Rachana 116

Page 1

onlinesahitya.com/rachana


onlinesahitya.com/rachana b'O{ dlxg] ;flxlTos k|sfzg jif{ %! k"0ff{ª\s !!^ k';–df3, @)^* k|wfg ;Dkfbs

/f]rs l3ld/] ;Dkfbs

1fg'jfs/ kf}8]n k|aGws

;'wL/ l3ld/] k|tLs l3ld/] cfj/0f

hLtaxfb'/ /fodfemL ;Dks{

uxgfkf]v/L, 6ª\ufn sf7df8f}+ – % kmf]g M $$#@&)#, $$#@@)! E-mail : romire@mail.com.np Web : onlinesahitya.com/rachana

z'Ns

ljlzi6 ;b:otf z'Ns M 36Ldf ?= %,))).– o; cª\ssf] ?= @%.– k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

3


o ; c Í df syf–n3'syf 8f]/f]yLsf] 8]6 cgfd 8fo/Lsf] Ps kfgf 8NnL 3/} kmls{O{ aafn clwsf/ ;'af]wsf] cg'/fu Û gfdb{ ;]tf] xfQL dflnsnfO{ tx n]v–lgaGw gf/L ;dfgflwsf/ tkm{ uxlsnf] kfOnf] aa'/f] aGbL 7'6f] r'/f]6 d]/f] hLjgofqf g]kfnL efiffsf] P]ltxfl;s sfn ljefhg /fdv]nfjgsf] lax] ldl/s xlgd'g] df]6]n hfu|t cfFvfx¿ d klg dxfslj sflnbf;hlQs} x'G5' ls, Sof † zf]ef efph"sf] ;Demgfdf k'ª g k'R5/ sljtf–uLt–uhn uhn t:jL/ uLt yf]kfdf aU5 ;fu/ clezKt k|]d uhn slj / thlah kv{ uhn a'9fafsf] k|Zg uhn uhn 4

¿ /rgf

k';–df3,

ef/tL uf}td lzj k|sfz of]u]g kf}8]n k|df]b lul/ gf/fo0f ltjf/L ldng ;dL/ /fh]zs'df/ cof{n s[i0f/fh ;j{xf/L

% !# !* @# @^ @& @* @(

dbgdl0f bLlIft dg'hafa' ld> ljZjDe/ rGrn /fdbofn /fs]z 8f= ljb'/ rfln;] d'g kf}8]n kf]if rfkfufO{+ k'0o sfsL{ r"8fdl0f vgfn cf/ ;L l/hfn s[i0fljnf; kf}8\ofn

#) ## #& $# $& %@ %^ ^! ^# ^^ ^(

z+s/ zfx s[i0f k|wfg lji0f' cf]nL afh'/fd kf}8]n lji0f'k|;fb zdf{ k/fh'nL kfun ofqL ljZj l;Ub]n lbjfs/ e'h]n ;'gLn :kGbg ho axfb'/ l3ld/] clgn k[ys k|]d cf]emf

^* &! &! &@ &# &% &^ &* &* &( &( *$

2068

k"0ff{Í – 116


s[lt ;dLIff kfZj{ cfjfhdf u'l~hPsf ;fdlos sljtfx¿ /fh]Gb|sf …r]tgfsf sljtfÚ g]kfnL ;dfhsf] hLjGt lrq0f …qf;bLÚ dgsf] lzlj/af6 pln{Psf] 5ljsf] sljŒj kgf}tLsf ;f+:s[lts w/f]x/sf] Oltj[Q al;laofFnf] uf]ljGb e§sf] ;Demgfdf xfd|f] s'/f dxfslj b]jsf]6f k'/:sf/ / s]xL gdL7f s'/f ;j]{If0f lxhf] cfh

/hgL 9sfn dfwj l3ld/] zf/bf k/fh'nL /fh]Gb| tf/ls0fL 5lj/d0f l;njfn

*) *# *% (! ($

lzj /]UdL

(^

/f]rs l3ld/] zlz zfx

(* !))

sf ljlzi6 ;b:o gj/fh ;'j]bL, /fd]5fk÷hubLz l3ld/], /fd]5fk÷afa'/fd kf}8]n, /fd]5fk÷gu]Gb|/fh zdf{, sf7df8f}+÷sfzLgfy a/fn, lj/f6gu/÷8f= w|'jrGb| uf}td, sf7df8f}+÷r"8fdl0f uf}td, sf7df8f}+÷ /d]z uf] v f{ n L, aL/u~h÷;fdgfy kf} 8 ] n , nlntk' / ÷ k/z' k| w fg, sf7df8f} + ÷ Clif/fd l3ld/] , x]6f}+8f÷zª\s/ljqmd zfx, sf7df8f}+÷xl/z slNkt sf7df8f}+÷8f= pk]Gb| uf}td, sf7df8f}+÷?Sdgfy kf}8]n, nlntk'/÷P;\=aL= zfx, 6Lsfk'/÷df]xg b'jfn, ag]kf÷ljgf]b bLlIft, sf7df8f}+÷/Tg>L >]i7, sf7df8f}+÷pbok|sfz rfkfufO{+, sf7df8f}+÷sflt{s]o l3ld/], ;nf{xL÷8f= pk]Gb| dxtf], xfn d:sf], ¿;÷8f= eLid cfrfo{, xfn d:sf], ¿;÷8f= dl0f/fh kf]v/]n, xfn d:sf], ¿;÷hLjf nfld5fg], xfn d:sf], ¿;÷v]d/fh nfld5fg], xfn d:sf], ¿;÷8f= ljlGbtf nfld5fg], xfn d:sf], ¿;÷bLks e08f/L, sf7df8f} + ÷ ;' z Lnf/fgL /f0ff, nlntk' /÷8f= /fdbofn /fs] z , ;nf{ x L÷ONof e§/fO{ , sf7df8f}+÷afa's[i0f lji6, sf7df8f}+÷g[k]Gb|k'?if oflb, nlntk'/÷gu]Gb|/fh Gof}kfg], uf]/vf÷uf]ljGb lul/ k|]/0ff, xfn cd]l/sf÷sdnf ;¿k, xfn cd]l/sf÷ljZj/fh af:tf]nf, kf]v/f÷8f= gj/fh rfln;], sf7df8f}+÷lbnLks'df/ rfkfufO{+,sf7df8f}+÷dfof 7s'/L, nlntk'/÷s[i0f ahufO{+, xfn a]NhLod÷ge/fh l3ld/], sf7df8f}+÷g/]Gb| /fh kf}8] n, sf7df8f}+÷lji0f'axfb'/ l;+x, sf7df8f}+÷uf]l jGbk|;fb >]i7, sf7df8f}+÷an/fd cof{n, sf7df8f}+÷8f=;'ifdf cfrfo{, nlntk'/÷/df zdf{, sf7df8f}+÷5lj/d0f l;njfn, sfe|]÷kLtfDa/f pkfWofo kLo"if, sf7df8f}+÷8f=d's]z rfln;], nlntk'/÷hn]Zj/L >]i7, sf7df8f}+÷ljef]/ a/fn, sf7df8f}+÷;ËLtf bfxfn, sf7df8f}+÷ ;xb]j uf}td, sf7df8f}+÷rGb|snf g]jf/, sf7df8f}+÷nIdL pk|]tL, sf7df8f}+÷j;Gt l/hfn, sf7df8f}+÷pGglt af]x/f…lznfÚ, sf7df8f}+÷?s' sfsL{, sf7df8f} + ÷ zld{ n f v8\ s f -bfxfn_, O6xl/÷ljhoWjh yfkf -nLnfWjh yfkfsf 5f] /f_, sf7df8f}+÷bfdf]b/ k'8f;}gL lszf]/, sf7df8f}+÷7fs'/ zdf{, u'NdL÷bof/fd bfxfn, sf7df8f}+÷dx]Gb| u'?ª\, sf7df8f}+÷3gZofd /fhsl0f{sf/, sf7df8f}+÷cdL/ yfkf, sf7df8f}+÷;GbLk e§/fO{, xfn c:6« ] l nof÷cgGtk| ; fb jfUn] , sfe| ] ÷ kjg cfnf] s , sf7df8f} + ÷ lji0f' k | ; fb zdf{ k/fh' n L, kj{t÷8f]lnGb|k|;fb zdf{, sf7df8f}+÷s'j]/k|;fb zdf{, sf7df8f}+÷lzj k|sfz, xfn cd]l/sf÷wg/fh lu/L, lrtjg÷lg/~hg zdf{ l3ld/], sf7df8f}+÷8f=b'a;' If]qL, sf7df8f}+÷OGb|/fh kf}8]n, alb{of÷g/]Gb| axfb'/ >]i7, sf7df8f}÷+ljof]uL a'9fyf]sL, sf7df8f}+÷ljgob]j n'OF6]n -df= jf;'b]j n'OF6]nsf gflt, 8f= ljBfb]j zdf{ n'OF6]nsf 5f]/f_, sf7df8f}+ .

k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

5


syf—n3'syf

8f]/f]yLsf] 8]6 ef/tL uf}td

h'nfO{sf] dWo 8\ofn; ;lxg;Sg' tftf] x'g'kg]{ ePklg To; lbg ;xg ;lsg] g} lyof] . laxfg} :yfgLo ;'k/ dfs]{6 qmf]u/ uP/ xKtf el/nfO{ k'Ug] vfg] ;fdfg ev{/} NofPsf]n] /]lkm|h]/]6/df tL ;a} yGSofpb} lyPFÙ 8f]/f]yLsf] kmf]g cfof] . cfˆgf s]6fs]6L lnP/ 8f]/f]yL / p;sL tLg jif{sL 5f]/L cnL;f;Fu :yfgLo lrl8ofvfgfdf hfg] s'/f] d}n] t e';'Ss} lal;{PsL /lx5' . 6]S;;sf] udL{, ;fgf ;fgf b'O{hgf 5f]/f5f]/Lsf] ;';f/, ljBfyL{ >Ldfg\sf] x]/ljrf/, slxn]sxLF t cfkm};Fu kl/ro lng'kg]{ l:Yflt klg kbf]{/x]5 . z'qmaf/ kmf]g u/]/ 8f]/f]yLn] d ;Fu ;Nnfx u/]sf] clxn] p;}sf] kmf]gn] kf] ;+emfof] . of] ;a} lal;{P/ d}n] t b'O{ Ans kf/L /x]sf] nG8«L sf]7fdf n'uf w'g hfg] ljrf/ u/]sL lyPF . ca lrl8of vfgfdf hfFbf s]6fs]6LnfO{ vfg]s'/f :of08aLr, h'; / s]xL :GofS; cflb klg l7Ss kfg'{kg]{ eof] . 8f]/f]yLsf] kfnf]a:g] sfdaf6 d+unaf/ 5'§L x'g] af/] dnfO{ yfxf gePsf] klg x}g . v}, s;/L d]/f] lbdfuaf6 ;a} x/fP5 . 8f]/f]yL s'g} Pp6f ;/sf/L sfof{nosf] ;'/Iff uf8{ lyO{{ . klxn] t dnfO{ 8f]/f]yL h:tL s'g} s:d]l6S;sf] df]8]n x'g'kg]{ h:tf] b]lvg] dlxnfn] gLnf] ;'6 / 6fpsfdf Xof6 ;d]t nufP/ kfn]sf] sfd u/]sf] lgs} crDd klg nfUYof] . t/ o:tf y'k|} cfZro{ :jfefljstfdf kl/0ft e};s]sfn] To:tf] c;+ej nfUg 5f]8]sf] lyof] . 8f]/f]yL / d slxn]sfxLF p;sL 5f]/L cln;f / d]/f b'O{ 5f]/f 5f]/L lnP/ :yfgLo kfs{ / slxn]sfxL+ lrl8ofvfgf hfg] uYof}{+ . cln;f / d]/L 5f]/L Ps} pd]/sf gePklg d]/L 5f]/Lsf] pd]/sf sf]xL gePsf]n] ;f9] rf/ jif{sL d]/L 5f]/L tLgjif{ k'Ug cfF6]sL cln;fnfO{ ;fyL dfGyL . To;}sf/0f g} 8f]/f]yL sfdaf6 kmls{g l9nf] x'Fbf jf To:t} ce/ kbf{ cln;fnfO{ s]xL ;dosf] nflu d sxfF 5f]8\g] uyL{ . w]/} s}nf] klg x}g t/ sfnf] klg Tolt geP/ s]xL /ftf] /ftf] 3'd|L k/]sf] skfn, gLnf cfFvf, uf]/f] cg'xf/ ePsL cln;f tLg k'Ug cfF6]s} ePklg ;fgf] bf/sL ePsL x'Fbf b'O{ jif{sL h:tL b]lvGyL . cln;fsf] afa' 8]le8 s'g} lj1fkg sDkgLdf sfd uYof]{ . pm k|foM 3/df x'Fb}gYof] t/ …k};f /fd|f] sdfpF5Ú elg s'g}a]nf dnfO{ 8f]/f]yLn] atfPsL lyO{{ . afa' slxNo} 3/df gx'g], cfdfsf] sfd klg slxn] /ftL ca]/;Dd x'g], slxn] t /ftel/ klg a:g'kg]{ ePsf]n] cln;f w]/}h;f] d]/} 8]/fdf x'g] uyL{ . dnfO{ klg em08} em08} cln;f cfˆgL 5f]/L h:t} nfUg yfn]sL lyO{{ . ;f/} dfof klg nfUYof] . d]/f] 5f]/f] eg] alxgLn] cfkm";Fu eGbf cln;f;Fu a9L v]Ng] u/]sf]n] cln;fsf] clns O{iof{ ug]{uYof]{ . x'g t 8f]/f]yLsf] sfd xKtfsf] b'O{lbg dfq /ftL ca]/;Dd a:g'kg]{ eg]h:tf] nfU5 . t/ 8f]/f]yLnfO{ k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

7


pHofnf]df b]Vg d+unaf/ klv{g'kYof]{ . ToxL Pslbg klg slxn] s] / slxn] s] egL sxLF g sxLF uPs} x'GyL . cln;f hlxn] klg d]/} 5f]/f5f]/L;Fu x'GyL eg] klg x'GYof] . k|foM vfgf klg d]/} 8]/fdf vfGyL cln;f . xfd|f] vfgfsf] :jfbdf klNsg yfn]sL lyO{{ cln;f . klxnf] k6s d}n] 8f]/f]yLnfO{ e]6\bf xfdL 6]S;;sf] 8\ofn;df a:g yfn]sf] em08} b'O{ jif{ ePsf] lyof] . xfdL EofnLEo" dndf lqm;d;sf] a]nf s]6fs]6LnfO{ zfGtfSnhsf] sfvdf kmf]6f] lvrfpg] nfOgdf lyof}+ . dnsf] leqaflx/ aQL g} aQLsf] tf]/0f 6fFu]sf] EofnLEo" dn lax]s]f d08k h:tf] b]lvGYof] . dnsf] dfemdf skf;sf] y'k|f] h:tf] ;]tf] …:gf] DofgÚ agfOPsf] lyof] . :gf]Dofgn] lqm;d;sf k|l;4 uLtx¿ klg ufpg] uYof]{ . jl/kl/ ;a}lt/ /ftf] / xl/of] /+usf sk8fdf 7"nf 7"nf efn'x¿ klg agfOPsf] . htftt} nfnkftL km"n} km"nn] l;Fufl/Psf] lyof] dn . dnsf] aflx/sf] Pp6f s'gfdf lxpF g} lxpFsf] ufpFh:tf] agfOPsf]Ù Tof] klg ;a} s[lqd lxpF . To;sf] dfemdf Pp6f ;fgf] em'k8L h:tf]df lxpFh:tf] ;]tf] em08} 3fF6L;Dd nfdf] skfn / To:t} lrpF8f] eGbf tn em/]sf ;]tf bfx|L / sfg;Dd k'u]sf h'Fuf ePsf] s/La tLg;o kfp08 df]6f] a'9f] dfG5] cfFvfdf kfj/ ePsf] rZdf, /ftf] sf]6 / /ft} kfO06 nufP/ Pp6f s';L{df a;]sf] lyof] . p;sf] sfFwdf Pp6f emf]nf klg em'l08Psf] lyof] . Tof] ;fGtfSnh c/] Û lqm;d;sf] cl3Nnf] lbg ToxL ;fGtfSnhn] ;a} afnaflnsfx¿n] rfx] cg';f/sf] v]Nff}gf 3/3/df k'¥ofOlbG5 eGg] ljZjf; ;a} s]6fs]6Ldf /x]sf] x'Fbf]/x]5 . To;}n] x/]s dndf To;/L sfv yfk]/ a;]sf ;fGtfSnhsf] sfvdf a;]/ cfkm"n] lrtfPsf] v]Nff}gf jf c? s'g} OR5f JoQm u/]df dfq lqm;d;sf] cl3Nnf] lbg Tof] k"/f x'g;Sg] af/] oxfFsf ;a} afnaflnsfn] h:t} d]/f 5f]/f5f]/Lx¿n] klg ljZjf; u/]sf lyP . 306f}+ klv{+bf klg kfnf] cfpg ufx|f] x'g] ePsfn] a]n}df uP/ xfdLn] klg xfd|f 5f]/f5f]/LnfO{ nfOgdf pEofPsf lyof}+ . a]nf a]nf pgLx¿ yfs]/ yrSs e'OFdf a;]klg xf/ dfg]sf rflx+ lyPgg\ . Uofn]l/of gfdsf] csf]{ dndf t emg} 7"nf] eL8 5 eGg] ;'g]/ xfdL otf cfPsf lyof}+ . :yfgLo ;dfrf/ kq …8\ofn; df]lg{ª\ Go"hÚdf Tof] eL8af/] nfdf] n]v lg:s]sf] x'gfn] g} xfdL Uofn]l/of guP/ EofnLEo" uPsf lyof}+ . xfd|f 5f]/f5f]/Lsf] 7Ls k5fl8 s/La 8]9 jif{sL uf]/f] cg'xf/, s}nf] skfn, s}nf cfFvf, pHofnf] lz/ ePsL /ftf] /ª\df ;]tf] 6lNsg] a'§f ePsf] k|ms nufPsL aflnsf af]s]sL dlxnf xfd|f 5f]/f5f]/L;Fu a]nfa]nf af]Nb} u/]sf] d}n] b]lv/x]sL lyPF . /ftf] e'OFdf ;]tf / kx]+nf 6lNsg] a'§f ePsf] kftnf] :j]6/, sfnf] kfO06 clg /ftf] :sfkm{ nufPsL 8f]/f]yLn] sfnf] lxn nufPsL lyO{{ . sl/a kfFr lkm6 kfFr O{Gr cUnL / kftnf] bf/sL 8f]/f]yLsf] skfn ck|fs[lts s}nf] / 3fF6L eGbf s]xL tn;Dd cfpg] u/L nfdf] lyof] . nfOg nfdf] eof] eg]/ lgs} k6s cufl8 k5fl8 dfG5];Fu p;n] u'gf;f] u/]sf] d}n] a]jf:tf ug{ ;s]sL lyO{Fg . d]/f 5f]/f5f]/L s]xL 7"nf ePsf x'Fbf cfkm}+ nfOgdf plePsf lyP . 8f]/f]yLn] c? ;fdfGo dlxnfx¿sf] eGbf lgs} uxgf nufPsf] / ;fdfGo eGbf lgs} a9L d]sck u/]sf]n] klg d]/f] Wofg 8f]/f]yLk|lt lvlrPsf] lyof] . d'vdf k/}af6 b]lvg] u/L 8

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


kfp8/ / ufnfdf /ftf] klg lgs} uf9f;Fu nufPsf], cfFvfdf kf]t]sf] xl/of] cfO:of8f] klg lgs} uf9f u/L nufPsf] lyof] . To;}u/L afSnf];Fu d:sf/f / nfOg/ klg nufPsf] . lnlkl:6s klg rxlsnf] uf9f /ftf] nufPsL lyO{{ . sfgdf lgs} 7"nf 7"nf / nfdf O{ol/ª clg xftsf bz cf}+nf dWo] cf7j6f hltdf ljleGg /+usf cf}+7L nufPsL lyO{ . To;}n] 8f]/f]yL Tolt 7"nf] hdft\df klg a]Un} / lal;{g g;lsg]] b]lvGyL . …ltd|f 5f]/f5f]/L t slt zfGt eP/ nfOgdf klv{/x]sf ÛÚ 8f]/f]yLn] dlt/ x]b}{ eg]sL lyO{{ . …;fGtfSnhnfO{ lqm;d; ln:6 eGg kfpg] eP/ t xf] lg, cyf]{ssf] nflu eP t s]6fs]6L p:t} t x'g\ lg ÛÚÙ d}n] plt/ Wofg glbPh:tf] u/]/ hjfkm lbPF . 8f]/f]yL gkTofP h;/L dlt/ x]b}{ xfF;Ldfq . To;} lbgsf] s]xL jftf{nfkkl5 yfxf eof]Ù 8f]/f]yL / xfdL a:g] 8]/f pxL sDKn]S;df /x]5 . d]/L 5f]/L s]xL 7"n} ePklg slxn]sfxL+ ;Fu} v]N5g\ eg]/ xfdLn] cf–cfˆgf] kmf]g ;f6f;f6 klg u¥of}+ . To;sf] s]xL lbgkl5 8f]/f]yL]n] kmf]g u/]/ p;sL 5f]/Ln] d]/L 5f]/LnfO{ vf]hL u/]sf] atfPsL lyO{{ . Tolt k|i6 af]nL gkm'l6;s]sL cln;fn] d]/L 5f]/LnfO{ b]vfP/ …a]aL a]aLÚ eg]sL lyO{ . TolQsf] e/df t Tof] aRrLn] s] ;+lemGyL xf]nLÙ t}klg dnfO{ klg sf]xL af]Ng] dfG5] rflxPsf] x'Fbf …ldN5 eg] 5f]/L lnP/ d]/f] s]f7fdf cfpm g t ÛÚ eg]kl5 Ps}l5gdf cln;fnfO{ lnP/ 8f]/f]yL d]/f] 8]/fdf cfPsL lyO{ . To;lbg b]lv cln;fsf] bf];|f] 3/ g} d]/f] sf]7f ePsf] lyof] . 8f]/f]yL klg sf]xL gePsf] Tof] la/fgf] 7fpmFdf d]/f] lgs} glhssL ;fyL ePsL lyO{ . xfdL a]nf a]nfdf kmf]gdf s'/f ug]{ clg a]n'sf p;sf] km';{b ePsf] a]nf s]6fs]6LnfO{ glhssf] kfs{df / slxn] slxn] ToxL ;lkª\ sDKn]S;sf] :jLldª\k'ndf ;d]t nfg] uYof]{ . …cfh d}n] a]n'sf st} l8g/df hfg' k¥of] . cln;fnfO{ ltdL;Fu 5f]8\g ljrf/ u/]sf] ÛÚ a]n'sf 5 ah] lt/ 8f]/f]yLsf] kmf]g cfof] . …l7s} 5Ù NofOlbP x'G5 t/ p;n] s] vfg] u/]sf] 5Ù xfd|f] vfgf vfG5] ls vfGgÙ p;n] vfg] s]xL vfgf klg NofOlbG5f} ls ÛÚ d}n] Tolt eg]/ kmf]g /fv]sf] s/Lj kGw| ldg]6kl5 cln;fnfO{ lnP/ cfPsL 8f]/f]yL lgs} lrl6Ss k/]sL lyO{ . To;lbg cln;f d]/f] 8]/fdf tLg306f a:tfklg cfdf ;Dem]/ lg:tfPsL lyOg . cln;f o;kl5 k|foM d]/} sf]7fdf x'g yfnL . xKtfsf] b'O{lbg dfq a]n'sL ca]/;Dd a:g'kg]{ sfd eg]/ dnfO{ atfpg] 8f]/f]yL x'Fbf x'Fbf ;a} g} lbg ca]/ ug{ yfn]sL lyO{{ . laxfg Pp6f :of08jLr, Ps a§f h'; clg Pp6f ;fgf] s'sLsf] e/df slxn]sfxLF t !) 306f eGbf klg a9L cln;f d;Fu /xg yfnL . slxn]sfxLF 5f]/LnfO{ v]nfpgf lslglbGf' eg]/ s]xL k};f klg dnfO{ 8f]/f]yL lbg] uyL{ . gfO{+, kb}{g t eGy]+Ù t/ ;fgf;fgf b'O{hgf 5f]/f5f]/L, >Ldfg\ ljBfyL{ x'Fbf cln cln a9L k};f w]/ x'Fb}gYof] . dnfO{ 7f8} k};f glbP klg d]/f 5f]/f5f]/LnfO{ a]nfa]nf v]nfpgf lslglbg], lrl8ofvfgf / dn uPsf] a]nf pgLx¿sf] nflu k};f vr{ u/]/ 8f]/f]yLn] cln;f d;Fu a;]sf] ;fkf]gfkf] ldnfO/x]sL x'GyL . k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

9


……8f]/f]yL Û ltdL d]/L ;fyL clg cln;f d]/L 5f]/LsL ;fyLÙ dnfO{ cln;f oxfF a;]sf] af/] t s]xL u'gf;f] x}gÙ t/ ljr/L cln;fnfO{ klg t cfˆgL cfdf;Fu a:g dg nfUnf lg Û æltdLn] clns yf]/} ;do lbg'kg]{ csf]{ sfd vf]h] klg t x'GYof] ÛÆ d cfˆg} cg';f/ p;nfO{ ;Nnfx lbGy]+ . 8f]/f]yLsf] cfˆgf] hLjg cln;f p;sL 5f]/L d]/f] rf;f]sf] ljifo lyPg . clg zfob 8f]/f]yLnfO{ klg o:t} nfu]sf] x'g'k5{ . o;eGbf klg gldNg] lx;fj t h'g lbg 8f]/f]yLn] cln;fnfO{ w]/} ;dosf] nflu dsxfF 5f]8\g] uyL{ ToxL lbg 8]le8 klg 3/df gePsf] ;do x'GYof] . ;do ldnfP/ pgLx¿n] kfnf] u/]/ cln;f;Fu a:f]klg t x'GYof] xf]nf h:tf] slxn]sfxLF nfUYof]Ù t/ 8f]/f]yLnfO{ o:tf] s]xL eg]sL lyOg d}n] . 8f]/f]yL s'g} a]nf /flt !) ah] cln;f lng cfpFbf cln;f d]/L 5f]/L;Fu cl3g} lgbfO;s]sL x'GyL / an u/]/ p7fP/ ?jfpFb} nfg'kYof]{ . s'/} s'/fdf d}n] Pslbg …8]le8 gePsf] a]nfdf t 5f]/LnfO{ rfF8} lng cfpg' lg Û a? 8]le8 ePsf] a]nf cln;fnfO{ 3/df 5f8]/ aflx/ uP x'Fb}g / <Úeg]/ ;fdfGo lx;fjn] s'g} lbg d}n] 8f]/f]yLnfO{ ;f]w]sL ;d]t lyPF . d]/f] o:tf] k|Zg ;'g]kl5 s]xL a]/ ;Dd 8f]/f]yLn] To;} d':s'/fP/ d lt/ s]xLa]/ x]l//x]sL lyO{ . d]/f] cjf]wtf p;nfO{ ckTofl/nf] nfu]sf] lyof] of d]/f] jfSo Jo+Uo ag]/ p;nfO{ laem]sf] lyof] d}n] a'‰g ;s]sL lYfOg . …ltdLnfO{ xfdL cd]l/sg dlxnfx¿sf] of] kIfaf/] t yfx} 5}g ÛÚ p;n] Toltdfq egL . cln;f lgb|f lalu|Psf]n] ?g yfn]sL lyO{ . To;}n] p;nfO{ 3/ hfg xtf/ ePsf] lyof] . cln;fnfO{ Rofk]/ 8f]/f]yL 3/lt/ nfuL . d rflx+ 8f]/f]yLsf] egfOsf] cfˆg} tl/sfn] y/Ly/Lsf cy{ nufpg yfn]+ . cfkm"n] nufPsf] s'g} cy{n] klg ;xL cy{ e]6\g ;s]h:tf] nfu]g . t/ klg w]/} ;do;Dd 3f]lTng 8f]/f]yLsf] pQm jfSo d]/f] nflu kof{Kt lyof] . 6]S;;sf] xfjfkfgL slxn] Psbd udL{, slxn] 6fg]{8f] cfpg] eg]/ ;fO/g aHg], slxn] Psbd ghLsaf6 ;'lgg] u/L u8\ofª\u'8'ª\ / cfFv} ltl/ld/L x'g]u/L rlDsg] lah'nLÙ clg slxn]sfxL+ t xKtfel/ bs]{ kfgL dfq kl//xg] . lxpF alif{P/ skf;sf] zx/h:tf] pQ/k"j{sf :6]6x¿ h:tf] afx]s c? ;j} k|sf/sf] xfjfkfgL 6]S;;df ef]Ug ;lsG5 . x'g t jif{df Psk6s h:tf] k|foM lxpF g} k/]sf] t gegf}+ t/ a/kmsf] slgsf h:tf] jif]{/ :s"n, clkm; cflb ;a} aGb x'G5g\ . uf8Lx¿ lrKn]/ lgoGq0f aflx/ uP/ sltko b'3{6gf x'g] u5{g\ . t/ o:tf] w]/}k6s klg cfOkb}{g clg w]/}lbgsf] nflu klg /xFb}g . uPsf] xKtf kfgL k/]sf] k¥o} ePsf]n] xf] jf lsg 8f]/f]yL klg cfOg . clg p;n] cln;fnfO{ klg NofOg . jf:tjdf dnfO{ cln;fsf] lgof;|f] nfUg yfn]sf] lyof] eg] d]/L 5f]/Ln] t af/Daf/ cln;fsf] af/]df ;f]Wg yfn]sL ;d]t lyO{ . :yfgLo …Kn] u|fp08df Ps ;fFem d cfˆgf 5f]/f5f]/L v]nfpg uPsf] a]nf 8f]/f]yL klg cln;fnfO{ lnP/ uPsL /lx5 . d]/L 5f]/LnfO{ b]v]/ k/}b]lv dnfO{ vf]Hb} 8f]/f]yL d]/f] 5]pdf cfO{ . d]/L 5f]/L / cln;f Tof] lrKn]6Ldf lrlKng / lkª\df dlRrg yfn] . xfdL 5]pdf pgLx¿nfO{ x]b}{ s'/fsfgL ug{ yfNof}+ . s'/} s'/fdf 8f]/f]yLsf] Pshgf ;fyL;Fu xf]6]ndf vfg hfg], l;g]df x]g{ hfg] cflb sfo{qmd ePsf]n] cln;fnfO{ d]/f]df 5f]8\g] ljrf/ JoQm u/L . dnfO{ klg 10

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


vf; cfklQ lyPg . 5f]/L cNdlnP/ cfkm"nfO{ s]xL km';{b} ldNg] ePsf]n] d}n] cln;fnfO{ /fVg grfxg] ;jfn} ePg . d]/f] 8]/fdf 5f]8]sf] rf/ 306fkl5 a]n'sL lgbfO;s]sL cln;fnfO{ hah{:tL af]s]/ ?jfpFb} lnP/ uO{ 8f]/f]yLn] To;lbg . Pslbg laxfg} kmf]g u/]/ 8f]/f]yLn] Tof] xKtfel/ a]n'sf s]xL 306fsf] nflu cln;fnfO{ d;Fu 5f]8\g'kg]{ ePsf] atfO{ . xKtflbg ;Dd ;w}+ a]n'sf 3/df a:g gkfpg] s] k/]5 To:tf] < kl/jf/df sf]xL la/fdL k¥of] lsÙ 8]le8nfO{ kf] s]xL eof] lsÙ d]/f] dgn] cG;f/ sf6\g ;Sg] Tolt g} lyof] . …x/]s ;fFem d]/f ;fyLx¿;Fu d]/f] Jo:t sfo{qmd 5ÚÙ p;n] olQ g} egL . c? s]xL g;f]wL cln;fnfO{ a]n'sL s]xL 306f /flvlbg ;Sg] / p;n] cln;faf/] s]xL lk/ ug'{ gkg]{ cfZjf;g lbPF 8f]/f]yLnfO{ . 8]le8 p;sf] sDklgsf] sfdn] Tof] xKtf zx/ aflx/ hfg] s'/f dnfO{ klxn] g} 8f]/f]yLn] elg;s]sL lyO{ . afa' klg gePsf] a]nf cfkm" klg aflx/ uP/ cln;fnfO{ d;Fu 5f]8\g'kg]{ To:t} s]xL k¥of] xf]nf h:tf] nfUof] . d}n] sf] ;fyL, s] sfd k¥of] s]xL k|Zg ug'{ plrt 7flgg . JolQmut dfdnfdf cfkm}+n] s]xL geg];Dd To;/L rf;f] lng /fd|f] x}g eGg] kf7 d}n] w]/} klxn] l;ls;s]sL klg lyPF . cfkm" o;} klg ;Fw} 3/} a:g] / cfˆgL 5f]/L ;d]t cNdlng] ePsf]n] cln;f d ;Fu /xFbf dnfO{ yk af]em x'g;Sg] s]xL lyPg . …d cfpg s]xL 306f c? l9nf] x'g] eof]Ù cln;fnfO{ ;f9] P3f/ afx| ah];Dd /fVg ldN5 < s[kof x'Fb}g geg ÛÚ /flt bz ah] cfPsf] kmf]gdf 8f]/f]yLsf] cfjfh Tolt k|i6 klg lyPg / p af]n]sf] 7fpFaf6 w]/} xNnf vNNff klg ;'lg+b} lyof] . o;f] cGbfh nufpFbf zfob of] s'g} …gfO{6 SnaÚ of af/ x'g'k5{ . x'Fb}g eGg] bx|f] sf/0f d]/f] lyPg . 8f]/f]yLn] daf6 …x'Fb}gÚ sf] ck]Iff klg u/]sL lyOg . lgbfO;s]sL cln;f slt g} 7"nf] ;d:of x'GyL / dnfO{ klg . …x'G5, t/ c? w]/} l9nf] rflx+ gu/ x} ÛÚ eg]/ kmf]g /flvlbPF . /ftLsf] afx| alh;Sbf klg 8f]/f]yLsf] s]xL cQf]kQf] ePg . ;f9] afx| of kf}g] Psah] lt/ s;}n] 9f]sfsf] 306L ahfPsf] ;'g]/ kSs} klg 8f]/f]yL xf]nL eGg] 7fg]/ 9f]sf vf]Ng uPF . olt /flt cln;fnfO{ s;/L p7fP/ k7fpg] xf]nf eGg] ;f]lr/fv]sf] a]nf 9f]sf aflx/ plePsf] glrg]sf] s]xL kfsf] kfsf] b]lvg] nf]Ug]dfG5] b]v]/ d cflQP/ em08} 9f]sf aGb ug{ cfF6]sL lyPF . p;n] …d 8f]/f]yLsf] ;fyL dfOsn x'FÙ 8f]/f]yLn] clns a9L lkPsf] x'Fbf oxfF cfpg] l:yltdf 5}gÙ d cln;fnfO{ lng cfPsf] ÛÙ d}n] ltdLx¿nfO{ em:sfPFÙ To;sf] nflu dfkm u/ ÛÚ p;n] ;s];Dd g/d eP/ eGof] . p;sf] ;fydf cln;fnfO{ k7fpg] eGbf klg Tof] dfG5]nfO{{ ;s];Dd rfF8f] ljbf ug]{ p2]Zon] d}n] cGoyf s]xL ;f]Rg] k|of;} gu/L cln;fnfO{ Tof] d]/f nflu ;a} b[li6sf]0faf6 k/fO{ nfUg] dfG5]sf] xftdf /flvlbPF . cln;f klg d:t lgb|fdf ePsf]n] glrg]sf] dfG5]n] af]s]/ uf8L;Dd nu]sf] yfxf klg kfOg xf]nf . 8f]/f]yL cfˆgf k'/fgf s]6L ;fyLx¿;Fu l;g]df hfg], xf]6]ndf vfg hfg] of Sna cflb uP/ /dfOnf] u5]{ xf]nL eGg] d]/f] 7gfO{ To;lbg xf/]sf] lyof]] . d ca emg\ cNdlng nfu]+ . t/ To; lbg cfPsf] Tof] slxNo} gb]v]sf] k'?if dfG5] cln;fnfO{ lng cfPsf] b]v]/ eml:sP klg Tof] dfG5]af/]sf] / 8f]/f]yLsf c? k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

11


;fyLx¿af/] s]xL c8\sn sf6\g] bx|f] cfwf/ d;Fu lyPg klg . sf]xL cfkmGt klg x'g ;S5 of p;sf] ;fyLsf] >Ldfg\ of p;s} s'g} glhssf] ;fyL xf]nf eGg] afx]s c? ;f]Rg' kg]{ d ;Fu g cfwf/ g t cfjZostf g} lyof] . …cln;f sxfF 5 < d]/L 5f]/L sxfF 5 <Ú /ftL tLgah] 8f]/f]yLsf] lgb|}df ePh:tf] t/ ev{/ eml:sPsf] h:tf] ;'lgg] cfjfh;Fusf] pQm k|Zg ;'g]/ d]/f] ;ftf] p8\of] . cfkm" t ;kgfd} ePklg g]kfn k'Ug k'Ug cfFl6Psf] lyof]Ù lar}df Ao'Flemg' k¥of] . d'6'sf] 9's9'sL klg lgs} rfF8f] rfF8f] rNg yfNof] . lr6\ lr6\ kl;gf klg cfpg yfNof] . lxhf] /ftL Tof] k/fO{ nf]Ug] dfG5]sf] ;fydf cln;fnfO{ k7fPsf]df x'g ;Ddsf] kZrfQfk eof] . Tof] dfG5] ab\df; eP/ cln;f a]kQf x'g;Sg] ;+efjgfn] d]/f] ;f;} /f]lsPnf h:tf] eof] . cfkm" 7"nf] ;d:ofdf k/]sf] dnfO{ lglZrt g} lyof] . leq leq} /fd gfd hk]/ 8f]/f]yLnfO{ lxhf] dfOsnsf] ;fydf cln;fnfO{ k7fPsf] atfPklg xft v'§f y/y/L sfDgaf6 /f]Sg ;ls/x]sL lYfOg . of] d'n'ssf] s8f sfg"g / To;sf] uDeL/tf;Fu x'g] kfngf To;df klg s]6fs]6Lsf] ljifodf Û d]/f] hLjgsf] syf g} km]l/g rflxg] kl/l:ylt tof/ e};s]sf] lyof] . …Ps}l5g kv x} tÙ d p;sf] sf]7fdf x]5'{ ÛÚ 8f]/f]yLsf] Tof] jfSo d]/f] nflu cfkmGtsf] ck/]zg ;s]/ aflx/ cfPsf] 8fS6/sf] cg'xf/ h:t} cfznfUbf] nfu]sf] lyof] . …cln;f Û cln;f ÛÚ 8f]/f]yLn] cln;fnfO{ af]nfPsf] kmf]gdf d klg ;'lg/x]sL lyPF . ev{/ k|sflzt k/LIffkmndf cfˆgf] gfd klv{Ph:t} d klg cln;fsf] hjfkm klv{/x]sL lyPF . …P Û cln;f t p;sf] c5\ofgsf] leQfdf kf] /lx5Ù cf]9\g]n] 5f]lkPsL /lx5 Û ltdLnfO{ o:tf] /ftL kmf]g u/]sf]df dfkm u/ x} ÛÚ olt eg]/ 8f]/f]yLn] kmf]g t /flvlbO{Ù t/ d]/f] t lgb|f dfq} x}g tGb|f / ;f/f lbg g} d'6' cfFwLn] xNnfPsf] ;Nnfsf] 6'Kkf] h:tf] xlNn/Xof] . o; 36gfaf6 s]xL geP klg d}n] s]xL lzIff kfPsL lyPF . cln;f d]/f] 3/df ePsf] a]nf p;sf] afa' 8]le8 / cfdf 8f]/f]yL afx]s s'g} klg l:yltdf s;}sf] xftdf gk7fpg] t klxnf] kf7 g} e} xfNof] . t/ cfˆg} 5f]/f5f]/Lsf] af/]df klg ;s];Dd xf]lzof/ x'g] k|0f ;d]t u/]+ d}n] To;}lbg . dlxnf / s]6fs]6Lsf] ;'/Iffsf nflu agfOPsf lgodx¿sf] sfof{Gjog of] d'n'sdf slt s8fO{;fy x'G5 eGg] cln cln ;'g]sf] ePklg cj To:tf lgodaf/] a9L Wofg lbg klg d}n] lgs} cfjZos dfGg yfn]+ . To; lbg dnfO{ bf];|f] df}sf eujfgn] lbPsf] 7fg]/ dgdg} cfkm"nfO{ wGo dfg]+ . 8f]/f]yLn] a]n'sL cln;fnfO{ km]l/ d]/f] 8]/fdf Nofpg] eGg] ;Nnfx adf]lhd ghLs}sf] v]nsf] d}bfgaf6 s]6fs]6L rfF8} 3/df NofP/ a]n'sLsf] vfgfsf] d]nf]d];f] ug{ nfu]sf] a]nf kmf]gsf] 306L aHof] . of] kmf]g kSsf klg 8f]/f]yLsf] g} xf]nf h:tf] nfu]/ p7fPF . geGb} kmf]g 8f]/f]yLsf] g} /x]5 . …d]/f] t aaf{b eof] lg ÛÚ lgs} x8a8fP/ 8f]/f]yLn] o;f] eg]sf] ;'Gbf dklg Psl5g t cflQg yfn]+ . 12

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


…s] eof] < cln;f t l7s} 5 <Ú d}n] cflQP/ ;f]w]sf] ;'g]kl5 8f]/f]yLn] cl3sf] eGbf s]xL g/d eP/ egLÙ …x}g, cln;f 7Ls} 5Ù t/ 8]le8sf] Ps xKtfsf] nflu aflx/ hfg] eg]sf] ;a} /2 eof]Ù d]/f ;a} of]hgfx¿ vQd eP ÛÚ 8f]/f]yLsf] lrGtfsf] sf/0f cem} d}n] d]nf] kfOg . d]/f] ;f]rfO cg';f/ t emg\ ca cln;f afa';Fu a:g kfpg] eO{Ù o;n] p;sf] of]hgfdf s;/L afwf xf]nf t < dnfO{ o:t} dfq nfUof] . …x]/ g Û 8]le8 Ps xKtfnfO{ aflx/ hfG5 eg]/ d}n] kfFr} lbg a]Unf a]Un} dfG5]x¿;Fu …8]6Ú ldnfPsL lyPFÙ ca 8]le8 3/df ePkl5 d]/f ;f/f of]hgf vQd eP ÛÚ 8f]/f]yLn] hlt ;lhnf];Fu pQm jfSo dnfO{ egLÙ Tof] jfSo krfpg TolQ g} ufx|f] nfu]sf] ePklg s]xL klg cfZro{ gdfg]h:tf] u/]/ p;sf] s'/f ;'lg/x]+ . d}n] dfGg] cfZro{sf] 3]/feGbf klg aflx/sf] of] tYo d]/f] dgl:yltdf k:g klg ufx|f] dflg/x]sf] lyof] . …P Û ltdLn] aflx/ hfg] eg]sf] t 8]6df hfg] kf] < d}n] t sf]xL k'/fgf ;fyLx¿;Fusf] e]6 kf] 7fg]sL lyPF ÛÚ d}n] ;xh efjdf ;f]w]sf] b]v]/ 8f]/f]yLsf] cg'xf/df kf]ltPsf cfZro{ o;cl3sf] jfSon] dnfO{ nfu]sf] eGbf s]xL u'gf a9L g} pb]s nfUbf] lyof] . …ltdLn] xfdL cd]l/sg dlxnfx¿sf] of] kIf t yfxf kfPs} 5}g lg x}g <Ú d;Fu zAb / jfSox¿ cs:dft\ j]kQf eP, d df}g /x]+ . …clg ltdL lsg 8]le8;Fu 5f]8kq ulb{gf} t o;f] ug'{ eGbf t <Ú d}n] s]xL cfF6 a6'n]/ ;f]w]+ . …8]le8 /fd|f] k};f sdfpF5, dnfO{ k};f rflxG5 lg ÛÚ d]/f nflu 8f]/f]yLsf] hLjg ;dfwfg x'g g;s]sf] cnh]a|fsf] k|Zg h:t} ePsf] lyof] . o;cl3 klg a]nfa]nf 8f]/f]yLn] d;Fusf] s'/fsfgLdf …nf]Ug]x¿ gL/; x'G5g\Ù pgLx¿ sfddf a9L >LdtLsf] nflu sd pknAw x'G5g\Ú eGg] uyL{ . p;sf] of] egfO{ s]jn egfO{ geP/ p;sf] Jojxf/ g} ePsf] af/]df d}n] ;f]Rg'kg]{ vf; cfjZostf g} lyPg . 8]le8sf] of]hgfsf] ;fy;fy} 8f]/f]yLsf] of]hgfn] klg ab\lng'kg]{ of] xKtf cln;f d]/f]df klg gcfpg] eO . t/ 8f]/f]yLsf] uf]Ko hLjgaf/] 8]le8n] yfxf kfof] eg] s] ug]{ xf]nf eGg] 8/ dnfO{ ;d]t nfu]sf] lyof] . To; lbg ;fFRr} g} 8f]/f]yLn] eg]h:t} cd]l/sg dlxnfx¿sf] of] kIf ;Dem]/ d 5Ss k/]+ . x'g t cd]l/sg dlxnfsf] of] kIf ;xL / s]xL k|ltztsf] oyfy{ klg x'g ;S5 / 8f]/f]yLsf] syf ckjfb klg x'g ;S5 . h] ePklg 8f]/f]yL / 8]le8nfO{ x]g]{ d]/f] b[li6sf]0f rflx+ km]l/Psf] h:tf] nfUof] . 8f]/f]yLsf] of] Pp6f kl/R5]bnfO{ hlt;'s} ckjfbsf] ¿kdf :jLsf/ u/]klg o;kl5 cfˆgf] ;Dks{df cfPsf of gcfPsf of] 7fpFsf ;a} dlxnfx¿df clnslt 8f]/f]yL / k'?ifx¿df clnslt 8]le8 b]Vgaf6 cfkm"nfO{ /f]Sg ;lsgF . o;kl5 klg 8f]/f]yL / d]/f] clg p;sL 5f]/L cln;f / d]/L 5]/Lsf] ldqtf sfod} /Xof] . p;sf] lghL hLjg d]/f] rf;f]sf] ljifo klg ePg . s'/} s'/fdf k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

13


slxn]sfxLF 8f]/f]yL dnfO{ …nf]Ug] eg]sf t af]/ nfUg] kf] x'G5g\ t Û nf]Ug];Fu dfq} al;/xFbf t hLjg gL/; x'G5Ú eGyL d ;'lg/xGy]+ . s'g} a]nf d}n] p;nfO{ o;} pT;'stfj; ;f]w]sf] …s;/L / sxfF lax] gePsf dfG5] e]6]/ 8]6sf] ;do / 7fpmFsf] of]hgf agfpF5\of} <Ú sf] pQ/df 8f]/f]yLn] st} s]6fs]6L v]Ng] d}bfgdf, dndf, kfs{df PSnf] h:tf] / b]j|] xftsf] ;flxnL cf}+nfdf cf}+7L gePsf] nf]Ug]dfG5] e]6]df cfˆgf] kmf]g gDa/ o;f] xftdf xflnlbg]Ù pgLx¿n] a'lemxfN5g\ / rfx]df kmf]g u5{g\ clg aflx/sf] 8]6 ldnfpg] u/]sf] /x:o atfPsL lyO{{ . sltko ljjflxt nf]Ug]dfG5]] klg hfgLhfgL cf}+7L nufPsf x'Fb}gg\ / c?;Fu 8]6 hfG5g\ eGyL 8f]/f]yL . aLrdf w]/}lbg;Dd 8f]/f]yL;Fu d]/f] e]6 ePg . p;n] cln;fnfO{ klg d]/f]df lnP/ cfOg . s] eof] s]xL yfxf ePg . Pslbg km]l/ aflx/ dndf 8f]/f]yL;Fu d]/f] e]6 eof] . em08} b'O{tLg xKtf e};s]5 e]6 gePsf] . ;f]wvf]h ubf{ yfxf eof]Ù 8]le8 klg csL{ s'g} s]6L;Fu nfu]sf] 8f]/f]yLn] kQf nfO5] . clg ca 8]le8n] SofyL gfd u/]sL ToxL s]6L;Fu lax] ug]{ / 8f]/f]yL;Fu 5f]8kq ug]{ /] Û p;sf] Tof] egfO{n] eGbf klg cfZro{sf] s'/f] t Tof] /flt cln;fnfO{ lng cfpg] dfOsn 8]le8n] lax] ug{ cfF6]sL SofyLsf] nf]Ug] ePsf] yfxf kfPkl5 t d]/f] lbdfusf] tfls{s kIfn] ;d]t xf/ dfg]sf] lyof] . 8f]/f]yL clns pbf; b]lvPsL lyO{ To; lbg . 8f]/f]yLsf] pbf;L 8]le8nfO{ u'dfpg cfF6]sf]df of 8]le8sf] k};f rnfpg gkfpg] ;+efjgfsf nflu dfq lyof] Tof] t p;}nfO{ dfq yfxf lyof] . ca t 8]le8 Tof] pgLx¿ al;/fv]sf] 8]/f 5f]8]/ SofyL a;]sf] 7fpF l/r8{;g\df a:g uof] c/] . o;/L clxn] 8f]/f]yLsf cfdf5f]/L dfq 5g\ cfˆgf] 8]/fdf . 5f]/LnfO{ nfUg] vr{ t cem} klg 8]le8af6 g} cfpF5 /] . cln;fsf] ;fx|} dfof nfU5 / d klg p;sf] 8]/fdf a]nf a]nf hfg] u5'{ lxhf] cfh . Pslbg dnfO{ 8f]/f]yLn] cfˆgf y'k|} uxgf b]vfPsL lyO{ . To;dWo] ;a}h;f] g} a]Unfa]Un} dfG5]n] lbPsf /x]5g\ . s]xL /S;L klg lkPsL x'Fbf dnfO{ klg Ps b'O{hf]/ ;]6 lbPsL lyO{{ . stf xf] stf ax'd"No gePklg lgs} /fd|f ;]6 lyP tL . p;sf] 8]6 ug]{ afgL t 5'6]sf] 5}gÙ 8]le8 gePkl5 ca t emg\ ;lhnf] eof] . 8]le8 ;/]/ uPkl5 jf:tjdf d 8f]/f]yL;Fu a9L glhs ePsL lyPF . s]6fs]6L lnP/ xfdL lgs} aflx/ hfg yfn]sf lyof}+ . slxn] lrl8ofvfgf, slxn] dn, slxn] Kn]u|fp08 . o;} klg slxn] p d]/f] 8]/fdf slxn] d p;sf] 8]/fdf e]6\g] uYof}+{ . p;sL 5f]/L / d]/L 5f]/L Pp6} lbbL alxgL h:t} ;Fu} /dfP/ v]Ng] uy]{ . 9f]sfsf] 306L aHof] . zfob 8f]/f]yL cln;fnfO{ lnP/ lrl8ofvfgf hfg cfO;s]sL x'g'k5{ . aflx/ 3fd lgs} l5lKkg yfn]sf] lyof] . bharati.gautam@gmail.com

14

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


cgfd 8fo/Lsf] Ps kfgf lzj k|sfz

p;nfO{ yfxf 5–p;sf ljrf/x¿ pgLx¿nfO{ dg kb}{gg\ lsgeg] tL pgLx¿sf lj?4 5g\ . dfG5]sf] dl:tis af}l/Psf] 5}g, la/fdL g} 5 . dnfO{ klg pgLx¿ ToxL 7fG5g\ . dfG5]sf] dgdf clxn] 3'd{}nf] 5fofF 5 Tof] zfob afFr'Gh]n;Dd g} /xg] 5 Û dfq …d lyPF / d ePFÚ eGg] x}g, d}n] dnfO{ agfpg' 5 / arfpFg' 5 . hLjg cfkm}+df Pp6f dxfljBfno xf] . lzIfs / ljBfyL{ b'a} xf] . hLjg g} kl9g] / k9fpg] kf7 xf] . t/ xfdL of] kf7 k9\g} rfxb}gf}+, k9fpg' s;/L < cfTdfdf pHofnf] x'G5 . t/ d]/} jl/kl/sf dfG5]df Tof] 5}g . Tof] cFWof/f]df O{Zj/sf] af; sxfF xf]nf < x'g t O{Zj/ klg t Pp6f k|Zg lrGx g} xf]– ;dfwfg /lxt . ToxL O{Zj/n] dfG5]nfO{ b'O{ cfFvf lbg'sf] cy{–Pp6fn] cfkm"nfO{ /fd|f] b]Vg' / csf]{n] csf{nfO{ g/fd|f] b]Vg' ePsf] 5 . o:tf cfFvf tL O{Zj/n] dfG5]nfO{ lsg lbP < dfG5]sf] dl:tisdf cfhsfn cyf]{s} ;Nanfpg yfn]sf] 5 . Pp6f n]vs k|foM PSnf] ePh:t} d cfh PSnf] ePsf] 5' . cfkm}+n] cfkm\gf] lrQ a'emfpg' 5 . a;\======== . clxn] /fd|f s'/f– æuwfsf] 3fF6Ldf dx'jfsf] dfnf .Æ cfhsf] ;'s'df/ laxfg Tolts} laTof] Û s]xL ;f]r]/ dfq Û 5f]/f] k9fpg k};f k'u]g . bfh'n] k};f dfUg'eof] . pm Psl5g bfh'sf] cg'xf/ x]5{, cg'xf/df s]xL b]Vb}g . g ljutsf] kZrfQfk g cfutsf] cfzf < km]l/ Psl5g\ Tof] cg'xf/ k9\5– dfq lg/fzfsf sfnf cIf/x¿ ee{/L pld|Psf 5g\ udL{sf 3df}/f h:tf . l/g u/]/ b'O{nfv lbG5 . bfh'sf] cg'xf/df v'zL 5fpF5 . ;'?x'G5 k};fsf] rnv]n . csf]{ elthfn] eG5– afaf, dnfO{ Hofs]6 rflxPsf] 5 . kf]xf]/sf] Hofs]6 k'/fgf] ef] . x/]s jif{ Hofs]6 km]g'{ kg]{ rng e};s]sf] 5 . ahf/df gofFgofF …:6fOnÚ cfPsf] 5 . b'lgofF …:6fOnÚd} rn]sf] 5 bfh' ahf/ hfg'x'G5 . 5f]/fsf] OR5f t'==== k"/f ug'{x'G5 . gofF df]8]nsf] Hofs]6 nfP/ 5f]/f] lx8]sf] 5 . bfh' efph' v'zL 5g\, b'a} b+u 5g\– c?sf] eGbf d]/f] 5f]/f] s] sd < sltdf lsg]sf] Hofs]6 < bfdL b]lvG5 lg < ;lhnf] pQ/ lbG5– hfaf] tLg xhf/df Û t/ Tof] hfaf] tLg xhf/ sxfFaf6 s;/L cfPsf] 5 p;nfO{ dtna 5}g . p;sf] ;fWo Hofs]6 xf], ;fwg h] xf];\ === Û …O6 Oh g6 dfO k|AndÚ oltd} ;lsG5 p;sf] hjfkm . k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

15


of] 5f]6f] jftf{ p ;'lg/x]sf] 5 . p;sf] dg s6\s6L vfG5 . dgn] dg vfg] eg]sf] oxL /x]5 eG7fG5 . elthfsf] cg'xf/ x]5{, p;df klg eljiosf] cfzfeGbf lg/fzf emg\ a9L b]V5 t/ bfh'efph'sf] xFl;nf] d'xf/;Fu xfF;f] ;f6\b} kmf];|f] xfF;f] lkml;Ss xfF:5 Û p;sf] dg slt b'v]sf] 5–p;}nfO{ yfxf 5 Û l/; slt p7]sf] 5– Tof] klg p;}nfO{ yfxf 5 . t} klg cfkm"leqsf] /f}b|¿k cfkm}leq n'sfpF5 . b'Mvsf] afudtL cfkm}leq ;'sfpF5 . dgsf] b'vfO{ / k]6sf] ef]s s;}nfO{ yfxf x'b}g . s;}nfO{ k]8f 5, s;}nfO{ kL8f 5 . s;}nfO{ ;f]v 5, s;}nfO{ ef]s 5 . ;+;f/ o:t} 5 . ef]s klg y/Ly/Lsf x'G5g\ . d'VotM /fd|f] x'g] / c;n x'g] ef]s . Tof] dWo] /fd|f] x'g] ef]sn] dfG5]nfO{ ;tfPsf] 5 . w]/} ToxL rfxG5g\ / ToxL w]/}leq w]/} dfG5] alu/x]sf 5g\ . afudtLdf 9n au] h:t} Û ælrt'jfnfO{ hlt k'/f0f ;'gfP klg afv|f] vfg 5f]8\b}g .Æ ;lDemG5 lrQ a'emfpF5 . cfh oL Pshf]8L bfh'efph' slt jif{kl5 xfF;]sf 5g\ . dgdg} ;f]R5– oL xfFl;/x'g\ . O{Zj/sf] s[kf oLdfly o;}u/L eO/xf];\ . k|foM ;w}+ xfF:g] csf]{ hf]8L bfh'efph' eg] xfF:g 5f]8]sf 5g\ . km]l/ ;f]R5–o:t} xf] ;+;f/ sxLF 3fd, sxLF 5fofF . ;a} dfG5] ;w}+ v'zL / ;'vL x'g ;Sb}g . b'Mvsf y/ / y/L w]/} 5g\ . bM'v / ;'vn] klg 3/ / 3f6 ;f6L;f6L a:5 . p;nfO{ ;'vL b]V5g\ t/ p;sf] b'Mv p;}nfO{ yfxf 5 < hLjg eg]sf] afFRg' dfq x}g eGg] s'/f a'emfP/ klg s;}n] a'em\b}g . dflg; /x/sf bf; ePsf 5g\ OR5fsf x}g . gq dfG5]n] cfkm"nfO{ dfG5] agfpg ;SYof] . hGd t k|s[ltsf] /rgf xf], lgdf{0f x}g . lgdf{0f cfkm"n] ug]{ xf], cfkm"leq cfkm"nfO{ Û ¿vn] cfkm\gf] vfg]s'/f cfkm}+ h'6fpF5 . cfkm}+ afFr]sf] 5 Tof] ¿v . b'lgofFnfO{ 5fxf/L klg lbPsf] 5 . t/ dfG5] ===== < dfG5], gkfpFbf klg b'MvL g} lyP . kfP/ klg emg\ b'MvL 5g\ –yf]/} kfP eg]/ Û ;jf]{Rr cfgGbdf sf] g} xf]nf / < pgLx¿sf] ljrf/df p afx]s Û o:t} xf]– æb'Mv kfP uLt cfpF5, ;'v kfP cSsn efU5 ÛÆ eG7fG5 lrQ a'emfpF5 . efGhL Pp6f t:jL/ leQfdf 6fF:b} elG5g\– dfdf of] t vt/f b]lvof] lg Û s'/f a'‰b}g / ;f]W5–vt/f < …cfO ldgÚ oxfF t vt/f b]lvG5 lg dfdf Û efGhLsf] s'/f ;'g]/ eG5–n Tof] t:jL/ ToxfFaf6 lgsfnL xfn . efGhL cndNn kl5{g\ / ;f]lW5g\– lsg dfdf < To:tf] vt/f b]lvg] 7fpFdf t:jL/ /fVg' x'b}g, /fd|f] b]lvg] 7fpFdf /fVg' k5{ . t:jL/sf] OHht ug{' k5{ . x'g t cfh ljr]t 5g\ r]tgfx¿ . lhpFbf r]tgfx¿sf] t OHht x'b}g . lghL{j t:jL/ hxfF /fv] klg x'G5 . zflns eTsfP/ ˆofFs] h:tf] ˆofFs] klg x'G5 . h] u/] klg x'G5 . nfU5– clxn] ;dosf] pbL{ g} o:t} 5 . 16

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


:gfts txsf] clGtd jif{ k9\b} u/]sL efGhLk|lt b'MvL x'G5 . cfkm\gf] efiff, efiff dfq x}g dft[efiff klg xf] To;sf] ;Ddfg ug{ / ;'xfpFbf] af]Ng l;Sg' k5{ eG5 . efGhL lªRr xfFl:5g\ . a'lemg\ ls a'lemgg\ pg}nfO{ yfxf 5 . gofFk':tfsf nflu cfh cfˆg} efiff cGwsf/ h:tf] ePsf] 5 . 1fgsf] ef]s 5}g cfd dfG5]nfO{ . cfw'lgstfsf] ef]sdf ef}+tfl/Psf] 5 gofF k':tf . l/ldS; 5 htftt} Û hdfgf o:t} 5– ælx/fsf] df]n uwfn] hfGb}g .Æ of] eGbf a9L p s]xL ;f]Rg ;Sb}g . aNn xfF:g yfn]sf bfh' a]n'sf ca]nf cfpg' x'G5 . clg lbn vf]n]/ cfkm\gf] b}lgsL ;'gfpg yfNg' x'G5 . w]/}lbg kl5 bfh'sf] lbn v'z b]lvG5 . kl/jf/sf ;a} jl/kl/ a;]/ ;'G5g\ . otf uPF, ptf uPF, o:tf] eof], p:tf] eof], k"˜/fcf˜˜ 3'ldof], k"˜/fcf˜˜== yflsof], nf˜˜:6}˜ eL˜˜8 lyof] uf8L, ks]6df/n] d]/f r:df em\ofk\ xflglbof] . Sof˜˜ af]/ Û yfx} ePg . cf]ln{P/ r:df nfpg vf]H5' t 5}g . bfh'sf] s'/f ;'g]/ ;a} unNn xfF:5g\ /dfOnf] dfG5g\ . xf==== xf=== xL=== xL=== . pg} efGhL ylK5g\– dfdfnfO{ Tof] uuN; t bf˜˜DdL˜ b]lvGYof] lg Û km]l/ pxL xf=== xf=== xL=== xL=== alQ;L ;a}sf b]lvG5g\ . uFh8Lsf] ufgf cDdnLsf] tfn h:tf] b]V5 Tof] b[Zo p Û Tof] b[Zo p;nfO{ g xfF; p7\bf] g} x'G5, g /dfOnf] g} nfU5 . pN6f] lj/St nfU5 . leqleq} dg b'V5 . p;nfO{ yfxf 5– p;sf] dg k|foM ;w}+ b'v]sf] x'G5 t/ s;}n] Tof] b'Mv cg'e"t ub}{gg\ . x'g t gug]{ t x}gg\ lar/fx¿=== t/ Tof] Ifdtf g} 5}g pgLx¿df . To;}n] lar/f eG5 pgLx¿nfO{ pm . bf]if pgLx¿sf] x}g, pgLx¿nfO{ agfpg] O{Zj/sf] xf] . Tof] kIfkftL O{Zj/sf] Û O{Zj/n] Tof] Ifdtf pgLx¿nfO{ lbPgg\ . of] klg Ps sf/0f xf]– O{Zj/ cfkm}+df Ps k|Zg xf] eGg] . ;dfwfg/lxt k|Zg Û pm ;s];Dd c?h:t} eOlbG5 . t/, klg slxn]sfxLF b'v]sf] dg cg'xf/df cg'lbt eOxfN5 . c?n] b]Vb}gg\ Tof] cg'xf/, pm cfkm}+ dfq b]V5 . bfh'sf] cg'xf/ x]5{ pHofnf] 5, xFl;nf] 5 . efph'lt/ x]5{ emg\ pHofnf], emg\ xFl;nf] 5 . csf{ bfh'–efph'lt/ x]5{ pgLx¿sf] klg cg'xf/af6 clxn] afbn x6]sf] 5, yf]/} eP klg h"g lrxfPsf] 5 . . clnslt eP klg c;lhnf] xfF;f] 5 tL b'a} cg'xf/df . efO–a'xf/Llt/ x]5{– xfF;f] g v'zL Û ;w}+ h:tf], p:t} kfpF5 . lg/k]IftfeGbf dfly ck]IffeGbf tn=== Û t/ klg jftfj/0f /dfOnf] 5 . leq dgdf sfF8f pld|P klg, km'n km"n] klg cg'xf/ kmqm]s} b]lvG5 . ;'em' g a'em' b'O{ jif{sf] lkG6' klg xfF;]sf] 5 . c? elthf– elthL, efGhf–efGhLsf] t pd]/} cfˆgf] cg'xf/ x]/]/ cfkm}+ b+u kg]{ / xfF:g] g} 5 . tfn' w]/} v'Oln;s]sf] 5, ;]t} km'n]sf bfx|L /+ufP/ /ftf] agfPsf] 5, DoflrË 5 skfnsf] /+u;Fu Û ufnf rfp/L kg{ yfn]sf 5g\ . ;f7Lsf] xf/fxf/Ldf k'u]sf bfh' . eGg klg ufx|f] geGbf cfkm}+nfO{ emg\ ;fx|f] . k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

17


t];f] eP cfh k"˜/f˜˜ 3'ldof], cfwf x}g < ca 3'Dg] 7fpF of] w/tLdf afFsL sxLF 5}g, x}g t < cfh k"˜/f˜˜ yflsof], ca afFsL hLjgdf ysfg eGg] g} 5}g, x}g t < k"/fsf] cy{ t ToxL x'G5, x}g / < ;a} plt/ x]g{ yfn] . PsfPs cfZro{af]ws lrGx c+lst ;a} cfFvf p;sf cfFvfdf 7f]lSsP . p af]Nb}5 . uf8L nf˜:6}˜˜ eL8 lyof] t/ km:6, ;]s]08, y8{, kmf]y{======eL8 rflxF s:tf] x'G5 < slxn] x'G5 < clg r:df ‰ofk\ xflglbof] Û s;/L xfG5 ‰ofk\ < bfh' xfF:b} k|ltk|Zg ug'{ x'G5– xF, s] eg]sf] s'/} a'lemg < tkfOFsf] pd]/ / ljåQfn] af]Ng] efiffsf] dfq s'/f u/]sf] x'F . 5f]6f] hjfkm kmsf{p5 . k"/f yflsof] x}g, w]/} yflsof] . yf]/} yfs]sf]nfO{ s] eGg], cfwf yflsof] < To:t} k"/f 3'ldof] x}g, w]/} 3'ldof] . nf:6} eL8 x}g, w]/} eL8 lyof] . clg ‰ofk\ xfGof] x}g rf]¥of] cyjf kfs]6 d¥of] . zfob o:tf] x'G5 xf]nf Û of] l5xQ/] efiff xf] eGg] ;'g]sf] 5', xfdL t Tof] xf]Og lg < bfh' :jLsfg'{ x'G5 . bfh'sf] afgL km]l/Psf] 5 o;kfln bfh' l/;fpg' ePg . xfF:g' eof] / t/ km]l/ n]3|f] tfGb} eGg' ef]– Sof˜˜ af]/ Û afgL nflu ;Sof] eGof . p;n] eGof]– zAb eg]sf 1fgsf e08f/ x'g\ . tkfOFn] af]Ng] zAbn] tkfOFsf] klxnf] kl/ro lbG5 . s;n] slt a'em], p To;sf] kl5 nfUb}g . ædfG5] x]g'{ af]nfO{, ;'g x]g{' unfO{ .Æ ToxL 7fg]/ r'k nfU5 . lrQ a'emfpF5 . csL{ efph' lkG6'sf s'/f ub}{ KofRr aLrdf af]Ng' x'G5– of] afa"nfO{ t ca k"/f˜˜ x]g'{ k5{ . gq /]ln+u–‰ofndf r9\5 / n8\5 . p cln hf]8 lb+b} eG5– k"/f˜˜˜ x]g'{ k5{ /] Û p;f]eP lxhf] cfwf dfq x]/]sf]n] of] lkG6' n8]sf] xf] ls Sof xf] < k7\7fk7\7L tL elthf–elthL, efGhf–efGhLn] s'/f a'em]5g\ . ;fksf] h:tf] lha|f] lgsfn]/ xfF:g yfn] . Tof] b]v]/ afFsL ;a}n] To:t} lha|f] lgsfn] . p;nfO{ eg] leqleq} b'Mv nfUof], cfkm\gf] dft[efiffnfO{ Eof;]S6f]dL ug]{ tL 8fS6/x¿sf] kf/f b]v]/ . p;n] w]/} af]Ng' klg x'b}g . c?nfO{ x]k]sf] x'G5 . gaf]nL a:g' klg x'b}g, 7"nf] ePsf] x'G5 . Pp6f ulx/f] df}gtflt/ p;sf] dg hfG5 . ædf}gd\ ;Ddlt nIf0fd\Æ slt eGg' h:tf] nfU5 p;nfO{ . æa}+; hfcf];\ afgL ghfcf];\ .Æ o:t} xf] eG5 df}g a:5 . h}dnLsf] ljdf]rg cfVofg k'?if w|'jrGb| uf}tdaf6 x'g] eof] eG5 . sf] xf] w|'jrGb| eg]sf] < l8u|L k9\g] t/v/df /x]sf] elthf] k|Zg u5{ . xf:o snfsf/ lzjxl/ kf}8\ofnnfO{ ;lDemG5–KjfSs d'vfF xflGbpF h:tf] x'G5 p;nfO{ Tof] elthf]sf] . xfd|f] efiff–;flxTosf] ;dsfnLg kl/ro xf] of] dfG5] eG7fG5 p cfˆgf] elthf]nfO{ . leqleq} emg\ ;f/f] b'V5 p;sf] dg . pm cfkm" Ps ;flxTok|]dL xf] . ;f]R5– d]/f] 3/sf] cj:yf t o:tf] 5 eg]====== < 18

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


æcGwfsf cufl8 b'lgofF cFWof/f] .Æ O{Zj/n] cfFvf lbP klg ;don] lognfO{ cGwf] agfof] . O{Zj/eGbf ;do alnof] eP5 eG7fG5 . O{Zj/n] lbPsf cfFvf km'6fn]/ dfG5]nfO{ cGwf] agfpg] ;do Û slt anafg < Ps dxfljBfnosf ¿kdf /x]sf] dfG5]sf] hLjg clxn] cfkm}+df Ps sf/fuf/ ePsf] 5 . pgLx¿ y'lgPsf 5g\ . clxn] ;:tf OG6/g]6df w]/} dfG5] t:jL/sf] ;f}Gbo{;Fu glhs x'g vf]h] h:tf] . ltgnfO{ km"n ;Dem]/ df]lxt eP h:tf] Û t/, ;a} km"n ;'Gb/ x'b}gg\ / ;a} km"ndf jf;gf klg xF'b}g . knfF;sf klg km"n x'G5g\ . sfuhsf klg km"n x'G5g\ . clg w]/} km"nleq sfF8f n's]sf x'G5g\ . dfG5]leq dfG5] n's] h:t} Û zx/ h:t} dfG5] ;3g cFWof/f]df 8'a]sf] 5 . OR5fx¿ cA:6«ofs 5g\ . clxn]sf] dfG5]nfO{ afof]nf]lhsn lg8n] lgn]sf] 5 . of}jg / gUgtf clxn] c:q ag]sf] 5 . df]8g{ dfO08leq w]/} PlKns]zgx¿ 5g\, ;DxfnL g;Sgf Û 5fn h:t} t}l//x]sf ;kgfx¿ cj?4 5g\ . / klg dfG5] xfF;]sf 5g\ . ;a}s'/f xfF;p7\bf] 5 To;}n] dfG5] xfF;]sf xf]nfg\ Û ca t b'Mvdf klg dfG5] xfF:g yfn]sf] 5 . slt ?g' < s] s]df dfq} ?g' < afudtLsf] d'xfg ;'s] h:t} cfFz'sf d'xfg\ ;'ls;s]sf 5g\ . ?g' s;/L < ?g'sf] kof{o xfF:g' ePsf] 5 . ?g'sf] ljsNk klg xfF:g' g} ePsf] 5 . s[lqd ljgd|tfx¿ dfG5]sf] ahf/df 5\Øfk5\ØflKt 5g\ . dfG5]n] cfkm"nfO{ a]r]/ ToxL d"Non] csf]{nfO{ lslg/x]5 . dfG5]sf] ahf/df cfh v'nf Jokf/ ePsf] 5 dfG5]sf] vl/bljqmL . b'Mvb :kz{x¿n] cfhsf] lbgnfO{ cr]l6/x] . oyfy{x¿n] cfh p;nfO{ lrdf]l6/x] . æ;'v eGg' hg;Fu b'v eGg' dg;FuÆ eG5 . af]Nb}g, 3f]l/P/ s]xL n]lv/x]sf] 5 . Pp6f 8fo/L 5 . klxnf] k[i7df n]lvPsf] 5 . cgfd 8fo/L Û 8fo/L s;sf] xf] s'g} gfpF 5}g . w]/} kfgfx¿ 5g\ . tL kfgfleq w]/} dflg; 5g\, dflg;sf rl/q 5g\ . s'rl/q 5g\ . ljrf/ 5g\ . cljrf/ 5g\ . ljrf/z"Go ljrf/ klg 5g\ . tL dWo] of] kfgfdf dfq zLif{s n]lvPsf] 5Ù æcgfd 8fo/Lsf] Ps kfgfÆ Û kfgfsf] cGTodf n]lvPsf] 5–s]xL ug{sf nflu s] ug]{ xf]nf < b]zsf w]/} 7"nf ljrf/x¿ ToxL b]zsf 7"nf sG6]g/df kmflnP h:t} Pp6f ;fgf] 3/sf] ;fgf] sG6]g/df kmf]xf]/;Fu kmflnPsf] cj:yfdf d Tof] 8fo/L km]nf kf5{' / h:tfsf] t:t} oxfF æcgfd 8fo/Lsf] Ps kfgfÆ syfsf ¿kdf k|:t't u5{' . l8;]Da/ !&, @)!! af]:6g, cd]l/sf sprakashp9@gmail.com

k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

19


8NnL 3/} kmls{O{ of]u]g kf}8]n

pkm\ slt lr;f] ÛÛÛ To;} t df3sf] dlxgf, To;dfly of] ´/L Û d'6' g} n'un'u sfDb}5 . wGg oxL+ glhs} Pp6f lrof k;n;Dd ePklg e]l6of] . oxL lrof dfqn] klg s]xL Gofgf] agfP ´}+ nfUb}5 . Pp6f ;fyLn] sfo{qmd $% ldg]6 k5fl8 ;¥of] /] eGg] ;"rgf NofPkl5 xfdL lrof vfg glhssf] k;ndf a;]sf 5f}+ . xfdL cyf{t\ kqsf/x¿sf] ;fgf] ;d"x . cfh oxfF cgldgn] of]Uotf gk'u]sf] eg]/ 7x/ u/]sf n8fs'x¿sf] labfO{ x'Fb}5 . ToxL labfO{ sfo{qmddf efu lnP/ lzla/ 5f]8\g nfu]sf dfcf]jfbL 5fkfdf/x¿sf] ;dfrf/ l/kf]l6ª ug{ eg]/ d sf7df08f}af6 ;fyLx¿;Fu cfh} laxfg dfq oxfF cfOk'u]sf] x'F . z'?df sfo{qmd laxfg !) ah] x'g] elgP klg oxL kfgLsf] sf/0fn] sfo{qmd ;/]sf] /x]5 . lrof lkpFb} ;fyLx¿ ukmdf d:t 5g\ . rL;f] a9]sf] s'/f, kfgLsf] s'/f, 5fkfdf/sf] s'/f, ;/sf/sf] s'/f, dfcf]jfbLsf] s'/f, jftf{sf] s'/f, c;'/Iffsf] s'/f, dfgj clwsf/ xgg\, xTof, n"6, 8s}tL / anfTsf/sf] s'/f . s'/f ug{ lxhf]cfh zfob c´} w]/} s'/fx¿ a9]sf 5g\ . d eg] cfh laxfgsf] s'/f ;D´G5' . cfh lzla/ 5f8\g nfu]sf n8fs'x¿sf] k|ltlqmof lng Sofd]/fDofg ;fyL xl/ / d}n] lzla/ l5g]{ cg'dlt kfPsf lyof}+ . ToxL k|ltlqmof lng] qmddf b]Vof}+Ù w]/} n8fs'sf cfFvf / af]nLdf tfbfTDo lyPg . af]nLdf ;'lgg] cfqmf]z eGbf cfFvfdf b]lvg] efj s]xL km/s lyof] zfob . nfUYof], qmlGtsf] ;kgf b]vfOPsf cfFvfx¿n] zfob clxn] a]Un} oyfy{ b]Vb}lyP . cfˆgf cfbz{ gfosx¿n] cfh ;/sf/ / ;Qfdf dfq e'n]/ Hofgsf] ;d]t kjf{x gu/L o'4 n8]sf cfkm"x¿nfO{ clglZrt eljiolt/ ws]n]sf] kL8f b]lvGYof] ltgLx¿sf] cfFvfdf . ltgLx¿ sf]xL P6d ad ag]/ km'6\g] eGy] t sf]xL /QmaLh atfpFy] cfkm"x¿nfO{ . sf]xL eg] 3/ kms]{/ ufpF–3/d}} s]xL sfd ug]{ / kf6L{n] lhDd]jf/L lbP kf6L{sf] sfd klg ug]{ eGy] . ltgLx¿sf] s'/f ;'Gbf nfUYof]Ù n8fs'x¿sf tL slnnf cfFvfx¿n] b]Vg t b]zs} pGgltsf] ;kgf b]v]sf /x]5g\ cyjf egf}+ b]vfOPsf /x]5g\ . d}n] klxnf]k6s Tolt glhs}af6 ltgLx¿sf] /utdf plDn/x]sf] To:tf] ld>0fsf] tfk cg'ej u/]+Ù h'g ld>0f ;fdflhs ckx]ngf / lyrf]ldrf] lj?4sf] cfqmf]z, o'jf hf]z, efj'stf, cfj]u, b]zelQm cflb cg]sf}+ tŒjx¿ ldn]/ ag]sf] /x]5 . ;f]r]+, 5ftLsf] gfk, hLpsf] prfO{ / pd]/nfO{ dfq of]Uotfsf] cfwf/ dfGbf cof]Uo 7x/fOPsf oL n8fs'x¿ dfly sqf] 7"nf] cGofo eO/x]sf] 5 < t/ of] s'/f dh:tf] rfgr'g] dfG5]n] eGbf ;/sf/ rnfO/x]sf, dfcf]jfbL xfFls/x]sf clg cgldgdf /x]sfx¿n] g} /fd|f];Fu a'´]sf lyP xf]nfg\ . ;–;fg} ePklg Pp6f se/–ck dfq s] ;Sg nfu]sf lyof}+Ù crDd;Fu Pp6f lr/kl/lrt cg'xf/ kf] b]lvof] Û d t cSs g aSs ePF . ToxfF t /flws] kf] 20

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


b]vf k/L Û ……8NnL ÛÚÚ d]/f] d'vaf6 cgfof;} lgl:sP5 . clg Psl5g\ s'/f u/]kl5 p;}n] egL, æd klg cfh} labfO x'g nfu]sL lg t ÛÚÚ c? 5fkfdf/x¿sf] cg'xf/df b]lvPsf] h:tf] cfqmf]]z To;sf] cg'xf/df lyPg . sflGtxLg, km'Ë p8]sf] efjljxLg cg'xf/df s'g} kL8f, rds, cfqmf]z, v';L s]xL klg JoQm gug]{ pbf; cfFvf lnP/ Tof] d]/f] cufl8 plePsL lyO{{ . PSs}l5g s'/f u/]kl5 s;}n] ……sd/]8 Hjfnf Û tkfOFsf] gfgL ?Fb}5ÚÚ eGof] . clg Tof] Tot} nfuL . ……Hjfnf Û clg gfgL klg <ÚÚ d eg] km]l/ Psk6s 5Ss k/]+ . clg aflx/ cfP/ clxn] ;fyLx¿sf] ;d"xdf ldl;P/ lrof vfFb}5' . eg]kl5 /flws] cyf{t\ Tof] a]nf ;a}n] eGg] u/]sL ……8NnLÆ cfh sd/]8 Hjfnf eO5] Û /flws] / d ;Fu} x's]{sf xf}+ ;fg} 5Fbf . d]/f] 3/eGbf cln dflylt/sf] sfGnfdf ltgLx¿sf] 3/ lyof] . Pp6f ;fgf] sbdsf] ¿vn] ltgLx¿sf] e'OFtn] 3/nfO{ 5]SYof], xfd|f] 3/af6 x]bf{ . /flws]sL cfdf lat]sf] a]nflt/sf] clncln wldnf] h:tf] ofb cfpF5 . /flws] t b'O{ sIffdf k9\yL . 5–;ft jif{ hltsL dfq} lyO{{ xf]nf Tolt a]nf . t/ /flws]sL lbbL km"ndfofrflx+ cln x'ls{;s]s} lyOg\ . ltgnfO{ ;a}n] km'nL eGy] . lrl6Ss k/]sf n'uf nufP/ km'nL lbbL :s"n hflGyg\ . d]/f a'af cfkm}+ :s"nsf] df:6/ x'g'x'GYof], t/ dnfO{ eg] 8NnL ;Fu} …O:s"nÚ hfg dg kYof]{ . ltg} km'nL lbbLsf] kl5 nfUb} /flws] / d :s"n hfGYof}+ . :s"n b]Vg t 3/af6} b]lvGYof] . t/ kxf8sf] 7fpF, Psk6s 8fF8faf6 ´/]/ vx/] t/]kl5 km]l/ clnslt 8fF8f r9]/ :s"n k'Ug ´G8} $% ldg]6–Ps 306f hlt nfUYof] . :s"n ;Fu} hfGYof}+, ;Fu} kms{GYof}+, slxn]sfxL+ vx/]df hDdf ePsf] kfgLdf kf}8L v]Ng l5Yof}+{ . kfgL k/]sf] lbg Tof] leHb} d]/f] 3/df cfpyL . h:tfsf] 5fgfdf k/]sf] kfgL hDdf eP/ cln 7"nf] x'Fb} afb{nLdf v:Yof] . xfdL gfË} e't'Ë} ToxfF g'xfpYof}+ . clNn 7"nf] ePkl5 c?n] rf]/ cf}+nf xNnfpFb} s'/Ls'/L eGg yfn]kl5 afb{nLdf g'xfpg nfh nfUg yfNof] . /flws]sL cfdf lat]kl5 a'afn] sfG5L >LdtL leœofP, / Pp6f ;fgf] efO klg ;Fu} lelqof] . To;kl5 km"nL lbbLsf] :s"n hfg] qmd sd x'Fb}–x'Fb} la:tf/} k"/} k9fO{ g} 5'6\of] . ltgsf] lbg afv|f–a:t' x]g]{, 3fF; sf6\g] ub}{df laTbYof] . /flws] rfxL+ :s"n hfGyL . ;fgLdfsf] 5f]/f] :s"n hfg yfNbf /flws] rf/ sIffdf k9\yL . ;fgLdf af/Daf/ la/fdL kg{ yfn]sL lyOg\ . a'afrflx+ h]7L >LdtL lat]b]lv g} …lah'nL–kfgLÚ n] ltvf{ d]6\g yfn]sf lyP w]/}h;f] . 3/sf] sfdsf] af]´ lbbL x'Fb} la:tf/} /flws]lt/ ;b}{ lyof] . To;n] slxn]sfxL+ :s"n hfg ;d]t kfpGgyL . t/ lbbL cfkm" w]/} sfd u/]/ ePklg ;se/ To;nfO{ :s"n k7fpFlyg\ . ufpF la:tf/} /fhg}lts / ;fdflhs r]tgfn] sf]N6] km]b}{ lyof] . k|hftGq cfPsf] s/La bz jif{kl5 dflg;x¿ csf]{ Pp6f cfGbf]ngsf] tof/Ldf lyP . ltgLx¿ sf7df08f} s]lGb|t To;a]nfsf] /fHo Joj:yfdf /fhwfgL ;x/sf] ;'ljwfdf r'n'{Dd 8'a]sf gfOs]x¿nfO{ lx+;f ;lxtsf] cfGbf]ngaf6 ´S´Sofpg] k|oTgdf lyP . ufpF3/df cln pTkL8gdf k/]sf, d"nwf/af6 cf]´]ndf k/]sf lgd'vf, cgk9, blnt, ;fdflhs / s'g} s'g} dfG5]sf] xsdf t kfl/jfl/s lyrf]ldrf]df k/]sf o'jfx¿ Pp6f lx+;|s cfGbf]ngsf] tof/Ldf lyP . k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

21


o;} qmddf …Ps 3/ Ps hjfgÚ eGg] pbL{ cfof] . w]/} dfG5] To;} a]nf hª\un l5/] . km'nL lbbLnfO{ klg Pslbg ;}lgs em}+ kf]zfs nufP/ cfPsf s]xL dfG5]n] e]6] /] eGg] ;'lgof] . ;flgdfn] To;} klg tL b'O{ lbbL aflxgLnfO{ x]nf ug{ yfn]sL lyOg\ . To; lbg ltgn] km'nL lbbLsf] skfn n'5\b} lkl65g\ . To;s} ef]lnkN6 km'nL lbbL hª\un l5l/g\ c/] eGg] xNnf ufpFel/ km}lnof] . ufpFdf cfpFb} u/]sf] /fhg}lts kl/jt{gsf] of] gofF b[Zoaf6 ;a}h;f] kl/jf/ k|ToIf k/f]If k|efljt lyP . kl/jt{gsf] of] e]nn] xfd|f] kl/jf/nfO{ dfq s] 5f8\Yof] < ;don] xfd|f] kl/jf/nfO{ klg aufof] . t/ zfob s}of}+ kl/jf/x¿sf] t'ngfdf s]xL sd . d]/f a'afnfO{ k~rfotL Joa:yfdf sfFª\u|];df nfu]sf] eg]/ cln–cln dfG5]n] lrGy] t/ ax'bn cfPsf] s]xL jif{d} /fhgLlt b]vL lj/lQmg' ePsf]n] k9fpg] sfddf dfq Jo:t x'g'x'GYof] . /fhgLltdf pxfFsf] s'g} klg ;lqmotf lyPg . a'afnfO{ cfGbf]ngdf ;xof]u ug{ …cg'/f]w u/]sfÚ wDsL cfpg yfn] . To;f] t ;–;fgf gub, rGbfx¿ lj:tf/} ;xof]u x'g} 5fl8;s]sf lyP . xfd|f] 3/df kf6L{sf dfG5]sf] cfjt\hfjt\ lbgdf eGbf /ftdf aflSng yfNof] . a'afn] cfˆgf] ljrf/ kl/jt{g gu/] kl5 rGbf eGb} tLg nfv ¿k}of dfu]sf] /;Lb ePsf] Pp6f lr¶L 3/df cfof] . ;xof]u gu/] ef}+lts sf/afxL x'g] eg]/ /;Lb ;Fu} /flvPsf] lr¶Ldf n]lvPsf] lyof] . km]l/ ToxL a]nf 7fpF– 7fpFdf lzIfsx¿ dfl/g yfn]sf ;dfrf/ /]l8of]n] eGYof] . cfˆg}} ljBfno k|fË0fdf xft k5fl8 afFw]/ 3fF6L /]l6Psf ndh'ª\ lt/sf Pshgf clwsf/L y/sf df:6/sf] kmf]6f] klg klqsfdf b]lvof] . xfd|f] kl/jf/ lj:tf/} eoeLt aGg yfNof] . a'af Onfdaf6 labfsf lbgdf ;'6'Ss slxn] latf{df]8, rGb|u9Llt/ t slxn] ;b/d'sfdlt/ wfpg yfNg' eof] t/fOlt/ hflu/ ;?jf vf]Hg . geGb} xfdL Onfd 5f]8]/ ´fkfsf] rGb|u9L ;g]{ eof}+, a'afn] Pp6f dfWolds ljBfnodf hflu/ ;?jf kfPkl5 . of] 36gf k':tf}+b]lv Onfddf a:b} cfPsf] xfd|f] kl/jf/sf] nflu lgZro g} Åboljbf/s lyof], t/ xfd|f] cflQPsf] dgn] sNkgf u/]sf] b'3{6gfsf] rf]6 eGbf sd b'vb . xfdL a;fO+{ ;g]{ b'O{ lbg cufl8 dfq Pp6f cToGt b'vb va/ ;'lgof] . /f]Nkfsf] ;b/d'sfd cfqmd0f ug{ hfFbf d/]sf s}of}+ k|x/L / ljb|f]xLsf] ;d"xdf km'nL lbbL klg kl/5g\ . ufpFel/ xNnf rNof] . d klg /flws]sf] 3/df k'u]+ . Tof] To;} klg cln b'AnL, cfFvfel/ cfF;' / lhª\l/ª\ª k/]sf] d}nf] skfndf . cfh t pm To; lbgeGbf klg cem} b'AnL / lg/Lx b]lvO{ . 5]pdf sDAof6 8«]; nufPsf ljb|f]xLx¿ /fOkmn ;dft]/ plePsf lyP . dnfO{ ToxfF nfdf] ;do a:g 8/ nfUof], rfF8f]]– rfF8f]] 3/ kmls{PF . Onfd 5f]8]/ rGb|u9L cfpFbf ToxfFsf] jftfj/0f s]xL ;xh / v's'nf] e]l6of] . a'af ToxL+sf] ;/sf/L :s"ndf k9fpg yfNg' eof] / d ToxL :s"ndf sIff gf} df egf{ ePF . a]nf–a]nf Onfdlt/sf dfG5]x¿ xfdL a;]sf] 8]/f;Dd cfOk'Uy], ltgLx¿af6} Onfdlt/sf] va/ yfxf x'GYof] . rGb|u9L cfPsf] tLg–rf/ dlxgf hlt k5fl8 Onfdd} cln 6f9fsf] sfsf gftf nfUg] …kf]v/]n 7'NbfO{Ú n] hlG8;n] ylnPs} a]nfdf w]/} /S;L vfP/ /flws]sf] a'af rGb|dfg sfsf lat] eGg] vj/ 22

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


;'gfP . s'/f ub}{ hfFbf kf] yfxf eof], km"ndfof dfl/Psf] sl/a kGWf| lbg hlt k5fl8 hËnaf6 cfPsf dfG5];Fu} /flws] klg hËn l5l/5] . /flws] zfob ;ft sIffdf k'u]sL lyO{{, Tof] a]nf . ……lrof t lxpmF eO;Sof] lg t ;/ ÛÚ xl/n] eg]kl5 kf] ´;Ë ePF . d t k"j{– :d[ltdf stf–stf kf] x/fP5' . aflx/ kfgL klg yfldO ;s]5 . Psl5gdf x]lnsK6/sf] cfjfh cfof] . kf6L{ cWoIf cfOk'u]5g\ . ;Fu} a;]sf ;fyLx¿ leqsf] sfo{qmd se/ ug{ p7\g yfn] . xl/ / d klg u]6 leq l5¥of}+ . cufl8 d~r agfOPsf] /x]5 . s]xLa]/sf] efif0f kl5 cWoIf sd/]8n] km"ndfnf / cla/ nufOlb+b} xft ldnfP/ Ps kl5 csf{ …cof]UoÚ 5fkfdf/x¿nfO{ labfO{ u/] clg km]l/ csf]{ Ps r/0fsf] efif0fkl5 sfo{qmd ;lsof] . x]lnsK6/sf] kªvf km]l/ 3'Dg yfn] . of]Uo, cof]Uo b'a} vfn] n8fs'x¿n] labfO{sf] xft xNnfP . x]lnsK6/ p8\g yfNof] / Psl5gdf cnk eof] . dnfO{ /flws] ;Fu e]6\g} k'u]sf] lyPg . u]6df klv{a;]+ . Pp6f 6's'6's' lx8\g ;Sg] x]b}{ /x/nfUbf] aRrf] 8f]¥ofpFb} pm u]6;Dd cfO{ clg d eP lt/} a9L . Tof] 5]pmdf cfPkl5 dnfO{ v} s] ef] s] < To;sf] cg'xf/ b]v]/} cfFvf /;fP/ cfP . 3fF6Lleq s'g} s'/f c8\s] h:tf] eof] . Psl5gdf cfkm"nfO{ ;Dxfn]+ / ;f]w]+–…5f]/f ls 5f]/L <Ú p;n] …5f]/f xf] ÛÚ egL . d}n] km]l/ ;f]w]+–…clg o;sf] a'af lg t, s] ug'{x'G5 <Ú …wgs'6f–;Nn]/L xfGg ;Fu} uPsf lyof}+ . xfd|f] 8ˆkmfsf] sdf08/ x'g'x'GYof] pxfF . df]rf{df ;a}eGbf cufl8sf] kª\ltdf x'g'x'GYof] . d rfxL+ ;xLb ePsf ;fyLx¿sf] nf; k'g{ vfN8f] agfpg] ;d"xdf lyPF . ;fyLx¿ ;sL–g;sL nf; 8f]sfdf af]s]/ NofpFy] . ;Fu} tfnLd u/]sf, ;Fu} n8]sf, ;Fu} efu]sf, k|x/L–;]gf;Fu Hofgsf] bfp /fv]/ ;Fu} n'sfdf/L v]n]sf ;fyLx¿sf] nf; b]Vb} eSsfgf] 5'6]/ cfpFYof] . s'g} cg'xf/} glrlgg], s;}sf] clxn] g} af]Nnf ls h:tf] v'Nnf cfFvf Û xfdL ?Fb} vfN8f] vGb} lyof}+ . xfd|f] ;d"xsL sdf08/rfxL+ ?Fb} xfdLnfO{ g?g cfb]z lb+b} lyOg\ . olQs}df Pp6f 8f]sfdf t ;f]gfdsf] nf; klg kf] cfof] Û pxfF klg ToxL o4df ;xLb x'g' ef] ÛÚ dnfO{ l;g]dfsf] syf ;'g] h:t} nfUb} lyof] . …Tof] a]nf afa' d]/f] k]6df ev{/ kfFr dlxgf nfUb}Yof] ÛÚ Tolt eg]/ Tof] dnfO{ 5fFb xfn]/ ?g yfnL . dnfO{ s] u/f}+ s;f] u/f}+ eof] . jl/kl/sf dfG5] xfdLlt/ x]g{ yfn] . s]xL Sofd]/f Dofg ;fyLx¿n] uHhasf] b[Zo b]v] Sof/], Sofd]/f tof/ ug{ yfn] . d}n] cg'/f]wsf] efjdf kmf]6f] glvRg cfUf|x u/]kl5 kmf]6f] rflx+ s;}n] lvr]gg\ . s]xL a]/kl5 Tof] cfkm}+ r'k eO{ . dh]qf]n] cfF;' k'5L . d}n] klg cfˆgf] unf ;kmf u/]+ clg ;f]w]+Ù …ca stf hfg] t 8NnL < …Onfd g} hfG5' Û efO cf7 sIffdf k9\g] eof] /] Û cfdfnfO{ 3/sf] sfddf ;3fpF5' . 5f]/f]nfO{ klg Tot} k9fpF5' <Ú labfO{ x'g] 5fkfdf/x¿ a; ePlt/ nfu] . ;}lgs kf]zfssf Pshgf sfd/]8n] 6'qm'Ss a;]/ /flws]sf] 5f]/fsf] xft ;dfP clg /flws]lt/ x]b}{ eg], …b]z c´} d'Qm ePsf] 5}g, sfd/]8 Hjfnf Û b]z d'St kfg]{ ;f]gfdsf] ;kgf tkfO{+sf] of] 5f]/f]n] k"/f u5{ . qmflGt c´} ;lsPsf] 5}g . cfkm"leqsf] HjfnfnfO{ hLjGt /fVg'xf]nf, lgEg glbg'xf]nf ÛÚ /flws]n] 5f]/fsf] xft ‰jf§ ;dft]/ k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

23


cfkm"lt/ lnO{ . 5f]/fnfO{ af]s]/ a]:;/L 5ftLdf 6fF;L / pk]Iffsf] efjn] tL sfd/]8lt/ x]/L . clns k/ df3sf] hf8f]n] ;a} kft ´/]/ ynf k/]sf nfdj4 ¿vx¿sf] d'lg af6f] lsgf/df Pp6f a; ltgLx¿nfO{ klv{/x]sf] lyof] . Tof] a; r9\g eg]/ l56f] l56f] ltg} phfl8Psf ¿vx¿lt/ nfuL . sfd/]8 x]/]sf] x]¥o} eP . Ps}l5gdf a; la:tf/} u'8\g yfNof] . cfFvf el/P5g\, a; lx+8\b} u/]sf] b[Zo wldnf] eof] . xl/n] 5]pdf cfP/ eg], …c´ klg afbn nflu/fv]sf] 5, kfgL klg /f]lsPnf h:tf] 5}g, cfh klg cfsfz v'Nb}g h:tf] 5 x} ;/ ÛÚ nfdf] ;':s]/f xfNb} af]nLdf ldl;g vf]h]sf] lxSs lxSs cfjfh /f]Sg] k|of; ub}{ d}n] eg]+, …xf] Û cfsfz c´} v'Nb}g h:tf] 5, yfxf 5}g, slxn];Dd < < <Ú pyogen2002@gmail.com

gu/jf;Lx¿df gu/kflnsfsf] cg'/f]w zx/ :jR5 / ;kmf /fVg' xfdL ;j}sf] sŒf{Jo xf] t;y{,  ;8sdf hyfefjL kmf]xf]/ kmfNg] sfo{ gu/f}+ .     

;8s lsgf/df /x]sf] la?jfsf] ;+/If0f u/f}+ . 3/kfn'jf hgfj/ ;8sdf 5f8f g5f]8f}+ . ;8s k]6Laf6 k}bn ofqf ug]{ afgL a;fnf}+ . ;kmfO{ ug{ gu/kflnsfaf6 vl6 cfpg] 6f]nLnfO{ ;xof]u k'¥ofcf}+ . lgdf{0f ;fdu|L nufot cGo Jofkfl/s ;fdu|L ;8s–k]6Ldf /fVg] sfo{ aGb u/f}+ .  ;jf/L ;fwg ;8s–k]6L jf ;8ssf] aLr efudf kfls{ª\ ug]{ sfo{ cfh}af6 cGTo u/f}+ .  3/ lgdf{0f sfo{ ubf{ gu/kflnsfaf6 gSzf kf; u/L Ohfht lnP/ dfq lgdf{0f ug]{ u/f}+ .  gu/kflnsfdf a'emfpg'kg]{ s/, z'Ns ;dodf g} lt/L hl/jfgf x'gaf6 arf}+ .

lqo'uf gu/kflnsf, ufO{3f6

24

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


aafn clwsf/ Û k|df]b lu/L

cfh afn lbj;sf] lbg . cfˆgf xs–clwsf/sf ;jfndf afnaflnsfx¿sf nflu dxŒjk"0f{ lbg . d sfof{no hfgsf] nflu dfOqmf]a;df r9]F . nueu afx| jif{sf] h:tf] nfUg] dfOqmf]sf] vnf;Ln] ;a} ofq';Fu k};f p7fpFb} dlt/ klg xft a9fof] . d}n] ef8f jfkt\sf] k};f lb+b} p;nfO{ eg]+Ù æP efO Û :s"n hfgsf] ufx«f]n] vnf;L aGof xf] ls Sof xf]Ù ltdLnfO{ k9\g dg nfUb}g <Æ d]/f] k|Zg ;'g]/ cfˆgf] d'xf/ clns dlng kfb}{ eGof]Ù æk9\g t dg lyof], t/===Æ pm /f]lsof] . æt/ s] <Æ d]/f] d'vaf6 cgfof;} lh1f;f lgl:sof] . pm eGb} uof], æ bfO Û d hlGdg] ljlQs} cfdf dl/g\ /] Û clg afn] sfG5L cfdf Nofof], sfG5L cfdfn] vfnL 3/sf] sfd–wGbfdf dfq} nfpFlyg\ . d}n] ;x]/} a;]sf] lyPF . af klg d/] . clg t sfG5Lcfdfn] ;Fw} s'6\g]–lk6\g] ug{ yflng\ Tf} klg ;x]/} a;]s} lyPF . Ps lbg t To} ePsL sfG5Lcfdf klg dnfO{ 5f]8]/ cs}{;Fu kf]On lx+l8g\ . ufpFdf d]/f] To;kl5 cfˆgf] eGg] sf]xL ePg . lbSs nfUg yfNof]Ù clg ;x/ cfpg] uf8Ldf n's]/ cfÚsf] . oxfF cfP/ klg k]6 t kfNg} k¥of] Û To;}n] vnf;L aGof Û o:tf] cfkt\ k/]sf] a]nfdf s;/L k9\g kfpg' bfO d}n] ÛÆ p;n] olt elg;Sbf cGo ofq'x¿ klg uDeL/ ePsf lyP . d]/f] klg r'k nfUg'sf] ljsNk lyPg ToxfF . cfkm" cf]n{g] :6k cfPkl5 dfOqmf]af6 cf]n]{/ d ;f]em} sfof{notkm{ nfu]F . dfOqmf]a;af6 cf]n{+bf p;n] dnfO{ 6f]nfP/ s]xL ;do x]l//Xof] clg dfOqmf]sf] u]6 xftn] ykykfpFb} cfˆgf] u'?hLnfO{ cufl8 a9\g ;+s]t u¥of] . sfof{no k'u]/ xflh/ ul/;s]kl5 d cfˆgf] s';L{df a;]/ 6]a'ndf /flvPsf kmfOnsf 7]nLx¿ kN6fpg yfn]+ . lsg xf] lsg kmfOnlt/ d]/f] k6Ss} Wofg} hfg ;s]g . cfFvf cufl8 ToxL vnf;L s]6f]sf] cg'xf/ emnemnL gflr/Xof] . d}n] Sofl06gaf6 lrof dufPF . s]xL If0fkl5 Sofl06gsf] sfdbf/ s]6f] xftdf lrofsf] lunf; af]Sb} d]/f] ;fd' cfof] . d}n] lrofsf] k};f lb+b} p;nfO{ lrof 6]andf /flvlbg O;f/f u/]+ . x'g t Tof] s]6f]n] af/Daf/ dnfO{ c8{/ cg';f/sf] lrof–rd]gf o; cl3 klg NofOlbPs} xf] . o;cl3 dnfO{ p;sf af/]df 3f]lTng] km';{b g} ePg . t/ cfh d p;nfO{ Tof] cl3sf] dfOqmf] a;sf] vnf;L s]6f];Fu bfFHf]/ x]g{ vf]Hb}5' . p:t} pd]/, p:t} kmf6] d}lnPsf sk8f clg p:t} WjfF;] cg'xf/ Û sfdsf] k|s[lt dfq km/s ePklg b'j} afn >lds . dnfO{ lbgel/ h;f] g} Tof] vnf;L / Sofl06gsf] s]6f]sf] ememNsf]n] ;tfO/Xof] . TolQs}df cs:dft\ csf]{ Pp6f afnssf] ofb cfof] . xl/nfO{ d dgdg} efUodfgL 7fGb5' . pm d]/f] 3/j]6LsxfF sfd ug{] s]6f] xf] . afa' cfdfn] kfNg g;s]/ rf/ k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

25


jif{ cufl8 ;x/ k7fPsf]–tna lbg gkg]{Ù s]jn vfg, a:g / k9fO{lbP dfq k'Ug] zt{df . xl/ ;fx«} ldlxg]t uYof]{ . ljxfg 3/ glhs}sf] ;/sf/L :s"n hfGYof] . -af]l8{ª :s"ndf sfdbf/nfO{k9fpg] s'/} ePg Û_ lbpF;f] / ;fFemsf] 3/sf] sfdaf6 km';{b ldNgf;fy pm sfkL / lstfa ;dft]/ a:Yof] . cfkm"x¿ klg lzlIft kl/jf/ eP/ xf]nf 3/j]6Lsf] kl/jf/n] klg p;nfO{ Ps lsl;dn] cfkmGt g} h:tf] u/]/ /fv]sf lyP sfdbf/ ePklg . p;nfO{ ;kmf ;'U3/ eP/ a:g l;sfpFy] . k9\gsf nflu p;n] cj;/ klg k|z:t kfpFYof] . xl/n] klg To; 3/nfO{ Ps lsl;dn] cfˆg} 3/h:tf] ;Demg yfln;s]sf] lyof] xl/n] kf]xf]/ ;fn P;=Pn=;L= k|yd >]0fLdf pQL0f{ u¥of] . 3/j]6L]n] p;nfO{ Kn; 6' df egf{ ul/lbPÙ clg cfkm+}n] nufgL u/]/ p;sf nflu eg]/ Pp6f :6]zg/L k;n klg vf]lnlbP . Ps lsl;dn] p;n] P;Pn;L kf;sf] ePsf] 7"n} k'/:sf/ g} ;/xsf] pkxf/ kfof] . clxn] xl/n] To; 3/sf] nflu ufpFaf6 cfkm"h:t} s'g} csf]{ h]x]gbf/ s]6f] lemsfP/ /flvlbPsf] 5 . cfkm" rflxF laxfg SofDk; hfG5 clg lbpF;f] k;ndf a:5 . 5]p5fpdf :s"n, sn]h clg 6\o"zg ;]G6/x¿ ePsfn] p;sf] k;n klg /fd|};Fu rn]sf] 5 . cs:dft\ d Tolta]nf eml:sGf k'U5'Ù ha sfof{nosf d]/f b'O{ ;xsdL{x¿ d]/f cufl8 cfP/ eGg yfN5g\Ù æx}g cfh vfhf vfg] ljrf/ 5}g ls Sof xf] < b'O{ alh;Sof] t ÛÆ d ;dflnP/ p7\5' clg eG5'Ù ætkfO{+x¿nfO{ g} s'l//fÚsf] Û hfpFm g t ÛÆ Ps ldqn] æcfh Sofl06gdf x}g cGt} aflx/} st} hfpF vfhf vfg ÛÚÚ eg] . pgsf] af]nL km'6\g gkfpFb} csf{ ldqn] eg]Ù æs] xf], ;/nfO{ s'g} lrÝf–l;Ýf k¥of] ls Sof xf] ÛÆ æsxfF lrÝf kg'{ lg Û dnfO{ cfh cln l56f] lgl:sg' lyof], To;}n] xflsdnfO{ ;Grf] 5}g egL 9fF6]+ . xflsd klg Sofl06g lt/} ufÚsf 5g\ Sof Û To;}n] ÛÆ ldqn] xfdLnfO{ :ki6Ls/0f lbP . ……nf} x'G5 lg t ÛÚÚ eg]/ xfdL aflx/ lg:Sof}+ / s'n]Zj/sf] Pp6f /]i6'/fFdf k;]/ vfhf c8{/ ug{ yfNof}+ clg xfdLaLr xfF;f] 7§fsf ukm klg z'? eof] . dufPsf] vfhf 6]j'ndf cfOk'Uof] . crfgs d]/f gfssf Kjfndf Ps k|sf/sf] uGwn] k|xf/ u¥of]] . Tof] uGw ufFhfsf] w'jfFsf] lyof] . d otfptL x]g{ yfn]F . ;Fu}sf] csf]{ 6]a'ndf s]xL :s"n] l76fx¿ :s"n kf]zfsd} lyP . ltgLx¿sf] xfpefp x]bf{ s'g} k|ltli7t lghL ljBfnosf h:tf b]lvGy]] . pgLx¿sf] d'vaf6 ufFhfsf] w'jfF ;Fu;Fu} s'/fsfgLsf qmddf cZnLn zAbx¿ klg lgl:s/x]sf lyP . cfˆg} :s"nsf lzIfsx¿sf af/]df cg]s vfn] s'/fx¿ sf6\b} / lh:SofpFb} lyP pgLx¿ . Pp6f ljBfyL{ eg] 3/ kms{g] a]nf geO;s]sf]n] st} 3'Dg hfg] s'/f ub}{ lyof] . cfkm"n] clxn] ul//x]sf] Jojxf/nfO{ pgLx¿ cfˆgf clwsf/sf ¿kdf k|:t't ug{ vf]Hb} lyPÙ pgLx¿ aLrsf] s'/fsfgLdf To;sf] 5gs e]l6GYof] . o:tf] nfUYof]Ù …clwsf/ dfu]/ xf]Og, vf];]/ kfOG5Ú eGg] egfOnfO{ pgLx¿ rl/tfy{ ug{ vf]lh/x]sf lyP . Tof] egfO ;s] ltg} lzIfsx¿n] ltgnfO{ 26

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


l;sfPsf xf]nfg\ hf] ToxfF geP/ klg pkxf; clg cZnLn ufnLsf kfqx¿ alg/xsf lyP cfˆg} ljBfyL{x¿af6 . ltgLx¿sf] Jojxf/ b]v]/ d}n] cfkm}nfO{ dgdg} k|Zg u/]F æs] ltgLx¿n] cfˆgf] clwsf/ vf];]/ lnPsf x'g\ t ÛÆ clg km]l/ cfkm}n] hjfkm lbPF æxf]Og, cleefjs / lzIfssf cfFvf 5n]/ ul/g] o:tf s[ofsnfk clwsf/sf] kl/efiffleq kb}{gg\ . of] sfd t rf]/L kf] xf] t Û To;}n] ltgLx¿ rf]/ x'g\ .Æ vfhf vfO;s]kl5 xfdL cf–cfˆgf sfof{nosf sf]7ftkm{ nfUof}+ . sfof{no ;do ;lsPkl5 d cfˆgf] 8]/ftkm{ nfUf]+ . laxfg 7Ls ;dodf sfof{no kUg'kg]{ x'Fbf laxfg dfq d dfOqmf]a; r9\\5' . ;fFem eg] k|foM lxF8]/} vfBfGg–t/sf/L lsgd]n ub}{ kms{G5' . cflv/ @) ldg]6sf] af6f] g xf] Û cfh klg d lxF8]/} 8]/f kms{Fb} lyPF , crfgs Pp6f s]6f] d]/f] cufl8 cfof] . p;sf] xftdf sf]7fdf ;hfpg] Knfl:6ssf] km"nsf udnf, dfnf, em'Kkfx¿ lyP . æc+sn km"n lng] xf] < x]g'{;\ t slt /fd|f] 5 ÛÆ p;n] eGof] . x'g t 8]/fdf ;hfpg] ;fdfgdf vr{ ug{ d ?rfpFlbg, cfˆg} 3/ eP kf] ;hfpg'Ù csf{sf] 3/nfO{ k};f vr{ u/L u/L ;hfP/ s;n] 7"nf] dfG5] eG5 / < km]l/ 8]/f ;l//xg'kg]{ x'gfn] To:tf jflxoft\ ;fdfg\x¿sf] ;+sngn] kl5 em0em6 klg Joxf]g'{kg]{ x'g ;S5 ., Tof] k};f a? g"g–t]n h:tf b}lgs pkef]Uo ;fdfgdf vr{ ul/of] eg] 3/ vr{df lskmfot klg x'G5 . t/ d ;f]R5'–cfh afn lbj; . Tof] km"n a]Rb} lxF8\g] klg afns g} t xf] Û p;sf klg t cg]sf}+ OR5f–cfsf+Iff / ;kgf xf]nfg\ . Tof] km"n a]r]/ cfPsf] gfkmfn] p;n] s]xL g s]xL ;fg} ePklg cfˆgf] rfxgfsf] j:t'df vr{ ug{ kfpF5 . Tolt geP klg p;sf] cfhsf] k]6 t ef]s} x'Fb}g . d o:t} s'/fx¿ ;f]Rg yfn]+Ù clg df]ndf]nfO{ gu/L d}n] b'O{;o ?k}ofFsf] Pp6f s[lqd km"nsf] udnf p;af6 lsg]+ clg cl3 a9\b} sfnLdf6Ldf s]xL t/sf/L lsg]/ sf]7ftkm{ nfUf]+ . sf]7fdf cfP/ d'9fdf a;]/ s]xL ysfO dfb}{ >LdtLnfO{ lrof agfOlbg c'g'/f]w u/]+ . cfkm" eg] cfhsf] lbgel/sf s'/fx¿ Ps Ps u/L ;Demg yfn]+ . s'/f ;DemFbf ;DemFb} d s] lgisif{df k'u]+ eg] d]/f 3/j]6Ln] sfd ug{ /fv]sf] s]6f] hf] clxn] …xl/ :6]zg/LÚsf] k|f]k|fO6/ ePsf] 5Ù p;n] dfq kf] ;xL cy{df …afn clwsf/Ú kfPsf] /x]5 . clg d}n] lbpF;f] /]i6'/fFdf b]v]sf tL :s"n] s]6fx¿n] lg Û ltgLx¿n] t …afn clwsf/Ú xf]Og …aafn clwsf/Ú kf] lnPsf /x]5g\ Tof] klg rf]/]/ Û o:tf s'/f ;DemFbf ;DemFb} >LdtLn] NofOlbPsf] tftf] lrofsf] ;'sf]{n] cfˆgf] tntnnfO{ d]6\g yfN5' . zeegiree@gmail.com

(*$!@(@@%*

k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

27


n3'syf

;'af]wsf] cg'/fu Û gf/fo0f ltjf/L

k|ldnf / ;'af]w b'j} d]/f ldNg] ;fyL lyP . b'j} ;xkf7L lyP d]/f . pgLx¿sf] k|]d / tTkZrft\ ljjfx ;Ddsf] ofqfdf klg d ;Fu} lyPF . lax] kl5 eg] pgLx¿ sf7df8f}+lt/ nfu] . pgLx¿l;t e]6 gePsf] w]/} ePsf] lyof] . o;} aLr k|ldnf / ;'af]w aLr cgagsf] cgj/t >[ª\vnf rn]sf] klg ;'g]F . o:t}df Pslbg ;'g]F k|ldnfn] ;'af]wnfO{ 5f]8L c/], kf]On uO{ c/]===Û dnfO{ gdL7f] nflu/x\of] . b'j} d]/f plQs} lk|o ldq lyP . dflg;x¿ k|ldnf / ;'af]wsf] kIf ljkIfdf s'/f sf6\y] . d cGof]ndf lyPF– b'j} d]/f plQs} lk|o ldq Û s;sf] kIfaf6 s'/f sf6'F < o:t}df Pslbg ;'af]w lj/f6gu/ cfof] . pm dg]/ cfof] . p;sf] cg'xf/df pbf;L lyof] . klxn]–klxn]sf] xFl;nf] ;'af]w vf]O{ < d]/f] lk|o ;fyL ;'af]wsf] v';L vf]O{ < d crfgs axlsPF . ;'af]wsf] kIfaf6 d v'n]/ af]Ng yfn]F . k|ldnf ca dnfO{ lk|o ;fyL xf]Og z}tfg nfUg yfnL . o:tf] l;wf–;fwf ;'af]wnfO{ 5f]8]/ cs}{l;t kf]On hfg] k|ldnf g} abdfz xf] . d}n] k|ldnfnfO{ xf]Rofpg y'k|} b'af{Ro k|of]u u/]F . –s] vf]h]sL xf] To;n] < –;'v–;DklQ, P]z–cf/fd s] kb, k|lti7f / k};fn] lsGg ;lsG5 < –y'M y'M y'M, afOkmfn] Û crfgs ;'af]w s/fof]– ……a;\, r'knfu\ . w]/} af]ln;ls;\, k|ldnfsf] lj/f]wdf d ca Ps zAb ;'Gg rfxGg===ÛÚÚ d ;ggGg ePF . jftfj/0fdf Psbd rsdGgtf 5fof] . pm p7\of] . s]xL gaf]nL, hfG5' klg gegL lxF8\of] . d eg] /ge'Nndf===pm uPsf] af6f]tkm{ x]l//x]F===Û narayan_tiwari1955@hotmail.com (*$()&#@^& 

d ;a} cfpg] o'usf g]kfnL ;|i6fx¿nfO{ cg'/f]w ub{5'— cfkm\gf] k|frLg 3/lt/ kmsf+}{, of] h8ky 5f8]/ cWofTd / lj1fg;Fu} aUg] uª\uflt/ nfuf}+ . xfd|f l;h{gfn] ltg} e08f/af6 p3fP/ k|tLs / laDax¿, k'/fsyf / ufyfx¿, bz{g / lrGtgx¿ k]ml/ k9]/ ;do ;fk]If agfpFb} nfg l;sf}+ . –8f= uf]ljGb/fh e§/fO{ …ul/dfÚ df3, @)^* af6

28

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


n3'syf

gfdb{

ldng ;dL/ gf/L k'?if ;dfgtfsf] s'/f ug]{ g} xf] eg] oyfy{df p;sf] 3/ kl/jf/df nfu" ePsf] lyof] . ztk|ltzt g} gf/L–k'?if ;dfgtfsf] s'/f Jofjxfl/s w/ftndf plqP/ b]vf k/]sf] cj:yf sxL+st} lyof] eg] Tof] p;}sf] 3/ kl/jf/df dfq} lyof] . ;fFRr} ldn]sf] cfbz{jfg\ Pj+ gd"gf hf]8L g} lyof] pgLx¿sf] / t 3/fo;L jftfj/0f klg Psbd /dfOnf] lyof] . lax] ePsf] y'k|} jif{ e};s]tfklg pgLx¿sf] jLrdf ;fdfGo em}emu8f ePsf] ;d]t sf]xL s;}nfO{ yfxf kQf] lyPg . zfob xfjf rn]sf] eP kft gxlNnsg /xg t s] g} ;SYof] / < To;}n] t pgLx¿sf] ;DaGw k|lt l5d]sLx¿ O{iof{ / 8fxfn] hNg] ub{y] . t/ pgLx¿sf] h:t} pbfx/0fLo gd"gf hf]8L aGg rfx]/ klg tL sbflk ;Sb}gy] . / t eGg] ub{y] lsÙ …p;sf] af/]df s'g} gug'{;\ Û p t Ps gDa/sf] gfdb{ xf] . :jf:gLn] h] eGof] ToxL s'/f dfgL lx+8\g] sxL+ gePsf] nf5L hf]Ol6+u|] xf] p t Û To:tf :jf:gLsf] u'Go"sf] km]/ ;dft]/ lx+8\g] kfgLd?jf sfFt/ dfG5]sf] s'/f klg s;}n] u5{ <Ú xf] o:t} o:t} cgfjZos s'/fx¿ uy]{ / lrQ a'emfpFy] db{ l5d]sL egfpFbfx¿ . oL / o:tf cg]sf}+ grflx+bf s'/f u/]/ cfˆgf] v]bf] vlgPsf] af/]df klg p cgle1 lyPg . cfˆgf] af/]df l5d]sLx¿åf/f ul/+b} cfPsf] gsf/fTds 6Lsfl6Kk0fLx¿ p;sf sfgdf k'Ug] u/]sf] eP klg p To;k|lt slxNo} s'g} jf:tf ;d]t ub}{gYof] . a? pN6} eGg] ub{Yof]Ù …;k{sf] v'§f ;k{ cfkm}+n] b]V5, c? s;}n] b]vfpg' kb}{g . sfu s/fpFb} u5{ lkgf ;'Sb} u5{ ÛÚ tLgbf] af6] –&, s/fbL ahf/, :ofª\ hf (*$^!#^!#& 

g]zgn sfli6ª\u O08li6«h -k|f=_ ln NATIONAL CASTING INDUSTRIES (PVT) LTD

x]6f}+8f cf}Bf]lus If]q Head office: TEL-00977 57 520541 FAX-00977 57 525266

Branch office: Tika Thali-5, Lalitpur TEL-5007046, FAX-5007266

REMEMBER US FOR Manufacture of Cast Iron Main Hole, Hand Hold Cover, Rolling Mill’s Cast Iron, Gun Metal,

k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

29


n3'syf

;]tf] xfQL

/fh]zs'df/ cof{n kqsf/x¿sf] Ps 6f]nL Tof] kl/of]hgfsf] cg'udg tyf lg/LIf0fdf lgl:sof] . ufpFdf pkxf/ sfo{qmd ;~rfngkl5 hgtfn] l6lnSs 6Nsg] 5fgf] xfn], 5f]/f5f]/L k9fP, hUufhldg hf]8] eGg] ;dfrf/ 5fkf tyf ljB'tLo ;~rf/ dfWoddf 5fO/x]sf] lyof] . ;dfrf/sf sf/0f u}/;/sf/L ;+:yfx¿ kqsf/;Fu v'zL lyP . cvaf/ / /]l8of]df pkxf/ sfo{qmdsf] ;dfrf/ 5fPkl5 ;+:yfx¿n] lhNnfsf] /fhgLlts ;+oGq / ;/sf/L clwsf/Lx¿nfO{ sfo{qmd x]g{ lgDtf] lbP . lhNnfsf] dxFuf] xf]6ndf uf]i7L / ;]ldgf/ eof] . a'l4hLjLx¿n] ax; u/], …u/LaL Go"gLs/0f x'Fb}5 .Ú Ps g]tfn] 3'dfP/ ;f]w], …sfd kmf]6f]df dfq xf] ls hgtfdf k'u]sf] 5 <Ú ;fdflhs kl/rfngsf] sfo{qmd lnP/ ufpF k:g] ;+:yfsf k|d'vx¿n] vf;v'; u/] . kGw| lbgkl5 lhNnfsf bnnfO{ eFu]/] 6fps] cIf/df ;+:yfsf] gfd n]lvPsf] n]6/Kof8df lgDtf cfof]– :ynut cjnf]sg Û lgDtf] cfpFbf bË k/]sfx¿n] ufpF hfg] ;'/;f/ ldnfP . lhNnfsf g]tf, xflsd, kqsf/, a'l4hLjL ;a} cl3 nfP/ ;+:yfsf kl/rfns uf8L r9] . b'u{d :yfgsf ufpFn]n] km"ndfnfn] :jfut u/] . cfTdLo :jfut / cfltYo kfP/ ;a}hgf dVv k/] . vfglkgkl5 sfo{qmd ;'? eof] . cfof]hgfsf af/]df l/kf]l6{ª ubf{ l9nfO{ ePsf] eGb} ;+:yfsf k|d'v hLk r9]/ sfo{qmd:yn cfP . d':sfg 5b}{ cf]ln{Psf ;+:yf k|d'vnfO{ :yfgLo hgtfn] uxlsnf] dfnfn] emlsemsfp kf/] . ;df/f]x:yn s/tn Wjlgn] u'lGhof] . sfo{qmdn] kf/]sf] k|efjsf af/]df :yfgLo Ps JolQmn] af]n], …;+:yfn] xfDnfO{ hDdf u/]/ r]tgf lbof], lzIff lbof] . cfod"ns ;Lk l;sfof] . cfh xfdL w]/} s'/f hfGg] ePsf 5f}F .Ú o;}aLrdf u}/ ;/sf/L ;+:yfsf gIfqn] g]tf;Fu uf]Ko jftf{ u/] . a'l4hLjL;Fu vf;v'; u/] . kqsf/;Fu ;fdfGo enfs';f/L u/] . xflsd;Fu ef]ln e]6f}Fnf elg labfjf/L eP . d~rdf af]Nb} u/]sf kqsf/sf] cfjfh g;'lgg] u/L hLk x'OFlsof] . d~rsf kfx'gf d'vfd'v ug{ nfu], ufpFn]x¿n] hLk bu'/]sf] x]/], x]l//x] . hLk uPkl5 ah]6 x]bf{ yfxf eof], k|ltJolQm nfut $ nfv k'u]sf] /x]5 . d~rdf ;NofªaNofª ;NofªaNofª rNof]— …;]tf] xfQL kf] k/]5 ÛÚ crm.aryal@gmail.com 9857060202

30

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


n3'syf

dflnsnfO{ tx s[i0f/fh ;j{xf/L

eujfgnfO{ Psk6s p6\k6\Øfª ug{ dg nfUof] . pgL af3sf] e]ifdf d'Qm sd}of a:tLdf l5/] . a/3/sf] cu'jfO{df ufpFn]x¿ e]nf ePsf lyP . af3;Fu 8/fpg 5f8]/ ufpFn]x¿ e¶f -ef/L af]Sg] 3f]+rf]_ lnP/ dfg{ tlD;P . Ps}l5gdf ‰ofkem'k eujfgnfO{ hfndf kfl/xfn] . eujfg af]Ng klg ;s]gg\ . pgnfO{ alb{of /fli6«o lgs'Ghsf] lhDdf nufOof] . eujfgn] dgdg} eg]–lhpFbf] af3nfO{ tx nufpg ;Sg] oL d'Qm sd}ofn] cfˆgf dflnsx¿nfO{ ;dod} lsg tx nufpg ;s]gg\ xf]nf < ksarbahari@gmail.com 9851116183

sf] ;"rgf  k|sfzgfy{ n]v–/rgf k7fpFbf cfkm";Fu Psk|lt /fv]/ dfq k7fpg' kg]{5 . c:jLs[t /rgf ;'/lIft /fVg] cyjf lkmtf{ ul/g] 5}g .  k|Llt kmG6df 6fOk u/L O{d]nåf/f k7fOPsf :t/Lo /rgfnfO{ u|fXotf lbOg]5 .  k|sfzg cof]Uo, c:ki6, ga'lemg] cIf/ ePsf ;fdu|L k|sflzt x'g] 5}gg\ .  k|sfzgfy{ cfPsf ;fdu|Lsf] cTolws rfksf sf/0f k|]lift ;fdu|L tTsfn k|sflzt ul/xfNg xfdL c;dy{ 5f}+ .  ;fdu|L k7fPsf] rf}yf] cÍ;Dd klg k|sflzt geP /rgf c:jLs[t ePsf] 7fGg' kb{5 .  …/rgfÚ df k7fO;lsPsf ;fdu|L c¿ klqsfdf klg k7fOP / b'j}lt/ k|sflzt x'g uP eljiodf To:tf /rgfsf/sf ;fdu|L …/rgfÚdf k|sflzt ul/g] 5}g .  …/rgfÚ df k|sflzt ;fdu|L k|ltsf] bfloTj ;DjlGwt n]vsdf g} /xg]5 . k|sfzgfy{ /rgf k7fpFbf pko'{Qm a'Fbfx¿df Wofg lbg cg'/f]w ul/G5 . k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

31


n]v–lgaGw

gf/L ;dfgflwsf/lt/ uxlsnf] kfOnf] dbgdl0f bLlIft

g]kfnsf] s'g} If]q / ljifonfO{ klg ef/tl;t t'ngf ug{ ldNb} ldNb}g . tL If]q ef/tsf] ef}uf]lns Onfsf, hg;+Vof cyjf ef/t / g]kfnsf k|frLg ;+:s[lt Oltxf;sf ljifo g} lsg gx'g\, s]xL jif{ klxn] d}n] n]lv;s]sf] 5' . ;+jt !(() sf] dxfe"sDksf] ^ dlxgfkl5 d]/f lktfn] ;kl/jf/ xfdLnfO{ jf/f0f;L k'¥ofpg' ePsf] lyof] . of] kl/jt{gn] d]/f] JolQmTj / rl/qdfly Tof] afnssfnb]lv g} uDeL/ k|efj kf¥of] . !! jif{sf] pd]/df cfˆgf] b]zaf6 hfg'kbf{ d]/f] g]kfnleqsf ;fdflhs ;DaGw, gftf ;DaGw d}qL ;DaGwx¿ clwsf+z dfqfdf pv]lng k'u]sf lyP . cfh klg d cfkm"nfO{ To:t} PSnf] h:tf] 7fG5' . t/ Tof] kl/jt{gn] Tof] afNosfnb]lv g} ef/tLo ;fdflhs hLjg, ToxfFsf] ;f+:s[lts / ;flxlTos kof{j/0f tyf ToxfF rln/x]sf] ;fd|fHojfb lj/f]wL ljs6 ;+3if{n] tyf Tof] ;+3if{df dxfTdf ufGwL, hjfx/nfn g]x¿ tyf pQ/ / blIf0f k|b]zsf ljVoft g]tfx¿sf g]t[Tj, rfl/lqs z'4tf, cg'zf;ga4tf tyf 3g3f]/ g}ltstfaf6 dnfO{ cToGt g} / g]kfndf g;'xfpFbf] h:tf] b]lvg] u/L k|efj kf/]sf] lyof] . ltg} k|efjn] ubf{ @))& sf] k'; dlxgfdf d]/f efOn] dnfO{ g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf] ;b:otf lglDt cfj]bg kq n]Vg k|]l/t u/]sf lyP . t/ Tof] k|]/0ffn] pN6f] k|efj kfg{ yfn]kl5 ;+jt @)$! df d}n] kf6L{af6 /fhLgfdf u/]+ . k[i7e"ldsf oL ;a} s'/fx¿sf cfwf/df of] n]vdf d g]kfn / ef/tsf ljzfn ;fdflhs kl/j{tgx¿df gf/L ;d'bfosf] e"ldsf af/] cfˆgf ;+lIfKt ljrf/ k|:t't ug{ oxfF pBt ePsf] 5' . ;g\ !(#$ lt/ ef/tdf hfFbf / To;a]nfb]lv c+u|]hL / lxGbL efiffsf b}lgs, ;fKtflxs / eflifs klqsfx¿sf] lgoldt / oyf;Dej zlQm / a'l4 cg';f/ ulx/f] cjnf]sg ubf{ ef/tsf ;j{ >L ;/f]lhgL gfo8', Plgj];]G6, Tof] j]nf ev{/ cj;fg k|fKt ePsL sdnf g]x¿ tyf k"j{sfnLg dL/f jfO{ / ;g\ !*%& sf] ef/tLo :jfwLgtf ;+u|fdsL To;a]nfsL g]qL emfF;L /fHosL /fgL nIdL jfO{sf hLjgn] ddf g]kfnsf] gf/L ;d:ofaf/] uDeL/ ?lr pTkGg ug{ yfn]sf lyP . cfh g]kfnL ;flxlTos If]qdf To:tL Pp6L gf/L >L /df zdf{–g]kfnL lzIff kl/ifbdf ljut @% jif{b]lv dxf;lrj / Tof] eGbf !) jif{ klxn]b]lv ;f] kl/ifb\sf] ;b:o /xg'ePsLn] Totf d]/f] pu| Wofgfslif{t u/]sf] 5 . xfn cj;fg k|fKt g]kfnL efiffzf:qL >L uf]kfn kf08] …c;LdÚ sL ;'k'qL pxfF sf7df8f}+sf] /Tg/fHo nIdL SofDk;df jiff}{b]lv sfo{/t /xL g]kfnL o'jtLnfO{ pRr lzIfflt/ lg/Gt/ k|]l/t ug'{ePsL / xfn cjsfz k|fKt >L /df zdf{nfO{ klg !& df3 ;+jt @)^* sf] lbg g]kfn ;/sf/sf] ;+3Lo dfdnf, ;+ljwfg;ef, ;+;bLo Joj:yf tyf ;+:s[lt dGqfnon] /fi6«kltsf] xftaf6 dxfslj b]jsf]6f k'/:sf/ k|bfg u/]sf] 5 . of] klxnf] jif{sf] k'/:sf/ kfpg]df ul/dfdoL b]jL afx]s 32

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


;j{>L wd{/fh yfkf, sfnLk|;fb l/hfn, s]zj pkfWofo / d dbgdl0f bLlIft klg 5f}+ . o:tf pRrtd ;flxlTos k'/:sf/ kfpg]df ul/dfdoL b]jL /df zdf{ g]kfnsL k|yd gf/L x'g'x'G5 . d}n] cfˆgf] sfo{If]qaf6 cfh;Dd cyf{t\ ;g\ !($$ b]lv ;g\ @)!@ ;Dddf ;Ddfg, k'/:sf/, kbs tyf cg'df]bgx¿ u/L %^ eGbf a9L ;+Vofdf k|fKt u/]sf] 5' . tfklg d Tof] ;+VofnfO{ Tolt dxŒj lbGg hlt /fli6«o hg;+Vofsf] cfwL eGbf a9L /x]sf] gf/L hg;+Vofdf rlr{t ul/dfdoL b]jLn] PSnL gf/L eP/ of] ;/sf/L k'/:sf/ kfPsf]df d cfkm"nfO{ dfq xf]Og ;Dk"0f{ g]kfnL k'?if ;flxTosf/eGbf pRr ;Ddfg ul/dfdoL b]jL /df zdf{k|lt clk{t ub{5' . ;'?df dfly rrf{ ul/Psf] ef/tLo ;Gbe{df ljrf/ ug]{ u/]sf] d}n] hxfFlgof zf;gsf] cGTokl5 g]kfndf ePsf] ;+jt @)!% sf] klxnf] ;jf{lws aflnu dtflwsf/df cfwfl/t dxflgjf{rgdf ;'b"/ klZrd g]kfnaf6 ;f+;bdf lgjf{lrt ePsL b]jL >L åfl/sf 7s'/fgL g]kfnsL k|ydf ;+;bLo gf/L ePsLdf awfO{ lbPsf] lyPF . Tof] ;+;bnfO{ To;a]nfsf /fhfkIf g]tfx¿n] dfGotf lbPgg\ . bnljxLg Joj:yfsf] /fli6«o k~rfot sfndf klg s]xL gf/L ;ef;bx¿ eP, >L eb|s'df/L 3n] tyf >L ;'zLnf yfkf dGqL klg eP . ltgn] cfˆgf] Ifdtf / cfkm"n] kfPsf lgb]{zg cGtu{t /xL sfd klg /fd|f] u/L ;DkGg ug]{ u/]sf lyP . Toltn] gk'u ePsf] x'gfn] g} /fhf >L jL/]Gb|af6 !) h]7 @)#^ df /fli6«o hgdt ;+u|xsf] 3f]if0ff ul/of] . ToxL jif{ @! c;f/sf] lbg sf7df8f}+sf] d}bfgdf g]kfnL Oltxf;sf] ;a}eGbf 7"nf] hg;ef v'nfd~rdf ;DkGg eof] . Tof] hg;ef b]v]/ …g]kfndf ;jf{lws aflnu dtflwsf/df cfwfl/t ax' kf6L{ Joj:yf km]l/ ;'? x'g] eof]’ eGg] nfu]/ d cToGt} k|;Gg ePsf] lyPF . tyflk @! c;f/sf] hg;efdf >L lj=kL= sf]O/fnfn] efif0f ug'{x'Fbf v'nfd~rsf] cufl8 hDdf @% hgf hlt dfq gf/Lsf] pkl:ylt lyof] . Tof] cNk pkl:yltn] ddf lgs} g}/fZo pTkGg u/]sf] lyof] . tyflk ;b/d'sfd kfNkfeGbf tn /x]sf] rf/}lt/ pRr kxf8n] 3/]sf] …df8LÚ gfds d}bfgdf ax'bn kIfsf $ hgf 7"nf g]tfn] efif0f ubf{ ;efdf pkl:yt hDdf hDdL !%)) hlt /x]sfdf ;efsf] ;'?df ^%) gf/Lsf] pkl:ylt lyof] . Tof] pkl:yltnfO{ To;a]nf d}n] gf/L hfu/0fsf] dxfg\ ljho 7fg]sf] lyPF . To;f] x'Fbf x'Fb} klg To;a]nf pRr kbf;Lg /x]sf bnljxLgtfjfbL k~rg]tfx¿n] cf– cfˆgf k|sf/sf if8\oGqd"ns k|rf/ u/]/ bnljxLg kIfnfO{ ;fdfGo h:tf] b]lvg] ax'dt lbnfpg ;ls ljhoL t'Nofof] . Tof] ljhosf] k[i7e"lddf s;sf] s] s:tf xft /x]sf lyP eGg]df klxn] w]/} n]lv;lsPsf] 5 t;y{ tL ljj/0fx¿lt/ oxfF clxn] ghfpFm . #)÷#! jif{sf] ;do lat]/ uof] . clxn] x]bf{ jt{dfg ;+;bdf gf/L pkl:yltnfO{ g]kfnsf] Oltxf;df gf/L hg;+Vofsf] cg'kftdf geP tfklg k|z+;gLo / :jfutof]Uo egL :jLsf/ ug}}{ k5{ . o:tf] n]Vbf d jt{dfg ;lDjwfg ;efsf ;Dk"0f{ gf/L ;ef;bnfO{ ;dy{g ulb{g . k'?if ;f+;bx¿dWo] …cfgGbL b]jLÚ u'6sf] dw];L egL cfk"mnfO{ lrgfpg] ;d"xsf / klxn] dGqL kbdf ;d]t al;;s]sf Zofdz/0f u'Ktfh:tf ckx/0f u/]/ ! s/f]8sf] lkm/f}tL dfu ug]{ dxf ck/fwL k'?if jt{dfg ;+;b;efdf /x]sf] 36gfnfO{ la;{g ;lsGg . s] dfq eGg ;lsG5 eg] To:tf k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

33


ck/fwL k'?ifn] d'n's ;fd' b]vfPsf] cfk/flws af6f]df g]kfnsf] ;+;bLo ;efsf jt{dfg gf/L ;ef;bx¿ s;} u/L klg gnfu"g\ . cfˆgf] lhNnfsf] k|zf;g k|d'vnfO{ ufnfdf yKk8 xfGg] 36gfsf] kof{Kt lj/f]w eO;s]sf] 5 eGg]af6 gf/L ;ef;b lglDt Zofdz/0f u'Ktfn] cg';/0f u/]sf] 3g3f]/ ck/fwL af6f] ;jtf]{efj]g cu|fè g} 5 eGg] d 7fG5' . d}n] x]bf{ >L /df zdf{n] /f]Hg'ePsf] ;flxlTos af6f]n] dfly elgPh:tf ck/fwnfO{ ;j{yf cu|fè egL k|dfl0ft u/]sf] 5 . To;}sf/0fn] ;d]t xf]nf g]kfn ;/sf/sf] ;+:s[lt dGqfnon] g]kfnsf /fi6«kltsf] xftaf6 pQm b]jLhLnfO{ dxfslj b]jsf]6f k'/:sf/åf/f ;Ddflgt ug]{ lg0f{o u/]sf] x'g'k5{ . otf s]xL jif{b]lvsf] g]kfnsf] b}lgs /fhgLlts Oltxf;lt/ Wofg lbFbf ax';+Vos g]kfnL hgtfdf cjZo g} uDeL/ g}/fZo 5fPsf] 5 . t/ of] g}/fZosf] sfnf] afbnnfO{ k|eftL ;"of]{bo ;dosf] :j0fL{d ls/0fn] lgjf{l;t ug'{ g]kfn h:tf] k|fs[lts ;|f]t ;Dkbfn] el/k"0f{ b]z lglDt clgjfo{ 5 eGg] pHofnf] cfzfdf d clxn] 5' . oxfF xfdL s] gla;f}{+ eg] a]nfot h:tf] k|hftflGqs d'n'sdf ;g\ !(@( df gf/Ln] a]nfotL ;+;bdf k|j]z kfPsf lyP . To:t} :jLh/Nof08 h:tf] k"0f{tof zflGtlk|o b]zdf ;g\ !(&@ df dfq Pp6L gf/Ln] ;+;bLo dxflgjf{rgdf ljho kfPsL lyOg\ . o;/L x]bf{ gf/Lk|lt k'?ifsf] cGofok"0f{ / c;fdfGo Jojxf/ o'uf}{b]lv ;+;f/el/ rlncfPsf] b]lvG5 . t/ ToxL o'un] clxn]sf] cfˆgf] clGtd r/0fdf cfˆgf klxn]sf rl/qnfO{ kl/Tofu u/]/ gf/L ;dfgflwsf/dfly hf]8 lbg yfn]sf] 5 . g]kfndf g]kfn ;/sf/n] gf/LNffO{ dxfslj b]jsf]6f k'/:sf/ k|bfg u/]/ ToxL pHofnf] af6f]nfO{ cg';/0f ug]{ sfd ;'? u/]sf] xf] eGg] d 7fG5' . sflnsf:yfg, sf7df8f} + kmf] g M $$!(#^( 

; lx t c ? ; flxlTo s klq s f, l j l j w l j ifo s f kf7\o ; fdu|L P j +: 6]z g /L ; fdfgx ¿ s f lglD t xfdLnfO{ ; Demg’x f]; \Û

kf7Ø ;fdu|L k;n -k|f]= sdn ;'j]bL_ hfd] dfs]{6, /Tgkfs{, sf7df8f}+ k;n gDa/ !*, kmf]gM $@$#!%) 34

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


aa'/f] aGbL dg'h afa' ld>

……afns aa'/f] låhz'sgfdf, x'F d k/]sf] 5' lk+h/fdf ÛÚÚ cxd\, cfjfd\, jod\Ù oL tLg zAb;Fu afNosfnb]lv g} d kl/lrt x'Fb} cfPsf] 5' . t/ klg d]/f] ;Dk"0f{ hLjg log} zAb jl/kl/ ?dlNnO{ /x]sf] 5 / log} zAb kl/lw leq ;~rflnt x'Fb} cfPsf] /x]5 eGg] s'/frflx+ cfhsfn kf] cln cln a'‰g yfn]sf] 5' . oL tLg dWo]sf] klxnf] zAb …cxd\ÚnfO{ g} d}n] k6Ss} a'"g' ;s]sf] 5}g eg] c? b'O{ zAbnfO{ emg\ s;/L a'‰' g ;s''Fnf < …cxd\Ú ;Fw} d;Fu /xFb} cfPsf] 5 hGd]b]lv g} . d o;}leq 5' clg dleq} 5 d]/f] cxd\ . d]/f hLjgsf ;Dk"0f{ s[ofsnfk o;}af6 lgb]{lzt 5g\ . cli6«og dgf]lj1fgljb\ …l;Udg k|mfO8Ún] eg]sf] …O{uf]Ú g} …cxd\Ú cyjf …dÚ xf] . d eg]sf] ltdL cyjf xfdL sbflk xf]Og . dfG5]leq cxd\ efj a9]/ ljZjj[If alg;Sof] . …dÚ Pp6f ;fgf] lk+h8fleq aGb 5 . …dÚ aGbL ag]sf] 5Ù t/ klg o;sf] a9\bf] s[of–k|s[of / k|lts[ofaf6 dfG5] cem a9L PSnf] / JolQmjfbL aGb} uO/x]sf] 5 . rf}wf}+ ztfAbLsf O6flnog ;dfhzf:qL …6D; Plsgf;Úsf] …dfG5] ;fdflhs kz' xf]Ú eGg] egfO{ ;ft;o jif{ cufl8 l7s} lyof] . t/ cfhsf] cfw'lgs ;dodf Tof] egfO{ ldNb}g . cfh t ef}lts ljsf;sf] aGwgdf h]lnP/ dfG5] lgtfGt PSnf] eO;s]sf] 5 . …dfG5]Ú -;fdflhs xf]Og_ kz' xf] . ;dfhaf6 p w]/} 6f9f k'lu;Sof] . xfF;'~h]n dfq dfG5] xf]Ù l/;fPkl5 lx+;|s hgfj/ aGg k'U5 pm . k|f0fL hut\df dfG5] b'O{v'§] hgfj/ xf] . To;}n] cfkm" afFRg c?nfO{ dfb{5 . x'g t dfgj Oltxf;el/ yf]/} ;jnsf aGbL /xFb} cfPsf 5g\ w]/} b'j{nx¿ . dfgj Oltxf; Pj+ ;Dk"0f{ ;Eotfsf] Oltxf; g} aGwg / aGbLsf] xf], cxd\sf] xf] . …dÚ sf] ;+hfnaf6 a? Pp6f kz' d'Qm 5 . :jtGqtfsf] nflu lrRofpg], s/fpg] / lg/Gt/ d'lQm ;+u|fddf nflu/xg] cfw'lgs dflg; cfˆg} …cxd\Úsf] lk+h8fleq emg\ emg\ sl;+b} uO/x]sf] 5 . ltd|f]–xfd|f] hlt ;a}nfO{ p;sf] cxd\n] d]/f] agfO;Sof] . dfG5]sf] z}tfgL k|j[lQ, efif0fL cfbz{, xTof, lx+;f, o'4d"ns dfgl;stf, ljs[lt / ljsf/ cflbnfO{ b]v]/ xf]nf k|mfG;]nL clt oyfy{jfbL slj …rfn{;\ jf]bnfo/Ún] …8fo08LhdÚ cyjf cxd\jfb eg]sf . cg]sf}+ k|sf/sf aGwgdf hsl8Psf] ePtf klg ;aeGbf a9L d]/f] hLjg oxL cxd\sf] aGwgdf kufxf nfu]sf] cg'ej ub}{5' . o;}af6 d'Qm x'g d'lQm ;+u|fddf nfu]sf] 5' d w]/} cl3b]lv . dflg; sl:;Psf s'/f u5{g\ d'lQm, df]If, lgjf{0f, :jtGqtf cflb cflbsf] . t/ d}n] cfh;Dd logsf af/]df k6Ss} a'‰' g ;s]sf] 5}g . zAbsf]if eG5 …rflxPsf] s'/f ug{ kfpg', dfgl;s / zf/Ll/s ¿kdf s'g} c+s'z gx'g', ;fdflhs, /fhgLlts, wfld{s, cfly{s clwsf/nfO{ cfkm"v'zL k|of]u ug{ kfpg' cflb :jtGqtf xf] .Ú wd{ / cGwljZjf;af6 u|:t cfhsf] cfw'lgs ljZjn] ;d]t a'‰g g;s]sf] k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

35


To:tf] :jtGqtf cg]sf}+ k|sf/sf aGwgdf h]lnP/ hsl8Psf dflg;n] slxNo} k|fKt ug{ g;Sg] s'/f xf] . h]n, g]n, xts8L / l7+u'/f] dfq dfG5]nfO{ aFWg] aGwg xf]Ogg\Ù g t ltgsf] eo, qf;af6 aflx/ /xg' dfq :jtGqtf / d'lQm xf] . xfdL ;w}+ s;} g s;}sf], s'g} g s'g} lsl;dsf] lgoGq0fdf 5f}+ . xfdL lgolGqt 5f}+, aGbL 5f}+ . To;}n] xfdL dfG5] eof}+ . c? k|f0fL clgolGqt 5g\, :jtGq 5g\ . To;}n] tL kz' eP, c;'/lIft eP . s:tf] tLtf] oyfy{ < aGwgleq ;'/lIft, aGwg aflx/ vt/} vt/f Û t}klg dfG5] ;Ldf ;lxt xf]Og ;Ldf /lxt :jtGqtf rfxG5 . ;j} k|sf/sf] aGwgaf6 d'lQm rfxG5 . ljZjel/ g} dfgj hflt :jtGqtf / aGwgd'Qm hLjgsf] nflu ;+3if{ ub}{ cfO/x]sf 5g\ . oxL ;+u|fdsf] kmn:j¿k cg]sf}+ ;Eotfsf] pbo eof] / c:t klg eof] . of] qmddf dfgjf]kof]uL j:t'–jf:t', 1fg, k|ljlwsf] cfljisf/ Pj+ ljsf; eof] . ;fy;fy} …cxd\Ú, cxª\sf/sf] k|lt:kwf{df dfgj huts} ljgf; ug{;Sg] cg]sf}+ 8/nfUbf xft–xltof/, z:qf:q ;d]tsf] ljsf; x'Fb} cfof] ul0ftLo ultdf . kmn:j¿k dfG5] emg\ emg\ a9L c;'/lIft, lgolGqt, ;+s'lrt clg c:q zlQmk|lt ;dlk{t x'Fb} cfpg yfNof] . olt;Dd ls cfhsfn t :jtGq b]zsf gful/sn] :jR5Gb 3'dlkm/ ug{ ;d]t c;'/Iffsf] cg'ej ug{ nfu]sf 5g\ . k|s[lt /x:odo 5Ù ckl/ldt 5Ù csNkgLo 5Ù cb[Zo 5Ù cGt/d'vL 5 . sxfF, slxn], s;/L, s:tf], s] x'Fb}5 eGg] ljifodf, cfhsf] lj1fgdf ljsl;t elgPsf] cxd\ ljZj, cgle1 /xFb} cfPsf] 5 . ljZjsf ;j{zlQmdfg\ x'F, eljio b|i6f x'F, eljio jQmf x'F eGg] cxd\ j}1flgs, ljåfgb]lv lnP/ wdf{wLz, wd{u'?, wfdL, emfFqmL;Dd ;j} lg/Lx b]lvG5g\ . dxfk|no x'Fb}5, dxfe"sDk cfpFb}5, dxf ;'gfdLn] l;Ë} zx/–j:tLnfO{ kvfn]/ nfFb}5 eGg] s'/fsf] cg'dfg;Dd klg nufpg ;Sb}g sf]xL . ck|tLt 36gfsf] k"jf{Eff; kfpg t ;s]g ;s]gÙ k|tLt 36gf b'{3{6gf k|jfxnfO{ ;d]t /f]syfd ug{ ;Sb}g pm . s:tf] lg/Lx dfG5] < s:tf] cGwsf/df ?dlNnO/x]sf] dfG5] < s:tf] c1fgtfsf] lk+h8fdf s}b k/]sf] dfG5] < pm hlt hlt d'lQm / :jtGqtfsf] nflu ;+3if{ ub{5 plt plt p /x:odo k|s[ltsf] cb[Zo aGwgdf hsl8+b} hfG5 . k|fu P]ltxfl;s sfnb]lvg} dfG5] aGbL hLjg latfpg afWo / cEo:t /xFb} cfPsf] 5 . kfiff0f o'udf klg cfkm" eGbf alnof 8fogf];;{–dfodf]y cflb lx+;|s hgfj/n] tf]s]sf] l;dfgf gf3]/ hfg ;Sb}gYof] dfG5] . cfˆg} ;d'bfoleq klg alnofn] af/]sf] af/leq aGbL g} lyof] pm . cfh;Dd klg ToxL k/Dk/f cem a9L kl/dflh{t / ljsl;t x'Fb} cfPsf] 5 . cfhsf] cfw'lgs dfG5] eGg] ub{5–…h;n] hlt a9L k/Dk/fsf] lj/f]w u¥of] pm Tolt g} a9L cfw'lgs aGg ;Sb5 .Ú t/ dfG5]n] hlt;'s} rfx]klg pm cfhsf] aGg ;Sb5, cfw'lgs aGg lsdfy{ ;Qm}g . :ki6 5 xfd|f] k/Dk/f, xfd|f] ;+:sf/ / ;+:s[lt k|frLgsfnb]lv g} xfdL leqsf] ulx/fO{df cljlR5Gg /xFb} cfPsf] 5 . dflg; k/Dk/f–lk+h8f leqsf] s}bL xf] . p;sf] cfw'lgstfsf] …cxd\Ún] p;nfO{ slxNo} d'lQm lbg ;Sb}g . w]/} k|sf/sf] aGwgdf h]lnPsf] 5 dfG5] . w]/} k|sf/sf lk+h8fleq aGbL 5 pm . hGdg' cufl8 klg aGbL g} lyof] cfdfsf] ue{df . hlGdof], d'lQm kfof] . k'gM 36

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


k¥of] dfofsf] aGwgdf . afa'sf] sd{ dfu{sf] aGwg, u'? pkb]zsf] aGwg, kfl/jfl/stfsf] aGwg, ;dfh Pj+ ;fdflhs lgod sfg"gsf] aGwg, k/Dk/f, /Llt– l/jfhsf] aGwg, wd{sf] aGwg, g}ltstf Pj+ lzi6frf/sf] aGwg . 1fg–cg'ej, lzIff, dfg, k|lti7f cflbsf] aGwg . :jfy{, nf]e, nfnr, pRrfsf+Iffsf] ck]Iff hftLotf, If]qLotf, juL{otf, eflifstf aGwg} aGwgdf kufxf nfu]sf]Ù lgolGqt 5 dfG5] . x'gt wtL{ :jo+ lgolGqt 5 st}af6, s;}af6 . ljZj a|Dxf08 ;a} lgolGqt 5g\ k/:k/af6 . cf]xf] Û xfd|f] wtL{ :jtGq, clgolGqt eOlbPg eg] s'g cj:yf xf]nf of] k|f0fL hut\sf] . k|To]s JolQm ;'/lIft /xg rfxG5 s;} g s;}af6 . b'j{n x'Fb}hfFbf klg p;nfO{ ;'/Iffsf] cfjZostf kb{5 . clg ;jn x'Fb} hfFbf dfg–wg–kbs–k'/:sf/af6 ;Ddflgt x'Fb} hfFbf emg\ a9L ;'/Iffsf] cfjZostf a9\b} hfG5 . ;xL cy{df dfof–df]x–;b\efj–k|]d ;d]t klg aGwg} x'g\ . k|]ddf 6fFl;g' dfG5]sf] b'j{ntf xf] . 6fFl:;Psf]af6 pKsg vf]Hg' d'lQm ;+u|fd xf] . cfˆg} ljrf/ sNkgf ;d]tn] dflg;nfO{ aGbL agfpF5 . ljZj k|l;4 snfsf/ leG;]G6 Eofª\uunfO{ Pp6f ;"o{d'vL km"n, w"kLsf] ¿v, cfˆg} cg'xf/ cflbn] a]nf jvtdf aGbL agfPsf] lyof] . …a'‰g'Úsf] klg l;dfgf x'G5 . ToxL l;dfgf leqsf aGbL x'G5g\ a'‰g]x¿ . t/ …ga'‰g'Ú rflx+ c;Lldt 5, cgGt 5, cGwsf/ 5 . cfw'lgstf eG5Ù …ga'‰g] s'/f kf] s'/f, a'‰g] s'/f s] s'/f <Ú a'em]kl5 a'‰g afFsL g} s] /xG5 / < ga'em]sf s'/fn] dfG5]nfO{ ;lqmo agfpF5, hLjGt agfp5, lh1f;' agfpF5, cl:y/ agfpF5, cu|ult lbG5, /x:osf] pb\3f6g ub{5, ;h{s agfpF5 . ga'‰g' ;Ldf/lxt c1fgtf xf] . a'‰g]x¿sf] ;+Vof j[l4 eg]sf] lgis[otflt/sf] k|ult xf] . Tof] lbg d cfˆg} z/L/sf] /]vflrq sf]b}{ lyPF . PsfPs cg'ej eof]Ù …d t ;fgf] /]vfs[lt leqsf] aGbL kf] /x]5' ÛÚ cfˆgf] …cxd\Ú, cfkm"nfO{ lgs} 7"nf] nfUbYof] . t/ of] wtL{df d]/f] ef}lts cl:tTj / d}n] oxfF cf]u6]sf] :yfg Pj+ cfotg t Hofb} ;fgf] tLnsf] bfgf hqf] kf] /x]5 Û z/L/n] cf]u6]sf] cfsf/nfO{ g d 36fpg ;Sby]+ g a9fpg . d]/f rd{ rIf' Pj+ cGtr{If'nfO{ j/k/ 3'dfPF . ;'/, d'lgb]lv e';'gf;Dd, dxfF cfsfzb]lv cfkm}+n] 6]s]sf] wtL{;Dd tdfd j:t' hut ljleGg /+u–¿k leqsf aGbL /x]5g\ . /+u–/]vfsf] cg'kl:yltdf k|To]s j:t' cl:tTjljxLg x'g] /x]5g\ . cf–cfˆgf If]q ;Ldfsf aGbL . lrqsnf elg/xG5 g;'Gg] u/L, ;+uLt ;'gfO/xG5 /+u–/]vfsf] k|of]u} gu/L clg ;flxTo ;+rf/L /xG5 cfjfh, /+u, /]vf ljgf g} . d]/} …cxd\Úsf] aGwgleq sl:;P/ a;]sf] 5 d]/f] …dg'hÚ klg . …cfjfd\Ú / …jod\Ú;Fu 6f9} 5 . cxd\sf] ef}lts cl:tTj 5, ;fgf] 3/ 5 . To;leq kfl/jfl/s l;dfgf 5 . ;fgf] ju}+rfsf] lk+h8f 5 . Tof] Pp6f ufpFsf] kl/lwleq 5 . Tof] klg Pp6f lhNnf–c~rn x'Fb} /fi6« l;dfgfaf6 kl/j]li7t 5 . ;Ldfkf/Lsf dfG5]x¿ dnfO{ ;f]Wg] u5{g\Ù …tkfO{+ sf] xf] < sxfFaf6 <Ú eg]/ . …d dfG5] x'FÚ eGg kfPsf] eP d]/f] cfsf/ ckl/ldt ljZj–j|Dxf08 hq} ljzfn aGg] lyof] . t/ To:ff] eGbf d / d]/f] …cxd\ kl/roÚnfO{ s;}n] klg lrGb}g . To;}n] dfG5]sf] cfsf/nfO{ v'DRofpFb} d cfkm"nfO{ …Pl;ofnLÚ eGg k'U5' . t}klg d]/f] kl/ro v'Ng ;Qm}g . ……d g]kfnsf] k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

37


l;dfgfleq kg]{ af}4 kl/lwsf] ^ g+=j8f, …xld{tfhÚ gfds snf s'6Ldf a:g] …dg'hÚ x'FÚÚ eg]kl5 dfq ltgn] d / d]/f] cxd\sf] kl/ro kfP . wtL{ cfsfz hqf] ljzfn x'g'kg]{ …d]/f] dfG5]Ú, ckl/ldt :jtGqtfsf] rfxgf /fVg] Úd]/f] dfG5]Ú, lgrf]l/P/– ;+s'lrP/ cfkm}+ hqf] x'g cfOk'u]kl5 dfq …d / d]/f] cxd\Ún] d'lQm ;+u|fddf ljho k|fKt u/]sf] cg'ej ug{ yfNof] . d / d]/f] cxd\ cfhsn d]/} cfsfz d'lg :jtGqtfsf] ;f; km]b}{5 . oxL+ k|jflxt x'G5g\ ljd'Qm jtf;;Fu} d]/f ljrf/x¿ . oxL+sf] :jR5tfdf s[ofzLn aGb5 d]/f] snf . :jtGqtfsf] v]fhLdf hj d aflxl/G5'Ù d]/f] snf aGbL aGg k'Ub5 s'g} g s'g} lglxt ju{sf] ;'gf}nf] lk+h8fleq ctM d afFRgsf] nflu aflxl/G5', xfF:gsf] nflu lelqG5' . aflx/ cfxf/f ;Fu} eo–qf;–c;'/Iff 5 . leq zflGt, :jtGqtf / l;h{gf 5 . cfkm}+n] /r]sf] lk+h8fleq …d / d]/f] :jtGqtfÚn] pGd'lQm kfPsf] 5 . o;}df ;Gt'i6 5' . c:t' . xld{t fh, af}4 , sf7df8f}+ kmf] g M $$*&(*% 

z ld{n f v 8\s f -bfxfn_ s f] k7gLo k’: t s Û rlr{t / gjLg 9ª\un] n]lvPsf syfx¿sf] z[ª\vnf

…Sofgef;df sf]l/Psf syfx¿Ú kBfTds z}nLdf n]lvPsf syfx¿ k9\bf syfsf/n] af/Daf/ ;Daf]wg u/]sf] syfsf/ lbjfs/sf] pkl:yltnfO{ kf7sn] 68sf/f] ¿kdf cg'e"t ub{5 / o;/L syfsf] kfqnfO{ kf7ssf] dl:tisdf k|j]z u/fpg ;Sg' g} syfsf/ zld{nf v8\sf -bfxfn_sf] n]vsLo kIfsf] bl/nf] yfd xf] . dfof 7s'/L k|0fok/s, /fufTds r]tgfsf k[i7e"lddf pRr pbfQ / ulx/f] k|]dsf] 3gŒjaf6 oL syfx¿ l;lh{Psf 5g\ .==sljtfTds k|of]u / clwsyfTds -meta storical_ z}nLn] pgsf syf 6f9}af6 lrlgG5g\ . oxL lghTj syfsf/ zld{nfsf] ljz]iftf xf] . 8f= nId0fk|;fb uf}td o; s[ltdf k|o'Qm kfqx¿ syfsf/sf OR5fdf lge{/ 5}gg\ / tL :jtGq nfUb5g\ . kfqx¿ syf n]V5g\ . syfsf] k|ltpQ/ jf k|ltsyf klg n]V5g\ . o:t} syf / k|ltsyfsf] z[ª\vnfn] o; s[ltnfO{ a]Un} agfPsf] 5 . 8f=s'df/k|;fb sf]O/fnf

38

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


krf; jif{ klxn]

7'6f] r'/f]6 ljZjDe/ rGrn

kfgL l/dlemd kl//fv]s} lyof] = lr;f] xfjf cfP/ xfd|f] z/L/df 7Ss/ vfFbf lxdfndf klg gc6fO{ xfd|f] z/L/df a:g cfOk'u]sf] xf] ls h:tf] efg x'GYof] = hLp l;l/Ë l;/Ë ub{Yof] = gfgL b]lv nfu]sf] afgL / ;ft lbg df Ps lbg kfOg] k'm;{b x'gfn] l;g]df sf] e"tn] t klS8xfNof] = hDdf tLg hgf lyof}+ = tLg} hgfnfO{ pxL /f]u nfu]sf] lyof] = hDdf tLg ¿k}of ;f7L k};f rflxof], cem Toltn] klg /f]u lj;]s x'g] xf] of xf]Og = ;ft hgf ;Fu dfu d'u kf/L 7Ls eof] of ePg eg]/ uGbf t cem kfFr k};f k'u]sf] /x]g5 = ca k¥of] cfkb Û tLg hgf dWo] Ps hgf k'mRr] ;fyL ;Fu z'e /fHof leif]ssf] ;'ls /x]5 / pxfF sn]S6/ x'gf n] tLg hf]/ n'ufleq /fv]sf] Tof] ;'ls lemSg d~h'/ ug{' ePg = o:tf] ;'ls xfdL vf]h]/ NofO lbO xfN5f}F lg eg]/ xfdL b'O hgfn] s/fpFbf s/fpFbf jNn jNn j]/ ePsf] j]nfdf klg bz ldg]6 nufP/ d'l:sn ;fy lemSg' eof] = clg kfFr k};fsf] ;dfwfg eof] = 3/j6 kmf];|f] xfF;f] xfF:b} lxF8\of}F = jf6fdf lx+8\bf lx8\b} kl5lNt/ jf6 d]/f] uw{gdf j/kmsf] kmf]xf]/f 5f8]sf] h:tf] nfUof] = km/Ss kms]{/ otf plt x]/]+ cfˆgf b'O ;fyL jfx]s sf]xL b]lvg = cln cln ub}{ hLp Hofb} l;/Ë l;l/Ë ug{ nfUof] =To;} jvt d}n] cDdlnx¿ sf] nf]sf s[ltnfO{ em§ ;De]Fm = æP efO hf8f] eof] jf r'/f]6 vfg' k¥of]Æ kfOG6sf] b'j} vNtL df t xft 3';fl/ /fv]s} lyPF = r'/f]6 ;+lemg] ljlTts} cem tn 3';f/]+ = b'j} vNtL df t d}n] cl3kl5 /fv]sf] r'/f]6 sf] ;'lt{ l;jfo s]xL e]§fOg = d}n] dg dg} ljrf/ u/]+ æ;fnf w'nf] dfq} /x]5 = o:nfO sfutn] j]/]sf] eP kf] ÛÆ kfOG6 sf] vNtL af6 bflxg] xft lems]+ / Ps em6\sf df sf]6sf] bflxg] vNtL df xft k'¥ofPF = Tofxf t d}n] vfln j]l/Psf] sfut e]§fPF = k]ml/ ljrf/ u/]+ j]Odfg Û o;leq ;'lt{sf] w'nf] sf]lrP sf] eP kf] Û kfOG6 sf] vNtL af6 b]j|] xft lems]+ / k]ml/ Ps em6\sf df sf]6sf] b]j|] vNtL df xft sf]r]+ = d';'Ss xf+;] = zfob Tof] j]nfdf ;8s df lxF8\g] s;}n] dnfO b]v]sf eP kfun eGy] xf]nfg\ = cs:dft d]/f] dGdf gL/fzfsf] jd k'm6\of] = j;Gt Ct'sf] laxfgL kvsf] ;/// jxL /x]sf] kljq xfjfdf lkm6 lkm6 v]ln /xL d':s'/fO /x]sf slnnf lj?jf sf df]xsf/L k'mn nfO ToxL j;Gt Ct'sf] dWo lb+df rn]sf] lgb{oL x'l/sf] eFal/n] 5f]k]sf] h:tf] d]/f] cg'xf/ eof] = t}klg==== eg]/ vNtL jf6 j]l/Psf] sfut lems]/ k'msfPF = pkm Û slt k'msfpg] ÛÛ sfd nfO eg]/ clkm;jf6 dfu]/ NofPsf] b'O tLg tfp sfut u'hd'l6P/ j;]sf] /x]5 = k'msfp~h]n ;Dd t s]xL s]xL cfz lyof] hj k'msfO ;s]+ t d]/f] cfFvf To:df x]bf{ 6Ss /f]lsof] = d}n] To; nfO v'j uf}¥x ;Fu lgxfn]+ clg dgdg} luHofPF = ætFnfO nfh nfUb}g < Ps dflg;sf] eljio pHjn u/fpg], b]zsf] pGglt cjglt u/fpg] zlSt t]/f] xfTdf, oqf] zlStzfnL eP/ /xg] tF snd -kmfpG6]g k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

39


k]g_==== Û cfh o:tf] gLr cDdln r'/f]6sf] ¿kdf < zfob x'g ;S5 t]/f] o:t} j'lWbn] xf]nf t]/f] Ps zf]ef lbg] k|d'v cË lslnk g} gePsf] =Æ x'g klg To; sndsf] lslnk eO lbPsf] eP d}n] jflx/ jf6 5fDbf snd eGg] yfxf kfpFy]F ls Sof xf] = dnfO t Ps dg emf]s klg p7\of] æo;}nfO kf] ;nfO sf]/]/ ;NsfpFls <Æ dnfO cfkm;]cfkm leq} b]lv xfF;f] p7]/ cfof] = clg lxkmfht ;fy To; sndnfO lelq vNtLdf /fv]+ = d]/f b'O ;fyL x¿ nfO s] lyof] / = pxfFx¿ cDdnsf] lzsf/ x'g' x'Gg lyof] = slxn] sfxL xfF:g' x'GYof] klg = kfkLsf] dg sfnf] eg] e}+m d}n] r'/f]6 vfg gkfPsf] df logLx¿ xfF;]sf xf]nfg\ elg d ljrf/ uy]{+ = dnfO{ eg] j8f] kL/ nfu]/ cfof] = l;gdf x]g{ klg s] hfg'– o:tf] dg nfu]sf] j]nfdf Pp6f r'/f]6 vfg kfpg' 5}g Û clxn] jf6fdf t dg yfd'Fnf k]ml/ l;g]df xn jflx/ ;j hgf lhGbuLsf] kL/ lj;]{ e}Fm j'Ë j'Ë w'jf p8fpFbf s] Tof] j]nf df d}n] 3'6' 3'6' y's dfq lgn]/ jl;/xg] < d]/f] Ps ljrf/ cfof] / ;fyLx¿nfO eg]+ æP Nofjf]g b'O k};f Pp6f r'/f]6 vfjf}+ =Æ df}sfdf ;fyLn] ;fyLnfO hjfkm lbg lsg r'Sy] / = Pp6fn] elg xfNg' eof] æjf j8] cfP r'/f]6 vfg] jfnf = sfxfF kfpg' ltdL nfO r'/f]6 vfg lbg] k};f =Æ x'g klg xf] dfu]sf] eLv jf6}df 7Ls eg] h:t} lyof] = kf7sx¿ eGg' xf]nf k'mRr] ;fyLn] lemSg' ePsf] ;'ls jf6 jL; k};f 5Fb} lyof] lg =æ t/ sfxfF Tof] jL; k};f t pxfF nfO To} lb+ gul/ gx'g] sfd 5 eg]/ lbg' eof] / < c¿ k};f cs}{ ;fyLn] lng' ePsf] lyof] tfklg ;'ls hDd} vr{ u/L b]nfg\ eg]/ cfk}+mn] /fVg' ePsf] lyof] = xfdLn] To:df d~h'/ u/]/ g} kfFr k};fsf] ;dfwfg ul/Psf] lyof] = g q t sfxfF k'mRr] ;fyL j¿ kfFr k};f gk'u]sf df 3/ kms{g rfxg' x'GYof] = krL;} k};f vr{ ug]{ d~h'/ ug{' x'Fb}g lyof] = æe}uf] d]/f] l;g]df x]g]{ k};f b]jf] d x]g{ hfGgÆ d}n] cln /L;fPsf] efj n] eg]+ = k]ml/ pxfFx¿ hjfkm lbg lsg r'Sg' x'GYof] = pxfFx¿ n] klg ems]{/} hjfkm lbg' eof] æltdL hfg ;S5f} hfp s:nfO ;'gfp5f} < t/ xfdL k};f lbg ;Sb}gf}+ = cfp5f} eg] cfp l;g]df x]¿F = ltdL cfpb}gf} eg] klg emg j]; = s]xL u/L ;]s]08 Snf;sf] l6s6 kfOPg eg] kmi6 Snf; nfO k'Uof] = ;]s]08 Snf; kfOof] eg] dHhfn] …/lZdÚ df k;'Fnf =Æ d}n] ljrf/ u/]F ædflg:n] dflg:sf] dsf{ a'‰g ;Sb}g oxL 5 d'l:sn of] b'lgofFdf = x'g klg xf] hlt pxfx¿ nfO …/lZdÚ sf] rk / t/sf/Ldf :jfb / k]6 e/fO lyof] To:sf] bf]j/ Pp6f r'/f]6n] dnfO :jfb / k]6 e/fO x'GYof] = cs:dft d}n] 3/sf] al/kl/ ldlNs /fv]sf] Ps b'O cDdn] 7'6f r'/f]6 emnemln ;+e]+m = d]/f] ljrf/ sNkgfsf] /lËg sf]7fdf g[To ug{ nfu] = cfˆgf 3/ sf sf]7fsf 7'6f r'/f]6 tLg rf/ j6f g} cfP/ d]/f] cf]7df RoflkP = d}n] ;nfO sf]/]/ ;NsfPF = d'v jf6 c6fO gc6fO w'jfF cfpg yfNof] = w'jfFsf] kbf{ kmf8]/ …x]n]gÚ n] g[To ug{ nflu ;ls = w'jfFsf] rSsf Kjfnjf6 d'v l5/fO …dfnfl;GxfÚ d'v jËofP/ lh:sofpg] PlS6Ë ug{ yfln = x'g ;S5 d}n] r'/f]6 vfg gkfPsf] kL/df dg jxnfO lbg …x]n]gÚ n] g[To u/]ls xf]ln, lkmNdL huTsf gfoLsf e/Ldf 40

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


dnfO dg kg]{ …dfnfl;GxfÚ g} of] clego b]vfpg tD;]ls xf]ln = d}n] pGsf] lgwf/df ns]{sf] 3'dl/Psf] jfn sf] e'mKkfnfO 6\jfSs lxsf{pg xft j9fPF = Pp6f ;fyL sf] æs] u/]sf] P d'nfÆ eGg] cfjfhn] d em;Ë ePF = nfh nfUof] = ;+e]+m, sf]7fsf] 7'6f] r'/f]6==== = lx8\bf lx8\b} dnfO ws ws eO /fVof] = cjZo d]/f] z/L/ df r'/f]6 t 5 slxn] xf] d}n] /fv]sf] vfPsf] 5}g = l;Ëf] geP klg 7'6f] t cjZo d]j 5 = v'j ;+e]+m, clg em§ ;+e]+m, leq nufP sf] sldh sf] tNnf] junL df 5, l;Ë} 5 = jLxfg eft vfP/ vfg /fv]sf] = To;} jvt Pp6f ;fyL cfof] / p;}n] Vjfof] = r'/f]6 t jr]s} 5 = TofxfF eGbf kl5 sf]7f sf] 7'6} r'/f]6 dfq vfPF = cj csf]{ ;d:of cfO k¥of] = leq kl§ nufPsf] sldh sf] tNnf] junL jf6 7'6f] r'/f]6 s;/L lemSg] < ljr ;8s df g kfOG6 k'msfNg], cj s] ug]{ Û xtkt lkzfj k]mg]{ lgx'Fn] Psflt/ uO kfOG6 k'msfn]+, lkzfj k]m/]sf] h:tf] u/]/ sldh txnfPsf] 9Ëdf lelq sldh sf] tNnf] junL df xft k'¥ofO v'Tt lems]/ v':; sf]6 sf] vNtL kfl;Ë ul/ xfn]+ = o;f] otf ptL s;}n] b]v] ls eg]/ x]/]+ vfln cfˆgf b'O ;fyLx¿ d'vfd'v u/L xfFl; /x]sf /x]5g\ = kfOG6sf] j6g nufpg yfn]+ dGdf em:sf kl; xfNof] æxtkt sf]6 sf] vNtLdf /fv]+ eGbf jfxL/ kl§tf v;]g <Æ j6g nufp~Hofn ;Dd tLg kN6 tf vNtL df xft k'¥ofPF, lgw{Ss ePF = x'g t l;Ë} r'/f]6 xf] rf/ kN6 nfO k'¥ofpg knf{ = gofF ;8s k'luO xflnof] = dnfO 56kl6 x'g nfUof], cj r'/f]6 ;Nsfpg] sfxfF <cfk'm eg] cw{ cDdnL lyO{of] = ;nfO of l;u/]6 nfO6/ /fVg] jfgL lyPg = em§ b]v]+ Pp6f k;ndf Pp6f h]G6n d}gn] r'/f]6 ;Nsfpg nfUg' ePsf] = cGt ;NsfpFnflg eg]/ dg yfDg ;ls+g = xtkt vNtL df xft xfNb} TofxfF k'u]+ = h]G6n d}ghL ;nfO jn]sf] sf]; df cfFvf sf] tfn nufpFb} ;nfO sf] sfFl6 3'dfpFb} r'/f]6 ;NsfO /xg' ePsf] lyof] = zfob pxfF bofn' eP/ TofxfF jl/ kl/ sf dflg;x¿ nfO dL7f] r'/f]6sf] jf:gf rnfO lbO /xg xf] jf d o:tf] r'/f]6 vfG5'F eGg] Ps t'R5 cledfg nfO pRr u/fpg vf]h]/ xf] pxfF r'/f]6 ;NsfpFb} x'g'x'GYof] = d Tofxf k'lu xfn]+ = jf]Ng' t s] lyof] cfhsf] ;tfAbLsf] Ps dfq ;Eotf sf] jf]ln eg]sf] e}Fm, ck/Llrt JolSt nfO k/Llrt t'Nofpg] ævf]O ldi6/===== Æ d vNtLsf] r'/f]6 lemSg kl§ nfu]+ = h]G6n d}g n] jln /fv]sf] ;nfO sf] sfFl6 ;dftL /fVg' eof]= t/ ckzf]r Û d]/f] xft vNtL jf6 lg:s]g = kfgL jfxL/sf] df5f]n] kfgL ePsf] b'nf] vf]h]sf] h:tf] d]/f] xftn] vNtL sf] b'O s'gf nfO vf]Hg yfn] = cs:dft Go"/f]8df d';f] s/fPsf] h:tf] r'OFSssf] cfjfh n] crDd / ckzf]r sf] ldl>t cg'xf/ n] k'n'Ss h]G6n d}g sf] xftsf] jln /fv]sf] ;nfO sfFl6nfO x]/]+ t lge]/ cfuf] ePsf] = 7'6f] ;nfOsf] sfFl6 ;8sdf k'TtfpFb} lyof]==== = j]rf/f h]G6n d}g bfxLg] xfTsf] Tof] slnnf] rf]/ cf}Fnfsf] 6'Kkf df8\b} dnfO 9f8] lj/fnf] n] h:t} cfFvf tb}{ lxF8\g' eof] = d}n] gd| ;fy eg]+ …e]l/ ;/L =Ú d]/f] d'v jf6 ;/L eGg] cfjfh lgl:sPtf klg leq t v'j} xfF;f] p7]sf] lyof] = tfklg To; xfF;f]nfO r'/f]6sf] w'jfFn] g} 9fls lbof] = d slxn] of] vNtL slxn] p vNtL u/]/ kfOG6sf] ;j} vNtLdf xft k'¥ofO ;s]F = d]/f ;fyLx¿ eg] k/} j;]/ v'j xfFl; /x]sf lyP , clg t Pp6fn] s8f cfjfhdf xsf/L xfNg' eof]– k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

41


æv'j r'/f]6 vfg k5{ Xj}g ltdLnfO < jfxf v]n z'¿ x'g nflu ;Sof] Ps cDdn] 7'6f]] r'/f]6 vf]Hbf vf]Hb} lb+ ljtfpg nfUof} = ;s] To} 7'6f] r'/f]6 klg vNtL d} 5}g xf]nf =Æ dnfO t v'j /L; p7\of] æhfjf] t ltdLx¿Æ d}n] klg s8} cfjfhdf hjfkm lbPF = clg dgdg} ljrf/ u/]+ v'j OG;N6 ug{ k5{ csf{ sf] oqf] Go"/f]8sf] ljRdf, ;fnfx¿ = pTgLv]/} d]/f] dGdf c1ft em:sf kl; xfNof] = æs] 7'6} r'/f]6 kf] xf] ls==== <Æ e}uf] gx'g] dfdf eGbf sfg} dfdf lgsf] = 7'6} r'/f]6 eP klg kfOP b'O ;sf{ eP klg v'j} :jfbn] tfGg] lyPF==== = l;g]df klg 5f8\g sfxfF ;lsGYof] / / k]ml/ l;g]df x]g{ hfFbf Ps b'O b[Zo dfq} uPsf] /x]5 eg] klg l;g]df x]/]sf] :jfb g} x'b}g lyof] = junL 5fDb} 5fDb} dlng cg'xf/ n] xnlt/ nfu]+ = xndf k'Ubf v]n z'? eO ;s]sf] /x]5 = ;fyLx¿ xfTdf l6s]6 lnP/ d]/f] k|ltIff u/L /x]sf /x]5g = d k'Ugf ;fy Pp6fn] d'v kmf]l8 xfNg' eof] æs;}n] jf6fdf ˆofFs]sf] 7'6f] r'/f]6 t vfP/ cfPgf} < xfdLn] t r'/f]6n] l;g]df x]g]{ :jfb k'¥ofO ;s]p elg 7fg]sf] t t} cfP5f}, lxF8 l56f] =Æ Tofxf j/k/ sf dlg; n] d]/f] cg'xf/ df x]/] xf]nfg tf klg d}n] s;}sf] cg'xf/ x]g{ ;lsg = vfln cfˆgf ;fyLx¿ nfO kmf];|f] /L;sf] cfFvfn] x]/]F = b'O ;fyLx¿ bf}8f bf}8 u/]/ leq k:bf t Ps hgf lrlKnP/ lrKn]l6 v]Ng k'Ug' eof] = j/k/sf ;j xfF:g yfn] = dnfO klg vfO;\ elGbpF h:tf] nfu]sf] lyof] = t/ d}n] l7s 7fgLg / d'v /f]s]+ = uP/ cfˆgf] cfˆgf] l;6df j:of}F = ptf kbf{df v]n x'Fb}5 = otf d cfˆgf] junLdf sfut ;fut h] 5 ;j Ps Ps u/L lemSb} s]nfpb} 5'F = kbf{ leq lszf]/ s'df/sf] 6fpsf] df s'v'/fn] k"mn kfl/ ;s]5 = xn leq xfF;f] sf] / xft 76fO sf] u'~hfodfg 5 = dnfO So} kTtf] ePg = o:;f] Ps b'O kN6 kbf{ df cfFvf k'¥ofpy]+ = h'g l;g]df df gfoLsf eP/ v]Ng] dfnfl;Gxf 5 eGbf l;g]df x]g{ uPsf] lyPF h'g PlS6ª sf] nf]en] Tof] jvt To} PlS6ª klg dnfO /L; p7]/ cfof] = ufnL klg u/]+ æv'j ug{ k5{ PlS6ª kmfOk'mO u/]/ Xj}g s] =Æ kbf{ leq sf ;j clegox¿ dnfO 3[0ff nfu]/ cfof] / h'?Ss p7]/ lx8\g dg nfUof] = cfZro{==== ÛÛ clg cfk}mn] cfˆgf] lgwf/df 3'l:; hdfPF ;fnf uf]j/ el/Psf] lbdfu==== Û cl3 Go"/f]8 df of] sfut ;j k'msfP/ x]/]sf] eP To:tf] h]G6n d}g sf] sf]dn xft ;nfOn] kf]NYof] < ;fyLx¿ af6 d}n] To:tf] j]OHht sf] egfO vfg kYof{] < c}Nx] ;Dd l;g]df gx]/L o} 7'6f] r'/f]6 sf] vf]hL u/L /xg kYof]{ < csf]{ s'/fsf] lbSbf/ nfUof]– cl3 jf6fdf klg o} sfutn] ubf{ d e'mlSsg k¥of] = cflv/ snd j]l/Psf] /x]5 = c}Nx] klg o;} leq of] 7'6f] r'/f]6 j]/Lbf dnfO o:tf] k¥of] elg Tof] b'O tLg tfp sfut w'hfw'hf kf/L Roft]/ ldNsfO lbP+ = 7'6} r'/f]6 eP klg rf/ rf/ ;sf{ tfGbf b'O kN6 nfO k'Ug] lyof] / …xfkm 6fOdÚ sf] k|ltIff u/]+ = cj t dnfO lszf]/ s'df/sf] ;fwf/0f jf]ln klg c¿ xfF;'g gxfF;'g cfk}+m xfF:g yfn]+ = dfnfl;Gxfsf] ;fwf/0f PlS6ª df klg j8f] tfl/km ug{ nfu]+ = slxn] sfxL t d'vjf6 cgfof; jf==== eGg] cfjfh lg:SGyof] = j/k/sf n] d]/f] cg'xf/ df v'j cfFvf uf8]/ x]y]{ = l;g]df x]bf{ x]b}{ OG6/en sf] cfO Pg cIf/ b]Vg] ljTtLs} h'/d'/fpFb] p7]/ x'nnfO{ wSsf nufpFb} …;/L d]8dÚ, …;/L h]G6n d}gÚ eGb} jfxL/ cfPF = t/ s;}n] 42

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


r'/f]6 ;NsfPsf] b]lvg = pTgL v]/} xn jfxL/ 6gf6g dflg; eP = s;}n] 7'6} r'/f]6 eP klg cfk}+m ;nfO sf]/] ;NsfP, s;}n] l;Ë} r'/f]6 c¿n] ;NsfPsf] r'/f]6 of ;nfO dfu]/ ;NsfP = t/ dnfO 7'6f] r'/f]6 lnP/ uO Toqf] hg ;d"xsf] cufl8 …vf]O ldi6/ ;NsfpFÚ eGg nfh nfUof] = lsgls d]/f] OHht Xj}g sf]6 / kfOG6sf] OHht /fVg' lyof] = sf]xL e'mt|] emfd|] r'/f]6 vfO /fv]sf] dflg; sf] nflu oq tq cfFvf 3'dfPF t/ d]/f] 7'6f] r'/f]6sf] cufl8 ;j enflb\d dflg;x¿ dfq b]v]+ = dnfO efpGg eof] jfxL/ 9f]sfsf] k;ndf cfPF = Tofxf klg lsGg] dflg;sf] le8 /x]5 = d}n] dg yfDg ;ls+g = xtkt Ps h}G6n d}g n] vfO /fv]sf] xftsf] r'/f]6df b]j|] xft k;f/]/ ær'/f]6 ;NsfpF t ldi6/Æ eg]/ 7'6f] r'/f]6 bfxLg] xft sf] cf}Fnfn] Rofk]sf] b]vfPF = h]G6n d}g n] r'/f]6 lbg' eof] = d}n] ;Nsfpg yfn]+ = pkm Û slt tfGg' ÛÛ cf];LPsf] 7'6f] r'/f]6 ;lNsg uf¥xf] k¥of] = cs:dft v]n z'¿ x'g] 3l06 klg nflu xfNof] = d}n] l56f] l56f] jn u/]/ r'/f]6 tfGbf y's xft el/ nfUof] / sfFrf] bfp/f jn]sf] e}+m r'OF====r'OF==== cfjfh cfof] = jNn jNn r'/f]6 cflw dfq ;lNsof] = y's} y's nfu]sf] xfTn] r'/f]6 lbb} æyfGSo'Æ eg]+ = h]G6n d}g n] r'/f]6 lnFb} d]/f] cg'xf/df x]/]/ d';'Ss xfF:g' eof] = zfob d]/f] lzi7tf b]v]/ xf]nf = t/ d 5fFuf jf6 v;]sf] e}Fm ePF = pxfF t pxL Go"/f]8 jfn] dxfzo kf] x'g' x'Fbf] /x]5 = d]/f] cg'xf/ nfh / xfF;f]n] el/of] = d r'/f]6 tfGb} xntL/ bu'8]+ = ;j hgf leq kl; ;s]5g\ = v]n z'¿ eO xfn]5 , xtkt 7'6f] r'/f]6 9f]sfsf] leTtfdf 7f]:b} lemNsf p8fpFb} leq k;]+ = 7'6f] dflysf] lk08] 7'6f] r'/f]6 nfO vNtLdf /fv]+ = cWof/f]df 9'gd'lgb} uP/ cfˆgf] l;6df j;]+ eGbf t ;Fu} l;6 ePls Ps ;'s'df/L sf] sfVdf jl; d hqf] e'l:tu|] tf jRrf jGg k'u]+ = slxn]sfxLF enflb\d dflg;x¿ klg yfxf kfP/ of yfxf gkfP/ g} e"n ug{ k'U5g eGg] jfSon] e}Fm …PS:So'h dLÚ, …dfkm /fVg'xf];Ú eGg] bf]¥xf] dfkmL dfu]+ / cfˆg' l;6df j:g nfUbf tn e'OFdf yrfl/g k'u]+ = j/k/sf ;j} xfF:g yfn] = rf8} g} d]r kN6fP/ j;]+ = d d]/f] ;fyLx¿ nfO æj]Odfgx¿ csf{sf] j]OHht ug{ o:tf] d]r kN6fO lbg k5{ xf]Og <Æ eg]/ e'g e'gfpFb} lyP = cfFvf klg gePsf] = cfFvf sdhf]/ x'g]n] rZdf nufpg' kYof]{ cem Toltn] klg gb]Vg]n] l;g]df g} x]g{ cfpg' x'Gg = sxLsf] u'08f, nkmËf OTofbL jrgn] csf{lt/ ;'s'df/L n8\sL dfxfzof lsrlsrfpFb} lyO{g = k]ml/ d]/f ;fyLx¿ d'v 5f]lk 5f]lk xfFl; /x]sf lyP = l;g]df x]bf{ x]b}{ n8\sL dxfzof sf] s'/fdf sfg yfKbf yfKb} t dnfO ef/L cfZro{ nfUof] = pgL t d'vn] gEofP/ gfsn] ;'Wb ufnL ug{ nflug l7Fl7F / 7'F7'F==== ub}{ / cem gfs y'Gb} jsjsfpg nflug æv'j r'/f]6 vfg k5{ enflb\dx¿ nfO = Pp6f r'/f]6n] bz kN6 k'¥ofpg k5{ = clg Tof] lkTt] 7'6f] r'/f]6 vNtLdf /fVbf lsg ugfpFb}g lyof] ;'s'n u'08fx¿====Æ plTg v]/} cls{ pg}ls ;x]nL d]d ;fx]jn] u'l8\8 xfFls xfNg' eof], æpgLx¿ jfj' ;fx]jx¿ nfO sfxfF sf] uGxfpF5 / , jf:gf cfpF5 s:tf] dL7f] = To;} eP/ t 7'6f] r'/f]6 klg gˆoflnsg junLdf /flv /x]sf =Æ d rflx dg dg df v'j /L;fP/ 6]9f] cfFvfn] slxn] sfxLF pgLx¿ nfO x]b}{ æsfxfF sfxfF sf] 7G6Lx¿ /x]5gÆ eg]/ ljrf/ uy]{+ / pgLx¿ sf] s'/fdf jf:t} k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

43


g/fv]sf] e}+m l;g]df v'j rfv nufO x]y]{+ = cs:dft cufl8 kl§ sf] Ps dflg;n] eGg' eof] æ cf]xf] s] ugfof] xF <====Æ n'uf kf] kf]n]sf] h:tf]==== Æ cfDd} Û s:sf] n'uf kf]Nof]==== tL b'j} n8\sLn] d]/f] cg'xf/df k'n'Ss x]/] = d]/f] dGdf em:sf kl; xfNof] = xtkt vNtL tL/ x]/]/ leq xft xfn]sf] t j'9L cf}Fnf jfx]s c¿ rf/ cf}nf tntL/ jf6 vNtL 5]8]/ lgl:sof]==== ÛÛ Ps} l5g z'Go lgitJwtfdf d cl8PF = vNtLsf] 89]sf] cem ugfpb} lyof] = cln j/k/ sf dflg; sf] Tof] uGwsf sf/0f yfxf kfpg cfk:df ;f]wk'5 rNb} lyof], d]/f Psf kl§ n8\sLx¿ v'j vf; vf; v'; v'; s'/f u/L xfFl; /x]s} lyP = csf{ kl§ sf cfˆgf ldqx¿ jgfjl6 ckzf]r dgfpb} lyP, d k5'tfpb} lyPF / d]/f] dGn] ;+emb} lyof] 7'6f] r'/f]6==== ÛÛÛ /rgfsfnM @)!* ;fn efb| @ ut] ;f]djf/ hLjgf>d , sf]k'08f]n

b| i 6AoM d] / f] ;flxlTos ofqfsf] ljj/0f k| : t' t x' F b f clxn] ; Dd @)@) af6 z'? ePsf] pNn]v ul/Ptf klg To;cl3 g} n]lvPsf b'O{ s[lt d]/ f] b/fhdf afSnf] uftf ePsf] sfkLdf kmfpG6]gk]gåf/f gLnf] dl;n] n]lvPsf x:tlnlvt cIf/x¿ xfn;Dd oyfjt\ 5g\ . tL n]lvPsf 7Ls krf; jif{kl5 oL b'O{ s[ltx¿nfO{ ;fj{hlgs ug]{ nf]e ddf clxn] knfPsf] 5 . uB ljwfdf o; lgjGw g} d]/f] hLjgdf n]lvPsf] klxnf] s[lt xf] . d]/f] csf]{ s[lt @)!* ;fns} cjlwdf k'if !( ut] a'waf/ ;f] x L sfkLdf / ;f] x L /ªsf] dl;df clÍt syf xf] . d] / f oL b' j } s[ltx¿ zLif{sljgf /x]sf 5g\ / xfn d}n] oL b'j}sf] gfds/0f u/]sf] 5' . tbg';f/ syfnfO{ …Ps 6's|f] sfuhdfÚ zLif{s /fvL ljdn ef}sfhLåf/f ;Dkfbg x' g uO/x] s f] @)#) ;fncl3sf syfsf/x¿sf syf ;+ u | x -zfob …plxn] / clxn]sf syfÚ_ sf nflu lbPsf] 5' eg] k|:t't …7'6f] r'/f]6Ú gfds/0f ul/Psf] lgjGw o;}sf] ;dsfnLg / /f]rs l3ld/]åf/f ;Dkflbt ;flxlTos klqsf …/rgfÚ dfk{ m t\ tkfO{ F kf7sx¿sf ;fd" /fv]sf] 5' . o;df To; avtsf] d]/f] efiff, Jofs/0f, z}nL / ljifoj:t' ;a oyfjt 5g\ . o;af6 d]/f] ;flxlTos ofqfsf] ljsf; yfxf kfpg klg kf7sx¿sf nflu ;lhnf] kg]{ 7fg]/ of] w[i7tf u/]sf] x'F . cGoyf Ifdf k|f yL{ 5'–n]v s bighchan@gmail.com

kmf] g M $$@!#(! d} t Lb]j L, sf7df8f} F

44

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


d]/f] hLjgofqf 8f=/fdbofn /fs]z

d}n] Pd=P kf; u/]kl5 bLIffGt ;df/f]xdf ;fd]n x'g ;s]s]f lyO{Fg . lsgeg] d cfˆgf] u[xlhNnfdf lyPF . lqe'jg ljZjljBfno, sf7df8f}+af6 Pd=P=pQL0f{ u/]kl5 / cfˆgf] lhNnfl:yt xfO{:s"nsf] k|wfgfWofks kb Tofu]kl5 d gf]s/Lsf nflu k|of; ug{ yfn]+ . o;}aLrdf Psk6s lq=lj=lj=n] 8f= /fwfs[i0fgnfO{ ljz]if dfgb pklw k|bfg ug{sf nflu Pp6f ljz]if bLIffGt ;df/f]x cfof]hgf u/]sf] lyof] sLlt{k'/ kl/;/df . pgn] c+u|]hL efiffdf cfˆgf] bLIffGt efif0f lb+bf To;jvt c+u|]hL k9fpg] gf/fo0f k|;fb >]i7n] eg]sf lyPÙ o:tf] kf] c+u|]hL efiff af]Ng] Û pgsf] jQ[mŒj snfsf] k|z+;f gug]{ sf]xL lyPgÙ t/ Tof]eGbf klxnf c+u|]hL efiff af]Ng] ef/tLox¿nfO{ g]kfnLx¿ luHofpg] ub{y] / To;nfO{ Handkerchief English eGg] ub{y] . cyf{t\ ef/tLox¿n] c+u|]hL efiff af]Nbf c+u|]hx¿ ?dfn lems]/ cfˆgf] d'v 5f]Kg] ub{y]Ù t/ 8f= /fws[i0fgsf] pQm bLIffGt efif0fsf] k|z+;f gug]{ sf]xL yPg . pgL ef/tsf ;a} eGbf 7"nf ljåfg / dxfg\ bfz{lgs lyP . hf8f]sf] df};d lyof] . d Go"/f]8 u]6 glhs b'ud alxndf ;fyLx¿;Fu 8]/fdf a:g] ub{y]+ . lzj/fqLsf] d]nf eg{sf nflu dw]zLx¿ cTolws ;+Vofdf cfpg] ub{y] . dw]zLx¿ sf7df8f}+ cfpg] of] :j0f{ cj;/ dflgGYof] . logLx¿ ls d]nf eg{ ls d'2fdfldnfsf] qmddf cfpg] ub{y] . d]/f] cGtjf{tf{sf] ldlt lglZrt e};s]sf] lyof] . To;jvt To;df ef/tLox¿nfO{ klg cg'dlt k|bfg ul/GYof] . t;y{ Pshgf ef/tLo gful/s 8f=?b|gfy zdf{ klg k|TofzLsf ¿kdf d]/f k|ltåGåL lyP . pgn] nvgp ljZjljBfnoaf6 ljBfjfl/wLsf] pkflw klg xfl;n u/]sf lyP . pgsf] Pp6f n]v …sf7df8f}+ sL zfdÚ s'g} klqsfdf k|sflzt e};s]sf] ;"rgf d}n] kfPsf] lyPF t/ k9\g eg] kfPsf] lyO{Fg . pQm cGtjf{tf{ dfkm{t\ d]/f] rog x'G5 eGg] dnfO{ k6Ss} cfzf lyPg . lxGbL ;flxTosf jl/i7 ;dLIfs 8f=gu]Gb| ljz]if1sf ¿kdf cfpg] s'/f] rrf{df cfO;s]sf] lyof] . pgL To;jvt lbNnL ljZjljBfnosf] lxGbL ljefufWoIf lyP . t/ pQm cGtjf{tf{df d]/f] 5gf}6 eof] . d w]/} v'zL ePF . t/ d}n] sLlt{k'/l:yt lxGbL ljefusf] lgo'lQm :jLsf/ ug{ ;ls+g . d}n] pQm kb c:JfLsf/ ul/lbPF . otflt/ kßsGof sn]hdf d]/f] lgo'lQm nf]s;]jf cfof]uaf6 :yfoL ¿kdf eO;s]sf]n] d}n] pQm lg0f{o lnPsf] lyPF . d kßsGof sn]hdf k9fpg yfn]+ . d]/f cGotd / cfTdLo ;fyLx¿ lyP–tf/fgfy zdf{, t'n;L lbj;, rfFbgL rGb, jL0ff >]i7, OGb|0fL k|;fO{ cflb . d sf7df8f}+l:yt b'ud alxnsf] 8]/fdf ;kl/jf/ a:g yfn]sf] lyPF . Pslbg k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

45


d]/f dlxnf ldqx¿ jL0ff >]i7, rfFbgL rGb / OGb|f0fL k|;fO{nfO{ 8]/fdf lgdlGqt u/]sf] lyPF . logLx¿nfO{ vfhf v'jfpg] / d]/L >LdtL;Fu e]6 klg u/fpg] ljrf/ lyof] . To;jvt;Dd d]/L >LdtL g]kfnL efiffdf s'/fsfgL ug{ ;lQmglyOg\ eg] tL dlxnf ldqx¿ cljjflxt g} lyP . OGb|f0fL k|;fO{ gftfdf t'n;L lbj;sL lbbL kly{g\Ù hf];Fu d}n] klg efO6Lsfdf 6Lsf nufO;s]sf] lyPF . t;y{ pgnfO{ d lbbL g} eGg] ub{y]+ . logLx¿sf] cufl8 d]/L >LdtLsf] ¿k/ª\ t olQ lkmSsf nfUYof] ls d s] eg"F < d]/f] 3d08 rsgfr"/ ePsf] lyof] . u[xufpFmdf dnfO{ cfˆgL >LdtL ;j{;'Gb/L nflUyg\Ù t/ logLx¿sf ;dIf p;sf] ;f}Gbo{ t z"Go h:tf] kf] nfUYof] dnfO{ Tolta]nf Û d]/L >LdtL b'O{ ;GtfgsL cfdf eO;s]sL lyOg\ . hals logLx¿ cljjflxtf g} lyP . logLx¿ cljjflxtf ePsf] yfxf kfP/ d]/L >LdtLnfO{ cfZro{ nfu]sf] lyof] . pgL logLx¿h:tf] g w]/} lzlIft lyOg\Ù g t ¿k/ª\df g} Tolt /fd|L Û t/ klg >LdtL;Fu d]/f] k|]d sd ePsf] lyPg . d cfˆgf] bfDkTo hLjg;Fu k"0f{ ¿kdf ;Gt'i6 lyPF . d]/f sltko dw]zL k|fWofks ;fyLx¿n] cfˆgf k"j{kTgLx¿nfO{ kl/Tofu u/]/ gofF ljjfx ul/;s]sf lyP . uf]/f] 5fnf ePsL 5}n 5ljnL;Fu pgLx¿sf] gofF ;DaGw :yflkt eO;s]sf] lyof] / d]/f] cufl8 oL pbfx/0fx¿ lyP . t/ klg dnfO{ slxNo} klg csf]{ ljx] ug]{ ljrf/ cfPgÙ hals d rflx+ kßsGof sn]hdf k9fpg] ub{y]+ hxfF Ps ;] Ps /fd|L s]6L lyP . sf]xL;Fu 3lgi6tf klg lyof] t/ To; 3lgi6tfdf sfdjf;gfsf] efjgf lyP . d cfˆgf] 3/–kl/jf/nfO{ Wofgdf /fVby]+ . To;}n] csL{ s]6Llt/ cfsif{0f ePklg ljx] g} c?;Fu u?Fh:tf] cfF6 slxNo}klg cfPg . lax] s]6f–s]6Lsf] v]n xf]Og . of] b'O{ cfTdfsf] ;'vb ;+of]u ;'Gb/ ;dfud t xf] lg Û o;sf ;fy;fy} b'O{ kl/jf/ klg lax]sf aGwgdf ufFl;g cfpF5g\ . To;afx]s ;DaGwsf cg]s xfFuflj+uf klg o;df hf]l8g cfOk'U5g\ . ljx] kTgL / p;sf] nugufF7f]df dfq ;Lldt x'Fb}g . o;df b'O{ kl/jf/sf cg]sfg]s gftfuf]tf klg ufFl;g k'U5g\ . t;y{ ljx] eg]sf] Pp6f 7"nf] ;fdflhs bfloŒjsf ;fy;fy} Pp6f sŒf{Josf] klg efjgfTds ;DaGw xf] . k':tf}+;Dd o;sf] k|efj / k|]/0ff cgj/t ¿kdf cu|;/ eO/xG5 / o;sf] cGTo slxNo} klg x'Fb}g . Pp6f ;dfhzf:qLn] ljx]sf] af/]df o:tf] n]v]sf 5g\ M ''Now the marriages are made and broken in this world only.'' choosing a life partner is a very delicate matter. One is so much involved in the process that at that time, one feels as if one's whole life is at stake. It entails lot of preparations from both the sides just to make sure that they do not mistake and the right choice is made. –Seema Gupta/A.K Sharma:ABC of Marriages, P.21

lxGb' ;+:s[ltdf ljjfx Pp6f hl6n k|lqmof xf] / o;sf] k|efj hGdhGdfGt/;Dd hf/L /xG5 . t;y{ ljjfx ug'{k"j{ w]/} ljrf/ ug'{kg]{ x'G5 . …r6\ dugL cf}/ k6\ ljjfxÚ u/]/ dflg; hGdel/ k5'tfpg] u5{g\ . s]6Lx¿sf] ;f}Gbo{af6 df]lxt gx'g] sf] x'G5 / < oxfF;Dd ls Clif d'lgx¿ klg kye|i6 ePsf cg]sf}+ pbfx/0f xfd|f wd{u|Gyx¿df g} jl0f{t ul/Psf 5g\ . ;f}Gbo{df h'g gzf JofKt 5 Tof] gzf /S;Ldf klg kfOFb}g . t;y{ elgPsf] 5 M ''Beauty intoxicates more than wine" 46

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


;f}Gbo{sf cufl8 3'F8f 6]Sg' slxn]sfxL+ 3fts klg x'g ;Qm5 . o;df ;+od cTofjZos dflgG5 . d klg cfˆgf cGo dw]zL ;fyLx¿n] u/]h:tf] ug{ ;Sy]+ . t/ d]/f] ;+j]bgzLn dgn] o;f] ubf{ kl/ToQmf kTgLsf] cfTdf slt slt ?Fbf] xf]nf < eGg yfNof] . d cfˆgf] eGbf a9L p;sf] tkm{af6 ;f]Rg yfn]+ / csf]{ ljjfx ul/xfnf}+ eg]/ lg0f{o ug}{ ;ls+g . d]/L >LdtL ¿k/ª\df sf7df8f}+sL s]6L cyjf egf}+ kxf8L s]6Lx¿;Fu t'ngf ubf{ :ju{sL k/LeGbf klg p;sL ;]ljsfh:tL x'g ;lSng\ . t/ ¿k/ª\ / uf]/f] 5fnf dfq ;f}Gbo{sf] dfkb08 xf]Og . zf/Ll/s ;f}Gbo{ dfq ;f}Gbo{sf] dfgs xf]Og . dlxnfsf] zLn–:jefj, afgL–Joxf]/f / dlxnf]lrt cGo u'0fx¿ dxŒjk"0f{ x'G5g\ . s]jn b}lxs b]xoli6 bf?0f klg x'g ;Qm5 . t;y{ kl/ToStf kTgLsf] lbg/ftsf] >fkaf6 clezKt lsg eO/xg] < p;sf] cfnfk–ljnfkaf6 lsg Jolyt eO/xg] < p;sf] lrQnfO{ lsg b'vfO/xg] < p;sf] cGt/fTdfsf] cGtWj{lg 3ft–k|lt3ft / cf3ftaf6 lsg 3fOt] x'g] < Ps g Pslbg ck|ltd ;f}Gbo{sf] Ifo x'g' :jfefljs g} xf] . km]l/ zf:qn]klg eg]sf] 5 M ……l:qof rl/qd\ k'?if:o efUod\ b}jf] g hgflt s'tf] dg'io .ÚÚ cfOdfO{sf] rl/q, Jojxf/, afgLAoxf]/f a'‰g;Sg' nf]Ug] dflg;sf] jzsf] s'/f] xf]Og . ……arf] arf] O; gflug ;] ljif ;] e/f cfgg x}ÚÚ x'g t cr]n ;DjGw ljR5]b ;fwf/0f s'/f] eO;s]sf] 5 . klt / kTgLsf] aLrdf kfZrfTo hutdf knkndf ;DaGw ljR5]bsf] vj/ 5fkfdf cfO/x]sf 5g\ . klZrdf hutsf] s'/f] s] ug]{Ù xfd|} ;Gbe{df cj w]/} ;lhnf]l;t ;DaGw ljR5]b x'g]l:ylt ;[hgf x'g yfn]sf] 5 . xfd|f] ;dfhdf klg kfZrfTo k|efj a9\g yfn]kl5 ;DaGw ljR5]b -Divorce_ h:tf] zAb w]/} k|rlnt x'g yfn]sf] 5 . k|]d ljjfx ug]{, cbfntL ljjfx ug]{ dfq xf]Og -Love Marriage and Count Marriage_ cleefjsåf/f lgwf{l/t / lglZrt ljjfx -Arrange Marriage_ klg wdfwd w/fzfoL x'Fb} uPsf] xfdL kfpF5f}+ . o:tf] l:yltdf j}jflxs ;+:yf nyflnª\u x'g' s'g} cgf}7f] s'/f] xf]Og . j}jflxs ;DaGw etfe'ª\ª x'Fb} uPsf cg]sfg]s b[i6fGt b]Vg yflnPsf 5g\ . ;fdflhs Joj:yfdf o:tf] ljrng cfpg' ljrf/0fLo s'/f x'g uPsf] 5 . Ps ;dfhzf:qLsf] l;4fGt oxfF b|i6Jo 5 M "In the beginnings, God may here the best match maker but not anymore. Seeing the changing ways of human beings, an exasperated God signed twice and keeping a low profile, left the choice to mere mortals. He no longer wanted to involve himself in their troublesome affairs. He had no intentions of getting trapped in the maze man had knitted. He did not want to be blamed for sometimes he was not actually responsible for. Finally He left them have their own way" –Seema Gupta/A.K Sharma:ABC of Marriages, P.21

lbgx'F ;DaGw ljR5]bsf] vj/ 5fkfdf cfpFbf ;dfhzf:qLx¿sf] ;d:of / lrGtf a9\g' ;j{yf :jfefljs xf] . ;fdflhs ;+3;+:yf / gful/s ;dfh 3f]l/g yfn]sf 5g\ of] xfd|f] ;dfhdf s] x'g yfn]sf]5 eg]/ . clt ;'lzlIft x'g', k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

47


:jfjnDjL x'g', :jfledfgL x'g'af6 of] ;d:ofn] ljs/fn ¿k ln+b} uPsf] xfdL kfpF5f}+ . klt–kTgLsf] jLrdf ;f}xfb|{, ;b\efj, :g]xsf] cefj o;sf] d"ndf b]lvG5 . oL aLrdf kf/:kl/s ;DaGwsf] sdL, z+sf–pkz+sf lbgfg'lbg 3gLe"t x'g' cflb d'Vo ;d:ofsf ¿kdf b]vfkg{ yfn]sf] 5 . d'l:nd ;d'bfodf t ;DaGw ljR5]b emg\ ;lhnf] 5 . tLg k6s tnfs eg]kl5 :fDaGw ljR5]b eOxfN5 . dw]zL ;dfh w]/} ;+ul7t / ;3g tyf ;'b[9 dflgG5 . t/ To;df klg ;DaGw ljR5]b zAb cj ckl/lrt /x]gÙ ljjfx]t/ ;DaGw klg gf}nf] s'/f] ePg . o:tf s'/faf6 cfhsf] ;fdflhs ;+/rgf nyflnË Pj+ etfe'Ë x'g yfn]sf] 5 . lbgk|ltlbg kfl/jfl/s gftfuf]tfdf tgfj pTkGg x'g yfn]sf] 5 . klZrdf ;dfhzf:qLx¿sf] egfO s] 5 eg]Ù kfl/jfl/s aGwgnfO{ gaª\Uofp, gefFr -Do not lose your family ties_ t/ clxn]sf] l:yltdf dfgjLo d"No / dfGotfdf lbgfg'lbg x|f; eO/fv]sf] 5 . dfgjLo dof{bfdf d"Nox¿sf] lj36g / cfbz{sf] cjd"Nog eO/fv]sf] 5 . cfbz{sf] cjd"Nogdf :vng x'g' ;f]rgLo s'/f xf] . c+u|]hL ;flxTosf ljåfg lrGtssf] w]/} klxnfsf] syg oxfF :d/0fLo x'g uPsf] 5 M "Human values are in a melting pot." dfgjLo ;DaGwdf v8]/L nfUg' vf;} lrGtfsf] ljifo x'g uPsf] 5 . oxfF Pshgf ef/tLo ;dfhzf:qL P;=;L=b'j]sf] syg klg ;Gble{s 5Ù x]/f} M …lxGb' ¿l9jfbL ;dfhdf l;Gsf]–kfª\/f] cyjf ljjfx ljR5]bnfO{ dfGotf k|fKt 5}g . t/ s}of}+ hfltx¿sf k/Dk/fut sfg"gdf o;nfO{ cg'dlt lbOPsf] 5 . o:tf] cg'dlt x'g] hfltx¿dWo] w]/}h;f] låheGbf leGg x'G5g\ . hflt cyjf ufpF k~rfotn] x:tIf]k u/]/ cyjf gul/sg} klg b'j} kIfsf] kf/:kl/s ;xdltdf ljjfx ljR5]bnfO{ ……5f]8 / :jtGq ag cyjf …5f]8 5'§LÚ cyf{t\ …5'§d–5'§fÚ elgG5 .ÚÚ-P;=;L=b'j] M ef/tLo ;dfh, k[=^!_ gofF jfg]Z j/, sf7df8f}+ kmf] g M $!)&&*% 

lkmTsf}nL ;Dk"0f{ xf:o Joª\Uo klqsf ¤ ;'?lrk"0f{ / :t/Lo xf:o Joª\Uosf] :jfb lng ;a}n] k9\g} kg]{ dfl;s klqsf Û ;Dks{

sfdgkf – 14, v*\sf ufp“ snª\sL, kmf]g M 4276498 email : narnath@wlink.com.np

48

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


g]kfnL efiffsf] P]ltxfl;s sfn ljefhg 8f= ljb'/ rfln;]

-;f/;+If]k M o; n]vsf] p2]Zo g]kfnL clen]vsf] efiffdf b]lvPsf] eflifs ;"rgf / P]ltxfl;s 36gfqmdn] lgwf{l/t u/]sf] kl/l:yltsf cfwf/df g]kfnL efiffsf] P]ltxfl;s sfn ljefhgsf] ¿k/]vfsf] lrgf/L u/fpFb} kf7sx¿df clen]vLo efiff / Jofs/0fk|lt ?lr hufpg' /x]sf] 5 . g]kfnL clen]vsf] cWoogsf qmddf P]ltxfl;s g]kfnL efiffsf] sfn ljefhgsf] ;Gbe{df cfcfkm\g} ts{x¿ /x]sfn] tL ;a} cWo]tfsf ts{sf]] ;]/f]km]/f]df /x]/ lnlvt tYosf cfwf/df s]xL gofF ;"rgfnfO{ clt ;+If]kdf ljifonfO{ p7fO{ k|:t't ul/Psf] 5 ._ g]kfnL efiff ef/f]k]nL efiff kl/jf/sf] Ps zfvfsf] ¿kdf /xFb}cfPsf] s'/f k|dfl0ft eO;s]sf] 5 . ;'gLlts'df/ r6hL{n] o;} kl/jf/sf] Ps zfvf …ef/t– O{/fgLÚ-O{=k"=@)))_sf] cf;kf;df d]/f]k]6fldof;Dd Jofks ePsf] lyof] / o;} zfvfsf] pkzfvfcGtu{t cfo{x¿sf] Ps k|f/lDes ;d"x O{=k"=!%)) sf] cf;kf; k~hfa;Dd cfPsf] lyof] eGg] pNn]v u/]sf] kfOG5 eg] sf]lng lk= dfl;sf !((#, k[=%)_ sf cg';f/ klg ef/tLo cfo{ efiffnfO{ eflifs b[li6sf]0fn] tLg efudf ljefhg ub{} k|frLg ef/tLo cfo{ efiffsf] ljsf; O{=k"=!%)) ;Dd, dWosfnLg ef/tLo cfo{ efiffsf] ljsf; O{=k"=^)) ;Dd tyf cfw'lgs cfo{efiffsf] ljsf; O{=;g\ !))) ;Dd eO;s]sf] tYo pNn]v u/]sf 5g\ . r6hL{ tyf dfl;sf b'j}sf] cWoogdf cfo{x¿ ha ef/tjif{df cfP ta To;} avt pgLx¿n] af]Nb}cfPsf] ;+:s[t efiff lyof] . oxL ;+:s[t efiff k|fs[t tyf cke|+z efiffsf] ¿kdf lj:tf/} ljsl;t /x\of] . tt\kZrft dfq cfw'lgs ef/tLo cfo{ efiffsf] ¿kdf ljsf; eof] eGg] pNn]v u/]sf] kfOG5 M != ;+:s[t o'u -O{=k"=!))) b]lv O{=k"=%)) ;Dd_ of]] o'u;Dd ;+:s[t efiff af]nrfnsf] efiffsf] ¿kdf /x]sf] lyof] . o; cjlwdf ;+:s[t efiffsf] ;dfg ¿kn] k|of]u eO/x]sf] lyPg . t;y{ O{=k"= !))) ;Dd j}lbs ;+:s[tsf] o'u lyof] . o;} ;dodf CUj]b, oh'j]{b, ;fdj]b tyf cyj{j]bnufot\ ljleGg a|fx\d0f u|Gy tyf pklgifb\sf] /rgf eof] . tt\kZrft o;kl5 nf}lss ;+:s[tsf] o'u cfof] . nf}lss ;+:s[tsf] o'udf …/fdfo0fÚ tyf …dxfef/tÚ h:tf cfo{;+:s[ltsf] cfwf/–u|Gysf] /rgf eof] eg] kfl0fgLn] o;} nf}lss ;+:s[tsf cfwf/df lj:t[t Jofs/0f u|Gy …ci6fWofoLÚsf] /rgf u/]sf] e]l6G5 . ;+:s[t efiffsf] lnlvt ¿k Pp6} h:tf] eP tfklg sYosf ¿kx¿ ljleGg k|sf/n] k|of]u ePsf] k|df0f a|fx\d0f u|Gyx¿df kfOG5 . ;'gLlts'df/ r6hL{ tyf sf]lng lk= dfl;sfnufot\ y'k|} ljåfg\x¿n] ;+:s[tsf] tLg k|d'v sYoe]bnfO{ :jLsf/ ub}{ pbLRo, dWob]zLo tyf k|fRo u/L eflifs ljefhg u/]sf] / pbLRo ;+:s[t ljzfn ef/tsf] klZrdL ;Ldfb]lv lnP/ pQ/L k~hfj;Dd k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

49


af]lng] s'/fnfO{ pNn]v u/]sf 5g\ . pgLx¿sfcg';f/ kfl0fgLsf] Jofs/0f d"ntM o;} pbLRo ;+:s[tdf cfwfl/t /x]sf] s'/f klg pNn]v 5 . k|fRo ;+:s[t cjwb]lv k"j{, p8L;fb]lv cf;fd;Dd af]]lng] s'/f pNn]v ul/Psf] 5 . o; efiffdf :yfgLo efiffsf] k|;:t k|efj /x]sf]n] dWob]zLo ;+:s[t efiff oL b'j} efiffsf] dWoefucjwb]lv klZrdk"jL{ /fh:yfg tyf dxf/fi6«_;Dd k|rlnt /x]sf] / g]kfnL efiff ;DejtM pbLRo ;+:s[t;Fu ;DalGwt ePsf] lyof] -cfrfo{, O{=!((% M k[=##_ . @= k|fs[t o'u -O{=k"=%)! b]lv ;g\ %)) ;Dd_ ;+:s[t efiff O{=k"= %)) kl5 af]nrfnsf] efiffsf ¿kdf dfq ;Lldt /x]g . of] efiff ljleGg If]qLo k|fs[t efiffsf] ¿kdf ljsl;t eof] . k|fs[t efiffsf] o''u O{=k"= %)) ;Dd dflgPsf] eP tfklg k|fs[t o'unfO{ b'O{ r/0fdf ljeflht ul/Psf] 5 . O{=k"=%)! b]lv O{;fsf] k|f/De;Dd kfnL tyf czf]ssf] k|fs[t efiffsf] o'u / To;kl5 ;flxlTos k|fs[t o'usf] ¿kdf ljeflht ul/Psf] 5 -dfl;sf, !((# M k[=%)—%#_ . kfnL k|fs[t a'4sf pkb]zx¿sf] efiff lyof] . o; efiffnfO{ ljåfg\x¿n] cw{dfuwL efiffsf] k"j{ ¿ksf cy{df klg lng] u/]sf] kfOG5 tfklg kfnL efiffsf] Jofs/l0fs ;+/rgf dWob]zLo k|fs[t efiffsf] glhs ldNg hfG5 . oL efiffx¿sf lznfn]v ef/tjif{df kfOG5g\ . ef/tjif{sf] ljleGg :yfgdf kfOPsf ljleGg lznfn]vx¿nfO{ tLg efudf ljefhg u/]/ k|fs[t efiffnfO{ x]l/G5 . h;dWo] k|fs[t efiffsf zfxjfhu9L tyf dfg;]/fsf clen]vx¿nfO{ pQ/klZrdL ju{df /x]sf] dflgG5 eg] lu/gf/ tyf sfn;Lsf lznfn]vx¿nfO{ dWob]zLo ju{df /x]sf] dflgG5 . To;}u/L efa"|, /fdk"/jf tyf ;f/gfysf clen]vx¿nfO{ k|fRo ju{df /x]sf] dflgG5-cfrfo{, O{=!((% M k[=#$_ . ;flxlTos k|fs[t efiffsf] ;dodf dfuwL, cw{dfuwL, zf}/;]gL, tyf dxf/fi6«L k|fs[t efiffsf] ljsf; ePsf] dflgG5 . o; ;dodf g} dfuwL k|fs[t efiff ljxf/, c;d, aª\ufn, p8L;f, tyf a+ª\unfb]zdf af]lnGYof] / cw{dfuwL k|fs[t pQ/–k"jL{ pQ/k|b]z tyf k"jL{ dWok|b]zdf af]lnGYof] . o:t} zf}/;]gL k|fs[t klZrdL pQ/k|b]z, lbNnL, xl/of0ff, /fh:yfg tyf u'h/ftdf af]lnGYof] eg] dxf/fi6«L k|fs[t dxf/fi6« If]qdf af]lnGYof] . k|fs[t Jofs/0fdf oL rf/} k|sf/sf k|fs[t efiffsf ;fy} k}zfrL efiffsf] klg pNn]v ul/Psf] 5 . of] k|fs[t efiff eg] ljzfn ef/tsf] klZrdf]Q/ k|b]z l;Gw'b]lv k~hfj;Dd af]lnGYof] . oL kfFr k|fs[t efiffdWo] g]kfnL efiffsf] ;DaGw s'g rfFlx;Fu 5 eGg] ;DaGwdf ljåfg\x¿ Psdt b]lvb}gg\ . g]kfnL efiffsf] s;}n] zf}/;]gL k|fs[taf6, s;}n] k}zfrL k|fs[taf6, s;}n] clnlvt kxf8L k|fs[taf6 t s;}n] ;+:s[td"ns k|fs[t efiff ;d"xeGbf aflx/af6 ljsf; ePsf] dfg]sf 5g\ . t/ k|fs[t Jofs/0fsf/ nIdLw/n] k"j{jtL{ j}ofs/0fsf] dt dfGb} k}zfrLsf] If]q g]kfn;Dd klg km}lnPsf] dfg]sf 5g\ eg] dfs{08]on] zf}/;]gL efiffnfO{ cGt/If]qLo efiffsf] ¿kdf :jLsf/ ub}{ k}zfrLsf] Ps e]bnfO{ zf}/;]gL–k}zfrLsf] gfd lbOPsf] klg kfOG5-aGw', @)#^ M k[=#%_ . t/ hh{ ca|fxd lu|o{;g-O{=!(@&, k[=##$–##^_n] eg] g]kfnL efiffsf d"njQmf b/bd"nsf] /x]sf] atfPsf 5g\ . pgsfcg';f/ oL jQmfx¿sf] efiff k|fs[t sfndf /fhk"tx¿sf] af]nLåf/f k|efljt /x]sf] klg pNn]v u/]sf 5g\ . cf/= Pn =6g{/-O{=!(#!, e"ldsf_n] rflxF Wjlg— 50

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


kl/jt{gsf] k|lqmofsf cfwf/df g]kfnL efiffsf] ljsf; dWob]zLo efiffaf6 eGbf pQ/klZrdL v08sf efiffaf6 glhs /xL ljsf; ePsf] dfg]sf 5g\ . ;'gLlts'df/ r6hL{n] kxf8L ;d'bfosf l;GwL tyf k~hfjL efiffx¿ pbLRo ju{df kg]{ s'/f pNn]v u/]sf] kfOG5 . afns[i0f kf]v/]n-@)$#=s=, k[=@#!_n] eg] …v;Ú jf …zsÚ hfltsf] k|frLg gfd …zf]nf]sÚ jf …;f]sf]nÚ nfO{ ef/tLo ¿kfGt/0fdf …r"lnsfÚ jf …z"lnsfÚ elgG5 / o;nfO{ k|fs[t Jofs/0fdf pNn]lvt …r"lnsfÚaf6 k}zfrL x'Fb} g]kfnL efiffsf] ;DaGw :yflkt ePsf] s'/f pNn]v 5 . ;Dejt M g]kfnL efiff ha k"j{lt/ k|rf/k|;f/ x'g] qmddf cufl8 a9\of] Tolta]nf pgLx¿sf] efiff zf}/;]gL k|fs[t tyf p;sf k/jtL{ eflifs ¿kaf6 k|efljt eO{ cufl8 a9]sf] b]lvG5 . #= cke|+z o'u -lj=;+=%%& b]lv !)%& ;Dd_ cke|+z efiffsf] ;do ;g\ %))-lj=;+=%%&_ b]lv ;g\ !)))-lj=;+=!)%&_ ;Dd dflgPsf] 5-dfl;sf M !((#, k[= %#_ . t/ cke|+z efiffsf] j0f{g ;+:s[t tyf k|fs[t efiffsf] h:tf] ;dfg ¿kdf kfOFb}g . pgsfcg';f/ cke|+z efiff klZrdL jf zf}/;]gL efiffsf] lnlvt ¿ksf cfwf/df dWob]zLo af]nLkl5 zf}/;]gL k|fs[t eof] / :yfgLo af]nLrfnLsf] k|efjsf] sf/0f cGo eflifs If]qx¿sf] lgdf{0f eof] eGg] pNn]v u/]sf] kfOG5 . t/ ef]nfgfy ltjf/Ln] kxf8L ju{sf efiffnfO{ klZrdL zf}/;]gL;Fu hf]8]sf 5g\ . of] wf/0ff hh{ ca|fxd lu|o;{g tyf ;'gLlts'df/ r6hL{sf] wf/0ff;Fu glhs /x]sf] b]lvG5 . dfl;sf-O{= !((#, k[= %#_sf] ts{nfO{ cfrfo{-O{=!((%, k[=#&_n] klg cfkm\gf] wf/0ffsf] glhs /fv]sf] kfOG5 . pgsfcg';f/ kxf8L ju{sf efiffdf kfOg] ;+/rgfTds ;DaGw tyf ToxfFsf] k"/} k|b]zdf a;f]af; u/]sf v; hfltsf] afx'Nosf sf/0f cke|+zsfnLg gfd …v;–cke|+zÚ /xg' 7Ls} pNn]v ub{} k|frLg u|Gy tyf pwf]tg ;"/Ln] c7f/ k|sf/sf b]zL …cke|+z–efiffÚ /x]sf] pNn]v ug]{ qmddf …v;–cke|+zÚ sf] klg pNn]v u/]sf 5g\ eGg] egfO{ pgsf] /x]sf] 5 . t;y{ g]kfnL efiffsf] ljsf;sf] qmd cke|+z sfnaf6} lj:tf/} ;'? ePsf] lgisif{ /x]sf]n] g]kfnL efiffsf] ljsf;sf] qmd klg cke|+z sfns} r/0faf6 ;'? ePsf] dfGg ;lsG5 . $= k|frLg o'u -lj=;+=!)%& b]lv !$%) ;Dd_ g]kfnL efiffsf] P]ltxfl;s ;DaGw vz cke|+;af6 ljsf; x'Fb} xfnsf] klZrd g]kfnsf] e"lddf tTsfnLg cj:yfdf v; clw/fHosf] k|d'v /fhwfgL xfnsf] h'Dnf lhNnfsf] l;~hf pkTosf ePsf]n] tTsfnLg a]nfdf o; efiffn] /fhsLo efiff -;"o{dl0f clwsf/L, @)%^ M k[=#)_ …l;+hfnLÚ dflgg k'Uof] . /fHosf] ;+/rgf lgdf{0f / lj:tf/;Fu} o; efiffn] Jofkstf cf]u6\g yfn]kl5 efiffsf] dggLotf / af]wuDotfdf ;/ntf lgdf{0f x'Fb} hglha|f]df o;n] ulx/f] k|efj /fVof] . To;}n] v;/fhf gfu/fhn] ;g\ !)$@–!!)@ lj=;+=!)((–!!%( -/fx'n ;f+s[Tofog, ;g\ !((^ M k[=!(_ lt/ klZrd g]kfndf v; clw/fHosf] :yfkgf u/]sf] ;do / cke|+z efiffaf6 hglha|fdf nxl;b}+ cfPsf] efiffsf] ;do ;+of]udf tTsfnLg ;dodf efiffn] /fHo;+rfngsf ;Gbe{df cfkm\gf] dxTjnfO{ zf;s / k|zf;sx¿sf aLrdf Tolta]nf dxTj bzf{pg ;kmn /x\of] eg] k|rfl/t Pj+ k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

51


;+rfl/t efiffn] dflyplNnlvt zLif{ssf ljleGg ljåfg\x¿sf] dtfg';f/ cfw'lgs cfo{ efiffx¿sf] k|f/Desfn nueu ;g\ !))) b]lv !!)) ;Dd ePsf] eGg] ;Gbe{nfO{ hf]8\bf v; clw/fHo lj=;+= !$%) lt/ clGtd ¿kn] ljvl08t ePsf] / To;kl5 l;~hfnL efiff klg ljleGg eflifsfdf kl/jt{g ePsf] kfOPsf]n] l;+hfnL efiffsf] cjlw lj=;+=!!)) b]lv !$%) ;Dd nueu $)) jif{ sfod /x]sf] b]lvG5 . t;y{ lj=;+=!!)) b]lv lj=;+=!$%) ;Ddsf clen]vLo ;fdu|Ldf cfPsf efiffsf :j¿k, ;+/rgf / Jofs/0fdf cfPsf ljsf;sf] dxTjnfO{ x]g'{kg]{ . k|frLg g]kfnL efiffsf] o'u efiff ljsf;, Jofs/0fsf] lj:tf/, cke|+zsfnsf] clGtd cj:yfsf] ;+qmd0fsfnLg ljsf;, gofF efiffsf] ljsf;sf] ;"rgf tyf Pslqt /fHosf] ljefhg-ljb'/s'df/ rfln;], @)^# M k[=$#_sf] sf/0fn] ;d]t ubf{ lj=;+=!$%) ;Ddsf] ;do k|frLg g]kfnL efiffsf] o'usf] ¿kdf dflgg' k5{ . %= dWosfnLg o'u -lj=;+=!$%) b]lv !*#! ;Dd_ v; clw/fHosf] lj36gkl5 klZrd g]kfnsf s0ff{nL k|b]zdf afO;] / u08sL k|b]zdf rf}la;] ;d"xn] lrlgg] /fHox¿sf] pbo eof] . lj=;+= !$%) kl5 l;~hf s'g} zlQmzfnL /fHosf] /fhwfgL /xg ;s]g . Tolt a]nf;Dd l;~hfnL efiff s0ff{nL / u08sL If]qsf] ;Dk"0f{ e"efudf km}ln;s]sf] lyof] . v; clw/fHo lj36gkl5 klg v; dNn tyf 7s'/Lsf] k|efj If]qdf af]lng] efiff ePsfn] o;nfO{ …dNn efiffÚ-lj=;+=!^($, ?b| zfxLÙ of]uL, @)@@ M k[=&$(_ sf] gfdn] k'sfl/of] eg] u08sL / jfUdtL k|b]zsf pj{/ pkTosfsf 3gf a:tLx¿df o; efiffn] df}nfpg] cj;/ kfpFbf klZrd g]kfnsf] kfj{To k|b]zsf kxf8L dflg;x¿n] af]lng] efiff ePsfn] o;nfO{ ækj{t efiffÆ -lj=;+=!&^&, e"ktLGb| dNnÙ vgfn, @)@* M k[=$)_ sf] gfdn] k'sfl/of] . o; efiffnfO{ g]kfndf af]lng] cf7 efiffx¿dWo] …kj{t]Ú -ss{Kofl6«s, ;g\ !*!! M k[=@@)–@@*_ efiffsf] ¿kdf klg pNn]v ;d]t ul/Psf] 5 eg] k|frLgsfnsf] g]kfnL efiffdf :yfgLotfsf] k|efjsf e]bx¿ ;d]t b]lvg yfn] tfklg dWosfnLg ;dodf l;+hfnL efiffnfO{ ljleGg hfltut cfwf/df efiffsf] gfdn] k'sfl/g'sf ;fy} efiffdf ef}uf]lns, ;fdflhs tyf k|of]ufTds e]bx¿ kof{Kt dfqfdf b]lvg'/x]sf] 5 . o; ;dosf efiffdf ljz]ift If]qLo e]b b]lvg', Wjlgdf tLa| kl/jt{g eO{ Ps csf]{ glhssf ef}uf]lns If]qx¿sf efiff;Fu Ps¿ktf ge]l6g', Jofs/0fdf Jofkstf cfpg'sf ;fy} ljleGg Jofs/l0fs PsfO{x¿sf] k|of]u / lj:tf/ x'g' g} o; ;dosf] ljz]iftf xf] . t;y{ efiffsf] ljsf;qmdsf] of] cjlwnfO{ ljz]iftM …kj{t]Ú efiffsf ¿kdf gfds/0f ul/Psf] b]lvg'n] lj=;+=!$%) b]lv lj=;+=!*#! ;Ddsf] k[YjL gf/fo0f zfxsf] g]kfn PsLs/0fsf] cleofgsf] clGtd ;do ljGb';Ddsf] ;donfO{ dWosfnLg g]kfnL kxf8] efiffsf] o'usf] ¿kdf /x]sf]n] of] ;donfO{ dWosfnLg ;dosf] ¿kdf lnOg' kb{5 . ^= cfw'lgs o'u -lj=;+= !*#! b]lv xfn;Dd_ dWosfnsf] dNn tyf kj{t] efiff k[YjLgf/fo0f zfxsf] g]kfn PsLs/0fkl5 …uf]/vfÚ efiffdf kl/0ft eof] . k[YjLgf/fo0f zfxsf] g]kfn PsLs/0f;Fu;Fu} efiffsf] :yfgLo af]nLsf Wjlgdf Jofks kl/jt{g-bfxfn, @)$)÷)$!_sf eflifs k|of; klg x'g yfNof] eg] efiff ;flxTosf ljleGg ljwf l;h{gfsf] lx;fan] dxTjk"0f{ ;do 7xl/of] . 52

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


t;y{ lj=;+=!*#! kl5sf] ;donfO{ cfw'lgssfnsf] ¿kdf dfGg'kg]{ x'G5 eg] oxL ;dodf efiff ljsf;sf ;Gbe{df uf]/vf efiff k|sflzgL ;ldltsf] :yfkgf / lj=;+= !(() sf] bzslt/ uf]/vf efiffnfO{ g]kfnL efiff k|sflzgL ;ldltdf ¿kfGt/0f / ljsf;sf sf/0fn] ljutb]lv n]lv+b} / af]lnFb} cfPsf] ljleGg gfdn] af]lng] cfhsf] g]kfnL efiff k|frLg sfndf l;+hfnL, dWosfndf dNn / kj{t] tyf cfw'lgs sfndf uf]/vf / g]kfnL efiffsf] gfdn] g]kfnL ;dfhdf k|of]ux'Fb} lj:tf/ eP/ cfPsf] efiff g} cfhsf] g]kfnsf] Ps dfq /fi6«efiffsf] ¿kdf kl/lrt 5 . cfhsf] of] g]kfnL efiffsf] klxrfgdf Oltxf;sf w]/} 36gfsf txdf vz clw/fHosf ;k"tx¿sf] /ut / kl5NNff] sfnv08df o; dft[e"ldsf xhf/f}+ jL/ lj/fª\ugfx¿sf] ;fx;n] x'sf{+pFb} NofPsf] 5 . To;}n] ;a} g]kfnLsf] zfg cfhsn oxL efiffdf rn]sf] 5 . ;Gbe{ s[lt—;"rL clwsf/L, ;"o{dl0f -@)%^_ g]kfnL efiffsf] Oltxf;, sf7df8f}+ M e'F8Lk'/f0f k|sfzg . cfrfo{, a|t/fh -O{=!((%_ dWoo'uLg g]kfnLsf ¿k–j}1flgs cWoog, ljBfjfl/lw zf]w u|Gy, 8f=jL=cf/=cDj]8s/ ljZjljBfno,cfu/f . vgfn,df]xgk|;fb -@)@*_ clen]v ;+sng,sf7df8f}+ M ;femf k|sfzg . rfln;], ljb'/s'df/ -@)^#_ P]ltxfl;s clen]vsf cfwf/df g]kfnL efiffsf Jofs/0ftTjdf qmlds ljsf;sf] cWoog, sf7df8f}+ M lqe'jg ljZjljBfno, ljBfjfl/lw zf]wkq . bfxfn,aNnedl0f -@)$)÷)$!_ ædWosflns uf]vf{nL eflifsfaf6 cfw'lgs:t/Lo sYo eflifsfdf ljsl;t x'Fbf b]vfk/]sf Wjlgkl/jt{gsf k|lqmofx¿Æ, jfª\do, $ M k[=!–( . kf]v/]n,afns[i0f -@)#^_ g]k fnL efiffsf] pTklQ,sf7df8f}+ M ;femf k|sfzg . of]uL,g/xl/gfy -@)@@_ Oltxf; k|sfzdf ;lGwkq ;+u|x,sf7df8f}+ M uf]/If k|sfzgdfnf . ;f+s[Tofog, /fx'n -!((^_ ltAat d]+ af}4 wd{, Onfxfjfb M lstfa dxn . Grieson,G.A. (1927) Linguisic Survey of India, vol.(1), calcutta. Kirkpatrick, William (1811) An Account of the Kingdom of Nepal, London. Masica, Colin.P. (1993) The Indo-Aryan Languages, Cambridge University press,Britain. Turner,R.L. (1931) A comparative and the Etymdogical Dictionary of the Nepali Language, London : Turner and Co.Ltd.

sf7df8f} + kmf] g M$$*%&$*

k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

53


xf:o Aoª\Uo

/fdv]nfjgsf] lax] d'g kf}8]n

Ps lbg ;fFemkv d]/f] df]afOn s/fpg yfn]kl5 d}n] o;f] gDa/lt/ x]/]+, p7fpg] vfnsf] gDa/ xf] ls xf]Og eg]/ . gDa/ t/fO{lt/sf] lyof], dg em:Sof] . km]l/ ;Dem]+, cfkm\g} ufpFsf] klg t x'g ;S5 . t}klg ;ts{ eP/ p7fPF / cfjfh lauf/]/ eg]+–xnf] . ptfaf6 x8a8fPsf] cfjfh cfOxfNof] / d}n] lrgL klg xfn]+ . æ/fdafa' d /fd v]nfjg af]n]sf] . xh'/s]f s:tf] xfnva/ 5 < clg a'cfcfdfnfO{ s:tf] 5 lg . oxfF ;a 7Ls 5 xh'/x¿sf] cflzjf{bn] .Æ–Ps ;f;df af]Ng] lalQs} d]/f] d'vdf d':sfg cfOxfNof], kmf]g ug]{nfO{{ ;Dem]/ . æd]/f] xfn va/ t 7Ls} 5 t/ t]/f] xfnva/rflx+ u8a8 x'g]afnf 5 ca lsg eg] d]/f] cf}+nf t]/f] e'F8Llt/ t]l;{;s]sf] 5 Æ eg]/ d}n] af]Ng gkfp‘b} ptfsf] dfG5] a'b|'Ss pkm|]/ cfXnflbt x'‘b} lrRofof] —æg lh:Sofpg' g afa', dnfO{ sfps'tL nfU5 Sof Æ d xfF:g yfn]+, lgZ5n xfF;f] . ptfaf6 kmf]g ug]{ df]6], es'08], 8Nn] d]/f] afn;vf /fdv]nfjg lyof] hf];Fusf] ;Demgfn] dfq} klg dnfO{ c;Ld cfgGb k|fKt x'GYof] . /fd v]nfjg s:tf] eg] df]6], 8Nn]], e'F8] . ;f]emf] , nf6f] / Ujfª\u|f ] . sfps'tL s:tf] nfUg] eg] lhpdf 5'g} g kg]{ . k/}af6 e'F8Llt/ cf}+nf dfq b]vfof] eg] klg pm a'b|'Ss plk|mGYof] . lhpd} 5f]P/ sfps'tL nfOlbof] eg] t xfF:bfxfF:bf d?F‘nfh:tf] uYof]{ . s]6fs]6Ldf /fdv]nfjg / d lbge/ lbge/ j]kQf eP/ slxn] df5f dfl//x]sf x'GYof}+ , slxn] OdnLsf] af]6df r9]/ OdnL l6lk/x]sf x'GYof}+ . OdnLsf] af]6df e"t a:5 eg]/ dgdf 8/ nfuLnfuL klg Pslbg OdnL l6lk/x]sf] a]nfdf crfgs stfaf6 Pp6f lu4 cfP/ em\ofKk s] a;]sf] lyof], xfdLrflx+ e"t cfof] eg]/ s'n]nd 7f]s]/ :ofF :ofF / ˆofF ˆofF ub{} 3/ k'u]sf] slxNo} lal;{b}gf}+ . dnfO{ /fdv]nfjgsf] ;Demgfn] klg cfgGbsf] cg"e"lt x'G5 . ToxL /fdv]nfjgn] lax] ug{ yfn]5 / d g uP pm lax] g} ub}{g c/] . ef] cfkt . hfg} kg{} eof] . g hfpF jfn;vfsf] lrQ b'Vg], hfpF sf7dfG8"df xhf/ sfd . ;a 5f]8]/ d hfg] ePF cfkm\gf] lk|o ufpF . To;sf] lax]df s]xL pkxf/ t nlulbg' k¥of] eg]/ Pp6f ;'6 lsg]/ /fqL a; ;dft]+ . /fhdfu{sf] 5]pd} ufpF lyof], a;af6 cf]n]{/ ufpF l5g{ dfq s] yfn]sf]] lyPF, ufpF t To;} To;} yls{/x]sf] kf] lyof] . sfg} km'6\nfh:tf] . h;} h;} ufpFleq k|j]z ub}{ uPF, cfjfh emg\emg\ rsf]{ x'‘b} uof] . cfjfh olt rsf]{ ls stf efu]/ hfpF h:tf] . dnfO{ t efpGg xf]nfh:tf] eP/ cfof] . sfg y'g]/ d cfkm\gf] 3/lt/ l5/]+ . /fdv]nfgfsf] 3/ d]/f] 3/glhs} lyof], afb{nLaf6 o;f] lrofP/ x]/]sf] t of] rlt{snf t df]6]s} kf] /x]5 . rf/j6f ;fpG8 aS;, rf/ cf]6f nfdf g nfdf 54

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


nfp8 l:ks/ nufP/ of] nf]8;]l8ªdf klg h]g/]6/ rnfP/ ufpF ysf{pg] t df]6] g} kf] /x]5 . sf]7fdf l5g{ klg kfPsf] lyOg, df]6] bu'/fbu'/ u/]/ cfOk'Uof] . d cfPsf] b]v]/ xf]nf, ;fx|} b+u lyof] . ufpFn]n] ægfKof], cfof] t]/f] /fdafa' †Æ eg]/ luHofPsf, xf]RofPsf /x]5g\, d cfPsf] b]v]/ p;n] cfkm\gf] OHht a9]sf] cg'ej u/]sf] /x]5 . p;sf] v'zL / u'gf;f] afF8r'F8 u/]kl5 gf:tf ug{ 3/ hfpF ls 3/ hfpF eg]/ s/ ug{ yfNof] . lgTo sd{af6 lgj[Q ePkl5 d nfu]+ To;sf] 3/lt/ . To;sf] Tof] ;fgf] 3/ t nfp8 l:ks/sf] ss{z cfjfhn] p8\nfh:tf] eO/x]sf] lyof] . d cfPsf] b]v]/ Ps} 7fpFdf u'h'd'Hh eP/ dfOsdf uLt ufO/x]sf cfOdfO{x¿ ;nxh:tf] bu'/] dlt/ æ af}cf cfof], af}cf cfof]Æ eGb} . To;kl5 dnfO{ rf/}lt/af6 3]/]/ gfgfefFltsf s'/fx¿ ;f]Wg yfn] . drflx+ sfg y'g]/ plEePsf] plEeP} ePF . df]6]n] s'/f] a'em]5 Sof/], nfp8 l:ks/ aGb u/fPkl5 aNn 5\of¨ ePF d . @ klxn] t e}+;Lsf] b'w}b'w ePsf] lrofdf afSnf] kx]+nf] t/ xfn]/ Nofof] . To;kl5 vfhf vfg a; eg]/ lk/sfdfly a;fof] . d p;sf] lax]df cfPsf] eg]/ b¨ k/]/ xf]nf , dnfO{ 6f]s"+ ls af]s"+h:tf] ul//x]sf] lyof] . æafa', Ps gDa/sf] bxL 5, clnstf vfg" gÆ eg]/ ;fx|} s/ ug{ yfNof] . To;kl5 cfwf lsnf] Ro"/fdf Ps lsnf] bxL / 5]pdf cf]nsf] crf/ xfn]sf] lkQn] yfn d]/f] cufl8 t]:of{Olbof] . d]/f] t bxL / Ro"/fs]f y'k|f] b]v]/ ;ftf] hfnfh:tf] eof] . d}n] lg/Lx efjdf df]6]lt/ x]/]+, df]6]rflx+ pT;fxdf s/fpg yfNof]— æafa', vfg" g, Ps gDa/sf] bxL 5, s7fnaf6 NofPsf] . a? afa' lrgL xfn'F ls g'g <Æ g'g xfn]/ slxNo} bxL vfPsf] lyOg, s] eg]sf] xf]nf df]6]n] eG7fg]+ . Ps gDa/sf] bxL rfVg' k¥of] eg]/ clnstf d'vdf dfq s] xfn]sf] lyPF, k}+tfnfb]lv tfn';Dd ljlrq lsl;dsf] cldnf]n] lhp g} l;l/¨ eP/ cfof] . cldnf] klg s:tf] cldnf] † s'lxPsf] ltVv/f] cldnf] . s;f] jfGtf ePg . df]6]n] cldnf] dfg]sf] a'em] 5 ls Sof xf], Ps kfp lrgL NofP/ xflnlbof] . s:tf] cfkt\ † g vfg' g 5f]8\g' . rf/}lt/ cfOdfO / e'/fe'/Ln] leml/Kk 3]/]sf 5g\, df]6] vf ls vf eg]/ s/fO/fv]sf] 5 . h]gt]g clnstf k]6} cldlng] u/]/ vfPF / p7]+ . a]n'sLlt/ hGtL hfg] sfo{qmd lyof] . Pp6f lhk, Pp6f 6ØfS6/ / b'O6f 6fo/ uf8fsf] Joj:yf ul/Psf] lyof] . hfg'kg]{ emG8} bz sf]z, sRrL ;8sdf leqL ufpF . /fqL a;sf] ysfO{, d Ps l5g kN6]sf] lyPF, cfOk'Uof] df]6] lrGg} g;lsg] u/L . d}n] NofOlbPsf] ;'6 nfP/ dnfO{ b]vfpg cfPsf] lyof] . 6fO nfpg gcfP/ 3fF6Ldf ?dfn a]/]sf] h:tf] a]/]sf] lyof] . h'Ttfsf] ;f6f] rKkn / ly|lk; ;'6 nfP/ cfPsf] df]6] t ljlrqsf] b]lvPsf] lyof] . cfFvfdf df]6f] sf];sf] ufhn, d'vel/ tf]/Lsf] t]n bn]/ lrlkRofNn ePsf] cg'xf/dfly rKkn nufPsf] ly|lk; ;'6 † d}n] cfkm\gf] xfF;f] yfDg ;lsgF . 6fO{ ldnfP/ nufOlbPF, ;'6df h'Ttf nfpg' k5{ eg]/ ;DemfPF . pm dnfO{ eft vfg eg]/ af]nfpg cfPsf] /x]5 . ef]s nflu/x]sf] lyof]], uO{ klg xfn]‘ . cf]xf]xf] † s;/L vfg' Toqf] . sfF;sf] yfndf Ps k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

55


yfn eft, eftsf] aLrdf v';f{gLn] emfg]sf] /x/sf] bfn, To;dfly sfpnL, efG6f, s/]nf, nf}sf, km;L{, cflb OToflbsf t?jfau?jf . ltnsf] crf/, kfk8h:tf] s]s] hflt clg To;dfly Ps kfp l3p . ef]s nfu]sf] lyof], 6Gg} vfPF xfxf / x'x' ub}{ . Tolt kL/f] d}n] lhGbuL vfPsf] lyO{‘g, cfFvfaf6 cfF;' / gfsaf6 l;+ufg aufpFb} vfPF . vfg t vfPF, t/ ef]lnkN6 laxfg cfrL ubf{rflxF afpsf] lax] b]Vg] lglZrt lyof] . hGtL lx8\g] t/v/ ug{ yfNof] . ;f/f ufpF pln{of] . Psflt/ nfp8 l:ks/ lrRofO/x]sf] lyof] , csf]{lt/ c+u|]hL afhf gfdsf] afhf klg s/fpg yfNof] . nf} † s:tf] crDd † ufpFdf klg of] /f]u ;l/;s]sf] /x]5, ;f/f e'/fe'/L ,l76fl76L / cfOdfO{x¿ klg dHhfn] gfRg yfn] . gfr]g eg] t lax] g} x‘'b}g eGofh:tf] u/]/ . b'Nfxf ;'6a'6 nfP/ lhkdf a;L ;Sof], uf8L d/] :6f6{ x'‘b}g . aNntNn 7]n7fn u/]/ :6f6{ eof] / hGtL lx8\of] . cufl8 b'nxfsf] lhk h:df d klg b'Nfxf;Fu} sf]lRrP/ a;]sf] lyPF, To;kl5 6gf6g el/Psf b'O6f 6ØfS6/, To;sf] k5fl8 b'O6f 6fo/ uf8f . -#_ hGtL sldnfsf] rfnn] kfFr lsnf]ld6/ klg k'u]sf] gx'Fbf] xf], lhksf] OlGhgaf6 w'jfF lg:s]/ uf8L t yrSs} al;lbof] . sfnf] r'sh:tf] /ft, v]t}v]tsf] aLrdf sxfF xf] sxfF . 8«fOe/n] vf]nvfn u/]/ agfpg] sf]lzz ug{ yfNof] t/ Tof] yf]qf] g yf]qf] lhk s] aGYof] . Tolts}df k5fl8sf b'O6f 6ØfS6/ cfOk'u] . xfdL To;}df lj/fhdfg eof}+ b'nxf;lxt . To;kl5 z'? eof] 6ØfS6/sf] yrfg]{ ofqf . 6ØfS6/n] olt yrf¥of] ls d]/f] 9f8 / s] hflt lynlynf] eP/ cfof] . cGtdf ;xg g;s]/ d 6ØfS6/af6 cf]n]{/ lx8\g yfn]+ . /fltsf] sl/j b'O{ ah] jNn xfdL j]x'nLsf] 3/ ef]s} Kof;} nvt/fg eP/ k'Uof}+ . ul/j ufpF, g af6f], g lah'nL . h]g/]6/ klg /fv]sf /x]g5g\ . b'O6f Kof6«f]DofS; lknLlknL aln/x]sf lyP . xfdL k'Ugf;fy hGtL k;]{/ b'nxfnfO{ lnP/ stf xf] lx+l8xfn], d t ljnvjGb . cFWof/f] g cFWof/f] 5, stf a:g], stf hfg], d d]nf]d];f] g} kfO/x]sf] lyO{g . df]6]n] Pp6fnfO{ lhDdf nufPsf] lyof] , Tof] klg stf lx+8\of] stf . d}n] o;f] otfplt x]g]{ k|of; u/]+, vf; u/]/ vfg] s'/f s]xL kfOG5 ls eg]/ . ef]sn] cfGb|f a6fl/g yfln;s]sf] lyof] . Pp6f lqkfn em'G8\ofPsf] , b'Orf/cf]6f s';L{ /fv]sf] b]v]/ d cf;n] Tot}lt/ n:s]+ . / yRfSs Pp6f s';L{df a:g] ePsf] emG8} s';L{ efFlRrP/ k5fl/Psf] . cfsf]{ s';L{nfO{ o;f] lyryfr u/]/ km]l/ a;]+ . ;fx|} ysfO{ / lgGb|f nflu;s]sf] lyof] . Tolts}df Pp6fn] aflN6gdf ;j{t af]s]/ Nofof] / r'n'{Dd s'lxgf;Dd xft 8'afP/ ;j{t lems]/ Knfl:6ssf] Unf;df dlt/ a9fof] t/ dnfO{ l3g nfu]/ lng ;lsg . Ps} l5g kl5 Pp6fn] sfutsf] Kn]6df Pp6f lj/fnfsf] gfsh:tf] ;df];f / clnstf :ofpa'lgofF NofP/ lbof] . lnP/ ;df];fnfO{ o;f] 6f]ls6f]kn]sf] t s] xf] uGxfP/ emG8} jfGtf cfPsf] . To;kl5 ToxL s';L{df pF3b} lyPF, s'g ;6sf lgbfP5' . b]Vbf b]Vb} laxfg klg eof] t}klg Vjfpg] gfpF lnb}gg\ . jNntNn cf7 ah]lt/ eft vfg hfpF eg]/ Pp6fn] 8f]¥ofP/ nUof] . /fltsf] eft laxfg . ef]s ;xFbf ;xFbf 56

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


k]6 klg rfpl/;s]sf] lyof] . ;f/f hGtL klxn] g} k+lQmj4 eP/ al;;s]sf lyP . d klg a;]+ k/fnsf] d'7fdf . klxn] Pp6fn] kft cf]5\ofOlbof] . csf]{n] cfP/ kfgL 5ls{P/ rf]VofOlbof] . To;kl5 Pp6f wf]tL :ofxfb}{ cfof] / 9SsLaf6 lems]/ Ps yfn eft xflnlbof] . To;kl5 Pp6fn] eftsf] 6fpsf]df bfn vGofOlbof] . clg Pp6f n'v'/] cfP/ km;L{sf] t/sf/L xft}n] KofTt xflNbof] . To;kl5 Pp6f cfsf]{n] s] hfltsf] xf] emf]n Ps 8f8" vGofOlbof] . To;kl5 tLnsf] crf/ NofP/ xfNof] Pp6fn] . eft, bfn, t/sf/L, crf/ ;f/fsf ;f/f Ps} 7fpFdf uGhfuf]n . ;a}n] vfg yfn] . d}n] klg o;f] vf];|]/ vfg vf]h]sf], lxpFh:tf] eft , /flt slt a]nf ksfPsf] xf], ;f‘Rr} eGg] xf] eg] af;L g} e};s]sf] lyof] . d'vlt/ nUg] lxDdt g} e}/x]sf] lyPg . Hofg hf]ufpg eP klg vfg' k¥of] eg]/ Ps ufF; d'vdf dfq s] xfn]+sf] lyPF, cfOdfO{x¿n] dfOsdf ufnL kf] ug{ yfn] . ufnL klg s:tf]† b'nxfsf] ;fyLnfO{ o;f] ug'{ k5{, p;f] ug'{ k5{ eg]/ kmf]x/ kmf]x/ . Tolt dfq xf] /, cfdf, alxgL rsf/]/ klg ufnL ubf{ /x]5g\ . s] xf] o:tf] eg]/ ;f]w]sf] t of] t logLx¿sf] eft vfg] a]nfsf] ljwL xf] /] . So} nfUof] < vfnL k]6, lr;f] uGxfpg] eft To;dfly tfTtftf] ufnL . dHhfn] vfOof] . To;kl5 xfF8Ldf bxL af]s]/ afF8\g NofPsf lyP, d}n] lng dflgg . s] bxL vfg' † dg To;} cldnf] e};s]sf] lyof] . -$_ aNnaNn lbpF;f] Ps ah]lt/ b'nxL cGdfP, ToxL af;L eftsf] e/df . b'nxL g cGdfpGh]n ufpFdf o;f] vfgnfO{ So} kfOG5 ls eg]/ rfxf/]/ vf]O{ slxn]sf] xf] la:s'6 km]nf kf/]sf] lyPF, ToxL rkfOlbPsf] lyPF, d]/f] t k]6 58\lsg yflnxfNof] . a]n'sL gf} ah]lt/ 3/ k'Ubf dnfO{ ;ft k6s 5]/k6L nfu]/ lhp nœofs n'q's kl/;s]sf] lyof] . t} ufpFdf hLjg hn kfOof] / Hofg hf]luof] . df]6]rflx+ afa'n] ef]hdf dHhfn] vfg'eP5 To;}n] 5]/k6L nfu]sf] eg]/ b¨ k/]sf] /x]5 . cfsf]{ lbg df]6]sL b'nxLsf] d'v x]/]/ cfdfn] lbg'ePsf] ltnxl/ a'emfPF / cfkm\gf] jfn;vfsf] ljx] ef]h vfP/ ToxL ;fFem sf7dfG8"lt/ 6fk s;]+ . moonpoudel@gmail.com

)!$$**!^#

;femf k|sfzgåf/f k|sflzt

syfsf/ ljgf]b bLlIftsf] gjLg syf ;ª\u|x

‘d] / f] b] z x/fof] ltdLn] b]Vof} ls <’ c j Zo k9\g’x f]; \Û

k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

57


ldl/s M xlgd'g] df]6]n kf]if rfkfufO{+

Onfdsf] a; r9]/ kz'kltgu/df cf]ln{of}+ . jf/L g]kfn, kf/L ef/t . aLrdf 3f6 . ;j} g]kfnL . 6'x'/] k;n . dfG5]sf] eL8 . lr;f] . /fdn] ;f]w]Ù …ldl/s hfg slt <Ú …hLkdf ;f7LÚ, …w]/} eof] ÛÚ, …of] bz}+sf] a]nf xf] lg t ÛÚ, …x'G5 t x'G5 ÛÚÙ r9\of}+ . Ps306fleq ahf/leq l5¥of}+ . xf]6ndf b'O{j6f sf]7f a's eO;s]sf /x]5g\ . leq k:of}+ . ;fFrf] dfu]/ emf]nf la;fof}+ . 8ª\u|Ë vf6df . …vfg] a]nf eof] hfcf}+ ÛÚ eg] /fdn] . /fdsf cfkmGtsf] 3/ vf]Hb} uof}+ . /fd|f] vflt/bf/L eof] . dx]Gb| ufpFmsf lbndfg u'?ªsf 3/df bz}+sf] ldi7fGg . df+;, k]o cflb cflb . kmls{P/ xf]6ndf £jf/ £jf/ . ef]l n laxfg xf]6nnfO{ ;fFrf] a'emfP/ emb}{5f}+ ;8s} ;8s . clns cl3 uP/ d 8Lndf pleG5' . ;8sd'lg bD:ofOnf] kfvf] . kfvfd'lg 5fk|]3/–l6g] . k/]nL v]Nb} afF; ‰ofª\ . xf]Og r/fx¿ lrlj{/fpFb} . ¿vdf O:s';sf nx/f . bfgf . 6fpsf] p7fP/ dlt/ x]b}{ 3fF;kft . d]/f] cufl8 csf]{ t];f]{ af6f] . xfdLnfO{ ufO8 ub}{ x'g'x'G5 sf7df8f}+df cª\u|]hL l;sfpg] u'? ;'dg u'?ª\ . /fdsf] gft]bf/ . sf7df8f}+sf] l8NnLahf/af6 k'tnL;8slt/ k}bn lx+8]h:tf] ;8s . ;j} g]kfnL . g]kfnL ;+:sf/ . af]nL cln km/s g]kfnL . dWo ahf/af6 hfFb}5f}+ . …oL k;nx¿ ;/sf/n] agfOlbPsf x'g\ . krf; j6f 5g\ . dfl;s ef8f kfFr;o dfq Pssf] ÛÚ ;'g]/ 5Ss k/]+ . 8f]sf] gfDnf]df 7fFl6Psf g]kfnL klg b]v]+ . uO/Xof}+ . xfd|f] g]kfnL . g]kfnL efifL g]kfnLsf] cfˆg} ldl/s ahf/ . ;xldGb' emLn ;xldGb' -;x 5}g, ;x gxf];\_ ahf/sf] k'5f/df /x]5 of] emLn . cf]/fnf] ;lsP/ yf]/} t];f]{ lx+8]kl5 cfOk'Uof] emLn . dfG5]x¿ hfFb}5g\Ù cfpFb} 5g\ lsgf/af6 . eL8 h:t} 5 . dfly hËn tn emLn . csf]{kl§ vfnL e"efu . 3f]8f s'bfpFb}, Jofkf/ ub}{ . emLnsf] kfgL dfly /x]5 df6fsf] y'Dsf] . y'Dsfdf lzj dlGb/ . nxnx, x/x/ xl/of ¿vnfO{ kfn] /fv]/ a;]sf /x]5g\ dxfb]j . lzj dlGb/sf rf/}lt/ ¿v b]Vbf kf]v/fsf] jf/fxL dlGb/ k'u]h:tf] nfUof] of] sfG5fnfO{ . cl3 a9\of}+ . gLnf] kfgL xfdLlt/ 6\jfNn k/]/ x]l//x]sf] lyof] . kfgLdf gfp r9]/ yf]/} dfG5] s'b\b} lyP . zo/ ub}{lyP . dHhf ln+b} lyP eGbf /fd|f] nfUnf . dfly dfly jgdf uLt ufpFb} efsf km]g]{ r/f r'?ËLsf] ;+uLtdo lrlj{/fx6n] zfGt kfgLsf nx/nfO{ rnfodfg agfpg] k|of; ub}{ lyof] . kfgLdf x]/]+ . xlNn+b} 5g\ ¿vx¿ . ¿v xf]Og, ¿vsf] 5fof . ¿veGbf 5fof xNn+bf dgn] t[lKt dfGbf]/x]5 . 58

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


emLn dfly kf/L ag / jf/Lsf] ;x/nfO{ hf]8\g] k'n /x]5 . of] k'nsf] s] gfd< …OGb|]gL ÛÚ d}n] eg]+Ù …of] k'nsf] gfd h'/fpg] kl08t kSs} ;flxlTos x'g'k5{ . geP olt dL7f] gfd h'g]{ g} lyPg . …OGb|]gL k'nÚ gLnsdn . k'ndf pleP/ kmf]6f lvRb} lyP ofq'x¿ . xfdLn] klg b]vfl;sL u¥of}+ . …;'dg ;/ Û of] emLnsf] If]qkmn slt 5 <Ú pxfFn] eGg'eof]Ù …emLnsf] k"/f Pl/of #)) Ps8 hldg 5 . o;nfO{ Jojl:yt ug{ ;/sf/n] rf;f] b]vfPsf] 5 . ;Dk"0f{ If]q Jojl:yt ug{ rfnL; s/f]8 / emLnnfO{ dfq} rf}w s/f]8 5'6\ofOPsf] 5 . o'4sfndf of] emLnnfO{ jf:tf u/]gg\ . oxfF au}rf lyof] . hgtfn] xf x' u/]/ df;] .Ú …3f]8f klg 5g\ lg ÛÚ …5g\ Û ko{6snfO{ 3f]8fdf /fv]/ 3'dfpg] Joj;fo u5{g\ sltkon] .Ú pgn] ;'gfPÙ …of] emLnsf] kfgL vf]Nbf ;Lw} g]kfnsf] d]rL vf]nfdf k:5 .Ú …ldl/s eg]sf] s] xf] <Ú …hn]/ eid xf];\Ú, eid x'g', v/fgL x'g', ;lsg', :jfxf x'g' .Ú s[i0f gu/ ahf/ emLn glhs} /x]5 ahf/ . gfd s] xf] < …s[i0f gu/ Û s[i0fsf] dlGb/ oxfF 5 .Ú -To;}n] ahf/sf] gfd klg s[i0f gu/_ xfdL ahf/sf] jLrdf 5f}+ . cufl8 b]lvG5 BPHC xl:k6n . of] /fd|f] xl:k6n xf] /] Û ljb]zaf6 klg pkrf/ u/fpg cfpF5g\ /] lj/fdLx¿ . cufl8 5 …huhLt xf]6nÚ dxFuf] xf] /] of] xf]6n . Ps dfG5], Ps /ft, $÷^ xhf/ . 3'Db}5g\, x]b}{5g\, lx+8\b}5g\ dfG5] . laxfg} lkmb}{ klg 5g\ . ahf/ tnaf6 p7]/ dflysf] 8fF8flt/ nfu]h:tf] nfU5 . psfnfdf 3/ . ahf/ h:t} ahf/ . gf}nf] 5}g . kmf]xf]/ 5}g . ;kmf klg s;/L eGg] < eL8 5}g . vfnL klg xf]Og . ;Dd, psfnf], 8fF8f] ;a}lt/ 3/}3/ Û p/f7 s[i0fgu/ ahf/sf ;j} dfG5] p/f7 b]v]+ . s] gk'u]sf], s] gePsf] h:tf] . cF Û gx'Fbf gxF'b} klg 5 . Tof] xf]–g]kfnL efiff / g]kfnL kg\ . ;j}n] g]kfnL af]Nbf/x]5g\ km// . df/jf8L / g]kfnLsf] lax]jf/L klg rN5 /] oxfF Û s[i0fgu/ ahf/af6 ;xldGb' emLn dflysf] afSnf] ahf/lt/ x]b}{5' d . ;'Gb/ jg . jgleq sf] 5 < yfxf 5}g . lzj–kfj{tL /f;nLnf ub}{5g\ . uf]lkgLx¿;Fu /dfO/x]sf 5g\ s[i0f . xf]Og, of] jg /fIf; /fIf;Lsf] c§xf; ug]{ 7fpmF xf] . lhpFbf dfG5]sf] /ut r':g] jg . oxfF /fIf; / b]jL b]jtf sf]xL a:t}gg\ . a:5g\ cfw'lgs lsGg/ lsGg/L . cK;/f / ltgsf] kl5 kl5 s'b\g] w'kf}/] s]6fx¿ . nfh ;/d kr]sf df]/fdf]/L of] afSnf] agsf] 3f/Lleq n's]/ s] s], s] s] ul//x]sf xf]nfg\ . s] uy]{ < ;k{ ToxL+, af3–efn' ToxL+, b'O{ d'v hf]8]sf] x'lRrn s/fpFbf] xf] . km;fb\ Û kmls{G5g\ xf]nf . sf] 5 t Tolt /fd|f] agleq < k|s[lt . O{Zj/, /fIf; clg pgLx¿sf] rlt{snf s]jn ;f]r xf] . zfZjt k|s[lt . xlgd'g df]6n …dfly 8fF8fsf] df]6]ndf b]z–ljb]zaf6 xlgd'g dgfpg gjljjflxt hf]8L cfpg] u5{g\ . x]g{ hfg] xf] <Ú …cf]xf] Û hfg] lg ÛÚ …x'G5 t ÛÚ Tot} nfUof}+ xfdL . k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

59


psfnf] nfUg] 7fpmFdf u]6 /x]5 . jfofF vfnL hldgÙ bfofF unn kfgL v:g] ;lk|Psf] wf/f] . oqf] kfgL sxfFaf6 cfof] eg]/ x]/]+ . 8fF8}el/ xl/of] ag . agsf] km]bdf d"n gkm'6\nf / < u]6 aflx/sf] vfnL hdLgaf6 psfnf] r9\g yfNof}+ . oxfF klg e]l6P b'O{ y/L af6f . uf8L lx+8\g] / dfG5]sf kfp 3l;|g] cyf{t\ kv]/f] af6f] uf8Lsf] kLr af6f] . xfdLn] 5f]6f] af6f] /f]Hof}+ . plSn+b} 5f}+ . a'6\ofg, 3fF;kft . cUnf ¿v . gfjfns la?jf . 5'g'd'g' ug]{ lkmlkm{/] kft x]b}{, kl;gf k'5\b} uO/Xof}+ . …r9\t] /xf]–a9\t] /xf]Ú–plSn+b} /xf], plSn+b} /xf] . /xf] xf]Og u/ Û cfpFb}g t Û tnaf6 x]bf{ t glhs} lyof] Û 6f9f kf] /x]5 . …s] sf] 6f9f Û psfnf] r9\g g;s]sf] xf]nf ÛÚ elgg\ /lZdn] . cfkm}+n] cfkm}+nfO{ x]/]+ . xf] t Û tGg]/L a]nf lbª\nfdf o:tf psfnf slt rl9P slt . ;do Û nfQn] k5fl8af6 e'Ss 7f]Sg'h:tf] ;do Û h] u5{ oxL ;don] u5{ . hGdfpF5, x'sf{pF5, a'9f] kf5{ clg lj:tf/} dfly k7fpg] af6f] lx8fpg yfN5 . P ;do Û dnfO{ sf]qmfdf yrf/]/ Ps k6s n}jl/ n}jl/ eg]/ xNnf g Û x]/]+–pxL psfnf] . pxL jg, pxL hËn . pg} l;p/sf af]6 . psfnfdf pleP/ x]bf{ tnsf] jg k/sf] u'Daf, s[i0fgu/ ahf/ cf}lw nf]enfUbf] nfUof] . laxfgsf] Gofgf] ;"o{ xfd|f] bfpdf cfP/ u§f v]Nb}lyP . xfdLn] ;fgfdf lbª\nfsf] gfuLsf] d"naf6f] ufO r/fpFb} u§f v]n]h:tf] . 3fd 3f lyPgg\ . 3fddf sf]dntf, d[b'ntf / ;f}Gbo{ lyof] . d nf]le+b} lyPF . b'i6 rsf{] 3fd klg olt cfgGbbfos x'g ;S5 / < 3fdn] 9f8 d';fg{ yfn]kl5 cl3sf] kl;gf t kˆo'{d h:tf] ;'ulGwt j:t' kf] ag]5 Û Gofgf, d'nfod ;"o{sf] d':sfgn] d /lGsPF . tn, k/, dfly s'g} 7fpmFsf] agaf6 km'Q lgl:sP/ UjfDd cFufnf] dfnL{, ‰jfDd DjfOF vfnL h:tf] . s:tf] s:tf] /dfOnf], nf]enfUbf] 7fpmF Û xlgd'g] s6]/f] x]g{ hfFb}5f}+ . ldl/s . 8fF8fsf] yfKnfdf 6]Sbf slnnf 3fd tGg]/L eO;s]sf lyP . xlgd'g] df]6nsf] sDkfp08 leq M leq l5¥of}+ . ToxfF dfG5] lyPgg\ . d'bf{ zflGt . …3'Dg x'G5 <Ú d . …x'G5, htf htf 3'd]klg x'G5 ÛÚ pgL . n'?n'? lx+8\b}5f}+ . x]b}{5f}+ . x]/fO kSs} Ps} ePg xf]nf . t/ ToxfFsf] lrq Ps} lyof] . h;sf h:tf hqf cfFvf lyPÙ To;/L g} x]/] x'g\ . d klg x]b}{5' . cf7, bz, Ps}gf;] b'O{tn] kftnL t?gLsf] sDd/ h:tf lem+u6Lsf 3/ . l;;faf6 leq b]lvg] . 3/ cl3lNt/ km"naf/L . nxnx af]6df 9sdSs km"n . b'O{ nfOg 3/sf] aLrdf lrNnf] kLr ;8s . pgn] eg]Ù …sf]7f lng kfOGg oxfF . k"/} 3/ lng'k5{ .Ú d}n] ;f]w]+Ù …dxFuf] xf]nf ÛÚ …xf] Û dxFuf] k5{ . k};f x'g]x¿ ljb]zaf6 klg xlgd'g dgfpg oxfF cfpF5g\ . klxn] g} a's ug'{k5{ .Ú 60

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


d xlgd"g] 3/lt/ kmls{P/ x]b}{5' . d]/f] lbª\nf gfuLsf] 8fF8fdf a'y|'s a'y|'s gfRg] rLj] r/f] h:tf 3/ . lbª\nfsf] ;b\dL ahf/df gfRg] t?gLsf kftnf sDd/ h:tf lrl6Ss 3/x¿ . oL 3/ xf]Ogg\ . ;f}Gbo{sf y'k|f x'g\ . ;f}Gbo{sf] c3]g' plwg]/ e]l6Psf ;f}Gbo{sf lkmlnËfaf6 ag]sf ;f}Gbo{} ;f}Gbo{sf 3/ . To;} dfG5]x¿ ufF7 vr{ u/]/ lsg oxfF xlgd"g dgfpg cfpF5g\ / Û cj0f{gLo k|fs[lts 3g36f . 3/lt/ s08f] kmsf{P/ d cufl8 x]g{ yfn]+ . o:tf] b[Zo d}n] b]v]sf] bf];|f] k6s xf] . klxnf] k6s lzjk'/Lsf] glÍ u'Daf cufl8sf] 8fF8faf6 sf7df8f}+ vfN6f]lt/ kms{+bf b]v]sf] lyPF . 8fF8fsf] 6'Kkf]df pleP/ x]b}{5' d . 3/ cufl8sf l8ndf d';'d';' xfF:b} lkm/lkm/ gfRb}5g\ km"nsf af]6 . d km"n xf]Og . xl/of] aglt/ Psgf; x]b}{5' . nf6fn] kfkf x]/]h:tf] . v'Nb'nL, sf]nfxn dlRrG5 dgdf . olt ;'Gb/ x'G5 / k|s[lt Û x'Fbf]/x]5 . cfFv}n] b]v]kl5 d ljZjf; u5'{ . k|s[ltsf] lbJo afl56f x]bf{ dfgj dg eid xf]Og, ee{/fpFbf] cfufsf] sf]Onf aGbf]/x]5 . d olta]nf cfufsf] /ftf] lkmlnËf] ag]sf] 5' . aGb}5' . /lGsb}5' . d}n] 6]s]sf] 8fF8f]b]lv tn cfFvfn] b]lvg]hlt e"efudf cUnf, sNsnfpFbf, xl/of ¿vsf 6'Kkfx¿ 6fpsf] xNNffP/ dlt/ x]b}{5g\ . tL ¿vx¿ eGbf x'g\Ù …g]kfnb]lv cfof} . slt lbg a:5f} < a; Ps b'O{ lbg . >Ldfg\ >LdtL;Fu} 5f}Ù dgfcf] g xlgd"g Û slt s'b\5f} . d/]sf] ef]lnkN6 b'O{ lbg x'G5 eG5g\ .Ú ¿vsf s'/f a'em]/ dnfO{ a;f}+ a;f}+ nfU5 . nfu]/ s] ug'{ < a:g] km';{b 5}g . a;]/ s] ug'{Ù xlgd"g dgfpg] cfF6} 5}g . d]/f] dg lgrf]/]/ d;Fu} plePsf km"nx¿ xfF;] . eg]– …sfG5f, tF cfkm}+n] a"9f] 7fg]sf] Û wt\ nf6f Û ;+;f/df sf]xL a"9f] x'Gg . a"9f] eg]sf] ;f]r xf] . ;ª\nf] dg, :jR5 efjgf c:;L jif]{ klg nSsf hjfg ÛÚ d}n] 8fF8fb]lv km]bL;Dd km}lnPsf] nxnx jgnfO{ uf]hLdf /fVg vf]h]+ . ;lsgF . xlgd"g] df]6]nx¿nfO{ d'6'leq ;hfpg vf]h]+, ;lsgF . k"/} 8fF8fnfO{ 5ftLleq /fVg vf]h]+, ;lsgF . snd sfuh lnP/ lrq ptfg{ vf]h]+ ;lsgF . of] ;lsgF . Tof] ;lsgF . e'qf] xlgd"g . aa{/L cfFz' em/] cfFvfaf6 . Sofd/fel/ kmf]6f lvRof}+ . of] s]xL xf]Og . kms{+b} 5f}+ . pgn] eg]Ù …ToxfF x]lnKof8 5 . d]/f] a'jfn] Ps dxLgfdf agfPsf] . /fi6«klt x]lnKof8af6 cf]ln{Psf lyP ToxfF . km]l/ eg]Ù …k/===dfly 8fF8fdf /fd|f] 3/ b]Vg'eof] ÛÚ …b]v]+ ÛÚ …;f] 8fF8fnfO{ Bf};] 8fF8f] eG5g\ . b]lvPsf] 3/ xf]Og, u'Daf xf] . u'Daf c;fWo} 7"nf] 5 . ToxfF hfg lgs} 6fod nfU5 . cfh} kmls{g] eGg'x'G5 Û geP t d ToxfF nu]/ 3'dfpg] lyPF .Ú d}n] eg]+Ù …km';{b} 5}g ÛÚ cf]/fnf] embf{emb}{ jgsf] emf8Lleqaf6 n]sfnL r/f] lrlj{/fof]Ù …slQ xtfl/G5f}< aNnaNn cfOk'Uof}Ù Ps/ft a; g Û xlgd"g dgfP/ hfcf] ÛÚ r/fnfO{ KjfSs 9'Ëfn] xfg]/ km'Q e'OFdf emf/f}+ h:tf] nfUof] . eg]+Ù …xfdLn] xlgd"g dgfPsf] rfln;f}+ jif{ eO;Sof] . cj s] sf] xlgd"g <Ú km]l/ cfFvf k/] aLrsf] xlgd"g] df]6]ndf . cl3 vfnL lyof] . clxn] ToxfF b'O{hgf pleP/ tnsf] jglt/ x]b}{5g\ . xf]Og, s]6L jglt/ x]b}{5], s]6f] u'Djflt/ k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

61


x]b}{5 . b'j} yfs]sf nfU5g\ . ulnt z/L/ . km'Ë p8]sf] d'vd08n . lgGofp/f 5fp/f 5fp/L . u'Djflt/ x]b}{ s]6f] ;f]Rbf] xf]Ù …of] ;G;f/sf] /f; /f};n] jfSs eOof] . cj j'4 aG5' . ;+;f/ dfofhfn xf] .Ú jglt/ x]b}{ s]6L ;f]RbL xf]Ù …d klg xnSs a9]sf oL cUnf ¿vh:t} 5'g'd'g] 5f]/f] hGdfpF5' . 5f]/f] ;'v;fu/ x'G5 cfdfnfO{ .Ú s]6fs]6L b'j}sf s'/f ;'g] d]/f sfgn] . d}n] kTofpg ;lsgF . ev{/} lax] u/]sL :jf:gL;Fu jfSs eP/ s]6fn] a'4+ z/0f+ uR5fld elgxfNg' x'Gg . dL7f] 5 ;+;f/ . rfv g slt :jfb kfpF5f} Û csf{sf] 5f]/fsf] cFufnf]df s]xLlbg cl3b]lv a]l/g yfn]sL s]6Ln] 5f]/f] hGdfP/ ;'v kfpF5' eg]/ bª\bf; x'g]klg sfd 5}g . 5f]/f] ;do, kl;gf / /utsf] ;lDd>0f xf] . p klg ltdL h:t} :jfyL{ gxf]nf eGg] s] 5 / k|df0f < ;+;f/ ;G;f/ ag]/ rn]sf] 5 . oxfF b'Mv 5, ;'v 5 . ;'v dfq} clg b'Mv dfq} b]Vg' e"n xf] . d}n} tL xlgd"g] s]6fs]6Lx¿nfO{ dgdg ctL{ pkb]z 5f6]+Ù …;G;f/ o:t} xf] . rNb} lyof], rNb}5, rln/xg] 5 . k|s[lt oyfy{ xf] . a'4Œj bz{g xf] . k|s[lt / a'4Œj eGbf dfly 5 ;do . xfdL ;dosf bf; xf}+ .Ú 8fF8faf6 km]bLdf em/]5f}+ . emf]nf la;fP/ u]6;Fu}sf] unn kfgL vl;/x]sf] wf/fdf d'v hf]t]+ . kfgL leq . dg v'; . kmls{b} 5f}+ . xfd|f] cufl8 pxL emLn 5 . t];f]{ af6f] . kLr 5}g . vfN8fv'N8L . ;fO8df 3/x¿ . 3/df k;n . ef]hgfno . jf]8{df …uLtf~hnL g]kfnL xf]6nÚn]v]sf] k9]+ . dgn] cfgGb dfGof] . Ol08ofdf g]kfnLsf] xf]6n . emLnlt/ x]/]+ . emLnsf] kfgL dfly gfp cfsf/sf] sf7 5 . sf7df df}g a;]sf] 5 7"nf] r/f] . pgn] eg]Ù …of] r/f] gfOh]l/ofaf6 cfPsf] xf] . jif]{gL gfOh]l/ofaf6 r/fx¿ hf8f] 5Ng otf cfpF5g\ .Ú g]kfnL efiffdf s'/f ub}{ lx+8\b} 5g\ dfG5]x¿ . o:tf] 5 g]kfnL efiff M ;a} e sf] -ePsf]_ 5}g . clnstf -clnslt_ xtf/f] -xtf/_ 5 eGg';\ g -eGg'xf]:g_ gfgLx¿ -s]6fs]6L_ hfb}5 . -hfb}5g\_ d hfg'nfO{ -hfgnfO{_ hfG5' hfG5' . a; :6kdf k'u]/ l6s6 sf6\of}+ . k};f lt¥of}+ . clxn] hfnf, e/] hfnf, cxF a; lx+8]g . b'O{ 306fkl5 k};f lkmtf{ lnP/ csf]{ a;df r9\of}+ . kz'kltgu/ k'u]/ /lZd / d bflh{lnª hfg] a;df r9\of}+ . Totfsf] u8a8Ln] hfg ;lsPg . km]l/ kmls{P/ /fdsf] kl/jf/;Fu} Onfdlt/ nfUof}+ . pos.chapagain@hotmail.com

62

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


hfu|t cfFvfx¿

k'0o sfsL{ zfZjt pHofnf]sf] vf]hdf 5g\ d]/f hfu|t cfFvfx¿ . zfZjt ;Tosf] Kof;df t8\lkPsf] 5 d]/f] dfg; hut\ . cfFvf 5g\ / d pHofnf]sf] Kof;L alg/x]sf] 5' . cfFvf 5g\ / d cFWof/f] cjnf]sg ul//x]5' . cfFvf / pHofnf] aLrsf] ;DaGwnfO{ kfgL ltvf{aLrsf] ;DaGwsf] aLrdf, ef]hg / ef]ssf] ;DaGwsf] ¿kdf ufF;]/ x]g{ ;Sb5' . k|s[ltdf kfgL 5 / ltvf{ 5, ef]hg 5 / ef]s 5 . To:t} d]/f hfu|t cfFvf 5g\ / pHofnf] b'lgofFk|lt Kof; 5 . hfu|t cfFvfx¿ r]tgfsf] pHofnf]n] cfnf]lst 5g\ . ghfu]sf cfFvfx¿df r]tgfsf] Hof]lt n]z a/fa/ kfpg ;lsGg . cfFvf hfu|t gx'g'sf] sl/a sl/a cy{ cGwf] x'g'l;t ufFl;Psf] 5 . lge]sf cfFvf / an]sf cfFvfn] ;dfhsf] r}tlgs u'0fjQfnfO{ kf]lvlbG5g\ . d]/f lktfk'vf{sf lge]sf cfFvfx¿n] ghfg] slt cFWof/f]sf 3g36fnfO{ lkOlbP, krfOlbP, To;} cFWof/f]nfO{ cfˆgf] g};lu{s akf}tL 7fg]+ . ToxL lgoltdf tL pgLx¿ /ldlbP ;Gtfg b/;GtfgnfO{ /dfpg eg] . t/ o'u k"j{hsf lgb]{zaf6 Ps sbd cl3 a9\of] . / cfˆgf cfFvfdf r]tgfsf] jLh /f]Kof] . Tof] jLh Hof]T;gf ag]/ cFWof/f]sf] pHofnf] kf]Vg yfNof] . ;gftg cFWof/f]df /d]sf cfFvfx¿nfO{ r]tgfsf] /d/d /f]zgL dg k/]g . cFWof/f]af6 crfgs pHofnf]sf l5sf{ b]vfkbf{ pgLx¿sf cfFvf cgf}7f]l;t ltld{/fP . pgLx¿ e|ddf k/], lje|ddf rSs/fP . pgLx¿n] Tof] a]nf pHofnf]sf] lj?4df ufnL af}5f/ u/] . o;f] x'g' s'g} cgf}7f] s'/f] lyPg . cFWof/f]df cEo:t dg, pHofnf] b'lgofFsf] a}/L x'G5 . p;n] an]sf hn]sf Psfb'O{ lbofx¿ klg lgefOlbg ;S5 . an]sf slt cfFvfnfO{ emL/ ttfP/ /f]k] . cfFvfdf pHofnf] /f]Kg' vt/fsf] sfo{sf] nfd ;"rLs/0f u/] . cfF vfdf hflu| lt gcfPsf] 38L slt cF Wof/f] bnbndf efl;Psf] lyof] dfgj hLjg . slt cF Wof/f] b'u{Gwdf ugfO/x] sf] lyof] dflg; . Lk8f / /f] bgsf cgGt gfbn] cfk"l/t lyof] pm . t/ Pp6f an]sf] lbof] n] c¿ lge] sf ;os8f} F lbofx¿nfO{ ;NsfP em}F Pp6f an]sf cfFvfn] c¿ lge] sf cfFvfx¿nfO{ hnfpFb} uP . h;af6 ;dfhdf hfu|t cfFvfsf] a9f] Q/L eof], ltgn] pHofnf] nfO{ gofF –gofF cfofdaf6 gfkhfFr ug{ yfn] . hfu|t cfFvf s;}sf] ;]k / ;bL{df x'ls{g, afFRg OGsf/ u5{ . cfkm" cfkm}F :jfwLg ePsf] 3f]if0ff ub{5 . hfu|t cfFvfnfO{ yfxf 5 . j6j[Ifsf] glhs pd|]sf] ag:kltsf] xfnt . ;bL{ k}tnfaf6 k;]/ dl:tisnfO{ cf3ft u5{ . x/k|sf/sf ;]k / ;bL{sf] lj?4df uLt ufpF5g\ hfu|t cfFvf . bdg / bngsf] lj?4df l6nl6n an]sf x'G5g\ hfu|t cfFvf . hfu|t cfFvfx¿nfO{ yfxf 5, 9'ª\uf d'lg lylrPsf] b'jf]sf] ult, hfFtf]df xfn]/ lkl;Psf] df;sf] ult . dflg;nfO{ cFWof/f]d} /flv/fVg] ¿l9 / /LltnfO{ /lQe/ dgk/fpb}gg\ hfu|t cfFvfx¿ . ¿l9 / /Lltsf g/3ftL g/å]ifL af/aGb]h eTsfP/ dfgjnfO{ ;dtn kydf ofqf u/fpg rfxG5g\ hfu|t cfFvfx¿ . cFWof/f] ;dosf] ue{af6 k|Hjlnt eP/ p7\5g\ hfu|t cfFvfx¿ . hfu|t cfFvfdf cFWof/f] k|ltsf] lj/f]wefj x'G5 . /+u / /f]zgLk|lt x'G5 uxg cfb/efj . k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

63


hfu/0fdf gcfPsf cfFvfx¿n] Pp6} sfnf] /+u l;jfo c¿ /Ë lkpg dg k/fpFb}gg\ . t/ hfu|t cfFvfx¿ ;"o{sf ;ft} /Ësf Kof;L x'G5g\ . k|To]s /Ësf /f]zgLaf6 kf]if0f k|fKt u/]/ /ËLg b'lgofFsf] /rgf ug{ ;xfos aG5g\ . km]l/ hfu|t cfFvfx¿ leqaf6 aN5g\ . leqaf6} kns vf]n]sf x'G5g\ . rd{rIf' gePsf xf]d/ x'g\ of ldN6g, c:qf]e:sL x'g\ of ;"/bf; pgLx¿ hfu|t cfFvfsf ;SsnL xsbf/ 7fG5' d . hfu|t cfFvfn] lsQf g5'6\ofO{ cFWof/f]nfO{ cFWof/f] eG5 . pHofnf]nfO{ pHofnf] eG5 . ;'Gb/nfO{ ;'Gb/ eG5 . s'¿knfO{ s'¿k eG5 . hfu|t cfFvfdf c;Ld vfnsf] ceo r]tgf x'G5 . To;}n] t cfˆgf cfFvfx¿df tftf] emL/ plgFbfklg Ps/lQ 6;d; ge} ;To cf]sln/xG5 . ;'s/ftsf hfu|t cfFvfnfO{ x]dnssf] srf}/f lkofpFbf klg /lQe/ larlnt ePgg\ . j|'gf]sf hfu|t cfFvfnfO{ cfuf]df lhpFb} 89fpFbf klg ;TonfO{ k|]d ul//x] . lh;;sf hfu|t cfFvf q'm;df 6fª\bf klg d"v{x¿nfO{ dfkmLsf] sfdgf ul/lbG5g\ . hfu|t cfFvfx¿nfO{ g t d[To'n] unfpg ;S5, g t d[To'kL8fn] ;tfpg} ;S5, g t d[To' lrGtfn] :kz{g} ug{ ;S5 . d[To'eGbf dfly p7]sf x'G5g\ hfu|t cfFvfx¿ . hfu|t cfFvfx¿ c¿sf] n} n} / x} x}df s'b\b}gg\ . ljj]s alnbfgsf lzv/ cf/f]x0f ub{} hLjgsf] pTs[i6 kydf ofqf u5{g\ . hfu|t cfFvfn] r]tgfsf] lzv/ 5f]Psf] x'G5 . cFWof/f] ;f:tL/fhsf] s'g} nf]en] 5Sofpg ;St}g tL cfFvfx¿nfO{ . nf]esf k|j~rgfnfO{ 7f8} nNsfg{' oL cfFvfsf] :jefj xf] . hfu|t cfFvfdf cgGt pHofnf]sf] b'lgofF /rgf ug{] zlQm 6gf6g vfFlbPsf] x'G5 . o;n] s'jfsf] Eofu't] hLjgnfO{ c:jLsf/ u5{ . o;n] hLjgsf] ;fFu'/f] uf]/]6f]nfO{ c:jLsf/ u5{ . pTsif{sf Pskl5 c¿ lIflth gfUb} hfg' o;sf] wd{ xf] . x/ k|sf/sf ?IftfnfO{, x/k|sf/sf ?U0ftfnfO{ eTsfpFb}, lxsf{pFb}, rf]6 dfb{} pmWj{ufdL kydf ofqf ug{' o;sf] ult xf] . hfu|t cfFvfx¿ hldgsf ;fFu'/f w;{]af6f]af6 ofqf ub{}gg\ oL t cfsfzsf] km/flsnf] xjfO{ kysf] jfoljs p8fgaf6 cfˆgf] uGtJo tfS5g\ . ha dfG5] ;lbof}Fsf] sfnf] b"lift gL+bnfO{ kl/Tofu u/L k/d\ pHofnf]sf] rfxdf cf}tflnG5 ta p;sf cfFvfdf hfu|t cfFvfsf] /f]zgL kf]ltg yfNb5 . hfu|t cfFvfn] /rgf u/]sf] cfgGb hfu|t cfFvfn] /rgf u/]sf] :jtGqtf, hfu|t cfFvfn] /rgf u/]sf] ;Eotf slt dgdf]xs, slt ;'Gb/, slt cfNxfbsf/L x'G5 . Tof] tL cfFvfsf] /ª gk;]sf cfFvfdf cg'e"lt x'g;St}g . cFWof/f]sf] la?4df xb{d aNg', ultxLgtfsf] lj?4df xb{d rNg' hfu|t cfFvfsf] sfd xf] . knsx¿df kx/]bf/sf ;+uLg v8f u/]/ hfu|t cfFvf xb{d a]xf];Lsf] la?4df, cr]tgf / ;'if'lKtsf] la?4df hflu/xG5g\ . o'uo'ub]lv uxg d"R5f{df /x]sf cfFvfnfO{ cd"R5f{sf cfFvf dg kb{}gg\ . t/ d"R5f{sf] ;+;f/af6 dg'ionfO{ dfly p7fpg hfu|t cfFvfn] v]k]sf] oftgf / ckdfg slt lttf] 5, d"R5f{df /d]sf nf]rgx¿n] a'‰g ;St}gg\ . hfu|t cfFvfx¿ a'em"g\ ga'em"g\sf] ;/f]sf/ g/fvL x/bd cFWof/f]sf] lj?4df l6Nn aln/x]sf x'G5g\ . cfˆgf] cgGt pmhf{df o'u prfNg hln/x]sf x'G5g\ . pbok' / (*$@*@^&(!  64

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


Joª\Uo ljgf]b

d klg dxfslj sflnbf;hlQs} x'G5' ls, Sof Û r"8fdl0f vgfn

sfdsnf gfdsL u'?cfdfn] sljs'nsf afh] dflgPsf sflnbf;sf] v08sfJo d]3b"tsf] k"j{d]3sf] k}tfnL;f}+ Znf]s n]u|f] tfg]/ elgg\ M– æ1ftf:jfbf] ljj[t h3gf+ sf] ljxft'+ ;dy{M Æ xfdL cNnf/] s]6fx¿nfO{ o; hl6n Znf]ssf] ;lhn} cy{ nfu]g . rf}jfnL;f}+ Znf]s;Ddsf] kf7 k9]kl5 sf/0fjz To; sfJosf] k9\g] sfd /f]lsPsf] lyof] . clxn] ;f] Znf]ssf] cy{ ;lhn};“u ga'‰g'sf] sf/0f o;/L aLr}df k9fO /f]lsg' klg lyof] . v8Laf]nLdf cWofkg ug]{ u'?cfdfn] ;w}“eGbf 5'§} lsl;daf6 v8Laf]nLdf g} To; Znf]ssf] cy{ ul/g\ M– æ:jfb sf] hfGfg] jfnf sf}g P];f JolQm x}, hf] p3/] x'P h3g:yn jfnL sfldgLsf] Tofu ;stf x} .Æ xfdLnfO{ h3g:ynsf] cy{ v'n]g / km]l/ u'?df;"u lh1f;f /fVof}+–æh3g sf cy{ xf]tf x}–…k'6\7fÚ . æox b]vf] tf]Æ–u'?cfdfn] cfÏgf] æsDd/b]lv dlg / lt3|fb]lv dfly kg]{ rfSnf] cËÆ b]vfOg\ / elgg\–ægxL+ ;demf a]js"km ÛÆ o;/L cy{ a'emfp“bf cwa}+;] u'?cfdfsf] d'v lv:; xf“;]sf] lyof] . yf]/} dfqfdf t nhfPsf] klg lyof] . nHhfldl>t xf“;f] t cfsif{s kf] x'“bf]/x]5, xls † Tolt j]nf d]/f] o'jf dl:tisn] ;f]r]sf] lyof], sflnbf; cjZo klg z[ª\uf/lk|o lyP . z[ª\uf/dWo]df klg pgsf] lk|o z[ª\uf/ ljk|nDe g} lyof] . d]3b"tsf] /; g} z[ª\uf/ lyof] . clg d}n] dgdg} eg]sf] lyP“–ægsr/f a"9f .Æ gf/Lx¿sf] gvlzvsf] j0f{gdf t ltdL clåtLo g} /x]5f} xls < xfdLn] /fd|/L s'/f a'‰g g;s] x'g] lyof] eGg] cfzon] s]xL k|f}9 kfsfx¿ ;fª\s]lts efiffdf oyfk|;Ë af]Ng] uy]{–ætg a"9f] eP klg dg a"9f] gePÆ kl5 s;sf] s] nfUbf] /x]5 / < sflnbf;sf sljtf+zsf] s'/f] / k|f}9x¿sf] cg'ejsf] r'/f] d]/f] xfnsf] lbgrof{ ;“u 7\ofSs} ldNbf]h'Nbf] ePsfn] g} oltv]/ oxf“ pgLx¿ ;+lDemPsf x'g\, cem o;f] eg"" ls d}n] cfÏgf] sfnf] s/t"tnfO{ ;]tf] agfpg b[i6fGt lbg vf]h]sf] kf] xF" . ;f“rf] s'/f] t s] xf] eg] lxhf]cfh t d æhlt a"9f], plt km'“8f]Æ sf] k|tLs ag]sf] 5' . d]/f ufnf rfp/L k/]sf 5g\, 6fpsfsf /f}+x¿ skf; em}+ ;]tf ePsf 5g\ . bf“t km'lSnP/ d'vljj/ ;f“Rr} g} cf]8f/ ePsf] 5 . oyfy{df eGbfv]l/ d]/f] tg a"9f] ePsf] 5 . hlt;'s} 9fF6\g vf]h] klg 9fF6\g g;lsg] b'O{ s'/f x'Fbf /x]5g\–of]Uotf / pd]/ . hlt;'s} kmf bn] klg ufnfsf jl/kl/ v'lDrPsf d'hfn] kf]n vf]lnlb“bf /x]5g\, hlt;'s} d]xGbL bn] klg 6fpsfsf /f}+sf km]bsf h/f ;]tf x'b“ } hfFbf /x]5g\, d]/f hLjgdf s[lqd bf“tn] a]OHht u/]sf] b[i6fGt t slt 5g\ slt . ca tkfO{+ g} eGg'xf];\ t pd]/ 9f“6]/ 9f“l6bf] /x]5 t < xfn dnfO{ o; 9f“6\g g;lsg] pd]/n] kfg'{ kL/ kf/]sf] 5 . dnfO{ s;}n] j[4Tj;"rs …a"9f afÚ elglbof] jf …afh]Úelglbof] eg] k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

65


p7\g' /L; p7\5 . …a"9f afÚ eGg' eGbf …bfOÚ elglbP x'GYof], cyjf …afÚ ;Dd elglbP klg dnfO{ s]xL /fxt t x'g] lyof] lg . a"9f af g} elglb“bf t pd]/n] 8f“8} sf6]5 em}+ nfU5 . a}+;df bf/L kflnof], t/ kmflnPg . a'na'n] kflnof], t/ vf}l/Pg . t/ clxn] o; pd]/df eg] d]/f] ;do / vr{ ;}n"gdf g} a9L laTg] u/]sf] 5 . d laxfg} p7\5', ufnf 5fd5'd u5'{ / ;}n"g k'U5' . d]xGbL nufPsf] 6fpsfsf] /f}+sf h/f ;]tf x'G5g\ ls eg]/ k|lt tLglbgdf d]xGbL bN5' / k|ltxKtf a'na'n] ldnfp5 “ ' . hfd eGg] t]nn] /f}+ hdfP/ skfn tx nufp“5' . cfO/g gnufOPsf n'uf d]/f] z/L/n] jlh{t u/]sf] w]/} g} eO;s]sf] 5 . ;fR“ r} g} lxhf]cfh t d l6k6ksf] gd"gf g} ePsf] 5' . hlt;'s} l6k6k eP tfklg d;“u cfw'lgs jfxg eg] 5}g, To;}n] d ;fj{hlgs jfxgaf6 g} ofqf u5'{ . a;df dfq r9\5' . a;df ckfËsf nflu, dlxnfsf nflu, czQmsf nflu / j[4j[4fsf nflu eg]/ s]xL ;L6x¿ cf/lIft x'G5g\, To;}n] tL ;L6 ;'/lIft x'G5g\ . tL j[4j[4fsf] ;L6df uP/ a;]sf] v08df dnfO{ s;}n] cf}+nf] 78\ofp“b}g, t}klg d To; ;L6df al:tg“ / 5'§} vfnL ;L6df a:g k'U5' . b'O{ ;L6] To; ;L6df s'g} a}+;fn' gf/L dfG5] cfOlbP x'g] lyof] eGg] d]/f] leqL rfxgf x'G5 . a}+;fn' gf/Lafx]ssf dfG5]x¿ cfP eg] …oxf“ c¿ g} dfG5] 5Ú eg]/ tsf{pg] u5'{ / d]/f] OR5fg's"nsf] gf/LdfG5] b]Vgf;fy a:g] ;ª\s]t u5'{ / s]xL 7fp“ 5fl8lbG5' . p;nfO{ ;xofqL agfp“5' . t/ ha To; ;xofqLn] dnfO{ cfb/;"rs ;Daf]wg u/]/ …afh]Ú jf …xh"/afÚ elglbG5] clg t d]/f] /L;sf] kf/f 5'6\5 . cfkm"n] h'g zAb ;'Gg' gk/f];\ eGg] rfxgf u/]sf] 5, pxL zAb ;'Gg' k/]kl5 p7\t}g t /L; Û lzi6tfsf gftfn] d /L;nfO{ afxØ ¿kdf k|s6 ulb{gF, t} klg leqleq eg] d lgs} hln/xG5' / 7fGb5' of] d]/f] z[ª\uf/lk|otfsf] lj?4sf] s'/f] xf] . d]/f] rfxgf lj?4sf] wfjf xf] . ;dLIfsx¿ z[ª\uf/ /;nfO{ cflb/; / z[ª\uf/slj sflnbf;nfO{ dxfslj eGb5g\ . pgnfO{ dxfslj agfpg] dxfg\ s[lt …cle1fg zfs'Gtnd\Ú xf] . To; s[ltsf cfwf/df pgnfO{ sljs'nu'? pkflw lbOPsf] xf] . To;} gf6ssf] wL/nlnt gfos /fhf b'ioGt Toxf“sL gflosf zs'GtnfnfO{ nIo u/]/ eGb5– æcgf3|ft+ k'ik+ ls;nodn"g + s/?x} /gfljWb+ /Tg+, dw' gjdgf:jflbt/;d\ cv08+ k'0ofgf+ kmnldj r tb\ ¿kdg3d\ g hfg] ef]S tf/+ sldx ;d'k:yf:olt ljlwM .Æ cyf{t\ æg;'“l3Psf] km"nh:tL, gl6lkPsf] kfn'jfh:tL, g5]l8Psf] /Tgh:tL, :jfb glnOPsf] dxh:tL, k'0osf] cv08 kmnh:tL lgisnÍ ¿k ePsL zs'GtnfnfO{ pkef]u ug{" eg]/ b}jn] s;nfO{ v6fpnf .Æ o;} u/L /fhf b'ioGt zs'Gtnf;“u eGb5 M– æls+ zLs/}M Sndljdlb{l e/fb|{jftd\ ;~rfnofld glngLbntfnj[ G td\ cÍ] lgwfo r/0ffj't kßtfd|f } ;+jfxofld s/ef]¿ † oyf;'v Gt] .Æ 66

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


cyf{t\–æ;GtfknfO{ x/0f ug]{, lr;f lr;f hns0fn] leh]sf] x'gfn] h;sf] xfjf 7G8f ePsf] 5, To:tf] sdnsf] kftn] ag]sf] kª\vf xNnfP/ ltdLnfO{ zLtn agfOlbpFm, cyjf ltd|f r/0f sdnnfO{ d]/f] sfvdf /fv]/ dfln; u¿F .Æ oL Znf]sx¿ t z[ª\uf/sf s]xL gd"gfdfq x'g\ . p4/0f ub}{ hfg] xf] eg] To:tf gd"gf slt 5g\ slt . z[ª\uf//;n] kf7snfO{ o;/L dgf]/~hg u/fP tfklg :jo+ sflnbf;nfO{ eg] o; /;n] kf]Ng';Dd kf]n]5 . pgn] …s'df/;+ejd\Ú dxfsfJodf lzjkfj{tLsf aLrsf] ;+ef]unfO{ olt w]/} a9fO r9fO u/]5g\ ls pgsL cf/fWob]jL kfj{tLn] ;xg} g;s]/ cfÏg} eQm pg} sflnbf;nfO{ æs'i7/f]u xf]cf];\Æ eg]/ >fk lbO5g\ . h;sf] kmn:j¿k pgn] ;f] dxfsfJo k"/f ug{ g} ;s]g5g\ . d pg} sflnbf;sf] kZrufdL slj x'“ . d dxfslj sflnbf;sf] cg'ufdL gePsf] eP lxhf]cfh zf/Ll/s ¿kn] clg dfgl;s ¿kn] klg z[ª\ufl/s g} x'g] lyPF xf]nf / < cfÏgf] sfJos[ltdf cZnLn bf]if knf{ ls eg]/ d}n] uËfhLsf bxdf l5lNnP/ kf}l8Psf o'jtLx¿nfO{ n'sLl5kL x]/]/ ;“ufn]sf] cg'ej JoQm ul/gF eg] d]/f] sfJodf k|fs[lts :jfb cfpnf / <, l;Ëf] hËdhut\ g} cZnLntfs} ¿k xf] eg] /d/d cZnLntfnfO{ bf]if} eGg ldNnf / < d}n] k|]dkfs{df uP/ k|0fonLnf u/]sf] oyfy{ t:jL/ kf7s;dIf /flvgF eg] dnfO{ s[lqd sljsf] bf]iff/f]k0f u/] x'“b}g / < sfJo k9\bf /;fg'e"lt ePg eg] ;dosf] a/afbLdfq x'G5, elgPsfn] g} d}n] cfw'lgs sfJox¿sf] cg'zLng ug{ yfn]sf] x'“ . d o; qmddf sf]/f ljj/0f lbP/ …klgÚ / …egLÚ sf] cGTofg'k|f;df 5Gbdf n]lvPsf t'saGbL dxfsfJosf] cg'ufdL aGg ;lsg“ . d}n] k':tssf] k[i7;ª\Vof ug]/ d"Nosf] / uftfsf] clg vf]nsf] /Ësf] rrf{ ug]{ JolQmnfO{ klg ;dLIfs uGg ;lsg“ . d}n] kmnfgf–kmnfgf k':tsx¿af6 ;f/;+If]k u/]sf] x'“, d]/f] df}lnstf 5“b} 5}g, c¿n] hxf“ hxf“ h] h] eg] ToxL ToxL n]v]+ eg]/ nfdf kfbl6Kk0fL lbg] JolQmnfO{ klg cg';Gwftf eGg ;lsg“ . snfljgfsf] unfsf] cfwf/df ufOPsf uLtnfO{ uhn eGg g;s]kl5dfq d k'/fgf slj sflnbf;sf] kl5 nfu]sf] x'“ . ;a} gof“ u|fxØ / ;a} k'/fgf TofHo gx'g] ePsfn] klg d sflnbf;sf] kl5 nfu]sf] x'“ . sflnbf;sf ;a} kIfdf t d]/f] ult k'Ub}g, To;}n] z[ª\uf//;sf] dfq kl5kl5 bf}l8Psf] x'“, oltv]/ d}n] d]/f] z[ª\uf/ s'i7/f]u nfUg];Ddsf] gxf];\ eGg] rfxgf u/]sf] 5' . s] tkfOF klg dnfO{ …tyf:t'Ú sf] cfzLjf{b lbg ;Sg'x'G5, x“ < ld?jf, kf] v /f kmf] g M )^!–%@&!%! 

k"mn k'mnfpF5' cfk"mel/ / s;}l;t g;f]wL em/]/ l;l4G5' –åfl/sf >]i7 k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

67


zf]ef efph"sf] ;Demgfdf cf/ ;L l/hfn

zf]ef cof{n s;sf] gfd, w]/}nfO{ hfgsf/L gx'g ;S5 . tnsf sljtfn] o;sf] k'i6\ofOF{ b]nf M–

lhGbufgLaf6 xfd kmfn]/ e}/ j d¥of] s;}sf] sf]7f l/Qf] eof], af6}df lbof] lgEof] xfdLnfO{ xfF;f] lbFb flbFb f e}/j cfF;'df 8'a]/ d¥of] d/Ld/L afFR g] c?sf] nflu ltvf] Joª\Uo k|xf/ u¥of] b;}+ ePsf]n] ;dfrf/sf] ;fx|} vfFrf] lyof] To;}n] cfkm}+ ;dfrf/ eP/ e}/j d¥of]

of] ;flxTosf/ uLtsf/ sfnLk|;fb l/hfnn] xf:oJoª\Uosf/ e}/j cof{nsf] ;dj]bgf sfo{qmd @)## ;fndf jfrg u/]sf] sljtfsf] Ps kª\lt xf] . e}/j @)## c;f]h !( ut] b;}+sf] ;dfrf/ agfP/ lb+jut eP eg] zf]ef cof{n -e}/j cof{nsL >LdtL_ ut sflQs % ut] ltxf/df ;dfrf/ agfO{ hfg'eof] . pxfFsf] lajfx cof{n;Fu @))% ;fndf ePsf] lyof] . hDdf @* jif{ pxfFn] e}/j;Fu latfpg' eof] . pxfFsf] ;dfrf/ agfpg' kg]{ xfdL ;flxTosf/ kqsf/sf] sfd xf] . t/ w]/} klqsfn] agfPgg\ . sf/0f pgL g]tfsL >LdtL xf]Ogg\ . /fhgLlt eGbf ;flxlTos If]q sd dxTjk"0f{ x'Fb}g . g]tfhLx¿sf] b'3{6gf jf ;d;fdlos d[To' x'Fbf >LdtLnfO{ s'g} g s'g} kb lbg] / ;dj]bgfsf] cf]O/f] nfU5 . rfx] NofKr]dfsf{ lsg gx"g\ . t/ ;flxTosf/sf] o:t} xfn 5 . dxfslj b]jsf]6fsL >LdtL dgb]jLsf] @)%^ kmfu'g ^ ut] lgwg x'Fbf st} ;Dj]bgf;d]t gb]Vbf sflGtk'/ b}lgs klqsfdf d}n] o:t} kf/fsf] n]v n]v]sf] lyPF . o;k6s sflGtk'/df xl/ clwsf/Lsf] n]v, e}/j k'/:sf/ u'7L, c?l0fdf pRr df=lj= cflbaf6 t]x|fF} lbgsf] ;Dj]bgf JoQm u/]sf] b]v ]F . e}/jnfO{ e}/j agfpg zf]ef efph"sf] klg 7"nf] xft 5 . zf]ef cof{n;Fu b]jL zdf{n] b'O{ dlxg] /rgf ;flxlTos klqsf -k';–df3 @)#*_ df ;f]Wg' ePsf] k|Zgaf6 klg zf]ef cof{nk|lt ;dj]bgf JoQm ug}{ kg]{ nfUb5 . k|Zgsf] pQ/ o;/L lbg' ePsf] /x]5 M–

d} n ] pxfF n fO{ 7"n f] ljZjf;sf] ;fy :jtGq 5f] l 8lbPsL lyPF . 3/sf] emf]hemd]nfdf pxfFsf] ;do d}n] aaf{b u/fpg plrt 7flggF . ;fRr} eGg] xf] eg] 3/fo;L sfdsf] af/] d f pxfFn fO{ kQ} xF 'b }g Yof] . pxfFsf] ?lr n]V gd} x'G Yof] . ePsf] s'/ f ksfP/ oyf;dodf v'j fpg' h:tf] ;fwf/0f s'/fafx]s c? ;xof]u s] u/]F egf} F / < pxfFsf] n]V g] 68

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


;do laxfga] n ' s } x' G Yof] . n] V g] a] n fdf r' / f] 6 Hofb} vfg' x ' G Yof] . slxn] t Pp6f r' / f] 6 nfO{ bzkN6 klg ;Nsfpg' x' G Yof] . n] V g] a]n fdf lrof, sfF9 f, ;j{t lkpg] s'/f vf]Hg' x'GYof] . d agfP/ lbg] uyF ] { . s' g } lbg :6f] e lnP/ s' l //xg' klg kYof] { . pxfF s f] :jefj ;/n lyof] , hfnem] n , emu8f, emd] n f cflb pxfF n fO{ yfx} lyPg, pxfFn ] csf{s f] lrQ b' v fpg] s'/ f hfg]s } lyPg . afnaRrfsf] cf}w L :g] x lyof] t/ s;/L 5f] 8 \ g ;Sg' ef] , O{ Z j/ g} hfg" g \ . xfdLnfO{ 5f8] / hfg] /ft d} n ] ;' g ] s f] pxfF s f] clGtd zAb– …afaf ltdLnfO{ d=====’ zfob 5f]8]/ hfFb}5 ' eg]sf] /x]5 Sof/] . pxfFn] cfTdxTof ug'{ s] x L dlxgf cl3b] l v pxfF w] / } ;do;Dd 6f] n fpg] ug' { x ' G Yof] . slxn] s fxLF PSn} s' / f ug' { x ' G Yof] . cfsfzlt/ 6f] n fP/ x] / ] / === d] / f 5f] / f5f] / L sxfF k' U nfg\ eGg' x ' G Yof] .’

zf]ef efph';Fu d]/f] klxnf] e]6 @)%( ;fn df3 !) ut] d}n] …e}/j k|ltef k'/:sf/’ kfpFbf ePsf] xf] . x]6f}+8fdf e}/j cof{nsf] k|ltdf @)^% c;f]h % ut] :yfkgf u/]kl5 efph'nfO{ e]6\g @)^^ h]7 dlxgfdf uP em}+ nfU5 . …@)^^ c;f]h % ut] e}/j cof{nsf] :d[ltdf 7"n} sfo{qmd u/]/ klxnf] k6s ?=!!,!!!.– ;lxtsf] e}/j :d[lt ;Ddfg ljt/0f ug]{ sfo{qmd 5, efph' klg x]6f}+8f cfpg' eP w]/} /fd|f] x'GYof]’ eg+] . pxfFn] lgs} v';L eP/ 5f]/f k|sfztkm{ x]g'{eof] . k|sfz efOn] …d cfdfnfO{ lnP/ cfpF5'’ eGg' eof] . @)^^ c;f]h % ut] klxnf] k'/:sf/ k|fKt ug]{ kf]v/fsf r"8fdl0f vgfnnfO{ pxfFs} xftaf6 gub k'/:sf/ ljt/0f u/fOPsf] lyof] . s]xL dlxgfkl5 dnfO{ bLks, k|sfz / an/fd cof{nn] w]/}k6s sf7df8fF} hf]/kf6Ldf af]nfpg'eof] . d x]6f}+8faf6 sf7df8f}+ k'u]F . d;Fu x]6f}+8fsf ;flxTosf/ afa'/fd bfxfn klg x'g'x'GYof] . Tof] lbg w]/} s'/f eP t/ d]/f] :d/0f zlQmsf] sf/0f dnfO{ yf]/} s'/fx¿ dfq ofb cfO/x]5 . d"n s'/f– e}/j cof{nsf] k':tsaf6 kfpg' kg]{ /f]oN6L dfly abdf;L e}/x]sf] ljifodf s'/f p7]sf] lyof] . e}/j cof{nsf] k|ltdf sf7df8f}F hf]/kf6Ldf k|lti7fkg u/]kl5 dsjfgk'/ x]6fF}8fdf k|lti7fkg ul/Psf] e}/jsf] bf];|f] k|ltdf xf] . zfob of] k|ltdf b]v]/ pxfFx¿sf] kl/jf/ k|efljt eP/ xf]nf e}/jsf sfsf an/fd cof{n nufot e}/jsf >LdtL, 5f]/f, 5f]/L, HjfO{F / cGo gftfbf/x¿n] Psd'i7 /sd ?=*),))).– e}/j cof{nsf] gfddf cIfosf]if :yfkgf ug{ dnfO{ k|bfg ug'{eof] . To;df ;flxTo ;ª\ud dsjfgk'/ / l;:g'kfgL g]kfnn] p7fPsf] /sd yk u/]/ ?=!,%),))).– sf] cIfo sf]if :yfkgf ul/of] . o;af6 e}/jk|lt pxfFsf kl/jf/ gftfuf]tfsf] cyfx dfof /x]sf] k|i6 x'G5 . zf]ef efph" la/fdL k/]sf] ;dfrf/ d}n] dlxnf ljsf; sfof{nodf sfd ug]{ e}/jsf gft]bf/ tf/f nfld5fg]af6 yfxf kfpFbf kfpFb} klg cfˆgf] Jo:ttfsf sf/0f @)^* h]7df d cfˆgf] kl/jf/ ;fy pxfFsf] 3/df k'u]F . To;a]nf t'?Gt dnfO{ lrGg'ePg . sl/j cfwf 3G6fkl5 dnfO{ lrGg' eof] / d';'Ss xfF:g' dfq eof], af]Ng ;Sg' ePg . d ToxfFaf6 lxF8\g] a]nfdf df]jfOndf pxfFsf] kmf]6f] s}b u/]/ lx8]+ . k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

69


@)^* sflQs ^ ut] d e}/j k'/:sf/ u'7Lsf cWoIf, …/rgfÚsf ;Dkfbs /f]rs l3ld/];Fu klqsf ;DaGwL s'/f ub}{ lyPF . To:t} s'/fsf] aLrdf pxfFn] …e}/j cof{nsL >LdtL lxhf] laTg'eof], yfxf kfpg' eof] <’ egL ;f]Wg'eof] . unf cj?4 xf]nf em}+ eP/ d}n] kmf]g /fv]F . To;sf] ef]lnkN6 e}/jsf h]7f 5f]/f bLks cof{nn] kmf]g u/]/ cfdfsf] lgwgsf] ;dfrf/ lbg'eof] . pxfFx¿ dnfO{ kl/jf/sf] ;b:o ;/x dfGg'x'G5 . e}/jsf] lgwgkl5 afnaRrfsf] lzIffbLIff, lax]jf/L cflb zf]ef efph's} sfFwdf cfof] . slt b'Mv si6 ;xg' eof] xf]nf, Tof] t pxfFnfO{ g} yfxf lyof] . cGTodf of] n]vdfkm{t\ zf]ef efph"k|lt xflb{s z4f~hln JoQm ub{5' . e}/j ky x]6 f}+8 f, dsjfgk'/ kmf] g M )%&–%@))&% 

uhn

z+s/ zfx 3'ld/x]+ c8\sL xfFuf] em}+ e'd/Ls} hfnf]df g;s]+ 8'Ag g kf/ hfg h]ln+b} hfnf]df Û h/f d/0f b]v]kl5 lsg km]l/Gg dg t/Ë gp7]/} bf]if cfˆg} km:b} hfnf]df cfˆgf] eGg]n] klg d/L hf df]/f eg]kl5 afFRg'sf] dfg] s] /Xof] dtnas} hfnf]df Û s:tf] h'gL kfOof] dfs'/fsf] h:t} hfnf]df s'g} lbg dfg]{ x'g\ ls ;Gtfgn] o} hfnf]df Û w]/} afFlrof] s] s] b]Vg' k¥of], ;xg' k¥of] uNtL eof] of kfk, df]xdf clNemb} hfnf]df @@@÷$& uNsf]kfvf dfu{ cflzofgf, /ª\urf]s, 7d]n, sf7df8f}+

 70

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


k'ª g k'R5/

s[i0fljnf; kf}8\ofn lgaGwnfO{ yfs]sf] a'l4ljnf; elgG5 . sf]xL eG5g\ lgaGw n]VgnfO{ g Ifdtf rflxG5 g v'aL g} . t/ klg lgaGw Pp6f uTofTds ljwfsf ¿kdf ;flxTodf km:6fpFbf] ‰oflËbf] / df}nfpFbf] 5 . o;n] jt{dfg ;flxTodf nf]slk|otf cfh{g ul/;s]sf] k|tLt x'G5 / ;j{:jLsfo{ eO klg ;s]sf] 5 . ha dfgjLo efjgf, r]tgf, cfzf, clenfiff, pdË IfL0f aGb} hfG5g\ clg dflg;sf] afFRg] rfxgf 89]nfn] vfPsf] v/af/L em}+ phf8 aG5Ù ta j/q, k/q, ;j{q sxL+ s]xL gb]Vg] kª\u' dflg;sf] lglxt :jfy{sf rk]6fdf r]lkPsf] dfgjLo efjgf s'lx/fsf] sfu em}+ uGtJo x/fP/ xfjfdf sfjf vfFb} lanvaGbdf k5{ . ToxL uGtJoljxLgtfkl5 lgik§ cFWof/f]df h"gls/Lsf] k5fl8 aNg] lknlkn] aQLklg uGtJosf] 9f8; aG5 / a6'jf cfTd;Gtf]ifsf ;fy s]xL e]l6Psf] cfef; u5{ / cfˆgf ;;fgf 8]u lg?T;fxleqsf pT;fxsf ;fy uGtJof¿9 aGb} cu|ult lnG5 . jf egf}+ ;'udtf / b'u{dtfsf ;Ldf–/]vfx¿df em'QL v]Nb} ;f+;fl/s rqmsf] ;'v ef]u /fd5fof dfq eP klg of] df]x TofUg ;Sb}g– p;df afFRg] clenfiff hfu]/ cfpF5 . hLjgrqmsf rsfrf+}wdf sf] cfkmGt sf] k/fO ;a} x/fO{ jLt/fuL ag]sf] a}/fuLnfO{ 3/af/sf] 7fpF 7]ufg geP/ k[YjLtndf ef}+tfl/Psf] j]bgf, clUgs'08sf] k|Hjlnt Hjfnfsf] ljikmf]6g x'g g;s]sf] Hjfnfd'vLsf] ps';d's'; / xnrn h:t} a]r}gL / 56k6L h:t} cjs'l07t efj Hjf/df s'l07t efjfleJo~hgfnfO{ cleJolQmsf] k|v/ k|jfxdf r:dfbf/ cWofkssf] jdgj]bfGt ;Dk'6 ljrf/fleJolQm dfGg] x7jfbL rZdfljbsf] ujfxL k'ª\ g k'R5/sf] sxfgL dfq lgaGw xf]nf ls eGg] qf;b dgf]efjgfn] cqmfGt of] uGygsf] dGyg 7xl/Pnf eGg] qf;sf e'ª\u|f]df e'l6Psf] ;xhfg'e"lt :jtM k|sl6t ePsf] cg'e"lt dnfO{ ePsf] 5 . uGygsf] dGyg Pp6f zAbhfn xf] . oxL zAbhfn laR5\ofP/ sltn] Oxnf]s / k/nf]s ;kf/L ;s] . To;sf] n]vfhf]vf, gfkhfFr / k'k{If x'g ;s]sf] 5}g . s]jn dflg;n] cfef; ub{5 . 7f]s]/ eGg g;Sg' p;sf] sdhf]/L xf] . d/]kl5 8'd} /fhf eGg] kIfkftL / lbjfnLkgsf] rSs/df ljnvaGb k/]sf] nf6f]sf];]/f]sf] lbjf:jKg h:tf] larf}lnof dfgj lgolt slt b'ef{Uok"0f{ 5 . ;+;f/sf] ;j{>]i7 7xl/Psf] dflg; af]N5 Pp6f / u5{ csf]{ . dflg;nfO{ olt ;fx|} em'7 af]Ng p;sf] k|s[ltn] l;sfof] jf lgoltn]Ù t/ kz'kG5L em'6f] af]Nb}gg\Ù ;ª\u|x0f ub}{gg\Ù csf{sf] efu vf];]/ e08f/0f ub}{gg\ . …dÚtLg cyf{t\ dfG5] d";f] / dfx'/Ln] hu]8f /fV5g\ . 3f6f–gfkmfsf] sdfOwdfO u/]/ kfl/jfl/s ;'vef]u ug]{ z7 jf x7jfbL s'lT;t rfnn] l;gf] b]v]sf] :ofnn] ¥ofn sf9]sf] xf];\ jf ˆofp/f]n] cª\u'/ cldnf] 5 eGb} dfgl;s t'li6 lnP/ s'n]nd 7f]s]sf] ltStfg'e"ltdo 36gfn] dfgjLo rfxgfnfO{ s'7f/f3ft kfg]{ / cf3ftsf kmGbfdf lasf]{ nufP/ dgdf s'07f kfg{ ljjz / afWo tL If0f lh/f] l8u|L ;]lN;o;df kfgL hd]/ a/km ag] em}+ jt{dfg kl/l:yltn] oyfl:yltdf hs8fP/ Ps l9Ssf kf/]sf] kfl/j]lzs kl/l:yltsf] z"Gotf g} dfgj hLjgsf] oyfy{ eP hLjg lhpg ljjz s'i7/f]uu|:t k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

71


JolQm t nfnflot b]lvG5 eg] ;[li6sf] s'rqm jf ;'rqm rnfP/ hLljttfsf] kl/ro lbg] k|df0f k]z ub}{ d'6'sf] 9's9'sL g5fdL :jtM :jR5Gb ¿kdf ljrf/fleJolQm kf]Vg] rt'/ t/ hfn;fhLsf] hgs of] dfgjLo pTk|]/0ff crDd nfUbf] cgf}7f] vfnsf] / lj:do kf/fsf] 5 . p em"7sf] v]tL ug{ / To;sf] xl/ofnLn] 9kSs 9fsL tyfgfdwf/L of] dg'jf s'g xb;Dd ljrf/sf /f]6]lkªdf rsfrf+}w ug]{ xf] pQm ljrf/sf] kf]y|f] kqm]/ cGt;Dd k'Ug zfGt ;/f]j/df 9'Ëf ˆofFSg' g} k5{ . To;df xnrn Nofpg cfjZos x'G5 . ljrf/fleJolQmsf] ch;| k|jfx / r]tgfsf] nx/df nxl/ nxl/ k'u]+ d o; d?n]vgdf s;/L < t/ efjfg'e"ltsf] c/f]s k|jfxsf] hng / To;n] h'g a]nf / If0fdf dfgl;s 6«];sf tgfjn] /GylgP/ lbpF;} tf/f b]Vg s] a]/< sGr6df 7Ss/ nfUbf tf]/Lsf] km"n b]Vg] cfhsf kqsf/ h] n]V5g\ ;f] b]Vb}gg\ / h] b]V5g\ ;f] n]Vb}gg\ eGg] w|'j ;Tosf Jofjxfl/s ;TotfnfO{ k/v–gnLdf xfn]/ 5fofef/ -Load Sheding_ df ;'sfpg] xf] eg] uhwDd]sf] lr/lgb|f 7xl/Pnf jf z"Go z"Godf 36fpg] xf] eg] z"Go g} xft nfU5 . of] Joy{sf] rk]6fsf] r6f/f]df cGwtfsf] em6f/f] xfg]/ OlR5t kmn xft nfUb}g . b'O{df b'O{ hf]8\bf slxn] b'O{ dfq x'G5 t slxn] rf/ aG5 . of] bfz{lgs ¿kdf ts{k"0f{ b]lvG5 t/ ts{sf] t/fh' lnP/ vs{df e]8f hf]Vbf e]8f efUg ;S5 . o:tf] nf]ltv}/] lvof k/]sf] kmd"nf{n] sfdwfd lbg g;Sg] eof] . cfsfzlt/ x]/]/ lx+8\g] gIfqljb\ wtL{sf] vfN8f]df kg{ ;S5 . efF8fsf e/df t]n kf]lvG5–ts{zf:qL km]n x'G5 . clg Oltxf;sf/ d";fn] vfPsf] yf]qf b:tfj]h af]s]/ lx+8\bf cfTd uf}/jn] km'n]n x'G5 . ofqfkysf clj/n k|jfxdf b'O{ kfq e]6 eP5g\ kl/ros} qmddf Pp6fn] vf]sL xfNof]–d]/f] 3/ olt 7"nf] 5 h;sf] 5fgfdf 6f]kL ;'sfP/ tn embf{ 6f]kL ;'ls;S5 . csf]{ ukmf8L klg lsg r'SYof] < d]/f] 3/ olt 7"nf] 5 ls ev{/ hlGdPsf] aRrfnfO{ sfvL Rofk]/ tn emg]{ xf] eg] p;sf] lax] ug]{ a]nf x'G5 Û clg d klg ukm xflnlbG5'– d}n] n]v]sf lstfa k9\g]n] aL=P n]an kf; u5{ . of] t w|'j ;To g} xf] ls zfob Û s:tf s:tf stf uP d";fsf aRrf ef]6 uP eGg] ljrf/ k|jfx / xfjfsf] k|jfxnfO{ /f]Sg], yfDg] / lgoGq0f ug]{ cfh;Dd j}1flgs pks/0f ag]s} 5}g . egf}+Ù cfljisf/ ul/Ps} 5}g . Ol:txf/ hf/L u/f}+ / ;a}nfO{ egf}+ …b]zsf] df6f] 5f]P/ zky vfg] g]tf sf] xf]nf o; b]zdf <Ú t/ eGg ;lsG5 b]zsf] df6f] a]r]/ Ko'7fg] d"nf em}+ df}nfPsf ljsf;] g]tf rflx+ dgUu] 5g\ . ax'n dfqfdf ltgsf] pkl:ylt b]lvG5 . xfjfbf/L ukm r'6]/ xf];\ jf uf]xLsf] cfF;' k'5]/ xf];\ b]z ljsf;nfO{ u'd/fxdf /fv]/ b]znfO{ clg0f{osf] aGbL agfpg] cfhsf] rfnafhLnfO{ l;+xb/af/ xf];\ ls :ofn b/af/ xf];\ ToxfF gh/aGb u/fpg kfP of] b]zsf] sfof km]l/GYof] ls Û xhf/f}+ jif{b]lv hsl8P/ a;]sf] dfgl;stfdf nfu]sf] ef]6]tfNrf vf]Ng / hgnx/ pdfg{ k|oTgzLn JolQmsf] tnfz cfhsf] d"4{Go cfjZostfsf] k|oTg/t hfu¿s kyk|bz{s sf]xL kfpg ;s] lj5§} /fd|f] x'g] lyof] xf]nf . l/:tL *, cfxfn], tgx'F ef] eof] lbpF;} tf/f gb]vf}+ xfnM kf6g ;+o 'Q m SofDk;, h] b]vf}+ To;sf] kf/v u/f}+ nlntk' /  72

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


sljtf—uLt—uhn

t:jL/ s[i0f k|wfg

y'k|} k|]dLx¿ t:jL/n] kfun 5g\ o;}n] t:jL/ x]/]/ k]|ldn If0fnfO{ e'N5g\ . y'k|} k|]dsf syfx¿ tl:j/em}+ cjfs klg 5g\ , o;}n] ;a} k|]ldn If0fx¿ t:jL/df c6fpFb}gg\ . o;k6s , t:jL/ hf] lvr]+ ltd|f] k|]dsf]

Tof] t:jL/ em}+ cjfs oltv]/ Pnaddf s}b 5 . kN6fpFb} hfFbf kf] b]v]+ tL t jfrfn aGbf /}Ú5g\ . o:tf] nfUof] ltd|f] t:jL/n] t gx'Fbfsf] ltd|f] pkl:yltnfO{ g} kf] la;f{Olbof] Û *$,;Ëd uNnL, l8NnL ahf/, sf7df08f} 

uLt

lji0f' cf]nL ;fn / lzzf} x/f]{ / a/f]{ lttf] x} gLdsf] af]6 a:g' x} 6f9} g5'g' To:nfO{ sFf8] Tof] l;pF8L af]6 sdnf] x'G5 l;dnsf] xfFuf] x'b}g ?O{df vf]6 a:g' x} 6f9} g5'g' To:nfO{ sFf8] Tof] l;pF8L af]6 sdnf] x'G5 l;dnsf] xfFuf] x'b}g ?O{df vf]6 glaemfp elg s;}nfO{ klg knf{ x} dgdf rf]6 xFl;nf] d'xf/ sfnf] 5 s]z /l;nf /}5g\ cf]7 gh/df gh/ ldnfO{ eG5' hfGg d slxNo} ef]6 b]zd} a:5' k6'sf s:5' agfpF5' ufO{uf]7 w'nf]d} v]N5' w'nf]d} /D5' k'/fgf] nfpF5' sf]6 o_bishnu@yahoo.com

 k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

73


yf]kfdf aU5 ;fu/ afh'/fd kf}8]n

;a}sf] rfxgf a]Un} sfusf] sf]OnL x'g] l;:gfsf] sfdgf a]Un} km"n e} dUdufpg] cem} kTy/sf] rfx kfgLh:t} auL lbg] dleq rfxgf a]Un} rGb|df lz/df lng] .!. s;}n] xft /fv]sf] 5fofFd'lGt/ al:bg n'6]sf] wgsf] kf]sf] efuj08f d vf]l:bg dleq >d kf]v]/ >ds} km"n km'Ng'5 lrgf/L d;Fu} d]/f cfkm}+df k"0f{ aGg' 5 .@. a:tLsf em'k8LnfO{ rflxP yfd aGb5' cv08 bLksf] lemNsf] NofPsf] 5' hufpF5' x':;' jf zLt nfu]sf 8fF8fkfvf ;'sfpF5' cf]8f/df lr;f] k:bf w'Sw'sLn] ttfpF5' .#. cFw]/f] /ft 9NsG5 k"l0f{dfsf] snf 5'g tf/f slNkG5 wtL{s} kfgLn] rlDsnf] x'g d]/f] ;f}efUo ;f}Gbo{ 3fd, 5fof / zLtn ax]nL emNsg] kmfF6 ;a}sf] df]x–dª\un .$. ;w}F cfl>t 5fgfdf v'Nb}gg\ cfTd–j0f{g ofqf yfSb}g dfG5]sf] kfOnf xf] k/fqmd dfG5]sf] cfFugL x'G5 j}ejL cfTd–lge{/ ljGb'df c8\5 ;+;f/ yf]kfdf aU5 ;fu/ .%. hf]/kf6L, sf7df8f}+ kmf]gM $(!)$*^

74

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


clezKt k|]d

lji0f'k|;fb zdf{ k/fh'nL /fgL kf]v/L, tfhdxn, /fgL b/jf/, ;]S;lko/ / dfwj l3ld/]nfO{ pl5Gg] gofF /fgL dxn lgdf{0f ug]{ e|ddf ;'gfdL eGbf ljzfn clg ljiffSt x'Fb} h+unL dQfxfQL h:tf] eP/ cfPsf] 5 clezKt k|]d . sfn{dfS;{sf] /fHoljxLg ;dfhsf] ;[hgf ug]{ sNkgf eGbf rsf]{, kl/jt{gsf] sfNklgs x'ª\sf/ af]s]/ hgo'4sfnsf] dfcf]jfbL eGbf qmflGtsf/L dzfn afn]/– ;dfh, ;+:s[lt, j+z, k/Dk/f, /Lltlylt / rngnfO{ kmut s'/Lltsf] ;+1f lbb} c;gsf] ;fF9]h:t} 8'qmb} cfPsf] 5 clezKt k|]d . ;dfh s] xf] < o;n] s] ug{ ;S5 < Pslbg xfF:5, clg ;':tfpF5 j+z s] xf] < rfx] cg';f/ pTkfbg x'G5 s'n s] xf] < Tof] s]xL xf]Og d xF', clg d} x'F 7"nf] d ;dfh, d kl/jt{g, d dzfn, d j+z, d s'n / d g} cfdf–afa' eGb} dWo jiff{df tftf]kfgL lsgf/sf 3/ eTsfpb} pNf]{sf] pGdQ sfnL u08sLh:t} pn{b} cfPsf] 5 clezKTf k|]d .

k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

75


;To vl08t x'b}g, p clxn]– lrRofpF5, ?G5 / jLr ;8sdf 56k6fpF5, kmut PSnf] p, gL/; 5, lxhf]sf] pGdQtf lzlylnPsf] 5 lgrf]l/Psf] sfutLsf] af]qmf p lryf]l/Psf] j}+z p kf/kfr's]sf] lr;f] r'Dag rfpl/Psf] ufnfdf 6fF;]/ lge]sf] dzfnsf] cu'N6f] cgfof; af]s]/ kl/Tofu u/]s]f 3/ / cfdfafa' vf]Hb} cfPsf] 5 clezKt k|]d . km]l/ ToxL dg k9\g g;Sg] cfdf km]l/ ToxL b]z, j+z, / s'nsf] /6fg nufpg] kfv08L afa', km]l/ ToxL cfw'lgstfnfO{ cGwf]¿kdf cfTd;ft\ ug]{ sfG5f] /ut km]l/ ToxL Ps lbg xfF:g] ;dfh / afGwj vf]Hb} kmut gfËf], lzlyn clg n'nf] co{3f6sf] dem]/Ldf KNffli6ssf] asL{ cf]9]/ df3] lr;f] 5Nb} 6L7 nfUbf] eP/ cfPsf] 5 clezKt k|]d . ;dfh …h08Ú xf]Og /x]5, /utsf] efj / d"No a'em\g] cfdf afx]s sf]xL x'Fbf] /x]g5, j+z >[ª\vnf xf] lgi7'/L xf]Og sn]6L k/]sf] cf]7nfO{ lhj|f]n] lnKb} lzlyn cf}+nfx¿n] k|folZrQk"0f{ cfFvfnfO{ AoF"emfpg vf]Hb} km]l/ ljxfg x'G5 ls eGb} cl3 a9\b} 5 clezKt k|]d . l/Qf] 3/n] lgofln/x]5 p cª\sdfn u5{ Tof] 3/nfO{ p lgisk6 dfof ug{ vf]H5 Tof] 3/nfO{ …k|]dÚ, …dfofÚ, …s'nÚ, …j+zÚ, …kl/>dÚ, …O{dfGbf/LÚsf] l38l38f] yfDg e|"0f b]lv jo:s x'Fbf;Dd 76

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


d]rL sfnL clg d'u' sf0ff{nLsf] sGrg hnn] l;+r] h:t} ;u/dfyfn] nf]T;], g'Kr] / nf]nf >[ª\vnfnfO{ sfvel/sf] dfofn] ;'D;'DofPh:t} dfof ug]{ cfdf–afa'sf] dfof k9\g vf]Hb}5 gfËf leQfx¿df clezKt k|]d . lzlyn p, 3'?Ss b}nf] p3f/]/ leq k:5 Pp6f 6'sL afN5, dw'/f]df b]z, ;dfh / j+z k9\5 rfFbLsf] yfnLdf ;Kt/+uL 6Lsf lnP/ cfpFb} u/]sf] xF;Lnf] d'xf/ b]V5, sfnL u08sLsf] afFw km'6] em}+ p eSsfgf] km'6fpF5 /, lwt df/]/ ?G5, clg alnGb|wf/f gf/fo0fL aufpF5, s;Lnf] c+sdfn u5{, Ps o'usf] cGt x'g nfUbf km'/]sf] r]tgfnfO{ p aFfWg yfN5, / …j+zÚsf] aL+8f]–yfDg] k|lt1f u5{ clezKt k|]d . bishnu@nmdc.org.np

uhn

kfun ofqL d/]kl5 g t d]/f], g t ltd|} laxfgL x'G5 p:t} x'G5 sf7sf] z}of, sf7s} l;/fgL x'G5 hlt aUg' lyof] v]/, /Qmwf/f alu;Sof] km]l/ klg aU5 eg], lhpg' a]OdfgL x'G5 hGd x'G5 Ps hLjg, w]/} x'G5g\ gftfuf]tf, afFRg'kg]{ hLjg w]/}, o:t} lhGbufgL x'G5 . hGd]kl5 dg}{ k5{, d/0fkl5 hNg} k5{, s[ltdo afFRof] h;n], p;s} sxfgL x'G5 rfjlxn, sf7df8f} +  k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

77


slj / thlah ljZj l;Ub]n

ltd|f to / thljh lj?4 sfFrf sljtfx¿sf n:s/ nfda4 5g\ Û p;sf] sfFrf] sljtf /fp6] e'/fn] ev{/} 6f]s]sf] s6\6f] cDaf Rofª\afn] d'v afFw]sfn] cfkmn]sf] 6/f]{ xn'jfj]b laNs'n sfFrf] 5 Û t/ zx/, tftf zAbx¿nfO{ ;gf;f]n] Rofk]/ thljhsf] 3g a;f{pg] cf/g ePsf] 5 af/x'FbL pd]|sf gLnsfF8f 5fFl6Psf 5g\ thljhsf s}FrLn] / slj k|lti7flkt 5g\ sdnfbL u0f]zyfgdf uhf] / 9\ofª\u|f]sf ;fy Û s'g} kf7, s'/fg, uLtf, afOjn jf d'Gw'd jfFr]/ sd{sf08L aGg' 5}g p;nfO{ ta /ftf, xl/of, kx]Fnf lhNbdf lsg c8\Yof] p;sf] sfof rf/ kvf{nleq Û / h'g cfsfz p8\g eg]sf 5f} ltdLn] lga{Gw e"–pku|xsf cfFvfx'FbL xTs8L t}of/ kf/L Ps Ps t];f{, 6]9f, cIf/x¿sf b]zfGt/ / cIff+z lvRg]5g\ u'KtL Sofd/f / ltd|f thljhsf s;Ldf hf]lvg]5g\ p;sf ;kgfx¿ Û 78

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


To;f] t, sDtf hf]lvdk"0f{ 5}g jt{dfg pm ;';]Nb} 5 ;d/ ufyf …km"n a]Rg] ;do 5}g t/jf/ a]Rg' slj sd{ x}gÚ dfgf}F, plePsL 5] 5fkfdf/sL cfdf lbof]3/ cufl8 ;fFemdf cflbjf;L hlQs} k|frLg xfjf ;';]Nb} 5, kmn}Frfsf afa'sf] sfgdf / lrg{ vf]Hb} 5 pm laANofF6f] d'9f] zLtnx/sf] dWofGx Û ta eg, ltd|f] to / thljh nTofpFb} Pp6f no / ;t\jLh vf]Hg kfpg] ls gkfpg] sljn] < ltdLn] ;sfbf{ dfq p7\g] cfsfz nTofpFb} gsfbf{ km'6\g] cfsfz /f]Hg kfpg] ls gkfpg] sljn] < sigbishwa@gmail.com

pu|r08L—%, sfe|]

1fgu'g ;flxTo k|lti7fgsf gjLgtd b'O{ s[lt 1fgdl0f g]kfn M cIf/sf] clejfbg 8f= 6ª\s Gof}kfg] M cIf/sf] clejfbg kfOg] :yfg e[s'6L k':ts tyf d;nGb e08f/ e[s'6L rf]s, Go" Knfhf, sf7df8f}+ k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

79


kv{

lbjfs/ e'h]n ;f/f] h6f gl/jnsf] h:t} va6f klg uNb5 h:t} r6\6fg gxf];\ lsg h/f l5rf]Nb} leq u9\b5 tGt' hLjgsf] afFlr/x] oli6 ntf e} nx/fpF5 a]nf ;dosf] kv{ hLjg emG8f e} kmx/fpF5 e"sDk s7f]/ af9L klx/f] cfu} nflu 89] klg ;[li6 Ao"FemfO 5f8\5 3fd kfgL xfjf ;fyL agL klg a]bgf aNemfO{ /fv d'/nL ;'l/nf] efsf km'b{5 ;kgf cNemfO{ /fv k/]nL oyfy{ eO{ v'Nb5 tLvf l;pF8L u'nfkm sf]dn 708f / udL{df klg km'N5g\ cg]s sfF8f / s';'d hudf uha of] 5 lg cfsf/ 5gf}6 / agf}6df ltd|} s]jn e/kl/ tLtf dL7f kfpF5f} ;f]:b5f} h] s'b}{ s'b}{ knel/ v;|f] 9'ª\uf au]/ dfly kfgL lrNnf] ;'Gb/ aGb5 lub{5 hlt dflyaf6 kfgL 56f ;'Gb/ aGb5 lrGtf 5f]8 ef]lnsf l6k cfh km'n]sf hlt km"n ;f/f PSn} gedf 6f]nfpnfg\ cfzf–8f]/fp tf/f b"/sf d" n kfgL, sf7df8f} + 

uhn

;'gLn :kGbg zªv\ gf/L 5Gb -ax/] d'tsfl/a d'/Aaf ;flnd_ ^ cIf/ ou0f -.˜˜ ! @_ -kmpmn'g\ ! @_ ?Sgdf cfwfl/t .˜˜ .˜˜ d leq} 5 d]3 gkv]{/ x'G5 Û< gbs]{/ x'G5 Û< gkms]{/ x'G5 Û< lzzf km'6\5 km'6\5 p8fP5 xfF;f] grs]{/ x'G5 Û< gems]{/ x'G5 Û< eO{ km"n af:gf g5s]{/ x'G5 Û< eQmk' /

 80

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


a"9fafsf] k|Zg ho axfb'/ l3ld/]

v} afa" Û k|hftGq, u0ftGq, ax'bn cfof] b'MvL u/La hgtfn] hgflwsf/ kfof] eG5g\ /]l8of], l6=eL=tyf cvaf/df ;dfrf/ ;j}lt/ jf/Daf/ Û d}n] ltdLnfO{ b]v]+ Ps ljåfg\ / ;dembf/ To;}n] ;f]w]sf] afa" Û hgtfn] cflht eO{ r'gfjdf k/flht u/fPsf] g]tfn] t lg/ª\s'z k+rfot sfndf klg kfpFbg}Yof] lg k|wfgdGqL, dGqL x'g] clwsf/ Û d}n] t /fd|f] a'lemg x} afa" Û s] o:t} gLltnfO{ eg]sf x'g\ t hgclwsf/ < vfF b jf/L–&, dfN6f, ;ª\v ' j f;ef (&%@))^^#( 

uhn

clgn k[ys lhGbuLsf] b'Mvb]lv xfg]{nfO{ s] eg'F < wtL{ a;L h'gtf/f, emfg]{nfO{ s] eg'F . ;'Gtnfsf] hlt v];|f s]nfP/ vfg' cfFvf lrDnL 9'Ëf, bfg]{nfO{ s] eg'F . dfG5]sf] lhGbuLdf hfg] w]/} af6fx¿ x'G5g\ cfkm\gf] dgsf] 9f]sf, afg]{nfO{ s] eg'F < cfuf]sf] nKsfdf hlt ;'gnfO{ /fVof] To;} u/L lhGbufgL, vfg]{nfO{ s] eg'F < ;[li6sf] olt ;'Gb/ /rgf of] dfG5] 3fF6Ldf kf;f] nufO{, dfg]{nfO{ s] eg'F < vf]6 fª xfn sf7df8f}+

 k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

81


kfZj{ cfjfhdf u'l~hPsf ;fdlos sljtfx¿ /hgL 9sfn

cg'e"ltx¿ kfZj{ x'G5g\ ls x'Fb}gg\ < zfob x'Fb}gg\ . dgn] h] cy{ nufof], h] cg'e"t u¥of] / h] JoQm u¥of] Tof] d'Vo g} x'G5, glhssf] jf ;xof]uL x'Fb}g eÌ'k5{, lsgls Tof] dgsf] cfjfh xf] . t/ hLjg lhpg'sf] Jofjxfl/stfsf] cg'e"lt / Jojxf/ eGbf n]vg cln km/s eP/ kf] xf] ls ld> j}hoGtLn] sljtfx¿df ;'Gb/, cAan / cu| cg'e"lt kf]v]/ klg sljtf ;ª\u|xsf] gfd lbPsL 5g\ …kfZj{ cfjfhx¿ ÛÚ kfZj{ cfjfhdf pgn] p7fPsf w]/} dxŒjk"0f{ / ;fdlos cfjfhx¿ 5g\ . kfZj{ cfjfh -@)^^_ j}hoGtLsf] gjLgtd sljtf ;ª\u|x xf] . df]/ªsf ;dsfnLg sljtf -;xn]vg, @)^!_ / ;dj]bgfsf gfua]nLx¿ -xfOs' ;ª\u|x, @)^@_ af6 sljtf n]vgdf cfk\mgf] kl/ro lbPsL j}hoGtLn] o; sljtf ;ª\u|xaf6 sljsf ¿kdf cfkm"nfO{ ;zQm ¿kdf lrgfPsL 5g\ . To;f] t df]km;ndf a;]/ g]kfnL ;flxTodf snd rnfpg] ;kmn gf/L n]vssf] gfd xf] ld> j}hoGtL . kfZj{ cfjfh¿kL j}hoGtL km"nsf] dfnfdf $^ sljtf k'ikx¿ plgPsf 5g\ . w]/}h;f] sljtfx¿df pgL cfw'lgs ;Eotfn] lryf]/]sf] dfG5] x'g'sf kL8fdf / zf]lift dlxnf x'g'sf b'Mvb cg'e"ltx¿df 8'a]sL 5g\ . ;fdflhs hLjgsf gldNg] kf6fx¿nfO{ pgsf] slj JolQmTjn] hlt ;N6fpg vf]H5 Jofjxfl/stfdf plt g} pN´g / hfn´]n ePsf k|;Ëx¿ ljjz eP/ kf]lvG5g\ . o'usf cFWof/f kIfx¿, kL8f / ;Gqf;x¿ tyf jt{dfg /fhgLltn] s'¿k ag]sf g]kfnL ;dfhsf b'b{zfx¿ sljtfel/ e]l6G5g\ . cefj, kZrfQfk, elTsb} u/]sf hLjgsf ;kgfx¿, vl08t dgl:yltx¿ cflb w]/} w]/} hLjgsf gsf/fTdstfnfO{ lrgfP/ dfgjtf, zflGt / ;lxi0f'tfsf] sfdgf sljn] u/]sL 5g\ . ;sf/fTds ;fdflhs kl/jt{gsf y'k|} ;kgfx¿df a'lgPsf pgsf sljtfx¿n] dfgjLo k|]d, ;b\efj / efOrf/fsf] gftfnfO{ a9f]Q/L ug{'df g} hLjgsf] ;'v b]v]sf 5g\ . j}hoGtLsf] gf/L cg'e"lt o; ;ª\u|xdf ;a}eGbf k|v/ b]lvG5 . pgL gf/LnfO{ j:t' jf v]nf}gf ;lD´g] pkef]QmfjfbL ;+:s[ltsf] lj?4 cfjfh p7fpFl5g\ / d j:t' xf]Og eGb} n]lV5g\ æd]/f] k;n gyfk /ËLg t:aL/;F u kbfy{ xf]Og d g cIfo t[tLofsf] ;ft' / ;j{t x'F===Æ 82

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


;ª\u|xsf] of] bf];|f] sljtfdf pgL dlxnfjfbL :j/nfO{ dfq p7fpg] pu| gf/LjfbL ag]sL 5}gg\ ;dfhdf gf/L / k'?ifsf] ;dfgtfsf] cfjfh ;'Gb/, lzi6 ;+j]b\o 9Ëaf6 /fv]sL 5g\æ===lsgls o'u ltdL / daf6 ;dfgfGt/ lrlKng] u5{, d vf]lh/x]5', 3[0ff, bdg / k"hf xf]Og, cfTdLotf .Æ nfU5, wtL{sf] ;dfgfGt/ ljsf;sf nflu rflxg] ;'Gb/ cfjfh x'g\ oL . g]kfnL ;dfhdf dlxnfn] ef]Ug' k/]sf cGofo / bdgn] pgnfO{ Psf]xf]¥ofPsf 5g\ . d j:t' xf]Og, bf; / b]jtfx¿, kf]i6/ eP/ ;8s leQfdf, p;sL :jf:gL, a:b} ug{':f\ x} drflxF uPF, lji0f'dfof cy{ft\ lji0f'dfofx¿, t];|f] k|f0fL, k'tnL h:tf sljtfx¿df j}hoGtLn] gf/Lsf cfjfhdf k'?ifk|wfg ;dfhsf] k|tf8gfsf] lj/f]w u/]sL 5g\ . gf/L :jtGqtf / cl:tTjsf] kIfdf jsfnt u/]sf oL sljtfx¿n] cfd g]kfnL gf/Lsf kL8fnfO{ ;d]6]sf 5g\ . bf; / b]ptfdf gf/LnfO{ bf; agfpg ljjz wfld{s-;f+:s[lts laDax¿ l6k]sL 5g\ . ;+:sf/ / wd{sf gfddf x'g] gf/Ldflysf] zf]if0fsf] e08fkmf]/ u/]sf] 5 o; sljtfn] ælnË k'h]/ ;+:sf/ hf]ufpg' kg]{ lzjsf] /x/sf] alnbfgL lbP/ lrQ a'´fpg' kg]{ s[i0fsf] cl:dtf ;'D k]/ k"hf ug{'kg]{ lji0f'sf] cfkm" d/]/ do{fbf plhNofpg' kg]{ /fdsf]Æ gf/L bdgsf cg'e"ltdf dfq} ;Lldt 5}gg\ j}hoGtLsf sljtfx¿ . cfhsf] ef}ltstfn] ljsl;t u/]sf] r/d JolQmjfbL ;+:s[lt / To;n] lgDTofPsf] x|f;f]Gd'v dfgjtfsf] l:yltk|lt slj cToGt lrlGtt b]lvlG5g\ . XofKkL jy{ 8], 8]/f ;/]sf] ;"rgf, afFRg] /x/, Sofgef; / xfdL h:tf sljtfn] cfhsf] ?U0f dfgjLo hLjgnfO{ lrgfPsf 5g\ . æhldg x'g]sf] hu x'G5 vfFaf x'G5g\, 3/ x'G5 gx'g]sf] s] x'G5 < dl;gf] x'/Ln] ;lhn} p8fpg] l;dnsf] e'jfh:tf] lhGbuL x'G5 .Æ -8]/f ;/]sf] ;"rgf_ ;don] lbPsf 5fkx¿, b]zdf cfPsf kl/jt{gsf nx/x¿, cGofo / cTofrf/n] lylNylnP/ pGd'lQmsf cfjfh vf]lh/x]sf dflg;sf rLTsf/x¿, /fhg}lts kl/jt{gsf nflu g]kfnLn] u/]sf] ;xfbt / ;xLbsf ;kgfx¿ w]/} w]/} ljifo c6fPsf 5g\ o; ;ª\u|xdf . k|tLsfTds cleJolQm / laDa ;+of]hgdf j}hoGtLsf] s'zntf e]l6G5 . ;/n efiffd} ;zQm laDan] sljtfsf] d"t{ cfsf/ lbg ;Sg' pgsf] sflJos v"aL xf] . xfdL p7]kl5, kmfNg'k5{, af3n] cfuf] vfPkl5, t'nf] / b]z, sˆo{' / ;8sx¿, oftgfsf] lzlj/af6 h:tf sljtfx¿n] b]zsf] /fhg}lts kl/jt{g / hgclwsf/sf cfjfh p7fPsf 5g\ . aGb / x8tfndf df}nfPsf] k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

83


;8s /fhgLltsf] lrq / To;sf gfosx¿k|lt sl;nf] JoË\\o u/]sf] 5 sˆo{' / ;8sx¿ sljtfn] . To;}u/L cs{fsf] 3f]8f sljtf ljb]zL rnv]n / ;+:s[ltdf x'ls{g l;s]sf g]kfnLsf Jojxf/x¿k|lt cf/f]lkt 5 . ef]s, ;dosf] ;dLs/0f, afFRg] /x/, x'g'sf] t:jL/, hLjgsf] cg'e"lt h:tf sljtfx¿ hLjgk|ltsf] ;zQm j}rfl/s b[li6sf]0f k|:t't ug]{ sljtf x'g\ . kxf8 / d sljtfdf sljsf] k|s[lt k|]dsf] ;'Gb/ laDan] cfw'lgs gfu/ ;Eotfsf] lj/f]w ub}{ ;/n k/Dk/fut ;Eotfsf] cr{gf u/]sf] 5 . /x/, 8f]a / d, k/b]zLsf] ofb h:tf sljtfx¿df sljsf k|]ldn cg'e"ltx¿ ;UaufPsf 5g\ . cfkm" x/fPsf] Ps ;fF´df xfOs" / tfGsf z}nLsf] ljlzi6 k|of]u b]lvG5 . ;dfhn] b]vfPsf / cfkm"n] b]v]sf hLjgsf ljljw ¿k / /]vfx¿nfO{ j}hoGtLn] cfˆg} gfd ´}+ y/Ly/L km"nsf cg'e"ltx¿df kb / kbfjnLsf cfsf/n] ;d]6\g ;kmn ePsL 5g\ . cfFwL, b]ptf, dlGb/, ef]s, af3, afv|f, sˆo{', t'nf], kxf8, 3f]8f h:tf y'k|} y'k|} k|tLsfTds laDax¿sf] k|of]u oL sljtfx¿df e]l6G5g\ . uB sljtf n]vgsf] lzv/ ofqfdf nfu]sL cfzfnfUbL k|ltefsf ¿kdf lrlgPsL j}hoGtLsf oL sljtfx¿dWo] n]lvPsf sljtfx¿ zLif{sdf pgL n]lV5g\– æPp6f /x/ lyof], afbn;F u n'sfdf/L v]N g] h"gsf] sljtf n]Vg] t/ d}n] b]z /utdf 8'a]sf] v'gsf] sljtf n]v ]+5' .Æ sljtfsf oL c+zx¿af6 af]w x'G5 j}hoGtL ;dfhsf] tfTsflnstfnfO{ 6kSs l6k]/ ;dosf] cfjZostfdfly dL7f] x'+sf/ ug{ ;Sg] slj x'g\ . sljtf eflifs cleJolQmsf] ;jf]{Rr ¿k xf] . sljtfdf ;+lZni6, k|tLsfTds / laDafTds efiffsf] k|of]u x'G5 . sljtfsf efjut ;3gtf, cfsf/ut kl/k'i6tf, lzNkut rft'o{ -k|tLsfTdstf, laDafTdstf / cfnÍfl/stf_ / nout dfw'o{ ;a} kIfdf j}hoGtLsf sljtfx¿ ;an 5g\ . s'g} s'g} sljtfdf j0f{gfTdstfn] cfsf/nfO{ s]xL nDAofPsf / s'g} s'g} ;f]´f] cleJolQmdf sfJo u'0f gk'u] tfklg clwsf+z ;3g efj / ;fdlos ljifosf oL sljtfx¿df j}hoGtL cg'e"ltnfO{ cu| ¿kdf k|:t't ug{ ;kmn ePsL 5g\ . pgsf] kfZj{ cfjfh g]kfnL ;flxTodf cu| Wjlg eP/ ;w}+ ;'lgG5 / ;'lgg'k5{ . rajanidhakal@yahoo.com

84

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


/fh]Gb|sf r]tgfsf sljtf dfwj l3ld/]

g]kfnL ;flxTodf sljtf ;a} ljwfeGbf a9L n]lvG5 . To;}n] sljtf ;h{sx¿sf] ;+VofTds j[l4 x'g' s'g} gf}nf] s'/f xf]Og .ljut s]xL jif{b]lv uB / kB cyf{t\ 5Gbf]a4 sljtf n]lvg] k/Dk/fdf qmdzM k|ult x'Fb} uPsf] 5 . s'g} ;do g]kfnL ;flxTodf 5Gbf]a4 sljtfsf] o:tf] v8]/L lyof]Ù /fi6«slj dfwj k|;fb l3ld/]sf] k|j[lQnfO{ cl3 a9fpg] slj b}j1/fh Gof}kfg]dfq b]vf k/]sf lyP . t/ jt{dfg To:tf] 5}g . e'jgxl/ l;Ub]n, b]jL g]kfn, k|ef e§/fO{, 7fs'/ zdf{ k|e[lt w]/} ;|i6f /fd|f 5Gb sljsf ¿kdf :yflkt eO;s]sf 5g\ . ljj]Ro s[lt …cfdfsf] j]bgfÚ sf ;|i6f slj /fh]Gb| tf/ls0fL ;fgf] pd]/df /fd|f] eljio lnP/ g]kfnL ;flxTodf em'Ns]sf 5g\ . cfˆgf] of] klxnf] s[lt -t/ bf];|f] ;+:s/0f_ sf dfWodaf6 pgn] cfˆgf efjgfx¿ o;df JoQm u/]sf 5g\ . wgaxfb'/ du/n] …dfgj hfltnfO{ b'Mv–kL8fn] slxn] hAa/ t slxn] efj's, slxn] z"GoxLg t slxn] zlQmzfnL agfpFbf /x]5g\Ú eGb} /fh]Gb|sf] k|ltefsf] k|z+;f ug'{ :jfefljs xf] . s'g} JolQm zf/Ll/s b[li6n] hlt;'s} b'j{n ePklg p;df /x]sf] k|ltefsf] 5x/f s'g} g s'g} ¿kdf k|s6 eP/} 5f]8\5–o;sf] k|ToIf k|df0f …emds l3ld/]Ú g} x'g\ . zf/Ll/s b[li6n] emds eGbf w]/} ;jn 5g\ /fh]Gb| tf/ls0fL . k|:t't sljtf ;+u|xdf hDdf $@ j6f sljtf ;+u|lxt 5g\ . ljleGg ljifo jf k|;+unfO{ ljifoj:t' agfP/ cf:yfnfO{ hufPsf 5g\ eg] csf]{lt/ ;dfhdf b]lvPsf lj;ª\ult / ljs[ltnfO{ klg cf}+NofPsf 5g\ . …d]/f] b]z dxfg\Ú df pgL n]V5g\M

o} b]zdf hGd]+ kfPF hGdg' of] uj{ d]/f] g]kfn cf} g]kfnLsf] ;xØf/ kf] wd{ d]/f]Ú

t/ sltko sljtfx¿nfO{ /fh]Gb|n] 5Gbdf afFWg] k|oTg ubf{ub}{ klg km':s]sf 5g\ . To;}n] …5Gb1fgÚ k|fKt ug'{ cTofjZos b]lvG5 . df}lvs eGbf lnlvt efj hlxn] klg ljlzi6 x'g'k5{ . n]lvPkl5 Tof] Oltxf; x'G5, sfnhoL klg x'g;Sg'k5{ . /fh]Gb|n] lj;+ult / ljs[ltk"0f{ ;dfhsf] lrq clwsf+z sljtfdf b]vfPsf 5g\Ù t/ s]xL sljtfdf eg] pgL cfkm}+ lzi6tf / dof{bfaf6 k/ ePsf 5g\Ù x]/f}+ …dWo/ftsf] cfFwLÚ sljtfsf oL k+lQmx¿M

…xn g rn nDk;f/ 5 s's'/n] d'v}df t'Sof{Olb+bf klg s;}n] tfQftf] xlulbP klg p;nfO{ s'g} jf:tf x'Fb}gÚ

o;/L /fh]Gb| cfkm}+ lj;+ultdf k/]sf 5g\ . o:tf] n]vg plrt x'Fb}g sljtfdf . sljtfdf dfq xf]Og ;du| ;flxTodf g} o:tf] bf]ifnfO{ hlt;Sof] l56f] x6fpg k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

85


;Sg'k5{ . *) k[i7df ;Lldt of] ;+u|xsf] 5kfO /fd|f] 5 . slj lrqsf/ klg /x]5g\ eGg] kl/ro k':tssf] cfj/0f lrqaf6 yfxf x'G5 . …tf/ls0fL lzv/ cleofgÚn] k|sflzt u/]sf] of] s[ltn] g]kfnsf] ljs6 dflgg] ;'b"/ lhNnf j}t8Lsf ;flxlTos ;h{sx¿sf] b/f] k|ltlglwŒj u/]sf] 5 . ;du|df ;dfhnfO{ ;r]t kfg{ / b]zelQmo'Qm efjgf hufpg s[lt ;kmn 5 . cfufdL lbgx¿df tf/ls0fLsf cem kl/is[t / u'0ffTds sljtfsf] k|tLIff kf7sn] u/]sf 5g\ . u|Gysf] cf/Dedf slj b]jL g]kfnn] ljj]Ro sljtf ;+u|xaf/] ljj]rgf ub}{ lj:t[t …e"ldsfaf6Údf slj / sljtfaf/] w]/} s'/f pNn]v ug'{ePsf] 5 . h;af6 slj /fh]Gb|n] /fd|f] k|]/0ff k|fKt ug{ ;S5g\ . slj cfkm}+n] …eGg}kbf{Ú zLif{sdf sljtfaf/] cfˆgf wf/0ff JoQm t ug{ vf]h]sf 5g\ t/ eflifs c:ki6tfn] ubf{ s] eGg vf]h]sf] xf] kf7s cndNndf k5{g\ . dfly elgP em}+ ;+VofTds geP/ u'0ffTds, k|f}9 sfJo eljiodf /fh]Gb|af6 cfpg] 5 . sljtf ;[hgfdf pgsf] pT;fxnfO{ t k|z+;f ug}{ kb{5 . ;x k|f =, lqrGb| SofDk; uxgfkf]v /L, 6ª\ u fn, sf7df8f} + (&$!@!)%)$ 

uhn

k|]d cf]emf w]/} kqx¿ k7fPF hjfkm n]vf}nL eg]/ eGHofªaf6 xNnfPF ?dfn, b]vf}nL eg]/ . PSn} PSn} afFlr/x+] x/bd k|tLIffdf lhGbuLsf] ;F3f/df kfOnf 6]sf}nL eg]/ . cfzfsf] wfuf]df OGb|]0fLsf] dfnf ufF;f+} gh/sf tL km"nx¿ d}lt/ km]sf}nL eg]/ . x/kn 5fDb} uPF k/fOsf cfFvfx¿n] klv{/x]+ lbge/ d]/f] af6f] 5]sf}nL eg]/ . lzlz/sf s}of}+ /ft kl5 a;Gt cfPg v} < s7\oflª\u|Psf] d'6' Gofgf] xftn] ;]sf}nL eg]/ . prem_ojha2010@yahoo.com

lkmlbd –@, kfFry/

 86

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


g]kfnL ;dfhsf] hLjGt lrq0f …qf;bLÚ zf/bf k/fh'nL

g]kfnL ;flxTosf] If]qdf efj, lzNk / nflnTosf] ;Gt'lnt k|of]u u/L 5Gba4 sljtf /rgf ug]{ ;|i6fx¿dWo] l8NnL/fh cof{n klg Ps 5GblzNkL ;h{s x'g\ . cof{nsf] xfn} k|sflzt cf7f}F s[lt qf;bL sljtf;ª\u|x -@)^*_ km]nf kg]{lalQs} sljtf;ª\u|xsf] gfd qf;bL /fVg'sf] sf/0f s] xf]nf eGg] lh1f;fn] dnfO{ s'Ts'Tofof] . t;y{ d}n] qf;bLsf 5AaL;} cf]6f sljtf bf]xf]¥ofO{ t]x]¥ofO{ k9]F . o; s[ltdf g]kfnL ;dfhsf] hLjGt lrq0f ul/Psf] /x]5 . h;n] kf7ssf] x[bonfO{ r:; 5'g ;s]sf] cg'e"lt d}n] u/]F . o; sljtf;ª\u|xsf ;Kt/ËL sljtfdfkm{t\ sljn] b]zsf uDeL/ ljifodfly ;Dk"0f{ dfgj;dfhsf] Wofg s]lGb|t u/]sf 5g\ . cfˆgf efj jf ljrf/sf] lgsf; lbg cof{nn] j[4j[4f, d[tfTdf, o'jfk':tf, k'/f0f jf Oltxf;df jl0f{t kfqnfO{ pEofPsf 5g\ eg] sltko 7fpFdf n]vs d kfqsf ¿kdf af]ln/x]sf ;d]t e]l6G5g\ . sljtf;ª\u|xdf n]vsn] h]7f gful/sk|lt 3/kl/jf/n] ug]{ ckx]ngf, lt/:sf/ / b'Jo{jxf/n] cfxt ag]sf j[4j[4fsf dfld{s efjnfO{ sf?l0fs 9Ën] JoQm u/]sf 5g\ . wg;DklQ sdfpg 5f]/f] ljb]z uPkl5 a'xf/L / gflt gfltgLn] cfk"mx¿k|lt u/]sf] Jojxf/n] j[4j[4fsf] 5ftL lrl/P/ cfPsf] s'/fnfO{ …km}lnPsf] 5 qf;bLÚ sljtf dfkm{t\ JoQm u/]sf 5g\ . To;}u/L …a'em]sfsL cfdfÚ zLif{ssf] sljtfdf cfkm}n] hGdfO{ x'sf{O{ u/]sf ;Gtfgn] cfkm"nfO{ s]xL ghfGg] uFjf/ 7x¥ofP/ s]xL af]Ng glbPsfn] j[4cfdfsf] dg ;GtKt ag]sf] 5 . …eL/sf] km;L{Ú sljtfdf 5f]/fa'xf/Ln] j[4 cfdfa'afnfO{ 9f]sfaf6 o;f] x]/]/ s]xL gaf]nL lxF8\g] u/]sf / gfltgfltgLx¿n] /f]u ;5{ eGg] 7fg]/ ts]{]sfn] j[4j[4fsf] cfTdf cldlnPsf] 5 eGg] s'/fnfO{ oyfy{ 9Ën] ljj]Ro sljtfdf lrq0f ul/Psf] 5 . …af]lS;gLÚ, …5fpk8LÚ, …d]/f] lg0f{oÚ h:tf sljtfdf ;fdflhs ljs[lt / lj;Ëltn] dfgjhLjgdf kf/]sf] gsf/fTds k|efjnfO{ cf}+NofPsf 5g\ . s;}sL cfdf /f]u, ef]s, / zf]sn] phf8 / pbf; aGg k'lU5g\ . To; cj:yfdf pgdf g}/fZo knfP/ ;Dk"0f{ pdË w'hfw'hf agfOlbG5 . t;y{ ltg} hggLnfO{ af]lS;gL cf/f]k nufO{ s'l6G5, y'lsG5 / dnd"q v'jfP/ ckdfg ul/G5 . o:tf] ;fdflhs ck/fw ug]{x¿n] ;dfhdf ;Gqf; km}nfpF5g\ . tL g/fwdx¿nfO{ /fHon] s8f sfjf{xL ug{ g;s]sfn] slj /fHok|lt /f]if k|s6 u5{g\ . /h:jnf ePsf jvtdf ufO{ e}F;Ln]em}F uf]7df a;]/ si6s/ lbg sf6\g' kg]{ k|yfn] klZrdL g]kfndf dlxnfx¿nfO{ lbg';Ddsf] ;f:tL lbPsf] 5 . o;/L /h:jnf ePsf avt uf]7df slt dlxnf af3, efn' h:tf lx+;|s hgfj/sf lzsf/ ePsf 5g\ eg] sltko dlxnfx¿ ls/fsf] ljiffQm 6f]sfOn] ljleGg /f]uaf6 kLl8t ag]sf 5g\ . lzIffbLIff k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

87


/ r]tgfsf] cefjn] u|:t klZrdL g]kfnsf gf/Lx¿ ?l9jfbL k/Dk/faf6 u|l;t ag]sf 5g\ . cfh ljZj;dfhn] olt w]/} k|ult u/]klg xfd|f] ;dfh cem} klg 5fpk8L k|yfsf] cGwfg'eQm ag]sf] 5 eGg] s'/fnfO{ …5fpk8LÚ sljtfn] cf}NofPsf] 5 . o;/L …af]lS;gL, …5fpk8L, sljtfdf lrlqt ljifoj:t'eGbf sd dfld{s 5}g …d]/f] lg0f{oÚ sljtf klg . bfOhf] k|yfn] ;dfhnfO{ s;/L t8\kfO t8\kfO{ dfbf]{/x]5 eGg] s'/f o; sljtfsf] d"n ljifo /x]sf] 5 . wg;DklQsf n'Aw dflg;x¿ cfhklg xfd|f] ;dfhsf r]nLa]6LnfO{ lhpFb} hnfpg kl5 k/]sf 5}gg\ . xfd|f] ;dfhdf wgsf ef]sfx¿ s]z kfls;Sbf klg bfOhf]sf lgx'Fdf a]nf a]nf cfˆgf >LdtLnfO{ ;tfpg] u5{g\ . wg ;DklQ lbg g;Sg] afa'cfdf 5f]/Lr]nLdfly k/]sf] dfld{s rf]6n] cfxt ePsf 5g\ . bfOhf] k|yfsf] lj/f]w ub}{ sljn] cfk"m s0j Clif ag]/ bfOhf] k|yfsf] 3f]/ lj/f]w u/]sf 5g\ . l;Ëf] 5f]/L bfOhf] lbPkl5 ef}lts ;DklQ glbg] sljsf] lg0f{o ;Dk"0f{ g]kfnL ;dfhn] cg';/0f u/f];\ eGg] sljsf] rfxgf 5 . …of] b]z lsg rflxof]Ú zLif{ssf] sljtfdf dL7f] vfg] / /fd|f] nfpg] ;kgf ;fFr]/ ePsf] hfoh]yf klg aGbsL /fvL ljb]z xflgg]sf] ;ª\Vof klg a9\bf] 5 . Psflt/ ljb]z uPsf 5f]/fsf] va/ gcfPsfn] 5f]/fnfO{ ;Dem]/ cfdfa'af ljXjn ePsf 5g\ eg] csf]{lt/ ePsf] 3/ / v]t klg ;fx'n] nfg] cj:yfn] kLl8t ag]sf 5g\ . 3/df vf]n] kmfF8f] vfP/ kl/jf/;Fu} ;'vk"0f{ hLjg latfpg'sf] ;§f ljb]zL d?e"lddf Hofgsf] afhL yfk]/ k};f sdfpg' sbflk 7Ls xf]Og eGg] sljsf] ;f]r 5 . ljb]zL e"lddf k'Ubf t af]6d} k};f l6Kg kfOG5 egL sNkgfdf 8'a]/ ;a} o'jfzlQm ljb]z knfog x'g] xf] eg] of] b]z lsg rflxof] < egL slj k|Zg u5{g\ . ;dfhdf bfbflu/L b]vfP/ qf; km}nfpg] dflg;sf] k|j[lQnfO{ …;fF9]Ú sljtfsf dfWodaf6 b]vfOPsf] 5 . csf{sf] afnLgfnLdf k;]/ df8d'8 kf/L afnL ;vfk kfg]{ ;fF9] / ;dfhdf csf{sf 5f]/Lr]nLsf] cl:dtf n'6L cftË km}nfpg] k'?ifsf] Jojxf/n] ;dfhdf qf; km}nfPsf] 5 . o;/L ;dfhdf bfbflu/L u/L ;dfh cftlÍt agfpg]x¿ s'g} kf6L{sf g]tfsf] cf8 / e/f];f kfP/ aGb x8\tfn n'6kf6, d"lt{rf]/L, dfgjt:s/L ug{ kl5 gkg]{ s'/f …hfndf a:5 dfs'/f]Ú zLif{ssf] sljtfn] b]vfPsf] 5 . a'9];sfnsf] Psdfq ;xf/f /x]sf] 5f]/f]nfO{ klg cGhfg dflg;n] lnP/ uPkl5 ljlIfKtem}F ag]sL nf6L bldgLsf] lanf}gf ;'g]/ hf] sf]xLsf] x[bodf eSsfgf] km'6\5 . ;dfhdf nf6L bldgLh:tf lk5l8Psf dflg;sf lrTsf/nfO{ /fHon] ;'g]/ klg sfgdf t]n xfn]/ lgNn{h eP/ a;]sf] 5 eGg] s'/f …nf6L bldgLÚ zLif{ssf] ;f/ /x]sf] 5 . dfcf]jfbL hgo'4sf a]nfdf xf];\ of ;Í6sfnsf a]nfdf xf];\ sltko lgbf]{if / ;f]emf dflg;n] Hofg u'dfpg' k¥of] . To;a]nf ckx/0fdf k/]sf sltko nf6L bldgLsf] 5f]/f] em}+ cem} a]kQ} 5g\ . nf6L bldgLsf] kL8f em}F sf?l0fs kL8f 5 d'lQmgfy ;/sf] d[To' klg . lzIf0f k];fdf ;+nUg d'lQmgfy ;/n] ¿vdf afFlwPsf cj:yfdf uf]nL lgNg' k¥of] . d'lQmgfy ;/n] em}+ ljbfdf 3/ cfPsf] ;}lgs hjfgnfO{ 3/ 3]/]/ dfl/of] . o;/L hgo'4tfsf nf6L bldgLsf] 88

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


5f]/f], d'lQmgfy, ;}lgs hjfg h:tf w]/} lgxTyf hGftf lagfs;'/ dfl/P . slj o;/L ljgfsf/0f dflg;nfO{ dfg'{ / ckx/0f ug'{ h:tf lgGbgLo sfo{sf] 3f]/ lj/f]w u5{g\ . d'lQmgfy / ;}lgs hjfgn] em}F eLddNnn] klg Odfgbf/ / g}ltsjfg\ sfo{ u/]jfkt d[To' b08sf] k'/:sf/ kfP . g]kfn / g]kfnLsf] lxtsf vflt/ nfluk/]sf eLddNn OdfGbf/ / lg:jfyL{ x'Fbf x'Fb} klg dfl/Psf lyP . pgnfO{ cljj]sL / cb"/bzL{ b/afl/ofx¿n] s;}sf] r'SnL / rfKn';L ;'g]/ dfg{ nufPsf lyP . b]zsf] k|lti7f hf]ufpg cxf]/fq o'4e"lddf xf]ldPsf eLd dNn 5nk"0f{ 9Ën] dfl/Psfn] eLddNnsf] nf; af]n]sf] s'/f …;tLsf] ;/fkÚ sljtfdf JoQm ePsf] 5 . b/af/df sfdsf] n]vfhf]vf gx'g] vfnL r'SnLsf e/df cfk"mh:t} st{Jolgi7 JolQmx¿ dfl/g] s'/fk|lt v]b k|s6 u/]sf] 5 . To;}u/L pgsL wd{kTgL lg:jfyL{ eLddNndfly wf]sf ePsfn] cfqmf]lzt x'Fb} >fk lblG5g\ – hfFbf hfFb} ?Fb} d}n] lbg rfxG5' >fk of] gxf];\ oxfF OdfGbf/ ljj]sL hgsf] enf] . eLddNnsL wd{kTgLn] >fk lbP/ ;tL uPsfn] xf]nf zfob xfd|f] b]zdf /fd|f] sfd ug]{ dfG5]n] kb / k|lti7fdf a;]/ :jtGq 9Ën] sfd g} ug{ kfpFb}gg\ . xfd|f] ;dfhdf /fd|f] sfd ug]{x¿nfO{ n8fpg tdtof/ eP/ dflg;x¿ al;/x]sf x'G5g\ . eLddNnn] em}F lgw{g afns ltg} b/af/sf >Lk]rwf/L dfgj egfpFbfn] g/anLsf nflu l7Ss agfPsf] s'/f cToGt} dfld{s 5 . b]jLefujt\af6 ljifoj:t' l6lkPsf] …afFRg'sf] cy{ vf]Hb} 5'Ú zLif{ssf] sljtfn] cfˆgf ;Gtfg a]Rg], dfg]{ / ;Gtfgsf] s'enf] lrtfpg] cfdfa'afsf cfFvf vf]lnlbPsf] 5 . k]6sf] bb{ zfGt u/fpg dfOnf] 5f]/fnfO{ /fhf ;fd' a]r]/ uf]hLdf k};f /fv] klg wgsf] df]xdf n6\kl6Psf] Ps bl/b| afa' cem} k};f kfpg] cfzfdf cfˆgf] dfOnf] 5f]/f]nfO{ :kml6sdf afFw]/ anL lbg pBt aG5 . b]jLefujt\sf] of] 36gf cfh xfd|f] ;dfhdf 7\ofSs} d]n vfG5 . xfd|f] ;dfhdf sltko g/fwd a'afx¿ cfly{s ;Í6 k¥of] eg]/ cfˆgf ;GtfgnfO{ a]Rg, dfg{ / ckx/0fsf] :jfª\ /Rg kl5 kb}{gg\ . To:tf cljj]sL afa'sf lgGbgLo sfo{k|lt 3f]/ lj/f]w u5{g\ . /fdfo0faf6 ljifoj:t' rog ub}{ sljn] dof{bf k'?iff]Qd /fdrGb|n] cfˆgL >LdtL ;Ltfk|lt u/]sf] cljZjf;k|lt lgGbf u/]sf 5g\ . cfˆgf] klt;Fu} jgaf;L hLjg latfpFb} u/]sL ;LtfnfO{ /fj0fn] x/]/ n}hfG5 . /fj0fsf] /fIf;L k~hfaf6 h] h;/L eP klg ;Ltfn] cfˆgf] cl:tTj /Iff u/]sL l5g\ . /fdrGb|n] o'4 u/]/ /fj0fsf] cGTo u/fO{ ;LtfnfO{ ckx/0f d'Qm t u5{g\ t/ pgsf] ;tLTj rf]vf] 5 jf 5}g eGg] e|ddf k/L clUgk/LIff lnG5g\ . clUgk/LIffdf kf; eP klg /fdsf leqL dgdf s] ;Ltf rf]vL g} 5] t < eGg] e|d bldt ¿kdf al;/x]sf] x'G5 h;sf] kmn:j¿k /fdn] a]nfa]nfdf ;Ltfk|lt zÍf pk;Íf u/]sfn] cflht ePsL ;Ltfn] a? dnfO{ jgd} a:g b]pm eg]sf] k|;Ë rog u/L …jgd} a:g Bf}Ú sljtf /rgf u/]sf 5g\ . htftt} nf]stGqsf] s'/f ;'g]/ Ps caf]w afnsn] cfˆgf afaf;Fu nf]stGq eg]sf] s] xf] < o;n] ul/a b'MvLnfO{ Gofo lbG5 ls lbFb}g < cGofo, cTofrf/, e|i6frf/, anfTsf/ x6fpF5 ls x6fpFb}g < ul/asf nflu /f]hL/f]6L / cf}iflwsf] k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

89


Joj:yf u5{ ls ub}{g eGg] lh1f;fnfO{ …nf]stGqÚ zLif{ssf] sljtfdf JoQm ul/Psf] 5 . …gaf]nf}F ca So} c?Ú zLif{ssf] sljtfdf xfd|} nfkjf{xLsf sf/0f afUdtL, lji0f'dtL, 6's'rf h:tf hnfzox¿ b"lift aGb} uPsf] s'/fn] n]vs lrlGtt ag]sf 5g\ . /f]tf]lbg kmf]xf]/sf] 8ª\u'/ cfˆgf] ;'s'df/ z/L/dfly y'kfl/lbg] dfgjLo :jefjn] cflht eP/ afUdtL, 6's'rf h:tf gbLx¿n] af]Ng] lxDdt u/]sf 5g\ t/ hlt s/fP klg g;'Gg] cljj]sL / lh2L dflg;sf cufl8 gaf]Ng] lgwf] u/]sf] lg/fzfhgs efj ljj]Ro sljtfsf] ;f/ /x]sf] 5 . lxhf]cfh xfd|f] ;dfhdf ;}4flGts lzIff JofKt /x]sf] 5 . cfhsf] lzIffn] Psflt/ lzlIft hdftsf] ;ª\Vof a[l4 ub}{5 eg] csf]{lt/ bIf / of]Uo hgzlQmsf] pTkfbg x'g ;ls/x]sf] 5}g . cfhsf dflg;nfO{ af}l4s 1fg a9fpg'sf] ;§f z}lIfs of]Uotfsf k|df0fkq a6'Ng xtf/f] 5 . t;y{ lr6 rf]/fpg] / rf]g]{ sfo{ lbgk|ltlbg a9\bf] 5 . o;/L g} z}lIfs If]q ljs[t aGb} hfg] xf] eg] s'g} lbg xfd|f] b]zdf bIf k|frfo{, bIf k|fWofks / bIf lzIfs aQL afn]/ vf]Hg' kg]{ l:ylt gcfpnf eGg ;lsGg eGg] s'/fsf] ;Í]t …k9\g hfg d rfxGgÚ zLif{ssf] sljtfdf u/]sf 5g\ . o;/L z}lIfs If]qdf b]lvPsf ljs[lt lj;ª\ultsf] pTvgg\ ub}{ hfg] qmddf u'?hgsf] kIfkftk"0f{ Jojxf/sf] pl5Qf] sf9]sf 5g\ . sljn] …cZjTyfdf xtf]xtÚ zLif{ssf] sljtf k'qdf]xn] cfbz{, st{Jo / lgi7fnfO{ lj;]{/ PsnJo h:tf cGweQm lziok|lt u/]sf] b'Jo{jxf/n] k5'tfPsf 5g\ . o;n] ;Dk"0f{ u'?hgnfO{ e]befjk"0f{ Jojxf/ gu/L lziox¿nfO{ lzIffbLIff lbg k|]l/t u/]sf 5g\ . afO;] / rf}aL;] /fHodf ljeQm g]kfnsf] k"j{ ;+/rgfnfO{ ;DofP/ l;Ëf] g]kfn agfpg pNn]vgLo of]ubfg k'¥ofpg] dxfg\ of]4f k[YjLgf/fo0fsf ctL{ pkb]z / ;Gb]zx¿ …k[YjLgf/fo0f zfxÚ sljtfdf ;d]l6Psf] 5 . k[YjLgf/fo0f zfxsf] ¿kdf pkl:yt eP/ sljn] b]zsf] ;Ldf la:tf/ ug{ / 6'qm] /fHonfO{ Pst[t u/fpg ;Dk"0f{ b]zjf;Lsf] pNn]vgLo e"ldsf /x]sf] s'/fnfO{ JoQm u/]sf 5g\ . l5d]sLnfO{ lhpFbfsf hGtL / dbf{sf dnfdL elgG5 . xfd|f] b]z ;fgf] eP klg l5d]sL b]z eg] chËsf 5g\ . t;y{ g]kfnnfO{ b'O{ 9'Ëfsf] t?n elgG5 . l5d]sL /fi6«n] xfd|f] b]znfO{ a]nfa]nfdf p/fNg] e/fNg] / e8\vfnfdf v;fNg] u/]sf] 5 . 7"nf] df5fn] ;fgf] df5fnfO{ vfP em}F l5d]sL /fi6«n] l;dfgf ldRg], g]kfnL bfh'efO lbbLalxgLdfly cdfgjLo sfo{ ug]{ / ;'/Iffsf gfpFdf k'ln;, cfdL{ g]kfnL e"lddf l5/fP/ g]kfnnfO{ kª\u' agfO/xg] u/]sf] s'/fnfO{ Joª\UofTds 9Ën] JoQm u/]sf 5g\ . …;NnfxfÚ zLif{ssf] rog u/L /fHo ;~rfng s] s;/L u/] /fHonfO{ b'|t ultdf cufl8 a9fpg ;lsG5 egL ;d|f6nfO{ ;Nnfx dfUg nufPsf 5g\ . ;Nnfx lbg] JolQmn] cfk"m enf] t hut\ enf] eGg] s'/f dgg ug'{k5{ . cfk"mn] lg:jfyL{ efjn] sfd u/]df /fHo ;~rfng sfo{df c;Ifd xf]Ob}g egL ;Nnfx lbPsf 5g\ . o;/L Pscsf{df ;jGjo u/]/ sfo{ u/]df cfzftLt k|ult ug{ ;lsG5 eGg] s'/fnfO{ ljj]Ro sljtfn] ;Gb]z lbPsf] 5 . 90

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


…eg"g\ dflg; kfunÚ zLif{ssf] sljtfn] Joª\Uo efj af]s]sf] 5 . o; sljtfdf /fd|f] ;f]r ePsf, c;n sfo{ ug]{ JolQmnfO{ kfun agfOg] xfd|f] ;dfhsf] ljs[t dfgl;stfnfO{ s]nfOPsf] 5 . cnf}lss k|ltefsf wgL b]jsf]6fsf] k|ltefnfO{ sb/ ug'{sf] ;§f /fFrL;Dd k'¥ofpg] of] ;dfhn] ;Dk"0f{ hut\nfO{ g} kfun b]V5 . cfk"mrflxF ;2] c?rflxF kfun 7fGg] g]kfnL ;dfhn] ;2], OdfGbf/, st{Jolgi7, ;Ddfgof]Uo ljåt ju{dfly u/]sf] cdfgjLo Jojxf/sf] k/fsfi7f g} …eg"g\ dflg; kfunÚ sljtfn] p7fPsf] ljifo xf] . b]zdf czfGt / eou|:t jftfj/0f JofKt ePkl5 lg/fz dfgl;stf af]sL ljb]z xflgg]sf] ;ª\Vof klg of] dft[e"lddf ulg;fWo 5}g . rfx] jfWotfn] xf];\, rfx] /x/n] g} lsg gxf];\ . …nR5' cfpF5 kms]{/Ú sljtfdf ljb]z knfog x'g] nR5'n] 3/kl/jf/df d b]zdf zflGt :yfkgf ePkl5 kms]{/ cfpF5' egL ljZjf; lbnfPsf] 5 eg] sltko o'jfk':tf ljb]z k'u] kl5 pt} x/fPsf 5g\ . o;/L o'jfk':tf ljb]zd} n'Kt x'g] xf] eg] …of] b]z lsg rflxof] <Ú egL sljn] k|Zg p7fPsf 5g\ . ljb]z hfg] 5f]/f5f]/Ln] a]nfa]nfdf kmf]g ub}{ 3/kl/jf/df b'Mv ;'v ;f6]df kf]of]df cl8Psf] ;f; km]g{ ;lhnf] xf]nf t/ 3/n] hfp hfp / agn] cfOh cfOh eg]sf cj:yfdf yfKnf]df ;fx'sf] C0f af]sL dg'{ k¥of] eg] ;Gtfg afFRg'sf] s] cy{ eof] / < ljb]z knfog x'g] 5f]/fsf] dfq s] s'/f ug'{ cfkm}F;Fu ePsf 5f]/fx¿n] sof}F cfdfa'afnfO{ ckx]ngf / lt/:sf/ u/]sf pbfx/0f k|z:t} 5g\ . Pp6} 3/df a;]/ klg cfˆg} 5f]/fa'xf/L / gflt gfltgL k/k/} tts]{/ lxF8\bf j[4fTdfsf] x[bo l5ofl5of x'G5 . o;/L ;Lldt kl/lwdf afFlwP/ a:g ljjz tL j[4j[4fsf] sf?l0fs kL8f vf]tNg k'u]sf kqsf/k|lt Ps j[4f cfqmf]z kf]lV5g\ . dflg; hGd]kl5 Ps lbg a"9f] x'G5 / cGtTff]uTjf pm d5{ . of] k|fs[lts lgod g} xf] . oxL lgoddf of] r/fr/ hut\ g} cl8Psf] 5 . z/L/df tfut el/Psf o'jfk':tfn] ef]ln xfdL oxL cj:yfdf k'U5f}F eGg] s'/f ;f]r]sf];Dd 5}g xf]nf . To;}n] t pm j[4fTdfnfO{ pksf/ u/]/ s[t1 aGg'sf] ;§f cksf/ u/]/ s[t£g aGb5 . dflg;sf] a'l4, ljj]s, 1fg lzi6tfnfO{ p;sf] ¿k / ;f}Gbo{sf] s;Ln] gflkb}g . o;nfO{ gfKg p;sf] Jojxf/, hLjgz}nL, cfbz{, w}o{tf, gd|tf h:tf u'0fsf] cfjZostf k5{ . aflx/ aflx/ OHhtbf/ eP/ ;'lsnfd'lsnf n'ufdf 7fFl6P/ lxF8\g] dflg;n] 3/sf h]7f gful/snfO{ u/]sf] ckx]ngfsf ;f}uftx¿n] p;sf] u'0fnfO{ g} lkmSsf agfOlbG5 . eL/sf] km;L{ em}F pFef] g pFwf]sf] l:yltdf k'u]sf tL ;Gtfgx¿ kz't'No 5g\ . hL0f{ z/L/ lylNynfPsf cËk|ToËnfO{ ;xf/f lbg' / pgLx¿;Fu} /d]/ afFRg] cfzf hufO lbg'sf] ;§f vfF]r k/]sf tL cg'xf/df g}/fZo / UnfgL el/lbg] ;Gtfg gfnfos 7x5{g\ . ltg} gfnfos ;Gtfgsf cfdfa'af x'g' k/]sf] kL8f a[4a[4faf6 ;'g]kl5 n]vssf] cGt/lbnaf6 …km}lnPsf] 5 qf;bL, a'em]sfsL cfdf, eL/sf] km;L{, g;f]w lsg ;f]W5f} h:tf sljtf k|:km'l6t ePsf x'g\ eGg] k'li6 x'G5 . hf] xf]rf] p;}sf] d'vdf 3f]rf] eg] em}F ljleGg /fhgLlts kf6L{x¿n] u/]sf cfGbf]ngdf kf6L{sf cu|h JolQmx¿ rflxF aRg] / ;j{;fwf/0f rflxF dg]{ s'/fsf] k'li6 …b]zaGw' :jod\ d¥of]Ú zLif{ssf] sljtfn] u/]sf] 5 . k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

91


d'lQmgfysf] d[To'nfO{ s]nfpFm of 5'§Ldf 3/df cfPsf] ;}lgsdfly ul/Psf] ;fª\3flts cfqmd0fnfO{ dgg u/f}F . nf6L bldgLsf] 5f]/f] a]kQf kfl/Psf] s'/f lncf}F of af]lS;gL x'g' kbf{sf] kL8f vf]tnf}F, kfun agfOPsf dd{nfO{ pSsfpF of 5fpk8L k|yfn] cfqmfGt dgl:ylt lgxf/f}F . 5f]/f] a]Rg] n'Aw afa'nfO{ lwSsf/f}F of cfdfa'afk|lt b'Jo{jxf/ ug]{ ;GtfgnfO{ ufnL u/f}F cfdfa'afnfO{ C0fdf r'n'{Dd 8'jfP/ ljb]zL xl/of gf]6df cfˆgf] :jfledfg a]Rg] o'jfju{nfO{ vjbf{/L u/f}F of 8fd]/ 5fl8Psf ;fF9]nfO{ wkfcf}F of t bfOhf] lbg g;Sg] cfdfa'afsf gf}gf/L 5fdf}F . hxfF;'s} htf;'s} e"t ag]/ ;fdflhs ljs[ltn] t;f{O/x]sf] 5 . o;sf] lzsf/ xfd|f] ;dfhsf cfOdfO{, s]6fs]6L / j[4j[4f ePsf 5g\ . xfd|f] ;dfhdf /fd|f] sfd ug]{x¿ eLddNn dfl/P em}F dfl/G5g\ . ;Ltfh:tf kljq gf/Lsf] cl:dtfdfly zÍf pkzÍf p7\g;S5 . lgwf{ lgD;/f o'4df k"/f]8f; aGg k'U5g\ eg] r'SnL / rfKn';L ug]{x¿, e/f}6]x¿, j]Zofx¿ oxfF xflnd'xfnL u/]/ lxFl8/x]sf 5g\ . o;/L xfd|f] ;dfh ljleGg ljs[lt lj;Ëltn] cfqmfGt 5 . o:tf ljs[ltn] ;dfhnfO{ cfxt kf/]sf] 5 t;y{ ;fdflhs t'; lgsfn]/ kmfNg] xf] eg] dfq b]zn] d'xf/ km]g{ ;S5 eGg] ;Í]t ub}{ ;dfh ;'wf/sf] efj JoQm u/]sf 5g\ sljn] o; ;fy{s ;ª\u|xdf . p_ram003@yahoo.com

k|To]s cª\s k7gLo / ;+u|x0fLo

cleJolQm b'O{ dlxg] ;flxlTos klqsf kDa' dfu{, uf}/L gu/, rfjlxn, sf=d=kf–* sf7df8f}+ kmf]gM $$&@^#& O{d]nM e472637@hotmail.com j]aM www.34.brinkster.com/abhibyakti 92

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


dgsf] lzlj/af6 pln{Psf] 5ljsf] sljTj /fh]Gb| tf/ls0fL

g]kfnL sljtf kmfF6df ;d;fdlos / o'uLg r]tgfsf] pb\3f]if ub}{ pbfPsf slj 5lj/d0f l;njfnsf] hGd lj=;+=@)@& ;fndf ePsf] xf] . cfˆgf] hLjgsf] @) jif]{ tGg]/L jodf k'u]kl5 lj=;+=@)$& ;fndf …gjsljtfÚ klqsfdf …hflu/]Ú zLif{ssf] sljtf k|sfzg u/]/ pgL g]kfnL sljtf kmfF6df em'Ns]sf x'g\ . k|foM ;a} n]vssf] ;flxTo k|j]z sljtf ljwfaf6} ePsf] kfOG5 . o:t} sljtf ljwfaf6 cfˆgf] ;flxTo ofqf z'ef/De u/]sf 5lj/d0f l;njfnsf xfn;Dd k|sflzt s[ltx¿ x'g\–…;ÅboL :j/x¿Ú -;+o'Qm sljtf ;+u|x, @)%(_, …l;h{gfsf nx/x¿Ú -;dfnf]rgf ;+u|x, @)^$_, …dgsf] lzlj/af6Ú -sljtf ;+u|x, @)^&_ . o;sf cltl/Qm pgsf y' k |} km' 6s/ n] v–/rgfx¿ k|sflzt 5g\ eg] ljleGg ;Ddfg÷k'/:sf/af6 ;dflgt klg ePsf 5g\ . pgsf] kl5Nnf] sljtf ;ª\u|x …dgsf] lzlj/af6Ú lu§L s'6\g] xftx¿nfO{ ;dlk{t lgDg tyf lgDg dWod juL{o g]kfnL hgtfsf dfld{s kL8fx¿sf] sflJos pb\3f]if xf] . o; sljtf ;+u|xdf hDdf tL:f sljtf ;dflji6 5g\ . tL ;a}df ;d;fdlos o'uLg r]tgf d'vl/t ePsf] kfOG5 . sltko sljtf Joª\Uo–ljb|f]x r]tn] cf]tk|f]t 5g\ . snfTds, JoªUofTds tyf ;/n ljDa / k|tLsx¿n] ;';lHht pgsf sljtfx¿n] jt{dfg ;do / ;dfhsf] oyfy{ lrq pb\3f6g ub{5g\ . jt{dfg ;do / ;dfhaf/] lrGtg dgg ubf{ sljn] dgsf] lzlj/af6 h]h] s'/f b]v], h'gh'g lrqx¿sf] ljDa lvr]Ù ltg} ljljw cGtj{:t'x¿nfO{ ;/n / snfTds 9ª\un] zAb dfkm{t\ JoQm ubf{ pgsf sljtfsf] hGd x'g k'U5 . oyfy{nfO{ oyfy{s} ¿kdf k|s6 ul/+bf dfq ;flxTo ;dfhsf] P]gf aGb5 . xf], oxL ;fdlos oyfy{sf] k|s6Ls/0f ePsf] …dgsf] lzlj/af6Ú leqsf sljtfx¿df s'g} g s'g} ¿kdf jt{dfg ;dfhsf] oyfy{ lrq ljlDjt ePsf] 5 . rfx] Tof] …v]n÷em]nÚ tyf …v]n d}bfgÚ zLif{ssf] sljtfdf xf];\ cyjf …bz}+–@)^!Ú tyf …lknf]Ú zLif{ssf] sljtfdf xf];\ tL ;a}df o'uLg oyfy{sf] snfTds, k|tLsfTds, ljDafTds / Joª\UofTds k|:t'lt xfdL kfpFb5f}+ . …hgcfjfhÚ sljtfdf pgL af]N5g\–…6fpsf] km'6fP/, xftv'§f efFr]/ ljrf/ efFlrGg ÛÚ aGb's le/]/ /ut aufpg] -ljWj+z dRrfpg]_ / snd le/]/ ToxL /utn] gofF o'u n]Vg] -l;h{gf ug]{_x¿dWo] cflv/ snd cyf{t\ sndof]4f g} dxfg\ x'G5 eGg] efj o; sljtfdf kfOG5 . pgL sljtf dfkm{t\ qmflGt / ljb|f]x klg af]N5g\ t/ pgsf] qmflGt ljWj+zdf ljZjf; ub}{g . qmflGt l;h{gfTds / zflGtk"0f{ x'g'k5{ eGg] dfGotf /fVb} o'4sf] ;§f a'4nfO{ g} dfg]/ pgL gofF o'usf] :jfut ub{5g\ . …nfrf/ cËx¿Údf l;h{gzLn xftx¿ ljWj+zlt/ nfu]sf] k|;ª\u sf]6\ofpFb} pgL n]V5g\– k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

93


…sd{ ug{nfO{ ag]sf oL xftx¿ r'/f / kf]t] r'F8fn]/ cfˆg} r]n Lsf] l;pFb f] phfl8/x]5 g\ .Ú

…v]n÷em]n / …v]n d}bfgÚ sljtfdf jt{dfg /fhgLltsf] pbfª\uf] / ljs[t 5fofF cleJoQm ePsf] 5 . Psflt/ /fhgLlt d';f]–la/fnf]sf] v]nh:tf] eP/ ;Lwf–;f]emfdfly hfnem]n ul//x]5 eg] csf{lt/ g]kfn¿kL v]n d}bfgdf g]tf¿kL v]nf8LnfO{ hgtf¿kL bz{sn] x]l//x]sf] 5 . o; jt{dfg ljs[t /fhgLltdf s;n] lht] s] cy{ eof] / < ef]sfgfª\uf / u/La–lgd'vfx¿sf] xfnt p:t} 5 t/ /fhgLlts d~rdf kmut :jfy{sf] v]n eO/x]sf]df sljdg lvGg ePsf] 5 . kl/jt{gsf gfpFdf h'g;'s} gofF jfb / tGqx¿ cfpg\, zf;s / /fhgLlt1x¿sf] efjgf gkm]l/+bf;Dd g]kfn gkm]l/g] ts{ ub}{ pgL jt{dfg /fhgLlt / Joj:yfk|lt Joª\Uo cf]sN5g\ . /fHosf] x/]s c+udf ;fy lbg] / x/]s kl/jt{gdf lju'n km'Sg] hgtf jfsk6' g]tfx¿ / :jfyL{ zf;sx¿åf/f ;bf 7luPsf 5g\ . d'n'sdf u0ftGq cfPsf] 5, Joj:yfdf÷zf;gdf sDo'lgi6 g} k'u] klg Jojxf/df tyf juL{o ;dfhdf s'g} leGgtf cfPsf] 5}g M–

…dxndf ToxL rfdn kfS5 xftdf 7]n f p7fOPsfx¿ o' u f}+ ; Dd lklN;G5g\ , ef]s}–gfª\u } hLjg u'h fl//x]5 g\ .Ú

d'n'sdf u0ftGq g} cfPklg s] ef] / < lxhf] hËn–hËn rxfb}{ / hgtfsf b}nfx¿df ufF; dfUb} o'4 xfFs]sfx¿ cfh /fhwfgLdf dxFuf ;/sf/L ;'ljwfdf d:t 5g\ . k|of]u u/]/ kmflnPsf u/La /}tLx¿sf em'k|f–j:tLdf slt 7"nf] ljhf]u 5 . s;n] a'lemlbg] tL >lds, ;f]emf / lgd'vfx¿sf] kL8f < slj 5lj/d0f gfd dfqsf] gofF g]kfnnfO{ Joª\Uok"0f{ k|tLsfTds efiffdf n]V5g\–…d]/f] gofF g]kfnÚ sljtf . ;f/f ljb]zL pTkfbgx¿ k|of]u u/]/ xfdL dVv kl//x]5f}+ . pgsf] of}6f cleJolQm x]/f}+M

…gofF ;8ssf] k]6Ldf a;]/ gofF g]k fnsf] d]/f] z/L/ lgofn]+ ltnrfdn km' n ] s f d]/ f skfndf sfnf] bn]/ d}n] a'9\of}nL sd u/]sf] lyPF .Ú

Oltxf;df jL/ uf]vf{nLsf] gfdn] lrlgPsf] g]kfnL cfh nfx'/] ag]/ afWotfjz :jfledfg a]lr/x]5 . d'vdf /fd/fd eh]/ aunLdf 5['/f kfNg]x¿sf] ljuljuLn] kl/j]z 8/nfUbf] ePsf] 5 . lg/Gt/ ultn] s'lb/xg] ;don] gofF jif{ NofPsf] 5 t/ leQfdf Sofn]08/sf kfgf afx]s kl/j]zdf b]z km]l/Psf] 5}g . 5nL, 7uL, w/ks8, xTof / cTofrf/sf] 8/nfUbf] kl/j]zdf b]z rf/}lt/af6 cfqmfGt 5 . ul/aL, b'Mv, 94

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


cefj / gfgfy/L kL8fx¿n] cfqmfGt u/La, lgwf{–lgd'vf / lgDg dWod juL{o >lds hgtfx¿sf] lrTsf/ sf7df8f}+sf] l;+xb/af/n] ;'lg/x]sf] 5}g . o:t} o:t} efj / ljifoj:t'df cfwfl/t k|:t't ;+u|xleqsf ;a} sljtfx¿ ;d;fdlos lj;ª\ultsf pRr gd"gf x'g\ . sljsf] snd lylrPsf, x]lkPsf, k]lnPsf, bafOPsf / kl5 kfl/Psf tyf cg]s cfofdaf6 zf]lift hgtfx¿sf] kIfaf6 af]N5 / pgLx¿df cGofo–cTofrf/sf lj?4 sflJos pb\3f]if ub}{ r]tgf 5g]{ sfd ub{5 . lgZro g} jt{dfg o'u / ;donfO{ glhsaf6 b]v]/, ef]u]/, 5fd]/, a'em]/ n]lvPsf oL sljtfx¿df pRr r]tgf / :jfefljs Joª\Uo–ljb|f]xn] k|z:t 7fpF kfPsf] 5 . g]kfnL Oltxf;df bz jif]{ hgo'4n] w]/} s'/fx¿df pNn]vgLo kl/jt{g NofOlbPsf] 5 . / k|foM ;flxTosf ;a} ljwfx¿df ;d]t o; dxfg\ åGåsf] k|efj k/]sf] kfOG5 . slj 5lj/d0fsf sljtfdf klg ;d;fdlos / To;af6 l;lh{t /fd|f–g/fd|f kl/0ffdx¿sf snfTds cleJolQm kfOG5g\ . l;pFbf]x¿ k'l5Psf, r'/f kf]t]x¿ 6'6]sf, r]nLx¿ anfTs[t ePsf, ufpF j:tL /f]Psf tyf sf]OnLn] ;d]t uLt ufpg g;s]sf k|;ª\ux¿n] Psk6s ljutnfO{ ;Demg afWo t'NofpF5g\Ù dg} ?jfpg k'U5g\ . t/ klg åGån] gofF kl/jt{g Nofof], o;}sf] hudf ;fdGtL lg/ª\s'ztGq ljgi6 eO{ u0ftGq :yfkgf x'gk'Uof] . gofF Joj:yf pbfPsf] ePklg cem} To;n] g]kfnL hgtfsf] rfxgf k"/f x'g g;s]sf] oyfy{nfO{ pgn] cleJolQm lbPsf 5g\ . cem} ;ª\3if{sf] cfjZostf cf}+NofpFb} pgL …o'43f]ifÚdf n]V5g\–

…xhf/f} + crfgfx¿ v's'/ Lsf] vf]hdf 5g\ aGb"ssf] ;xf/f lP/ em" 6 f cfZjf;gsf] ef]6 dfUg]k |lt cfqmf]z kf]lv/x]5 g\ ÛÚ

;du|df k|:t't ;ª\sng k7gLo, ;ª\u|x0fLo Ps ;kmn s[lt xf] . o'uLg oyfy{ / ;d;fdlos lj;ª\ultsf] k|s6Ls/0f ePsf] k':ts 5kfOsf] b[li6n] / eflifs cleJolQmsf] b[li6n] klg /fd|f] 5 . o;sf nflu awfO ;lxt sljnfO{ cfufdL lbgdf pRr ;kmntfsf] sfdgf klg ub{5' . pant_r@yahoo.com

cleJolQm :jtGqtf, d"No dfGotf / ljrf/sf] cfwf/df ;flxTo l;h{gf u/]/ n]vs afFRg ;Sg] cj:yf l;h{gf x'g'kb{5 . k|sfzs / /fHon] o:tf] jftfj/0f agfpFg' kb{5 . o; lsl;dsf] jftfj/0fsf] nflu n8\g] d'Vo bfloTj n]vsx¿s} x'G5 . Jofj;flos n]vgdf em/]sf] n]vsn] o:tf] n8fO{ n8\g ;Sb}g .

– 3gZofd 9sfn -cWoIf k|n];_ ‘ul/df’ df3 @)^* af6 k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

95


kgf}tLsf ;f+:s[lts w/f]x/sf] Oltj[Q 5lj/d0f l;njfn

kgf}tL Pp6f P]ltxfl;s gu/Lsf] ¿kdf /xsf] 5 . of] gu/L v'nf ;ª\u|xfnosf] ¿kdf klg lrlgG5 . wfld{s Pj+ P]ltxfl;s dxTj af]s]sf] of] zx/ Pp6f /fd|f] ;'Gb/ ko{6sLo zx/sf] ¿kdf ljsl;t ePsf] 5 . o; zx/nfO{ ;'Gb/ /fVg, oxfFsf] ;f+:s[lts w/f]x/nfO{ arfO/fVg y'k|} JolQmx¿n] of]ubfg lbO /x]sf 5g\ . cf–cfkm\gf sd{x¿ dfkm{t\ o; gu/LnfO{ arfO /fv]sf 5g\ . o:t} sd{7 tyf ;f+:s[lts w/f]x/nfO{ hLljt /fv]sf JolQmx¿nfO{ ;dfhn] qmdzM la;{b} hfg] k/Dk/fnfO{ o'jf ;flxTosf/ tyf lrlsT;s ;'dg tfd|fsf/n] hLljt /fVg] k|oTg u/]sf 5g\ . æ;f+:s[lts w/f]x/Æ k':ts dfkm{t\ . v08–! df o:t} klRr; hgf JolQmx¿nfO{ k':tsdf c6fPsf 5g\ . x'gt kgf}tLsf af/]df y'k|} k':tsx¿ k|sflzt ePsf 5g\ . ToxfFsf ljljw cfofdx¿sf] af/]df y'k|} ;h{sx¿n] snd rnfO ;s]sf klg 5g\ . t/ ;f+:s[lts w/f]x/nfO{ arfO /fVg] o:tf JolQmx¿sf] af/]df eg] of] k':ts klxnf] g} dfGg ;lsG5 . ToxfFsf] ;+:s[ltnfO{ hLjGt agfpg] sfd oL g} dxfg JolQmx¿af6 ;Dej ePsf] xf] . o:tf JolQmx¿sf syf k|sfzgdf cfpg' lgs} /fd|f] sfo{sf] yfngL ePsf] dfGg' kb{5 . o'jf n]vs, ;flxTosf/ tyf lrlsT;s 8f=;'dg tfd|fsf/n] lgs} /fd|f] sfo{ yfngL ul//x]sf 5g\ . pgn] o; sfo{nfO{ lg/Gt/tf lbO /x]sf klg 5g\ . cem} ToxfFsf ljleGg If]qdf of]ubfg lbPsf JolQmx¿sf syfJoyf lg/Gt/ n]lv/x]sf 5g\ . …xfd|f] OGb|fjtLÚ ;fKtflxs klqsfdf lg/Gt/ n]lvPsf :tDex¿nfO{ l;ª\uf] k':tssf ¿kdf …xfd|f] OGb|fjtLÚn] g} k|sfzg u/]sf] 5 . kgf}tL / o;sf] ;]/f]km]/f] leq ;f+:s[lts Oltxf;df of]ubfg lbPsf @% hgf k|ltefx¿sf] ljljw cfofdnfO{ ;d]l6Psf] 5 . pgLx¿n] lbPsf] of]ubfgsf s'/fx¿nfO{ k|:t't ul/Psf] 5 . tL JolQmx¿ oxfF geP klg pgLx¿sf of]ubfgsf] sb/ ub}{ clxn]sf lkF9Lx¿nfO{ k|]/0ff k|bfg ub{5 o; k':tsn] . cgluGtL cu|h JolQmTjx¿n] lg:jfy{¿kdf kgf}tLsf ;f+:s[lts lglwx¿nfO{ hf]ufO{ /fv] . cfh To:tf JolQmTjx¿sf] hLjg syfnfO{ k':tssf] ¿kdf k|sflzt u/]/ csf]{ P]ltxfl;s sfo{ u/]sf 5g\ 8f=;'dgn] . cfkm\gf] Jo:t ;dosf afjh'b klg o:tf] pNn]Vo sfo{sf] nflu ;+w} cu|;/ /xg] o'jf ;|i6f 8f=;'dgn] cu|hx¿sf] d"Nofª\sg Pj+ ;Ddfg u/]sf 5g\ . x'gt pgsf] hGd Pj+ sd{e"ld kgf}tL g} xf] . oxLF a;f]jf; ug]{ ePsf]n] oxfFsf x/]s s'/fx¿sf] /fd|f] 1fg /fv]/ o:tf sd{7 JolQmTjx¿sf] af/]df vf]hljg ug'{ pgsf] :t'To sfo{ xf], o;df cem} lg/Gt/tf lbO/x]sf 5g\ 8f= ;'dg . ;dfhdf s]xL u/]/ b]vfpF eGg] dxfg JolQmx¿sf] jf:tljs Oltxf;nfO{ o;/L k':tssf] ¿kdf Nofpg' cem} ;/fxgLo sfo{ xf] . ;dfhn] qmdzM lj;{g nfu]sf oL dxfg JolQmx¿sf af/]df ;'dgn] n]v]sf] of] s[ltn] tL JolQmx¿nfO{ ;w}F ;Ddfg lbO/xg] 5 eg] efjL k':tfsf] nflu dfu{ lgb]{zg . 96

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


kgf}tLsf] h'uL afhfsf 1ftf tf/]dfd ;'bz{gwf/L, wNrf xfn]u' tyf dfwMxflnu'sf Ps cu|h :j=/Tg axfb'/ tfd|fsf/, sd{ / snfsfl/tfn] lrlgPsf xl/x/ j}B ;}+h', OGb|]Zj/ dxfb]jsf vfFtL ;]js /fdhL k|;fb hËd, kgf}tL hfqf / bz}+sf nflu Ps d"n k'hf/L cyf{t\ crfh' lbn axfb'/ sdf{rfo{, ;a}nfO{ rf]VofpFb} lxF8\g] odL ttf nIdL s'df/L gflkt, wNrfM ehgsf k[ys ;]js cgGt dlwsdL{, kgf}tLsf] bfkmf ehgsf k"j{ ;fws åfl/sf bf; b'jfn, ;DejtM kgf}tLsf] klxnf] lrqsf/ alb| gf/fo0f k;5]+, kgf}tLsf] b]jL gfrsf Ps k|j4{s lx/f axfb'/ k|hfktL, dfwMxflnu' sfo{sf :t'ltstf{ gf/fo0f s[i0f ;"o{j+zL, kgf}tLsf] bfkmf ehg Ao'Ftfpg] dWo]sf Ps k"0f{ eQm dlwsdL{, ;fkm? VofnLsf kof{o kgf}tLsf ædfs'/LÆ, kgf}tLsf nflu gjb'uf{ u0fsf] /fhb"t xl/ ;'Gb/ tfd|fsf/, kgf}tLnfO{ sd{e"ld agfPsf /fhf]kfWofo dWo] Ps cgGt klt, rGb|dfof sf/+lht cyf{t\ em\ofk' ctfM, :jf]+tsL,dfwM, wNrf clg kgf}tLsf ljZj/fd tfd|fsf/, kgf}tLsf] gf}afhf jfbs Pj+ k|lzIfs u0f]z dfg b'nfn, Hofk" Hofk"gL gfrsf k|jt{s k'ik /fh tfd|fsf/, u'? lagfsf] jfBjfbs ;fg' efO{ b]pnf, pGdQ e}/j dlGb/sL kx/]bf/ gfgL d}ofF ;'jfn, a'4sf eQm,u'Fnfafhfsf ldof] eQmd'lg zfSo, gfo\vL+ hflsaGhf/, / cfkm\gf]] snfn] lkof]af6 u'?h' ag]sf df]tL dfg cflb JolQmx¿n] kgf}tLsf] ;f+:s[lts w/f]x/ arfO /x]sf lyP . cem} y'k|} JolQmTjx¿ /x]sf 5g\, ;f+:s[lts w/f]x/x¿ arfpg] pgLx¿sf of]ubfg klg qmdzM k':tssf ¿kdf cfpb}5g\ . 8f=;'dgn] v08–! sf] ¿kdf k|sfzg u/]sf k':ts ;f+:s[lts w/f]x/n] g} of] k'li6 u/]sf] 5 . Ps hgf JolQmn] l;Ëf] ;+:s[lt arfpg ;Sb}g, k"/f ;dfh g} ;lqmo x'g' h?/L 5 . oxfFsf] ;+:s[lt arfpgsf] nflu o:tf ;dlk{t JolQmx¿ lg/Gt/ nflu/x]sf lyP, x/]s If]qaf6 . clxn] klg nflu/x]sf 5g\ . kgf}tLsf ;f+:s[lts w/f]x/ o;/L arfO/fVg] oL dxfg JolQmx¿sf af/]df lh1f;f zfGt kfg{ of] k':ts lgs} pkof]uL /xg] 5 . crsilwal@gmail.com

;femf k|sfzgaf6 xfn} k|sflzt lgofqfsf/ kf]if rfkfufO{+sf] k7gLo Pj+ ;ª\u|x0fLo lgofqf ;ª\u|x k'ik k|sDk

cjZo k9\g'xf];\ Û k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

97


uf]ljGb e§sf] ;Demgfdf lzj /]UdL @% c;f]h a'waf/ @)^* /ftL bz ah]lt/ 6]lnlehg l:qmg Go"hdf …uf]ljGb e§sf] Åbof3ftaf6 lgwgÚ jfSo k9\g k'u]+ crfgs . em;ª\u ePF d . s] u?F s;f] u?Fsf] 56k6L x'g yfNof] . s;nfO{ kmf]g u?F < stf kmf]g u?F olt /ftL Û d}n] h:t} c?n] klg t 6]lnlehg x]l//x]sf xf]nfg\ lg Û eGg] nfUof] . km]l/ o:tf g/fd|f s'/f a]nf g s'a]nf elgxfNg' klg s;/L < tTsfn uf]ljGb e§;Fu ;DalGwt ljut ;Demg yfn]+ . @)@@.)@# ;fnlt/ pxfF /QmsfnLdf 8]/f u/L a:g' ePsf] lyof] . d}n] klxnf] kN6 b]v]sf] ToxL+ xf] .t/ Psf]xf]/f]Ù bf]xf]/f] kl/ro lyPg . pxfFsf n]v /rgf eg] Toltv]/;Dd …:jf:gLdfG5]Ú, …;flxToÚ, …zlQmÚ, …¿k/]vfÚ, …/rgfÚ cflb kqklqsfdf kl9;s]sf] lyPF . …¿k/]vfÚsf] ;+:d/0f cÍ @)@@ df k|sflzt …?Gr] xfF;f]Ú eg] pxfFnfO{ b]Vbf ;Fw} ;DemGy]+ . agf/;sf] s' g} uNnLdf clws lk;fjn] Rofk] sf] a] nf bfofF afofF otfplt kNofsk' n's x]/]/ s] lk;fj t' Sof{ pg yfNg' ePsf] lyof] Ù cufl8 leQfdf …oxfF lk;fj km] g{ dgfxL 5 ÛÚ jfSodf cfF vf k¥of] pxfF sf] . ?g' g xfF:g'sf] of] tYo a8f] dhf nfu] sf] lyof] Toltv] / . @)%) ;fndf jl/i7 ;flxTosf/ s[i0fk|;fb k/fh'nLsf] …k"j{ Ps gDa/Ú k':tssf] bf];|f] tyf kl/jl4{t ;+:s/0f ljdf]rgdf sf7df8f}+sf s]xL ;flxTosf/x¿nfO{ w'lnv]n k'¥ofP/ zxl/eqsf] s'g} :s"ndf sfo{qmd /flvPsf] lyof] . a;af6 cf]n]{/ k}bn :s"ntkm{ hfFbfhfFb} uf]ljGb e§ d glur} cfOk'Ug'eof] d lgx'/]/ lx+l8/x]s} lyPF . pxfFn] PSsfl; …cf/fd x'g'x'G5 Û lxhf]cfh s] n]Vt} x'g'x'G5 <Ú eGg'x'Fbf d kfgL kfgL e};s]sf] lyPF un]/ . Ps k|sf/sf] nfh / Unflg cg'ej u/]+ d}n] . pxfFn] t /fd|};Fu lrGg'x'Fbf] /x]5 Û lsg gd:t] ;Dd ul/+g cl3 g} < eGg] kZrfQfk nfUof] . pxfFsf cufl8 cfˆgf] s'g} kl/ro g} 5}g h:tf] nfUYof] cfkm"nfO{ . t/ x}g /x]5Ù pxfFn] k|dfl0ft ul/lbg'eof] . To;kl5sf k|To]s e]63f6df pxfF;Fu enfs';f/L x'gyfNof] . ;fx|} ;/n clg eb| JolQm . pxfF pRr ljrf/sf] af}l4s JolQm x'g'x'GYof] . uf]ljGb e§nfO{ …uf]/vfkq ;+:yfgÚsf] cWoIfdf lgo'Qm ul/Pkl5 kmf]g}af6 awfO 1fkg ubf{ pxfFn] Toltv]/ eGg'ePsf jfSo cem} sfgdf em+lqmt 5g\, …oxfFx¿s} ;b\efjgfsf] sf/0fn] xf], slt;Dd al;Pnf / <Ú slt ;/n, slt ;xh clg slt g/d < geGb} *.( dlxgfkl5 pxfFnfO{ ToxfFaf6 x6fOof] . kl5 k|f1–kl/ifbsf] ;b:o x'Fbf pxfFnfO{ awfO{ eGg k'Ubf ;f]Wg'eof]–s] n]Vt} x'g'x'G5 < d}n] dxfslj b]jsf]6fsf] e"ldsf a6'Nb}5' eg]+ . pxfFn] cfkm";Fu b]jsf]6fsf] ck|sflzt x:tlnlvt e"ldsf ePsf] / Tof] dnfO{ lbg] cfZjf;g lbg'eof] . s]xLlbgkl5 ldq zª\s/ ljqmd zfx x:t] pknAw klg u/fOlbg'eof] . …dxfslj b]jsf]6fsf] e"ldsfÚ k':ts k|sflzt ePkl5 pxfFnfO{ zfxhL x:t] g} pxfFsf] e"ldsf / k':ts pkxf/ k7fOlbPF . kl5 e]6df v'zL x'g'eof] . pxfF csf{sf] sb/ ug{ klg TolQs} l;kfn' x'g'x'GYof] . pbfx/0f eg] cfˆg} k]z u?F . 98

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


sjloqL dgf]x/fsf] …3fF;sf] km"nÚsf] e"ldsf n]Vtf pxfFn] …===lj=;+=!((! ;fndf sf7df8f}+af6 …zf/bfÚ dfl;s klqsfsf] k|sfzg x'g yfn]kl5 dfq xfd|f dlxnf ;flxTosf/x¿n] s]xL dfqfdf cfˆgf /rgfx¿ aflx/ Nofpg] ;'cj;/ kfP / To; qmddf b]vf k/]sfx¿sf] ;+Vof lg/Gt/ a9\b} uP/ @))& ;fn;Dd b'O{ bh{g eGbf Hofbf k'lu;s]sf] lyof] eGg] g]kfnL ;flxTosf/ ljåfg cGj]ifs >L lzj /]UdLhLn] atfpg' ePsf] 5Ú eg]/ l6KKf0fL ug'{ePsf] 5 . lj=;+=!(($ ;fn ;fpg # ut] /f}tx6 lhNnfdf hGdg' ePsf uf]ljGb e§sf] ;flxlTos ofqf afNosfnd} z'? ePsf] b]lvG5 . $ ;fpg @))( ;fnsf] …o'ujf0fLÚ df …afn d08nÚ :tDe cGtu{t …xfF;f]Ú zLif{ssf] ;Djfbaf6 Tof] ofqf z'? ePsf] xf] . ltg} ;Djfbsf s]xL gd"gf M

xfF ; f] -n]=>L uf]ljGb e§, g]k fnL_ ……!=Zofd M cfh xfdL d]nf x]g{ elg hfg nfu]sf 5f}+, sf];Fu slt @ k};f kf;df /x]5 . /fdM d;F u rf/cfgf . s[i0f M d;Fu b'O{cfgf b'O{ k};f . xl/ M d;Fu k"/f ! ?lkofF . cfkm"n] M v} ltdLx¿ t ;a} u/La kf] /x]5f}, aflx/ km};g leq vf]qmf], b'O{ cfgf, rf/cfgf lnP/ klg sf]O{ d]nf hfG5 < x]/, d;Fu g km};gbf/ a"6 z"6 5, g rZdf, t/ x]/ em'qf]d'qf] nufP klg (( ? !% cfgf # k};f sd 7\ofSs} !)) ?lkofF 5 .ÚÚ

o:t} o:t} ;+jfb nfdf] 5 . :d/0fLo 5Ù of] xfF;f] 5flkPsf] ldltdf pxfFsf] pd]/ !% k'u]/ !^ jif{df k|j]z u/]sf] dfq 5 . To;}n] of] g} uf]ljGb e§sf] klxnf] /rgf x'g ;S5 eGg] d]/f] cg'dfg 5 . pxfFsf] klxnf] ;dfnf]rgf …¿k/]vfÚ å}dfl;s jif{ ! cª\s $ k';–df3 @)!& df k|sflzt …;f}tf M Ps d"Nofª\sgÚ ;dfnf]rgf xf] . of]ugfy Kofs'/]nsf] …;f}tfÚ gf6snfO{ * sflQs )^* df sflGtk'/ b}lgsdf k|sflzt …k|ultjfbL ;dfnf]rgfsf lhpFbf af3Ú zLif{s n]vdf ;"o{ yfkfn] …u'? k|;fb d}gfnLsf] ;f}tfÚ agfOlbg'ePsf] 5 Û ;DejtM yfkfn] u'?k|;fb d}gfnLsf] …gf;f]Ú syf ;Demg' eof] ls Û uf]ljGb e§sf] klxnf] lgaGw ;+ejtM …d]/f] bfx|LÚ xf] . of] …zlQmÚ jflif{s klqsf cª\s !, @)!& k';df k|sflzt 5 . zlQm k|sfzg sf7df8f}+af6 k|sflzt o; klqsfsf ;Dkfbs nf]s/fh a/fn x'g'x'GYof] . of] lgaGw xf:oJoª\o ldl>t 5 . lgaGwdf pxfFsf] Tolt w]/} xft rn]sf] b]lvPgÙ t/ d'Vo¿kdf pxfFsf] k|v/ JolQmŒj rflx+ cfnf]rgf–;dfnf]rgf ljwflt/ s]lGb|t /x]sf] b]lvG5 . uf]ljGb e§sf k|v/ / pNn]vgLo ;dfnf]rgf, cfnf]rgfdf …lz/Lifsf] km"n ls sfuhsf] km"nÚ, …tLg 3'DtLÚ ls 5f8fjfbnfO{ :jLs[lt, cfzdfofnfO{ s]nfP/ x]bf{ cflb x'g\ . do"/ dfu{–^!, jfg]Zj/, sf7df8f}+  kmf] g M$$&)@$% k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

99


dxfslj b]jsf]6f k'/:sf/ / s]xL gdL7f s'/f g]kfn ;/sf/n] dxfslj nIdLk|;fb b]jsf]6fsf] :d[ltdf o;} jif{ …dxfslj b]jsf]6f k'/:sf/Ú :yfkgf u/]sf] 5 . -!_ sljtf, -@_ lgaGw÷;dfnf]rgf, -#_ uBfVofg÷gf6s, -$_ afn ;flxTo÷nf]s ;flxTo / -%_ efiff ;flxTo ;]jf u/L kfFrj6f ljifout If]qdf pTs[i6 of]ubfg ug]{ ljlzi6 ;|i6fx¿nfO{ hgxL Ps nfv ?lkofF ;lxt j;]{gL of] k'/:sf/åf/f ;Ddflgt ug{ yflnPsf] 5 . g]kfnL efiff ;flxTosf If]qdf ;dlk{t ;fwsx¿nfO{ ozZjL dxfsljsf gfdsf oL k'/:sf/af6 ;Ddflgt ug]{ k|yf k|f/De ul/g' :jfutof]Uo sbd xf] . pQm k'/:sf/af6 klxnf] kN6 o;jif{ sljtf ljifoIf]q tkm{ sfnLk|;fb l/hfn, lgaGw÷;dfnf]rgf ljifoIf]q tkm{ 8f=s]zj k|;fb pkfWofo, cfVofg÷gf6s ljifoIf]q tkm{ dbgdl0f bLlIft, afn;flxTo÷nf]s ;flxTo ljifoIf]q tkm{ wd{/fh yfkf, ;flxTo ;]jf ljifoIf]q tkm{ /df zdf{x¿ k'/:s[t x'g'ePsf] 5 . pxfFx¿ ;j} cfkm cfˆgf] If]qdf pTs[i6 of]ubfg ug]{ bL3{ ;fws / k|lti7fk|fKt ;flxTo;]jL x'g'x'G5 . oL of]Uo efiff–;flxTo;]jLx¿nfO{ k'/:s[t x'g'ePsf]df xfdL xflb{s awfO 1fkg ub{5f}+ . of]Uo JolQmx¿nfO{ k'/:s[t u/]sf]df g]kfn ;/sf/nfO{ klg wGojfb eG5f}+ . o; k|;Ëdf s]xL gdL7f] / lrQ ga'em]sf] s'/f sf]6\ofpg' klg cfjZos 7fG5f}+ xfdL . ;/sf/n] Ps nfv ?lkofFsf] k'/:sf/ lbPsf] k|rf/ u/]klg k|To]snfO{ krxQ/ xhf/ dfqsf] r]s lbOPsf] a'lemof] . To;/L s/ s§f ul/Psf kfFrj6f k'/:sf/sf] hDdf /sd Psnfv klRr; xhf/ g]kfn ;/sf/s} vftfdf uof] . ;/sf/n] lbg] k' /:sf/df Toqf] /sd s§f ul/g' cln crfSnL g} xf] ls < dbg k'/:sf/ nufotsf cGo 7"nf–;fgf /sdsf ;Ddfg–k'/:sf/x¿df To;/L s/sf] gfddf /sd sfl6g] u/]sf] hfgsf/L xfdLnfO{ 5}g . y'k|} /sdsf] s/s§Lsf] df/ vKg'kbf{ ;Ddflgt ;|i6fx¿sf] lrQ s'Fl8g' :jfefljs g} xf] . hLjge/ ;flxTo ;fwgf u/]/ /fi6«sf] jfª\donfO{ pRr lzv/df k'¥ofpg of]ubfg ug]{ JolQmŒjx¿nfO{ /fi6«n] cyjf lghL If]qn] hlt /sdsf] k'/:sf/ 3f]if0ff u/]sf] xf] Tolt g} k"/f /sd kfpg] gLlt lgod agfpg'kg]{ xf] ls < ;DalGwt lgsfosf] Wofg otflt/ cjZo cfslif{t x'g] ljZjf; xfdL ub{5f}+ . /fi6«sf] ;DklQdf /fhgLlts g]t[Tjdf / zlQms]Gb|df kbf;Lg x'g]x¿n] gLltlgodnfO{ ltnf~hnL lbP/ a|Xdn"6 dRrfO/x]sf gfª\uf] oyfy{ ;j}n] b]v]s} 5f}+ . /fi6«sf ;Rrf uxgf dflgPsf ;|i6f / ;fwsx¿nfO{ rflx+ ;Ddfgsf] gfddf k'/:s[t ubf{ klg /sd s6f}tL u/]/ o;/L ckdfg ug'{ plrt 7xl/g ;Qm}g . ;|i6fx¿n] kfpg] n]v– /rgf–sfo{kq cflbsf kfl/>lds / ;Ddfg k'/:sf/x¿sf /sddf s/ s6f}tL 100

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


gul/g] cfZjf;g klxn]sf cy{dGqLx¿n] lbPklg Tof] nfu" ePsf] kfOPg . otflt/ ;/sf/sf] uDeL/ Wofgfsif{0f x'g'kb{5 . dxfslj b]jsf]6f k'/:sf/ afx]s klg cl3Nnf jif{x¿df Ps nfv /sdsf rf/j6f k'/:sf/ ;lxt /fli6«o k|ltef k'/:sf/ gfdsf c? k'/:sf/x¿ klg ;+:s[lt dGqfnon] x/]s jif{ k|bfg ub}{ cfPsf] lyof] . tL k'/:sf/ cj sfod 5g\ jf 5}gg\ < Tof] :ki6 ePsf] 5}g . tL k'/:sf/ oyfjt\ /x]/ dxfslj b]jsf]6f k'/:sf/ klg yk ul/Psf] xf] eg] o;nfO{ emg\ :jfutof]Uo dfGg'kb{5 . k'/:sf/ lglDt kfq rogdf rflx+ lgikIftf x'g}kb{5 . cGoyf k'/:sf/ bfg, as; of lr6\7f em}+ x'g hfg]5Ù k'/:sf/sf] ul/df /xg] 5}g . otftkm{ ;ts{tf ckgfOg] ljZjf; xfdL ub{5f}+ . cGTodf– o; jif{ dxfslj b]jsf]6f k'/:sf/af6 ;Ddflgt x'g'ePsf ;jf{lws josf ;|i6f cfb/0fLo >L dbgdl0f bLlIft () cf}+ jif{df k|j]z ug'{ePsf]df pxfFk|lt ;':jf:Yo / ;[hgzLn ztfo'sf] sfdgf ub}{ xflb{s z'e]R5f JoQm ub{5f}+ .

;'Gb/ ;'nlnt kBsf ;Ifd ;|i6f afn ;flxTosf ljlzi6 lzNkL b}j1/fh Gof}kfg] k'; @, @)^* sf lbg lbjª\ut x'g'ePsf]df pxfFk|lt xflb{s >4f~hnL tyf zf]s ;GtKt kl/jf/df c;Ld ;dj]bgf k|s6 ub{5f}+ Û

kl/jf/ k"0ff{Í – 116

k';–df3,

2068

/rgf ¿

101


zlz zfxsf] t"lnsf

102

¿ /rgf

k';–df3,

2068

k"0ff{Í – 116


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.