14 maart 2019
Vandaag aflevering
BRIGADECOMMANDANT JAN BLAAUW VERTELT door: Willie Thijssen Aimabel, recht voor zijn raap en een tikje mysterieus. Oud-Deurnenaar en voormalig hoofdcommissaris van de politie in Rotterdam, Jan Blaauw is ondertussen 90 jaar oud. Hij kijkt in zijn woning in Rodenrijs terug op een rijk leven. Behalve veertig jaar bij de politie heeft hij ook een aardig literair oeuvre opgebouwd. Vooral boeken waarin Blaauw gedetailleerd ingaat op moordzaken. De jaren die het meeste indruk op hem maakten waren de oorlogsjaren in Deurne. Zijn boek ‘Bruno Lüdke, Seriemoordenaar’ is onlangs vertaald naar het Duits en komt deze maand in Duitsland uit. “Daar verwacht ik nog wel wat reacties op”, vertelt hij vanuit zijn zolderkamer, annex werkkamer, annex museum in Rodenrijs. “Hij zou ruim vijftig moorden hebben gepleegd. Maar ik heb ze allemaal onderzocht en ik ben ervan overtuigd dat hij onschuldig is.” Zijn passie voor het rechercheurswerk is nog altijd groot.
Op cruise met Johnny Banaan
Jan Blaauw was tien jaar oud toen hij naar Deurne verhuisde. Zijn vader werd op 40-jarige leeftijd, in oktober 1938 bevorderd tot majoor der Rijksveldwacht en aangesteld als brigadecommandant in Deurne. Hij woonde met zijn gezin van 1938 tot 1945 in de dienstwoning op het huidige adres Oude Liesselseweg 8. Voor de kleine Jan - toen overigens nog Bertus geheten was het wel even wennen. “Maar na enkele vechtpartijtjes op school, hoorde ik er toch al wel snel bij”, vertelt Blaauw. Kort na zijn kennismaking met Deurne brak de oorlog uit. Voor de dan twaalfjarige Jan begint een bijzondere en indrukwekkende periode. “Ons gezin werd die vrijdagochtend 10 mei tussen 4.00 uur en 4.30 uur wakker geschud door de vliegtuigen. ‘Opstaan en naar beneden komen’, riepen mijn ouders. Toen wij allemaal in de huiskamer waren, zette mijn vader de radio aan. Duitse troepen hadden de Nederlandse grens gepasseerd. Mijn vader vond het vreselijk. Hij had tien kinderen en het was oorlog. De eerste oorlogsdag … die dag vergeet je nooit.”
3
Zijn vader ging die eerste dag niet gekleed in zijn uniform van Rijksveldwachter. In zijn boek Dossier Blaauw schrijft hij hierover: ‘Mijn vader had die dag een gewoon burgerpak aan, maar droeg wel zijn uniformpet op het hoofd. Zo fietste hij die ochtend het dorp in. Jaren later heeft hij mij verteld dat het aan de ene kant zijn taak was om op dat moment als politieman de straat op te gaan en als zodanig ook voor iedereen herkenbaar te zijn. Aan de andere kant, niet wetende wat er in die eerste uren stond te gebeuren, wilde hij niet in uniform bij verrassing tegenover Duitse soldaten komen te staan. Vandaar alleen die uniformpet, waarvan hij zich in geval van nood snel zou kunnen ontdoen.’ Toen hij na een paar uur terugkwam van zijn tochtje door Deurne, groef zijn pa een gat in de tuin en deponeerde daarin een revolver en een pistool, waarna hij de kuil weer dichtgooide. Blaauw: “Daarover heb ik hem nooit meer iets horen zeggen. Ik zou overigens de exacte plaats nog kunnen aanwijzen.”
Jan Blaauw op de Markt in Deurne in 1943/1944. (Foto: collectie Jan Blaauw)
Een van de proclamaties van burgemeester Lambooij uit de begintijd van de bezetting, oktober 1940.
Spertijd treedt in Deurne in werking na enkele brandjes en doorgesneden telefoonkabels.
Nur für Wehrmacht Volgens Blaauw verliepen de eerste bezettingsjaren in Deurne betrekkelijk rustig. Van daadwerkelijk verzet tegen de bezetter was nauwelijks iets merkbaar. “Er heerste een soort berusting. De maatschappij draaide gewoon door.” Dat wil niet zeggen dat de mensen in Deurne en de Peel pro-Duits waren. Blaauw: “Integendeel. Er waren maar een paar NSB’ers. En zij werden genegeerd.” Volgens Blaauw waren er in die beginjaren wel enkele pesterijen tegen de Duitse bezetter. Burgemeester Robert Lambooij gelastte in juli 1941 op last van de bezetter de bevolking per proclamatie: ‘om iedere handeling welke ook achterwege te laten die beoogt de Duitsche Weermacht in haar geheel of bepaalde personen der Duitse Weermacht in het bijzonder te beledigen of te hinderen. Speciaal wordt ten deze gedacht aan het aanbrengen op wegen of aan huizen van de Duitsche Weermacht kwetsende opschriften.’ Volgens Blaauw zou deze proclamatie slaan op het feit dat iemand op de begraafplaats in Deurne een origineel bordje had opgehangen met de tekst ‘Nur für Wehrmacht’. Dergelijke bordjes hingen in die jaren in sommige treinen aan wagons waar de gewone burger niet in mocht komen. Een grappig bedoelde actie, maar voor Duitse soldaten zou het een aanleiding kunnen zijn om de bevolking ‘terug te pakken’. Vandaar de proclamatie van de burgemeester. De rol van de burgemeester was in die oorlogsjaren vooral om de rust te bewaren, zo herinnert Blaauw zich. “Menig burgemeester manoeuvreerde zich door de oorlogstijd. En dat gold ook voor Lambooij. En ook voor de politie. Mijn vader was van de Rijkspolitie en had behalve Deurne ook dorpen als Asten, Someren en Gemert onder zijn hoede. Er was wel regelmatig overleg met Lambooij, maar de relatie was anders dan met de gemeenteveldwachter Frans de Clerck, die met zijn gezin naast ons woonde.” Volgens Blaauw was zijn vader fanatiek anti-Duits, maar was hij heel voorzichtig. “Hij kon onderduikers in bescherming nemen en van informatie voorzien. Maar daar praatte hij gedurende de oorlog nooit over. Hij was tegen verzetsacties vanwege de angst voor wraak van de moffen. De teneur was toch vooral: Rustig aan met die moffen. Het komt uiteindelijk allemaal wel goed”, aldus Blaauw. De oud-Deurnenaar praat consequent over moffen en niet over Duitsers. Moffen is een scheldwoord voor Duitsers. Het tekent de haat die hij gedurende de oorlog heeft opgebouwd tegen de bezetter. “Ach, sinds mijn politietijd heb ik best goede relaties opgebouwd met Duitse collega’s. De vijandstemming is wat dat betreft wel voorbij.”
Blaauw ging gedurende de oorlog gewoon naar school. Eerst naar de lagere school en daarna naar de Ulo, toen gevestigd aan de Schoolstraat. “Ook daar was de teneur antiDuits. Daar zorgden de fraters wel voor.”
De Peel onder vuur
11
WWW.PEELBELANGONLINE.NL
De Peel onder vuur
Rebelser stak. Wat hij ermee Zo kabbelde de De Tweede Wereldoorlog woedde in heeft gedaan ben ik oorlog door de vroede periode 1940-1944 ook in de Peel. nooit te weten gekoge jaren veertig. men. Wel herinner ik Nu, 75 jaar later, staan we stil bij onze Echt spannend zou me nog dat mijn vader bevrijding. Een jaar lang blikken het pas worden in de die avond een indrinwe in deze rubriek terug op de tweede helft van 1944. gend gesprek heeft gegebeurtenissen toen. Hoe langer de oorlog had met Gerard Ahout.’ Van algemene verhalen tot duurde, hoe rebelser Jan persoonlijke anekdotes, die Blaauw werd. Iedereen in Bevrijding zich afspeelden in Asten, Deurne moest op een gegeMaar echt gevaarlijk werd het ven moment de radio inlevevolgens Blaauw pas in de laatste
Someren, Deurne en
8 & 9
5
ren. Zo ook de radio van de faomgeving. dagen voor de bevrijding. Rond 21 milie Blaauw. “De radio’s werden september 1944 begonnen de eerste opgeslagen op de zolder van het gevechten in de omgeving van Deurgemeentehuis. Ik kende de persoon die ne. “Eerst in Ommel, Vlierden en Liessel. daar werkte en vroeg of we de radio terug Toen was Deurne aan de beurt. De bomkonden krijgen. Hij heeft toen een avond bardementen en het artillerievuur bleven de ruimte niet afgesloten en ik ben toen naar het gemeentehuis gegaan om de radio terug te halen. Niemand had er iets van gemerkt.” In die jaren gold er een spertijd wat inhoudt dat niemand op straat mocht zijn tussen 18.00 uur en 7.00 uur. De jonge Blaauw gaf de radio als cadeau terug aan zijn pa op zijn verjaardag op 30 juni 1944. “Mijn vader schrok enorm. Hij verstopte ‘m meteen onder de vloer. Als ik daar nu aan terugdenk. Aan wat voor risico’s je liep ...” Jan Blaauw zette zich ook in om het leven van onderduikers - die er in de Peelregio nogal wat zaten - draaglijker te maken. “Ik bracht wel eens eten of romannetjes naar ondergedoken geallieerde piloten.” Op een dag kort voor de bevrijding wilde hij twee boekjes naar een onderduikadres in Vlierden brengen. “Ik besloot de fiets van de buurvrouw, mevrouw De Clerck te lenen aangezien onze fietsen het niet meer deden. Toen ik al fietsend het spoor bij het station wilde oversteken werd ik door drie moffen aangesproken: ‘Halt! Absteigen’. Ik moest de fiets inleveren. Ik denk dat ze ermee terug naar
Carnavalswagens nog een keer van stal
Karig geheel Tegenover de familie Blaauw woonde gemeentesecretaris Gijsbers die drie zonen had die lid waren van de NSB. “Landverraders zoals wij die toen noemden.” Blaauw was altijd op zijn hoede als hij ze zag: “Als mijn vader naar de Engelse zender luisterde, moest altijd een van ons om het huis lopen om te kijken of er iemand van hen de radio kon horen. Ook één van de veldwachters in Deurne was pro-Duits. Ook daar werd afstand van gehouden.” Volgens Blaauw leefden de meeste Deurnenaren in de oorlogstijd in armoede, maar leed niemand honger. “Alles was op de bon. Veel mensen kenden wel iemand om een extra brood te ritselen, maar vlees hadden wij bijvoorbeeld nooit. We hadden een eigen tuin waar we aardappelen en groente teelden. Maar het was alles bij elkaar maar een karig geheel.”
11
We e k Jaargang 97
duren.” De familie Blaauw zocht een veilig onderkomen en trok in de schuilkelder van de NSB-buren die op de vlucht waren geslagen. “Daar hebben we menig uurtje doorgebracht en was ik echt bang. Elk moment vreesden we voor een inslag. Toen de bombardementen stopten, kwamen kort later Engelse soldaten met getrokken stenguns bij ons in de schuilkelder om te kijken of er militairen zaten. Het was zondag 24 september rond 14.00 uur. We waren bevrijd. Vervolgens gingen we naar buiten en waren we getuige van Britse infanteristen en tanks die vanuit Liessel, Deurne binnentrokken.” De familie Blaauw heeft meteen na de bevrijding onderdak verleend aan Engelse militairen. “Dat waren achterblijvers die ervoor moesten zorgen dat Deurne bevrijd bleef. Ik weet nog dat we cake en thee van ze kregen.” Engelse luchtmacht Jan was zestien jaar toen Deurne op 24 september 1944 werd bevrijd. “Ik had een enorme hekel aan de moffen en heb me meteen na de bevrijding gemeld bij de geallieerden. Ik moest wel liegen over mijn leeftijd. Ik was pas zestien en je moest achttien zijn om in aanmerking te komen voor de Engelse luchtmacht. Ik had mijn papieren vervalst. Van 2 april 1928 had ik 2 april 1926 laten maken. Ze zijn er nooit achter gekomen.” Op de vraag of zijn ouders achter zijn beslissing stonden om bij de geallieerden te gaan strijden, antwoordt hij: “Die vroegen er niet naar. Ik had maar één doel en dat was vechten tegen de moffen.” Blaauw ging begin 1945 via Oostende naar Engeland waar hij eerst een opleiding volgde. Het liefst wilde hij boordschutter worden, maar daarvoor werd hij afgekeurd. Blaauw werd vluchtbegeleider in de verkeerstoren en heeft zo twee jaar gediend bij de RAF. Toen hij weer terugkwam in het inmiddels volledig bevrijde Nederland, werd hij voor de keuze gesteld om naar Indonesië te gaan. “Dat zag ik niet zitten. Ik wilde alleen vechten tegen die moffen.” Kort later ging hij bij de politie waar hij vervolgens veertig jaar lang aan een indrukwekkende carrière heeft gewerkt.
De Peel onder Vuur: Jan Blauw vertelt Jan Blaauw (90 jaar) in zijn werkkamer in Rodenrijs.
Levensloop Jan Blaauw Jan Blaauw (90 jaar) werd op 2 april 1928 geboren als Bertus Blaauw. Toen zijn vader in 1938 in Deurne werd gestationeerd, verhuisde het gezin en dus ook Bertus mee. Aan het eind van de oorlog, eind 1944 ging hij bij de Engelse luchtmacht, als vrijwilliger. Na zijn terugkeer in Nederland volgde hij de politie-opleiding. Hij begon zijn carrière in 1950 als agent bij het politiebureau Charlois. Begin jaren 60 werkte hij bij de zedenpolitie. Gaandeweg zijn carrière werd hij door collega’s Jan genoemd en sindsdien houdt hij zelf ook die voornaam aan. In 1971 was hij de eerste Nederlander die een opleiding volgde bij de FBI. Ook werkte hij voor de kinderpolitie, afdeling moordzaken en de narcoticabrigade. Uiteindelijk werd hij hoofdcommissaris bij de politie van Rotterdam. In mei 1988 ging hij met pensioen waarna hij zich toelegde op het schrijven van boeken, met name over geruchtmakende moordzaken uit het verleden. Ook speelde hij een belangrijke rol in de afwikkeling van de Puttense moordzaak. Blaauw schrijft nog altijd. Hij is nu bezig met een boek over de Tweede Wereldoorlog.
15 De crashes boven de Astense Peel
23 Festival De Pandoer ook voor ‘rondom de kerk’ Alle tandartsbehandelingen en het tandtechnische laboratorium onder één dak! Uw klinisch tandtechnicus: Bart Hermans
Jan Blaauw als vrijwilliger bij de RAF, april 1945. (Foto: collectie Jan Blaauw)
Klaar terwijl u wacht!
Duitsland wilden fietsen. Voor de twee Engelstalige romannetjes achterop onder de snelbinders hadden ze geen aandacht. Ik mocht ze houden en heb ze vervolgens te voet naar Vlierden gebracht.” Schmeisser machinepistool Ook tegen het einde van de oorlog haalde de toen zestienjarige Jan nog een risicovolle actie uit. Enkele weken voor de bevrijding werd op het station van Deurne een stilstaande goederentrein door Britste jachtvliegers onder vuur genomen. “Kort erna ben ik gaan kijken. Ik was er niet alleen. In de goederenwagons lagen wapens. Ik heb toen een Schmeisser machinepistool meegenomen en thuis in de schuur verborgen. Enkele dagen later heb ik het wapen aan Gerard Ahout gegeven. Hij was lid van het verzet. In ruil voor het pistool kreeg ik een kleine revolver van hem. Ik heb het vervolgens enkele dagen op zak gehad, totdat mijn vader vlak voor een kerkbezoek me aanstootte en het wapen voelde. ‘Ben je helemaal van de zotte’, riep hij toen hij hoorde dat het om een revolver ging.” Blaauw beschrijft het voorval ook in zijn boek Dossier Blaauw: ‘Nog voor we in de kerk kwamen moest ik het wapen aan hem geven waarna hij het in zijn uniformjas
Op de foto vlnr: Rinus van Otterdijk, Hans van Toer en Richard Schoutissen.
De vader van Jan Blaauw, Johannes Albertus Blaauw, brigadecommandant van de politie in Deurne tijdens de Tweede Wereldoorlog. (Foto: collectie Jan Blaauw)
Vader Blaauw Wat betreft de vader van Jan Blaauw, Johannes-Albertus Blaauw; die werd al snel toen het oorlog was op verschillende plekken gedetacheerd waaronder de politievakschool in Hilversum. In oktober 1941 werd hij als opperwachtmeester wetteninstructeur - tegen zijn zin - gedetacheerd aan het door de Duitse bezetter opgerichte Politie Opleidingsbataljon (POB) in Schalkhaar. Pas na herhaalde verzoeken mocht hij uiteindelijk in mei 1943 Schalkhaar achter zich laten. Met ingang van die datum werd hij als adjudant in Deurne toegevoegd aan de afdelingsstaf van de inmiddels tot ‘staatspolitie’ omgedoopte marechaussee. De ‘kwestie Schalkhaar’ zou na de bevrijding voor hem nog wel een vervolg krijgen. Nauwelijks veertien dagen na de bevrijding werd hij door twee in Brits militair uniform geklede mannen gearresteerd. Weer twee weken later werd een door burgemeester Lambooij geschreven aanbevelingsbrief ten gunste van Blaauw bij het militair gezag in Eindhoven afgeleverd. Enkele dagen later werd hij in vrijheid gesteld. Op 1 juli 1958 is hij als districtsadjudant in ’s-Hertogenbosch met pensioen gegaan. Hij is op 17 januari 1985 op 86-jarige leeftijd overleden.
Speuren naar wapens Onlangs heeft een team van oorlogsdeskundigen met metaaldetectors in de tuin van de Oude Liesselseweg 8 gezocht naar de betreffende wapens van agent Blaauw. Twee uur speurwerk leverde echter niets op. Omdat een groot deel van de tuin nu is bebouwd, valt niet uit te sluiten dat de wapens nog onder een van de gebouwen liggen. De huidige bewoners, de familie Munsters, hebben bij de bouwwerkzaamheden echter nooit iets aangetroffen. Het geheim blijft vooralsnog verborgen in de grond.
Implantaten Klikgebit Kunstgebit Reparaties Vertrouwd & Vakkundig
Zie www.oorlog-depeel.nl voor meer informatie over de Peel-verdediging. Volgende week: Jack Trend.
150 GRAM ACHTERHAM VOOR € 2,75 VARKENSOESTERS 4 STUKS VOOR € 6,95 GELDIG VAN DONDERDAG Thomas Koppens, keurslager 14 T/M WOENSDAG 2O MAART Someren • www.koppens.keurslager.nl
Thomas keurslager MarcelKoppens, Louwers, keurslager Someren www.koppens.keurslager.nl Asten •• www.louwers.keurslager.nl
Marcel Louwers, keurslager Asten • www.louwers.keurslager.nl
De kleuterschool in Malawi die met behulp van Een Aarde werd gerealiseerd.
Een Aarde breekt opnieuw record door Maarten Driessen Neem bijvoorbeeld de jaarlijkse voora jaarsvlooienmarkt in april. Die bracht in 2018 ruim 10.000 euro bijeen, een flinke stijging ten opzichte van een jaar daarvoor. En ook in september, tijdens de jaarlijkse braderie in Asten, werd een record verbroken. Een Aara de had daar drie kramen opgesteld, goed voor uiteindelijk zo’n 1.000 euro. Verder werd vorig jaar voor de laatste keer een vlooienmarkt in het najaar gehouden. De markt in oktoa ber bracht bijna 8.000 euro in het laa tje, maar het bestuur van Een Aarde geeft aan die activiteit geen vervolg.
Vanaf dit jaar vindt de vlooienmarkt namelijk enkel nog in het voorjaar plaats. Wel komen er in het najaar twee koopzondagen bij, voor zowel de Sinterklaas- als de kerstperiode. De opbrengst van de vlooienmarkten ging vorig jaar naar vier goede doea len in India, Nicaragua, Zuid-Afria ka en Nepal. Mede met behulp van een Astense bijdrage werd een baa sisschool gebouwd, nieuwe toiletgea bouwen gerealiseerd en een groot waterproject ondersteund. In Mabara hule (Zuid-Afrika) werd de donatie gebruikt voor de bouw van een sima pel en veilig huisje voor de hulp aan weeskinderen.
Boomfeestdag
Pater Xavier
En zo waren er nog tal van projecten waaraan Een Aarde een helpende hand verleende. In totaal ging het in 2018 om 45 donaties, verspreid over de hele wereld. Zo werd in Nederland 2.500 euro aan Read to Grow geschonken voor onder meer de aanschaf van boeken. Maar Een Aarde was ook actief in bijvoorbeeld Brazilië, Kenia, Malawi, Mexico, Roemenië en Sri-Lanka. Zo werd in Roemenië 10.000 euro bijgedragen voor de bouw van een sociaal multicultureel centrum. Eena zelfde bedrag plus nog eens 6.000 euro ging naar India, het thuisland van de voormalig Somerense pater Xavier. Die gebruikt de donatie voor de bouw van enkele scholen. Een extra 7.000 euro was voor aanvraaga ster Elly Verrijt, die zich vanwege
watersnood in India inzet voor nooda hulp aldaar.
Kleuterschool
Zo werden de donaties voor van alles en nog wat ingezet. Uiteenlopend van zonnepanelen in Brazilië, judomatten in Colombia en een groentetuin in Gambia, tot een koffiesorteermachine in Mexico, EHBO-kisten in Kameroen en een truck in Nicaragua. Ook werd in Malawi met behulp van 2.500 euro een kleuterschool gebouwd (zie foto). Dit met dank aan de stichting Misuku Malawi. “Er staat daar nu een pracha tig schooltje voor de kinderen. Zelfs de bakstenen zijn zélf op locatie, en uiteraard met de hand gemaakt”, zegt bestuurslid van Een Aarde Ton Hendrix. Zo blikt de kringloopwinkel wederom terug op een productief en succesvol jaar. Met als doelstelling om in 2019 wéér een record te verbreken.
Asten kiest voor De Klepel
ZATERDAG 30 MAART
KARVANSTAL PARTY Zaterdag & Zondag ZIE PAGINA 22
Al onze bami- en nasi snacks op schaal
ASTEN – Niet het patersklooster, maar de huidige Klepel moet het gemeenschapshuis voor Asten blijven. Dat is de slotconclusie van een uitgebreid onderzoek waarbij zowel de toekomstige gebruikers als omwonenden werden betrokken. Het laatste woord is nu echter aan de gemeenteraad.
door Maarten Driessen
de
keuze
25% korting
Parkeerplaatsen
Het plan is een herontwikkeling van de huidige locatie aan de Kerkstraat. Het voornemen is om De Klepel, de bibliotheek, en de gebouwen van Onis Welzijn en woningcorporatie Wocom samen te voegen tot één transparant en multifunctioneel gemeenschapshuis. Met daaromheen een groene openbare ruimte, die tevens als waardige entree voor de naastgelegen begraafplaats moet gaan fungeren. Tot slot moeten er voldoende parkeerplaatsen komen. Het hete hangijzer in eerdere discusa sies, omdat daar op het eerste oog weinig tot geen ruimte voor lijkt. Wel werd een ondergrondse parkeerplaats al eens geopperd. Maar hoe de gea meente dit probleem precies wil gaan tackelen, is nu nog niet duidelijk.
t unt stun stunt st
www.diepvriesspecialist.nl Aanbieding geldig t/m dinsdag 19 maart 2019
2e 15 cm sub voor €1, Geldig tot 31 maart
✁
ASTEN - De jeugd trotseerde woensdagochtend weer en wind om de natuur van nieuwe kracht te voorzien. Tijdens de jaarlijkse Boomfeestdag plantten Astense basisschoolkinderen aan de Hutten diverse nieuwe bomen. (Foto: Marius van Deursen)
Na verschillende werkbijeenkoma sten zijn zes verschillende scenario’s beoordeeld. Drie voor de eventua eel nieuwe locatie patersklooster en drie voor een grondige renovaa tie van de huidige Klepel. Hierbij hadden alle betrokken partijen een stem. Naar aanleiding van deze bija eenkomsten kreeg het scenario ‘Klea pel-wenselijk’ de meeste stemmen. Dit voorkeursalternatief wordt nu voorgelegd aan de gemeenteraad, die op dinsdag 16 april een eindoora deel mag vellen. Stichting Gemeenschapshuis Asten beheerder van De Klepel - had graag intrek genomen in het patersa klooster aan de Wilhelminastraat. Maar met name de toekomstige gea bruikers en het college van B en W kiezen nu voor het huidige gemeena
schapshuis, waardoor daarop is gevallen.
4 stuks - Diepvriesspecialist Normaal vanaf 2,59
✁
ASTEN – Stichting Een Aarde passeerde al eens de grens van twee ton, maar deed daar vorig jaar nog een schepje bovenop. De Astense kringloopwinkel doneerde in 2018 namelijk 217.800 euro aan goede doelen. Daarmee is wederom een record verbroken. Niet gek, want ook de activiteiten in en rondom de kringloopwinkel zitten volop in de lift.