BOUW & VASTGOEDDOSSIER
vlnr Sjoerd Roelofs, John vd Klok en Ardie Bull
TIPS VOOR ONDERNEMERS
• • • •
Ga uit van je onderbuikgevoel, maar wees realistisch Sta in je investering net zoals je in je bedrijf staat; probeer eigen plannen door te voeren Probeer risico’s te beperken/spreiden, maar wees er ook niet bang voor Leer vooral het investeren leuk te vinden, dan gaat het je gemakkelijker af
te doen. Daarnaast is het goed als er een gezond bedrijf achter staat om eventuele klappen op te vangen; investeren brengt immers altijd risico’s mee.” Roelofs benadrukt vooral de noodzaak van spreiding van je portefeuille in diverse vormen van vastgoed en Van de Klok voegt toe dat je vooral moet investeren met geld dat je niet nodig hebt. Dat maakt het een stuk gemakkelijker.”
“Begin eenvoudig en spreid zowel je risico’s als je investeringen” LET OP DE BESTEMMING Van de Kolk en Bull hebben recentelijk, samen met ondernemer Remon Franssen het voormalige Vion-terrein in Druten aangekocht en Roelofs heeft daarvoor de verkoopopdracht ontvangen. Roelofs: “Dat is een terrein met een categorie 6-bestemming (de hoogste), waar ook een bedrijfswoning is toegestaan. Dat maakt het een unieke investering. Het is sowieso zaak dat je je bij vastgoedinvesteringen van tevoren goed op de hoogte stelt van het bestemmingsplan. Dat bepaalt mede de waarde van de investering en geeft duidelijkheid over wat je met een terrein of pand kunt en mag doen.” SPREID JE INVESTERINGEN Op de vraag of je moet kiezen voor vastgoed- of aandeleninvesteringen antwoord Van de Klok: “Aandelen zijn riskanter, omdat daarbij krachten spelen waar je als persoon geen grip op hebt.” Bull beaamt dat; hij noemt investeren in aandelen zelfs ‘bloedlink’. Roelofs meent dat het het veiligst en gezondst is om investeringen te spreiden. “Vastgoedrendement ontwikkelt zich vaak geleidelijk en op termijn is het rendement beter dan bij aandeleninvesteringen. Het is niet vreemd dat ondernemers aandelen verkopen om die vervolgens in vastgoed te investeren. Uiteindelijk word je er financieel beter van, met een lager risico.
Peter Verstegen Advocaat Peter Verstegen (Heijltjes Advocaten) over verstandig vastgoed-investeren Het maakt een groot verschil of je investeert voor de handel, voor het rendement als verhuurder of om te ontwikkelen. De handel is juridisch relatief eenvoudig. Dan moet je alleen uitkijken dat je geen kat in de zak koopt. De overeenkomsten zijn meestal standaard. Als het gaat om het rendement als verhuurder is van belang om je goed te laten informeren over lopende huurovereenkomsten. Vooral bij bedrijfs-onroerend goed zit daar veel verschil in en kan de inhoud van de huurovereenkomst bepalend zijn voor de opbrengst en de risico’s. Projectontwikkeling is een heel ander hoofdstuk. Dat is echt een vak waar veel bij komt kijken.
Enkele tips: • Doe een onderzoek naar de juridische situatie en onderzoek het bestemmingsplan en de aanwezigheid van (terug-)koopopties, antispeculatiebedingen, erfdienstbaarheden, en het burenrecht. Inventariseer de risico’s, bijvoorbeeld van bodem- en asbestverontreiniging, en bespreek met de verkoper wie welk risico draagt. • Koop onder de voorwaarde dat de wijziging van het bestemmingsplan die de beoogde ontwikkeling mogelijk maakt onherroepelijk is. • Onderschat de factor tijd niet. Een ontwikkeltraject duurt vaak lang. Zorg dat je jezelf niet klem zet doordat je bij het maken van financierings- of andere afspraken onvoldoende rekening hebt gehouden met uitloop. • Neem in beginsel geen risico’s die je niet kunt dragen of niet kunt overzien. Anders is geen ondernemen maar gokken. mei 2019
39