τους άνδρες, καθώς και να είναι ελεύθερες να εκφράζουν τις ιδέες τους και τις απόψεις τους. Με την

παροχή ίσων ευκαιριών τους δίνουµε χώρο για ανάπτυξη δηµιουργικότητας και νέων ιδεών. Το diversity είναι

το κλειδί για την επιτυχία. Η πρόοδος µπορεί να επιτευχθεί µόνο στο πλαίσιο του ισότιµου ανταγωνισµού.

Πού πιστεύετε ότι οφείλεται

η υπο-εκπροσώπηση

των γυναικών στον κλάδο

της τεχνολογία;

Οι ικανότητες/δεξιότητες του ατό-

µου αναπτύσσονται και εξελίσσονται

κατά τη

διάρκεια της ζωής του. Προσ-

διορίζονται και επηρεάζονται από τον

τρόπο που µαθαίνει να αντιλαµβάνε-

ται τα ερεθίσµατα που λαµβάνει, και

έτσι σχηµατίζεται η εµπειρία του.

Ωστόσο αρκετά συχνά συνδέουµε κα-

ταστάσεις που λογικά είναι ασύνδετες

δηµιουργώντας έτσι στερεότυπα. Πχ,

τα αγόρια να παίζουν µε αυτοκινητά-

κια άρα είναι καλύτεροι µηχανικοί και

τα κορίτσια παίζουν µε κούκλες άρα

είναι καλύτερα στο χώρο της µόδας.

Οµοίως και η άποψη πως ο δυναµικός

και νευραλγικός Tech χώρος απαιτεί

πλήρη αφοσίωση του εργαζοµένου

που µόνο το αντρικό φύλο δύναται

να υποστηρίξει, καθώς ο ρόλος της

γυναίκας / µητέρας δηµιουργεί µικρή διαθεσιµότητα.

Και κάπως έτσι καθοδηγείται το υποσυνείδητο των ανθρώπων ότι κατάλληλοι για µηχανικοί τεχνολογίας

είναι οι άνδρες ενώ οι γυναίκες όχι. Τα άτοµα ακολουθώντας τέτοιες στερεοτυπικές διαδροµές οδηγούνται στην απαξίωση του γυναικείου φύλου στον κλάδο, και κατ’ επέκταση στο δισταγµό των γυναικών να ενταχθούν ακόµα

και ακαδηµαϊκά στον συγκεκριµένο

χώρο. ∆ιαφαίνεται αισθητά ότι οι πε-

ριοριστικές πεποιθήσεις λειτουργούν

ως εµπόδιο ανάπτυξης και εξέλιξης.

Ποιες οι προκλήσεις

που αντιµετωπίζoυν σήµερα

οι γυναίκες στον κλάδο;

Οι γυναίκες βγήκαν από τη ζώνη

ασφαλείας που δηµιουργούσαν τα

κοινωνικά στερεότυπα και συνεχώς

αυξανόµενα εντάσσονται στον κλάδο.

Επιδεικνύοντας στοχοπροσήλωση, δυναµισµό, δηµιουργικότητα, καινοτοµία, ταχύτητα και αποτελεσµατικό-

Σωτηριάδου Μαίρη

τητα οδηγούν τον αντρικό πληθυσµό

του χώρου στην αποµυθοποίηση ότι οι άντρες είναι ιδανικότεροι για τη θέση.

Το ταξίδι δεν είναι εύκολο, καθώς η

αποδοχή της γυναίκας στο χώρο περνάει µια διαδροµή αξιολόγησης όταν

την ίδια στιγµή αυτό δεν ισχύει για

τους άντρες. Αυτό που έχει πάει καλά

µέχρι τώρα είναι η εµφανής µείωση

της ανάγκης να πείσουν οι γυναίκες

ότι είναι το ίδιο ικανές µε τους άντρες.

Για να πάει ακόµα καλύτερα οι οργανισµοί οφείλουν να δίνουν χώρο στις γυναίκες να αναπτύξουν τις ιδέες τους, παρέχοντας τις ίδιες ευκαιρίες στα φύλα.

Με ποιο τρόπο µπορεί

να επιτευχθεί το gender diversity στον κλάδο ∆ιαφαίνεται αισθητά πως η αλλαγή mindset των ατόµων οδηγεί στον κόσµο του gender diversity. Το να δούµε το ίδιο γεγονός και µε άλλες οπτικές µας οδηγεί σε νέες αντιλήψεις

και εµπειρίες, ανοίγοντας έτσι τον χάρτη κατανόησης και αποδοχής του διαφορετικού. Χρειάζεται να υπάρχει ίσος και ίδιος χώρος δράσης στα φύλα, και οι κανόνες του παιχνιδιού να είναι ίδιοι για όλους. Η ανάπτυξη και η κερδοφορία των οργανισµών επιτυγχάνεται µε την αποτελεσµατικότητα, παραγωγικότητα, ικανότητα και δηµιουργικότητα των προσω-

πικοτήτων και όχι από τα γενετικά χαρακτηριστικά των ατόµων. Πώς θα µας φαινόταν να ζούµε σε ένα κοινωνικό περιβάλλον µε άτοµα ίδιου φύλου µόνο; ∆ιαφέρει σε κάτι το εργασιακό περιβάλλον; Μέσω του diversity αυξάνεται το pool των ιδεών και απόψεων

µε αποτέλεσµα τη δηµιουργία µεγαλύτερου πεδίου δράσης και εξέλιξης.

Τελικά το ΙΤ οικοσύστηµα

αποδέχεται τις γυναίκες

σε θέσεις ευθύνης;

ΤΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑ∆ΟΥ ΜΑΙΡΗΣ, PRODUCT TECHNOLOGY MANAGER, AMBIENCE Advertorial

Τα καλά νέα είναι πως η ταχύτητα αποδοχής των φύλων στο εργασιακό

πλαίσιο αυξάνεται γοργά συν το χρόνο και δη στην Τεχνολογία. Ο χώρος ελκύει όλο και περισσότερες γυναίκες, και ο ανδρικός πληθυσµός αποδέχεται και αναγνωρίζει το υψηλό επίπεδο αποτελεσµατικότητας διαφορετικού φύλου. Συναντάµε συχνότερα (σε σχέση µε το παρελθόν) γυναίκες σε θέσεις ευθύνης στον κλάδο µας και µάλιστα σε επιµέρους τµήµατα παραδοσιακά ανδροκρατούµενα (πχ infrastructure, security κ.ά). Ο µικρός χρόνος απόκρισης µεταξύ σύλληψης ιδέας και υλοποίησης της που απαιτείται στην Τεχνολογία οδηγεί σε ταχύτερη αποδοχή των γυναικών σε σύγκριση µε άλλα επαγγελµατικά περιβάλλοντα.

Τι ισχύει στην εταιρεία σας; ;

Η Ambience µε motto “Making space for growth” δίνει ίσες και ίδιες ευκαιρίες σε όλους, εστιάζοντας στα soft & hard skills που απαιτούνται σύµφωνα µε το όραµα του οργανισµού.

Τόσο βάση ποσοτικών (σύνολο εργαζοµένων) όσο και ποιοτικών (ιεραρχικό level) metrics υπάρχει µία σχετικά ίση κατανοµή βάση φύλου, µε ελάχιστο προβάδισµα των γυναικών στο σύνολο και των αντρών στο management.

Η έννοια του diversity είναι το κλειδί για να πετύχουµε. Progress can only happen with equal rules in an even playing field.

SUCCEEDING IN TECH IS A MATTER OF PERCEPTION

Ρίτσα

Μηλαθιανάκη

Η έλλειψη

γυναικών έχει αρνητικές συνέπειες

Η Digital Transformation Advisor, Ρίτσα Μηλαθιανάκη, εξηγεί ότι η υποεκπροσώπηση των γυναικών στο χώρο του ΙΤ είναι ένα πολυ-

παραγοντικό ζήτηµα, που απαιτεί σηµαντική προσπάθεια

από εταιρείες και πολιτεία για να αντιµετωπιστεί.

Γιατί πιστεύετε πως υπάρχει έλλειψη γυναικών στον

χώρο της τεχνολογίας; Kαι τι «χάνουν» οι εταιρείες

από αυτό; Δυστυχώς ακόμη και σήμερα η υποεκπροσώπηση των

γυναικών στο χώρο της τεχνολογίας είναι γεγονός. Ορισμένοι

λόγοι γι’’ αυτό το φαινόμενο είναι:

• Πολιτιστικά στερεότυπα: Τα στερεότυπα φύλου & οι κοινωνικές προσδοκίες, δημιουργούν την προσδοκία ότι οι γυναίκες έχουν κατά κύριο λόγο ενδιαφέρον για καριέρες που σχετίζονται με τη φροντίδα ή την παιδεία. Αυτό συχνά αποτρέπει τα κορίτσια από την επιλογή των μαθηματικών και των επιστημονικών σπουδών στο σχολείο και το πανεπιστήμιο.

Έτσι παρατηρείται ανεπαρκής εκπροσώπηση των γυναικών

στον χώρο της STEM εκπαίδευσης (Επιστήμη, Τεχνολογία, Μηχανική, Μαθηματικά), έχοντας σαν άμεσο αντίκτυπο την

έλλειψη γυναικών στο επάγγελμα της τεχνολογίας.

• Ελλείψεις στην υποστήριξη και την προώθηση των γυναικών: Οι ανδροκρατούμενες δομές στον χώρο της τεχνολογίας συνήθως δημιουργούν δυσκολίες στην προαγωγή των γυναικών και στην ανάδειξη των ικανοτήτων τους. Έτσι οι γυναίκες ενδέχεται να αισθάνονται απομονωμένες ή να θεωρούν ιδιαίτερα δύσκολο να αναλάβουν ηγετικούς ρόλους στον χώρο της τεχνολογίας, καθώς οι θέσεις αυτές συχνά καταλαμβάνονται από άνδρες με αποτέλεσμα μια καριέρα στην τεχνολογία να θεωρείται μη ελκυστική. • Έλλειψη προτύπων: Η έλλειψη προτύπων ρόλων και στήριξης για τις γυναίκες στον χώρο της τεχνολογίας μπορεί να τις αποθαρρύνει από την επιλογή της καριέρας αυτής. Ακόμη και σήμερα οι γυναίκες στον χώρο της τεχνολογίας δεν έχουν αρκετά πρότυπα που να τις ενθαρρύνουν να ακολουθήσουν

αυτή την καριερα. Το ευτυχές γεγονός είναι ότι τα τελευταία

χρόνια εμφανίζονται δομές που προσφέρουν mentoring σε γυναίκες στο χώρο της τεχνολογίας και όχι μόνο. Παράλληλα, η άνθιση του οικοσυστήματος των startups έχει αυξήσει τις

δυνατότητες για τις γυναίκες να ασχοληθούν με την τεχνολογία και έχει κάνει τον κλάδο της τεχνολογίας πιο προσιτό

και εκλυστικό.

Η έλλειψη γυναικών στον χώρο της τεχνολογίας δεν αποτελεί

απλά ένα κοινωνικό φαινόμενο αλλά μπορεί να έχει αρνητι-

κές συνέπειες για τις εταιρείες σε πολλούς τομείς, όπως για

παράδειγμα:

• Έλλειψη ποικιλόµορφίας: Η έλλειψη γυναικών στην τεχνο-

αποκτήσουν τις απόψεις και τις ικανότητες που προέρχονται

από διαφορετικά φύλα. H ετερογένεια και η ποικιλομορφία φέρνει επιπλέον οπτική γωνία στα προβλήματα, το οποίο σημαίνει βελτίωση της επίλυσης προβλημάτων, καινοτομία

και βελτίωση της απόδοσης

• Υπο-αντιπροσώπευση των καταναλωτών: Οι γυναίκες είναι μια σημαντική ομάδα καταναλωτών γενικότερα. Παραμένοντας μια εταιρεία σε μια σύνθεση σε μεγάλο βαθμό αντρική, μπορεί να έχει έλλειψη κατανόησης των αναγκών και των προτιμήσεων των γυναικών καταναλωτών

• Περιορισµός στην επιλογή ταλέντων: Η έλλειψη γυναικών στον χώρο της τεχνολογίας σημαίνει ότι οι εταιρείες χάνουν τη δυνατότητα να επιλέξουν από μια μεγαλύτερη ποικιλία ταλαντούχων ατόμων για τις θέσεις εργασίας τους. Αυτό μπορεί να περιορίσει τη δυνατότητα τους να καινοτομήσουν και να αναπτυχθούν

Τι θεωρείτε ότι πρέπει να γίνει από τις εταιρείες αλλά και γενικότερα για να διευρυνθεί το gender diversity στον κλάδο;

Η διεύρυνση του gender diversity στον κλάδο της τεχνολογίας απαιτεί πολλά διαφορετικά μέτρα από διάφορους φορείς, κυρίως από τις εταιρείες αλλά και τις κυβερνήσεις. Μερικά από τα σημαντικότερα μέτρα που θα μπορούσαν να ληφθούν είναι τα εξής: • Ενθάρρυνση των γυναικών και των κοριτσιών να ασχοληθούν µε την τεχνολογία και τις STEM επιστήμες (Επιστήμη, Τεχνολογία, Μηχανική, Μαθηματικά). Αυτό μπορεί να γίνει μέσω προγραμμάτων εκπαίδευσης, ομάδων συζήτησης και ενημέρωσης για τις ευκαιρίες στον τομέα της τεχνολογίας • Στόχοι πολυµορφίας: Οι εταιρείες μπορούν να θέσουν στόχους για την αύξηση του αριθμού των γυναικών στον κλάδο της τεχνολογίας. Οι στόχοι αυτοί πρέπει να είναι συγκεκριμένοι και μετρήσιμοι αλλά και να εφαρμόζονται σωστά και με σεβασμό, χωρίς να δημιουργούν θετική διάκριση για τις γυναίκες. • ∆ηµιουργία µιας ποικιλόµορφης κουλτούρας στο χώρο εργασίας: Εκτός από τα μέτρα που πρέπει να συνεχίσουν να λαμβάνουν οι κυβερνήσεις για την υποστήριξη των γυναικών και της οικογένειας και οι ίδιες οι εταιρείες μπορούν να δημιουργήσουν την κουλτούρα και τις υποδομές για την επιπλέον στήριξή τους, καθώς πολλές φορές παρατηρείται η οικογένεια να γίνεται τροχοπέδη στην επαγγελματική εξέλιξη των γυναικών στο χώρο εργασίας. Δυνατότητες για μεγαλύτερη άδεια εγκυμοσύνης, μητρότητας και ανατροφής τέκνων αλλά και πατρότητας, ευέλικτα ωράρια και δυνατότητα εργασίας

από το σπίτι χωρίς αυτά να επηρεάζουν την καριέρα των γυναικών και άλλα παρόμοια μέτρα μπορούν να βοηθήσουν στη διεύρυνση του gender diversity στο χώρο της τεχνολογίας.

Ποια ήταν η µεγαλύτερη πρόκληση ή/ και εµπόδιο στην σταδιοδροµία σας εξαιτίας του φύλου σας; Έχω υπάρξει τυχερή στην καριέρα μου και δεν αντιμετώπισα ιδιαίτερα εμπόδια λόγω του φύλου μου. Σίγουρα όταν ανέλαβα την πρώτη μεγάλη θέση ευθύνης, αναλαμβάνοντας ένα τμήμα 20 περίπου ατόμων, υπήρξε μια αρχική αμφισβήτηση από συναδέλφους κατά πόσον θα μπορούσα να επιβληθώ σε ένα ανδροκρατούμενο τμήμα και να ανταπεξέλθω στις προκλήσεις της εργασίας μου, η οποία όμως

γρήγορα αντικαταστάθηκε με εμπιστοσύνη και υποστήριξη.

Σίγουρα σ’ αυτό βοήθησε η κουλτούρα της εταιρείας η οποία

ήταν άκρως υποστηρικτική αλλά και ο δικός μου επαγγελματισμός και διάθεση για συνεργασία.

Μαρία

Μιχαηλίδου

Οι εταιρείες

πρέπει να

ασχοληθούν

ενεργητικά

µε το diversity

Η Μαρία Μιχαηλίδου, Regional Director SaaS Applications Client Engagement, CEE, Turkey & Israel, Oracle

Ελλάς, υποστηρίζει ότι οι εταιρείες θα πρέπει µέσω της στρατηγικής τους να προωθήσουν το gender diversity.

Γιατί πιστεύετε πως υπάρχει έλλειψη γυναικών στον

χώρο της τεχνολογίας; Kαι τι «χάνουν» οι εταιρείες

από αυτό;

Η θέση της γυναίκας στο χώρο της τεχνολογίας αμφισβη-

τήθηκε για πολλά χρόνια. Είναι ένας κλάδος που παραδοσιακά

θεωρείται ανδροκρατούμενος. Αυτό οφείλεται κυρίως στα

στερεότυπα που ακόμα επικρατούν για τους κοινωνικούς ρόλους των φύλων και έχουν αντίκτυπο στις επαγγελματικές

επιλογές τους. Χαρακτηριστικά και δεξιότητες του γυναικείου φύλου όπως η δημιουργικότητα και η ευελιξία, μπορούν να συνεισφέρουν στη δημιουργία καινοτόμων ιδεών και νέων ευκαιριών συμβάλλοντας στη διαμόρφωση της ανταγωνιστικότητας και της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης των εταιρειών.

Τι θεωρείτε ότι πρέπει να γίνει από τις εταιρείες

αλλά και γενικότερα για να διευρυνθεί το gender diversity στον κλάδο;

Οι εταιρείες πρέπει να ασχοληθούν ενεργά και στρατηγικά με τη διαφορετικότητα με στόχο τη δημιουργία ενός επαγγελματικού περιβάλλοντος χωρίς προκαταλήψεις και τη διαμόρφωση μια εταιρικής κουλτούρας που χαρακτηρίζεται από αμοιβαίο σεβασμό και εκτίμηση προς κάθε ξεχωριστό άνθρωπο, ανεξάρτητα από φύλο, φυλή, εθνικότητα, θρησκεία, ηλικία κ.λπ, προσφέροντας ίσες ευκαιρίες εξέλιξης σε όλους.

Αυτό θα έχει θετικό αντίκτυπο στην ενίσχυση της εταιρικής τους φήμης, στην αύξηση της αποτελεσματικότητάς τους, στην επίτευξη των επιχειρηματικών στόχων τους, δημιουργώντας, έτσι, τις συνθήκες για μεγαλύτερη καινοτομία και δημιουργικότητα μεταξύ των εργαζομένων.

Το πρόγραμμα Oracle Women’s Leadership (OWL) αποτελεί μια βέλτιστη πρακτική που αξίζει να αναφερθεί καθώς, εδώ και 16 χρόνια, εστιάζει στην ανάπτυξη, ενδυνάμωση και ενεργή συμμετοχή των σημερινών και μελλοντικών γενεών γυναικών-ηγετών της Oracle. Πρόκειται για ένα πολύ επιτυχημένο πρόγραμμα με εκατοντάδες δράσεις σε 117 κοινότητες σε όλο τον κόσμο, το οποίο δίνει την ευκαιρία της δικτύωσης, της ανάπτυξης δεξιότητων και του mentoring σε χιλιάδες γυναίκες από όλες τις ιεραρχικές βαθμίδες της Oracle.

Ποια ήταν η µεγαλύτερη πρόκληση ή/ και εµπόδιο στην σταδιοδροµία σας εξαιτίας του φύλου σας; Δουλεύοντας σε μία πολυεθνική εταιρεία, η μεγαλύτερη

πρόκληση για εμένα ήταν η διοίκηση στελεχών που βρίσκονται σε πολλές διαφορετικές χώρες με κοινωνίες που το ανδρικό φύλο κατέχει θέση ισχύος και οι γυναίκες που κατέχουν θέση ευθύνης αντιμετωπίζονται με προκατάληψη. Έπρεπε, λοιπόν, να καλλιεργήσω και να εξελίξω τις ικανότητες της ευελιξίας

και της προσαρμογής, δημιουργώντας κλίμα εμπιστοσύνης, αποδοχής και αναγνώρισης. Πρόκειται για μια μακροχρόνια προσπάθεια που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την αλλαγή τρόπου σκέψης, αντιμετώπισης και δράσης. Σ ’αυτό με βοηθά σημαντικά και η εταιρική κουλτούρα της Oracle που είναι ισχυρή, στηρίζει και ενισχύει τη διαφορετικότητα, τη συμπερίληψη, το σεβασμό και την ισοτιμία σε όλες τις χώρες που δραστηριοποιείται.

Η Κατερίνα Ραπτάκη, Digital Transformation, Cyber Security and e-Governance specialist της Navios Group of Companies, εξηγεί πώς η κοινωνική κουλτούρα και τα στερεότυπα, που ξεκινούν από την εκπαίδευση ακόµα, τροχοπεδούν την ενίσχυση της συµµετοχής των γυναικών σε tech θέσεις.

Η χαμηλή εκπροσώπηση των γυναικών στους τομείς της επιστήμης και της τεχνολογίας είναι, θεωρώ, αδιαμφισβήτητη. Το χάσμα αυτό είναι ακόμα μεγαλύτερο στις καινοτόμες τεχνολογίες όπως AI, Cybersecurity, όπου η παρουσία των γυναικών παγκοσμίως είναι ακόμα κάτω από 20%.

Ποιοι είναι όμως οι λόγοι γι’ αυτό; Προφανώς η βασική αιτία είναι τα στερεότυπα και η κοινωνική κουλτούρα, που σίγουρα ΔΕΝ έχουν να κάνουν με τις αντικειμενικές ικανότητες των γυναικών στους παραπάνω τομείς, αλλά κυρίως με τα πρότυπα που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε, και άρα υποσυνείδητα αναπαράγουμε.

Αυτά τα στερεότυπα ξεκινούν ακόμα και από την εκπαίδευση, όπου πολύ λιγότερες γυναίκες επιλέγουν σπουδές

σχετικές με την τεχνολογία, ακριβώς επειδή έχουν στο μυαλό

τους τα πιθανά εμπόδια στην απασχόληση. Παρά το γεγονός ότι το χάσμα των φύλων στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση έχει σχεδόν εξαλειφθεί, τα 2/3 των αναλφάβητων παγκοσμίως είναι γυναίκες. Ακόμα και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, στις «δυτικές» χώρες οι γυναίκες προτιμούν κυρίως σε θεωρητικές σχολές.

Είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι, με ελάχιστες εξαιρέσεις, σε όλα τα τεχνολογικά επαγγέλματα δεν υπάρχουν αντικειμενικά εμπόδια για τη συμμετοχή των γυναικών. Δεν υπάρχουν δηλαδή σωματικοί περιορισμοί, παρά μόνο αντί-

ληψη για το «τι ταιριάζει» ή τι έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε.

Τι χάνει η αγορά από αυτό το έλλειμμα συμμετοχής; Πρώ-

τα απ’ όλα, η γυναίκα έχει έφεση στο multi-tasking! Από τη

θέση της στην κοινωνία, καλείται να αντεπεξέλθει ταυτόχρονα

σε πολλαπλούς ρόλους και καθήκοντα (μητέρα, οικογένεια, φροντίδα ηλικιωμένων, επαγγελματίας, σύντροφος κλπ) και

άρα βρίσκει τρόπους να είναι αποδοτική και να λειτουργεί

κάτω από πίεση και σφιχτές προθεσμίες. Παράλληλα, αυτό

που καθιστά, πιστεύω, τις γυναίκες πολύτιμες στο τομέα της

Τεχνολογίας, είναι η οργανωτικότητα, η προσοχή στη λεπτο-

μέρεια και η αναλυτική σκέψη που διαθέτουν.

Ένα ακόμα στοιχείο που κάνει τις γυναίκες να ξεχωρίζουν

στις επιχειρήσεις αλλά και δουλειές που σχετίζονται με την

τεχνολογία, είναι η υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη και

η ενσυναίσθηση, χαρακτηριστικά πολύτιμα για τη καλή επι-

κοινωνία, τη λειτουργία σε ομάδες και την αποδοτικότητα

σε projects.

Μπορεί αυτό να αλλάξει; Βέβαια. Όπως ανέφερα και πιο πάνω, μία από τις βασικές

αιτίες αναπαραγωγής των κοινωνικών στερεοτύπων είναι η

απουσία γυναικείων προτύπων, το οποίο πρακτικά μετα-

φράζεται στο ότι δε βλέπουμε συχνά γυναίκες υψηλόβαθμα

στελέχη και σε διευθυντικές θέσεις στο χώρο της τεχνολογίας.

Αυτό κατά τη γνώμη μου είναι κάτι που μπορεί ν’ αλλάξει, ξεκινώντας από τις μεγάλες εταιρείες και τις πολυεθνικές, που

έχουν την πολυτέλεια να επιβάλουν τη συμπερίληψη, ακόμα και μέσω συγκεκριμένης ποσόστωσης. Οι εταιρείες αυτές που κατά κανόνα διακρίνονται από αυξημένη εταιρική ωριμότητα και διαθέτουν δομημένες διαδικασίες σε όλο το φάσμα των εργασιακών σχέσεων, μπορούν να διευκολύνουν τη συμμετοχή

των γυναικών σε όλες τις βαθμίδες και να απορροφήσουν πιο εύκολα τους όποιους κραδασμούς προκύψουν.

Μερικά ακόμα μέτρα που μπορούν να λάβουν οι επιχει-

ρήσεις ώστε να ενισχυθεί η συμμετοχή των γυναικών, είναι:

• Να εντοπίσουν (και άρα να αποφύγουν) τυχόν διακρίσεις

κατά τη διαδικασία πρόσληψης,

• Να εξασφαλίσουν ευκαιρίες επιμόρφωσης και επανεκπαίδευσης στις γυναίκες,

• Να προωθήσουν το πιο φιλικό και ευέλικτο εργασιακό περιβάλλον, ώστε οι γυναίκες με τα διευρυμένα καθήκοντα και πολλαπλούς ρόλους να μπορούν να αντεπεξέλθουν ευκολό-

τερα στις επαγγελματικές απαιτήσεις,

• Να διασφαλίζουν υποστήριξη και επαγγελματική καθοδήγηση και τέλος,

• Να καταργήσουν τις όποιες ανισότητες στην εξέλιξη και τις αμοιβές, που αποθαρρύνουν την συμμετοχή των γυναικών.

Ως γυναίκα σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο, αντιμετώπισα

κι εγώ προσωπικά δυσπιστία, καταρχάς στις ίδιες τις σπουδές

μου: αρκετοί, όταν άκουγαν την επιλογή μου «Ναυπηγών

Μηχανολόγων Μηχανικών ΕΜΠ» με ρώταγαν ανοιχτά «και

τι θα κάνεις μετά;;». Τα πρώτα χρόνια της καριέρας μου, σε

εταιρεία Πληροφορικής και αργότερα σε Τεχνική Κατασκευα-

στική εταιρεία, αρκετοί συνεργάτες, αλλά δυστυχώς ακόμα και συνάδελφοι, προσπαθούσαν να αποθαρρύνουν την εμπλοκή μου με τα πιο «τεχνικά» αντικείμενα (δίκτυα υπολογιστών, εργοτάξιο) «για να μη μπλέξω». Η ναυτιλία, τέλος, από τη

φύση της είναι μια αρκετά διεθνοποιημένη μορφή βιομηχανίας, ενώ παράλληλα, το κανονιστικό πλαίσιο ρυθμίζει τους

περισσότερους τομείς λειτουργίας της επιχείρησης. Λόγω αυτού, οι διακρίσεις και τα στερεότυπα είναι μειωμένα, ακόμα και στον δύσκολο χώρο της τεχνολογίας.

Είμαι τυχερή να έχω γνωρίσει στην επαγγελματική μου πορεία εξαίρετες συναδέλφους IT Managers, οι οποίες όχι απλά «κάνουν τη δουλειά τους» αλλά διακρίνονται από το πείσμα τους και την ακούραστη προσπάθειά τους να φτάσουν όσο πιο ψηλά γίνεται, κυνηγώντας διαρκώς τις προκλήσεις, τη γνώση και την εξέλιξη. Τέτοιες γυναίκες θέλουμε!

Στέλλα

Τσιτσούλα

Πολλά τα

οφέλη από

την ύπαρξη

των γυναικών

στο ΙΤ

Η Στέλλα Τσιτσούλα, Managing Partner RED.comm, Vice President Co-founder Women4Cyber Greece, εξηγεί πώς οι εταιρείες και οι ηγέτες αυτών µπορούν να συµβάλουν στη µείωση του χάσµατος της εκπροσώπησης των γυναικών στον τεχνολογικό κλάδο Γιατί πιστεύετε πως υπάρχει έλλειψη γυναικών στον χώρο της τεχνολογίας; Kαι τι «χάνουν» οι εταιρείες από αυτό;

Καθώς το 2022, μόλις το 26% του εργατικού δυναμικού παγκοσμίως στον τομέα της τεχνολογίας ήταν γυναίκες, είναι σημαντικό οι εταιρείες να εξετάσουν γιατί οι γυναίκες εγκαταλείπουν αυτούς τους ρόλους και να προσπαθήσουν να το αλλάξουν αυτό, μέσα από την εταιρική τους κουλτούρα συνολικά, διαφορετικά αυτό το ποσοστό θα μειωθεί περαιτέρω.

Ένας λόγος για τον οποίο οι γυναίκες εγκαταλείπουν την τεχνολογία οφείλεται είναι η έλλειψη ευκαιριών επαγγελματικής εξέλιξης που βλέπουν. Επιπλέον, τόσο τα πρότυπα, η μητρότητα, όσο και τα στερεότυπα, δυσκολεύουν τις γυναίκες να συνδυάσουν μία καριέρα στον τομέα της τεχνολογίας.

Πρόσφατη μελέτη μάλιστα καταγράφει ότι το 85% των 716 γυναικών που έχουν εγκαταλείψει τον κλάδο της τεχνολογίας

αναφέρουν ότι μητρότητα αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα στην απόφασή τους.

Υπάρχουν πολλά οφέλη από την ύπαρξη γυναικών στον κλάδο της τεχνολογίας. Η αυξημένη ποικιλομορφία δεξιοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της ποικιλομορφίας στο φύλο επιτρέπει στην τεχνολογία να αναπτυχθεί για να καλύψει τις ανάγκες της κοινωνίας στο σύνολό της και να διατυπωθούν νέες ιδέες και απόψεις. Οι γυναίκες επίσης είναι αυτό που λέμε problem solvers και αυτό είναι κάτι που έχει αποδειχθεί δεκαετίες τώρα. Σύμφωνα με έρευνες διαπιστώθηκε ότι η ποικιλομορφία των φύλων είναι κερδοφόρα για τις εταιρείες. Υπήρξαν μάλιστα εταιρείες οι οποίες πέρασαν από μη γυναικεία εταιρική ηγεσία, σε 30% γυναικείο μερίδιο και παρουσίασαν 15% αύξηση της κερδοφορίας τους. Το ενδιαφέρον εύρημα ήταν ότι αυτές οι γυναίκες ηγέτες εταιρειών είχαν σχετικά ίση απόδοση με τους άνδρες συναδέλφους τους!

STEM: Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΨΗΣ

Είναι ευρέως αποδεκτό ότι στον χώρο του STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) παρατηρείται έλλειψη γυναικείας εκπρο-

σώπησης τόσο σε τεχνικές θέσεις, όσο

και σε θέσεις λήψης αποφάσεων και

ανώτερης διοίκησης καθώς η υψηλή τεχνική πολυπλοκότητα του

κλάδου λειτουργούσε αποθαρρυντικά

στην είσοδο των γυναικών στον χώρο.

Μια εταιρεία ανοιχτών προτύπων, απαλλαγµένη από προκαταλήψεις

και στερεότυπα, είναι το πλέον επίκαιρο αίτηµα σε ένα εταιρικό περιβάλλον.

Όταν µια επιχείρηση κάνει πράξη το αυτονόητο, δηλαδή στηρίζει τη διαφορετικότητα σε κάθε της µορφή,

είναι ένα βήµα εξέλιξης τόσο για την ίδια όσο και για την κοινωνία συνολικά.

Στην Schneider Electric, έχοντας ως πυξίδα ένα περιβάλλον χωρίς αποκλεισµούς, δεσµευόµαστε να δρούµε ως «παράγοντας αλλαγής» οικοδοµώντας έναν καλύτερο κόσµο όπου η ποικιλοµορφία των φύλων και η

ισότητα είναι πραγµατική συνθήκη

ΤΑ ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ ∆ΕΝ ΕΧΟΥΝ

ΜΟΝΟ ΕΝΑ ΓΕΝΟΣ

Ωστόσο η ανάπτυξη της στρατηγι-

κής συµπερίληψης δεν είναι µόνο

γένους θηλυκού, καθώς συνδέεται

άµεσα µε την εξάλειψη των στερεο-

τύπων έχοντας ως σηµείο αναφοράς

την ίση συµµετοχή όλων χωρίς φίλ-

τρα και περιορισµούς.

Αναγνωρίζουµε ότι η σωστά ενσωµα-

τωµένη διαφορετικότητα των αν-

θρώπων µας είναι η δύναµή µας και

οι διακρίσεις που έχουµε λάβει τα

τελευταία χρόνια, επιβεβαιώνουν

ότι η εταιρεία κάνει πράξη αυτά

που πρεσβεύει

Στο πλαίσιο αυτό, τον Μάρτιο του

2022, η Schneider Electric υπέγρα-

ψε την Χάρτα ∆ιαφορετικότητας,

υπογραµµίζοντας για µία ακόµα φορά

τη δέσµευσή της στις αρχές της ισότητας. Η εταιρεία απασχολεί 130.000

Ελβίρα Κορωναίου

υπάλληλους από 5 γενιές, 182 εθνικότητες και 109 χώρες σε όλο τον κόσµο. Το 34% των εργαζοµένων

της είναι γυναίκες, ενώ από το 2021 η διείσδυση των γυναικών στα όργανα λήψης αποφάσεων αυξάνεται προοδευτικά. Σήµερα, το 44% της Εκτελεστικής Επιτροπής αποτελείται από γυναίκες, θέτοντας ως στόχο

την ακόµα µεγαλύτερη συµµετοχή

τους µέχρι το 2025, αλλά και τη µείωση των µισθολογικών διαφορών µεταξύ γυναικών και ανδρών σε λιγότερο από 1%

ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ Η ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ

ΤΩΝ ΙΣΩΝ ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ

Και εάν η ατζέντα των επιχειρήσεων συγκαταλέγει πλέον τα θέµατα D&I, οι επιχειρήσεις που θέτουν ψηλά τις δύο αυτές πολυσήµαντες έννοιες της ∆ιαφορετικότητας και της Συµπερίληψης, είναι γιατί γνωρίζουν ότι συνιστούν τόσο ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα, όσο και απαραίτητο εφόδιο για την επίτευξη σύγχρονων και καινοτόµων στόχων Τα στοιχεία είναι ενθαρρυντικά, καθώς σύµφωνα µε την Eurostat, η διείσδυση των γυναικών στο STEM έχει αυξηθεί κατά 4% σε σύγκριση µε το 2020 και +26% σε σχέση µε το 2011

Το υψηλότερο ποσοστό γυναικών που απασχολούνται στην επιστήµη και την τεχνολογία το 2021 καταγράφεται σε Λετονία και Λιθουανία (63%) µε την Ελλάδα να βρίσκεται στη µέση του πίνακα (54,9%)

Προσωπικά, νιώθω ιδιαίτερα τυχερή

που είµαι µέρος του δυναµικού µίας εταιρείας όπως η Schneider Electric, η οποία είναι µία από τις µεγαλύτερες και πιο βιώσιµες εταιρείες του κλάδου και ενώ δραστηριοποιείται σε έναν ανδροκρατούµενο χώρο, διαθέτει ειδικό προϋπολογισµό για την εξίσωση των αµοιβών, θέτει στόχους αύξησης των ηγέτιδων γυναικών και δεσµεύεται να έχει ίση έµφυλη εκπροσώπηση σε οποιαδήποτε νέα θέση Στην Schneider Electric αυτό που µας διακρίνει είναι ότι µετουσιώνουµε το ζητούµενο σε κατάκτηση, ενώ έχουµε εντάξει στην επιχειρηµατική µας στρατηγική, ενέργειες που αγκαλιάζουν όλους τους εργαζόµενους χωρίς αστερίσκο *, τεκµηριώνοντας τη βιωσιµότητά µας µέσα από µετρήσιµα αποτελέσµατα. Κλείνοντας, να εκφράσω την ελπίδα µου ότι µέσα από τα καθήκοντά µας τόσο εγώ όσο και η γυναικοκρατούµενη ευρύτερη οµάδα µου µε το λιθαράκι µας, «κανονικοποιούµε» την παρουσία των γυναικών στο χώρο του STEM και συνδράµουµε στην υλοποίηση του οράµατος της εταιρείας και όλων µας για διαφορετικότητα και συµπερίληψη στον κλάδο µας.

INFO

Αγίου Θωµά 27, Μαρούσι

Τ: 210 62 95 293

LinkedIn: APC by Schneider Electric https://www.linkedin.com/company/apc

W: www.se.com/gr

∆ΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ ΓΕΝΟΥΣ

Τι θεωρείτε ότι πρέπει να γίνει από τις εταιρείες

αλλά και γενικότερα για να διευρυνθεί το gender

diversity στον κλάδο; Πρωτίστως είναι σημαντικό να σκεφτούμε πώς να

διατηρούμε μια σταθερή ροή γυναικών σε ανδροκρα-

τούμενους χώρους εργασίας όπως αυτός της τεχνολογί-

ας. Για να αξιοποιήσουμε τη δυναμική και την ενέργεια

των γυναικών στον τομέα, θα πρέπει να ξεκινήσουμε

από αυτές που αποφοιτούν με πτυχία STEM και να τις

προσεγγίσουν τα τμήματα ανθρώπινου δυναμικού των

εταιρειών. Όσοι ηγούνται εταιρειών θα πρέπει επίσης

να παίξουν ρόλο στη στρατολόγηση. Μέσα από ομιλίες, δημοσιεύσεις και άλλων μορφών προβολή, θα προσελκύσουν υποψήφιες. Συμμετέχοντας επίσης με την μορφή mentor σε ομάδες ή οργανώσεις ενδυνάμωσης γυναικών

αλλά και άλλες διαφορετικές «δεξαμενές» ταλέντων, οι

παράγοντες επιρροής μιας εταιρείας επεκτείνονται και

διαφοροποιούνται.

Μπορεί να μας προκαλεί έκπληξη, αλλά πολλές φο-

ρές ακόμη η γλώσσα και η δομή των περιγραφών θέσεων

εργασίας μπορεί να είναι προκατειλημμένες ως προς το

φύλο και μπορεί μία επιχείρηση ασυνείδητα να αποκλείει

γυναίκες υποψήφιες. Οι απαιτήσεις εντός των περιγραφών θέσεων εργασίας, όπως οι ειδικότητες, μπορούν να επικοινωνήσουν επίσης μεροληψία καθώς βλέπουμε «επιθυμητές ειδικότητες» από ανδροκρατούμενους τομείς εκπαίδευσης. Είναι σημαντικό λοιπόν να υπάρχει επέκταση των κατηγοριών εμπειρίας και εκπαίδευσης που μπορεί να ανοίξει το πεδίο σε μια πιο διαφοροποιημένη δεξαμενή ταλέντων. Ο κλάδος της τεχνολογίας δεν φημίζεται για την υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη ή τις εξελιγμένες επικοινωνιακές δεξιότητες. Η καλή

εκπαίδευση στην επικοινωνία μπορεί να βελτιώσει το

συνολικό εργασιακό περιβάλλον, μειώνοντας την πιθανότητα παρενόχλησης και παρεξηγήσεων και βελτιώνοντας τη συνεργασία και την κατανόηση.

Ευγενία Τσαπραλή

Το gender diversity

απαιτεί

top down

προσέγγιση

H Ευγενεία Τσαπραλή, Αν. Προϊσταµένη ∆ιεύθυνσης Επιχειρησιακής Συνέχειας, Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας, υποστηρίζει ότι για να επιτευχθεί ο στόχος του gender diversity, αυτό πρέπει να ξεκινάει από την διοίκηση – κάτι που το υπουργείο Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης φαίνεται να έχει πετύχει.

Τι θεωρείτε ότι πρέπει να γίνει από τις εταιρείες αλλά και γενικότερα για να διευρυνθεί το gender diversity στον κλάδο;

Μία αποφασιστική κίνηση είναι να διαφημιστεί ότι ο τομέας της Κυβερνοασφάλειας είναι ένας διεπιστημονικός τομέας. Η πρόσφατη δημοσίευση τον Σεπτέμβριο 2022 του ECSF (European Cybersecurity Skills Framework) από τον ENISA επιχειρεί να αναδείξει αυτή τη διεπιστημονικότητα.

Ενδεικτικά αναφέρω κάποιες ειδικότητες που μπορούν να έχουν μεγάλη συμμετοχή στο χώρο: Νομικοί, ειδικοί επικοινωνίας που θα αναλάβουν να προστατέψουν τη φήμη του οργανισμού μετά από ένα μεγάλο κυβερνοπεριστατικό, καθώς και ειδικοί πάνω στην εκπαίδευση.

Το να φέρουμε άλλες ειδικότητες, επομένως και γυναίκες, στο χώρο της Κυβερνοασφάλειας, είναι κάτι που μπορεί να γίνει σχετικά εύκολα αφού υπάρχει επαρκής εκπροσώπηση των γυναικών στους τομείς αυτούς. Αντίθετα, το να προσελκύσουμε γυναίκες από το χώρο της τεχνολογίας στον τομέα της Κυβερνοασφάλειας είναι κάτι που απαιτεί περισσότερη προσπάθεια, αφού οι γυναίκες στα STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics)

αγγίζουν μόλις το ποσοστό του 28% σε παγκόσμιο επίπεδο, με τη μικρότερη μάλιστα συμμετοχή να σημειώνεται στο Technology και στο Engineering. Εδώ πρέπει

να γίνουν βήματα προκειμένου να υπάρξει ενίσχυση του STEM identity. Για το STEM identity έχει γίνει πάρα πολύ έρευνα τη τελευταία δεκαετία στη κοινωνική ψυχολογία.

Έχει να κάνει με την αυτοπεποίθηση που έχει το άτομο στο πεδίο των θετικών επιστημών και είναι κρίσιμο να δουλευτεί στην Α/θμια εκπαίδευση.

Ποιο θεωρείται κοινό χαρακτηριστικό ανάµεσα στις γυναίκες που διακρίνονται σήµερα στον τοµέα σας; Η Κυβερνοασφάλεια είναι ένας τομέας όπου απαιτείται ένας συνδυασμός από «hard skills» και «soft skills» Θα λέγαμε, ως κοινό συμπέρασμα, ότι οι γυναίκες που βρίσκονται στο χώρο δεν αρέσκονται να βρίσκονται σε «προστατευμένα» περιβάλλοντα και να εκτελούν εργασίες ρουτίνας. Ο χώρος της Κυβερνοασφάλειας είναι ένας χώρος με συνεχείς προκλήσεις και μάλιστα διαφορετικού τύπου, ειδικά με την είσοδο του ΑΙ στη ζωή μας. Πρέπει, να παρακολουθείς τις διεθνείς τάσεις και να είσαι μέλος του διεθνούς οικοσυστήματος της Κυβερνοασφάλειας. Άρα η εξωστρέφεια και η θέληση για διαρκής μάθηση είναι ένα χαρακτηριστικό που οι γυναίκες που βρίσκονται στο χώρο, πρέπει να διαθέτουν. Ειδικότερα, όσες γυναίκες ασχολούνται με το IT πεδίο της Κυβερνοσφάλειας, διαθέτουν έναν συνδυασμό θεωρητικού υπόβαθρου με «hands on» εμπειρία. Πρακτική εμπειρία πάνω σε θέματα δικτύων, λειτουργικών συστημάτων και «forensics» είναι απαραίτητη προκειμένου να γνωρίζουμε τί είναι αυτό που προστατεύουμε, τί αξία έχει αυτό το αγαθό, γιατί να το προστατεύσουμε και από ποια απειλή.

Ποιος ο ρόλος των στρατηγικών του Υπουργείου Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης στην αύξηση του gender diversity στον ευρύτερο τοµέα τεχνολογιών πληροφορίας Στην περίπτωση του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και ειδικότερα μιλώντας για τη Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων στην οποία υπάγεται η Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας, παρατηρούμε το φαι-

NOKIA ΕΛΛΑ∆ΑΣ:

Ξεκάθαρη κουλτούρα ισότητας και στήριξης της διαφορετικότητας, µε εµπιστοσύνη

στις γυναίκες και στόχευση στην ενίσχυση του ρόλου τους στον κλάδο.

ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΣ ΧΑΡΒΑΤΗ, ∆ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ∆ΥΝΑΜΙΚΟΥ NOKIA ΕΛΛΑ∆ΑΣ

Στην Ελλάδα, όπως και στην υπόλοιπη

Ευρώπη, οι γυναίκες αποτελούν µικρό

ποσοστό των εργαζοµένων και των

στελεχών στον τοµέα της Τεχνολογίας.

Σύµφωνα µε τις παγκόσµιες έρευνες και

µετρήσεις, ο κλάδος, παρά τη σχετική

πρόοδο, παραµένει σε µεγάλο βαθµό

«ανδροκρατούµενος». Yπάρχουν αρκετοί

λόγοι για αυτό, όπως οι προκλήσεις, τα

στερεότυπα και οι προκαταλήψεις που

αντιµετωπίζουν οι γυναίκες που δραστηριοποιούνται επαγγελµατικά στο τοµέα της Τεχνολογίας.

Όµως έχουν γίνει σηµαντικά βήµατα

όσον αφορά την ενασχόληση των γυ-

ναικών στον κλάδο και την εξέλιξή τους.

Από το 2018, το Ευρωπαϊκό Κοινο-

βούλιο έχει καταλήξει ότι πρέπει να

εξαλειφθούν οι διακρίσεις βάσει φύλου

σε όλες τις φάσεις του κλάδου, από την

διαδικασία της εκπαίδευσης και του

προσανατολισµού των νέων, µέχρι το

µισθό και τους όρους απασχόλησης. Και

επίσης πρόσφατα, µε τη νέα ευρωπαϊκή

οδηγία που επιβάλει γυναίκες (40%) στα υψηλότερα διοικητικά κλιµάκια των εισηγµένων εταιρειών, µέχρι το 2026.

Η Nokia , εταιρία πρωτοπόρος στην καινοτοµία τεχνολογίας B2B στα δίκτυα, έχει αποτελέσει, και εξακολουθεί να

αποτελεί τον πιο έµπρακτο υποστηρικτή αυτής της εξέλιξης. Αποτελώντας

µια παγκόσµια εταιρεία τεχνολογίας,

µε ξεκάθαρη κουλτούρα ισότητας και

στήριξης της διαφορετικότητας, που

δείχνει εµπιστοσύνη στις γυναίκες και

στοχεύει στην ενίσχυση του ρόλου των

γυναικών στον κλάδο.

Παγκοσµίως η Nokia έχει δεσµευτεί να

εξαλείψει την ανισότητα των φύλων.

Είµαστε καταχωρηµένοι στον ∆είκτη

Ισότητας των Φύλων του Bloomberg

για πέµπτη συνεχή χρονιά (Bloomberg’s Gender Equality Index).

Σταυρούλα Χαρβάτη

Η ένταξη και η ποικιλοµορφία αποτελούν τον πυρήνα του τρόπου µε τον οποίο δραστηριοποιούµαστε, καινοτοµούµε

µε τους πελάτες και τους συνεργάτες µας και προσελκύουµε ταλέντα. Συγκεντρώνουµε ανθρώπους µε διαφορετικές ταυτότητες, γνώσεις, εκπαίδευση, εξειδίκευση και υπόβαθρο. ∆ηµιουργούµε µια

κουλτούρα του ‘ανήκειν’ και προσωπική σύνδεση µε την ευρύτερη κοινότητα της Nokia, προσαρµοσµένη στις νέες, υβριδικές µορφές εργασίας. Σε ένα περιβάλλον

όπου όλοι νιώθουν αξία και σεβασµό

µε µια ανοιχτή, θαρραλέα και ενδυναµωτική κουλτούρα (open, fearless and empowered culture) όπου όλοι έχουν

ίσες ευκαιρίες να αναπτυχθούν, προς

όφελος και την ευηµερία του ατόµου,

της οµάδας και της εταιρείας.

Το ποσοστό των γυναικών παγκόσµια

στη Nokia βρίσκεται στο 23%, ενώ

στην Nokia Ελλάδας στο 26,3% υπερβαίνοντας τον ευρωπαϊκό µέσο όρο του κλάδου της Τεχνολογίας, που είναι 21% και της ελληνικής αγοράς 18%.

Προσωπικά νιώθω ιδιαίτερα περήφανη που εργάζοµαι και ηγούµαι της ∆ιεύθυνσης Ανθρώπινου ∆υναµικού στη Nokia, καθώς η εταιρεία παγκόσµια επενδύει διαχρονικά σε πρωτοβουλίες για τη γενικότερη ενδυνάµωση των γυναικών στον κλάδο της τεχνολογίας, την επαγγελµατική τους εξέλιξη και την

περαιτέρω καλλιέργεια των ψηφιακών τους δεξιοτήτων. Στη Nokia, κεντρικά και κατ’ επέκταση και στην Ελλάδα, αναπτύσσουµε και εφαρµόζουµε ειδικά σχεδιασµένες καµπάνιες για προσέλκυση γυναικών, καθώς και προγράµµατα ανάπτυξης, βάσει υποψηφιοτήτων, που επικεντρώνονται σε γυναίκες ταλέντα. Η Ανάπτυξη και εφαρµογή τους γίνεται κάτω από 3 πυλώνες: Άνθρωποι, Στρατηγική και Περιβαλλοντική, κοινωνική και εταιρική διακυβέρνηση (ESG). Μεταξύ άλλων, σκοπός είναι: η δηµιουργία ενός χώρου εργασίας χωρίς αποκλεισµούς και µε υψηλή απόδοση, η προνοητική ένταξη µια ποικιλίας ταλέντων και η εκτίµηση της διαφορετικότητας, η εστίαση στις γυναίκειες ηγετικές δεξιότητες, η αύξηση του ποσοστού των γυναικών στη µεσαία διοίκηση, (διασφαλίζοντας παράλληλα ότι δεν θα υπάρξει πτώση σε αναλογία στην ανώτερη διοίκηση), η βελτίωση της ορατότητας και θετικής έκθεσης των γυναικείων ταλέντων κ.α. Πιστεύω, ότι το gender diversity στον κλάδο, µπορεί να επιτευχθεί, µεταξύ άλλων στις επιχειρήσεις, µε την επανεξέταση των διαδικασιών συνεντεύξεών για προκαταλήψεις και της υιοθέτησης µοντέλων mentorship και sponsorship, µε το που προσληφθεί µια γυναίκα στην επιχείρηση. Επίσης, η ενσωµάτωση της πρακτικής άσκησης στην πολιτική προσλήψεων, θεωρώ ότι αποτελεί, µια σηµαντική πρώτη κίνηση για επαγγελµατική σταδιοδροµία, που µπορεί να βοηθήσει κάθε νέα γυναίκα να αποκτήσει µια ολοκληρωµένη εικόνα για τον κλάδο. Πέραν αυτού, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να έχουν στόχο συνεχώς να προσαρµόζονται όλο και περισσότερο στις αρχές της ποικιλοµορφίας, της ισότητας και της ενσωµάτωσης που επιβάλλει η νέα εργασιακή πραγµατικότητα.

Αν. Μεταξά 15, 14564 Κηφισιά

Τ: +30 210 6253008

E: nokia_hellas.communications@nokia.com

S: https://www.nokia.com/

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ∆ΙΚΤΥΩΝ

νόμενο του «top down effect». Όταν δηλαδή κάτι ξεκινάει

από ψηλά στη διοίκηση, τότε αλλάζει και η κουλτούρα του

οργανισμού και καταρρίπτονται στερεότυπα πολύ σύντομα.

Η Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας, αποτελεί case study

για αυτό που αποκαλούμε «gender diversity». Οι μισοί από

τους εργαζομένους τα τελευταία χρόνια είναι γυναίκες, και

μάλιστα προερχόμενες από διαφορετικά πεδία σπουδών.

Πολύ σημαντικό είναι επίσης ότι το 33% από τις θέσεις

ευθύνης καταλαμβάνεται από γυναίκες και αυτό είναι αξιο-

σημείωτο, αν αναλογιστεί κανείς ότι οι CISO γυναίκες στις

κρίσιμες υποδομές της χώρας είναι μόλις το 18%. Επομέ-

νως, έχει γίνει πολύ σημαντική και πρωτοποριακή δουλειά

σε στρατηγικό επίπεδο.

Οι γυναίκες ασχολούνται πλέον και με δραστηριότη-

τες που άλλοτε ήταν «black box» για αυτές. Το αποτέλε-

σμα είναι πολύ ενδιαφέρον αφού δημιουργούνται μεικτές

ομάδες, όπου το κάθε φύλο συνεισφέρει από διαφορετική

οπτική. Διεθνείς έρευνες έχουν δείξει άλλωστε ότι οι ομά-

δες αυτές τελικά υπερέχουν σε αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα.

στο ότι ο κλάδος της πληροφορικής συνεχώς εξελίσσεται, με νέες τεχνολογίες να κάνουν την εμφάνιση τους. Αυτό σημαίνει ότι οι απαιτήσεις δεξιοτήτων για την εργασία στον κλάδο αλλάζουν επίσης με ταχύς ρυθμούς. Αν οι εταιρείες δεν επιλέξουν να εντάξουν στο δυναμικό τους το γυναικείο φύλο, τότε αυτομάτως μειώνεται η πρόσβαση

τους σε μία πηγή ταλέντων οι οποίες μπορούν να εξυπηρετήσουν άμεσα τις ανάγκες τους.

Τι θεωρείτε ότι πρέπει να γίνει από τις εταιρείες

αλλά και γενικότερα για να διευρυνθεί το gender diversity στον κλάδο; Πολλές προσπάθειες γίνονται από μεγάλες εταιρείες του

χώρου όπως η Microsoft, η Cisco, η Amazon,η Oracle, η Huawei και πολλοί άλλοι, στο να αυξηθεί το ποσοστό

γυναικών που θα ενταχθούν στο χώρο του IT. Μέσα από δικά τους εκπαιδευτικά προγράμματα προσελκύουν όλο και περισσότερα κορίτσια.

Βέβαια, όλο αυτό το εγχείρημα παραμένει μία πρόκληση που απαιτεί συνεχείς προσπάθειες για την αντιμετώπιση των οποιονδήποτε δυσκολιών, αλλά και την προώθηση του gender diversity και την ένταξη τους στον κλάδο.

Είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε ότι αυτή η προσπάθεια θα πρέπει να ξεκινάει κανονικά μέσα από τον επαγγελματικό προσανατολισμό κατά τη διάρκεια της δευτεροβάθμιας κατάρτισης.

Η Ισµήνη Αρβανίτη, CEO

της Interlei, εξηγεί ότι ο συνδυασµός εκπαίδευσης

και καθοδήγησης, η ένταξη

χωρίς προκαταλήψεις και οι

συνεχείς ευκαιρίες µάθησης είναι το κλειδί για την ενίσχυση

της συµµετοχής γυναικών σε tech ρόλους

Γιατί πιστεύετε πως υπάρχει έλλειψη γυναικών στον

χώρο της τεχνολογίας; Kαι τι «χάνουν» οι εταιρείες

από αυτό;

Η έλλειψη παρουσίας γυναικών στο χώρο της τεχνολο-

γίας υπάρχει εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Σύμφωνα με

τις τελευταίες στατιστικές παγκοσμίως, το ποσοστό των

γυναικών στο χώρο της πληροφορικής ανέρχεται στο 22%.

Υψηλότερα ποσοστά συμμετοχής του εργατικού δυναμι-

κού στο χώρο συναντάμε στη Βόρεια Αμερική με περίπου 25% και σε χώρες όπως η Εσθονία ή η Βουλγαρία με 30%.

Οι οποιεσδήποτε «δυσκολίες» οφείλονται κατά κύ-

ριο λόγο σε παλαιότερα στερεότυπα, όπως ότι ο χώρος των νέων τεχνολογιών παραμένει ένας ανδροκρατούμενος τομέας και αυτό αποτρέπει πολλά κορίτσια στο να ακολουθήσουν καριέρα στον τομέα της πληροφορικής.

Επίσης η έλλειψη γυναικείων προτύπων στο χώρο, οι οποίες βρίσκονται σε ηγετικές θέσεις, ή ακόμα ασυνείδητες προκαταλήψεις ή διακρίσεις στο χώρο εργασίας

συμβάλλουν σημαντικά σε αυτό.

Εδώ και πάρα πολλά χρόνια όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχει μεγάλη έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού στο χώρο του IT η οποία θα συνεχίσει να μεγαλώνει. Αυτό οφείλεται

Από την εµπειρία σας πως είναι η διαδροµή που συνδέει -ειδικά για τις γυναίκες- την εκπαίδευση µε την επαγγελµατική εξέλιξη στο χώρο του ΙΤ; Το εκπαιδευτικό σύστημα συμβάλει σημαντικά στην έλλειψη δεξιοτήτων στο γυναικείο φύλο στον κλάδο της πληροφορικής καθώς παρουσιάζει πολλά κενά. Πρώτον πολλά μαθήματα δεν συμβαδίζουν με τις πιο πρόσφατες τεχνολογικές τάσεις, αφήνοντας τους αποφοίτους με δεξιότητες που δεν έχουν απαραιτήτως πλέον μεγάλη ζήτηση, και δεύτερον πολύ σπάνια «προωθούν» τον τομέα αυτό στα νέα κορίτσια.

Έτσι για την εξέλιξη της επαγγελματικής τους σταδιοδρομίας στο χώρο αυτό, θα πρέπει να ακολουθηθεί ένας συνδυασμός εκπαιδευτικών πρωτοβουλιών και καθοδήγησης, η ένταξη τους στον κλάδο χωρίς αποκλεισμούς, καθώς και η παροχή συνεχών ευκαιριών μάθησης και προώθησης της ηγεσίας και της εκπροσώπησης των γυναικών.

Τελικά το ΙΤ οικοσύστηµα αποδέχεται τις γυναίκες σε θέσεις ευθύνης περισσότερο ή λιγότερο από άλλα επαγγελµατικά περιβάλλοντα;

Δυστυχώς όπως ανάφερα και στην αρχή ο τομέας του ΙΤ είναι σε μεγάλο ποσοστό ανδροκρατούμενος και η εκπροσώπηση του ποσοστού του γυναικείου φύλλου σε θέσεις ηγεσίας παραμένει χαμηλό.

Φυσικά τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μεγάλη πρόοδος, κυρίως από εταιρείες του ιδιωτικού τομέα, προσφέροντας διάφορα προγράμματα καθοδήγησης, λαμβάνοντας πρωτοβουλίες υποστήριξης της διαφορετικότητας

και ένταξης, καθώς επίσης δημιουργώντας υποστηρικτικά εργασιακά περιβάλλοντα που ενδυναμώνουν τις γυναίκες στην επαγγελματική τους εξέλιξη. NW

Ισµήνη Αρβανίτη

Ανεκµετάλλευτη πηγή ταλέντων

οι γυναίκες

Το CX στην χώρα

των θαυµάτων

Το CX μπορεί να «έπεσε» πρακτικά με το ζόρι στη δίνη του ψηφιακού μετασχηματισμού του λόγω πανδημίας, αλλά έχοντας πια δοκιμάσει το μαγικό «χάπι» των τεχνολογιών πληροφορικής δεν δείχνει διατεθειμένο να ξαναγυρίσει

στην αναλογική εποχή του. ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΒΑΓΓΕΛΑΤΟΥ

Τ

ο CX εξαναγκάστηκε να βουτήξει ολοκληρωτικά στον ψηφιακό κόσμο ξαφνικά και απότομα, όταν εμπόριο και τις υπηρεσίες κινδύνευσαν να μπουν σε καθεστώς αναστολής λόγω του κορονοϊού, σε μια πραγματικότητα ψυχεδελική όσο και η Αλίκη στη Χώρα των

θαυμάτων. Δεν υπάρχει στέλεχος οργανισμού στο εμπόριο και τις υπηρεσίες που να μην παραδέχεται -έστω κατ’

ιδίαν- ότι το άκουσμα της λέξης lockdown παραλίγο να

του προκαλέσει επιχειρηματικό near death experience.

Βέβαια όλοι -ή σχεδόν όλοι- είχαν μια

κάποια στρατηγική ψηφιακού μετασχηματισμού, αλλά η πανδημία θύμισε

εκείνο το κλασικό πια ρητό του Μάικ

Τάισον: «όλοι έχουν ένα σχέδιο μέχρι να

φάνε μια γροθιά στο πρόσωπο».

Το παγκόσμιο ΙΤ τελικά ανέλαβε το

δύσκολο καθήκον να σηκωθεί μετά το

πρώτο χτύπημα των απαγορεύσεων κυ-

κλοφορίας και να βρει τους τρόπους με

τους οποίους το ταξίδι του πελάτη θα συ-

νεχιζόταν σε νέους ψηφιακούς δρόμους

και να συνεχίσουμε τις ζωές μας μέσω

στο μυαλό σου τον πελάτη σε ό,τι κάνεις κατά τη διάρκεια

του lifecycle ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας. Από το conception μέχρι το after sales support και το end-of-life.

Και γι’ αυτό το CX αποτελεί βασικό συστατικό στο μίγμα

της στρατηγικής της Εθνική Τράπεζας. Η βελτίωση του CX δεν προκύπτει μόνο από κάποια γενική οδηγία ή μια νέα διαδικασία. Μας αφορά όλους, τον κάθε εργαζόμενο ξεχωριστά αλλά και μαζί ως συνεργαζόμενα μέρη μιας μεγάλης μηχανής, και όχι αποκλειστικά κάποιο συγκεκριμένο χώρο, οπότε οι αλλαγές που πρέπει να κάνουμε για να πετύχουμε τη διαφοροποίηση

Το παγκόσμιο ΙΤ ανέλαβε το δύσκολο καθήκον να βρει εν μέσω απαγόρευσης κυκλοφορίας τρόπους συνέχισης

του customer journey σε νέους

ψηφιακού interface. Σήμερα όλοι αναγνωρίζουν ότι αυτό

όχι απλώς «δούλεψε» αλλά και εξελίχθηκε ραγδαία από λύση σε ανάγκη.

Η ετυμηγορία τελικά έδειξε ότι η εμπειρία δεν ήταν μόνο μακάβρια αλλά και ζωογόνα. Όχι για όλους. Αυτό που έκρινε τους κερδισμένους από τους χαμένους ήταν το πρόσημο της εμπειρίας των πελατών που κατ’ ανάγκη

έμαθαν πως να συναλλάσσονται ψηφιακά. Από τότε και για

τα τελευταία τρία χρόνια αυτή η υβριδική πια εμπειρία πε-

λάτη έκανε δύσκολο να ξεχωρίσεις αναλογικό και ψηφιακό

κομμάτι καθώς περιπλέκονται με άπειρους τρόπους. Και

για λόγους που ξεπερνούν την κατάσταση κατεπείγοντος

που έφερε η υγειονομική κρίση. Όπως για παράδειγμα το

απλό (;) γεγονός ότι η πρώτη πλήρως ψηφιακή γενιά -αυτή

που ακόμα και η πρώτη της φωτογραφία ως μωρό ήταν ψηφιακή- μπήκε πια για τα καλά στην αγορά και μάλιστα και από τις δύο πλευρές της «ταμειακής». Και ως πελάτης και ως εργαζόμενος στην πλήρως ψηφιοποιημένη πια αγορά.

«Το 2023 ως το πρώτο έτος σχετικής κανονικότητας μετά την covid εποχή, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως το έτος του συνειδητού ψηφιακού μετασχηματισμού, σχεδόν για όλους τους οργανισμούς» μας λέει χαρακτηριστικά η Μαρία Καλλέργη, Customer Experience Manager της Dixons South East Europe. «Το ψηφιακό συναλλακτικό αποτύπωμα που άφησε η αναγκαστική στροφή στο e-commerce και στα digital touchpoints τον καιρό της πανδημίας, οδήγησε τους οργανισμούς στο να εστιάσουν με περισσότερη πλέον συνέπεια στην συνολική εμπειρία των πελατών. Παράλληλα, έφερε στο φως ή επιτάχυνε και την ανάγκη υλοποίησης και ανάδειξης phygital λύσεων, καθώς το παραδοσιακό omnichannel αποτελεί πλέον παρελθόν, χωρίς διαχωριστικές γραμμές, όπως συνέβαινε παλιότερα».

«Το CX δεν είναι ένα ακόμη buzzword» μας λέει ο ∆ηµήτρης Υφαντίδης, Head of Customer Experience του Contact Center της Εθνικής Τράπεζας. «Υπήρχε πάντα στη ζωή μας και θα συνεχίσει να υπάρχει. Είναι να έχεις πάντα

είναι ευρείες και σε βάθος. Και όσο μεγαλύτερος και μακροβιότερος ένας οργανισμός, τόσο πιο απαιτητική είναι η οποιαδήποτε προσπάθεια αλλαγής. Η αλλαγή αφορά τη νοοτροπία μας και την κουλτούρα του οργανισμού.

Αφορά, όμως, και τις διαδικασίες μας και τα συστήματά μας».

«Η τεχνολογία έχει αναμφίβολα αναβαθμίσει την πελατειακή εμπειρία στον Ελληνικό Ασφαλιστικό Κλάδο, ειδικά μετά τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την αύξηση της ψηφιακής παρουσίας των εταιριών» μας εξηγεί η Στέλλα Κουτσοπούλου, Customer Experience Manager του Eurolife Experience Center και από την πλευρά του εξίσου περίπλοκου με την τραπεζική εμπειρία κλάδου της ασφάλισης. «Η χρήση τεχνολογικών εργαλείων έχει καταστήσει την απόκτηση ασφαλιστηρίου πιο εύκολη και γρήγορη για τους πελάτες, ενώ η ψηφιακή επικοινωνία με την εταιρεία έχει γίνει πιο άμεση και προσιτή. Σαφώς, η αύξηση της χρήσης τεχνολογίας έχει δημιουργήσει και νέα πεδία ανταγωνισμού, με αυξημένες απαιτήσεις από τους πελάτες. Η ευκολία που παρέχει η τεχνολογία, έχει οδηγήσει τους πελάτες να αναζητούν πιο εξειδικευμένες και προσωποποιημένες υπηρεσίες, κάτι που απαιτεί από τις εταιρείες να επενδύουν στην ανάπτυξη νέων και καινοτόμων τεχνολογικών λύσεων για να παραμείνουν ανταγωνιστικές. Αυτό στη Eurolife FFH το έχουμε αντιληφθεί από την πρώτη στιγμή, γι’ αυτό και επενδύουμε διαρκώς σε λύσεις που θα κάνουν την εξυπηρέτηση των πελατών μας πιο γρήγορη και αποτελεσματική».

Για το «Ikea CX Team» όπως άτυπα βαφτίσαμε στο netweek την Άντα Γιαννεσκή, Communications Manager, την Αριάννα Εξωµανίδου, Customer Relations Manager και τον Πάνο Τριανταφύλλου, ΙΤ Manager του ΙΚΕΑ -που από κοινού απάντησαν σε όλες μας τις ερωτήσεις- η πρόκληση της διαμόρφωσης της εμπειρίας πελάτη είναι πάντα έντονη, αφού όπως μας λένε αναμφίβολα ζούμε πια την εποχή της γρήγορης μετάβασης, εξέλιξης και προσαρμογής, σε ό,τι αφορά τα καταναλωτικά πρότυπα. «Γι’ αυτό και είναι σημαντικό να μπορούμε να ανταποκρινόμαστε κάθε φορά με διακριτή άποψη στις ανάγκες του κοινού. Να απαντάμε στις προσδοκίες, με τρόπο ώστε να παραμένει «ζωντανή» η σχέση του καταναλωτή με το brand και τα προϊόντα του. Και φυσικά, ζώντας τους ρυθμούς και τις σύνθετες απαιτήσεις της εποχής μας αυτός ο στόχος δεν μπορεί παρά να επιτευχθεί μέσα από μια πραγματική στρατηγική “omnichannel”».

δρόμους

Ζώντας την CX Τech κοσµογονία

Οι τεχνολογίες CX τα τελευταία χρόνια διεύρυναν το πεδίο εφαρμογής τους και έγιναν πιο σημαντικές από ποτέ. Για πρώτη φορά έδωσαν την δυνατότητα στις ομάδες των εταιριών όχι απλώς να σχεδιάζουν την πελατειακή εμπειρία, αλλά να το κάνουν πάνω σε αξιόπιστα και λεπτομερή δεδομένα, που προκύπτουν από την ψηφιακή αλληλεπίδραση κάθε πελάτη ξεχωριστά και αναλύονται με βάση πανίσχυρα εργαλεία, σε κλίμακα big data και με ταχύτητες πρωτοφανείς.

Αν υπάρχει μια hot market αυτή τη στιγμή λοιπόν αυτή είναι το CX, καθώς δεν διστάζει να δοκιμάσει κάθε καινοτομία για να δώσει λύσεις σε ολοκαίνουργια μετα-covid 19 προβλήματα. Σε μια αγορά με προβλήματα τόσο διαθεσιμότητας λόγω διατάραξης της εφοδιαστικής

αλυσίδας όσο και προβλήματα λόγω πληθωρισμού που κάνουν όλο και περισσότερους αγοραστές να διστάζουν να πατήσουν το εικονικό κουμπί της αγοράς, το νέο CX ανακατευθύνει τα συρρικνωμένα σε πολλές περιπτώσεις marketing budgets με analytics που θέτουν απόλυτα ακριβείς στόχους αντλώντας στοιχεία από social listening, την αλληλεπίδραση πελάτη -εταιρίας, το geolocation του και οποιαδήποτε άλλη έκφανση της ψηφιακής του ύπαρξης.

Όπως δήλωσε και ο κορυφαίος αναλυτής της Gartner, Ed Thompson στο συνέδριο CRM Playaz LinkedIn Live event, η κοσμογονία στην αγορά ψηφιακών εργαλείων

Μαρία Καλλέργη, Customer Experience Manager, Dixons South East Europe

customer experience είναι άνευ προηγουμένου. Χαρακτηριστικό είναι όπως εξήγησε ότι στην προσπάθεια της εταιρείας του να καταγράψει όλες τις νέες πλατφόρμες

και εργαλεία CX ζήτησε από τους κορυφαίους CX leaders διεθνώς να αναδείξουν τα επικρατέστερα και έλαβε πάνω από εκατό διαφορετικές απαντήσεις.

«Αυτό που διαπιστώσαμε είναι ότι όλες οι σύγχρονες τεχνολογίες πληροφορίες επιστρατεύονται πια στον αγώνα για το καλύτερο CX. Οπότε πια όταν μας ρωτάνε πόσο μεγάλη είναι η αγορά CX η απάντηση μας είναι “πόσο μεγάλη θέλεις να είναι;”. Ξεκινήσαμε στην Gartner να φτιάξουμε μια λίστα με τους CX vendors και σταματήσαμε όταν ξεπεράσαμε τους 800! Προσφέρουν προσωποποίηση, CRM, analytics, content management, customer journey, voice of customer, εργαλεία ερευνών…

τα πάντα. Ταυτόχρονα σε όλες σχεδόν τις εταιρείες εκεί έξω που έχουν σε εξέλιξη έργα ψηφιακού μετασχηματισμού το ένα τρίτο των projects αφορά το CX και πως θα γίνει ανταγωνιστικότερο, με τα ανάλογα κονδύλια προς αυτό. Τώρα το μόνο που ρωτούν οι CX leaders είναι ποιοι και πως θα ενορχηστρώσουν όλα τα CX ψηφιακά εργαλεία που αυτοί χρειάζονται σε μία πλατφόρμα».

Τα CX εργαλεία αυτά μάλιστα αναδείχθηκαν τόσο ζωτικής σημασίας που είδαμε συγχωνεύσεις και εξαγορές κολοσσιαίων μεγεθών να γίνονται για χάρη τους όπως αυτή της εξειδικευμένης στο Voice of the Customer and

Το CX δεν είναι

Αναδείχτηκε ηανάγκη υλοποίησης και ανάδειξης phygital λύσεων χωρίς

διαχωριστικές γραµµές, όπως συνέβαινε παλιότερα

Employee (VoE), Medallia από την επενδυτική Thoma Bravo για 6,5 δισεκατομμύρια δολάρια και της Qualtrics από την SAP το 2019 για 8 δισεκατομμύρια λίρες.

«Η τεχνολογία, με τον έναν τρόπο ή τον άλλο, έχει πλέον σημαντική επίδραση στο CX και ταυτόχρονα αποτελεί και μεγάλη πρόκληση για τους οργανισμούς, μιας και πρέπει να διασφαλίζει αξία για το brand, τον εργαζόμενο και τον πελάτη» μας λέει η Μαρία Καλλέργη. «Δεν χρειάζεται επιφυλακτικότητα ή σκεπτικισμός, καθώς αδιαμφισβήτητα τα technology based solutions μπορούν να προσφέρουν εξαιρετικές δυνατότητες. Αρκεί να απαντούν σε πραγματικές ανάγκες των πελατών και να διασφαλίζουν στους οργανισμούς την απαραίτητη «υγιεινή», ώστε να εξυπηρετούνται αυτές καλύτερα: Η απαλοιφή της φυσικής διεπαφής και η αντικατάστασή της από αυτοματισμούς μπορεί να στοιχίσει σε empathy, απαραίτητο για μια ουσιαστική σχέση με τον πελάτη, ή και σε relevancy σε σχέση με την ανάγκη του. Ο κίνδυνος αυτός μεγαλώνει, όσο ο ανταγωνισμός βάζει τον τεχνολογικό πήχη

όλο και πιο ψηλά, τη στιγμή που οι πελάτες προβάλλουν

όλο και πιο έντονα την ανάγκη για προσωποποιημένη

εξυπηρέτηση και φυσικά είναι και πιο involved με την τεχνολογία. Στην Κωτσόβολος, η τεχνολογία είναι κομμάτι του DNA μας και προσπαθούμε καθημερινά να κάνουμε

πράξη αυτό που αποτελεί για μας purpose: να κάνουμε δηλαδή την ζωή όλων των ανθρώπων καλύτερη με την βοήθεια της τεχνολογίας. Το λειτουργικό μας μοντέλο είναι εξαιρετικά περίπλοκο, βασισμένο στη λύση και όχι στο προϊόν. Το after sales κομμάτι, είναι εξαιρετικά ευρύ σε πορτφόλιο υπηρεσιών και σε κρίσιμα σημεία εμπειρίας. Έτσι, το πεδίο εφαρμογής τεχνολογικών εφαρμογών και αυτοματισμών δεν είναι μόνο το κομμάτι της αγοράς , αλλά και τα στάδια του customer journey μετά από αυτήν. Η ανθρωποκεντρικότητα στην τεχνολογική επένδυση, μόνο αξία μπορεί να φέρει πρωτίστως για τους πελάτες μας , αλλά και για τους ανθρώπους μας , που είναι η καρδιά της Κωτσόβολος, γιατί για μας η τεχνολογία θα είναι πάντα το μέσον για καλύτερη ζωή και όχι αυτοσκοπός».

Για το Ikea CX Team οι νέες cx τεχνολογίες είναι πλέον μέρος της καθημερινής ζωής. «Ενσωματώνουμε τις νέες τεχνολογίες στη λειτουργική μας καθημερινότητα, σε όλο το φάσμα των διαδικασιών και στον τρόπο εργασίας. Και πάντα με στόχο την αναβάθμιση των υπηρεσιών

Στέλλα Κουτσοπούλου, Customer Experience Manager, Eurolife Experience Center

και τη δημιουργία μιας καλύτερης, ενιαίας αγοραστικής εμπειρίας. Θέλουμε να εμπνέουμε τους πελάτες μας με μοναδικούς τρόπους. Παράλληλα, εξελίσσουμε και τις δεξιότητες των ανθρώπων μας, για να μπορούν να αξιοποιούν στο μέγιστο τις τεχνολογίες αιχμής. Ο ψηφιακός κόσμος είναι μια συνεχής πρόκληση. Κάθε χρόνο θέλουμε να βελτιώνουμε τον δείκτη της ψηφιακής ωριμότητάς μας. Αλλά και να ανεβάζουμε ψηλότερα τα benchmarks της ψηφιακής αποτελεσματικότητας, σε σχέση με την επιχειρηματική φιλοσοφία, αλλά και την αγοραστική εμπειρία. Έχουμε ήδη ολοκληρώσει 50 πρωτοβουλίες ψηφιακού μετασχηματισμού και συνεχίζουμε. Δεν πρέπει να ξεχνάμε βέβαια ότι η ΙΚΕΑ είναι πάνω απ’ όλα ένα ανθρωποκεντρικό brand. Είμαστε δεμένοι με την καθημερινή ζωή στο σπίτι. Εκφραζόμαστε μέσα από αντικείμενα, χρώματα και σχήματα, όλα δεμένα με το ανθρώπινο συναίσθημα.

Με κάθε διάσταση της ποιότητας ζωής. Επομένως, η

εμπειρία που κτίζουμε κάθε φορά και προσφέρουμε με μοναδικό τρόπο στους πελάτες μας δεν μπορεί παρά να λειτουργεί και στον φυσικό κόσμο. Για όλες και όλους εμάς στην ΙΚΕΑ λοιπόν, η μεγαλύτερη ίσως πρόκληση είναι αναπόφευκτη. Να μπορούμε να συνδυάζουμε με τον καλύτερο τρόπο τους δύο κόσμους της εποχής μας: τον φυσικό και τον ψηφιακό. Να προσφέρουμε μια ολοκληρωμένη, συναρπαστική, «phygital» εμπειρία για την καθεμία και τον καθένα».

Για τον ∆ηµήτρη Υφαντίδη η τεχνολογία «φυσικά και έπαιξε σημαντικό ρόλο» αφού όπως μας λέει εφαρμόστηκαν σε σύντομο χρονικό διάστημα μηχανισμοί που άνοιξαν νέους ορίζοντες στις προσφερόμενες υπηρεσίες στους πελάτες για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. «Γεγονός που γνωρίζαμε ότι, αν το εκμεταλλευόμασταν σωστά, θα μας οδηγούσε σε μεγαλύτερη διείσδυση στην αγορά, ενώ ταυτόχρονα αποτελούσε κίνδυνο, αν οι κινήσεις μας ήταν προς τη λάθος κατεύθυνση ή με καθυστέρηση σε σχέση με τον ανταγωνισμό.

Η εξαιρετική εμπειρία πελάτη είναι ένα συνεχές ταξίδι. Οι προσδοκίες των πελατών αλλάζουν και μαζί με αυτές αλλάζει και ο ορισμός της εξαιρετικής εμπειρίας. Στην Εθνική Τράπεζα ακούμε τον κάθε πελάτη ξεχωριστά και καταβάλλουμε μια πολύ έντονη και συστηματική προσπάθεια να προσφέρουμε ποιοτικές υπηρεσίες που ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του».

Η ευκολία που παρέχει

η τεχνολογία έχει

οδηγήσει τους πελάτες

να αναζητούν πιο εξειδικευµένες και

προσωποποιηµένες

υπηρεσίες

το brand

τα προϊόντα του

Τα νούμερα επιβεβαιώνουν τα παραπάνω ως παγκόσμιο trend. Η έρευνα του Fortune Business Insights «Customer Experience Management Market Size, Share and COVID-19 Impact Analysis, By Component (Solution, and Services), By Deployment (Cloud, and On-Premises), By Enterprise Size (Large Enterprises, and Small & Medium Enterprises), By Touchpoint (Call Center, website, Mobile Applications, Email, Social Media, and Others), By End User (BFSI, Retail and Consumer Goods, IT and Telecom, Healthcare, Automotive, Media and Entertainment, Government, and Others) and Regional Forecast 2022-2029» προβλέπει την αγορά Customer Experience Management να φτάνει τα 32.53 δισεκατομ-

μύρια δολάρια ως το 2029, με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης

16.2% και βασικούς παράγοντες αυτής της ανόδου την αλλαγή των καταναλωτικών μοτίβων υπέρ του online shopping και την υιοθέτηση τεχνολογιών augmented reality και AI.

Στα ίδια ποσοστά κυμαίνεται και η πρόβλεψη της αντίστοιχης έρευνας «Customer Experience Management Market Forecast to 2028 – COVID-19 Impact and Global Analysis – by Component, Deployment Mode, Organization Size, Touchpoint, and Industry Vertical» της Insight Partners που θέλει την αγορά CX Management να ανεβαίνει από τα 11,5 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022 στα 29,8 ως το 2028 με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 17,1%, αλλά κύριο και βασικό παράγοντα το πανταχού παρόντα εσχάτως ΑΙ.

Προς

µια νέα

CX Tech Culture

Η μεγάλη επιρροή που μέχρι τώρα έχει ασκήσει η τεχνολογία στο CX αρχίζει να φαίνεται ιδιαίτερα και στην αλλαγή κουλτούρας γύρω από αυτό. «Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει κάθε μεγάλη εταιρεία, είναι η υιοθεσία της CX κουλτούρας συνολικά στον οργανισμό, ώστε να αναγνωρίζεται ότι κάθε απόφαση, κάθε κίνηση, ανεξαρτήτως τμήματος, διαμορφώνει την τελική εμπειρία του πελάτη» όπως επισημαίνει η Στέλλα Κουτσοπούλου. «Παράλληλα η ταχύτατη ανάπτυξη της τεχνολογίας, δημιουργεί πίεση για την υιοθέτηση νέων –καινοτόμων λύσεων. Συνεπώς, μια ακόμα πρόκληση είναι η ανάγκη για γρήγορη προσαρμογή της εταιρίας στις νέες τεχνολογίες, χωρίς να θυσιάζεται το CX, λόγω της πίεσης χρόνου, της αδυναμίας αποτύπωσης άμεσου οικονομικού οφέλους και της μακροπρόθεσμης απόδοσης των αποτελεσμάτων του για την εξισορρόπηση κόστους – κέρδους».

Από την πλευρά της Εθνικής τράπεζας και του ∆ηµήτρη Υφαντίδη αυτό διαγράφεται στο πως «…το engagement του ανθρώπου, ως το μεγαλύτερο challenge, αποτέλεσε και το βασικότερο στοιχείο προσοχής. Σε κάθε αλλαγή, προσπαθήσαμε να μιλήσουμε με τις ομάδες που συμμετείχαν στο lifecycle, να ακούσουμε τι είχαν να πουν, να τις βοηθήσουμε να κατανοήσουν ότι αποτελούν σημαντικό κρίκο της αλυσίδας και να διασφαλίσουμε την ουσιαστική συνδρομή τους στο ταξίδι της βελτίωσης της εμπειρίας πελάτη. Και αυτό δεν θέλαμε να είναι μια ad-hoc διαδικασία.

Η διάδραση µε το

περιβάλλον είναι µέσα

στο DNA

Τριανταφύλλου, ΙΤ Manager, Ikea

Eίναι σηµαντικό να µπορούµε να απαντάµε στις προσδοκίες, µε τρόπο ώστε να παραµένει «ζωντανή» η σχέση του καταναλωτή µε

Φροντίσαμε να στήσουμε μηχανισμούς που εξασφαλίζουν το χτίσιμο μια νοοτροπίας μόνιμης ανατροφοδότησης μεταξύ όλων των μερών. Κάναμε δηλαδή το engagement με το CX μέρος της εργασιακής ζωής των ανθρώπων μας».

Για το Ikea CX Team πάλι τα ψηφιακά μέσα ανέβασαν το «παιχνίδι» του CX σε άλλο επίπεδο αφού όπως μας λένε «η αλήθεια είναι ότι η ευρύτερη χρήση ψηφιακών μέσων αναβάθμισε το ενδιαφέρον και τις προσδοκίες του καταναλωτικού κοινού. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ό κόσμος έδωσε προτεραιότητα στην ψηφιακή εμπειρία.

Στην πράξη προστέθηκε ένα ακόμα πεδίο απαιτήσεων για εξειδικευμένο περιεχόμενο ευαισθητοποίησης, ενημέρωσης και προώθησης προϊόντων. Για την ΙΚΕΑ ο στόχος είναι ξεκάθαρος. Θέλουμε και μπορούμε να προσφέρουμε

μοναδική εμπειρία τόσο στο φυσικό όσο και στο ψηφιακό περιβάλλον. Φυσικά, το αποτέλεσμα είναι πάντα περισσότερο συναρπαστικό όταν συνδυάζονται οι δύο κόσμοι, στον ίδιο χώρο και χρόνο. Ένα φυσικό κατάστημα για παράδειγμα

αποκτά αυξημένο ενδιαφέρον όταν το ταξίδι των αγορών

ενισχύεται με τεχνολογίες ΑR ή VR. To μέλλον μας δεν

μπορεί παρά να είναι εικονικό, μέσα από την πραγματική του διάσταση».

Το CX του µέλλοντος

«Το εργαλείο VoC μιας από τις μεγαλύτερες αλυσίδες

σουπερμάρκετ του πλανήτη» όπως είπε σε συνέντευξη

του ο κύριος Thomson «έχει δύο εκατομμύρια εργαζόμενους και 285.000 χρήστες της ψηφιακής πλατφόρμας της να δίνουν συνεχώς data σε αυτή, μαζί με τα e-payments.

Αντί να έχει πέντε τύπους κάπου σε ένα γραφείο στο Αρκάνσας να τα διαβάζουν και να τα διαχειρίζονται, η ΑΙ

πλατφόρμα του αναλύει και διαβιβάζει αυτόματα στον μάνατζερ κάποιου υποκαταστήματος από το πότε και πόσοι πελάτες βρήκαν ακόμη και ότι το τμήμα αρτοποιίας του είχε πολλά …ψίχουλα στη βιτρίνα, μέχρι πότε προβλέπει ποιοι πελάτες μέσα στο κατάστημα θα εμφανίσουν υψηλό NPS πριν καν αυτοί φτάσουν στο ταμείο».

Ταυτόχρονα το νέο CX υπόσχεται λύσεις που δοκιμάζουν τα όρια της επιστημονικής φαντασίας. Ειδικοί ήδη εξετάζουν για παράδειγμα την εφαρμογή virtual reality εφαρμογών από το gaming στις πωλήσεις στην αυτοκινητοβιομηχανία όπου τα πράγματα είναι μάλλον δύσκολα. Μπορεί το αρχικό κόστος μιας πλατφόρμας

Αριάννα Εξωμανίδου, Customer Relations Manager, Ikea

virtual reality να μοιάζει υψηλό, αλλά για σκεφθείτε το:

την στιγμή που τα διαθέσιμα budget μειώνονται και οι εταιρείες καλούνται να πουλήσουν αυτοκίνητα που δεν έχουν (συχνά ούτε για test drive), χωρίς αρκετά πυκνό δίκτυο αντιπροσωπειών, μπορείς να στήσεις εικονικές

αντιπροσωπείες που δεν απαιτούν το real estate κόστος των αναλογικών -οι αντιπροσωπείες αυτοκινήτων είναι ένας εφιάλτης σε τετραγωνικά, ανάγκες φωτισμού και πωλητές- και είναι ιδανικές για σημείο εκκίνησης του customer journey. Ειδικά για το νέο αγοραστικό κοινό που ψοφάει για gamification της πελατειακής εμπειρίας του, σε βαθμό που σύντομα θα διαλέγει μοντέλο αυτοκινήτου

σαν να παίζει Need For Speed.

«Στο CX δεν υπάρχουν στερεότυπα, αφορισμοί ή αποκλεισμοί» σχολιάζει το Ikea CX Team. «Οτιδήποτε μπορεί να δημιουργήσει βιωματικό συναίσθημα, να αναβαθμίζει την εικόνα του brand και να δέσει τον καταναλωτή με τα προϊόντα μπαίνει στην εξίσωση της εμπειρίας. Πάνω απ’ όλα ζούμε και εξελισσόμαστε σε κοινωνικό περιβάλλον. Είμαστε άνθρωποι, σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε, αγγίζουμε αλλά και φανταζόμαστε. Η διάδραση με το περιβάλλον είναι μέσα στο DNA μας. Και το CX δεν μπορεί παρά να είναι ολιστικά διαδραστικό. Σήμερα και στο μέλλον».

Στο ίδιο μήκος κύματος και η Στέλλα Κουτσοπούλου

θεωρεί ότι τεχνολογίες όπως Τεχνητή Νοημοσύνη (AI), Internet of Things (IoT), Blockchain, Εικονική και Επαυξημένη Πραγματικότητα (VR και AR) θα κυριαρχήσουν στη διαμόρφωση της εμπειρίας πελάτη στο μέλλον. «Συγκεκριμένα για τον ασφαλιστικό κλάδο, θεωρούμε πως η χρήση τεχνολογιών όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) & Internet of Things (IoT) θα έχουν μεγάλη επίδραση στην εμπειρία πελάτη, διότι μπορούν να βελτιώσουν την επικοινωνία και την αλληλεπίδραση μαζί του, επιτρέποντας στις εταιρείες να παρέχουν εξατομικευμένες υπηρεσίες, αλλά και να προσφέρουν ακριβέστερες εκτιμήσεις κινδύνου. Επιπρόσθετα, η ανάλυση μεγάλου όγκου δεδομένων

και αιτημάτων θα είναι εφικτό να ολοκληρώνεται γρήγορα

και αποτελεσματικά, αυξάνοντας την ακρίβεια και μειώνοντας το χρόνο που απαιτείται για την επεξεργασία τους. Έτσι, οι εταιρείες θα είναι σε θέση να αναπτύξουν νέα προϊόντα και υπηρεσίες που ανταποκρίνονται στις συνεχώς μεταβαλλόμενες ανάγκες των πελατών και ενισχύουν τη θέση τους στην αγορά». NW

Η µεγαλύτερη ίσως

πρόκληση είναι

να µπορούµε να προσφέρουµε µια

ολοκληρωµένη, συναρπαστική, «phygital» εµπειρία

∆ηµήτρης Υφαντίδης, Head of Customer Experience, Contact Center, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος «Η Εθνική Τράπεζα, ενεργώντας συντεταγµένα και ταχύτατα, προχώρησε σε σηµαντικές παρεµβάσεις στο πλαίσια του ψηφιακού µετασχηµατισµού. Μετατρέψαµε πολύπλοκες και χρονοβόρες διαδικασίες, σε απλούστερες και ταχύτερες, χωρίς εκπτώσεις σε θέµατα ασφάλειας και κανονιστικής συµµόρφωσης. Αυτό, για το µέγεθος της Εθνικής Τράπεζας και τις παγιωµένες σε βάθος δεκαετιών διαδικασίες, ήταν και συνεχίζει να είναι ένα πολύ απαιτητικό έργο. Ταυτόχρονα, ανακατευθύναµε εργασίες προς εναλλακτικούς τρόπους τραπεζικής, προσφέροντας όλο και περισσότερες δυνατότητες στους πελάτες µας, ξεκινώντας από την έναρξη συνεργασίας, τη διεύρυνση των επιλογών στην απόκτηση προϊόντων και υπηρεσιών, αλλά και την εξυπηρέτηση και υποστήριξη, χωρίς την ανάγκη επίσκεψης σε φυσικό κατάστηµα αλλά και µε δυνατότητες self-service. Παράλληλα, ξεκινήσαµε ένα πρόγραµµα µετάβασης σε cloud συστήµατα και υπηρεσίες, τα οποία προσφέρουν περισσότερες δυνατότητες διασύνδεσης µε µια ευρύτερη γκάµα συστηµάτων, εντός κι εκτός του οικοσυστήµατος

της Εθνικής Τράπεζας, ενώ διασφαλίζουν ότι πάντα θα χρησιµοποιούµε µια up to date υποδοµή. Τεχνολογίες όπως το AI και το (un)supervised ML αποτέλεσαν σηµαντικό τροφοδότη καινοτοµιών για τον κλάδο και είναι στοιχεία που µας βοήθησαν να επιτύχουµε στο να γνωρίσουµε και να µπορέσουµε να εξυπηρετήσουµε καλύτερα τον πελάτη µας.

Βέβαια, οι συγκεκριµένες τεχνολογίες έχουν να προσφέρουν πολλά ακόµη και η Εθνική Τράπεζα συνεχίζει να επενδύει σε αυτές αλλά και να εξερευνεί νέα trend, όπως τις ταχέως αναδυόµενες τεχνολογίες τύπου ChatGPT».

Ιkea CX Team

«Επενδύσαµε στη δηµιουργία της εφαρµογής ΙΚΕΑ (ΙΚΕΑ Greece Αpp). Λειτουργεί τόσο ως ανεξάρτητο κανάλι πώλησης, αλλά και ως εργαλείο για την προετοιµασία των αγορών στο φυσικό κατάστηµα. Παρέχει τη δυνατότητα στους χρήστες να βρουν το προϊόν που επιθυµούν µέσω Visual Search (µε χρήση εικόνας) ή να τοποθετήσουν εικονικά τα προϊόντα ΙΚΕΑ στον χώρο σας µέσω AR τεχνολογίας. Επίσης, µε τη βοήθεια µοντέλων ΑΙ εξελίξαµε το «Chatbot» µας, ώστε να µπορούµε να απαντάµε σε ερωτήσεις πελατών που αφορούν παραγγελίες, παραλαβές, πληρωµές, παράπονα, επιστροφές αλλά και προωθήσεις προϊόντων ή πληροφορίες για τα καταστήµατα. Το chatbot, πέρα από την αµεσότητα της επικοινωνίας µας επιτρέπει να αφαιρέσουµε όγκο εργασίας από τις τηλεφωνικές µας υπηρεσίες “hotline”. Tέλος, στην προσπάθειά µας να απλουστεύσουµε τις αγορές στα καταστήµατά µας έχουµε εγκαταστήσει Self-serve check outs που µειώνουν τον χρόνο αναµονής».

Καλλέργη Μαρία, Customer Experience Manager, Dixons South East Europe «Επενδύουµε τόσο σε υποδοµή και λύσεις που δεν είναι απαραίτητα ορατές στον πελάτη -δεν µετουσιώνονται

δηλαδή σε ένα συγκεκριµένο solution- αλλά διασφαλίζουν

ταχύτητα, ευελιξία, αµεσότητα, ασφάλεια, όσο και σε εφαρµογές που εστιάζουν στην ανάγκη για όλα τα παραπάνω και δίνουν την δυνατότητα στους ανθρώπους µας για ποιοτική επαφή και καλύτερη διερεύνηση των αναγκών: Μας επιτρέπουν δηλαδή να δουλεύουµε συστηµατικά για µια όλο και πιο προσωποποιηµένη εξυπηρέτηση. Υπηρεσίες όπως το “fix&go”, το “scan&go”, τα µηχανήµατα αυτόµατης συναλλαγής self-check out (CashDro), τεχνολογίες διάγνωσης και τιµολόγησης, απαντάνε απόλυτα σε ανάγκες που σχετίζονται µε άµεση εξυπηρέτηση, ασφάλεια στη συναλλαγή και είναι πολύ χαρακτηριστικά παραδείγµατα phygital λύσεων. Πέρα όµως από την προσέγγιση που θέλει την τεχνολογία να εξυπηρετεί ανάγκες του µέσου πελάτη καλύτερα, αυτό το οποίο έχει την µεγαλύτερη αξία είναι η συµπεριληπτικότητα στην τεχνολογική επένδυση: το speech IVR, το video chat ως δυνατότητες εξυπηρέτησης, διασφαλίζουν ότι και οι πελάτες µε αναπηρίες, προβλήµατα όρασης ή ακοής , µπορούν να απολαύσουν υψηλά επίπεδα εµπειρίας. Αυτό που εµείς λέµε «Τεχνολογία χωρίς Εµπόδια»!»

Στέλλα Κουτσοπούλου, Customer Experience Manager Eurolife Experience Center

«Για εµάς στη Eurolife FFH αξία έχει να είµαστε δίπλα στους ανθρώπους που µας εµπιστεύονται, ξεκινώντας

από τον τρόπο που βιώνουν την εµπειρία τους µαζί µας. Γι’ αυτό και όλες µας οι οµάδες είναι πλήρως συντονισµένες ως προς αυτή την κατεύθυνση, µε κοινό όραµα και σκοπό το καλύτερο δυνατό CX συνολικά προς

τους πελάτες µας. Στην Eurolife FFH κοµβικό σταθµό στη διαµόρφωση της πελατειακής εµπειρίας αποτέλεσε η επένδυση στο Salesforce CRM, ένα από τα κορυφαία παγκοσµίως, που κάνει ακόµα πιο εύκολη την επικοινωνία των πελατών µας µε την εταιρεία, καθώς και ταχύτερη τη διαχείριση των αιτηµάτων τους. Επιπλέον, έξυπνες τεχνολογίες όπως το Robotics Process Automation (rpa) επιταχύνουν τις διαδικασίες εξυπηρέτησης, παρέχοντας γρήγορη ολοκλήρωση χρονοβόρων εργασιών διαχείρισης, επιτρέποντάς µας να εστιάζουµε σε αυτό που έχει πραγµατική αξία: τον πελάτη και τις ανάγκες του. Παράλληλα, το έργο του ψηφιακού µετασχηµατισµού εισήγαγε σύγχρονα portals για Πελάτες και Συνεργάτες, εύστοχα σχεδιασµένα ώστε να βελτιώσουν την εµπειρία τους. Από τα παραπάνω portals λαµβάνουµε χρήσιµα Digital Experience Insights & Behavior Analytics που µας βοηθούν στη λήψη των µελλοντικών επιχειρηµατικών αποφάσεων».

ΤHIS IS THE WAY: TO CX ΤECH ΤΟΥ ΣHΜΕΡΑ

ΤΟ ΠΡΩΤΟ EXCLUSIVE NETWORKING EVENT

Κορυφαίοι Chief Information Officers από όλους τους επιχειρηματικούς κλάδους και ηγετικά στελέχη

της αγοράς ΤΠΕ έδωσαν το «παρών»

στο πρώτο Technology Summit@Costa Navarino, το exclusive networking event που διοργάνωσε

η Boussias Events, στις 3 & 4 Μαΐου.

ΤΗΣ ΑΓΓΕΛΙΚHΣ ΚΟΡΡE

Oι συµµετέχοντες απόλαυσαν ένα διήµερο που είχε τα πάντα. Ενδιαφέρουσες οµιλίες και πάνελ συζήτησης όπου θίχτηκαν τα φλέγοντα ζητήµατα της έλλειψης ταλέντου

στην αγορά της τεχνολογίας, του ΑΙ και των κανονιστικών ρυθµίσεων που έρχονται και του ρόλου του σύγχρονου CIO στην εποχή της «παντοκρατορίας» του cloud computing, οne2one συναντήσεις µε στόχο την ανταλλαγή απόψεων και τεχνογνωσίας, µεγάλες δυνατότητες networking καθώς και µοναδικές -περισσότερο ‘lifestyle’εµπειρίες, όπως το γκολφ, wine masterclass και η δοκιµή ελαιόλαδων. Και όλα αυτά, στο µοναδικό χώρο του Costa Navarino, εν µέσω της πελοπονησιακής φυσικής οµορφιάς µε σύµµαχο τον ανοιξιάτικο καιρό

Σηµεντικά στελέχη της αγοράς πληροφορικής έδωσαν το «παρών» στο 1ο

Η πορεία της ελληνικής οικονοµίας:

προκλήσεις και ευκαιρίες

Στο φιλόξενο όσο και πολυτελή χώρο του Costa Navarino, η πρώτη μέρα ξεκίνησε με την παρουσίαση του Γενικού Δι-

ευθυντή ΙΟΒΕ και καθηγητή οικονομικών στο Οικονοµικό Πανεπιστήµιο Αθηνών, Νίκου Βέττα, ο οποίος έκανε μία

σύντομη παρουσίαση της πορείας της ελληνικής οικονομίας

τα τελευταία 40 χρόνια. Με βάση έρευνα του ΙΟΒΕ, το 2019

μόλις το 37% του ελληνικού ΑΕΠ αφορούσε εξαγωγές,

την ίδια στιγμή που το ευρωπαϊκό μέσο όρο ξεπερνούσε

το 65%, αποδεικνύοντας την εσωστρέφεια της ελληνικής

οικονομίας, που αποτελεί παραδοσιακά ένα πρόβλημα για

την ανάπτυξη της χώρας. Σύμφωνα με τον καθηγητή, αυτό

έχει αρχίσει να αλλάζει. Η βιομηχανική παραγωγή δείχνει

μία σταθερά ανοδική τάση, ενώ και οι εξαγωγές αγαθών αυξάνονται, με κλάδους όπως η μεταποίηση, να ενισχύουν

όλο και περισσότερο τον εξαγωγικό τους προσανατολισμό.

Ο πληθωρισμός αποτελεί και για την ελληνική οικονομία

ένα θέμα, το οποίο θα συνεχίσει να μας απασχολεί τουλά-

χιστον για ένα ενιάμηνο ακόμα.

Ένα ακόμα μεγάλο ζήτημα είναι το δημογραφικό, καθώς

ο πληθυσμός της χώρας βαίνει διαρκώς μειούμενος, κάτι

που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις φαίνεται να συνεχίζεται

τουλάχιστον μέχρι το 2050. Το πρόβλημα αυτό είναι πολυ-

σήμαντο και εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν, ωστόσο σύμ-

φωνα με τον κύριο Βέττα η προσέλκυση και η ενσωμάτωση

μεταναστών, καθώς και η βελτίωση των συνθηκών για τις

γυναίκες στην εργασία είναι δύο άξονες που πρέπει να

εξεταστούν, επισημαίνοντας χαρακτηριστικά ότι «Εξακο-

λουθούμε στην Ελλάδα το 2023 να βάζουμε στις γυναίκες

το ζήτημα οικογένεια ή καριέρα». Ο Γενικός Διευθυντής

του ΙΟΒΕ αναφέρθηκε επίσης στην αύξηση του αριθμού

αποφοίτων τόσο της δευτεροβάθμιας όσο και της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην χώρα.

Σε ό,τι αφορά τις ψηφιακές δεξιότητες, που ήταν και το κεντρικό θέμα της πρώτης μέρας, ο Νίκος Βέττας παραδέχτηκε ότι είναι «χαμηλές», γεγονός ωστόσο που επίσης αλλάζει και με σχετικά γρήγορους ρυθμούς, αναφέροντας

ενδεικτικά ότι το «το 2022 για πρώτη φορά οι πληρωμές με πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες ξεπέρασαν τα μερίδια ανάληψης μετρητών». Κλείνοντας την παρουσίαση του, ανέφερε ότι οι ψηφιακές επενδύσεις αποτελούν σημαντικό άξονα του Ταμείου Ανάκαμψης ενώ υπογράμμισε ότι «Η ελληνική οικονομία έχει πιεστεί πολύ για πολλούς λόγους. Φαίνεται ότι αυτό αλλάζει, με την τεχνολογία να συντελεί σημαντικά στην αλλαγή αυτή».

Η έλλειψη tech talent

Η έλλειψη σε εξειδικευμένο ICT ανθρώπινο δυναμικό και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες στην προσέλκυση, διακράτηση αλλά και την ανάπτυξη του τεχνολογικού ταλέντου ήταν το θέμα της ανοιχτής συζήτησης που ακολούθησε, με συντονιστή τον Γιώργο ∆ουκίδη, καθηγητή Ηλεκτρονικού Επιχειρείν στο Οικονοµικό Πανεπιστήµιο Αθηνών. Στο εισαγωγικό του σχόλιο, ο καθηγητής έκανε μία σύντομη παρουσίαση της «γεωγραφίας» των ελληνικών πανεπιστημίων και των εκπαιδευτικών προγραμμάτων στον κλάδο της πληροφορικής, θέτοντας ωστόσο τον προβληματισμό στο κατά πόσο οι απόφοιτοι είναι έτοιμοι να αποδώσουν στην σύγχρονη αγορά εργασίας τελειώνοντας το πανεπιστήμιο. Ειδικότερα σε ότι αφορά τις STEM, η χώρα μας έχει το υψηλότερο ποσοστό αποφοίτων στην Ευρώπη -52%. Τα τμήματα Πληροφορικής καθώς και τα σχετικά μεταπτυχιακά προγράμματα δίνουν «5.500 αποφοίτους, την στιγμή που έρευνες δείχνουν ότι η αγορά χρειάζεται 7000!»΄- γεγονός που από μόνο του εντείνει το ζήτημα της έλλειψης

Technology Summit@Costa Navarino

εξειδικευμένου tech προσωπικού. Σύμφωνα με τον καθηγητή Ηλεκτρονικού Εμπορίου, τα ελληνικά πανεπιστήμια

έχουν υψηλής ποιότητας ακαδημαϊκό προσωπικό αλλά και

υψηλής ποιότητας φοιτητές, ωστόσο φαίνεται ότι δίνεται

περισσότερη έμφαση στην θεωρία από όσο θα έπρεπε ίσως, ενώ προσφέρεται και στους φοιτητές περιορισμένη -έως καθόλου- έκθεση σε πραγματικά corporate

περιβάλλοντα και συνθήκες εργασίας.

Στη συζήτηση πάνελ που ακολούθησε

με την συμμετοχή των Λουκά ∆εληγι-

αννάκη, CEO, Public Next , ∆ηµήτρη

Γιάντση, Γενικού Διευθυντή της Κοι-

νωνίας της Πληροφορίας, Jonh Θεόφιλου, Head of IT & Telecommunications, Fraport, Πάνου Στούπα, CTO, Cepal

Hellas και του καθηγητή Ν. Βέττα, κοινός παρονομαστής αποτέλεσε η

δυσκολία ανεύρεσης και διακράτησης

κατάλληλου και εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού στον κλάδο των τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών.

Για να αντιμετωπίσουν τη μεγάλη αυτή

στην κάλυψη των αυξημένων αναγκών για εξειδικευμένο tech ανθρώπινο δυναμικό, και φυσικά οι ελκυστικότερες

αμοιβές, με τον καθηγητή Ν. Βέττα να λέει χαρακτηριστικά

ότι «οι επιχειρήσεις θα πρέπει να καταλάβουν ότι πλέον θα πρέπει να δαπανούν περισσότερα για αμοιβές».

Η συζήτηση έκλεισε με το μεγάλο ζήτημα της υπο-εκπροσώπησης των γυναικών στην αγορά τεχνολογίας, γεγονός που θα πρέπει να απασχολήσει σοβαρά όλες τις εταιρείες.

Από τις μεγαλύτερες

προκλήσεις σήμερα

είναι η έλλειψη ταλέντου στον

τεχνολογικό κλάδο, ενώ μεγάλο ζήτημα που θα πρέπει να απασχολήσεις τις εταιρείες είναι και η περιορισμένη

πρόκληση, σύμφωνα με τον κύριο Δεληγιαννάκη, προχώρησαν στην δημιουργία του Public Next Graduate Program, σε συνεργασία με την Code.Hub, και το οποίο απευθύνεται

σε νέους engineers και συνδυάζει εκπαίδευση και εργασιακή εμπειρία.

Τις αμοιβές και τους περιορισμούς του μισθολογικού πλαισίου του δημοσίου επισήμανε ως επιπλέον πρόβλημα σε ό,τι αφορά την προσέλκυση ταλέντων, ο Δημήτρης Γιάντσης, ενώ από την πλευρά του ο John Θεόφιλος, τόνισε το ζήτημα της γεωγραφικής διασποράς της Fraport ως έναν ακόμα επιβαρυντικό παράγοντα στην κάλυψη των ΙΤ αναγκών. Η καλύτερη συνεργασία και διασύνδεση εταιρειών και πανεπιστημίων και η παροχή σημαντικών εκπαιδευτικών ευκαιριών είναι οι παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν

«Πληµµυρίδα»

ρυθµίσεων στον

ψηφιακό τοµέα

που προκαλεί σοκ

Πτυχές του κανονιστικού πλαισίου στον ψηφιακό τομέα και των μηχανισμών

ρύθμισης που προωθεί η Ευρωπαϊκή

Ένωση για την Τεχνητή Νοημοσύνη «ξεδίπλωσε» η Λίλιαν Μήτρου, Καθηγήτρια στο Τμήμα Μηχανικών Πληροφοριακών και Επικοινωνιακών Συστημάτων του Πανεπιστηµίου Αιγαίου και Πρόεδρος του Ινστιτούτου για το Δίκαιο της Ιδιωτικότητας, τα Προσωπικά Δεδομένα και την Τεχνολογία

του European Public Law Organization, στην ομιλία της με την οποία ξεκίνησε η δεύτερη μέρα του Τechnology

Summit@Costa Navarino. Αυτή τη στιγμή, όπως σημείωσε

η κυρία Μήτρου, υπάρχει ένα πυκνό νομοθετικό πλαίσιο, μια «πλημμυρίδα» ρυθμίσεων, που προκαλεί σοκ σε όσους καλούνται να την εφαρμόσουν και σε όσους καλούνται να την κατανοήσουν.

Και τούτο διότι, μεταξύ των ρυθμίσεων- πολλές εκ των οποίων αλληλεπικαλύπτονται- παρατηρείται ένα σοβαρό πρόβλημα συνεκτικότητας. Όλα αυτά, βεβαίως, εντάσσονται στο όραμα της ψηφιακής κυριαρχίας της Ευρώπης

και έχουν σαφώς γεωπολιτικές και οικονομικές διαστάσεις

και δεν γίνονται μόνο για την προστασία των δικαιωμάτων

και των δεδομένων. «Η Κίνα παράγει hardware, η Αμερική

Aνταλλαγή απόψεων σε one2one συναντήσεις

συμμετοχή των γυναικών

Ο ρόλος του σύγχρονου CIO απασχόλησε το πάνελ συζήτησης µε τους Α. Γιαννόπουλο, Π. Λεβαντή, Στ. Βελιβασάκη και Σ. Χαρίτο.

software και η Ευρώπη νομοθεσία» είναι η φράση που θα

μπορούσε να περιγράψει την κατάσταση που επικρατεί, με

την υποσημείωση ότι η Ευρώπη, όχι μόνο παράγει νομοθεσία

αλλά φιλοδοξεί να την επιβάλει και στους άλλους, σημείωσε χαρακτηριστικά.

Όπως ακριβώς επιχείρησε -και εν πολλοίς πέτυχε με το

GDPR- το ίδιο επιχειρεί και τώρα με το σχέδιο κανονισμού

για την Τεχνητή Νοημοσύνη.

Το δίλληµα της Collingridge

Η κυρία Μήτρου αναφέρθηκε στη διαχρονική πρόκληση

αναζήτησης της ισορροπίας μεταξύ ενίσχυσης της καινοτομί-

ας και αντιμετώπισης των κινδύνων που προκύπτουν από τις

νέες τεχνολογίες, ενώ στο ερώτημα για το αν θα πρέπει όλα

αυτά τα ζητήματα που έχουν ανακύψει στον ψηφιακό τομέα να ρυθμιστούν και πότε, επανέφερε το λεγόμενο δίλλημα της Collingridge: κατά τα αρχικά στάδια μίας νέας τεχνολογίας, η νομοθέτηση είναι δυσχερής καθώς δεν υπάρχει επαρκής γνώση και πληροφόρηση των ζητημάτων, ενώ όταν αναδεικνύονται οι ανεπιθύμητες επιπτώσεις της τεχνολογίας, έχει διεισδύσει τόσο στη ζωή και την οικονομία που κάθε απόπειρα ρυθμιστικού ελέγχου συναντά την αντίδραση των προσώπων που την αναπτύσσουν, τους επενδυτές αλλά και τους ίδιους τους χρήστες. Η έλλειψη σαφών κανόνων υποσκάπτει την εμπιστοσύνη, διατηρεί την πληροφοριακή (και όχι μόνο) ασυμμετρία, ευνοεί την στρέβλωση του (διεθνούς) ανταγωνισμού, ενώ η υπερρύθμιση (overregulation) μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω ανισορροπίες, επισήμανε.

Ενδιαφέρουσες συζητήσεις έλαβαν χώρα και τις δύο ηµέρες του Technology Summit@Costa Navarino

Ο ρόλος του CIO

στην ψηφιακή εποχή

Ο νέος ρόλος του CIO στην εποχή της ψηφιοποίησης ήταν

το θέμα του πάνελ και της ανοιχτής συζήτησης με το κοινό

που ακολούθησε, με τη συμμετοχή του Αντώνη Γιαννόπου-

λου, Διευθυντή Ψηφιακού Μετασχηματισμού της METRO,

του Σωτήρη Χαρίτου, CTO της Novibet, Στάθη Βελιβασάκη, Διευθυντή Πληροφορικής στον Όµιλο Affidea Ελλάδος

και του Πάνου Λεβαντή, ITSM Central Europe, Carlsberg Group και συντονιστή

τον Νικόλα Κονδάκη, CEO της Boussias

Events. Στην εποχή της «κυριαρχίας»

του cloud, πώς διαμορφώνεται ο ρόλος

του CIO μέσα στην επιχείρηση και ποια η συνεισφορά του; Σύμφωνα με τον Α.

Γιαννόπουλο, «ο ρόλος του CIO έχει

περάσει από πολλά κύματα». Με την

ανάπτυξη του cloud άνοιξε η συζήτηση

για το κατά πόσο χρειάζεται το ΙΤ, ενώ αναπτύχθηκε το λεγόμενο shadow IT

και άρχισε να «μειώνεται» ο ρόλος του «παραδοσιακού» ΙΤ. Ωστόσο, σύμφωνα

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο CIO είναι αναπόσπαστο κομμάτι της στρατηγικής και ο ρόλος του πολυπαραγοντικός, καθώς «καλείται να διεισδύσει και σε γνωστικές περιοχές

πέρα από την πληροφορική».

«Σήμερα όλα είναι τεχνολογία», υποστήριξε ο Σωτήρης

Χαρίτος. Ο CIO και ο CTO είναι συμμέτοχος στην χάραξη της στρατηγικής, και ο ρόλος τους αποδεικνύεται ολοένα και σημαντικότερος.

Σε ότι αφορά τον ρόλο των παρόχων λύσεων και υπηρεσιών πληροφορικής οι συμμετέχοντες στο πάνελ συμφώνησαν ότι πλέον οι πάροχοι εξελίσσονται σε σύμβουλοι των επιχειρήσεων, είναι εκείνοι που φέρνουν την εξειδίκευση

σε αυτόν

με τον ίδιο «πλέον, στην βαθιά τεχνολογική εποχή που ζούμε δεν μπορώ να φανταστώ επιχείρηση χωρίς δυνατή πληροφοριακή υποδομή και τον CIO στη θέση του οδηγού που χαράζει την ψηφιακή στρατηγική».

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Πάνος Λεβαντής, δίνοντας την αναλογία του χτισίματος ενός σπιτιού , παρομοίασε τον ρόλο του ηγέτη της Πληροφορικής με αυτόν του αρχιτέκτονα, καθώς όπως χαρακτηριστικά επισήμανε «Η ΙΤ στρατηγική είναι συνυφασμένη με την στρατηγική της εταιρείας».

Στην ίδια άποψη υπερθεμάτισε και ο Στάθης Βελιβασάκης, τονίζοντας ότι οι CIOs «είμαστε ο οδηγός της ανάπτυξης καινοτομίας μέσα στην επιχείρηση». Όπως χαρακτηριστικά

ανέφερε, την τελευταία δεκαετία, η οικονομική κρίση, η πανδημία και πλέον η κλιματική αλλαγή έχουν οδηγούν τις εταιρείες να αναζητήσουν νέους τρόπους λειτουργίας, οι οποίοι περνάνε μέσα από τον ψηφιακό μετασχηματισμό.

που απαιτείται και βοηθούν τις εταιρείες να «χαρτογραφήσουν» τα νερά των ραγδαίων εξελίξεων και να καλύψουν τις ανάγκες τους.

«Οι πάροχοι και εμείς τρέχουμε το ίδιο στοίχημα», είπε χαρακτηριστικά ο CTO της Novibet. Το ερώτημα είναι «πού θα επενδύσουμε και ποιες τεχνολογίες θα πετύχουν και ποιες όχι. Κανείς δεν μπορεί να λειτουργήσει μόνος του, και δεν έχει και νόημα να το κάνουμε», κατέληξε. Στην πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση που ακολούθησε με το κοινό, o Ιωάννης Παπίδης, Chief Technology & Business Change Officer της Dixons South-East Europe, έβαλε το ζήτημα των soft skills στον ρόλο του CIO, υποστηρίζοντας ότι «η δουλειά μας δεν είναι τόσο η τεχνολογία, όσο η συμβολή στη διαμόρφωση της κουλτούρας, στην οργάνωση αλλά και στο human resources». NW

Χορηγοί του Gala Dinner ήταν οι IBM / Performance, του lunch της πρώτης ηµέρας η KPMG, του Wine

Masterclass η Grant Thornton και Premium Mobility Sponsor η SIXT

∆οκιµή κρασιών στο Wine Masterclass by Grant Thornton

Ο ρόλος των παρόχων λύσεων και υπηρεσιών ΙΤ εξελίσσεται ολοένα και περισσότερο

του εξειδικευμένου συμβούλου για την ανάπτυξη του επιχειρείν

Chips Act –έφτασε

ώρα της Ελλάδας

στους επεξεργαστές; Η χώρα βρίσκεται µπροστά σε µια µοναδική ευκαιρία να µπει στο ίδιο «τρένο» µε τις πιο προηγµένες τεχνολογικά ευρωπαϊκές χώρες και όλες µαζί να προσπαθήσουν να «γυρίσουν το παιχνίδι», όσον αφορά στην παραγωγή

επεξεργαστών για τις ανάγκες της ηπείρου µας ή έστω µέρους αυτών.

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΖΟΠΟΥΛΟΥ

Ηπανδημία, αλλά και ο πόλεμος στην

Ουκρανία ανέδειξαν με τον πιο ξεκάθαρο

τρόπο τα τεράστια προβλήματα που

μπορεί να προκαλέσει ένα αναπάντεχο

γεγονός στις διεθνείς αλυσίδες

τροφοδοσίας, αλλά και τις κακές επιπτώσεις της εξάρτησης

από άλλους για αγαθά διαδεδομένα και απαραίτητα στην

καθημερινότητά μας. Για δυο από αυτά, το «κόστος» ήταν

ιδιαίτερα υψηλό: την ενέργεια σ’ όλες τις μορφές της και

τους ημιαγωγούς, τα chip που βρίσκονται πλέον σε μικρό ή

μεγαλύτερο αριθμό σε κάθε μια από τις χιλιάδες ηλεκτρικές

ή ηλεκτρονικές συσκευές τις οποίες χρησιμοποιούμε

σήμερα, από την καφετιέρα και το κινητό τηλέφωνο ως

το αυτοκίνητο και το αεροπλάνο, με ενδιάμεσα όλα τα

συστήματα που ρυθμίζουν τη ζωή μας, από τα φανάρια

στους δρόμους ως τη λειτουργία των εργοστασίων.

Οι επεξεργαστές αποδείχθηκε στην πράξη ότι παίζουν

κομβικό ρόλο, έχοντας συμμετοχή ακόμα και σε παιχνίδια

εξουσίας, αφού οι τυχόν ελλείψεις τους επηρεάζουν άμεσα

την κοινωνική και οικονομική ζωή των θιγόμενων χωρών.

Την εποχή της παγκοσμιοποίησης διαδέχεται, λοιπόν,

εκείνη της απο-παγκοσμιοποίησης, με στόχο να επιστρέψει η παραγωγή από τη (φτηνή, αν και όχι τόσο, πια) Ασία στις άλλες ηπείρους και βέβαια, στην Ευρώπη που μας αφορά άμεσα. Το Chips Act, που αποφασίστηκε πρόσφατα, εξυπηρετεί αυτό ακριβώς τον στόχο αλλά, παράλληλα, αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για να μπει και η χώρα μας με αξιώσεις στο ίδιο «τραίνο», αντί να τρέχει να το προλάβει, όπως έχει γίνει τόσες φορές στο παρελθόν.

Το netweek μίλησε με εκπροσώπους όλων των «εμπλεκομένων» σ’ αυτή την προσπάθεια πλευρών, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τις τεχνολογικές εταιρείες, το Σύνδεσμό τους, αλλά και τα ερευνητικά ιδρύματα, ρωτώντας τους πόσο εφικτό και πόσο επείγον είναι αυτό, σήμερα.

Το Chips Act και η σηµασία

του για την Ελλάδα

Ο Θωµάς Σκορδάς, Αναπλ. Γενικός ∆ιευθυντής στην DG CONNECT, παρουσιάζει το ζητούµενο για την Ευρώπη, αλλά και τη σηµασία του Chips Act για την Ελλάδα, σε ένα κείµενο θέσεων που έστειλε από τις Βρυξέλλες, ορίζοντας τους κανόνες του «παιχνιδιού».

Στις 18 Απριλίου 2023, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με τη

βοήθεια της Ευρωπαϊκής

Επιτροπής, υπέγραψαν στο

Στρασβούργο συμφωνία

για το Chips Act. Έχοντας

συνολικό προϋπολογισμό

43 Β€, το Chips Act έχει

σαν στόχο η Ευρωπαϊκή

Ένωση να παράγει ως το

2030 το 20% της παγκόσμιας παραγωγής μικροκυ-

Σκοπός του, επίσης, είναι η ΕΕ να ενισχύσει τη στρατηγική

της αυτονομία σε βασικές τεχνολογίες μικροκυκλωμάτων και να αναπτύξει μια αλυσίδα εφοδιασμού ανθεκτική σε κρίσεις, όπως η πρόσφατη πανδημία, ο πόλεμος στην Ουκρανία ή, ακόμη, οι αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις στην Ασία, οι οποίες δημιουργούν μεγάλες αστάθειες και ελλείψεις στις αγορές, επηρεάζοντας σημαντικότατους τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας μας.

Το Chips Act φέρνει για πρώτη φορά μαζί τρεις διαφορετικούς τομείς της ευρωπαϊκής πολιτικής: την έρευνα και καινοτομία (1ος πυλώνας), τη βιομηχανική πολιτική (2ος πυλώνας) και την πολιτική διαχείρισης κρίσεων (3ος πυλώνας). Ο πρώτος έχει σκοπό να δημιουργηθούν στην ΕΕ στρατηγικές υποδομές μεγάλης κλίμακας, όπως πιλοτικές γραμμές παραγωγής μικροκυκλωμάτων και μια πανευρωπαϊκή cloud πλατφόρμα σχεδιασμού. Προτείνει, επίσης, τη δημιουργία κέντρων δεξιοτήτων σε κάθε κράτος-μέλος και ένα Ταμείο Μικροκυκλωμάτων για τη χρηματοδότηση νεοφυών και Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων.

Ο δεύτερος πυλώνας εστιάζει στην ενίσχυση της ΕΕ στην παραγωγή μικροκυκλωμάτων, με σκοπό να προσελκύσει επενδύσεις σε «πρώτες στο είδος τους» παραγωγικές εγκαταστάσεις, που είναι καινοτόμες και συχνά εξαιρετικά δαπανηρές.

Η αναγγελία και μόνο του Chips Act προκάλεσε πολυάριθμες ανακοινώσεις από επιχειρήσεις, για επενδύσεις άνω των 90 Β€ σε διάφορες χώρες της ΕΕ. Ο τρίτος προτείνει έναν μόνιμο μηχανισμό παρακολούθησης της αγοράς μικροκυκλωμάτων της ΕΕ, με στόχο την πρόβλεψη τυχών διαταραχών και τη λήψη μέτρων έκτακτης ανάγκης, σε στενή συνεργασία με τα κράτη-μέλη, αλλά και με στρατηγικούς εταίρους της ΕΕ, όπως οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία, η Κορέα, κλπ.

Από την πρώτη στιγμή που ανακοινώθηκε το Chips Act, τον Φεβρουάριο του 2022, η Ελλάδα το στήριξε ενεργά, καθότι στη χώρα μας υπάρχει πλέον ακμάζον οικοσύστημα νεοφυών, ΜΜΕ αλλά και ερευνητών, που είναι ιδιαίτερα ενεργό. Π.χ., την περίοδο 2021-22, η χώρα μετρά 32 ελληνικές συμμετοχές σε 14 έργα του Key Digital Technologies Joint Undertaking με συνολική χρηματοδότηση 7,7 Μ€ (μερίδιο γύρω στα 2%) και 26 ελληνικές συμμετοχές σε 11 έργα φωτονικής του Ορίζοντα Ευρώπη, με συνολική χρηματοδότηση 13,4 Μ€ και μερίδιο 9,2% Το Chips Act μπορεί να ενισχύσει σημαντικά τις εταιρείες μας. Για παράδειγμα, η πανευρωπαϊκή πλατφόρμα σχεδιασμού μικροκυκλωμάτων μπορεί να δώσει μεγάλη ώθηση σε όλες τις ΜΜΕ που έχουν δυσκολίες πρόσβασης σε προηγμένα εργαλεία σχεδιασμού, λόγω του σημαντικού τους κόστους.

Η Ένωση Ελληνικών Εταιρειών Αναδυόμενων Τεχνολογιών (HETIA) σε συνεργασία με άλλους παραγωγικούς φορείς της χώρας (cluster φωτονικής, κλπ.), αλλά και με Πανεπιστήμια και τεχνολογικά ινστιτούτα μπορούν να πρωτοστατήσουν και να επενδύσουν σε έρευνα, αλλά και σε βασικές υποδομές, όπως πιλοτικές γραμμές παραγωγής και κέντρα σχεδιασμού μικροκυκλωμάτων σε περιοχές όπου ήδη υπάρχουν σημαντικά οικοσυστήματα εταιρειών, όπως π.χ. σε βιοαισθητήρες και βιοτεχνολογίες

Θωµάς Σκορδάς

κλωμάτων από 8%, σήμερα.

ή στη φωτονική

Chips Act

Χρυσή και µοναδική ευκαιρία το Chips Act

O Μανώλης Ζερβάκης, πρόεδρος της HETIA (Hellenic Emerging Technologies Industry Association) είναι σίγουρα

ο καθ’ ύλην αρµόδιος να απαντήσει για τη δυναµικότητα

και τις προοπτικές του κλάδου, τις οποίες βλέπει λαµπρές, αρκεί να κινηθούµε σωστά και γρήγορα.

Πού βρισκόµαστε σήµερα; πόσα και ποια στάδια της παραγωγής µπορούµε να διεκδικήσουµε;

Όταν η ΗΕΤΙΑ ξεκίνη-

σε σαν Semiconductor Assoc., το 2005, υπήρχαν μονάχα 2-3 εταιρείες. Σήμερα, μιλάμε για 25+, άλλη τάξη μεγέθους.

Αυτά τα 20 χρόνια, το οικοσύστημα μεγάλωσε, ωρίμασε

και πιστεύω πως το Chips Act

είναι μια χρυσή και μοναδική

Χωρίζεται σε τρεις φάσεις: αρχικά σε 3-4, μετά σε άλλα 2 χρόνια και τέλος, τα υπόλοιπα ως τη δεκαετία. Πηγαίνουμε βήμα-βήμα, αυξάνοντας σταδιακά το οικοσύστημα, ώστε να μπορεί να απορροφά τις επενδύσεις. Αυτό που προτείναμε είναι ότι ως χώρα είμαστε δυνατοί στον σχεδιασμό μικροκυκλωμάτων / αισθητήρων και γι’ αυτόν τον λόγο πρέπει να δυναμώσουμε ακόμα περισσότερο εκεί, ενώ παράλληλα πρέπει να πάμε προς χαρακτηρισμό και συσκευασία, ώστε στις τελευταίες φάσεις να κινηθούμε προς το εργοστάσιο.

Όμως, επειδή είναι σημαντικό να αρχίσουμε να «ακουμπάμε» τις κατασκευαστικές διεργασίες, αυτό που επίσης προτείναμε είναι στη δεύτερη φάση να δημιουργήσουμε γραμμή προτυποποίησης – δηλαδή, όχι για μαζική παραγωγή στην Ελλάδα, αλλά για δημιουργία πρωτοτύπων σε συγκεκριμένες τεχνολογίες.

Μανώλης Ζερβάκης

ευκαιρία για να μεγαλώσει

ακόμα περισσότερο! Είναι

σωστό σε μέγεθος και διάρθρωση, καθώς περιλαμβάνει μικρές

και μεγάλες πολυεθνικές, startups, μεσαίες, όλα τα μεγέθη,

άρα μπορεί να απορροφήσει επενδύσεις. Η αλυσίδα ξεκινά

με τις εταιρείες που αναπτύσσουν εργαλεία σχεδιασμού κι

εκείνες που τα χρησιμοποιούν για να σχεδιάσουν τα chip. Τα

σχέδια πάνε στο εργοστάσιο (δεν υπάρχει τέτοιο στην Ελλάδα)

κι αφού κατασκευαστούν πάνε σε άλλη εταιρεία που κάνει «χαρακτηρισμό». Ακολούθως τα wafers πάνε σε τρίτη εταιρία

που κάνει τη συσκευασία (packaging) και τελικά επιστρέφουν

στην εταιρεία κάτοχο του ΙΡ, δηλαδή του σχεδίου, που αναλαμβάνει και την πώληση του προϊόντος! Εμείς, στην Ελλάδα, απ’ όλα αυτά κάνουμε κυρίως σχεδιασμό.

Επειδή αυτό που έχει τη μεγάλη επένδυση, τα πολλά

κέρδη και τις πολλές θέσεις εργασίας, είναι το κομμάτι της

κατασκευής, για να γίνει ένα εργοστάσιο (foundry), αναγκαίες

και ικανές συνθήκες είναι να υπάρχουν όλα τα άλλα blocks

γύρω, ώστε να μπορεί να συνεργάζεται εύκολα και γρήγορα

μαζί τους. Καθώς δεν έχουμε ούτε τα άλλα, πρώτο ρεαλιστικό

βήμα είναι να αποκτήσουμε σταδιακά όσα δεν έχουμε… Δη-

λαδή, να κάνουμε στην Ελλάδα ένα κέντρο χαρακτηρισμού κι

ένα κέντρο συσκευασίας (smart packaging). Αν σε 3-6 χρόνια

κάνουμε αυτό το βήμα κι αποκτήσουμε όλα τα building blocks, εκτός της κατασκευής, τότε ένα εργοστάσιο, όπως η Intel, η Bosch, η TSMC κλπ. θα μπορούσε να αποφασίσει με πολύ

μικρότερο ρίσκο τη δημιουργία ενός foundry εδώ. Σήμερα, 20-25 εταιρείες δεν είναι αρκετή κρίσιμη μάζα, πρέπει να πάμε

στις 200, ώστε να «δουν» την επένδυση, χωρίς μεγάλο ρίσκο…

Η ΗΕΤΙΑ τι κάνει προς αυτή την κατεύθυνση;

Ο

Σύνδεσμος ήλθε ήδη από τον Οκτώβριο σε επικοινωνία

με την DG Connect, την κυβέρνηση, αλλά και με ελληνικές και πολυεθνικές εταιρείες–μέλη του οικοσυστήματος, ζητώντας feedback. Βάσει αυτού, καταθέσαμε στην κυβέρνηση, στις αρχές Δεκέμβρη, δεκαετές πλάνο-πρόταση για τη στρατηγική της Ελλάδας στον χώρο των ημιαγωγών.

Αν μεγαλώσει πολύ το οικοσύστημα, θα μπορούσαμε να σκεφτούμε μετεξέλιξη των πιλοτικών σε γραμμές μαζικής παραγωγής, όχι για επεξεργαστές, αλλά για πιο εξειδικευμένες καταστάσεις, όπως βιοαισθητήρες, power electronics, λύσεις υδρογόνου κλπ. Αυτά τα παρουσιάσαμε σε δυο υπουργούς (Γεωργιάδη & Πιερρακάκη), που τα είδαν θετικά, ζήτησαν πιο λεπτομερείς προτάσεις, αλλά οι εξελίξεις «πάγωσαν» λόγω των εκλογών. Η πρόθεση του Συνδέσμου, στον ρόλο του συντονιστή, είναι να επαναληφθεί ο διάλογος με την κυβέρνηση που θα προκύψει. Γιατί, μπορεί μεν το κράτος να το θέλει, όμως πρέπει να βρεθούν τα κατάλληλα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία προς αυτή την κατεύθυνση. Ουσιαστικά, τότε θα ξεκινήσει η συζήτηση για την υλοποίηση του πλάνου δεκαετίας…

Είμαστε σε επαφή, τόσο με τον Δημόκριτο, όσο και με το ΙΤΕ, τα μόνα ιδρύματα στην Ελλάδα που έχουν «καθαρούς» χώρους, επομένως είναι οι προφανείς «στόχοι» προς αξιοποίηση, αν θέλουμε πιλοτικές γραμμές παραγωγής. Θα μπορούσαν -ως πρώτο βήμα- να γίνουν εκεί επενδύσεις, ώστε αυτές οι υποδομές να χρησιμοποιηθούν στο στρατηγικό πλάνο και προς αυτή την κατεύθυνση πρόκειται να κινηθούμε. Στην ίδια λογική, μιλάμε και με μεγάλες πολυεθνικές, που είτε είναι στην Ελλάδα, είτε όχι αλλά ενδιαφέρονται να έρθουν. Διάθεση υπάρχει για σημαντικές και εμβληματικές επενδύσεις στην Ελλάδα, στον χώρο των μικροκυκλωμάτων, όμως αυτό θα πρέπει να γίνει σε συνεννόηση με το κράτος, καθώς πρέπει να δοθούν τα απαραίτητα κίνητρα. Δηλαδή, χρηματοδοτικά εργαλεία, επιτάχυνση διαδικασιών, αλλά κυρίως εξεύρεση του κατάλληλου προσωπικού.

Κινηθήκατε και προς τα ΑΕΙ; Επικοινωνήσαμε, βεβαίως, τους ενδιαφέρει, αλλά έχουν έναν εντελώς διαφορετικό χρονισμό υλοποίησης δράσεων, που δεν μπορεί να ικανοποιήσει επείγουσες ανάγκες. Έτσι, η ΗΕΤΙΑ θα προσπαθήσει να συμπληρώσει το κενό, παίρνοντας πρωτοβουλίες -σε συνάρτηση με τις μεγάλες πολυεθνικές και πάντα σε συνεργασία με τα ΑΕΙ- ώστε το upskilling και το reskilling των μηχανικών να γίνει με ταχύτερο ρυθμό κι όχι απαραίτητα εντός των ιδρυμάτων, που έχουν περισσότερο χρονοβόρες διαδικασίες υλοποίησης. Αυτή τη στιγμή, έχουμε μια συγκυρία κατά την οποία αφενός επενδύονται πολλά χρήματα, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αφετέρου το ελληνικό οικοσύστημα έχει φτάσει σε μια κρίσιμη μάζα περιλαμβάνοντας και μεγάλες πολυεθνικές. Πρόκειται για μια μοναδική

ευκαιρία που το ελληνικό οικοσύστημα πρέπει να την αδράξει, προφανώς με τη βοήθεια της κυβέρνησης, ώστε να γίνει το επόμενο βήμα!

Επιτακτική η ανάγκη συγχρηµατοδότησης

Υποδοµές φτιάχνονται, αν υπάρχουν χρήµαταανθρώπους να τις «τρέξουν» έχουµε; Επαρκούν οι φοιτητές που βγάζετε κάθε χρόνο; Η δική σας πρόταση ποια είναι; Η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού με κατάλληλες ικανότητες και ειδίκευση αποτελεί τον βασικό περιοριστικό

Ο

Μανώλης Κατεβαίνης, Καθηγητής Επιστήµης Υπολογιστών στο Πανεπιστήµιο Κρήτης & επικεφαλής Εργαστηρίου Αρχιτεκτονικής Υπολογιστών & Συστηµάτων VLSI

στο Ινστιτούτο Επιστήµης Υπολογιστών (ICS) του ΙΤΕ είναι ένας από τους «πιονέρους» στον χώρο. Πολύπειρος δάσκαλος πολλών σηµερινών στελεχών εταιρειών, συνεισέφερε την ιδιαίτερα βαρύνουσα γνώµη του σ΄ αυτό το αφιέρωµα.

Τι µπορεί να διεκδικήσει

η Ελλάδα από το Chips

Act; Η κυβέρνηση στη-

ρίζει;

Η Ευρώπη, όπως κι όλος

ο κόσμος, ξέρει ότι η ψηφιακή τεχνολογία είναι πλέον

το ‘κλειδί’ για τα πάντα, άρα

δουλεύει ενεργά σε αυτό και

η Ελλάδα δεν μπορεί παρά

να κάνει το ίδιο. Έχει το δυ-

ναμικό να το κάνει, αρκεί να

έχει τη σοβαρότητα και τη

παράγοντα για το πόσο γρήγορα αναπτύσσεται η τεχνολογία και μαζί της η κοινωνία σε κάθε χώρα. Στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στην Κρήτη που εγώ ξέρω, έχουμε Πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα που τα προσφέρουν αυτά και βρίσκονται στη διεθνή πρωτοπορία, αλλά δεν επαρκεί ο αριθμός των φοιτητών που να το αγαπούν και να θέλουν. Πρέπει ήδη από το Δημοτικό να καλλιεργείται η αγάπη για επιστήμη και τεχνολογία (STEM), χρειάζεται σωστός επαγγελματικός προσανατολισμός, πρέπει να ενισχυθούν και τα Πανεπιστημιακά Τμήματα με ζήτηση. Εντός των Πανεπιστημίων

παρατηρείται τάση για ισοκατανομή πόρων, άρα η Πολιτεία πρέπει να την αντισταθμίσει με ειδική ενίσχυση στα Τμήματα όπου η αγορά ζητά περισσότερους απόφοιτους. Όσο για το brain drain, δεν πρόκειται να αντιστραφεί παρά μόνον όταν η Πολιτεία και η κοινωνία κατανοήσουν ότι οι ικανοί και ειδικευμένοι πρέπει να αμείβονται με διεθνώς ανταγωνιστικούς μισθούς, αντί να τους ζηλεύει και να δίνει μισθούς «ψωροκώσταινας», όπως με το ενιαίο μισθολόγιο του Δημοσίου κι άλλες τέτοιες εξισώσεις προς τα κάτω, και αποφυγή ουσιαστικής αξιολόγησης.

Μανώλης Κατεβαίνης

να κινείται δυναμικά

σωφροσύνη, σαν χώρα και

σαν Πολιτεία, να βλέπει και

προς το μέλλον. Στο Chips JU, η Ελλάδα

μπορεί και πρέπει να διεκδικήσει πρωταγωνιστικό ρόλο, αντίστοιχο εκείνου που έχει επιτύχει στη σχεδίαση επεξεργαστών, που τη γνωρίζω ως δικό μου τομέα, όπου τα τελευταία τέσσερα

χρόνια κατέκτησε και συνεχίζει να διατηρεί την πέμπτη θέση μεταξύ των 27 χωρών σε συνεισφορές στην έρευνα. Θεωρώ

επιτακτικό η κυβέρνηση να συνεχίσει να συγχρηματοδοτεί αυτή τη δυναμική πορεία γιατί -αν μείνουμε πίσω- θα χάσουμε (και) αυτό το τραίνο. Τα έργα από το EuroHPC-2019 τα συγχρηματοδότησε, αλλά για εκείνα του EuroHPC-2020 δεν έχει ακόμα εξασφαλίσει πόρους, 2-3 χρόνια μετά. Τώρα έρχεται και το FPA για τους επεξεργαστές RISC-V, για το οποίο πρέπει επίσης τώρα να εξασφαλιστεί εθνική συγχρηματοδότηση.

Το ΙΤΕ είναι από χρόνια µπροστάρης στον χώρο

της δηµιουργίας επεξεργαστών - ποιος ο ρόλος του σ’ αυτή τη (νέα) διεκδίκηση; Ετοιµάζετε κάτι καινούριο και καινοτοµικό;

Το Ινστιτούτο Πληροφορικής του ΙΤΕ είναι ο κύριος φορέας από πλευράς Ελλάδας που συνεισφέρει στον Ευρωπαϊκό Επεξεργαστή, και επίσης δραστηριοποιείται δυναμικά στην έρευνα για Υπερυπολογιστές. Εργαζόμαστε με το ανοικτό και λίαν ελπιδοφόρο ρεπερτόριο εντολών RISC-V και έχουμε ήδη συμμετάσχει στην κατασκευή δύο επιτυχημένων δοκιμαστικών chip επεξεργαστών, ενώ την επόμενη τριετία θα συνεισφέρουμε σε τουλάχιστον άλλα τέσσερα με πολύ προχωρημένη τεχνολογία π.χ. 12nm ή λιγότερα. Το Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής Δομής & Λέιζερ εργάζεται στις τεχνολογίες ημιαγωγών και νανοηλεκτρονικής.

Η εξαγορά της Think Silicon από την Applied Materials δηµιούργησε αίσθηση, καθώς απέδειξε ότι µια µικρή ελληνική εταιρεία µπορεί να καινοτοµήσει όχι µόνο σε τοπικό, αλλά σε παγκόσµιο επίπεδο. Ο Γιώργος Σιδηρόπουλος, συνιδρυτής και CEO της εταιρείας που έχει πλέον απογειώσει τις επιδόσεις της, απάντησε στις ερωτήσεις του netweek.

Ως πού µπορούµε να φτάσουµε, στο πλαίσιο της Chips Act, και τι µπορεί να κάνει η Think Silicon; Η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να παίξει σημαντικό ρόλο, ξεκινώντας από τον τομέα της σχεδίασης μικροεπεξεργαστών. Στη χώρα υπάρχει πνευματική ιδιοκτησία, προϊόντα που ήδη χρησιμοποιούνται από εκατομμύρια καταναλωτές παγκοσμίως και κρίσιμη μάζα ανθρώπινου δυναμικού τόσο σε επίπεδο σχεδιασμού (μηχανικών), όσο και στον τομέα της επιχειρηματικότητας και εμπορικής εκμετάλλευσης. Οι εταιρείες/ομάδες σχεδιασμού μικροεπεξεργαστών αποτελούν μέρος του ευρωπαϊκού οικοσυστήματος, επιλέγοντας πεδία ανάπτυξης τα οποία συμπληρώνουν κενά που υπάρχουν στην Ευρώπη, αλλά και παγκοσμίως.

Γιώργος Σιδηρόπουλος

Η Ελλάδα µπορεί να παίξει σηµαντικό ρόλο

Chips Act

Το Chips Act αλλάζει δραστικά το τοπίο, αναφορικά

με τους διαθέσιμους πόρους για ημιαγωγούς, διαθέτο-

ντας το αναγκαίο κεφάλαιο που απαιτείται για εκπόνηση

έργων μεγαλύτερης τάξης μεγέθους από τα υπάρχοντα.

Αξιοποιώντας τους πόρους που θα διατεθούν από το

ελληνικό κράτος, έχουμε την ευκαιρία σε τοπικό επίπεδο

να επιταχύνουμε αφενός την ανάπτυξη και διάθεση στην

αγορά καινοτόμων προϊόντων που παράγουν υπεραξία, αφετέρου την ανάπτυξη οικοσυστήματος υψηλής τεχνολογίας.

Για την υλοποίηση έργων μεγάλου μεγέθους θα χρειαστεί η εμπλοκή νεοφυών επιχειρήσεων, πανεπιστημίων και ερευνητικών ιδρυμάτων, τα οποία θα συμμετάσχουν αξιοποιώντας και αναπτύσσοντας το ανθρώπινο δυναμικό

και την τεχνογνωσία τους.

Στον τομέα της κατασκευής ημιαγωγών, η χώρα έχει

μια πολύ μεγάλη ευκαιρία να δημιουργήσει υποδομές

που εξυπηρετούν τόσο τις δραστηριότητες των ελληνικών επιχειρήσεων, όσο και τις ανάγκες που υπάρχουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο ενώ, παράλληλα, συμπληρώνουν τις δυνατότητες των υποδομών που δημιουργούνται

στο πλαίσιο του Chips Act. Στον συγκεκριμένο τομέα, οι επενδύσεις είναι σε πολύ υψηλό επίπεδο και απαιτείται συντονισμένη προσπάθεια μεταξύ βιομηχανίας, ερευνητικών ινστιτούτων και κυβέρνησης, ώστε να δημιουργηθούν νέα μοντέλα διαχείρισης των υποδομών, διασφαλίζοντας την οικονομική βιωσιμότητα και την περαιτέρω ανάπτυξή τους, με αποσύνδεση από τη δημόσια χρηματοδότηση. Η

παρουσία εταιρειών όπως η Applied Materials στη χώρα

αποτελεί τεράστια ευκαιρία για την ένταξή της στον ευρωπαϊκό χάρτη ημιαγωγών.

Μας χρειάζονται περισσότεροι άνθρωποι µε κατάλληλες δεξιότητες και σύγχρονες υποδοµές για να

προχωρήσουµε ή αρκούν για το ξεκίνηµα;

Υπάρχει έλλειψη σε ειδικότητες που σχετίζονται με τις ψηφιακές τεχνολογίες. Βασικός λόγος είναι ότι η τεχνολογία εξελίσσεται με τόσο γρήγορους ρυθμούς, ώστε είναι

πολύ δύσκολο για το εκπαιδευτικό σύστημα να ακολουθεί τις τάσεις και να προετοιμάζει τους ανθρώπους, τους μηχανικούς, τους προγραμματιστές που χρειάζονται για να

καλύψουν τις ανάγκες. Αυτό, όμως, θα συνεχιστεί και στο

μέλλον. Γι’ αυτό, όλοι οι εργαζόμενοι πρέπει να συνειδητο-

ποιήσουν ότι το ‘κλειδί’ πλέον θα είναι η διά βίου μάθηση

και προσαρμογή στα νέα δεδομένα και τις απαιτήσεις που

δημιουργούνται. Η τεχνολογία θα έχει πάντοτε αυξημένες

ανάγκες σε ταλέντα, δημιουργικά μυαλά και καινοτόμες

ιδέες - θέλουμε και η Ελλάδα να γίνει κέντρο ανάπτυξης

ανθρώπινου δυναμικού και καινοτομίας.

Εσείς µε τη φήµη, την τεχνογνωσία και τις προοπτι-

κές σας βρίσκετε κόσµο; Αποτελείτε καλό «δέλεαρ»

για brain gain;

Η εξαγορά της Think Silicon από την Applied Materials

αποδεικνύει ότι η εταιρεία θεωρεί τους ανθρώπους της

πολύτιμους και με προοπτικές. Περίπου τρία χρόνια μετά

την εξαγορά, ο αριθμός των μηχανικών έχει τριπλασιαστεί

και η εταιρεία έχει καταφέρει να επαναπατρίσει πολλούς μηχανικούς που βρίσκονταν σε μεγάλες τεχνολογικές εται-

ρείες στο εξωτερικό. Η φήμη, η τεχνογνωσία της και το γεγονός πως η τεχνολογία της βρίσκεται σε τουλάχιστον 50 εκατομμύρια συσκευές ανά τον κόσμο της προσδίδει παγκόσμια αναγνώριση, κάτι που αποτελεί δέλεαρ για νέους επιστήμονες και μηχανικούς οι οποίοι επιθυμούν να επαναπατριστούν και να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους σε ένα κορυφαίο επιστημονικό περιβάλλον.

Παίζουµε

αν όχι σε παγκόσµιο επίπεδο

Καθηγητής στο ΑΠΘ, αλλά και επικεφαλής της Exapsys, µια spin-off εταιρείας µε σπουδαίες προοπτικές στον χώρο των επεξεργαστών και διεθνείς συνεργασίες, ο Γιάννης Παπαευσταθίου απάντησε στις ερωτήσεις µας και µε τις δυο ιδιότητές του, µιλώντας διαφωτιστικά, αλλά και «έξω από τα δόντια», όπου χρειαζόταν.

H Ελλάδα τι µερίδιο

µπορεί να διεκδικήσει

από την ‘προίκα’ του Chips Act; Aν ακολουθήσουμε

την προσέγγιση που έχουμε στο High Performance

Computing, μπορούμε να φτάσουμε σε ένα ποσοστό

ακόμα και 5 ή 10% της συνολικής χρηματοδότησης

για όλη την Ευρώπη. Εκεί βρισκόμαστε! Το ποσοστό

αυτό αφορά σε Έρευνα & Ανάπτυξη, δεδομένου ότι έχουμε την εμπειρία και τους ανθρώπους. Δεν αναφέρομαι στο κομμάτι που έχει να κάνει με την υλοποίηση των ολοκληρωμένων, εκεί δεν έχουμε υποδομή και δεν νομίζω ότι μπορούμε να φτιάξουμε. Το τελευταίο έχει να κάνει με τις προτεραιότητες της Πολιτείας, αν θέλει να βοηθήσει, γιατί προφανώς αυτό δεν γίνεται μόνο με το Chips Act. Αν θέλει, μπορεί να πετύχουμε πράγματα, όμως είναι μεγάλες επενδύσεις και μονολιθικές. Μπορούμε να κάνουμε κάτι στο packaging ή στον χαρακτηρισμό, αλλά μιλάμε για μεγάλες επενδύσεις, εθνικές, και -σύμφωνα με την εμπειρία μας- υπάρχει πρόβλημα στη δέσμευση μεγάλων ποσών για τέτοια έργα. Η μεγάλη πρόκληση είναι ότι παντού παίζουμε σε ευρωπαϊκό, αν όχι σε παγκόσμιο επίπεδο - ελληνική αγορά δεν υπάρχει και τα άλλα κράτη έχουν πολύ καλύτερες δομές και υποστήριξη της έρευνας. Η ευκαιρία είναι ότι έχουμε ανθρώπους με πολύ μεγάλη εμπειρία, πολύ εργατικούς, που δεν δουλεύουν 9-5. Όσο για μισθούς, ακόμα κι οι καλύτεροι που μπορούμε να δώσουμε στην Ελλάδα είναι αισθητά χαμηλότεροι από το εργατικό κόστος σε μια ανάλογη χώρα.

Γιάννης Παπαευσταθίου

Εσείς, το ακριβώς φτιάχνεται στην Exapsys; Δουλεύουμε σε δυο γραμμές: στην πρώτη και κύρια, φτιάχνουμε συστήματα για υπερυπολογιστές, βασισμένα

σε επεξεργαστές οι οποίοι κατασκευάζονται σήμερα, στο

σε ευρωπαϊκό,

πλαίσιο ερευνητικών προγραμμάτων σε όλη την Ευρώπη, και θα βγουν στην αγορά σε 3-5 χρόνια. Εμείς σχεδιάζουμε

τα board που θα περιέχουν αυτούς τους επεξεργαστές και τα περιφερειακά τους.

Στη δεύτερη κατεύθυνση αναπτύσσουμε παράλληλες εφαρμογές οι οποίες χρησιμοποιούν επιταχυντές - χρειάζονται ειδικό τρόπο προγραμματισμού, όμως αποδίδουν καλύτερα απ’ ό,τι οι απλοί επεξεργαστές. Σ’ αυτόν τον χώρο, η Εxapsys αναπτύσσει εφαρμογές για πελάτες, εργαζόμαστε on demand. Πιστεύω -επειδή ήδη δουλεύουμε

με κάποιους πελάτες- ότι σίγουρα θα έχουμε έτοιμες

εφαρμογές μέσα στον επόμενο χρόνο.

Εκτός από ερευνητής και spin-offer, είσαι και καθη-

γητής στο ΑΠΘ. Υπάρχει κόσµος µε την κατάλληλη

τεχνογνωσία σε επεξεργαστές στην Ελλάδα;

Υπάρχει κι αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι το

Η ANSYS καλύπτει µε τα προϊόντα της τον

χώρο των εργαλείων σχεδίασης µικροτσίπ, έχοντας ως πελάτες πολλά µεγάλα

ονόµατα του χώρου. Ο Γενικός ∆ιευθυντής

ΙΤΕ

και η Exapsys, ως ένα βαθμό, είμαστε σήμερα μέσα σε όλα τα μεγάλα έργα στον χώρο των HPC κι αυτό βασίζεται στο know-how των Ελλήνων φοιτητών, καθώς στο ΙΤΕ το 95% είναι απόφοιτοι του Πανεπιστημίου Κρήτης. Οπότε

η απάντηση είναι, ναι - προφανώς γίνεται προσπάθεια σε

όλα τα ιδρύματα να βάλουμε μαθήματα ώστε όταν τελειώνουν οι φοιτητές μας να είναι σχεδόν έτοιμοι ή κοντά. Όσο μπορούμε, γιατί δεν θα τους μάθουμε εργαλεία –πιστεύω ότι στους φοιτητές δεν μαθαίνουμε εργαλεία, αλλά τρόπους σκέψης - το εργαλείο μπορεί να αλλάξει, η σκέψη είναι ο τρόπος με τον οποίο μπορείς να το αξιοποιήσεις.

Στα εργαστήρια βρισκόμαστε στην αιχμή του δόρατος

κι αυτό μπορώ να το πω για τρία ιδρύματα από τα οποία έχω περάσει, το Πανεπιστήμιο Κρήτης, το Πολυτεχνείο

Κρήτης και το ΑΠΘ. Νομίζω ότι και κόσμο τον έχουμε.

Απλά δεν είναι τόσο ελκυστικές οι δικές μας θέσεις εργασίας, σε σχέση με εκείνες που παρέχουν οι πολυεθνικές εταιρείες του software. Για να κρατήσουμε τον νέο ερευνητή και να αρχίσει να δουλεύει για μας, πρέπει να ανταγωνιστούμε εταιρείες σε όλα τα επίπεδα. Στους αποφοίτους του ΕΜΠ, που επίσης κάνει πολύ καλή δουλειά, του ΑΠΘ, του Πολυτεχνείου Κρήτης, του Πανεπιστημίου Κρήτης, υπάρχουν νέοι άνθρωποι που θα μπορούσαν να βοηθήσουν, αλλά ξεκινάς από καινούργιο, το οποίο δημιουργεί ανασφάλεια. Πρέπει να κάνεις πιο ελκυστικά τα μαθήματα αυτής της κατεύθυνση, τις εξειδικεύσεις, κι αυτό απαιτεί χρόνο…

Η επόµενη ηµέρα στους επεξεργαστές; Νομίζω ότι πρέπει, πρώτα, να μαζευτούμε όλοι μαζί, αυτό έχει ξεκινήσει, και μετά να σχεδιαστεί μια εθνική πολιτική - ως μικροί, πρέπει να εστιάσουμε κάπου, είναι θέμα προτεραιοτήτων...

Υπάρχουν παραδείγματα, πχ. ο χώρος του λογισμικού στη Θεσσαλονίκη. Στον μικρόκοσμο της πόλης αυτό έχει δουλέψει, έρχονται σε καθημερινή βάση, πολυεθνικές, μικρές εταιρείες που τώρα ξεκινάνε κλπ. γιατί έχει δημιουργηθεί οικοσύστημα.

Ή διαφορά είναι τεράστια από το ‘18 και μετά –την τελευταία πενταετία, το σκηνικό άλλαξε άρδην. Οι φοιτητές μας πριν καν τελειώσουν τις σπουδές τους, έχουν βρει δουλειά…

της ANSYS Hellas, Μπάµπης Μπακολιάς, έστειλε κι αυτός το δικό του σχόλιο στο Special Report, από τις ΗΠΑ όπου βρισκόταν εκείνες τις µέρες.

H ANSYS µπήκε δυναµικά στο ελληνικό

οικοσύστηµα deep tech το 2019, µε την εξαγορά

της Helic, ελληνικής εταιρείας παραγωγής

λογισµικού προσοµοιώσεων για σχεδίαση

µικροτσίπ. Πρόκειται για πολυεθνική ψηφιακών

προσοµοιώσεων που συγκαταλέγεται στους

τέσσερις µεγαλύτερους προµηθευτές εργαλείων

σχεδίασης µικροτσίπ στον κόσµο και προµηθεύει

µε λογισµικό ανάλυσης χρονισµού και ισχύος, αλλά

και ηλεκτροµαγνητικής ανάλυσης, τις περισσότερες

αν όχι όλες τις επιχειρήσεις που σχεδιάζουν και

κατασκευάζουν επεξεργαστές υψηλών επιδόσεων, όπως οι Nvidia, AMD, Samsung, Qualcomm, Media Tek κ.ά.

Στο πλαίσιο του Chips Act και των αντίστοιχων

εθνικών δράσεων, οι ΗΠΑ, η Ευρώπη, η Κίνα, η

Ταιβάν, η Ιαπωνία και η Κορέα θα δροµολογήσουν

συνολικά, µοχλεύοντας δηµόσιες και ιδιωτικές

επενδύσεις, άνω των 350 Β$ µε στόχο την

αυτονοµία τους στην προµήθεια µικροτσίπ.

Θα εγκαθιδρύσουν νέες και θα επεκτείνουν

υφιστάµενες τοπικές µονάδες παραγωγής τσιπ, ενώ θα ενισχύσουν τα τοπικά οικοσυστήµατα έρευνας, ανάπτυξης και καινοτοµίας, µε τη δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας και την ανάπτυξη ταλέντου.

Η ANSYS υποστηρίζει ένθερµα το ενδεχόµενο

κρατικής χρηµατοδότησης προς ενίσχυση του

ελληνικού οικοσυστήµατος µικροτσίπ. Αν η Ελλάδα δεν επενδύσει, το συγκριτικά µικρό εγχώριο οικοσύστηµα θα σµικρυνθεί ακόµη περισσότερο, ενώ αντίστοιχα οικοσυστήµατα άλλων χωρών θα ενδυναµωθούν. Επίσης, η δηµιουργία νέων

θέσεων εργασίας στο εξωτερικό θα ενισχύσει το

brain drain του κλάδου, αποδυναµώνοντας ακόµη

περισσότερο τη χώρα µας και δυσχεραίνοντας την

ανάπτυξη των τοπικών επιχειρήσεων.

Κίνδυνος αποδυνάµωσης, αν δεν υπάρξει στήριξη

Μπάµπης Μπακολιάς

MIRCO HERING

Το µέλλον του DevOpps

Eν όψει του DevOps Conference που θα πραγµατοποιηθεί στις 27 Ιουνίου

2023, στο Αµφιθέατρο ΟΤΕAcademy, ο Global DevOps Practice Lead

της Accenture, µιλάει στο netweek για την εξέλιξη του DevOps και το ρόλο τους στις σύγχρονες εταιρείες.

ΤΟΥ ΚΡΙΚOΡ ΜΑΡΟΥΚΙAΝ

netweek: Nα ξεκινήσουµε πρώτα µε µια εισαγωγή του ποιος είστε και ποιος είναι ο τοµέας εµπειρογνωµοσύνης και ευθύνης σας; Mirco Hering: Είμαι ο WW DevOps Leader στην Accenture. Αυτό σημαίνει ότι φροντίζω το έργο μας στον χώρο του DevOps, τα εργαλεία που χρησιμοποιούμε για να υποστηρίξουμε τις δεσμεύσεις μας και τις συμβουλές που παρέχουμε στους C-level executives που αφορούν τον ψηφιακό μετασχηματισμό του οργανισμού με προσεγγίσεις όπως το Agile, DevOps πάντοτε λαμβάνοντας υπόψη το quality engineering. Οπότε το κάνω αυτό και ως σύμβουλος αλλά και απευθείας ο ίδιος στο πεδίο όπου συμβαίνουν οι μετασχηματισμοί. Χρησιμοποιώ, λοιπόν, όλες αυτές τις εμπειρίες για να τις μοιραστώ με την παγκόσμια κοινότητα, σε αναρτήσεις social media και συνέδρια όπως το δικό σας, και βρίσκω ότι είναι τρομερά συναρπαστικό να μοιράζομαι την εμπειρία με άτομα που έχουν παρόμοιες εμπειρίες από την προσπάθεια

να το κάνουν για να αποκτήσουν τις γνώσεις.

Για να σας γνωρίσει καλύτερα το Ελληνικό

κοινό µας, θα θέλατε να µοιραστείτε µερικές

πληροφορίες για το βιβλίο σας, που κυκλοφό-

ρησε το 2018;

Το 2018, δημοσίευσα το βιβλίο «DevOps for the Modern Enterprise» και πραγματικά πίστευα ότι υπήρχε ένα κενό

στην αγορά για ένα βιβλίο DevOps που εξετάζει τους μεγαλύτερους οργανισμούς. Επομένως, όχι ο οργανισμός που

έχει ένα πολύ συγκεκριμένο full stack, αλλά ο οργανισμός

που ασχολείται με legacy τεχνολογίες που ασχολούνται με

πολύ περίπλοκα περιβάλλοντα, θα φέρει κοντά τους υπερ-

γολάβους με το δίκτυο συνεργατών, με μια διαφορετική διαμόρφωση συμβάσεων. Και ήθελα να γράψω ένα βιβλίο

που να βοηθά τους CIO και τους αρέσει λίγο πολύ σε όλα τα επίπεδα, να ασχολούνται με αυτό. Μέρος αυτού που κάνω στο βιβλίο μου είναι ότι στο τέλος κάθε κεφαλαίου, παρέχω

μερικές ασκήσεις που ο καθένας μπορεί να εφαρμόσει. Τα χρησιμοποιώ στη συμβουλευτική μου, αλλά τα έχω περιγράψει με ένα επίπεδο λεπτομέρειας που ελπίζω ότι πολλοί άνθρωποι μπορούν να το πράξουν μόνοι τους. Αυτήν την προσέγγιση δεν την είδα σε πολλά βιβλία και αυτό ήταν το έργο του πάθους μου για να βεβαιωθώ ότι έχουμε μια τέτοια προσθήκη στην λογοτεχνία της βιομηχανίας μας.

Πώς τοποθετούν οι οργανισµοί τα DevOps στο επίκεντρο των δυνατοτήτων υιοθέτησής τους ως ένα νέο σύνολο πρακτικών και κατευθυντήριων αρχών. Μπορείτε να εξηγήσετε γιατί το βλέπουµε αυτό να συµβαίνει στις παγκόσµιες τάσεις; Σκεφτείτε το λοιπόν με αυτόν τον τρόπο. Το λογισμικό οδηγεί τον κόσμο, πράγμα που σημαίνει ότι στο τέλος της ημέρας κάθε οργανισμός είναι κατά κάποιο τρόπο μια επιχείρηση λογισμικού. Το DevOps είναι το μοναδικό σύνολο πολιτιστικών και τεχνικών πρακτικών που επιτρέπει στους οργανισμούς να βελτιώνονται. Έτσι, αντί για πολύ συγκεκριμένους τομείς όπως το DevOps ή platform engineering, είναι ένας γενικός όρος που καλύπτει όλα όσα βελτιώνουν το engineering. Το DevOps δεν προσπαθεί να αντιμετωπίσει τον τρόπο με τον οποίο επιλύετε αποτελεσματικά ένα επιχειρηματικό πρόβλημα. Δεν είναι πώς να φτιάξεις ένα προϊόν που θέλει ο πελάτης. Δηλαδή με τους επιχειρηματικούς φορείς, βλέπουμε την δημιουργικότητα της τεχνολογίας. Αυτό που κάνει το DevOps είναι η διαχείριση του περιεχόμενου όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά, να το εισάγει στην παραγωγή για να συντομεύει ο χρόνος παράδοσης, έτσι ώστε οι άνθρωποι να γνωρίζουν πόσο ικανοποιημένος είναι ο πελάτης μας που παραλαμβάνει το προϊόν μας. Το 90% των ανθρώπων αναφέρουν ότι η επιτυχία οφείλεται στα εργαλέια και σε κάνουν να το πιστέψεις. Πρέπει να τα φέρεις όλα μαζί – κουλτουρα, πρακτικές, αρχές και εργαλεία. Αυτό σημαίνει ότι για τους οργανισμούς που θέλουν πραγματικά να αλλάξουν, πρέπει

να ακολουθήσουν αυτές τις αρχές και να καταλάβουν πώς

λύνουν το πρόβλημά τους. Όπως και ο στόχος εδώ δεν είναι

να είστε ο πιο αναπτυγμένος οργανισμός DevOps.

Πρέπει να καταλάβετε πώς να λύσετε τα προβλήματά σας

με lean τεχνικές όπως το value stream mapping και, στη συνέχεια, να χρησιμοποιήσετε το DevOps για να πείτε OK, εδώ είναι ένα συγκεκριμένο πρόβλημα που μπορώ να αντιμετωπίσω και μπορώ να χρησιμοποιήσω αυτό το εργαλείο, αυτήν την τεχνική με αυτό το shift-of-mindset. Ειλικρινά, σε 20 περίπου χρόνια που κάνω αυτή τη δουλειά, δεν εντόπισα πιο ολοκληρωμένη εργαλειοθήκη και ανοιχτόμυαλη κοινότητα όπως αυτήν του DevOps. Γι’ αυτό εξακολουθώ να είμαι παθιασμένος με το να έχω το DevOps στον επίκεντρο της όλης προσπάθειας.

Ακούω στα σχόλια σας ότι αναφέρατε τα µεταβατικά ταξίδια οργανισµών προς DevOps, την υιοθέτηση και την οικοδόµηση νέων δεξιοτήτων ώστε το εταιρικό δυναµικό να µπορεί πραγµατικά να υιοθετεί συνεχώς ένα νέο σύνολο πρακτικών και αρχών. Τι είδους προκλήσεις αντιµετωπίζουν σήµερα οι οργανισµοί;

Ναι, νομίζω ότι υπάρχει μία πρόκληση που είναι μαζί μας για πολλά, πολλά χρόνια και είναι ακόμα εκεί. Και υπάρχει μια νέα πρόκληση. Έτσι, η παλιά πρόκληση που έχουμε τώρα εδώ και πολλά χρόνια είναι απλώς η αρχιτεκτονική. Έτσι, στο τέλος της ημέρας, τα παλαιότερα συστήματα έχουν εξελιχθεί σε κάτι που είναι πολύ περίπλοκο και δύσκολο να διαχειριστεί κάποιος τις όποιες υφιστάμενες εξαρτήσεις, ένα είδος ενσωματώσεων, το οποίο περιορίζει ό,τι μπορείτε να κάνετε εύκολα με το DevOps uplift. Εάν έχετε 10 εφαρμογές και μία από αυτές έχετε πολύ αμοιβαία

ρύθμιση DevOps, αλλά εξακολουθούν να εξαρτώνται από

τις άλλες εννέα, τότε όσον αφορά την ταχύτητα, την αξιοπιστία, την ασφάλεια, δεν πρόκειται να κάνουν τη διαφορά

που θέλατε να κάνετε. Επομένως, από αυτή την οπτική

γωνία, αυτό που αποκαλώ διάσπαση της αρχιτεκτονικής σε μικρότερα στοιχεία θα είναι μια από τις βασικές προκλήσεις.

Αναφέρομαι σε συνεχή βάση στο βρώμικο μυστικό του

DevOps που αφορά το γεγονός ότι η αρχιτεκτονική καθορίζει πόσο γρήγορα μπορείτε να κινηθείτε. Αν μπορείτε να ορίσετε μια αρχιτεκτονική monolith σε ένα container, αυτό δεν σας κάνει απαραίτητα καλύτερους.

Παρατήρησα ότι στις σκέψεις που διατυπώσατε αναφερθήκανε στον χρόνο παράδοσης. Πιστεύετε έντονα στις µετρήσεις DORA (DevOps Research and Assessment);

Είμαι πολύ πιστός και νομίζω ότι απαιτούνται, αλλά δεν επαρκούν. Αυτό που εννοώ με αυτό είναι ότι είναι σε high abstraction level, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχουν πολλά πράγματα που πρέπει να αλλάξετε πριν δείτε αυτή την αλλαγή. Νομίζω ότι πρέπει να έχετε ένα είδος tree metrics που τροφοδοτούν αυτήν την αλλαγή, ώστε να γνωρίζετε ότι η συγκεκριμένο περιοχή στην οποία επικεντρώνεστε, λύνει και συγκεκριμένες προκλήσεις σας.

Μην ξεχνάτε λοιπόν τη δεύτερη πρόκληση. Όπως τώρα

έχουμε μπει σε έναν κόσμο όπου η ταχύτητα και αυτά που μπορούμε να πράξουμε με την τεχνολογία είναι απίστευτα

πολλά. Έτσι, μπορούμε να δημιουργήσουμε μια νέα λύση σε ένα τηλεφωνικό κέντρο που βασίζεται αποκλειστικά στο cloud με call center agents βασισμένους σε τεχνητή νοημοσύνη. Τώρα η ενδιαφέρουσα πρόκληση είναι ότι η εταιρική μας διακυβέρνηση και η διαδικασία και ο τρόπος που σκεφτόμαστε, δεν ανταποκρίνονται στις παρούσες συνθήκες. Έτσι, από τη μία πλευρά, έχουμε αυτό το είδος legacy αρχιτεκτονικής και από την άλλη πλευρά, έχουμε απίστευτα ισχυρές δυνατότητες. Απαιτείται περισσότερος έλεγχος αλλά δεν έχουμε

υιοθετήσει πραγματικό το mental model για να επιτύχουμε

αυτό το σενάριο. Και θα σας δώσω μια αναλογία. Αν θέλετε να δημιουργήσετε μια καταστροφή, χρειάζεστε αυτοματισμό.

Και νομίζω ότι αυτό είναι πολύ καλό διότι στον παλιό κόσμο, όταν αναπτύσσατε μία φορά το τρίμηνο χειροκίνητα, θα μπορούσατε να τα θαλασσώσετε. Μπορώ άθελα μου με ένα

λάθος, να γίνω αιτία ενός μεγάλου συμβάντος η περιστατικού που θα επηρεάσει την επιχειρησιακή συνέχεια στο σύνολο ενός κέντρου δεδομένων. Αυτό μπορεί να καταστρέψει εκατοντάδες εταιρείες. Άρα για να αντιμετωπίσουμε αυτή την πολυπλοκότητα και τη δύναμη που έχουμε στα χέρια μας απαιτεί διαφορετικό τρόπο σκέψης. Και έτσι, για μένα, αυτή είναι η νέα αλλαγή, μεσω ΑΙ, ChatGPT και Copilot, πρόκειται να μας δώσει πολλές νέες δυνατότητες.

Αυτό µε φέρνει στην τελευταία ερώτησή µου σχετικά µε το, τι µας επιφυλάσσει το µέλλον του DevOps; Νομίζω ότι το μέλλον είναι πολύ ξεκάθαρο για τη βελτίωση του engineering. Κάπως λύσαμε τον τρόπο ανάπτυξης. Πώς δημιουργούμε περιβάλλοντα. Ξέρω ότι είναι ακόμα αποσπασματικό. Πολλοί οργανισμοί εξακολουθούν να παλεύουν με αυτό, αλλά είναι ένα λυμένο πρόβλημα που απαιτεί επιμονή. Αυτό που θα δούμε τώρα είναι η συμμετοχή του Copilot, σε οποιαδήποτε μορφή μπορούμε να φανταστούμε, όπως εικονικοί συνάδελφοι που θα αρχίσουν να μας βοηθούν να γράφουμε κώδικα. Θέλω να αναλύσω ένα περιβάλλον ή

οποιεσδήποτε άλλες απαιτήσεις που έχουμε από την σκοπιά του προγραμματιστή και να μας καθοδηγήσω σε αυτή τη διαδικασία που είναι καταπληκτική.

Άρα θα μας δώσει 50% επιπλέον ή 60% επιπλέον χρονική χωρητικότητα. Τι σημαίνει αυτό από την σκοπιά του προγραμματιστή; Κάτι που ήδη πράττω στον οργανισμό μου, είναι ότι οι νεότεροι άνθρωποι, πρέπει να αρχίσουν να εστιάζουν στην αξία διαφορετικών δεξιοτήτων. Γνωρίζετε πώς να δημιουργήσετε έναν αγωγό Jenkins η πως δημιουργείται ένα CD pipeline. Είναι κάτι που πρόκειται να αφαιρεθεί από τις αρμοδιότητες στελεχών. Έτσι, θα υπάρχει λιγότερη επαναλαμβανόμενη εργασία και περισσότερη επικεντρωμένη στην επίλυση προβλημάτων, την οποία ειλικρινά βρίσκω αναζωογονητική ως προσέγγιση, καθώς πιστεύω ότι θα είναι πολλά υποσχόμενη στο να διαμορφώσουμε μια νέα ικανότητα να λύσουμε πολύπλοκα προβλήματα.

Λοιπόν, είμαι πολύ ενθουσιασμένος με αυτό και νομίζω ότι η

τάση που ξεκίνησε πριν από περίπου δύο χρόνια γύρω από τις πλατφόρμες προγραμματιστών και το είδος της μηχανικής διακυβέρνησης, αυτές είναι το επόμενο είδος δυνατοτήτων

που θα εξετάσουμε αναφερόμενος στα golden path, backstage, ξέρετε ότι τέτοια πράγματα θα γίνουν τόσο παραγωγικά όσο τα CD pipelines, Jenkins και Azure DevOps. NW

The exit strategy game (part III)

Α

ν την αναλύσεις αυτή την ιδέα, διαπιστώνεις εύκολα ότι η σύμβαση όχι μόνο σε σώζει την κακή ημέρα για τις διεκδικήσεις που πρέπει να έχεις για την εταιρεία σου, αλλά σου σώζει και τις διατμηματικές σχέσεις που πρέπει ένα CIO να έχει μέσα στην εταιρεία με την υπόλοιπη διοίκηση. Μια σύμβαση υποχρεώνει του πάντες να αποδεχτούν, να μελετήσουν, και κυρίως να βάλλουν την σφραγίδα τους στο τέλος ότι συναινούν στο κείμενο και έχουν κοινή αντίληψη. Μάλλον όλοι το έχουμε ζήσει. Τεράστιες online συμβάσεις με δύο κουμπιά στο τέλος. Ένα συμφωνώ / αποδέχομαι

και ένα διαφωνώ / απορρίπτω. Γρήγορα όλοι κάνουμε scroll down και μόλις φτάσουμε κάτω

στα κουμπιά, πατάμε το αποδέχομαι,

για να προχωρήσουμε την διαδικασία

και να ολοκληρώσουμε ότι θέλου-

με. Αυτή δεν είναι η πρακτική; Εεεε

φυσικά ναι. Τι διαβάσαμε; Τίποτα. Τι

αποδεχτήκαμε; Ότι ήθελε να αποδε-

χτούμε η απέναντι πλευρά. Κάπως

έτσι είναι και η σύμβαση του Cloud.

Επειδή, το σύνηθες είναι ότι η σύμβαση θα έχει εξαιρετικά δυσκολονόητη

ορολογία, θα προσπαθεί να καλύψει

όλες τις πιθανές περιπτώσεις που

κάπου εκεί ανάμεσα είναι και η επιλογή μας, θα κάνει αναφορά σε πολλές νομοθεσίες άλλων κρατών κλπ., προσπαθούμε όλοι να το αποφύγουμε

και με ευκολία όλοι λέμε «συμφωνώ».

Μέγιστο λοιπόν λάθος η ευκολία του

ΝΑΙ και απίστευτο αγαθό και προνό-

μιο να την διαβάσεις, να την μελετήσεις, να διορθώσεις, να προσαρμόσεις

και να πεις στο τέλος είτε ΝΑΙ είτε ΟΧΙ.

Πρέπει στις

νομοθεσία την διαδικασία, τις χρεώσεις των νομικών γραφείων κλπ. Μπορεί πανεύκολα να ξεφύγει και να μην μπορεί να συγκρατηθεί από πουθενά. Αρά όλη η διοίκηση πρέπει να είναι πολύ συνειδητοποιημένη στο τι αποδέχεται και εκ των προτέρων να έχει αναζητήσει τι μπορεί να στοιχήσει μια πιθανή αντιδικία. Μην το ανακαλύψετε την ημέρα που θα πρέπει να γίνει η διεκδίκηση. Είμαι απόλυτα σίγουρος ότι αν δεν εμπλακεί η νομική υπηρεσία, τότε σε περίπτωση προβλήματος και διεκδίκησης, το πρόβλημα απλά δεν θα είναι επιλύσημο δικαστικά αφού το κόστος θα είναι απαγορευτικό για τα ελληνικά δεδομένα. Σίγουρα μια σύμβαση θα πρέπει να περιλαμβάνει σαφέστατα τα down times, τη διάρκεια αυτών, την συχνότητα, τη διαδικασία

συμβάσεις να μην

υπάρχει η ευκολία του ΝΑΙ.

επίλυσης, τον τρόπο ενημέρωσης της εξέλιξης κάθε προβλήματος, τον τρόπο επικοινωνίας και των δύο πλευρών, καθώς και όλων των εμπλεκόμενων

στην υπηρεσία end to end, κλπ. Ας μην ξεχνάμε ποτέ, ότι όταν μεταφέρουμε συστήματα μας στο cloud, τότε μεταφέρουμε και την λειτουργία

μας στα χέρια άλλων, που δεν τους

Εδώ λοιπόν είναι το πρόβλημα. Πρέπει στις συμβάσεις

να μην υπάρχει η ευκολία του ΝΑΙ. Πρέπει να υπάρχει ο

χρόνος και η γνώση να την διαβάσεις και να την μεταφρά-

σεις σε όσα αφορούν την επόμενη ημέρα, τις υποχρεώσεις, τις απαιτήσεις, του χρόνους και τα deadlines, τα δικαιώματα που έχεις για αλλαγή και προσαρμογή και ότι άλλο

πιθανότατα θα κληθείς στην πορεία να αντιμετωπίσεις.

Ακόμα θα πρέπει να περιλαμβάνει το πώς θα πάρεις τα δεδομένα σου, δηλαδή το πώς, το πότε και σε τι μορφή…. Προσοχή. Μην πείτε ότι αυτό είναι εύκολο. Δυστυχώς δεν είναι εύκολο ούτε δεδομένο.

Tι πρέπει να κοιτάξουµε

και να προσέξουµε

Αρχικά πρέπει να δούμε το ποιο βασικό. Σε περίπτωση

που η υπόθεση θα πρέπει να οδηγηθεί σε μια δικαστική

αίθουσα, που θα εκδικαστεί η υπόθεση, δηλαδή αν θα

είναι στα δικαστήρια των Αθηνών ή αν είναι στα δικαστήρια της Νέας Υόρκης ή άλλης χώρας. Αυτό κάνει μια τεράστια διαφορά στο τι μπορεί να στοιχήσει μια εκδίκαση και πώς μπορείς να το υποστηρίξεις. Τα κόστη είναι τεράστια και δυσβάστακτα, πολύ δε περισσότερο αν δεν ξέρεις το νομικό σύστημα που ισχύει, την

ξέρουμε, δεν έχουμε το κινητό τους τηλέφωνο, δεν έχουμε την οικειότητα που θα είχαμε με τους δικούς μας μηχανικούς ή μάλλον το ορθό είναι, ότι δεν έχουμε καμία οικειότητα και καμία γνωριμία. Μιλάμε τυπικά, τεχνικά, με αποδείξεις και μετρήσεις και σε μεγαλύτερο πρόβλημα μιλάμε μόνο νομικά. Και αναμένουμε τα ίδια και φυσικά την επίλυση του όποιου προβλήματος. Επίσης θα πρέπει να ξέρουμε τι κάνουμε και το πως θα διαχειριστούμε ένα downtime που δεν οφείλετε στην απέναντι πλευρά, δεν είναι προγραμματισμένο, και δυστυχώς το έχουμε προκαλέσει εμείς... Οι δικοί μας μηχανικοί δηλαδή. Αυτό το πρόβλημα μπορεί να έχει πολλαπλές μεταφράσεις

και δύσκολες και ακριβές επιλογές, γιατί παράλληλα

θα πρέπει να έχουμε και ανθρώπους on prem για να διαχειριστούμε το όλο θέμα. Τι βλάβη έχει προκληθεί, αν είναι επιλύσημη, αν μπορούν να καταλάβουν τι θα λύσουν, αν απαιτεί να γίνει restore ένα backup, αν είναι το backup είναι διαθέσιμο και χρησιμοποιήσιμο, αν είναι το σωστό backup κλπ. Και όλα αυτά προϋποθέτουν ότι στην σύμβαση και στην συμφωνία έχει σχεδιαστεί και έχει συμφωνηθεί ένα σωστό backup plan που καλύπτει αυτές τις λεπτομέρειες. Μπορεί να σας πουν ότι τα δεδομένα είναι replicated και σε άλλα data centers.

Υπάρχουν λοιπόν περιπτώσεις που απλά το πρόβλημα

στο ένα σύστημα γίνεται replicated και στα άλλα συστήματα. Δηλαδή το replication που σας έχουν υποσχεθεί και παραμετροποιήσει, θα έχει λειτουργήσει σε απόλυτα άψογο τρόπο, αλλά τότε μπορεί να έχετε με απόλυτα άψογο τρόπο και ένα replicated πρόβλημα. Θέλει πρόβλεψη και περιγραφή. Απλά και τίμια, γιατί απλά και τίμια μπορεί να μην δουλεύετε και είστε down.

Αν έχεις στόχο και σκοπό να αποζημιωθείς για κάθε πρόβλημα που θα προκύπτει με υπαιτιότητα της απέναντι

πλευράς, τότε αυτό απαιτεί περιγραφή και όχι γενικό-

τητες. Δεν θα πάρεις τίποτα αν δεν το έχεις περιγράψει

σωστά καθώς επίσης αν αυτό δεν είναι μετρήσιμο με

κοινά αποδεκτό τρόπο. Εκτός των προδιαγεγραμμένων, τίποτα άλλο δεν ισχύει.

Μεταφορά δεδοµένων on premise

Δύσκολη άσκηση και γίνεται δυσκολότερη όταν η ανάγκη αυτή προκύψει μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα

που έχουν παραχθεί και έχουμε πλέον πολλά πολλά δεδομένα αποθηκευμένα στο cloud. Διαφορετικά μεταφέρεις μερικα΄giga και διαφορετικά μεταφέρεις μερικά tera. Η λογική εδώ, δεν πρέπει να την είναι ότι κάποια στιγμή θέλουμε ένα σετ δεδομένων και τις τοπικές μας εγκαταστάσεις. Η άσκηση εδώ, είναι όταν έχουν πάει όλα άσχημα, θέλουμε να φύγουμε (είτε on prem είτε σε άλλο πάροχο), οι εντάσεις υπάρχουν, οπότε και όχι φιλικό περιβάλλον λειτουργίας, οπότε θα πρέπει σε χρόνο μηδέν να πάρουμε τα δεδομένα μας, και να τα μεταφέρουμε σε ένα άλλο παραγωγικό και λειτουργικό περιβάλλον. Εδώ πρέπει να περιγραφεί όλη η διαδικασία, να έχουμε περιγράψει και ενδιάμεσες (σε καλούς

καιρούς) ασκήσεις μετακίνησης δεδομένων σύμφωνα

με την διαδικασία. Ακόμα και η επιβεβαίωση ότι το τα

δεδομένα έχουν μεταφερθεί σωστά και ότι μπορεί η

άσκηση να επαναληφθεί θα πρέπει να περιγράφεται.

Μην αφήσετε τίποτα στην τύχη, διαφορετικά η ατυχία

θα σας κτυπήσει την πόρτα.

Μέσα στην σύμβαση θα πρέπει να περιγράφονται και το που υπάρχουν τα δεδομένα μας, δηλαδή σε ποια data center, ελαίω GDPR και ασφάλειας αυτών, καθώς επίσης

και το τι θα γίνει μετά την λύση της μεταξύ μας σύμβασης. Τα δεδομένα θα καταστραφούν ? Θα διατηρηθούν ? πως θα επιβεβαιωθεί αυτό? Άλλα σενάρια?

Τι γίνεται αν πρέπει να γίνουν audit? Ποιος τα κάνει, με ποια συχνότητα, ποια data center θα πρέπει να κοιταχθούν, με τι κόστος κλπ.. Το πιθανότερο σενάριο είναι να μην μπορούν να γίνουν, αλλά ας το μάθουμε και ας το συμφωνήσουμε. Αν μπορούν να γίνουν τότε να το περιγράψουμε. Αν δεν μπορούν να γίνουν λόγω κόστους και άλλων δυσκολιών, τότε και αυτό θα πρέπει να το ξέρουμε εκ των προτέρων, και όχι να ελπίζουμε σε audits

που δεν θα έχουν ουσία.

Τέλος, τι θα γίνει αν δεν έχουμε πάει στους παρόχους της πρώτης γραμμής αλλά έχουμε επιλέξει λόγω κόστους, παρόχους μικρότερους και φθηνότερους που έχουν χώρους σε άλλους cloud παρόχους; Πως διασφαλίζουμε την βιωσιμότητα αυτών? Την ύπαρξη τους την ερχόμενη ημέρα? Βλέπετε ότι δεν υπάρχει κάποιος φορέας που να μας διασφαλίζει σε καμία των περιπτώσεων, οπότε οι συμβάσεις είναι ακόμα ποιο απαραίτητες και οι δεσμεύσεις ακόμα περισσότερες. Μην διστάσετε να τις διεκδικήσετε. Ότι περισσότερο συμφωνήσετε, για το δικό σας καλό θα είναι. Όμως κάθε φορά που ανεβάζουμε το ύψος πτήσης στην εξασφάλιση μας, είμαι αρκετά σίγουρος ότι το σενάριο cloud θα γίνεται και ακριβότερο. Πολύ ακριβότερο, αν αρχίσουμε και βάζουμε λέξεις όπως security, connectivity που εμπλέκουν και άλλους παίχτες. Δεν θα πρέπει να παραλείψουμε να πούμε, ότι σε περιπτώσεις multi cloud solutions, οι συμβάσεις γίνονται ποιο δύσκολες και ποιο απαιτητικές. Όχι μόνο θα πρέπει να ορίζουν την λειτουργία με τον ένα πάροχο, αλλά θα πρέπει να περιγράφουν και τον τρόπο λειτουργίας όλων και των εξαρτήσεων που υπάρχουν. Μια τέτοια άσκηση θέλει προετοιμασία πολλών μηνών με πολύ καλή οργάνωση και πολύ καλές και μελετημένες τοποθετήσεις. Κάθε γκρι περιοχή, η θέμα που δεν θα περιγράφεται σίγουρα θα επιφέρει σοβαρούς προβληματισμούς και προβλήματα.

Εν κατακλείδι

Η άσκηση είναι πολύ δύσκολη και σίγουρα απαιτεί καλή γνώση της νομικής επιστήμης, κατανόηση, και αντίληψη του ρίσκου που αποδέχεσαι. Μην ζητάς τα ρέστα μετά, αλλά θα πρέπει να ξέρεις τι έχεις να λάβεις και πώς. Η νομική υπηρεσία, και ίσως και με υποστήριξη νομικών που έχουν καλύτερη γνώση του αντικειμένου, θα πρέπει να είναι παρούσα σε όλη αυτή την διαδικασία μέχρι και την τελική υπογραφή και να διασφαλίσουν ότι όλη η διοίκηση ξέρει και έχει κατανοήσει τι υπογράφει και τι περιμένει και ποιο θα είναι το ρίσκο και το κέρδος. Ποιοι άλλοι πρέπει να εμπλακούν; Όλοι όσοι, θα φωνάξουν σε ένα πρόβλημα διαθεσιμότητας συστημάτων και εύκολα θα δείξουν τον CIO και την πληροφορική. Όπως έχω ήδη πει και σε προηγούμενα μου άρθρα, όταν ανεβαίνεις στο cloud, όλοι πρέπει να είναι γνώστες της κάθε παραμέτρου και να είναι aligned. NW

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗΣ

Ενταγµένη στο ευρύτερο οικοσύστηµα της Τεχνητής Νοηµοσύνης και

συνδυασµένη µε τα υπόλοιπα µέλη του, η Ροµποτική µπαίνει καθηµερινά

ολοένα και περισσότερο στη ζωή µας. Η δηµιουργία στη χώρα µας Ινστιτούτου

αφιερωµένου σ’ αυτήν και τις εφαρµογές της µπορεί να µεταµορφώσει κάθε

πτυχή της ελληνικής κοινωνίας, της ασφάλειας και της οικονοµίας.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΖΟΠΟΥΛΟ

την παγκόσμια διελκυστίνδα για την απόκτηση ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος και οικονομικής ισχύος, η Ρομποτική παίζει ολοένα και μεγαλύτερο ρόλο, καθώς -ως βασικό μέλος του ευρύτερου οικοσυστήματος της Τεχνητής Νοημοσύνης- δίνει με τις εφαρμογές της λύσεις σε πάμπολλα κοινά και όχι τόσο κοινά προβλήματα, επιδρώντας καταλυτικά στην ψηφιοποίηση βιομηχανίας και εν γένει της παραγωγικής δραστηριότητας, αλλά και πλήθους άλλων τομέων.

Στη χώρα μας υπήρχαν ως τώρα οράματα και σχέδια, μεμονωμένες προσπάθειες σε πολλαπλά επίπεδα, αλλά όχι κάτι οργανωμένο και μαζικό, με μακροχρόνια στρατηγική και συγκεκριμένους στόχους. Έτσι, η δημιουργία του Ελληνικού Ινστιτούτου Ρομποτικής, υπό τη σκέπη του Ερευνητικού Κέντρου «Αθηνά», που ανακοινώθηκε πρόσφατα, όχι μόνο αποτελεί ευχάριστη έκπληξη, αλλά επίσης γεννά βάσιμες ελπίδες για σημαντική πρόοδο σε έναν τομέα που μπορεί να συμβάλλει οριζοντίως στην ανάπτυξη πλήθους άλλων.

Το όραµα γίνεται, επιτέλους, πραγµατικότητα

Η ιδρυτική ομάδα του Ινστιτούτου, οι καθηγητές του ΕΜΠ, Πέτρος Μαραγκός (ΠΜ), Ευάγγελος Παπαδόπουλος (ΕΠ) και Κώστας Κυριακόπουλος (ΚΚ), μίλησαν

πριν από λίγες ημέρες αποκλειστικά στο netweek για το όραμα, τους στόχους και τις προοπτικές αυτού του εγχειρήματος, ενώ είχαμε και σχόλιο από τον πρόεδρο του «Αθηνά», καθηγητή Γιάννη Εμίρη.

Η ανάγκη και το όραµα

Π. Μαραγκός: Σήμερα, η Ρομποτική είναι μια τεχνολογία που διαπερνά τα πάντα. Εξοπλισμένη με προηγμένους αισθητήρες και Τεχνητή Νοημοσύνη έχει τεράστια επίδραση στην οικονομία, την εργασία και την κοινωνία. Καθώς οι αγορές ρομποτικής εξελίσσονται γρήγορα και αυξάνονται σε μέγεθος, η Ελλάδα και η Ευρώπη πρέπει να διατηρήσουν το προβάδισμά τους για

να προστατεύσουν τα στρατηγικά τους συμφέροντα και την αυτονομία τους. Όπως παρουσιάζεται σε έκθεση του Ελληνικού Ινστιτούτου Προηγμένων Μελετών (HIAS)

για τη Ρομποτική, «Μια ολιστική ανάλυση ολόκληρου του ρομποτικού οικοσυστήματος στην Ελλάδα σήμερα αποκαλύπτει πολλά δυνατά σημεία, αδυναμίες, απειλές, αλλά και ευκαιρίες για το μέλλον»...

Δεδομένου ότι η επανάσταση στη Ρομποτική βρίσκεται ακόμη στην αρχή της, δημιουργείται μια ιστορική ευκαιρία για την Ελλάδα να γίνει περιφερειακός ηγέτης

σε αυτήν την αναδυόμενη, αλλά κρίσιμη τεχνολογία

του μέλλοντος.

Η Ρομποτική στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης

μπορεί να μεταμορφώσει κάθε πτυχή της ελληνικής

κοινωνίας, της ασφάλειας και της οικονομίας. Από αυτή την έκθεση εμπνεύστηκε η ιδρυτική τριάδα για τη δημιουργία Ελληνικού Ινστιτούτου Ρομποτικής «για την προώθηση της επιστήμης και της τεχνολογίας της Ρομποτικής στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης, με στόχο να θέσει την Ρομποτική στο επίκεντρο των ελληνικών τεχνολογικών, οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων». Έως τώρα, δεν υπήρχε τέτοιο Ινστιτούτο στην Ελλάδα.

Η πρόταση και η ίδρυση

Π. Μαραγκός: Η ιδρυτική ομάδα όρισε το γενικό όραμα και τους στόχους του Ινστιτούτου και συνέταξε μια ολοκληρωμένη πρόταση ίδρυσής του, σχεδιάζοντας τη

δομή και τις κατευθύνσεις ερευνητικής ανάπτυξης του, καθώς και τη συνεργασία του με το ελληνικό οικοσύστημα Ρομποτικής, προετοιμάζοντας παράλληλα σχέδιο και προϋπολογισμό για την οικονομική υποστήριξη του Ινστιτούτου και των δράσεων του, τα πρώτα τέσσερα έτη. Εν συνεχεία, πρότεινε την ένταξη του στο Ε.Κ. «Αθηνά», λαμβάνοντας τη σύμφωνη γνώμη από το ΔΣ και την γενική του υποστήριξη. Η πρόταση ίδρυσης του Ινστιτούτου υποβλήθηκε στο Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας, Τεχνολογίας & Καινοτομίας (ΕΣΕΤΕΚ) και στην 40η συνεδρίασή του, στις 14-09-2021, μετά την παρουσίαση λεπτομερούς πρότασης από την ιδρυτική ομάδα και τον Πρόεδρο του ΕΚ “Αθηνά”, έλαβε ομόφωνη έγκριση. Θερμή ήταν η υποστήριξη από το υπουργείο Έρευνας & Ανάπτυξης (συγκεκριμένα τον υφυπουργό, Χρίστο Δήμα), τον Πρόεδρο του ΕΣΕΤΕΚ, Καθ. Σπύρο Αρταβάνη-Τσάκωνα, και τη Γενική Γραμματεία Έρευνας & Καινοτομίας.

Στόχοι, δοµή και τοµείς

Π. Μαραγκός: Πρωτεύων στόχος είναι η προαγωγή της επιστήμης και της τεχνολογίας της Ρομποτικής στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης. Δευτερεύων, η έναρξη και ο συντονισμός δράσεων κινητοποίησης και συνεργασίας με όλο το ελληνικό οικοσύστημα Ρομποτικής, με ενέργειες όπως η ίδρυση δορυφορικών MakerSpaces σε συνεργασία με Ερευνητικά Κέντρα, επιχειρήσεις και τη βιομηχανία, μέσω ανταγωνιστικών προσκλήσεων που προβάλλουν ευρύ στρατηγικό όραμα και τη διάχυση της Έρευνας & Ανάπτυξης σε Ρομποτική στην Ελλάδα. Οι προβλεπόμενες κατευθύνσεις Ε&Α είναι: (α) Ρομποτική Ασφάλειας (Safety/Security), συμπεριλαμβανομένης της εναέριας, εδάφους και θαλάσσιας ρομποτικής. (β) Ρομποτική Πεδίου (Field Robotics), που συμπεριλαμβάνει ρομποτική για γεωργία, ναυτιλία, εφοδιαστική αλυσίδα/ μεταφορές, βιομηχανία κατασκευών και διάστημα. (γ) Ρομποτική Φροντίδας Υγείας (Healthcare Robotics), συμπεριλαμβανομένης της κινητικότητας και της γνωστικής βοήθειας, της χειρουργικής ρομποτικής και της ρομποτικής κοινωνικής βοήθειας.

Σ’ αυτές τις τρεις κατευθύνσεις, ο τύπος της έρευνας θα είναι τόσο βασικός, όσο και εφαρμοσμένος. Επιπλέον, στο Ινστιτούτο θα δημιουργηθεί MakerSpace, δηλαδή διεπιστημονικό υπερ-εργαστήριο, με πλήρες μηχα-

νουργείο, ηλεκτρονικό εξοπλισμό, συστήματα κίνησης (electronics/motion hardware), υλικά και εξειδικευμένο λογισμικό (software), που θα επιτρέπουν την εσωτερική

ανάπτυξη ρομποτικών συστημάτων, εξυπηρετώντας

όλες τις κατευθύνσεις Ε&Α, καθώς και την πρακτική εκπαίδευση φοιτητών και μαθητών στην καινοτομία.

Όσον αφορά στη χρηματοδότηση, η ίδρυση του Ινστιτούτου Ρομποτικής δεν θα επιβαρύνει τον κρατικό

προϋπολογισμό, καθώς αρχικά (για τα πρώτα 3-4 έτη)

θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης & Ανθε-

κτικότητας (ΤΑΑ - RRF), με περίπου 3,6 Μ€.

Αργότερα, η χρηματοδότηση θα προέλθει από ένα συνδυασμό ανταγωνιστικών εθνικών και κοινοτικών έργων Ε&Α, από κοινοπραξίες με τον ιδιωτικό τομέα, και

από κρατική χρηματοδότηση. Παράλληλα ετοιμάζεται

ευρωπαϊκή πρόταση ίδρυσης Κέντρου Αριστείας στη

Ρομποτική με πυρήνα το Ινστιτούτο Ρομποτικής και 6-ετή χρονικό ορίζοντα.

Εγχείρηµα χωρίς προηγούµενο

Κ. Κυριακόπουλος: Ως σήμερα, δεν υπήρχε

συνένωση δυνάμεων. Παρότι έχουμε μετρήσει περίπου 15 -17 ερευνητές καθηγητές, που ασχολούνται με αυτό το αντικείμενο, δεν υπήρξε και βεβαίως είναι δύσκολο να υπάρξει, είναι διεσπαρμένος ο κόσμος.

Εμείς θα το προσπαθήσουμε και δεν είναι τυχαία η επιλογή του «Αθηνά», διότι ως Κέντρο με αντικείμενο την Πληροφορική, μπορεί να στεγάσει ένα Ινστιτούτο, με αντικείμενο τη Ρομποτική. Σε άλλες περιπτώσεις, τα κέντρα έχουν ευρύτερα ενδιαφέροντα - εδώ ταιριάζει, καθώς υπάρχει συνέργεια μεταξύ Ρομποτικής, Πληροφορικής, ΑΙ κλπ. Επίσης, το «Αθηνά» έχει το καλό ότι, επειδή βρίσκεται κι αυτό σε φάση ανάπτυξης, θα μπορέσει να ικανοποιήσει ένα σοβαρό πρόβλημα που έχουμε στη ρομποτική: τα εργαστήριά μας είναι μεγάλα, χρειαζόμαστε χώρους, γιατί έχουμε ιπτάμενα, τροχοφόρα, υποβρύχια, επιφανείας, βραχίονες και αλληλεπίδραση με άνθρωπο.

Επίσης, κάτι που ίσως δεν τονίσθηκε ιδιαίτερα είναι ότι το βασικό «πλήρωμα» μπορεί να είναι οι τρεις, που συμμετέχουμε εδώ, αλλά επειδή είμαστε 60άρηδες, υπάρχουν από πίσω άνθρωποι οι οποίοι είναι mid-career ή starters.

Οι συνάδελφοι από το Πολυτεχνείο ή από τα περιφερειακά ιδρύματα, είναι μικρότεροι σε ηλικία, κι από εκεί αναμένουμε πάρα πολλά. Αυτοί θα αναλάβουν το βάρος της ανάπτυξης.

Ξεκινά η στελέχωση Το πρώτο «πλήρωμα» είναι η ιδρυτική ομάδα και συνεργαζόμενοι καθηγητές (όπως ο Κ. Τζαφέστας) από το ΕΜΠ, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας σε δυο πόλεις (Λαμία-Βόλος) και το Πανεπιστήμιο Πατρών, ενώ θα προσκληθούν διδάσκοντες απ’ όλα τα ελληνικά πανεπιστήμια. Περιλαμβάνει, επίσης, μεταδιδάκτορες ερευνητές, υποψήφιους διδάκτορες και μεταπτυχιακούς φοιτητές από τα εργαστήρια των τριών ιδρυτών, στο Πολυτεχνείο, καθώς κι εκείνα των συναδέλφων στα συνεργαζόμενα. Πολύ σημαντικό milestone, μετά την οργάνωση των υποδομών, θεωρούν τις προκηρύξεις και τη στελέχωση με μια κρίσιμη μάζα ερευνητικού προσωπικού, έμπειρους και νέους ερευνητές υψηλών προσόντων, καθώς το Ινστιτούτο στοχεύει εξαρχής πολύ ψηλά, θέλοντας να έχει διεθνή standards, ώστε να συγκριθεί αργότερα με αντίστοιχα Ινστιτούτα στην Ευρώπη και διεθνώς.

«Θέλουμε να ανακόψουμε το brain drain, να τους κρατήσουμε εδώ, κι επίσης να επιστρέψουν αρκετοί απ’ όσους έφυγαν…» μας τόνισαν ομόφωνα.

«Είναι σημαντικό όχι μόνο για αυτούς, ότι θα έχουν μια δουλειά ενδιαφέρουσα σ αυτά που σπούδασαν, αλλά και για τη χώρα, γιατί πρέπει να υπάρχει ένα δυναμικό, το οποίο θα μπορεί να τα βγάλει πέρα σε καλές περιόδους, αλλά και δύσκολες – έχουμε τρομερές διαρροές αυτή τη στιγμή…» τονίζει ο Ευάγγελος Παπαδόπουλος, προσθέτοντας ότι «είναι μαζί μας και η επιστημονική κοινότητα του HIAS, του Ελληνικού Ινστιτούτου Προχωρημένων Σπουδών, που εδράζει κυρίως στην Αμερική και λίγο στην Ευρώπη.

Μας υποστηρίζει, συνεργαζόμαστε πολύ αρμονικά με τους συναδέλφους και ελπίζουμε ότι νέοι ερευνητές που έχουν πάει σε Αμερική και Ευρώπη για διδακτορικό, θα διαλέξουν να επιστρέψουν και να απασχοληθούν στο Ινστιτούτο Ρομποτικής».

Προτάσεις και προοπτικές

Π. Μαραγκός: Προφανώς συνεχίζουµε να υποβάλουµε προτάσεις - ήδη ετοιµάζουµε, αρκετές προτάσεις

στην Ευρώπη, ενώ αναµένουµε και τις εθνικές προσκλή-

σεις.

Όµως, το πιο σηµαντικό από όλα είναι ότι ετοιµάζουµε µια

πολύ µεγάλη ευρωπαϊκή πρόταση, για την ίδρυση Κέντρου

Αριστείας στη Ροµποτική µε εξαετή χρονικό ορίζοντα που

θα µπορέσει να υποστηρίξει οικονοµικά τόσο τη βασική

έρευνα του Ινστιτούτου, όσο κι όλες τις άλλες δράσεις

για τον συντονισµό και τη συνεργασία µε το ροµποτικό

οικοσύστηµα της Ελλάδας και των Ν. Βαλκανίων.

Αυτό θα γίνει σε συνεργασία µε δυο πολύ µεγάλα ευρωπαϊκά ερευνητικά ιδρύµατα: το Ινστιτούτο Τεχνολογίας

ΙΙΤ στη Γένοβα της Ιταλίας και το Ινστιτούτο Τεχνολογίας

στην Καρλσρούη της Γερµανία θα είναι οι συνεργάτες µας

σ’ αυτό το πολύ µεγάλο, εµβληµατικό

ευρωπαϊκό έργο

που -αν έρθει στη χώρα µας- πραγµατικά θα εγκαινιάσει

µια νέα εποχή. Κάτι τέτοιο δεν έχει υπάρξει ως σήµερα, στην Ελλάδα…

Η επόµενη ηµέρα

Πού και πώς θα θέλατε να είστε σε τρία χρόνια από σήµερα, ήταν η τελευταία ερώτηση στην ιδρυτική τριάδα. Να τι απάντησαν: «Σε ένα οργανωµένο ερευνητικό Ινστιτούτο Ροµποτικής µε τις απαραίτητες υποδοµές (χώρους γραφείων, εργαστήρια, εξοπλισµό), µια κρίσιµη µάζα σε ερευνητικό προσωπικό (µε έµπειρους και νέους ερευνητές) υψηλών προσόντων, µια αρχική εκκίνηση αριθµού σηµαντικών ερευνητικών δράσεων, ώστε να µπορέσει το Ινστιτούτο να ξεκινήσει δυναµικά για την επίτευξη των στόχων του στην Ελλάδα και διεθνώς». NW

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΜΑΣ

Γιάννης Εµίρης

Η ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝEΡΓΕΙΕΣ

Τα Χριστούγεννα µας παρουσιάσατε τον « Αρχιµήδη» και µόλις λίγους µήνες αργότερα, µιλάµε για Ινστιτούτο Ροµποτικής. Τι σηµαίνουν οι νέες προσθήκες

για το «Αθηνά»; Ποιο είναι το όραµά σας και ποιος ο επόµενος χώρος στον οποίο επιθυµείτε να επεκταθείτε; Θα χρειαστείτε, πλέον χωροταξική αναδιάταξη; Χωράτε στις υπάρχουσες εγκαταστάσεις; ρωτήσαµε τον πρόεδρο και γεν. διευθυντή του Ερευνητικού Κέντρου «Αθηνά», καθηγητή Γιάννη Εµίρη.

Το “Αθηνά” αποτελεί το µοναδικό Ερευνητικό

Κέντρο που επικεντρώνεται στις Τεχνολογίες της

Πληροφορίας και της Επικοινωνίας, καθώς και στις εφαρµογές τους.

Η θεµατική επέκταση αποτελεί διαχρονικό στρατηγικό στόχο κι αυτό έχει γίνει πράξη τα τελευταία χρόνια µε την έµφαση που δώσαµε σε νέες διεπιστηµονικές περιοχές. Πρόσφατα, η ίδρυση της Μονάδας “Αρχιµήδης” στην Τεχνητή Νοηµοσύνη και τώρα η ίδρυση του Ινστιτούτου Ροµποτικής εµπλουτίζουν θεµατικά το “Αθηνά” σε δύο περιοχές αιχµής για τη σύγχρονη επιστήµη και απαραίτητες για τη

χώρα. Θα λειτουργήσουν συµπληρωµατικά µε τα υφιστάµενα τρία Ινστιτούτα και τις έξι Μονάδες του Κέντρου, δηµιουργώντας τις συνθήκες για κρίσιµες συνέργειες µέσα στο “Αθηνά”, αλλά και σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Η επέκταση των υποδοµών µας αποτελεί, βεβαίως, προϋπόθεση επιτυχίας. Βρισκόµαστε στην ευχάριστη θέση να διαθέτουµε ένα πρόγραµµα άνω των 55Μ€ για την αναβάθµιση και επέκταση των κτηριακών και άλλων υποδοµών του Κέντρου, στην Αθήνα, την Πάτρα και την Ξάνθη, στο πλαίσιο του Ταµείου Ανάκαµψης και µε µια ευνοϊκή δανειοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

Θέλει το ΑΙ να σου φάει τη δουλειά;

Από τα πιο «καυτά» ερωτήματα που ακούγονται μέσα σε όλο αυτό τον ντόρο που οι εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης ξεσήκωσαν, κυριαρχώντας στην παγκόσμια επικαιρότητα, είναι αν θα υποκαταστήσουν τους εργαζόμενους, ακόμα και στον τομέα των τεχνολογιών πληροφορικής.

ΤΗΣ ΒΑΓΓΕΛΗ ΒΑΓΓΕΛΑΤΟΥ

Oφόβος είναι ήδη εκεί, ίσως στο νούμερο

δύο, αμέσως μετά την κυριαρχία της τεχνητής νοημοσύνης σε ρόλο Terminator

που θα μας αφανίσει ως είδος. Και δεν

είναι άλλος από το -ίσως πιο ρεαλιστικό

από όλα σενάριο- πως η τεχνητή νοημοσύνη θα μας αφήσει άνεργους. Ναι, ακόμα και το ΙΤ που αν μη τι άλλο θα έπρεπε να «σεβαστεί» μια και τη γέννησε.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από

την αρχή. Σκάει με πάταγο στα μέσα του

προηγούμενου μήνα μια μελέτη της

ιδιαίτερα αγαπητής και στην Ελλάδα

Goldman Sachs, που εδώ πέρασε στο

ντούκου, η οποία λέει ότι ούτε λίγο ούτε

πολύ τριακόσια εκατομμύρια δουλειές

πλήρους απασχόλησης θα χαθούν, κα-

θώς θα τις αναλάβει κάποιο πρόγραμμα generative AI στα επόμενα χρόνια.

Για την ακρίβεια, μάλιστα, τονίζει ότι

αυτή η αλλαγή αφορά κυρίως τη Δύση

-προφανώς λόγω μικρότερου ποσοστού

αντικαθίσταται από την τεχνητή νοημοσύνη και την αυτοματοποίηση του σε μια πενταετία» είπε χαρακτηριστικά ο Krishna, μιλώντας στην ουσία για περίπου 7.800 θέσεις εργασίας, αλλά απέκλεισε το ενδεχόμενο απολύσεων.

Το ΑΙ περιπλέκει

τα πράγματα και στο ΙΤ, καθώς τα περισσότερα generative AI «δηλώνουν» ότι γράφουν κώδικα -και ας προς το παρόν απλώς

απασχόλησης στη γεωργία και τη βιομηχανία- όπου το ένα τέταρτο των «work tasks» όπως τα αναφέρει σε ΗΠΑ και Ευρώπη θα αυτοματοποιηθούν. Με μεγαλύτερο δράμα στα διοικητικά τμήματα όπου θα χαθούν το 46% των tasks και τα νομικά να ακολουθούν με το 44%, σε αντίθεση με ένα μόλις 6% στον κατασκευαστικό τομέα και ένα 4% στον τομέα συντήρησης. Τα «καλά» νέα συνεχίζονται, καθώς προβλέπεται

άνοδος της παραγωγικότητας, πτώση των μισθών στους

κλάδους που θα πληγούν λόγω υπερπροσφοράς έργου και

άνοδος της αξίας αγαθών και υπηρεσιών που θα παράγονται

κατά 7% παγκοσμίως. Όσο εμείς ασχολούμαστε στο να εκλέξουμε την επόμενη κυβέρνηση, η Technology Secretary της Μ. Βρετανίας, Michelle Donelan, δήλωσε σχολιάζοντας ότι «θέλουμε η ΑΙ να βελτιώσει τον τρόπο που δουλεύουμε στο Ηνωμένο Βασίλειο, όχι να τον διαταράξει ή να τον καταργήσει εξαφανίζοντας τις δουλειές μας». Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού πάλι πολλές διασημότητες από τον Elon Musk μέχρι τον Yuval Noah Harari υπέγραψαν

μια ανοικτή επιστολή που ζητά ένα είδος μορατόριουμ

εφαρμογής των generative AI, ζητώντας να επιβληθεί «παύση» των «γιγάντιων πειραματικών εφαρμογών» της, μέχρι τουλάχιστον να εκτιμηθούν οι συνέπειες τους και ο πολιτικός και επιχειρηματίας Andrew Yang θέτει δημόσια το ερώτημα αν «πρέπει να αυτοματοποιήσουμε όλες τις δουλειές που μπορούμε, ακόμα και όσες μας αποδίδουν ικανοποίηση;».

«Έρχονται τα ΑΙ από το µέλλον και

µας παίρνουν τις δουλειές!»

Την απάντηση την έδωσε μάλλον δυνατά η αγορά

όταν στις αρχές Μαΐου η ΙΒΜ δήλωσε στο Bloomberg

δια στόματος του διευθύνοντα συμβούλου της, Arvind Krishna, ότι σταματά κάθε πρόσληψη που αφορά θέση εργασίας την οποία ενδέχεται να αναλάβει στο άμεσο

μέλλον κάποια εφαρμογή ΑΙ, με εξαίρεση κυρίως θέσεις

που αφορούν επαφές με πελάτες και το HR. «Μπορώ

εύκολα να φανταστώ το 30% των θέσεων εργασίας να

Η αλήθεια είναι ότι κάπου ανάμεσα σε όλα αυτά αντηχεί το αναπόφευκτο που έρχεται από την άλλη άκρη του τούνελ. Άλλωστε η προαναφερθείσα μελέτη αναφέρει μεταξύ άλλων ότι το 60% των θέσεων εργασίας που υπάρχουν σήμερα δεν υπήρχαν το 1940. Μεταξύ μας, κανείς δεν ζηλεύει τη δουλειά της τηλεφωνήτριας που κατάργησαν τα τηλεφωνικά κέντρα και ας το ομολογήσουμε, κανείς δεν θα αναπολήσει τη δουλειά του εργαζόμενου

σε κάποιο call center, όταν την αναλάβει κάποιο ομιλητικότατο και εξυπηρετικότατο ΑΙ. Όσο για το ερώτημα «τι θα κάνουν όλοι αυτοί οι εργαζόμενοι;»

οι περισσότεροι αναλυτές προβλέπουν

ότι θα πρέπει να επανεκπαιδευτούν

ώστε να καλύψουν τις θέσεις εργασίας

που θα δημιουργήσουν όλες οι νέες τεχνολογίες, ενώ οι πλέον φουτουριστές των αναλυτών μιλούν για πέρασμα σε εβδομάδα τεσσάρων αν όχι τριών εργάσιμων ημερών για να δουλεύουν όλοι έστω και με βάρδιες.

Και στο ΙΤ; Αντίστοιχα αναμένεται να περιπλακούν και τα πράγματα στο παγκόσμιο ΙΤ, αφού τα περισσότερα generative AI, βάζουν σιγά σιγά στο cv τους την ικανότητα να «γράφουν κώδικα». Προς το παρόν, κυρίως συνθέτουν έτοιμα κομμάτια του που βρίσκουν εκεί έξω. Αυτό από την πλευρά του μάνατζμεντ δεν είναι απαραίτητα κακό -η δουλειά να βγαίνει φθηνά και γρήγορα- και αρκετοί εκεί έξω έτσι δουλεύουν. Αλλά ο μέσος (προς «καλός») προγραμματιστής κάνει κάτι παραπάνω από αυτό. Ο καλός μάλιστα ξέρει ότι πέρα από το «χαμαλίκι», στα δύσκολα προβλήματα

είναι μάλλον πρόκληση η ίδια η σωστή παραμετροποίηση

ενός αιτήματος προς το καθένα από τα πάνω από ντουζίνα υπάρχοντα προγράμματα «ΑΙ προγραμματισμού».

Από την άλλη, καθώς το παγκόσμιο budget αδειάζει από τις startup κάθε είδους προς την ανάπτυξη όλο και «πιο έξυπνων» ΑΙ κανείς δεν ξέρει τα πραγματικά όρια της εξέλιξης τους. Οπότε ναι ο εφιάλτης του «ρομπότ που σχεδιάζει και κατασκευάζει ρομπότ», εμφανίζεται ήδη και στον ύπνο του ΙΤ και αφορά ένα generative ΑΙ που γράφει original κώδικα, αυτοαναπαράγεται και βελτιώνεται μέχρι να κυριεύσει το σύμπαν καθώς ακούγεται ένα διαβολικό γέλιο με echo από τα ηχεία του υπολογιστή. Tο μέλλον είναι μάλλον αβέβαιο και για το ΙΤ crowd. Προς το παρόν πάντως το μόνο ασφαλές συμπέρασμα είναι ότι αν το generative AI που επιβουλεύεται την δουλειά του ΙΤ δουλεύει στα ήδη υπάρχοντα μοτίβα του chatGPT -που ανακατεύει και σερβίρει λίγο κλισέ και πολύ generic και φλου απαντήσεις κάθε φορά που ζορίζεται χωρίς μεγάλη πάντα αξιοπιστία- οι μόνοι εργαζόμενοι στο ΙΤ που κινδυνεύουν είναι όσοι κάνουν μηχανική και όχι πρωτότυπη δουλειά. Προς το παρόν τουλάχιστον. NW

Cloud Computing conference

Future-Proof Cloud

Το καθιερωμένο πια συνέδριο για το οικοσύστημα του υπολογιστικού

νέφους, χαρτογράφησε με αξιοπιστία

την πορεία προς ένα future proof επιχειρηματικό μοντέλο που ενσωματώνει τα πλεονεκτήματα που οι πιο σύγχρονες cloud τεχνολογίες προσφέρουν σε επιχειρήσεις και οργανισμούς.

ΤOY ΒΑΓΓEΛΗ ΒΑΓΓΕΛAΤΟΥ

Ιδιαίτερα δυναμικά έδωσε το «παρών» η ελληνική αγορά στο πιο έγκυρο και ανεξάρτητο συνέδριο για το Cloud Computing που διοργάνωσε

την Πέμπτη, 30 Μαρτίου 2023 στο Αμφιθέατρο OTEAcademy, η Boussias Events, για 9η συνεχή χρονιά με χρυσούς χορηγούς τους Cosmote, InTTrust, Officeline και Unisystems.

Πλήθος στελεχών τόσο από την πλευρά των παρόχων λύσεων cloud computing, όσο και από την πλευρά των εταιρειών τελικών χρηστών είχαν την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις και να μοιραστούν best practices, αλλά και προβληματισμούς για την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση του cloud.

Διεθνείς ομιλητές υψηλού κύρους παρουσίασαν τις πιο πετυχημένες από τις μεταβάσεις της εταιρικής λειτουργίας

στο υπολογιστικό νέφος, αλλά και νέες πρακτικές, και συνολικές στρατηγικές αποτελεσματικότερης αξιοποίησης του cloud, ενώ καταξιωμένοι έλληνες ομιλητές κατέθεσαν τις εμπειρίες τους από το «σύννεφο» μέσα από πληθώρα business cases.

Όπως μάλιστα προέκυψε και από τις παρουσιάσεις και τις συζητήσεις τόσο στη σκηνή όσο και στα «πηγαδάκια» κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, ζητήματα όπως η ανθεκτικότητα, η ασφάλεια, η ομαλή μετάβαση, το σωστό μίγμα cloud καθώς και η επιλογή των καλύτερων συνεργατών βρίσκονται ήδη πολύ ψηλά στην ατζέντα των εταιρειών.

Σχεδιάζοντας ένα

Το συνέδριο ξεκίνησε με τους χαιρετισμούς του ∆ρ. Γιάννη Ηλιάδη, προέδρου του (ISC)2 Hellenic Chapter και IT Infrastructure Manager της TEIRESIAS S.A., του Γιώργου Παπούλια, Senior Management Advisor στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, BoD Chair του ItSMF Hellas, του Παναγιώτη Κουρή, CEO της Office Line και του Γιώργου Μαρκατάτου, Προέδρου του ΣΕΚΕΕ και CEO της Regate, που αναφέρθηκαν σε πολλές διαστάσεις της αγοράς cloud, ελληνικής και διεθνούς, από τις δυναμικές της ελληνικής αγοράς ως την διάσταση της παγκόσμιας cloud κυβερνοασφάλειας, πριν ο ∆ηµήτρης Γιάντσης, Γενικός Διευθυντής Έργων της Κοινωνίας της Πληροφορίας αναλύσει την υλοποίηση της “Cloud first” policy στα έργα του ψηφιακού μετασχηματισμού του δημοσίου τομέα και τις προκλήσεις της μεταφοράς των δεδομένων ενός κρατικού μηχανισμού σε cloud data centers.

O Αναστάσιος Μουστάκης, Infrastructure Technology Solutions Manager της UniSystems ανέλαβε στη συνέχεια να παρουσιάσει τις ιδιαίτερα δυναμικές για την ανάπτυξη και την ασφαλή λειτουργία επιλογές που προσφέρει μια υλοποίηση λύσης cloud βασισμένη σε στρατηγική multi cloud, την δυναμική σχέση ευελιξίας και ευρύτητας τεχνολογικών λύσεων, σε αντιπαράθεση με το κόστος και την πολυπλοκότητα τους και βέβαια το ρόλο του τεχνολογικού εταίρου κάθε οργανισμού στην επιλογή της εκάστοτε βέλτιστης λύσης.

Η Evie Leon, Head of T-digital και Managing director της Deutsche Telekom και ο Φώτης Ανδρουτσόπουλος, Head of IT Services & Operations της T-Digital, περιέγραψαν το στρατηγικό πλάνο αλλά και την ενδιαφέρουσα πορεία

στην οποία η Deutche Telecom εξελίχθηκε -μετά από το έντονο “cloudification” της, αφού όπως ανέφεραν χαρακτηριστικά το πρώτο που κάνει μια εταιρεία είναι να βρει ένα cool όνομα- από μια «παραδοσιακή» εταιρεία ΙΤ σε ένα νέο περιβάλλον cloud.

Στο concept του hybrid cloud εστίασε ανεβαίνοντας

στην σκηνή ο ∆ηµήτρης Τσίγκρος, Head of Cloud και IoT Sales του ΟΤΕ Group, δίνοντας τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που προσφέρει μια hybrid cloud λύση, αλλά και πως αυτή επιδρά στα πεδία που εστιάζει ένας CEO, ποιες είναι οι ζωτικότερες ερωτήσεις που ξεκαθαρίζουν αυτή την στρατηγική και ποια είναι τα πιο καυτά ερωτήματα γύρω από αυτή στην αγορά σήμερα.

Ο ∆ρ. Άρης Μελετίου, Προϊστάμενος Γενικής Διεύθυνσης Υποδομών Πληροφορικής και Επικοινωνιών της Γενικής Γραµµατείας Πληροφοριακών Συστηµάτων, ανέλαβε να «αφηγηθεί» το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του private cloud, του hybrid cloud και του multi cloud, σε μια παρουσίαση που βασίστηκε σε στατιστικά δεδομένα αλλά και το νομικό πλαίσιο, τους βασικούς παίκτες της αγοράς cloud και τις τρέχουσες εξελίξεις, ώστε στο τέλος «να μην πέσουμε από τα σύννεφα», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά.

Στη συνέχεια ο Μάνος Κοκολάκης, Customer Success Manager, PM της InTTrust, επαναπροσδιόρισε το υβριδικό ανοικτό και ανθεκτικό cloud όχι σαν ένα προορισμό μετάβασης της επιχειρηματικής βάσης, αλλά σαν μια νέα δυνατότητα για τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς, αλλάζοντας τους όρους της επιχειρηματικής στρατηγικής είτε αυτοί αφορούν το κόστος, είτε την ευελιξία, είτε το business continuity και την ασφάλεια.

«To cloud or not to cloud or how to cloud?»

Ακολούθησε η συζήτηση για τη στρατηγική που πρέπει

να ακολουθηθεί για την επιλογή του κατάλληλου cloud για

κάθε επιχείρηση, αλλά και για τις κινήσεις (νομικές και όχι μόνο) που πρέπει να γίνουν αν αποφασιστεί αλλαγή

παρόχου cloud (ή έξοδος από το cloud) με το επαυξημένο σεξπηρικό θέμα «To cloud or not to cloud or how to cloud?»

και ένα εντυπωσιακό πάνελ ομιλητών που αποτελούσαν οι Αντώνης Γιαννόπουλος, CIO της METRO AEBE, Κώστας Ζαφείρης, Assistant General Manager, Group IT Operations & Infrastructure Head της Eurobank, ∆ρ. Γρηγόρης Λαζαράκος, Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω και Υπεύθυνος Προστασίας Δεδομένων Στη Βουλή Των Ελλήνων, Λευτέρης Τζελέπης, CISO της Steelmet - Viohalco Companies υπό τον συντονισμό του Μιχάλη Μωραϊτη, IT strategist & CIO της Actus Valida Partner, itSMF Hellas Board Member

Στη συζήτηση που προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση εκτός από θέματα στρατηγικής cloud μετάβασης και λειτουργίας

για την επιχείρηση, τέθηκε για πρώτη φορά και το ζήτημα του «exit strategy», των διαδικασιών και των κινήσεων δηλαδή που θα πρέπει να γίνουν αν αποφασιστεί ή κριθεί απαραίτητη η αλλαγή παρόχου ή η έξοδος από το cloud, προσφέροντας ένα ανεκτίμητο worst case scenario για την περίπτωση «πτώσης» από το υπολογιστικό νέφος.

Εξίσου ενδιαφέρουσα ακολούθησε η συζήτηση γύρω από την πετυχημένη πορεία της Dixons μέσω της Office Line προς το cloud ανάμεσα στους Βασίλη Παπούλια, COO της Office Line και Μιχάλη Μιχελάκη, Head of IT Operations, Dixons South East Europe.

Cloud, ασφάλεια

και βελτιστοποίηση

Το δεύτερο μέρος του συνεδρίου ήταν αφιερωμένο στην ασφάλεια και τη βελτιστοποίηση της λειτουργίας στο cloud.

Σε αυτό το πλαίσιο ο Νάσος Οικονοµόπουλος, Global Head Of Cloud & Emerging Technologies Risk της HSBC, ανέλυσε τόσο τους βασικούς παράγοντες κινδύνου όσο και τα risk insights της μετάβασης στο cloud, σε μια παρουσίαση που είχε ιδιαίτερη βαρύτητα στο συγκεκριμένο θέμα, προερχόμενη από την πλευρά του ευαίσθητου τραπεζικού τομέα.

Με την παρουσίαση τεσσάρων διαφορετικών οπτικών πάνω στην ενεργοποίηση του cloud σαν βασικό παράγοντα του ψηφιακού μετασχηματισμού ανέβηκε στην σκηνή του συνεδρίου ο Γρηγόρης Παπαγγελής, Cloud Innovation Manager της Performance Technologies, ο οποίος της «γεφύρωσε» πάνω στη θεώρηση του cloud ως ένα hub καινοτομίας και αλλαγής για τις επιχειρήσεις, αλλά και τις νέες προκλήσεις που εμφανίζονται με την χρήση του.

Στη συνέχεια ο Θάνος Γκινάκος, Business Unit Manager

της D ONE, επιχείρησε μια εξερεύνηση σε βάθος της εποχής του ψηφιακού μετασχηματισμού στο cloud, με όχημα τον συνδυασμό της διαχείρισης των data και της εκμετάλλευσης

των δυνατοτήτων του ΑΙ, προκειμένου να παραχθεί επιπλέον κέρδος για την εταιρεία καθώς θα εξαχθεί επιπλέον αξία από τα δεδομένα της. Αμέσως μετά το σημείο εστίασης επέστρεψε στην ασφάλεια καθώς ο Άγγελος Βαρθαλίτης, CISO της Advario, παρουσίασε και ανέλυσε τις κυριότερες απειλές

Αντώνης Γιαννόπουλος, METRO AEBE, Κώστας Ζαφείρης, Eurobank, ∆ρ. Γρηγόρης Λαζαράκος, ∆ικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω, Λευτέρης Τζελέπης, Steelmet – Viohalco, Μιχάλης Μωραϊτης, Actus Valida Partner

βους που απασχολούν σήμερα, σε συνάρτηση τόσο με την κλίμακα της δαπάνης των μεγάλων παρόχων cloud, της προσαρμογής των διαδικασιών ασφαλείας τους στις ανάγκες του κάθε πελάτη και της φιλοσοφίας ασφάλειας που διαθέτει προκειμένου η λειτουργία off premise να παραμένει ασφαλής.

Ο οδικός χάρτης μιας πετυχημένης μετάβασης λειτουργίας προς το cloud έγινε στη συνέχεια το θέμα της παρουσίασης του Jérôme Coenraets, CEO της Blazeclan Europe, ο οποίος χρησιμοποίησε τα πετυχημένα παραδείγματα των Skroutz, Marine Traffic και AIMS Airline Software για να δείξει πως μπορεί μια εταιρία να έχει ένα περίπλοκο μεν επιτυχημένο δε migration στο cloud. Αλλά κυρίως πως μετά την μετάβαση αυτή θα περάσει σε μια on cloud αποδοτική λειτουργία που να δικαιολογήσει το κόστος της και θα προσφέρει παράλληλα την δυνατότητα

του εκσυγχρονισμού της μέσω της λειτουργίας στο cloud.

O Φώτης Κοσµάτος, Director of Sales της Kyndryl Greece & Cyprus, εξήγησε στο κοινό του συνεδρίου πως οι λύσεις cloud που προσφέρει μπορούν να ξεκλειδώσουν την καινοτομία σε έναν οργανισμό και να ενεργοποιούν

τον ψηφιακό μετασχηματισμό συνδέοντας το ΙΤ με το business value της επιχείρησης μέσω στρατηγικών που πάνε πέρα από απλές lift and shift στρατηγικές.

Στο ιδιαίτερα ενδιαφέρον σύμπαν του δορυφορικού διαδικτύου μεταφέρθηκε το συνέδριο καθώς η Dr. Wendy Ng, Principal Cloud Security Architect της OneWeb, ξεκίνησε ένα ταξίδι στο δίκτυο των δορυφόρων χαμηλής τροχιάς LEO constellation και τις δυνατότητες για νέα use cases που προσφέρουν καθώς αν και πάνω από τα σύννεφα, υπόσχονται να αλλάξουν τα σημερινά δεδομένα διασυνδεσιμότητας προσφέροντας το future proof cloud και την σύνδεση με το σύμπαν των δεδομένων του στο

μεγάλο ποσοστό του πλανήτη που ακόμα το στερείται.

Στη συνέχεια ο Γιώργος Αρµενιάκος, Business Development Manager της Fortinet, επανέφερε το ζήτημα της ασφάλειας και εμβάθυνε στο ζήτημα της διασφάλισης των λειτουργιών και των δεδομένων σε αυτό, όταν για παράδειγμα το hybrid cloud που ακολουθούν στην πλειοψηφία τους οι εταιρείες τελικά αυξάνει την συνολική επιφάνεια -εντός και εκτός εταιρείας- στην οποία θα δεχθούν επιθέσεις και σε προέκταση το ζήτημα της ασφάλειας τους μετά την ενεργοποίηση της cloud υποδομής, συνδυάζεται συχνά με θέματα compliance πολυπλοκότητας των legacy systems και έλλειψη σε cloud expertise.

Ο Γιάννης Παπάζογλου, Channel Territory Manager της Google Cloud, παρουσίασε το οικοσύστημα καινοτομίας που ανοίγει στους χρήστες του το υπολογιστικό

νέφος της Google, των εννέα διαφορετικών εφαρμογών και των δύο δισεκατομμυρίων χρηστών, ενώ ο Γιάννης Αϊδίνης, Cloud Presales Manager, Info Quest Technologies

που τον διαδέχθηκε στη σκηνή επανήλθε στο ζήτημα της ασφάλειας του cloud και της κουλτούρας κυβερνοασφάλειας που απαιτείται για αυτή προειδοποιώντας το κοινό με τον τίτλο της παρουσίασης του ότι « η μόνη εύκολη μέρα ήταν χθες».

Ακολούθησε ο Stijn Schuermans, Chief Product Officer της Satori Analytics, ο οποίος παρουσίασε όλους τους τρόπους με τους οποίους μπορεί ένας οργανισμός να αντλήσει το μέγιστο της αξίας από την μετάβαση και την λειτουργία του στο cloud, αξιοποιώντας την επένδυση του στο “cloud data estate” του όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, αφού όπως επισήμανε αν κάτι ανέδειξε το συνέδριο ήταν ότι η μετάβαση σε cloud δεν σημαίνει «αυτόματη»

εξασφάλιση κέρδους για τον οργανισμό.

Βαρθαλίτης

Ανοίγοντας το δρόµο προς το µέλλον του Cloud

Το τρίτο και τελευταίο μέρος του συνεδρίου που ήταν αφιερωμένο στο μέλλον του cloud άνοιξε με μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση για τη συνθήκη ασφαλείας

της λειτουργίας στο cloud. Οι Παναγιώτης Αναγνώστου, Information Technology & Systems Director της AVAX GROUP , Νίκος Πλατής, IT Director της ΚΑΥΚΑΣ ΑΕ , ∆ηµήτρης Σταθόπουλος, DTPS Group Digital Service

Delivery Manager της Coca Cola HBC, ∆ηµήτριος Τόπκας, IT Director της HB BODY Group και Νίκος Αγριτέλης, Head of IT της Septona σε συντονισμό του ∆ρ. Γιάννη Ηλιάδη, της TEIRESIAS S.A. εξέτασαν ερωτήματα όπως το αν το ζήτημα της κυβερνοασφάλειας αποτελεί αποτρεπτικό ή ενθαρρυντικό παράγοντα μετάβασης στο cloud, με τι ρυθμό οι οργανισμοί στρέφονται προς αυτό, τι φαίνεται να αλλάζει στον τρόπο με τον οποίο υιοθετούνται οι cloud λύσεις, ειδικά τα τελευταία χρόνια και βέβαια το αν και πόσο το cloud ενδείκνυται ή όχι για την αναβάθμιση του καθεστώτος ασφαλείας ενός οργανισμού.

Στη συνέχεια ο Θάνος Παπαδηµητρίου, πρώην CIO του Group AMANA και βραβευμένος ως CIO of the Year (Middle East) στα IDC CIO Excellence Awards , περιέγραψε -σε ζωντανή σύνδεση από το Ντουμπάι- τόσο τις προκλήσεις όσο και την εικόνα του μέλλοντος του cloud αλλά και το ρόλο σε αυτό της τεχνολογίας πίσω από το blockchain και των dapps, που θα επιτρέπουν στους χρήστες να εκμεταλλεύονται την αποκεντρωμένη πια υπολογιστική ισχύ.

Τέλος το συνέδριο έκλεισε με μια συζήτηση με θέμα το μέλλον του cloud καθώς οι Στάθης Ανάγνου, CIO της MOTODYNAMICS S.A., Γρηγόρης Αρβανίτης, Group Chief Information Officer της ALUMINCO SA, Στάθης Βεληβασάκης, Country IT Director της Affidea, Ελευθέριος Κοψίδης, Information Technology Manager της Mapei Hellas, Νικόλαος Μαµουζέλος, Head of IT Infrastructure της Inventio, Νίκος Πλιάτσικας, Group Head Of Information Technology της EFA GROUP σε συντονισμό του ∆ρ. Βασίλη Αγγελίδη, Αντιπρόεδρος ΠΕΕΠΛΥ και Διευθυντή Διοικητικής, Οικονομικής & Πληροφορικής Υπηρεσίας του Γενικού Νοσοκοµείου Καβάλας, ξεκίνησαν από την «ιστορική» εποχή που ακόμα και η αλλαγή μιας μνήμης RAM σήμαινε ώρες downtime για το ΙΤ μιας επιχείρησης για να περάσουν στο μέλλον των οργανισμών στο cloud και κυρίως τους τρόπους που ήδη διαφαίνονται στις μεθόδους εξαγωγής επιπλέον αξίας από αυτό, αλλά και πως η μετάβαση όλο και περισσότερων επιχειρήσεων στο υπολογιστικό νέφος θα αλλάξει ριζικά τον τρόπο που οι επιχειρήσεις θα λειτουργούν στο μέλλον, διαμορφώνοντας τελικά το μέλλον του επιχειρείν παγκοσμίως.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασε για τους συμμετέχοντες το workshop που προσέφερε το συνέδριο με τίτλο «When and how to implement a Data Mesh in the Cloud» και θέμα την εφαρμογή της αρχιτεκτονικής Data Mesh στο Cloud, με τον Nino Weingart, Lecturer In “AI Management” στο HWZ Zurich και Senior Consultant της D ONE, στο οποίο δημιουργήθηκε ανάμεσα στους συμμετέχοντες μια κοινή αντίληψη για τις βασικές αρχές

Νίκος Πλατής, ΚΑΥΚΑΣ ΑΕ, ∆ηµήτρης Σταθόπουλος, Coca Cola HBC, ∆ηµήτριος Τόπκας, Νίκος Αγριτέλης, Septona, ∆ρ. Γιάννης Ηλιάδης, TEIRESIAS S.A.

της data mesh αρχιτεκτονικής και ενημερώθηκαν για το

ποιες είναι οι νέες επιπλέον απαιτήσεις και οι αλλαγές

που επιφέρει στην διάρθρωση των δεδομένων. Αναλύ-

θηκαν ακόμα οι ιδανικότερες περιπτώσεις επιχειρήσε-

ων για εφαρμογή του, παρουσιάστηκαν παραδείγματα υλοποίησης του στο cloud, με τις παράλληλες τεχνικές απαιτήσεις τους.

Εν κατακλείδι

Το πιο έγκυρο και αναγνωρισμένο ανεξάρτητο συνέδριο της ελληνικής αγοράς για το Cloud Computing τελικά ανέδειξε για άλλη μια φορά το cloud ως το απαραίτητο

μέσο για τη μετάβαση στα επιχειρηματικά μοντέλα του μέλλοντος. Προσέφερε το ιδανικό σημείο συνάντησης για όλους τους επαγγελματίες του cloud, συγκεντρώνοντας σε ένα event τους κυριότερους παρόχους υπηρεσιών cloud, παγκόσμιου φήμης ομιλητές, ηγετικές προσωπικότητες του χώρου και μεγάλους πελάτες που επενδύουν στο cloud, δημιουργώντας ένα περιβάλλον networking, ανταλλαγής απόψεων και εμπειριών για όλους τους συμμετέχοντες.

Η κοινότητα του cloud ανανέωσε το ραντεβού της για το επόμενο Cloud Computing conference, που θα διεξαχθεί τo Mάρτιο του 2024. NW

Στάθης Ανάγνου, MOTODYNAMICS S.A., Γρηγόρης Αρβανίτης, ALUMINCO SA, Στάθης Βεληβασάκης, Affidea, Ελευθέριος Κοψίδης, Mapei Hellas, Νικόλαος Μαµουζέλος, Inventio, Νίκος Πλιάτσικας, EFA GROUP , ∆ρ. Βασίλης Αγγελίδης, Γενικό Νοσοκοµείο Καβάλας

Παναγιώτης Αναγνώστου, AVAX GROUP,

Diversity – οι «καλές» προθέσεις δεν αρκούν

∆εν είναι µυστικό ότι η βιοµηχανία τεχνολογίας «παλεύει» για την επίτευξη του diversity στο ανθρώπινο δυναµικό της. Μία πρόσφατη µελέτη έδειξε ότι τα τελευταία δύο χρόνια πολλές εταιρείες τεχνολογίας διπλασίασαν τις δεσµεύσεις τους για υποστήριξη του στόχου του Diversity & Inclusion (DEI) στον κλάδο. Παρόλες όµως τις καλοπροαίρετες (;) προσπάθειες, µία στις τέσσερις εταιρείες αναφέρει ότι οι οµάδες τους είναι περισσότερο από 70% λευκές και ανδροκρατούµενες. Σύµφωνα µε την ετήσια έρευνα για την ψηφιακή ηγεσία του Harvey Nash, το µέσο ποσοστό των γυναικών στις οµάδες τεχνολογίας είναι µόλις 28%. Η πρόθεση µπορεί να είναι εκεί… η πραγµατικότητα όµως δείχνει άλλα. Η τεχνολογία συνεχίζει να

αγωνίζεται να επιτύχει την ποικιλοµορφία που θα ήθελε ή θα έπρεπε ή που επιβάλλει η κοινωνική απαίτηση ολοένα και περισσότερο… Το χάσµα µεταξύ της επιθυµίας να επιτευχθεί

το diversity, η ισότητα και η συµπερίληψη και της πραγµατοποίησης αυτού του στόχου παραµένει µεγάλο. Παρά τις «προγραµµατικές» δεσµεύσεις των εταιρειών, παραµένει να δούµε κατά πόσο οι ηγεσίες του ΙΤ κλάδου θα µπορέσουν να αρχίσουν να προσλαµβάνουν και να προάγουν στελέχη που δεν τους µοιάζουν – δεν είναι δηλαδή λευκοί άντρες.

του Βαγγέλη Βαγγελάτου

Το hype του ΑΙ τελειωµό δεν έχει, αλλά αυτή είναι από τις περιπτώσεις που κάποιος µε «βαριά» φωνή πρέπει να πει το αυτονόητο για να ακουστεί. Έτσι ο θρυλικός συνιδρυτής της Apple, Steve Wozniak, δήλωσε στο BBC ότι «το ΑΙ παραείναι έξυπνο και ταυτόχρονα, προσβάσιµο σε όλους αυτούς που θέλουν να εξαπατήσουν συνανθρώπους τους» σηµειώνοντας ότι αν και δεν πιστεύει ότι ποτέ θα υποκαταστήσει την ανθρώπινη ευφυία, µιας και θα του λείπει πάντα το συναίσθηµα, παρόλα αυτά θα µπορούσε να κάνει τους «κακούς παίκτες» ακόµα πιο πειστικούς. Ο αντισυµβατικός «Woz» που µεταξύ άλλων σχεδίασε τον πρώτο Apple και τελικά έφυγε από την Apple για να διδάξει, δεν µασάει τα λόγια του και λέει ότι οι big tech µπορεί να νοµίζουν ότι µπορεί να τη γλιτώνουν πάντα αλλά

στην περίπτωση του ΑΙ θα πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να λειτουργήσουν µέσα σε κανονιστικά πλαίσια. «Άνθρωπος θα πρέπει να αναλαµβάνει την ευθύνη για κάθε τι που δηµιουργεί το ΑΙ. Οι δυνάµεις που κινητοποιούνται από το χρήµα συνήθως νικούν και αυτό είναι λυπηρό, αλλά δεν µπορούµε να σταµατήσουµε την εξέλιξη της τεχνολογίας»

είπε, ενώ πρότεινε κάθε περιεχόµενο που δηµιουργείται από ΑΙ να φέρει ανάλογη προειδοποιητική «ετικέτα». Πρότεινε µάλιστα στους εµπλεκόµενους να πάρουν µαθήµατα από την γέννηση και την εξέλιξη του διαδικτύου στην πορεία.

της Αγγελικής Κορρέ του Γιάννη Ριζόπουλου

Αργά ή γρήγορα, µε τέτοια φόρα και δηµοσιότητα που έχει πάρει το θέµα των εφαρµογών της Τεχνητής Νοηµοσύνης, θα γινόταν κι αυτό… Εκτός από τις επιπτώσεις στην καθηµερινότητά µας, για τις οποίες «σκοτώνονται» επιστήµονες και νοµοθέτες, ως προς τον βαθµό της ρύθµισης που θα επιβληθεί, ίσως πρέπει να σκεφτούµε και τα χειρότερα – τουλάχιστον, η Βουλή των Λόρδων στο Ηνωµένο Βασίλειο έκανε ένα διάλειµµα από τις γιορτές και τις παράτες της Στέψης για να στήσει µια επιτροπή (AI in Weapon Systems Committee) για να εξετάσει τι θα γίνει αν κάποιοι κακόβουλοι «βάλουν χέρι», µε τη βοήθεια της Τεχνητής Νοηµοσύνης, σε «βαριά» οπλικά συστήµατα. Κάτι που δύσκολα µπορεί να ελεγχθεί και να αντιµετωπιστεί, καθώς -όπως λένε οι ειδικοί- οι διαθέσιµες θεωρίες χρειάζονται updating, αφού έχουν µείνει στην εποχή του Ψυχρού Πολέµου… Το ερώτηµα είναι ποιος θα ελέγξει τι και πώς, αν το παιχνίδι χοντρύνει τόσο πολύ. Στα όπλα! Στα όπλα!

Στα όπλα! Στα όπλα!

Λαµόγια “Made by AI”;