Dışarıdan göründüğü gibi kolay olmayan bir meslek: Kabin Memurluğu
Röportaj: Yrd. Doç. Dr. Nejla Karabulut Yolcularla, THY’nin diğer bölümlerinde çalışanlarına nazaran daha uzun süre birebir iletişim içinde olmamızın getirdiği durumdan kaynaklanıyor bu. Dış görünümümüzden, sergilediğimiz davranışlara kadar her şey, yolcumuzun kurumumuzu olumlu ya da olumsuz algılamasında önemli rol oynuyor. Artı, kendimizi geliştirmek için yaptıklarımız ve bu yolla kendimize kattığımız değer, kuruma kattığımız değerle eş anlamlı. Bizler, zorlu bir eğitim sürecinden sonra kabin içinde görev alabiliyoruz. Hedeflenen kaliteyi artırmak da eğitimle ve eğitimlerin sürekliliğinin sağlanmasıyla mümkün oluyor.
Fotoğraf: Yrd. Doç. Dr. Nejla Karabulut Yolcular olarak bizler, onlara hostes ya da host diyoruz. Ama onlar mesleklerini tanımlarken bu iki ifadeyi de kullanmıyorlar. “Bizler kabin memuruyuz” diyorlar. Kabin memurluğu, göründüğü kadar kolay bir meslek değil. Seyahat etmek, iyi para kazanmak; pek çok ülkeyi, kültürü, insanı tanımak, insan ilişkilerini ve empatiyi geliştirmek, zorluklar karşısında pratik düşünmeyi öğrenmek, gözlem yeteneğini artırmak ve insanları daha iyi tanımak işin en güzel tarafları. Ancak bu güzellikleri yaşamak, ciddi bir disiplin ve fedakarlık gerektiriyor. 16 yıldır Türk Hava Yolları’nda kabin memuru olarak çalışan Zuhal Erdem, bizlerle zorlu eğitim sürecinin özelliklerini, mesleğin inceliklerini ve deneyimlerini paylaştı.
Nasıl bir süreçten geçtikten sonra kabin memuru olunuyor? Siz, hem kabin amiri hem de eğitmen olarak görev yapıyorsunuz. İsterseniz önce işe alım süreçlerinden bahsedelim sonra da bu süreci geçen adaylara verilen eğitimin kapsamından.
Öncelikle sizi biraz tanıyalım? Hostesliğe ne zaman başladınız? Nasıl başladınız?
yeyim mesela bir kamyon geldi. Altı tahta ve tahtaların arasında birer parmak mesafe var. Havanın yağmurlu olduğu bir sezon. Gönderdim bizim elemanları, kamyonun altına sermek için 50-60 metre naylon alsınlar diye. Muşamba serdirdim altına. Arasına karton koydurdum, bir muşamba daha serdirdim, tekerden gelen sular kutuyu bozmasın diye. Benim işim de değil bu aslında ama bunlara dikkat etmek gerekiyor. Aynı kamyonun üstünde yırtık varmış. Onu sanayiye gönderdik. Yama yaptırdık ve öyle Kazakistan’a gönderdik. Bunları yaparlarsa başarılı olurlar arkadaşlar. Yoksa ben burada oturayım, iki mail atayım, iki cevap yazayım, değil olay. Yalnızca masa başında oturup bunları yaparsanız iki gün burada kalırsınız. Üçüncü gün yerinizi koruyamazsınız. Staja gelecek olan arkadaşlar mutlaka ve mutlaka aktif dönemde gelsinler. Gelen arkadaşlar işin bir parçası olmaya çalışsınlar. Dil biliyor olsunlar çünkü onlara mail yazdırıyoruz. Gelen mesajlara cevap yazsınlar istiyoruz. Bizim ilaç işi olduğu için bir de ruhsat kısmımız var. Ruhsat kısmında Yeşim diye bir arkadaşımız var mesela. Onun işi de göndereceğimiz kutuların dizaynı. Her ülkeye ayrı dilde gidiyor. Kızcağız Rusça bilmiyor ama benim diyen Rusça bilenlerden daha iyi yanlışları buluyor; çünkü dikkatli. Kontrol ediyor kutuları. Onun için bazen arkadaşlara diyoruz ki al bu kutuyu, bununla karşılaştır. O zaman diyor ki “Ben
grafik işi mi yapacağım?” Yapacaksın tabii. Ben broşür hazırladım Rusya’dayken. Orada baktım neler gider neler olur? Çok hareketli bir iş bu. Sürekli yeni insanlarla tanışıyorsunuz. Seyahat ediyorsunuz. Her işin hakkını vermek gerekir. Arkadaşların yaptıkları işe her yönüyle özen göstermeleri gerekir. Serhat Bey, bu güzel görüşme için çok teşekkür ederiz.
84
Önceleri işe alım süreçleri uzundu, üç-dört ay sürebiliyordu. Şu anda ise iki güne indirildi diyebiliriz; çünkü İstanbul dışından başvuran adaylar için farklı tarihlerde İstanbul’a gelmek, zaman, enerji ve maddi kayıplara yol açıyordu. Bu nedenlerden dolayı, THY İnsan Kaynakları Departmanı da kabin memuru işe alım sürecini değiştirdi. Adaylar, ilan yayına verildiğinde internet üzerinden başvurabiliyorlar. Kendilerinin belirledikleri bir günde istenilen belgeleri teslim edip başvurularını yapıyorlar. Başvuru sonrasında ise hemen boy ve kilo süreci başlıyor.
1996 yılında kabin memuru olarak göreve başladım. 2001 yılında kabin amiri oldum. 2007 yılında da Uçuş Eğitim Başkanlığı’nda ek görevli eğitmen olarak görevlendirildim. 2010 yılında sorumlu kabin amiri oldum, 16 yıldır çalışıyorum. Şu anda hem uçuyorum hem de kabin memuru adaylarının ve kabin memurlarının temel emniyet ve yenileme eğitimlerinde almaları gereken derslere giriyorum.
THY’nin aradığı boy ve kilo oranı nedir? Dışarıdan bakıldığında kabin memurluğu kolaymış gibi duruyor. Uçağa biniyoruz ve uçak içinde bize yardımcı olmaya çalışan, uçuşun konforlu geçmesine katkısı olan güler yüzlü insanlar görüyoruz ama bundan çok daha fazlası var değil mi?
Boyu 160-180 cm arasında olmak. Boy-kilo arasında uygun farklılıkta olmak-ki bunun da bir formülü var. Minimum kilo için: Adayın boyu (cm) – 120. Maksimum kilo için: Adayın boyu (cm) – 98. Buna göre, diyelim ki adayın boyu 170. Minimum 50 kilo, maksimum 72 kilo olabilir.
Bizler, Türk Hava Yolları’nın birer temsilcisi olarak, uçuş görevi esnasında yolcunun güvenliğini, emniyetini ve konforunu sağlamakla sorumlu, geçerli eğitime ve sertifikaya sahip kabin ekibi üyesiyiz. Bizler, yolcularla en uzun süre bir arada olan ve yolcuya verilen hizmetin odak noktasında yer alan kabin memurları olarak, THY’nin imajına katkımızın çok fazla olduğunun bilincindeyiz.
İlk gün boy ve kilo kriterlerinden geçilirse, bilgisayarlı odalarda İngilizce, genel yetenek gibi bir takım testlere tabi tutuluyorlar. Elektronik ortamdaki bu testleri geçenler, özel bir eğitim- danışmanlık firmasının, önce birebir, ardından grup mülakatlarına katılıyorlar ve ona göre değerlendiriliyorlar.
Bir bakıma markayı temsil eden yüzler haline geliyorsunuz.
Birebir mülakat, iş görüşmelerinde alışık olduğumuz bir şey ama grup mülakatı çok yaygın değil. Grup müla-
85