Pensioen Dekkingsgraad en Zekerheid

Pensioen Dekkingsgraad en Zekerheid

Jos Berkemeijer, 20 december 2013 20-12-2013

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013

1

Agenda 1. Zekerheid en Eigen Vermogen 2. Dekkingsgraad en Beleggingsrisico 3. Relatie Dekkingsgraad en Zekerheid 4. Tussenconclusies 5. Internationale Vergelijking Dekkingsgraad

6. Tenslotte 7. Disclaimer Meer informatie http://pensioeninfo.blogspot.nl/2013/12/pensioenfonds-dekkingsgraad-en-zekerheid.html 20-12-2013

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013

2

Zekerheid en Eigen Vermogen • Pensioenfondsen informeren deelnemers over de dekkingsgraadontwikkeling • Maar wat is eigenlijk de zekerheid die hoort bij een bepaalde dekkingsgraad?

• Antwoord varieert sterk per pensioenfonds

• Zekerheid en Vereist Eigen Vermogen Pensioenwet Artikel 132, lid 2 Een pensioenfonds stelt het Vereist Eigen Vermogen (VEV) zodanig vast dat met een zekerheid van 97,5 % wordt voorkomen dat het pensioenfonds binnen een periode van één jaar over minder waarden beschikt dan de hoogte van de Technische Voorzieningen (TV).

• Vereiste Dekkingsgraad Vereiste Dekkingsgraad : VDG = (VEV+TV) / TV. 20-12-2013

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013

3

Dekkingsgraad en Beleggingsrisico • Fluctuatie van de dekkingsgraad hangt in belangrijke mate af van het beleggingsrisico dat een fonds bereid is te nemen • Voorbeeld ABP • Beleggingsbeleid ABP grosso modo: 40% vastrentende en 60% zakelijke waarden

• Gemiddeld jaarlijks rendement afgelopen 5 jaar: 5% bij een volatiliteit van 15,9% • Volatiliteit dekkingsgraad 2004 t/m 2012: ca. 17%

20-12-2013

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013

4

Relatie Dekkingsgraad en Zekerheid Aanpak en Uitgangspunten Model • Aanpak Simulatie Relatie Dekkingsgraad en Zekerheid o.b.v.:

1. Risicovol De huidige risicovolle beleggingsstrategie met een verwachte jaarlijkse beleggingsvolatiliteit van 15% 2. Risicomijdend Een risicomijdende beleggingsstrategie met een verwachte jaarlijkse beleggingsvolatiliteit van 4% • Uitgangspunten Model • Eenvoudig Model, Normale verdeling • Alleen voor discussiedoeleinden • Geen exactheid • Bewustwording en inzicht geven staan voorop 20-12-2013

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013

5

Relatie Dekkingsgraad en Zekerheid Risicomijdende versus Risicovolle Beleggingsstrategie

• Een dekkingsgraad 100% correspondeert met een zekerheid van 50% • Als de dekkingsgraad groter is dan 100% levert een risicovolle beleggingsstrategie een relatief lagere zekerheid op dan een risicomijdende strategie.

• Als de dekkingsgraad kleiner is dan 100% levert een risicovolle beleggingsstrategie een relatief hogere zekerheid op dan een risicomijdende strategie.

20-12-2013

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013

6

Relatie Dekkingsgraad en Zekerheid Vereiste Dekkingsgraad en Feitelijke Zekerheid

• Vereiste Dekkingsgraad Op basis van 97,5% zekerheid geldt een vereiste dekkingsgraad van circa 130% bij een risicovolle beleggingsstrategie en van circa 110% bij een risicomijdende strategie.

• Feitelijke Zekerheid Een dekkingsgraad van 105% correspondeert met circa 84% zekerheid bij een risicomijdende beleggingsstrategie en circa 63% zekerheid bij een risicovolle beleggingsstrategie 20-12-2013

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013

7

Relatie Dekkingsgraad en Zekerheid Effecten van Solvency-II & Basel-II/III regelgeving

• Solvency-II Verhoging van de huidige zekerheidseis van 97,5% naar 99,5% (Solvency-II), betekent voor een risicomijdend fonds een verhoging van de vereiste dekkingsgraad van 110% naar circa 113% en voor fonds met een risicovol beleid een verhoging van 129% naar 139%.

• Basel-II/III (niet gevisualiseerd in de grafiek) O.b.v. de zekerheidseis van 99,9% (Basel-II/III regelgeving banken) zou de vereiste dekkingsgraad nog verder stijgen naar 116% (risicomijdend), respectievelijk 147% (risicovol).

20-12-2013

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013

8

Relatie Dekkingsgraad en Zekerheid 1-Jaars, 5-Jaars en 10-Jaars Zekerheidskaders

• Meerjarige Zekerheidskans Sturing op een 5 of 10-jarige zekerheidskans van 99,5% lijkt beter bij de lange termijndoelstelling van een pensioenfonds te passen dan het huidige zekerheidskader o.b.v. een eenjarige zekerheidskans van 97,5%.

• Bij een risicovolle beleggingsstrategie (15% SD) geldt een vereiste dekkingsgraad van 118% als gekozen zou worden voor een 5-jaars gemiddelde 99,5% zekerheid 20-12-2013

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013

9

Tussenconclusies • Feitelijke zekerheid bij Pensioenfondsen Op basis van het huidige risicovolle beleggingsbeleid ligt de feitelijke zekerheid vaak ver onder de wettelijke eis van 97,5% .

Dekkingsgraad 90% 100% 110% 120% 130%

• Huidig zekerheidskader niet passend Gezien hun lange-termijn verplichtingen en risico-houding kunnen pensioenfondsen meer adequaat gestuurd worden o.b.v. een 5-jaars gemiddelde 99,5% zekerheid, dan op basis van de huidige 1-jaars 97,5% zekerheid. Hierdoor ontstaat ook een beter indexatieperspectief.

Zekerheid 1-Jarig 5-Jarig 25,2% 6,8% 50,0% 50,0% 74,8% 93,2% 90,9% 99,9% 97,7% 99,9996%

• Solvency-II Zekerheidskader Invoering van Solvency-II op basis van 99,5% eenjarige zekerheid, betekent dat pensioenfondsen gedwongen zullen worden om hun beleggingsbeleid minder risicovol te maken.

Pensioenfondsen worden dan 'nominale verzekeraars'.

20-12-2013

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013

10

Internationale Vergelijking Dekkingsgraad Uitkomst Netspar Onderzoek (2010) • Uit een thesis van Netspar uit 2010 blijkt dat het Nederlands Pensioentoezicht, met een waarderingsmethode gebaseerd op marktwaarde en het waarderen van verplichtingen o.b.v. een risicovrije rente, zichzelf - internationaal vergeleken - wel erg zwaar de maat neemt.

Bron Netspar Thesis (2010): What Explains the Diverse Funding Ratios..

• Pensioenzekerheid is een goede zaak. Maar is het wel verstandig onszelf strengere regels op te leggen dan in andere vergelijkbare landen?

• Nederland lijkt roomser dan de paus als het gaat om pensioenzekerheid 20-12-2013

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013

11

Internationale Vergelijking Dekkingsgraad Is ‘Internationaal Vooroplopen in Zekerheid’ Wijs?

20-12-2013

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013

12

Tenslotte 1. Stop met het internationaal vooroplopen in PensioenZekerheid 2. Voer een nieuw FTK in op basis van een 5-jaars Zekerheid van 99,5%

20-12-2013

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013

13

Disclaimer De berekeningen en conclusies in deze presentatie zijn zeer globale benaderingen die per definitie niet gelden voor een individueel pensioenfonds en alleen geschikt zijn als discussie materiaal.

Indien u geïnteresseerd bent in de conclusies voor uw eigen pensioenfonds, vraag die dan op conform de sjablonen, zoals getoond in deze blog.

Jos Berkemeijer -2013 20-12-2013

Pensioen: Dekkingsgraad en Zekerheid ― Jos Berkemeijer ― © 2013

14