Architect Τεύχος 012

E: kmanthopoulou@boussias.com

HOTEL ARCHITECTURE

MATERIALITY

& DESIGN

Aυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι οι αρχιτέκτονες θα χρειαστεί να αντιδράσουν στις τεράστιες κοινωνικές αλλαγές που παρατηρήθηκαν τα τελευταία χρόνια, από τον ψηφιακό μετασχηματισμό έως τη μεταβαλλόμενη φύση της εργασίας, και της ίδιας της ζωής, που επέφερε η πανδημία. Ένας λοιπόν από τους παράγοντες που αναμένεται να επηρεάσει την αρχιτεκτονική είναι η πρόκληση της «διπλής γήρανσης». Φυσικά ο λόγος για το φαινόμενο που περιγράφει την ταυτόχρονη γήρανση του ανθρώπινου πληθυσμού και του ιστού των αστικών κτιρίων. Εκτός από τη δημιουργία προκλήσεων, όμως, η «διπλή γήρανση» ανοίγει νέες ευκαιρίες για τον σχεδιασμό βιώσιμων πόλεων που βελτιώνουν την υγεία και την ευεξία του πληθυσμού. Οι αρχιτέκτονες πρέπει να σκεφτούν νέους τρόπους για να δημιουργήσουν πόλεις που ωφελούν τις κοινότητες, ενσωματώνοντας εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης, σχεδιάζοντας εξυπνότερους τρόπους κινητικότητας και ενισχύοντας τη συνδεσιμότητα όπου είναι δυνατόν. Παράλληλα, εξαιτίας της πανδημίας καταγράφηκε η αυξανόμενη τάση για επανάχρηση υλικών και κτιρίων. Αυτή η διαδικασία της «προσαρμοστικής ανακύκλωσης/επανάχρησης» πρόκειται να

πλήρως. Οι επενδύσεις σε τέτοιου είδους έργα εκτιμάται ότι θα επιτρέψουν τη βιώσιμη αξιοποίηση της γης και επομένως θα αποτρέψουν την επέκταση της μη βιώσιμης αστικής εξάπλωσης. Στο ίδιο μήκος κύματος βρίσκονται και τα έξυπνα υλικά που έχουν τη δυνατότητα να μεταμορφώνουν τα κτίρια και να τα καθιστούν πιο αποδοτικά και βιώσιμα. Αυτά τα διαδραστικά υλικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για διάφορους σκοπούς. Ένα υλικό που χρησιμοποιείται ήδη σταθερά και αναμένεται να επεκταθεί περαιτέρω η χρήση του είναι το έξυπνο γυαλί, το οποίο μπορεί να αλλάξει τα επίπεδα ημιδιαφάνειάς του για να αποτρέψει την είσοδο του ηλιακού φωτός ή να επιτρέψει στις ακτίνες να διεισδύσουν στην επιφάνεια. Μια ακόμη τάση που γιγαντώθηκε τον καιρό της πανδημίας και θα πρωταγωνιστήσει το 2023 είναι η στροφή από την πραγματική στην ψηφιακή οικονομία και η επένδυση στα εικονικά ακίνητα. Με λίγα λόγια, είναι ο εικονικός κόσμος του metaverse (μετασύμπαν), το οποίο θα υποχρεώσει τους αρχιτέκτονες να αλλάξουν το επιχειρηματικό τους μοντέλο ώστε να αξιοποιήσουν τις δεξιότητές τους στον φυσικό κόσμο και να τις επεκτείνουν και στον εικονικό. Η μεγαλύτερη

είχαμε την ευκαιρία να σχεδιάσουμε μια βιωματική περιήγηση διαφορετικών ξενοδοχειακών και επαγγελματικών χώρων για να παρουσιάσουμε το τέλειο περιβάλλον διαβίωσης και χαλάρωσης με σκανδιναβικό design και ποιοτικά έπιπλα από τη συλλογή μας. Μάλιστα, οι εταιρικοί πελάτες μπορούσαν να πραγματοποιήσουν τις αγορές τους (έπιπλα, είδη διακόσμησης, κλινοσκεπάσματα και πετσέτες) σε εξαιρετικές τιμές και με έξυπνο τρόπο, εκμεταλλευόμενοι τους βέλτιστους χρόνους παράδοσης και τα μεγάλα αποθέματα στις κεντρικές μας αποθήκες.

Λύσεις για κάθε ανάγκη Με περισσότερα από 3.200 φυσικά και ηλεκτρονικά καταστήματα σε 48 χώρες, η JYSK έχει πάντα μία εξαιρετική προσφορά και μία ανταγωνιστική εξυπηρέτηση

Η Europa συμμετείχε για τρίτη συνεχόμενη χρονιά στο the Architect Show 2022 (tAS) παρουσιάζοντας το νέο σύστημα EOS 60 ID Hybrid. Σε αυτό το πλαίσιο η Europa πρόβαλε το νέο σύστημα Industrial αισθητικής, EOS 60 ID Hybrid, το οποίο αποτελεί ένα σύστημα κατάλληλο για κάλυψη μεγάλων ανοιγμάτων, ιδανικό για αντικαταστάσεις παλαιών χαλύβδινων κουφωμάτων διατηρώντας τον αρχιτεκτονικό χαρακτήρα του κτιρίου. Το σύστημα παράγεται σε δύο εκδόσεις για διαφορετικά επίπεδα θερμομόνωσης (Advanced και Standard). Οι μηχανικοί του Τμήματος Έργων της Europa συνομίλησαν με πλήθος επισκεπτών στο περίπτερο και ενημέρωσαν για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες Europa!

Η GROHE, παγκόσμιος ηγέτης προϊόντων για ολοκληρωμένες λύσεις μπάνιου και κουζίνας, συμμετείχε για πρώτη φορά στην έκθεση the Architect Show, παρουσιάζοντας καινοτόμες, βιώσιμες και υψηλής αισθητικής λύσεις των προϊόντων της. Συγκεκριμένα, η GROHE παρουσίασε 9 πρωτοποριακές λύσεις εξοικονόμησης πόρων με προϊόντα και συστήματα, τα οποία βοηθούν στην άμεση μείωση της κατανάλωσης νερού, των εκπομπών CΟ2 και των πλαστικών. Ανάμεσα σε αυτά, το ντους ανακύκλωσης νερού βασισμένο στην προσέγγιση της κυκλικής οικονομίας, ανέπαφες μπαταρίες, οι οποίες μειώνουν έως και 70% την κατανάλωση νερού και το σύστημα GROHE Blue, προσφέροντας φιλτραρισμένο, παγωμένο και ανθρακούχο νερό απευθείας από τη βρύση. Επιπλέον, στο πλαίσιο του tAS, η GROHE παρουσίασε για πρώτη φορά τη νέα παγκόσμια ψηφιακή πλατφόρμα GROHE X, η οποία είναι αποκλειστικά σχεδιασμένη για

Τρίτο κατάστημα στην Ελλάδα

για την Ashley Furniture HomeStore

Το τρίτο κατάστημα της Ashley Furniture HomeStore άνοιξε η ΜΑΝΙΜΑ Α.Ε. σε ένα πολύ κομβικό σημείο για τα νότια προάστια της Αττικής, επί της Λεωφόρου Αλίμου 70. Το νέο κατάστημα έχει μέγεθος 2.500 τ.μ. και αυξάνει τους εκθεσιακούς χώρους του αμερικανικού κολοσσού στην ελληνική αγορά στα 6.000 τ.μ. συνολικά. Το πρώτο κατάστημα άνοιξε στα Σπάτα το 2019 (Smart Park, 2106632971, smartpark@ashley.com.gr), άμεσα ακολούθησε το δεύτερο κατάστημα 1.800 τ.μ., επί της Λεωφόρου Κηφισίας 216 στο Χαλάνδρι (2120008010, kifisias@ashley.com.gr) και μέσα σε έναν χρόνο το επόμενο βήμα έγινε με το τρίτο κατάστημα επί της Λεωφόρου Αλίμου 70, στον Άλιμο (2120008016, alimou@ ashley.com.gr). Η Ashley furniture HomeStore με συνολικές πωλήσεις 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων κατατάσσεται ως η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής και διανομής επίπλων στον κόσμο.

LAB ΤΗΣ XENIA 2022

υψηλής τεχνολογίας και αρχιτεκτονικού design και τις premium υπηρεσίες μελέτης και προμήθειας αρχιτεκτονικού φωτισμού που παρέχει.

Ο «ARCHITECT» ΣΤΗΝ XENIA

Το «παρών» στην έκθεση Xenia 2022, που στοχεύει αποκλειστικά στους ξενοδόχους αλλά και στους επαγγελματίες του ευρύτερου ξενοδοχειακού κλάδου, έδωσε το «Architect». Το περιοδικό της εταιρείας BOUSSIAS, που συνομιλεί και αναδεικνύει τον αρχιτέκτονα ως κύριο πρωταγωνιστή κάθε έργου και απευθύνεται σε όλους τους επαγγελματίες της αρχιτεκτονικής αγοράς, φιλοξενήθηκε στο περίπτερο της διεθνούς αλυσίδας καταστημάτων ειδών σπιτιού με σκανδιναβικό design, JYSK. Εκατοντάδες επισκέπτες της έκθεσης είχαν την ευκαιρία να γίνουν συνδρομητές και να ξεφυλλίσουν το τεύχος Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου, στο οποίο ξεχώριζε το αναλυτικό αφιέρωμα για την ανακαίνιση των επαγγελματικών χώρων, συμπεριλαμβανομένων των ξενοδοχείων. Μπείτε στον κόσμο του «Architect» και απολαύστε αναλύσεις των επιδραστικότερων αρχιτεκτονικών τάσεων, αποκλειστικές συνεντεύξεις με opinion leaders και παρουσιάσεις μοναδικών projects. Περισσότερες πληροφορίες για να γίνετε συνδρομητές της έντυπης και ψηφιακής έκδοσης, στο architectmag.gr/subscribe.

Η ΝΕΟΚΕΜ, η οποία στηρίζει σταθερά τον κλάδο της αρχιτεκτονικής, συμμετείχε για μια ακόμη χρονιά στη διοργάνωση του the Architect Show (tAS), παρουσιάζοντας

Τ

α τελευταία χρόνια παρατηρείται διαρκώς αυξανομένη τάση στην κατασκευή κτιρίων εφαρμόζοντας ποικίλα συστήματα αξιολόγησης και πιστοποίησης αειφορίας με το LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) να κατέχει περίοπτη θέση. Πρόκειται για μέθοδο εκτίμησης και κατάταξης των κτιρίων βάσει προκαθορισμένων περιβαλλοντικών κριτηρίων υπό το πρίσμα της βιώσιμης ανάπτυξης. Για την ακρίβεια, μια σειρά παραγόντων όπως η διαδικασία ενσωμάτωσης, η θέση του ακινήτου και τα μεταφορικά μέσα, η αειφόρος χωροθέτηση, η ορθολογική χρήση υδάτινων πόρων, η ενέργεια και η ατμόσφαιρα, τα υλικά και οι φυσικοί πόροι, η ποιότητα εσωτερικού περιβάλλοντος, η καινοτομία και οι προτεραιότητες βάσει της γεωγραφικής περιοχής του έργου διαμορφώνουν την βαθμολογία του κτιρίου. Ειδικά στην κατηγορία των υλικών και φυσικών πόρων υπεισέρχεται η Περιβαλλοντική Δήλωση Προϊόντος (Environmental Product

Declaration-EPD), συνεισφέροντας με μονάδες τόσο για την ύπαρξη της πιστοποίησης όσο και για τη βελτιστοποιημένη έκδοσή της. Το EPD βασίζεται στην Ανάλυση Κύκλου Ζωής του προϊόντος λαμβάνοντας υπόψη την προμήθεια πρώτης ύλης, τη μεταφορά και μεταποίησή της, σε συνδυασμό με τις καταναλώσεις ενέργειας, νερού, καυσίμων που απαιτήθηκαν, τη συσκευασία καθώς και το τέλος του κύκλου ζωής του προϊόντος. Συνεπώς, η συγκεκριμένη πιστοποίηση αποτελεί πολύτιμο εργαλείο επαλήθευσης προσφέροντας διαφανείς πληροφορίες του προϊοντικού περιβαλλοντικού αποτυπώματος αντικατοπτρίζοντας την παραγωγική διαδικασία μέσω της οποίας παράχθηκε το προϊόν, ενώ παράλληλα συμβάλλει στην αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιδόσεων του έργου. Συνοψίζοντας, η Περιβαλλοντική Δήλωση Προϊόντος καθιερώνεται σταδιακά ως κρίσιμη παράμετρος για την επιλογή προϊόντων στα σύγχρονα κατασκευαστικά

Ελένη Δικαίου είναι Πολιτικός Μηχανικός, M.Sc Παραγωγή & Διαχείριση Ενέργειας ΕΜΠ, PMP και εργάζεται ως Energy Efficiency Consultant στο Τμήμα Μεγάλων Έργων της Europa Profil Αλουμίνιο ΑΒΕ. Έχει ασχοληθεί με την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια και τις ενεργειακές επιθεωρήσεις, την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ, τις Περιβαλλοντικές Δηλώσεις Προϊόντων, τη διαχείριση έργων και αναπτυξιακών προγραμμάτων και τη χωροθέτηση βιομηχανικών μονάδων.

Η αρχιτεκτονική φωτογραφία ήρθε μεταγενέστερα στη ζωή σας και έγινε το βασικό σας επάγγελμα. Τι σας ώθησε να στραφείτε σε αυτήν; Πράγματι, ξεκίνησα τις σπουδές μου με πτυχίο Θεατρικών Σπουδών και μετέπειτα μεταπτυχιακό τίτλο στην Πολιτιστική Διαχείριση. Εργάστηκα αρχικά στην επικοινωνία σε χώρους πολιτισμού, ενώ παράλληλα ξεκίνησα να εκπαιδεύομαι πιο συστηματικά στο τότε χόμπι μου, τη φωτογραφία. Σπούδασα αρχικά δημιουργική φωτογραφία και στη συνέχεια εξειδικεύτηκα συγκεκριμένα στην αρχιτεκτονική φωτογραφία (Athens House of Photography, London College of Communication - Central Saint Martins - UAL), καθώς απ’ τα σχολικά μου χρόνια πάντοτε με γοήτευε η αρχιτεκτονική τέχνη με τη γεωμετρία της και την πολυποίκιλη αισθητική της. Πότε και πώς προέκυψε η επιθυμία σας να φωτογραφίσετε -και να καταγράψετε με αυτόν τον τρόπο- τα κτίρια και το αστικό τοπίο; H αρχιτεκτονική πάντοτε μου προξενούσε θαυμασμό. Όσο λοιπόν φωτογράφιζα από μικρή ηλικία ποικίλες θεματικές, αλλά και κάνοντας τις διάφορες ασκήσεις στη Σχολή μου, σιγά σιγά άρχισα να απορρίπτω θέματα και να καταλήγω να εμπνέομαι από παράλληλες, κάθετες γραμμές και σημεία φυγής. Θυμάμαι χαρακτηριστικά μια άσκηση φωτογραφίας σε μια επίσκεψη στο κτήμα Τατοΐου και, ενώ οι περισσότεροι απ’ τους συμφοιτητές μου είχαν απαθανατίσει είτε πρόσωπα είτε τη φύση, εγώ είχα κάνει μια «σπουδή» στην περίοπτη σκάλα

εισόδου του παλατιού. Αλλά αυτό είναι άλλωστε ένα απ’ τα πιο όμορφα στοιχεία της φωτογραφικής τέχνης, η διαφορετική «ματιά» του κάθε δημιουργού πάνω στο ίδιο θέμα. Πώς προετοιμάζεστε πριν από μια φωτογράφηση; Ποια είναι τα δεδομένα που πάντα προσπαθείτε να συλλέξετε πριν φτάσετε στο σημείο και πώς αντιδράτε όταν οι συνθήκες (για παράδειγμα καιρικές) δεν είναι ιδανικές; Καλό θα ήταν -εφόσον είναι εφικτό- αρχικά να έχει πραγματοποιηθεί μια πρώτη επίσκεψη στον χώρο, στην περιοχή εν είδει ρεπεράζ, ώστε να αποκτήσει κανείς μια ικανοποιητική εικόνα του τόπου και του θέματος που πρόκειται να αποτυπώσει. Εξυπακούεται πως οι καιρικές συνθήκες είναι στοιχείο που λαμβάνουμε πάντοτε υπόψη μας. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει καθαρή, διαυγής ατμόσφαιρα και φυσικός φωτισμός κατά τη διάρκεια της φωτογράφισης. Επίσης, πρέπει να έχουμε μελετήσει τον προσανατολισμό του οικήματος, ώστε να μπορούμε να προβλέψουμε την πορεία του ήλιου τις ώρες που μας ενδιαφέρει να κάνουμε τη φωτογράφιση. Φυσικά, αρκετές φορές τα δεδομένα αλλάζουν γρήγορα και αναπάντεχα, γι’ αυτόν τον λόγο επιλέγω να παραμένω μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στο σημείο ώστε να παρακάμψω όσο γίνεται τους αστάθμητους παράγοντες φωτισμού. Εξάλλου, πολλά σημεία του αντικειμένου αποκτούν διαφορετικό ενδιαφέρον και χαρακτήρα με το πρωινό φως, το απογευματινό φως ή το φως του δειλινού.

Μαρία Ειρήνη Μοσχονά, φωτογράφος

Η αρχιτεκτονική φωτογραφία

δεν αφορά

Ποιοι είναι οι φωτογράφοι που έχουν επηρεάσει το έργο σας, ποιον θα θέλατε να γνωρίσατε από κοντά και για ποιους λόγους; Το έργο του Julius Shulman, θιασώτη του μοντέρνου κινήματος, με το περίφημο Stahl House και όλη την καταγραφή του αστικού τοπίου της Καλιφόρνια της δεκαετίας του ‘60, με ενθουσιάζει πάντοτε και προσπαθώ να παίρνω έμπνευση ιδίως απ’ τον ιδιαίτερο τρόπο που ενέτασσε το ανθρώπινο στοιχείο σε πρωταγωνιστικό και αναπόσπαστο κομμάτι της σύνθεσής του. Η γεωμετρία του φωτός, η αφαίρεση, οι υφές και οι αντιθέσεις σκιάσεων και φωτός του Lucien Hervé είναι επίσης σημείο αναφοράς για μένα. Αντίστοιχα και το Casa Barragan του René Burri. Όσον αφορά στο ποιον θα ήθελα να γνωρίσω από κοντά, αυτός θα ήταν ο σκηνοθέτης Wim

Wenders με το ξεχωριστό του φωτογραφικό έργο σε τοπία ανοιχτά και απέραντα με έκδηλο το στοιχείο της μοναξιάς. Ποια ήταν μέχρι σήμερα η πιο δύσκολη φωτογράφιση που έχετε κάνει και πώς ξεπεράσατε τις δυσκολίες που προέκυψαν; Η κάθε φωτογράφιση έχει τις δυσκολίες της, μπορεί αυτές να προκύπτουν λόγω ιδιαιτερότητας σχεδιασμού ή προσανατολισμού του αρχιτεκτονήματος στον περιβάλλοντα χώρο, ή μπορεί να οφείλονται σε δύσκολες καιρικές συνθήκες, που είναι και οι συνηθέστερες θα έλεγα. Ωστόσο η υπομονή είναι, ή οφείλει να είναι, χαρακτηριστικό του φωτογράφου, οπότε αργά ή γρήγορα οι σκόπελοι ξεπερνιούνται. Πώς συνθέτετε μια αρχιτεκτονική φωτογραφία; Οι βασικές αρχές είναι η ευθυγράμμιση, δηλαδή οι κάθετες και οι οριζόντιες γραμμές, και η ευκρίνεια συνήθως είναι ζητούμενο, όπως και η εστίαση. Ο κανόνας των τρίτων (rule of thirds) είναι επίσης ένας καλός και χρήσιμος οδηγός. Η προοπτική, τα σημεία φυγής που μπορούμε να εντάξουμε στο καδράρισμά μας, βοηθούν στο να οδηγήσουμε το βλέμμα του θεατή εκεί που επιθυμούμε. Η συμμετρία επίσης παίζει συνήθως σημαντικό ρόλο για την ανάδειξη ενός αρχιτεκτονήματος. Δεν έχει όρια η δημιουργικότητα.

Πώς τα νέα μέσα, όπως τα drones, επηρεάζουν την οπτική μας; Η αφήγηση είναι ένα απ’ τα ζητούμενα της αρχιτεκτονικής απεικόνισης, απ’ τη στιγμή

λοιπόν που τα νέα μέσα όπως οι αεροφω -

τογραφίες ή το βίντεο προσθέτουν και δεν

αφαιρούν, είναι κομμάτια και αυτά του παζλ που συνήθως λειτουργούν συμπληρωματικά.

Είναι εργαλεία που βοηθούν στην εξέλιξη της

κτιριακής αποτύπωσης. Ο συνδυασμός της

να αποκομίσει μια πλήρη εικόνα του οικήματος. Η αρχιτεκτονική φωτογραφία, απ’ την άλλη, ή/ και συμπληρωματικά της εμπορικής, δεν αφορά πάντοτε στο κτίριο αυτό καθ’ αυτό, όσο στη ματιά του φωτογράφου και στην οπτική που εκείνος θέλει να αποδώσει ώστε να αποκαλύψει κάτι νέο, κάτι παραπάνω στον θεατή. Συνοψίζοντας, η αρχιτεκτονική φωτογραφία, εν γένει, δεν είναι απαραίτητα μια απλή καταγραφή κτιρίων, αλλά αφήνει πολλά περιθώρια στον κάθε δημιουργό να αφήσει το ιδιαίτερο αποτύπωμά του. Επιπλέον, είναι ένα ξεχωριστό είδος φωτογραφίας

αυστηρές, όμως, προδιαγραφές. Θα λέγαμε λοιπόν πως είναι ένα τομέας που παρουσιάζει μεγάλο εικαστικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Τελικά, πέρα από ένα καλό portfolio τι ξεχωρίζει έναν καλό φωτογράφο αρχιτεκτονικής; Σίγουρα ένα καλό portfolio είναι απαραίτητο, εξίσου σημαντικά είναι όμως ο επαγγελματισμός, η διαχείριση καταστάσεων, το ταλέντο, οι τεχνικές γνώσεις, η ματιά και η υπομονή.

House Ogarden Suites - Αρχιτεκτονικό γραφείο Α31 SNFCC - Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος

ίναι δυνατόν σε ένα κτίριο του 21ου αιώνα να έχουν τη θέση τους η μοναστηριακή αρχιτεκτονική του Βυζαντίου ταυτόχρονα με τον σύγχρονο πολυτελή μινιμαλισμό; Κι όμως, αυτό μπορεί να συμβεί και το πεντάστερο ξενοδοχείο «MonAsty Autograph Collection» του Marriott International είναι η καλύτερη απόδειξη. Το αρχιτεκτονικό γραφείο Not A Number Architects του Ερμή Αδαμαντίδη και της Δομινίκης Δαδάτση, που επιμελήθηκε το interior design του ξενοδοχείου, άντλησε έμπνευση από τη βαριά κοσμοπολίτικη κληρονομιά της συμπρωτεύουσας, συνδυάζοντας παραδοσιακά ρετρό στοιχεία με την πιο σύγχρονη και κομψή έκφανση του μοναστηριακού σχεδιασμού. Εκεί που η εντοπιότητα συναντά την πολυτέλεια Μπαίνοντας στη Θεσσαλονίκη το ’45, αργά το βράδυ της Μ. Πέμπτης είχε τελειώσει η λειτουργία και οι εκκλησίες άδειες, φωτισμένες ηχούσαν πένθιμα. Περπατούσα μόνος και θαμπωμένος – είπα από μέσα μου: ‘‘Θεέ μου, πόση αμαρτία πρέπει να περιέχει αυτή η πόλη για να ‘χει τόσες εκκλησίες’’ «Η πρώτη αυτή εντύπωση του Μάνου Χατζιδάκι για τη Θεσσαλονίκη, ο οποίος έμελλε να γίνει «φανατικός λάτρης της

πόλης και των αφανών κατοίκων της, ήταν μια από τις βασικές αναφορές μας για να δομήσουμε μια μοναδική χωρική αφήγηση και εμπειρία για τον επισκέπτη στον εσωτερικό του ξενοδοχείου MonAsty», εξηγεί στο Architect η αρχιτέκτων Δομινίκη Δαδάτση, συμπληρώνοντας: Όπως για κάθε Autograph Collection ανά την υφήλιο έτσι και για το πρώτο ξενοδοχείο πέντε αστέρων στην καρδιά του ιστορικού κέντρου της πόλης, η Marriott International αναζήτησε ένα σχεδιαστικό concept και ταυτότητα που να συνδυάζει την εντοπιότητα με το πολυτελές brand.

Design βάσει υλικότητας

και πνευματικότητας Αναλύοντας περαιτέρω τον σχεδιασμό των εσωτερικών χώρων του «MonAsty», η κυρία Δαδάτση περιγράφει τη βυζαντινή κληρονομιά της πόλης ως πηγή έμπνευσης του design, «η οποία παραμένει εμφανής κυρίως στους ναούς της και εκφράζεται είτε μέσα από την υλικότητα όπως η ιδιαίτερη χρήση πέτρας, τούβλου, ξύλου και μαρμάρου είτε μέσα από μια πνευματικότητα που πηγάζει από τη λιτή και αυστηρή χρήση του φωτός και των χρωμάτων». Κομβικό ρόλο στο interior design του ξενοδοχείου διαδραμάτισε η ύπαρξη

έξω, κάνοντας τον χώρο του μπαρ να θυμίζει στοά. Καθαρές και λιτές φόρμες, με αναφορές στην μοναστηριακή αρχιτεκτονική, όπως καμάρες και κόγχες, καθώς και υλικότητες που εξυμνούν το craftsmanship όπως δέρμα, πλεκτή ψάθα, τούβλο, ξύλο και επαλειφόμενα κονιάματα, κοσμούν διάφορα σημεία της

ρεσεψιόν, του λόμπι και του εστιατορίου. «Αυτή η ‘’multisensory’’ σχεδιαστική πορεία συνεχίζει και έξω στον κήπο, όπου ένας συνδυασμός φύτευσης και υδάτινου στοιχείου απομονώνει ακόμη περισσότερο τον επισκέπτη από τον θόρυβο της πόλης δημιουργώντας μία ατμόσφαιρα περισυλλογής και χαλάρωσης», τονίζει η αρχιτέκτων. Ο ανοιχτός διάλογος του «MonAsty» με την ιστορία της πόλης και τις μοναστηριακές επιρροές ολοκληρώνεται στους ιδιωτικούς χώρους των δωματίων με γήινους, μονοχρωματικούς τόνους, ειδικά σχεδιασμένα έπιπλα, πινελιές αυτοκρατορικού πράσινου στις σουίτες και ξύλινες λεπτομέρειες.

Partners in Charge: Δομινίκη Δαδάτση, Ερμής Αδαμαντίδης

Project Architect: Δανάη Παπουτσή

Project Team: Φωτεινή Γεωργακοπούλου, Ελένη Παυλίδου, Κωνσταντίνα Καραλάιου, Αιμιλία Σόκρη, Ιωάννης Ρέτσιος, Θέμης Νάνας, Ιωάννης Αντωνιάδης, Mathilde Canet, Wissal Ouahi, Δημήτρης Μουταφίδης, Γιώργος Φούντος Project Management &

αρχιτεκτονική είναι το σημείο εκκίνησης όταν θέλουμε να οδηγήσουμε την ανθρωπότητα προς ένα καλύτερο μέλλον είπε κάποτε ο Ελβετός αρχιτέκτονάς Σαρλ-Εντουάρ Ζανρέ-Γκρι, γνωστός ως Λε Κορμπυζιέ, και αναμφισβήτητα το χρώμα συνιστά ένα οργανικό μέρος της αρχιτεκτονικής τέχνης που μεταμορφώνει καταλυτικά τον οπουδήποτε χώρο, προσδίδοντάς του πηγαία δυναμική και αυθεντική ταυτότητα. Από την εποχή του 20ου αιώνα, όπου το μοντέρνο και συμβατό ταυτίζονταν απόλυτα με τις αποχρώσεις του λευκού και του γκρι και τις Ηνωμένες Πολιτείες των αρχών της δεκαετίας του 1960, με τα μπλε και πράσινα χρώματα να κυριαρχούν στη φυλακή του Αλκατράζ λίγο πριν αυτή κλείσει, φτάνουμε στο σήμερα για να διαπιστώσουμε πως ενώ πολλά έχουν αλλάξει το χρώμα παραμένει βασικό εργαλείο σύνθεσης στην εργαλειοθήκη ενός αρχιτέκτονα. Έχοντας ως πολύτιμους συμμάχους τις νέες τεχνολογίες και τα καινοτόμα υλικά που αναπτύσσονται, η σύγχρονη αρχιτεκτονική βάζει την υπογραφή της σε ένα συναρπαστικό και περιβαλλοντικά άρτιο μέλλον, δημιουργώντας οικοδομήματα που αναβλύζουν φως και χρώμα. Ένα πολύτιμο εργαλείο στα χέρια του αρχιτέκτονα Ο σύγχρονος αρχιτέκτονας επιχειρεί μέσω του χρωματικού σχεδίου να ομορφύνει τον χώρο, ενισχύοντας παράλληλα την ευεξία και την παραγωγική δραστηριότητα του ατόμου. Μία ευρέως διαδεδομένη κατηγοριοποίηση των χρωμάτων είναι αυτή που τα κατατάσσει σε «ζεστά» και «ψυχρά», με αποχρώσεις όπως το κόκκινο, το πορτοκαλί και το κίτρινο να συγκαταλέγονται στις συναρπαστικές και διεγερτικές, ενώ αποχρώσεις σαν το μπλε, το τιρκουάζ και το πράσινο να ταυτίζονται με την ηρεμία και τη χαλάρωση. Η επιλογή του χρώματος στις αρχιτεκτονικές κατασκευές δεν συνδέεται με αυστηρούς κανόνες, εντούτοις οι κύριοι άξονες βάσει των οποίων υιοθετείται ο χρωματισμός των αρχιτεκτονικών στοιχείων είναι η κατασκευή, η λειτουργικότητα, ο συμβολισμός, η ψυχολογία και η διακόσμηση. Το χρώμα συνιστά ένα πολύ σημαντικό εργαλείο στα χέρια του αρχιτέκτονα επειδή έχει τη δύναμη να επηρεάζει τον ψυχικό μας κόσμο, να δημιουργεί συναισθηματική ατμόσφαιρα, να κυριαρχεί στην αρμονική σύζευξη του δομημένου με το αδόμητο, να επιδρά στην αντίληψη μας για το χώρο, ακόμη και να τον τροποποιεί, σημειώνει χαρακτηριστικά ο Ανδρέας Γιοβάνος, Founding Partner και Director στη GNB διευκρινίζοντας πως η χρήση του στην αρχιτεκτονική, αν και οφείλει να σέβεται τις σύγχρονες σχεδιαστικές

τάσεις ή τις εποχικές διαφοροποιήσεις, θα πρέπει να αφορά βαθύτερες, διαχρονικότερες και

πιο ουσιώδεις ποιότητες και να μην καθορίζεται τόσο πολύ από εφήμερες και πιο επιφανειακές αλλαγές. Ακριβώς όπως τα χρώματα ενός πίνακα ζωγραφικής μπορούν να δημιουργήσουν μια συγκεκριμένη διάθεση, έτσι και τα χρώματα ενός χώρου ή κτιρίου δύνανται να επηρεάσουν βαθιά τον τρόπο που αισθάνονται οι άνθρωποι που τα χρησιμοποιούν, τονίζει η Κίρκη Μαριολοπούλου, Αρχιτέκτονας στην Kipseli Architects, εξαίροντας την ικανότητα των χρωμάτων να μας ταξιδεύουν, να μας ηρεμούν, να μας αφυπνίζουν, να μας χαροποιούν και να μας παρηγορούν. Όταν πριν λίγα χρόνια ταξίδεψα στην Ιαπωνία έπεσε στα χέρια μου ένας οδηγός χρωματικών επιλογών και συνδυασμών για κιμονό, μια εφήμερη ουσιαστικά αρχιτεκτονική σε συνάρτηση με την κάθε εποχή του χρόνου, έτσι ώστε να εντάσσεται χρωματικά στη φύση, εξομολογείται η Αμαλία Κωτσάκη, Αρχιτέκτονας και Καθηγήτρια της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Πολυτεχνείου Κρήτης, αποκαλύπτοντας ότι εκείνη τη στιγμή συνειδητοποίησε πως η φύση συνιστά πηγή έμπνευσης χρωματικών συνθέσεων, ως αναφορά σε σχέση με κάθε εποχή του χρόνου αισθητικά αλλά και περιβαλλοντικά. Φύση και τέχνη παραμένουν τα καταλληλότερα πεδία χρωματικών αναζητήσεων για οποιαδήποτε καλλιτεχνική έκφραση και ασφαλώς στην αρχιτεκτονική, σημειώνει. Εδώ το χρώμα διαμορφώνει χώρους αξιομνημόνευτους, νοηματοδοτεί εμπειρίες και λειτουργεί ως ένα μέσο user experience των τριών διαστάσεων, αναφέρει ο Θωμάς Δοξιάδης, Principal στη Doxiadis+, υπογραμμίζοντας πως το χρώμα δημιουργεί και διαμορφώνει το χώρο και το τοπίο ισοδύναμα με τις υφές και υλικότητες, γιατί η δυναμική του επιδρά στις αισθήσεις του ανθρώπινου σώματος. Σύμφωνα με τον επιστήμονα Heinz von Foerster, το περιβάλλον όπως το αντιλαμβανόμαστε είναι δικό μας κατασκεύασμα, μας λέει

να υποστηρίξουν ανά περίπτωση, σημειώνει η Δαρεία Τσαγκαράκη, Αρχιτέκτονας Μηχανικός στη Datsarch, υπογραμμίζοντας πως ενώ υπάρχουν πολλές τάσεις δεν κυριαρχεί κάποια από αυτές έναντι των υπολοίπων. Σαν γενική αρχή ισχύει ότι οι συνδυασμοί των υφών και των αποχρώσεων χρειάζεται να δημιουργούν μία ενιαία συνεπή εικόνα που θα ανταποκρίνεται στον τόπο, στη χρήση-λειτουργία και στην αίσθηση που ζητείται να προσδώσουν, συμπληρώνει. Η επιλογή των χρωμάτων βασίζεται στην επιθυμία του αρχιτέκτονα να αναδείξει συγκεκριμένους χώρους ή αρχιτεκτονικά στοιχεία διεγείροντας τις αισθήσεις και προκαλώντας συναισθήματα, δηλώνει στο Architect η Κίρκη Μαριολοπούλου, αποκαλύπτοντάς μας πως για την Kipseli Architects, το χρώμα είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο του σχεδιασμού, συνδεδεμένο άμεσα με την ψυχοαισθητική εμπειρία του χώρου. Η παλέτα των χρωμάτων που χρησιμοποιείται κάθε φορά βασίζεται στο αρχιτεκτονικό αφήγημα του εκάστοτε έργου και ανάλογα με το «πρόβλημα» που καλούμαστε να επιλύσουμε, καθώς και με την ατμόσφαιρα που θέλουμε να δημιουργήσουμε επιλεγούμε και τα αντίστοιχα χρώματα, μας εξηγεί. Η σχέση του θερμού με το ψυχρό, του φωτεινού με το σκιώδες, οι εναλλαγές του φωτός πάνω στις επιφάνειες του χώρου, η συσχέτιση με τα γειτονικά χρώματα και η αρμονική συνεργασία τους και άλλα παρόμοια θεμελιώδη ερωτήματα έχουν μεγαλύτερη προτεραιότητα στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, τονίζει ο Αντρέας Γιοβάνος. Το χρώμα ως αρχιτεκτονικό στοιχείο αντιπροσωπεύει τις ανάγκες - τάσεις κάθε εποχής και στον τοίχο γίνεται παλίμψηστο των εποχών που έζησε το κτήριο, σημειώνει ο Δημήτρης Γιαννίσης, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Π. Πατρών πληροφορώντας μας πως στρώσεις από μπογιά καλύπτουν περασμένες αντιλήψεις για το χρώμα και τον χώρο ενώ το λευκό, ως μια ουδέτερη απόχρωση συνώνυμη του φωτεινού που αναδεικνύει τη καθαριότητα και συγγενεύει με την αποστείρωση, καθίσταται συνειδητή επιλογή στην αρχιτεκτονική του σήμερα. Θυμίζει την εποχή που τα γεμάτα χρώμα νησιά ασβεστώθηκαν για λόγους καταπολέμησης των μικροβίων και τελικά ομοιογενοποιήθηκαν, παρατηρεί, συμπληρώνοντας πως το άσπρο ως χρωματική ουσία χαρακτηρίζεται ‘άχρωμο’, και ο λευκός χώρος μετατρέπεται σε καμβά για να χρωματιστεί από τη ζωή που φιλοξενεί. Δεν είναι τυχαίο που στις μέρες μας αντικείμενα και έπιπλα αποκτούν έντονη πολυχρωμία, ζωηρεύοντας τον χώρο, αφού σε μεγάλο βαθμό η δύναμη του χρώματος μετατοπίζεται από τις επιφάνειες στα αντικείμενα, σχολιάζει.

Οι φετινές χειμερινές τάσεις

στο χρώμα Οι φετινές χειμερινές τάσεις στο χρώμα κυμαίνονται σε θερμούς τόνους, κυρίως σε σκούρες αποχρώσεις, επισημαίνει η Ζωή Αντωνιάδη, Αρχιτέκτων Ε.Μ.Π. και ιδρύτρια στην Archzone. Η εναρμόνιση της αρχιτεκτονικής με το φυσικό περιβάλλον ή η διαφοροποίησή της αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο ενώ συγχρόνως η γεωμετρία αναδεικνύεται και τονίζεται κατάλληλα πέρα από το χρώμα, με τις ανάλογες υφές και τεχνοτροπίες, αναφέρει σημειώνοντας πως οι αδρές ή λείες επιφάνειες με το φυσικό ή τεχνητό φωτισμό δημιουργούν ολοκληρωμένο αποτέλεσμα. Το χειμώνα υπάρχει η αναζήτηση της θαλπωρής στον χώρο, μας εξηγεί η Ιωάννα Καζελίδου, Αρχιτέκτων μηχανικός, lighting designer στο Αρχιτεκτονικό γραφείο 4 διαστάσεις, υπογραμμίζοντας πως πρωταγωνιστούν ζεστές αποχρώσεις, που θα αναδειχτούν από τον ατμοσφαιρικό φωτισμό και το φωτισμό της φλόγας των τζακιών, καθώς και παλέτες γήινων χρωμάτων. Υφές σε υφάσματα και ταπετσαρίες ενισχύουν μια εμπειρία που προκαλεί την τάση ¨προς τα μέσα¨ και προστασία από τις καιρικές συνθήκες, προσθέτει. Το χρώμα της χρονιάς για το 2023 είναι το 0107 Prosperity, ένα αριστοκρατικό, σκούρο σκονισμένο ροζ, που συνδυασμένο με υπόλευκους, φυσικούς τόνους και υλικά προσφέρει μια πιο boho και ζεστή ατμόσφαιρα (0355 Twinkle Twinkle, 0197 Thislte Gray), μας λέει η Αθηνά Κυπραίου, Chief Colorist & Colorlab Supervisor, στη VITEX S.A. ενώ για ένα πιο έντονο αποτέλεσμα, μας ενθαρρύνει να τολμήσουμε τον συνδυασμό με πιο ζωηρές αποχρώσεις και γεωμετρικά σχέδια (0376 Bleached Meadow, 0793 Motherland).

τους μπορούν να συνδεθούν με θέματα κατανάλωσης ενέργειας, πχ σκούρες αποχρώσεις στα κελύφη των κτιρίων θερμαίνονται περισσότερο το καλοκαίρι, μας πληροφορεί διευκρινίζοντας ωστόσο πως η συνθήκη αυτή δεν συνιστά μονοσήμαντο κριτήριο. Πράγματι, οι δονήσεις των χρωμάτων φαίνεται να επηρεάζουν εκτός από την ψυχολογία και την φυσιολογία μας. Μάλιστα, όπως έχει διαπιστωθεί, αισθανόμαστε μέχρι και 2 βαθμούς πιο χαμηλή ή υψηλή θερμοκρασία, ανάλογα με τα χρώματα που μας περιβάλλουν, κάτι που σημαίνει πως επιλέγοντας

και υλικών “ζεσταίνουμε” ή “δροσίζουμε” έναν χώρο, επιτυγχάνοντας παράλληλα οικονομία στη θέρμανση ή την ψύξη του. Το χρώμα και οι διάφορες τεχνοτροπίες που χρησιμοποιούνται, αποτελώντας ουσιαστικά την επιδερμίδα, την εξωτερική προστατευτική μεμβράνη του κτιρίου που συνδιαλέγεται άμεσα με το φυσικό περιβάλλον, έχουν καταλυτικό ρόλο στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής με διττό τρόπο, ενεργητικό και παθητικό: τόσο ως προς την ίδια του τη σύσταση, όσο και ως προς την προστατευτική/ ανακλαστική του δύναμη, μας λέει ο Αντρέας Γιοβάνος, επισημαίνοντας πως οποιαδήποτε επιλογή ως προς αυτούς τους παράγοντες αφήνει το αποτύπωμά της με μη αναστρέψιμο τρόπο στο περιβάλλον. Σύμφωνα με τη Ζωή Αντωνιάδη, η τεχνολογία των χρωμάτων επέφερε σημαντικές βελτιώσεις όσον αφορά την οικολογική διάσταση. Η σύσταση των χρωμάτων έχει συμμορφωθεί βάσει κανονισμών, ελαχιστοποιώντας τις επικίνδυνες ουσίες για τον άνθρωπο και το περιβάλλον ενώ παράλληλα η αντιμικροβιακή σύσταση, που κατά τη διάρκεια της πανδημίας έγινε απαραίτητη, συμβάλει στην αύξηση της υγιεινής χώρων, μας εξηγεί. Όσον αφορά τις βαφές και τα βερνίκια υπάρχουν πολλά προϊόντα στην αγορά που εμπεριέχουν λιγότερες βλαβερές για την υγεία ουσίες, που είναι διαπνέοντα, που βελτιώνουν την ποιότητα του αέρα στους εσωτερικούς χώρους, κλπ. επιβεβαιώνει η Δαρεία Τσαγκαράκη. Επιπλέον, η αύξηση της αντοχής των χρωμάτων στο χρόνο μειώνει το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα και πολλαπλασιάζει τον χρόνο ζωής, συμβάλλοντας στην αειφορία του κτιρίου, σημειώνει η Ζωή Αντωνιάδη. Λόγω της πανδημίας έχουμε όλοι περάσει περισσότερη ώρα στο σπίτι μας ή και εργαζόμαστε σε αυτό, κάτι που επιτάσσει το καταφύγιό μας να είναι φρέσκο και αναζωογονητικό, αναφέρει η Αθηνά Κυπραίου, Chief Colorist & Colorlab Supervisor, στη VITEX S.A., ενημερώνοντάς μας πως λαμβάνοντας υπόψη την κυκλική

οικονομία και την αειφόρο δόμηση, η VITEX σχεδίασε και πιστοποίησε σειρά προϊόντων που συμμορφώνονται με το σύστημα αξιολόγησης πράσινων κτιρίων LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) που είναι ένα διεθνώς αναγνωρισμένο σύστημα για τον σχεδιασμό, κατασκευή, διαχείριση και συντήρηση βιώσιμων ή “πράσινων” κτιρίων υψηλής απόδοσης, με εφαρμογή σε υφιστάμενα και νέα κτίρια όλων των κατηγοριών (γραφεία, ξενοδοχεία, οικίες κ.ά). Τηλεργασία: Η χρωματική επανάσταση της νέας συνθήκης Η εμπειρία της πανδημίας και ο εγκλεισμός που επιβλήθηκε δημιούργησαν την ανάγκη για μία αυτόνομη διαβίωση που διευκολύνει την περιορισμένη επαφή με τον εξωτερικό κόσμο, παρατηρεί η Άννα Μαρία Χατζή, Αρχιτέκτονας Εσωτερικών Χώρων στο γραφείο MAS Architects. Όπως σημειώνει η κατοικία εξελίχθηκε σε έναν πολύπλευρο χώρο, ενσωματώνοντας εκτός από τους χώρους της παραδοσιακής κατοίκησης και χώρους εργασίας, εκπαίδευσης, ψυχαγωγίας, εκγύμνασης κλπ. Η νέα αυτή συνθήκη αντιστοιχεί σε μία παλέτα χρωμάτων πιο πλούσια τόσο σε τόνους όσο και σε αντιθέσεις, μας λέει υπογραμμίζοντας πως ο χώρος διακρίνεται λειτουργικά αλλά και χρωματικά σε μικρότερες ενότητες που η καθεμία εξυπηρετεί διαφορετικές ανάγκες. Η κάθε ενότητα προσφέρει μία άλλη αίσθηση και εμπειρία και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τρόπο με τον οποίο ο χρήστης αντιλαμβάνεται κάθε χώρο, συμπληρώνει επισημαίνοντας πως στο σύνολο τους οι ενότητες συγκροτούν μια χωρική ακολουθία που «αφηγείται» την προσωπική, «πολύχρωμη» ιστορία του κάθε ανθρώπου. Ο χώρος εργασίας με την τηλεργασία αποτελεί απαραίτητο πλέον τμήμα της κατοικίας και προσαρμόζεται στην ιδιοσυγκρασία του εκάστοτε χρήστη όσον αφορά τα υλικά και τις χρωματικές παλέτες,

τονίζει η Δήμητρα Τσαγκαράκη, προσθέτοντας πως οι τάσεις αλλάζουν συνεχώς και υπάρχουν

πολλαπλές προτάσεις, όπως για παράδειγμα το χρώμα “Very Peri” που συνιστά την πρόταση της Pantone για το 2022. Στην καραντίνα ο καθένας σαν ‘αρχιτέκτονας’ του εαυτού του ξαφνικά και απότομα αναγκάστηκε να μετατρέψει τον χώρο της οικίας, τον χώρο της οικογένειας -που έχει σχεδιαστεί και υπάρχει για να είναι ο χώρος της προσωπικής ζωήςσε χώρο εργασίας και κοινωνικής ζωής, που αντικατέστησε ακόμα και τον δημόσιο χώρο παρατηρεί η Ιωάννα Καζελίδου, διευκρινίζοντας πως ό,τι «χάθηκε» από την εμπειρία της κοινωνικής ζωής και την εμπειρία με την πόλη

και τη φύση, αναζητήθηκε μέσα στον χώρο της οικίας. Παρατηρήθηκε η ανάγκη για χώρους

πιο ζεστούς και πιο πολύχρωμους, σε σχέση

με την τάση για μινιμαλιστικούς, λευκούς και

πιο ουδέτερους χώρους, που κυριαρχούσαν

πριν την καραντίνα, μας λέει συμπληρώνοντας πως αποχρώσεις του μπλε αλλά και γήινες, με διαφορές στις τονικότητες, προκαλούν το ενδιαφέρον στο χώρο χωρίς να χάνεται, μέσα από έντονες αντιθέσεις, η αίσθηση της ηρεμίας και της ασφάλειας. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας υπήρξε έντονη δραστηριότητα για αλλαγή χρωμάτων κυρίως σε οικίες, τονίζει η Ζωή Αντωνιάδη, σημειώνοντας πως επιβεβαιώθηκε για μία ακόμη φορά η αίσθηση ανανέωσης και η θετική επιρροή στην ψυχολογία του χρήστη, που προσφέρει το χρώμα. Η περίοδος της πανδημίας άλλαξε ριζικά την καθημερινότητα και τις ανάγκες μας, όμως μας βοήθησε να καταλάβουμε πως το σπίτι μας είναι το καταφύγιό μας, ο χώρος που μας ηρεμεί και μας γαληνεύει, το δίχτυ προστασίας μας, σχολιάζει η Ελένα Καραβασίλη, Strategy & Innovation Advisor στην KRAFT Paints. Η νέα ανάγκη που γεννήθηκε σε όλους μας είναι η δυνατότητα να ζούμε καλύτερα στο σπίτι μας, να έρθουμε σε επαφή με τον εαυτό μας και να φροντίσουμε το περιβάλλον μας, προσθέτει αναφέροντας πως αυτή η wellbeing τάση, εμπνέει και το interior design μέσα από την αναζήτηση χρωμάτων που προκαλούν ηρεμία αλλά και αειφόρων υλικών που σέβονται τον πλανήτη μας. Όπως μας πληροφορεί, τα προϊόντα της KRAFT Paints, διαθέτουν πιστοποιήσεις όπως Eurofins - Indoor Air Comfort, EPD και Ecolabel που πιστοποιούν το χαμηλό αποτύπωμα τους

και την συνεισφορά τους στην υγιεινή ατμόσφαιρα του σπιτιού. Οι χώροι στρέφονται

προς τη ζεστασιά και την άνεση, αφού πλέον

το σπίτι είναι και χώρος εργασίας, ψυχαγωγίας, εκπαίδευσης, συμπληρώνει. Τα χρώματα που επικρατούν είναι απαλά και ήρεμα, όπως

τα neutrals, το muted μοβ, ή τα ζεστά κίτρινα ενώ το Χρώμα της Χρονιάς 2023, το KR2045

Sands of Time από την παλέτα KRAFT Inspired Collection, μετουσιώνει μέσα από τις κίτρινες αποχρώσεις του την πολυπλοκότητα της άμμου και τη δυναμικότητα του χρόνου, μεταμορφώνοντας κάθε χώρο σε ένα καλειδοσκόπιο φωτός, ζεστασιάς και αισιοδοξίας, καταλήγει η Ελένα Καραβασίλη.

φυσικά υλικά στα

μεταπανδημικής

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας και του εγκλεισμού μας στο σπίτι, η αρχιτεκτονική μέσω της σωστής χρήσης του χρώματος θα μπορούσε να έχει ακόμα και ψυχοθεραπευτική δράση συμβάλλοντας ουσιαστικά στην ψυχική υγεία και ευεξία των ανθρώπων μας λέει η Κίρκη Μαριολοπούλου, συμπληρώνοντας πως πιθανόν για αυτόν ακριβώς τον λόγο η μετά-πανδημική εποχή να απαιτήσει μια μεγάλη αλλαγή στην αρχιτεκτονική σύνθεση, προς μια πιο πολύχρωμη, ολιστική και βιώσιμη αρχιτεκτονική. Η συνθήκη της τηλεργασίας κατά την περίοδο της πανδημίας επαναπροσδιόρισε τις ανάγκες και τις προσδοκίες που υπάρχουν από τους χώρους γραφείων, επιβεβαιώνει ο Τάσος Γεωργαντζής, Αρχιτέκτων και Επικεφαλής του γραφείου Urban Soul Project διευκρινίζοντας πως με δεδομένη την πρόθεση πολλών υπαλλήλων να εξακολουθήσουν να εργάζονται από το σπίτι τους, οι εταιρείες μπήκαν σε μία διαδικασία ανασχεδιασμού των γραφείων τους ώστε να καταστούν όχι μόνο πιο ελκυστικά αλλά και ουσιαστικά πιο φιλικά για τους εργαζόμενους. Ειδικότερα, στους χώρους γραφείων που σχεδιάζονται μετά την πανδημία κυριαρχούν γήινα χρώματα και φυσικά υλικά, μας ενημερώνει αποκαλύπτοντας πως η παλαιότερη στρατηγική εφαρμογής έντονων, θερμών χρωμάτων, τα οποία αποτύπωναν το δυναμισμό της εταιρικής ταυτότητας σταδιακά εγκαταλείπεται και στη θέση τους χρησιμοποιούνται χρώματα που αντλούνται από τη φύση, ώστε να δημιουργείται ήρεμο και φιλόξενο περιβάλλον. Η πανδημία που τόσο βίαια εισήλθε στη ζωή όλων και η τηλεργασία ως αποκύημα της, έχουν επηρεάσει τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό ως προς την επαναδιαπραγμάτευση της σχέσης του ιδιωτικού με τον δημόσιο χώρο και την επίδραση της κοινωνικής απομόνωσης στην ψυχολογία των ανθρώπων, παρατηρεί ο Αντρέας Γιοβάνος, εκφράζοντας ωστόσο την άποψη πως η ζωή θα επανέλθει σταδιακά στους ρυθμούς της προ πανδημίας εποχής και πως θα είναι μικρό και παροδικό το αποτύπωμα που θα αφήσουν οι βίαιες προσαρμογές που κάναμε.

αν βιοκτόνο ορίζεται κάθε ουσία ή μείγμα, που περιέχει, παράγει ή αποτελείται από μία ή περισσότερες δραστικές ουσίες και προορίζεται να καταστρέφει, να εμποδίζει, να καθιστά αβλαβή, να προλαμβάνει τη δράση ή να ασκεί άλλη περιοριστική δράση σε οποιονδήποτε επιβλαβή οργανισμό με οποιοδήποτε μέσο πέραν της απλής φυσικής ή μηχανικής δράσης. Τα βιοκτόνα ρυθμίζονται νομοθετικά από τον «Κανονισμό για τα Βιοκτόνα» (BPR, (ΕΕ) 528/2012)1. Αυτός ο κανονισμός απαιτεί τα νέα βιοκτόνα προϊόντα να υποβάλλονται σε εκτεταμένες δοκιμές και τα υπάρχοντα προϊόντα να επανεξετάζονται για να διασφαλιστεί η ασφάλεια του ανθρώπου και του περιβάλλοντος. Οι απαιτήσεις του BPR έχουν δημιουργήσει ένα δαπανηρό σύστημα ελέγχου των συντηρητικών με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να μην επενδύουν στην ανάπτυξη νέων βιοκτόνων ουσιών. Παράλληλα, οι αναθεωρήσεις του κανονισμού BPR μειώνουν συνεχώς τον αριθμό των επιτρεπόμενων υπαρχόντων συντηρητικών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη βιομηχανία χρωμάτων. Στην ευρωπαϊκή αγορά, πάνω από το 70% των χρωμάτων που κυκλοφορούν είναι υδατοδιαλυτά. Χωρίς συντηρητικά, η παρουσία νερού επιτρέπει σε μικροοργανισμούς (βακτήρια, μύκητες, άλγη κ.λπ.) να αναπτυχθούν, προκαλώντας αλλοίωση του χρώματος στο δοχείο ή στην επιφάνεια εφαρμογής. Σύμφωνα με μελέτη του CEPE (European Council of the Paint, Printing Ink, and Artist’s Colours Industry) 2, μέλος του οποίου είναι η ΠΕΒΧΒΜ (Πανελλήνια Ένωση Βιομηχα -

νιών Χρωμάτων Βερνικιών & Μελανιών), ένα στα τέσσερα δοχεία χρώματος πρόκειται να αστοχήσει με τα βιοκτόνα που είναι σήμερα διαθέσιμα, κατά τη φάση της παραγωγής, διακίνησης ή αποθήκευσης. Αστοχία θεωρείται η ανάπτυξη μικροοργανισμών μέσα στο δοχείο με αποτέλεσμα το υλικό να παρουσιάσει έντονη δυσάρεστη οσμή ενώ συνήθως μεταβάλλονται και άλλα ποιοτικά χαρακτηριστικά όπως το ιξώδες και το pH, καθιστώντας το ακατάλληλο για βαφή. Όπως είναι εύκολα αντιληπτό, οι αυξημένες αστοχίες στη συντήρηση των προϊόντων οδηγούν σε πολλαπλάσια απόβλητα με αρκετά υψηλό κόστος διαχείρισης και δημιουργούν μια ασυνέχεια στην αλυσίδα της κυκλικής οικονομίας και της βιωσιμότητας. Τα επιχρίσματα έχουν εξ ορισμού διαπιστευτήρια βιωσιμότητας, καθώς παρατείνουν τη διάρκεια ζωής των κατασκευών. Η μετάβαση από τη χρήση προϊόντων με υψηλά ποσοστά οργανικών διαλυτών, στη χρήση συστημάτων νερού, έχει ούτως ή άλλως θετική αντιστάθμιση σε όρους ασφάλειας χρηστών και περιβάλλοντος. Αυτό που προτείνει ο CEPE είναι μια επανεξέταση του κανονισμού BPR

τρόπου

των βιοκτόνων καθώς και την ανάπτυξη κινήτρων για την ερεύνα και ανάπτυξη νέων βιοκτόνων. Μέσα από τη συνεργασία όλων των αρμόδιων αρχών, θα πρέπει να βρεθούν αποτελεσματικές λύσεις, τόσο για την ασφάλεια και την προστασία ανθρώπων και περιβάλλοντος, αλλά και για τη σωστή συντήρηση των, κατά τα άλλα, πολύ ασφαλέστερων υδατο -

α τελευταία χρόνια, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει ως άμεση και κορυφαία προτεραιότητά της τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Παράλληλα, στο μεγάλο και διαχρονικό θέμα της κλιματικής κρίσης, ήρθαν να προστεθούν επιπλέον απειλές, με πιο πρόσφατη την οικονομική ύφεση εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία και των επιπτώσεών του. Αυτό το εκρηκτικό μείγμα συνθηκών, έχει οδηγήσει την ελληνική κυβέρνηση στη θέσπιση στοχευμένων προγραμμάτων ενεργειακής εξοικονόμησης, κεντρικό σημείο των οποίων αποτελούν οι παρεμβάσεις στα κουφώματα των κτιρίων.

πιο δαπανηρή είναι η συντήρησή τους. Εκτός αυτού, προκαλούν μια σωρεία προβλημάτων, που σχετίζονται με τις υψηλές ενεργειακές καταναλώσεις για ψύξη και θέρμανση, αλλά και με τη στεγάνωση των ανοιγμάτων. Οπωσδήποτε, η αλλαγή/αντικατάσταση των κουφωμάτων με νέα, σύγχρονης τεχνολογίας, είναι μια επιβεβλημένη επένδυση, που εγγυάται ένα καλύτερο επίπεδο ευζωίας, αλλά και μακροπρόθεσμης εξοικονόμησης χρημάτων.

Αναμφίβολα, λοιπόν, η επιλογή του κατάλληλου συστήματος αλουμινίου είναι καθοριστικής σημασίας τόσο για τη θωράκιση του κελύφους και την ενεργειακή αναβάθμιση του κτιρίου, όσο και για την αισθητική προσέγγιση του έργου. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει η Ελένη Δικαίου, Energy Efficiency Consultant στο Τμήμα Μεγάλων Έργων της Europa Profil Αλουμίνιο ΑΒΕ, «κρίσιμη παράμετρο αποτελεί η θερμοδιακοπή του κουφώματος, η οποία επιτυγχάνεται κυρίως με την χρήση πολυαμιδίου και διαχωρίζει το εσωτερικό περιβάλλον από το εξωτερικό, προσφέροντας προστασία έναντι της υγροποίησης και των θερμικών απωλειών, ενώ εξασφαλίζει σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας. Παράλληλα, ανάλογα με τις προδιαγραφές των μελετητών και βάσει των αναγκών του κάθε έργου -που μπορεί να εστιάζουν στην θερμομονωτική ικανότητα του συστήματος, στην θερμική άνεση του χρήστη, στην ακουστική προσέγγιση με προτεραιότητα την μέγιστη επίδοση ηχομείωσης, στην πιστοποίηση βιώσιμων κατασκευών (Leed, Breeam, Well) ή ακόμα και στην κατασκευαστική δυνατότητα εγκιβωτισμού του συστήματος στο κέλυφος- γίνεται η αναζήτηση της βέλτιστης λύσης». Το κτίριο καθορίζει το είδος του κουφώματος Πέραν των σημαντικών ωφελειών για τις οποίες διακρίνονται, τα κουφώματα ξεχωρίζουν για την ποικιλομορφία τους, η οποία εξαρτάται σε καθοριστικό βαθμό από την τυπολογία του κτιρίου και τη σχεδιαστική «φιλοσοφία» που θα επιλέξει η αρχιτεκτονική ομάδα του έργου. Όπως σημειώνει ο Δημήτρης Ποτηρόπουλος, αρχιτέκτων και επικεφαλής του γραφείου Potiropoulos+Partners, «η τυπολογία ενός κτιρίου σχετίζεται μεταξύ άλλων και με την οργάνωση της όψης. Αν η σχεδιαστική πρόθεση είναι να χειριστεί κανείς το κούφωμα σαν «άνοιγμα» σε έναν τοίχο (όπως για παράδειγμα ισχύει στην παραδοσιακή ή νεοκλασική αρχιτεκτονική), τότε η κυρίαρχη επιλογή κουφώματος είναι το ανοιγόμενο ή το συρόμενο/επάλληλο. Αν όμως η πρόθεση είναι να «εξαφανιστεί» ο τοίχος, τότε προσφεύγει κανείς στους τύπους που επιτρέπουν μεγάλα ανοίγματα, όπως τα συρόμενα/επάλληλα, και κυρίως τα αναδιπλούμενα συστήματα. Στα έργα μας επιλέγουμε συνήθως τα δεύτερα,

Ελένη

Δικαίου

Energy Efficiency Consultant στο Τμήμα Μεγάλων Έργων της Europa Profil Αλουμίνιο ΑΒΕ «Κρίσιμη παράμετρο επιλογής αποτελεί η θερμοδιακοπή του κουφώματος, η οποία επιτυγχάνεται κυρίως με την χρήση πολυαμιδίου και διαχωρίζει το εσωτερικό περιβάλλον από το εξωτερικό, προσφέροντας προστασία έναντι της υγροποίησης και των θερμικών απωλειών, ενώ εξασφαλίζει σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας».

Δημήτρης Ποτηρόπουλος Αρχιτέκτων & επικεφαλής του γραφείου Potiropoulos+Partners «Η κυρίαρχη τάση είναι ένας όλο και μεγαλύτερος μινιμαλιστικός σχεδιασμός στον τομέα των κουφωμάτων, με πλαίσια τα οποία κατά το δυνατόν να “εξαφανίζονται” στα παρακείμενα δομικά στοιχεία (δάπεδα, οροφές, τοίχοι), έτσι ώστε το κούφωμα να είναι τελικά “αόρατο”».

Αλέξανδρος Πασχαλούδης, Senior Architect & Design Leader, A&M Architects «Λόγω της ευρείας γκάμας των έργων και των διαφορετικών αναγκών ανά περίπτωση, δεν υπάρχει κάποια προτίμηση σε συγκεκριμένο τύπο κουφώματος, αλλά αυτό να συνδυάζει την αισθητική με τις σύγχρονες απαιτούμενες τεχνικές προδιαγραφές».

στικά που οραματίζεται ο αρχιτέκτονας να προσδώσει, τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό ενός κτιρίου, καθορίζουν τον τύπο κουφώματος, τις διαστάσεις και τις προδιαγραφές του. Επίσης η τοποθεσία, τα μορφολογικά χαρακτηριστικά, οι κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής και ο προσανατολισμός του κτιρίου, θα καθορίσουν την τυπολογία και τα χαρακτηριστικά του κουφώματος. Έτσι, λόγω της ευρείας γκάμας των έργων και των διαφορετικών αναγκών ανά περίπτωση,

δεν υπάρχει κάποια

Αναστασία Χολή

Project Architect, A&M Architects «Σε ένα δεύτερο επίπεδο, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα χαρακτηριστικά κάθε τύπου, τα κουφώματα γίνονται εργαλείο μορφολογικό

WELL όσον αφορά τον σχεδιασμό κτιρίων, έχουν οδηγήσει στην αναβάθμιση των κουφωμάτων, τα οποία σχεδιάζονται και επιλέγονται σύμφωνα με προδιαγραφές για την θερμική άνεση, τον φυσικό φωτισμό, την μειωμένη κατανάλωση ενέργειας και τα υψηλά επίπεδα ηχομόνωσης και ασφάλειας», λέει συγκεκριμένα, με την κυρία Χολή να συμπληρώνει πως «έχουμε αφήσει πίσω μας την εποχή στην οποία αυτά τα στοιχεία θεωρούνταν εξεζητημένα και αφορούσαν πιο ειδικά κτίρια και θα έλεγα πως η αξιολόγηση και ιεράρχησή τους αποτελεί θέμα συζήτησης μεταξύ πελάτη και αρχιτέκτονα από την αρχική συνθετική διαδικασία. Λαμβάνονται υπ’ όψιν σε κάθε έργο, ανεξαρτήτως κλίμακας, και συμμετέχουν ισάξια στη διαδικασία επιλογής τύπου και σειράς».

και «πράσινος»

συνδυάζει την αισθητική με τις σύγχρονες απαιτούμενες τεχνικές προδιαγραφές», σημειώνει χαρακτηριστικά. Από την πλευρά της, η Αναστασία Χολή, Project Architect του ίδιου γραφείου, συμπληρώνει αναφέροντας πως «σε ένα δεύτερο επίπεδο, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα χαρακτηριστικά κάθε τύπου, τα κουφώματα γίνονται εργαλείο μορφολογικό και συμμετέχουν ισάξια στον σχεδιασμό. Και επειδή η διαδικασία του σχεδιασμού και του καθορισμού τυπολογιών είναι δυναμική και ξεχωριστή σε κάθε έργο, δεν υπάρχουν ‘’αγαπημένοι’’ τύποι κουφωμάτων, αλλά κάθε φορά γίνεται η αναζήτηση του κατάλληλου με όρους σχεδιαστικούς και τεχνικών απαιτήσεων». Παράγοντες που καθορίζουν την επιλογή Υπάρχουν τέσσερις λόγοι που καθιστούν επιτακτική ανάγκη την αλλαγή των κουφωμάτων και ταυτόχρονα αποτελούν και σημαντικά κριτήρια επιλογής του είδους. Πρώτον, η θερμομόνωση. Τα σύγχρονα κουφώματα, λόγω της τεχνολογίας τους, απομονώνουν το εσωτερικό από το εξωτερικό περιβάλλον, αποτρέποντας τη μεταφορά της εξωτερικής θερμοκρασίας στο εσωτερικό του κτιρίου, ενώ ταυτόχρονα εγκλωβίζουν τη θερμότητα στο εσωτερικό, ώστε να μη διαφεύγει. Δεύτερον, η ηχομόνωση, καθώς τα σύγχρονα προϊό-

ντα εμποδίζουν τη μεταφορά ήχου από το εξωτερικό περιβάλλον στο εσωτερικό του σπιτιού, διασφαλίζοντας την «απομόνωσή» μας. Τρίτον, η ασφάλεια, αφού τα νέα κουφώματα φέρουν προηγμένες τεχνολογίες κλειδώματος. Τέταρτον, η αισθητική, καθώς κυκλοφορούν σε ποικίλες μορφές για να ικανοποιούν τις εκάστοτε αρχιτεκτονικές σχεδιαστικές τάσεις. Επ’ αυτού, η Βάσια Στυλιανίδη, αρχιτέκτων του γραφείου 3SK Stylianidis Architects, σημειώνει πως «η τελική και σωστή επιλογή κουφωμάτων εμπλέκει την ισορροπία της προσωπικής προτίμησης της αισθητικής, καθώς και της ουσιαστικής απόδοσης των απαιτήσεων/αναγκών της στεγανοποίησης του κτιρίου». Ο κ. Ποτηρόπουλος από την πλευρά του αναφέρει πως «στην πλειονότητα των έργων μας εκπονείται, εκτός από τη μελέτη ενεργειακής επάρκειας, και ακουστική μελέτη, οπότε τα κριτήρια ηχομόνωσης και θερμομόνωσης είναι θεμελιώδη για την επιλογή τύπου κουφώματος. Κατά περίπτωση, στον τομέα της ασφάλειας επιλέγουμε ρολά, συρόμενα χωνευτά εξώφυλλα ή αναδιπλούμενα, ή τέλος η λύση της τριπλής υάλωσης (τρίπλεξ ή anti vandal)». Για τον κ. Πασχαλούδη, καθοριστικό ρόλο έχουν διαδραματίσει οι πιστοποιήσεις ενεργειακής απόδοσης. «Οι αυξανόμενες απαιτήσεις διεθνών πιστοποιήσεων LEED

Ποιες όμως είναι εκείνες οι τάσεις που θα καθορίσουν τον σχεδιασμό των κουφωμάτων, λαμβάνοντας υπόψη και την αισθητική αξία τους; Ο κ. Πασχαλούδης ξεχωρίζει τις καθαρές, minimal γραμμές που προσφέρουν αίσθηση ελευθερίας, διείσδυση φυσικού φωτός και μέγιστη οπτική σύνδεση με το εξωτερικό περιβάλλον, συνδυάζοντας τις τεχνικές προδιαγραφές των ενεργειακών απαιτήσεων της εποχής, για την άνεση, την εξοικονόμηση ενέργειας και την προστασία του περιβάλλοντος με χαμηλό ενεργειακό αποτύπωμα, επαναπροσδιορίζουν τα όρια του σχεδιασμού και των δυνατοτήτων. Ενώ η κυρία Χολή επισημαίνει πως «το κούφωμα καλείται να καταφέρει το ακατόρθωτο: να μετατραπεί σε ένα σχεδόν αόρατο όριο. Και το καταφέρνει». Για τον κ. Ποτηρόπουλο, εκτός των λιτών γραμμών, ιδιαίτερης σημασίας είναι ο παράγοντας του βιοκλιματικού σχεδιασμού και της αειφορίας. «Η κυρίαρχη τάση είναι ένας όλο και μεγαλύτερος μινιμαλιστικός σχεδιασμός στον τομέα των κουφωμάτων, με πλαίσια τα οποία κατά το δυνατόν να “εξαφανίζονται” στα παρακείμενα δομικά στοιχεία (δάπεδα, οροφές, τοίχοι), έτσι ώστε το κούφωμα να είναι τελικά ‘‘αόρατο’’», εξηγεί, «τηρώντας όμως πάντα τις προδιαγραφές αντοχής και ακαμψίας, αλλά και ανταποκρινόμενοι στα ζητήματα της αειφορίας, και ειδικότερα του βιοκλιματικού σχεδιασμού».

HArtemide πρωτοπορεί στο φωτισμό εργασιακών χώρων τόσο διεθνώς όσο και τα 45 χρόνια που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα, καθιστώντας τη τον ιδανικό συνεργάτη για τη Μελέτη και Προδιαγραφή Φωτισμού high-end χώρων εργασίας.

H Artemide φωτίζει τα γραφεία της Αccenture στη Θεσσαλονίκη Το αρχιτεκτονικό γραφείο Office25 που ανέλαβε τον σχεδιασμό των γραφείων της πολυεθνικής εταιρείας συμβούλων Accenture στη Θεσσαλονίκη, απευθύνθηκε απευθείας στην Artemide για το φωτισμό γνωρίζοντας ότι έχει την εμπειρία και τις λύσεις που ικανοποιούν ταυτόχρονα τις υψηλές απαιτήσεις των σύγχρονων εργασιακών χώρων, όπως πιστοποιήσεις LEED και WELL αλλά και το όραμα κάθε εταιρείας για καλύτερο εργασιακό περιβάλλον.

Οι Lighting Designers της Artemide® Ελλάδος μελέτησαν το φωτισμό που πρoέκυπτε από τις προδιαγραφές του αρχιτεκτονικού γραφείου και εν συνεχεία έδωσαν την βέλτιστη λύση από πλευράς φωτομετρίας, οπτικής άνεσης, συνολικής ατμόσφαιρας και αισθητικής. Τα φωτιστικά της Artemide έχουν σχεδιαστεί για να εξασφαλίζουν υψηλή απόδοση και ποιότητα, εξειδικευμένα για χώρους γραφείων που βελτιώνουν την ακουστική, μειώνουν τους ρύπους και συμβάλουν στην ψυχοσωματική ευημερία του ανθρώπου. Ετσι πάνω

από τις θέσεις εργασίας επιλέχθηκε το γραμμικό φωτιστικό Α.39 Ceiling Diffused Emission το οποίο εκτός των άλλων φέρει πιστοποίηση EΝΕC και έχει τη μικρότερη δυνατή χρωματική απόκλιση με MacAdam 2SDCM και UGR<19. Παράλληλα με τον ανοιχτό διάδρομο θα βρει κανείς το φωτιστικό σώμα A.24 Recessed Sharp Emission το οποίο φέρει UGR<16 φακούς δέσμης με απόδοση 83lm/W και CRΙ90 LED chips. Στους χώρους συνεδριάσεων επιλέχθηκαν τα κρεμαστά φωτιστικά σώματα A.24 Circle Stand Alone και στα ατομικά γραφεία τα γραμμικά φωτιστικά Algoritmo Stand Alone σχεδιασμένα από την Carlotta de Bevilacqua. Όλος ο φωτισμός των γρα-

φείων επιλέχθηκε στην μεσαία βαθμίδα θερμοκρασίας λευκού φωτός 4000Κ το οποίο έχει αποδειχθεί από έρευνες ότι βοηθάει στην αποδοτικότητα των εργαζομένων, ενώ στους χώρους κίνησης και ανάπαυσης επιλέχθηκαν συνεχόμενοι κρυφοί φωτισμοί σε πιο θερμό τόνο για περισσότερη «ζεστασιά» λόγω και της ύπαρξης ξύλινων στοιχείων.

Ενα τεχνικά άρτιο και αισθητικά αρμονικό φωτιστικό αποτέλεσμα με ισορροπημένα contrast, χαμηλή κατανάλωση και εντός του χρονοδιαγράμματος και του προϋπολογισμού όπως αρμόζει σε έργα υψηλών απαιτήσεων από πρωτοπόρες στο είδος τους εταιρείες.

LIGHTING PROJECTS OF THE YEAR

H PROLIGHT φωτίζει

το Cali Mykonos

Το Cali Mykonos είναι ένα έργο σημείο αναφοράς στον ελληνικό ξενοδοχειακό κλάδο καθώς αποτελεί μια πολυδιάστατη και εξαιρετικά απαιτητική κατασκευή που ακολουθεί τη φυσική ροή του εδάφους χωρίς καμία επέμβαση στη μορφολογία του. Το βραβευμένο Τμήμα Μελετών Φωτισμού της PROLIGHT συμμετείχε στο project από τη «γέννησή» του, κάνοντας συναντήσεις με την Αρχιτεκτονική και την Κατασκευαστική ομάδα και επιτόπου επισκέψεις στο έργο για να διαμορφωθεί το αρχικό lighting concept, τόσο σε επίπεδο αρχιτεκτονικής φωτισμού όσο και στο επιπέδου του ύφους και της αισθητικής που θα ακολουθηθεί. Η τελική προσέγγιση διαμορφώθηκε με μια λιτή πολυτέλεια και μια συνολική αίσθηση κομψότητας σε απόλυτη αρμονία με το εντυπωσιακό φυσικό τοπίο. Για να προσδιοριστούν με ακρίβεια οι επιλογές του φωτισμού, μελετήθηκαν αρχικά ο κεντρικός δρόμος που ξεκινάει από τη reception και με πορεία μέσα από τους κτιριακούς βραχίονες καταλήγει στο εστιατόριο-bar, με τελική πορεία «έκπληξη» τη μικρή ιδιωτική παραλία-όρμο του συγκροτήματος. Ταυτόχρονα μελετήθηκε η κεντρική πισίνα 120 μέτρων, το σήμα κατατεθέν του ξενοδοχείου όπου επιλέχθηκε γραμμικός RGBW φωτισμός κατά μήκος των κάθετων ορθομαρμαρώσεων σε συνδυασμό με χωνευτά σποτ διάχυτου φωτισμού. Στην πορεία μελετήθηκε ξεχωριστά καθεμία από τις 42 σουίτες ενώ κατασκευάστηκαν 4 πλήρη mock up rooms όπου επιβεβαιώθηκαν οι τελικές επιλογές. Η μελέτη περιβάλλοντος χώρου προχωρούσε ταυτόχρονα με τα κτίρια, καθώς επηρεάζεται από τις ιδιωτικές αυλές και φυτεύσεις των δωματίων.

Ο φωτισμός των δωματίων αποτελείται από χωνευτά downlights, χωνευτά reading lights στα μαρμάρινα κεφαλάρια, χωνευτά σποτ uplighters τοποθετημένα σε ειδική κατασκευή πέτρας ενσωματωμένη στις κάθετες ορθομαρμαρώσεις των δωματίων, κρυφούς φωτισμούς στις ντουλάπες και το minibar και, τέλος, μικροσκοπικά courtesy lights που παρέχουν έναν ήπιο φωτισμό το βράδυ καθοδηγώντας προς το λουτρό. Στα μπάνια κυριαρχούν οι κρυφοί γραμμικοί φωτισμοί που αναδεικνύουν τις ποικίλες μαρμάρινες υλικότητες. Τα επώνυμα διακοσμητικά φωτιστικά, επίτοιχα, δαπέδου και επιτραπέζια, από κορυφαία brands όπως Artemide, Panzeri, DGA και Astro, σε λευκές, μαύρες και bronze κυρίως αποχρώσεις, ζεσταίνουν τον χώρο και προσδίδουν την απαιτούμενη ατμόσφαιρα διακριτικής πολυτέλειας. Στο συγκεκριμένο έργο αξιοποιήθηκε η υπηρεσία «Design & Supply» που παρέ-

χει η PROLIGHT με την οποία ο πελάτης, πέραν από τις υπηρεσίες μελέτης φωτισμού, επιλέγει την εταιρεία και για την προμήθεια των φωτιστικών σωμάτων. Οι αποκλειστικές συνεργασίες της εταιρείας με κορυφαία brands του εξωτερικού, η εξειδίκευση, οι γνώσεις και η εμπειρία της στον φωτισμό ξενοδοχείων κατάφεραν πετύχουν ένα τεχνικά και αισθητικά άρτιο φωτιστικό αποτέλεσμα εντός του χρονοδιαγράμματος και του προϋπολογισμού όπως επιτάσσουν τα έργα υψηλών απαιτήσεων.

Αθήνα: Λ. Κηφισίας 200, 145 62, Κηφισιά Θεσσαλονίκη: Γ. Παπανδρέου 92, 546 55, Θεσσαλονίκη

Αειφόρος Φωτισμός Μια φωτεινότερη ζωή και ένας καλύτερος κόσμος. Αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο ζούμε το φως, βελτιώνουμε την ποιότητα της καθημερινότητάς μας και της ζωή μας. Ο φωτισμός μπορεί να έχει κοινωνικό και πολιτιστικό αντίκτυπο στην κοινωνία.

αριστεία

F93 – Ioannidis Architectural Lighting είμαστε έτοιμοι να ακούσουμε και να εξυψώσουμε την δημιουργικότητα όσων επιθυμούν να εκφράσουν τις δικές τους ιδέες στον σχεδιασμό του φωτός. Οι επιθυμίες για Φως δεν έχουν πλέον κατασκευαστικά όρια, το πάθος και η προσέγγισή μας στα projects, μας επιτρέπουν να προτείνουμε πάντα νέες προοπτικές στους πελάτες μας, δίνοντας λύσεις με μοναδικά φωτιστικά σε έργα υψηλού επιπέδου. Όραμά μας είναι να είμαστε σημείο αναφοράς στους αρχιτέκτονες και τους μελετητές – σχεδιαστές έργων, μετατρέποντας τα όνειρά τους για τον φωτισμό σε πραγματικότητα. Λαμβάνοντας υπόψιν όλες τις παραμέτρους, προσπαθούμε η αποτελεσματικότητα και η αισθητική να είναι πάντα τέλεια ευθυγραμμισμένες, με σκοπό την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος, συμβαδίζοντας με την προηγμένη τεχνολογία φωτισμού, την καινοτομία και

θέτουν την τεχνογνωσία και τις εγκαταστάσεις για την κατασκευή φωτιστικών, μας καθιστά ικανούς να υλοποιούμε πρωτότυπα φωτιστικά, αξιοσημείωτα για την τεχνική τους ποιότητα, την ομορφιά των σχημάτων και των φινιρισμάτων τους.

κοινωνιών Boussias. Στην έκθεση υπολογίζεται ότι παρευρέθηκαν πάνω από 6.000

επισκέπτες, πολλοί εκ των οποίων ήταν αρχιτέκτονες, μηχανικοί, σχεδιαστές και κατασκευαστές, οι οποίοι είχαν την ευκαιρία να δικτυωθούν με 150 κορυφαία brands της αγοράς, να παρακολουθήσουν παραπάνω από 60 ομιλίες διακεκριμένων επαγγελματιών του χώρου και να εμπνευστούν από 6 θεματικά καινοτόμα installations. Η tAS γνώρισε μεγάλη επιτυχία και ήδη έχουν

δημιουργικά, εξοικονομώντας πόρους, και συμβάλλοντας παράλληλα στην μείωση του αποτυπώματος άνθρακα. Πιο συγκεκριμένα, στόχος είναι να παρουσιαστούν οι αναδυόμενες στρατηγικές για την επαναχρησιμοποίηση των αποβλήτων -και ιδιαίτερα του υπάρχοντος δομημένου τοπίου της Αθήνας, να αναδειχθεί η αξία του επαναχρησιμοποιημένου υλικού έναντι της παραγωγής νέων και να προωθηθούν οι υπάρχουσες πρακτικές για την αντιμετώπιση της δημιουργίας αποβλήτων. Το Waste not Want not παρουσίασε στους επισκέπτες μία σειρά εκθεμάτων κατασκευασμένα από υλικά απόβλητα, αναδεικνύοντας ωφέλιμους τρόπους αξιοποίησής τους, μετατρέποντάς τα σε μοναδικά έργα τέχνης. Τα κρίσιμα αρχιτεκτονικά ζητήματα που αναδείχθηκαν

στην tAS

Εξίσου μεγάλο ήταν το ενδιαφέρον του κοινού για το πρόγραμμα των παράλληλων ομιλιών. Ειδικότερα στην τέταρτη διοργάνωση της the Architect Show, πραγματοποιήθηκαν σε ειδικό stage, ομιλίες και ανάλυση θεμάτων αιχμής που καθορίζουν το μέλλον της αρχιτεκτονικής. Οι επισκέπτες παρακολούθησαν ένα πλούσιο πρόγραμμα με περισσότερους από 60 ομιλητές του χώρου της αρχιτεκτονικής και του design.

Την πρώτη μέρα των ομιλιών, που διεξήχθησαν το Σάββατο 10 Δεκεμβρίου, αναλύθηκαν κρίσιμα ζητήματα του αρχι-

τεκτονικού κλάδου. Ανάμεσα σε αυτά ήταν οι αρχές της βιωσιμότητας στον σχεδιασμό και η χρήση «πράσινων» υλικών στις νεόδμητες κατασκευές, το value engineering, η διαμόρφωση του δημόσιου χώρου στα ελληνικά

λογίας στα σύγχρονα κτίρια. Την επόμενη μέρα, η συζήτηση αφορούσε κυρίως τον ελληνικό τουρισμό και τις προϋποθέσεις ανάπτυξης του. Καίριο ζήτημα αναδείχθηκε η διαφύλαξη της τοπικής κουλτούρας και παράδοσης, ως κινητήριος μοχλός της ελληνικής οικονομίας.

Batzios Architects, b-group, Vikelas Architects,

Architects, A_2_Architects,

Dallas Architects, En Route Architects, elSTUDIO, G&A Evripiotis,

Tassis Papaioannou, MOLD Architects, KLab architecture + MULO creative Lab, MPLUSM Architects, Antonis Noukakis & Partners + Theano Fotiou Architects, React Architects, Sinas Architects, RS Sparch, decaARCHITECTURE, PALY architects, LASSA architects, Neiheiser Argyros, Urban Soul Project, Junya Ishigami + Associates, HANGHAR + Palma, Cecilia Puga + Paula Velasco + Alberto Moletto, Selgascano, Kengo Kuma & Associates, AIA + Barceló Balanzó Arquitectes + Gustau Gili Galfetti, Atelier Lai, O-office Architects, MVRDV, BLOCO Arquitetos + Renata Dutra Arquitetura, Open Architecture.

Μ ε σπουδαίες φυσικές ιδιότητες, όπως η ανθεκτικότητα, η μηδενική θερμική αγωγιμότητα και η ηχομόνωση, το ξύλο αποτελεί ένα από τα πιο ραγδαίως αναπτυσσόμενα δομικά υλικά με ποικίλες εφαρμογές. Παράλληλα, η υψηλή αισθητική του και τα διάφορα είδη του προσφέρουν πληθώρα λύσεων και δυνατότητες έκφρασης που δεν δίνει κανένα άλλο υλικό. Αυτός είναι, άλλωστε, και ο λόγος που το ξύλο έχει επιστρέψει δυναμικά, όμως υπάρχει ακόμα στον κλάδο των κατασκευών μια καχυποψία σχετικά με το κατά πόσον μπορεί το ξύλο να λύσει ή να δημιουργήσει προβλήματα. Το Architect μίλησε με τεχνολόγους ξύλου και κορυφαίους αρχιτέκτονες που το επιλέγουν συνειδητά και μας ξεκαθαρίζουν το τοπίο αναφορικά με τα ασύγκριτα πλεονεκτήματά του αλλά και τις καινοτόμες μεθόδους χρήσης του που ξεπερνούν τα όποια μειονεκτήματα.

της κυτταρικής Ιάσων Ρίζος Partner-Mechanical Engineer JR Rizos Architects

του – η

προκατασκευαστεί και να επιταχυνθεί η διάρκεια κατασκευής. Λόγω της υψηλής φέρουσας ικανότητάς του, είναι ένα κατάλληλο υλικό για κατασκευές που προσφέρει καλύτερη ποιότητα αέρα, ισορροπία υγρασίας και ακουστική. Η χρήση του ξύλου έχει κερδίσει έδαφος στην αρχιτεκτονική και όλο και περισσότερες κατασκευές θα το ενσωματώνουν, στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο.» Στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου λόγω χαμηλότερης χρήσης ενέργειας αλλά και τις μονωτικές του ιδιότητες επικεντρώνεται και ο Θανάσης Πολυζωίδης, Αρχιτέκτονας – Αρχιτέκτονας Τοπίου και Co-founder Topio7: «Το ξύλο είναι ένα εξαιρετικό φυσικό δομικό υλικό με ενδιαφέρουσα αισθητική, αίσθημα ζεστασιάς, μονωτικές ιδιότητες και παράλληλα οικολογικό και βιώσιμο. Βάσει μελετών έχει αποδειχθεί πως, αντικαθιστώντας τον χάλυβα και το σκυρόδεμα με ξύλο που προέρχεται από δάση βιώσιμης διαχείρισης, η οικοδομική βιομηχανία θα μπορούσε να μειώσει έως και 30% την παγκόσμια εκπομπή των αερίων του θερμοκηπίου. Αφενός, το ξύλο είναι ανακυκλώσιμο και για την παραγωγή του απαιτείται ελάχιστη ενέργεια με μικρότερο αποτύπωμα άνθρακα σε σχέση με τον χάλυβα και το σκυρόδεμα. Αφετέρου, η χρήση ξύλου συνεπάγεται μείωση της κατανάλωσης ενέργειας μιας κατασκευής (καλύτερη μόνωση).» Η θερμική αποτελεσματικότητα του ξύλου είναι, μάλιστα, ένα τεράστιο πλεονέκτημα από την άποψη ότι προσφέρει απτά αποτελέσματα στον μέσο καταναλωτή, ο οποίος λόγω της ισχυρής μόνωσης μπορεί να εφαρμόσει στην καθημερινότητά του την περιβαλλοντική συνείδηση μέσω της εξοικονόμησης ενέργειας και κατ’ επέκταση χρημάτων. Όπως πολύ κατατοπιστικά εξηγεί ο Ιωάννης Δελφός, Senior Buyer, Τμ. Προμηθειών, Alfa Wood Group Α.Ε.Β.Ε.: «Το ξύλο εκ φύσεως ως υλικό H οικολογική προσέγγιση των νέων τεχνικών φιλοδοξεί να χαράξει εντελώς καινούριους δρόμους που θα φέρουν το ξύλο στο επίκεντρο της βιώσιμης ανάπτυξης σε πληθώρα κλάδων

χαρακτηρίζεται από Θανάσης Πολυζωίδης Αρχιτέκτονας – Αρχιτέκτονας Τοπίου Co-founder Topio7 Ιωάννης Δελφός Senior Buyer Τμ. Προμηθειών Alfa Wood Group Α.Ε.Β.Ε.

δομή δημιουργεί

με τη χρήση βιομηχανικών προϊόντων ξύλου. Τέτοια προϊόντα ξύλου είναι επί παραδείγματι η τρικολλητή ξυλεία, η συγκολλητή ξυλεία (GLT), το Cross Laminated Timber (CLT) και τα προϊόντα διαφόρων τύπων συγκολλημένης ξυλείας (OSB, Ινοσανίδες τύπου MDF/HDF/ LDF κ.α.). Οι χρήσεις, δε, ποικίλουν: προφίλ, τοιχοποιία, πατώματα, πλαίσια και σκελετοί κτηρίων κ.α.» Βεβαίως, υπάρχει το ζήτημα του αρνητικού αντίκτυπου της υλοτομίας στο περιβάλλον, κάτι που είναι και το κυριότερο αντεπιχείρημα στην υπεροχή του ξύλου ως προς τη βιωσιμότητα. Όμως, όπως αναφέρει ο Ι. Ρίζος, «το ξύλο είναι ένα υλικό που μπορεί να αποκτηθεί από βιώσιμα διαχειριζόμενα δάση, όπου ο ρυθμός ανάπτυξής τους είναι μεγαλύτερος από την συγκομιδή τους. Επομένως, με τη σωστή ανακύκλωση και υλοτομία είναι δυνατό να επιτευχθεί μηδενικός αντίκτυπος στο περιβάλλον.» Στο ίδιο κατατείνει και ο Θ. Πολυζωίδης, ο οποίος δίνει μεγάλη σημασία σε συγκεκριμένες προδιαγραφές δημιουργίας και επεξεργασίας του ξύλου που υπερνικούν τους όποιους δισταγμούς: «Ως δομικό υλικό, για να χαρακτηριστεί ως οικολογικό και βιώσιμο, θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την προέλευση της ξυλείας (διαχειριζόμενα δάση καλλιέργειας ξυλείας), την επεξεργασία του ξύλου (χρήση ή μη συντηρητικών) και την ενέργεια που απαιτείται για τη μεταφορά. Εφόσον πληρούνται τα παραπάνω, σαφώς το ξύλο ως δομικό υλικό μπορεί να υπερκεράσει τον αρνητικό αντίκτυπο της υλοτομίας στο περιβάλλον. Ιδιαίτερα, καθώς η κλιματική κρίση εντείνεται, θα πρέπει να γίνει στροφή προς μια φιλική προς το περιβάλλον πολιτική, επιλέγοντας πρώτες ύλες ανακυκλώσιμες και με μικρό αποτύπωμα άνθρακα, όπως το ξύλο.»

Αντισεισμική προστασία Με την Ελλάδα να κατέχει υψηλή θέση παγκοσμίως από πλευράς σεισμικότητας, είναι εύλογο να αναρωτιόμαστε κατά πόσον ένα ξύλινο κτίριο πληροί τις προδιαγραφές για άριστη αντισεισμική προστασία. Η ελαστικότητα και η αντοχή του ξύλου είναι βασικά στοιχεία του που του προσδίδουν άριστη αντισεισμική συμπεριφορά, εφόσον βέβαια δίνεται προσοχή σε ορισμένες προϋποθέσεις κατά την κατασκευή. Ο Δρ. Ιωάννης Κακαράς, Τεχνολόγος Ξύλου –Ξύλινων κατασκευών και Ομότ. Καθηγητής ΤΕΙ Θεσσαλίας, μας εξηγεί αναλυτικά: «Τα ξύλινα κτίρια παρουσιάζουν πολύ καλή σεισμική συμπεριφορά, η οποία αποδίδεται στην υψηλή αντοχή του ξύλου (μηχανική αντοχή/πυκνότητα) και στην ελαστικότητά του. Η τεχνολογία του ελαφρού ξύλινου σκελετού, όπως και των κορμοκατοικιών, έχει πολύ καλή σεισμική συμπεριφορά και πληροί το κριτήριο της ασφάλειας ζωής, όπως αποδείχθηκε στην πράξη σε όλους τους δυνατούς σεισμούς παγκοσμίως. Το δομικό ξύλο πρέπει να είναι: ξηραμένο στο 10% με 12%, πιστοποιημένο για δομικές κατασκευές και να έχει το σήμα Ευρωπαϊκής συμμόρφωσης CE. Δεν πρέπει να έχει σφάλματα δομής, όπως ρόζους στρεψοϊνια, ραγάδες, προσβολές από μύκητες και έντομα. Καλό είναι να είναι εμποτισμένο με άλατα βορίου - χαλκού, αλλά και με λινέλαιο για υψηλή ανθεκτικότητα και ενίσχυση της διαστασιακής σταθερότητάς του (μείωση της υγροσκοπικότητας). Η σεισμική δράση σε ένα ξύλινο κτίριο απορροφάται από τις συνδέσεις του σκελετού λόγω της πλαστικής συμπεριφοράς του ξύλου, εφόσον έχουν σχεδιαστεί σωστά, ώστε να αναπτύσσουν πλαστικές παραμορφώσεις. Οι συνδέσεις με κόλλα δεν προσφέρουν πλαστική συμπεριφορά. Συνδέσεις με μέταλλο και ξύλο παρουσιάζουν καλή

πλαστική συμπεριφορά, όπως και συνδέσεις τύπου μόρσου – εγκοπής και μισοχαρακτοί. Οι συνδέσεις των δομικών στοιχείων πρέπει να συντηρούνται (επάλειψη με έλαια, βαφές κ.α.). Η πλαστική συμπεριφορά των συνδέσεων και η απορρόφηση της σεισμικής ενέργειας είναι τα πλέον σημαντικά χαρακτηριστικά για το σχεδιασμό κτιρίων με αντοχή σε σεισμούς. Όμως, απαιτείται πολλή έρευνα ακόμη για την αντισεισμική συμπεριφορά των ξύλινων κτιρίων.»

Καινοτόμες τεχνικές

στη χρήση ξύλου Χάρη σε όλα τα παραπάνω, δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι το ξύλο βρίσκεται στον πυρήνα του μέλλοντος της αρχιτεκτονικής. Όπως ακριβώς το περιγράφει η Δρ. Ολυμπία

Αρδαβάνη, Αρχιτέκτων, Atlantis Design: «Οι προβλέψεις του Egon Glesinger το 1949 για τον επαναστατικό ρόλο του ξύλου στην αρχιτεκτονική του μέλλοντος1 ήδη επαληθεύονται, τόσο για τις φυσικές του ιδιότητες (ποιότητα, αντοχή, ευελιξία και ταχύτητα εφαρμογής) όσο και για τις αειφορικές του (μικρότερο αποτύπωμα άνθρακα και εμπεριεχόμενη ενέργεια, σε σχέση με το σκυρόδεμα και το χάλυβα).» Αυτός ο κομβικός ρόλος του ξύλου έχει ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με τη Δρ. Νίκη Μάνου-Ανδρεάδη, Αρχιτέκτων – Πολιτικός Μηχανικός, NIMAND Architects, αυτό να «χρησιμοποιείται και να πρωταγωνιστεί πλέον δυναμικά σε πεδία που μέχρι πρότινος ήταν απρόσιτα, οπότε αναδύονται όλο και περισσότερες δυνατότητες χρήσης του – από κατά παράδοση δομικό στοιχείο – σε υλικό για το κέλυφος, τον εξοπλισμό και την αναδιαμόρφωση κτιρίων.» Αυτή η έκρηξη στην αξιοποίηση του ξύλου σε διάφορες εφαρμογές έχει ωθήσει τη σύγχρονη τεχνολογία σε διάφορες καινοτομίες και ιδιαίτερα στην ανεύρεση λύσεων αναφορικά με τα μειονεκτήματα του ξύλου, όπως η ευαισθησία του στις εξωτερικές συνθήκες και επομένως η ανάγκη του για τακτική συντήρηση. Σε αυτό το πλαίσιο, κατά τη Ν. Ανδρεάδη, «η σύγχρονη τεχνολογία αναζητά, μεταξύ πολλών άλλων θεμάτων, τη δημιουργία ειδικών

προϊόντων επικάλυψης για τη διατήρηση και

τη συντήρηση του ξύλου, όταν το χρησιμοποι-

1. Glesinger, E. (1949). «The Coming Age of Wood», ASIN : B000UDKDM2. New York: Simon and Shuster.

2. Dumé, I. (2018, August 17). Making-artificial-wood-on-the-large-scale. Physics World.

3. Perkins, S. (2018, November 1). Artificial Wood. Scientific American V.319, doi:10.1038/ scientificamerican1118-12, σσ. 5-12.

4. University of Wisconsin-Madison. (2015, May 26). «A new kind of wood chip: collaboration could lead to biodegradable computer chips», News. Wisconsin, Madison, USA: University of Wisconsin

ούμε σε εξωτερικούς χώρους, έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθεί το μειονέκτημα του ξύλου ως ευαίσθητου υλικού στις εξωτερικές συνθήκες.» Άλλες καινοτόμες μέθοδοι χρησιμοποιούνται, σύμφωνα με την Ο. Αρδαβάνη, «αφενός για την αύξηση της αντοχής του και αφετέρου για την παραγωγή “σύνθετης” ξυλείας, με υψηλό δείκτη πυροπροστασίας και διάβρωσης από οξέα2. Ακόμη, Κινέζοι ερευνητές παρασκεύασαν τεχνητό ξύλο με το πολυμερές “resol”, όμοιο με τη λιγνίνη του ξύλου, περιορίζοντας τον χρόνο ανάπτυξης και την προσβολή από υγρασία3.» Πέρα, πάντως, από την υπερκέραση τυχόν προβλημάτων, στόχος της εξέλιξης της καινοτομίας στην τεχνολογία του ξύλου είναι η παροχή πρακτικών λύσεων σε διάφορους τομείς, όπως η αισθητική, η ακουστική αλλά και η οικολογική διαχείριση. Όπως επισημαίνει ο Θεόδωρος Αθανασιάδης, Υπεύθυνος Πωλήσεων, XYLOKAT: «Με την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και τεχνικών επεξεργασίας, έχουν αναπτυχθεί καινοτόμα προϊόντα, τα οποία προσφέρουν λύσεις και πρακτικές εφαρμογές. Π.χ. η ανάπτυξη ακουστικών πάνελ (acoustic panels) για τη βελτίωση της ποιότητας του ήχου σε κλειστούς χώρους, η παραγωγή διακοσμητικών ξύλινων επιφανειών που βελτιώνουν αισθητικά τους χώρους, καθώς επίσης και η παραγωγή βιομηχανικών ξύλινων προϊόντων (μελαμίνες, MDF) από ανακυκλωμένες ξύλινες πρώτες ύλες, τα οποία επιπλέον συμβάλλουν στην οικολογική διαχείριση των φυσικών πόρων.»

Μάλιστα, η οικολογική προσέγγιση των νέων τεχνικών φιλοδοξεί να χαράξει εντελώς καινούριους δρόμους που θα φέρουν το ξύλο στο επίκεντρο της βιώσιμης ανάπτυξης σε πληθώρα κλάδων . Χαρακτηριστικά παραδείγματα αναφέρει η Ο. Αρδαβάνη: «Βιοδιασπώμενα νανοϋλικά παραγόμενα από ξύλο χρησιμοποιούνται ήδη στην κατασκευή εύκαμπτων αρχιτεκτονικών panels (ως υαλοστασίων παραθύρων ή ηλιακών συλλεκτών), ενώ η αξιοποίηση της κυτταρίνης από ξυλοπολτό αντικαθιστά πετρελαϊκά πολυμερή (τρισδιάστατη εκτύπωση) και συμβάλλει στην κατασκευή υφασμάτων με μειωμένα απόβλητα. Τέλος, η εφαρμογή χημικά επεξεργασμένης ανακυκλωμένης κυτταρίνης σε δάπεδο έξυπνου κτιρίου επιτυγχάνει ηλεκτροστατική φόρτιση με τα βήματα των ανθρώπων, μετατρέποντας την ενέργεια σε ηλεκτρική, για το φωτισμό ή το δίκτυο των αισθητήρων4.» Έχουμε, λοιπόν, πολλά να δούμε ακόμα σε αυτό το τόσο προσαρμοστικό υλικό που δεν θα σταματήσει να μας εκπλήσσει με την ανταπόκρισή του σε κάθε πρόσκληση, τωρινή και

πρόσοψη αποτελεί καίριο τμήμα ενός κτιρίου, καθώς το επηρεάζει τόσο σε επίπεδο καλαισθησίας όσο και σε επίπεδο λειτουργικότητας. Το ύφος και ο χαρακτήρας ενός έργου, εξαρτώνται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την πρώτη εικόνα που λαμβάνει ο παρατηρητής, καθιστώντας το θελκτικό ή όχι. Η πρόσοψη δεν αποτελεί μόνο ένα εξωτερικό περίβλημα της κατασκευής, αλλά συμβάλλει καθοριστικά στην ακουστική και θερμική μόνωση των εσωτερικών της χώρων, προσφέροντας κατάλληλες συνθήκες άνεσης στους ενοίκους, ενώ προστατεύει το κέλυφος από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Στο εν λόγω αφιέρωμα θα παρουσιάσουμε τα υλικά που χρησιμοποιούνται στις προσόψεις, ανάλογα με το είδος και τις ανάγκες κάθε κτιρίου, τον ρόλο τους από αρχιτεκτονική σκοπιά, καθώς και τις σχετικές τάσεις που αναδύονται το τελευταίο διάστημα. Ο ρόλος της πρόσοψης στο αρχιτεκτονικό έργο Η πρόσοψη έχει ενεργό ρόλο στο τελικό αισθητικό αποτέλεσμα ενός κτιρίου, ειδικά αν πρόκειται για επαγγελματικούς χώρους, όπως καταστήματα, εμπορικά κέντρα ή ξενοδοχεία, που σκοπός του εξωτερικού design είναι να τραβά τα βλέμματα των πελατών. «Η πρόσοψη είναι ασφαλώς καθοριστική για την εμφάνιση ενός κτιρίου και για την εμπειρία που παρέχει αυτό στους χρήστες και τους επισκέπτες του. Διαμορφώνει τη δημόσια εικόνα του, επικοινωνεί τις αρχιτεκτονικές προθέσεις και ιδέες του, συνδιαλέγεται με τον οικιστικό του περίγυρο. Είναι η περισσότερο απαιτητική όψη και συνήθως η σημαντικότερη αρχιτεκτονική επιφάνεια του αρχιτεκτονικού έργου, με ιδιαίτερες απαιτήσεις κλιματικές, αλλά και προβολής, προστασίας και ασφάλειας. Επομένως, οφείλει να σχεδιάζεται και να κατασκευάζεται με ιδιαίτερη επιμέλεια και προσοχή» επισημαίνει ο Θάνος Αθανασόπουλος, Design Director / Partner, Architect NTUA, M.Arch Harvard GSD του γραφείου Aeter Architects. Ένα κτίριο πρέπει να εναρμονίζεται με το γύρω αστικό και φυσικό του περιβάλλον, αποτελώντας συνάμα μία ξεχωριστή οντότητα με δικό της χαρακτήρα. Ο Παναγιώτης Παπαλεξάτος, ιδρυτής του γραφείου Papalexatos Architects, δηλώνει σχετικά πως «η πρόσοψη ενός κτιρίου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη, όχι μόνο με το κτίριο καθαυτό, αλλά κυρίως με τον δημόσιο χώρο, με την πόλη. Και όμως καμία ‘’ενσυναίσθηση’’ -πέραν ελάχιστων περιπτώσεων- απέναντι σε αυτή. Σχεδιάζονται έτσι προσόψεις, χωρίς χαρακτήρα, χωρίς αισθητική, χωρίς ύφος, χωρίς ηθική. Η πρόσοψη όσο ‘’μικρή’’ ή ‘’μεγάλη’’ και αν είναι, πρέπει να αποτελεί εργαλείο σχεδιασμού και όχι απλά το κλείσιμο ενός εξωτερικού τοίχου, ώστε

ο χρήστης σε κάθε περίπτωση να βιώνει τόσο τον ιδιωτικό όσο και τον δημόσιο χώρο». Η πρόσοψη σμιλεύει το ύφος ενός κτιρίου και σε ευρύτερο επίπεδο μίας ολόκληρης συνοικίας ή πόλης, ενώ διαμορφώνει τον περιβαλλοντικό του αντίκτυπο. Επί του θέματος οι Ζωή Σπηλιοπούλου, Senior Architect, Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ, March The Bartlett, UCL και Ιωάννης Μπογέας, Senior MEP Engineer, Μηχανολόγος Μηχανικός ΕΜΠ του γραφείου People B. επεξηγούν ότι «σε ένα αστικό περιβάλλον η πρόσοψη είναι αυτή που καθορίζει το ύφος και την αισθητική του κτιρίου, ακόμα και τη μορφή και τον χαρακτήρα του αστικού ιστού. Ο τρόπος αντιμετώπισής της, τόσο από ογκοπλαστική άποψη όσο και από λειτουργική είναι καθοριστική της ταυτότητας του κτιρίου, της αναγνωρισιμότητάς του , αλλά και του αποτυπώματος του στο περιβάλλον. Με την ενεργειακή κρίση και την κλιματική αλλαγή στο επίκεντρο πλέον των ανησυχιών του αρχιτεκτονικού κόσμου, οι προσόψεις αποκτούν νέο ρόλο, εξαιρετικά κρίσιμο για τις πόλεις μας».

Επιλογή υλικών και λειτουργικότητα Όπως προαναφέρθηκε, η πρόσοψη επιτελεί σημαντικό λειτουργικό ρόλο σε μία κατασκευή, καθώς την προστατεύει από εξωτερικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες, που μακροπρόθεσμα ενδέχεται να προκαλέσουν φθορές στον φέροντα οργανισμό. Θέλοντας να επιτευχθούν τα επιθυμητά αποτελέσματα αντοχής, επιλέγονται διαφορετικά υλικά ανάλογα με τη χρήση και το είδος του κτιρίου. «Ενώ η πρόσοψη λειτουργεί ως το κύριο φράγμα της κατασκευής ενάντια στη βροχή, τον άνεμο, τον πάγο, το χιόνι, τον ήλιο κ.λπ., ταυτόχρονα επηρεάζει το μακροπρόθεσμο κόστος συντήρησης και τον αντίκτυπο της δομής στο περιβάλλον. Μαζί με την αισθητική, η επιλογή για την πρόσοψη ενός κτιρίου επηρεάζει την ανθεκτικότητα της κατασκευής, την ενεργειακή της απόδοση και την εμπειρία του ενοίκου» υπογραμμίζει η Μιμή Ασκούνη, Αρχιτέκτων Μηχανικός MSc του γραφείου Point Architects και συμπληρώνει πως «υπάρχει πληθώρα επιλογών όπως γυαλί, σύνθετο πάνελ αλουμινίου, θερμοπρόσοψη, μάρμαρο, ειδικά επεξεργασμένα “κεραμικά πλακίδια”, ειδικά επεξεργασμένο ξύλο, ανοδιωμένο αλουμίνιο, το παραδοσιακό τούβλο, αλλά ακόμα και πέτρα. Οι τεχνικές προδιαγραφές, όπως οι ενεργειακές απαιτήσεις, η θερμο-ηχομόνωση, η πυροπροστασία και ο αερισμός της πρόσοψης, μας οδηγούν κάθε φορά στο να επιλέγουμε το κατάλληλο υλικό. Εκτός από αυτές τις επιλογές, υπάρχουν φυσικά ακόμα αρκετές άλλες. Όταν κάνετε την επιλογή, είναι

Παναγιώτης Παπαλεξάτος, ιδρυτής

γραφείου Papalexatos Architects Μιμή

Μηχανικός MSc, Point Architects

Θάνος Αθανασόπουλος, Design Director / Partner, Architect NTUA, M. Arch Harvard GSD, Aeter Architects

σημαντικό να λάβετε υπόψη εάν το υλικό πληροί τις λειτουργικές προδιαγραφές και τις απαιτήσεις απόδοσης για το έργο, την αντοχή του, καθώς και την επιθυμητή αισθητική». «Διαχρονικά τα υλικά που επιλέγονται για την κατασκευή των προσόψεων είναι ιδιαιτέρως ανθεκτικά, ώστε να έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής, χωρίς να υποβαθμίζεται γρήγορα η εμφάνιση, αλλά και η συμπεριφορά τους στις περιβαλλοντικές συνθήκες. Η μοντέρνα αρχιτεκτονική είχε από τα πρώτα χρόνια της ανάπτυξής της ως χαρακτηριστικό την ευρεία χρήση γυάλινων επιφανειών, που προσδίδουν διαφάνεια και επιτρέπουν την είσοδο άπλετου φυσικού φωτός. Επιπλέον, έδειχνε προτίμηση και στη χρήση μοντέρνων υλικών για τις όψεις όπως επιφάνειες εμφανούς σκυροδέματος, και μεταλλικές επιφάνειες από χάλυβα ή αλουμίνιο. Τις τελευταίες δεκαετίες πάντως, παρατηρούμε και μια επιστροφή στη χρήση περισσότερο φυσικών υλικών, όπως ξύλο και φυσικών λίθων» τονίζει ο Θ. Αθανασόπουλος. Οι νέες τεχνολογίες αφενός ανοίγουν καινούριες προοπτικές αρχιτεκτονικής δημιουργίας, αφετέρου συντελούν στην υλοποίηση πιο ποιοτικών κατασκευών. Ο Π. Παπαλεξάτος σημειώνει πως «σήμερα, καθώς οι τεχνικές, αλλά και τα υλικά προοδεύουν, οι δυνατότητες για τον σχεδιασμό και την τεχνολογία των προσόψεων είναι απεριόριστες. Πλέον οι ανάγκες ενός κτιρίου, τόσο λειτουργικά όσο και ενεργειακά, έχουν αυξηθεί, με αποτέλεσμα νέα υλικά να καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα αναγκών. Υλικά χωρίς επεξεργασία (raw material), εμφανή υλικά, πρωτοποριακά υλικά, ρητινούχα υλικά, αλλά και συνδυασμός αυτών με τεχνικές εφαρμογής, συνθέτουν το σημερινό ευρύ φάσμα στην κατασκευή προσόψεων. Οι γνώσεις μας σε αυτά τα υλικά και η συνεχής ενημέρωση και εκπαίδευση των τεχνι-

κών, δίνουν την δυνατότητα στον αρχιτέκτονα να σκεφτεί και να σχεδιάσει με γνώμονα την αισθητική». Ακουστική και θερμική μόνωση Σημαντικές προϋποθέσεις για την δημιουργία ενός φιλόξενου και «ζεστού» περιβάλλοντος αποτελούν η θερμική και ακουστική μόνωση. Οι εσωτερικοί χώροι θα πρέπει να έχουν όλα τα χαρακτηριστικά άνεσης για την υποδοχή των επισκεπτών και τη χαλάρωση των ενοίκων. «Η πρόσοψη συντελεί πολύ σημαντικό ρόλο στη θερμική και ακουστική μόνωση ενός κτιρίου. Ηχοαπορροφητικές επενδύσεις που μπορούν να επεκταθούν σε αρχιτεκτονικές προεξοχές, στηθαία κ.α., μπορούν να απορροφήσουν μέρος της ηχητικής όχλησης του σύγχρονου αστικού περιβάλλοντος, ενώ παράλληλα συμβάλλουν στην δημιουργία σκίασης ή απορρόφησης μέρους των ηλιακών κερδών κατά τη θερινή εποχή. Έξυπνα συστήματα σκιασμού μπορούν να προσφέρουν σκίαση και φωτισμό ανάλογα την εποχή, τη χρήση του κτιρίου και τις προσωπικές προτιμήσεις του χρήστη» επεξηγούν οι Ζ. Σπηλιοπούλου και Ι. Μπογέας. Με τη σειρά του ο Π. Παπαλεξάτος αναφέρει πως «ένας από τους σκοπούς μια πρόσοψης είναι να ρυθμίζει τις ανταλλαγές θερμότητας, αέρα και φωτός μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού, όπως επίσης και να μονώνει ακουστικά το κτίριο. Ένας από τους τρόπους να επιτευχθεί αυτό είναι με τον αεριζόμενο τοίχο, μέσα στον οποίο κυκλοφορεί ο αέρας που δροσίζει τις επιφάνειες το καλοκαίρι, δεν δημιουργεί φαινόμενα υγρασίας τον χειμώνα, ενώ με το διάκενο επιτυγχάνεται μέρος της ηχομόνωσης. Τα κουφώματα σε ένα κτίριο πέρα από την αισθητική, συμβάλλουν στην θερμική και ακουστική μόνωση. Επίσης υλικά από ελαστικό αφρώδες πολυαιθυλένιο εφαρμόζονται ενδιάμεσα στα δομικά υλικά της εξωτερικής τοιχοποιίας ή πριν την ολοκλήρωση αυτής». Οι προδιαγραφές που επιτάσσουν τα σύγχρονα «πράσινα» κτίρια, καθώς και η έντονη ευαισθητοποίηση του κοινού σε περιβαλλοντικά ζητήματα, θέτουν τη μόνωση ως άμεση προτεραιότητα, ειδικά όταν γίνεται λόγος για ανακαινίσεις παλαιών κτιρίων. Χαρακτηριστικά, η Μ. Ασκούνη αναφέρει ότι «η θερμική κυρίως και η ακουστική μόνωση στις προσόψεις, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εξασφάλιση άνεσης και ευκολίας του να ζεις σε ένα κτίριο. H θερμομόνωση χαρακτηρίζεται από την αποτελεσματικότητά της ως προς το περίβλημα, αποτελώντας μια από τις πιο δημοφιλείς βιώσιμες επιλογές στην ανακαίνιση κτιρίων. Με λίγα λόγια, η βελτίωση και αποδοτικότητα της θερμικής και

Ζωή Σπηλιοπούλου, Senior Architect, Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ, March The Bartlett, UCL και Ιωάννης Μπογέας, Senior MEP Engineer, Μηχανολόγος Μηχανικός ΕΜΠ, People B

Πιέρος Πιερής, Architect & Partner, Pieris Architects

ακουστικής μόνωσης στις εργασίες ανακαίνισης

κτιρίων είναι μια τάση που έχει μεγάλη ζήτηση τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, η επιλογή του κατάλληλου υλικού και συστήματος, εξαρτάται κυρίως από τις ανάγκες του κτιρίου».

Βιοκλιματική προσέγγιση στον σχεδιασμό

Η κυριότερη τάση που διαμορφώνει τον σχεδιασμό των προσόψεων δεν εστιάζει τόσο στο αισθητικό αποτέλεσμα του εξωτερικού κελύφους, αλλά στον οικολογικό χαρακτήρα της κατασκευής. «Τα υλικά που αναμένουμε να δούμε περισσότερο το 2023, κλίνουν προς το να είναι βιώσιμα και ανθεκτικά, με την ενεργειακή απόδοση να αποτελεί επίσης σημαντικό παράγοντα. Το περίβλημα του κτιρίου αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του σχεδιασμού και φυσικά και της ενεργειακής απόδοσης. Τα κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας (Carbon neutrality) είναι ένας στόχος τον οποίο επιδιώκουν οι περιβαλλοντολόγοι, οι οικοδομικές εταιρείες και οι αρχιτέκτονες, εστιάζοντας σε μια προσέγγιση βιοκλιματική στην κατασκευή και τον σχεδιασμό, καθώς προσπαθούν να ελαχιστοποιήσουν το αποτύπωμα άνθρακα» σημειώνει η Μ. Ασκούνη. Ακολούθως, ο Θ. Αθανασόπουλος αναφέρει

ότι «το πρωταρχικό ζητούμενο στον σχεδιασμό των αρχιτεκτονικών κελυφών, λόγω της κλιματικής αλλαγής, αφορά τη χρήση υλικών και τους τρόπους κατασκευής και παραγωγής, με ελάχιστο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και ελάχιστης έως μηδενικής εκπομπής άνθρακα. Υπάρχει διαρκής προσπάθεια βελτίωσης των τρόπων παραγωγής και της χρήσης όλο και περισσότερου ανακυκλωμένου υλικού στις βιομηχανίες τσιμέντου, σκυροδέματος, συστη-

μάτων αλουμινίου κ.λ.π. Παρά τα σημαντικά βήματα που έχουν γίνει τις τελευταίες δεκαετίες, τα κτίρια και η οικοδομική δραστηριότητα διεθνώς εξακολουθούν να είναι πολύ ενεργοβόρα και με μη βιώσιμα ποσοστά εκπομπών άνθρακα». Η ανάπτυξη της βιομηχανίας δομικών υλικών, προσφέρει στον αρχιτέκτονα πληθώρα επιλογών, ώστε να σχεδιάζει βιώσιμα κτίρια που θα διακρίνονται για την ποιότητα και την αντοχή τους. «Μαζί με τις νέες τεχνολογίες και τη στροφή στη βιοκλιματική αρχιτεκτονική προσόψεων, τα νέα υλικά ανοίγουν νέους ορίζοντες για τον αστικό ιστό. Η πλαστικότητα που μπορούμε να έχουμε, η διάτρηση, το modularity κ.α., θολώνουν τα όρια ανάμεσα στο πλήρες και το κενό και συνδράμουν στην πραγματοποίηση flexible χώρων στα κτίρια τους. Παρ’ όλα αυτά, το προσεχές μέλλον αναμένεται να κάνει στροφή στην ενεργειακή πρόσοψη και τη δημιουργία μικροκλίματος στην άμεση περιοχή της» δηλώνουν οι Ζ. Σπηλιοπούλου και Ι. Μπογέας. Οι σχεδιασμός θα πρέπει να συνδυάζει καλαισθησία και λειτουργικότητα, περιορίζοντας στο ελάχιστο το περιβαλλοντικό αποτύπωμα. «Οι προσόψεις αποτελούν την επιδερμίδα του κτιρίου και μαζί με τη σύνθεση των όγκων του είναι τα πιο σημαντικά στοιχεία που επηρεάζουν την εξωτερική μορφή και την γενικότερη αισθητική ενός έργου. Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, υπάρχει μια τάση για πιο κουρμπαριστές και γλυπτικές όψεις. Στο εξωτερικό εδώ και πολλές δεκαετίες, προτεραιότητα δίνεται σε επενδύσεις που προκατασκευάζονται στα εργοστάσια, με μεγάλη αντοχή στον χρόνο, ενώ σε αρκετές χώρες γίνεται μεγάλη συζήτηση για την αντικατάσταση επενδύσεων σε υφιστάμενα κτίρια για λόγους υγιεινής και ασφάλειας» σημειώνει ο Πιέρος Πιερής, Architect & Partner του γραφείου Pieris Architects και προσθέτει πως «είτε μελετάμε ένα κτίριο γραφείων, μια οικιστική ανάπτυξη ή άλλο έργο διαφορετικής χρήσης, πέρα από το αισθητικό αποτέλεσμα, σημαντικό ρόλο στον τελικό σχεδιασμό των όψεων και την επιλογή των επενδύσεων έχει η αντοχή στον χρόνο, οι πιστοποιήσεις όσο αναφορά την οικολογία και την ενεργειακή απόδοση και φυσικά η τιμή. Οι όψεις πρέπει να σχεδιάζονται βάσει του προσανατολισμού του οικοπέδου και τις ιδιαιτερότητες της περιοχής. Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός των προσόψεων, πέρα από ένα άρτιο αισθητικό αποτέλεσμα, θα πρέπει να επιτρέπει στο εσωτερικό να εισέρχεται άπλετο φως, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την καλύτερη δυνατή σκίαση, αλλά και τη θερμική άνεση των χρηστών όλο χρόνο και για κάθε ώρα της ημέρας και της νύχτας».

Μοράντης

Destsetters, ο οποίος

Η έκθεση

Μec Παιανίας

2022.

επίσημη έναρξη της έκθεσης πλαισιώθηκε από την τελετή απονομής των 100% Hotel Design Awards, που φέτος περιλάμβανε επίσης, την απονομή των βραβείων του διαγωνισμού Out of the Box…In a Box, όπως και του ειδικού βραβείου 100% Hotel Architect of the Year, που έκανε την πρεμιέρα του στη φετινή τελετή.

προηγούμενες διοργανώσεις και στην εξέλιξη του θεσμού. Ο διοργανωτής του 100% Hotel Show και των 100% Hotel Design Awards, Δημήτρης Αντωνάκος, εγκαινίασε το νέο ειδικό βραβείο που ενσωματώθηκε στον διαγωνισμό, το 100% Hotel Architect of the Year, απονέμοντάς το στο γραφείο Elastic Architects και στη Ρία Βογιατζή. Η αρχιτέκτων αρχικά μίλησε για την ιστορία του γραφείου και της καριέρας της, και στη συνέχεια ανέφερε τις νέες τάσεις

διακρίθηκαν, είναι έργα που ξεχωρίζουν για τον ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό σχεδιασμό τους, ενώ όλα βρίσκονται στην Ελλάδα και συγκεκριμένα, στους

χθηκε ο προσανατολισμός του design προς την βιωσιμότητα και το Well Being. Την απονομή των βραβείων ανέλαβαν επιτυχημένοι εκπρόσωποι από τους κλάδους της αρχιτεκτονικής, της φωτογραφίας και του τύπου, οι οποίοι με την παρουσία και τη συμμετοχή τους προσέδωσαν ακόμη μεγαλύτερη αίγλη στη βραδιά, ενώ οι ίδιοι αποτέλεσαν μέλη της κριτικής επιτροπής ή nominators του διαγωνισμού. Τέλος, ανακοινώθηκαν οι νικητές του Out of the Box…in a Box, καθώς και του διαγωνισμού που αφορά τον σχεδιασμό ξενοδοχειακών χώρων ή ειδικών κατασκευών προς ξενοδοχειακή χρήση, οι οποίοι -όπως και οι υπόλοιποι συμμετέχοντες- συμμετείχαν με χαρά στην εκδήλωση, σχεδιάζοντας πολύ ιδιαίτερα, ενδιαφέροντα και καινοτόμα concepts, τα οποία προβάλλονταν σε έναν διακριτό χώρο, καθ’ όλη τη διάρκεια της έκθεσης 100% Hotel Show. Οι 2 νικητές παρέλαβαν το ειδικά σχεδιασμένο βραβείο τους, που αντιστοιχούσε στο πρωτοποριακό θέμα του διαγωνισμού. Η ημέρα ολοκληρώθηκε με το λαμπερό

VIP Opening Party στο κεντρικό Lounge της έκθεσης, όπου οι συμμετέχοντες γιόρτασαν με το κοινό την ιδιαίτερη αυτή βραδιά, ανταλλάσσοντας απόψεις και ιδέες για την ξενοδοχειακή αρχιτεκτονική, αλλά και δημιουργώντας νέες ενδεχόμενες συνεργασίες.

Για ποιους λόγους τα τελευταία χρόνια η φυσική δόμηση αναδύεται στο αρχιτεκτονικό προσκήνιο; Η φυσική δόμηση είναι μία μέθοδος που φαίνεται να επανέρχεται ως γλώσσα στο αρχιτεκτονικό προσκήνιο τα τελευταία χρόνια, διότι συνάδει απόλυτα με τις επιταγές της βιωσιμότητας και συμβάλλει στην υλοποίηση κατασκευών που προσφέρουν συνθήκες άνεσης και ευχάριστα περιβάλλοντα διαβίωσης. Η φυσική δόμηση συναντάται ακόμη και σε χαμηλά διώροφα ή τριώροφα κτίρια, με εξαιρετικά αποτελέσματα. Δεν αποτελεί άλλωστε ιδέα που γεννήθηκε σήμερα, αλλά συνδέεται άμεσα με την κληρονομιά των παραδοσιακών κοινοτήτων απανταχού της γης. Η χρήση των φυσικών υλικών θα πρέπει να είναι όμως συμβατή με το πνεύμα της κάθε περιοχής, ώστε να μην αλλοιώνεται ο χαρακτήρας της. Ποια πλεονεκτήματα προσφέρει η φυσική δόμηση από αχυρόμπαλες έναντι των συμβατικών μεθόδων; Ένα από τα σπουδαιότερα φυσικά δομικά υλικά είναι η αχυρόμπαλα, αναπόσπαστο στοιχείο του τοπίου των γεωργοκτηνοτροφικών περιοχών. Οι κατασκευές από αχυρόμπαλα διακρίνονται από σχετική απλότητα, καθώς μπορούν να πραγματοποιηθούν τόσο από επαγγελματίες τεχνίτες όσο και από την ίδια την οικογένεια, διαθέτουν εξαιρετικές θερμομονωτικές ιδιότητες και μεγάλη αντοχή στους σεισμούς, ενώ έχουν -με τη βοήθεια ειδικών επικαλύψεων- καλή συμπεριφορά στη φωτιά. Το άχυρο έχει μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, αφού είναι σε μεγάλο βαθμό ανακυκλώσιμο και δεν παράγει καθόλου απόβλητα. Το γραφείο μας έχει μελετήσει μία πλήρως τεκμηριωμένη πρόταση, ώστε να αντικατασταθούν τα μεταλλικά προβατοστάσια από κατασκευές βασισμένες στην αχυρόμπαλα και στο ξύλο, πρόταση που κατατίθεται αυτές τις μέρες στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, με πρωτοβουλία του Μεσογειακού Ινστιτούτου για τη Φύση και τον Άνθρωπο. Η πρακτική αυτή όχι μόνο θα προστατέψει και θα αναδείξει τα αγροτικά τοπία που εμπεριέχουν ιδιαίτερη αισθητική αξία, αλλά θα βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης των οικόσιτων ζώων. Ασφαλώς θα μπορεί να αξιοποιηθεί και για την υλοποίηση αγροτικών κατοικιών ή αποθηκών. Ποια άλλα φυσικά υλικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις κατασκευές; Εναλλακτική μορφή φυσικής δόμησης, που διαθέτει ιστορία χιλιετιών, αποτελεί η πλιθιά. Αποτελείται από συμπυκνωμένο χώμα και πρόσμικρα από άργιλο -σε ποσοστό 15%-30% για συνοχή, ενώ συχνά για ενίσχυση προστίθενται κομμένο άχυρο, τρίχες κατσίκας ή άλλες ίνες. Κατά κόρον σε ψηλές κατασκευές χρησιμοποιείται το ξύλο, το οποίο με την κατάλληλη συντήρηση και επεξεργασία διαθέτει μεγάλη αντοχή στο χρόνο και αποτελεί ένα πλήρως ανακυκλώσιμο υλικό. Εξίσου αποτελεσματικό και ανθεκτικό είναι και το μπαμπού, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο κέλυφος, σε επικαλύψεις. Όλες οι μορφές φυσικής δόμησης που αναφέρθηκαν πλεονεκτούν των συμβατικών μεθόδων, διότι έχουν χαμηλό κόστος, απλή διαδικασία

Ήβη Νανοπούλου, Αρχιτέκτων & Διευθύνων Σύμβουλος, Θύμιος Παπαγιάννης & Συνεργάτες

κατασκευής, δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον και σέβονται τον φυσικό χαρακτήρα κάθε περιοχής. Ποια είναι η σχέση φυσικής δόμησης και τοπίου; Πώς μπορεί αυτή να εφαρμοστεί στα αστικά κέντρα; Η φυσική δόμηση πρέπει να συνάδει με την παράδοση και το ύφος μίας περιοχής. Για παράδειγμα, η μέθοδος της αχυρόμπαλας είναι κατάλληλη για αγροτικά τοπία, όπου τα υλικό υπάρχει σε αφθονία και εναρμονίζεται με τον φυσικό χώρο, ενώ δεν ενδείκνυται για περιοχές που απουσιάζει η γεωργική δραστηριότητα. Συνεπώς, δεν υπάρχει μία ενιαία συνταγή στη φυσική δόμηση, αλλά τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν επιλέγονται ανάλογα με τις προδιαγραφές της περιοχής. Κάθε υλικό έχει τις δικές του ιδιότητες και τα αντίστοιχα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Βέβαια, η σύγχρονη τεχνολογία μάς επιτρέπει να ξεπερνάμε τις αδυναμίες των υλικών και να φτιάχνουμε έργα με αντοχή στον χρόνο. Το ξύλο και το μπαμπού αποτελούν αξιόλογες επιλογές, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και στα αστικά κέντρα, συντελώντας στη βιώσιμη ανάπτυξη τους. Την τελευταία δεκαετία γίνεται έντονη προσπάθεια από τις εταιρείες δομικών υλικών να παράξουν πιο οικολογικά υλικά, με ελάχιστο περιβαλλοντικό αντίκτυπο. Πιο συγκεκριμένα, λαμβάνονται μέτρα για τον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, ενώ διερευνώνται μέθοδοι για την παραγωγή προϊόντων από ανακυκλωμένες πρώτες ύλες, όπως το πλαστικό. Ακόμη και η βιομηχανία τσιμέντου έχει κάνει σημαντικά βήματα για την εξασφάλιση πιο «πράσινων» πόλεων». Από ποιες αρχές πρέπει να διέπεται μία οικολογική αρχιτεκτονική προσέγγιση; Η προστασία του περιβάλλοντος είναι ένα πολυσύνθετο ζήτημα, που δεν αφορά μόνο τον τρόπο κατασκευής και τα είδη των υλικών που χρησιμοποιούνται. Αντιθέτως, σχετίζεται με όλες τις πτυχές των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων, από τη συμβατότητα των χρήσεων και το μέγεθος των κατασκευών, μέχρι τον ρυθμό ανάπτυξης των αστικών κέντρων. Μείζονος σημασίας είναι να μην γίνεται σπατάλη των φυσικών πόρων, αλλά να αξιοποιούνται τα υφιστάμενα αποθέματα. Η επαναχρησιμοποίηση των παλαιών κτιριακών όγκων, με αναπλάσεις που θα τα καταστήσουν και πάλι λειτουργικά, αποτρέποντας την επέκταση των πόλεων σε τμήματα της υπαίθρου. Σήμερα, υπάρχει η απαραίτητη τεχνογνωσία, ώστε να διασφαλιστεί η ισορροπία μεταξύ φύσης και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. Ο βιοφιλικός σχεδιασμός μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής εντός των μεγαλουπόλεων, παρέχοντας ταυτόχρονα ένα πιο φιλικό περιβάλλον. Τα επόμενα χρόνια αναμένεται να αποτελέσουν μία γόνιμη περίοδο πειραματισμού, κατά την οποία οι παραδοσιακές γνώσεις θα συνδυαστούν με τις σύγχρονες μεθόδους για την δημιουργία ενός φιλόξενου, οικολογικού - πράσινου περιβάλλοντος.

Γιάννης Κανδυλιάρης, Αρχιτέκτονας - Μηχανικός, Barespace

«Ο

Τάκης Μάρθας είχε το γραφείο του επίσης στη Σολωμού, με κάποιο τρόπο είμαστε συμπατριώτες», μας λέει ο αρχιτέκτονας Γιάννης Κανδυλιάρης που με τους συνεργάτες του ανέλαβε την επισκευή και νέα διαρρύθμιση του εμβληματικού κτιρίου στα Εξάρχεια. Η κουβέντα περιστρέφεται μοιραία γύρω από την αρχιτεκτονική του μεσοπολέμου αλλά και τον πολυσχιδή Τάκη Μάρθα. Πολλά έργα της εποχής, ανάμεσα στα οποία και καταξιωμένων αρχιτεκτόνων, χάθηκαν. «Η κήρυξή τους ως διατηρητέα άργησε. Τα αναγνωρίσαμε με καθυστέρηση», στηλιτεύει ο συνομιλητής μας. Πώς το εξηγεί ο ίδιος; «Ίσως, όταν είσαι χρονικά κοντά σε κάτι να μην μπορείς να συλλάβεις την αξία του, να σου φαίνεται οικείο και με έναν τρόπο να το συνηθίζεις».

Eπιτομή «τέχνης και

τεχνικής»

Το κτίριο στη Μετσόβου, ωστόσο, στάθηκε τυχερό. Κηρύχθηκε διατηρητέο «μέσα και έξω» και μετά από κάποια χρόνια που παρέμενε σιωπηλό ήρθε η ώρα της αποκατάστασής του. Ο κ. Κανδυλιάρης μιλάει με θαυμασμό για το κτίριο, που η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 1936, χαρακτηρίζοντας ως την επιτομή «τέχνης και τεχνικής». Για τον ίδιο το κτίριο του Τάκη Μάρθα είναι ένα τρισδιάστατο, ζωντανό, έργο αφαιρετικής τέχνης. «Η τέχνη του, όπως εκφράζεται μέσα από την γενική του ογκοπλασία και μέσα από τις λεπτομέρειες του, αποτελεί έκφραση των λειτουργιών που φιλοξενούσε και του ευρύτερου πνεύματος της εποχής του». Ο ίδιος μιλάει για δύο σημαντικές διαστάσεις του κτιρίου. «Στη μεγάλη κλίμακα, η ογκοπλα-

στική διάσταση. Εμφανής εξωτερικά. Μεγάλες αυστηρές και αφαιρετικές γεωμετρίες και μια

ασυμμετρία, παράλληλα, που του προσδίδει κάτι το δυναμικό. Η δεύτερη διάσταση είναι οι λεπτομέρειες. Η κουπαστή στην κεντρική σκάλα, τα φινιστρίνια και τα μωσαϊκά». Όπως αφηγείται ο συνομιλητής μας, μέσα στα χρόνια η αρχική του λειτουργία ως πολυτελείς κατοικίες και διαμερίσματα μεταλλάχθηκε και σταδιακά μετατράπηκε σε χώρους γραφείων κατά πλειοψηφία. Παράλληλα, «το εσωτερικό αλλοιώθηκε σε διαφορετικούς βαθμούς στους διάφορους χώρους του κτιρίου. Με την έλλειψη συντήρησης στον χρόνο, τα χρώματα και οι υφές έχασαν τη δύναμή τους, σχηματίζοντας ένα όλο και πιο ακαθόριστο, «σκονισμένο» γκρι υπόβαθρο μέσα στο οποίο

είχε χαθεί η δυναμική ασυμμετρία των αφαιρετικών όψεων, και οι ζωηρές λεπτομέρειες των κιγκλιδωμάτων και των μωσαϊκών».

Ένας δύσκολος μετασχηματισμός

Όταν το κτίριο αγοράστηκε και αποφασίστηκε η ανακαίνισή του, το αρχιτεκτονικό γραφείο Barespace κλήθηκε να πραγματοποιήσει «ένα

πολύ δύσκολο πάντρεμα των αναγκών του νέου ιδιοκτήτη με ένα κτίριο του οποίου όλα τα στοιχεία, από τα πατώματα έως τις σιδεριές, αποτελούσαν έργα τέχνης». Η ενσωμάτωση νέων στοιχείων ήταν ένα στοίχημα. «Έπρεπε να πατάς στα δάκτυλα», μας λέει χαρακτηριστικά. Η ανάπτυξη του κτιρίου αποτελούσε τη «μεταφορά ενός αρχοντικού στον αστικό χώρο». Τι σήμαινε αυτό; Στους ανώτερους ορόφους συναντούσε κανείς μεγάλα διαμερίσματα και στους κατώτερους μικρότερα, βοηθητικά. Η αρχιτεκτονική ομάδα κλήθηκε να κάνει το κτίριο περισσότερο «ισόνομο». «Όταν μας ζητήθηκε να το επαναφέρουμε στην αρχική του λειτουργία, αλλά με αυξημένο αριθμό διαμερισμάτων για να ανταποκρίνεται στις τωρινές ανάγκες και συνθήκες της περιοχής, η πολύ στενή σχέση της ογκοπλασίας και των λεπτομερειών με τις αρχικές λειτουργίες του κτιρίου, καθιστούσε ιδιαίτερα δύσκολο τον μετασχηματισμό του», υπογραμμίζει ο κ. Κανδυλιάρης συμπληρώνοντας πως αναπτύχθηκε ένας γόνιμος διάλογος ανάμεσα στη ΖΟΙΑ - τους ιδιοκτήτες του κτιρίου-, τη διεύθυνση Νεοτέρων Μνημείων, τους μηχανολόγους και τους στατικούς.

Ο σχεδιασμός της επανάχρησης «Ο σχεδιασμός της επανάχρησης του κτιρίου βασίστηκε σε δύο άξονες: την ανάδειξη της ογκοπλασίας και των λεπτομερειών και την προσθήκη των νέων στοιχείων σε μία γεωμετρική γλώσσα συναφή με τον αφαιρετικό σχεδιασμό του κτιρίου και με τρόπο που να επιτρέπει τη διατήρηση και την ανάδειξη των λεπτομερειών του», μας λέει ο συνομιλητής μας, συμπληρώνοντας ότι ταυτόχρονα, με τη χρήση άσπρου και μαύρου χρώματος δημιουργήθηκε μία χωρική αντίστιξη με την οποία επιτυγχάνεται η αισθητική συνέχεια και συνοχή. Σύμφωνα με τον ίδιο «καθοριστικό κομμάτι της επέμβασης ήταν η ενδελεχής γεωμετρική και οικοδομική αποτύπωση του υφιστάμενου συνόλου και των επιμέρους λεπτομερειών, προετοιμάζοντας την χειρουργικής ακρίβειας ελάχιστη δυνατή επέμβαση που θα οδηγούσε στην δημιουργία των νέων διαμερισμάτων και στην προσεκτική ένταξη της πληθώρας των νέων δικτύων και εγκαταστάσεων που θα απαιτούνταν». Η χρήση ξηρής δόμησης σε συνδυασμό με την αφαίρεση κάποιων τοίχων οδήγησαν σε ένα κτίριο περισσότερο ελαφρύ και ως εκ τούτου δεν απαιτήθηκαν μεγάλης κλίμακας παρεμβάσεις στον φέροντα οργανισμό.

κτίριο μετά τις παρεμβάσεις Η αποτύπωση αναδείχθηκε σε υπόθεση μηνών

μετά την ολοκλήρωσή της απαιτήθηκαν νέες

επισκέψεις για την καταγραφή στοιχείων. Η επαναφορά τους – καθώς το κτίριο είχε αλλοιωθεί μέσα στο πέρασμα του χρόνου – ήταν ένα στοίχημα. Παράλληλα πραγματοποιήθηκε μία μεγάλη προσπάθεια ώστε τα νέα στοιχεία να βρίσκονται στο πνεύμα της γεωμετρίας του κτιρίου και να ενταχθούν αρμονικά σε αυτό χωρίς να το υπερβαίνουν. «Πρωταγωνιστής παραμένουν πάντα αυτές οι υπέροχες λεπτομέρειες του κτιρίου». «Τα νέα ξυλουργικά, όπου ήταν εφικτό, ανασηκωθήκαν για να αναδειχθεί η συνέχεια των δαπέδων. Μαζί με τους σταθερούς εξοπλισμούς συνθέτουν μία αυστηρή γεωμετρική γλώσσα από άσπρο και μαύρο, συναφής αλλά πιο συγκρατημένη σε σχέση με τις υφιστάμενες λεπτομέρειες ώστε να τις συμπληρώνει χωρίς να τις ανταγωνίζεται», περιγράφει ο κ. Κανδυλιάρης συμπληρώνοντας πως σε μεγάλο βαθμό, παρεμβάσεις όπως αυτές είναι αναστρέψιμες και το κτίριο μπορεί να επανέλθει στην πρότερη μορφή του. Παράλληλα «κιγκλιδώματα, φινιστρίνια και άλλα μεταλλικά στοιχεία χρωματίστηκαν μαύρα και απέκτησαν πρωταγωνιστικό ρόλο μπροστά στο ανοιχτό φόντο των όψεων και των εσωτερικών τοιχοποιιών», ενώ η «ασπρόμαυρη χρωματική παλέτα αφήνει τα ξύλινα δάπεδα και τα χρωματιστά μωσαϊκά να ξεχωρίσουν και να προβληθούν ως έργα τέχνης μέσα στο συνεκτικό σύνολο». Έως και τα – επιδαπέδια – κλιματιστικά εντάχθηκαν σε αυτή την παλέτα. Σύμφωνα με τον συνομιλητή μας η επίπλωση ολοκληρώνει την εικόνα του αναγεννημένου κτίσματος, συνδυάζοντας τις αφαιρετικές γεωμετρίες του κτιρίου με τις πλούσιες, ζεστές υφές των δαπέδων. Τέλος «το αρτιφισιέλ στην όψη, επιδιορθώθηκε, καθαρίστηκε και αποκαταστάθηκε σε απόχρωση ανοιχτού γκρι, αυξάνοντας την ένταση των σκιών, τονίζοντας έτσι την ογκοπλασία των όψεων». Διδάγματα «Η νέα εμπειρία του χώρου επιτρέπει και επιτείνει την απόλαυση της αυθεντικής ογκοπλασίας και των λεπτομερειών, μέσα σε συνθήκες σύγχρονης άνεσης και λειτουργικότητας, δίνοντας νέα δυναμική στο κτίριο και το περιβάλλον του», συνοψίζει o Γιάννης Κανδυλιάρης, ενώ παράλληλα δηλώνει θετικός στο να ασχοληθεί ξανά με κάποιο κτίριο του μεσοπολέμου στο μέλλον. «Ήταν μια διαδικασία που χαρήκαμε. Αξίζει να μπει κανείς, να μην το φοβηθεί». Τι του δίδαξε αυτό το κτίριο; «Εκεί που αξίζει πρέπει να σκύψεις και να μελετήσεις με μεγάλη αφοσίωση τους χώρους του κτιρίου που θα επέμβεις. Μαθαίνεις

Τσίκλη, Άννα-Μαρία Κασιμάτη, Δήμητρα Μπουγά, Ειρήνη Παπαλού, Ιωάννα Τσιαμούρα, Καλλιόπη Κανελλοπούλου

Αρχιτεκτονική Επίβλεψη: Barespace Μελέτη εγκαταστάσεων Η/Μ: Κωνσταντίνος Εικοσιπένταρχος (AL-FA) Στατικά: Παναγιώτης Ανδρονόπουλος (ΑΛΚΩΝ Ε.Π.Ε.) Κατασκευή: KGS Development Α.Ε. Μελέτη: 2018-2019 Κατασκευή: 2021 Μέγεθος: 1075 τμ

ακτογραμμή της Ερυθράς Θάλασσας, και θα φιλοξενήσει ένα ερευνητικό κέντρο, εργαστήρια, γκαλερί και εκπαιδευτικούς χώρους, για να δώσει στους επισκέπτες μια γεύση από το θαυμαστό θαλάσσιο περιβάλλον της περιοχής. Το Triple Bay είναι ένα από τα πιο μεγαλεπήβολα έργα στην περιοχή, μήκους 6,5 χιλιομέτρων, το οποίο φιλοδοξεί να γίνει ο νεότερος προορισμός των jetsetters παγκοσμίως, ενισχύοντας τον τουρισμό της Σαουδικής Αραβίας. Η περιοχή, άλλωστε, ξεχωρίζει για τη φυσική ποικιλομορφία και τη γεωλογική κληρονομιά της, με τον κοραλλιογενή ύφαλο της Ερυθράς Θάλασσας να σχηματίζει ένα προστατευόμενο οικοσύστημα που είναι ένα από τα λίγα εναπομείναντα παρθένα θαλάσσια οικοσυστήματα στον κόσμο. Αυτό ακριβώς θέλει να αναδείξει αυτό το ινστιτούτο θαλάσσιας ζωής, το οποίο θα δημιουργεί μια διαδραστική εμπειρία, αναπαράγοντας τις μορφές των κοραλλιογενών σχηματισμών και δίνοντας τη δυνατότητα στους επισκέπτες να περπατήσουν κάτω από το νερό, να δουν σπάνια είδη και να βιώσουν στο έπακρο την εντυπωσιακή σύνθεση του κοραλλιογενούς υφάλου. Καινοτόμος σχεδιασμός που γίνεται ένα με το θαλάσσιο περιβάλλον

Το Marine Life Institute θα έχει εμβαδόν 10.430 τετραγωνικά μέτρα και θα περιλαμβάνει τρεις ορόφους: υπέργειο, υπόγειο και υποθαλάσσιο. Στην καρδιά του κτιρίου, μια αιωρούμενη ημισφαιρική δεξαμενή θα περιέχει την τοπική θαλάσσια πανίδα μέσα σε ένα έκθεμα κοραλλιών. Επιπλέον, θα στεγάζει έναν από τους μεγαλύτερους τεχνητούς υφάλους στον κόσμο, ο οποίος θα έχει μήκος 40 μέτρα και βάθος 10 μέτρα.

Εκτός από τους εκθεσιακούς χώρους, ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός κατανέμεται γύρω από διαφορετικά επίπεδα κυκλοφορίας για εκπαιδευτικές περιηγήσεις υπό την καθοδήγηση ερευνητών και υποθαλάσσιες ξεναγήσεις στην Ερυθρά Θάλασσα με υποβρύχια οχήματα. Το κτίριο θα μπορεί να φιλοξενήσει έως και 650 άτομα. Οι χώροι της έκθεσης ενσωματώνονται στην αρχιτεκτονική του κτιρίου. Απεικονίζοντας το ταξίδι μέσα στην Ερυθρά Θάλασσα -από τις αμμώδεις παραλίες μέχρι τον βαθύ ύφαλο- μεγάλες δεξαμενές πλαισιώνουν τους επισκέπτες, δίνοντάς τους την αίσθηση ότι ταξιδεύουν μέσα από το κτίριο στη θάλασσα. Ο φωτισμός σε όλο το κτίριο θα υλοποιηθεί σε καινοτόμο πλαίσιο για την αποφυγή της φωτορύπανσης και την προστασία του νυχτερινού περιβάλλοντος. Η δομή είναι κατασκευασμένη από πάνελ GRC, ανθεκτικά στο θαλάσσιο περιβάλλον, ώστε να μιμούνται το σχήμα και την υφή των κοραλλιογενών σχηματισμών σε ένα πραγματικά φουτουριστικό design. Ένα δομικό χαλύβδινο πλαίσιο υποστηρίζει τα πάνελ για τη διατήρηση της ελαφριάς κατασκευής, σχηματίζοντας ένα κεντρικό στέγαστρο που εκτείνεται και στις τέσσερις συστάδες του κτιρίου παρέχοντας σκίαση και εξαερισμό. Τα ενδημικά φυτά καλύπτουν περισσότερο από το 40% του χώρου, ενώ ένα σύστημα συλλογής των υδάτων απορροής αποτρέπει τη διάβρωση και τη ρύπανση, μειώνοντας παράλληλα τη χρήση νερού στο κτίριο. Με 10 ζώνες που παρέχουν ένα μεγάλο εύρος δραστηριοτήτων, από εμπειρίες επαυξημένης πραγματικότητας μέχρι νυχτερινές καταδύσεις και χώρους για την επιστημονική κοινότητα που θα βοηθήσουν στην πρόοδο των περιβαλλοντικών τους έργων, πρόκειται για ένα μοναδικό οικοδόμημα που φιλοδοξεί να θέσει τη Σαουδική Αραβία στο επίκεντρο της τουριστικής καινοτομίας.

των

του 20ου αιώνα. Χωρίς να παραβλέπει τα διάφορα αρχιτεκτονικά στυλ, τα άρθρα της εστίαζαν περισσότερο στην κοινωνική ουσία της αρχιτεκτονικής, καλώντας τους αναγνώστες να δουν τα κτίρια ως δημόσιες δηλώσεις. Ενδιαφερόταν για τη διατήρηση του αστικού περιβάλλοντος, όχι με διάθεση νοσταλγίας, αλλά αναγνωρίζοντας τη ζωτικότητα του αστικού τοπίου. Ωστόσο, αυτό δεν την καθιστούσε εχθρό των σύγχρονων μορφών αρχιτεκτονικής, το αντίθετο μάλιστα. Υπεραμύνθηκε των κτιρίων που αναδεικνύουν την αστική ιστορία, ενώ ταυτόχρονα ελκυόταν από νέες μορφές της λαϊκής αρχιτεκτονικής της Νέας Υόρκης. Στα άρθρα της, οι απόψεις της εκφράζονταν με έξυπνα, αιχμηρά και σαρκαστικά επιχειρήματα. Ειδικά όταν διαφωνούσε, δεν δίσταζε να επιπλήττει τους σχεδιαστές, συγκρίνοντάς τους ακόμη και με τις ολοκληρωτικές πρακτικές του Χίτλερ ή του Μουσολίνι.

Αυτό που επιθυμούσε ουσιαστικά είναι να αναπτύξει την ταυτότητα της πόλης, κατακρίνοντας τις ακατάλληλες εξελίξεις και τονίζοντας την αγάπη της για τη Νέα Υόρκη. Όπως επεσήμαινε, δεν είχε αγαπημένα κτίρια, αλλά αυτό που την ενδιέφερε ήταν να φωτίσει αυτά τα σχεδιαστικά στοιχεία που ήταν χρήσιμα για την κοινωνία και το συλλογικό πνεύμα της πόλης. Η Ada Louise Huxtable τιμήθηκε με το βραβείο Πούλιτζερ το 1970.

Jane Jacobs

Η προσωπικότητα της Jane Jacobs (1916-2006) δεν χρειάζεται συστάσεις. Η περιβόητη διαμάχη μεταξύ αυτής και του Robert Moses διαμόρφωσε όχι μόνο τη Νέα Υόρκη αλλά και τη στάση απέναντι στον αστικό σχεδιασμό και τη δύναμη της δέσμευσης απέναντι στην κοινότητα. Η Jacobs, ως μια δημοσιογράφος που έγινε ακτιβίστρια, αντιλαμβανόταν τις πόλεις ως πολύπλοκα συστήματα σε μια συχνά εύθραυστη ισορροπία. Για να τα προστατεύσει, υποστήριζε τον κοινοτικό σχεδιασμό από τη βάση, καθώς θεωρούσε ότι οι άνθρωποι που ζούσαν στις γειτονιές μπορούσαν να καταλάβουν καλύτερα ποιες λύσεις θα διατάραζαν ή θα ενίσχυαν αυτή την ισορροπία.

Esther McCoy

Η δημοσιογράφος αρχιτεκτονικής, κριτικός και ιστορικός Esther McCoy (1904-1989) υπήρξε πρωτοπόρος στον τομέα της, αναδεικνύοντας μια τάση που έως τότε αγνοούνταν: τη μοντέρνα αρχιτεκτονική στη Νότια Καλιφόρνια. Σήμερα, ο μοντερνισμός της Δυτικής Ακτής είναι ευρέως αναγνωρισμένος και καταξιωμένος, με ηγετικές μορφές όπως ο Richard Neutra, ο Rudolph Schindler και ο John Lautner. Ωστόσο, πριν η Esther McCoy προβάλει τις αξιοσημείωτες ιδιότητες της αρχιτεκτονικής της Καλιφόρνιας, όλο

του 1950, ταξίδεψε επανειλημμένα στο Μεξικό και έγινε η πρώτη Αμερικανίδα δημοσιογράφος που αναγνώρισε και έγραψε για την τοπική κουλτούρα του μοντερνιστικού σχεδιασμού στο Μεξικό, κατανοώντας την αξία αυτού του νέου τύπου σύγχρονου σχεδιασμού. Παρουσιάζοντας στο αμερικανικό κοινό αρχιτέκτονες, όπως ο Luis Barragán, ο Juan O’Gorman και ο Felix Candela, συνέβαλε στην άρση των αποικιοκρατικών στερεοτύπων για τη μεξικανική αρχιτεκτονική, η οποία μέχρι πρότινος θεωρούνταν απλώς ένα υποείδος της βορειοαμερικανικής κουλτούρας.

Beatriz Colomina

Η Beatriz Colomina (1952- ) είναι ιστορικός και θεωρητικός της αρχιτεκτονικής που αμφισβητεί τις παραδοσιακές αξίες της σημερινής αρχιτεκτονικής, αναζητώντας μια πιο σύνθετη κατανόηση των ρευμάτων και των επιρροών που διέπουν τη θεωρία της. Μέσα από τα άρθρα της, αντιτάσσεται στις καθιερωμένες αφηγήσεις και διερευνά θέματα, όπως η τεχνολογία, η τέχνη και η σεξουαλικότητα, που επηρέασαν την εξέλιξη της αρχιτεκτονικής. Με τον τρόπο αυτό, στοχεύει να ευαισθητοποιήσει τον αρχιτεκτονικό κόσμο για τον αντίκτυπο που έχει η αρχιτεκτονική στο σύνολο της κοινωνίας. Η Beatriz Colomina είναι η ιδρυτική διευθύντρια του προγράμματος Μέσων και Νεωτερικότητας στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον.

Alexandra Lange

Η Alexandra Lange (1973- ) είναι καταξιωμένη κριτικός αρχιτεκτονικής και συγγραφέας με έδρα τη Νέα Υόρκη. Αντιλαμβάνεται την ευθύνη του κριτικού ως εκπρόσωπος του κοινού, ώστε να βιώνει τους χώρους από πρώτο χέρι και να προσπαθεί να συντονιστεί με τον τρόπο με τον οποίο η αρχιτεκτονική

είδος μοντέρνας αρχιτεκτονικής, η οποία ανταποκρινόταν στις ιδιαίτερες γεωγραφικές και κλιματικές συνθήκες του μέρους και αντλούσε έμπνευση από τις λαϊκές μορφές. Ωστόσο, η αρχιτεκτονική της Νότιας Καλιφόρνιας δεν ήταν το μοναδικό ενδιαφέρον της McCoy. Στις αρχές της δεκαετίας

https://www.madamearchitect.org/interviews/2018/12/9/madamecritic-alexandra-lange-on-developing-a-foundation-and-developingher-voice (Alexandra Lange)