muzułmańskich następuje obecnie – choć wciąż na mniejszą skalę – również w partiach centroprawicowych. Zachodzą także zmiany w sympatiach politycznych wewnątrz społeczności muzułmańskich (wzrost poparcia dla partii centrowych i centroprawicowych), które stają się pod tym względem bardziej podobne do reszty społeczeństw zachodnioeuropejskich. 5. W poszczególnych krajach Europy Zachodniej skala procesu integracji politycznej jest różna ze względu na odmienne uwarunkowania społeczne, ekonomiczne i kulturowe. Niemcy są krajem, w którym przebiega on w ostatnich dekadach szczególnie szybko. 6. Opisane powyżej tendencje zdecydowanie odbiegają od panujących w Polsce negatywnych i stereotypowych wyobrażeń na temat europejskich wspólnot muzułmańskich. W polskim internecie i mediach, również liberalnych, ta złożona problematyka jest obecna w bardzo ograniczonym zakresie. Tymczasem jako istotny element kształtujący wewnętrzną sytuację społeczną i polityczną najważniejszych europejskich partnerów Warszawy, zwłaszcza Niemiec, jest ona ważna także dla Polski. 7. Badania opinii publicznej pokazują, że niechęć Polaków do europejskich muzułmanów (charakteryzująca także, choć w mniejszym stopniu, osoby o poglądach liberalnych i lewicowych) jest generalnie zdecydowanie większa niż mieszkańców Europy Zachodniej. Co więcej, islamofobia2 stała się ważnym markerem tożsamości wielu Polaków i instrumentem mobilizacji elektoratu wykorzystywanym przez dużą część polskich elit politycznych. 8. Negatywny stosunek mieszkańców Polski do europejskich muzułmanów wiąże się z rosnącym dystansem Polaków wobec Europy Zachodniej postrzeganej często jako przestrzeń odmienna kulturowo. Zauważalna, stale zwiększająca się obecność osób pochodzenia muzułmańskiego w mainstreamowych elitach europejskich, zwłaszcza niemieckich, odzwierciedlająca inkluzywny charakter tych społeczeństw zachodnich, może u polskich obywateli oraz ich przedstawicieli rodzić poczucie wyobcowania i izolacji od głównego nurtu UE. Islamofobia w Polsce może także powodować coraz częstsze napięcia w relacjach władz polskich z partiami i instytucjami krajów UE. Dlatego pogłębienie wiedzy na temat europejskich muzułmanów oraz ukazanie pozytywnych zjawisk związanych z ich integracją w obszarze polityki jest dzisiaj w Polsce szczególnie potrzebne.
2
Todd H. Green, autor Strachu przed islamem. Wprowadzenia do islamofobii na Zachodzie (2015), analizuje dyskurs antymuzułmański i na tej podstawie definiuje funkcjonujące w nim pojęcie islamu jako wroga. Ten wróg jest agresywny, ekspansywny, monolityczny i statyczny, absolutnie odrębny i gorszy. Wśród osób wyznających tego rodzaju poglądy dyskurs antymuzułmański zmieszany z uprzedzeniami rasowymi jest uznawany za zjawisko naturalne, podyktowane koniecznością samoobrony, zaś dyskryminacja wyznawców islamu jawi się jako reakcja uzasadniona lub wymyślona przez nich samych.
Integracja polityczna przedstawicieli społeczności muzułmańskich w elitach Europy Zachodniej
6 /39
