Finance Pro τεύχος 32 by BOUSSIAS

032 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ΤΙΜΗ: 9€ ISSN: 2732-7159

Σε περιόδους αβεβαιότητας, αναδεικνύονται ευκαιρίες Νίκος Μανάλης, Country Chief Financial Officer, IKEA Belgium

∆ηµήτρης ∆ηµητρίου: Μπορώ να συµβάλλω στην περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου

Ο CFO έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ψηφιακή µετάβαση των επιχειρήσεων

Προστατεύουµε, Φροντίζουµε, Νοιαζόµαστε.

26 ΧΡΟ Ν Ι Α

Δίπλα σε κάθε Επιχείρηση

ΠΕΡΙΕ ΧOΜΕΝΑ

HEAD OF BUSINESS UNIT Βασίλης Καφίρης AΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Γιώργος Δημοσθένους ΣΥΝΤΑΞΗ Ελίκα Ροζάκη ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΣΥΝΤΑΚΤΡΙΑ Νάντια Σουφλή ΥΠΕΥΘΥΝH ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Hλιάνα Κέρπου ikerpou@boussias.com ΥΠΟΔΟΧH ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Μαγδαλένα Καπάνταη mkapantai@boussias.com

ΓΡΑΦΙΣΤΑΣ Αλέξανδρος Καρβουτζής

News & updates Το 74% των Ελλήνων CEOs επενδύει στη δημιουργική τεχνητή νοημοσύνη

ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ Κορνήλιος Σαραντίογλου ΤΜΗΜΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ Βίκη Θεοδωρίδου vtheodoridou@boussias.com

Cover story Νίκος Μανάλης, Country Chief Financial Officer, IKEA Belgium:

ΛΟΓΙΣΤHΡΙΟ Κωσταντίνος Χασιώτης

Σε περιόδους αβεβαιότητας, αναδεικνύονται ευκαιρίες

ΕΚΔΟΤΗΣ Μιχάλης Μπούσιας

Financial Files n

R isk Management: Στρατηγικές Διαχείρισης Οικονομικών Κινδύνων

C orporate & Investment Banking: Τραπεζικές λύσεις για κάθε επιχείρηση

Ο CFO έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ψηφιακή μετάβαση των επιχειρήσεων

Ε λληνική Οικονομία: Μετά τις αναβαθμίσεις στροφή στην αναθεώρηση της φορολογικής πολιτικής

ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ Κατερίνα Πολυμερίδου GROUP ΑDVERTISING DIRECTOR Λήδα Πλατή ΕΤΗΣΙA ΣΥΝΔΡΟΜH: €99

Τ ηλεπικοινωνίες: Μεγάλες προσδοκίες από το 5G, αλλά και νέοι κίνδυνοι

Insights

Ώρα να μπει η γενετική ΤΝ στο finance

Απροετοίμαστες οι περισσότερες εταιρείες για διασφάλιση ποιότητας των δεδομένων ESG FINANCE PRO

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ΚΛΑΔΙΚΑ ΜΕΣΑ ΜΟΝ ΙΚΕ Λ. Κηφισίας 125-127 - Αθήνα Τ.Κ. 115 24 Κτίριο Cosmos Center Τ.: 210 710 2452 Κωδικός ΕΛΤΑ: 21-0184 ISSN: 2732-7159

EDITORIAL Τoυ Γ Ι Ω Ρ Γ ΟΥ Δ Η ΜΟΣ ΘΕ ΝΟΥ Σ

Η αξιολόγηση της Fitch αποτελεί κρίσιμο ορόσημο για την Ελλάδα

FINANCE PRO

1η Δεκεμβρίου αποτελεί μια πολύ κρίσιμη ημερομηνία για την ελληνική οικονομία, καθώς αναμένεται να γίνει γνωστή η αξιολόγηση της Fitch, η οποία θα κρίνει αν τα ελληνικά ομόλογα θα ενταχθούν από τις αρχές του 2024 στους βασικούς διεθνείς δείκτες. Η Ελλάδα, σε περίπτωση που λάβει από τη Fitch την επενδυτική βαθμίδα, θα επιστρέψει στην ομάδα των ευρωπαϊκών χωρών, στις οποίες οι οίκοι κρίνουν ότι η ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών δεν εγκυμονεί κινδύνους χρεοκοπίας. Παρότι η χώρα έχει ήδη επενδυτική βαθμίδα από τρεις αναγνωρισμένους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα οίκους αξιολόγησης –S&P, DBRS και Scope Ratings– μόνο η βαθμολογία που δίνει η S&P έχει ουσιαστικά σημασία για τις αγορές και τις εισροές των ελληνικών ομολόγων. Και αυτό γιατί οι βασικοί διεθνείς δείκτες (Bloomberg Barclays, iBoxx) απαιτούν τουλάχιστον δύο αξιολογήσεις επενδυτικής βαθμίδας από τους τρεις μεγαλύτερους οίκους S&P, Fitch και Moody’s. Η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας αποτελεί κρίσιμο στάδιο, καθώς επανατοποθετεί τη χώρα στους επενδυτικούς προορισμούς κεφαλαίων μακροπρόθεσμης απόδοσης, αλλά και γιατί διαμορφώνει ευνοϊκές συνθήκες ρευστότητας για το ελληνικό Δημόσιο, τις τράπεζες και τα ασφαλιστικά ταμεία. Στο μεταξύ, κατατέθηκε πριν λίγες μέρες ο προϋπολογισμός στη Βουλή, στον οποίο προβλέπεται πως ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας θα είναι 2,4% το 2023 και 2,9% το 2024. Το ΑΕΠ σε ονομαστικούς όρους αναμένεται να αυξηθεί από 206,6 δισ. ευρώ το 2022 σε 222,8 δισ. ευρώ το 2023 και 233,8 δισ. ευρώ το 2024. Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση, ο πληθωρισμός πρόκειται να διαμορφωθεί σε 4,1% έναντι 4,5% που προβλεπόταν στο Πρόγραμμα Σταθερότητας για το 2023 και να αποκλιμακωθεί περαιτέρω σε 2,6% για το 2024. Οι επενδύσεις αναμένεται να αυξηθούν κατά 7,1% κατά το τρέχον έτος και ακόμη περισσότερο κατά 15,1% το 2024, ενώ η ανεργία αναμένεται να μειωθεί από 11,2% το 2023 σε 10,6% το 2024. Σε ό,τι αφορά το χρέος, θα συνεχιστεί η μείωσή του, εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 357 δισ. ευρώ ή 160,3% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος του 2023, έναντι 356,597 δισ. ευρώ ή 172,6% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2022, παρουσιάζοντας μείωση κατά 12,3 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2022. Το 2024 το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 356 δισ. ευρώ ή 152,3% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ έναντι του 2023. Στο νέο μας τεύχος μπορείτε να διαβάσετε τη συνέντευξη του Δημήτρη Δημητρίου, CEO & Founder της CPA Auditors & Consultants, ο οποίος μιλά για την επιτυχημένη πορεία του στον επαγγελματικό στίβο, αλλά και για την κάθοδό του στις εκλογές του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος. Φιλοξενούμε επίσης συνέντευξη του Νίκου Μανάλη, Country Chief Financial Officer, IKEA Belgium, ρεπορτάζ για τις εξελίξεις στη ελληνική οικονομία και πολύ ενδιαφέροντα αφιερώματα στο Risk Management, στο Corporate & Investment Banking, στον Digital CFO, και στις τηλεπικοινωνίες.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

N E WS & U PDAT E S

Το 74% των Ελλήνων CEOs επενδύουν στη δημιουργική τεχνητή νοημοσύνη

KPMG στην Ελλάδα παρουσίασε την 9η έρευνα CEO Outlook, η οποία περιλαμβάνει για 6η συνεχή φορά ευρήματα σχετικά με την οπτική των Ελλήνων CEOs. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, οι Έλληνες CEOs φαίνεται να συμμερίζονται την αισιοδοξία των CEOs παγκοσμίως για τις προοπτικές ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας, της χώρας και της εταιρείας τους. Ωστόσο, σε ένα γεωπολιτικά κατακερματισμένο κόσμο κατατάσσουν τη γεωπολιτική και πολιτική αβεβαιότητα υψηλά στις προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν. Εστιάζουν στο αύριο μέσω της υιοθέτησης των σύγχρονων τεχνολογιών, επενδύουν στην ανάπτυξη και υποστήριξη του ταλαντούχου δυναμικού, καθώς και στο ESG για τη δημιουργία ουσιαστικής αξίας στους οργανισμούς που δραστηριοποιούνται. Οι CEOs δίνουν προτεραιότητα στο ESG και αναγνωρίζουν ότι παραμένει αναπόσπαστο κομμάτι των επιχειρηματικών λειτουργιών και της στρατηγικής τους. Περισσότεροι από τα δύο τρίτα (69%) των CEOs παγκοσμίως και 60% των Ελλήνων έχουν ενσωματώσει πλήρως το ESG στην επιχείρησή τους ως μέσο για τη δημιουργία αξίας. Ωστόσο, υποστηρίζουν ότι χρειάζονται ακόμη κάποια χρόνια για να δουν τις επενδύσεις τους στο ESG να αποδίδουν. 24% των CEOs παγκοσμίως, αλλά μόνο το 6% των Ελλήνων θεωρεί ότι τα επόμενα τρία χρόνια το ESG θα έχει μεγαλύτερη επίδραση στις σχέσεις με τους πελάτες. Την ίδια στιγμή, σε ποσοστό 68% παγκοσμίως και 29% των CEOs στην Ελλάδα δηλώνουν ότι η τρέχουσα πρόοδος που έχουν σημειώσει οι οργανισμοί τους στο ESG δεν είναι αρκετά ισχυρή, ώστε να ανταπεξέλθει σε πιθανό έλεγχο. Οι CEOs παγκοσμίως αναγνωρίζουν όλο και περισσότερο τις αμέτρητες δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης, εξερευνούν και επενδύουν στις νέες τεχνολογίες. Το 70% των CEOs παγκοσμίως και 74% των Ελλήνων επενδύουν σε μεγάλο βαθμό στη δημιουργική ΤΝ ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για το μέλλον, με τους περισσότερους (52% παγκοσμίως και 42% των Ελλήνων) να αναμένουν να δουν απόδοση της επένδυσής τους σε τρία έως πέντε χρόνια. Σε ποσοστό 57% των CEOs παγκοσμίως και 48% των Ελλήνων αναφέρουν τις ηθικές προκλήσεις ως το κύριο μέλημά τους όσον αφορά την εφαρμογή της δημιουργικής ΤΝ, ενώ ακολουθεί με μικρή διαφορά η έλλειψη κανονισμών. Επίσης, παρόλο που η ΤΝ δίνει τη δυνατότητα ανίχνευσης των κυβερνοεπιθέσεων, το 83% των CEOs παγκοσμίως και 90% των Ελλήνων πιστεύει ότι μπορεί να οδηγήσει σε νέους κινδύνους καθώς προσφέρει νέες στρατηγικές επιθέσεων στους αντιπάλους. FINANCE PRO

SOFTONE: ΒΆΖΕΙ ΤΗΝ ΚΡΉΤΗ ΣΤΟ ΕΠΊΚΕΝΤΡΟ ΤΟΥ ΨΗΦΙΑΚΟΎ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΎ Η SoftOne τη νέα επένδυση της για τη δημιουργία υποκαταστήματος στο νομό Ηρακλείου τοπθετεί την Κρήτη στο επίκεντρο του ψηφιακού μετασχηματισμού. «Η οικονομία της Κρήτης γνωρίζει ισχυρή ανάπτυξη καθώς το νησί εξελίσσεται σταδιακά τόσο σε προορισμό σημαντικών επενδύσεων όσο και σε τεχνολογικό hub, ενώ παράλληλα η ακαδημαϊκή κοινότητα μετασχηματίζεται σε πλούσια δεξαμενή ταλέντου και τεχνογνωσίας», σχολίασε ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου SoftOne, Πάνος Μαρτίνης, ενώ προσέθεσε: «Διαβλέπουμε σημαντικές προοπτικές για τον όμιλό μας, ειδικά στον τομέα του τουρισμού, για αυτό και δίνουμε ψήφο εμπιστοσύνης στην Κρήτη, προχωρώ-ντας στην ίδρυση υποκαταστήματος στην περιοχή. H επιχειρηματική πρόταση του ομίλου SoftOne αποτελεί εχέγγυο για τη δημιουργία υψηλής προστιθέμενης αξίας για τους συνεργάτες της εταιρείας αλλά και τις επιχειρήσεις της περιφέρει-ας της Κρήτης, ανεξαρτήτως μεγέθους και κλάδου δραστηριοποίησης». Το νέο υποκατάστημα του ομίλου, προέκυψε από την εξαγορά της AppSoft Software and Services ΑΕ με έδρα το Ηράκλειο, αριθμεί περισσότερους από 4.600 πελάτες, επιδεικνύοντας μία σταθερή ετήσια αύξηση πωλήσεων της τάξεως του 30%.Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, τα διευθυντικά στελέχη της εταιρείας παρουσίασαν στους παρευρισκόμενους τις ισχυρές δυνατότητες ψηφιοποίησης που προσφέρουν οι λύσεις του Ομίλου Sof για επιχειρήσεις κάθε κλάδου, όπως ενδεικτικά λογιστικά και φοροτεχνικά γραφεία, ελεύθερους επαγγελματίες, ξενοδοχειακές μονάδες και επιχειρήσεις λιανικής. Ταυτόχρονα, ανέδειξαν τη συνδρομή των λύσεων στην αυτοματοποίηση κρίσιμων διαδικασιών που βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των επιχειρήσεων, όπως η ηλεκτρονική τιμολόγηση και το B2G, οι ηλεκτρονικές προμήθειες, το B2B eCommerce, το HR και η Μισθοδοσία, η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας κα.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ΑΠΟΝΟΜΉ ΤΙΜΗΤΙΚΉΣ ΔΙΆΚΡΙΣΗΣ ΣΤΟΝ ΓΙΏΡΓΟ ΑΤΣΑΛΆΚΗ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΆΝΙΚΗ ΛΕΓΕΏΝΑ Η Αμερικανική Λεγεώνα απένειμε στον Αναπληρωτή Καθηγητή Γιώργο Ατσαλάκη Τιμητική διάκριση για την προσφορά του στην ακαδημαϊκή κοινότητα και την κοινωνία. Όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση: «Αυτό το πιστοποιητικό εκτίμησης απονέμεται με ευγνωμοσύνη στον Δρ Γεώργιο Σ. Ατσαλάκη Αναπληρωτή Καθηγητή, Πολυτεχνείου Κρήτης ως αναγνώριση για την προσφορά του στην ακαδημαϊκή κοινότητα και την κοινωνία καθώς και για την πρακτική του προσφορά προς

τις επιχειρήσεις γενικότερα και για τις προσπάθειές του να μας εκπαιδεύσει σχετικά με την Παγκόσμια Οικονομία και πώς μπορεί να επηρεάσει τη ζωή μας». Τμήμα GC01 Αθήνας, Ελλάδα, Περιφέρεια Γαλλίας. Commander Νίκος Παπαδόπουλος, Δρ. Μπαλής Βασίλειος Υπασπιστής. Θεσσαλονίκη 9 Νοεμβρίου 2023. Η Αμερικανική Λεγεώνα, είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός βετεράνων πολέμου των ΗΠΑ με έδρα την Ιντιανάπολη της Ιντιάνα και απαριθμεί πάνω από 1.800.000 μέλη παγκοσμίως. Περιλαμβάνει τμήματα, στις ΗΠΑ και υπερπόντια τμήματα, που αποτελούνται από τοπικά μέλη. Η οργάνωση ιδρύθηκε στις 15 Μαρτίου 1919 στη Γαλλία από τις Αμερικανικές Εκστρατευτικές Δυνάμεις.

ΔΝΤ: ΑΝΆΠΤΥΞΗ 2,5% ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ΤΟ 2023 ΚΑΙ 2% ΤΟ 2024 Ανάπτυξη της οικονομίας της Ελλάδας κατά 2,5% αναμένει για το 2023 το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) ενώ για το 2024 προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης στο 2%. Όπως αναφέρει οικονομικές προοπτικές της Ελλάδας έχουν βελτιωθεί σημαντικά, με το χρέος να μειώνεται ως αναλογία του ΑΕΠ κάτω από τα προ πανδημίας επίπεδα, υπογραμμίζει το ΔΝΤ στην έκθεσή του. Θετικά είναι ακόμη τα σχόλια και για το νέο φορολογικό νομοσχέδιο, ωστόσο, συστήνει περιορισμό στις μισθολογικές διεκδικήσεις στο Δημόσιο και στους συνταξιούχους. Παράλληλα, επισημαίνει πως η άνοδος του ΑΕΠ στηρίχθηκε στην ιδιωτική κατανάλωση, που ενισχύθηκε λόγω της αύξησης των πραγματικών μισθών και της σταδιακής μείωσης των υπερβολικών αποταμιεύσεων των νοικοκυριών που προκλήθηκαν από την πανδημία. Θετικά είναι και τα σχόλια για τις επενδύσεις, αλλά και για το ποσοστό ανεργίας, το οποίο μειώθηκε στο 10% τον Σεπτέμβριο, σε χαμηλά δεκαετίας, ενώ σημειώνει ότι και το τραπεζικό σύστημα παρέμεινε ανθεκτικό με βελτιωμένους ισολογισμούς. Το ΔΝΤ προειδοποιεί ωστόσο, ότι η οικονομία αντιμετωπίζει μακροοικονομικές προκλήσεις εν μέσω της σημαντικής σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής, του επίμονου πυρήνα του πληθωρισμού και της αύξησης των τιμών των ακινήτων. Σημειώνει ότι με τη λήξη της χρηματοδότησης του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΕΣΑΑ) το 2026, και με την ακόμα χαμηλή δυνητική ανάπτυξη, η αύξηση του ΑΕΠ προβλέπεται να συγκρατηθεί σε περίπου 1¼% μεσοπρόθεσμα. Το ΔΝΤ συνιστά στην Ελλάδα να επιταχύνει τις ρυθμιστικές μεταρρυθμίσεις για τη στήριξη των επιχειρήσεων.. FINANCE PRO

Μέσω της Entersoft το 40% της ηλεκτρονικής τιμολόγησης στο myDATA

ημαντική αύξηση ανά τρίμηνο παρουσιάζει η Entersoft στην αποστολή παραστατικών στην πλατφόρμα myDATA μέσω της υπηρεσίας «e-Τιμολογησή μου». Ως αποτέλεσμα η εταιρεία κατέλαβε μερίδιο 40% του συνόλου των παραστατικών που αποστάλθηκαν στην ΑΑΔΕ τον μήνα Οκτώβριο.   Η έντονη αύξηση του αριθμού των παραστατικών που η Entersoft διακινεί προς την ΑΑΔΕ κάθε μήνα προκύπτει από την ένταξη 55.000 επιχειρήσεων στο δίκτυο της εταιρείας, συμπεριλαμβανομένων κάποιων εταιρειών με υψηλό όγκο παραστατικών. Συγκεκριμένα, μόνο στο τελευταίο τρίμηνο, η Entersoft διαχειρίστηκε περισσότερα από 27 εκατομμύρια παραστατικά, κάτι που αναμένεται να ενταθεί περαιτέρω τους επόμενους μήνες καθώς ολοκληρώνονται εκκρεμή έργα.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

N E WS & U PDAT E S

ΤτΕ: Σημαντική βελτίωση στο εξωτερικό ισοζύγιο στο εννεάμηνο ΙανουαρίουΣεπτεμβρίου

ημαντική μείωση κατά 4,6 δισ. ευρώ κατέγραψε το έλλειμμα του Ισοζυγίου Πληρωμών της χώρας στο εννεάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι, με αποτέλεσμα να υποχωρήσει στα 7,3 δισ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, αντανακλά την μείωση του εμπορικού ισοζυγίου καθώς την βελτίωση του πλεονάσματος στο Ισοζύγιο Υπηρεσιών. Πιο αναλυτικά, οι εξαγωγές παρουσίασαν μείωση κατά 6,2% σε τρέχουσες τιμές (-2,2% σε σταθερές τιμές), ενώ οι εισαγωγές κατέγραψαν μείωση κατά 10,8% σε τρέχουσες τιμές (-3,8% σε σταθερές τιμές). Ειδικότερα, σε τρέχουσες τιμές οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα παρουσίασαν οριακή αύξηση κατά 0,2%, ενώ οι αντίστοιχες εισαγωγές μείωση κατά 2,3% ( 4,4% και -4,0% σε σταθερές τιμές αντίστοιχα. Η βελτίωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών οφείλεται στη βελτίωση πρωτίστως του ταξιδιωτικού ισοζυγίου και δευτερευόντως του ισοζυγίου λοιπών υπηρεσιών, η οποία αντισταθμίστηκε εν μέρει από την επιδείνωση του ισοζυγίου μεταφορών. Οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 17,3% και οι σχετικές εισπράξεις κατά 15,2% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022. Αντιθέτως, το πλεόνασμα του ισοζυγίου κεφαλαίων μειώθηκε σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2022 και διαμορφώθηκε σε 2,0 δισεκ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων στους λοιπούς, εκτός της γενικής κυβέρνησης, τομείς της οικονομίας. Το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) μειώθηκε σημαντικά στο εννεάμηνο και διαμορφώθηκε στα 5,2 δισ. ευρώ.

FINANCE PRO

ΑΝΗΣΥΧΊΑ ΓΙΑ ΝΈΑ ΚΡΊΣΗ ΧΡΈΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΖΏΝΗ Τα υψηλά επίπεδα του δημοσίου χρέους των χωρών της ευρωζώνης προκαλούν ανησυχίες καθώς σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat) ανέρχεται κατά μέσο όρο στο 91,4% του ΑΕΠ για το 2022. Κατά τις εκτιμήσεις της ΕΚΤ πρόκειται για μείωση κατά τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2021, η οποία όμως, οφείλεται σε συγκυριακούς παράγοντες και συγκεκριμένα στην ανάκαμψη της οικονομίας μετά την πανδημία. Γιαγια το τρέχον έτος η ΕΚΤ εκτιμά ότι το χρέος στην ευρωζώνη κυμαίνεται στο 89%, ενώ το 2024 θα υποχωρήσει ελαφρώς στο 88,6%. Σε κάθε περίπτωση όμως παραμένει σταθερά πάνω από το 60% του ΑΕΠ που είχε ορίσει ως ανώτατο όριο το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, θέλοντας να διασφαλίσει τη σταθερότητα και την ευρωστία του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος. Εδώ και τέσσερα χρόνια έχει ανασταλεί η ισχύς του Συμφώνου, αρχικά λόγω πανδημίας και στη συνέχεια λόγω των υψηλών τιμών στην ενέργεια, που προκάλεσε η ρωσική επίθεση στην Ουκρανία. Έντεκα κράτη-μέλη της ευρωζώνης ξεπερνούν σήμερα το όριο το 60%. Το υψηλότερο χρέος (σε ποσοστά επί τοις εκατό του ΑΕΠ) καταγράφεται στην Ελλάδα με 171%, ενώ ακολουθεί η Ιταλία με 144%. Στη Γερμανία το χρέος δεν ξεπερνά το 66% του ΑΕΠ. Σε πρόσφατη σύστασή του το European Fiscal Board, ανεξάρτητο συμβουλευτικό όργανο της Κομισιόν, απευθύνει σύσταση στις υπερχρεωμένες χώρες να εντείνουν την προσπάθειες για επιστροφή στη δημοσιονομική πειθαρχία. "Το χρέος ανέρχεται σε πρωτοφανή επίπεδα" προειδοποιεί ο ομότιμος καθηγητής Οικονομικών και επικεφαλής του European Fiscal Board, Νιλς Τίγκεσεν. Όπως επισημαίνει, "το ύψος του χρέους σε απόλυτους αριθμούς μπορεί να μην θεωρείται πρόβλημα, ανησυχητική είναι όμως η πρόβλεψη ότι το χρέος επιμένει, καθώς δεν υλοποιούνται οι απαραίτητες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις". Όπως τονίζει ο Νιλς Τίγκεσεν στην DW "δεν μπορεί να θεωρούμε δεδομένο ότι οι αγορές θα αποδέχονται για πάντα ένα χρέος που υπερβαίνει το 100% του ΑΕΠ".

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΌΣ 2024: ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΣΤΕΊ Η ΠΤΩΤΙΚΉ ΠΟΡΕΊΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΎ ΔΗΜΟΣΊΟΥ ΧΡΈΟΥΣ

Νέος CFO στη Novibet o Αλ Αλεβιζάκος Το ρόλο του Chief Financial Officer αναλαμβάνει στη Novibet ο Αλ Αλεβιζάκος, ο οποίος με πολυετή εμπειρία στο χώρο της κεφαλαιαγοράς, το corporate finance και τον επενδυτικό τομέα, έρχεται να ενισχύσει ακόμη περισσότερο την αναπτυξιακή τροχιά της εταιρείας.

Θα συνεχιστεί η μείωση του ελληνικού δημοσίου χρέους, όπως αναφέρεται στον τελικό κείμενο του προϋπολογισμού του 2024 που κατατέθηκε πριν από λίγες μέρες στη Βουλή. Βασικές αιτίες είναι τόσο η άνοδος του πληθωρισμού όσο και του ΑΕΠ. Σύμφωνα με τις προβλέψεις, εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 357 δισ. ευρώ ή 160,3% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος του 2023, έναντι 356,597 δισ. ευρώ ή 172,6% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2022, παρουσιάζοντας μείωση κατά 12,3 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2022. Το 2024 το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 356 δισ. ευρώ ή 152,3% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ έναντι του 2023.

ΈΡΕΥΝΑ EY: 7 ΣΤΙΣ 10 ΕΛΛΗΝΙΚΈΣ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ ΈΧΟΥΝ ΘΕΤΙΚΉ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΉ ΕΠΊΔΡΑΣΗ ΑΠΌ ΤΙΣ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ ESG Η επιτυχημένη προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης από τις ελληνικές επιχειρήσεις εξαρτάται, σε καθοριστικό βαθμό, από την ύπαρξη αποτελεσματικής εταιρικής διακυβέρνησης. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα της έρευνας της ΕΥ, Long-Term Value and Corporate Governance Survey Ελλάδα 2023. Η έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε μεταξύ 7 και 27 Φεβρουαρίου 2023, κατέγραψε τις απόψεις 100 διευθυντικών στελεχών και μελών Διοικητικών Συμβουλίων ελληνικών επιχειρήσεων. Το 92% των στελεχών που συμμετείχαν στην έρευνα της EY, δήλωσαν ότι σκοπεύουν να αυξήσουν τις επενδύσεις τους για την υλοποίηση της στρατηγικής ESG της επιχείρησής τους, τον επόμενο χρόνο. Οι επιχειρήσεις που επενδύουν σε δράσεις για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, δε δημιουργούν απλώς περισσότερη αξία για τον πλανήτη, την κοινωνία, τους πελάτες και τους εργαζόμενους, αλλά δημιουργούν, παράλληλα, και μακρο-

πρόθεσμη χρηματοοικονομική αξία για τις ίδιες και βελτιώνουν την κεφαλαιοποίησή τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 72% των ερωτηθέντων στην Ελλάδα – και το 69% σε αντίστοιχη έρευνα που διεξήχθη σε 15 ευρωπαϊκές χώρες – ανέφεραν ότι οι επενδύσεις αυτές έχουν θετική χρηματοοικονομική επίδραση στον οργανισμό τους. Ωστόσο, είναι γεγονός ότι οι μακροπρόθεσμες επενδύσεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη, δεν είναι πάντα συμβατές με τους βραχυπρόθεσμους στόχους ενός οργανισμού. Σε αυτή την κατεύθυνση, το 93% των συμμετεχόντων στη χώρα μας – έναντι 67% στο ευρωπαϊκό δείγμα – διαπιστώνουν ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές απόψεων εντός της ηγετικής τους ομάδας, σχετικά με τον τρόπο εξισορρόπησης των βραχυπρόθεσμων στόχων με τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις και τη βιώσιμη ανάπτυξη, ενώ 87% (64% στο ευρωπαϊκό δείγμα) αναφέρουν ότι αντιμετωπίζουν πιέσεις για βραχυ-

FINANCE PRO

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

πρόθεσμα κέρδη από τους επενδυτές. Να πούμε τέλος πως μόνο το 27% των ερωτώμενων εκτιμούν ότι το ESG έχει ενσωματωθεί πλήρως στις δομές, αλλά και τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου. Αντίστοιχα, το 56% πιστεύουν ότι απαιτούνται περαιτέρω αλλαγές, περιορισμένης έκτασης, και 17% ότι απαιτούνται σημαντικές αλλαγές για την πληρέστερη ενσωμάτωση του ESG.

EXPERT VIEW

Του ΝΊΚΟΥ ΑΥΛΏΝΑ , Πρόεδρου Κέντρου Αειφορίας (CSE) Επισκέπτη Καθηγητή Οικονομικού Πανεπιστημίου Aθηνών (IMBA) & Πανεπιστημίου του Ιλινόις - Σικάγο

Γιατί τα κριτήρια ESG αποτελούν σημείο αναφοράς για τις Ελληνικές Επιχειρήσεις Σημαντική παράμετρος στη μελλοντική επιβίωση των εταιρειών

ι δεσμεύσεις και οι πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει μια επιχείρηση σχετικά με τον αντίκτυπο που έχει η δραστηριότητά της στο περιβάλλον, στην κοινωνία αλλά και στον τρόπο εταιρικής διακυβέρνησης (ESG) δεν ήταν ποτέ πιο σημαντικές για τους καταναλωτές, τους επενδυτές, τις τράπεζες και τον ευρύτερο χρηματοοικονομικό τομέα, απ’ ό,τι είναι σήμερα. Ο επείγων χαρακτήρας διαχείρισης της κλιματικής κρίσης που έχει προκαλέσει την παγκόσμια απαίτηση για μείωση των εκπομπών άνθρακα από τις επιχειρήσεις, δεν αποτελεί τον μοναδικό λόγο για τον οποίο οι εταιρείες οφείλουν να θέσουν τα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και διαχειριστικά ζητήματα (ESG) στην κορυφή της ατζέντας τους. Οι απαιτήσεις

συμμόρφωσης σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού, οι κανονιστικές απαιτήσεις, η πρόσβαση στη χρηματοδότηση, η ζήτηση της αγοράς και η διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού, όλα δείχνουν ότι η βιώσιμη ανάπτυξη και ειδικά τα κριτήρια ESG αποτελούν στρατηγική προτεραιότητα χωρών, επενδυτών και του ευρύτερου χρηματοοικονομικού τομέα που οι εταιρείες δεν μπορούν να αγνοήσουν. Τα αποτελέσματα της έρευνας που διεξήγαγε το Κέντρο Αειφορίας (CSE) στην Αμερική, τον Καναδά και την Ευρώπη, έχουν ήδη επιβεβαιώσει τις παραπάνω διαπιστώσεις σχετικά με τους λόγους για τους οποίους τα κριτήρια ESG αποτελούν καθοριστικό παράγοντα, τόσο για τη βιωσιμότητα όσο και για την κερδοφορία των μεγάλων και μεσαίων επιχειρήσεων. Ας αναφέρουμε συνοπτικά τους σημαντικότερους:

Όλες οι επιχειρήσεις θα πρέπει να συμμορφωθούν με τους νέους κανονισμούς

Η Ελλάδα βρίσκεται στο στάδιο του σχεδιασμού μιας εθνικής στρατηγικής χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης σε συνεργασία με τον ΟΟΣΑ FINANCE PRO

Η ευρωπαϊκή οδηγία για την υποχρεωτική υποβολή εκθέσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης (Corporate Sustainability Reporting Directive - CSRD), υποχρεώνει περισσότερες από 50.000 μεγάλες και μεσαίες εταιρείες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να δημοσιοποιούν σε ετήσια βάση δεδομένα και πολιτικές για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τα κριτήρια ESG. Αυτή η οδηγία έρχεται να προστεθεί σε μια λίστα που έχει ήδη ανακοινώσει η ΕΕ, όπως οι κανονισμοί για την ταξινομία (Taxonomy) και για τη γνωστοποίηση της βιώσιμης χρηματοδότησης (SFDR), αλλά και στα υφιστάμενα διεθνή πρότυπα βιωσιμότητας όπως η Παγκόσμια Πρωτοβουλία για την υποβολή εκθέσεων (GRI) ή η Ομάδα Δράσης για τις χρηματοοικονομικές γνωστοποιήσεις που σχετίζονται με το κλίμα (TCFD). ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Οι εταιρείες που προληπτικά θέτουν τώρα τις βάσεις και προετοιμάζονται για τους κανονισμούς αυτούς θα έχουν πλεονέκτημα και θα αποφύγουν περιττές πιέσεις στη συνέχεια.

Ενσωμάτωση πρακτικών κυκλικής οικονομίας και κριτηρίων ESG σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού

Οι εταιρείες καλούνται να αναζητήσουν τρόπους για την αύξηση της αποδοτικότητάς τους, βελτιώνοντας τη διαχείριση αποβλήτων, διασφαλίζοντας την αντοχή των προϊόντων, εξερευνώντας την αγορά μεταχειρισμένων προϊόντων και διερευνώντας αν και πώς μπορούν να εφαρμόσουν ολοκληρωμένα προγράμματα ανακύκλωσης. Αυτό περιλαμβάνει μελέτη της εφοδιαστικής αλυσίδας για να γνωρίζουν ακριβώς ποιοι είναι οι προμηθευτές τους, χρήση προηγμένων εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης, που θα επιτρέπει την παρακολούθηση πληροφοριών βιωσιμότητας και ESG των προμηθευτών, και θα διευκολύνει τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τους προμηθευτές.

Οι χρηματοδοτικοί μηχανισμοί υιοθετούν ολοένα και περισσότερο πολιτικές ελέγχου ESG

Όταν πρόκειται για την προσέλκυση κεφαλαίων, τα κριτήρια ESG είναι ζωτικής σημασίας. Για να κερδίσουν την εύνοια των δανειστών και των funds, οι εταιρείες πρέπει πλέον να

FINANCE PRO

συμμορφώνονται με τα απαιτητικά κριτήρια ESG. Διότι όλα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τις πρακτικές βιώσιμης ανάπτυξης για δάνεια και εγκρίσεις επενδυτικών πλάνων, όχι μόνο για τις μεγάλες αλλά και για τις μεσαίες επιχειρήσεις.

Τα κριτήρια ESG είναι πλέον ζωτικής σημασίας στην πρόσληψη και τη διατήρηση ταλέντων

Οι εργαζόμενοι της γενιάς Z ενδιαφέρονται πολύ για τη βιωσιμότητα και θέλουν να εργάζονται για εταιρείες, των οποίων οι αξίες ευθυγραμμίζονται με τις δικές τους, ενώ παράλληλα θέλουν να κατανοήσουν την πολιτική ESG του εργοδότη τους και πώς αυτή σχετίζεται με την αποστολή και τις αξίες του οργανισμού. Σε μια ανταγωνιστική αγορά, οι εταιρείες οφείλουν να επικεντρωθούν στη βιωσιμότητα για να διασφαλίσουν ότι θεωρούνται εργοδότες χωρίς διακρίσεις. Η κρίσιμη καμπή για τις ελληνικές επιχειρήσεις είναι το αργότερο το 2024. Όσες από αυτές, ειδικά οι μεσαίες και μεγάλες μη εισηγμένες οικογενειακές, δεν κατανοήσουν ότι η ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG και των αρχών της βιώσιμης ανάπτυξης σε κάθε τμήμα της επιχείρησης είναι απαραίτητη, θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εξασφαλίσουν μακροπρόθεσμα την οικονομική βιωσιμότητά τους.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

EXPERT VIEW

Του Λ A ΜΠΡΟΥ ΜΠEΛ ΕΣΗ , Προέδρου της Πανελ λήνιας Ένωσης Λογισ τών Οικονομολόγων (Π Α Ε ΛΟ)

myDATA η επόμενη μέρα Το 2021, όταν πρωτογράφαμε και γνωρίζαμε τα myDATA, λέγαμε ότι ήρθαν για να μείνουν

υτό πλέον αποδεικνύεται και στην πράξη αφού, όπως όλα δείχνουν, από 1/1/2024 θα αρχίσει να λειτουργεί ολοκληρωμένα. Για το θέμα αυτό, σε πρόσφατη εκδήλωση της ΠΑΕΛΟ, ο υφυπουργός Οικονομικών κος Θεοχάρης τόνισε ότι τα myDATA: Προχωρούν step by step και πλέον στο κομμάτι των εσόδων δεν υπάρχουν προβλήματα. Το πρόβλημα επικεντρώνεται μόνο στα έξοδα, σε ποσοστό 65-35, το οποίο με τις αλλαγές που θα γίνουν στο άμεσο μέλλον θα βελτιωθεί σημαντικά. Ό τι στόχος είναι να μην επιβληθούν πρόστιμα και αν χρειασθεί να επιβληθούν θα αφορούν μόνο ένα 2% που στο μέλλον δεν θα προσαρμοσθεί στο myDATA. Στην ίδια εκδήλωση ο διοικητής της ΑΑΔΕ κος Πιτσιλής τόνισε ότι: Η Ελλάδα δίνει τεχνογνωσία και σε άλλες ευρωπαϊκές και μη χώρες σε παρόμοιες εφαρμογές. Ε ίμαστε κοντά στην αυτόματη συμπλήρωση των δηλώσεων. Θ εωρεί σημαντικό τον ρόλο του λογιστή στην εφαρμογή του myDATA, μιας και αυτός χαρακτηρίζει και ελέγχει αφού πλέον έχει απαλλαγεί από τις εργασίες του απλού καταχωρητή που τον δυσκόλευαν, ενώ ξεκαθάρισε ότι η ΑΑΔΕ θεωρεί τον λογιστή άμεσο σημαντικό και ποιοτικό συνεργάτη της. Τα δικά μας συμπεράσματα για τα myDATA στην πορεία της επόμενης μέρας είναι! Τ α myDATA ήρθαν και θα μείνουν. Υ πάρχει δρόμος ακόμη μπροστά μας για να λειτουργήσουν όλα όπως πρέπει. Υπάρχουν 60 άτυπες ομάδες myDATA στην ΑΑΔΕ από κάθε επαγγελματικό κλάδο, ώστε να συζητούν και να δίνονται λύσεις στο κάθε ειδικό θέμα ξεχωριστά. Έχει γίνει αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης για καθολική εφαρμογή ηλεκτρονικής τιμολόγησης...πιθανόν με εξέταση κάποιων απαλλαγών μετά από διαβούλευση και επομένως υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα να καταργηθούν τα χειρόγραφα τιμολόγια, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Τ ο e-send επιτέλους αναμένουμε να λειτουργήσει σύντομα. FINANCE PRO

Έρχονται σημαντικές αλλαγές στον χαρακτηρισμό των δαπανών με στόχο την απλούστευσή τους. Οι παραλείψεις-αποκλίσεις θα είναι σε πλήρη λειτουργία το '24. Θ α υπάρξουν μεγάλες αλλαγές στη νέα 1138 όπως σε νέους τύπους παραστατικών, σε χρόνους διαβίβασης και σε ενσωμάτωση δελτίου αποστολής, επιστροφής. Ο χαρακτηρισμός των παραστατικών από τον λογιστή στην ουσία τον εξασφαλίζει επαγγελματικά και θα πρέπει να νομοθετηθεί από το πρώτο ευρώ. Η προσυμπλήρωση των δηλώσεων ΦΠΑ δεν σημαίνει ότι μας δεσμεύει στο να κάνουμε τροποποιητική δήλωση. Η μόνη προϋπόθεση στην ουσία είναι ότι πριν την τροποποιητική δήλωση πρέπει να έχει γίνει χαρακτηρισμός και διαβίβαση της δαπάνης που δεν είχε υπολογισθεί. Π ρόστιμα αναδρομικά δεν πρόκειται να επιβληθούν. Υ πάρχει παράθυρο ανοιχτό για τη μη επιβολή προστίμων στο myDATA, κάτι που μπορεί να εφαρμοσθεί σε συνδυασμό με τις προσυμπληρωμένες δηλώσεις και την αναγνώριση χαρακτηρισμένων και διαβιβασμένων δαπανών. Η δουλειά των λογιστών γίνεται ακόμη δυσκολότερη και πρέπει να αμείβεται καλύτερα, ενώ θα πρέπει να ενημερωθεί η κοινή γνώμη για αυτό το θέμα και να αλλάξει η συνείδηση που κακώς έχει περάσει στους ιδιώτες και στους επιχειρηματίες ότι όλα γίνονται με το πάτημα ενός κουμπιού (ένα κλικ). Υπάρχουν δυσκολίες στην εφαρμογή του myDATA από τα γραφεία, γιατί είναι κάτι καινούργιο για όλους και φυσικά απαιτεί περισσότερο προσωπικό, άρα αυξάνει το κόστος λειτουργίας τους, κάτι που βλέπουμε κάθε μέρα όλοι οι λογιστές της ελεύθερης αγοράς. Φυσικά έρχεται να αποδείξει το αντίθετο σε αυτούς που λένε ότι ήρθε το τέλος μας ως κλάδου και ότι περιμένουμε να υπάρξει στρατιά ανέργων λογιστών. Έ να σημαντικό πρόβλημα φυσικά που προκύπτει είναι ότι τα μικρότερα γραφεία πρέπει να συνεργασθούν δημιουργώντας δίκτυα ή και εταιρείες γιατί πρέπει να συνεχίζουν να λειτουργούν, ενώ τα μεγαλύτερα πρέπει να προσέξουν τα κόστη τους και τη δομή λειτουργίας τους. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Της Δρος ΦΟΙΒΗΣ ΚΟΥ ΝΤΟΥ ΡΗ, Καθηγήτριας σ τη Σχολή Οικονομικών Επισ τημών

Ο κρίσιμος ρόλος του SDSN Global Climate Hub απέναντι στην κλιματική κρίση Μια προηγμένη προσέγγιση στα σύγχρονα παγκόσμια προβλήματα

εποχή μας χαρακτηρίζεται από σειρά κρίσεων, όπως πανδημίες, ενεργειακή και επισιτιστική ανασφάλεια, οικονομικές αναταραχές, μεταναστευτικές ροές κ.ά. Οι μελέτες δείχνουν ότι αυτά δεν είναι μεμονωμένα γεγονότα, αλλά μάλλον αλληλένδετες εκδηλώσεις ενός ευρύτερου συστήματος που βρίσκεται σε κίνδυνο και έχει ως αφετηρία την κλιματική αλλαγή. Τις τελευταίες δεκαετίες άλλωστε, παρατηρούμε παγκοσμίως την εκδήλωση ακραίων καιρικών φαινομένων και τρομακτικών φυσικών καταστροφών σε εντεινόμενη συχνότητα και σφοδρότητα. Το Δίκτυο Λύσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDSN), αναγνωρίζοντας την έλλειψη βαθιάς κατανόησης της διασύνδεσης των κρίσεων και την ανάγκη ανάπτυξης μετασχηματιστικών λύσεων σε κάθε χώρα με βάση τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητές της, δημιούργησε τον Παγκόσμιο Κλιματικό Κόμβο (Global Climate Hub) για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και τη χάραξη νέων δρόμων ανάπτυξης. Στο επίκεντρο της προσέγγισης του Hub, τον οποίο έχω την τιμή να διευθύνω, βρίσκεται η αξιοποίηση της γνώσης από διαφορετικά επιστημονικά πεδία. Η τεχνογνωσία παρέχεται και συνολοκληρώνεται μέσα από 9 μονάδες, που καλύπτουν όλο το «τρίγωνο της γνώσης», δηλαδή εκπαίδευση-έρευνα-καινοτομία. Μέσα από συνεργασία, καταρτίζονται εξατομικευμένα σχέδια δράσης για τις χώρες, καθοδηγώντας τες προς την κλιματική ανθεκτικότητα. Τα σχέδια αυτά περιλαμβάνουν στοιχεία όπως: Αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογιών & λύσεων βασισμένων στη φύση, Αρχές κυκλικής οικονομίας, Ψηφιακός μετασχηματισμός, Εμπορευματοποίηση καινοτόμων λύσεων, Πρωτοποριακές στρατηγικές βιώσιμης χρηματοδότησης & επενδύσεων, Μεταρρυθμιστικές πολιτικές. Ενσωματώνοντας εξελίξεις όπως η ΤΝ, τα big data και η VR, το Hub προσφέρει προηγμένη προσέγγιση στα σύγχρονα παγκόσμια προβλήματα, με γνώμονα την τεχνολογία. Επίσης, στηρίζει σθεναρά την αρχή της ανοικτής πρόσβασης, αναγνωρίζοντας ότι η συλλογική πρόοδος απαιτεί διαμοιρασμό της γνώσης. Όμως, FINANCE PRO

η πιο πρωτοποριακή πτυχή της προσέγγισης του Hub είναι η μοντελοποίηση πολύπλοκων ποσοτικών μεταβλητών και ποιοτικών παραμέτρων, χρησιμοποιώντας μεθόδους Δυναμικών Συστημάτων: Αντί για μεμονωμένες αναλύσεις, ενσωματώνει διάφορους παράγοντες -από περιβαλλοντικές μεταβλητές έως ανθρώπινο συναίσθημα- σε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο. Αυτή η συγχώνευση ποιοτικών και ποσοτικών μεθόδων παρέχει πιο ακριβή και ολιστική κατανόηση της πολυπλοκότητας του πλανήτη, διασφαλίζοντας ότι οι λύσεις είναι αποτελεσματικές για την κοινωνία. Το έργο του Hub βασίζεται σε 3 πυλώνες: 1. Τεχνολογικές λύσεις: Ενίσχυση των προσπαθειών απαλλαγής από εκπομπές GHGs και προώθηση της κυκλικής οικονομίας, λύσεων βασισμένων στη φύση και ψηφιακού μετασχηματισμού. 2. Χρηματοοικονομικές λύσεις: Κινητοποίηση κεφαλαίων μέσω καινοτόμων εργαλείων, όπως πράσινα ομόλογα, για να διασφαλιστεί ότι οι προτεινόμενοι μετασχηματισμοί λαμβάνουν την απαιτούμενη χρηματοδότηση. 3. Λύσεις πολιτικής: Αναγνωρίζοντας ότι η διαρκής αλλαγή χρειάζεται νομοθετική υποστήριξη, το Hub αναδεικνύει τις βασικές πολιτικές που πρέπει να υιοθετήσουν οι χώρες για να επιταχύνουν τη μετάβασή τους στη βιωσιμότητα. Φυσικά, για να έχουν αντίκτυπο, οι λύσεις πρέπει να έχουν απήχηση σε ευρύ κοινό, από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής έως τους απλούς πολίτες. Για αυτό, με εργαλεία οπτικοποίησης και συμμετοχικές μεθοδολογίες, στοχεύουμε στην προώθηση βαθύτερης κατανόησης και συνεργασίας μεταξύ διαφορετικών ενδιαφερομένων μερών. Συνοψίζοντας, στην εποχή μας που χαρακτηρίζεται από μεγάλους μετασχηματισμούς, οι παλιές μέθοδοι δεν είναι πια επαρκείς. Το Hub του SDSN προτείνει καινοτόμες εναλλακτικές που διασφαλίζουν πιο πράσινο και ανθεκτικό μέλλον. Συνδυάζοντας γνώση από ποικίλα επιστημονικά πεδία, αναπτύσσει εργαλεία κατάλληλα για υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και βοηθά τις χώρες να αντεπεξέλθουν στις σύγχρονες προκλήσεις και κυρίως την κλιματική. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Σε περιόδους αβεβαιότητας, αναδεικνύονται ευκαιρίες Ν Ί ΚΟΣ Μ Α ΝΆ Λ Η Σ COUNTRY CHIEF FINANCIAL OFFICER, IKEA BELGIUM FINANCE PRO

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Της Ε Λ ΙΚ Α Σ Ρ ΟΖ Α Κ Η

Ο CFO, σε συνεργασία με τα υπόλοιπα τμήματα της επιχείρησης, με ανοιχτό διάλογο και εμπιστοσύνη, αλλά και με κατανόηση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, μπορεί να συνεισφέρει σε ουσιαστικά αποτελέσματα για τον οργανισμό και τους ανθρώπους του.

ε περιόδους αβεβαιότητας, αναδεικνύονται επιχειρηματικές ευκαιρίες, μάς λέει ο Νίκος Μανάλης, στη συνέντευξή του στο FinancePro, τις οποίες είναι πιθανότερο να αδράξει ένας οργανισμός με κουλτούρα συνεκτικότητας, ευελιξίας και προσαρμοστικότητας. Αναφορικά με την ΤΝ, συστήνει δεκτικότητα, προκειμένου να μετατραπούν οι απειλές σε πλεονεκτήματα, ενώ μάς μιλά και για τις ενέργειες, με τις οποίες διαφυλάσσει ο CFO την υγεία της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Σε συνθήκες συνεχών μεταβολών και ανατροπών, πώς διασφαλίζει ο οικονομικός διευθυντής τη συγκράτηση κόστους και τη διαφύλαξη κερδοφορίας, χωρίς να χάνει ευκαιρίες ανάπτυξης και επένδυσης για την εταιρεία του; Οι συνεχείς μεταβολές στο κοινωνικο-οικονομικό περιβάλλον όπως τις βιώνουμε τα τελευταία χρόνια, διαμορφώνουν πλέον μία νέα πραγματικότητα στην καθημερινότητά μας, τόσο σε επαγγελματικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο. Κατ’ επέκταση και οι επιχειρήσεις καλούνται να προσαρμοστούν σε αυτές τις νέες και πολλές φορές απρόβλεπτες συνθήκες, προκειμένου να παραμείνουν ανταγωνιστικές. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, ο ρόλος του οικονομικού διευθυντή είναι κομβικός ως προς το να προετοιμάσει τον οργανισμό για την ταχύτερη και όσο το δυνατόν ομαλότερη μετάβαση στα νέα δεδομένα. Το συνηθέστερο εργαλείο στο οποίο βασιζόμαστε σε αυτές τις περιπτώσεις είναι το scenario planning – μία άσκηση, στην οποία συμμετέχει το σύνολο του management team της επιχείρησης, και η οποία βασίζεται στην ενσωμάτωση πιθανών ρίσκων, αλλά και ευκαιριών που μπορεί να προκύψουν για τον οργανισμό. Στην άσκηση αυτή ο CFO έχει καθοριστικό ρόλο, καθώς αξιολογεί όλες τις παραδοχές και παραμέτρους, τον βαθμό ρεαλιστικής εφαρμογής τους και τις συνέπειες που αντανακλούν στα οικονομικά στοιχεία της επιχείρησης. Συνήθως, κατά την αξιολόγηση αυτή, η μεγαλύτερη βαρύτητα δίνεται στη δυνατότητα διατήρησης των εσόδων, τα οποία και αναδεικνύουν την αντοχή του οργανισμού ως προς το κόστος που μπορεί να διαχειριστεί. Επιπλέον, εξίσου σημαντικές είναι και οι επιπτώσεις σε στοιχεία του ισολογισμού (π.χ. εμπορεύματα, είσπραξη απαιτήσεων, πληρωμές υποχρεώσεων) και το πώς το κάθε σενάριο τα επηρεάζει. FINANCE PRO

Προσωπική μου εκτίμηση και από τη μέχρι σήμερα εμπειρία μου στην εφαρμογή επιχειρησιακών σεναρίων, είναι ότι σε περιόδους αβεβαιότητας απαιτείται ευελιξία, ψύχραιμη, στρατηγική σκέψη και αποφασιστική ηγεσία, κρατώντας πάντα στον νου μας ότι οι νέες συνθήκες, εκτός από ρίσκα, αναδεικνύουν και νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες. Ένας οργανισμός με έμπειρο management και με δομικά συστατικά στην κουλτούρα του τη συνεκτικότητα, ευελιξία και προσαρμοστικότητα, είναι πολύ πιο πιθανό να τις αδράξει.

Το ηλεκτρονικό εμπόριο και η ευρύτερη omnichannel προσέγγιση είναι καίρια χαρακτηριστικά του λιανεμπορίου σήμερα. Κλειδί για την αξιοποίηση του momentum, αλλά και για την προστασία από τους παρελκόμενους κινδύνους, είναι η τεχνολογία, όχι μόνο προς το εξωτερικό κοινό, αλλά και στο εσωτερικό του οργανισμού. Ποιος είναι ο ρόλος του CFO στην επιλογή και υιοθέτηση τεχνολογικών εργαλείων, στην εκπαίδευση του προσωπικού, και στη διαχείριση των σχετικών αλλαγών εντός του οργανισμού; Ο CFO διαδραματίζει «πολύπλευρο» ρόλο στη διασφάλιση βιώσιμων τεχνολογικών επενδύσεων με στόχο τη βέλτιστη omnichannel εμπειρία. Σε σχέση με το παρελθόν, η omnichannel επαφή των εταιρειών με το αγοραστικό κοινό έχει διευρύνει δραστικά τους τρόπους διαδρομής των προϊόντων προς τον τελικό καταναλωτή. Πλέον, οι εταιρείες, εκτός της αύξησης του μεριδίου αγοράς και της κερδοφορίας τους, αποσκοπούν και στη βέλτιστη εμπειρία των καταναλωτών, μέσω των εκάστοτε «καναλιών» πωλήσεων. Έτσι, ο CFO καλείται να συνεκτιμήσει το συνολικό κόστος των νέων τεχνολογικών λύσεων εκτός αυτού της αρχικής επένδυσης (π.χ. επιπτώσεις από τις μεταβολές στις εσωτερικές διαδικασίες λόγω αυτοματοποίησης, νέες ανθρώπινες δεξιότητες που θα απαιτηθούν) με τα προσδοκώμενα οικονομικά και ποιοτικά οφέλη. Για την επιλογή των κατάλληλων εργαλείων, η στενή συνεργασία κυρίως με τα τμήματα των Πωλήσεων, Logistics και ΙΤ είναι δεδομένη, προκειμένου να αξιολογηθούν τα ρίσκα κατά τη διάρκεια υλοποίησης, αλλά και κατά την πλήρη εφαρμογή των νέων εργαλείων.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

COV ER STORY

Ο συνηθέστερος τρόπος διαχείρισης σε τέτοιου είδους projects είναι η συγκρότηση ομάδων εργασίας, οι οποίες έχουν είτε εκτελεστικό είτε στρατηγικό ρόλο. Το όφελος από αυτό είναι η ταχύτερη λήψη αποφάσεων, αλλά και ενεργειών για την ομαλή υλοποίηση. Επιπλέον, η συντονισμένη και έγκαιρη επικοινωνία για τις επερχόμενες αλλαγές, σε όλο τον οργανισμό, αλλά ιδίως στην ομάδα εργασίας του project, είναι εξαιρετικά σημαντική. Τώρα, όσον αφορά στη μέτρηση της κερδοφορίας, αυτό απαιτεί κατανόηση του τρόπου εργασίας για το κάθε «κανάλι» ξεχωριστά. Συνήθως, εκείνα με τη μεγαλύτερη κερδοφορία είναι αυτά που οι επιχειρήσεις προωθούν περισσότερο, αλλά και εκείνα που καλούνται να υποστηρίξουν τα υπόλοιπα, με τη χαμηλότερη κερδοφορία. Τα τελευταία έχουν κυρίως τον ρόλο ενίσχυσης του brand στην καταναλωτική συνείδηση, ενώ πολλές φορές λειτουργούν και ως αποτελεσματικό εργαλείο marketing.

Οι σύγχρονες μορφές Τεχνητής Νοημοσύνης παραπέμπουν όλο και περισσότερο σε ανθρώπινες λειτουργίες, προκαλώντας ανησυχία, αλλά και ενθουσιασμό. Για την οικονομική διεύθυνση, η νέα εποχή της ΤΝ αποτελεί κίνδυνο ή ευκαιρία; Κατ’ αρχάς είναι λογικό, καθετί νέο και ιδίως τόσο δραστικά καινοτόμο όπως είναι η ΤΝ, να προκαλεί αίσθημα ανησυχίας και ανασφάλειας για την «επόμενη μέρα». Αν δούμε και προηγούμενες τεχνολογικές επαναστάσεις στο παρελθόν, αυτό που επέφεραν, εκτός των λοιπών αλλαγών, ήταν βελτίωση στο γενικότερο βιοτικό επίπεδο, αλλά και νέα θεμέλια για οικονομική ανάπτυξη. Προσωπικά παρακολουθώ τις εξελίξεις με αρκετό ενδιαφέρον και πιστεύω ότι η ΤΝ θα εξαπλώνεται όλο και πιο γρήγορα σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητάς μας. Όπως είναι λογικό, θα προκύψουν νέες ανάγκες, αλλά και δεξιότητες, που θα τις καλύψουν άνθρωποι με νέα προσόντα. Αυτό έχει συμβεί και στο παρελθόν και θα συμβαίνει όσο υπάρχει τεχνολογική εξέλιξη. Τα πλεονεκτήματα για μένα είναι πολύ περισσότερα, ενώ θεωρώ ότι είναι μονόδρομος για τις επιχειρήσεις που θέλουν να διατηρήσουν υψηλό ανταγωνιστικό προφίλ.

Η προστιθέμενη αξία δημιουργείται όταν αίρονται τα στεγανά εντός της επιχείρησης FINANCE PRO

Σήμερα, ήδη υπάρχουν οργανισμοί που έχουν αντικαταστήσει εργασίες γραφείου με ρομπότ που εργάζονται 24/7 και βελτιώνουν διαρκώς την απόδοσή τους μέσω Machine Learning. Η οικονομική διεύθυνση δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση από αυτές τις εξελίξεις. Για παράδειγμα, στην ΙΚΕΑ, χρειάζεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα να αναθεωρήσουμε τις ημερήσιες πωλήσεις ανά κατηγορία προϊόντων, ανά σημείο πώλησης, sales channel, ενώ πολλές άλλες μεταβλητές επηρεάζονται από αυτόν τον επανυπολογισμό. Μερικές από αυτές είναι το σύνολο των μηνιαίων και ετήσιων πωλήσεων, οι ποσότητες του αποθέματος, ο προγραμματισμός του προσωπικού σε κάθε μαγαζί ανά τμήμα σε συνάρτηση με τον όγκο πωλήσεων κ.ά. Για την άσκηση αυτή συνεργάζονται διάφορα τμήματα έτσι ώστε το οικονομικό να εξασφαλίσει την ποιότητα των δεδομένων. Όπως είναι φυσικό, απαιτούνται αρκετές εργατοώρες, με δεδομένη πάντα την πιθανότητα του ανθρώπινου λάθους. Εδώ ήρθε η ΤΝ να δώσει τη λύση με ταχύτητα και αναβαθμισμένη ποιότητα. Πρόσφατα είχαμε στη διάθεσή μας ένα εργαλείο που με τη χρήση ΤΝ παρέχει τα παραπάνω μέσα σε λίγα λεπτά, ενώ οι χρήστες πλέον μπορούν να ελέγξουν τα δεδομένα και να κάνουν μικρές παρεμβάσεις. Άρα, οι ανθρώπινοι πόροι που «ελευθερώνονται» έρχονται να καλύψουν τις νέες ανάγκες ως απόρροια των αλλαγών στον τρόπο εργασίας. Αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα όπου η ΤΝ λειτούργησε ως πολλαπλασιαστής παραγωγικότητας με εξοικονόμηση εργατοωρών, βελτίωση της εργασιακής εμπειρίας, καλύτερη πρόβλεψη αποθεμάτων/πωλήσεων και ταχύτητα στη λήψη αποφάσεων. Κατά την άποψή μου βρισκόμαστε σε μια ιστορική καμπή, όπου οι τεχνολογικές καινοτομίες ήδη επιφέρουν βαθιές αλλαγές, επαναπροσδιορίζουν την καθημερινότητά μας και σαφώς δημιουργούν νέες προκλήσεις. Το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να είμαστε περισσότερο δεκτικοί, προκειμένου να μετατρέψουμε τις τυχόν απειλές σε πλεονεκτήματα.

Η εφοδιαστική αλυσίδα παραμένει πρόκληση για τις επιχειρήσεις, καθώς συνδέεται με πολλές απαιτήσεις ταυτόχρονα: έλεγχο των προμηθευτών ως προς τα κριτήρια ESG, εξοικονόμηση κόστους, αλλά και διασφάλιση της αδιάλειπτης λειτουργίας της, με λύσεις όπως nearshoring ή friendshoring. Με ποιες ενέργειες διαφυλάσσει ο CFO την υγεία και τη βιωσιμότητα της περίπλοκης αυτής λειτουργίας; Ανέκαθεν, αλλά και πολύ περισσότερο σήμερα, η διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας απαιτούσε μελετημένο σχεδιασμό και ευελιξία, καθώς κύριο μέλημα των επιχειρήσεων είναι η εξασφάλιση του αποθέματος την κατάλληλη στιγμή και με το χαμηλότερο δυνατό κόστος. Ιδίως σε ένα omnichannel περιβάλλον με εξαιρετικά

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

υψηλό ανταγωνισμό, οι εταιρείες που καταφέρνουν να παραδώσουν το προϊόν γρήγορα και στη χαμηλότερη τιμή, είναι αυτές που αυξάνουν το μερίδιο αγοράς τους. Στο ανωτέρω πλαίσιο, ο CFO μπορεί να συνδράμει στην υγιή εφοδιαστική λειτουργία με αρκετούς τρόπους, όπως: • αξιολόγηση των προμηθευτών, όχι μόνο βάσει ποσοτικών, αλλά και ποιοτικών κριτηρίων, συμπεριλαμβανομένων και των ESG • εξέταση εναλλακτικών δράσεων σε περίπτωση διακοπής στην ομαλή ροή των εμπορευμάτων από ρίσκα, προερχόμενα είτε από γεωπολιτικές αλλαγές είτε από φυσικές καταστροφές • εξασφάλιση ολοκληρωμένης ασφάλισης των εμπορευμάτων σε κάθε βήμα της διαδρομής τους • εντοπισμός περιθωρίων εξοικονόμησης κόστους, όπως βελτίωση της διαχείρισης αποθεμάτων, αποτελεσματικότερα συμβόλαια με προμηθευτές και λύσεις για τη μείωση τυχόν απωλειών. Ο συνδυασμός των παραπάνω μπορεί να βοηθήσει στην απόφαση επιλογής του nearshoring ή friendshoring, με βάση την οικονομική και ποιοτική απόδοση της κάθε επιλογής. Επίσης, πολλές φορές, ο συνδυασμός των δύο μπορεί να αποδειχθεί και ο πλέον δόκιμος, μιας και μπορούν να αντισταθμιστούν ρίσκα και οφέλη ανάμεσά τους. Δεν πρέπει, τέλος, να παραβλέψουμε ότι η εφοδιαστική αλυσίδα δουλεύει, όχι μόνο ως προς τις ανάγκες και προτεραιότητες των εταιρειών, αλλά και των καταναλωτών. Για παράδειγμα, τα self-scan ταμεία, οι παραδόσεις προϊόντων με drones για ταχύτερη εξυπηρέτηση, οι επιστροφές εμπορευμάτων από το ηλεκτρονικό εμπόριο, προϋποθέτουν και ανάλογη προσαρμογή στο backstage της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Ο ρόλος του CFO εμπλουτίζεται και μεταλλάσσεται διαρκώς τα τελευταία χρόνια, και, πλέον, ακούγεται πολύ ο όρος Chief Value Officer, για να περιγράψει το επόμενο στάδιο εξέλιξης του οικονομικού διευθυντή. Πώς, λοιπόν, δημιουργεί αξία ο οικονομικός διευθυντής για τον οργανισμό του; Ο όρος Chief Value Officer αντικατοπτρίζει την εξέλιξη του CFO πέρα από τα όρια της οικονομικής διαχείρισης και της χρηματοοικονομικής στρατηγικής. Οι απαιτήσεις από τους καταναλωτές, αλλά και από την πολιτεία προς τις επιχειρήσεις, έχουν αλλάξει και διαρκώς μεταβάλλονται. Έτσι, και η δουλειά μας έχει μεταλλαχθεί, προκειμένου να υποστηρίξει τη νέα πραγματικότητα. Βλέπουμε πλέον οι CFOs να έχουμε όλο και μεγαλύτερη εμπλοκή στο ευρύτερο επιχειρείν και με τις προσδοκίες να επικεντρώνονται στο πώς θα συμβάλλουμε στη δημιουργία προστιθέμενης αξίας στον οργανισμό. Ουσιαστικά αναφερόμαστε σε έναν ρόλο «ομπρέλα» που θα πρέπει να καλύψει πολλές διαφορετικές δεξιότητες και FINANCE PRO

οπτικές. Από την προσέγγιση του controlling & direct cost-cutting, έχουμε περάσει στην εύρεση λύσεων που θα επιφέρουν efficiencies και μείωση κόστους, κυρίως μέσω business transformation. Σε λύσεις που εστιάζουν σε αύξηση της παραγωγικότητας και συμβάλλουν στην καλύτερη εξυπηρέτηση του πελάτη. Αν συνειδητοποιήσουμε ότι κάθε ενέργεια σε μια επιχείρηση έχει οικονομική επίπτωση, είτε θετική είτε αρνητική, τότε καταλαβαίνουμε το διαθέσιμο εύρος δράσης. Από προσωπική εμπειρία, μπορώ να πω ότι τα τελευταία χρόνια ένα αρκετά μεγάλο μέρος του χρόνου μου είναι αφιερωμένο στο business growth, business steering και σε projects για την αυτοματοποίηση διαδικασιών. Αυτό έχει ως συνέπεια την καλύτερη κατανόηση του day-to-day business, καθώς και των προκλήσεων που αντιμετωπίζει. Κατ’ επέκταση, πιστεύω ότι η προστιθέμενη αξία δημιουργείται σε στενή συνεργασία με τα υπόλοιπα τμήματα μέσα στην επιχείρηση και η οποία αποδίδει όταν αίρονται τα «στεγανά», υπάρχει αμοιβαία κατανόηση, ανοικτός διάλογος και εμπιστοσύνη. Ένας CFO με εμπειρία και κατανόηση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, σε συνδυασμό με την οικονομική του οπτική, μπορεί να συνεισφέρει σε ουσιαστικά, πολύπλευρα αποτελέσματα τόσο στους οργανισμούς όσο και στους ανθρώπους τους.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Μπορώ να συμβάλω στην περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου ΔΗ ΜΗΤΡΗ Σ ΔΗ ΜΗΤΡΙΟΥ CEO & Founder της CPA Auditors & Consultants Εκλεγμένο Μέλος ΣτΑ του Ο.Ε.Ε. 2016 - 2023

Ο Δημήτρης Δημητρίου έχει οδηγήσει τη CPA στο να κατέχει ηγετική θέση στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Θεωρεί πως η συνεχής επένδυση στην εκπαίδευση και στην έρευνα είναι καθοριστικοί παράγοντες της επαγγελματικής επιτυχίας. Είναι υποψήφιος στις εκλογές του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος στις 10 Δεκεμβρίου.

Η CPA Auditors & Consultants, στην οποία είστε ιδρυτής και ∆ιευθύνων Σύμβουλος, είναι leader στην παροχή Ελεγκτικών, Λογιστικών, Φορολογικών και Χρηματοοικονομικών Συμβουλών. Πώς καταφέρατε και την οδηγήσατε σε αυτό το επίπεδο; Η επίτευξη της ηγετικής θέσης της CPA Auditors & Consultants οφείλεται σε έναν συνδυασμό στρατηγικών παραγόντων που αντικατοπτρίζουν το όραμα και τις δεσμεύσεις μας. Καταρχάς, έχουμε στοχεύσει στην παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών που προσαρμόζονται απόλυτα στις μοναδικές ανάγκες κάθε πελάτη. Αυτή η εξατομικευμένη προσέγγιση μας έχει επιτρέψει να αναπτύξουμε μακροχρόνιες, αλλά και αμοιβαία επωφελείς σχέσεις με τους πελάτες μας, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην επιτυχία τους. Επίσης, έχουμε επενδύσει σημαντικά στην τεχνολογία και FINANCE PRO

την εκπαίδευση, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι τα στελέχη και το προσωπικό μας είναι πάντα ενήμερα για τις τελευταίες χρηματοοικονομικές εξελίξεις τόσο εγχώρια όσο και σε διεθνές επίπεδο. Αυτό διασφαλίζει ότι είμαστε πάντα έτοιμοι να ανταποκριθούμε στις ανάγκες των πελατών μας σε ένα δυναμικό και συνεχώς μεταβαλλόμενο οικονομικό τοπίο. Επιπλέον, έχουμε δημιουργήσει σημαντικές συνεργασίες με στελέχη και εταιρείες τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Αυτές οι συνεργασίες μας έχουν μεταφέρει τεχνογνωσία, εξειδικευμένες πρακτικές και υπηρεσίες που ενισχύουν την ικανότητά μας να υποστηρίξουμε τους πελάτες μας ακόμα αποτελεσματικότερα.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Του Γ Ι Ω Ρ Γ ΟΥ Δ Η ΜΟΣ ΘΕ ΝΟΥ Σ

Η αφοσίωση της ομάδας μας είναι καθοριστική. Έχουμε δημιουργήσει ισχυρή ομάδα στελεχών με πολυετή εμπειρία στην οικονομική διαχείριση επιχειρήσεων, η οποία συνεργάζεται αποτελεσματικά για την επίτευξη των κοινών μας στόχων. Συνεχίζουμε να αναπτυσσόμαστε και να αναγνωριζόμαστε, όπως αποδεικνύεται από τα βραβεία που έχουμε λάβει τα τελευταία 2 έτη, στα Finance & Accounting Awards του 2022 & 2023, λαμβάνοντας Gold, Silver and Bronze στις παρακάτω κατηγορίες: Επιτυχείς έλεγχοι επενδυτικών σχεδίων των αναπτυξιακών νόμων Υπηρεσίες Συγχωνεύσεων και Εξαγορών Υπηρεσίες Ένταξης στον Αναπτυξιακό νόμο και στο ΕΣΠΑ Financial Reporting, Planning and Analysis Επιτυχή Προγράμματα Αναδιοργάνωσης, Ανασυγκρότησης και Εξυγίανσης Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη

Ποια πιστεύετε πως είναι τα στοιχεία που σας έκαναν να ξεχωρίσετε στον απαιτητικό τομέα όπου δραστηριοποιείστε; Η επιτυχία μας σε αυτόν τον απαιτητικό τομέα οφείλεται σε πολλούς παράγοντες που ενισχύουν την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητά μας. Η συνεχής επένδυσή μας στην εκπαίδευση και στην έρευνα είναι καθοριστική. Ακολουθούμε στενά τις τελευταίες εξελίξεις στον χρηματοοικονομικό τομέα και τις βέλτιστες πρακτικές, διασφαλίζοντας ότι είμαστε πάντα ενημερωμένοι και προετοιμασμένοι για τις πιο προηγμένες προκλήσεις. Επίσης, έχουμε συμμετάσχει σε πολύπλοκα χρηματοοικονομικά και ελεγκτικά έργα, κατακτώντας την αναγνώριση για την ικανότητά μας να ανταποκρινόμαστε σε περίπλοκες απαιτήσεις. Με την εμπειρία αυτή, έχουμε κατανοήσει τον τρόπο αντιμετώπισης κρίσιμων καταστάσεων και τη δημιουργία βιώσιμων λύσεων. Επιπλέον, διαθέτουμε ένα ευρύτατο φάσμα εμπειριών, με μια ομάδα εξειδικευμένων επαγγελματιών που καλύπτουν όλους τους τομείς της οικονομικής διαχείρισης. Αυτή η συλλογική γνώση και εμπειρία, μας κατατάσσει πολύ υψηλά στον κλάδο μας.

Έχετε μια επιτυχημένη πορεία στον επαγγελματικό στίβο. Τι σας ώθησε να θέσετε υποψηφιότητα στις εκλογές του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος; Μετά από τη συνεχιζόμενη 7ετή επιτυχή πορεία ως εκλεγμένος αντιπρόσωπος στη ΣτΑ της Κεντρικής Διοίκησης του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (Ο.Ε.Ε.), η απόφασή μου να θέσω την υποψηφιότητά μου στις εκλογές της 10ης Δεκεμβρίου 2023, οφείλεται στην πεποίθησή μου ότι μπορώ να συμβάλω στην περαιτέρω ανάπτυξη και ευημερία του επιστημονικού φορέα του κλάδου μας. Με την πολυετή εμπειρία μου και τη γνώση που έχω στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι οικονομολόγοι (όπως Λογιστές, Ορκωτοί ελεγκτές, τραπεζικοί, εφοριακοί κ.ο.κ) πιστεύω FINANCE PRO

ότι μπορώ να συνεισφέρω στη διαμόρφωση πολιτικών και πρωτοβουλιών που θα ενισχύσουν και θα βοηθήσουν όλους τους επαγγελματίες του φορέα μας. Επίσης, πιστεύω στη σημασία της διαφάνειας και της καλής διακυβέρνησης στον τομέα της οικονομίας, και θα εργαστώ για την προώθηση αυτών των αξιών στο πλαίσιο του Οικονομικού Επιμελητηρίου. Με την προσδοκία μου να συνεισφέρω στην κοινότητα και στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που θα ευνοεί την επιχειρηματικότητα και την οικονομική ανάπτυξη.

Στη νέα επιχειρηματική πραγματικότητα, σημαντική παράμετρος είναι η κοινωνική προσφορά των επιχειρηματιών. Μπορείτε να μας μιλήσετε για τη δική σας δραστηριότητα σε αυτό το πεδίο; Στη σύγχρονη επιχειρηματική κοινότητα, η κοινωνική προσφορά των επιχειρηματιών δεν αποτελεί απλώς μια ευγενή πράξη, αλλά αποτελεί σημαντική εταιρική κοινωνική ευθύνη με στόχο τη δημιουργία μιας θετικής επιχειρηματικής παρουσίας. Οι επιχειρηματίες που την υιοθετούν, καταδεικνύουν όχι μόνο τη δέσμευσή τους στη βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά και τη συνείδησή τους για τον ρόλο τους στην κοινωνία. Η επιχειρηματική κοινωνική προσφορά δεν περιορίζεται στη φιλανθρωπία, αλλά επεκτείνεται στην κοινωνική ένταξη σε κάθε επίπεδο της επιχείρησης. Από τη δημιουργία βιώσιμων πρακτικών και προϊόντων μέχρι και την ενίσχυση της εκπαίδευσης, ενώ οι επιχειρήσεις που ενσωματώνουν την κοινωνική προσφορά δημιουργούν ένα πλαίσιο που ωφελεί τόσο την εταιρεία όσο και την κοινωνία. Σε μια εποχή όπου οι καταναλωτές δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στην εταιρική κοινωνική ευθύνη, η κοινωνική προσφορά δεν είναι απλά επιλογή, αλλά αναδεικνύεται ως στρατηγική που συνδυάζει την επιτυχία της επιχείρησης με τη θετική επίδρασή της στην κοινωνία. “Ελπίζω στη στήριξή σας στην προσπάθειά μου να συμβάλω στην κοινότητά μας, και ανυπομονώ να ανταλλάξουμε απόψεις και ιδέες σχετικά με τη βελτίωση του χρηματοοικονομικού οικοσυστήματος στη χώρα μας.”

Πιστεύω στη διαφάνεια και την καλή διακυβέρνηση στον τομέα της οικονομίας, και θα εργαστώ για την προώθηση αυτών των αξιών 19

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

FINANCIAL FILES R ISK M A NAGE M E N T

Βιώσιμη Επιτυχία: Στρατηγικές Διαχείρισης Οικονομικών Κινδύνων Εξαιρετικά κρίσιμη η ανάγκη για τις επιχειρήσεις να ενισχύσουν την ανθεκτικότητά τους Οι περιβαλλοντικοί κανονισμοί και οι κίνδυνοι που σχετίζονται με το κλίμα μπορούν να επηρεάσουν τη συνολική οικονομική απόδοση μιας εταιρείας. Πώς επιτυγχάνεται η ισορροπία μεταξύ των στόχων βιωσιμότητας και της χρηματοοικονομικής απόδοσης; Και τελικά, πώς αξιολογούνται και αντιμετωπίζονται οι χρηματοοικονομικοί κίνδυνοι που συνδέονται με τις πρωτοβουλίες βιωσιμότητας; Εξέχοντα στελέχη του επιχειρηματικού και οικονομικού κλάδου και ακαδημαϊκοί υπογραμμίζουν την ανάγκη των επιχειρήσεων για προσαρμογή και φωτίζουν νεκρές γωνίες επί του θέματος.

τον διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο της παγκόσμιας επιχειρηματικότητας, η διαδικασία διαχείρισης εταιρικών κινδύνων βρίσκεται σε μετασχηματιστική περίοδο. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες που πραγματοποιήθηκαν από το American Institute of CPAs (AICPA) και το NC State University (2022) κρίνεται εξαιρετικά κρίσιμη η ανάγκη για τις επιχειρήσεις να ενισχύσουν την ανθεκτικότητά τους έναντι πρωτοφανών γεγονότων και επικείμενων κινδύνων. Πιο συγκεκριμένα, η έρευνα έδειξε ότι ένα εντυπωσιακό 65% ηγετικών προσωπικοτήτων στον χώρο της οικονομίας αναγνωρίζει ότι τα τελευταία χρόνια ο όγκος και η πολυπλοκότητα των επιχειρηματικών κινδύνων έχουν διαφοροποιηθεί σημαντικά. Υπογραμμίζεται, έτσι, η δυναμική φύση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Στην ίδια μελέτη, με έκπληξη παρατηρείται, ότι λιγότερο από το 20% των επιχειρήσεων πιστεύει ότι οι διαδικασίες διαχείρισης κινδύνων παρέχουν στρατηγικό πλεονέκτημα. Ενώ οι κίνδυνοι εξελίσσονται με ανεπανάληπτο ρυθμό, αναπόφευκτα προκύπτει η ερώτηση: Πώς προσαρμόζονται οι εταιρείες σε αυτό το συνεχώς εξελισσόμενο τοπίο; «Με τη βιώσιμη ανάπτυξη να αποτελεί πλέον τον συνδετικό κρίκο όλων των τμημάτων που συνθέτουν μία σύγχρονη και συνεχώς αναπτυσFINANCE PRO

σόμενη εταιρεία, οι αυξανόμενες απαιτήσεις για την επίτευξη της ισορροπίας με το κάθε ένα από αυτά, και ειδικότερα μιλώντας για την Οικονομική Διεύθυνση, σίγουρα φέρνει στην επιφάνεια νέες προκλήσεις. Ορισμένες από αυτές περιλαμβάνουν συγκρούσεις μεταξύ βραχυπρόθεσμων κερδών και μακροπρόθεσμων στόχων βιωσιμότητας, έλλειψη ευαισθητοποίησης σχετικά με τα πρακτικά οφέλη της βιωσιμότητας, καθώς επίσης πολυπλοκότητα στη μέτρηση και ποσοτικοποίηση του αντίκτυπου αυτής στις οικονομικές επιδόσεις των οργανισμών», λέει η κα Άννα Δήμου, Head of Treasury της Isomat, τονίζοντας πως για την επιτυχή αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, απαιτείται η ενεργή, και μεθοδική ενσωμάτωση των στόχων της βιωσιμότητας στη στρατηγική της εταιρείας. «Επενδύουμε στην έρευνα και την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων, εξελίσσουμε συνεχώς τα συστήματα μέτρησης και υποβολής εκθέσεων και δίνουμε βαρύτητα στην ποιοτική πληροφόρηση σχετικά με τα οικονομικά οφέλη της βιωσιμότητας. Αυτή η ολιστική προσέγγιση διασφαλίζει ότι η βιωσιμότητα και οι οικονομικές επιδόσεις λαμβάνονται εξίσου υπόψιν, προωθεί την καινοτομία, παρέχει σαφείς μετρήσεις για τη λήψη αποφάσεων και εκπαιδεύει τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με την αξία των βιώσιμων πρακτικών». ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Της ΝΆΝΤΙΑΣ ΣΟΥΦΛΉ

Εστιάζοντας περισσότερο στην περιβαλλοντική κρίση και τη βιωσιμότητα, σύμφωνα με άρθρο του Harvard Business Review, το 72% των επιχειρήσεων πιστεύει ότι η κλιματική αλλαγή αντιπροσωπεύει έναν από τους σημαντικότερους κινδύνους που θα μπορούσαν να επηρεάσουν καίρια τη χρηματοπιστωτική λειτουργία των επιχειρήσεων, καθώς και τη γενικότερη λειτουργία τους. Ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Δημήτριο Καινούργιο, Μέλος Συμβουλίου Διοίκησης ΕΚΠΑ, Διευθυντή ΠΜΣ στην «Εφαρμοσμένη Διαχείριση Κινδύνων» και Διευθυντή ΚΕΜΕΧ, η επενδυτική κοινότητα εστιάζει, κυρίως, στα βραχυπρόθεσμα χρηματοοικονομικά κέρδη, ενώ οι επενδύσεις που είναι προσανατολισμένες στην επίτευξη των στόχων βιωσιμότητας ενδέχεται να μην αποφέρουν άμεσα κέρδη. «Μια μεγάλη μερίδα επενδυτών θεωρεί ότι αυτές οι επενδύσεις μπορεί να συνεπάγονται έντονο χρηματοοικονομικό ρίσκο, καθώς η απόδοσή τους ενδέχεται να μην είναι δεδομένη. FINANCE PRO

Παρατηρείται συχνά, οι επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν αβεβαιότητα στην ερμηνεία και την εφαρμογή των κανονισμών και των σχετικών πολιτικών που αφορούν τη βιωσιμότητα. Η ανάπτυξη μακροπρόθεσμων στρατηγικών με γνώμονα τη βιωσιμότητα ως μέρος της επιχειρηματικής πρακτικής τους, η μεθοδική αξιολόγηση του ρίσκου -και η αναζήτηση τρόπων μείωσής του- και η ενεργή συμμετοχή στον διάλογο και την παρακολούθηση των νομοθετικών εξελίξεων αναφορικά με τα θέματα βιωσιμότητας είναι σταθερά βήματα αντιμετώπισης των προκλήσεων που υφίστανται». Στον τομέα της διαχείρισης κινδύνων, η αξιολόγηση και η μείωση των οικονομικών κινδύνων που συνδέονται με τις πρωτοβουλίες βιωσιμότητας είναι ουσιώδης. Ο κ. Νίκος Κωνσταντάκης, Οικονομικός Διευθυντής της Ευβοϊκής Ζύμης, χαρακτηρίζει τις βιώσιμες πρακτικές ως «σωσίβιο του οργανισμού». «Σε ένα τόσο ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

FINANCIAL FILES R ISK M A NAGE M E N T

ασταθές πληθωριστικό περιβάλλον, είναι επιτακτική η εφαρμογή πολιτικών ESG, που θα το καταστήσουν καινοτόμο, λιγότερο δαπανηρό και τελικά ανταγωνιστικό. Παράλληλα, έχοντας ένα κόστος δανεισμού που εδραιώνεται και αυτό σταθερά σε υψηλά επίπεδα, πρέπει να εστιάσουμε κυρίως σε πράσινες και καινοτόμες επενδύσεις αυτοματισμού της παραγωγής σε σημείο όπου το payback period αλλά και το NPV τους να είναι πολύ σύντομο και θετικό αντίστοιχα. Μόνο έτσι θα έχουμε ισορροπία σε αυτό το “οικονομικό” ναρκοπέδιο». «Αρκετές επιχειρήσεις, συνεχώς αυξανόμενες σε αριθμό (στον ιδιωτικό κυρίως τομέα, αλλά και κάποιες στον δημόσιο) έχουν ήδη εμπεδώσει κουλτούρα βιωσιμότητας», επισημαίνει ο κ. Ιωάννης Φίλος, Καθηγητής Ελεγκτικής - Διεθνών Προτύπων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, γεγονός που έχει δώσει ώθηση στην αναγνωρισιμότητά τους και στην αποδοχή των προϊόντων τους ή των υπηρεσιών τους από τους πελάτες τους και τα λοιπά ενδιαφερόμενα μέρη. «Οι στόχοι των διοικήσεών τους για επίτευξη ισορροπίας μεταξύ στόχων βιωσιμότητας και χρηματοοικονομικής απόδοσης, περιλαμβάνουν κυρίως (α) επενδύσεις -σε υποδομές, παραγωγή κ.λπ.- μικρότερης ή μεγαλύτερης κλίμακας, με άμεσα, μεσοπρόθεσμα και διαρκή οφέλη και (β) εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση όλου του ανθρώπινου δυναμικού. Ευτυχώς, οι μέτοχοι των εισηγμένων εταιρειών, έχουν κατανοήσει τη σημαντικότητα των δράσεων βιωσιμότητας για τη μακροπρόθεσμη λειτουργία, την άντληση κεφαλαίων και χρηματοοικονομική απόδοση των εταιρειών». Όσο το επιχειρηματικό περιβάλλον εξελίσσεται, τόσο οι επιχειρήσεις θα βρίσκονται μπροστά σε σταυροδρόμια αποφάσεων: στασιμότητα και ασφάλεια του γνώριμου τρόπου λειτουργίας ή ριζική αλλαγή στην προσέγγιση της διαχείρισης κινδύνων; Σύμφωνα με τους ειδικούς στον τομέα, η ανάγκη για αναγνώριση της εξελισσόμενης φύσης των κινδύνων κρίνεται επείγουσα, καθώς και η προσαρμογή και η ενίσχυση καθορισμένων διαδικασιών για μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων και των οργανισμών. «Είναι πλέον προφανές, ακόμα και για επιχειρήσεις μικρού περιβαλλοντικού αποτυπώματος αλλά και χαμηλής όχλησης, το πόσο σημαντική είναι τόσο η ακριβής αποτύπωσή του αλλά και η διαρκής μάχη ελαχιστοποίησής του. Οι όποιες αναπτυξιακές χρηματοδοτήσεις της ΕΕ θεωρούν την τελευταία πενταετία τις ESG πρακτικές και πρωτοβουλίες ως προαπαιτούμενο παράγο-

ΑΝΝΑ ΔΗΜΌΥ Head of Treasury, Isomat

«Ένα στιβαρό περιβάλλον διαχείρισης κινδύνων, που συνυπολογίζει ζητήματα βιωσιμότητας, είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική διαχείρισή τους»

Η κλιματική αλλαγή είναι ο σημαντικότερος κίνδυνος για το μεγαλύτερο ποσοστό των επιχειρήσεων

ΝΙΚΌΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΗΣ Οικονομικός Διευθυντής, Ευβοϊκή Ζύμη

«Σε ένα τόσο ασταθές πληθωριστικό περιβάλλον, σωσίβιο του οργανισμού είναι η επιτακτική εφαρμογή πολιτικών ESG, που θα το καταστήσουν καινοτόμο, λιγότερο δαπανηρό και τελικά ανταγωνιστικό»

FINANCE PRO

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ντα, επομένως ο δρόμος έχει χαραχτεί και οφείλουμε όλοι να τον ακολουθήσουμε. Εξάλλου, διανύουμε εποχές έντονης κλιματικής κρίσης. Επομένως, η οποία στρατηγική και απόφαση πρέπει πάντα να συνυπολογίζει έναν υπαρκτό κίνδυνο που ήρθε για να μείνει», υπογραμμίζει ο κ. Νίκος Κωνσταντάκης. Ο Καθηγητής κ. Δημήτριος Καινούργιος πιστεύει πως οι επιχειρήσεις οφείλουν να αξιολογήσουν τους νέους χρηματοοικονομικούς κινδύνους που αντιμετωπίζουν και να τους δουν ως ευκαιρίες που προσφέρονται από τις πρωτοβουλίες βιωσιμότητας και καινοτομίας. «Μεταξύ άλλων, πρέπει να αξιολογήσουν την αύξηση του κόστους ενέργειας και την αύξηση του δανεισμού τους για επενδύσεις προσανατολισμένες στη βιωσιμότητα, στο γενικότερο πλαίσιο της κατανόησης των κανονισμών βιωσιμότητας και εκτίμησης των δυνητικών οικονομικών επιπτώσεων. Στο πλαίσιο της διαχείρισης αυτών των κινδύνων, απαιτείται η ανάπτυξη βιώσιμων πρακτικών που θα μειώνουν την εξάρτηση από τους περιορισμένους φυσικούς πόρους και την έκθεση σε περιβαλλοντικούς κινδύνους. Η αναγνώριση των επιπτώσεων των κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα πρέπει να οδηγήσει αναπόφευκτα στη συνεργασία των επιχειρήσεων με εξωτερικούς φορείς και κυβερνητικούς οργανισμούς για την κοινή αντιμετώπιση των προκλήσεων και την ανάπτυξη κοινών λύσεων». Όπως προκύπτει, μία ολοκληρωμένη και μεθοδική προσέγγιση στη διαχείριση των κινδύνων λειτουργεί πολύ βοηθητικά. «Στην Isomat πιστεύουμε ότι, πρώτον, η διενέργεια ενδελεχούς ανάλυσης βοηθά στη στοχευμένη αξιολόγηση των πιθανών οικονομικών επιπτώσεων. Αυτό περιλαμβάνει την αξιολόγηση του κόστους, των οφελών και των αβεβαιοτήτων που σχετίζονται με τη συμμόρφωση και την αντιμετώπιση των κλιματικών κινδύνων. Τεχνικές όπως η ανάλυση σεναρίων ή οι δοκιμές αντοχής μπορούν να ποσοτικοποιήσουν τους κινδύνους και την πιθανότητά τους. Δεύτερον, οι στρατηγικές μετριασμού μπορεί να περιλαμβάνουν τη διαφοροποίηση των επενδύσεων, την ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στη λήψη αποφάσεων και την ανάπτυξη σχεδίων έκτακτης ανάγκης», εξηγεί η κα Άννα Δήμου, διαπιστώνοντας, τελικά, πως η συνεργασία με τα ενδιαφερόμενα μέρη και τους ειδικούς παρέχει πολύτιμες γνώσεις. «Ένα στιβαρό περιβάλλον διαχείρισης κινδύνων, που συνυπολογίζει ζητήματα βιωσιμότητας, είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική διαχείρισή τους». «Είναι ολοένα πιο εμφανές ότι από τις ζημιές που σχετίζονται με το κλίμα, πολλές έχουν άμεση αρνητική οικονομική επίπτωση στο επιχειρηματικό περιβάλλον», καταλήγει ο Καθηγητής κ. Ιωάννης Φίλος, προβλέποντας αυτό το πλαίσιο να αλληλεπιδρά με την οικονομία του κράτους και των ιδιωτών, με αποτέλεσμα χρηματοοικονομικούς κινδύνους. «Θα υπάρξουν και πιο μεσο-μακρο-πρόθεσμες αρνητικές επιπτώσεις, όπως στις γεωργικές αποδόσεις, στις δημόσιες υποδομές, στη δημόσια υγεία, καθώς και στην καταστροφή μέρους της ιδιωτικής περιουσίας. Αυτές οι επιπτώσεις ισοδυναμούν με αξίες -πιθανόν απομειωμένες- των περιουσιακών στοιχείων, περιορισμούς άντλησης τραπεζικών πιστώσεων κ.λπ. Στο εσωτερικό περιβάλλον τους οι εταιρείες οφείλουν να διαμορφώνουν έγκαιρα κατάλληλα (και εναλλακτικά) business plans, ενσωματώνοντας δράσεις προς εφαρμογή σε περίπτωση αρνητικών σεναρίων, στη λογική της πρόληψης». FINANCE PRO

ΙΩΑΝΝΗΣ ΦΙΛΌΣ Καθηγητής Ελεγκτικής - Διεθνών Προτύπων, Πάντειο Πανεπιστήμιο

«Από τις ζημιές που σχετίζονται με το κλίμα, πολλές έχουν άμεση αρνητική οικονομική επίπτωση στο επιχειρηματικό περιβάλλον»

ΔΗΜΗΤΡΙΌΣ ΚΑΙΝΌΥΡΓΙΌΣ Μέλος Συμβουλίου Διοίκησης ΕΚΠΑ, Δ/ντής ΠΜΣ «Εφαρμοσμένη Διαχείριση Κινδύνων», Δ/ντής ΚΕΜΕΧ

«Η επενδυτική κοινότητα εστιάζει, κυρίως, στα βραχυπρόθεσμα χρηματοοικονομικά κέρδη, ενώ οι επενδύσεις για την επίτευξη των στόχων βιωσιμότητας ίσως να μην αποφέρουν άμεσα κέρδη»

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

FINANCIAL FILES COR POR ATE & I N V E STM E N T BA N K I NG

Τραπεζικές λύσεις για κάθε επιχείρηση Νέα εργαλεία σχεδιάζονται για την εξατομικευμένη, αλλά και βιώσιμη χρηματοδότηση του εγχώριου επιχειρείν Η αγορά επιχειρηματικών δανείων κινείται αναπτυξιακά, με CAGR 13,1%, και χαρακτηρίζεται από νέες τάσεις, όπως η ενίσχυση του ανταγωνισμού, η έμφαση στα κριτήρια ESG, η συνεχιζόμενη επίδραση του ψηφιακού μετασχηματισμού, ενώ η online αγορά δανείων κερδίζει συνεχώς έδαφος.

ο τοπίο των επιχειρηματικών δανείων αλλάζει συνεχώς, προκειμένου να προσαρμοστεί στα εκάστοτε δεδομένα της αγοράς. Κάποιες τάσεις που ξεχωρίζουν διεθνώς σε αυτήν την κατεύθυνση είναι η ενίσχυση των ΕΠΠ, η αυξημένη ευελιξία και εξατομίκευση στους όρους δανειοδότησης, η όλο και μεγαλύτερη υιοθέτηση και τυποποίηση ψηφιακών λύσεων, η ενίσχυση του συμβουλευτικού ρόλου του δανειστή που καλλιεργεί στενότερη, αμεσότερη σχέση συνεργασίας και εμπιστοσύνης με τον δανειολήπτη, η εισαγωγή κριτηρίων ESG στη χρηματοδότηση, αλλά και, ταυτόχρονα, αυξημένα μέτρα προστασίας των πιστωτών, μέσω αυστηρότερων αξιολογήσεων.

Η ενίσχυση των ΕΠΠ

Σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση ετέθη πρόσφατα το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τίτλο: «Δάνεια: Διαφάνεια, ανταγωνισμός, προστασία των ευάλωτων – Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2021/2167». Σύμφωνα με την αρχική ανακοίνωση του Υπουργείου, ένας από τους στόχους που επιδιώκονται με το σχέδιο νόμου είναι η ενίσχυση του ανταγωνισμού στο τραπεζικό σύστημα και, σε αυτήν την κατεύθυνση, προβλέπεται να εισαχθούν ρυθμίσεις, όπως η χορήγηση δανείων από μη τραπεζικούς φορείς. Οι Εταιρείες Παροχής Πιστώσεων (ΕΠΠ), οι οποίες με την υφιστάμενη νομοθεσία (νόμος 4261/2014) μπορούν να παρέχουν πιστώσεις σε φυσικά πρόσωπα για την κάλυψη καταναλωτικών και προσωπικών αναγκών, θα μπορούν στο εξής να χορηγούν και στεγαστικά ή επιχειρηματικά δάνεια. Με τη ρύθμιση επιδιώκεται να ενεργοποιηθούν στην πράξη οι ΕΠΠ και στην ελληνική αγορά. Στόχος είναι να αυξηθεί ο ανταγωνισμός στον τομέα των χορηγήσεων, να προσφέρονται περισσότερες επιλογές για τη χρηματοδότηση κατανάλωσης και επενδύσεων και να FINANCE PRO

αποκτήσουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση φυσικά και νομικά πρόσωπα τα οποία σήμερα αποκλείονται από το τραπεζικό σύστημα. Παράλληλα, θα απλοποιηθεί το πλαίσιο αδειοδότησης των ΕΠΠ από την Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία έχει και εποπτικό ρόλο, προκειμένου να διασφαλίζεται η χρηματοπιστωτική σταθερότητα και η εμπιστοσύνη του κοινού στις εταιρείες του χρηματοπιστωτικού τομέα.

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός διευκολύνει την πρόσβαση σε κεφάλαια

Σύμφωνα με στοιχεία της Allied Market Research, η αξία της αγοράς επιχειρηματικών δανείων εκτιμάται ότι ανήλθε σε 8.823,53 δισ. δολάρια το 2020, και προβλέπεται να φθάσει τα 29.379,83 δισ. δολάρια το 2030, κινούμενη με CAGR 13,1%, το διάστημα 2021-2030. Σημειώνεται ότι το υπό εξέταση διάστημα χαρακτηρίστηκε από αυξημένο δανεισμό προκειμένου να επιβιώσουν οι επιχειρήσεις από το πλήγμα που προκάλεσε η πανδημία, αλλά και από την αυξημένη δανειοληπτική δραστηριότητα που παρατηρήθηκε στις μικρές επιχειρήσεις. Εντονότερος ανταγωνισμός έχει παρατηρηθεί μεταξύ παραδοσιακών τραπεζών, μη τραπεζικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και εναλλακτικών πλατφορμών, συνδυασμός που οδήγησε σε μεγαλύτερο εύρος επιλογών για τους δανειολήπτες και μεγαλύτερη πίεση στους δανειστές για διαφοροποίηση. Ο συνεχιζόμενος ψηφιακός μετασχηματισμός του κλάδου διευκολύνει την ταχύτερη πρόσβαση σε κεφάλαια, με εντεινόμενη ροπή προς τη χρηματοδότηση ΜμΕ και τον σχεδιασμό κατάλληλων προϊόντων για τη συγκεκριμένη αγορά. Η online αγορά δανείων μεγαλώνει με έντονο ρυθμό και εκτιμάται ότι, αν η αναπτυξιακή πορεία συνεχιστεί, οι online πιστωτές θα αντικαταστήσουν τις τράπεζες ως πρώτη πηγή επιχειρηματικών δανείων τα προσεχή χρόνια.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Της ΕΛΙΚΑΣ ΡΟΖΑΚΗ

Η αύξηση του ανταγωνισμού ευνοεί την αγορά

Όπως περιγράφει ο Παναγιώτης Λέκκας, Προέδρος ΔΣ της CNL Capital ΕΚΕΣ-ΔΟΕΕ, «στην Ελλάδα, το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο είναι απόλυτα τραπεζοκεντρικό, σε αντίθεση με τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες και τις ΗΠΑ, όπου οι μη τραπεζικοί φορείς χρηματοδότησης έχουν ισχυρή και σταθερά αυξανόμενη παρουσία, ιδίως στην αγορά των επιχειρηματικών δανείων. Η διεύρυνση των δυνητικών πηγών χρηματοδότησης των ελληνικών επιχειρήσεων είναι εύλογο πως θα βελτιώσει την πρόσβασή τους στην αναγκαία χρηματοδότηση. Πέραν από το προφανές, δηλαδή πως η αύξηση του ανταγωνισμού δρα υπέρ της λειτουργίας μιας FINANCE PRO

αγοράς, οι εναλλακτικοί φορείς χρηματοδότησης μπορούν δυνητικά να αντιμετωπίσουν, πιο αποτελεσματικά από τις τράπεζες, στρεβλώσεις που υφίστανται στην ελληνική αγορά, τόσο λόγω του μικρού μεγέθους της μέσης επιχείρησης, όσο και λόγω της οικονομικής κρίσης της δεκαετίας του 2010. Βέβαια, ο βαθμός στον οποίο θα υπάρξει πραγματική βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης εξαρτάται από την ανανέωση του νομοθετικού πλαισίου που για την ώρα τουλάχιστον φαίνεται να γίνεται με δειλά βήματα. Σε κάθε περίπτωση, κάθε χρηματοδότης έχει ως πρώτιστο κριτήριο αξιολόγησης τη δυνατότητα ανάκτησης των κεφαλαίων του, συνεπώς ένα σημαντικό μέρος από τις εταιρείες που δεν έχουν πρόσβαση στις τράπεζες δεν θα είχαν ούτε σε εναλλακτικούς ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

FINANCIAL FILES COR POR ATE & I N V E STM E N T BA N K I NG

φορείς χρηματοδότησης. Ένα πραγματικό παράδειγμα για το πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει ένας εναλλακτικός φορέας χρηματοδότησης είναι η CNL Capital ΕΚΕΣ-ΔΟΕΕ, εταιρεία εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Την τελευταία δεκαετία, υπό ένα πολύ περιοριστικό θεσμικό καθεστώς, η CNL Capital έχει υποστηρίξει πολλές δεκάδες μικρομεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις, έχοντας προχωρήσει σε χρηματοδοτήσεις άνω των 80 εκατ. ευρώ. Αν και τα κριτήρια αξιολόγησής της είναι αυστηρά, με αποτέλεσμα να έχει ελάχιστες επισφάλειες όλα αυτά τα χρόνια, είναι σε θέση να τα συνδυάζει με σαφώς μεγαλύτερη ευελιξία, συμπληρωματικότητα και ταχύτητα από ό,τι τα τραπεζικά ιδρύματα.»

Μεγαλώνει και ισχυροποιείται ο τομέας NBFI, αλλά πρέπει να διασφαλιστεί η ανθεκτικότητά του

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΛΕΚΚΑΣ Προέδρος ΔΣ, CNL Capital ΕΚΕΣ-ΔΟΕΕ

«Οι εναλλακτικοί φορείς χρηματοδότησης μπορούν δυνητικά να αντιμετωπίσουν, πιο αποτελεσματικά από τις τράπεζες, στρεβλώσεις που υφίστανται στην ελληνική αγορά, τόσο λόγω του μικρού μεγέθους της μέσης επιχείρησης, όσο και λόγω της οικονομικής κρίσης της δεκαετίας του 2010»

ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΡΑΚΑΚΗΣ

Ελπίδες για εξυγίανση

Προέδρος ΔΣ, Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων

«Δεδομένου ότι ο αριθμός των ‘non-bankable’ -κυρίως μικρομεσαίων- επιχειρήσεων είναι μεγάλος, η τόνωση του ανταγωνισμού θα ήταν πραγματικά χρήσιμη», υποστηρίζει η Σόνια Σαράντη, Senior Associate στη δικηγορική εταιρεία Machas & Partners. «Αντίστοιχα, εξαιρετικά χρήσιμη και, προς την ίδια κατεύθυνση, σημαντική θα ήταν η πρόοδος της εξέλιξης του στελεχιακού δυναμικού των επιχειρήσεων αυτών, ώστε να ανταποκριθεί στις τεχνικές απαι-

«Είναι ανάγκη να διευρυνθεί το πλαίσιο τραπεζικής αδειοδότησης στη χώρα, με το σκεπτικό ότι μια τέτοια εξέλιξη θα ενισχύσει τον ανταγωνισμό στον κλάδο και θα οδηγήσει στην επίτευξη καλύτερων όρων δανεισμού για επιχειρήσεις και ιδιώτες»

FINANCE PRO

Σε έκθεση του 2022 του Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (FSB) τονιζόταν ότι το παγκόσμιο ενεργητικό των NBFIs είχε ανέλθει σε 239,3 τρισ. δολάρια, αναλογώντας έτσι σε σχεδόν 50% του συνόλου του ενεργητικού (από 42% το 2008). Συνολικά, σε παγκόσμιο επίπεδο, τα χρηματοοικονομικά assets συνέχισαν να καταγράφουν αύξηση κατά τη διάρκεια του 2021: ενισχύθηκαν κατά 7,7% και ανήλθαν σε 486,6 τρισ. δολάρια, κυρίως χάρη στην ανάπτυξη του τομέα των NBFIs. Ο συγκεκριμένος τομέας αναπτύχθηκε κατά 8,9% το 2021. Όσο μεγαλώνει και δυναμώνει η εν λόγω αγορά, τόσο τραβάει την προσοχή, όχι μόνο των υποψήφιων δανειοληπτών, αλλά και των ρυθμιστικών αρχών. Στην ετήσια έκθεση του Συμβουλίου που δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο, αναφέρεται ότι το FSB επεξεργάζεται επισταμένως τρόπους αντιμετώπισης των συστημικών κινδύνων στον τομέα των NBFIs, καθώς επίσης τρόπους υλοποίησης διεθνών μεταρρυθμίσεων για την ενίσχυση της ανθεκτικότητάς τους. Ο Μιχάλης Μαρακάκης, Προέδρος ΔΣ της Συνεταιριστικής Τράπεζας Χανίων, σχολιάζει σχετικά με τις νέες προοπτικές για διεύρυνση του χρηματοπιστωτικού τοπίου: «Είναι νωρίς για να προβλεφθούν πλήρως οι συνέπειες μιας τέτοιας εξέλιξης στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα και στην εθνική οικονομία ευρύτερα. Το σίγουρο είναι ότι η εμπλοκή τρίτων funds στην εν λόγω αγορά οφείλει να γίνει με μεγάλη προσοχή και να οριοθετηθεί αυστηρά από ένα συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο. Αν δεν γίνει αυτό, θα ευνοηθεί η δραστηριότητα διάθεσης παράνομου χρήματος και ίσως αγγίξει τα όρια της τοκογλυφίας. Επιπλέον, είναι ανάγκη να διευρυνθεί το πλαίσιο τραπεζικής αδειοδότησης στη χώρα, με το σκεπτικό ότι μια τέτοια εξέλιξη θα ενισχύσει τον ανταγωνισμό στον κλάδο και θα οδηγήσει στην επίτευξη καλύτερων όρων δανεισμού για επιχειρήσεις και ιδιώτες.»

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

τήσεις συναλλαγής με τα πιστωτικά ιδρύματα. Η είσοδος νέων συμμετεχόντων στη χρηματοδοτική αγορά, όπως τα non deposit financial institutions, αναμένεται να οδηγήσει πλήθος επιχειρήσεων, ακόμα και επιχειρήσεων με «κόκκινα δάνεια», προς τον δρόμο της «εξυγίανσης», ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση σε πηγές χρηματοδότησης, χάρις στη μεγαλύτερη ευελιξία που θα έχουν οι νέοι αυτοί φορείς. Ο συνδυασμός του παραδοσιακού τραπεζικού δανεισμού, με τους νέους συμμετέχοντες και την εξέλιξη στη «χρηματοδοτική τεχνογνωσία» από τις επιχειρήσεις είναι, κατά την γνώμη μας, αυτό που απαιτείται για τη θετική διαφοροποίηση με γεωμετρική πρόοδο», καταλήγει.

Εμπλουτίζουν την προϊοντική τους γκάμα οι τράπεζες

Σύμφωνα με τη Ρόη Χάικου, Διευθύντρια Εταιρικής Επικοινωνίας της Attica Bank, «η συζήτηση και η ανάγκη για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας στο τραπεζικό σύστημα παραμένει, και το τελευταίο διάστημα, ανάμεσα σε άλλα, εντείνεται και από τη συγκράτηση της πιστωτικής επέκτασης και την έλλειψη χρηματοδότησης, ειδικά των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καθώς και των ιδιωτών. Συνεπώς, και μέσω του νομοσχεδίου που προωθεί η κυβέρνηση, φαίνεται να ενισχύεται το πλαίσιο για δανειοδοτήσεις και από μη τραπεζικά ιδρύματα και για μικρές και ευέλικτες χρηματοδοτήσεις, οι οποίες εξυπηρετούν συγκεκριμένες πιστωτικές ανάγκες. Η Attica Bank έχει δηλώσει το «παρών» σε αυτόν τον τομέα, καθώς εδώ και κάποιους μήνες, το ΤΜΕΔΕ Microfinance Solutions είναι ο πρώτος θεσμικός φορέας που δραστηριοποιείται στον κλάδο των μικροχρηματοδοτήσεων και σε συνεργασία με την Τράπεζά μας, αποτελεί ένα παράδειγμα ενός σύγχρονου, εύχρηστου και αποτελεσματικού εργαλείου χρηματοδότησης. Προφανώς, οι περισσότερες εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης θα αυξήσουν και την προσβασιμότητα, ειδικά σε ομάδες επιχειρήσεων, οι οποίες πριν αντιμετώπιζαν δυσκολίες στη χρηματοδότησή τους.»

ΣΌΝΙΑ ΣΑΡΆΝΤΗ Senior Associate, Machas & Partners

«Η ενσωμάτωση στη χρηματοδότηση περιβαλλοντικών, κοινωνικών και διακυβερνητικών κριτηρίων (ESG) ενθαρρύνει σημαντικά επενδύσεις που ανταποκρίνονται περισσότερο στις ανάγκες του οικονομικοκοινωνικού περιβάλλοντος»

Πρώτα το κεφάλαιο κίνησης

Η εξασφάλιση βιώσιμης χρηματοδότησης και ορθής χρηματοοικονομικής διαχείρισης είναι αναγκαία για την υγεία και ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας. Σε πρόσφατη ανάρτησή μας στη σελίδα του FinancePro στο LinkedIn, καλέσαμε τα οικονομικά στελέχη να μάς πουν σε ποιο πεδίο συμβάλλει πιο αποδοτικά το χρηματοπιστωτικό οικοσύστημα στο σύγχρονο επιχειρείν. Στην ψηφοφορία μετείχαν 27 στελέχη και οι απαντήσεις τους κατανέμονται ως εξής: 1. Χρηματοδότηση κεφαλαίου κίνησης: 33% 2. Ψηφιακές συναλλαγές: 30% 3. «Πράσινη» χρηματοδότηση: 22% 4. Συναλλαγές Μ&Α: 15%

Πληθαίνουν τα εργαλεία επιχειρηματικής τραπεζικής

Αναφορικά με τις σύγχρονες δυνατότητες βιώσιμης χρηματοδότησης, η Σόνια Σαράντη σχολιάζει: «Πολύ κρίσιμα εργαλεία που χρησιμοποιούνται από τον χρηματοπιστωτικό τομέα –που FINANCE PRO

ΡΌΗ ΧΆΙΚΟΥ Διευθύντρια Εταιρικής Επικοινωνίας, Attica Bank

«Ολοκληρώνοντας τον ψηφιακό μετασχηματισμό του, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα περνάει στην επόμενη ημέρα, ελαχιστοποιώντας τους πιστωτικούς κινδύνους και μεγεθύνοντας την αποτελεσματικότητα της χρηματοδότησης»

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

FINANCIAL FILES COR POR ATE & I N V E STM E N T BA N K I NG

όμως απαιτείται να προσαρμοστούν περαιτέρω στη διεθνή αγορά– είναι τα προηγμένα λογισμικά ανάλυσης δεδομένων για την πρόβλεψη χρηματοπιστωτικών κινδύνων. Στο ίδιο πλαίσιο, λογισμικά τύπου Application Programming Interface (API) δίνουν τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να συνδέσουν τα συστήματά τους με τραπεζικές υπηρεσίες για ταχύτερες και ασφαλέστερες συναλλαγές. Επιπλέον, η ενσωμάτωση στη χρηματοδότηση περιβαλλοντικών, κοινωνικών και διακυβερνητικών κριτηρίων (Environmental, Social and Governance, άλλως ESG) ενθαρρύνει σημαντικά επενδύσεις που ανταποκρίνονται περισσότερο στις ανάγκες του οικονομικοκοινωνικού περιβάλλοντος. Επί των χορηγήσεων, εξαιρετικής σημασίας είναι ο μηχανισμός συγχρηματοδότησης μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) για δάνεια με εξαιρετικό οικονομικό πλεονέκτημα και σκοπό επένδυσης σε αναπτυξιακούς τομείς, όπως ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η πράσινη μετάβαση. Τα εργαλεία αυτά, από κοινού με την τεχνογνωσία του ελληνικού χρηματοπιστωτικού τομέα ανοίγουν νέες δυνατότητες για βιώσιμη χρηματοδότηση και ανάπτυξη επιχειρήσεων, προωθώντας ένα αναγκαία περισσότερο πρωτοπόρο και σίγουρα πιο κερδοφόρο επιχειρηματικό περιβάλλον.»

Cloud και τεχνητή νοημοσύνη

«Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα έχει κάνει τεράστια βήματα προόδου σε διαφορετικά πεδία που αφορούν για παράδειγμα την ψηφιοποίηση, τη χρήση νέων εργαλείων αξιολόγησης και ανταπόκρισης στα αιτήματα των πελατών, τη συνεργασία με άλλους φορείς, τα καινοτόμα χρηματοδοτικά προγράμματα και το νέο μοντέλο λειτουργίας του», υπογραμμίζει η Ρόη Χάικου. «Τα εργαλεία εξελίσσονται, βελτιώνονται, μας κάνουν πιο γρήγορους και αποτελεσματικούς στην επενδυτική και επιχειρηματική τραπεζική για τη διασφάλιση βιώσιμης χρηματοδότησης και ανάπτυξης των επιχειρήσεων. Ενδεικτικά, στην Attica Bank έχουμε κάνει ένα καθοριστικό βήμα στον ψηφιακό μετασχηματισμό ολόκληρου του Συστήματος Διαχείρισης Διαθεσίμων της τράπεζας, αξιοποιώντας τις δυνατότητες του cloud περιβάλλοντος για την επεξεργασία και εκκαθάριση των συναλλαγών, τη διαχείριση κινδύνων και συνολικά την βελτιστοποίηση των λειτουργιών του Treasury μας. Πλέον, ενισχύεται η προ-χρηματοδοτική περίοδος με εξειδικευμένη σύγχρονη

Η αξία της αγοράς των επιχειρηματικών δανείων προβλέπεται να ανέλθει σε $29.379,83 δισ. το 2030 FINANCE PRO

συμβουλευτική, η οποία υιοθετεί τα ESG κριτήρια, ενώ ενισχύει τον έλεγχο και αυξάνει τις παραμέτρους που εξετάζονται για τις χρηματοδοτήσεις, ώστε οι επιχειρήσεις να λειτουργούν και να αναπτύσσονται, προσαρμοσμένες στο σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο επιχειρείν. Εντάσσοντας σταδιακά την τεχνητή νοημοσύνη στην τραπεζική καθημερινότητα και ολοκληρώνοντας τον ψηφιακό μετασχηματισμό του, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα περνάει στην επόμενη ημέρα, ελαχιστοποιώντας τους πιστωτικούς κινδύνους και μεγεθύνοντας την αποτελεσματικότητα της χρηματοδότησης στις επιχειρήσεις και τους ιδιώτες.»

Έμπρακτη στήριξη στις ΜμΕ

Όπως αναλύει ο Μιχάλης Μαρακάκης, «στην εποχή μας υπάρχει μια σειρά σύγχρονων εργαλείων επιχειρηματικής και επενδυτικής τραπεζικής, που προάγουν τη βιώσιμη χρηματοδότηση και ανάπτυξη των επιχειρήσεων. Ως Τράπεζα Χανίων φιλοδοξούμε να στηρίζουμε έμπρακτα την ελληνική οικονομία και να βρισκόμαστε σταθερά στο πλευρό του κεντρικότερου αναπτυξιακού της πυλώνα, των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η Τράπεζα, πέρα από την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους και την παροχή ρευστότητας, προάγει την εξέλιξη και την ενδυνάμωση του ελληνικού επιχειρείν, μέσα από εξειδικευμένα εργαλεία και συνεργασίες, όπως για παράδειγμα με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (ΕΑΤ) μέσω του προγράμματος «Business Growth Fund» ή με το Ευρωπαϊκό Επενδυτικό Ταμείο (EIF) μέσω του προγράμματος «EaSi – Μικροπιστώσεις», αλλά και των προγραμμάτων InvestEU, στα οποία θα συμμετέχει στο άμεσο μέλλον. Με την αξιοποίηση αυτών και άλλων αντίστοιχων χρηματοδοτικών εργαλείων παρέχουμε δάνεια επενδυτικού σκοπού και κεφαλαίου κίνησης σε ένα ευρύ φάσμα μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ), με ευνοϊκά επιτόκια καθώς και με μειωμένες ή καθόλου εξασφαλίσεις, στηρίζοντας ουσιαστικά τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής επιχειρηματικότητας.»

Η αξία των συνδυαστικών λύσεων

«Σε ό,τι αφορά τον τραπεζικό δανεισμό, πρωτεύοντα ρόλο στην ανάπτυξη ελκυστικών εργαλείων χρηματοδότησης, ειδικά για τις ΜμΕ, διαδραματίζουν τα προγράμματα εγχώριων και διεθνών αναπτυξιακών φορέων, όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) και η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (ΕΑΤ)», εξηγεί ο Παναγιώτης Λέκκας. «Η ανάπτυξη μη τραπεζικών φορέων χρηματοδότησης, ακόμα και αν αυτοί δεν έχουν δυνατότητα αξιοποίησης των παραπάνω προγραμμάτων, θα προσέθετε περισσότερες εναλλακτικές στην αγορά, καθώς αυτοί οι φορείς θα μπορούσαν να υιοθετήσουν πιο στοχευμένες κι ευέλικτες πολιτικές χρηματοδότησης, π.χ. αξιοποιώντας τις βραχυχρόνιες χρηματοροές μιας επιχείρησης ή τις μακροχρόνιες πελατειακές της σχέσεις. Επίσης, οι εναλλακτικοί φορείς χρηματοδότησης δύνανται να συνεργαστούν πιο αποτελεσματικά με θεσμικούς επενδυτές που υποστηρίζουν το μετοχικό κεφάλαιο μιας επιχείρησης, όπως τα Venture Capital και Private Equity funds, ώστε να διαμορφωθούν συνδυαστικές λύσεις που να υποστηρίζουν τη βιώσιμη ανάπτυξη των επιχειρήσεων.» ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ESG

A DV ERTOR I A L

VASILEIOS KOTZ A MPASOPOULOS , Regional Manager

Η υποβολή εκθέσεων ESG γίνεται εύκολη με το Convene ESG Η πλατφόρμα μας είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για κάθε εταιρεία Οι επενδυτές σήμερα αναζητούν όλο και περισσότερο στοχεύουν να επενδύουν σε εταιρείες που δεσμεύονται να τηρούν τις αρχές ESG. Αυτό σημαίνει ότι οι εταιρείες πρέπει να είναι σε θέση να παρακολουθούν και να υποβάλλουν εκθέσεις σχετικά με τις επιδόσεις τους με ολοκληρωμένο και διαφανή τρόπο.

ο Convene ESG είναι μια λύση λογισμικού που μπορεί να σας βοηθήσει να απλοποιήσετε τη διαδικασία υποβολής εκθέσεων και εξορθολογεί τη συλλογή δεδομένων, παρακολουθεί την πρόοδο, συγκρίνει τις επιδόσεις σας με τις αντίστοιχες του κλάδου και ευθυγραμμίζεται με τα πλαίσια των κανονισμών. Η πλατφόρμα μας είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για κάθε εταιρεία που έχει δεσμευτεί για την υποβολή εκθέσεων ESG. Μπορεί να βοηθήσει τις εταιρείες να εξοικονομήσουν χρόνο, να βελτιώσουν την ποιότητα των δεδομένων και να ενισχύσουν τη διαφάνεια.

Βασικά οφέλη του Convene ESG:

Η πλατφόρμα είναι προ-χαρτογραφημένη σε διάφορα πλαίσια ESG, όπως το GRI, το SRS, CSRD και TCFD. Αυτό διευκολύνει τις εταιρείες να συλλέγουν και να υποβάλλουν εκθέσεις σχετικά με τα δεδομένα που είναι πιο σημαντικά για τον κλάδο τους και τα ενδιαφερόμενα μέρη. Το Convene ESG παρέχει πίνακες οργάνων που διευκολύνουν την απεικόνιση των δεδομένων. Αυτό μπορεί να βοηθήσει τις εταιρείες να εντοπίσουν τάσεις, να παρακολουθήσουν την πρόοδο και να συγκρίνουν τις επιδόσεις τους με τις αντίστοιχες των άλλων εταιρειών. Η λύση μπορεί να αυτοματοποιήσει τη συλλογή δεδομένων ESG από διάφορες πηγές, συμπεριλαμβανομένων των εσωτερικών συστημάτων, των εξωτερικών παρόχων δεδομένων και των δημόσιων αρχείων, εξοικονομώντας στις εταιρείες σημαντικό χρόνο και προσπάθεια.

Τ: +30 2111994964

E: vasili_kotz@azeusuk.com

Πώς μπορεί να σας βοηθήσει η Convene

Η Convene ESG μπορεί να βοηθήσει τις εταιρείες να μειώσουν το κόστος της υποβολής εκθέσεων ESG με την αυτοματοFINANCE PRO

ποίηση της συλλογής δεδομένων και τον εξορθολογισμό της διαδικασίας υποβολής εκθέσεων. Επίσης μπορεί να βοηθήσει τις εταιρείες να βελτιώσουν την ποιότητα των δεδομένων τους παρέχοντας προ-χαρακτηρισμένα πεδία και αυτοματοποιημένη επικύρωση δεδομένων. Ενισχύεται η διαφάνεια παρέχοντας ουσιαστικά μία database για τα δεδομένα και τις εκθέσεις ESGκαι έτσι μπορούν να προσελκύσουν αλλά και να διατηρούν επενδυτές, αποδεικνύοντας τη δέσμευσή τους στις αρχές του ESG. Εργαζόμαστε σε software engineering projects από το 1990. Τα τελευταία 30 χρόνια η Azeus Systemsέχει παραδώσει περισσότερες από 200 επιτυχημένες λύσεις για τους πελάτες της. Εάν αναζητάτε έναν τρόπο να απλοποιήσετε την υποβολή εκθέσεων και να βελτιώσετε την απόδοση ESG, το Convene ESG είναι η λύση για εσάς! Για να μάθετε περισσότερα, επισκεφθείτε τον ιστότοπο της Azeus Convene.

www.azeusconvene.com/

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

FINANCIAL FILES DIGITA L T R A NSFOR M ATION

Ο CFO έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ψηφιακή μετάβαση των επιχειρήσεων Η τεχνητή νοημοσύνη στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των οικονομικών ηγετών Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας αλλάζει καθοριστικά το σύγχρονο επιχειρείν. Οι οικονομικοί διευθυντές έχουν διαγνώσει τον σημαντικό ρόλο που θα διαδραματίσει η τεχνολογία στη μελλοντική επιτυχία των οργανισμών τους και ηγούνται της ψηφιακής μετάβασης, με επίκεντρο την ενσωμάτωση στη λειτουργία των οικονομικών τμημάτων της τεχνητής νοημοσύνης.

ύμφωνα με την έρευνα CFO Perspective on the 2023 CEO της Gartner, οι CFOs σχεδιάζουν να αυξήσουν τη χρηματοδότηση του οργανισμού τους στο ΙΤ, ενώ οι CEOs είναι πιο συγκρατημένοι. Όπως αναφέρει η έρευνα, οι οικονομικοί διευθυντές ενδιαφέρονται για πολλούς τομείς της τεχνολογίας, στο επίκεντρο ωστόσο του ενδιαφέροντός τους είναι η τεχνητή νοημοσύνη. Όταν ρωτήθηκαν ποια νέα τεχνολογία θα επηρεάσει πιο σημαντικά τους κλάδο τους τα επόμενα τρία χρόνια (έως το 2025), οι CFOs ανέφεραν την τεχνητή νοημοσύνη ως την κορυφαία επιλογή. Για τους CFOs, το εύρημα αυτό είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτο επειδή πιθανότατα δεν έχουν ακόμη μεγάλη άμεση εμπειρία με την τεχνητή νοημοσύνη, καθώς το 80% των οικονομικών λειτουργιών που χρησιμοποιούν ήδη ΑΙ άρχισαν να το κάνουν τα τελευταία δύο χρόνια. Σε ό,τι αφορά τη στρατηγική που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι CFOs για να βελτιώσουν τις ψηφιακές δυνατότητες της χρηματοοικονομικής τους λειτουργίας, η έρευνα αναφέρει πως θα πρέπει να οικοδομήσουν μια ευέλικτη στρατηγική σχεδιασμένη γύρω από σπονδυλωτές τεχνολογικές λύσεις και τους καταλληλότερους προμηθευτές που παρέχουν συγκεκριμένες χρηματοοικονομικές δυνατότητες. Οι CFOs, αναφέρει, θα πρέπει να επεξεργαστούν τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης ξεκινώντας από έναν επιχειρηματικό στόχο και στη συνέχεια εντοπίζοντας τα εμπόδια για την επίτευξή του, αντί να προσπαθούν να προσαρμόσουν εκ των υστέρων ένα επιχειρηματικό πρόβλημα στις προκαθορισμένες λύσεις της τεχνητής νοημοσύνης. FINANCE PRO

Έγκαιρη λήψη αποφάσεων

Ο σύγχρονος CFO διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο στον ψηφιακό μετασχηματισμό των εταιρειών. Στο πλαίσιο αυτό, καλέσαμε τα οικονομικά στελέχη στη σελίδα μας στο LinkedIn, να επιλέξουν τι οφέλη παρέχει στην επιχείρηση η ψηφιακή μετάβαση του οικονομικού τμήματος. 1. Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα 2. Συμβολή στην πρόβλεψη 3. Έγκαιρη λήψη αποφάσεων 4. Εστίαση στην αποδοτικότητα. Το 53% των οικονομικών στελεχών θεωρεί πως ο ψηφιακός μετασχηματισμός συμβάλλει στην έγκαιρη λήψη αποφάσεων. Το 25% πιστεύει πως προσφέρει εστίαση στην αποδοτικότητα, το 14% πως δίνει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και το 8% πως συμβάλλει στην πρόβλεψη. Στην εποχή λοιπόν της ψηφιακής μετάβασης, ο ρόλος του CFO είναι καίριος. Ρωτήσαμε πέντε οικονομικούς διευθυντές πως βλέπουν τη συμβολή τους στον ψηφιακό μετασχηματισμό τόσο του οικονομικού τμήματος όσο και του οργανισμού.

Οι επιχειρήσεις έχουν πραγματοποιήσει άλματα ψηφιακής μετάβασης

Οι επιχειρήσεις έχουν πραγματοποιήσει άλματα ψηφιακής μετάβασης την τελευταία τριετία, μας λέει ο Σταύρος Δεληγιαννίδης, CFO της Alterra. «Βέβαια αυτό έχει υλοποιηθεί, ή υλοποιείται, από επιχειρήσεις οι οποίες θέλουν να βλέπουν με αισιοδοξία το μέλλον και αποδέχονται την ανάγκη για ψηφιακό μετασχηματισμό. Σαφώς και ο ρόλος της Οικονομικής Διεύθυνσης και ειδικά του CFO είναι να παρουσιάσει τα οφέλη από αυτή ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ

τη μετάβαση στους μετόχους με σαφή και αντικειμενικό τρόπο» τονίζει. «Είναι γνωστό πως ό,τι δεν μετριέται δεν διοικείται. Και το Οικονομικό Τμήμα βρίσκεται στην καρδιά αυτών των μετρήσεων προσπαθώντας να ερμηνεύσει, να διορθώσει, να εξηγήσει και να παρουσιάσει αυτές τις μετρήσεις. Είναι λοιπόν λογικό το Οικονομικό Τμήμα να συμβάλει σε όλο το κύκλωμα αυτής της ψηφιακής μετάβασης από την αρχή μέχρι και το τέλος, καθώς και να ελέγχει και να τροποποιεί τις διαδικασίες, σύμφωνα πάντα με τις ιδιαιτερότητες της κάθε επιχείρησης. Αυτό αποτελεί και το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα του κάθε οργανισμού» αναφέρει. FINANCE PRO

Κρίσιμος ο ρόλος της οικονομικής διεύθυνσης στην ολοκλήρωση της ψηφιακής μετάβασης

Η τελευταία δεκαετία επιφύλασσε στις αγορές και στις επιχειρήσεις έκτακτα γεγονότα που έφεραν τους CFO στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας, αναφέρει ο Δημήτρης Ίτζος, Financial Director της Provil. «Οι αλλεπάλληλες κρίσεις που αντιμετωπίσαμε μας ανάγκασαν να είμαστε πιο ευέλικτοι, πιο προνοητικοί και επιτακτικά πιο αποτελεσματικοί. Το Οικονομικό Τμήμα, με την υψηλή επιστημονική εξειδίκευση των στελεχών του, προσαρμόστηκε άμεσα στα νέα δεδομένα αφενός με την αυτοματοποίηση των διαδικασιών του οργανισμού ώστε να ανταποκριθεί ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

FINANCIAL FILES DIGITA L T R A NSFOR M ATION

στη νέα εποχή της ψηφιακής διακυβέρνησης και αφετέρου με την ψηφιακή διαχείριση τεράστιου όγκου δεδομένων ώστε να παρέχει στον οργανισμό τη δυνατότητα για έγκαιρη και ορθή λήψη αποφάσεων. Στα επόμενα χρόνια, η Οικονομική Διεύθυνση θα είναι ο διασφαλιστής της ολοκλήρωσης της ψηφιακής μετάβασης και οι οργανισμοί θα έχουν ως μόνη επιλογή τον εκσυγχρονισμό τους και την προσαρμογή τους στην ψηφιακή εποχή» προσθέτει.

Ο CFO πρέπει να λειτουργήσει ως κόμβος

Θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι ο CFO δεν είναι πλέον μόνο ο Chief Financial Officer, αλλά κυρίως ο Chief Future Officer, μας λέει ο Αλέξανδρος Κατσαρός, CFO. «Η συμβολή του στην ψηφιοποίηση της Οικονομικής Διεύθυνσης, αλλά και του οργανισμού, με το βλέμμα στραμμένο στο παρόν, αλλά κυρίως στο μέλλον, για να προλαβαίνει τις όποιες δύσκολες και αναπάντεχες συγκυρίες, πρέπει να θεωρηθεί καίρια και απαραίτητη. Ο CFO έχει μια γενική και αμερόληπτη εικόνα του οργανισμού του, γνωρίζει σε μεγάλο βαθμό τις συνήθεις διαδικασίες και πρακτικές των περισσότερων τμημάτων και έτσι μπορεί να συμβάλλει θετικά όχι μόνο στον ψηφιακό μετασχηματισμό του τμήματός του αλλά και των υπολοίπων – πάντα σε συνεργασία με τους αρμόδιους διευθυντές. Όλα τα δεδομένα και η επεξεργασία αυτών είναι στο επίκεντρο της ψηφιοποίησης και ο CFO πρέπει να λειτουργήσει ως ο «κόμβος» ώστε να είναι επιτυχής ο όποιος μετασχηματισμός» αναφέρει.

ΣΤΑΥΡΟΣ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΙΔΗΣ Chief Financial Officer, Alterra

«Οι επιχειρήσεις έχουν πραγματοποιήσει άλματα ψηφιακής μετάβασης την τελευταία τριετία»

Κρίσιμος ο ρόλος του CFO

Στην εποχή της ψηφιακής μετάβασης, ο ρόλος του Chief Financial Officer (CFO) είναι πράγματι κρίσιμος για την εκμετάλλευση και την επιτυχημένη αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών στον οργανισμό, τονίζει ο Ευθύμιος Τάτσιος, CFO της Χαλυβουργίας Ελλάδος. «Ο ρόλος του CFO στον ψηφιακό μετασχηματισμό εκτείνεται πέρα από την απλή εφαρμογή τεχνολογίας στις οικονομικές διαδικασίες, καθώς περιλαμβάνει επίσης την αλλαγή των διαδικασιών και της «κουλτούρας» του οργανισμού για να υιοθετήσει με επιτυχία τον ψηφιακό τρόπο σκέψης και λειτουργίας. Απαιτούνται συνεχής ενημέρωση για τις τεχνολογικές εξελίξεις, εκπαίδευση σε νέα εργαλεία, διαρκής συνεργασία με τα εσωτερικά τμήματα IT, έρευνα αγοράς για software, εξειδικευμένοι εξωτερικοί συνεργάτες και διάχυση της πληροφορίας σε όλο τον οργανισμό» αναφέρει.

Ο ρόλος του CFO στην ψηφιακή εποχή είναι ιδιαίτερος και σημαντικός

Ο ρόλος του CFO στην ψηφιακή εποχή είναι ιδιαίτερος και σημαντικός, τονίζει ο Ανδρέας Τίγκας, Head of Global Tax and International Expansion, Etraveli Group. «Έχει την ευθύνη να διασφαλίζει ότι οι όποιες ανάγκες για αλλαγή συμβαδίζουν με την ψηφιοποίηση μέρους της εταιρείας μέσω λήψης στρατηγικών αποφάσεων. Αυτοσκοπός είναι η διαχείριση δεδομένων με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο για επωφελή αποτελέσματα. Η ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών και η αυτοματοποίηση επαναλαμβανόμενων διαδικασιών βοηθούν στην εξέλιξη όλων των τμημάτων, με αποτέλεσμα να ενεργούν διαφορετικά με σκοπό

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΙΤΖΟΣ Financial Director, Provil

«Στα επόμενα χρόνια, η Οικονομική Διεύθυνση θα είναι ο διασφαλιστής της ολοκλήρωσης της ψηφιακής μετάβασης»

FINANCE PRO

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

την συλλογική εξέλιξη και συνάμα μια πιο εύρυθμη λειτουργία» αναφέρει. «Αναλύοντας τα ψηφιακά εργαλεία, συμβάλλουν στον μετασχηματισμό με την αυτοματοποίηση των χρηματοοικονομικών και άλλων διαδικασιών και η χρήση εργαλείων Business Intelligence είναι σημαντική όσο ποτέ άλλοτε. Η ψηφιακή ανάλυση δεδομένων βοηθά στην πρόβλεψη κινδύνων και ευκαιριών, ενώ η χρήση cloud-based συστημάτων διευκολύνει στη λειτουργία του οργανισμού» προσθέτει. Η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει δώσει αρκετά ψηφιακά εργαλεία στους οργανισμούς που μπορούν να δημιουργήσουν αξία. Ρωτήσαμε τα οικονομικά στελέχη που φιλοξενούμε πως αξιοποιεί η οικονομική διεύθυνση τα υπάρχοντα ψηφιακά εργαλεία και πως επηρεάζουν τη λειτουργία της.

Τα νέα ψηφιακά εργαλεία αλλάζουν το μοντέλο διοίκησης

Οι εταιρείες πληροφορικής χρόνια περίμεναν να αδράξουν αυτή την ευκαιρία της ψηφιακής μετάβασης και μαζί τους και οι Οικονομικοί Διευθυντές, που για δεκαετίες πάσχιζαν να ασκήσουν διοίκηση μέσα από ένα δαιδαλώδες σύστημα πολλαπλών απαρχαιωμένων και τυποποιημένων διαδικασιών και αρχείων, επισημαίνει ο Σταύρος Δεληγιαννίδης. «Πλέον, η Οικονομική Διεύθυνση έχει στη διάθεσή της ψηφιακά εργαλεία που της δίνουν τη δυνατότητα να παρεμβαίνει καταλυτικά στη λειτουργία των οργανισμών, προλαμβάνοντας τις αστοχίες. Οι επιχειρήσεις που υιοθετούν τα ψηφιακά εργαλεία και ενστερνίζονται τα δεδομένα από αυτά τα εργαλεία, έχουν τη δυνατότητα να κάνουν έγκαιρο και άμεσο pivot, σύμφωνα με τις επιταγές μιας αγοράς που μεταβάλλεται συνεχώς. Με τα νέα δεδομένα λοιπόν, αλλάζει το μοντέλο διοίκησης σε προληπτικό και άμεσα παρεμβατικό, από απολογιστικό που ίσχυε μέχρι πρότινος» τονίζει. Οι προκλήσεις της οικονομικής κρίσης, της υγειονομικής κρίσης, των συνεπειών του πολέμου στην Ουκρανία και της πληθωριστικής κρίσης, δοκίμασαν την ετοιμότητα των Οικονομικών Διευθύνσεων των οργανισμών, μας λέει ο Δημήτρης Ίτζος. «Η επιτακτική ψηφιακή μετάβαση του κράτους και των επιχειρήσεων ανέδειξε την ευκαιρία της αξιοποίησης των ψηφιακών εργαλείων για την απόκτηση συγκριτικού πλεονεκτήματος στην αγορά. Οι πιο διορατικοί CFO και κατ΄ επέκταση οι οργανισμοί στους οποίους προσφέρουν τις υπηρεσίες τους, εξασφάλισαν έγκαιρα την ομαλή συνέχιση της λειτουργίας τους με τη διαχείριση των κινδύνων που παρουσιάστηκαν, χρησιμοποιώντας σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία και εφαρμογές» επισημαίνει. «Παράλληλα όμως, είδαν την ευκαιρία να βγουν μπροστά από τον ανταγωνισμό έχοντας αποκτήσει σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Οι ψηφιακοί μηχανισμοί αντιμετώπισης των κρίσεων, οι αυτοματοποιήσεις διαδικασιών, η ψηφιακή διακυβέρνηση των οργανισμών και η ορθή και έγκαιρη διαχείριση του μεγάλου όγκου δεδομένων εκσυγχρόνισε τη λειτουργία των επιχειρήσεων, αύξησε την παραγωγικότητα, βελτίωσε τη θέση τους στην αγορά έναντι του ανταγωνισμού και έφερε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης» προσθέτει. FINANCE PRO

ΑΛΕΞΑΝΔΡΌΣ ΚΑΤΣΑΡΌΣ Chief Financial Officer

«Για τον εκσυγχρονισμό μιας Οικονομικής Διεύθυνσης, δεν επαρκεί απλά μια σειρά από εγκαταστάσεις και υλοποιήσεις εφαρμογών. Είναι αναγκαία και η σωστή αξιοποίηση αυτών»

ΕΥΘΥΜΙΌΣ ΤΑΤΣΙΌΣ Chief Financial Officer, Χαλυβουργία Ελλάδος

«Οικονομική διεύθυνση χωρίς αξιοποίηση των σύγχρονων ψηφιακών εργαλείων είναι τουλάχιστον ανεπαρκής»

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

FINANCIAL FILES DIGITA L T R A NSFOR M ATION

επαρκεί απλά μια σειρά από εγκαταστάσεις και υλοποιήσεις εφαρμογών. Είναι αναγκαία και η σωστή αξιοποίηση αυτών. Σε αυτή την αξιοποίηση, μεγάλο ρόλο θα παίξουν οι εργαζόμενοι-χειριστές, οι οποίοι θα πρέπει να εκπαιδευτούν κατάλληλα και να ανέβουν επίπεδα και πλέον να εναρμονιστούν και αυτοί με τα νέα δεδομένα της ψηφιακής εποχής» τονίζει. «Κάθε οργανισμός που σέβεται τον εαυτό του θα πρέπει να έχει προετοιμάσει και εκτελέσει ενδελεχώς και προσεκτικά το σχέδιο ψηφιακής δράσης του, καθώς η χρήση των κατάλληλων ψηφιακών εργαλείων μόνο θετικά μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία οποιασδήποτε Οικονομικής Διεύθυνσης. Η ψηφιοποίηση της Οικονομικής Διεύθυνσης προσβλέπει: 1. Στη σημαντική μείωση των χρόνων καταχώρισης και επεξεργασίας δεδομένων 2. Στη δημιουργία σωστών και πλέον «μηχανικών» διαδικασιών 3. Στην ταχύτερη πρόσβαση στην πληροφορία 4. Στη δημιουργία περισσότερου διαθέσιμου χρόνου για ανάλυση, κατανόηση και επεξήγηση της πληροφορίας» προσθέτει.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΤΙΓΚΑΣ

Η οικονομική διεύθυνση πρέπει να αξιοποιεί τα σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία

Head of Global Tax and International Expansion, Etraveli Group

«Ο CFO έχει την ευθύνη να διασφαλίζει ότι οι όποιες ανάγκες για αλλαγή συμβαδίζουν με την ψηφιοποίηση μέρους της εταιρείας μέσω λήψης στρατηγικών αποφάσεων»

Αναγκαία η σωστή αξιοποίηση των τεχνολογικών εργαλείων

Σε μια εποχή όπου η τεχνολογία εξελίσσεται με ραγδαίους και καταιγιστικούς ρυθμούς, η Οικονομική Διεύθυνση οποιασδήποτε εταιρείας οφείλει να «μεταμορφωθεί», να εκσυγχρονιστεί και να εναρμονιστεί με τα καινούρια δεδομένα, επισημαίνει ο Αλέξανδρος Κατσαρός. «Εργαλεία υπάρχουν πολλά και οι επιλογές για κάθε ένα από αυτά ακόμα περισσότερες. Για τον εκσυγχρονισμό μιας Οικονομικής Διεύθυνσης όμως, δεν

Οι CFOs έχουν διαγνώσει τον ρόλο που θα παίξει η τεχνολογία στη μελλοντική επιτυχία των οργανισμών τους και ηγούνται της ψηφιακής μετάβασης FINANCE PRO

Οικονομική διεύθυνση χωρίς αξιοποίηση των σύγχρονων ψηφιακών εργαλείων είναι τουλάχιστον ανεπαρκής, μας λέει ο Ευθύμιος Τάτσιος. «Η καταγραφή και η διαχείριση των οικονομικών συναλλαγών, η διαχείριση των κεφαλαίων του οργανισμού, ο μηχανισμός προβλέψεων, ο συντονισμός και η ομαλή ροή εργασιών, η εξαγωγή reports και η επιτυχής μελέτη/αξιοποίησή τους, η αυτοματοποίηση των διαδικασιών και του εσωτερικού ελέγχου, η αξιολόγηση και η υλοποίηση επενδυτικών πλάνων, η προάσπιση της ασφάλειας των ευαίσθητων οικονομικών και εμπορικών δεδομένων του οργανισμού είναι μερικές μόνο εργασίες που δεν δύνανται να εκτελεστούν χωρίς σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία. Συνεργαζόμενος με τους υπόλοιπους εκτελεστικούς διευθυντές, ο CFO μπορεί να διασφαλίσει ότι οι ψηφιακές πρωτοβουλίες ενσωματώνονται και υλοποιούνται σε όλα τα επίπεδα του οργανισμού» τονίζει.

Μείωση σφαλμάτων με τα ψηφιακά εργαλεία

Η οικονομική διεύθυνση αξιοποιεί διάφορα ψηφιακά εργαλεία για την αποτελεσματική διαχείριση, ενσωματώνοντας τα τελευταία χρόνια όρους όπως το Robotic Process Automation (RPA) και το Machine Learning (ML), τονίζει ο Ανδρέας Τίγκας. Το RPA αυξάνει την αποδοτικότητα με την αυτοματοποίηση ρουτίνας εργασιών, ενώ το ML προσφέρει αναλυτική εξόρυξη δεδομένων και προβλέψεις. Η συνδυασμένη χρήση τους επιτυγχάνει υψηλό βαθμό αυτοματισμού, αποφεύγοντας επαναλαμβανόμενες εργασίες και ενισχύοντας την ευελιξία στην ανταπόκριση σε οικονομικές αλλαγές. Τα αποτελέσματα περιλαμβάνουν αποτελεσματικότητα, ακρίβεια στις αποφάσεις, μείωση σφαλμάτων και βελτιωμένη διαχείριση πόρων, ενισχύοντας συνολικά την απόδοση της οικονομικής διεύθυνσης με την υιοθέτηση μιας ολοκληρωμένης ψηφιακής προσέγγισης στη διαχείριση εργασιών.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

TRENDS

Οι ανθρώπινες ηγετικές δεξιότητες του CFO και ο ρόλος τους στον ψηφιακό μετασχηματισμό Της Ε Λ ΙΚ Α Σ ΡΟΖ Α Κ Η

οσοστό 81% των ΔΣ δεν έχει σημειώσει την επιθυμητή πρόοδο προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό: για να επιτευχθούν οι σχετικοί στόχοι, οι επικεφαλής του finance καλούνται να καλλιεργήσουν τις ανθρώπινες ηγετικές τους δεξιότητες, με τις οποίες θα εξασφαλίσουν αποδοχή και στήριξη από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Τα τρία βασικά χαρακτηριστικά του ανθρώπινου ηγέτη, σύμφωνα με την Gartner, είναι η αυθεντικότητα, η ενσυναίσθηση και η προσαρμοστικότητα. Στον CFO αυτά εκδηλώνονται όχι μόνο στη σχέση του με τους υφισταμένους του, αλλά και στους δύσκολους συμβιβασμούς που καλείται να κάνει για να διασφαλίσει τα χρηματοοικονομικά αποτελέσματα της επιχείρησης. Παράλληλα, όμως, μπορούν να τον βοηθήσουν να επιτύχει τρία κρίσιμα «must-do» για να στηριχθεί ο μετασχηματισμός εις το διηνεκές.

Ωστόσο, αυτή η νοοτροπία μπορεί να λειτουργήσει ως τροχοπέδη. Σημειώνεται ότι το 61% των CFOs θεωρεί εαυτόν growth leader, αλλά μόνο 37% των συναδέλφων τους συμφωνεί. Ως διορθωτική κίνηση προτείνεται η στενότερη συνεργασία με τον CIO, ώστε να εντοπιστούν σημεία επαφής. Επίσης, η αποδοχή του πειραματισμού, με θέσπιση ελάχιστου ορίου αποτυχίας, με το σκεπτικό ότι, αν η ομάδα δεν αποτυγχάνει έστω λίγο, τότε δεν καινοτομεί σωστά. Ο CFO, από κοινού με την ομάδα του, οφείλει να διερευνήσει πώς οι τεχνολογίες και οι αλγόριθμοι λαμβάνουν αποφάσεις, και να λάβει μέτρα προστασίας. Επιπλέον, να αφιερώσει χρόνο να ενημερωθεί για τις τεχνολογίες, αλλά και να προσδιορίσει τους φόβους που ίσως αποθαρρύνουν τις καινοτομικές προσπάθειες.

Must-Do No. 1: Εξασφαλίστε καλύτερη πληροφορία σχετικά με τις επιδόσεις της εταιρείας.

Τα στελέχη προβληματίζονται σχετικά με την επίδραση της ΤΝ στην εργασία τους και λίγοι είναι οι «ανθρώπινοι» ηγέτες που μπορούν να καθοδηγήσουν τις ομάδες τους προς τον μετασχηματισμό. Επιπλέον, η σύνθεση αυτών των ομάδων υπόκειται σε συνεχείς μεταβολές, προκειμένου να αποκτηθούν οι νέες ψηφιακές δεξιότητες που απαιτεί το finance, αλλά αυτές οι μεταβολές επιφέρουν αυξημένες δυσκολίες στη διακράτηση προσωπικού. Ως διορθωτικές κινήσεις προτείνονται ο εντοπισμός των γνώσεων και δεξιοτήτων που απαιτούνται και, στη συνέχεια, η υποστήριξη των ομάδων να εστιάσουν σε αυτά. Σκόπιμη κρίνεται η ανάπτυξη σχεδίου upskilling, αλλά και η συνεργασία με το HR στη διαμόρφωση προφίλ υποψηφίων με γνώμονα το τεχνολογικό τους υπόβαθρο.

Τα δύο τρίτα των CFOs δηλώνουν ότι η επιχείρησή τους δεν τηρεί πλήρη διαφάνεια απέναντι στο finance, σχετικά με όλες τις ψηφιακές επενδύσεις που πραγματοποιεί, ενώ, παράλληλα, περίπου το ένα τρίτο των χρηματοδοτούμενων αυτών πρωτοβουλιών υποαποδίδει. Ως διορθωτικές κινήσεις προτείνονται η οικοδόμηση συνεργασίας και συνεννόησης με τα ενδιαφερόμενα μέρη και η καλλιέργεια αισθήματος ασφάλειας απέναντι στην αβεβαιότητα των ψηφιακών επενδύσεων. Ο CFO θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει scorecards και metrics για την πλήρη κατανόηση της αξίας των ψηφιακών επενδύσεων, αλλά και να ορίσει από την αρχή το αποδεκτό εύρος αποτελεσμάτων και τη γνώση που προσδοκά να αποκτήσει κατά την εξέλιξη της επένδυσης.

Must-Do No. 2: Διευκολύνετε την επιχειρηματική καινοτομία και την ανάληψη ρίσκου.

Διαχρονική πρόκληση για τις επιχειρήσεις θεωρείται η επικέντρωση του CFO στον λεπτομερή έλεγχο και τη χρηματοοικονομική πειθαρχία σε βαθμό τέτοιο, που ενδέχεται να αποπνίξει την καινοτομία και να επιβαρύνει άλλα τμήματα της εταιρείας. Από την άλλη πλευρά, οι CFOs πιστεύουν ότι η υπεύθυνη δαπάνη ισοδυναμεί με περιορισμένο πειραματισμό και αναμονή έως ότου αποδειχθεί η αποτελεσματικότητα της εκάστοτε τεχνολογίας. FINANCE PRO

Must-Do No. 3: Βεβαιωθείτε για τη δέσμευση της ομάδας σας εν μέσω διαταραχών.

Ο «ανθρώπινος» ηγέτης διακρίνεται από αυθεντικότητα, ενσυναίσθηση και προσαρμοστικότητα ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

FINANCIAL FILES Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η ΟΙ ΚΟΝΟΜ Ι Α

Μετά τις αναβαθμίσεις στροφή στην αναθεώρηση της φορολογικής πολιτικής Στόχος η ολιστική και πολυεπίπεδη αντιμετώπιση του προβλήματος της φοροδιαφυγής H αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από τον οίκο Standard & Poor’s (S&P), η παρουσίαση του σχεδίου νόμου για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, όπως και του σχεδίου νόμου για την ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2021/2167 του Ε.Κ. για την ενίσχυση του ανταγωνισμού στον χρηματοπιστωτικό τομέα, ξεχώρισαν στον χώρο της οικονομίας τις προηγούμενες ημέρες.

ναμφισβήτητα κομβικό σημείο των εξελίξεων ήταν η αναβάθμιση από την Standard & Poor’s κατά μία κλίμακα του αξιόχρεου της Ελλάδας, στο ΒΒΒ-, με βάση τη σταθερή προώθηση των μεταρρυθμίσεων και τη βελτίωση της δημοσιονομικής θέσης της, όπως ανέφερε ο οίκος στη σχετική του ανακοίνωση, διατηρώντας παράλληλα σταθερές τις προοπτικές (outlook) της. Η S&P είναι ο δεύτερος αναγνωρισμένος από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα οίκος αξιολόγησης, που αποδίδει τους τελευταίους μήνες επενδυτική βαθμίδα στην Ελλάδα, την οποία η χώρα έχασε πριν από 13 χρόνια. Η έκθεσή της εκτιμήθηκε από την κυβέρνηση ως ιδιαίτερα θετική και αποτελεί, όπως δήλωσε και ο Πρωθυπουργός, «την επίσημη σφραγίδα ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας, αφού η επενδυτική βαθμίδα σημαίνει χαμηλότερο κόστος δανεισμού για το Δημόσιο και δανεισμό με μικρότερα επιτόκια για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις». Η S&P στη σχετική της έκθεση ανέφερε ως λόγους για τους οποίους αποδίδει στην Ελλάδα την επενδυτική βαθμίδα: 1. Τη σημαντική δημοσιονομική εξυγίανση που έχει επιτευχθεί, η οποία υποστηρίζεται από ταχεία ανάκαμψη της οικονομίας και έχει σαν αποτέλεσμα η ελληνική κυβέρνηση να υπερκαλύπτει τους δημοσιονομικούς στόχους που η ίδια θέτει. 2. Την καθαρή εντολή που έλαβε η Νέα Δημοκρατία στις εκλογές, η οποία επιτρέπει στην κυβέρνηση να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις. FINANCE PRO

3. Τη συνεχιζόμενη μείωση του δημοσίου χρέους, το οποίο σύμφωνα με την S&P αναμένεται να διαμορφωθεί στο 145% του ΑΕΠ το 2023 και στο 138% το 2026, έναντι 189% του ΑΕΠ το 2020. Ο οίκος σημειώνει ακόμη ότι ενώ το χρέος παραμένει υψηλό, «το προφίλ του είναι ένα από τα πιο ευνοϊκά από όλα τα κράτη που αξιολογούμε, καθώς η μέση σταθμισμένη διάρκεια του χρέους της κεντρικής κυβέρνησης ήταν 17,2 έτη στο τέλος Ιουνίου 2023 και οι πληρωμές τόκων αντιστοιχούν σε σχετικά χαμηλό (5,6%) ποσοστό των εσόδων της γενικής κυβέρνησης». «Η ανάκαμψη από την κρίση χρέους και στη συνέχεια από την πανδημία Covid-19 ενίσχυσε την αύξηση των επενδύσεων και την εμπιστοσύνη στην οικονομία. Η ταχεία ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών οδήγησε σε σημαντική πρόοδο στη μείωση της φοροδιαφυγής και σε βελτίωση της αποτελεσματικότητας του δημόσιου τομέα. Οι ισχυρές επιδόσεις του τουρισμού, της ναυτιλίας και της μεταποίησης τα τελευταία χρόνια, παράλληλα με την πρόοδο στην πώληση και διευθέτηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ώθησαν σε πρόσθετες επενδύσεις» αναφέρει μεταξύ άλλων ο οίκος, σημειώνοντας ακόμη ότι η Ελλάδα είχε το υψηλότερο ποσοστό ανάπτυξης σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ε.Ε., παρά τις επιπτώσεις των φυσικών καταστροφών. Και αυτό λόγω των επιδόσεων-ρεκόρ στον τουρισμό, της αύξησης των επενδύσεων, της μείωσης της ανεργίας και της βελτίωσης της χρηματοδότησης της οικονομίας. Επίσης, επισημαίνει ότι ο πληθωρισμός αρχίζει να εξομαλύνεται και βαδίζει προς τον στόχο της ΕΚΤ για επίπεδα κάτω του 2%. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Του ΔΗ ΜΗΤΡΗ ΚΟΡΔ ΕΡΑ

Σχολιάζοντας την αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από την S&P, ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε στη γερμανική Handelsblatt ότι «βλέπουμε την αναβάθμιση ως ένδειξη εμπιστοσύνης, αλλά κυρίως ως υποχρέωση να τηρήσουμε τη συνετή δημοσιονομική και οικονομική μας πολιτική». Ο Κ. Χατζηδάκης υπογράμμισε ότι η Ελλάδα βρίσκεται μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. με την FINANCE PRO

υψηλότερη ανάπτυξη. Ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας προβλέπεται να φτάσει το 2,4% φέτος και το 3% τον επόμενο χρόνο, εκτίμησε ο Υπουργός, με κύριους μοχλούς τον τουρισμό, την αύξηση των εξαγωγών και τις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα που έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. «Μειώσαμε τους φόρους για τις επιχειρήσεις από το 28% στο 22% και μειώσαμε και τις ασφαλιστικές εισφορές. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

FINANCIAL FILES Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η ΟΙ ΚΟΝΟΜ Ι Α

Φορολογικό νομοσχέδιο: Μια ακόμα προσπάθεια…

Με τις μεταρρυθμίσεις μας στην αγορά εργασίας ενισχύσαμε την προστασία των εργαζομένων και συγχρόνως βελτιώσαμε την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας», τόνισε ο Υπουργός, προσθέτοντας ότι «δεν προσφέρουμε μόνο το σωστό μείγμα πολιτικής για τους επενδυτές, αλλά και πολιτική σταθερότητα». Ο «χορός» των αναβαθμίσεων ωστόσο είχε και συνέχεια, με τη σκυτάλη να παίρνουν δύο από τους μεγαλύτερους οίκους αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας της Κίνας. Συγκεκριμένα, στις 27 Οκτωβρίου ο οίκος ChinaLianheCreditRating Co. (LianheCredit) αναβάθμισε την αξιολόγηση της Ελλάδας στην επενδυτική βαθμίδα ‘ΒΒΒ’ από ‘ΒΒΒ-‘, με σταθερές προοπτικές, ενώ μια μέρα νωρίτερα, στις 26 Οκτωβρίου, ο κινεζικός οίκος ChengxinCreditRatingGroup αναβάθμισε επίσης την πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας σε ‘ΒΒ+’ από ‘Β-’, επίσης με σταθερές προοπτικές. Για τις εξελίξεις αυτές μάλιστα, η πρεσβεία της Κίνας απέστειλε συγχαρητήρια επιστολή στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι «η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας από την Ελλάδα θα συμβάλλει σημαντικά στην προσέλκυση κινεζικών επενδύσεων στην ελληνική αγορά και θα έχει θετικό αντίκτυπο στο δυναμικό της οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας των δύο χωρών». FINANCE PRO

Κομβικό σημείο των εξελίξεων εξάλλου ήταν, όπως ειπώθηκε, η παρουσίαση του σχεδίου νόμου με νέα μέτρα για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Σύμφωνα με το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, «στόχος του νομοσχεδίου είναι η ολιστική και πολυεπίπεδη αντιμετώπιση του προβλήματος της φοροδιαφυγής, η φορολογική δικαιοσύνη, καθώς και η αποκάλυψη φορολογητέας ύλης με τελικό στόχο την περαιτέρω ενίσχυση των δαπανών για την Παιδεία και την Υγεία, καθώς και τη μείωση των φορολογικών συντελεστών». Οι βασικοί άξονες περιλαμβάνουν την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών για διασταυρώσεις και πιο αποτελεσματικούς ελέγχους, τον περιορισμό της χρήσης μετρητών στις συναλλαγές, την εφαρμογή μέτρων για πιο διαφανείς και αποτελεσματικούς ελέγχους, τη ρύθμιση της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων και ένα νέο, πιο δίκαιο -κατά την κυβέρνηση- σύστημα φορολόγησης για τους ελεύθερους επαγγελματίες. Ο Κωστής Χατζηδάκης σχολιάζοντας το νέο νομοσχέδιο ανέφερε μεταξύ άλλων τα εξής: «Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία σήμερα, το 71% των ελεύθερων επαγγελματιών δηλώνει εισόδημα χαμηλότερο από τον κατώτατο μισθό, ενώ το 4% πληρώνει το 50% των φόρων από τη συγκεκριμένη κατηγορία φορολογούμενων. Το νέο σύστημα έχει ως σημείο αναφοράς τον κατώτατο μισθό, θεωρώντας ότι δεν μπορεί ένας ελεύθερος επαγγελματίας να έχει εισόδημα μικρότερο από έναν εργαζόμενο που αμείβεται με τις κατώτατες αποδοχές, ενώ προβλέπει πιο ευνοϊκό καθεστώς για τους νέους επαγγελματίες για τα πρώτα πέντε χρόνια δραστηριοποίησής τους, τους ανάπηρους, τους κατοίκους μικρών νησιών και οικισμών. Με την εφαρμογή του υπολογίζουμε ότι θα έχουμε σημαντική αποκάλυψη της φοροδιαφυγής, που θα οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των εσόδων του Δημοσίου από τη φορολογία των αυτοαπασχολούμενων, κατά 874 εκατ. ευρώ, ενώ το τελικό ποσό μετά την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος θα είναι 606 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, οι συνεπείς φορολογούμενοι επιβραβεύονται με την ταχύτερη μείωση του τέλους επιτηδεύματος, ενώ εκείνοι που θα πληρώσουν περισσότερα είναι όσοι δήλωναν εισοδήματα κάτω από τον κατώτατο μισθό». Συνοπτικά, οι παρεμβάσεις για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής είναι οι εξής: 1. Υποχρεωτική ανάρτηση εσόδων και δαπανών στο MyData εντός του 2024. 2. Απαγόρευση της χρήσης μετρητών στις αγοραπωλησίες ακινήτων – το τίμημα θα καταβάλλεται αποκλειστικά με τραπεζικά μέσα πληρωμής. 3. Αύξηση του προστίμου για χρήση μετρητών σε συναλλαγές άνω των 500 ευρώ, σε ποσό διπλάσιο της συναλλαγής. 4. Καταβολή της πλειονότητας των επιδομάτων μέσω χρεωστικών καρτών. 5. Ρύθμιση της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων. 6. Διακοπή συνεργασίας των εταιρειών εμπορίας καυσίμων με παραβάτες λαθρεμπορίας. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Πέραν αυτών, υπάρχουν και τέσσερις επιπλέον παρεμβάσεις, οι οποίες ωστόσο προχωρούν κανονικά και δεν περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο γιατί δεν χρειάζονται νομοθετική παρέμβαση. Οι παρεμβάσεις αυτές είναι η ολοκλήρωση της διασύνδεσης των ταμειακών μηχανών με τα POS τους πρώτους μήνες του 2024, η επέκταση της υποχρέωσης κατοχής συστήματος ηλεκτρονικών πληρωμών (EFT/POS) στους υπόλοιπους κλάδους της λιανικής αγοράς που σήμερα δεν έχουν, η ενεργοποίηση του ψηφιακού δελτίου αποστολής, πιλοτικά από τις αρχές του 2024 και πλήρως έως το τέλος του έτους, καθώς και τα υποχρεωτικά ηλεκτρονικά τιμολόγια εντός του 2024 (έχει υποβληθεί σχετικό αίτημα στην Ε.Ε.).

… και οι αντιδράσεις

Όπως ήταν αναμενόμενο, η δημοσιοποίηση των προβλέψεων του νέου φορολογικού νομοσχεδίου προκάλεσε αντιδράσεις, ιδιαίτερα από τους μικρομεσαίους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους. Ο Πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΕΑ), Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, ανέφερε ότι η φοροδιαφυγή και η παραοικονομία είναι οι δύο πιο σκληρές μορφές αθέμιτου ανταγωνισμού, τονίζοντας παράλληλα τη θέληση του ΕΕΑ να διευρυνθεί η φορολογική βάση «γιατί είναι άδικο αυτοί που δεν μπορούν να φοροδιαφύγουν -μισθωτοί, συνταξιούχοι, επιχειρήσεις- να πληρώνουν τα σπασμένα για όλους τους υπόλοιπους». Ο ίδιος δήλωσε, καταρχήν, υπέρ των παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, διατυπώνοντας ωστόσο ενστάσεις: «Δεν είναι λογικό το 71% των ελεύθερων επαγγελματιών να δηλώνει εισόδημα κάτω από 10.000 ευρώ» σημειώνοντας πως «μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά, γιατί υπάρχουν επαγγελματίες που βγάζουν κάτω από 10.000 ευρώ». Όπως εξήγησε, περίπου το 50% των επιχειρήσεων στη χώρα είναι ελεύθεροι επαγγελματίες-αυτοαπασχολούμενοι, συνεπεία της περιόδου των μνημονίων, ενώ τόνισε ότι συμφωνεί με τη χρήση "πλαστικού" χρήματος, σημειώνοντας παράλληλα την ανάγκη μείωσης των πολύ υψηλών χρεώσεων των τραπεζών για συναλλαγές με POS, αλλά και των υψηλών προμηθειών για ηλεκτρονικές συναλλαγές, σε αντίθεση με ό,τι ισχύει στην υπόλοιπη Ευρώπη. Επιπλέον, ο Πρόεδρος του ΕΕΑ συμφώνησε με τη δυνατότητα καταγγελιών για φοροδιαφυγή αλλά υπογράμμισε την αντίθεσή του στην επιβράβευση όσων προβαίνουν σε καταγγελίες, κάνοντας λόγο για κίνδυνο να δημιουργηθούν "κυνηγοί κεφαλών". Αντίστοιχη ανακοίνωση εξέδωσε και το Βιομηχανικό Επιμελητήριο της Αθήνας (ΒΕΑ) υπογραμμίζοντας ότι τάσσεται υπέρ της πάταξης της φοροδιαφυγής «πρωτίστως, γιατί τα μεγαλύτερα θύματά της, είναι οι υγιείς μικρές επιχειρήσεις και οι αυτοαπασχολούμενοι». Το Επιμελητήριο προσθέτει ότι δεν είναι όλες οι μικρές επιχειρήσεις φοροκλέφτες -όπως δεν είναι και όλες οι μεγάλες- και κάθε τέτοιος γενικός χαρακτηρισμός, του τύπου «καλός εργαζόμενος-κακός επαγγελματίας και επιχειρηματίας», ενέχει τον κίνδυνο κοινωνικής αδικίας, στοχοποίησης και αντιπαλότητας. To BEA υπενθυμίζει ότι έχει τοποθετηθεί, επί σειρά ετών, τονίζοντας πως όσο δεν ελέγχονται οι παράνομοι «επαγγελματίες», FINANCE PRO

τόσο προκαλείται αθέμιτος ανταγωνισμός. Ζητά τη νομότυπη και σε οργανωμένο πλαίσιο άσκηση της επιχειρηματικότητας, με αδειοδοτημένους και πιστοποιημένους επαγγελματίες. Προς την κατεύθυνση μάλιστα αυτή, όπως επισημαίνει, έχει προβεί σε δράσεις και παρεμβάσεις προς την πολιτεία. Από την άλλη πλευρά, σημειώνει, πρέπει και η κυβέρνηση - στην προσπάθειά της όπως δηλώνει, να «προχωρήσει με πνεύμα δικαιοσύνης και κοινής λογικής στην εφαρμογή ενός νέου, δίκαιου συστήματος φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών στο πνεύμα αντίστοιχων ρυθμίσεων που ισχύουν σε προηγμένες χώρες της Ε.Ε.», να ελέγξει, με σοβαρά μέτρα και δικλείδες ασφαλείας, τη φοροδιαφυγή εκατομμυρίων από μεγάλες επιχειρήσεις, ενδοομιλικές συναλλαγές και γενικά την ασυδοσία των ανεξέλεγκτων αγορών. Επιπλέον υπογραμμίζει πως, ανατρέχοντας στην ίδια την Ε.Ε., υπάρχει αναφορά στην Έκθεση σχετικά με το οικονομικό έγκλημα, τη φοροδιαφυγή και τη φοροαποφυγή (Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 26ης Μαρτίου 2019 / (2018/2121(INI)) όπου τονίζεται ότι «οι πρόσφατες εξελίξεις στη φορολογία και την είσπραξη φόρων, οι οποίες έχουν μετατοπίσει τη φορολογική επίπτωση από τον πλούτο στο εισόδημα, από το εισόδημα κεφαλαίου στο εισόδημα από εργασία και κατανάλωση, από τις πολυεθνικές επιχειρήσεις στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) και από τον χρηματοπιστωτικό τομέα στην πραγματική οικονομία, είχαν δυσανάλογο αντίκτυπο στις γυναίκες και τα άτομα χαμηλού εισοδήματος, τα οποία συνήθως βασίζονται περισσότερο στο εισόδημα από την εργασία και δαπανούν μεγαλύτερο ποσοστό του εισοδήματός τους στην κατανάλωση», καθώς και ότι «υπάρχουν υψηλότερα ποσοστά φοροδιαφυγής μεταξύ των

Για το 2023 η χρηματοδότηση των δαπανών για φυσικές καταστροφές διασφαλίζεται με 600 εκατ. ευρώ, ενώ παράλληλα θα αξιοποιηθούν οι πόροι από ΕΣΠΑ και Ταμείο Ανάκαμψης ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

FINANCIAL FILES Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η ΟΙ ΚΟΝΟΜ Ι Α

πλουσιότερων», καλεί δε την Επιτροπή, να «εξετάσει τον αντίκτυπο στην κοινωνική ανάπτυξη». Τέλος, ο Πρόεδρος του ΒΕΑ, Παύλος Ραβάνης, δήλωσε: «Χρειάζεται να προστατευτεί η κοινωνική ισορροπία, να υπάρχουν πραγματικά ίσες ευκαιρίες στην άσκηση της επιχειρηματικότητας. Ζητάμε να υπάρχει σεβασμός στον ελεύθερο επαγγελματία και την οικογενειακή επιχείρηση, που αποτελεί την πλειοψηφία στη χώρα. Να απαιτήσουμε όλοι να επιβαρύνονται με αυτό που τους αναλογεί οι πραγματικά “έχοντες” και όσοι αισχροκερδούν. Να προστατευτεί τελικά και ο μικρομεσαίος επαγγελματίας και επιχειρηματίας, που πλήττεται επί σειρά ετών κρίσης, σε βαθμό επιβίωσης, από την ανεξέλεγκτη ακρίβεια και από αθέμιτες τακτικές μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων». Είναι φανερό ότι τα δύσκολα για την κυβέρνηση στο κομμάτι της φοροδιαφυγής μόλις τώρα ξεκινούν.

Κατατέθηκε το Draft Budgetary Plan 2024 στην Ε.Ε.

Στις υπόλοιπες εξελίξεις, κατατέθηκε, σύμφωνα με τις προβλεπόμενες προθεσμίες, το Draft Budgetary Plan (DBP) 2024 από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το DBP επιβεβαιώνει τα δημοσιονομικά μεγέθη των ετών 2023 και 2024, όπως αποτυπώθηκαν στο προσχέδιο Προϋπολογισμού 2024 που κατατέθηκε στις 2 Οκτωβρίου στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής. Με αυτόν τον τρόπο επιβεβαιώνεται και ως προς την διεθνή κοινότητα, ότι ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 1,1% του ΑΕΠ το 2023 και 2,1% του ΑΕΠ το 2024 είναι εφικτός, ενώ το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης αναμένεται να αποκλιμακωθεί από 171,4% του ΑΕΠ το 2022 σε 159,3% το 2023 και σε 152,2% το 2024. Παράλληλα, στο DBP περιλαμβάνονται όλα τα δημοσιονομικά μέτρα όπως εξαγγέλθηκαν το προηγούμενο διάστημα και έχουν αποτυπωθεί στο προσχέδιο του Προϋπολογισμού 2024, ενώ παρατίθενται αναλυτικά και οι υλοποιούμενες μεταρρυθμίσεις που συνάδουν με τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες για ανάπτυξη.

Από το 2024 και εφεξής διπλασιάζονται από 300 σε 600 εκατ. ευρώ οι πόροι του ΠΔΕ για την κάλυψη των δαπανών κρατικής αρωγής έναντι φυσικών καταστροφών FINANCE PRO

Ταμείο Ανάκαμψης: 718 έργα προϋπολογισμού 20,72 δισ. ευρώ

Στον απόηχο των δυσκολιών που φαίνεται να παρουσιάζονται ως προς την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης, ανέφερε ότι στο σκέλος των επιχορηγήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχουν ενταχθεί μέχρι σήμερα 718 έργα, συνολικού προϋπολογισμού 20,72 δισ. ευρώ, καλύπτοντας το 99,4% του αρχικού Προϋπολογισμού. Από τα 536 επενδυτικά σχέδια που υποβλήθηκαν, τα 320 αφορούν μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με συνολικό προϋπολογισμό 4,76 δισ. ευρώ. Περισσότερες από 100.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν ενισχυθεί με επιχορηγήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης, με ποσό 667,96 εκατ. ευρώ. Στη νέα πρόταση για το αναθεωρημένο σχέδιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, περιλαμβάνονται πρόσθετα έργα που αφορούν κυρίως στην ενίσχυση της περιβαλλοντικής πρόληψης (προστασία δασών) και της πολιτικής προστασίας (αντισεισμικοί έλεγχοι δημοσίων κτιρίων), αλλά και τη δημιουργία νέων υποδομών («έξυπνες» γέφυρες). Παράλληλα, εντάσσονται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας επιπλέον έργα (επισκευή και αποκατάσταση οδικού δικτύου, ανακατασκευή σιδηροδρομικού δικτύου, αντιδιαβρωτικές παρεμβάσεις) για την ανασυγκρότηση των περιοχών που έχουν πληγεί από πυρκαγιές και πλημμύρες (Έβρος, Θεσσαλία και Στερεά Ελλάδα), συνολικού προϋπολογισμού 686 εκατ. ευρώ.

Νέο νομοσχέδιο για δάνεια και δανειολήπτες

Iδιαίτερα σημαντική εξέλιξη ήταν εξάλλου και η παρουσίαση του σχεδίου νόμου με τίτλο «Δάνεια: Διαφάνεια, ανταγωνισμός, προστασία των ευάλωτων - Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2021/2167», οι ρυθμίσεις του οποίου κινούνται σε πέντε άξονες: 1. Θεσπίζονται υποχρεώσεις διαφάνειας, ενημέρωσης και σεβασμού των δικαιωμάτων των οφειλετών για τους servicers. 2. Διευρύνεται η προστασία για τους πραγματικά ευάλωτους. 3. Εκσυγχρονίζονται και βελτιώνονται οι ρυθμίσεις για τον εξωδικαστικό μηχανισμό. 4. Εισάγονται ρυθμίσεις που ενισχύουν τον ανταγωνισμό, όπως η χορήγηση δανείων από μη τραπεζικούς φορείς. 5. Επεκτείνονται οι συναλλαγές μέσω του συστήματος άμεσων πληρωμών (IRIS). Παράλληλα περιλαμβάνονται ρυθμίσεις για τη βελτίωση της λειτουργίας του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων, την απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών του Πτωχευτικού Κώδικα, τη Σύσταση Μητρώου Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους προκειμένου να επισημαίνονται έγκαιρα οι τάσεις και να βελτιωθεί η ανταπόκριση της πολιτείας σε περίπτωση που ανακύψουν προβλήματα στο μέλλον, καθώς και για τη μείωση των φόρων συγκέντρωσης κεφαλαίου και χρηματιστηριακών συναλλαγών. Υπάρχουν παράλληλα διατάξεις για την άμεση δημοσιοποίηση των επωνυμιών επιχειρήσεων, στις οποίες η Τράπεζα της Ελλάδος εντοπίζει παραβάσεις της νομοθεσίας. Το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών εκτιμά ότι με το νέο νομοσχέδιο ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

«ενισχύεται το ρυθμιστικό πλαίσιο που διέπει την αγορά και διαχείριση πιστώσεων, διασφαλίζεται η ισορροπία μεταξύ δικαιωμάτων των δανειοληπτών και ακεραιότητας της απαίτησης και ενισχύεται ο ανταγωνισμός στον τομέα της παροχής πιστώσεων». Παράλληλα, οι ρυθμίσεις στοχεύουν στην καλύτερη ρύθμιση πιστώσεων, ιδίως μη εξυπηρετούμενων, με αποτέλεσμα την καλύτερη ανάκτηση της χορηγηθείσας πίστωσης, στην εύλογη προστασία των δανειοληπτών και ιδίως των πλέον ευάλωτων, την καλύτερη παρακολούθηση της πορείας του ιδιωτικού χρέους από την κυβέρνηση και τη βελτίωση της λειτουργίας της Γενικής Γραμματείας Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Όλα αυτά βέβαια μένει να αποδειχθούν και στην πράξη, κάτι που μόνο εύκολο δεν θα είναι. Όπως σχεδόν εμμονικά ακούγεται τα τελευταία χρόνια, αλλά είναι πέρα για πέρα αλήθεια, νόμοι υπάρχουν, αλλά το πρόβλημα παρουσιάζεται στην εφαρμογή τους. Δεδομένου δε του γεγονότος ότι το σχέδιο νόμου ανοίγει πολλά και σύνθετα μέτωπα, η αγορά δεν είναι καθόλου βέβαιη ότι το αποτέλεσμα θα είναι το αναμενόμενο.

Σχέδιο Προϋπολογισμού: Προβλέπει σημαντική αποκλιμάκωση του δημοσίου χρέους

Πέρα από όλα τα παραπάνω ωστόσο, η κυβέρνηση κατέθεσε και επίσημα στη Βουλή το σχέδιο του Προϋπολογισμού για το 2024. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του, ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας το 2024 θα διαμορφωθεί στο 3%, ο πληθωρισμός (Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή) αναμένεται να αποκλιμακωθεί στο 2,4% (έναντι εκτίμησης 4% για εφέτος) και η ανεργία προβλέπεται να μειωθεί στο 10,6% από 11,2% το 2023. Σε δημοσιονομικό επίπεδο, το πρωτογενές πλεόνασμα το 2024 προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στο 2,1% του ΑΕΠ (έναντι 1,1% εφέτος). Σημαντική αποκλιμάκωση αναμένεται στο δημόσιο χρέος, το οποίο προβλέπεται το 2024 στο 152,2% του ΑΕΠ από 171,4% το 2022 και 159,3% το 2023. Εξάλλου, τα έσοδα από τον ΦΠΑ το 2023 προβλέπεται να διαμορφωθούν σε 23,1 δισ. ευρώ έναντι 21,9 δισ. ευρώ το 2022, αυξημένα κατά 1,2 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τα μακροοικονομικά μεγέθη, η αύξηση αυτή οφείλεται στην άνοδο της ιδιωτικής κατανάλωσης (550 εκατ. ευρώ) και της τουριστικής κίνησης (350 εκατ. ευρώ) και τα υπόλοιπα 300 εκατ. ευρώ αποδίδονται στην άνοδο των τιμών και τον περιορισμό της φοροδιαφυγής. Για το 2024 η πρόβλεψη για τα έσοδα από ΦΠΑ ανεβαίνει στα 24,2 δισ. ευρώ. Το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών εκτιμά ότι ο στόχος θα επιτευχθεί αφενός με την ανάπτυξη της οικονομίας, αφετέρου με την εφαρμογή των μέτρων που έχουν ήδη ανακοινωθεί (επέκταση των POS και σύνδεσή τους με τις ταμειακές μηχανές, ένταση των ελέγχων, περιορισμό της χρήσης μετρητών, κ.ά.). «Μετά την ήδη σημαντική μείωση του κενού ΦΠΑ τα προηγούμενα έτη μέσω της ενίσχυσης των ηλεκτρονικών συναλλαγών, στόχος είναι να μειωθεί περαιτέρω στο μέσο επίπεδο των χωρών της Ε.Ε. έως το 2026, που σύμφωνα με τις τελευταίες διαθέσιμες μετρήσεις ανέρχεται σε περίπου 9%. Αυτό σημαίνει στην πλήρη εφαρμογή των μέτρων επιπλέον έσοδα της τάξης των 2 δισ. ευρώ ετησίως» αναφέρει χαρακτηριστικά το Υπουργείο. FINANCE PRO

2023: Αύξηση φορολογικών εσόδων χωρίς νέους φόρους

Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον συμπέρασμα που προκύπτει από τη μελέτη του σχεδίου του Προϋπολογισμού είναι το γεγονός ότι το 2023 δεν επιβλήθηκε κανένας νέος φόρος, ούτε αυξήθηκαν οι φορολογικοί συντελεστές, ωστόσο την ίδια στιγμή τα έσοδα από τη φορολογία εκτιμάται ότι θα είναι αυξημένα κατά 9,1% σε σχέση με το 2022 και θα διαμορφωθούν σε 61,3 δισ. ευρώ, από 56,2 δισ. ευρώ πέρυσι. Σχολιάζοντας την εξέλιξη αυτή στο FinancePro στελέχη του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης, εκτιμούν ότι το αποτέλεσμα αυτό οφείλεται σε πέντε λόγους. Πρώτα απ΄όλα στους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, λόγω της επαναφοράς της στην κανονικότητα μετά τις επιπτώσεις της πανδημίας Covid-19 και των κυβερνητικών μέτρων στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Κατά δεύτερον, στη σημαντική αύξηση των τουριστικών εισπράξεων, οι οποίες κατά το επτάμηνο του τρέχοντος έτους ξεπέρασαν τα επίπεδα της αντίστοιχης περιόδου του 2019. Θετική επίδραση είχαν ακόμα η αύξηση των μισθών και συντάξεων, που επηρεάζει κυρίως τα έσοδα από τους άμεσους φόρους (φόροι εισοδήματος), αλλά και τα πληθωριστικά φαινόμενα, των οποίων βέβαια η συμβολή είναι πολύ μικρότερη φέτος σε σχέση με πέρυσι, δεδομένης της αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού. Τέλος, στην εκτεταμένη χρήση πιστωτικών καρτών και στην αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών εν γένει. Σημειώνεται ότι μεγάλο μέρος της αύξησης των εσόδων προέρχεται από αύξηση του φόρου εισοδήματος των νομικών προσώπων που ανήλθε σε 7,1 δισ. ευρώ φέτος, έναντι 4,7 δισ. ευρώ πέρυσι. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

INSIGHTS

Ώρα να μπει η γενετική ΤΝ στο finance Οι CFOs πρέπει να παρακολουθούν τις εξελίξεις, να αποκτήσουν ίδια εμπειρία και να καλλιεργήσουν ικανότητες εντός των εταιρειών τους Τα εργαλεία της γενετικής ΤΝ δεν είναι ακόμη επαρκώς αξιόπιστα για λειτουργίες του finance, αλλά τα εμπόδια στην εφαρμογή τους είναι σχετικά μικρά, και συστήνεται η άμεση ενσωμάτωση και σταδιακή τελειοποίησή τους.

ι CFOs παγκοσμίως δεν έχουν μείνει ανεπηρέαστοι από όσα ακούγονται για τις μετασχηματιστικές δυνατότητες της γενετικής τεχνητής νοημοσύνης, αλλά χρειάζονται λεπτομερή και σε βάθος κατανόηση του πώς αυτά τα εργαλεία θα αναδιαμορφώσουν την εργασία στην οικονομική διεύθυνση του μέλλοντος. Η Boston Consulting Group, σε συλλογικό άρθρο, προτρέπει τους CFOs να ενημερωθούν άμεσα για τις εφαρμογές που θα έχουν τη μεγαλύτερη επίδραση. Επί του παρόντος, διαπιστώνει η συμβουλευτική εταιρεία, οι ομάδες finance μελετούν τις δυνατότητες της τεχνολογίας στη δημιουργία κειμένου και τη διενέργεια έρευνας, αλλά στο μέλλον, η ενσωμάτωση γενετικής ΤΝ θα επηρεάσει βασικές διαδικασίες. Σταδιακά, θα καταλήξει να συνεργάζεται με παραδοσιακά εργαλεία πρόβλεψης, προκειμένου να δημιουργεί εκθέσεις, να εξηγεί διακυμάνσεις και να παρέχει συστάσεις, βελτιώνοντας τις ικανότητες του finance στην παραγωγή γνώσης. Οι βελτιώσεις θα διευκολύνουν την καλύτερη λήψη στρατηγικών αποφάσεων, οδηγώντας σε αναβαθμισμένη αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα.

Η βελτίωση των υφιστάμενων διαδικασιών

Ως τώρα, τα εργαλεία γενετικής ΤΝ χρησιμοποιούνται κυρίως για επεξεργασία

και παραγωγή κειμένου και εικόνας. Η ικανότητά τους να παράγουν αριθμητικές αναλύσεις με την ακρίβεια που απαιτεί το finance είναι ακόμη σε διαδικασία εξέλιξης. Μπορούν να αναλύσουν μικρά σύνολα δεδομένων, αλλά η αξιοπιστία των αποτελεσμάτων είναι μικρή και απαιτεί ανθρώπινη παρέμβαση. Προς το παρόν, η ενσωμάτωση της γενετικής ΤΝ στο finance εστιάζει στην ενίσχυση των υφιστάμενων διαδικασιών μέσω ανάλυσης μικρών data sets. Τρέχουσες και προσεχείς εφαρμογές περιλαμβάνουν: Δημιουργία προσχεδίων για εργασίες με πολύ κείμενο ή μικρές απαιτήσεις σε ανάλυση, όπως η σύνταξη συμβολαίων και τα credit reviews. Παροχή αρχικής πληροφορίας για διαδοχικές εκδόσεις χρηματοοικονομικών καταστάσεων κατά το κλείσιμο του μήνα. Ανάλυση διακυμάνσεων των δομημένων ή μη δομημένων data sets της εταιρείας και δημιουργία αναφορών για τους business partners, οι οποίες θα εξηγούν τις χρηματοοικονομικές επιδόσεις των τμημάτων τους. Ενημέρωση επενδυτών.

Οι μελλοντικές ικανότητες της γενετικής ΤΝ θα είναι μετασχηματιστικές

Όσο βελτιώνεται η ικανότητα της γενετικής ΤΝ στην ανάλυση μεγάλων data sets, και όσο οι επαγγελματίες του

FINANCE PRO

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

finance γίνονται πιο επιδέξιοι στη χρήση της τεχνολογίας, τόσο αναμένεται να πληθαίνουν σταδιακά οι «βοηθοί» ΤΝ. Επίσης, προβλέπεται η δυνατότητα συνδυαστικής χρήσης της παραδοσιακής ΤΝ με τη γενετική ΤΝ. Για παράδειγμα, ένα παραδοσιακό εργαλείο ΤΝ θα μπορούσε να παράγει πρόβλεψη, ενώ η γενετική ΤΝ θα μπορούσε να ερμηνεύει τυχόν διακυμάνσεις και να υποβάλλει συστάσεις για σενάρια και επιχειρηματικές αποφάσεις. Η επόμενη γενιά εργαλείων θα βοηθά την οικονομική διεύθυνση με τρεις σημαντικούς τρόπους: Μετασχηματισμός βασικών διαδικασιών: Οι «βοηθοί» γενετικής ΤΝ θα επηρεάζουν όλο και περισσότερο αρμοδιότητες, όπως είναι η σύνταξη συμβολαίων, η επεξεργασία τιμολογίων, το γενικό καθολικό. Αρχικά, η αποδοτικότητα θα βελτιωθεί κατά περίπου 10% με 20%, αλλά όσο θα αναπτύσσονται τα εργαλεία, θα στηρίζουν όλο και περισσότερες εργασίες, μέχρι να ενσωματωθεί εντελώς η γενετική ΤΝ στις χειρωνακτικές διαδικασίες. Ε πανεφεύρεση του business partnering: Η γενετική ΤΝ θα υποστηρίξει και τους business partners της οικονομικής διεύθυνσης, με χρηματοοικονομικές προβλέψεις, σχεδιασμό σεναρίων, ταχύτερη και πιο συνεκτική επιχειρηματική πληροφορία.

Της Ε Λ ΙΚ Α Σ ΡΟΖ Α Κ Η

ιαχείριση και μετριασμός κινδύνων. Δ Οι ομάδες του finance χρησιμοποιούν ήδη την ΤΝ σε ελεγκτικές εργασίες, για να εντοπίσουν ανωμαλίες που θα μπορούσαν να αποτελούν ενδείξεις απάτης ή μη συμμόρφωσης. Το επόμενο κύμα γενετικής ΤΝ θα μπορούσε να προβλέπει και να εξηγεί τις ανωμαλίες. Ο έγκαιρος εντοπισμός και η άμεση ενημέρωση θα μπορούσε να προλάβει ανεπιθύμητα ευρήματα σε τυχόν έλεγχο.

Μικρά τα εμπόδια, αλλά πρέπει να αντιμετωπιστούν

Σε σύγκριση με προηγούμενες τεχνολογίες, όπως το RPA και το process mining, τα εμπόδια στον πειραματισμό με τη γενετική ΤΝ στο finance είναι σχετικά μικρά, υποστηρίζει η BCG. Εντούτοις, πρέπει να αντιμετωπιστούν, προκειμένου να αξιοποιηθούν πλήρως οι δυνατότητες της τεχνολογίας. Μεταξύ άλλων: Α κρίβεια δεδομένων. Τα εργαλεία γενετικής ΤΝ, ιδίως στις πρώιμες εκδόσεις τους, δυσκολεύονται να πραγματοποιήσουν ακριβείς υπολογισμούς, για τους οποίους απαιτείται προσοχή κατά τον σχεδιασμό των εργαλείων. Δ ιαρροές δεδομένων. Όταν εκπαιδεύουν μοντέλα γενετικής ΤΝ στο δημόσιο νέ-

φος, οι εταιρείες μεταδίδουν δεδομένα, τα οποία θα μπορούσαν να παραβιαστούν. Μ οντέλο διακυβέρνησης. Τα εργαλεία γενετικής ΤΝ υπολείπονται σε επίγνωση περιβάλλοντος και real-time πληροφόρηση και δεν υπάρχει ακόμη μοντέλο διακυβέρνησης για την επικύρωση των αποτελεσμάτων. Παραισθήσεις. Η γενετική ΤΝ μερικές φορές παράγει εσφαλμένες απαντήσεις με εξαιρετικά πειστικό τρόπο.

Οι CFOs πρέπει να προετοιμαστούν

Είναι σημαντικό να ασπαστούν οι CFOs την τεχνολογία για να παραμείνουν επίκαιρα τα τμήματά τους και, για να προετοιμαστούν, με μέτρα όπως: Αποδείξεις αρχής λειτουργίας (proofs of concept): Οι πρώτες εφαρμογές μπορούν να γίνουν σε εργασίες όπου η ενσωμάτωση είναι εύκολη, όπως το IR και η σύνταξη συμβολαίων, με συνεχή αξιολόγηση και τελειοποίηση της προσέγγισης. Η εφαρμογή της νέας τεχνολογίας σε αληθινά περιστατικά είναι ο καλύτερος τρόπος να εκπαιδευθούν οι εργαζόμενοι, αλλά και για να κατανοήσει κανείς σε βάθος τις πρακτικές εφαρμογές.

FINANCE PRO

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Εκπαίδευση του προσωπικού: Αξιολόγηση του υφιστάμενου ταλέντου, εντοπισμός κενών στις δεξιότητες, εκπαίδευση, αλλά και προσλήψεις στελεχών με ικανότητα διαχείρισης μελλοντικών περιπτώσεων χρήσης, καθώς αυτές θα προκύπτουν. Οι εργαζόμενοι πρέπει να καταλάβουν ότι η γενετική ΤΝ μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά προς την εργασία τους και να αυτοματοποιήσει εργασίες ρουτίνας, βελτιώνοντας τη λειτουργική τους απόδοση. Καλλιέργεια ικανοτήτων ΤΝ εντός της εταιρείας, είτε με τη δημιουργία κέντρου αριστείας είτε με την ενσωμάτωση ικανοτήτων ΤΝ στις ομάδες τεχνολογίας. Συνεργασία με το IT: Οι ομάδες IT θα παίξουν καίριο ρόλο στην προτεραιοποίηση των σχετικών επενδύσεων και στην αντιμετώπιση προβληματισμών σχετικά με την ασφάλεια δεδομένων που συνδέονται με τη χρήση ΤΝ στις εργασίες του finance. Υποστήριξη της γενετικής ΤΝ: Πολλές σημαντικές ευκαιρίες βρίσκονται έξω από το πεδίο του finance. Οι CFOs πρέπει να συνεργαστούν με την υπόλοιπη διοίκηση για να ενθαρρύνουν τη δημιουργική σκέψη σχετικά με τις πιθανές περιπτώσεις χρήσης που προάγουν αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα.

FINANCIAL FILES I N DU S T RY: T E L E C O M M U N I C AT I O N S

Τηλεπικοινωνίες: Μεγάλες προσδοκίες από το 5G, αλλά και νέοι κίνδυνοι Αναδύονται νέα επιχειρηματικά μοντέλα για τις telcos, επωφελούνται δημόσιο και καταναλωτές, αλλά πολλαπλασιάζονται οι απειλές κατά της ασφάλειας δεδομένων Η οικονομική διεύθυνση οφείλει να μένει σε εγρήγορση, να επενδύσει εγκαίρως και έξυπνα, ώστε να ενισχύσει τα οικονομικά μεγέθη της εταιρείας, αλλά ταυτόχρονα να προστατεύσει τα οικονομικά δεδομένα και να διασφαλίσει την απρόσκοπτη λειτουργία της επιχείρησης.

ιζικές αλλαγές φέρνει η τεχνολογία 5G στις τηλεπικοινωνίες, οδηγώντας όχι μόνο στις περιλάλητες μεγαλύτερες ταχύτητες μεταφοράς δεδομένων για τους χρήστες, αλλά και σε νέα επιχειρηματικά μοντέλα. Μεγαλώνει εκθετικά ο χώρος για νέες δραστηριότητες, και ακόμη είναι άγνωστο το πώς ακριβώς θα «γεμίσει». Μαζί με τις ευκαιρίες δε, έρχονται και κίνδυνοι, οι οποίοι επίσης βρίσκονται σε φάση διερεύνησης. Στην έκθεση Οκτωβρίου του παρατηρητηρίου 5G της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αναφέρεται ότι όλες οι χώρες της ΕΕ-27 διαθέτουν κάλυψη 5G, έστω και μερική, με περίπου 81% του πληθυσμού της ΕΕ να καλύπτεται από τουλάχιστον ένα βασικό δίκτυο. Στην Ελλάδα, το ποσοστό κάλυψης διαμορφώνεται στο 85,7%, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία. Παγκοσμίως, ηγέτης στην αναλογία σταθμών βάσης προς πληθυσμό είναι η Ν. Κορέα, και ακολουθούν Κίνα, ΕΕ και ΗΠΑ. Σύμφωνα με στοιχεία της Grand View Research, η αγορά των υπηρεσιών 5G παγκοσμίως ανήλθε σε 60,61 δισ. δολάρια το 2022 και αναμένεται να αναπτυχθεί με CAGR της τάξεως του 59,4% από το 2023 ως το 2030, φθάνοντας σε αξία τα 2.208,2 δισ. δολάρια.

Χρειάζεται εκσυγχρονισμός υποδομών

Μολονότι το ταχύτερο streaming ταινιών και μουσικής κλέβει προς το παρόν τα φώτα, δεν είναι ο πρωταρχικός παράγοντας που ωθεί την ανάπτυξη και την επένδυση στην τεχνολογία 5G. Η τεχνολογία 5G επιτρέπει τη λειτουργία δικτύων, όπου θα μπορούν να συνδέονται σχεδόν τα πάντα μεταξύ τους, εξασφαλίζοντας πολύ χαμηλή χρονοκαθυστέρηση και αξιόπιστη εμπειρία χρήστη, ενώ οι νέες δυνατότητες που εμφανίζει εκτείνονται πολύ πέρα από το FINANCE PRO

smartphone. Τις νέες αυτές πιθανές εφαρμογές και χρήσεις περιγράφει η Μαρία Καπελάκη, Country Manager Greece & Cyprus της Devolo Greece: «Σαφέστατα οι νέες τεχνολογίες όπως το 5G και η ΤΝ ανοίγουν νέους ορίζοντες στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών. Η αιχμή του δόρατος βρίσκεται στις υψηλές ταχύτητες μεταφοράς δεδομένων αλλά και στην ικανότητα της ΤΝ να επεξεργάζεται τις πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο. Αυτό θα επηρεάσει πολλούς τομείς της κοινωνίας και της οικονομίας γενικότερα. Από τις απλές δραστηριότητες της καθημερινότητάς μας με διεργασίες όπως streaming, online gaming, τον κλάδο της υγείας με νέες εφαρμογές για απομακρυσμένη διάγνωση και παρακολούθηση των ασθενών, τα οχήματα με την αυτόνομη οδήγηση, τη βιομηχανία με την αυτοματοποίηση της παραγωγικότητας, την εκπαίδευση με την τηλεδιάσκεψη και τη γενικότερη δυνατότητα πρόσβασης στην εκπαίδευση, καθώς επίσης και τις έξυπνες πόλεις για μια καλύτερη και αποτελεσματικότερη διαχείριση πόρων για βελτιωμένη ποιότητα ζωής. Βλέπουμε λοιπόν ξεκάθαρα την ανάγκη για τον εκσυγχρονισμό υποδομών, η οποία αποτελεί μια σημαντική απόφαση της οικονομικής διεύθυνσης, καθώς τα κόστη αναβάθμισης είναι αρκετά υψηλά αλλά ταυτόχρονα αναγκαία για να αξιοποιηθούν πλήρως οι δυνατότητες των νέων αυτών τεχνολογιών.»

Δημιουργούνται νέες δυνατότητες

«Οι νέες τεχνολογίες, όπως το 5G και η ΤΝ, αναδιαμορφώνουν τον κλάδο των τηλεπικοινωνιών και δημιουργούν νέες δυνατότητες, προσφέροντας υψηλές ταχύτητες μετάδοσης και αξιόπιστη συνδεσιμότητα», εξηγεί ο Βασίλης Παπαπαναγιώτου, Chief Financial ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Της ΕΛΙΚΑΣ ΡΟΖΑΚΗ

Officer της CQS, και συμπληρώνει: «Οι πρώτες εφαρμογές που έχουμε ήδη δει και στην Ελλάδα, θεωρώ ότι αποτελούν το πρώτο δείγμα των νέων δυνατοτήτων και των νέων πεδίων στα οποία θα προσανατολιστεί η αγορά των τηλεπικοινωνιών τα επόμενα χρόνια. Όπως είναι φυσικό, σε αυτή την πρώτη φάση εφαρμογής των νέων τεχνολογιών, σημαντικές προκλήσεις αναδύονται για τα θέματα ασφάλειας, καθώς η αυξημένη συνδεσιμότητα απαιτεί εξελιγμένες πρακτικές και εφαρμογές για την προστασία των δεδομένων. Η διάδοση της εφαρμογής των νέων τεχνολογιών, από την πλευρά μιας οικονομικής διεύθυνσης, θα έλεγα ότι FINANCE PRO

δημιουργεί δύο διαφορετικές κατευθύνσεις ενδιαφέροντος. Η πρώτη αφορά στις ευκαιρίες για σχεδιασμό και ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών, που μπορούν να δημιουργηθούν από εφαρμογές όπως τα εικονικά δίκτυα με τη χρήση 5G. Η δεύτερη αφορά στην ασφάλεια και στη θωράκιση των εταιρειών απέναντι σε νέους, διευρυμένους κινδύνους κυβερνοασφάλειας. Συμπερασματικά, θα έλεγα ότι οι νέες τεχνολογίες προσφέρουν σημαντικές ευκαιρίες αλλά απαιτούν, παράλληλα, στρατηγική διαχείριση και επενδύσεις για την αντιμετώπιση προκλήσεων και την πλήρη αξιοποίησή τους.» ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

FINANCIAL FILES I N DU S T RY: T E L E C O M M U N I C AT I O N S

Τα verticals

Τα δίκτυα 5ης γενιάς θα μπορούν να στηρίζουν υπηρεσίες στις αποκαλούμενες vertical αγορές, όπως η γεωργία, η βιομηχανία, οι μετακινήσεις, η υγεία κ.ά. Σύμφωνα με την έκθεση του παρατηρητηρίου 5G της ΕΕ, στην Ευρώπη, οι δοκιμές σε αυτούς τους κλάδους υποστηρίζονται από το έργο 5G Public Private Partnership, το οποίο χρηματοδοτείται από ερευνητικά κονδύλια της ΕΕ, ύψους 700 εκατ. ευρώ, σε συνδυασμό με 3,5 δισ. ευρώ ιδιωτικής επένδυσης από την περίοδο 2014-2020. Επιπλέον, δημιουργήθηκε ειδικό task force (VTF) για να συντονίζει και να παρακολουθεί τη δραστηριότητα που σχετίζεται με τα verticals. Οι κλάδοι που παρακολουθεί είναι η βιομηχανία οχημάτων, η μεταποίηση, τα ΜΜΕ, η ενέργεια, οι έξυπνες πόλεις, η δημόσια ασφάλεια και η υγεία.

ΜΑΡΙΑ ΚΑΠΕΛΑΚΗ Country Manager Greece & Cyprus, Devolo Greece

«Βλέπουμε την ανάγκη για εκσυγχρονισμό υποδομών, η οποία αποτελεί σημαντική απόφαση της οικονομικής διεύθυνσης, καθώς τα κόστη αναβάθμισης είναι υψηλά, αλλά αναγκαία για να αξιοποιηθούν πλήρως οι δυνατότητες των νέων αυτών τεχνολογιών»

ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΠΑΝΑΓΙΩΤΌΥ

Η εικόνα στην Ελλάδα

Chief Financial Officer, CQS

«Η Ελλάδα έχει προχωρήσει σε επενδύσεις σε δίκτυα 5G 10-πλάσιας ταχύτητας μεταφοράς δεδομένων σε σχέση με τα δίκτυα 4G και βρίσκεται στην πρώτη δεκάδα των χωρών της ΕΕ σε κάλυψη 5G και δείκτες ποιότητας», μάς λέει ο Γιώργος Στεφανόπουλος, Γενικός Διευθυντής της ΕΕΚΤ, και συνεχίζει: «Σε ένα επόμενο βήμα, η υλοποίηση ώριμων δικτύων 5G, θα επιφέρει πρόσθετα ποιοτικά χαρακτηριστικά άμεσης και κα-

«Σε έναν ψηφιακό κόσμο που βρίσκεται σε συνεχή εξέλιξη, τα προληπτικά μέτρα είναι απαραίτητα για τη μείωση των κινδύνων, προστατεύοντας τις ευαίσθητες πληροφορίες και εξασφαλίζοντας την ευελιξία των οικονομικών δραστηριοτήτων»

FINANCE PRO

Μεγάλες ευκαιρίες φαίνεται να παρουσιάζει η νέα τεχνολογία για τον κλάδο της υγείας, είτε επιτρέποντας τη συλλογή δεδομένων μέσω wearable συσκευών, είτε διευρύνοντας το φάσμα δραστηριοποίησης και αποτελεσματικότητας της τηλεϊατρικής. Ο Γιάννης Σκεπαρνιάς, Επικεφαλής της Fonemed και Business Development Director στον Όμιλο Βιοϊατρική, αναφέρει σχετικά: «Οι νέες τεχνολογίες και, ειδικότερα, το 5G και η TN, επιτρέπουν ταχύτερη, ποιοτικότερη και προσωποποιημένη εξυπηρέτηση, και παράλληλα βελτιώνουν σημαντικά την απομακρυσμένη παροχή υπηρεσιών υγείας μέσω της τηλεϊατρικής, της κατ’ οίκον νοσηλείας, και της συνεχούς παρακολούθησης των ασθενών. Η Fonemed, ως συντονιστικό κέντρο για ασφαλιστικές εταιρείες, εξυπηρετεί άνω του 1 εκατ. κλήσεις ετησίως. Έχει τη δυνατότητα, με τη χρήση 5G, να εξυπηρετήσει ακόμη μεγαλύτερο αριθμό ασφαλισμένων, με καλύτερη ποιότητα επικοινωνίας, ενώ οι agents μπορούν να εργάζονται απομακρυσμένα. Η χρήση ΤΝ παρέχει πολλαπλές δυνατότητες και εργαλεία για να βελτιώσει την εμπειρία εξυπηρέτησης, αξιοποιώντας το ιστορικό επικοινωνίας και επιτρέποντας την παροχή εστιασμένης διαχείρισης των κλήσεων, με την έξυπνη δρομολόγησή τους στους κατάλληλους agents. Παράλληλα, και στο επίπεδο διάγνωσης και ιατρικών υπηρεσιών, μπορεί να προσθέσει σημαντικά οφέλη με μείωση του χρόνου εξέτασης, βελτιωμένη απεικόνιση και υποστηρικτικό ρόλο στην αξιολόγηση των εξετάσεων από τους ιατρούς. Οι παραπάνω τεχνολογίες επιτάσσουν ψηφιοποίηση των διαδικασιών και ισχυρή υποδομή, ώστε να μπορέσουν να αξιοποιηθούν στο μέγιστο και να διασφαλιστεί η ασφάλεια των δεδομένων και η αποτελεσματική διαχείριση του αυξημένου όγκου αυτών. Η οικονομική διεύθυνση έχει κομβικό ρόλο στην εξασφάλιση αυτών των συνθηκών, στηρίζοντας τις αντίστοιχες επενδύσεις ανάλογα με το εκτιμώμενο αποτέλεσμα στο business και στην κερδοφορία.»

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

θοριστικής σημασίας για την επίτευξη των στόχων της διαχείρισης της κλιματικής κρίσης και τον δραστικό μετασχηματισμό πόλεων σε «ευφυείς», πράσινες υποδομές: Α. εγγυημένη ποιότητα παροχής υπηρεσίας, κυρίως προς επιχειρήσεις Β. διευκόλυνση καινοτόμων υπηρεσιών (government to citizens, B2B, B2C) Γ. υλοποίηση network as a service (NaaS) υπηρεσιών, μέσω της πρωτοβουλίας GSMA Open Gateway (υλοποίηση και διαθεσιμότητα υπηρεσίας σε πολλά δίκτυα και χώρες). Οι υποδομές χωλαίνουν κυρίως σε πεδία που η ανάπτυξή τους εναπόκειται σε συνεργασίες με τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, π.χ. δίκτυα Μετρό, σιδηροδρόμων κ.ά. εξαιτίας γραφειοκρατικών κυρίως προσκομμάτων. Παρ’ όλα αυτά, τελευταία, καταβάλλονται σημαντικές προσπάθειες από τους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους για την υλοποίηση δικτυακών υποδομών σε αυτούς τους χώρους.»

Προκλήσεις

Σύμφωνα με το Ubuntu, μπροστά στην πρόοδο της τεχνολογίας 5G, ο κλάδος των τηλεπικοινωνιών έρχεται αντιμέτωπος με προκλήσεις αναφορικά με τις υποδομές, όπως τα υψηλά κόστη επένδυσης σε νέο hardware και software, το περιορισμένο και αυστηρά ελεγχόμενο ραδιοφάσμα, αλλά και η κάλυψη δικτύου, καθώς το 5G απαιτεί περισσότερους σταθμούς βάσης και κεραίες από ό,τι οι προηγούμενες γενιές δικτύων κινητής, κάτι που δυσκολεύει την υλοποίηση σε περιοχές αγροτικές ή πολύ πυκνοκατοικημένες. Επίσης, η μεγαλύτερη ευπάθεια σε κυβερνοεπιθέσεις, αλλά και μεγάλη εξάρτηση του παρόχου από έναν ή λίγους προμηθευτές.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΚΕΠΑΡΝΙΑΣ Επικεφαλής Fonemed, Business Development Director, Όμιλος Βιοϊατρική

«Η οικονομική διεύθυνση οφείλει να συμπορευθεί με το business και να ευθυγραμμιστεί ως προς το πλαίσιο διαχείρισης κινδύνου, με τακτική αξιολόγηση του κινδύνου και των μέτρων προστασίας»

Πώς θα αποσβεστεί το κόστος της επένδυσης

Τα επόμενα χρόνια, οι telcos αναμένεται να επενδύσουν μέχρι και 57 δισ. δολάρια για πυκνότερα δίκτυα, ευρύτερο ραδιοφάσμα και αναβάθμιση υφιστάμενου εξοπλισμού, σύμφωνα με την PwC, η οποία τις παροτρύνει να αντιμετωπίσουν ολιστικά τις ευκαιρίες για νέα έσοδα και να μην αρκεστούν απλώς σε μεγαλύτερες χρεώσεις προς τους καταναλωτές. Στα μοντέλα B2B2X, οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών θα μπορούν να αποκομίσουν έσοδα από τα δίκτυά τους, στηρίζοντας επιχειρήσεις σε κάθε κλάδο. Προειδοποιεί όμως ότι το 5G από μόνο του δεν είναι η λύση, αλλά πρέπει να συνδυαστεί με άλλες τεχνολογίες, όπως το υπολογιστικό νέφος και το edge computing, η ΤΝ και οι αυτοματισμοί.

Επενδύσεις σε νέες υποδομές και συσκευές

Η Στέλλα Τσιτσούλα, Managing Director RED.comm, Πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας και Αντιπρόεδρος του Women4Cyber Greece υποστηρίζει: «Οι τηλεπικοινωνίες αποτελούν αναμφίβολα τη ραχοκοκαλιά της συνδεσιμότητας στον σύγχρονο κόσμο και εξελίσσονται συνεχώς, με αναδυόμενες τεχνολογίες που φέρνουν την επανάσταση στον τρόπο που επικοινωνούμε. Το 5G ανοίγει μία νέα εποχή υπερ-συνδεσιμότητας μπροστά μας, προσφέροντας αστραπιαίες ταχύτητες (ως και 100 φορές μεγαλύτερες από τον προκάτοχό του), επιτρέποντάς μας FINANCE PRO

ΓΙΩΡΓΌΣ ΣΤΕΦΑΝΌΠΌΥΛΌΣ Γενικός Διευθυντής Ένωσης Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας (ΕΕΚΤ)

«Μέσω της υλοποίησης ιδιωτικών δικτύων, η διαχείριση των δεδομένων γίνεται σε προστατευμένο περιβάλλον, με εξαιρετικές επιδόσεις ως προς την ασφάλεια και την εμπιστευτικότητα

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

FINANCIAL FILES I N DU S T RY: T E L E C O M M U N I C AT I O N S

τα πλεονεκτήματα της επένδυσης στα δίκτυα 5G, καθώς αυτά υποστηρίζουν περισσότερους χρήστες και είναι πιο ενεργειακά αποδοτικά, επιτρέποντας τη μείωση του ενεργειακού κόστους.»

Τα οφέλη για το δημόσιο

Εκτός από τα οφέλη υπέρ του επιχειρείν και του καταναλωτικού κοινού, το 5G ενισχύει και τα κρατικά ταμεία. Σύμφωνα με σχετικές έρευνες της Statista, οι δημοπρασίες για τις άδειες χρήσης συχνοτήτων μπορεί να είναι πολύ προσοδοφόρες. Στη Γερμανία, η Telekom Deutschland κατέβαλε 2,17 δισ. ευρώ το 2019 για χρήση συχνοτήτων 700 MHz και 3,6 GHz, σε δημοπρασία που απέφερε συνολικά 6,5 δισ. ευρώ, και στην Ιταλία, οι Telecom Italia και Vodafone πλήρωσαν περισσότερα από 2 δισ. ευρώ για τις άδειές τους. Θεαματικότερα είναι τα ποσά που δαπανώνται στις ΗΠΑ: το 2021, η Verizon αγόρασε άδειες αξίας 45,45 δισ. δολαρίων στο φάσμα 3,6 GHz. Στα καθ’ ημάς, σύμφωνα με ανακοίνωση της ΕΕΤΤ του 2020, το αντίστοιχο τίμημα από τις τρεις εγχώριες εταιρείες τηλεπικοινωνιών ανέρχεται σε 372.261.153 ευρώ.

ΣΤΈΛΛΑ ΤΣΙΤΣΟΎΛΑ

Γενναίος νέος κόσμος, με πολλές παγίδες

Managing Director RED.comm, Πρόεδρος Ελληνικού Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας, Αντιπρόεδρος Women4Cyber Greece

«Οι διοικήσεις των οργανισμών, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής διεύθυνσης, πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στην ορατότητα της ασφάλειας, τη διαχείριση του ελέγχου κινδύνου και τη βελτιωμένη ειδοποίηση»

να κατεβάζουμε ταινίες σε δευτερόλεπτα και να μεταδίδουμε περιεχόμενο υψηλής ευκρίνειας χωρίς καθυστερήσεις. Η ελάχιστη καθυστέρηση που θα προσφέρει το 5G θα επιτρέψει την επικοινωνία σε πραγματικό χρόνο και θα ενισχύσει την ανάπτυξη αυτόνομων οχημάτων, τηλεϊατρικής και εμπειριών επαυξημένης πραγματικότητας. Με την ικανότητά του να συνδέει τεράστιο αριθμό συσκευών ταυτόχρονα, θα καταλύσει την ανάπτυξη των τεχνολογιών IoT, επιτρέποντας έξυπνες πόλεις, αυτοματοποιημένες βιομηχανίες και απρόσκοπτη συνδεσιμότητα. Η ΤΝ θα βοηθήσει στην ενεργοποίηση εξυπνότερων τηλεπικοινωνιακών δικτύων και, αξιοποιώντας τη μηχανική μάθηση και την ανάλυση δεδομένων, θα υπάρχει βελτιστοποίηση της απόδοσης του δικτύου, της εξατομίκευσης των εμπειριών των χρηστών, αλλά και της αυτοματοποίησης των διαδικασιών. Να σημειώσουμε ότι η ΤΝ αναδιαμορφώνει το τοπίο των τηλεπικοινωνιών γιατί οι αλγόριθμοί της επιτρέπουν την προληπτική παρακολούθηση, την πρόβλεψη προβλημάτων και τη βελτιστοποίηση των πόρων, με αποτέλεσμα βελτιωμένη απόδοση δικτύου και μειωμένο χρόνο διακοπής λειτουργίας. Όλα τα παραπάνω μπορεί να φέρνουν επανάσταση στις τηλεπικοινωνίες, ωστόσο πρέπει να υπολογίσουμε και το κόστος, καθώς οι επιχειρήσεις θα πρέπει να επενδύσουν σε νέες υποδομές και συσκευές, προκειμένου να επωφεληθούν από τα πλεονεκτήματα. Αυτό στο οποίο θα πρέπει να σταθούν οι επιχειρήσεις που θα τολμήσουν τη μετάβαση, είναι FINANCE PRO

Παράλληλα με τις νέες ευκαιρίες, αναδύονται νέοι προβληματισμοί και νέοι κίνδυνοι, εν πολλοίς ανεξερεύνητοι. Η εργαλειοθήκη της ΕΕ περιέχει 8 στρατηγικά και 11 τεχνικά μέτρα, για τη συντονισμένη προσέγγιση στην ασφάλεια δικτύων 5G. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, 23 κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν υιοθετήσει το πρώτο στρατηγικό μέτρο (SM01), το οποίο αποσκοπεί στην ενδυνάμωση του ρόλου και την ισχύ των ρυθμιστικών αρχών, και 21 μέλη έχουν υιοθετήσει το μέτρο 3 (SM03), το οποίο προβλέπει νομοθεσία για την αξιολόγηση κινδύνων που σχετίζονται με προμηθευτές. Το μέτρο SM06 που προβλέπει ενίσχυση της ανθεκτικότητας σε εθνικό επίπεδο έχει υλοποιηθεί μόνο σε 3 κράτη-μέλη, και 4 ακόμη βρίσκονται σε διαδικασία υλοποίησής του. Οι συνομιλητές μας σε μεγάλο βαθμό συμφωνούν μεταξύ τους και προκρίνουν τη σπουδαιότητα της εκπαίδευσης του προσωπικού, την ανάγκη για συνεχή επαγρύπνηση, την τακτική αξιολόγηση κινδύνων, την αναβάθμιση της ασφάλειας στα υφιστάμενα συστήματά τους, καθώς επίσης την ενίσχυση της ανθεκτικότητας, ώστε να διασφαλιστεί η συνεχής λειτουργία της επιχείρησης.

Απαιτείται διαρκής επαγρύπνηση

Όπως αναφέρει ο Γιώργος Στεφανόπουλος, «οι πάροχοι, μέσα από την υλοποίηση των κατάλληλων υποδομών, π.χ. καινοτόμα software-defined wide area δίκτυα (SD-WANs) ανταποκρίνονται σε θέματα ασφάλειας και προστασίας των δεδομένων με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Επιπλέον, μέσω της υλοποίησης των ιδιωτικών δικτύων (private networks), η διαχείριση των δεδομένων γίνεται σε προστατευμένο περιβάλλον με εξαιρετικές επιδόσεις ως προς την ασφάλεια, την εμπιστευτικότητα και την ακεραιότητα μεταφοράς και επικοινωνίας δεδομένων. Το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο για την κυβερνοασφάλεια και τα δεδομένα (Κανονισμός Data Act της ΕΕ για μια δίκαιη και καινοτόμα οικονομία δεδομένων και το ρυθμιστικό πλαίσιο για την τεχνητή νοημοσύνη-ΑΙ) καθορίζει ένα ασφαλές κανονιστικό περιβάλλον που παρέχει ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

στους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους, σε εθνικό επίπεδο, σαφή πλεονεκτήματα για την οικοδόμηση της εμπιστοσύνης. Οι πάροχοι ακολουθούν πιστά τους κανονισμούς της ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη τους υφιστάμενους κινδύνους σε επίπεδο ασφάλειας, προκειμένου να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στις ανάγκες της σύγχρονης, ψηφιακής εποχής. Η ανάγκη επαγρύπνησης είναι υπαρκτή και αποτελεί πάντοτε μια διαρκή διαδικασία.»

Προτεραιότητα η ορατότητα της ασφάλειας

«Καθώς η υιοθέτηση ιδιωτικών δικτύων 5G επιταχύνεται, οι επιχειρήσεις πρέπει να κατανοήσουν το τοπίο ασφαλείας που περιβάλλει αυτά τα δίκτυα», εξηγεί η Στέλλα Τσιτσούλα. «Αρκετοί οργανισμοί έχουν ήδη δημιουργήσει πλατφόρμα ασφαλείας για την προστασία των δικτύων τους. Η απρόσκοπτη ενσωμάτωση ιδιωτικών δικτύων 5G με την πλατφόρμα ασφάλειας που έχουν όμως ήδη, μπορεί να είναι δύσκολη, ειδικά επειδή το 5G εισάγει νέα αρχιτεκτονικά στοιχεία και πρωτόκολλα. Οι οργανισμοί θα πρέπει να επενδύσουν σε λύσεις ασφάλειας που μπορούν εύκολα να ενσωματωθούν στην υπάρχουσα υποδομή τους για να ξεπεράσουν αυτήν την πρόκληση. Παρά την προσδοκία εξοικονόμησης κόστους από τους οργανισμούς, πρέπει να ληφθούν νέα μέτρα ασφαλείας για την ενσωμάτωση της ιδιωτικής ασφάλειας δικτύου 5G στις υπάρχουσες υποδομές. Οι διοικήσεις των οργανισμών, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής διεύθυνσης, πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στην ορατότητα της ασφάλειας, τη διαχείριση του ελέγχου κινδύνου, τη βελτιωμένη ειδοποίηση, τον έλεγχο από πολλούς προμηθευτές και τις ισοδύναμες ή βελτιωμένες λειτουργίες ασφάλειας σε σύγκριση με τα υπάρχοντα συστήματά τους», τονίζει.

Τακτική αξιολόγηση κινδύνων και μέτρων

Ο Γιάννης Σκεπαρνιάς υπογραμμίζει ότι «το σύγχρονο τεχνολογικό περιβάλλον απαιτεί συνεχή εγρήγορση όσον αφορά την ασφάλεια των συστημάτων και των δεδομένων από εξωτερικές, αλλά και εσωτερικές απειλές. Τα call centers όπως η Fonemed, καλούνται να υιοθετήσουν μηχανισμούς, πρακτικές και διαδικασίες ώστε να είναι ανθεκτικά σε κυβερνοεπιθέσεις, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την επιχειρησιακή συνέχεια σε περίπτωση ακραίων γεγονότων. Η αυξημένη χρήση των τηλεϊατρικών υπηρεσιών αυξάνει τον όγκο δεδομένων που μεταφέρονται, δημιουργώντας περισσότερα σημεία ευπάθειας για επιθέσεις. Ταυτόχρονα, οι ανωτέρω υπηρεσίες οφείλουν να είναι πλήρως συμμορφωμένες με τους κανονισμούς περί προστασίας δεδομένων. Σε αυτό το περιβάλλον, η οικονομική διεύθυνση οφείλει να συμπορευθεί με το business και να ευθυγραμμιστεί όσον αφορά το πλαίσιο διαχείρισης κινδύνου, κάνοντας τακτική αξιολόγηση του κινδύνου και των αναγκαίων μέτρων προστασίας. Επιπλέον, απαιτείται η συνεργασία με εξωτερικούς εξειδικευμένους συμβούλους, η επένδυση σε προηγμένα συστήματα κρυπτογράφησης και η εκπαίδευση του προσωπικού σε θέματα συμμόρφωσης με τους κανονισμούς προσωπικών δεδομένων και θέματα κυβερνοασφάλειας.»

Ανάγκη γενικότερης στρατηγικής προσέγγισης

ωστόσο απαιτούν μεγάλη προσοχή αναφορικά με την ασφάλεια και την προστασία των δεδομένων, καθώς αυξάνονται συνεχώς οι κίνδυνοι διαφόρων επιθέσεων (π.χ. κακόβουλα λογισμικά malware, phishing emails, διαρροή δεδομένων, μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση σε συσκευές IOT, κ.ά.). Κίνδυνοι, οι οποίοι μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις σε μια επιχείρηση, όπως την απώλεια σοβαρών και ευαίσθητων δεδομένων που μπορούν να έχουν ακόμα και νομικές συνέπειες. Έτσι λοιπόν, η οικονομική διεύθυνση πρέπει να επενδύσει στην ασφάλεια των πληροφοριακών συστημάτων, να αναπτύξει πλάνα και σχέδια αντιμετώπισης των πιθανών κινδύνων και γενικότερα να εφαρμόσει σύγχρονες πρακτικές ασφαλείας, όπως και να επενδύσει στη σχετική εκπαίδευση των υπαλλήλων για τους πιθανούς κινδύνους. Απαιτεί δηλαδή μια γενικότερη στρατηγική προσέγγιση για να αξιοποιηθούν πλήρως τα οφέλη κάθε νέας τεχνολογίας.»

Διπλή απειλή για την οικονομική διεύθυνση

«Στην πραγματικότητα η οικονομική διεύθυνση σε μια επιχείρηση ή έναν οργανισμό θα έχει να αντιμετωπίσει -εάν δεν αντιμετωπίζει ήδη- μια διπλή απειλή», υποστηρίζει ο Βασίλης Παπαπαναγιώτου και την αναλύει ως εξής: «Τους κινδύνους που περιλαμβάνουν τη δυνατότητα απώλειας ευαίσθητων οικονομικών δεδομένων, αλλά και τις απειλές που αφορούν στη λειτουργία της επιχείρησης και μπορούν να απειλήσουν τη συνολική οικονομική της σταθερότητα. Για να ενισχυθεί η προστασία ενός οργανισμού, η οικονομική διεύθυνση θα πρέπει να επενδύσει στην εφαρμογή αυστηρών πολιτικών ασφαλείας δικτύου και στην εκπαίδευση του προσωπικού, έτσι ώστε να βρίσκεται σε ετοιμότητα αντιμετώπισης των απειλών. Ταυτόχρονα, θα πρέπει τα λογισμικά συστήματα να διατηρούνται συνεχώς ενημερωμένα και με προγράμματα ανίχνευσης κινδύνου. Σε έναν ψηφιακό κόσμο που βρίσκεται σε συνεχή εξέλιξη, τα προληπτικά μέτρα είναι επίσης απαραίτητα για τη μείωση αυτών των κινδύνων, προστατεύοντας τις ευαίσθητες πληροφορίες και εξασφαλίζοντας την ευελιξία των οικονομικών δραστηριοτήτων. Η ανάλυση κινδύνων και η συνεχής επανεκτίμηση των μέτρων ασφαλείας είναι ζωτικής σημασίας για να διασφαλίσουμε την ασφαλή λειτουργία της επιχείρησης συνολικά καθώς και την προστασία των οικονομικών της πόρων.»

Τα δίκτυα 5ης γενιάς θα μπορούν να στηρίζουν υπηρεσίες σε verticals όπως η γεωργία, η βιομηχανία, οι μετακινήσεις και η υγεία

Σύμφωνα με τη Μαρία Καπελάκη, «οι νέες τεχνολογίες και οι εφαρμογές προσφέρουν μεν σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης, FINANCE PRO

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

TRENDS

ΙΟΒΕ: Μικρή υποχώρηση του δείκτη οικονομικού κλίματος τον Οκτώβριο Υποχώρησε τον Οκτώβριο ο δείκτης οικονομικού κλίματος και διαμορφώθηκε στις 106,4 μονάδες από 107,7 μονάδες τον Σεπτέμβριο. Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΗ ΜΟΣΘΕΝΟΥ Σ

πως επισημαίνεται σε έρευνα οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ, στο επιχειρηματικό πεδίο, η εξέλιξη αυτή είναι αποτέλεσμα της υποχώρησης των προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο, της ηπιότερης εξασθένησης στη βιομηχανία και τις υπηρεσίες, ενώ οι πιο αισιόδοξες προσδοκίες στις κατασκευές δεν αντισταθμίζουν τις υπόλοιπες τάσεις. Από την άλλη πλευρά, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης δεν μεταβάλλεται σημαντικά. Συνολικά, φέτος, ο δείκτης κλίματος κινείται έως τώρα σε υψηλά επίπεδα, πολύ υψηλότερα από πέρυσι, σε αντίθεση μάλιστα με τους σχετικούς δείκτες στην ΕΕ και την Ευρωζώνη. Ένας παράγοντας που συνεισέφερε σε αυτό ήταν η εκλογική χρονιά, συγκυρία που ιστορικά επηρεάζει θετικά τις προσδοκίες, καθώς και η πολιτική σταθερότητα σε συνέχεια των εκλογών. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, η πορεία αυτή αμβλύνεται σταδιακά μετεκλογικά και μετά το καλοκαίρι, όπου υπήρξαν υψηλά τουριστικά έσοδα. Η αισιοδοξία περιορίζεται, καθώς η ανάπτυξη αντιμετωπίζει προκλήσεις, όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη, ενώ οι γεωπολιτικές εντάσεις διεθνώς ενισχύονται, με νέα πεδία αντιπαραθέσεων και επιπτώσεις που είναι ακόμη δύσκολο να εκτιμηθούν. Ταυτόχρονα, τα δημοσιονομικά περιθώρια γίνονται στενότερα, ενώ οι εξελίξεις στον πληθωρισμό δεν έχουν ομαλοποιηθεί ακόμα. Παράλληλα, όμως, υπάρχει χαμηλός πολιτικός κίνδυνος, με νέα θητεία της κυβέρνησης, αλλά και αναμονή για πλαίσιο παρεμβάσεων στην οικονομία, που μπορεί να ενισχύσουν μελλοντικά την ανάπτυξη. Αναλυτικότερα: Στη βιομηχανία, το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση ενισχύθηκε, οι εκτιμήσεις για τα αποθέματα κλιμακώθηκαν και οι θετικές προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες ενισχύθηκαν ελαφρά. Στις κατασκευές, οι αρνητικές προβλέψεις για την παραγωγή αμβλύνθηκαν σημαντικά, ενώ παράλληλα οι θετικές προβλέψεις για την απασχόληση βελτιώθηκαν αισθητά. Στο λιανικό εμπόριο, οι εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις υποχωρούν έντονα, με το ύψος των αποθεμάτων να κλιμακώνεται αισθητά, ενώ οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη των πωλήσεων ενισχύονται. FINANCE PRO

τις υπηρεσίες, οι θετικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάΣ σταση των επιχειρήσεων υποχώρησαν, εκείνες για τη ζήτηση κινήθηκαν αντίστοιχα πτωτικά, ενώ παράλληλα οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη της ζήτησης διατηρήθηκαν αμετάβλητες. Στην καταναλωτική εμπιστοσύνη, οι αρνητικές προβλέψεις των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας ενισχύθηκαν, όπως και οι αντίστοιχες για τη δική τους οικονομική κατάσταση. Παράλληλα, βελτιώθηκαν οι προβλέψεις για μείζονες αγορές και ενισχύθηκε ήπια η πρόθεση για αποταμίευση.

Ο δείκτης κλίματος φέτος κινείται σε πολύ υψηλότερα επίπεδα από πέρυσι ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

WOR L D N E WS

ΑΡΓΗ Η ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΑΝΆΚΑΜΨΗ, ΑΥΞΗΜΕΝΕΣ ΟΙ ΑΠΟΚΛΊΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΕΝΟ ΤΟ ΠΕΡΙΘΏΡΙΟ ΛΆΘΟΥΣ Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΔΝΤ για τις παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές, η ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί από 3,5% το 2022 σε 3,0% το 2023 και 2,9% το 2024, πολύ κάτω από τον ιστορικό μ.ό. (2000-19) του 3,8%. Οι προηγμένες οικονομίες αναμένεται να κινηθούν από το 2,6% το 2022 σε 1,5% το 2023 και 1,4% το 2024, ενώ για τις αναδυόμενες αγορές και αναπτυσσόμενες οικονομίες προβλέπεται μικρή επιβράδυνση από 4,1% το 2022 σε 4,0% το 2023 και το 2024. Ο πληθωρισμός προβλέπεται να υποχωρήσει σταθερά, από 8,7% το 2022 στο 6,9% το 2023 και 5,8% το 2024, αν και δεν αναμένεται να φθάσει στον στόχο πριν το 2025, στις περισσότερες περιπτώσεις. Οι προβλέψεις για παγκόσμια ανάπτυξη μεσοπρόθεσμα, στο 3,1%, βρίσκονται σε χαμηλό δεκαετιών, σύμφωνα με την έκθεση. Παρά την ανθεκτικότητα που επέδειξε η οικονομία φέτος, κρίνεται ότι είναι πολύ νωρίς για να επαναπαυθεί κανείς. Η οικονομική δραστηριότητα παραμένει κάτω από τα προπανδημικά επίπεδα, ιδίως σε αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες, ενώ παρατηρούνται διευρυνόμενες αποκλίσεις μεταξύ περιφερειών. Παράγοντες που συγκρατούν την ανάκαμψη είναι οι μακροπρόθεσμες συνέπειες της πανδημίας, ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο αυξανόμενος γεωοικονομικός κατακερματισμός, οι επιπτώσεις της σφιχτής νομισματικής πολιτικής, η απόσυρση δημοσιονομικής στήριξης εν μέσω υψηλού χρέους και τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Η πιθανότητα ανώμαλης προσγείωσης έχει υποχωρήσει μεν, αλλά οι κίνδυνοι επιμένουν. Η κρίση ακινήτων στην Κίνα εκτιμάται ότι θα μπορούσε να επιδεινωθεί και να επηρεάσει τις διεθνείς αγορές, ιδίως τους εξαγωγείς εμπορευμάτων. Περισσότερα κλιματικά και γεωπολιτικά σοκ ίσως επιβαρύνουν τις τιμές τροφίμων και ενέργειας, ενώ ο εντεινόμενος γεωοικονομικός κατακερματισμός θα μπορούσε να περιορίσει τη ροή των εμπορευμάτων στις αγορές, προκαλώντας επιπρόσθετη αστάθεια στις τιμές και περιπλέκοντας την πράσινη μετάβαση. Με το κόστος εξυπηρέτησης χρέους να αυξάνεται, περισσότερες από τις μισές αναπτυσσόμενες χώρες χαμηλού εισοδήματος βρίσκονται σε κρίση χρέους ή κινδυνεύουν να βρεθούν σε τέτοια θέση. Το ΔΝΤ εκτιμά πως υπάρχει μικρό περιθώριο λάθους σε επίπεδο πολιτικών και οι κεντρικές τράπεζες οφείλουν να αποκαταστήσουν τη σταθερότητα των τιμών, χρησιμοποιώντας εργαλεία για την ανακούφιση χρηματοοικονομικών πιέσεων όποτε απαιτείται. FINANCE PRO

Κυβερνοασφάλεια και μακροοικονομία οι μείζονες κίνδυνοι για το treasury Η

έρευνα AFP Risk Survey για το 2023 διερεύνησε τον ρόλο του treasury στη στήριξη του οργανισμού σε περιβάλλον αβέβαιου ρίσκου. Σύμφωνα με την έρευνα, η οποία διενεργήθηκε από την AFP (Association for Financial Professionals) σε συνεργασία με τη Marsh McLennan, οι οργανισμοί μεταπανδημικά συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν ποικιλία εξωγενών κινδύνων που επηρεάζουν το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα, προκαλώντας διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα και περιορίζοντας την ικανότητα του treasury να υποστηρίξει τον οργανισμό. Οι κίνδυνοι που σχετίζονται με την κυβερνοασφάλεια αναδείχθηκαν ως οι δυσκολότεροι στη διαχείριση, για το 50% των ερωτηθέντων. Σύμφωνα με την έρευνα, οι οργανισμοί είναι πιο ευάλωτοι στους κυβερνοκινδύνους λόγω της εκτεταμένης χρήσης της τεχνολογίας σήμερα. Ακολουθούν, με 43%, οι χρηματοοικονομικοί κίνδυνοι (πίστωση, ρευστότητα, ισοτιμίες κ.λπ.) και οι μακροοικονομικοί κίνδυνοι, οι οποίοι εκτιμάται ότι θα έχουν τις σημαντικότερες επιπτώσεις στα κέρδη των εταιρειών την προσεχή τριετία. Οι υπόλοιποι κίνδυνοι που ξεχώρισαν, σύμφωνα με την έρευνα, είναι: Δ ιαταραχές στην επιχειρηματική λειτουργία (εφοδιαστική αλυσίδα, παραγωγή, εργασιακά κ.λπ.) Tεχνολογικά ρίσκα Σ τρατηγικά ρίσκα Π ολιτικά ρίσκα και αβεβαιότητα ρυθμιστικού πλαισίου στις ΗΠΑ Γ εωπολιτικά ρίσκα Κ ίνδυνοι που σχετίζονται με την εταιρική φήμη Π εριβαλλοντικοί κίνδυνοι Ά λλοι εξωγενείς κίνδυνοι όπως οι φυσικές καταστροφές και οι τρομοκρατικές ενέργειες. Ειδικά ως προς την τεχνολογία και τους κινδύνους που συνδέονται με τη χρήση της, μετά την κυβερνοασφάλεια ξεχώρισαν οι λειτουργικοί κίνδυνοι, καθώς επίσης εκείνοι που σχετίζονται με το υπολογιστικό νέφος, το ρυθμιστικό πλαίσιο, τη χρηματοοικονομική διαχείριση, λάθη και παραλείψεις, καθώς και οι κίνδυνοι που αφορούν τη στελέχωση, μεταξύ άλλων.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Οι τράπεζες στις ΗΠΑ καταγράφουν ενισχυμένα κέρδη, αλλά ανησυχούν για την κατανάλωση

ι μεγάλες αμερικανικές τράπεζες καταγράφουν αυξημένα κέρδη λόγω των υψηλών επιτοκίων, μολονότι η οικονομία επιβραδύνεται και οι καταναλωτές επιδεικνύουν πιο επιφυλακτική συμπεριφορά. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters, τα κέρδη των JPMorgan, Wells Fargo και Citigroup καταδεικνύουν ότι τα επιτόκια τούς επέτρεψαν να χρεώσουν ακριβότερα τα δάνεια, ενώ ταυτόχρονα ανεβάζουν τους τόκους καταθέσεων με βραδύ-

τερο ρυθμό. Οι καταναλωτές πάντως, εξαντλούν τις αποταμιεύσεις τους, σύμφωνα με τις τράπεζες, ενώ Citibank και Wells Fargo σημειώνουν αυξημένες απώλειες από τις πιστωτικές κάρτες και άλλες οφειλές. Η επιθετική νομισματική πολιτική της Fed καθιστά ακριβότερο τον δανεισμό και την αποπληρωμή για καταναλωτές και επιχειρήσεις, ενώ οι τράπεζες επιβραδύνουν τη ροή πίστωσης και ενισχύουν τα αποθέματά τους σε μετρητά, έπειτα από την κατάρρευση τραπεζών νωρίτερα φέτος. Εκπρόσωποι των ιδρυμάτων κάνουν λόγο επίσης για λιγότερα επιχειρηματικά και καταναλωτικά δάνεια. Πάντως, προβλέπουν ήπια ανάπτυξη τα προσεχή τρίμηνα, παρά ήπια ύφεση. Σημειώνεται ότι κατέγραψαν υψηλότερα καθαρά έσοδα από τόκους (NII), επωφελούμενες από τα ανεβασμένα επιτόκια, ενώ JPMorgan, Citigroup και Wells Fargo, αύξησαν και την προοπτική τους για τα NII. Τα αποτελέσματα αυτά, σύμφωνα με το δημοσίευμα, αποτελούν υπερκέρδη, τα οποία θα ομαλοποιηθούν συν τω χρόνω, καθώς δεν θεωρούνται βιώσιμα σε αυτά τα επίπεδα.

ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΊΑ ΠΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΊΖΟΥΝ ΤΟΝ ΗΓΈΤΗ-CFO

ρόλος του CFO αλλάζει χρόνια τώρα, αλλά πλέον ο ρυθμός της αλλαγής επιταχύνεται. Σε παρουσίασή του στο συνέδριο CFO Leadership Conference West στο Φοίνιξ της Αριζόνα στις αρχές του μήνα, ο ιδρυτής και πρόεδρος του CFO Leadership Council, Jack McCullough, αναφέρθηκε στις επιπτώσεις της πανδημίας στον ρόλο του οικονομικού διευθυντή. «Από το 2000 ως το 2019, σημειωνόταν αργή εξέλιξη, με λιγότερο back office και περισσότερη στρατηγική σκέψη», δήλωσε. «Αλλά ο Covid έκανε την εξέλιξη επανάσταση και η δουλειά άλλαξε περισσότερο τα τελευταία 4 χρόνια από ό,τι τα προηγούμενα 30». Η μεγαλύτερη αλλαγή, υποστήριξε, είναι η ικανότητα του CFO να ηγείται της εταιρείας του σε συνθήκες χάους. Ως βασικότερες τεχνικές δεξιότητες για τη θέση ανέφερε τη στρατηγική ματιά, τη χρηματοοικονομική και λογιστική εξειδίκευση, την ψηφιακή τεχνογνωσία, τις αναλυτικές δεξιότητες, και την καινοτομική νοοτροπία. Παράλληλα, όμως, παρέθεσε κάποια καίρια ηγετικά χαρακτηριστικά, όπως η ενσυναίσθηση, η έμπνευση, η διαφάνεια, η συνεργασία και η ανθεκτικότητα. Πιο αναλυτικά, εκτίμησε ότι η συναισθηματική νοημοσύνη είναι σήμερα κρίσιμη, και το υψηλό επίπεδο εμπιστοσύνης που απολαμβάνει συνήθως ο CFO, τού δίνει την

FINANCE PRO

ιδιαίτερη ευκαιρία να δημιουργήσει ανθρώπινες συνδέσεις με πελάτες, επενδυτές και υπαλλήλους. Χρησιμοποιώντας το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της αξιοπιστίας, που έχει εξ ορισμού ο CFO, μπορεί να εμπνέει εμπιστοσύνη και να την ενισχύει, επιμένοντας στη διαφάνεια σε αναφορές και εκθέσεις σε όλα τα επίπεδα, αλλά και με πνεύμα ανοιχτής συνεργασίας και δημιουργίας κλίματος ασφάλειας για το προσωπικό. Τέλος, οφείλει να διασφαλίζει την ανθεκτικότητά του, αντιμετωπίζοντας τις προκλήσεις με περίσκεψη, προδραστικότητα και προσαρμοστικότητα, ώστε, όταν προκύπτουν ανατροπές, να μην αποτελούν πλήγματα.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

INSIGHTS

Απροετοίμαστες οι περισσότερες εταιρείες για διασφάλιση ποιότητας των δεδομένων ESG Δύσκολο το έργο της συλλογής ποιοτικών δεδομένων από διαφορετικές, μη συμβατές πηγές Η επίμονη προσπάθεια, όμως, ανταμείβεται με παράπλευρα οφέλη, όπως η ενίσχυση μεριδίου, φήμης, καινοτομίας και κερδοφορίας, παράλληλα με μειωμένα κόστη.

ε ποσοστό 66%, οι εταιρείες είναι πλέον υποχρεωμένες να δημοσιεύουν στοιχεία ESG ή πρόκειται σύντομα να είναι υποχρεωμένες, αλλά μόνο σε ποσοστό 25% θεωρούν ότι έχουν εξασφαλίσει τις πολιτικές, τις δεξιότητες και τα συστήματα που απαιτούνται, ώστε να είναι έτοιμες για διασφάλιση ποιότητας των δεδομένων ESG, σύμφωνα με έρευνα της KPMG. Επιπλέον, από τις εταιρείες που είναι λιγότερο έτοιμες για ESG assurance, ποσοστό 58% δηλώνει ότι είναι δύσκολο να εξισορροπήσει τους σχετικούς στόχους με τις προσδοκίες κερδοφορίας των μετόχων. Αυτό διαπιστώνει η πρώτη έκθεση ESG Assurance Maturity Index της συμβουλευτικής εταιρείας. Στο πλαίσιο της σχετικής έρευνας ερωτήθηκαν ανώτατα στελέχη και μέλη ΔΣ σε 750 εταιρείες, από διάφορους κλάδους και γεωγραφικές περιφέρειες. Ο δείκτης βαθμολογεί, σε κλίμακα 0-100, την πρόοδο που έχουν σημειώσει οι εταιρείες στα πεδία διακυβέρνησης, δεξιοτήτων, διαχείρισης δεδομένων, ψηφιακής τεχνολογίας και αλυσίδας αξίας, προκειμένου να διαπιστωθεί η σχετική ωριμότητα του προγράμματος ESG reporting μιας εταιρείας και να αξιολογηθεί ο βαθμός ετοιμότητας για τη διαδικασία της διασφάλισης. Ως βασικά βήματα προετοιμασίας, η εταιρεία προκρίνει τα εξής:

1. Προσδιορισμός των ισχυόντων προτύπων για τις αναφορές ESG 2. Ισχυρή διακυβέρνηση σε θέματα ESG και καλλιέργεια των κατάλληλων δεξιοτήτων 3. Σαφήνεια ως προς τις δημοσιοποιήσεις που ισχύουν και τα δεδομένα που απαιτούνται ανά τμήμα 4. Ψηφιοποίηση των διαδικασιών και διασφάλιση υψηλής ποιότητας δεδομένων 5. Συνεργασία με την αλυσίδα αξίας για τη συλλογή πληροφορίας.

Η εικόνα σήμερα

Η έκθεση χωρίζει τις εταιρείες του δείγματος σε 3 βαθμίδες: το ανώτερο 25% χαρακτηρίζεται Leaders, με βαθμολογία στον δείκτη κατά μ.ό. 64,8, το ενδιάμεσο 50% χαρακτηρίζεται Advancers και βαθμολογείται με 45,4 και το κατώτερο 25% χαρακτηρίζεται Beginners και βαθμολογείται με 30,5. Οι μεγαλύτερες εταιρείες ενσωματώνουν σε μεγαλύτερο βαθμό τη βιωσιμότητα στην καθημερινή τους λειτουργία, με μέση βαθμολογία 56,3, ενώ οι εισηγμένες επιδεικνύουν μεγαλύτερη ωριμότητα για ESG assurance από τις ιδιωτικές, με βαθμολογία 48,5 και 43,3 αντιστοίχως. Κατά μέσο όρο δεν παρατηρήθηκε μεγάλη απόκλιση μεταξύ κλάδων ως προς την ωριμότητα για ESG assurance, αλλά εντοπίστηκαν αποκλίσεις μεταξύ κλάδων ως προς το ποσοστό Leaders που εμφα-

FINANCE PRO

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

νίζουν. Οι κλάδοι Ενέργειας/Φυσικών Πόρων και Asset Management/Real Estate έχουν τους περισσότερους (33%), ενώ ο κλάδος Life Sciences/Healthcare τους λιγότερους (14%). Απόκλιση παρατηρείται και αναφορικά με την έδρα της εταιρείας. Οι εταιρείες που εδρεύουν στη Βόρεια Αμερική προηγούνται σε ωριμότητα για ESG assurance με ποσοστό 48,3, ενώ ακολουθούν: Ευρώπη με 46,8, Ασία-Ειρηνικός με 45,8 και Λατινική Αμερική με 43,1. Η ανάλυση ανά χώρα βρίσκει 1η τη Γαλλία (50,4), και έπονται Ιαπωνία (50,0) και ΗΠΑ (49,4). Στις χαμηλότερες θέσεις κατατάσσονται η Βραζιλία (43,1) και η Κίνα (43,0). Εντούτοις, η Ιαπωνία έχει τους περισσότερους Leaders (38%), ενώ μόλις 18% έχουν Καναδάς, Ηνωμένο Βασίλειο και Βραζιλία.

Γιατί επιλέγουν το ESG assurance οι εταιρείες

Ο βασικότερος λόγος για τον οποίο οι εταιρείες επιδιώκουν ποιοτική διασφάλιση για τα ESG data τους είναι οι κανονιστικές και ρυθμιστικές πιέσεις. Πάντως, υπήρξαν ενδείξεις στα ευρήματα ότι η διασφάλιση της πληροφορίας ESG θεωρείται πλέον δεδομένη από τα ενδιαφερόμενα μέρη, κάτι που την καθιστά υποχρεωτική, ακόμη κι όταν δεν αποτελεί τυπικά κανονιστική και ρυθμιστική υποχρέωση.

Της Ε Λ ΙΚ Α Σ ΡΟΖ Α Κ Η

Τα παράπλευρα οφέλη

Περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες (54%) στρέφουν το βλέμμα πέρα από την υποχρεωτική συμμόρφωση και εντοπίζουν πρόσθετα πιθανά οφέλη, όπως η διεύρυνση του μεριδίου αγοράς ή η προσέλκυση καταναλωτών και επενδυτών, που επιθυμούν να ευθυγραμμίσουν τις αξίες τους με τις επιλογές τους. Άλλα οφέλη που ανέδειξε η έρευνα ήταν η αυξημένη ικανοποίηση καταναλωτή (46%), η ενισχυμένη καινοτομία (49%) και τα μειωμένα κόστη (44%). Οι εταιρείες του υποσυνόλου Leaders βλέπουν τα πιθανά πρόσθετα οφέλη στη διασφάλιση της μη χρηματοοικονομικής τους πληροφορίας, ενώ οι εταιρείες Beginners δεν αναγνωρίζουν ακόμη όλες τις ευκαιρίες.

Τα εμπόδια που επιμένουν

Μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς/διευρυμένη καταναλωτική βάση 56% 46% Βελτιωμένη κερδοφορία 54% 22% Βελτιωμένη λήψη αποφάσεων 52% 30% Μεγαλύτερη καινοτομία/νέα επιχειρηματικά μοντέλα 49% 43% Ενισχυμένη φήμη 47% 40% Μεγαλύτερη αξία για τους μετόχους/προσέλκυση επενδυτών

Από το 56% των εταιρειών που δημοσιοποιούν πληροφορία ESG, το 93% διενεργεί εξωτερική διασφάλιση σε κάποιο επίπεδο. Από αυτούς, μόνο λίγοι είναι σε θέση να λάβουν σχετική διασφάλιση (14%) ή περιορισμένη διασφάλιση (16%) για όλα τα δεδομένα που θα κληθούν να δημοσιοποιούν στην πορεία. Κάποια από τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες στην προσπάθειά τους αυτή, είναι, μεταξύ άλλων, η έλλειψη δεξιοτήτων, οι ανεπαρκείς προϋπολογισμοί, οι ασαφείς και μεταβαλλόμενοι κανονισμοί, καθώς επίσης οι ανεπαρκείς ψηφιακές λύσεις. Επιπλέον, κάποια εμπόδια μεγαλώνουν όσο μεγαλώνει και η ωριμότητα των εταιρειών για διασφάλιση ESG, καθώς εντοπίζουν αδυναμίες και κενά κατά τη διαδικασία.

Υπολείπονται οι εταιρείες στη συλλογή και τον έλεγχο των δεδομένων

Πεδία όπου Leaders και Beginners βλέπουν πιθανά παράπλευρα οφέλη

46% 15% Leader

Beginner

Πηγή: KPMG, «Road to readiness», Οκτώβριος 2023

Ενδέχεται δε, τα δεδομένα ESG να χρειαστεί να συγκεντρωθούν από πολυάριθμα και μη συμβατά μεταξύ τους συστήματα. Σύμφωνα με την έρευνα, εντοπίζονται αρκετά πεδία όπου οι εταιρείες υπολείπονται ως προς τη συλλογή δεδομένων. Περίπου οι μισές συλλέγουν δεδομένα ανά κατηγορία διαχωρισμού ρύπων για τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και τα απόβλητα (επίπεδα scope 1 και 2) και μόνο το 36% για τις εκπομπές σε επίπεδο scope 3. Λιγότερες από τις μισές δήλωσαν ότι οι εταιρείες τους συλλέγουν δεδομένα για άλλα ESG metrics, στα οποία συμπεριλαμβάνονται οι επιπτώσεις τους στην ποικι-

λομορφία και συμπερίληψη του εργατικού δυναμικού, τη διακράτηση προσωπικού και την ισοτιμία ως προς τις αμοιβές. Η ελλιπής συλλογή δεδομένων σε αυτές τις κοινωνικές παραμέτρους υποδεικνύει ότι πολλές εταιρείες δεν τις έχουν ενσωματώσει ακόμη πλήρως στην επιχειρηματική τους στρατηγική, τονίζοντας το χάσμα μεταξύ προσδοκιών της κοινωνίας και πράξεων των εταιρειών. Για να γεφυρωθεί αυτό το χάσμα, οι εταιρείες οφείλουν να συλλέγουν και να δημοσιοποιούν με διαφάνεια τα σχετικά δεδομένα τους, δείχνοντας έτσι τη δέσμευσή τους στην αντιμετώπιση αυτών των κοινωνικών ζητημάτων.

Οι πρώτες 6 προκλήσεις κατά την προετοιμασία για ESG assurance

Ένα από τα βασικά εμπόδια για τις περισσότερες επιχειρήσεις είναι η συλλογή και επεξεργασία των απαιτούμενων δεδομένων, σύμφωνα με την έρευνα. Οι επερχόμενοι κανονισμοί της ΕΕ θα ζητούν πληροφορίες, όχι μόνο με περιβαλλοντικά κριτήρια, αλλά και για κοινωνικά ζητήματα, όπως η διαφορετικότητα και η συμπερίληψη, οι συνθήκες εργασίας, το χάσμα των αμοιβών και η υγεία, αυξάνοντας την πίεση προς τις εταιρείες.

Υψηλά αρχικά κόστη/ ανεπαρκής προϋπολογισμός

Έλλειψη δεξιοτήτων και εμπειρίας εντός της εταιρείας

Έλλειψη σαφήνειας/ εξελισσόμενοι κανονισμοί

Ανεπαρκείς επιδόσεις προμηθευτών στα ESG

Ανεπαρκείς λύσεις ΙΤ/digital

Έλλειψη ξεκάθαρων metrics/ εργαλείων μέτρησης

Πηγή: KPMG, «Road to readiness», Οκτώβριος 2023

FINANCE PRO

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

EXPERT VIEW

Του ΙΩΑ Ν ΝΗ ΦΙ ΛΟΥ, Καθηγητή Ελ εγκ τικής - Διεθνών Προτύπων σ το Πάν τειο Πανεπισ τήμιο

Λογιστική Τριπλού Κεφαλαίου (Triple Capital Accounting/TCA) Σημαντική η ενσωμάτωσή της στη λήψη αποφάσεων και στη χρηματοοικονομική πληροφόρηση

το παρόν άρθρο παρουσιάζονται επιλεκτικά κάποιες διαστάσεις του θέματος, που θα αποτελέσει χώρο έρευνας, μελέτης και εντέλει εφαρμογής, μακάρι σύντομα και ποιοτικά. Η Λογιστική Τριπλού Κεφαλαίου (στο εξής TCA) είναι ένα πλαίσιο αποτύπωσης της λειτουργίας (οικονομικής θέσης, αποδοτικότητας, επίτευξης ικανοποιητικών δεικτών λειτουργίας κ.λπ.) μιας επιχείρησης, το οποίο λαμβάνει υπόψη τρεις διαστάσεις του κεφαλαίου: χρηματοοικονομικό, φυσικό/natural και κοινωνικό. Η μεγάλη, αναγκαία και ολοένα εντεινόμενη συζήτηση των τελευταίων ετών περί της Βιωσιμότητας (Sustainability) των επιχειρήσεων (Environment, Social, Governance / ESG) είναι άρρηκτα συνδεμένη με το υπό διαμόρφωση πλαίσιο του Τριπλού Κεφαλαίου, κατά το οποίο περιβαλλοντικές και κοινωνικές διαστάσεις, δεδομένα και μετρήσιμα μεγέθη, λαμβάνονται υπόψη αφενός για τη λήψη αποφάσεων και αφετέρου για τις γνωστοποιήσεις στους απολογισμούς των εταιρειών. Σχετικά με τη λήψη των αποφάσεων, αυτή αποτελεί μεν εσωτερική διαδικασία της επιχείρησης, για την οποία πιθανόν να μην δοθεί πληροφόρηση προς τα έξω (π.χ. σχετικά με το κόστος παραγωγής ενός προϊόντος) όμως και στο κόστος αυτό πρέπει να συνυπολογίζονται αναλώσεις και των τριών μορφών κεφαλαίου, ώστε η επιχείρηση να λειτουργεί σε πλαίσιο βιωσιμότητας. Η λήψη αποφάσεων (και η διακυβέρνηση γενικότερα) περιλαμβάνει τις σχέσεις -αποδοχές, παροχές κ.λπ.- με το προσωπικό, τις επιλογές προμηθευτών, την υποστήριξη των πελατών και γενικότερα κάθε λειτουργία και τις σχέσεις με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Συνεπώς, η λήψη αποφάσεων, ως εσωτερική κυρίως διαδικασία, στη βάση του TCA, δεν είναι μεν εύκολη, αλλά μπορεί να υφίσταται βελτιωτικές προσαρμογές σε μια επιχείρηση για κάποιο διάστημα. Αντίθετα, οι προς τα έξω γνωστοποιήσεις βάσει της TCA, αναμένονται να έχουν μεγαλύτερη δυσχέρεια, άσχετα αν, π.χ., εν μέρει το κόστος πωλήσεων (ως μέγεθος της Κατάστασης Αποτελεσμάτων) έχει επηρεαστεί από τη λήψη αποφάσεων και την κοστολόγηση, όπου όπως αναφέρεται ανωτέρω, πρέπει να συνυπολογίζονται αναλώσεις και των τριών μορφών κεφαλαίου. FINANCE PRO

H Λογιστική Τριπλού Κεφαλαίου αποτελεί προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και για την Παγκόσμια Τράπεζα, που εστιάζοντας στην οικονομική και ταυτόχρονα πράσινη και κοινωνική ανάκαμψη, ωθούν προς περισσότερη φυσική και κοινωνική λογιστική, ενσωματωμένες στους Απολογισμούς των εταιρειών. Ταυτόχρονα, η Επιτροπή των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων ανέπτυξε δύο Πρότυπα σχετικά με γνωστοποιήσεις, σχετιζόμενες με τη βιωσιμότητα και το κλίμα. Η ενωρίτερη ενσωμάτωση του νέου αυτού λογιστικού πλαισίου αποτύπωσης (για το οποίο σαφώς η εφαρμογή χρειάζεται σημαντική ακόμη μελέτη, εκπαίδευση, προσοχή και έλεγχο) θα έχει σημαντικά οφέλη για τις επιχειρήσεις εκείνες που θα είναι πρωτοπόρες χρονικά και κυρίως ποιοτικά, όπως βλέπουμε ήδη να συμβαίνει με τις εταιρείες που εμφανίζουν υψηλή ποιότητα δράσεων ESG μέσω των Απολογισμών Βιωσιμότητάς τους. Δεν είναι μόνο ότι αναγνωρίζονται από τους επενδυτές και υπάρχει η σχετική θετική επίπτωση στις τιμές των μετοχών, αλλά μπορούν να επωφεληθούν μέσω νέων ευκαιριών, επέκτασης σε νέες αγορές, προσέλκυσης ταλέντων, ευρύτερης αναγνώρισης κ.λπ. Οι μεθοδολογίες ανάπτυξης της TCA μπορεί να διαφοροποιούνται (από την άποψη της τεχνικής προσέγγισης), είναι όμως απαραίτητο κατά αυτή, να ενσωματώνονται περιβαλλοντικές και κοινωνικές διαστάσεις στη χρηματοοικονομική πληροφόρηση. Εκτιμάται ότι δεν θα τύχει μεν άμεσης (και ιδιαίτερα υποχρεωτικής, ενόσω δεν υπάρχουν υποδείγματα) εφαρμογής η Λογιστική Τριπλού Κεφαλαίου, αλλά θα υπάρξουν επιχειρήσεις που θεωρούνται πρωτοπόρες ή επιθυμούν την πρωτοπορία, οι οποίες θα εμφανίσουν σχετική πληροφόρηση με κάποια τυποποίηση στο εγγύς μέλλον. Συμπερασματικά, η ενσωμάτωση της Λογιστικής Τριπλού Κεφαλαίου (TCA) στη λήψη αποφάσεων και στη χρηματοοικονομική πληροφόρηση, είναι πολύ σημαντικά βήματα στην κατεύθυνση της επίτευξης ή βελτίωσης της βιωσιμότητας. Ταυτοχρόνως, οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν σχετικούς κινδύνους ενώ μπορούν να επωφεληθούν πολλαπλώς. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Η Ά ΠΟΨ Η ΤΟΥ ΣΕ Σ Μ Α

Των Κ ΑΘΗ Χ ΡΙΣΤΙΔΟΥ, Προέδρου ΔΣ ΣΕΣΜ Α ΓΙ Α Ν ΝΗ Κ. Μ ΑΥ ΡΟΓΙ Α Ν ΝΗ , Αν. Γενικού Γραμματέα ΣΕΣΜ Α

Νέος Κλιματικός Νόμος, στόχοι και υποχρεώσεις για τις επιχειρήσεις Προτεραιότητα η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης

νέος κλιματικός νόμος 4936/2022 (ΦΕΚ105/Α/ 27-05-2022) ορίζει το θεσμικό πλαίσιο και θέτει συγκεκριμένους στόχους, προκειμένου να αντιμετωπιστεί μέχρι το 2050 η κλιματική κρίση, επιτυγχάνοντας παράλληλα την κλιματική ουδετερότητα της χώρας. Περιλαμβάνει εθνικούς στόχους, προβλέπει σύνταξη 5ετών προϋπολογισμών άνθρακα με βάση τις προβλέψεις του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), ενσωμάτωση των μέτρων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή στις τομεακές πολιτικές, δείκτες παρακολούθησης και διακυβερνητικό σύστημα, καθώς και μέτρα και γενικές κατευθυντήριες γραμμές και για τις επιχειρήσεις. Ήδη, από το 2023, επιχειρήσεις εισηγμένες στο χρηματιστήριο, πιστωτικά ιδρύματα, ασφαλιστικές επιχειρήσεις, επιχειρήσεις σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, ύδρευσης-αποχέτευσης, ταχυμεταφορών, παροχής ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, παροχής υπηρεσιών εφοδιαστικής αλυσίδας και αλυσίδες λιανικού εμπορίου με προσωπικό άνω των 500 εργαζόμενων, υποχρεούνται να υποβάλλουν, εντός του πρώτου τριμήνου κάθε έτους, έκθεση σχετικά με το ανθρακικό τους αποτύπωμα για το προηγούμενο έτος. Στην έκθεση συμπεριλαμβάνονται εθελοντικοί στόχοι και δράσεις μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η έκθεση επαληθεύεται από πιστοποιημένο φορέα. Προβλέπεται πρόστιμο 100€ ανά ημέρα καθυστέρησης σε περίπτωση μη υποβολής, το οποίο δεν ξεπερνά το 0,1% των ετήσιων εσόδων της εταιρείας. Επιπλέον, το 25% των νέων εταιρικών Ι.Χ. αυτοκινήτων που ταξινομούνται, πρέπει να είναι αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα ή υβριδικά ηλεκτρικά οχήματα εξωτερικής φόρτισης, ρύπων έως 50g CO2/km. Ειδικότερα από το 2025 σε Αθήνα & Θεσσαλονίκη, θα είναι υποχρεωτικά ηλεκτροκίνητα όλα τα νέα οχήματα ταξί και το 33% των νέων ενοικιαζόμενων οχημάτων. Απώτερος στόχος είναι οι εκπομπές ρύπων των νέων αυτοκινήτων να είναι μηδενικές μέχρι το 2030. Σε ειδικές κατηγορίες κτιρίων (βιομηχανίες, αποθήκες, FINANCE PRO

εμπορικά κτίρια, κ.λπ.) με κάλυψη μεγαλύτερη των 500 τ.μ. για τα οποία οι οικοδομικές άδειες υποβάλλονται από την 1/1/2023, καθίσταται υποχρεωτική η τοποθέτηση συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά ή θερμικά ηλιακά συστήματα σε ποσοστό που αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 30% της κάλυψης. Από 1/1/2023 οι Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων περιλαμβάνουν υποχρεωτικά ποσοτική καταγραφή εκπομπών CO2 που θα προέλθουν από τη φάση λειτουργίας ενός έργου. Το μέτρο αφορά συστήματα περιβαλλοντικών υποδομών, τουριστικές εγκαταστάσεις, έργα αστικής ανάπτυξης κτιριακού τομέα αθλητισμού και αναψυχής, πτηνοκτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, υδατοκαλλιέργειες, βιομηχανικές δραστηριότητες και συναφείς εγκαταστάσεις. Οι παραπάνω κατηγορίες έργων έχουν υποχρέωση να μειώσουν τις εκπομπές CO2 σε 30% κατ’ ελάχιστον έως το 2030 σε σχέση με το 2022. Το μέγεθος αυτό ανάγεται στην κατάλληλη μονάδα και είναι ανάλογο με το είδος της δραστηριότητας. Σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί ο εν λόγω στόχος, προβλέπεται πρόστιμο, το οποίο δεν θα ξεπερνά το 0,5% των ετήσιων εξόδων της εταιρείας. Δίνεται η δυνατότητα αντιστάθμισης με φυτεύσεις/δασώσεις, πράσινα πιστοποιητικά, κ.λπ. Για την παρακολούθηση των μέτρων, οι επιχειρήσεις που διαθέτουν τέτοιες εγκαταστάσεις θα πρέπει να συντάσσουν εκθέσεις σε ετήσια βάση. Σε περίπτωση μη υποβολής, προβλέπεται πρόστιμο που δεν ξεπερνά το 0,1% των ετήσιων εσόδων της εταιρείας. Οι έλεγχοι όλων των εγκαταστάσεων πραγματοποιούνται από πιστοποιημένους φορείς. Παράλληλα, θεσμοθετούνται οικονομικά κίνητρα για επιχειρήσεις και φορείς που συμμορφώνονται με τους προβλεπόμενους κανονισμούς. Τα κίνητρα αυτά λαμβάνουν υπόψη τον ευρωπαϊκό κανονισμό ταξινομίας και το ανθρακικό αποτύπωμα της εγκατάστασης, σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Για δραστηριότητες που έχουν σημαντική συμβολή στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής προβλέπεται διπλασιασμός των αποσβέσεων. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

OU T OF T H E BOX

Του ΓΙ Α Ν ΝΗ ΣΤΑΘΗ, Αν τιπροέδρου του Συ νδέσμου Ελ λήνων Οικονομικών Διευθυ ν τών (ΣΕΟΔΙ)

Το αυτοκίνητο που ήταν "αλλεργικό" στο παγωτό με γεύση βανίλια! Μια έξυπνη ιστορία παραλογισμού και λογικής επίλυσης προβλήματος

διευθυντής της εταιρείας αυτοκινήτων General Motors έλαβε την παρακάτω επιστολή: «Κύριε Διευθυντά, είναι η δεύτερη φορά που σας γράφω, αν και κατανοώ το γεγονός ότι δεν απαντήσατε, αφού η ιστορία μου ακούγεται μάλλον παράλογη. Έχω μια παράδοση με την οικογένειά μου, να τρώμε παγωτό μετά το βραδινό φαγητό. Ψηφίζουμε για τη γεύση που θα πάρουμε και έπειτα παίρνω το αυτοκίνητό μου και πηγαίνω στο αγαπημένο μας κατάστημα και αγοράζω. Είναι επίσης πραγματικό γεγονός ότι πρόσφατα αγόρασα μια καινούργια Pontiac από την GM και από τότε έχει προκύψει το πρόβλημα που θα σας αναφέρω. Όσες φορές αγοράζω παγωτό βανίλια, το αυτοκίνητο δεν παίρνει μπροστά. Αν πάρω οποιαδήποτε άλλη γεύση, το αυτοκίνητο λειτουργεί κανονικά! Θέλω να ξέρετε ότι όσο αστείο και αν σας φαίνεται το ερώτημά μου, είναι σοβαρό. Θα μπορούσατε να μου δώσετε μια απάντηση για το ποιο μπορεί να είναι το πρόβλημα, και γιατί δεν ξεκινάει ο κινητήρας μόνο με τη βανίλια;» Ο Διευθυντής ήταν πάρα πολύ επιφυλακτικός με την επιστολή, ωστόσο αποφάσισε να στείλει έναν τεχνικό για να ελέγξει τι συμβαίνει. Ο μηχανικός εξεπλάγη συναντώντας τον ιδιοκτήτη, διότι γνώρισε έναν μορφωμένο, επιτυχημένο και απόλυτα συγκροτημένο οικογενειάρχη. Είχαν κανονίσει να συναντηθούν ακριβώς μετά το βραδινό έτσι ώστε να πάνε με το αυτοκίνητο στο παγωτατζίδικο. Εκείνο το βράδυ η οικογένεια είχε διαλέξει παγωτό βανίλια και φυσιολογικά μόλις επέστρεψαν στο αυτοκίνητο αυτό δεν έπαιρνε μπροστά. Ο μηχανικός της GM έμεινε στην πόλη για τρεις βραδιές. Την πρώτη βραδιά ο άνδρας αγόρασε γεύση σοκολάτα. Το αυτοκίνητο πήρε μπροστά. Τη δεύτερη βραδιά γεύση φράουλα. Το αυτοκίνητο ξαναπήρε μπροστά. Την τρίτη βραδιά γεύση βανίλια. Το αυτοκίνητο ΔΕΝ πήρε μπροστά! Ο μηχανικός, λογικός άνθρωπος, αρνήθηκε να αποδεχθεί το προφανές συμπέρασμα ότι το αυτοκίνητο ήταν «αλλεργικό» στο παγωτό με γεύση βανίλια. Συμφώνησε ωστόσο να παραFINANCE PRO

μείνει στην πόλη μέχρι να λυθεί το πρόβλημα. Άρχισε λοιπόν την καταγραφή γεγονότων και τη συλλογή στοιχείων. Είδος και ποιότητα καυσίμων, ώρες, διάρκεια χρήσης του αυτοκινήτου και όποιο άλλο στοιχείο θα μπορούσε να του φανεί χρήσιμο. Πάρα πολύ σύντομα είχε καταλήξει σε ένα πρώτο συμπέρασμα. Ο ιδιοκτήτης του αυτοκινήτου χρειαζόταν πιο πολύ χρόνο όταν αγόραζε γεύση βανίλια σε σχέση με τα υπόλοιπες γεύσεις. Και αυτό είχε να κάνει με τον τρόπο που ήταν οργανωμένο το κατάστημα. Το παγωτό βανίλια, λόγω του γεγονότος ότι ήταν η πιο «διάσημη» γεύση, ήταν σε ένα ξεχωριστό ψυγείο μπροστά στο μαγαζί έτσι ώστε να είναι εύκολη η εξυπηρέτηση των πελατών. Όλες οι υπόλοιπες γεύσεις ήταν στο πίσω μέρος του καταστήματος σε ένα διαφορετικό ψυγείο, όπου τελικά απαιτείτο πολύ περισσότερος χρόνος αναμονής και εξυπηρέτησης. Τώρα η βασική ερώτηση ήταν για τον μηχανικό γιατί το αυτοκίνητο δεν έπαιρνε μπρος στον λιγότερο χρόνο. Από τη στιγμή που το πρόβλημα διατυπώθηκε σωστά -όχι φυσικά ότι η αιτία ήταν το παγωτό με γεύση βανίλια- ο μηχανικός κατέληξε σε απάντηση: «Φυσαλίδα αέρα». Κάθε βράδυ συνέβαινε, αλλά ο παραπάνω χρόνος που χρειαζόταν για τις υπόλοιπες γεύσεις έδινε τον χρόνο στη μηχανή να κρυώσει, με συνέπεια η φυσαλίδα να διαλύεται και ο κινητήρας να ξεκινά. Όταν ο οδηγός αγόραζε γεύση βανίλια, δεν «έδινε» αρκετό χρόνο στον κινητήρα να κρυώσει, με αποτέλεσμα η φυσαλίδα να μην διαλύεται. To ηθικό δίδαγμα αυτής της ιστορίας του «αλλεργικού» αυτοκίνητου με το παγωτό βανίλια είναι ότι δεν πρέπει να συγχέονται γεγονότα που συσχετίζονται με το πρόβλημα με τα πραγματικά αίτια. Μην αγνοείτε τα παράπονα των πελατών, όσο περίεργα κι αν ακούγονται. Ο διάβολος είναι στις λεπτομέρειες, γι' αυτό η συλλογή δεδομένων είναι ζωτικής σημασίας. Όταν κάνετε μια ανάλυση της βασικής αιτίας, τα συμπτώματα και οι αιτίες μπορεί να είναι πολύ διαφορετικά. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ΤΟ 2023 ΜΠΕΊΤΕ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ

Γίνετε συνδρομητής στο περιοδικό της BOUSSIAS για το χώρο του corporate finance και του accounting, και αποκτήστε ένα πολύτιμο εργαλείο που διαμορφώνει άποψη για τους επαγγελματίες του κλάδου. Αναλύσεις των πλέον επιδραστικών τάσεων, αποκλειστικές συνεντεύξεις με opinion leaders, θεσμικές τοποθετήσεις, παρουσιάσεις μοναδικών projects και key players, συνθέτουν τον κόσμο του Finance Pro.

Γίνετε συνδρομητής: https://financepro.gr/subscribe/ Υπεύθυνη συνδρομών: Βίκυ Θεοδωρίδου, E: vtheodoridou@boussias.com, Τ: 210 6617777 (Εσωτ. 101)

032 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ΤΙΜΗ: 9€ ISSN: 2732-7159

Μπορώ να συμβάλλω στην περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου

∆ηµήτρης ∆ηµητρίου, CΕΟ & Founder της CPA Auditors & Consultants Εκλεγµένο Μέλος ΣτΑ του Ο.Ε.Ε. 2016 - 2023

Νίκος Μανάλης: Σε περιόδους αβεβαιότητας, αναδεικνύονται ευκαιρίες

Ο CFO έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ψηφιακή µετάβαση των επιχειρήσεων