op basis van improvisaties of op basis van materiaal dat vooraf wordt aangedragen. De schrijver levert brokstukken af, waarmee de spelers aan de slag gaan en pas in een later stadium wordt de grote lijn vastgelegd en de tekst uitgeschreven. Vertellend theater
In episch theater (theater dat een omvangrijk verhaal laat zien) werd vaak gebruik gemaakt van een verteller die de onderdelen van de stof aan elkaar praat. Maar vertellend theater omvat tegenwoordig veel meer en kent talloze varianten. In het conventionele drama geldt alleen het ‘hier en nu’ van het verhaal. De acteur probeert volledig samen te vallen met zijn rol en het publiek kijkt toe vanachter een onzichtbare ‘vierde wand’. Bij vertellend theater wordt dat stramien voortdurend doorbroken. Zo kan de acteur op het toneel uit zijn rol stappen en zich min of meer rechtstreeks tot het publiek wenden bijvoorbeeld om zijn personage te becommentariëren, het verhaal samen te vatten of uit te leggen of van aanvullende informatie te voorzien. Montagetheater
In montagetheater worden uiteenlopende theatrale beelden met elkaar vermengd. Meer conventionele scènes (op basis van improvisaties of van tekst) worden samengesmeed met theatrale beelden waarin techniek (bv. film, dia’s, visuele effecten, geluid, machine’s, enz.) een grote rol speelt. Het eindproduct is in de eerste plaats het bedenksel van de monterende regisseur. Theater op locatie
Theater op locatie betekent het spelen van voorstellingen op plaatsen die daar eigenlijk niet voor bedoeld zijn: een oude fabriek, een kerk, het strand, enz. Het mooiste is het als de voorstelling ook speciaal voor die ene plek gemaakt is en dat de ruimtelijkheid van de locatie een rol speelt in de theatraliteit van de voorstelling. Lokaal theater
Makers van lokaal theater willen voorstellingen maken die echt gaan over mensen in een bepaalde plek: een streek, een stad, een bejaardentehuis, een fabriek, enzovoort. Bij voorkeur maken ook de spelers deel uit van die omgeving, zodat het theater wordt dat direct te maken heeft met de situatie van de mensen die het spelen. Het aloude buurttoneel dat draait om typische kwesties uit de grote stad is ook een vorm van lokaal theater. Fysiek theater
In fysiek theater spelen tekst en plot hooguit een ondergeschikte rol en draait het vooral om het lichaam. Bewegingstheater is natuurlijk ook een vorm van fysiek theater, net als mime, pantomime, dans of ballet. Bij het moderne fysiek theater gaat het echter meestal niet om de schoonheid van de beweging op zich, maar wil men de lichamelijke beleving
3