Kleutergym - Bewegen in het speellokaal

Kleutergym Bewegen in het speellokaal WSK-dag Hoorn, 16 maart 2019 Angela Scharff Esther Meima

Kleutergym / bewegen in het speellokaal • Aan de Pabo geleerd: gymmen in groepjes die rouleren

• Spellessen: afwisselend drukke en rustige activiteiten • Vanuit de KLOS: taak voor de leerkracht = observeren & daarop direct actie ondernemen •

Doelen?

In één gymles zijn alle ontwikkelingsgebieden vertegenwoordigd.

De één leert begrippen, de ander sociale vaardigheden, de ander motoriek… > Rijke context!

Doelen gymles (1) -

bewegen gezondheid leerprestatieverhogend sociale vaardigheden emotionele vaardigheden zelfkennis/kennis over eigen lichaam en vaardigheden leervaardigheden creatieve vaardigheden taalontwikkeling

Doelen gymles (2) -

ruimtelijke relaties: positie, richting, afstand, dimensie , verhoudingen, rekenvaardigheden, aantallen, hoeveelheden, gewicht

-

kennis van de wereld om je heen: eigenschappen van materialen

Doelen gymles (3)

Motorische doelen en vaardigheden: - fysieke vaardigheden - lateralisatie links/rechts - vestibulair systeem (evenwicht balans)

Doelen gymles (4)

Motorische doelen en vaardigheden: - sensomotorische doelen (zintuigen)

KLOS-inzichten - inmiddels ook neurologisch aangetoond • Bewegen als middel (niet zozeer als doel) Rijke leeractiviteit, want veel doelen tegelijk op meerdere niveaus.

Alle hersendelen actief; zingeving en emotie.

Door relaties leggen worden neurologische verbindingen gemaakt. Dus de informatie/ervaring wordt opgeslagen en makkelijk weer opgehaald. • Procesevaluatie - kan mondeling maar ook via imitatie en samen doen

KLOS-inzichten • Formulering!

Kind laten waarnemen, bedenken, uitproberen, ervaren Cyclus van Kolb “Wat gebeurt er als… Hoe krijg je….

Hoe kun je…”

Haal de abstractere regel eruit (laat) verwoorden.

• Arbeidsvreugde bij kleuters • Arbeidsvreugde bij de leerkracht Sta model!

Jij initieert, stimuleert, motiveert, reguleert en zorgt voor de zingeving, beleving, veiligheid en fijne sfeer.

“Uitgaande van het spelende kind wordt de oefenstof door de leidster opgebouwd. Door observatie van het bewegende kind komt zij tot een uitgangspunt van de les.” - blz. 9 “De enige uitingsmogelijkheid die een mens bezit, is beweging.” - blz. 41 Kijk maar: spreken - schrijven - gebaren tekenen - boetseren - musiceren “De wederkerige beïnvloeding van lichaam en geest zorgen voor een goede houdings- en bewegingsvorm” - blz. 42

-

-

“Het zitten tijdens de schooluren heeft een nadelige invloed op de houding van het kind. (…)

Deze bewegingsbeperking wordt gecompenseerd door het spelen op de speelplaats en in de gymzaal…”

De spelsfeer van vrij spelende kinderen kenmerkt zich door: a. de overgave, waarmee gespeeld wordt; b. de vreugde, die het spelen begeleidt; c. fantasie >> Wij helpen kinderen hun bewegingsvorm te verfijnen, door variaties aan te brengen

Uit Kleutergymnastiek foto blz 88 vormen van gaan en variaties

Lichaamsproporties van een kleuter zijn anders dan die van een baby of een volwassene.

Observaties vrij spelende kleuters (1)

Hij beweegt nooit een lichaamsdeel alleen, maar beweegt in zijn geheel.

Bewegen is niet puur een spieractiviteit, andere organen komen tegelijk in beweging. Je merkt het aan het zweten en sneller ademen.

Schakelt zelf een stop in; Korte rustperiode; kan snel terugkeren naar het spel

- 20 minuten intensief bewegen - intensieve beweging vraagt stofvrije ruimte, zuurstof en liever niet direct na een maaltijd - het wisselmoment tussen korte intensieve bewegingen is een gelijk een mooi rustmoment

- Laat ze oefenvormen zelf ontdekken “Probeer eens of je…”

- Geef gelegenheid tot herhalen - Mogelijkheid scheppen om naar eigen aard en aanleg en in eigen tempo binnen de grenzen van zijn mogelijkheden aan de opdracht te voldoen

Vijf verschillende bewegingsvormlessen per week Dagelijks een gymles: • Muziek, dans - Wie danst er al met de kleuters?

• Tik- en wedstrijdspelen, spelinzicht, bewegen in de ruimte • Hanteermaterialen en vaardigheden van je eigen lichaam Hoe kun je bewegingsvormen bij kleuters uitlokken met verschillende materialen?

• Klimmen en klauteren met groot materiaal • Circuit, alles komt aan bod (zoals geleerd op de Pabo)

Pabolessen: groepjes • Roulatiesysteem

Dans • Dans… de rijkste les die je kunt geven • Maak je eigen liedjes in de kleuterdeun!

- zoals Arend Stokje Geheugen oefenen of muzikale oefening?

• Tekst wordt bij ritme aangeleerd, je kunt dus makkelijk woordenschat aanleren.

Spellessen • Afwisselend drukke en rustige activiteiten, bijvoorbeeld: - (d) Muziek aan, ren maar tussen de konijnenholletjes door.

- (r) Weet je hoe konijntjes elkaar groeten?

Loop rond en als je een ander konijntje tegenkomt, mag je die groeten.

- (d) De vos komt eraan‌ - (r) Konijnenpolka ABAB vorm ervaren in de muziek

Opbouw les met hanteermateriaal -

-

-

Start: warming up met veel beweging! (trom: snel=rennen, rustig=wandelen, huppelslag=huppelen).

Stil? “Raap het dichtstbijzijnde materiaal op en leg je het op je hoofd” Kinderen experimenteren vrij. “Kijk wat je kunt doen met…” Dit is een observatiemoment voor de leerkracht.

Pik één ontstane (zinvolle) werkvorm eruit en laat die centraal uitproberen/oefenen; “Probeer eens of je …”

Kies een tweede werkvorm en laat die ook uitproberen/oefenen Afsluiting: (cooling down): kringspel. Eén kind ligt in het midden met zijn ogen dicht en op mijn teken mag je je materiaal op dit kind leggen. Laat raden hoeveel er op zijn … ligt.

Verwoord de hele les wat je ziet en probeer te (laten) abstraheren.

Werk-/bewegingsvormen met materialen acties met het materiaal: - scheuren - verkreukelen - stapelen - springen over - opvouwen/pletten laten bewegen door: - rollen - schuiven - gooien/vangen/schoppen/slaan - dragen - wapperen/zwaaien/draaien - stuiten - duwen/trekken

Werk-/bewegingsvormen met materialen acties met het materiaal: - scheuren - verkreukelen - stapelen - springen over - opvouwen/pletten laten bewegen door: - rollen - schuiven - gooien/vangen/schoppen/slaan - dragen - wapperen/zwaaien/draaien - stuiten - duwen/trekken

Niet meedoen?

-

-

-

Jong, spannend, volgend vanaf de zijlijn “Ik ben moe� (Ziek? Echt moe?

Spannend? Onprettig? Te moeilijk?

De leidster minder goed gestemd?

De leidster blijft bezig met omstandigheden elders die van prettige of onprettige aard kunnen zijn?)

Varieer in materialen Lok beweging uit door spe(e)lverhalen Probeer korte opdrachten uit die spoedig resultaat opleveren en een zekere voldoening schenken Laat samenwerken door kleine groepsopdrachten te geven Blijf ervoor gaan het vertrouwen te winnen!

Buiten spelen en gymmen • Niet gelijkwaardig > vrijblijvend/naar keuze van het kind > soms eenzijdig of weinig bewegend (afhankelijk van het kind) > tijdens de gymles bewust geïnitieerd door de leerkracht > tijdens de gymles doet iedereen mee op eigen niveau.

• Bewegingsonderwijs mág ook buiten!

Wat er ook speelt in een land of op een school‌ laten wij vooral met de kleuters blijven spelen!

Bedankt voor jullie belangstelling! >> Deel van je ervaringen, al is het maar kort, voor al je kleuter- en andere collega’s! lidaboonstra@wsk-kleuteronderwijs.nl