jouw streek vroeger & nu
ZUID-HOLLAND
VROEGER EN NU – ZUID-HOLLAND
Dit is deel 9 van de twaalfdelige serie Jouw Streek vroeger & nu -boeken 2017, mogelijk gemaakt door Unox
bronvermelding pagina Pier Scheveningen nieuw, Hollandse Hoogte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 De eerste zwemlessen in zwembad ‘Het Zwarte Plassie’ te Hilligersberg, 1940. SP, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Wereldkampioenschap Paalzitten, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Anefo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
concept en productie
Zeepkist Race voor Vredespaleis Den Haag, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Blue in Green BV, Eric Holman – Amsterdam
Roterdam Coolsingel luchtfoto oud, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Het Leven/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12
beeldredactie
Taxi Den Haag, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/ANP/Gé van der Werff . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14
Esther Kroeze
tekst en eindredactie Gerard van Midden
grafische verzorging Studio BAR – Amsterdam
drukwerkbegeleiding Eric Daams
met dank aan Govert Verbeek Promotieadvies
uitgever
Roterdam nieuw, Hollandse Hoogte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13 Boer op hooimachine en paard, bij vliegveld Waalhaven, Rotterdam. SP, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Wiel van der Randen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14 De eerste Nederlandse “Sight-seeër auto” SP, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Het Leven/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15 Trein spoorbrug bij Dordrecht, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Anefo/Charles Breijer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 CS R’dam Oud, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16 CS R’DAM , Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 CS r’dam nieuw, Hollandse Hoogte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16 De Wip Maassluis nieuw, Fotografie George Burggraaff . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Kurhaus oud, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Het Leven/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Kurhaus nieuwjaarsduik, Unilever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 De Delftse Poort in Rotterdam(Nederland) in de 19e eeuw. SP, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 De Delftse Poort Nieuw, Hollandse Hoogte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21 Prins Clausplein oud, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Anefo/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
Blue in Green Publishing
Prins Clausplein oud, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Dijkstra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
ISBN 978-94- 92526-21- 2 NUR 653
Unilever oud Rotterdam, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
Prins Clausplein nieuw, Hollandse Hoogte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
© 2017: Blue in Green BV. All Rights Reserved. Dit boek is voor promotionele doeleinden en is gratis verkrijgbaar bij aankoop van Unilever-producten. Verkoop van dit boek is niet toegestaan. Voor meer informatie: info@blueingreenbv.nl
Unilever nieuw, Unilever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Aan het werk in de bloembollenvelden. Noordwijkerhout SP, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 lijntrekkers/touwslager, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Stoffenkoopman / marskramer, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Haringhandelaar A.J. van Donge bij zijn viskar in Den Haag, omstreeks 1926., Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Het Leven/Fotograaf onbekend . . . . . . . . . 25 Boetsters op de Dr. Lelykade aan het werk scheveningen, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/ANP/Gé van der Werff . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Dordrecht, Dam en Maashaven, met op de achtergrond de Grote Kerk. SP, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Aangezicht Dordrecht nieuw, Fotografie George Burggraaff . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 De Beurs schiedam nieuw, Fotografie George Burggraaff . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Diergaarde Blijdorp Oud, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31 Oranjehotel Nieuw, Fotografie George Burggraaff . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Binnenhof, Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/ANP/Cor Mulder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Binnenhof nieuw, Fotografie George Burggraaff . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Stadhuis Gouda, Hollandse Hoogte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Stadhuis Schiedam nieuw, Fotografie George Burggraaff . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
jouw streek vroeger & nu ZUID-HOLLAND
GOUWE, GOUDA
vroeger & nu 80 jaar Nederlandse geschiedenis. De bevolking verdubbelt van 8,5 miljoen in 1937 naar ruim 17 miljoen in 2017. Een steeds kleurrijker samenleving met mensen die allemaal op hun eigen manier willen werken en leven. En die dankzij internet in verbinding staan met de hele wereld. 17 miljoen mensen die elkaar appen, foto’s sturen en elkaar liken. Die samen de straat oranje maken als de voetbalgekte weer toeslaat. Die kratten bier op elkaar stapelen als tribune in de tuin om op groot scherm de wedstrijden te volgen. Die op Nieuwjaarsdag een duik nemen in het ijskoude water van de Noordzee. Die graag over het weer en de files praten en in het weekend eropuit willen. In hun eigen omgeving of verder weg. Dit boek laat je met andere ogen naar je eigen streek kijken. Naar gebouwen met een geweldig verhaal. Naar feesten en gewoontes in de tijd dat alles nog zwart-wit leek. Van al die foto’s krijg je zin om er zelf op uit te gaan. En dat is ook precies de bedoeling van dit fotoboek. In dit deel uit de serie ‘Jouw streek vroeger en nu’ kijk je met de ogen van nu naar het Zuid-Holland van vroeger.
Geniet ervan!
6
Nederland & Unox Nederland en Unox horen bij elkaar. Al vanaf 1937, want toen werd het merk Unox geboren. En nu, in 2017, viert het alweer zijn tachtigste verjaardag. Dat is voor iedereen een feestje. Daarom trakteert Unox op dit fotoboek over ‘Jouw streek vroeger & nu’, een kijk- en leesboek over de iconen van ons land. Over bijzondere gebouwen en tradities. Over de mensen die die tachtig jaar geschiedenis met elkaar hebben gemaakt. Die genieten van mooie momenten in het leven, in het groot en in het klein. Zoals van de gezelligheid van lekker eten. En iedere streek heeft weer zijn eigen lekkernijen. Wie voor typisch ZuidHollands gaat, kiest schelvispekel, aardappelen met karnemelk of Goudse kaas. Dat Unox zich thuis voelt bij die Hollandse gezelligheid is wel duidelijk.
Als het buiten kouder wordt, maken we het gezellig warm binnen met stamppot en rookworst. Ieder feestje wordt leuker met een broodje knaks. En wie is niet opgegroeid met een warme kom snert tijdens een koude winterdag… Het zijn iconen van de Hollandse keuken. In 1997 verschijnt tijdens de Elfstedentocht voor het eerst een oranje Unoxmuts. Ook de Nieuwjaarsduik is intussen uitgegroeid tot een ware Hollandse traditie. En over tradities gesproken... Op 1 januari 1998 adopteerde Unox de eerste Unox Nieuwjaarsduik in de Noordzee bij Scheveningen. Duik nu in dit boek over Zuid-Holland, een warme ontmoeting met alles wat jouw streek zo mooi maakt!
Thuis wacht een warm welkom.
Dat kan alleen maar Unox zijn.
7
GORINCHEM De Arkelstraat in Gorinchem, 1906
WIST JE DAT?
8
Gorinchem ligt deels in de Alblasserwaard en deels in de Tielerwaard
PIER SCHEVENINGEN De Pier in Scheveningen is van 1959. Toen lag de uiterste punt maar liefst 381 meter in zee. In 2010 is het strand met 50 meter verbreed. Daarom staan bij eb grote delen van de pier niet meer in zee.
Nieuwszender CNN rekenten de Pier tot de mooiste neg pieren van de wereld 9
VRIJE TIJD
Madurodam is een herinnering aan de oorlogsheld George Maduro die tijdens WOII stierf in Dachau. Zijn ouders schonken het startkapitaal voor de miniatuurstad in Den Haag.
Er komt steeds meer vrije tijd. Lekker eropuit dus! Naar attractieparken, dierentuinen of racen in een zeepkist. En in Nederland-waterland is het belangrijk om kinderen vroeg te leren zwemmen.
WIST JE DAT?
De winnaar van de laatste wedstrijd zat 92 uur onafgebroken op een paal
Wereldkampioenschappen paalzitten in Roelofarendsveen
10
Maduroda m heeft een echte Jeugdgemeenteraad van scholieren uit de regio
Hier is de bekendste zwemslag naar genoemd: de schoolslag
VREDESPAILEIS, DEN HAAG Het Vredespaleis: zetel van het Internationaal Gerechtshof van de Verenigde Naties
Een zeilwagen kan sneller dan de wind rijden. Bij een windsnelheid van bijvoorbeeld 50 km/u kun je, afhankelijk van de wagen die je gebruikt, tot ongeveer 130 km/u gaan. 11
COOLSINGEL, ROTTERDAM Aan de Coolvest lag molen De Hoop (gesloopt in 1920) op de plaats van het huidige Beursplein
Het startsein van de wederopbouw in 1941 was de eerste paal van het gebouw van de Rotterdamse Bank aan de Coolsingel op de plaats van het Coolsingelziekenhuis 12
WIST JE DAT?
De Coolsingel was ooit de rand van Rotterdam maar isrdnu de centrale bouleva van de stad
De Coolsingel is de belangrijkste straat in Rotterdam en verbindt het Hofplein met de Blaak. Aan de Coolsingel liggen het stadhuis en andere gebouwen die het bombardement van mei 1940 hebben overleefd.
13
Jouw streek vroeger & nu Verder kijken door de historische vergelijkingen van jouw streek? Ga tussen 30 oktober en 2 december naar een van de onderstaande winkelformules en bij aankoop van 3 UNOX actieproducten krijg je het boek gratis mee. Op is op! Controleer bij de winkelformule voor de actieperiode.
Dit fotoboek is een cadeautje van Unox, een oer-Hollands bedrijf dat in 2017 tachtig jaar bestaat en je graag de iconen uit jouw streek, vroeger en nu, laat zien.
Verza mel ze alle twaalf!
Wilt u de delen over de andere provincies aanschaffen? Dat kan! Ga naar www.jouwstreekboeken.nl en maak uw serie compleet.