Finance Pro τεύχος 030

Γίνετε συνδρομητής στο περιοδικό της BOUSSIAS για το χώρο του corporate finance και του accounting, και αποκτήστε ένα πολύτιμο εργαλείο που διαμορφώνει άποψη για τους επαγγελματίες του κλάδου.

Αναλύσεις των πλέον επιδραστικών τάσεων, αποκλειστικές συνεντεύξεις με opinion leaders, θεσμικές τοποθετήσεις, παρουσιάσεις μοναδικών projects και key players, συνθέτουν τον κόσμο του Finance Pro.

Γίνετε συνδρομητής: https://financepro.gr/subscribe/ Υπεύθυνη συνδρομών: Βίκυ Θεοδωρίδου, E: vtheodoridou@boussias.com, Τ: 210 6617777 (Εσωτ. 101)

ΤΟ 2023 ΜΠΕΊΤΕ ΣΤΟΝ Κ Ο ΣΜΟ ΤΟΥ

ΠΕΡΙΕΧOΜΕΝΑ

HEAD OF BUSINESS UNIT

Βασίλης Καφίρης

AΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

Γιώργος Δημοσθένους

ΣΥΝΤΑΞΗ

Κατερίνα Τσιτούρα, Ελίκα Ροζάκη

ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΣΥΝΤΑΚΤΡΙΑ

Νάντια Σουφλή

ΥΠΕΥΘΥΝH ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ

Hλιάνα Κέρπου ikerpou@boussias.com

ΥΠΟΔΟΧH ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ

Ρούλη Σαμίου rsamiou@boussias.com

ΓΡΑΦΙΣΤΑΣ

News & updates

Έρευνα EY: Η τεχνολογία μετασχηματίζει τις διαδικασίες

και τον ρόλο των τμημάτων treasury

Financial Files

n Boutique συμβουλευτικές: Η απήχηση των boutique συμβουλευτικών

εταιρειών διαρκώς ανεβαίνει τα τελευταία χρόνια

n Finance Accounting Automation: Η τεχνολογική στρατηγική

ως συντελεστής δημιουργίας αξίας στην επιχείρηση

n Καθοριστική η συνδρομή του CFO απέναντι

στους νέους κινδύνους

n Ελληνική Οικονομία: Νόμος για την ενίσχυση

των εισοδημάτων και στο βάθος επενδυτική βαθμίδα

n Food retail: Αισιοδοξία αλλά και προβληματισμός για το μέλλον

Cover story

Χρήστος Τριανταφυλλόπουλος, CEO Aegean Consulting: Η Aegean Consulting προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις στις επιχειρήσεις

Interview

Χάρης Λαμπρόπουλος, Πρόεδρος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Επενδύσεων: H ελληνική οικονομία θα αποτελέσει πρότυπο ανάπτυξης για τις

Αλέξανδρος Καρβουτζής

ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ

Κορνήλιος Σαραντίογλου

ΤΜΗΜΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ

Βίκη Θεοδωρίδου vtheodoridou@boussias.com

ΛΟΓΙΣΤHΡΙΟ

Κωσταντίνος Χασιώτης

ΕΚΔΟΤΗΣ

Μιχάλης Μπούσιας

ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ

ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ

Κατερίνα Πολυμερίδου

GROUP ΑDVERTISING

DIRECTOR

Λήδα Πλατή

ΕΤΗΣΙA ΣΥΝΔΡΟΜH: €99

ΚΛΑΔΙΚΑ ΜΕΣΑ ΜΟΝ ΙΚΕ

Λ. Κηφισίας 125-127 - Αθήνα

Τ.Κ. 115 24

Κτίριο Cosmos Center

Τ.: 210 710 2452

Κωδικός ΕΛΤΑ: 21-0184

ISSN: 2732-7159

Τoυ ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ

Γράφαμε στο προηγούμενο τεύχος πως ο μεγάλος άμεσος στόχος της ελληνικής οικονομίας είναι η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας.

Το πρώτο θετικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση ήρθε μέσα στον Αύγουστο από τον Γερμανικό οίκο Scope Ratings ο οποίος κατατάσσει πλέον την ελληνική οικονομία στην επενδυτική βαθμίδα, καθώς αναβάθμισε το ελληνικό αξιόχρεο σε ΒΒΒ.

Λίγες βδομάδες αργότερα ήρθε ο πιστοποιημένος από την Ευρωπαϊκή Ένωση καναδικός οίκος αξιολόγησης DBRS να δώσει την επενδυτική βαθμίδα στην Ελλάδα καθώς αναβάθμισε το αξιόχρεο της χώρας στη βαθμίδα BBB με σταθερές προοπτικές, από τη βαθμίδα BB (high) και τις σταθερές προοπτικές.

Η σημασία αυτής της αναβάθμισης είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη της Scope Ratings καθώς η DBRS Morningstar, είναι ένας από τους τέσσερις διεθνείς οίκους που αναγνωρίζονται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ακολούθησε η αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από την Moody’s που μας έφερε ένα σκαλοπάτι κάτω από την επενδυτική βαθμίδα. Να σημειωθεί επίσης ότι έως το τέλος του έτους περιμένουμε δύο ακόμη αξιολογήσεις, από τον Standard & Poor’s (20 Οκτωβρίου) και τον Fitch (1η Δεκεμβρίου). Τη σημαντική πρόοδο που έχει κάνει η ελληνική οικονομία προβάλουν με θετικά δημοσιεύματα και τα διεθνή Μέσα Ενημέρωσης. Οι New York Times έγραψαν πρόσφατα πως η ελληνική οικονομία είναι μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες της Ευρώπης που αναπτύσσεται διπλάσια από τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Αυτό δεν σημαίνει πως έχουν εκλείψει όλα τα προβλήματα καθώς η Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει το «βουνό» του χρέους που είναι από τα υψηλότερα στον κόσμο. Στο ρεπορτάζ μας για την ελληνική οικονομία αναφερόμαστε στην ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας η οποία σύμφωνα με τις κυβερνητικές εκτιμήσεις θα «ξεκλειδώσει» σημαντικές εξελίξεις για το ευρύτερο οικονομικό περιβάλλον, με σημαντικότερη την αύξηση των επενδύσεων και κατά συνέπεια τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, αλλά και σημαντικών εσόδων για το κράτος.

Ο ιδρυτής και CEO της Aegean Consulting Χρήστος Τριανταφυλλόπουλος μας μιλά για τις ολοκληρωμένες λύσεις που προσφέρει η εταιρεία του στις επιχειρήσεις.

Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, Χάρης Λαμπρόπουλος μας λέει πως η διαφαινόμενη ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας θα φέρει στην ελληνική οικονομία περισσότερες επενδύσεις, τα ελληνικά ομόλογα θα είναι επιλέξιμα από την ΕΚΤ, το κόστος δανεισμού θα είναι χαμηλότερο και νέοι επενδυτές θα στηρίξουν την ελληνική αγορά.

Ο Σπύρος Φενερλής Finance Director Digital Realty μιλά στο FinancePro για τη συμβολή της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας στην ανταγωνιστικότητα μιας επιχείρησης, για τις ενέργειες που μπορεί να κάνει ο οικονομικός διευθυντής προκειμένου να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις της θέσης του.

Στο τεύχος μας έχουμε αφιερώματα στις Boutique συμβουλευτικές, στο Finance Accounting Automation, στο Audit & Assurance και στο Food retail. Καλή ανάγνωση.

για τη δράση τους. Μπείτε και προτείνετε κι εσείς τα Λογιστικά Γραφεία/Εταιρείες, τα οποία, κατά τη γνώμη σας, ωθούν τον ρόλο των λογιστικών υπηρεσιών ένα βήμα μπροστά!

Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, η Boussias Media με την έκδοση FinancePro, δημιουργεί μία δυναμική λίστα Λογιστικών Γραφείων/ Εταιρειών, στα πρότυπα της διεθνούς πρακτικής των Powerlists!

Ως αναγνώστης του εξειδικευμένου Μέσου για την κοινότητα των οικονομικών υπηρεσιών, έχετε και εσείς τη δυνατότητα να συμβάλετε στη δημιουργία της Accounting Firms 100 Powerlist με τις προτάσεις σας.

https://financepro.gr/accounting-firms-100-powerlist-2023/

Περιεχόμενο: Γιώργος Δημοσθένους T: 210 661 7777 (εσωτ. 137), Ε: gdimosthenous@boussias.com

ΟΟΣΑ: Συνεχίζεται

η ανάπτυξη, αλλά

η ανασφάλεια Η

επιμένει

παγκόσμια οικονομία κατέγραψε καλύτερες επιδόσεις από το αναμενόμενο κατά το πρώτο μισό του 2023, αλλά οι προοπτικές δεν είναι ενθαρρυντικές, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, καθώς ο πληθωρισμός επιμένει και εντοπίζονται σημαντικοί κίνδυνοι. Με τη σφιχτή νομισματική πολιτική να πιέζει τις οικονομίες, και την ανάκαμψη στην Κίνα λιγότερο δυναμική από ό,τι αναμενόταν, ο οργανισμός προβλέπει παγκόσμια ανάπτυξη της τάξεως του 3,0% το 2023 και 2,7% το 2024. Σύμφωνα με τη σχετική έκθεση, ο πληθωρισμός υποχωρεί μεν, παραμένει ωστόσο πάνω από τον στόχο των κεντρικών τραπεζών σε πολλές χώρες. Προβλέπεται ότι θα συνεχίσει να υποχωρεί σταδιακά το 2023 στις χώρες του G20, από 7,8% το 2022 σε 6,0% το 2023 και 4,8% το 2024. Ως κίνδυνοι προβάλλονται ο πληθωρισμός που μπορεί να επιμείνει περισσότερο από το αναμενόμενο, με περαιτέρω πιθανή διατάραξη στις αγορές ενέργειας και τροφίμων. Επιπλέον, τυχόν συνεχιζόμενη επιβράδυνση στην Κίνα θα επιβαρύνει τους εμπορικούς της εταίρους παγκοσμίως, πλήττοντας ενδεχομένως

την επιχειρηματική εμπιστοσύνη.

Το δημόσιο χρέος παραμένει ψηλά σε πολλές χώρες, ως συνέπεια της εκτεταμένης δημοσιονομικής στήριξης για την αντιμετώπιση των κρίσεων της πανδημίας και των τιμών ενέργειας.

Οι κυβερνήσεις καλούνται να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν αξιόπιστα μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά πλάνα, τα οποία θα ανταποκρίνονται στις αυξανόμενες μελλοντικές ανάγκες δαπανών για την αντιμετώπιση του γηράσκοντος πληθυσμού, την άμυνα, την κλιματική αλλαγή και το αυξανόμενο χρέος. Διαρθρωτικές αλλαγές χρειάζονται επειγόντως για την τόνωση της ανάπτυξης, κρίνει ο ΟΟΣΑ. Με τις οικονομίες να βρίσκονται αντιμέτωπες με μετασχηματισμούς, συμπεριλαμβανομένων των κλιματικών και ψηφιακών μεταβάσεων, απαιτούνται μεταρρυθμίσεις για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας και της καινοτομίας.

Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κ. Νίκος Παπαθανάσης έκανε αποδεκτή την παραίτηση της Διευθύνουσας Συμβούλου της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Α.Ε, κας Αθηνάς Χατζηπέτρου ενώ την ευχαρίστησε για τη συμβολή της στην επίτευξη των στόχων της Τράπεζας.

Με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης, ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου κ. Γεώργιος Ζαββός ορίζεται και στη θέση του Διευθύνοντος Συμβούλου μέχρι την ολοκλήρωση των διαδικασιών που προβλέπει το Καταστατικό της Εταιρείας.

Όπως αναφέρει ανακοίνωση του υπουργείου τα τελευταία τέσσερα χρόνια η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα μετέβαλε το επιχειρηματικό μοντέλο λειτουργίας της, αποδεικνύοντας την ευελιξία και την ικανότητά της να ανταποκριθεί με επιτυχία στις σύγχρονες οικονομικές εξελίξεις και συγκυρίες. Καθοριστικός ήταν ο ρόλος της Τράπεζας κατά τη διάρκεια της πανδημίας όπου επέδειξε γρήγορα αντανακλαστικά και στήριξε την αγορά με σημαντικά χρηματοδοτικά εργαλεία. Η Τράπεζα αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας και τραπεζικού συστήματος και δημιουργεί σημαντικά νέα χρηματοδοτικά προϊόντα, διευκολύνοντας, παράλληλα, την πρόσβαση αυτών των επιχειρήσεων στον τραπεζικό δανεισμό.

Επισημαίνεται επίσης πως η Ελληνική Αναπτυξιακή

Τράπεζα είναι σημαντικός αρωγός της Πολιτείας για τη

διαμόρφωση ενός σύγχρονου παραγωγικού μοντέλου με αναπτυξιακή δυναμική και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, που αποτελούν πρωταρχικούς στόχους της Κυβέρνησης.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ

ΤΡΑΠΕΖΑ: ΠΑΡΑΙΤΗΘΗΚΕ

Η ΔΙΕΥΘΥΝΟΥΣΑ

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΑΘΗΝΑ

ΧΑΤΖΗΠΕΤΡΟΥ

Η EPSILON NET εξαγόρασε το 60% των μετοχών

της SCAN INFORMATION SYSTEMS

EPSILON NET A.E εξαγόρασε του 60% των μετοχών της εταιρίας SCAN INFORMATION SYSTEMS (SCAN ΑΒΕΕ) που δραστηριοποιείται στον τομέα της παροχής συστημάτων τεχνολογίας και εξειδικευμένων επιχειρηματικών λύσεων.

Ειδικότερα, η EPSILON NET αγόρασε ποσοστό 60% των μετοχών

της SCAN ΑΒΕΕ, έναντι του ποσού των 5.000.000 ευρώ από την κα Λεμονιά - Νόλα Πρωτοπαπά, ενώ το υπόλοιπο 40% του μετοχικού κεφαλαίου θα διατηρήσουν οι υφιστάμενοι μέτοχοι της οικογένειας Πρωτοπαπά, οι οποίοι και θα συνεχίσουν να έχουν την ευθύνη της ανάπτυξης της εταιρίας μέσα στο νέο πλαίσιο ενίσχυσης των επιχειρηματικών συνεργειών με τον Όμιλο EPSILON NET, συμβάλλοντας στην επίτευξη των στόχων του νέου κύκλου ανάπτυξης της εταιρίας στην ελληνική αγορά & στο εξωτερικό.

Η SCAN ΑΒΕΕ αποτελεί έναν σημαντικό συνεργάτη του Ομίλου EPSILON NET έχοντας την ευθύνη επιλογής, προμήθειας & διάθεσης, συστημάτων access control, συστημάτων ωρομέτρησης και γενικότερα integrated λύσεων με συστήματα μισθοδοσίας & HRMS.

Ο κύκλος εργασιών της εταιρίας για την οικονομική χρήση του 2022 διαμορφώθηκε σε 3,31 εκατ. ευρώ με EBITDA ύψους 0,94 εκατ. ευρώ, ταμείο ύψους 0,54 εκατ. ευρώ, και μηδενικό δανεισμό. Για το Α’ Εξάμηνο του 2023 ο κύκλος εργασιών της εταιρίας διαμορφώθηκε σε 2,25 εκατ. ευρώ (αύξηση 59,3% σε σχέση με το

αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2022) και EBITDA ύψους 0,69 εκατ. ευρώ (αύξηση 64,8% σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2022). Αξίζει επίσης να τονισθεί ότι η εταιρία είχε την 30/06/2023 ταμείο ύψους 0,47 εκατ. ευρώ και μηδενικό δανεισμό. Η εταιρία SCAN αποτελεί για την ελληνική αγορά έναν από τους κυριότερους παρόχους συστημάτων τεχνολογίας οίκων του εξωτερικού και εξειδικευμένων υπηρεσιών διασυνδεσιμότητας & ολοκλήρωσης.

ΤΗΣ ΕΛΓΕΚΑ

Ο Σπυρίδων Καρανάσος ανέλαβε πρόσφατα Οικονομικός Διευθυντής της ΕΛΓΕΚΑ, θέση την οποία μέχρι πρόσφατα κατείχε η Χριστίνα Παπανδρέου, η οποία αποχώρησε από τον Όμιλο.

Ο νέος Οικονομικός Διευθυντής της ΕΛΓΕΚΑ διαθέτει 20 χρόνια εμπειρίας σε διοικητικές θέσεις με εξειδίκευση σε χρηματοοικονομικά θέματα.

Ο Σπυρίδων Καρανάσος εντάχθηκε στο δυναμικό της εταιρίας το έτος 2012 ως Financial Planning & Analysis Manager και μέχρι πρότινος κατείχε τη θέση του Financial Controller. Στο παρελθόν έχει εργαστεί στις εταιρίες Efg Eurolife, Intralot Group & Μαΐλλης Group. Επίσης, ο Σπυρίδων Καρανάσος, ανέλαβε και ως υπεύθυνος σχέσεων της εταιρίας με τους Επενδυτές, με σκοπό τη συνεχή κάλυψη των υποχρεώσεών της ΕΛΓΕΚΑ για άμεση και έγκυρη ενημέρωση του επενδυτικού κοινού.

Ο ΣΠΥΡΙΔΩΝ

ΚΑΡΑΝΑΣΟΣ ΑΝΕΛΑΒΕ

ΝΕΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ

ύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της EY Ελλάδος, σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Ελλήνων Χρηματοοικονομολόγων (Hellenic Association of Treasurers), το 63% των συμμετεχόντων treasurers και στελεχών τμημάτων treasury, αναγνωρίζουν ότι οι υλοποιήσεις τεχνολογικών λύσεων στον χώρο του treasury – της διαχείρισης, δηλαδή, των ροών χρήματος, κεφαλαίου και των σχετικών κινδύνων – έχουν πλέον ενταχθεί στην ευρύτερη στρατηγική της επιχείρησής τους, καθώς είναι ικανές να προσδώσουν σημαντικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα σε έναν οργανισμό. Η έρευνα, αποτυπώνει ότι οι δυνατότητες που παρέχει η τεχνολογία σήμερα στην αυτοματοποίηση και τυποποίηση των διαδικασιών, αλλά και στην ενοποίηση της πληροφορίας, αποτελούν σημαντικά εργαλεία για τους treasurers, στην προσπάθεια να εκπληρώσουν έναν διευρυμένο ρόλο στην επιχείρηση. Ωστόσο, παρατηρείται ότι, αν και αναγνωρίζονται τα οφέλη που μπορεί να προσδώσει η χρήση της τεχνολογίας στη λειτουργία του treasury, ένα ποσοστό 29% δεν έχουν εντάξει κάποια σχετική υλοποίηση στο άμεσο στρατηγικό τους πλάνο, ενώ ένα 6% διατηρούν κριτική στάση απέναντι στα πραγματικά οφέλη. Σε ό,τι αφορά τους στόχους για το επόμενο άμεσο χρονικό διάστημα, διατυπώνεται ως βασική προτεραιότητα για τους συμμετέχοντες, η επανεξέταση της γενικότερης στρατηγικής του treasury και ο επανασχεδιασμός των διαδικασιών που το διέπουν (50%). Σε ό,τι αφορά, ειδικότερα, τον τομέα της τεχνολογίας, η επαναξιολόγηση και η βελτίωση των τεχνολογιών που χρησιμοποιούνται (34%), καθώς και η εγκατάσταση ενός εξειδικευμένου πληροφοριακού συστήματος (treasury management system – TMS) που θα καλύπτει το σύνολο των λειτουργιών και δραστηριοτήτων του treasury (34%), είναι ψηλά στην ατζέντα.

ΑΠΟΧΩΡΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΒ

Ο ΣΟΦΟΚΛΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ

Αποχωρεί από την ΑΒ Βασιλόπουλος ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου και CFO της εταιρείας, Σοφοκλής Γιαννακού, ο οποίος συνεργαζόταν με τον όμιλο επί 15 χρόνια. Σύμφωνα με πληροφορίες ο κ. Γιαννακού υπέβαλλε την παραίτησή του στην εκτελεστική επιτροπή επικαλούμενος προσωπικούς λόγους. Θα παραμείνει ωστόσο στη θέση του μέχρι το τέλος Οκτωβρίου ώστε να γίνει ομαλή η μετάβαση στον αντικαταστάτη του. Ο κ. Γιαννακού διατηρούσε καθήκοντα Senior Vice President Finance καθώς και CFO της ΑΒ Βασιλόπουλος από το 2014, ενώ το 2022 ανέλαβε και καθήκοντα προέδρου τη διοικητικού συμβουλίου.

KPMG: ΜΕΙΩΘΗΚΕ

ΚΑΤΑ 10,8 ΔΙΣ ΔΟΛΑΡΙΑ

Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ FINTECH

Δύσκολοι ήταν οι πρώτοι έξη μήνες του 2023 για την αγορά fintech παγκοσμίως σύμφωνα με την έρευνα Pulse of Fintech της KPMG καθώς σημειώθηκε μείωση στην παγκόσμια χρηματοδότηση Fintech από 63,2 δις το β΄ εξάμηνο του 2022 σε 55,4 δις το α΄ εξάμηνο του 2023.

Οι παγκόσμιες μακροοικονομικές ανησυχίες (υψηλός πληθωρισμός και αύξηση των επιτοκίων), οι γεωπολιτικές εντάσεις (η συνεχιζόμενη σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας), οι προκλήσεις του τεχνολογικού τομέα (συμπιεσμένες αποτιμήσεις και συνεχιζόμενη έλλειψη αποεπενδύσεων) και η κατάρρευση αρκετών αμερικάνικων τραπεζών λειτούργησαν ανασταλτικά για τις επενδύσεις τους πρώτους μήνες του 2023. «Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η χρηματοδότηση των fintech μειώθηκε τους πρώτους έξι μήνες του 2023, δεδομένων των ισχυρών αντίθετων ανέμων που ασκούν πιέσεις στην αγορά αυτή τη στιγμή», αναφέρει ο Judd Caplain, Global Head of Financial Services της KPMG. «Ωστόσο, το μακροπρόθεσμο οικονομικό επιχείρημα για πολλούς επιμέρους τομείς του fintech παραμένει πολύ ισχυρό - ιδιαίτερα σε τομείς όπως οι πληρωμές, το insurtech και το wealthtech. Μόλις οι συνθήκες της αγοράς αρχίσουν να εξομαλύνονται, η χρηματοδότηση πιθανότατα θα ανακάμψει - ίσως βέβαια όχι στο επίπεδο ρεκόρ που σημειώθηκε το 2021». Κατά τα λοιπά οι ΗΠΑ παίρνουν τη μερίδα του λέοντος της χρηματοδότησης fintech για το α΄εξάμηνο του 2023, με χρηματοδότηση ύψους US$ 34,9 δισ. που αντιστοιχούν σε περισσότερα από τα δύο τρίτα των US$ 52,4 δισ. σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ η περιοχή Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Αφρικής καταγράφει πτώση στη χρηματοδότηση άνω του 50% μεταξύ του β’ εξαμήνου του 2022 και του α’ εξαμήνου του 2023. Η εφοδιαστική αλυσίδα, το logistics και το πράσινο fintech αναχαιτίζουν τις πτωτικές τάσεις ενώ τα κέρδη για την τεχνητή νοημοσύνη προβλέπονται μεγάλα.

ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ

Έρευνα EY: Η τεχνολογία

μετασχηματίζει τις

διαδικασίες και τον ρόλο των τμημάτων treasury

του ομίλου SoftOne στην Global Sustain

ε στρατηγική επένδυση στην Global Sustain, εταιρεία συμβουλευτικών υπηρεσιών και λύσεων στο χώρο του ESG (E-Environmental, S-Social, G-Governance), προχώρησε ο όμιλος εταιρειών SoftOne. Μέσα από αυτήν την επένδυση, ο όμιλος θα αποκτήσει σημαντικό μέρος του μετοχικού κεφαλαίου της Global Sustain. Μαζί θα δημιουργήσουν μία νέα εταιρεία που θα εστιάσει στη δημιουργία πλατφορμών ESG με στόχο την αυτοματοποίηση στη συλλογή, αξιολόγηση και διαχείριση δεδομένων που αφορούν πρακτικές περιβαλλοντικής (E), κοινωνικής (S) και εταιρικής διακυβέρνησης (G). Ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου εταιρειών SoftOne, Πάνος Μαρτίνης, δήλωσε σχετικά: «Με την κίνηση αυτή χαράζουμε νέους δρόμους για την εταιρική πληροφορική, ενώνοντας τις δύο κορυφαίες εταιρείες business software και ESG κάτω από έναν κοινό στόχο. Διαβλέποντας την αυξανόμενη σημασία του ESG και συνδυάζοντας τη βαθιά γνώση αντικειμένου της Global Sustain με τις καινοτόμες cloud τεχνολογίες της SoftOne, οραματιζόμαστε λύσεις που θα κάνουν εφικτή τη συλλογή, αξιολόγηση και διαχείριση δεδομένων που αφορούν πρακτικές περιβαλλοντικής, κοινωνικής και εταιρικής διακυβέρνησης για το σύνολο των επιχειρήσεων».

Ο

ΜΑΝΟΣ ΧΡΗΣΤΕΑΣ

ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΙ ΝΕΟΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΤΗΣ MOTOR OIL

Στο πλαίσιο της στρατηγικής επεκτάσεων και ενεργειακής μετάβασης του Ομίλου, η ΜΟΤΟΡ ΟΙΛ (ΕΛΛΑΣ)

ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ Α.Ε. προέβη στις παρακάτω οργανωτικές αλλαγές:

Ο κ. Μάνος Χρηστέας, σήμερα Γενικός Διευθυντής

Οικονομικών Εμπορικών Θυγατρικών, αναλαμβάνει τη θέση του Γενικού Διευθυντή Οικονομικών της Εταιρείας.

Ο

κ. Λουκάς Τριπελόπουλος, σήμερα Διευθυντής

Διαχείρισης Διαθεσίμων & Τραπεζικών Σχέσεων της Εταιρείας, αναλαμβάνει τη θέση του Γενικού Διευθυντή Οικονομικών Εμπορικών Θυγατρικών.

Ο κ. Πέτρος Τζ. Τζαννετάκης παραμένει Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος και Chief Financial Officer του Ομίλου. Οι οργανωτικές αλλαγές θα τεθούν σε ισχύ από την 1η Οκτωβρίου 2023.

Ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s αναβάθμισε το αξιόχρεο

της Ελλάδας κατά δύο βαθμίδες, στο Ba1 από Ba3, ένα σκαλοπάτι

κάτω από την επενδυτική βαθμίδα, μία εβδομάδα αφότου ο DBRS

έδωσε στα ελληνικά ομόλογα την επενδυτική βαθμίδα.

Στην ανακοίνωσή του, ο οίκος αναφέρει ότι η αναβάθμιση κατά δύο βαθμίδες αντανακλά την άποψη του ότι η ελληνική οικονομία, τα δημόσια οικονομικά, οι θεσμοί και το τραπεζικό σύστημα βλέπουν μία βαθιά διαρθρωτική αλλαγή, η οποία θα στηρίξει μία συνεχή ουσιαστική βελτίωση στους δείκτες πιστοληπτικής ικανότητας και ανθεκτικότητας σε μελλοντικά δυνητικά σοκ. Ιδιαίτερα, σημειώνει, η κοινοβουλευτική πλειοψηφία της κυβέρνησης μετά τις εκλογές του Ιουνίου

παρέχει έναν υψηλό βαθμό πολιτικής βεβαιότητας και βεβαιότητας

για τις πολιτικές για την επόμενη τετραετία, ενισχύοντας τη συνεχιζόμενη εφαρμογή μεταρρυθμίσεων του παρελθόντος και τον σχεδιασμό

περαιτέρω διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, οι οποίες στηρίζουν τις προσδοκίες του Moody’s για περαιτέρω οικονομική και δημοσιονομική ενίσχυση. Να σημειωθεί ότι έως το τέλος του έτους περιμένουμε δύο ακόμη αξιολογήσεις, από τον Standard & Poor’s (20 Οκτωβρίου) και τον Fitch (1η Δεκεμβρίου). Και οι δύο οίκοι μας έχουν κρατήσει μόλις ένα σκαλοπάτι μακριά από την επενδυτική βαθμίδα.

Στρατηγική επένδυση

ΔΙΠΛΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΙΚΟ MOODY’S – ΕΝΑ ΒΗΜΑ ΠΡΙΝ

ΤΗΝ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ

Των ΝΙΚΟΥ ΒΕΤΤΑ , Γενικού Διευθυντή Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών – ΙΟΒΕ και Καθηγητή Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΔΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, Ερευνητικής Συνεργάτιδας – ΙΟΒΕ

Το αποταμιευτικό

«κενό» της ελληνικής οικονομίας

Το

από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο

Ένας επαρκώς υψηλός ρυθμός αποταμίευσης είναι αναγκαία συνθήκη για τη μακροχρόνια οικονομική μεγέθυνση μιας χώρας και τη διατήρηση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών της, καθώς δημιουργεί τον απαραίτητο χώρο για επενδύσεις, σε συνδυασμό με ένα βιώσιμο εξωτερικό ισοζύγιο. Για την ελληνική οικονομία, η χρηματοδότηση της οποίας παραδοσιακά στηρίζεται στις τράπεζες και, παράλληλα, οι καταθέσεις σε αυτές αποτελούν πάνω από το μισό του συνόλου των χρηματοπιστωτικών περιουσιακών στοιχείων των νοικοκυριών, ένας υψηλός ρυθμός αποταμίευσης είναι κρίσιμος και για την άμβλυνση των περιορισμών που αντιμετωπίζει ο τραπεζικός τομέας, κυρίως λόγω του υψηλού ποσοστού κόκκινων δανείων.

Το εγχώριο ποσοστό αποταμίευσης αποκλίνει ωστόσο συστηματικά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο μετά τα πρώτα χρόνια ένταξης της Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Ειδικότερα, η αρνητική δημόσια αποταμίευση με υψηλά δημόσια ελλείμματα την περίοδο πριν την κρίση χρέους και ο αρνητικός ρυθμός αποταμίευσης των νοικοκυριών μετά την κρίση, ο οποίος ανακόπηκε μόνο προσωρινά την περίοδο της πανδημίας, ενίσχυσαν την απόκλιση του εγχώριου ποσοστού αποταμίευσης από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο μετά το 2003.

Αν και ο ρυθμός αποταμίευσης των νοικοκυριών είναι, στις περισσότερες περιπτώσεις, «κυκλικός», η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας κατά το προηγούμενο έτος, η οποία συνοδεύτηκε από σημαντική πτώση της ανεργίας και σταδιακή αύξηση του μισθολογικού κόστους, δεν κατόρθωσε να αναχαιτίσει την αρνητική επίδραση του υψηλού πληθωρισμού στα διαθέσιμα εισοδήματα των εγχωρίων καταναλωτών, ενώ οι διαδοχικές δημοσιονομικές παρεμβάσεις φαίνεται να τροφοδότησαν μόνο την εκρηκτική μεταπανδημική κατανάλωση, αλλά όχι την αποταμίευση. Συγκεκριμένα, για το 2022, τα ελληνικά νοικοκυριά εμφάνισαν τον μικρότερο και μοναδικό αρνητικό ρυθμό αποταμίευσης ως ποσοστό του διαθέσιμου εισοδήματος (-4,3%) μεταξύ των χωρών της ΕΕ (+13,0 %).

Μια άλλη επίπτωση του πληθωρισμού στη συσσώρευση αποταμιεύσεων είναι μέσω των πραγματικών επιτοκίων. Ένας υψηλός και επίμονος πληθωρισμός, μεγαλύτερος της αντίστοιχης αύξησης των ονομαστικών επιτοκίων, αποθαρρύνει τις αποταμιεύσεις των νοικοκυριών, τα οποία ενδέχεται να καταναλώσουν τα χρήματά τους πριν χάσουν την αξία τους. Όσο αφορά τα τραπεζικά επιτόκια, ενώ η άνοδος των βασικών επιτοκίων από την ΕΚΤ κατά το προηγούμενo έτος φαίνεται ήδη να έχει ενσωματωθεί, έστω και εν μέρει, στα ονομαστικά επιτόκια δανεισμού των ελληνικών τραπεζών, επιβαρύνοντας τους δανειολήπτες, τα αντίστοιχα επιτόκια καταθέσεων παραμένουν χαμηλότερα, με αποτέλεσμα τη διακοπή της τάσης ανόδου καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα.

Από την άλλη πλευρά, έχει παρατηρηθεί πως, σε ορισμένες περιόδους, ο ρυθμός αποταμίευσης ενδέχεται να είναι «αντι-κυκλικός», καθώς η ανάκαμψη μιας οικονομίας δημιουργεί αισιοδοξία και εμπιστοσύνη στους καταναλωτές σχετικά με τα μελλοντικά τους εισοδήματα, μειώνοντας τις «προληπτικές» αποταμιεύσεις. Κάτι τέτοιο φαίνεται να μη συμβαίνει, ωστόσο, στην περίπτωση της Ελλάδας, όπου,

εγχώριο ποσοστό αποταμίευσης αποκλίνει συστηματικά

υψηλός και επίμονος

αποθαρρύνει

Το εγχώριο ποσοστό αποταμίευσης αποκλίνει ωστόσο συστηματικά από τον ευρωπαϊκό μέσο

όρο μετά τα πρώτα χρόνια ένταξης της Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Ειδικότερα, η αρνητική δημόσια αποταμίευση με υψηλά δημόσια ελλείμματα την περίοδο πριν την κρίση χρέους και

ο αρνητικός ρυθμός αποταμίευσης των νοικοκυριών μετά την κρίση, ο οποίος ανακόπηκε μόνο προσωρινά την περίοδο της πανδημίας, ενίσχυσαν της απόκλιση του εγχώριου

ποσοστού αποταμίευσης από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο μετά το 2003

Διάγραμμα: Αποταμίευση ως ποσοστό του ΑΕΠ

Διάγραμμα: Αποταμίευση ως ποσοστό του ΑΕΠ

ΕΕ-Σύνολο Ελλάδα-Σύνολο Ελλάδα-Κυβέρνηση Ελλάδα-Επιχειρήσεις Ελλάδα-Νοικοκυριά

Πηγή: Eurostat, Επεξεργασία στοιχείων ΙΟΒΕ

Πηγή: Eurostat, Επεξεργασία στοιχείων ΙΟΒΕ

παρά τη σταδιακή βελτίωση του οικονομικού κλίματος μετά το τέλος της πανδημίας, η καταναλωτική εμπιστοσύνη αργεί γενικά να ανακάμψει.

κόστους, δεν κατόρθωσε να αναχαιτίσει την αρνητική επίδραση του υψηλού πληθωρισμού

Η ενίσχυση της «αποταμιευτικής κουλτούρας» και του μακροχρόνιου ορίζοντα επενδύσεων των νοικοκυριών αποτελεί κρίσιμο στόχο πολιτικής, ιδιαίτερα σε μια περίοδο όπου η ενίσχυση των επενδύσεων, στηριζόμενες από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, πρέπει να συνδυαστεί με τη σταδιακή αποκλιμάκωση του υψηλού εξωτερικού χρέους. Μεταξύ των προτεινόμενων μέτρων πολιτικής

στα διαθέσιμα εισοδήματα των εγχωρίων καταναλωτών, ενώ οι διαδοχικές δημοσιονομικές

Αν και ο ρυθμός αποταμίευσης των νοικοκυριών είναι στις περισσότερες περιπτώσεις «κυκλικός», η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας κατά το προηγούμενο έτος, η οποία συνοδεύτηκε από σημαντική πτώση της ανεργίας και σταδιακή αύξηση του μισθολογικού

κόστους, δεν κατόρθωσε να αναχαιτίσει την αρνητική επίδραση του υψηλού πληθωρισμού

στα διαθέσιμα εισοδήματα των εγχωρίων καταναλωτών, ενώ οι διαδοχικές δημοσιονομικές

παρεμβάσεις φαίνεται να τροφοδότησαν μόνο την εκρηκτική μεταπανδημική κατανάλωση,

αλλά όχι την αποταμίευση. Συγκεκριμένα, για το 2022 τα ελληνικά νοικοκυριά εμφάνισαν το

μικρότερο και μοναδικό αρνητικό ρυθμό αποταμίευσης ως ποσοστό του διαθέσιμου

εισοδήματος (-4,3%) μεταξύ των χωρών της ΕΕ (+13,0 %)

παρεμβάσεις φαίνεται να τροφοδότησαν μόνο την εκρηκτική μεταπανδημική κατανάλωση, αλλά όχι την αποταμίευση. Συγκεκριμένα, για το 2022 τα ελληνικά νοικοκυριά εμφάνισαν το μικρότερο και μοναδικό αρνητικό ρυθμό αποταμίευσης ως ποσοστό του διαθέσιμου εισοδήματος (-4,3%) μεταξύ των χωρών της ΕΕ (+13,0 %)

είναι η παροχή των κατάλληλών φορολογικών κινήτρων για τοποθετήσεις ιδιωτών σε επιλέξιμους τίτλους κινητών αξιών μακροχρόνιου προσανατολισμού, όπως και αντίστοιχων κινήτρων για τη συμμετοχή των νοικοκυριών στον δεύτερο και τρίτο πυλώνα προαιρετικής συνταξιοδοτικής ασφάλισης. Τέτοια μέτρα, πέρα από την ισορροπία μεταξύ ξένων προς εγχώρια κεφάλαια χρηματοδότησης επενδύσεων, δύνανται παράλληλα να ενισχύσουν τη συμμετοχή των νοικοκυριών στα οφέλη της εθνικής ανάπτυξης, καθώς και τη μακροχρόνια ευστάθεια του συνταξιοδοτικού συστήματος.

Διάγραμμα: Αποταμίευση νοικοκυριών, % του διαθέσιμου εισοδήματος

Διάγραμμα: Αποταμίευση νοικοκυριών, % του διαθέσιμου εισοδήματος

Διάγραμμα: Αποταμίευση νοικοκυριών, % του διαθέσιμου εισοδήματος

ανά χώρα της ΕΕ, 2022 Ελλάδα και ΕΕ, 2010-2022

Ελλάδα και ΕΕ, 2010-2022 Ελλάδα μ.ό. ΕΕ

και ΕΕ, 2010-2022

Πηγή: Eurostat, Επεξεργασία στοιχείων ΙΟΒΕ

Πηγή: Eurostat, Επεξεργασία στοιχείων ΙΟΒΕ

Του Δρος ΜΑΝΟΛΗ ΜΑΝΙΟΥΔΗ , Οικονομικού αναλυτή ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ

Η «πολυκρίση», τα κριτήρια ESG και ο κλάδος του

λιανικού εμπορίου

Αναζητώντας το «μονοπάτι» της βιωσιμότητας

κατανάλωση, η παραγωγή, αλλά και οι επενδύσεις των ατόμων, των νοικοκυριών και επιχειρήσεων επηρεάζουν ανθρώπους, που σε μεγάλο βαθμό, δεν εμπλέκονται στις συγκεκριμένες διαδικασίες και οικονομικές αποφάσεις. Κάποιες φορές, οι επιπτώσεις αυτές μπορεί να είναι ιδιαίτερα περιορισμένες. Όμως, κάποιες φορές, οι επιδράσεις αυτές είναι σημαντικές και μπορούν να καταστούν προβληματικές. Είναι αυτό που οι οικονομολόγοι αποκαλούν εξωτερικότητες, ένας όρος που πιστώνεται στον Marshall, και ο οποίος απέκτησε αναλυτικό περιεχόμενο στο έργο του οικονομολόγου Pigou. Η οικονομική θεωρία των εξωτερικοτήτων συνδέεται με την παρέμβαση του κράτους στην οικονομική σφαίρα όταν κάποιος επιβαρύνεται από τη δραστηριότητα κάποιου άλλου. Έτσι, η θεωρία των εξωτερικοτήτων συνδέεται (σε μεγάλο βαθμό) με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της οικονομικής δραστηριότητας.

Όμως, η συχνή εμφάνιση των «μαύρων κύκνων», όπως τους αποκαλεί ο Taleb, (βλ. πανδημία του COVID-19, χρηματοπιστωτικές κρίσεις, κλιματική κρίση κ.ά.) έχει αυξήσει την «παραγωγή εξωτερικοτήτων», υπογραμμίζοντας την ανάγκη της προσαρμογής στους στόχους της βιωσιμότητας. Έτσι, η «πολυκρίση» του Tooze, αναδεικνύει τη σημασία της βιώσιμης και συμπεριληπτικής ανάπτυξης, η οποία θα πρέπει να αποτελέσει πρόταση πολιτικής για όλους τους εμπλεκόμενους (νοικοκυριά, επιχειρήσεις, κράτη κ.ά.).

Τα τελευταία χρόνια, οι θετικές (ή οι αρνητικές) επιδράσεις των επιχειρήσεων στην κοινωνική ευημερία έχουν ελκύσει το ενδιαφέρον ακαδημαϊκών, επιχειρηματικών και παραγωγικών φορέων. Οι εταιρικές δράσεις στο επίπεδο αυτό παρουσιάζονται στον δημόσιο διάλογο ως κριτήρια ESG (Environmental, Social and Governance). Τα ESG συνδέονται με τη νέα Ευρωπαϊκή Οδηγία CSRD και είναι κρίσιμης σημασίας για τη μέτρηση της βιωσιμότητας και του κοινωνικού αποτυπώματος των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, όντας καταλύτες μιας νέας επενδυτικής φιλοσοφίας, η οποία στοχεύει στη μακροπρόθεσμη μεγέθυνση των επιχειρήσεων. Όμως, οι επιπτώσεις των ESG δεν είναι ισόρροπες ούτε κατά κλάδο, ούτε κατά μέγεθος

επιχείρησης. Οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις, των μεγαλύτερων περιθωρίων κέρδους, μπορούν να επιφορτιστούν με μεγαλύτερη ευκολία τα συγκεκριμένα κόστη. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2018 το 86% των 500 επιχειρήσεων S&P δημοσίευσε αναφορές για τη βιωσιμότητα και την κοινωνική ευθύνη, συγκριτικά με το λιγότερο από το 20% το 2011. Το στοιχείο αυτό δείχνει τους δυνητικούς κινδύνους της επιδείνωσης του δυισμού μεταξύ των μεγάλων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ο οποίος μάλιστα έχει ενταθεί λόγω της «πολυκρίσης».

Το λιανικό εμπόριο μπορεί να κεφαλαιοποιήσει τους πόρους που θα επενδύσει στη βιωσιμότητα και στην κοινωνική ευθύνη. Οι εμπορικές επιχειρήσεις, μέσα από τα ESG, μπορούν να αποκτήσουν, φήμη, πιστότητα, μείωση του ρίσκου και (μακροχρόνια) μείωση του κόστους, εστιάζοντας: (α) στη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα, (β) στην ισότιμη μεταχείριση των εργαζόμενων και (γ) στις θετικές επιπτώσεις στις τοπικές κοινωνίες.

Όμως στην Ελλάδα, η σημαντικότερη πρόκληση είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων στο retail, δηλαδή το 96%, είναι micro επιχειρήσεις (δηλαδή με λιγότερους από δέκα εργαζόμενους). Παρότι το ατομικό αποτύπωμα των micro επιχειρήσεων είναι μικρό, λόγω του κύκλου των δραστηριοτήτων τους, το συναθροιστικό τους αποτύπωμα είναι έντονο, επηρεάζοντας τις γενικότερες επιδόσεις του οικοσυστήματος.

Επόμενα, η προσαρμογή των επιχειρήσεων του λιανικού εμπορίου στα metrics των ESG μοιάζει ένα πρόβλημα με δύσκολες απαντήσεις, αφού η πρόσβαση των μικρότερων επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση (τόσο στη ευρωπαϊκή όσο και στην εναλλακτική, π.χ. Crowdfunding) αναμένεται να συνδεθεί στο μέλλον με τη βιωσιμότητα. Η προσαρμογή των επιχειρήσεων στα ESG έχει τρεις προϋποθέσεις: (α) τη χρηματοδότηση, (β) τις θεσμικές παρεμβάσεις και (γ) το κοινωνικό κεφάλαιο/ευαισθητοποίηση. Στη βάση της σημασίας του «κοινωνικού κεφαλαίου» ως η ΕΣΕΕ, επιχειρεί, μέσα από το από το διαρκές forum Future of Retail, να υποστηρίξει τις εμπορικές επιχειρήσεις να διαμορφώσουν τον οδικό χάρτη των ESG με βάση τις δικές τους προτεραιότητες και ανάγκες.

EXPERT VIEW

Του ΚΩΝΣΤΑΝΤ Ι ΝΟΥ Β. Κ Ο ΛΛΙΑ , Προέδρου του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος

Επενδυτική συγκυρία

Η

ελληνική οικονομία βρίσκεται, αυτή την περίοδο, σε μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και σημαντική συγκυρία. Στη δημοσιονομική εικόνα, καταγράφονται:

- Δημόσια έσοδα πάνω από τους στόχους.

- Ταξιδιωτικό συνάλλαγμα υψηλότερο από πέρυσι.

- Πρωτογενή πλεονάσματα, που αναμένονται κοντά στα 3 δισεκ. ευρώ στο τέλος της χρονιάς.

- Αποτελεσματική εξυπηρέτηση χρέους, μέσω, τόσο των προγραμματισμένων τακτικών αποπληρωμών, όσο και της πρόωρης αποπληρωμής του διακρατικού χρέους.

Στην εικόνα της πορείας της οικονομίας βλέπουμε τα εξής:

- Διατήρηση του αυξημένου επενδυτικού ενδιαφέροντος

σε πολλούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας.

- Επενδύσεις, που υλοποιούνται και δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας, συμβάλλοντας στο brain regain.

- Νέο παραγωγικό μοντέλο, που υλοποιείται σταδιακά, με έμφαση στον πρωτογενή τομέα, τις νέες τεχνολογίες, και την καινοτομία. Και, πάνω απ΄ όλα, με χρηματοδότηση των επιχειρήσεων με ιδιωτικά κεφάλαια, πέρα από κρατικοδίαιτες λογικές.

Γι’ αυτό και η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να παραμένει ανθεκτική και να εκτιμάται ότι θα γράψει αναπτυξιακούς ρυθμούς, κόντρα στην ανάσχεση της πορείας του ΑΕΠ, που προκαλεί η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος, λόγω των αυξήσεων των τιμών, αλλά και των επιτοκίων. Σε αυτή την κατεύθυνση, μόνο τυχαίο δεν είναι το +2,7% του β' τριμήνου, παρά το δυσμενές διεθνές οικονομικό περιβάλλον. Αυτή η ανθεκτικότητα και δυναμική της ελληνικής οικονομίας αναμένεται να ενισχυθούν ακόμα περισσότερο, μετά από την αναβάθμιση του αξιόχρεου της χώρας μας από την DBRS και την επιστροφή αυτού σε καθεστώς επενδυτικής βαθμίδας. Δεδομένου ότι: Ο συγκεκριμένος οίκος είναι εξ αυτών, τις αξιολογήσεις των οποίων λαμβάνει υπόψη της η ΕΚΤ, και εννέα στα δέκα fund και επενδυτικές τράπεζες δεν βάζουν τα κεφάλαιά τους σε χώρες, που δεν έχουν οικονομία σε investment grade, γίνεται σαφές

για ποιο λόγο είναι τόσο σημαντική η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, όχι μόνο από την DBRS, αλλά και από τους υπόλοιπους οίκους αξιολόγησης.

Μείζον θέμα, πάντως, εξακολουθούν να αποτελούν η

διατήρηση των τιμών προϊόντων και υπηρεσιών σε υψηλά επίπεδα, και η πορεία του πληθωρισμού. Η κατάσταση αυτή διατηρεί ευάλωτη την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, παρά τις αυξήσεις μισθών, και οδηγεί τις κεντρικές τράπεζες σε νέες αυξήσεις επιτοκίων, με ό,τι σημαίνει αυτό για το κόστος εξυπηρέτησης των οφειλών των δανειοληπτών. Επιπλέον, τα χρήματα που διατίθενται στην ελληνική οικονομία από το Ταμείο Ανάκαμψης, έχουν πολλαπλή σημασία και πολλαπλασιαστικά οφέλη.

Πρώτον, θα συμβάλουν σημαντικά στη διατήρηση και ενίσχυση των αναπτυξιακών ρυθμών της ελληνικής οικονομίας, Δεύτερον, θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας, τόσο ποσοτικά, όσο και ποιοτικά, αφού πρόκειται για επενδύσεις στη βιωσιμότητα και την πράσινη οικονομία, στην ψηφιακή τεχνολογία και στην καινοτομία.

Τρίτον, η διάχυση των κονδυλίων σε όλο το φάσμα του επιχειρείν θα βοηθήσει σημαντικά στην ενίσχυση και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων με τα απαιτούμενα εφόδια, ώστε να αντεπεξέλθουν στο δύσκολο περιβάλλον του έντονου ανταγωνισμού.

Σε αυτή την κατεύθυνση, κι εμείς, στο Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος, ξεκινήσαμε από την περυσινή χρονιά ένα road show σε όλη την Ελλάδα, σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών και την Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης, με στόχο να ενημερώσουμε τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες για τις ευκαιρίες που παρουσιάζει για αυτούς το Ταμείο, καθώς και να τους δώσουμε οδηγίες γύρω από την ορθή αξιοποίηση αυτών των ευκαιριών. Και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε, πάντα πιστοί στον ρόλο μας ως θεσμοθετημένοι σύμβουλοι της κυβέρνησης για θέματα οικονομίας.

ελληνική οικονομία εξακολουθεί να παραμένει ανθεκτική

λύσεις

ΧΡ Η ΣΤΟΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛ Ο ΠΟΥΛΟΣ CEO της Aegean Consulting Η Aegean Consulting, στα 17 χρόνια της πορείας της, έχει κατορθώσει να προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις στους πελάτες της που αφορούν όλο το φάσμα της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Τα

στελέχη της διαθέτουν εμπειρία και τεχνογνωσία στον χώρο της λογιστικής

ΟCEO της εταιρείας, Χρήστος Τριανταφυλλόπουλος, μας μιλά για το θέμα των χρηματοδοτήσεων

των επιχειρήσεων, για το πακέτο “Total Business”

και για τις λύσεις outsourcing.

Θέλετε να μας μιλήσετε για την πορεία

την Aegean Consulting Group;

Η Aegean Consulting γεννήθηκε ως ιδέα το 2006 που

ίδρυσα το πρώτο λογιστικό γραφείο μου. Η ιδέα ήταν να δημιουργήσω μια εταιρεία που θα προσέφερε πλήρεις συμβουλευτικές υπηρεσίες στον επιχειρηματία, ώστε να μπορεί να ασχοληθεί με την επιχείρησή του και όχι με τις αρκετές και δύσκολες διαδικασίες που απαιτούνται για την ίδρυση και τη λειτουργία μιας επιχείρησης.

Ο στόχος που πετύχαμε είναι ο επιχειρηματίας να μιλάει μόνο με την Aegean Consulting και να έχει απαντήσεις και λύσεις για οτιδήποτε απασχολεί την επιχείρησή του και τον ίδιο. Είμαστε περήφανοι καθώς, μέσα στη διαδρομή αυτών των 17 ετών, έχουμε δημιουργήσει μια αρκετά μεγάλη και δυνατή ομάδα, που ανταποκρίνεται άμεσα και με λογικό κόστος, εξυπηρετώντας με επιτυχία ανάγκες όπως : Σύσταση εμπορικών εταιρειών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό Σύσταση ναυτιλιακών και εταιρειών σκαφών Οργάνωση και επίβλεψη λογιστηρίου Εξωτερική ανάθεση λογιστηρίου, τήρηση βιβλίων –Outsourcing Μισθοδοσία επιχειρήσεων Άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών σε 6 τράπεζες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό Μετατροπές και συγχωνεύσεις εταιρειών Φορολογικές έδρες – Virtual office Χρηματοδοτήσεις επιχειρήσεων.

Η ομάδα μας αποτελείται από σοβαρούς και καταξιωμένους επιστήμονες με εμπειρία και τεχνογνωσία στον χώρο της λογιστικής και συμβουλευτικής, καθώς επίσης στον χώρο της οικονομικής και νομικής επιστήμης. Στόχος μας πάντα είναι να δημιουργούμε στους πελάτες μας αίσθημα ασφάλειας και να έχουμε μαζί τους συνεργασία για όλο τον επιχειρηματικό τους βίο.

Η χρηματοδότηση είναι ζωτική ανάγκη των επιχειρήσεων. Πώς ανταποκρίνεστε σε αυτή την ανάγκη τους; Η χρηματοδότηση είναι μια ανάγκη για όλες σχεδόν τις επιχειρήσεις. Χωρίς χρηματοδότηση είναι σχεδόν αδύνατο να καταφέρουν οι επιχειρήσεις να μεγαλώσουν και να επεκταθούν. Δεν μπορεί μια επιχείρηση να έχει τη ρευστότητα που χρειάζεται για να μπορέσει να καλύψει την εύρυθμη λειτουργία και την ανάπτυξή της. Επίσης, το σημαντικότερο είναι πως δεν μπορεί να γνωρίζει τον τρόπο και τα εργαλεία που υπάρχουν, ώστε να μπορέσει να διασφαλίσει τη χρη-

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ

ματοδότηση που χρειάζεται με λογικό κόστος και κυρίως με ασφάλεια. Στην Aegean Consulting έχουμε πολύ μεγάλη

εμπειρία και τεχνογνωσία στον κλάδο των χρηματοδοτή-

σεων και μπορούμε να διασφαλίσουμε στην επιχείρηση

ότι θα μπορέσει να βρει τα χρήματα που χρειάζεται για να

αναπτυχθεί και να αποπληρώσει με ευκολία και ασφάλεια

τον δανεισμό της.

Επίσης, η συνεργασία μας με 6 τράπεζες, προσφέρει στον

επιχειρηματία όλες τις δυνατές επιλογές που έχει το

τραπεζικό μας σύστημα για τη χρηματοδότησή του. Του

διασφαλίζει επίσης ότι μπορεί να δημιουργήσει στρατη-

γικές συνεργασίες με το τραπεζικό σύστημα, ώστε να έχει

πρόσβαση σε χρηματοδότηση σε όλη την επαγγελματική

του πορεία.

Μπορείτε να μας εξηγήσετε τι είναι

το πακέτο “Total Business” που προσφέρετε

στους πελάτες σας;

Το πακέτο “Total Business” είναι ένα από τα σημαντικά μας

πλεονεκτήματα. Ξεκινώντας τη συνεργασία με τον επιχειρηματία, του προτείνουμε το κατάλληλο εταιρικό σχήμα

και τον απαραίτητο φορολογικό σχεδιασμό, προσφέροντας

συνολική λύση χωρίς να χρειαστεί να απευθυνθεί πουθενά

αλλού. Τι περιλαμβάνει το “Total Business”:

Μισθωτήριο για την έδρα της εταιρείας ή φορολογική έδρα

Σύσταση εταιρείας κάθε νομικής μορφής

Άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών και απόκτηση ηλεκτρονικής τραπεζικής και POS

Εγγραφή στον ΕΦΚΑ για τους εταίρους

Εγγραφή στον ΕΦΚΑ ως εργοδότης και δημιουργία αριθμού μητρώου εργοδότη για την πρόσληψη προσωπικού

Προετοιμασία φυσικού και ηλεκτρονικού αρχείου με όλα τα νομιμοποιητικά έγγραφα της εταιρείας

Δημιουργία εταιρικού site

Δημιουργία εταιρικής σφραγίδας

Πρόταση για την καλύτερη λύση μηχανογράφησης με

βάση τις ανάγκες του για την ηλεκτρονική τιμολόγηση

και έκδοση παραστατικών

Δημιουργία και οργάνωση του εσωτερικού λογιστηρίου

της επιχείρησης

Όλα αυτά προσφέρουν στον επιχειρηματία τον χρόνο και

τη δυνατότητα να ασχοληθεί καθαρά με το επιχειρηματικό

κομμάτι με λογικό κόστος, έχοντας διασφαλίσει ότι η

εταιρεία είναι πλήρης και καθόλα έτοιμη να ανταποκριθεί

στις απαιτήσεις που υπάρχουν στο σύγχρονο επιχειρείν.

Ο Τουρισμός είναι η «βαριά βιομηχανία» της

χώρας. Από ό,τι ξέρουμε, η Aegean Consulting έχει

πολυετή δράση σε αυτόν τον τομέα. Μπορείτε να

μας μιλήσετε για αυτή σας την δραστηριότητα;

Ο τουρισμός είναι όντως πολύ σημαντικός για τη χώρα

μας. Συνεργαζόμαστε με επιχειρήσεις από τον τουριστι-

κό κλάδο αρκετά χρόνια. Έτσι, το 2016, αποφασίσαμε να

ανοίξουμε υποκατάστημα στη Σαντορίνη με σκοπό να

προσφέρουμε το σύνολο των υπηρεσιών μας στις επιχειρήσεις τουρισμού της χώρας μας. Η προσπάθεια ήταν

απόλυτα επιτυχημένη και έτσι σήμερα το υποκατάστημά

μας στη Σαντορίνη λειτουργεί, υποστηρίζοντας με μεγά-

λη επιτυχία επιχειρήσεις από όλο τον τουριστικό κλάδο

όπως ξενοδοχεία, εστιατόρια, μπαρ-καφέ, κατασκευα-

στές κτιρίων, τουριστικά καταστήματα κ.ά. Ο τουριστικός

κλάδος έχει ιδιαίτερες ανάγκες επειδή έχει διαφορετικό

τρόπο λειτουργίας από τις υπόλοιπες επιχειρήσεις της

χώρας, καθώς λειτουργεί σε πολύ πιεστικές συνθήκες για

συγκεκριμένους μήνες τον χρόνο. Είναι λοιπόν σημαντικό

να γνωρίζεις τις ιδιαίτερες συνθήκες και να μπορείς να

υποστηρίξεις τις ανάγκες των επιχειρήσεων, όντας πιο

απαιτητικές για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Η εμπει-

ρία μας στον τουριστικό κλάδο και η ύπαρξη γραφείων

στην Αθήνα και στη Σαντορίνη μας δίνει τη δυνατότητα

να υποστηρίξουμε με πολύ σημαντικά πλεονεκτήματα και

τις επιχειρήσεις της Σαντορίνης, αλλά και της Αθήνας που

επιθυμούν να επεκταθούν στη Σαντορίνη.

Το γεγονός ότι προσφέρουμε στις επιχειρήσεις της Σαντορίνης τη δυνατότητα να επωφεληθούν όλων των πλεονεκτημάτων που έχει η πρωτεύουσα, μας δίνει ένα πολύ ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Πολλές επιχειρήσεις επιλέγουν σήμερα τη λύση

του accounting outsourcing. Ποια πιστεύετε είναι

τα πλεονεκτήματα αυτής της λύσης;

Το outsourcing είναι πρακτική που ακολουθεί τεράστιος

αριθμός επιτυχημένων επιχειρήσεων παγκοσμίως (Google – Alibaba – Procter & Gamble – Amazon κ.λπ.), ανεξαρτή-

τως μεγέθους, γνωρίζοντας τα οφέλη ανάθεσης εργασιών

σε εξειδικευμένους συνεργάτες. Η επιχείρηση κερδίζει

από την αυτοματοποίηση των διαδικασιών της, βελτιώ-

νοντας έτσι την καθημερινή λειτουργία της, αυξάνοντας την παραγωγικότητά της και μειώνοντας το κόστος της, κάτι που τελικά οδηγεί σε αύξηση της κερδοφορίας της, κάνοντάς την πιο ανταγωνιστική και δίνοντας τη δυνατότητα να αναπτυχθεί περαιτέρω. Τo outsourcing λογιστηρίου και τμήματος μισθοδοσίας δίνει στην επιχείρηση ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, μειώνοντας σημαντικά το κόστος. Τα πλεονεκτήματα για μια επιχείρηση είναι πολλά : Εξοικονόμηση κεφαλαίου, μειώνοντας έξοδα μισθοδοσίας για το λογιστήριο και αποφεύγοντας αγορά και υποστήριξη Η/Υ και λογισμικού (άδειες χρήσης, release, backup κ.λπ.)

Αποδέσμευση χώρου, μείωση παγίων, τηλεφώνων και θέσεων εργασίας

Κάλυψη έκτακτων αναγκών, είτε λόγω εποχικών είτε λόγω πρόσκαιρων απαιτήσεων -όπως για παράδειγμα αποχώρηση προσωπικού, άδειες, εγκυμοσύνη κ.λπ. Επιχειρήσεις στο στάδιο της ανάπτυξης λαμβάνουν συμβουλές υψηλού επιπέδου από λογιστική εταιρεία με γνώσεις και εμπειρία που δεν θα μπορούσαν να πληρώσουν λόγω των περιορισμένων πόρων που διαθέτουν. Οι εταιρείες στον χώρο των λογιστικών υπηρεσιών, έχοντας στο δυναμικό τους λογιστές με μεγάλη εμπειρία σε θέματα λογιστηρίου και μισθοδοσίας, μπορούν να καλύψουν ανάγκες και να παρέχουν υπηρεσίες με χαμηλότερο κόστος, συμβάλλοντας σημαντικά στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων. Υπηρεσίες όπως: Οικονομικές καταστάσεις Αποτελέσματα χρήσης ανά περίοδο (Q1-Q2-Q3-Q4) Κερδοφορία ανά κλάδο εκμετάλλευσης Αριθμοδείκτες με ανάλυση Πλήρη φορολογική κάλυψη.

Στη σημερινή εποχή που η απομακρυσμένη εργασία είναι γεγονός και οι ψηφιακές υπηρεσίες έχουν εξελιχθεί, το outsourcing των λογιστικών υπηρεσιών είναι πολύ εύκολο και επιτυχημένο.

Το outsourcing μισθοδοσίας είναι ένας τομέας στον οποίο η εταιρεία σας έχει μεγάλη τεχνογνωσία. Τι κάνει την Aegean Consulting να ξεχωρίζει σε αυτόν τον τομέα; Στην Aegean Consulting λειτουργεί τμήμα μισθοδοσίας που μπορεί -υπεύθυνα και αξιόπιστα- να αναλάβει τον υπολογισμό μισθοδοσίας, καθώς επίσης το σύνολο των εργασιών σχετικά με τη μισθοδοσία για επιχειρήσεις όλων των μεγεθών. Παρέχουμε υπηρεσίες μισθοδοσίας πλήρως μηχανογραφημένες, καλύπτοντας τις ανάγκες όλων των επιχειρήσεων ανεξαρτήτως αριθμού απασχολουμένων. Γνωρίζοντας όλες τις μορφές απασχόλησης, κατευθύνουμε τον επιχειρηματία στη σωστότερη επιλογή είδους και τρόπου απασχόλησης για την εξυπηρέτηση της επιχείρησης. Οι κατευθύνσεις μας προσφέρουν νόμιμη, απο-

Τo outsourcing λογιστηρίου και τμήματος μισθοδοσίας

δίνει στην επιχείρηση

ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, μειώνοντας σημαντικά

το κόστος

δοτική / αποτελεσματική και οικονομικά συμφέρουσα λύση απασχόλησης, εναρμονισμένη στις ανάγκες της κάθε επιχείρησης.

Προτείνουμε την ένταξη των επιχειρήσεων σε επιδοτούμενα προγράμματα απασχόλησης, με κριτήρια τόσο την εξοικονόμηση πόρων, όσο και τη διατήρηση θέσεων εργασίας και την περαιτέρω ανάπτυξη της επιχείρησης.

Η άριστη μηχανογραφική υποστήριξη στον τομέα μισθοδοσίας προσφέρει όλα τα απαραίτητα εργαλεία για αποφυγή λαθών, παραλείψεων, καθώς και την εφαρμογή των σωστών τύπων υπολογισμού.

Το μηχανογραφικό σύστημα μισθοδοσίας μας παρέχει εκτυπώσεις όλων των εγγράφων που είναι απαραίτητα για τις ανάγκες μισθοδοσίας, διευκολύνοντας τη νόμιμη κατοχύρωση της επιχείρησης και του εργαζομένου. Τέλος, η εταιρεία μας προσφέρει συμβουλές διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού, σχετικά με τους τρόπους αμοιβών, δημιουργίας κινήτρων και σχεδιασμού προγράμματος εργασίας εναρμονισμένο στις ανάγκες κάθε επιχείρησης.

Τα πλεονεκτήματα και τα οφέλη

της ανάθεσης της μισθοδοσίας

σε εξωτερικό συνεργάτη H εξωτερική ανάθεση (payroll outsourcing) δίνει στην επιχείρηση ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, μειώνοντας σημαντικά το κόστος. Τα πλεονεκτήματα της εξωτερικής ανάθεσης για μια επιχείρηση είναι πολλά. Ενδεικτικά αναφέρουμε:

Οι υποχρεώσεις που απορρέουν από το εργατικό και ασφαλιστικό δίκαιο αυξάνονται συνεχώς, με αποτέλεσμα ο υπολογισμός μισθοδοσίας και οι ηλεκτρονικές γνωστοποιήσεις να αποτελούν χρονοβόρες διαδικασίες, οι οποίες αφενός εγκυμονούν κινδύνους υψηλών

προστίμων και αφετέρου απαιτούν την πρόσληψη

εξειδικευμένων υπαλλήλων με γνώση και εμπειρία στη μισθοδοσία Η εξοικονόμηση κεφαλαίου, μειώνοντας τα έξοδα μισθοδοσίας για τους υπαλλήλους μισθοδοσίας, καθώς

επίσης αποφεύγοντας την αγορά και υποστήριξη Η/Υ (hardware) και λογισμικού (software)

Αποδέσμευση χώρου, μείωση παγίων και θέσεων εργασίας

Επιχειρήσεις στο στάδιο της ανάπτυξης, αλλά και στη συνέχεια στην πορεία ανάπτυξής τους, λαμβάνουν

συμβουλές και υπηρεσίες υψηλού επιπέδου από την εταιρεία μας, χωρίς να απαιτείται η καταβολή υπέρογκων ποσών, για υπηρεσίες μισθοδοσίας υψηλού επιπέδου.

Διασφαλίζουμε την υποστήριξη των πελατών μας και στο κομμάτι της μισθοδοσίας, λόγω μεγάλης εξειδίκευ-

σης. Η επιτυχία οφείλεται στην πολυετή εμπειρία των

στελεχών μας στις υπηρεσίες μισθοδοσίας, καθώς επίσης στην υποδομή του τμήματος μισθοδοσίας. Άμεση υποστήριξη μέσω email ή τηλεφωνικά τη στιγμή που μας χρειάζεστε. Έκδοση Μηνιαίας Μισθοδοσίας άμεσα μέχρι το τέλος του μήνα.

BOUTIQUE CONSULTING FIRMS

Η απήχηση των boutique συμβουλευτικών εταιρειών

διαρκώς ανεβαίνει τα τελευταία χρόνια

Με κύρια πλεονεκτήματα την εξειδίκευση, την ευελιξία

και την αμεσότητα, προσφέρουν sur mesure λύσεις, με καινοτόμο

Το κίνητρο της αποκλειστικής, εξατομικευμένης και προσωποποιημένης

υπηρεσίας που προσελκύει το καταναλωτικό κοινό στα consumer brands, φαίνεται πως ανάγεται και σε Β2Β επίπεδο.

ταν ακούμε ότι κάτι είναι «smart», συνειρμικά σκεπτόμαστε το μικρό κι ευέλικτο σχήμα που παρέχει πολλά με λίγα. Συνήθως δε, εντοπίζουμε στις smart λύσεις, την πολύτιμη ικανότητα της συνεχούς εξέλιξης και προσαρμογής σε μεταβαλλόμενες συνθήκες. Smart φαίνεται πως είναι, λοιπόν, και οι σύγχρονες boutique συμβουλευτικές εταιρείες, οι οποίες, διεθνώς, χαρακτηρίζονται από ευελιξία, υψηλή εξειδίκευση και φιλικότητα προς τον χρήστη...

Επικοινωνία και διαπροσωπικές σχέσεις

Η στενή και συχνή επικοινωνία με τον πελάτη τους και η επιστάμενη καλλιέργεια διαπροσωπικών σχέσεων είναι ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα, αλλά όχι το μόνο. Ως κυριότερα πλεονεκτήματα μιας boutique, η Μαρία Γρατσία, Διευθύνουσα Σύμβουλος της Kleopas Alliott, ξεχωρίζει τα εξής: «Εργασιακή προσέγγιση: Οι boutique συμβουλευτικές εταιρείες βασίζονται περισσότερο σε ομάδες. Αυτό αυξάνει την ποιότητα επικοινωνίας και την αποτελεσματικότητα στην παροχή υπηρεσιών. • Δημιουργικότητα: Στις boutique εταιρείες, λόγω του μικρότερου μεγέθους τους και της εργασιακής προσέγγισης, ενισχύονται η δημιουργικότητα και η καινοτομία, με αποτέλεσμα να παράγονται περισσότερες ιδέες out of the box. • Υψηλή εργασιακή εμπειρία: Οι boutique συμβουλευτικές αποφεύγουν την εμπλοκή μη έμπειρου προσωπικού στην εξυπηρέτηση του πελάτη. Έτσι, ο

πελάτης απολαμβάνει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες από έμπειρο προσωπικό που στοχεύει απόλυτα στην κάλυψη των αναγκών του. • Άριστη σχέση αμοιβής/ποιότητας και αποτελέσματος: Οι boutique εταιρείες μπορούν να βοηθήσουν τους πελάτες τους να εξοικονομήσουν πόρους, ενώ ταυτόχρονα εξακολουθούν να προσφέρουν εξειδικευμένες υψηλού επιπέδου υπηρεσίες. • Επικοινωνία: Η άριστη επικοινωνία και οι διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ πελάτη και συμβούλου είναι θετική πρόκληση για τις boutique συμβουλευτικές. Σε αντίθεση με τις μεγάλες εταιρείες, το προσωπικό των εταιρειών αυτών παρέχει στους πελάτες του εξατομικευμένες συμβουλές.»

Τεχνογνωσία και πρωτοτυπία, από senior στελέχη Ο Πάρις Κοκορότσικος, Πρόεδρος, Διευθύνων Σύμβουλος και Νόμιμος Εκπρόσωπος της εταιρείας Ευρωσύμβουλοι, υποστηρίζει ότι «οι boutique συμβουλευτικές εταιρείες διακρίνονται για τη δυνατότητα να παρέχουν ιδιαίτερα πρωτότυπες και προσαρμοσμένες υπηρεσίες και λύσεις στους πελάτες τους, για την ευελιξία τους στην αντιμετώπιση των απαιτήσεων των έργων, με τη συμμετοχή υψηλού seniority και expertise συμβούλων στα έργα που αναλαμβάνουν. Οι boutique συμβουλευτικές εξειδικεύονται σε βάθος σε θέματα αιχμής (τεχνολογίας, στρατηγικής, διεθνών αγορών) και τα στελέχη, ανεξαρτήτως βαθμίδος, συνήθως έχουν υψηλή εξειδί-

προσέγγιση και γρήγορα αντανακλαστικά

κευση και εμπειρία στα αντικείμενα όπου είναι αναγνωρισμένο το know-how της εταιρείας. Η προσωποποιημένη προσέγγιση στις ανάγκες των πελατών από υψηλού seniority στελέχη, δημιουργεί και μακροχρόνιες σχέσεις συμβούλου-πελάτη, που οδηγούν σε μείωση κόστους προσαρμογής των συμβουλευτικών ομάδων για νέα έργα, στην ίδια εταιρεία.»

Ο δρόμος προς την κερδοφορία

Την εξειδίκευση και τεχνογνωσία τους τονίζει η Μένη Μιγδάνη, Σύμβουλος Επιχειρήσεων στην Brain Ανάπτυξη, η οποία βλέπει αυτά τα στοιχεία να οδηγούν τις επιχειρήσεις-πελάτες σε ανά-

πτυξη και κερδοφορία: «Αρχικά να αναφέρουμε ότι μια εταιρεία συμβούλων boutique είναι μικρή εταιρεία που παρέχει όμως εξαιρετικά εξειδικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες. Όπως ένα παραδοσιακό κατάστημα μπουτίκ αποτελεί μικρότερη έκδοση ενός τυπικού καταστήματος, έτσι και αυτός ο τύπος εταιρείας είναι η πιο εστιασμένη εκδοχή μιας κοινής αναγνωρισμένης εταιρείας συμβούλων. Τα βασικά τους πλεονεκτήματα είναι ότι, ενώ οι υπηρεσίες τους είναι συνήθως πιο περιορισμένες από αυτές μιας μεγαλύτερης εταιρείας, προσελκύουν πελάτες με βάση την οικονομική τους προσιτότητα, την ικανότητά τους να αναπτύσσουν προσωπικές σχέσεις με τους πελάτες τους, αλλά

Της ΕΛΙΚΑΣ ΡΟΖΑΚΗ

BOUTIQUE CONSULTING FIRMS

κυρίως για τις πολύ εξειδικευμένες υπηρεσίες τους. Αυτές οι εξειδικευμένες επιχειρηματικές συμβουλές τους, μαζί με την τεχνογνωσία τους, είναι ικανές να αναπτύξουν τη δραστηριότητα μιας επιχείρησης, να επιλύσουν δύσκολα ζητήματα που αντιμετωπίζουν και, φυσικά, να τις οδηγήσουν σε κερδοφορία.»

Η αξία της προσωποποίησης

και της εξατομίκευσης

ΜΆΡΙΆ ΓΡΆΤΣΙΆ

Διευθύνουσα Σύμβουλος, Kleopas Alliott

«Στις boutique εταιρείες, λόγω του μικρότερου

μεγέθους τους και της εργασιακής προσέγγισης, ενισχύονται η δημιουργικότητα και η καινοτομία, με

αποτέλεσμα να παράγονται περισσότερες ιδέες out of the box»

«Μία boutique συμβουλευτική εταιρεία όπως η Accountwave, λόγω της ικανότητάς της να παρέχει καλύτερη και προσωποποιημένη εξυπηρέτηση, προτιμάται κυρίως από επιχειρήσεις που θέλουν μεγαλύτερη ευελιξία και εξειδικευμένη τεχνογνωσία στην παροχή εξατομικευμένων λύσεων», υποστηρίζει ο Σεραφείμ Παλαιοκώστας, Νόμιμος Εκπρόσωπος της Accountwave Consulting, ο οποίος προσθέτει: «Η τεχνογνωσία που αναπτύσσουν οι συμβουλευτικές εταιρείες boutique, με την πάροδο του χρόνου, μετουσιώνεται σε εξειδίκευση. Οι επιχειρήσεις θέλουν να συνεργάζονται με τον ειδικό και όχι απλά να έχουν έναν συνεργάτη. Οι boutique προσφέρουν την εξειδίκευση και, τις περισσότερες φορές, τη συνεργασία απευθείας με τον υπεύθυνο, που εμπεριέχει περισσότερα προνόμια απ’ ό,τι να συναλλάσσεσαι με έναν απρόσωπο οργανισμό. Τα τελευταία 10 χρόνια, οι λογιστικές εταιρείες στην Ευρώπη μετατοπίζουν την εστίασή τους από τις υπηρεσίες φορολογικής συμμόρφωσης, στην ανάπτυξη των συμβουλευτικών υπηρεσιών. Η αντίληψη ότι ο λογιστής είναι αυτός που κρατά τα λογιστικά βιβλία και κλείνει τους ισολογισμούς είναι πλέον πεπερασμένη. Για τον λόγο αυτό, στην Accountwave, προσφέρουμε μεγάλη γκάμα από σύγχρονες, εξειδικευμένες, συμβουλευτικές υπηρεσίες για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, ενώ για τις επιχειρήσεις που αναπτύσσονται σε αγορές του εξωτερικού έχουμε αναπτύξει συνεργασία με διευρυμένα δίκτυα συνεργατών σε όλο τον κόσμο.»

Η καλή γνώση των αναγκών του πελάτη

συμβάλλει στον εντοπισμό ευκαιριών

ΠΆΡΙΣ ΚΟΚΟΡΟΤΣΙΚΟΣ

Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος, Νόμιμος

Εκπρόσωπος, Ευρωσύμβουλοι

«Η προσωποποιημένη προσέγγιση στις ανάγκες των

πελατών δημιουργεί μακροχρόνιες σχέσεις που οδηγούν

σε μείωση κόστους προσαρμογής των συμβουλευτικών

ομάδων για νέα έργα στην ίδια εταιρεία»

«Η επιλογή ανάμεσα σε μια boutique εταιρεία και μια μεγαλύτερη πρέπει πάντα να εξαρτάται από τις συγκεκριμένες ανάγκες, στόχους και συνθήκες του πελάτη και του έργου που εξετάζεται», εξηγεί η Σουσάνα Πατσούμη-Κάλφα, Co-Founder & CBO στην Atlas Consulting, και περιγράφει «ορισμένα από τα πλεονεκτήματα των boutique εταιρειών συμβουλευτικών υπηρεσιών: Οι εξειδικευμένες λύσεις και γνώσεις λόγω της εστίασης σε συγκεκριμένες αγορές, κλάδους και τομείς, Η αμεσότητα στην ανταπόκριση, η προσωποποιημένη επικοινωνία και προσωπική προσοχή στην εύρεση λύσεων, Η καλύτερη γνωριμία με τον πελάτη και λόγω αυτού η πρόβλεψη και η αναγνώριση ευκαιριών ανάπτυξης της επιχείρησης, Η μεγαλύτερη ευελιξία στην εξυπηρέτηση του πελάτη και καλύτερη κατανόηση των προβλημάτων του, Η κατευθυνόμενη από τον πελάτη προσέγγιση και τα αποσαφηνισμένα βήματα υλοποίησης των ανατιθέμενων έργων, Η εξοικονόμηση χρόνου, η πιο ανταγωνιστική τιμολόγηση υπηρεσιών, η αμερόληπτη και αντικειμενική συμβουλευτική, Η μεγάλη επιμέλεια στην επίβλεψη της υλοποίησης των όποιων έργων συνεργασίας.»

FINANCIAL FILES

BOUTIQUE CONSULTING FIRMS

Εγρήγορση και πολυεπίπεδες λύσεις

ΚΩΝΣΤΆΝΤΙΝΟΣ ΠΛΆΣΤΟΥΡΓΟΣ

Οικονομικός Δ/ντής, Noisis Σύμβουλοι Ανάπτυξης

«Οι επιχειρήσεις αναμένουν την ολιστική

προσέγγιση των αναγκών τους από τις

συμβουλευτικές εταιρείες για την ανάπτυξή τους, με σιγουριά και ασφάλεια, και αξιοποιώντας τις

βέλτιστες πηγές χρηματοδότησης»

Η προσαρμοστικότητα της boutique εταιρείας στις σύγχρονες απαιτήσεις αποτελεί πολύτιμο εφόδιο. Ο Κωνσταντίνος Πλαστουργός, Οικονομικός Διευθυντής της Noisis Σύμβουλοι Ανάπτυξης, περιγράφει το σύγχρονο πλαίσιο, στο οποίο καλείται να κινηθεί ο σύμβουλος: «Το περίπλοκο σύγχρονο οικονομικό περιβάλλον απαιτεί πολυεπίπεδες και αποτελεσματικές παρεμβάσεις. Για να αντεπεξέλθουν οι επιχειρήσεις στις σύγχρονες απαιτήσεις, είναι απαραίτητη η γνώση και η εγρήγορση. Ο ρόλος του συμβούλου σε μια επιχείρηση είναι πλέον καθοριστικός, καθώς αποτελεί τον μεσολαβητή εκείνο που θα οδηγήσει κάθε επιχείρηση στη νέα εποχή. Για να επιτευχθεί αυτό χρειάζεται αξιοπιστία, μακροχρόνιες σχέσεις συνεργασίας, εμπιστοσύνη, εμπειρία και εξειδίκευση. Ο κατάλληλος σύμβουλος μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργία και τη στρατηγική μιας επιχείρησης, συμβάλλοντας στην ανάπτυξή της, εφόσον στοχεύει και επενδύει στην τεχνογνωσία του αντικειμένου, στο οποίο εξειδικεύεται. Η εξειδίκευση αυτή μπορεί να επιφέρει λύσεις που θα αυξήσουν την παραγωγικότητα και την επίτευξη των στόχων της εκάστοτε επιχείρησης. Παράλληλα, οι συμβουλευτικές εταιρείες απαιτείται να επιτυγχάνουν την προσωπική αντιμετώπιση και κατανόηση του πελάτη. Παρά το κάθε άλλο παρά μικρό μέγεθός της, καθώς διαθέτει ανθρώπινο δυναμικό που αγγίζει τα 100 στελέχη, η Noisis Σύμβουλοι Ανάπτυξης Α.Ε. χαρακτηρίζεται «boutique» συμβουλευτική ως προς το επίπεδο των υπηρεσιών της. Οι υπηρεσίες μας προσαρμόζονται κάθε φορά στις εξειδικευμένες ανάγκες κάθε μεμονωμένου πελάτη. Το επίπεδο προσωπικής σχέσης και επικοινωνίας που δημιουργείται μεταξύ της εταιρείας και των πελατών της εγγυάται την αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών μας.»

Με τη σωστή στόχευση κερδίζουμε χρόνο

ΣΈΡΆΦΈΙΜ

ΠΆΛΆΙΟΚΩΣΤΆΣ

Νόμιμος Εκπρόσωπος, Accountwave Consulting

«Μία boutique εταιρεία λογιστικών υπηρεσιών

γνωρίζει ότι δεν μπορεί να είναι τα πάντα για όλους, επομένως, δημιουργείται ανάγκη εξειδίκευσης

και διαφοροποίησης από τις μεγάλες εταιρείες,

γιατί αυτός είναι ο μόνος δρόμος προς την επιτυχία»

Την αξία της ταχύτητας, της ευελιξίας και της ευκινησίας ξεχωρίζει ο Σπύρος Ράικος, Accounting and Payroll Supervisor της KRS Financial Control: «Οι boutique συμβουλευτικές εταιρείες απολαμβάνουν αρκετά βασικά πλεονεκτήματα, τα οποία τις ξεχωρίζουν από τις γενικές συμβουλευτικές εταιρείες. Μία boutique συμβουλευτική εταιρεία, για παράδειγμα, εξειδικεύεται σε έναν συγκεκριμένο τομέα, γεγονός που της επιτρέπει να αποκτήσει γρήγορα μεγαλύτερη κατανόηση των απαιτήσεων. Ένα ακόμη βασικό πλεονέκτημα είναι το γεγονός πως μία boutique εταιρεία δημιουργεί το δικό της niche δίκτυο, στον κλάδο στον οποίο ειδικεύεται, επιτρέποντάς της να παρέχει στον πελάτη της ακόμη πιο στοχευμένες υπηρεσίες. Τέλος, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε και την ταχύτητα λήψης αποφάσεων, η οποία ξεχωρίζει μία boutique συμβουλευτική εταιρεία από τις υπόλοιπες. Η δυνατότητά της να επικεντρώνεται σε ένα τμήμα της αγοράς, της επιτρέπει να κινείται με ταχύτερους ρυθμούς.»

Όμοιος ομοίω αεί πελάζει

Ο μικρός πελάτης μπορεί να βρει ευήκοον ους σε συμβουλευτική

εταιρεία με παρεμφερές μέγεθος ή βιώματα. Πάροχος και πελάτης μιλούν την ίδια γλώσσα, επικοινωνούν επί ίσοις όροις, και, το κυριότερο, εξελίσσονται και μεγαλώνουν ταυτόχρονα.

«Αναζητώντας τα πλεονεκτήματα μιας μικρής συμβουλευτικής

εταιρείας καταλήγουμε στα εξής», δήλωσε η Άννα Σπαθή, Διευθύνουσα Σύμβουλος της Acis Consulting: «Το πρώτο είναι η εξειδίκευση που έχει και η βοήθεια που δίνει στον πελάτη, με το να του βρει λύση στα μέτρα του και, παράλληλα, να του δώσει τις ανάλογες επιχειρηματικές συμβουλές που θα τον αναπτύξουν και θα τον εξελίξουν περαιτέρω στον τομέα του. Το δεύτερο είναι η επικοινωνία, που σημαίνει πρόσβαση σε αμεσότητα, τεχνογνωσία και εμπειρία. Η μικρή ομάδα της κατανοεί το πώς να κάνει εξαιρέσεις ή το πώς να βρει τρόπο να εξυπηρετήσει. Παρόλο που παραμένει B2B συνεργασία, μια καλή αυθεντική σχέση με τον πελάτη φέρνει την επιθυμία για αμφίπλευρη επιτυχία. Το τρίτο είναι η ευελιξία και αυτό, γιατί όταν συνεργάζεσαι με μια μικρή συμβουλευτική που αποτελείται από ανθρώπους που έχουν νοιαστεί αυθεντικά για τη δική τους επιχείρηση και βάζουν το πάθος τους οι ίδιοι καθημερινά, τότε είναι πολύ πιο πιθανό να εναρμονιστούν οι αξίες και οι προσπάθειες των δύο μερών για win-win στοχευμένες λύσεις.»

«Ο επιχειρηματίας έχει απευθείας πρόσβαση

στον φορέα της επιχείρησης»

Τα boutique consultancies ιδρύονται και στελεχώνονται κατά κανόνα από επαγγελματίες με μακρά σταδιοδρομία και παρουσία σε έναν ή περισσότερους κλάδους. Αξιοποιούν το δίκτυο γνωριμιών τους, αλλά επίσης κεφαλαιοποιούν την επαγγελματική πορεία και το προσωπικό ενδιαφέρον του ιδρυτή, ο οποίος παραμένει προσιτός στον πελάτη. Ο Χρήστος Τριανταφυλλόπουλος, Founder και CEO της Aegean Consulting, επιβεβαιώνει το παραπάνω και εξηγεί: «Τα βασικά πλεονεκτήματα είναι ότι στην Aegean Consulting ο επιχειρηματίας λαμβάνει εξειδικευμένες συμβουλές που καλύπτουν ακριβώς τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες του ίδιου και της επιχείρησής του. Επίσης, ο επιχειρηματίας έχει απευθείας πρόσβαση στον φορέα της επιχείρησης, λαμβάνοντας συμβουλές άμεσα. Η δομή της Aegean Consulting δίνει αμεσότητα και ευελιξία, καθώς ο φορέας της επιχείρησης -Χρήστος Τριανταφυλλόπουλος- ηγείται και παρακολουθεί την ομάδα του, επιλέγοντας πάντα τον συνεργάτη που είναι κατάλληλος για την υπόθεση κάθε πελάτη.»

Ρωτήσαμε τους συνομιλητές μας, με ποια κριτήρια πιστεύουν ότι θα προτιμήσει κανείς να συνεργαστεί με boutique συμβουλευτική εταιρεία.

Επαφή με υψηλής εμπειρίας στελέχη

«Ο πελάτης που θέλει να λάβει υπηρεσίες υψηλού επιπέδου σε πιο εξατομικευμένο επίπεδο με λογικό κόστος, πρέπει να συνεργαστεί με μια εταιρεία συμβούλων boutique που πληροί συγκεκριμένα κριτήρια», υποστηρίζει η Μαρία Γρατσία, και συνοψίζει τα κριτήρια αυτά ως εξής: α) Μεγέθους. Δηλαδή να είναι μια σχετικά μικρή εταιρεία που παρέχει εξειδικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες σε σχετικά μικρό πελατολόγιο.

β) Εύρους Υπηρεσιών. Η εταιρεία πρέπει να παρέχει υπηρεσίες συγκεκριμένου εύρους και όχι να έχει μαζική παραγωγή ευρέος φάσματος υπηρεσιών.

γ) Γνώσης Αντικειμένου. Μια boutique συμβουλευτική εταιρεία

ΣΟΥΣΆΝΆ ΠΆΤΣΟΥΜΗ-ΚΆΛΦΆ

Co-Founder & CBO, Atlas Consulting

«Η επιλογή μεταξύ της συνεργασίας με μια boutique συμβουλευτική εταιρεία ή με μια μεγαλύτερη

εταιρεία πρέπει να βασίζεται στις συγκεκριμένες

ανάγκες, στόχους και προτεραιότητες που έχει

ο επαγγελματίας ή η επιχείρηση»

ΜΈΝΗ ΜΙΓΔΆΝΗ

Σύμβουλος Επιχειρήσεων, Brain Ανάπτυξη

«Βασικό πλεονέκτημα είναι ότι προσελκύουν

πελάτες με βάση την οικονομική προσιτότητα, την ικανότητα να αναπτύσσουν προσωπικές

σχέσεις με τους πελάτες και για τις

εξειδικευμένες υπηρεσίες τους»

FINANCIAL FILES

BOUTIQUE CONSULTING FIRMS

έχει αναπτύξει εξειδικευμένο ενδιαφέρον και μεγάλη εξειδίκευση σε έναν συγκεκριμένο τομέα γνώσης ή υπηρεσίας ή και επιχειρηματικό κλάδο. δ) Προσωπικών σχέσεων. Το σημείο επαφής με τον πελάτη να είναι σε επίπεδο προϊσταμένου και σε προσωπική βάση, και όχι με απρόσωπα σχήματα επικοινωνίας μέσω γενικών e-mails ή σε επίπεδο εκπαιδευόμενου ή βοηθού.

Εμπειρία, μεθοδολογία και προσέγγιση

Για τον Πάρι Κοκορότσικο «τα κριτήρια επιλογής δεν είναι διαφορετικά από τα γενικά κριτήρια επιλογής συμβούλου, ήτοι εμπειρία της εταιρείας και της ομάδας σε παρόμοια έργα, μεθοδολογία και προσέγγιση στην υλοποίηση του συμβουλευτικού έργου. Η εταιρεία-πελάτης που επιλέγει τη συμβουλευτική μπορεί να δώσει μεγαλύτερη έμφαση σε κριτήρια επιλογής όπως:

Πόσο πραγματικό χρόνο θα βάλουν τα senior μέλη της ομάδας έργου εντός της εταιρείας.

Σε πόσα παρόμοια έργα συμμετείχαν τα στελέχη της προτεινόμενης ομάδας και ποια ήταν τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν.»

ΣΠΥΡΟΣ

ΡΆΪΚΟΣ

Accounting & Payroll Supervisor, KRS Financial Control

«Η ταχύτητα λήψης αποφάσεων ξεχωρίζει την

boutique συμβουλευτική εταιρεία. Η δυνατότητά της

να επικεντρώνεται σε ένα τμήμα της αγοράς, της

επιτρέπει να κινείται με ταχύτερους ρυθμούς»

Ευελιξία και όχι δαιδαλώδεις διαδικασίες

«Κάθε επαγγελματίας ή επιχείρηση έχει διαφορετικές ανάγκες και στόχους που θέλει να επιτύχει», σχολιάζει ο Κωνσταντίνος Πλαστουργός, και τονίζει: «Η επιλογή του κατάλληλου συμβούλου είναι κομβικής σημασίας για να μπορέσει να διατηρήσει τη θέση της μια επιχείρηση ή να αποκτήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στον κλάδο όπου δραστηριοποιείται. Για την επιλογή της κατάλληλης συμβουλευτικής εταιρείας, σημαντικό ρόλο παίζουν το ανθρώπινο δυναμικό που την πλαισιώνει, η εξειδίκευση στον κατάλληλο κλάδο της οικονομίας, η εμπειρία της σε ανάλογα έργα, η γεωγραφική περιοχή δραστηριοποίησης, η κατανόηση των στόχων και των αναγκών, η αξιολόγηση του πελάτη και η πρόταση των κατάλληλων λύσεων, αλλά και η θέση και η φήμη που κατέχει στην αγορά. Οι επαγγελματίες ή επιχειρήσεις αναμένουν την ολιστική προσέγγιση των αναγκών τους από τις συμβουλευτικές εταιρείες για την περαιτέρω ανάπτυξή τους, με σιγουριά και ασφάλεια, και αξιοποιώντας κάθε φορά τις βέλτιστες πηγές χρηματοδότησης. Μέσω της εξειδίκευσης και της ευελιξίας, αλλά και της γνώσης της εγχώριας αγοράς, χωρίς δαιδαλώδεις διαδικασίες και πρωτόκολλα, μπορεί μια συμβουλευτική εταιρεία να ανταποκριθεί πλήρως και με απόλυτο σεβασμό στις προσδοκίες και τις όποιες ιδιαίτερες απαιτήσεις κάθε πελάτη. Αυτό είναι εξάλλου το κύριο γνώρισμα μιας boutique υπηρεσίας.»

ΆΝΝΆ ΣΠΆΘΗ

Διευθύνουσα Σύμβουλος, Acis Consulting

«Όταν συνεργάζεσαι με μικρή συμβουλευτική και

ανθρώπους που έχουν νοιαστεί για την επιχείρησή

τους, είναι πιο πιθανό να εναρμονιστούν οι αξίες και

οι προσπάθειες των δύο μερών για win-win λύσεις»

Πάντα μετράει το track record Σύμφωνα με τη Σουσάνα Πατσούμη-Κάλφα, «η επιλογή μεταξύ της συνεργασίας με μια boutique συμβουλευτική ή με μια μεγαλύτερη εταιρεία πρέπει να βασίζεται στις συγκεκριμένες ανάγκες, στόχους και προτεραιότητες που έχει ο επαγγελματίας ή η επιχείρηση, καθώς και κριτήρια όπως:

1. Η εξειδίκευση και η εμπειρία που απαιτείται για το συγκεκριμένο έργο, 2. Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, όπως οι εξειδικευμένες μέθοδοι και λύσεις που προσφέρονται, 3. Η αμεσότητα στην επικοινωνία και η προσωπική σχέση που μπορεί να χτίσει μια

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2023

boutique εταιρεία σε σχέση με μια μεγαλύτερη, όπου οι διαδικασίες είναι πιο πολύπλοκες και το χτίσιμο σχέσεων πιο δύσκολο, 4. Ευέλικτη ανταπόκριση στις ανάγκες της επιχείρησης και αξιολόγηση των ζητούμενων πόρων, 5. Το κόστος των υπηρεσιών ή λύσεων: Ο τρόπος τιμολόγησης των υπηρεσιών, καθώς και το δίκαιο των ανταμοιβών σε σχέση με την ποιότητα, 6. Το ιστορικό επιτυχημένων έργων, το οποίο είναι η ένδειξη της ικανότητας της boutique εταιρείας για το αν μπορεί να παράσχει αποτελέσματα, 7. Τα testimonials και η αξιολόγηση εμπειρίας άλλων πελατών: υπάρχει track record θετικών αξιολογήσεων; Αυτό πάντα μετράει.»

Θετικό κριτήριο η διαφοροποίηση

των υπηρεσιών

«Μία boutique εταιρεία λογιστικών υπηρεσιών γνωρίζει ότι δεν μπορεί να είναι τα πάντα για όλους», αποσαφηνίζει ο Σεραφείμ Παλαιοκώστας, «επομένως, όπως αναφέραμε, δημιουργείται η ανάγκη να εξειδικεύονται και να διαφοροποιούνται από τις μεγάλες εταιρείες, γιατί αυτός είναι ο μόνος τους δρόμος προς την επιτυχία. Η επιχείρηση ή ο επαγγελματίας που θα αναζητήσει τον ειδικό, θα πρέπει να εξετάσει την εμπειρία, την τεχνογνωσία του και τη συνέπειά του. Σημαντικό ρόλο παίζει και η ευελιξία που θα επιδείξει μία boutique λογιστική εταιρεία στις ανάγκες που έχει ο πελάτης. Επιπλέον, στον δικό μας χώρο των λογιστικών-φορολογικών υπηρεσιών, μία boutique προσφέρει μια οικονομικά αποδοτική εναλλακτική λύση σε σχέση με τις πιο ακριβές υπηρεσίες των μεγάλων εταιρειών του κλάδου.»

Η διαφοροποίηση υπηρεσιών μετράει και για τον Σπύρο Ράικο: «Υπάρχουν σίγουρα αρκετά κριτήρια, τα οποία μπορούν να λάβουν ένας επαγγελματίας ή μία επιχείρηση υπόψιν τους, πριν προχωρήσουν στη συνεργασία με μία boutique συμβουλευτική.

Αρχικά, το κριτήριο της εμπειρίας και της εξειδίκευσης είναι πολύ σημαντικό, καθώς καθορίζει και τις γνώσεις που έχει μία τέτοια εταιρεία πάνω σε ένα ζήτημα. Η ποιότητα των υπηρεσιών είναι σαφώς ακόμη ένα σημαντικό κριτήριο. Το λεγόμενο value for money θα πρέπει να θεωρείται σημαντικό κριτήριο, με μεγαλύτερη βαρύτητα από τις οικονομικές προσφορές ή τις «εκπτώσεις» στις τιμές. Τέλος, οι επιχειρηματίες και οι επιχειρήσεις, θα πρέπει να λάβουν υπόψιν τους τις υπηρεσίες που διαφοροποιούν την κατάλληλη boutique συμβουλευτική εταιρεία. Για παράδειγμα, οι τεχνολογικές καινοτομίες, η κατανόηση των νέων εξελίξεων, αλλά και η ορθή επιχειρηματική αντίληψη, είναι σίγουρα δυνατά σημεία.» Ταχύτητα, λογικό κόστος και σφαιρική κάλυψη Κατά την άποψη του Χρήστου Τριανταφυλλόπουλου, «το σημαντικότερο κριτήριο επιλογής της Aegean Consulting είναι η αμεσότητα, η ταχύτητα και το εγγυημένα καλό αποτέλεσμα με λογικό κόστος. Επίσης σημαντικό κριτήριο είναι το δίκτυο συνεργατών, που επιτρέπει στην επιχείρηση να καλύπτει πολλές ανάγκες μέσω της Aegean Consulting, χωρίς να απαιτείται να αναζητήσει μόνη της λύσεις. Τέλος, είναι μεγάλο πλεονέκτημα η εμπειρία σε πολλούς διαφορετικούς κλάδους, προσφέροντας έτσι γνώση που καλύπτει πολύ μεγάλο κομμάτι του επιχειρείν.»

ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΡΙΆΝΤΆΦΥΛΛΟΠΟΥΛΟΣ

Founder & CEO, Aegean Consulting

«Το σημαντικότερο κριτήριο επιλογής είναι η

αμεσότητα, η ταχύτητα και το εγγυημένα καλό

αποτέλεσμα με λογικό κόστος, αλλά και το δίκτυο

συνεργατών, που επιτρέπει στην επιχείρηση να

καλύπτει πολλές ανάγκες»

Λύσεις στα μέτρα του πελάτη, την ώρα που τις χρειάζεται

Για τη Μένη Μιγδάνη, «τα κριτήρια με τα οποία κάποιος θα προτιμήσει τη συνεργασία με boutique συμβουλευτική, θα μπορούσαν να είναι ότι, αρχικά, έχει λάβει καλύτερη πρόταση επίλυσης εξειδικευμένων ζητημάτων που αφορούν την επιχείρησή του τη δεδομένη στιγμή. Επιπλέον, μπορεί να έχουν συνεργαστεί ήδη στο παρελθόν και να είναι εξοικειωμένοι με την πείρα τους, την ανταπόκριση στον πελάτη και τη δέσμευση για την κάλυψη των αναγκών τους. Τέλος, η εταιρεία μπουτίκ μπορεί να προσέφερε ανταγωνιστική τιμή για τις υπηρεσίες της, αν και όχι απαραίτητα τη χαμηλότερη τιμή.»

Τις εξειδικευμένες λύσεις περιλαμβάνει στα κριτήρια επιλογής και η Άννα Σπαθή: «Τα κριτήρια για να προτιμήσει κανείς μία μικρή συμβουλευτική εταιρεία ορίζονται ανάλογα με τις ανάγκες και τις επιλογές κάθε επιχείρησης και μπορούμε να τα συνοψίσουμε στα εξής:

Το κατά πόσο η επιχείρηση χρειάζεται μία εξειδικευμένη συμβουλευτική βοήθεια ή μπορεί να καλυφθεί από συγκεκριμένα μοντέλα λύσεων που συνήθως δίνουν οι μεγάλες συμβουλευτικές εταιρείες Το αν θέλει άμεση επικοινωνία και πρόσβαση στους συνεργάτες του ή προτιμά την απρόσωπη ασφάλεια της μεγάλης συμβουλευτικής εταιρείας Το κατά πόσο θέλει ευέλικτες λύσεις προσαρμοσμένες στα μέτρα του ή του αρκούν γενικά μοντέλα λύσεων προβλημάτων.»

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ

H ελληνική οικονομία θα αποτελέσει πρότυπο ανάπτυξης

για τις οικονομίες της Ευρώπης του Νότου

Η ελληνική οικονομία παρουσιάζει σημαντική πρόοδο, αφού βλέπουμε αύξηση στην οικονομική δραστηριότητα, αλλά και στην παραγωγή, μέσω του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ‘Ελλάδα 2.0’, όπως μας λέει ο πρόεδρος της

Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Επενδύσεων, Χάρης Λαμπρόπουλος.

διαφαινόμενη ανάκτηση της

επενδυτικής βαθμίδας θα φέρει

στην ελληνική οικονομία περισσότερες επενδύσεις, τα ελληνικά ομόλογα θα είναι επιλέξιμα από την ΕΚΤ, το κόστος δανεισμού θα είναι χαμηλότερο και νέοι επενδυτές θα στηρίξουν την ελληνική αγορά.

Η ελληνική οικονομία περιμένει το «πράσινο φως» από τους πιστοποιημένους οίκους για την επενδυτική βαθμίδα εντός του 2023. Η επίτευξη αυτού του στόχου τι σηματοδοτεί για τη χώρα; Οικονομικοί αναλυτές παγκοσμίως, αναφέρονταν τον τελευταίο καιρό στην ανο-

δική πορεία της ελληνικής οικονομίας την τελευταία τετραετία και ανέμεναν την επενδυτική βαθμίδα, όπως πολύ σωστά αναφέρετε. Ήδη έχουμε το πρώτο investment grade που έδωσε στην Ελλάδα πριν λίγες ημέρες η DBRS και τη διπλή αναβάθμιση από τη Moody’s στα μέσα Σεπτεμβρίου. Πλέον, το ενδιαφέρον με-

τατοπίζεται στη Standard & Poor΄s στις

20 Οκτωβρίου ή τη Fitch την 1η Δεκεμ-

βρίου που θα εντάξει την Ελλάδα στους

δείκτες του επενδυτικού ενδιαφέροντος

των διεθνών κεφαλαίων μακροπρόθεσμου

ορίζοντα. Βέβαια, διάφοροι οίκοι αξιολό-

γησης (γερμανικός οίκος Scope Ratings και

ιαπωνικός R&I) είχαν προδιαγράψει μέσα στον Αύγουστο την αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας, λόγω της βιωσιμότητας του χρέους, της αύξησης των δημοσίων επενδύσεων και των διαρθρωτικών αλλαγών που οδήγησαν στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Ειδικότερα, ο ιαπωνικός οίκος R&I είχε αναβαθμίσει εντός του καλοκαιριού το αξιόχρεο του Ελληνικού Δημοσίου, κάνοντας αναφορά, μεταξύ άλλων, στην ισχυρή ανάπτυξη της οικονομίας, στη βελτίωση του δημοσιονομικού ισοζυγίου και στη μείωση του χρέους της γενικής κυβέρνησης. Αναμφίβολα, η ελληνική οικονομία παρουσιάζει σημαντική πρόοδο, αφού βλέπουμε αύξηση στην οικονομική δραστηριότητα, αλλά και στην παραγωγή, μέσω του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ‘Ελλάδα 2.0’. Οι πραγματικοί οικονομικοί δείκτες και οι προβλέψεις αυτών δείχνουν ότι η ελληνική οικονομία μπορεί και θα αναπτυχθεί ακόμη περισσότερο την επόμενη τετραετία, αποτελώντας πρότυπο ανάπτυξης για τις οικονομίες της Ευρώπης του Νότου (και όχι μόνο). Άλλωστε, είναι γεγονός ότι η ελληνική οικονομία αναπτύσσεται ταχύτερα από τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές και πρέπει να το επισημάνουμε αυτό, ανεξαρτήτως της επενδυτικής βαθμίδας. Με βασικό

στόχο τη μείωση του πληθωρισμού στο

2,4% έως το 2024 (λόγω και του εξορθολογισμού των τιμών ενέργειας, αλλά και τη μείωση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ), αναμένουμε περαιτέρω ανάπτυξη σε όλους τους τομείς, παρά τις απανωτές κρίσεις που βιώνει η χώρα μας. Σε αυτό βοηθάει το γεγονός ότι η οικονομία αναπτύχθηκε κατά 5,9% το 2022, παρουσιάζοντας σημαντική επενδυτική δραστηριότητα, ισχυρή ανάκαμψη του τουρισμού, άνοδο στην ιδιωτική κατανάλωση, αλλά και αύξηση στο πραγματικό ΑΕΠ. Οι αγορές λοιπόν είχαν εδώ και καιρό προεξοφλήσει σε σημαντικό βαθμό την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας και τυπικά την έξοδο της χώρας από το

νελ των junk’, στο οποίο βρισκόταν τα τελευταία 13 χρόνια και λειτουργούσαν βάσει αυτού (το Χρηματιστήριο Αθηνών βρέθηκε στην κορυφή των αποδόσεων παγκοσμίως το 2023). Οπότε, είναι φυσικό πλέον τα αναμενόμενα οφέλη για την ελληνική οικονομία να είναι πολλαπλά: περισσότερες επενδύσεις, τα ελληνικά ομόλογα θα είναι επιλέξιμα από την ΕΚΤ, το κόστος δανεισμού θα είναι χαμηλότερο και νέοι επενδυτές θα στηρίξουν την ελληνική αγορά. Με άλλα λόγια, περισσότεροι μακροπρόθεσμοι επενδυτές θα επενδύσουν στη χώρα μας και αυτό θα συμβάλει στην παροχή σταθερής χρηματοδότησης που θα αναβαθμίσει την ελληνική οικονομία, αφού θα δούμε περαιτέρω μείωση της ανεργίας και αύξηση του ΑΕΠ, αλλά και ενίσχυση της ρευστότητας σε Δημόσιο, τράπεζες, νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Το μεγάλο πλεονέκτημα όμως από την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας αναμένεται να είναι η υγιής οικονομική μεγέθυνση (υγιής επιχειρηματικότητα και ανταγωνισμός, αύξηση απασχόλησης, αύξηση εισοδήματος και κατανάλωσης) που θα φέρει βιώσιμη ανάπτυξη με έμφαση στην καινοτομία. Με συνεχή προώθηση επενδύσεων στην καινοτομία, θα πετύχουμε υψηλότερα επίπεδα ανάπτυξης και ανθεκτικότητας σε όλους τους τομείς – π.χ. παιδεία, υγεία, υποδομές, έρευνα και ανάπτυξη.

Οι άμεσες ξένες επενδύσεις συμβάλλουν στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Η χώρα μας είναι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος

των επενδυτών;

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, οι (καθαρές) εισροές Ξένων Άμεσων Επενδύσεων

(ΞΑΕ - FDI, Foreign Direct Investment)

στην Ελλάδα σημείωσαν ρεκόρ 20ετίας το 2022, ξεπερνώντας μάλιστα τα 7,2 δισ. ευρώ. Οι ΞΑΕ επιβεβαιώνουν ουσιαστικά την ανοδική πορεία της ελληνικής οικονομίας και την επιτυχημένη προσπάθεια που γίνεται συστηματικά τα τελευταία χρόνια, για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων στη χώρα μας, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα και το έντονο ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών για την πατρίδα μας. Οι καθαρές εισροές ΞΑΕ κατά τομέα οικονομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα επικεντρώνονται τα τελευταία έτη, κατά κύριο λόγο, στον τριτογενή τομέα, και ακολουθεί ο δευτερογενής. Παρακολουθούμε έντονο ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών στην ενέργεια, στις υπηρεσίες (ειδικά στις χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες), στη διαχείριση ακίνητης περιουσίας, στην τεχνολογία, στον τουρισμό και στις δραστηριότητες αποθήκευσης και μεταφορών. Το ποσοστό ενδιαφέροντος βέβαια του δευτερογενούς τομέα είναι σχετικά χαμηλότερο σε σύγκριση με τις δυνατότητες της χώρας, γεγονός που υποδεικνύει τα μεγάλα επενδυτικά περιθώρια που έχει η Ελλάδα. Οι κλάδοι της μεταποίησης με το σημαντικότερο επενδυτικό ενδιαφέρον κατά την περίοδο 2012-2022 αναφέρονται στα τρόφιμα-ποτά-καπνικά και στα φαρμακευτικά. Άλλοι κλάδοι που συγκεντρώνουν σημαντικές εισροές ΞΑΕ στη μεταποίηση είναι τα ηλεκτρονικά προϊόντα, οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές και τα μηχανήματα. Η συγκέντρωση επιχειρηματικής δραστηριότητας στους παραπάνω τομείς, όπως αντιλαμβάνεστε, ευνοεί τόσο την εγκατάσταση νέων επιχειρήσεων στην Ελλάδα (επενδύσεις greenfield), όσο και

την επενδυτική συνεργασία ξένων με ελληνικές επιχειρήσεις για την παραγωγή τελικών προϊόντων που θα καλύπτουν τις ανάγκες της εσωτερικής και της διεθνούς αγοράς. Η χώρα μας βρίσκεται πλέον στο ραντάρ των ξένων επενδυτών και αυτό αποδεικνύεται καθημερινά.

Ποιες μεταρρυθμίσεις πρέπει να κάνει η πολιτεία προκειμένου να καταστεί η Ελλάδα ακόμη ελκυστικότερη για τους επενδυτές; Μια οικονομία που επιθυμεί να προσελκύει παραγωγικές επενδύσεις, πρακτικά, δεν μπορεί να στηριχθεί μόνο στην ανακοίνωση ορισμένων κινήτρων, αλλά θα πρέπει να υιοθετήσει πολιτικές, τις οποίες θα ακολουθεί με συνέπεια και υπευθυνότητα μακροπρόθεσμα. Αυτό έχει αντιληφθεί και πράττει και η ελληνική κυβέρνηση τα τελευταία τέσσερα χρόνια, όπου βλέπουμε ότι έχουν γίνει κρίσιμες οριζόντιες μεταρρυθμίσεις που ήδη αποδίδουν. Ενδεικτικά αναφέρονται, η ψηφιοποίηση του κράτους, η μείωση της γραφειοκρατίας, οι αλλαγές στην παιδεία και στο ασφαλιστικό σύ-

στημα, η απλοποίηση του φορολογικού συστήματος, τα μεγάλα έργα υποδομών, αλλά και η έμφαση για την επιτάχυνση απονομής της δικαιοσύνης. Όπως διαπιστώνουμε όλοι, οι μεταρρυθμίσεις αυτές έχουν άμεσο αντίκτυπο στην καθημερινότητά μας. Ταυτόχρονα, οδηγούν στην εμπέδωση της εμπιστοσύνης και στην προσέλκυση νέων επενδύσεων, με αποτέλεσμα να βιώνουμε ένα κύμα ισχυρής ανάπτυξης με προοπτική. Σίγουρα έχουμε ακόμη αρκετά βήματα να κάνουμε στους παραπάνω τομείς, αλλά έχουμε ήδη διανύσει αρκετά μεγάλη απόσταση σε σχέση με το κοντινό παρελθόν.

Οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ αναμένεται να αλλάξουν την εικόνα της χώρας τα επόμενα χρόνια. Καθοριστικό ρόλο σε αυτή την αλλαγή θα παίξει ο ιδιωτικός τομέας της οικονομίας. Πώς αποτιμάτε τη μέχρι τώρα πορεία αυτών των συμπράξεων; Πλέον έχουμε μπει σε μια νέα προγραμματική περίοδο, όπου οι πόροι από το

νέο ΕΣΠΑ, μαζί με τους πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ – Εθνικό Σχέδιο ‘Ελλάδα 2.0’), ύψους άνω των €72 δισ., συμβάλλουν ουσιαστικά στην ενδυνάμωση και στην ενίσχυση του παραγωγικού μετασχηματισμού της ελληνικής οικονομίας. Ταυτόχρονα, σηματοδοτούν μια μοναδική πρόκληση και ιστορική ευκαιρία για την ανάπτυξη της χώρας μας. Και φυσικά, ο ιδιωτικός τομέας καλείται να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο, αφού ‘κλειδί’ για την αποτελεσματική αξιοποίηση αυτών των πόρων είναι ο ιδιωτικός τομέας με τη διασφάλιση της απαραίτητης ιδιωτικής συμμετοχής, που εκτιμάται ότι θα κινητοποιήσει επενδυτικά κεφάλαια άνω των €20 δισ.

Μέσω των ευρωπαϊκών πόρων υποστηρίζονται έργα με προστιθέμενη αξία για την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων και κατ’ επέκταση της ελληνικής οικονομίας. Έτσι, βλέπουμε να ξετυλίγεται μια μεγάλη ευκαιρία για την πλειοψηφία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ), με αποτέλεσμα να συμμετέχουν ενεργά στον παραγωγικό μετασχηματισμό της ελληνι-

κής οικονομίας. Η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση πρωτοστατούν πλέον και στη

δική μας χώρα και οι ΜμΕ μετασχηματίζονται, με αποτέλεσμα να γίνονται περισσότερο ανταγωνιστικές σε διεθνές επίπεδο.

Σε αυτό το πλαίσιο, η προσπάθεια επικεντρώνεται στη διασφάλιση της μέγιστης δυνατής κινητοποίησης των ΜμΕ, οπότε και προέχει η διαμόρφωση ενός αποτελεσματικού πλαισίου δράσεων ενημέρωσης, καθοδήγησης και υποστήριξής τους, ώστε να μπορέσουν να επεξεργαστούν τις κατάλληλες προτάσεις και να αντλήσουν χρηματοδότηση. Και είναι γεγονός ότι, σε αυτή την προσπάθεια συμμετέχουν ενεργά όλοι οι φορείς εκπροσώπησης της επιχειρηματικότητας, αλλά και οργανισμοί, όπως η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων, μέσω ενημερωτικών δράσεων και ημερίδων για τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία για την ενδυνάμωση του ελληνικού επιχειρείν.

Ποιος είναι ο ρόλος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Επενδύσεων και τι κεφάλαια έχει διαθέσει σε επενδυτικά σχήματα; Η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων ΑΕ (ΕΑΤΕ, πρώην ΤΑΝΕΟ) αποτελεί το Sovereign Fund-of-Funds της Ελλάδας. Τα βασικά σημεία που χαρακτηρίζουν την ΕΑΤΕ είναι: Εύρωστη οικονομική θέση με σημαντικά υπό διαχείριση κεφάλαια - συνολικά €2,1 δισ.

Αποτελεί το Equity Platform Instrument

του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Εθνικό Σχέδιο ‘Ελλάδα 2.0’)

για την υλοποίηση των προγραμμάτων ‘InnovateNow’ και ‘Q-equity’.

Εδραίωση του οργανισμού σε αξιόπιστη και υπολογίσιμη ευρωπαϊκή και περιφερειακή δύναμη.

Ανάπτυξη ισχυρών ευρωπαϊκών και διεθνών επενδυτικών συνεργασιών: ιδρυτικό μέλος στην πρωτοβουλία Scale-up Europe Initiative (αρχικού ύψους €3,3 δισ.) με Bpi France (Γαλλία), Kfw Capital (Γερμανία), TESI (Φινλανδία) και EIFOVækstfonden (Δανία), καθώς και επενδυτικές συνεργασίες με Mubadala Capital (ύψους €400 εκ.) και ADQ (ύψους €4 δισ.) (Abu Dhabi, ΗΑΕ).

Εφαρμογή των κριτηρίων ESG & DNSH

σε επενδυτικό και εταιρικό επίπεδο.

Συνεργασία με EIF (European Investment Fund) & EIB (European Investment Bank)

για ανάπτυξη νέων επενδυτικών προγραμμάτων και κοινών δράσεων.

Στο επίκεντρο της στρατηγικής της ΕΑΤΕ είναι η ανάπτυξη και η ενίσχυση του ελληνικού οικοσυστήματος κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών (Venture Capital / Private Equity).

Τα τελευταία 4 χρόνια (2020-2023), έχει επιτευχθεί αξιοσημείωτη πρόοδος. Το χαρτοφυλάκιο της ΕΑΤΕ το 2023 (Σεπτ.) αριθμεί 19 επενδυτικά σχήματα venture capital και private equity συνολικά (από 14 το 2022), οι συνολικές δεσμεύσεις (commitments) της ΕΑΤΕ ξεπερνούν τα €430 εκ. (από €285 εκ. το 2022) και τα συνολικά υπό διαχείριση κεφάλαια (AUM) των σχημάτων αυτών (με την προσθήκη των ιδιωτικών) είναι πάνω από €1 δισ. (από €825 εκ. το 2022). Αυτό το ποσό των δεσμεύσεων προς επένδυση, που έχει επιτευχθεί τα τελευταία 4 χρόνια, ύψους άνω των €430 εκ. από την πλευρά του δημοσίου (μέσω της ΕΑΤΕ), είναι ήδη υψηλότερο από το σύνολο των αντίστοιχων δημοσίων πόρων (ύψους €370 εκ.) που έχουν επενδυθεί τα αμέσως προηγούμενα 20 χρόνια (2000-2019) από αντίστοιχα προγράμματα (ΤΑΝΕΟ/€100 εκ. + JEREMIE/€70 εκ. + Equifund/€200 εκ.). Το γεγονός αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία εάν συνυπολογιστεί ότι επιτυγχάνεται εν μέσω πρωτοφανών εξωγενών διαταραχών και διάχυτης αβεβαιότητας. Παράλληλα, σηματοδοτεί την αλλαγή σελίδας, την ελκυστικότητα της Ελλάδας και, κυρίως, την ωρίμανση, τη δυναμική εξέλιξη και την προοπτική του οικοσυστήματος των κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών. Για το 2024 και 2025 αναμένεται σημαντική κλιμάκωση του επενδυτικού οικοσυστήματος, με προσέλκυση ισχυρών ευρωπαϊκών σχημάτων, που θα οδηγήσει σε πολλαπλασιασμό των μεγεθών, ιδίως λόγω και της αναβάθμισης της πιστοληπτικής αξιολόγησης του Ελληνικού Δημοσίου στην επενδυτική κατηγορία εντός του 2023 που, όπως προαναφέρθηκε, θα οδηγήσει σε πολύ μεγάλη διεύρυνση της επενδυτικής βάσης σε όλα τα επίπεδα και σε θετική επίδραση στις ελληνικές επιχειρήσεις, στις τράπεζες

και στην προσέλκυση νέων κεφαλαίων. Τέλος, εάν συνυπολογίσουμε τα πάσης φύσεως διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία και πόρους, τα υπό διαχείριση κεφάλαια της ΕΑΤΕ μπορούν να οδηγήσουν σε μόχλευση συνολικών επενδύσεων στην πραγματική οικονομία με ισχυρούς πολλαπλασιαστές (3,5Χ – 5,0Χ, ανάλογα με τις παραδοχές) και να συμβάλουν σημαντικά στην αναπτυξιακή προσπάθεια.

Τι θα συστήνατε σε έναν οικονομικό διευθυντή αυτή την εποχή ως προς την ανάπτυξη της εταιρείας του; Είναι σαφές ότι, ειδικά μετά τις συνεχόμενες κρίσεις, ο ρόλος του οικονομικού διευθυντή αναδεικνύεται έτι περαιτέρω ως βασικός πυλώνας ανάπτυξης και λειτουργίας μίας επιχείρησης. Με πρωτεύοντα ρόλο την υποβοήθηση των διοικήσεων των εταιρειών να ανασυνταχτούν και να αντιμετωπίσουν τις νέες προκλήσεις της εποχής, δημιουργώντας, παράλληλα, μακροπρόθεσμη αξία στις επιχειρήσεις.

Για να πετύχουν σε αυτή τους την αποστολή, θεωρώ πως πρέπει να γνωρίζουν σε βάθος τη λειτουργία της επιχείρησης και να ενστερνίζονται το όραμα των μετόχων και της διοίκησης. Να έχουν τη δυνατότητα και να μπορούν να συνεργαστούν στενά με τα διευθυντικά στελέχη των υπολοίπων τμημάτων, τα οποία είναι άμεσα συνδεδεμένα με την επιχειρησιακή λειτουργία και το μακροοικονομικό περιβάλλον όπου λειτουργεί η εταιρεία, προκειμένου να βελτιστοποιήσουν τον οικονομικό σχεδιασμό και την αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη διαχείριση πόρων. Επίσης, πρέπει να ενημερώνονται συνεχώς και να γνωρίζουν σε βάθος το θεσμικό πλαίσιο και τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία. Έτσι, θα μπορούν να προσαρμόσουν τις χρηματοοικονομικές λειτουργίες της επιχείρησης στη νέα διασυνδεδεμένη πραγματικότητα της ψηφιακής εποχής, αλλά και να αναπροσαρμόσουν το μοντέλο λειτουργίας της με τη χρήση νέων τεχνολογιών, προκειμένου να βελτιώσουν την αποδοτικότητα των στελεχών, αλλά και την ποιότητα στην παροχή πληροφορίας – και όχι απλά δεδομένων –στον σωστό χρόνο, βοηθώντας ταυτόχρονα με αυτό τον τρόπο τη διοίκηση, στη λήψη έγκαιρων και έγκυρων αποφάσεων.

DIGITAL TRANSFORMATION

Finance & Accounting

Automation:

Η τεχνολογία

συντελεστής value creation στην επιχείρηση

Ο

ρόλος του CFO, πλεονεκτήματα και προκλήσεις

Τα τελευταία χρόνια, η αβεβαιότητα από τον πληθωρισμό, τη μακροοικονομική αστάθεια, τις γεωπολιτικές εντάσεις και την κλιματική κρίση είναι το κύριο θέμα συζήτησης της κοινωνίας, των κυβερνήσεων και του επιχειρηματικού κόσμου. Παράλληλα, όμως, με την πολλαπλή κρίση, αναπτύσσονται

και εφαρμόζονται τάσεις στον τομέα του Finance & Accounting, που φαίνεται

να ανασχηματίζουν τη λειτουργία των οικονομικών τμημάτων.

ο αποτέλεσμα είναι η μεγαλύτερη ασφάλεια και η επιτάχυνση στη ροή των εργασιών των επιχειρήσεων. Το Finance & Accounting Automation αποδεικνύει πως η τεχνολογική στρατηγική θα αποτελεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και πως το οικονομικό τμήμα θα λειτουργεί όλο και περισσότερο ως συντελεστής για τη δημιουργία αξίας στην επιχείρηση.

Σε έρευνα του Oxford Economics, το 73% των ηγετών στον τομέα των οικονομικών και των τραπεζών συμφώνησε ότι η αυτοματοποίηση βελτίωσε την αποδοτικότητα και παρείχε στο εκτελεστικό προσωπικό μεγαλύτερη δυνατότητα να επικεντρωθεί σε στρατηγικές εργασίες υψηλότερης αξίας. Επιπρόσθετα, σχεδόν το 90% των διευθυντικών συμβούλων είπε ότι χρειάζεται μια πιο ευέλικτη προσέγγιση στην ανάλυση δεδομένων.

Ο ρόλος της αυτοματοποίησης διαδικασιών του λογιστηρίου και της οικονομικής διοίκησης είναι, αδιαμφισβήτητα, επιτυχημένος. Ποια είναι, λοιπόν, τα πιο σημαντικά οφέλη της νέας τεχνολογικής αναδιαμόρφωσης; «Μερικά από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα περιλαμβάνουν αυξημένη ακρίβεια, καθώς η αυτοματοποίηση εξαλείφει ανθρώπινα λάθη κατά την εισαγωγή δεδομένων και τους υπολογισμούς, βελτιώνοντας την αξιοπιστία των οικονομικών αρχείων και των εκθέσεων. Επιπλέον, οδηγεί σε αύξηση παραγωγικότητας, απελευθερώνοντας το προσωπικό από χρονοβόρες εργασίες και επι-

τρέποντάς του να επικεντρωθεί σε στρατηγικές δραστηριότητες. Ταυτόχρονα, η ταχύτερη διαθεσιμότητα οικονομικών δεδομένων και αναφορών πραγματικού χρόνου επιτρέπει ταχύτερη λήψη αποφάσεων και καλύτερη κατανόηση της οικονομικής κατάστασης της εταιρείας. Η αυτοματοποίηση συντελεί στην ταχύτερη τιμολόγηση και επεξεργασία πληρωμών, βελτιώνοντας τη διαχείριση των ταμειακών ροών και ενισχύοντας τις σχέσεις με τους προμηθευτές. Τέλος, συμβάλλει στη βελτίωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της επιχείρησης, μειώνοντας τις εκπομπές CO2 και δημιουργώντας ένα πιο βιώσιμο μέλλον. Συνολικά, προσφέρει ευελιξία, ακρίβεια και αποτελεσματικότητα στις επιχειρήσεις, προάγοντας την καλύτερη λήψη αποφάσεων και επιτυγχάνοντας την οικονομική πρόοδο», λέει ο κ. Δημήτρης Κωστούλας, Commercial Director της Impact.

Ιδιαίτερα για σύνθετους και πολυεπίπεδους οργανισμούς, η ύπαρξη συγκεκριμένων διαδικασιών είναι σημαντική και επωφελής, εξηγεί ο κ. Κωνσταντίνος Αγαλιανός, Presales Specialist στη SAP Hellas. «Μεγάλο μέρος των διαδικασιών του λογιστηρίου και της οικονομικής διοίκησης διέπεται από επαναληψιμότητα. Σε αυτά τα διακριτά τμήματα των δομημένων διαδικασιών, η SAP έρχεται να απαντήσει μέσα από την αυτοματοποίηση. Έτσι, αρχικά, όχι μόνο δεν δαπανάται ο χρόνος των εργαζομένων, αλλά μειώνεται και δραστικά ο χρόνος εκτέλεσης των διαδικασιών. Έχουμε ταχύτερη

κατάρτιση αναφορών και συνεπώς ταχύτερη λήψη αποφάσεων. Δημιουργείται λοιπόν μια αλυσίδα αλλαγών, που ξεκινά από τη βελτίωση της καθημερινότητας των εργαζομένων, περνά από τη βελτίωση της αλληλεπίδρασης με τους συναλλασσόμενους του οργανισμού και εν τέλει καταλήγει στη βελτίωση των οικονομικών μεγεθών του οργανισμού».

Η κα Σοφία Γιαννοπούλου, Applications Account Executive της Oracle (Ελλάδα, Κύπρος, Μάλτα) πιστεύει ότι οι δυνατότητες της αυτοματοποίησης διαδικασιών υπερβαίνουν την απλή αντικατάσταση της ανθρώπινης προσπάθειας και αναθεωρούν τον τρόπο που μπορεί να γίνει η εργασία, καθιστώντας τους ανθρώπους πολύτιμους. Περισσότερη ευφυΐα και μεγαλύτερη ανθεκτικότητα

είναι ανάμεσα στα σημαντικά οφέλη που κερδίζουν τα στελέχη. «Οι χρηματοοικονομικοί οργανισμοί συνδυάζουν τη δύναμη του ρομποτικού αυτοματισμού διεργασιών μαζί με τη μηχανική μάθηση

(ML) και την τεχνητή νοημοσύνη (AI) για να εκτελέσουν βασικές εργασίες που είχαν προηγουμένως εκτελεσθεί από στελέχη. Οι πιο ώριμοι οργανισμοί χρησιμοποιούν την τεχνολογία για να αυξήσουν την ικανότητα του εργατικού δυναμικού. Ο αυτοματισμός απελευθερώνει χρόνο στα στελέχη, ώστε να μπορούν να εργάζονται σε κρίσιμες δραστηριότητες όπως η ερμηνεία δεδομένων, η αντιμετώπιση προβλημάτων και η αλληλεπίδραση με άλλα άτομα. Η αυτοματοποίηση διεργασιών αποδεικνύει ήδη την αξία της με: Γρήγορο οικονομικό κλείσιμο από εβδομάδες σε μέρες ή και ώρες, βελτιωμένη εμπιστοσύνη δεδομένων και μεγαλύτερη ασφάλεια, εξυπνότερη μετατροπή δεδομένων ώστε να διασφαλιστεί ότι τα δεδομένα στο νέο περιβάλλον είναι πανομοιότυπα με τα δεδομένα στο προηγούμενο».

«Οι Οικονομικοί Διευθυντές εξετάζουν τώρα την αυτοματοποίηση για να προωθήσουν ένα νέο κύμα αποτελεσματικότητας και

DIGITAL TRANSFORMATION

βελτίωσης της αποδοτικότητας της εταιρείας. Ο χρόνος αντίδρασης, η προσπάθεια και η ακρίβεια της ανάλυσης είναι οι βασικοί παράγοντες για την αποτελεσματικότητα και τη βελτίωση της αποδοτικότητας της εταιρείας. Τα επίπεδα αυτοματισμού, φυσικά, ποικίλλουν μεταξύ των υπολειτουργιών της οικονομικής διεύθυνσης και απαιτείται το κατάλληλο χαρτοφυλάκιο τεχνολογιών για να ξεκλειδώσει την πλήρη ευκαιρία. Οι Οικονομικοί Διευθυντές αγωνίζονται να δώσουν προτεραιότητα και να εφαρμόσουν διαδικασίες αυτοματοποίησης προκειμένου να επιτύχουν αυτούς τους στόχους. Για παράδειγμα, οι ευκαιρίες μπορούν να αξιοποιηθούν χρησιμοποιώντας αυτοματισμό ρομποτικής διαδικασίας (RPA). Το RPA και οι συμπληρωματικές τεχνολογίες, όπως το BPO και τα εργαλεία οπτικής αναγνώρισης χαρακτήρων, έχουν εφαρμοστεί με επιτυχία στον χρηματοοικονομικό τομέα», δηλώνει η κα Ozge Okay, CFO της Volvo Car Ελλάδας, τονίζοντας πως «η αυτοματοποίηση είναι η σημερινή φθηνότερη, καλύτερη και ταχύτερη τεχνολογία και φαίνεται ότι είναι προορισμένη να αναδιαμορφώσει τη λειτουργία της οικονομικής διεύθυνσης».

OZGE OKAY

CFO, Volvo Car Ελλάδας

«Όταν ο αυτοματισμός και η τεχνητή νοημοσύνη

βελτιώνονται γρήγορα, το ανθρώπινο δυναμικό

κάθε οργανισμού οφείλει να βελτιώνεται ακόμη

γρηγορότερα»

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΩΣΤΟΥΛΆΣ

Commercial Director, Impact

«Το Finance & Accounting Automation συμβάλλει

στη βελτίωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος

της επιχείρησης, μειώνοντας τις εκπομπές CO2

και δημιουργώντας ένα πιο βιώσιμο μέλλον»

Τα δεδομένα από την έρευνα της Prophix για τους CFOs, που διεξήχθη σε 700 εκτελεστικούς του χώρου στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη, έδειξαν ότι το 65% των ηγετών στον τομέα των οικονομικών προτίθεται να αυτοματοποιήσει το μισό των καθηκόντων του μέχρι το τέλος του 2023, γεγονός που αποδεικνύει ότι η ενσωμάτωση της τεχνολογίας συνεχίζει να αποτελεί κομβικό σημείο στις δυτικές αγορές.

«Η τεχνολογία εξελίσσεται συνεχώς. Πρόσφατο παράδειγμα είναι το ChatGPT (πλατφόρμα AI), το οποίο έφτασε τους 1 εκατομμύριο χρήστες σε μόλις πέντε μέρες. Το Οικονομικό τμήμα ήταν πάντοτε κινητήριος δύναμη στις τεχνολογικές αλλαγές των Οργανισμών. Λόγω της φύσης των διαδικασιών του λογιστηρίου, υπάρχουν τεράστια περιθώρια για αυτοματοποίηση. Εργαλεία όπως τα Robotic Process Automation (RPA), Optical Character Recognition (OCR) και Artificial Intelligence (AI) έχουν κατακλύσει την αγορά σε διάφορες εκδοχές και υπόσχονται σημαντικές βελτιώσεις στην καθημερινότητά μας. Τα οφέλη τους είναι η ταχύτητα επεξεργασίας δεδομένων και εγγραφών και ο ευκολότερος έλεγχος της ποιότητας της εργασίας μας για την αποφυγή λαθών. Το πρώτο οδηγεί στην αύξηση της παραγωγικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων, που καλούνται να γίνουν ανταγωνιστικότερες στην παγκόσμια αγορά. Το δεύτερο μειώνει τα λάθη καθώς και τυχόν απάτες, που στοιχίζουν ακριβά σε μία εταιρεία», αναφέρει ο κ. Ιωάννης Αραμπατζής, CFO της Timac Agro.

Υπέρ της αυτοματοποίησης τοποθετείται και ο κ. Νικόλαος Καραμάνος, Tax Advisor & Owner της AFS, χαρακτηρίζοντας τις νέες τεχνολογικές εξελίξεις «ευεργετικές» ως προς τη λειτουργία της διοίκησης μιας εταιρείας.

«Ένα από τα κύρια οφέλη είναι η μείωση του micro-management το οποίο είναι η ‘‘μάστιγα’’ των σύγχρονων διοικήσεων για τις μεγάλες και τις μικρές επιχειρήσεις. Σε μια fast forward εποχή, σαν αυτή που ζούμε, η αυτοματοποίηση βοηθά στις γρήγορες ανταποκρίσεις και αποφάσεις από τις διοικήσεις. Η δυνατότητα της τεχνολογίας να βοηθήσει στην εξάλειψη του ανθρώπινου λάθους σε multitasking περιβάλλον, αποφέρει μείωση κόστους με ένα πιο υγιές και αποδοτικό περιβάλλον. Ταυτόχρονα εξασφαλίζει

άμεσα στη διοίκηση την πληροφορία φιλτραρισμένη ώστε αυτό που, ίσως, ήθελε ένα μήνα για να ληφθεί μια απόφαση, πλέον,

είναι ζήτημα ακόμη και ολίγων λεπτών».

Για την κα Ελένη Παπαϊωάννου, Οικονομική Διευθύντρια της ΙΒΜ

για Ελλάδα και Κύπρο, η μετάβαση των οικονομικών διοικήσεων

και των λογιστηρίων στην επόμενη μέρα του μετασχηματισμού

τους σε μονάδες παροχής υψηλής προστιθέμενης αξίας είναι μονόδρομος. «Η αυτοματοποίηση των διαδικασιών, η χρήση της ρομποτικής, η αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης συνεισφέρουν σε βελτίωση της λειτουργικής απόδοσης, αύξηση της παραγωγικότητας των εργαζομένων και εν τέλει, σε βελτιστοποίηση των οικονομικών αποτελεσμάτων της επιχείρησης. Αξίζει να αναφερθεί η πρόσφατη μελέτη του Institute of Business Value της ΙΒΜ (Modernize record to report-Μάιος 2023), στην οποία επισημαίνεται ότι η αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης, σε οργανισμούς με επεξεργασία 1,5 εκ. εγγραφών ετησίως, αποτελεί κορυφαίο δείκτη πρόγνωσης του μηνιαίου κύκλου κλεισίματος. Επιπλέον, η ρομποτική αυτοματοποίηση διεργασιών στη γενική λογιστική έχει εξασφαλίσει μείωση κατά 25% του χρόνου μηνιαίου κύκλου κλεισίματος και 38% χαμηλότερο κόστος, ενώ ο χρόνος μειώνεται σε 66% για οργανισμούς που υιοθετούν τεχνητή νοημοσύνη». Πώς αλλάζει, όμως, ο ρόλος του Λογιστή ή του CFO, στο πλαίσιο μιας τόσο νευραλγικής αναδιαμόρφωσης; «Οι CFO καθοδηγούν τους οργανισμούς τους, αξιοποιώντας με επιτυχία τη στρατηγική ευφυΐα που συγκεντρώνουν από όλη την εταιρεία και πέρα από αυτήν. Οι κορυφαίες χρηματοοικονομικές ομάδες βασίζονται σε τρεις πυλώνες: λειτουργική αριστεία, ψηφιακή νοημοσύνη και επιχειρηματική επιρροή. Έτσι, ο ρόλος περιλαμβάνει τον ψηφιακό μετασχηματισμό, τους ανθρώπινους πόρους και την επιχειρηματική καινοτομία – συμπεριλαμβανομένης της αυξημένης χρήσης αυτοματισμού. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι Οικονομικοί Διευθυντές εξετάζουν κριτικά τα υπάρχοντα συστήματά τους, και φροντίζουν ώστε οι νέες τεχνολογίες να συνδυάζουν τη δύναμη του αυτοματισμού διεργασιών μαζί με τη μηχανική μάθηση (ML) και την τεχνητή νοημοσύνη (AI), για να παρέχουν δεδομένα και πληροφορίες γρηγορότερα και πιο αποτελεσματικά από ποτέ. Τα δεδομένα υπάρχουν παντού σήμερα, αλλά η χρησιμότητά τους εξακολουθεί να εξαρτάται από το ότι οι άνθρωποι κάνουν έξυπνες κρίσεις σχετικά με την αξία και τη συνάφειά τους», υποστηρίζει η κα Σοφία Γιαννοπούλου. Ο κ. Ιωάννης Αραμπατζής θέτει τον Οικονομικό Διευθυντή στη θέση του ηγέτη για τις διαδικασίες αυτοματοποίησης, καθώς ο CFO έχει πλήρη κατανόηση της στρατηγικής μιας εταιρείας και καθημερινή τριβή με τις επιχειρησιακές διαδικασίες. «Η αυτοματοποίηση πρέπει να είναι μέσο για την επίτευξη του εταιρικού οράματος και όχι αυτοσκοπός, και ο ρόλος της Οικονομικής Διοίκησης είναι ουσιώδης για την επιτυχία των διοικητικών στόχων. Οι αυτοματοποιήσεις μπορούν να επιφέρουν σημαντική μείωση των λειτουργικών εξόδων και κατά συνέπεια αύξηση της κερδοφορίας. Ταυτόχρονα, απελευθερώνουν χρόνο από τους υπαλλήλους, οι οποίοι εστιάζουν στη δημιουργία υπεραξίας μέσα από την κύρια δραστηριότητα της επιχείρησης. Οι CFOs, ως κύριοι ενορχηστρωτές της διαχείρισης ρίσκου, θα πρέπει να αντιμετωπίσουν και τα μειονεκτήματα τέτοιων τεχνολογιών. Η αυτοματοποίηση επιφέρει

ΣΟΦΙΆ

ΓΙΆΝΝΟΠΟΥΛΟΥ

Applications Account Executive, Oracle (Ελλάδα, Κύπρος, Μάλτα)

«Τα δεδομένα υπάρχουν παντού σήμερα, αλλά η χρησιμότητά τους εξακολουθεί να εξαρτάται

από το ότι οι άνθρωποι κάνουν έξυπνες κρίσεις σχετικά με την αξία και τη συνάφειά τους»

ΙΩΆΝΝΗΣ ΆΡΆΜΠΆΤΖΗΣ

CFO, Timac Agro

«Με την αυτοματοποίηση αυξάνεται η πιθανότητα

κυβερνοεπίθεσης, οπότε όλοι οι οργανισμοί θα πρέπει να έχουν έτοιμο πλάνο αντίδρασης»

FINANCIAL FILES

DIGITAL TRANSFORMATION

απώλεια τεχνογνωσίας, καθώς οι υπάλληλοι χάνουν την επαφή με βασικές διαδικασίες. Τέλος, αυξάνεται η πιθανότητα κυβερνοεπίθεσης, οπότε όλοι οι oργανισμοί θα πρέπει να έχουν έτοιμο πλάνο αντίδρασης».

ΝΙΚΟΛΆΟΣ ΚΆΡΆΜΆΝΟΣ

Tax Advisor & Owner, AFS

«Το κυριότερο πλεονέκτημα είναι ότι έχουμε real-time

αποτελέσματα, άρα οι αποφάσεις που λαμβάνονται

είναι πιο ρεαλιστικές και το tax planning μιας

επιχείρησης μπορεί να είναι σε μεγαλύτερο βαθμό

πιο κοντά στην πραγματικότητα»

«Ο ρόλος του λογιστή, και εν γένει του οικονομικού τμήματος, μετεξελίσσεται σε ρόλο αμιγώς συμβουλευτικό, καθώς τα σημεία ρουτίνας (καταχωρίσεις παραστατικών, δηλωτικά) μπαίνουν σε ημιαυτόματο τρόπο λειτουργίας», σχολιάζει ο κ. Νικόλαος Καραμάνος, εστιάζοντας στα real-time αποτελέσματα, στις νέες δυνατότητες ακόμα και των μικρότερων επιχειρήσεων, αλλά και στην έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού. «Το κυριότερο πλεονέκτημα είναι ότι έχουμε real-time δεδομένα, οπότε έχουμε και real-time αποτελέσματα, άρα οι αποφάσεις που λαμβάνονται είναι πιο ρεαλιστικές και το tax planning μιας επιχείρησης μπορεί να είναι σε μεγαλύτερο βαθμό πιο κοντά στην πραγματικότητα. Εργασίες, που πλέον γίνονται σε λίγα λεπτά, συμβάλλουν στην απόδοση των επιχειρηματικών αποφάσεων. Μέσα από τη συνεργασία των τμημάτων (inhouse or outsourcing) HR, Finance, Corporate, και τη χρήση της τεχνολογίας, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε έννοιες όπως budgeting, HR planning, tax planning και στις μικρές εταιρείες, κάτι που μέχρι πρότινος δεν τολμούσαμε. Σαν μειονέκτημα μπορεί να θεωρηθεί ότι αυτή την ευχάριστη ψηφιακή επανάσταση

που έφερε η κυβέρνηση στον τόπο μας, την είχαμε προβλέψει λίγοι και σίγουρα όχι με τέτοια ένταση και ταχύτητα. Αυτό συνεπάγεται ότι δεν είναι προετοιμασμένοι όλοι οι κλάδοι, με αποτέλεσμα να υπάρχει έλλειμμα εξειδικευμένου προσωπικού. Τουλάχιστον στον οικονομικό κλάδο έχουμε μια σχετικά γρήγορη προσαρμογή λόγω του taxisnet των προηγουμένων χρόνων».

Σύμφωνα με την Deloitte, το 82,4% των υπευθύνων πρόσληψης για τις ομάδες οικονομικών αναφέρει ότι η διατήρηση του ταλέντου είναι μεγάλη πρόκληση. Η επένδυση σε τεχνολογίες που αυτοματοποιούν τις βασικές διαδικασίες και βελτιστοποιούν την εμπειρία του χρήστη θα είναι καίρια για τη δημιουργία -και διατήρηση- μιας εξειδικευμένης και ευέλικτης ομάδας.

ΚΩΝΣΤΆΝΤΙΝΟΣ ΆΓΆΛΙΆΝΟΣ

Presales Specialist, SAP Hellas

«Το μόνο «μειονέκτημα» της αυτοματοποίησης

είναι η απαιτούμενη αρχική επένδυση, η οποία

όμως πρέπει να σημειώσουμε ότι σύντομα

αποσβένεται»

«Πράγματι, η στροφή σε δραστηριότητες αυξημένης προστιθέμενης αξίας, με την παράλληλη διασφάλιση μεγαλύτερης διαφάνειας, αξιοπιστίας, ταχύτητας και ευελιξίας αποτελούν τον στόχο της σύγχρονης οικονομικής διεύθυνσης, που εκτός από θεματοφύλακας της σταθερότητας, θα καθοδηγεί τις δράσεις του μετασχηματισμού και θα έχει καθοριστικό ρόλο στην εκτέλεση της στρατηγικής. Τεχνολογίες όπως το Generative AI, θα βοηθήσουν στη βελτίωση της αποδοτικότητας της χρηματοοικονομικής λειτουργίας μιας επιχείρησης, καθώς η χρήση τους διευκολύνει τη διεπαφή του οικονομικού τμήματος με συστήματα, αναφορές και εργαλεία, ώστε η αλληλεπίδραση να είναι πιο “ανθρώπινη’’», υπογραμμίζει η κα Ελένη Παπαϊωάννου, διαβλέποντας πως η εξέλιξη αυτή οδηγεί στη βελτιστοποίηση των υφιστάμενων δυνατοτήτων των ομάδων και στην απόκτηση νέων δεξιοτήτων.

Για την ανάγκη απόκτησης νέων γνώσεων και δεξιοτήτων μιλάει και ο κ. Δημήτρης Κωστούλας. «Τα πλεονεκτήματα περιλαμβάνουν την αναβάθμιση του ρόλου του Λογιστή ή του Οικονομικού Διευθυντή στη λήψη στρατηγικών αποφάσεων που επηρεάζουν σημαντικά τον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων και την ανα-

διοργάνωση, πιθανώς και άλλων τμημάτων της επιχείρησης που, ίσως, βρίσκονται εκτός του άμεσου πεδίου ευθύνης/διαχείρισής τους. Παράλληλα, όμως, οι Λογιστές και οι CFOs πρέπει να προσαρμοστούν στο συνεχώς μεταβαλλόμενο επιχειρηματικό τοπίο, αποκτώντας επάρκεια στη διαχείριση αυτοματοποιημένων συστημάτων και στην ανάλυση δεδομένων για την παροχή πολύτιμων οικονομικών πληροφοριών προς τη Διοίκηση».

Άλλωστε, τα νέα δεδομένα αποτελούν ένα μεγάλο στοίχημα για κάθε οργανισμό, που για τον κ. Κωνσταντίνο Αγαλιανό, καλείται τώρα να αξιοποιήσει το σύνολο των ικανοτήτων των εργαζομένων του. «Η αυτοματοποίηση ελευθερώνει τα χέρια των εργαζομένων, που πλέον μπορούν να ασχοληθούν με ζητήματα που προσφέρουν προστιθέμενη αξία στους ίδιους, αλλά και στον οργανισμό τους. Επιπλέον, αν μπούμε στη θέση ενός CFO, θα διαπιστώσουμε πόσο σημαντικά είναι τα δεδομένα που αφορούν τον οργανισμό, τα οποία απαιτείται να είναι ακριβή και όσο το δυνατόν πιο επικαιροποιημένα -προϋποθέσεις που ικανοποιούνται μέσα από την αυτοματοποίηση των διαδικασιών. Και επειδή η επιχειρηματικότητα και το κέρδος είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τις επενδύσεις, το μόνο “μειονέκτημα’’ της αυτοματοποίησης είναι η απαιτούμενη αρχική επένδυση, η οποία, όμως, σύντομα αποσβένεται».

Η αυτοματοποίηση, ήδη, αναδιαμορφώνει το μέλλον της εργασίας στον τομέα των οικονομικών και οι επιχειρήσεις που υιοθετούν ξεκάθαρα τις νέες τεχνολογικές εξελίξεις θα ευδοκιμήσουν μακροπρόθεσμα. Σύμφωνα με την κα Ozge Okay, η ηγεσία και το όραμα του Οικονομικού Διευθυντή είναι πρωταρχικής σημασίας. «Ο CFO αφενός θα πρέπει να ωθήσει τον οργανισμό σε τεχνολογικές αναβαθμίσεις, με συγκεκριμένη και γρήγορη προσέγγιση, αφετέρου να κάνει ταυτόχρονα τους διευθυντές και το προσωπικό της εταιρείας να επανεξετάσουν τις νέες διαδικασίες γύρω από αυτήν τη νέα τεχνολογική προσέγγιση. Για να ξεκλειδώσει πλήρως τη δυναμική απαιτείται ένας ριζικά διαφορετικός τρόπος σκέψης. Θεωρητικά, η χρηματοδότηση έχει πολλές ευκαιρίες για αναδιάταξη ατόμων. Ο οικονομικός σχεδιασμός και η ανάλυση θα πρέπει να προγραμματιστούν ξανά για να υποστηρίξουν τους επιχειρηματικούς στόχους. Για παράδειγμα, οι ειδικοί του Φορολογικού Σχεδιασμού θα μπορούσαν να επικεντρωθούν εκ νέου στον αυτοματισμό και στα συστήματα για τη μεγιστοποίηση του εισοδήματος μετά από φόρους. Ειδικά στις συναλλακτικές λειτουργίες, η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι η αυτοματοποίηση αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε αλλαγές στην οργανωτική δομή, επαναπροσδιορισμούς ρόλων και απολύσεις». Καταλήγοντας, η κα Ozge Okay παραθέτει κατευθύνσεις για μια καλύτερη προσέγγιση στη διαχείριση της αυτοματοποίησης. «Ξεκινήστε με εκείνες τις συναλλακτικές εργασίες, που έχουν μεγαλύτερη σημασία και τζίρο. Δημιουργήστε ένα ανθρώπινο δυναμικό με ικανότητες που του επιτρέπει να λειτουργεί από κοινού με τις λειτουργίες του Οικονομικού Διευθυντή και χρηματοοικονομικών στελεχών. Προσαρμόστε το προφίλ πρόσληψης και διατήρησης για να αποκτήσετε τους χρηματοοικονομικούς επαγγελματίες που χρειάζεστε. Αυτό το ταξίδι θα είναι συναρπαστικό αλλά και επίπονο. Όταν ο αυτοματισμός και η τεχνητή νοημοσύνη βελτιώνονται γρήγορα, το ανθρώπινο δυναμικό κάθε οργανισμού οφείλει να βελτιώνεται ακόμη γρηγορότερα».

Έ ΛΈΝΗ ΠΆΠΆΪΩΆΝΝΟΥ

Οικονομική Διευθύντρια, ΙΒΜ Ελλάδα & Κύπρος

«Τεχνολογίες όπως το Generative AI, θα βοηθήσουν στη βελτίωση της αποδοτικότητας της χρηματοοικονομικής

λειτουργίας μιας επιχείρησης καθώς η χρήση τους

διευκολύνει τη διεπαφή του οικονομικού τμήματος με συστήματα, αναφορές και εργαλεία ώστε η αλληλεπίδραση να είναι πιο «ανθρώπινη»

Η επένδυση

στις νέες τεχνολογίες

που αυτοματοποιούν

τις βασικές διαδικασίες

θα είναι καίρια, τόσο

για τη δημιουργία μιας

εξειδικευμένης ομάδας, όσο για την οικονομική

πρόοδο της επιχείρησης

ΟΣπύρος Φενερλής μιλά στο FinancePro για τη συμβολή

της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας στην ανταγωνιστικότητα μιας

επιχείρησης, για τις ενέργειες που μπορεί να κάνει ο οικονομικός διευθυντής, προκειμένου να ανταποκριθεί

στις νέες απαιτήσεις της θέσης του, αλλά και για το πώς μπορεί ο οικονομικός διευθυντής να στηρίξει τη διεθνή δραστηριότητα μιας εγχώριας επιχείρησης.

Σε συνέχεια της εξαγοράς και της ενοποίησης, προχωρά πλέον και

το rebranding της Lamda Hellix σε

Digital Realty. Τι προσδοκίες γεννά

για το μέλλον αυτό το τελικό βήμα μεταμόρφωσης;

Το rebranding είναι η φυσική κατάληξη μιας ομαδικής δουλειάς που ξεκίνησε

μετά την εξαγορά της Lamda Hellix από την Digital Realty, η οποία έλαβε χώρα το τελευταίο τρίμηνο του 2020. Μέσα

σε αυτό το χρονικό διάστημα, εγκρίθηκαν από την εταιρεία και υλοποιούνται σταδιακά, μεγάλες επενδύσεις στην Ελλάδα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το νέο data center μας Athens-3, η κατασκευή του οποίου άρχισε το 2021 και τέθηκε πρόσφατα σε παραγωγική λειτουργία. Το Athens-3 υποστηρίζει 6,8MW IT φορτίο, καθιστώντας το όχι απλά το μεγαλύτερο στην Ελλάδα, αλλά μεγαλύτερο από άποψη ισχύος, αθροιστικά, από όλα τα data centers που λειτουργούν αυτήν τη στιγμή στη χώρα μας. Ταυτόχρονα, βρίσκονται σε εξέλιξη οι επενδύσεις μας για νέα data centers στο campus μας στο Κορωπί, καθώς και στην Κρήτη. Επίσης, το προσωπικό μας έχει σχεδόν διπλασιαστεί, με την προοπτική να αυξηθεί περαιτέρω μέσα στα επόμενα χρόνια. Ορισμένα στελέχη μας έχουν εμπλακεί σε ευρωπαϊκά έργα της εταιρείας, έχοντας αναλάβει διεθνείς ρόλους, ενδεικτικό της ποιότητας των ανθρώπων που έχουμε στην Ελλάδα. Επιστρέφοντας, λοιπόν, στο rebranding της Lamda Hellix σε Digital Realty, αυτό έχει καταστεί εφικτό διότι, 2,5 χρόνια μετά την εξαγορά το 2020, έχει επιτευχθεί σε μεγάλο βαθμό η λειτουργική

ενοποίηση της εταιρείας με την Digital Realty. Αυτό μας επιτρέπει να συστήσουμε στην ελληνική αγορά την Digital Realty Hellas ως συνέχεια της Lamda Hellix και ισάξιο μέλος του ομίλου. Μια βασική προσδοκία, λοιπόν, είναι η πλήρης ενσωμάτωση σε μία εταιρεία με παρουσία σε έξι ηπείρους και με περισσότερα από 300 data centers σε ολόκληρο τον κόσμο, με τα οφέλη να ξεδιπλώνονται σταδιακά προς τους πελάτες μας, οι οποίοι θα απολαμβάνουν τις ίδιες υπηρεσίες με αυτές των πελατών ενός υπερσύγχρονου data center της Digital Realty στη Νέα Υόρκη ή στο Άμστερνταμ. Όλα τα παραπάνω δεν θα είχαν μπει σε τροχιά υλοποίησης χωρίς τo έργο που προηγήθηκε της εξαγοράς και υλοποιήθηκε υπό την πολυετή καθοδήγηση του προηγούμενου ιδιοκτήτη. Καθοριστική ήταν και η εμπιστοσύνη με την οποία περιέβαλε από την πρώτη στιγμή ο νέος μέτοχος το υπάρχον management team. Το συγκεκριμένο ήταν και παραμένει ένα από τα κλειδιά για την επιτυχή εκτέλεση του επιχειρησιακού πλάνου της Digital Realty.

Η Digital Realty δίνει μεγάλη έμφαση στην «πράσινη» διάσταση των εγκαταστάσεών της, για παράδειγμα, με τις πιστοποιήσεις LEED. Ως Οικονομικός Διευθυ-

ντής, πώς βλέπετε τη σύνδεση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας με την οικονομική λειτουργία και απόδοση μιας επιχείρησης; Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω, αναφέροντας ότι τα data centers είναι ενεργοβόρα, διότι καταναλώνουν ενέργεια, η οποία χρησιμοποιείται κυρίως από τον εξοπλισμό των πελατών τους (π.χ. servers), καθώς και από τον Η/Μ εξοπλισμό υποδομών που υποστηρίζει τη λειτουργία των πληροφοριακών συστημάτων (σύστημα ψύξης, UPS, συστήματα πυρανίχνευσης και υγρανίχνευσης, security κ.λπ.). Παράλληλα, οφείλω να σημειώσω ότι η ενέργεια που καταναλώνει ένα data center είναι χαμηλότερη αυτής που θα κατανάλωναν μικρά επιμέρους data centers που θα κατασκεύαζαν οι πελάτες μας για ιδία χρήση. Αυτό οφείλεται καταρχάς στον σχεδιασμό που έχει προηγηθεί της κατασκευής ενός data center, σε συνέργειες, στην εξειδίκευση που έχουμε πλέον αποκτήσει και σε συνεχόμενες επενδύσεις που λαμβάνουν χώρα και στοχεύουν στην εξοικονόμηση ενέργειας.

Σε τακτικό επίπεδο μετράμε την αποτελεσματικότητα χρήσης ενέργειας μέσω του δείκτη PUE (Power Usage Effectiveness) και οι μηχανικοί μας έχουν συγκεκριμένους μετρήσιμους στόχους, ώστε αυτός να παραμένει σε χαμηλά επίπεδα. Στην περίπτωση των data centers,

Η περιβαλλοντική βιωσιμότητα, πέρα από στοιχειώδη υποχρέωσή μας προς την ανθρωπότητα, καθιστά την υπηρεσία μας πιο ανταγωνιστική και αυτό συνδέεται άμεσα με την οικονομική λειτουργία και απόδοση μιας επιχείρησης

η περιβαλλοντική βιωσιμότητα, πέρα από στοιχειώδη υποχρέωσή μας προς

την ανθρωπότητα, καθιστά την υπηρεσία μας πιο ανταγωνιστική για τους πελάτες μας και το τελευταίο συνδέεται άμεσα με την οικονομική λειτουργία και απόδοση

μιας επιχείρησης.

Τέλος, να σημειώσω ότι το 100% της ενέργειας που καταναλώνει η Digital Realty για την τροφοδοσία του ευρωπαϊκού χαρτοφυλακίου της, καθώς και του χαρτοφυλακίου colocation στις ΗΠΑ, συνδυάζεται με πιστοποιητικά 100% ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η εταιρεία έχει επίσης υπογράψει το European Climate Neutral Data Center Pact, μια πρωτοβουλία αυτορρύθμισης που έχει σχεδιαστεί για να καταστήσει την ευρωπαϊκή βιομηχανία κέντρων δεδομένων κλιματικά ουδέτερη έως το 2030.

Ο Οικονομικός Διευθυντής καλείται σήμερα να είναι μετασχηματιστικός, ευκίνητος, να διοικεί συνεργατικά και με ενσυναίσθηση.

Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος

ενσωμάτωσης αυτών των νέων απαιτήσεων στον παραδοσιακό του ρόλο; Υπάρχουν πολλά που θα μπορούσε να κάνει. Το πρώτο που θα πρέπει να αναπτύξει το συντομότερο είναι να μετατραπεί σε «καλό ακροατή». Επίσης, πιστεύω ότι βοηθάει πολύ η καλή επικοινωνία με τις υπόλοιπες διευθύνσεις της εταιρείας. Γενικότερα, η επικοινωνία με διάφορους stakeholders, όπως εργαζόμενους, μετόχους, τράπεζες, προμηθευτές, αλλά ακόμα και πελάτες, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Θετική επίδραση θα έχει η συμμετοχή του σε σημαντικά έργα που επηρεάζουν όλο τον οργανισμό. Ενδεικτικά αναφέρω την εγκατάσταση ενός νέου ERP, μια εξαγορά κ.λπ. Η έκθεση σε διεθνείς δραστηριότητες, ένας ρόλος εκτός συνόρων, ή έστω μια τακτική επαφή με ομολόγους του από το εξωτερικό είναι επίσης σημαντική. H εμπειρία σε διάφορους κλάδους της οικονομίας και σε διαφορετικούς ρόλους εντός του finance θα τον βοηθήσουν να προσαρμοστεί στις νέες απαιτήσεις του ρόλου.

Πώς μπορεί ο Οικονομικός Διευθυντής να στηρίξει στρατηγικά την εταιρεία του στις τρέχουσες συνθήκες παρατεταμένης αστάθειας; Αν θυμάμαι καλά, διάβασα για πρώτη φορά τη λέξη perma-crisis σε κάποιο άρθρο το 2022.

Στην Ευρώπη είχαμε συνηθίσει να ζούμε με την ιδέα ότι τα σύνορα θα παραμείνουν σταθερά και ο πληθωρισμός με τα επιτόκια χαμηλά. Ειδικά για τη χώρα μας, η προηγούμενη δεκαετία ήταν γεμάτη από προκλήσεις και τα τελευταία χρόνια αυτές έχουν αντικατασταθεί από καινούριες.

Οι κρίσεις όμως συνυπάρχουν και με θετικές εξελίξεις. Ενώ λοιπόν θα συμφωνήσω μαζί σας στο ότι υπάρχει γενική αστάθεια, πρέπει να τονίσω ότι δεν επηρεάζονται όλοι αρνητικά ή στον ίδιο βαθμό. Για παράδειγμα, η πανδημία επηρέασε βραχυπρόθεσμα θετικά τα super market, κάποιες εταιρείες πλαστικών και ορισμένες φαρμακευτικές εταιρείες. Την ίδια χρονική περίοδο, βιώσαμε μια στροφή του καταναλωτικού κοινού στις online αγορές. Η ευκαιρία της επιτά -

χυνσης της ανάπτυξης μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου αξιοποιήθηκε από

αρκετές εταιρείες. Αυτό, σε συνδυασμό

με τις τεχνολογίες που αναπτύχθηκαν

για να υποστηρίξουν την απομακρυσμένη εργασία, ενίσχυσε τη ζήτηση για τις υπηρεσίες που προσφέρουν τα data centers. Παρατηρούμε επίσης στροφή από τη χρήση ορυκτών καυσίμων, ως αποτέλεσμα της ευρύτερης μετάβασης

στο Net Zero, καθώς και της κατάστασης στην Ανατολική Ευρώπη. Ο Οικονομικός Διευθυντής, λοιπόν, πρέπει να ενημερώνεται για τις παγκόσμιες τάσεις όπως τις παραπάνω, να αποφεύγει να υποτιμήσει τη διάρκεια ή την ένταση μιας κρίσης και να προσαρμόζει σε τακτική βάση το βραχυπρόθεσμο οικονομικό πλάνο και την ταμειακή ροή.

Όσο διαρκεί μια κρίση, η χρησιμότητα των οικονομικών σεναρίων θα αυξηθεί και η επανεξέταση της τιμολογιακής

πολιτικής θα αποτελεί μέρος της συζήτησης.

Το ίδιο θα ισχύσει και για τις πηγές χρηματοδότησης, ειδικά σε περιβάλλον υψηλών επιτοκίων. Ίσως το πιο βασικό είναι να θυμάται και να υπενθυμίζει ότι οι κρίσεις πολλές φορές οδηγούν σε καινοτομίες, ενώ αποτελούν ευκαιρία για υιοθέτηση καινούριων, πιο αποτελεσματικών συνηθειών.

Η εξωστρέφεια έχει ζωτική σημασία για έναν οργανισμό. Με ποιόν τρόπο μπορεί να ενισχύσει τη διεθνή δραστηριότητα μιας εγχώριας εταιρείας ο Οικονομικός Διευθυντής της; Πιστεύω ότι αφετηρία για το συγκεκριμένο αποτελεί η ύπαρξη σχέσης εμπιστοσύνης ανάμεσα στον Οικονομικό Διευθυντή και την Εμπορική Διεύθυνση, καθώς το ταξίδι της εξωστρέφειας θα το κάνουν μαζί. Από εκεί και πέρα, η κατανόηση της λειτουργίας της αγοράς, στην οποία απευθύνεται η εταιρεία, θα βοηθήσει τον Οικονομικό Διευθυντή να συνεισφέρει στον ορισμό μετρήσιμων στόχων, την αποτύπωσή τους στο budget και τη μετέπειτα παρακολούθησή τους με τις ανάλογες αναφορές προς τη Διοίκηση. Παράλληλα, θα πρέπει να αντιλη-

φθεί τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται, αλλά και να εντοπίσει τυχόν ρίσκο που συνεπάγεται η εξωστρέφεια, όπως για παράδειγμα Credit risk ή FX risk.

Για το ρίσκο, οφείλει να προτείνει συγκεκριμένες λύσεις για τη διαχείρισή του εμπροσθοβαρώς, ώστε το κόστος τους να αποτελεί μέρος του οικονομικού πλάνου. Τέλος, εξαιρετικά σημαντικό είναι να αξιολογήσει τις ανάγκες για χρηματοδότηση και να προβλέψει έγκαιρα για την κάλυψή τους.

Πώς βλέπετε να εξελίσσεται η αγορά των data centers τα επόμενα χρόνια; Τα data centers αποτελούν απαραίτητη υποδομή για την εύρυθμη λειτουργία του Internet, και όλοι μας, χωρίς να το γνωρίζουμε, βασιζόμαστε καθημερινά σε αυτά, όταν χρησιμοποιούμε μια εφαρμογή που είναι cloud-based, ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης, μια συνδρομητι -

κή τηλεόραση, το Internet banking μιας τράπεζας και άλλα πολλά. Θα τολμούσα να συγκρίνω τη σημασία τους για το Internet με αυτή που έχει ένα αεροδρόμιο για τον τουρισμό και το εμπόριο. Οι προβλέψεις μας για τα επόμενα χρόνια δείχνουν αισθητή μεγέθυνση της αγοράς, η οποία αντικατοπτρίζει τις τάσεις του μέλλοντος, όπως την τεχνητή νοημοσύνη (AI), τα Big Data, το Internet of Things (IoT), την αυτόνομη οδήγηση, την ανάπτυξη του cloud, την ψηφιοποίηση του κράτους, την πόντιση νέων καλωδίων με δεδομένα κ.λπ.

Είμαστε λοιπόν ιδιαίτερα αισιόδοξοι για το μέλλον, αναγνωρίζοντας παράλληλα ότι ορισμένες από τις τάσεις που ανέφερα θέλουν χρόνο για να ωριμάσουν και να γίνουν μέρος της καθημερινότητας. Παραμένουμε πιστοί στο μακροπρόθεσμο όραμά μας, το οποίο είναι να καταστήσουμε την Ελλάδα σύγχρονο ψηφιακό κόμβο.

AUDIT & ASSURANCE

Καθοριστική η

συνδρομή του CFO

απέναντι στους νέους κινδύνους

εσωτερικού ελέγχου & κανονιστικής

Η γνώση των στόχων και η ενεργή εμπλοκή του στη στρατηγική της εταιρείας, σε συνδυασμό με την αξιοποίηση χρηματοοικονομικών εργαλείων, θωρακίζει τον οργανισμό απέναντι στις απειλές και διασφαλίζει τη βιωσιμότητά του.

Της ΕΛΙΚΑΣ ΡΟΖΑΚΗ

άθε εποχή φέρνει μαζί της συνδυασμό κινδύνων και

ευκαιριών, αλλά μερικές φορές το μείγμα μπορεί να είναι απρόβλεπτο. Η συνταγή για την επιβίωση και

εξέλιξη σε τέτοιες συνθήκες έγκειται στον έγκαιρο εντοπισμό, την έγκυρη αναγνώριση και την ενδεδειγμένη διαχείριση των φαινομένων αυτών.

Η διάσημη φράση, που συνήθως αποδίδεται στον βρετανό περιηγητή και συγγραφέα Alfred Wainwright, «Δεν υπάρχει κακός καιρός, μόνο ακατάλληλη ενδυμασία», θα μπορούσε να βρει εφαρμογή και στο σύγχρονο, σύνθετο και παγκοσμιοποιημένο επιχειρηματικό περιβάλλον.

Η κατάλληλη «ενδυμασία» ενός οργανισμού σήμερα, περιλαμβάνει τη σωστή διάρθρωση και λειτουργία ομάδων εσωτερικού ελέγχου και κανονιστικής συμμόρφωσης, οι οποίες συμβάλλουν στην πρόγνωση κινδύνων και, με τη στενή συνεργασία του Οικονομικού Διευθυντή, στηρίζουν την εταιρική διακυβέρνηση, ευθυγραμμίζονται με τους εταιρικούς στόχους και βελτιώνουν τις πιθανότητες βιωσιμότητας μιας επιχείρησης.

Καίριο εφόδιό του, η στενή συνεργασία με τις

Σημαντική τάση αποτελεί

η αλλαγή νοοτροπίας σε

πολλές εταιρείες: όλο και

περισσότερο βλέπουν τη

μονάδα ΙΑ ως στρατηγικό

και αξιόπιστο σύμβουλο

Απαιτείται ανοιχτή επικοινωνία και συνεργασία του CFO με τη διοίκηση Η συμμετοχή του Οικονομικού Διευθυντή στη διαχείριση κινδύνων θεωρείται δεδομένη. Η αποτελεσματική πρόβλεψη, διαχείριση, αντιμετώπιση και πρόληψη των ρίσκων, στα οποία ενδέχεται να εκτεθεί μια επιχείρηση, μπορεί να συμβάλει στη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας, της βιωσιμότητας και της κερδοφορίας της. Σύμφωνα με τον Άκη Γεωργόπουλο, Partner, Audit & Assurance Leader στην Deloitte, «Ο CFO, ως μέλος της ανώτερης διοίκησης, έχει ασφαλώς, μεταξύ άλλων, και την ευθύνη της ενεργούς δομικής συμμετοχής στην οργανική διαχείριση «πρώτης γραμμής» κινδύνων, μεταξύ των οποίων και τα πολύ σημαντικά παραπάνω θέματα. Σε στρατηγικό επίπεδο, θα έλεγα ότι η

μεγαλύτερη πρόκληση των καιρών είναι η κατακλυσμιαία εξέλιξη της τεχνολογίας, περιλαμβανομένης και της τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) και η τάση για αυξανόμενη αδυναμία προβλεψιμότητας, πράγμα που επιβάλλει άμεση αναπροσαρμογή του επιχειρηματικού μοντέλου κάθε οργανισμού και ανανέωση στρατηγικών, όποτε απαιτείται. Αυτό θα προκύψει μέσω στενής συλλογικής συνεργασίας μεταξύ του CFO με τον CEO, CSO, COO, CRO κ.ο.κ., αναλόγως του κλάδου όπου δραστηριοποιείται ο οργανισμός, της οργανωτικής δομής του, αλλά και των αγορών στις οποίες απευθύνεται. Εκτός των ανωτέρω, άλλοι ενδεικτικοί κίνδυνοι μπορεί να είναι τα αυξανόμενα επιτόκια, οι πληθωριστικές πιέσεις, η διατάραξη της εφοδιαστικής αλυσίδας κ.λπ. Συνεπώς ο CFO, σε συνεργασία με τα άλλα επιτελικά στελέχη του οργανισμού, καλείται

FINANCIAL FILES

να υποστηρίξει το στρατηγικό όραμα της ανώτερης διοίκησης, αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά τις προκλήσεις που παρουσιάζονται, προτείνοντας έγκαιρα λύσεις και πολιτικές που θα υποστηρίξουν τους παραπάνω στόχους.»

Ο CFO πρέπει να στηρίζει το έργο της Μονάδας

Διαχείρισης Κινδύνων

Όπως εξηγεί ο Άγγελος Κ. Διονυσόπουλος, Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής, ΣΟΛ Crowe και Μέλος Εποπτικού Συμβουλίου ΣΟΕΛ, «η Μονάδα Διαχείρισης Κινδύνων μιας εταιρείας έχει ως σκοπό, μέσω κατάλληλων και αποτελεσματικών πολιτικών και διαδικασιών, να βοηθά το Διοικητικό Συμβούλιο στην αναγνώριση, αξιολόγηση και διαχείριση των σημαντικών κινδύνων που συνδέονται με την επιχειρηματική δραστηριότητα και λειτουργία της εταιρείας. Ο CFO, που είναι ο επικεφαλής των οικονομικών υπηρεσιών της εταιρείας, με μεγάλη γνώση και εμπειρία στις δραστηριότητές της, πρέπει να βοηθά το έργο της Μονάδας Διαχείρισης Κινδύνων.

ΆΚΗΣ ΓΈΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ

Partner, Audit & Assurance Leader, Deloitte

«Ο εσωτερικός έλεγχος και η εποπτεύουσα επιτροπή

του ΔΣ, καθώς και η κανονιστική συμμόρφωση,

οφείλουν να αντιλαμβάνονται τις στρατηγικές

της ανώτερης διοίκησης και να προσφέρουν

ρεαλιστικές προτάσεις για την επίτευξη των στόχων»

Ειδικότερα, ο CFO πρέπει να συμμετέχει στο έργο: α. Αναγνώρισης και αξιολόγησης κάθε μορφής κινδύνων που μπορεί να αναλάβει η εταιρεία (διαβάθμιση κινδύνων, πιθανότητα επέλευσής τους, δυνητική επίπτωση στην εταιρεία κ.λπ.). Με την αξιολόγηση αυτή προστατεύεται η εταιρεία από διαφόρους κινδύνους που μπορεί να δημιουργήσουν ουσιώδη αμφιβολία για τη βιωσιμότητά της.

β. Διαχείρισης και ανταπόκρισης της εταιρείας στους κινδύνους (λήψη κατάλληλων μέτρων για τη διαχείριση των κινδύνων, αξιολόγηση κόστους-οφέλους από την εφαρμογή των μέτρων, αποδοχή κινδύνων, αποφυγή κινδύνων, μείωση κινδύνων, μεταβίβαση κινδύνων κ.λπ.). Με την ορθή διαχείριση των κινδύνων ενισχύεται, εκτός των άλλων, και η κερδοφορία και κατ’ επέκταση η ανταγωνιστικότητα της εταιρείας.

γ. Παρακολούθησης και εξέλιξης των κινδύνων (επανεξέταση και επαναξιολόγηση των κινδύνων κ.λπ.).

Βάσει των ανωτέρω είναι προφανές ότι η συμμετοχή του CFO

στο έργο της Μονάδας Διαχείρισης Κινδύνων συμβάλλει στη διασφάλιση και προστασία της ανταγωνιστικότητας, βιωσιμότητας και κερδοφορίας της εταιρείας.»

Η δημιουργία σεναρίων κινδύνων βοηθά στην προετοιμασία της εταιρικής στρατηγικής

ΆΓΓΈ ΛΟΣ Κ. ΔΙΟΝΥΣΟΠΟΥΛΟΣ

Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής, ΣΟΛ Crowe, Μέλος Εποπτικού Συμβουλίου ΣΟΕΛ

«Με την ορθή διαχείριση των κινδύνων ενισχύεται,

εκτός των άλλων, και η κερδοφορία και κατ’

επέκταση η ανταγωνιστικότητα της εταιρείας»

Ο Δημήτρης Καινούργιος, Καθηγητής Χρηματοοικονομικής στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του ΕΚΠΑ, Διευθυντής του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Εφαρμοσμένη Διαχείριση Κινδύνων και του ΚΕΜΕΧ του ΕΚΠΑ, υποστηρίζει ότι «η συμμετοχή του CFO στη διαχείριση των κινδύνων θεωρείται δεδομένη, καθώς μπορεί να συμβάλει ενεργά στην ανάπτυξη της εταιρικής στρατηγικής διαχείρισης κινδύνων που θα ευθυγραμμίζεται με τους στόχους της επιχείρησης και θα ενσωματώνει την ανταγωνιστικότητα και τη βιωσιμότητα. Η ουσιαστική συνεργασία του CFO με την ευρύτερη

επιπτώσεων, ώστε να είναι προετοιμασμένη η εταιρική στρατηγική για διάφορες πιθανές καταστάσεις. Ο CFO μπορεί να παρακολουθεί στενά τα αποτελέσματα των κινδύνων που αντιμετωπίζει η επιχείρηση, χρησιμοποιώντας κατάλληλους δείκτες απόδοσης (KPIs) και κινδύνου (KRIs) μέσα από εξειδικευμένες μετρήσεις κινδύνου/απόδοσης. Ο συνδυασμός της χρηματοοικονομικής εμπειρίας του CFO με την κατανόηση των κινδύνων της επιχείρησης του δίνει την ευχέρεια της επιλογής και χρήσης χρηματοοικονομικών εργαλείων, όπως ασφαλίσεις των κινδύνων, παράγωγα προϊόντα, και στοχευμένες επενδύσεις για την αντιμετώπιση κινδύνων που επηρεάζουν τη ρευστότητα, τα κέρδη και τη χρηματοοικονομική σταθερότητα της επιχείρησης.»

Η γνώση της επιχειρηματικής στρατηγικής, καίρια για την αξιολόγηση κινδύνων

«Ο ρόλος του CFO στη διαχείριση κινδύνων είναι κρίσιμος», υποστηρίζει ο Κωνσταντίνος Σταμέλος, Audit Director της RSM Greece, ο οποίος παραθέτει την άποψη ότι ο Οικονομικός Διευθυντής: «Έχοντας ως βάση την εμπειρία και την ορθή κατανόηση της επιχειρηματικής στρατηγικής, μπορεί να αξιολογήσει, να διαχειριστεί και να μειώσει τους κινδύνους. Η έγκαιρη και ολοκληρωμένη ανάλυση κινδύνων μπορεί να προβλέψει τις επιπτώσεις τους στην ανταγωνιστικότητα, τη βιωσιμότητα, την κερδοφορία και την επίτευξη των στρατηγικών στόχων, βασιζόμενη σε δεδομένα, στατιστικές, καθώς και σε εκτιμήσεις-εμπειρίες από προηγούμενες καταστάσεις. Εξαιρετικά σημαντική, βέβαια, είναι η συνεχής επικοινωνία με όλα τα στελέχη του οργανισμού για τη λήψη και ανάλυση πληροφόρησης, και η συνεργασία με τη Διοίκηση για την άμεση ανταπόκριση. Παράλληλα, σε συνεργασία με εξωτερικούς συμβούλους, ο CFO μπορεί να λάβει εξειδικευμένες συμβουλές από την αγορά, να σχεδιάσει και να υλοποιήσει βέλτιστες πρακτικές που ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του σύγχρονου επιχειρηματικού περιβάλλοντος.»

Το θεμέλιο για την επιτυχή διαχείριση

Ο Ιωάννης Φίλος, Καθηγητής Ελεγκτικής-Διεθνών Προτύπων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, εξηγεί ότι η συμβολή του CFO πρέπει να περιλαμβάνει:

(α) Μελέτη στοιχείων κλάδου/ων δραστηριοποίησης σε επίπεδο αγοράς (μέσες επενδύσεις, αποδόσεις, τάσεις, στοιχεία ηγετών αγοράς και βασικών ανταγωνιστών). Ενδεχομένως εκτίμηση κινδύνων και συναφών κλάδων όπου τυχόν αξιολογείται επέκταση της εταιρείας, εκμεταλλευόμενη οικονομίες κλίμακας, όπως υφιστάμενα κανάλια διανομής.

(β) Μελέτη και αξιολόγηση κοστολογικών στοιχείων και τιμολογιακής πολιτικής (εξετάζοντας και διαφορετικές κοστολογικές μεθόδους, π.χ. πλήρους κόστους ή οριακής κοστολόγησης).

(γ) Λειτουργώντας (εξ ορισμού) ως σύμβουλος/συνεργάτης της ανώτατης διοίκησης, ο CFO έχει κομβικό ρόλο στην ανάπτυξη των προϋπολογισμών και τη συνεχή παρακολούθηση

της εξέλιξής τους, υπό το πρίσμα μάλιστα της εξέτασης

ΚΆΘ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΆΙΝΟΥΡΓΙΟΣ Διευθυντής ΠΜΣ στην Εφαρμοσμένη Διαχείριση Κινδύνων, Διευθυντής ΚΕΜΕΧ, ΕΚΠΑ

«Η συμμόρφωση με τους κανονισμούς μπορεί να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την εκμετάλλευση νέων αγορών και επενδύσεων που απαιτούν υψηλά πρότυπα συμμόρφωσης»

ΚΩΝΣΤΆΝΤΙΝΟΣ ΣΤΆΜΈΛΟΣ

Audit Director, RSM Greece

«Η έγκαιρη και ολοκληρωμένη ανάλυση κινδύνων

μπορεί να προβλέψει τις επιπτώσεις τους στην

ανταγωνιστικότητα, τη βιωσιμότητα, την κερδοφορία

και την επίτευξη των στόχων, βασιζόμενη

σε δεδομένα από προηγούμενες καταστάσεις»

FINANCIAL FILES

AUDIT & ASSURANCE

The World 2023», σημαντική τάση, η οποία, μάλιστα, συνεχώς ενισχύεται, αποτελεί η αλλαγή νοοτροπίας σε πολλές εταιρείες: όλο και περισσότερο βλέπουν τη μονάδα εσωτερικού ελέγχου ως στρατηγικό και αξιόπιστο σύμβουλο που προσδίδει αξία στην επιχείρηση, όχι μόνο από την πλευρά της θέσης και της εξειδίκευσής της, αλλά και για την ανεξαρτησία και αντικειμενικότητά της. Η ίδια έρευνα έδειξε ότι πολλές ομάδες εσωτερικού ελέγχου ασπάζονται ήδη τη χρήση τεχνολογικών εργαλείων, και σκοπεύουν να επιταχύνουν την υιοθέτησή τους, ενώ παράλληλα, εστιάζουν και στον εμπλουτισμό δεξιοτήτων. Επενδύουν σε εξειδίκευση, προσλαμβάνοντας, για παράδειγμα, στελέχη που μπορεί να μην έχουν εμπειρία στον εσωτερικό έλεγχο, αλλά διαθέτουν βαθιά γνώση σε συγκεκριμένους τομείς ή κλάδους, ώστε να καταστεί πιο ολοκληρωμένη και διαφοροποιημένη η σύνθεση της ομάδας. Άλλο σημαντικό εύρημα ήταν ότι αποτελεί προτεραιότητα η βελτίωση της ποιότητας και επιρροής της επικοινωνίας του εσωτερικού ελέγχου, διατηρώντας, για παράδειγμα, ανοιχτό διάλογο με τα ενδιαφερόμενα μέρη και οικοδομώντας σχέσεις εντός της εταιρείας.

ΙΩΆΝΝΗΣ ΦΙΛΟΣ

Καθηγητής Ελεγκτικής-Διεθνών Προτύπων, Πάντειο Πανεπιστήμιο

«Η Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου, με τον διπλό ρόλο της διαβεβαίωσης και της συμβουλευτικής

υποστήριξης (πρέπει να) έχει την ανεξαρτησία

της, ως αναφερόμενη στην Επιτροπή Ελέγχου/ΔΣ»

της πολιτικής και των δράσεων των βασικών ανταγωνιστών

του κλάδου (π.χ. τράπεζες, τηλεπικοινωνίες, ασφαλιστική αγορά, supermarkets κ.λπ.), στοχεύοντας στη μεγαλύτερη δυνατή ικανοποίηση των πελατών και προσέλκυση νέων. Εν κατακλείδι, η πληρότητα του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου, σχετικά με τα (α), (β), (γ) ανωτέρω, αλλά και με τις λοιπές δραστηριότητες (προμήθειες, παραγωγή, πωλήσεις, εφοδιαστική αλυσίδα, διαχείριση ανθρώπινων πόρων), αποτελεί θεμέλιο της επιτυχούς διαχείρισης κινδύνων.»

Τάσεις και προϋποθέσεις για την εύρυθμη λειτουργία του εσωτερικού ελέγχου Σε πρόσφατη ανάρτησή μας στη σελίδα του FinancePro στο LinkedIn, καλέσαμε τα οικονομικά στελέχη να μάς πουν ποιον από τους παρακάτω θεωρούν ως πλέον καθοριστικό παράγοντα για τη σωστή λειτουργία της ομάδας εσωτερικού ελέγχου και διασφάλισης ποιότητας:

1. Ανεξαρτησία 2. Στήριξη από τη διοίκηση 3. Καταρτισμένο προσωπικό 4. Τεχνολογικά εφόδια. Στην ψηφοφορία μετείχαν 34 στελέχη. Τα 15 εξ αυτών (44%) επέλεξαν την απάντηση 1, αναδεικνύοντας την ανεξαρτησία ως το πιο σημαντικό στοιχείο για την εύρυθμη λειτουργία μιας ομάδας audit/ assurance. Από 9 στελέχη ψήφισαν τις απαντήσεις 2 και 3 (26% έκαστη) και 1 στέλεχος (3%) πρόκρινε τα τεχνολογικά εφόδια. Σύμφωνα με την έρευνα της Protiviti «Internal Auditing Around

Η ανεξάρτητη λειτουργία του IA, βοηθά να εντοπιστούν τομείς βελτίωσης «Ο εσωτερικός έλεγχος και η κανονιστική συμμόρφωση είναι δύο κρίσιμες λειτουργίες για κάθε εταιρεία που θέλει να παραμείνει κερδοφόρα και ανταγωνιστική», σχολιάζει ο Δημήτρης Καινούργιος και συνεχίζει: «Μπορούν να βοηθήσουν την εκάστοτε εταιρεία να αναγνωρίζει ευκαιρίες που προκύπτουν από την αποτελεσματική λειτουργία της και την τήρηση των σχετικών κανονισμών. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω της παροχής εξειδικευμένων συμβουλών για τη στρατηγική και τις διαδικασίες της εταιρείας, τη διενέργεια επισταμένων και συστηματικών ελέγχων για την εξασφάλιση της συμμόρφωσης με τους κανονισμούς και τη διασφάλιση της αποτελεσματικής διαχείρισης των κινδύνων. Η συμμόρφωση με τους κανονισμούς μπορεί να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την εκμετάλλευση νέων αγορών, συνεργασιών και επενδύσεων που απαιτούν υψηλά πρότυπα συμμόρφωσης. Παράλληλα, ο εσωτερικός έλεγχος, όταν λειτουργεί ανεξάρτητα και αποτελεσματικά, είναι σε θέση να αποκαλύπτει περιοχές που μπορούν να βελτιωθούν, βοηθώντας την εταιρεία να εντοπίζει τρόπους για την αξιοποίηση ευκαιριών και νέων προοπτικών. Η χρησιμότητα των δύο αυτών λειτουργιών αναδεικνύεται πλέον και σε φορείς/οργανισμούς στον στενό και ευρύτερο δημόσιο τομέα.»

Ο εσωτερικός έλεγχος μπορεί να σχεδιαστεί γύρω από τους στρατηγικούς στόχους

Εκτός από τους τομείς βελτίωσης, ο εσωτερικός έλεγχος εντοπίζει και τις κερκόπορτες, ενώ, αν ευθυγραμμιστεί προς τους εταιρικούς στόχους, μπορεί να αποκρούσει και τις πιο άμεσες απειλές. Ο Κωνσταντίνος Σταμέλος αναφέρει σχετικά: «Μέσω της εμπειρίας μας θεωρούμε βασική αρχή την εναρμόνιση του εσωτερικού ελέγχου και της κανονιστικής συμμόρφωσης με τη στρατηγική και τις αξίες της εταιρείας ως ζωτικής σημασίας για τη δημιουργία ουσιαστικών ευκαιριών. Μέσω του εσωτερικού ελέγχου, μπορούν να εντοπιστούν αδυναμίες και ευπάθειες στις διαδικασίες και τα συστήματα της επιχείρησης που μπορεί

να προκαλέσουν κινδύνους. Ο εσωτερικός έλεγχος μπορεί να σχεδιαστεί γύρω από τους στρατηγικούς στόχους, εστιάζοντας στους κινδύνους που απειλούν την επίτευξή τους. Ταυτόχρονα, η κανονιστική συμμόρφωση πρέπει να ενσωματωθεί στη στρατηγική, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι ενέργειες είναι σύμφωνες με τις αξίες και τις πρακτικές της εταιρείας. Με αυτόν τον τρόπο, αξιοποιούμε την προσαρμογή στα νέα δεδομένα ως εργαλείο θωράκισης, μέσω του οποίου η εταιρεία μπορεί να προστατευθεί και να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τους κινδύνους. Παράλληλα, η επιχείρηση μπορεί να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες που είναι συμβατές με την πορεία και τις αξίες της, δημιουργώντας ένα περιβάλλον που υποστηρίζει την επιτυχία και την ανάπτυξη.»

Ασφαλής από κινδύνους, ο οργανισμός μπορεί να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες

που παρουσιάζονται «Οι μεγάλες σύγχρονες εταιρείες, για τη διασφάλιση των συμφερόντων τους, πρέπει να διαθέτουν επαρκές και αποτελεσματικό σύστημα εσωτερικού ελέγχου, δηλαδή να έχουν υιοθετήσει και να εφαρμόζουν κανόνες και διαδικασίες, μέτρα και ελέγχους», υποστηρίζει ο Άγγελος Κ. Διονυσόπουλος, ο οποίος επισημαίνει «ότι οι προαναφερόμενοι κανόνες, διαδικασίες και έλεγχοι θωρακίζουν την εταιρεία και συνήθως αποτρέπουν τη διάπραξη κάποιας απάτης ή επιζήμιων ενεργειών ή, αν διαπραχθούν, εντοπίζονται εγκαίρως. Η υιοθέτηση και εφαρμογή ενός επαρκούς και αποτελεσματικού συστήματος εσωτερικού ελέγχου είναι ευθύνη της Διοίκησης της εταιρείας και αποβλέπει, εκτός των άλλων, στην επίτευξη των κατωτέρω στόχων:

α. Στη συνεπή υλοποίηση της επιχειρησιακής στρατηγικής με

την αποτελεσματική χρήση των διαθέσιμων πόρων.

β. Στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας

της εταιρείας.

γ. Στη διασφάλιση της πληρότητας και της αξιοπιστίας των στοιχείων και πληροφοριών που απαιτούνται για την ακριβή

και έγκαιρη κατάρτιση των οικονομικών καταστάσεων. Επίσης, οι μεγάλες και σύγχρονες εταιρείες διαθέτουν και Μονάδα Κανονιστικής Συμμόρφωσης, η οποία, με την εφαρμογή κατάλληλων διαδικασιών, διαχειρίζεται τους κινδύνους που προκύπτουν από τη μη συμμόρφωση με το νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο και τους εσωτερικούς κανονισμούς της εταιρείας. Η Μονάδα αυτή μεριμνά για την εφαρμογή κατάλληλων διαδικασιών για την πλήρη και διαρκή τήρηση του κανονιστικού πλαισίου. Οι διαδικασίες αυτές, καθώς και οι αντίστοιχες διαδικασίες εσωτερικού ελέγχου θωρακίζουν την εταιρεία από διαφόρους κινδύνους και συνεπώς παρέχεται η δυνατότητα να αξιοποιηθούν νέες ευκαιρίες.»

Κλειδί, ο συνδυασμός πρόληψης

και καταστολής

Υιοθετώντας σφαιρική προσέγγιση, ο εσωτερικός έλεγχος και η κανονιστική συμμόρφωση μπορούν να θωρακίσουν την εταιρεία απέναντι στους κινδύνους του σύγχρονου επιχειρηματικού περιβάλλοντος, με τακτικά αναβαθμιζόμενους μηχανισμούς.

Όπως αναφέρει ο Άκης Γεωργόπουλος: «Κατά τη γνώμη μου, ο εσωτερικός έλεγχος και η εποπτεύουσα επιτροπή του ΔΣ, καθώς και η κανονιστική συμμόρφωση, οφείλουν ως λειτουργίες να αντιλαμβάνονται και να παρακολουθούν οργανικά και συγκροτημένα τις στρατηγικές και τακτικές επιλογές της ανώτερης διοίκησης των εταιρειών. Θα πρέπει να είναι σε θέση να προσφέρουν στη διοίκηση παραγωγικές και ρεαλιστικές προτάσεις για την επίτευξη των στόχων της και την έγκαιρη αξιοποίηση ευκαιριών, χρησιμοποιώντας ένα πλέγμα μηχανισμών και πολιτικών εσωτερικής ασφαλείας, τόσο προληπτικού, όσο και κατασταλτικού χαρακτήρα, που σε δυναμική βάση πρέπει να επικαιροποιούν ή/και να αναπτύσσουν.»

Η ορθολογική οργανωτική δομή

ως γραμμή άμυνας

«Πριν τη λειτουργία των (α) Μονάδας Κανονιστικής Συμμόρφωσης και (β) Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου (internal audit) -από πλευράς Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου (Internal Controls System)- υπάρχουν και λειτουργούν ως «γραμμή άμυνας» η ορθολογική οργανωτική δομή και η αποτελεσματική λειτουργία όλων των δραστηριοτήτων ενός οργανισμού», εξηγεί ο Ιωάννης Φίλος, και αναφέρει σχετικά: «Στη δομή αυτή μάλιστα ενδείκνυται και ενίοτε απαιτείται η λειτουργία και μονάδας Κινδύνων, η οποία αναφέρεται στην ανώτατη εκτελεστική διοίκηση. Η Μονάδα Κανονιστικής Συμμόρφωσης έχει ως ευθύνη αφενός τη συμμετοχή στην οργάνωση κατάλληλων σχετικών εσωτερικών διαδικασιών, εγγράφων, συστήματος εξουσιοδοτήσεων κ.λπ. και αφετέρου την παροχή εύλογης διαβεβαίωσης ότι ο οργανισμός ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις του, όπως αυτές καθορίζονται από το νομικό/κανονιστικό πλαίσιο (συμπεριλαμβανομένης της νομοθεσίας περί GDPR), αλλά και στις εσωτερικά διαμορφωμένες και εγκεκριμένες από τη διοίκηση πρακτικές, όπως π.χ. Κώδικας Δεοντολογίας, δεσμεύσεις ESG κ.λπ.). Η Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου, έχουσα εξ ορισμού διπλό ρόλο, αυτόν της διαβεβαίωσης και αυτόν της συμβουλευτικής υποστήριξης (πρέπει να) έχει ως βασικό όπλο την «ανεξαρτησία» της, ως υποστηριζόμενη και αναφερόμενη στην Επιτροπή Ελέγχου/Διοικητικό Συμβούλιο. Η κατάλληλη στελέχωση και η συνεχής εκπαίδευση των ανωτέρω μονάδων, αποτελεί την καλύτερη εγγύηση αντιμετώπισης νέων κινδύνων και αξιολόγησης νέων ευκαιριών.»

Η πληρότητα του

Συστήματος Εσωτερικού

Ελέγχου αποτελεί θεμέλιο της επιτυχούς διαχείρισης

κινδύνων

FINANCIAL FILES

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Νόμος για την ενίσχυση

των εισοδημάτων και στο

H παρουσίαση και η ψήφιση στη Βουλή του νέου νόμου -πλέον- του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τίτλο «Ενίσχυση του εισοδήματος των μισθωτών, των νέων, της οικογένειας και της εργασίας – συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις», αλλά και η αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας σε επενδυτική

βαθμίδα από τον ιαπωνικό οίκο Rating and Investment Information (R&I), την Scope Ratings και τον οίκο DBRS ήταν αναμφισβήτητα τα σημαντικότερα

Ο ιαπωνικός οίκος Rating and Investment Information (R&I) «ανοίγει τον δρόμο»…

Πιο αναλυτικά: Ο ιαπωνικός οίκος Rating and Investment Information (R&I) αναβάθμισε, στις 31 Ιουλίου, το αξιόχρεο του Ελληνικού Δημοσίου στην επενδυτική βαθμίδα, BBB- με σταθερές προοπτικές (από ΒΒ+ με σταθερή προοπτική προηγουμένως).

Στην έκθεση αξιολόγησης που δόθηκε στη δημοσιότητα, επισημαίνονται έξι θετικές εξελίξεις που οδήγησαν στην αναβάθμιση, και συγκεκριμένα:

1. Η νίκη του κυβερνώντος κόμματος με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στις εκλογές του Ιουνίου, «αποτέλεσμα που διασφαλίζει τη συνέχιση των πολιτικών με στόχο την αναζωογόνηση της ελληνικής οικονομίας και τη δημοσιονομική εξυγίανση, και αυξάνει τις προσδοκίες για ενίσχυση της ανάπτυξης, με κινητήρια δύναμη τις επενδύσεις και τις μεταρρυθμίσεις, καθώς και για συνεχή βελτίωση του λόγου του δημόσιου χρέους», όπως εκτιμά ο ιαπωνικός οίκος.

2. Η ισχυρή ανάπτυξη (5,9%) της ελληνικής οικονομίας το 2022, πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης και οι προβλέψεις της

κυβέρνησης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ανάπτυξη 2,3% και 2,4% αντίστοιχα, το 2023.

3. Η πρόοδος στη διάθεση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPE) με τη χρήση τιτλοποιήσεων, που οδήγησαν τον δείκτη NPE των τραπεζών σε μονοψήφια επίπεδα.

4. Η βελτίωση του δημοσιονομικού ισοζυγίου μετά το μεγάλο έλλειμμα που καταγράφηκε λόγω της πανδημίας Covid-19.

Το 2022 καταγράφηκε μικρό πρωτογενές πλεόνασμα, παρά τις επιδοτήσεις προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά για την αντιμετώπιση της αύξησης του πληθωρισμού και των τιμών της ενέργειας. Η κυβέρνηση, για το 2023, προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 1,1% του ΑΕΠ (και μειωμένο δημοσιονομικό έλλειμμα 1,8% του ΑΕΠ), ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ακόμη μεγαλύτερο πλεόνασμα. «Υπό τον πρωθυπουργό Μητσοτάκη, ο οποίος εξασφάλισε τη δεύτερη θητεία του, η κυβέρνηση αναμένεται να διατηρήσει την πειθαρχημένη δημοσιονομική πολιτική της. Ο οίκος πιστεύει ότι η αύξηση των κρατικών δαπανών θα ελεγχθεί και ότι το πρωτογενές ισοζύγιο θα παραμείνει σε θετικό πρόσημο από το 2024 και μετά», αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στην έκθεση. 5. Η μείωση του χρέους της γενικής κυβέρνησης κάτω από τα προ της πανδημίας επίπεδα, στο 171,3% του ΑΕΠ το 2022, ενώ ήταν πάνω από 200% το 2020. Η κυβέρνηση προβλέπει ότι ο δείκτης δημόσιου χρέους για το 2023 θα διαμορφωθεί στο 162,6%. Ο λόγος του δημόσιου χρέους πιθανότατα θα ακολουθήσει σταθερή πτωτική πορεία, υποστηριζόμενος από το πρωτογενές πλεόνασμα.

6. Η διεκδίκηση πρόσθετης χρηματοδότησης από το REPowerEU Plan, επιπλέον των κεφαλαίων που είναι διαθέσιμα στο πλαί-

γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων στην οικονομία της χώρας.

βάθος επενδυτική βαθμίδα

ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας θα «ξεκλειδώσει»

σιο του Ταμείου Ανάκαμψης της Ε.Ε., με την εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων σε τομείς όπως το επιχειρηματικό περιβάλλον, η αγορά εργασίας και η δημόσια διοίκηση. Η εξέλιξη αυτή ουσιαστικά ανοίγει τον δρόμο για τα επενδυτικά κεφάλαια της Ιαπωνίας (και συνολικά της ασιατικής αγοράς) προς την ελληνική οικονομία. Παρά το γεγονός ότι η R&I δεν περιλαμβάνεται στους οίκους που αναγνωρίζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών θεωρεί ότι η αναβάθμιση αυτή αποτελεί προάγγελο των αναβαθμίσεων που αναμένονται το επόμενο διάστημα και

Του

ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΟΡΔΕΡΑ

από τους λοιπούς, αναγνωρισμένους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, οίκους αξιολόγησης. Γεγονός που θα σημάνει χαμηλότερο κόστος χρηματοδότησης, μεγαλύτερες επενδύσεις στη χώρα, ανάπτυξη και θέσεις εργασίας.

Αναβάθμιση και από τη Scope Ratings

Την επενδυτική βαθμίδα έδωσε στην Ελλάδα και η Scope Ratings, οίκος αξιολόγησης ωστόσο που επίσης δεν αναγνωρίζεται από

την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η Scope Ratings αναβάθμισε

το ελληνικό αξιόχρεο σε «ΒΒΒ-», διατηρώντας σταθερό outlook,

FINANCIAL FILES

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

με αιτιολογικό την ενίσχυση της ευρωπαϊκής θεσμικής στήριξης, την ευνοϊκή τροχιά του δημόσιου χρέους και τις μεταρρυθμίσεις του τραπεζικού τομέα. Ωστόσο, το υψηλό δημόσιο χρέος, οι μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι πολιτικής και η αστάθεια του τραπεζικού συστήματος αποτελούν προκλήσεις. Στη σχετική της έκθεση, η Scope Ratings αναφέρει ότι η αναβάθμιση της μακροπρόθεσμης

πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας σε επίπεδο επενδυτικής βαθμίδας «BBB-» αντανακλά τους ακόλουθους παράγοντες αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας:

1. Διατήρηση της ευρωπαϊκής θεσμικής υποστήριξης για την Ελλάδα, αντανακλώντας τις αλλαγές μετά την κρίση του Covid-19 για τη στήριξη των ευάλωτων κρατών-μελών της Ευρωζώνης, μέσω παρεμβάσεων νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής. Αυτό αντανακλά, από το 2020, καινοτομίες στα προγράμματα αγοράς περιουσιακών στοιχείων της ΕΚΤ και χαλάρωση των απαιτήσεων πλαισίου εξασφαλίσεων που έχουν διασφαλίσει την καταλληλότητα για τίτλους ελληνικών κρατικών ομολόγων, παρά τις αξιολογήσεις μη επενδυτικού βαθμού του δανειολήπτη. Τα μέτρα της κεντρικής τράπεζας, σε συνδυασμό με την έγκριση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας ύψους 30,5 δισ. ευρώ (13,7% του μέσου ΑΕΠ 2021-2026) για την Ελλάδα, παράλληλα με τη δυνατότητα περαιτέρω μακροπρόθεσμης αντιμετώπισης του χρέους από ευρωπαίους εταίρους, «καταδεικνύουν ένα διαρκές ευρωπαϊκό backstop πέρα από τις πρόσφατες κρίσεις, υποστηρίζοντας τη βιωσιμότητα του χρέους και δημιουργώντας δημοσιονομικό

χώρο για την κυβέρνηση να αυξήσει τις δημόσιες επενδύσεις». 2. Σταθερή τροχιά μείωσης του δημόσιου χρέους, λόγω του υψηλού πληθωρισμού, της πραγματικής οικονομικής ανάπτυξης πάνω από το δυναμικό, του χαμηλού μέσου κόστους επιτοκίων του επικρατούντος χαρτοφυλακίου χρέους και της επίτευξης πρωτογενών δημοσιονομικών πλεονασμάτων. Ο λόγος του δημόσιου χρέους της Ελλάδας προς το ΑΕΠ αναμένεται να μειωθεί στο 160,7% έως το 2023, σημειώνοντας μείωση 46 π.μ. από την κορύφωση του 2020.

3. Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που περιόρισαν ουσιαστικά τους δείκτες των υψηλών μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPL) και ουσιαστικά ενίσχυσαν τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος, παράλληλα με τις πολιτικές που ευθυγραμμίζονται με τη χρηματοδότηση του Recovery and Resilience Facility (RRF) που κινητοποιεί τις επενδύσεις και ενισχύει την ανάκαμψη.

DBRS: Η σημαντικότερη αναβάθμιση

ήρθε από τον Καναδά

Η σημαντικότερη ωστόσο αναβάθμιση ήρθε από τον καναδικό οίκο αξιολόγησης DBRS, ο οποίος έδωσε στη χώρα μας την επενδυτική βαθμίδα, αναβαθμίζοντας σε ΒΒΒ (low) το αξιόχρεο της ελληνικής οικονομίας με σταθερές προοπτικές, από ΒΒ (high) με σταθερές προοπτικές. Και είναι η σημαντικότερη επειδή προέχεται από τον πρώτο από τους 4 αναγνωρισμένους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα οίκους, ο οποίος δίνει στην Ελλάδα ξανά την επενδυτική βαθμίδα μετά από 13 χρόνια.

Στη σχετική του ανακοίνωση, ο οίκος σημειώνει ότι η αναβάθμιση αντανακλά την άποψη ότι, με βάση και το εντυπωσιακό ιστορικό της Ελλάδας, οι ελληνικές Αρχές θα παραμείνουν δεσμευμένες στη δημοσιονομική υπευθυνότητα, διασφαλίζοντας

ότι ο λόγος του δημόσιου χρέους θα παραμείνει σε πτωτική τάση.

«Τα μέτρα στήριξης για την ενέργεια δεν απέτρεψαν τη δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος 0,1% του ΑΕΠ το 2022, ενώ για

φέτος αναμένεται πλεόνασμα 1,1% και για το 2024 2,1%. Από τα

υψηλά επίπεδα του 2020, το δημόσιο χρέος έχει μειωθεί κατά 35 ποσοστιαίες μονάδες ως ποσοστό στο ΑΕΠ, πέρυσι κατά 23 ποσοστιαίες μονάδες, επωφελούμενο από τη δημοσιονομική επανόρθωση και την ισχυρή αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ», αναφέρει ο καναδικός οίκος. Και καταλήγει: «Η σημαντική βελτίωση όσον αφορά στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα και το χρέος ενισχύεται από την ισχυρή δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης στην εφαρμογή μίας συνετής δημοσιονομικής πολιτικής που ωθεί το αξιόχρεο ανοδικά».

Οι κίνδυνοι παραμένουν, «θηλιά» το υψηλό χρέος Ωστόσο, οι προκλήσεις για την ελληνική οικονομία είναι μπροστά και δεν είναι καθόλου αμελητέες: Το υψηλό δημόσιο χρέος αντιπροσωπεύει μια μακροπρόθεσμη ευπάθεια σε επανεκτιμήσεις του κρατικού κινδύνου στις χρηματοπιστωτικές αγορές, ενώ η σταδιακή αποδυνάμωση της ισχυρής διάρθρωσης του χρέους, με υψηλότερο κόστος αναχρηματοδότησης, παράλληλα με τη σταδιακή μετάβαση από τη δημόσια στην ιδιωτική ιδιοκτησία του χρέους, και τη συντομότερη μέση διάρκεια του νέου χρέους, αντικατοπτρίζει μια σημαντική επιπλέον πρόκληση. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν κίνδυνοι πολιτικής, καθώς η Ελλάδα μεταβαίνει από την εξάρτηση από την υπό όρους δανειοδότηση του επίσημου τομέα προς τη δανειοδότηση με βάση την αγορά, ενώ οι αδυναμίες του τραπεζικού τομέα παραμένουν. Οι διαρθρωτικές οικονομικές αδυναμίες όπως το μέτριο μεσοπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό, η υψηλή ανεργία, ο αδύναμος εξωτερικός τομέας και οι μακροπρόθεσμες περιβαλλοντικές προκλήσεις αποτελούν επιπλέον περιορισμούς, ενώ ένας επιπλέον παράγοντας κινδύνου είναι οι ανάγκες οικονομικής στήριξης που έχουν προκύψει για τις περιοχές του Έβρου και της Θεσσαλίας μετά τις καταστροφές που υπέστησαν. Αρκεί να σκεφθεί κανείς ότι στη Θεσσαλία παράγεται άνω του 20% του ετήσιου ΑΕΠ της χώρας, για να καταλάβει τη σημασία των προκλήσεων που θα πρέπει να αντιμετωπίσει -και άμεσα- η ελληνική οικονομία. Συνοψίζοντας, οι εκτιμήσεις της κυβέρνησης, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των διεθνών οικονομικών αναλυτών είναι ότι η Ελλάδα, μέχρι το τέλος της τρέχουσας χρονιάς, θα έχει αποκτήσει την πολυπόθητη επενδυτική βαθμίδα. Να σημειωθεί ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θέτει ως προϋπόθεση για την κατάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας τη θετική αξιολόγηση από έναν τουλάχιστον από τους οίκους S&P, Moody’s, Fitch και DBRS. Ο κύκλος των αξιολογήσεων που έχει ήδη ανοίξει, θα κλείσει τον Δεκέμβριο.

Κυβέρνηση:

«Αυτά τα δεδομένα θα κρίνουν την επενδυτική βαθμίδα»

Πέρα από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης ωστόσο, η κυβέρνηση και το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών «ξεχωρίζουν» τα 4 παρακάτω στοιχεία ως τα σημαντικότερα που θα κρίνουν την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας:

1. Η οικονομική ανάπτυξη στην Ελλάδα αναμένεται στο 2,4% φέτος, υπερδιπλάσια από αυτήν της ευρωζώνης. Το ΑΕΠ της χώρας εκτιμάται ότι θα φτάσει στα 224,1 δισ. ευρώ το 2023, ενώ τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σταθερότητας, η ελληνική οικονομία θα συνεχίσει να αναπτύσσεται ταχύτερα από τον μέσο όρο των ευρωπαίων εταίρων μας, καλύπτοντας το χαμένο έδαφος της περασμένης δεκαετίας.

2. Τα δημόσια οικονομικά έχουν εξυγιανθεί, καθώς η χώρα πέτυχε πέρυσι πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 0,1% του ΑΕΠ, έναντι εκτίμησης για έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης, με τις προβλέψεις για το 2023 να εμφανίζουν πλεόνασμα 1,1%, 2,1% για το 2024, 2,3% για το 2025 και 2,5% του ΑΕΠ για το 2026. Την ίδια στιγμή, το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ βρίσκεται σε καθοδική τροχιά, καθώς αναμένεται να κλείσει στο 162% του ΑΕΠ φέτος και να προσεγγίσει το 135% του ΑΕΠ το 2026, καταγράφοντας την ταχύτερη μείωση χρέους στην ευρωζώνη και στην ΕΕ.

3. Οι επενδύσεις από εγχώριους και διεθνείς επενδυτές συνεχίζουν να σπάνε ρεκόρ με +11,7% το 2022 και +13,2% το 2023, ενώ, σε συνδυασμό με τους δημόσιους πόρους που μοχλεύονται από εγχώρια και συγχρηματοδοτούμενα από την ΕΕ χρηματοδοτικά εργαλεία, δημιουργούνται νέες δουλειές, νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες και πολυδιάστατα οφέλη για την πραγματική οικονομία.

4. Το πραγματικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ αυξήθηκε σημαντικά, κατά 9,0% το 2021 και 6,5% το 2022, ενώ η ανεργία βαίνει συνεχώς μειούμενη, σε μονοψήφια ποσοστά από το 2024, μετά δηλαδή από περίπου 15 χρόνια, και ο πληθωρισμός, μετά την έκρηξη στο 9,3% το 2022 λόγω της ενεργειακής κρίσης και του πολέμου στην Ουκρανία, αναμένεται να μειωθεί στο 2,4% το 2024 και στο 2% τα επόμενα χρόνια. Πέρα από όλα τα παραπάνω, τις εξελίξεις αναμένεται να καθορίσουν και άλλοι παράγοντες, με πρώτο και βασικότερο το πόρισμα της Eurostat για τα στοιχεία ελλείμματος, το οποίο αναμένεται στις 23 Οκτωβρίου.

Έναν μήνα μετά θα εκδοθούν και τα πορίσματα για τη μεταπρογραμματική εποπτεία, αλλά και για τη δημοσιονομική και μεταρρυθμιστική κατάσταση στη χώρα (Ευρωπαϊκό Εξάμηνο). Σύμφωνα με πληροφορίες του FinancePro, οι αρμόδιες υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα έχουν στα χέρια τους το πακέτο δημοσιονομικών στοιχείων (EDP - διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος) μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου.

Μέχρι τότε, η ΕΛΣΤΑΤ θα έχει στείλει στη Eurostat, με βάση την υποχρέωση που έχει, τα απολογιστικά στοιχεία για το έλλειμμα και το χρέος, αλλά και προβολές για φέτος, με βάση τα νέα δεδομένα, που θα λάβει από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.

FINANCIAL FILES

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Τι προβλέπει ο πρώτος νόμος για την ενίσχυση εισοδημάτων

Η δεύτερη σημαντικότερη εξέλιξη των τελευταίων εβδομάδων της θερινής ραστώνης είναι η ψήφιση του νέου νόμου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, με τίτλο: «Ενίσχυση του εισοδήματος των μισθωτών, των νέων, της οικογένειας και της εργασίας – συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις», στο οποίο η κυβέρνηση εκτιμά ότι ενσωματώνει περίπου τις μισές από τις προεκλογικές της δεσμεύσεις. Πιο συγκεκριμένα:

1. Ο προϋπολογισμός των νέων μέτρων που ψηφίστηκαν στο πλαίσιο του νέου νόμου φτάνει στο 1,1 δισ. ετησίως και στα 4,4 δισ. σε βάθος τετραετίας. Πλησιάζει, συνεπώς, το 50% του συνολικού πλάνου της κυβέρνησης, ύψους 9,1 δισεκατομμυρίων.

2. Με το ίδιο νομοσχέδιο καθιερώνεται και η δυνατότητα των κομμάτων να ποσοτικοποιούν τα προγράμματά τους από το ανεξάρτητο Δημοσιονομικό Συμβούλιο, ζήτημα που απασχόλησε πολύ κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. 3. Αύξηση των αμοιβών. Το ετήσιο καθαρό όφελος για κάθε εργαζόμενο στο δημόσιο, φτάνει στα 800 ευρώ καθαρά, ενώ με το νέο αφορολόγητο, την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, των κρατήσεων του Ταμείου Πρόνοιας, το καθαρό όφελος είναι πολύ υψηλότερο, αγγίζει τα 1.500 ευρώ. 4. Μόνιμα μέτρα ενίσχυσης της οικογένειας, των ευάλωτων

και των νέων. Ο νέος νόμος προβλέπει την αύξηση του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ για κάθε παιδί, για 1.340.000

Οι πόροι του Ταμείου

Ρευστότητας Επιχειρήσεων

για τις ΜμΕ αυξάνονται κατά

54 εκ. ευρώ, με πρόσθετο

διαθέσιμο 129,6 εκ., ενώ παρέχεται κεφάλαιο κίνησης

με δυνατότητα 2ετούς

επιδότησης επιτοκίου σε

μη συμμετασχόντες στο

παρελθόν σε προγράμματα

της HDB

πολίτες. Με τη μόνιμη πλέον απαλλαγή 200.000 παλαιών δικαιούχων του ΕΚΑΣ από κάθε συμμετοχή στη φαρμακευτική δαπάνη. Παράλληλα, προβλέπει αναδρομικές αυξήσεις 7,75% σε 10.000 συνταξιούχους ειδικών κατηγοριών, την ετήσια καταβολή 150 ευρώ του «Youth Pass» σε νέους 18 και 19 ετών, καθώς και διπλασιασμό της χρηματοδότησης του Προγράμματος «Σπίτι Μου». Σύμφωνα με το Υπουργείο, έχουν εγκριθεί περισσότερες από 20.000 αιτήσεις, ενώ έχουν ήδη καταβληθεί σχεδόν 5.000 δάνεια για ισάριθμες κατοικίες που αφορούν 8.000 νέους και ζευγάρια. Τέλος, η δέσμη των μόνιμων ελαφρύνσεων ολοκληρώνεται με τη νέα έκπτωση κατά 10% στον ΕΝΦΙΑ, για τα ακίνητα που είναι ασφαλισμένα για φυσικές καταστροφές.

5. Το κράτος θα συνεχίσει να καλύπτει σχεδόν το 10% των μηνιαίων αγορών. Έτσι, επεκτείνεται το «Market Pass», ενισχύοντας σχεδόν 3.000.000 οικογένειες, με 22 έως 100 ευρώ κάθε μήνα.

7μηνο 2023: Υπέρβαση στόχου

στο πρωτογενές πλεόνασμα

κατά 3,55 δισ. ευρώ

Πέρα όμως από τη μεγάλη εικόνα, υπάρχουν και τα περισσότερο «καθημερινά» θέματα της οικονομίας, τα οποία δεν είναι λιγότερο σημαντικά. Έτσι, σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία για την εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού, η ελληνική οικονομία σημείωσε υπέρβαση στόχου στο πρωτογενές πλεόνασμα κατά 3,55 δισ. ευρώ, στο 7μηνο του 2023. Τα στοιχεία δείχνουν ωστόσο υστέρηση στα καθαρά έσοδα, λόγω μη είσπραξης του τιμήματος για την παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης και εκμετάλλευσης του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού και τριών κάθετων οδικών αξόνων της (1,496 δισ. ευρώ) και της δόσης από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί κατά τον μήνα Ιούλιο (1,718 δισ. ευρώ). Από την άλλη πλευρά, τα φορολογικά έσοδα είναι αυξημένα κατά 2,347 δισ. ευρώ ή 7,5% έναντι του στόχου, ενώ αυξημένα κατά 193 εκατ. ευρώ ή 3,0% έναντι του στόχου εμφανίζονται τα έσοδα και τον μήνα Ιούλιο.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2023, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 1.438 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για έλλειμμα 2.320 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2023 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 και ελλείμματος 4.585 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2022. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 3.555 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 1.830 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 1.161 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2022. Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 37.145 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 541 εκατ. ευρώ ή 1,4% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023.

Οι CFOs δίνουν προτεραιότητα στο εργατικό δυναμικό τους

Της ΕΛΙΚΑΣ

ΡΟΖΑΚΗ

αμερικανική CFO Survey της Grant Thornton για το β’ τρίμηνο 2023, διακρίνει νέες προοπτικές για το ανθρώπινο κεφάλαιο. Συγκεκριμένα, σημειώνεται ότι οι απολύσεις δεν είναι πια η προτιμώμενη στρατηγική συγκράτησης κόστους για τους εργοδότες, όπως συνέβαινε παλαιότερα, σε περιόδους ύφεσης. Ακόμη και με την οικονομία κολλημένη στη «νεκρά», το μερίδιο των CFOs που πιστεύει ότι μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του σε ανθρώπινο δυναμικό έχει μειωθεί, από 53% στο τέλος του 2022, σε 45% στα μέσα του 2023. Η κορυφαία τους προτεραιότητα πλέον είναι η προσέλκυση και διακράτηση ταλέντου με περιζήτητες δεξιότητες, και μόνο σε ποσοστό 27% δηλώνουν ότι υπάρχει ενδεχόμενο απολύσεων στην εταιρεία τους, από 40% ένα τρίμηνο νωρίτερα. Επιπλέον, περισσότεροι από τους μισούς (55%) δήλωσαν ότι η ικανότητα να υλοποιήσουν τη βραχυπρόθεσμη στρατηγική τους πιθανώς απειλείται, λόγω ελλείψεων σε ανθρώπινο δυναμικό.

Προτεραιότητα του CFO: το μέλλον

του εργατικού δυναμικού

Στο πλαίσιο της έρευνας, οι επικεφαλής των οικονομικών διευθύνσεων δήλωσαν ότι η κορυφαία πρόκληση για τους οργανισμούς τους ως το τέλος του έτους θα είναι το μέλλον του εργατικού δυναμικού. Αυτό δείχνει τη σοβαρότητα των ζητημάτων προσέλκυσης και διακράτησης, του reskilling και του upskilling, αλλά και της εύρεσης χρυσής τομής στο θέμα της υβριδικής εργασίας. Πολλοί εργοδότες προσπαθούν να βρουν την ισορροπία μεταξύ της ευελιξίας που εξασφαλίζει η απομακρυσμένη εργασία και της ανάγκης να βρίσκονται στο γραφείο οι εργαζόμενοι, προκειμένου να καλλιεργήσουν συναδελφικότητα και συνεργασία.

Οι νέες απαιτήσεις των εργαζομένων

Ενδιαφέρον στοιχείο αποτελεί, σύμφωνα με τη συμβουλευτική, το γεγονός ότι το ποσοστό των CFOs που αναμένει να αυξηθούν οι δαπάνες αποδοχών και παροχών το προσεχές έτος, έπεσε πρώτη φορά σε τόσο χαμηλό επίπεδο.

Αυτό δείχνει τη σημασία άλλων παραγόντων διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, όπως η φροντίδα της ευζωίας των εργαζομένων και η διαφάνεια ως προς το career path τους. Σύμφωνα με την εταιρεία, η Μεγάλη Παραίτηση μπορεί να έληξε, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα είναι εύκολο να βρει και να κρατήσει άτομα ένας οργανισμός, καθώς οι εργαζόμενοι θέλουν επίσης να νιώθουν ότι ο οργανισμός νοιάζεται για αυτούς.

Δεδομένου, μάλιστα, ότι οι εργαζόμενοι σήμερα σπάνια συνδέονται δια βίου με τον ίδιο εργοδότη, απαιτείται από τους επικεφαλής να έχουν καλύτερη επαφή με τους ανθρώπους τους, ώστε να ανακαλύψουν τί τους κινητοποιεί.

Οι αναλυτές προτείνουν τις εξής στρατηγικές στους CFOs, προκειμένου να κρατήσουν το προσωπικό τους:

Στον βαθμό του δυνατού, να προσφέρουν ευελιξία ως προς

το πώς, πότε και πού θα εργάζονται οι υπάλληλοι.

Να παρέχουν διαφάνεια στο θέμα της πορείας τους εντός της εταιρείας, καθώς οι εργαζόμενοι συχνά φεύγουν αναζητώντας ευκαιρίες εξέλιξης.

Να τούς ακούν, να κατανοούν τις ανάγκες και τις ανησυχίες τους και να χρησιμοποιούν αυτή τη γνώση για να διαφοροποιούν το value proposition τους.

Να καθιστούν σαφές ότι νοιάζονται για αυτούς και ότι η αξία τους αναγνωρίζεται.

Οι προτεραιότητες των CFOs ως προς το εργατικό δυναμικό

Προσέλκυση και διακράτηση καίριου ταλέντου

Διατήρηση ή βελτίωση της εταιρικής κουλτούρας Reskilling ή upskilling Αντιμετώπιση ζητημάτων ισορροπίας work/life των εργαζομένων

Διαχείριση υβριδικού εργατικού δυναμικού Προσαρμογή αποδοχών Συνεργασία στην παροχή τεχνολογίας για virtual συνεργασίες

Αντιμετώπιση ανησυχιών ψυχικής υγείας των εργαζομένων

Offshoring με στόχο την επιχειρησιακή απόδοση

Πηγή: Grant Thornton CFO survey, 2023 Q2

2023

Ασκήσεις ισορροπίας για τους CFOs, με στόχο την ανθεκτικότητα

Συνδυασμό

αμυντικών

και επιθετικών τακτικών επιλέγουν

τα στελέχη, εν όψει μεγάλων αλλαγών

Η McKinsey & Company, στην τελευταία παγκόσμια διετή έρευνά της για τον

ρόλο του CFO, αποκαλύπτει ότι τα ανώτατα οικονομικά στελέχη χειρίζονται

ταυτόχρονα βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προτεραιότητες, οι οποίες απαιτούν διαφορετική νοοτροπία και προσέγγιση.

Ησυμβουλευτική εταιρεία εντοπίζει ότι οι CFOs εξισορροπούν διαφορετικές μεταξύ τους στρατηγικές, ωθούμενοι από την ανάγκη να διαχειριστούν τις μεγαλύτερες απειλές για την ανάπτυξη της εταιρείας τους: αυξημένο ανταγωνισμό και μεγαλύτερη οικονομική αστάθεια. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι τα στελέχη αυτά δαπανούν πολύ χρόνο σε κινήσεις που αποσκοπούν στη μείωση της έκθεσης των εταιρειών τους σε χρηματοοικονομικούς κινδύνους, αλλά αναζητούν ταυτόχρονα ευκαιρίες ανάπτυξης.

Προετοιμάζονται

για το μέλλον

Το τελευταίο έτος, σχεδόν 3 στους 10 έδωσαν προτεραιότητα στη μελλοντική ανάπτυξη της εταιρείας τους: επένδυσαν πολύ χρόνο στον εντοπισμό σχετικών ευκαιριών, ενώ παράλληλα ασχολήθηκαν με τομείς, όπως η ανάπτυξη ικανοτήτων, που υποστηρίζουν τόσο τις αμυντικές, όσο τις επιθετικές τους κινήσεις.

νέο έτος, προκειμένου να δημιουργήσουν νέα έσοδα. Οι ερωτηθέντες που δηλώνουν ότι έχουν καλύτερες επιδόσεις από τους ανταγωνιστές τους αναμένουν αλλαγές που θα αποτελέσουν μακροπρόθεσμες στρατηγικές κινήσεις, όπως δημιουργία new business και δραστηριότητα M&A, μέσα στο επόμενο 12μηνο (βλ. σχήμα).

Προκρίνουν δύο βασικούς βραχίονες, οι οποίοι μπορούν να βοηθήσουν τους οργανισμούς τους να χτίσουν ανθεκτικότητα, δηλαδή την ικανότητα να αντιμετωπίζουν αντιξοότητες και κραδασμούς και να στηρίζουν τη μελλοντική τους ανάπτυξη:

- αφ’ ενός την καλλιέργεια ικανοτήτων σε όλο το εύρος του οργανισμού,

- αφ’ ετέρου τις προηγμένες τεχνολογίες, όπως ο αυτοματισμός και το real-time reporting.

λέχη πιστεύουν ότι θα κριθούν αναγκαίες.

Σε γενικές γραμμές, οι δεξιότητες που οι ερωτηθέντες βλέπουν ως πιο καίριες για το μέλλον είναι αυτές που δηλώνουν πιο συχνά ότι λείπουν σήμερα.

Πιο συχνά αναφέρουν δεξιότητες διαχείρισης, όπως η προσαρμοστικότητα και το project management, ως τις πιο κρίσιμες για το finance στο μέλλον, αλλά μόνο το 12% των ερωτηθέντων αναφέρει ότι η πλειοψηφία των εργαζομένων στο οικονομικό τμήμα της εταιρείας του έχει αυτές τις δεξιότητες.

Εκείνοι που απάντησαν ότι οι εταιρείες τους καταγράφουν καλύτερες επιδόσεις από τον ανταγωνισμό, θεωρούν την ανάπτυξη ταλέντου ως τον καλύτερο τρόπο να ενισχύσουν το τμήμα τους, ενώ άλλοι εστιάζουν στο πλάνο διαδοχής.

Ο

συνδυασμός επίθεσης-άμυνας παρατηρήθηκε και αναφορικά με τις προσδοκίες

τους για το προσεχές έτος. Οι CFOs εκτιμούν ότι θα πραγματοποιηθούν βαθύτατες

αλλαγές στις εταιρείες τους, προκειμένου

να ενισχυθεί η ανθεκτικότητά τους και να κεφαλαιοποιηθούν οι ευκαιρίες που παρουσιάζει η αγορά.

Σε ποσοστό 55% δηλώνουν ότι οι οργανισμοί τους θα προβούν σε νέο εγχείρημα το

Οι CFOs που απάντησαν ότι το τμήμα τους ενίσχυσε την ανθεκτικότητα του οργανισμού τον τελευταίο χρόνο, είναι από 4 ως 6,5 φορές πιθανότερο -σε σχέση με άλλους CFOs- να δηλώσουν ότι ξόδεψαν το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου τους στη διαχείριση ταλέντου και στη στήριξη ψηφιακών ικανοτήτων και προηγμένων analytics.

του finance ως στρατηγική προτεραιότητα

Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, η δημιουργία ικανοτήτων θα έχει μέγιστη σημασία στο μέλλον, διότι το finance δεν διαθέτει όλες τις δεξιότητες που τα στε-

Συγκεκριμένα, θεωρούν τις μετακινήσεις (talent rotation) ως αποτελεσματική προσέγγιση στην ανάπτυξη ταλέντου. Σύμφωνα με τη συμβουλευτική εταιρεία, τρεις τύποι μετακίνησης ταλέντου έχουν ιδιαίτερη αξία για την ανάπτυξη δεξιοτήτων εντός του τομέα finance:

1) η μετακίνηση των στελεχών σε ποικιλία γεωγραφικών περιοχών ή τομέων,

2) η μετακίνηση στελεχών -όπως π.χ. του FP&A- σε εξειδικευμένους ρόλους που εστιάζουν σε πεδία όπως το project management ή τα analytics,

3) η δυνατότητα να δοκιμάζονται οι εργαζόμενοι σε επιχειρηματικούς ρόλους και στη συνέχεια να επιστρέφουν στο finance.

Ο ανασχεδιασμός

Της

Ο ρόλος της τεχνολογίας στις λειτουργίες του finance

Τα ευρήματα στηρίζουν την άποψη ότι οι CFOs, όλο και περισσότερο, ψηφιοποιούν

τις χρηματοοικονομικές λειτουργίες του οργανισμού τους και ότι οι οργανισμοί με τις καλύτερες επιδόσεις έχουν ενσωματώσει σε μεγαλύτερο βαθμό την τεχνολογία στις καθημερινές χρηματοοικονομικές τους δραστηριότητες.

Σημειώνεται ότι, σε σχέση με την αντίστοιχη έρευνα του 2021, φέτος ήταν διπλάσιο το μερίδιο των ερωτηθέντων που δήλωσε

ότι άνω του 50% των δραστηριοτήτων του οικονομικού τμήματος ήταν ψηφιοποιημένο ή αυτοματοποιημένο, ενώ τα δύο τρίτα απάντησαν ότι άνω του 25% των διαδικασιών που σχετίζονται με το finance έχει ψηφιοποιηθεί ή αυτοματοποιηθεί. Ως προς τις τεχνολογίες που υιοθετούνται, η πλειοψηφία αναφέρει χρήση οπτικών εργαλείων και dashboards με δεδομένα real-time, σχεδόν οι μισοί αναφέρουν χρήση προηγμένων analytics, ενώ 22% δηλώνει ότι το

οικονομικό τμήμα χρησιμοποιεί την τεχνητή νοημοσύνη. Οι ερωτηθέντες από τους οργανισμούς με τις καλύτερες επιδόσεις αναφέρουν υψηλότερα επίπεδα ψηφιοποίησης και ευρύτερη υιοθέτηση τεχνολογιών στις χρηματοοικονομικές λειτουργίες τους από ό,τι άλλοι ερωτηθέντες. Το 39% σε αυτούς τους οργανισμούς λέει ότι πάνω από το 50% των λειτουργιών του finance έχει ψηφιοποιηθεί ή αυτοματοποιηθεί.

Τί επιφυλάσσει το μέλλον

Εν μέσω συνεχιζόμενης οικονομικής αστάθειας και, για πολλούς κλάδους, στρατηγικών προκλήσεων με μακροπρόθεσμες επιπτώσεις, δεν προξενεί εντύπωση το γεγονός ότι οι CFOs δαπανούν πολύ χρόνο στη διαχείριση χρηματοοικονομικών κινδύνων. Εξετάζουν μακροπρόθεσμα τις προτεραιότητές τους και, προκειμένου να προετοιμάσουν τους οργανισμούς τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για τα προσεχή έτη και την επόμενη περίοδο αστάθειας, εστιάζουν στα εξής:

Πρώτον, αναλαμβάνουν ενεργά ηγετικό ρόλο στον μετασχηματισμό του επιχειρηματικού μοντέλου των οργανισμών τους, με ενέργειες όπως η δημιουργία νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και οι εξαγορές.

Δεύτερον, επενδύουν στην τεχνολογία σε όλο το εύρος του οργανισμού, ιδίως εντός του finance, που μπορεί να βοηθήσει τους επικεφαλής να λάβουν την πληροφορία που χρειάζονται από όλο το φάσμα της εταιρείας και να βελτιώσουν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Τέλος, δίνουν προτεραιότητα στην ανάπτυξη ταλέντου, αναγνωρίζοντας ότι οι οργανισμοί χρειάζονται ανθρώπους που μπορούν να βοηθήσουν στην υλοποίηση της αλλαγής. Εκτιμάται ότι, προκειμένου να ενισχυθεί το λειτουργικό μοντέλο του finance, ίσως χρειαστεί αναθεώρηση των απαιτούμενων δεξιοτήτων και, ιδίως, ο εμπλουτισμός του με μη παραδοσιακές δεξιότητες οι οποίες εντοπίζονται στο όριο μεταξύ finance, τεχνολογίας και επιχειρείν.

Οι CFOs εκτιμούν πως ο οργανισμός τους θα προβεί σε επιθετικές και αμυντικές κινήσεις

το προσεχές έτος, στο πλαίσιο προσπαθειών για την ενίσχυση ανθεκτικότητας.

Στρατηγικές ενέργειες που περιμένουν οι CFOs από τους οργανισμούς τους το επόμενο 12μηνο.

Αμυντική κίνηση Επιθετική κίνηση

Αμυντική ή επιθετική κίνηση

Νέες επιχειρηματικές δραστηριότητες (π.χ. νέα προϊόντα, υπηρεσίες, ή δραστηριότητες που απαιτούν νέες ικανότητες)

Αναδιάρθρωση του οργανωσιακού σχήματος (π.χ. γραμμές αναφοράς)

Αλλαγή της κεφαλαιακής διάρθρωσης (π.χ. αναλογία χρέους προς ίδια κεφάλαια)

Μετασχηματισμός του συνόλου της εταιρείας ή συγκεκριμένου

Κοινοπραξίες /Συμμαχίες

Εταιρικές δραστηριότητες venture capital (π.χ. επένδυση σε εταιρείες αρχικού σταδίου)

Σημαντική αναδιανομή πόρων στο σύνολο της επιχείρησης

Αποεπενδύσεις/carve-outs

Πηγή: McKinsey Global Survey on the CFO’s role

RETAIL

Food retail: Αισιοδοξία,

προβληματισμός

πως θα καταγραφεί αύξηση των πωλήσεων κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους.

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ

ύμφωνα με τη Eurostat, στην κατηγορία των τροφίμων, η Ελλάδα συγκαταλέγεται στην πρώτη δεκάδα των χωρών-μελών της Ε.Ε. με τις υψηλότερες αυξήσεις στις τιμές, καταλαμβάνοντας συγκεκριμένα την 9η θέση, με τον λεγόμενο πληθωρισμό των τροφίμων να διαμορφώνεται τον Ιούλιο του 2023 σε 13%, έναντι 12,4% στην Ε.Ε. και 11,6% στην Ευρωζώνη. Σε αυτό έχει συντελέσει το γεγονός ότι ο πληθωρισμός στην Ελλάδα διαμορφώθηκε σε υψηλότερα επίπεδα τον Ιούλιο σε σύγκριση με τον Ιούνιο, μετά από καθοδική πορεία εννέα μηνών. Συγκεκριμένα, ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή στην Ελλάδα διαμορφώθηκε τον Ιούλιο του 2023 σε 3,5% έναντι 2,8% τον Ιούνιο. Εξόχως ενδιαφέροντα είναι τα στοιχεία της εξαμηνιαίας κυλιόμενης Έρευνας Τάσεων στο Λιανεμπόριο FMCG του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), που πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή 150 ανώτερων και ανώτατων Στελεχών Επιχειρήσεων (Λιανεμπόριο-Αλυσίδες σουπερμάρκετ και Προμηθευτές FMCG) την περίοδο 25 Ιουλίου έως 31 Αυγούστου 2023.

Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων, σε ποσοστό 56%, αναμένει καλύτερο οικονομικό αποτέλεσμα ως προς την κερδοφορία της το 2023, ενώ 18% αναμένει χειρότερο οικονομικό αποτέλεσμα.

Οι υπόλοιπες επιχειρήσεις του δείγματος, είτε δεν έχουν

ακόμα σαφή εικόνα, είτε δεν αναμένουν μεταβολή. Πρακτικά, 2 στις 3 επιχειρήσεις του κλάδου του λιανεμπορίου και της βιομηχανίας τροφίμων αναμένουν κάποια μικρή κερδοφορία το 2023, ενώ λίγο περισσότερες από 1 στις 10 αναμένει ζημιές. Από αυτές τις επιχειρήσεις που αναμένουν κέρδη, οι 2 στις 3 εταιρείες αναμένουν κέρδη άνω του 2%, ενώ 1 στις 3 σχεδόν οριακά κέρδη κάτω από 2%.

Σύμφωνα με τα στελέχη του κλάδου, το κόστος ενέργειας, οι τιμές των πρώτων υλών και το κόστος μεταφορών είναι οι σημαντικότεροι παράγοντες που επηρεάζουν αυξητικά τις τιμές. Για το σύνολο των ερωτώμενων σχεδόν (97%) ο πόλεμος στην Ουκρανία επιδρά αυξητικά στις τιμές των προϊόντων. Οι υπόλοιποι παράγοντες που καταγράφονται στη μελέτη επιδρούν και αυτοί αυξητικά στις τιμές, σύμφωνα με τα στελέχη της αγοράς, αλλά με μικρότερη ένταση από τους προαναφερθέντες παράγοντες. Αυτοί, κατά σειρά σημαντικότητας, είναι η κερδοσκοπία, οι εκλογές, οι νομοθετικές ρυθμίσεις της πολιτείας, το κόστος δανεισμού και το εργασιακό κόστος.

Όπως προαναφέραμε, ο πληθωρισμός των τροφίμων εξακολουθεί να είναι πολύ υψηλός στη χώρα μας, ενώ αυξητικές είναι και οι τιμές των καυσίμων. Ρωτήσαμε τα οικονομικά στελέχη των επιχειρήσεων σε τι βαθμό έχουν επηρεάσει αυτοί οι παράγοντες τα οικονομικά αποτελέσματα της επιχείρησης το 2023.

Η εικόνα του κλάδου είναι θετική Κλείσαμε το πρώτο εξάμηνο του έτους με θετικά οικονομικά αποτελέσματα, μας λέει ο Νίκος Κλείτου, Deputy CFO / Finance Department της Διαμαντής Μασούτης. «Θετική είναι και η εικόνα του κλάδου στην αγορά, φανερά επηρεασμένη όμως από το πληθωριστικό περιβάλλον, γι' αυτό παρατηρείται αύξηση τζίρου, αλλά μείωση του όγκου των πωλήσεων. Σε εμάς ο όγκος των πωλήσεων παρουσιάζει αύξηση, ειδικά σε περιοχές που επηρεάζονται από τον τουρισμό, λόγω των επενδύσεων που κάναμε την προηγούμενη χρονιά με την ανάπτυξή μας σε νησιά του Αιγαίου και την Κέρκυρα», αναφέρει.

«Η πληθωριστική πίεση είναι έντονη, αφού οι ανατιμήσεις σε τρόφιμα και καύσιμα δεν αποκλιμακώθηκαν, ενώ η αύξηση των τιμών των καυσίμων αναμένεται να τροφοδοτήσει ακόμα περισσότερο τον πληθωρισμό και την αύξηση του μεταφορικού κόστους. Ως εταιρεία απορροφήσαμε ανατιμήσεις και κάναμε προσπάθειες να καθυστερήσουμε την πορεία τους προς την τιμή των προϊόντων στο ράφι. Στηρίξαμε την πρωτοβουλία του Υπουργείου για το «καλάθι του νοικοκυριού» και συνεχίζουμε την πολιτική προσφορών, με το ποσοστό προωθητικής έντασης στην αγορά να έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο για τα επώνυμα FMCG προϊόντα. Πιστεύουμε ότι με τις προσφορές

FINANCIAL FILES

μπορεί να επιτευχθεί μείωση των τιμών σε πολλά προϊόντα, εάν υπάρξει συνεργασία βιομηχανίας και λιανεμπορίου, και οφείλουμε να στηρίξουμε τους καταναλωτές», προσθέτει.

Παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις

στην τοπική αγορά και διεθνώς

O υψηλός πληθωρισμός των τροφίμων και οι αυξημένες τιμές των καυσίμων φυσικά επηρεάζουν τα οικονομικά αποτελέσματα των εταιρειών στην Ελλάδα, εξηγεί η Ζωή Κοφοτόλη, Finance & Administration Manager Arla Foods Hellas. «Η Arla Foods Hellas, μια πολυεθνική εταιρεία γαλακτοκομικών προϊόντων στην Ελλάδα, παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στην τοπική αγορά και διεθνώς. Διαχειριζόμενη με σύνεση όλες τις επιπτώσεις στα οικονομικά αποτελέσματα, έχει στόχο να βρίσκεται δίπλα στον καταναλωτή και να συνεχίσει να κατέχει ανταγωνιστική θέση σε σχέση με άλλες εταιρείες του κλάδου», σημειώνει.

ΝΙΚΟΣ ΚΛΈΙΤΟΥ Deputy CFO / Finance Department, Διαμαντής

Μασούτης

«Η πληθωριστική πίεση είναι έντονη, αφού

οι ανατιμήσεις σε τρόφιμα και καύσιμα δεν

αποκλιμακώθηκαν, ενώ η αύξηση των τιμών των

καυσίμων αναμένεται να τροφοδοτήσει ακόμα

περισσότερο τον πληθωρισμό και την αύξηση του μεταφορικού κόστους»

«Η εταιρεία διαχειρίζεται αποτελεσματικά τα λειτουργικά κόστη, έχει στρατηγικές τιμολόγησης και επενδύει σε καινοτομία και νέα προϊόντα. Με αυτά τα μέτρα, η εταιρεία καταφέρνει να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητά της, να ελαχιστοποιήσει τις επιπτώσεις των υψηλών τιμών στην αγορά τροφίμων και να βελτιώσει τις πωλήσεις και τα οικονομικά της αποτελέσματα», αναφέρει.

Το 2023 έχουμε κάποια πρώτα σημάδια

μείωσης των τιμών

Όντας παραγωγική εταιρεία τροφίμων, η έκθεσή μας σε αυξητική τάση τιμών στην οικονομία και δη στα τρόφιμα (α΄ ύλες), είναι ανάλογη, αναφέρει στο FinancePro ο Νίκος Κωνσταντάκης, Chief Finance Officer στην Evoiki Zimi. «Συγκεκριμένα, με μια αύξηση στις πρώτες ύλες και κυρίως στα άλευρα που έφτασε το 2021 το 26% και μια περαιτέρω το 2022 με 11%, έχουμε το 2023 κάποια πρώτα σημάδια μείωσης των τιμών σε ένα ποσοστό του 5%. Αυτή η μείωση ωστόσο δεν αρκεί να καλύψει το τόσο χαμένο έδαφος σε μια άκρως ανταγωνιστική αγορά, όπως αυτή του τρόφιμου.

Οι όποιες ανατιμήσεις στον τιμοκατάλογό μας κάλυψαν όσο το δυνατόν το ήδη επιβαρυμένο βιομηχανικό κόστος από την ηλεκτρική ενέργεια και τα καύσιμα. Το 2023 μας βρίσκει πάνω σε κύκλο εργασιών, αλλά με μειωμένο το μικτό μας κέρδος», προσθέτει.

Η βιωσιμότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι από τα μεγάλα ζητούμενα της εποχής. Πώς αντιμετωπίζετε ως οικονομική διεύθυνση αυτή την πρόκληση;

ΖΩΗ ΚΟΦΟΤΟΛΗ

Finance & Administration Manager, Arla Foods Hellas

«O υψηλός πληθωρισμός των τροφίμων και οι

αυξημένες τιμές των καυσίμων φυσικά επηρεάζουν

τα οικονομικά αποτελέσματα των εταιρειών στην Ελλάδα»

Επενδύουμε σε συστήματα τεχνητής

νοημοσύνης για την αντιμετώπιση

των νέων προκλήσεων

Επειδή στο ελληνικό λιανεμπόριο τροφίμων γενικά καταγράφονται υψηλά επίπεδα στοκ, δεν υπήρξαν και δεν αναμένεται να υπάρξουν ελλείψεις στα ράφια, σημειώνει

προέκυψαν από τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, αλλά και από τις δυσκολίες μεταφοράς που προέκυψαν από την αρνητική επιρροή του Covid-19 στην παραγωγή και τις μεταφορές. Ωστόσο, ο συνδυασμός των συνθηκών αυτών, των πληθωριστικών τάσεων και της ενεργειακής κρίσης έχουν οδηγήσει σε ανατιμήσεις στην αγορά», αναφέρει. «Για να αντιμετωπίσουμε τις νέες προκλήσεις που έχουν διαμορφωθεί στην αγορά, επενδύουμε σε συστήματα τεχνητής νοημοσύνης για την πιο αποτελεσματική παρακολούθηση

και διαχείριση των αποθεμάτων, κάτι που με τη σειρά του θα επιφέρει καλύτερη διαχείριση και πρόβλεψη των αναγκών της εταιρείας σε αποθέματα. Αυτό θα συμβάλει τόσο στο να διατηρήσουμε το κόστος σε χαμηλότερα επίπεδα, όσο και στο να μειώσουμε τη σπατάλη προϊόντων σε ολόκληρο το σύστημα», επισημαίνει.

Η

Οικονομική Διεύθυνση αντιμετωπίζει

την πρόκληση της βιωσιμότητας

Η Ζωή Κοφοτόλη σημειώνει πως «η Οικονομική Διεύθυνση αντιμετωπίζει την πρόκληση της βιωσιμότητας με στρατηγικές που συνδυάζουν οικονομική αποδοτικότητα και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, όπως αυτά περιλαμβάνουν: Εκπαίδευση του προσωπικό της και ευαισθητοποίηση των εργαζομένων για θέματα βιωσιμότητας, προωθώντας έτσι τον πολιτισμό της βιωσιμότητας Επιλογή προμηθευτών στη Δανία που εφαρμόζουν βιώσιμες πρακτικές, όπως οικολογική καλλιέργεια και ελάχιστη εκπομπή CO2 κατά την παραγωγή Αποδοτικούς τρόπους μεταφοράς, όπως θαλάσσια μεταφορά ή χρήση πράσινων καυσίμων, για να μειώσει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της διανομής Επένδυση σε ανακυκλώσιμες συσκευασίες και περιβαλλοντικά φιλικά υλικά για τη συσκευασία των προϊόντων της Συνεργασία με τοπικές κοινότητες στην Ελλάδα για την προώθηση της βιωσιμότητας και τη στήριξη τοπικών πρωτοβουλιών».

Η μετάβαση των επιχειρήσεων στη λεγόμενη πράσινη ανάπτυξη είναι μονόδρομος

Θεωρώντας την εφοδιαστική αλυσίδα και την διατήρησή της ως την πεμπτουσία των δραστηριοτήτων μας, προσπαθούμε συνεχώς να την προστατεύσουμε από τις όποιες πληθωριστικές αναταραχές της οικονομίας, αναφέρει ο Νίκος Κωνσταντάκης.

«Ως οικονομική διεύθυνση φροντίζουμε, τα όποια αυξημένα κόστη, να μην μεταφερθούν ισόποσα και δυσανάλογα σε αυτή. Βέβαια αυτό αποτελεί δύσκολο ζητούμενο σε ένα τόσο ρευστό οικονομικό περιβάλλον. Στη βοήθεια αυτού του σκοπού, θεωρώ τη μετάβαση των επιχειρήσεων στη λεγόμενη πράσινη ανάπτυξη, μονόδρομο. Παραδοσιακές εφαρμογές που αφορούν τη λειτουργική κερδοφορία των επιχειρήσεων δοκιμάζονται καθημερινά, και γι' αυτό μόνο η αναθεώρησή τους και εξ αυτού η εξοικονόμησή τους, μπορεί να προσφέρει ισορροπία στην όποια πληθωριστική τάση», προσθέτει.

ΝΙΚΟΣ

ΚΩΝΣΤΆΝΤΆΚΗΣ

Chief Finance Officer, Evoiki Zimi «Ως οικονομική διεύθυνση φροντίζουμε, τα

όποια αυξημένα κόστη, να μην μεταφερθούν

ισόποσα και δυσανάλογα σε αυτή. Βέβαια αυτό αποτελεί δύσκολο ζητούμενο σε ένα τόσο ρευστό οικονομικό περιβάλλον»

Σύμφωνα με τα στελέχη

του κλάδου, το κόστος

ενέργειας, οι τιμές

των πρώτων υλών

και το κόστος μεταφορών

είναι οι σημαντικότεροι

παράγοντες που

επηρεάζουν αυξητικά

τις τιμές

Αισιόδοξοι για την οικονομία και

για τις προοπτικές των οργανισμών

τους οι αμερικανοί CFOs

Πειραματίζονται φειδωλά με την GenAI, ανησυχούν για ελλείψεις δεξιοτήτων, βλέπουν αύξηση προσλήψεων και μείωση μισθών

Αυτά είναι, πολύ συνοπτικά, τα βασικά ευρήματα της τελευταίας τριμηνιαίας έρευνας CFO Signals της Deloitte, η οποία έδειξε επίσης ότι επιμένουν

οι ανησυχίες των οικονομικών διευθυντών για τους γεωπολιτικούς και μακροοικονομικούς κινδύνους.

την έρευνα, η οποία αφορά το γ’ τρίμηνο 2023, απάντησαν 116 CFOs, από τις ΗΠΑ, τον Καναδά και το Μεξικό, κατά πλειοψηφία από εταιρείες με ετήσια έσοδα μεγαλύτερα

του 1 δισ. δολαρίων. Προκύπτει θετική χροιά στις απόψεις των CFOs για την οι-

κονομία της Βόρειας Αμερικής, αλλά και για τις προοπτικές των εταιρειών τους. Οι CFOs εκφράζουν ενδιαφέρον για τις πιθανές χρήσεις και τα οφέλη της γενετικής Τεχνητής Νοημοσύνης (GenAI), μολονότι δεν σκοπεύουν να προβούν σε μεγάλες δαπάνες σχετικά, ενώ παράλληλα βλέπουν εμπόδια στην εφαρμογή της εν λόγω τεχνολογίας. Τα στελέχη, αυτό το τρίμηνο, εκφράζουν ενισχυμένες προσδοκίες για ετήσια ανάπτυξη σε έσοδα, κέρδη και προσλήψεις, αλλά μειωμένες προσδοκίες

για μερίσματα, επενδύσεις και μισθούς. Σύμφωνα με τη συμβουλευτική εταιρεία, η οικονομία, τα τελευταία έτη, μοιάζει με λαβύρινθο, αλλά οι CFOs δεν μπορούν να επιτρέψουν στην περιπλοκότητα αυτή να τούς απομονώσει από το περιβάλλον, στο οποίο λειτουργούν οι εταιρείες τους. Η αισιοδοξία που εκφράζουν, λοιπόν, φαίνεται πως δεν αντανακλά απλώς την ανάγκη να εστιάσουν στα θετικά σημεία, αλλά και την ανάγκη να ανακαλύψουν νέες οδούς.

Τί λένε για τις διεθνείς

αγορές, για τις εταιρείες τους και για την ανάληψη ρίσκου Οι CFOs, σε ποσοστό 57%, βελτίωσαν σημαντικά τις εκτιμήσεις τους για τις τρέχουσες οικονομικές συνθήκες στη Β. Αμερική,

Μεγαλύτερες είναι οι προσδοκίες τους για ετήσια ανάπτυξη

εσόδων, κερδών και εγχώριων

προσλήψεων

χαρακτηρίζοντάς τες καλές ή πολύ καλές, σε σχέση με 34% το β’ τρίμηνο του 2023. Σε ποσοστό 46% αναμένουν ότι οι συνθήκες θα βελτιωθούν σε έναν χρόνο, από 34% το προηγούμενο τρίμηνο. Ανεβασμένα είναι τα αντίστοιχα ποσοστά για την οικονομία της Ευρώπης: 11% θεωρεί τις συνθήκες καλές ή πολύ καλές (από 8%) και 29% αναμένει βελτίωση σε ένα έτος (από 15%). Αντιθέτως, για την οικονομία της Κίνας, οι βορειοαμερικανοί οικονομικοί διευθυντές έχουν λιγότερο θετικές απόψεις και προσδοκίες: μόλις 8% (από 17% το β’ τρίμηνο) θεωρεί τις οικονομικές συνθήκες στη χώρα καλές και 20% (από 30%) θεωρεί ότι θα βελτιωθούν σε ένα έτος. Αναφορικά με τις προοπτικές των εταιρειών όπου απασχολούνται, εκφράζουν πολύ μεγαλύτερη αισιοδοξία, με βαθμολογία +22, από +6 το προηγηθέν τρίμηνο. Αυτό είναι το υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί από το δ’ τρίμηνο 2021. Το ποσοστό των CFOs που αισθάνεται πιο αισιόδοξο για τις οικονομικές προοπτικές της εταιρείας του ανέβηκε στο 41% από 30% το β’ τρίμηνο του 2023, ενώ το ποσοστό που εκφράζει μεγαλύτερη απαισιοδοξία έπεσε στο 19%, από 24%. Μεγαλύτερες είναι οι προσδοκίες τους για ετήσια ανάπτυξη εσόδων, κερδών και εγχώριων προσλήψεων, αλλά μικρότερες για τις επενδύσεις, τα μερίσματα και τους

εγχώριους μισθούς. Τη μεγαλύτερη αύξηση σημειώνουν οι προσδοκίες τους για τα

κέρδη: 8,3% το γ’ τρίμηνο, από 4,4% το

β’ τρίμηνο.

Σε ποσοστό 41%, οι CFOs δήλωσαν ότι είναι καλή περίοδος τώρα για ανάληψη μεγαλύτερου ρίσκου, σε αντιδιαστολή με το 59%

που διαφωνεί, πιθανώς λόγω των επίμονων κινδύνων που σχετίζονται με τη γεωπολιτική, τις μακροοικονομικές εξελίξεις και τα ζητήματα ανθρώπινου δυναμικού.

Μεγάλος κίνδυνος

η έλλειψη ταλέντου Η διαθεσιμότητα και διακράτηση ταλέντου καταλαμβάνει την 1η θέση στον κατάλογο με τα πιο ανησυχητικά εσωτερικά

ρίσκα, και ακολουθούν η υλοποίηση και προτεραιοποίηση των επιχειρηματικών στρατηγικών, η καινοτομία και η ανάπτυξη, τα δεδομένα και η τεχνολογία. Τον κατάλογο συμπληρώνουν η δέσμευση των εργαζομένων (engagement), το ηθικό τους και η διαχείριση κόστους, οι δυσκολίες κατά τη μετάβαση από την υβριδική μορφή εργασίας σε on-site εργασία και η δυσκολία συγκράτησης του κόστους σε συνθήκες υψηλού πληθωρισμού. Στο μέτωπο των εξωτερικών κινδύνων, γεωπολιτική, πολιτικές και κανονισμοί ξεχωρίζουν, ενώ τα επιτόκια και ο πληθωρισμός επιμένουν, ως σημαντικότεροι κίνδυνοι. Ακολουθούν η καταναλωτική συμπεριφορά και δαπάνη, η πιθανότητα ύφεσης, οι κεφαλαιαγορές, ο ανταγωνισμός, η κυβερνοασφάλεια και οι προκλήσεις που σχετίζονται με την εφοδιαστική αλυσίδα.

Πώς βλέπουν τη γενετική ΤΝ

Η έρευνα CFO Signals για το γ’ τρίμηνο του 2023 ξεχωρίζει ως θέμα ειδικού ενδιαφέροντος τη γενετική ΤΝ και εστιάζει στις απόψεις των CFOs για τη σχετική τεχνολογία – επισημαίνεται ότι το 42% των οργανισμών των CFOs που έλαβαν μέρος στην έρευνα, δοκιμάζει την τεχνολογία αυτή, ενώ 15% την ενσωματώνει στην επιχειρηματική στρατηγική του.

Για σχεδόν 25% των ερωτηθέντων, η GenAI είναι σημαντική για την επίτευξη της επιχειρηματικής στρατηγικής τους, πάνω από το ένα τρίτο ακόμη δεν έχει σχηματίσει σχετική άποψη, ενώ ποσοστό 42% δεν τη θεωρεί καθολικά σημαντική. Όσον αφορά τις μεγαλύτερες απειλές που σχετίζονται με την GenAI, περισσότεροι από τους μισούς οικονομικούς διευθυντές αναφέρουν τις επιπτώσεις στο ρίσκο και τον εσωτερικό έλεγχο, τις ανάγκες σε υποδομές και τεχνολογία data, καθώς και τις ανάγκες σε επένδυση. Οι απαιτήσεις σε επίπεδο διακυβέρνησης, τα ηθικά ζητήματα και οι πιθανές νομικές επιπτώσεις επίσης αποτελούν σημαντικές ανησυχίες, αλλά σε μικρότερο βαθμό, ενώ στις απαντήσεις που δόθηκαν περιλαμβάνονται επίσης η ακρίβεια και ποιότητα του προϊόντος που παράγει η GenAI, καθώς και η προστασία δεδομένων κατά τη χρήση της. Πριν καταλήξουν σε απόφαση, πάντως, οι CFOs θέλουν να δουν περιπτώσεις χρήσης, εκτιμήσεις κόστους, οφέλους και απόδοσης, καλύτερη κατανόηση των κινδύνων και των περιορισμών, αλλά και περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις δυνατότητες της νέας αυτής τεχνολογίας.

Της ΕΛΙΚΑΣ ΡΟΖΑΚΗ

Οφέλη και εμπόδια

Η μείωση κόστους, η καλύτερη εμπειρία πελάτη/καταναλωτή και τα μεγαλύτερα περιθώρια είναι τα τρία κορυφαία οφέλη που ελπίζουν να αποκομίσουν από την υιοθέτηση της GenAI. Άλλα επιθυμητά οφέλη είναι η δυνατότητα να αναπτύξουν νέα capabilities, υπηρεσίες ή προϊόντα, η βελτίωση της ακρίβειας προβλέψεων και ο σχεδιασμός σεναρίων.

Ως πλέον υποσχόμενες χρήσεις της GenAI για τις λειτουργίες του finance, συχνότερα αναφέρουν τις βελτιώσεις στον σχεδιασμό, την πρόβλεψη και την ανάλυση, καθώς και στον αυτοματισμό διαδικασιών ρουτίνας και συναλλαγών. Κάποιοι σκέπτονται ότι ίσως μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να επισπεύσει το οικονομικό κλείσιμο του μήνα, για συγκριτική ανάλυση, πάγιες εκθέσεις/ αναφορές και εξυπηρέτηση πελατών. Τί τους εμποδίζει από την εφαρμογή; Για το 63% των ερωτηθέντων, το μεγαλύτερο εμπόδιο εντοπίζεται στην απόκτηση των αναγκαίων ανθρώπινων πόρων και δεξιοτήτων, ενώ έπονται οι πόροι data και τεχνολογίας, καθώς και τα ζητήματα ρίσκου και διακυβέρνησης. Για το 42%, εμπόδια είναι οι αντικρουόμενες προτεραιότητες, για το 37% τα ζητήματα ιδιωτικότητας και ασφάλειας και για το 30% το κόστος της επένδυσης. Σημειώνεται δε ότι σχεδόν τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων απάντησαν ότι οι οργανισμοί τους θα διαθέσουν λιγότερο από το 1% του προϋπολογισμού τους στην GenAI του χρόνου, ενώ σχεδόν το ένα τρίτο εκτιμά ότι ο οργανισμός θα εκχωρήσει από 1% έως 5% του μπάτζετ του επόμενου έτους για την εν λόγω τεχνολογία.

Ως CFO, τί θα σάς βοηθούσε να λάβετε αποφάσεις αναφορικά με την GenAI;

Περιπτώσεις χρήσης GenAI Αξιολόγηση κόστους, οφέλους και αποδόσεων

Κατανόηση κινδύνων και περιορισμών

Γνώση και πληροφορία των δυνατοτήτων της GenAI

Ποιότητα δεδομένων και έλεγχοι

Ετοιμότητα του οργανισμού

Σαφείς οδηγίες και ρυθμίσεις

Ποιότητα και ακρίβεια του αποτελέσματος

Copyright © 2023 Deloitte Development LLC.

Η ΕΞΙΣΟΡΡΟΠΗΣΗ

ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΔΙΑΦΩΝΙΕΣ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ

Σύμφωνα με την έρευνα 2023 Global DNA of the CFO της ΕΥ, σε 1.000 επικεφαλής οικονομικών τμημάτων από 21 χώρες και 13 κλάδους, οι CFOs

βρίσκονται αντιμέτωποι με το δίλημμα του πώς θα δημιουργήσουν μακροπρόθεσμη αξία, όταν πιέζονται να κόψουν επενδύσεις προτεραιότητας, προκειμένου να φέρουν αποτελέσματα κερδοφορίας άμεσα. Οι μισοί ερωτηθέντες απάντησαν ότι πετυχαίνουν τους βραχυπρόθεσμους στόχους κερδοφορίας, κόβοντας τη χρηματοδότηση σε τομείς που θεωρούνται μακροπρόθεσμης προτεραιότητας.

Σε ποσοστό 67%, οι ερωτηθέντες υποστηρίζουν ότι προκύπτουν εντάσεις και διαφωνίες στην ηγεσία για το πώς θα εξισορροπηθούν αυτές οι προτεραιότητες. Μόνο το 30% δηλώνει ότι «πάντα» αντιστέκεται στην υπόλοιπη διοίκηση όταν διαφωνεί σε καίρια ζητήματα, και το 32% δηλώνει ότι «πάντα» εκφράζει την άποψή του, κι ας είναι αντίθετη. Καίριο ρόλο εκτιμάται ότι θα έχει ο CFO που θα κατορθώσει να επιτύχει ομοφωνία. Η εξισορρόπηση των βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων επενδύσεων αποτελεί πρόκληση για τον CFO, σύμφωνα με το 78% των ερωτηθέντων, ενώ η σύγχρονη μακροοικονομική αβεβαιότητα προσθέτει

πίεση, για το 76%.

Πάντως, σχεδόν όλοι οι επικεφαλής οικονομι-

κών επιτελείων που ερωτήθηκαν στο πλαίσιο της έρευνας (90%), σχεδιάζουν να μειώσουν ή να αναστείλουν δαπάνες σε πληθώρα τομέων, όπως η τεχνολογική καινοτομία και ο μετασχηματισμός. Μάλιστα, φθάνουν τους βραχυπρόθεσμους στόχους κερδοφορίας, κόβοντας τη χρηματοδότηση και στα προγράμματα ESG: το 37% σχεδιάζει να μειώσει ή να αναστείλει τις σχετικές δαπάνες το προσεχές 12μηνο, μολονότι ο τομέας αυτός θεωρείται μακροπρόθεσμη προτεραιότητα.

Στον αντίποδα, τα κόστη που σχετίζονται με την εφοδιαστική αλυσίδα δεν φαίνεται να επηρεάζονται τόσο, με το 24% μόνο να δηλώνει ότι η εταιρεία του σκοπεύει να προβεί σε περικοπές, κάτι που δείχνει ίσως ότι η πρόσφατη διατάραξη έδωσε προτεραιότητα στην ανθεκτικότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, το βασικό χαρακτηριστικό που απαιτείται να έχει ο CFO για να επηρεάσει τα ενδιαφερόμενα μέρη, είναι οι σχέσεις εμπιστοσύνης με τα μέλη του ΔΣ, τους επενδυτές και τα στελέχη, κάτι που πιθανώς θα χρειαστεί CFOs με αξιοπιστία και επιρροή, ώστε να αντισταθούν στον CEO και την εκτελεστική ομάδα.

η

ζήτηση για ρόλο ESG controller

Σε πρόσφατο poll της Deloitte, τα στελέχη που ερωτήθηκαν, σε ποσοστό μόλις 45%, θεωρούν πως οι αρμόδιοι για τις χρηματοοικονομικές αναφορές των εταιρειών τους μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του ESG reporting, ένδειξη πως υπάρχει ανάγκη για ρόλο ESG controller. Ο ESG controller επιβλέπει και διαχειρίζεται την ενσωμάτωση των ζητημάτων ESG στη λειτουργία της επιχείρησης και στα πρωτόκολλα χρηματοοικονομικών αναφορών. Συνήθως υπάγεται στην οικονομική διεύθυνση της εταιρείας και διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG στον χρηματοοικονομικό σχεδιασμό της εταιρείας, στη διαχείριση κινδύνων και στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Σημειώνεται ότι οι κύριοι τομείς ευθύνης του ESG controller περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την ανάπτυξη πολιτικών για το ESG reporting και τον σχεδιασμό τυποποιημένων και ελεγχόμενων διαδικασιών για τη διασφάλιση έγκαιρων και ακριβών αναφορών. Επίσης, τη συλλογή δεδομένων, την ανάλυσή τους και τη σύνταξη σχετικών εκθέσεων, σύμφωνα με τις προδιαγραφές του κλάδου και τους ισχύοντες κανονισμούς. Στις αρμοδιότητες του ρόλου εμπίπτει και η εδραίωση ασφαλών συστημάτων διαχείρισης δεδομένων, προκειμένου να διασφαλίζεται η ακρίβεια, η συνέπεια και η ακεραιότητα των δεδομένων, ενώ βασικό καθήκον είναι η συνεχής παρακολούθηση των εξελίξεων, αναφορικά με τη δημοσιοποίηση στοιχείων ESG, και ο συντονισμός των σχετικών εσωτερικών ελέγχων και εξωτερικών επιθεωρήσεων. Σύμφωνα με την έρευνα, ο ρόλος του ESG controller πιθανώς θα συνεχίσει να κερδίζει σε δημοτικότητα, όσο διευρύνεται το πεδίο των κανονισμών που αφορούν τα κριτήρια ESG. Άλλοι παράγοντες που οδηγούν στην ίδια κατεύθυνση είναι η τακτική εισαγωγή νέων απαιτήσεων και ρυθμίσεων, αλλά και το γεγονός ότι εξακολουθεί να κυριαρχεί η χειρωνακτική συλλογή, επεξεργασία και επαλήθευση των σχετικών δεδομένων, κάτι που αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση για τις πρωτοβουλίες ESG. Επιπλέον, η χειρωνακτική αυτή εργασία αυξάνει τον κίνδυνο λαθών, απειλή που μπορεί να αντισταθμίσει ο εξειδικευμένος και αποκλειστικός ρόλος του ESG controller.

Τέλος, σύμφωνα με τη συμβουλευτική εταιρεία, το 53,4% των στελεχών ESG που απάντησαν δηλώνει ότι το οικονομικό τμήμα της εταιρείας του εμπλέκεται σε κάποιο βαθμό στα σχετικά ζητήματα, ενώ σημειώνεται πως η ανάμειξη της οικονομικής διεύθυνσης στη δημιουργία ρόλου ESG controller αυξάνει την εμπιστοσύνη στην ακεραιότητα των δεδομένων σε όλο το εύρος του οργανισμού. Εντούτοις, μόλις 16% των ερωτηθέντων απάντησε ότι η εταιρεία του έχει ESG controller πλήρους απασχόλησης και μόνο 7% δήλωσε ότι η εταιρεία του σχεδιάζει να προσλάβει άτομο για τη θέση το προσεχές 12μηνο.

Με ταχύτερο ρυθμό φέτος αλλάζουν ρόλους και εργοδότες, ή παραιτούνται, οι Οικονομικοί Διευθυντές. Το α’ εξάμηνο του έτους, 103 από τις πρώτες 1.000 εταιρείες της λίστας Fortune είδαν τη θέση του CFO να αδειάζει, σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters. Πέρυσι, το ίδιο διάστημα, οι εταιρείες αυτές ήταν 79. Σύμφωνα με τα στοιχεία, αν η τάση επιμείνει, 1 στις 5 εταιρείες της λίστας θα αντικαταστήσει τον CFO της φέτος, αναλογία μεγαλύτερη από

κάθε άλλη εδώ και περισσότερο από δέκα χρόνια. Σύμφωνα με τη σχετική ανάλυση, σχεδόν ένας στους τρεις συνταξιοδοτείται, ή αποσύρεται από τον ρόλο, ή αλλάζει κλάδο. Πιθανώς αυτή η κινητικότητα οφείλεται στη γενικότερη οικονομική αναστάτωση, στο πλαίσιο της οποίας οι CFOs βρίσκονται αντιμέτωποι με αυξανόμενο πληθωρισμό και επιτόκια, σε κάποιες περιπτώσεις για πρώτη φορά στην καριέρα τους. Αυτό με τη σειρά του ασκεί πίεση στα αποτελέσματα – συγκεκριμένα, τα κέρδη β’ τριμήνου των εταιρειών του δείκτη S&P 500 εμφανίζονται πεσμένα κατά 3,8% σε ετήσια βάση. Παράλληλα, πρόσθετα καθήκοντα, από τη διαχείριση δύσκολων σχέσεων με τους επενδυτές ως τη χάραξη στρατηγικής, εντείνουν τον φόρτο εργασίας. Εκτός από τις αποχωρήσεις, κάποιοι CFOs μετακινούνται προς ανώτερες θέσεις εντός της εταιρείας όπου ήδη εργάζονται, ή εκτός αυτής. Άλλοι πάλι, εγκαταλείπουν εντελώς τα λογιστικά φύλλα, με έρευνα να δείχνει πως σχεδόν 1 στους 3 συνταξιοδοτείται ή μετακινείται σε διαφορετικό κλάδο. Η κινητικότητα εκτιμάται πως θα διατηρηθεί έντονη. Σύμφωνα με τα στοιχεία, η μέση θητεία του CFO το α’ εξάμηνο του 2023 ήταν 4,9 έτη, από 5,3 πριν μια δεκαετία.

ΤΟ ΠΑΓΚ Ο ΣΜΙΟ ΧΡ Ε ΟΣ ΕΠΙΣΤΡ Ε ΦΕΙ ΣΕ ΑΝΟΔΙΚ Η ΤΑ ΣΗ

ολονότι το 2022 κατέγραψε για 2ο συναπτό έτος σημαντική πτώση, το παγκόσμιο χρέος παραμένει

ψηλό, ενώ η βιωσιμότητά του αμφισβητείται, σύμφωνα

με αναλυτές του ΔΝΤ. Το συνολικό χρέος πέρυσι έφθασε

το 238% του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, δηλαδή 235 τρισ. δολάρια ΗΠΑ. Παρά την ανάκαμψη από το 2020 κι έπειτα, και τον υψηλό πληθωρισμό, το παγκόσμιο χρέος παραμένει σε πολύ υψηλά επίπεδα.

Το δημόσιο χρέος επιμένει, καθώς πολλές κυβερνήσεις ανταποκρίνονται στις τρέχουσες ανατιμήσεις τροφίμων και ενέργειας με επιδοτήσεις, ακριβώς τη στιγμή που θα έληγαν οι επιδοτήσεις που απαιτήθηκαν λόγω της πανδημίας. Ως αποτέλεσμα, το δημόσιο χρέος έπεσε μόλις 8 μονάδες την τελευταία διετία, αντισταθμίζοντας μόνο το μισό της αύξησης που σημείωσε το διάστημα της πανδημίας. Το ιδιωτικό χρέος έπεσε 12 μονάδες, αντιστάθμισμα ομοίως ανεπαρκές.

Από τα μέσα της δεκαετίας του ’70, ο λόγος παγκόσμιου δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ τριπλασιάστηκε, όπως και το ιδιωτικό χρέος, από το 1960 κι έπειτα. Κεντρικό ρόλο

στην αύξηση αυτή έπαιξε η Κίνα τις τελευταίες δεκαετίες, ενώ και στις χαμηλού εισοδήματος χώρες, το χρέος ανέβηκε σημαντικά, αν και παραμένει χαμηλό συγκριτικά με τις προηγμένες και αναδυόμενες οικονομίες. Πά-

ντως, ο ρυθμός ανόδου έχει προκαλέσει τρωτότητες, και συστήνεται στις κυβερνήσεις να λάβουν επειγόντως μέτρα. Ενδεικτικά, παρακολούθηση των χρεών και των σχετιζόμενων κινδύνων χρηματοοικονομικής σταθερότητας, οικοδόμηση αξιόπιστου δημοσιονομικού πλαισίου, αλλά και βελτίωση στην εισπρακτική ικανότητα φορολογικών εσόδων. Όπου το χρέος δεν είναι βιώσιμο, θα χρειαστεί δημοσιονομική πειθαρχία, παράλληλα με αναδιάρθρωση του χρέους. Μείωση των υποχρεώσεων, ώστε να βρεθεί δημοσιονομικός χώρος για επενδύσεις, καθώς και μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, εκτιμάται ότι θα μπορέσουν να στηρίξουν την ανάπτυξη.

Γοργές οι μετακινήσεις των CFOs

Η ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ

ΔΕΝ ΑΡΚΕΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΙΣΤΕΣ

Οι λογιστές στις ΗΠΑ εγκαταλείπουν μαζικά το λογιστικό επάγγελμα και αναζητούν εργασία σε άλλους κλάδους. Επικαλούνται χαμηλούς μισθούς, πληκτικά καθήκοντα, burnout και την απειλή νέων τεχνολογιών, όπως η ΤΝ.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της Wall Street Journal, στις ΗΠΑ υπήρχαν περίπου 1,65 εκ. λογιστές και ελεγκτές το 2022, 15,9% λιγότεροι σε σχέση με το 2019, ενώ, σύμφωνα με δεδομένα, περισσότεροι από 300.000 λογιστές άφησαν τις δουλειές τους μεταξύ 2019 και 2021. Επιπλέον, λιγοστεύουν οι νέοι σπουδαστές λογιστικής, μειώνοντας έτσι μακροπρό-

θεσμα τους διαθέσιμους επαγγελματίες. Η έλλειψη δε, αναμένεται να επιδεινωθεί, όσο οι λογιστές θα συνταξιοδοτούνται χωρίς να αντικαθίστανται. Πρώην λογιστές έχουν μετακινηθεί, σε μεγάλο βαθμό, σε μη λογιστικούς ρόλους εντός της οικονομικής

διεύθυνσης, σε θέσεις αναλυτών, στη διαχείριση

ανθρωπίνων πόρων ή σε τράπεζες, σύμφωνα με στοιχεία. Παράλληλα, περισσότεροι αποχωρούν σε μεταγενέστερο στάδιο της σταδιοδρομίας τους από ό,τι στο παρελθόν: περίπου 82% όσων αποχώρησαν από τη

λογιστική φέτος στο οκτάμηνο, είχε τουλάχιστον

6ετή προϋπηρεσία, από 77% και 71% το 2022 και 2021 αντίστοιχα, στο δωδεκάμηνο.

Η έξοδος αυτή των ελεγκτών και λογιστών δεν θεωρείται αξιοπερίεργη, δεδομένης της φθοράς που προκαλούν τα σκληρά ωράρια έναντι αμοιβής

χαμηλής, σε σχέση με τη διάρκεια και το κόστος των σπουδών τους. Η συνήθης πορεία φαίνεται να ξεκινά με θητεία σε λογιστική εταιρεία, burnout, και κατάληξη σε in-house ρόλους, όπου οι απαιτήσεις είναι ηπιότερες, αλλά χωρίς ενδιαφέρον. Για να διακρατήσουν το προσωπικό τους, σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι εταιρείες πρέπει να αυξήσουν τις αποδοχές, αλλά και να προσφέρουν περαιτέρω κατάρτιση. Σημειώνεται μάλιστα ότι όλο και περισσότερες λογιστικές εταιρείες τα τελευταία χρόνια, όταν δεν προτίθενται να προαγάγουν τα στελέχη, τα διατηρούν στην ίδια θέση αντί να τα απολύουν, προκειμένου να κρατήσουν άτομα που αλλιώς θα έχαναν. Αναφορικά με την τεχνολογία, οι λογιστές αντιμετωπίζουν όλο και περισσότερο τον κίνδυνο της γενετικής τεχνητής νοημοσύνης, κάτι που τροφοδοτεί τις ανησυχίες τους, αν και κάποιοι είναι αισιόδοξοι ότι η ΤΝ θα διεκπεραιώνει περισσότερα καθήκοντα ρουτίνας, ώστε να ασχοληθούν οι ίδιοι με πιο περίπλοκες εργασίες.

σπουδαιότητα

με έρευνα της Jefferson Wells σε αμερικανούς CFOs, ενώ μέχρι πέρυσι η διαχείριση ταλέντου ήταν η 3η μεγαλύτερη προτεραιότητα για τους επικεφαλής των οικονομικών διευθύνσεων, φέτος το ζήτημα έπεσε στη θέση 8. Επιπλέον, το ποσοστό οικονομικών διευθυντών που θεωρεί την αύξηση μισθών και παροχών ως καίρια στρατηγική για την αντιμετώπιση των μεγάλων σύγχρονων προκλήσεων, έπεσε 14 μονάδες σε σχέση με το 2022, στο 27%.

Σύμφωνα

Σύμφωνα με τα δεδομένα, λιγότερα άτομα αλλάζουν δουλειά πλέον, σηματοδοτώντας το τέλος της «Μεγάλης Παραίτησης». Οι μεγάλες εταιρείες έχουν καλύψει τις απαιτήσεις των στελεχών τους για ευέλικτες μορφές εργασίας, με υβριδικές λύσεις, όπως η δυνατότητα να εργάζονται απομακρυσμένα για συγκεκριμένα διαστήματα. Οι μικρότεροι οργανισμοί φαίνεται πως παρέχουν μικρότερη ευελιξία, είτε διότι το επιχειρηματικό τους μοντέλο απαιτεί φυσική παρουσία, είτε διότι το πιο περιορισμένο εργατικό δυναμικό τους απαιτεί λήψη αποφάσεων on-site. Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων (61%) δήλωσε ότι το πλήθος του προσωπικού της οικονομικής διεύθυνσης θα αυξηθεί τους επόμενους 12-24 μήνες. Οι CFOs στις μεγαλύτερες εταιρείες είναι πιθανότερο να προβούν σε προσλήψεις την προσεχή διετία, ενώ όσοι έχουν μικρότερα τμήματα, με λιγότερα από 25 άτομα, είναι πιθανότερο να διατηρήσουν το μέγεθος του προσωπικού αμετάβλητο.

Προκειμένου να διαχειριστούν τα κόστη προσέλκυσης στελεχών, αλλά ταυτόχρονα να διασφαλίσουν πρόσβαση σε δεξιότητες και εμπειρία, οι CFOs ασπάζονται ευέλικτες μορφές εργασίας και τεχνολογικές λύσεις. Υιοθετούν διαδικασίες RPA, ενώ διευρύνουν παράλληλα το πεδίο δεξιοτήτων των εργαζομένων τους.

Τα 3 πεδία χρηματοοικονομικής και λογιστικής υποστήριξης που θα αναζητήσουν σε εξωτερικούς συνεργάτες παραμένουν ίδια με πέρυσι: φορολογικά, παρακολούθηση κανονιστικών και ρυθμιστικών διατάξεων και οδηγιών, κυβερνοασφάλεια. Οι 3 δεξιότητες που προκρίνουν ως σημαντικότερες για την προσεχή διετία είναι οι χρηματοοικονομικές δεξιότητες και γνώσεις (26%), οι τεχνολογικές γνώσεις (ΤΝ, analytics), σε ποσοστό 24%, και οι ηγετικές ικανότητες / διαχείριση προσωπικού, επίσης σε ποσοστό 24%.

το 3ο Business Finance in Action

Ο διευρυμένος ρόλος του CFO και

μεταξύ των βασικών σημείων της θεματολογίας

Το 3ο συνέδριο Business Finance in Action πραγματοποιήθηκε την Τρίτη, 26 Σεπτεμβρίου, στο αμφιθέατρο της OTEAcademy, με τη συμμετοχή ομιλητών

από πληθώρα κλάδων και την παρουσία άνω των 200 οικονομικών στελεχών. Στο επίκεντρο των ομιλιών, οι βέλτιστες πρακτικές στην οικονομική διοίκηση, ο ψηφιακός μετασχηματισμός της οικονομικής λειτουργίας, η βελτίωση της κερδοφορίας και της ρευστότητας, ο σχεδιασμός επιτυχημένων εξαγορών και συγχωνεύσεων, αλλά και η συμβολή των ανθρώπων ως κοινωνών του οράματος, σε κάθε έργο εταιρικού μετασχηματισμού. Κοινός παρονομαστής, η αναβάθμιση και διεύρυνση του ρόλου του Οικονομικού Διευθυντή, το πώς ανταποκρίνεται στις νέες προκλήσεις και πώς συμμετέχει πλέον στρατηγικά στην υποστήριξη της ανάπτυξης, εμπνέοντας πνεύμα συνεργασίας σε όλο τον οργανισμό. Ειδική αναφορά έγινε στην ανάγκη μεγαλύτερης εξωστρέφειας για τους CFOs. Αναφορικά με τις περιόδους μεγάλων αλλαγών στις εταιρείες, τονίστηκε η σημασία της ανοιχτής επικοινωνίας με το προσωπικό κατά τη διαδικασία εξαγοράς, αλλά και η ανάγκη σύστασης ομάδας εργασίας με τη συμμετοχή εκπροσώπων από κάθε τομέα της επιχείρησης, κατά τη διαδικασία του ψηφιακού μετασχηματισμού. Ομοίως, ειδικά για τα μεγάλα έργα ψηφιακού μετασχηματισμού, υπογραμμίστηκε η σπουδαιότητα του σωστού αρχικού σχεδιασμού και των ξεκάθαρων στόχων, αλλά και το γεγονός ότι πρόκειται για διαρκή διαδικασία.

Ξεχώρισαν, ως θεματολογία, η βιωσιμότητα και πώς αυτή ενσωματώνεται στη στρατηγική, αξιοποιώντας τη διατμηματική συνεργασία, η διαχείριση κεφαλαίου κίνησης στις σύγχρονες συνθήκες και η βελτιστοποίηση κόστους, η σημασία του agility και της ανάλυσης δεδομένων στην καθημερινή λειτουργία του οργανισμού, αλλά και η ανάγκη για συνεχή, στενή παρακολούθηση της απόδοσης νέων έργων, ώστε να αποφευχθούν επιπόλαιες κινήσεις. Παρουσιάστηκαν ενδιαφέροντα case studies για το πώς πέρασαν από τη ζημία στην κερδοφορία νέα εταιρικά projects, χωρίς να απειληθεί η ανάπτυξη, αλλά και ποια σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία υιοθετήθηκαν επιτυχώς, προκειμένου να ενισχυθεί η απόδοση του οργανισμού. Επίσης, πώς μεμονωμένα έργα αυτοματοποίησης οδήγησαν στη δημιουργία κουλτούρας αναθεώρησης διαδικασιών, σε όλο το εύρος της εταιρείας.

Το συνέδριο διοργανώθηκε από την Boussias Events, υπό την αιγίδα του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΟΕΕ), του Συνδέσμου Ελλήνων Οικονομικών Διευθυντών (ΣΕΟΔΙ) και του Συνδέσμου Εταιρειών Συμβούλων Μάνατζμεντ Ελλάδος (ΣΕΣΜΑ). Χορηγός του 3ου Business Finance in Action ήταν η ΔΕΠΑ και Υποστηρικτής το Instacar. Χορηγός venue ήταν η OTEAcademy και την τεχνική κάλυψη ανέλαβε η Coneq. Αναλυτικό ρεπορτάζ θα δημοσιευθεί στο τεύχος Οκτωβρίου του FinancePro.

Με επιτυχία ολοκληρώθηκε

ο ψηφιακός μετασχηματισμός,

Κατερίνα Καραδημητρίου, Managing Director, KONICA MINOLTA Business Solutions Hellas Νίκος Καραφυλλίδης, CFO Greece & Cyprus, ASTRAZENECA

Της ΝΑΤΑΣΑΣ ΚΟΥΜΠΟΥΡΕΛΟΥ, Αντιπροέδρου ΔΣ ΣΕΣΜΑ

EXPERT VIEW

ΣΕΣΜΑ, ως μέλος της FEACO (Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενώσεων Συμβούλων Μάνατζμεντ), συμμετέχει κάθε τρίμηνο στο Feaco Business Climate Index, το οποίο αποτελεί εργαλείο πρόβλεψης των βραχυπρόθεσμων και των μεσοπρόθεσμων εξελίξεων στον κλάδο των συμβουλευτικών υπηρεσιών. Τα στοιχεία προέρχονται από τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία.

Στην πρόσφατη έκθεση για το δεύτερο τρίμηνο του 2023, καταγράφεται σημαντική μείωση του Δείκτη του Βαρομέτρου της Feaco. Σημειώνεται πτώση της τάξης του 8,4%, από το 44,7 του πρώτου τριμήνου, στο 36,3 στο δεύτερο τρίμηνο 2023. Εκτός από την Ελλάδα, σε όλες τις υπόλοιπες χώρες παρατηρούνται πτωτικές τάσεις, με τη Γερμανία να εμφανίζει τη μεγαλύτερη μεί-

ωση. Ο Δείκτης σημειώνει τα μεγαλύτερα μεγέθη στη συμβουλευτική αγορά της Ισπανίας και της Ελλάδας. Συνολικά, η μείωση που εμφανίζεται στον Δείκτη καταδεικνύει το απαιτητικό οικονομικό περιβάλλον σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με τις επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν εμπόδια και αβέβαιες καταστάσεις.

Ως προς την πορεία των συμβουλευτικών επιχειρήσεων το επόμενο εξάμηνο, τη θετικότερη άποψη έχουν οι Έλληνες, που σε ποσοστό 77% θεωρούν ότι θα βελτιωθεί η απόδοση των επιχειρήσεων. Ακολουθούν, με ποσοστό 60%, οι Ισπανοί, ενώ οι Γερμανοί σύμβουλοι μάνατζμεντ είναι οι λιγότερο αισιόδοξοι για την αγορά το επόμενο διάστημα. Τα αποτελέσματα της έρευνας είναι διαθέσιμα στο www.feaco.org.

του ∆είκτη του Βαροµέτρου της FEACO

Του ΓΙΑΝΝΗ ΣΤΑΘΗ, Αντιπροέδρου του Συνδέσμου Ελλήνων Οικονομικών Διευθυντών (ΣΕΟΔΙ)

Ο αγώνας μεταξύ Ελλάδας

και Ιαπωνίας

Oι κωπηλάτες, οι πηδαλιούχοι, η βαριά ήττα

ΗΕλλάδα και η Ιαπωνία συμφώνησαν να πραγματοποιήσουν έναν αγώνα κωπηλασίας. Το πλήρωμα της κάθε λέμβου θα αποτελείτο από οκτώ αθλητές. Και οι δύο ομάδες προπονήθηκαν εντατικά για να είναι σε φόρμα. Την ημέρα του αγώνα και οι δύο ομάδες βρίσκονταν σε παρόμοια φυσική κατάσταση. Παρ’ όλα αυτά, η ιαπωνική

ομάδα νίκησε με ένα χιλιόμετρο διαφορά.

Η βαριά ήττα επηρέασε αρνητικά την ψυχολογία της ελληνικής ομάδας. Ωστόσο, οι υπεύθυνοι της ομάδας αντέδρασαν ακαριαία. Η διοίκηση διακήρυξε την αποφασιστικότητά της

να εντοπίσει και να εξαλείψει τα αίτια της ήττας .

Συστάθηκε αμέσως ειδική ομάδα εργασίας για να διερευνήσει όλες τις παραμέτρους του προβλήματος, με σκοπό να καταλογίσει ευθύνες και να προτείνει συγκεκριμένες και άμεσα εφαρμόσιμες λύσεις.

Μετά από ενδελεχή έρευνα, το συμπέρασμα ήταν ότι στην ιαπωνική λέμβο, επτά αθλητές κωπηλατούσαν και μόνον ο όγδοος καθοδηγούσε τους υπόλοιπους, ενώ, στην αντίστοιχη ελληνική, οι επτά είχαν αναλάβει ρόλο πηδαλιούχου και μόνον ο όγδοος κωπηλατούσε!

Το οριστικό πόρισμα της έρευνας: Η ελληνική ομάδα είχε επτά καπετάνιους κι έναν μόνο κωπηλάτη.

Έχοντας ένα τόσο σημαντικό πρόβλημα, η διοίκηση επέδειξε μοναδική σοφία: Προσέλαβε ομάδα συμβούλων για να αναδιοργανώσουν την ελληνική ομάδα.

Μετά από αρκετούς μήνες, οι σύμβουλοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι υπήρχαν πάρα πολλοί καπετάνιοι κι ελάχιστοι κωπηλάτες στην ελληνική ομάδα.

Πρότειναν μία ρηξικέλευθη λύση γι’ αυτό το πρόβλημα: Η δομή και η σύνθεση της ελληνικής ομάδας έπρεπε ν’ αλλάξει! Έτσι, στο μέλλον , θα υπήρχαν τέσσερεις καπετάνιοι στη βάρκα, οι οποίοι θα έδιναν εντολές σε δύο προϊσταμένους, σε έναν τμηματάρχη και όλοι μαζί εντολές σε ΕΝΑΝ κωπηλάτη. Πέρα απ’ αυτό, οι σύμβουλοι πρότειναν να βελτιωθεί το περιβάλλον εργασίας του κωπηλάτη. Επιπλέον, δόθηκε ιδιαίτερο βάρος στην ψυχολογική προετοιμασία, σύμφωνα με τις επιταγές της σύγχρονης θεωρίας του μάνατζμεντ.

Στον επόμενο αγώνα οι Ιάπωνες κέρδισαν με δύο χιλιόμετρα διαφορά.

Αυτή τη φορά η διοίκηση δεν δίστασε να λάβει ακόμη πιο αποφασιστικά μέτρα.

Ο κωπηλάτης απολύθηκε αμέσως λόγω της μη ικανοποιητικής απόδοσής του. Οι δε πηδαλιούχοι αποχώρησαν με ιδιαίτερες

τιμές για την προσφορά τους. Η οκτάκωπος πουλήθηκε σε τιμή ευκαιρίας.

Στη διοίκηση δόθηκε μεγάλο χρηματικό ποσό ως επιβράβευση για τη μεγάλη προσπάθεια που κατέβαλε η ομάδα κατά τη διάρκεια των προπονήσεων.

Η ομάδα συμβούλων αμέσως ετοίμασε και δεύτερη ανάλυση, η οποία έδειχνε πως τα κίνητρα υπήρχαν, η διάθεση υπήρχε, ωστόσο η λέμβος έπρεπε ν’ αλλάξει.

Αυτή τη στιγμή η ελληνική ομάδα σχεδιάζει την κατασκευή νέας βάρκας...

Η παραπάνω «ιστορία», η οποία κυκλοφορεί στο διαδίκτυο, περιγράφει συμπυκνωμένα τις παθογένειες του ελληνικού συστήματος διοίκησης και ηγεσίας.

Τα πρόσωπα και οι καταστάσεις είναι φανταστικά και οποιαδήποτε ομοιότητα είναι συμπτωματική και δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.

και η αντιμετώπισή της.

Oι σύμβουλοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι

υπήρχαν πολλοί καπετάνιοι

κι ελάχιστοι κωπηλάτες στην ελληνική ομάδα