Айбат - коомдук-саясий гезити №135 by bekturb VIB

АЙБАТ ПРЕСС

“ШАНТАЖ ООРУЛУУ” СООРОНКУЛОВА ШАЙЛОО АЛДЫНДАГЫ СУРАМЖЫЛОО: СООРОНЧУДАЙ ЭМЕС... ИШЕНИШ КЕРЕКПИ, ЖЕ ЖОКПУ?

Негизи ар бир мамлекетте сот бийлигинин єзгєчє орду бар. Бул кызматка барган адамдар да єздєрїн оор басырыктуу алып жїрєт. Кыйшаўдап саясатка да аралашпай, мыйзамдын чегинде гана чечим чыгарат. Ошон їчїн да соттун чечимине баары баш ийип, керек болсо алардын ишине президент да кирише албайт. Кыргызстанда акыркы кездери айрым соттор мындай укуктарын аша пайдаланып, єздєрїн пиар кылганды адатка айлантып алды. Єткєн жылы Ак їйдїн тосмосунан ашып тїшїп, мамлекеттик бийликти басып алууга бел байлаган “ата журтчуларды” актап жиберип атын чыгарган соттор да болгон. Эми болсо Конституциялык

палатанын судьялык кызматынан ыргыган Клара Сооронкулова чыныгы жїзїн кєрсєтїп баштады. Жакында анын маселеси парламентте каралар алдында Клара айым кєзї азиз депутат Дастан Бекешовго жакындары аркылуу жардам сураткан экен. Дастан мырза ага кєўїлї ооруганбы же кєўїлїн кєтєрїп коёюн дегенби, айтор, телефон чалып, «Турмушта бардыгы боло берет, ага кєўїлїўїздї чєгєрбєўїз» деп кєўїлїн жубаткан экен. Бирок, добуш берїїдє Бекешов Сооронкуловага каршы баскычын баскан. Ушул окуядан кийин Клара айым Дастан мырзаны “Мен сиздин мага айткан сєздєрїўїздї жаздырып алгам” деп коркуткандыгын депутат єзї маалымат каражаттары аркылуу ашкереледи. Негизи Клара айым єтє жеўил, популист айым экен. Сотторду тандоо кеўеши да мындай кандидаттын Конституциялык палатага єтїп кеткенине єкїнїп жатыптыр. Азыр болсо сырткы кїчтєр колдогон бейєкмєтчїлєр менен Равшан Жээнбековдун сєзїн сїйлєп калды. Кыскасы, Сооронкулова соорончудай эмес. Эмне дейли деўгээли ушул болсо, айыкпас “шантаж оорусуна” чалдыгып калса...

ОРУСИЯ КОЛДОН КЕЛИШИНЧЕ ЭЛЕ КОЛДООДО

Кыргыз-орус єнїктїрїї фондуна 3-транш менен которула турган 100 млн. доллар 1-июлда келип тїштї. Бул тууралуу аталган фонд 1-июлда кабарлады. Негизи алдын ала макулдашууга ылайык, Кыргыз-орус єнїктїрїї фондуна 500

млн. доллар каражат Орусиядан бєлїнмєк. Анын 100 млн. доллары 2014-жылдын 31-декабрында Кыргызстанга келип тїшкєн. Ал эми 50 млн. доллары апрелдин аягында которулса, 100 млн. доллары 1-июлда келип отурат. Аталган фонддун башчысы Нурсулуу Ахметова 2 жыл аралыгында бул каражат этап этабы менен иштетиле турганын айтууда. Кыскасы, орус тарап да єз убадаларында туруп, Кыргызстанды колдон келгенче колдоп жатат. Кечээ жакында эле 50 миўден ашуун жараныбызды кара тизмесинен чыгарып, Орусияда 30 кїн каттоосу жок жїрїїгє жол ачылды. Демек, Кыргызстанда иш алдыга жылып, эки тараптуу жылуу мамиленин їзїрїн кєрчї кїн алыс эместей.

АМАЛДУУ ЖИГИТ ЖЫЛТЫЛДАЙТ Саясатка баш оту менен кирип алып жїзїн миў єзгєртїїгє кынык алгандар їстїнєн таўке айдап єтсєў да какый белим дебейт. Чогуу бир їйдє жети жыл жашаган аялынын кїйгєндєн айткан билдирїїсїнє лам дебей отуруп берген Адилбай дале болсо єз репертуарында. Тескерисинче ал пикирлештерине боору ачып кокуйлап жїрєт. Бул кезде балакайлары эмне кылып оокат кылганына кызыгып да койбойт. Андан кєрє ак їйдїн эшигин кайтарганы артык экен. Себеби ошол аркылуу кїнїмдїк тамагын таап жатпайбы?

Їркєрдєй болгон таламдаштары ага кєўїл айтып кайраттандырышууда. Ал тургай єзїлєрїнїн “патрону” катары кєрсєткєндєн кайра тартышпайт. Мындай “оор” мезгилде тирєєч болбосо жалгыздап жарып кетишери турган иш да? Турдукуловду “кумир” туткандар дагы кайсыл кайбардын “жемин” жешээрин айттырбай деле баамдаса болот. Алар качкан- безгендердин “укугун” коргоого тикесинен тик турушаарын коомчулук билет. Берерин унутпаса эле болду...

Коммерциялык директор:

Редактордун орун басары: Карачач ШАКИРОВА

Жооптуу редактор:

Веб-сайт: www.AIBAT.kg

Рахатбек РЫСАЛИЕВ

Электрондук каттар їчїн дарегибиз: aybatkg@mail.ru Редакцияга келген материалдар жана сїрєттєр кайтарылбайт.

Бектур БАЙМОЎОЛОВ Тел. (0772) 16 11 00

Гезит ээси:

"Айбат Аймак" коомдук фонду Башкы редактор:

Каныбек САПАРОВ

№ 135 • 03-июль, 2015-жыл

Парламенттик шайлоонун алдында интернет-аудиториялардын арасында «Кайсыл партияны тандайт элеўиз?» деген сурамжылоо популярдуу болуп кетти. Кєпчїлїгї мына ушундай добуш берїїлєргє ишеним артышса, айрымдары ишенишпейт. Бул сурамжылоолор канчалык деўгээлде реалдуулукка жакын экендиги тууралуу социолог, SIAR социологиялык компаниянын жетекчиси Айнура Сагынбаева маек куруп берди. - Сиз єзїўїздїн профессионалдык тажрыйбаўызга таянып айтсаўыз, мына ушундай сурамжылоолорго ишенїїгє болобу? - Бул суроого жооп бериш їчїн адегенде мындай добуш берїїлєр канчалык деўгээлде салмактуу экендигинен баштайлы. Биринчиден, интернет-сурамжылоолорго интернет-колдонуучулар гана катышат. Баарынан кєбїрєєк жаштар добуш берет. Бирок алар реалдуулукта шайлоого єтє аз келишет. Ал эми ондогон жылдардан берки дисциплинага їйрєнгєн айылдык чоў апалар єз жашоолорунда эч кандай интернетти кєрє элек болушса дагы шайлоого активдїї катышышат. Мына ушул эле кєп нерсени айтып турат. Бирок чындыгында кырдаал мындан да кыйыныраак, себеби андай сурамжылоолорго Бїткїл дїйнєлїк тїйїндєрдїн тїрдїї идеялык кєз караштагы колдонуучулары катышпайт, болгону ошол сайттын конкреттїї колдонуучулары гана. Маселен, кєпчїлїк интернет-колдонуучулары саясатка таптакыр кызыкпашы мїмкїн жана ал тууралуу материал издешпейт (ал эми шайлоого беш жылда бир жолу барып коюшу мїмкїн). Демек, мындай сурамжылоо – жадакалса интернет-аудиториянын кєпчїлїгїнїн пикири эмес. Ошол эле учурда мисалга оппозициялык сайттын аудиториясы жетишээрлик деўгээлде биримдик менен жалындаган оппозиционерге добуш бериши мїмкїн. Ага 90� рейтинг бериши мїмкїн. Бирок бул факт эмес. Реалдуу турмушта мындай оппозиционерлер кєп болот. Бул биринчиден, экинчиден дагы, їчїнчїдєн дагы айта тургандар бар. Акыркы учурларда Кыргызстанда мен кєргєн сурамжылоолор адистерди таў калычтуу опциясы менен таў калтырды. Мындайга єздєрїн олуттуу интернет-ММКсы катары кєрсєтїп келаткан айрым сайттар да барды. Мен ар бир катышуучуга бардык убакытка бир гана жолу эмес, а суткасына бир жолу добуш берїї мїмкїнчїлїгї тууралуу айтып атам. Жєнєкєй арифметикалык эсеп демонстрация кылат: Бир IP-даректен ар бир колдонуучу бир айдын ичинде партия їчїн 30 жолу добуш бере алат. Эгерде анын їйїндє да, ишинде да интернет бар болсо, анда 60 жолу! Демек, бир партиянын жїз тартиптїї тарапташы 6000 рейтингди бере алат. Бирок, алар кимди алдагысы келет? Єздєрїн єздєрїбї? Эмне деген болбогон нерсе? Бул техникалык жактан тїшїнїгї жок, такшалбаган адамдар їчїн примитивдїї вариант. - Бирок кеўирирээк варианты болсо керек? - Албетте. Бир адабий каарман айткандай тєрт жїз «салыштырмалуу таза жолу» бар. Добуштарды айлантуу жолу.

Редакциялык жамаат: Акинай АЙДАРОВА Тєлєбїбї КАСЫМАЛИЕВА Дамир ЭСЕНГУЛОВ Мирбек МАМБЕТОВ

Гезит редакциянын компьютердик басма бєлїмїндє терилип, жасалгаланды.

Анонимайзерлер-программасы бар. Бул IP-даректерди таптакыр жашыруун кармайт, мындан башка да кєптєгєн мїмкїнчїлїктєр бар. Эгерде верификация жок болсо, тактап айтканда ким добуш бергендиги тууралуу так белгилєє жок болсо – мындай сурамжылоолор социологиянын їстїнєн шылдыўдоо болуп калат. Компьютердик программалардын мїмкїнчїлїктєрїнїн чеги жок. Бул туурасында сиздерге интернетте отуруп жаман эмес акча тапкан кєптєгєн фирмалардын єкїлдєрї айтып берет (мындайлар Бишкекте да бар, Россияда андан да кєп, менин угушума караганда ири подрядчиктерде бир добуштун баасы 10 рубль турат). - Кыргызстандык интернет-сурамжылоосуна чет элдик колдонуучулар да катыша алышабы? - Мына ушул жерден биз эў эле кайгылуу пунктка келебиз. Биз добуш берїїнїн статистикасын, анын ичинде чет элдик добуш берїїлєрдї ачыкка чыгарбаган сайттардын ээлерине ишене алабызбы? Адис-социолог їчїн «накрутканы» аныктап чыгуу єзгєчє деле кїчтї талап кылбайт. Жєнєкєй математикалык ыкмалар бар. Анын колунда бардык статистика бар шартта. Єтє жєнєкєйлєштїрїп айтканда ошол сайтка кирген жалпы колдонуучулардын саны жана добуш бергендердин саны. Булар бири-биринен єзгєчє айырмаланбаш керек. Мыйзам ченемдїї кєрїнїш бар: кїндїзгїгє караганда тїнкїсїн азыраак добуш беришет, иш кїндєрї де малыш кїндєрїнє караганда кєбїрєєк добуш берилет. Жумушта сайттарга кирїїдєн башка дагы эмне менен алек болсо болот? Эгерде бир партиянын результаты бардык убакытта анча-мынча єзгєрїїсї болбосо стабилдїї болуп турса, анда ал реалдуу болушу мїмкїн. Эгерде капысынан партиянын рейтинги заматта секирик жасап, бир саатта миўдеген добуштарды алып чыкса, анда ал алдоо. - Демек, алар акысы тєлєнгєндєр?.. - Мїмкїн идеялык тїшїнїктєр жагынан кайсы бир партиянын лидери аларга жагат, аны коштоп турушат. Текшерїї мїмкїн эмес. Ошондой эле акыркы апталарда мен Кыргызстандын сайттарында кимдир-бирєєгє массалык тїрдє добуш таштоолорду байкадым. Эмненин негизинде – тїшїндїрїшкєн жок. Мындай жол менен жеўишке жетїїгє мїмкїн эмес. - Анда мындай результаттардын не кереги бар? - Мисалга, кайсы бир партиянын ага бардык добушту берип турган тартиптїї жїздєгєн адамдардан турган активи бар. Же болбосо ал партиянын ашыкча акчасы кєп… Ачыгын айтканда мындай кєбїртїлгєн рейтинг менен партия єзїн-єзї алдап коюшу мїмкїн. Балким мунун артында реалдуу жана уятсыз практикалык эсеп турат: кєпчїлїктїн пикирине гана кошулган, сокур сезимге алданган адамдар болот. Алар «Бардыгы ушул партияга добуш берип атышат, мен да алардын катарында болушум керек» деп ойлошу мїмкїн. Мен да барып, ага добушумду берем деши мїмкїн. Реалдуулукта мындайлар єтє кєп эмес. Акинай АЙДАРОВА

Гезитте жарыяланган материалдар редакциянын кєз карашын чагылдырбайт. Макала жана интервьюлардагы чындыкка дал келбеген маалыматтарга макала жазган жана интервью берген инсандар єздєрї жоопкер. Жарнамалардын мазмунуна жарнама берїїчїлєр жооптуу. Жарнамалык материалдар:

Кыргыз Республикасынын Адилет министрлигинде катталган, Каттоо № 1853 Гезит «ММК колдоо боюнча борбор» фондунун басмаканасында басылды Гезит келишим баада.

Буйрутма №1688

Нускасы: 1500

ПАРЛАМЕНТКЕ БАА

Кїмїшбек ЫБЫКЕЕВ, юрист:

“МУРДАГЫ ПАРЛАМЕНТКЕ САЛЫШТЫРМАЛУУ ЖАМАН БОЛГОН ЖОК” - Бешинчи чакырылыштагы парламенттин дагы мєєнєтї аяктап жатат. Бул парламент кандай єзгєчєлїк менен эсте калды? - Чындыгында мурдагы парламентке салыштырмалуу жаман болгон жок. Бирок єйдє-ылдый баардык жерде болгон сыяктуу эле, парламентте деле жакшы да, жаман да жактары менен эсте калды десек болот. Ачык айтып, жакшы иштеди деп айта алам.

- Чынында кандай иштешти жана ишмердїїлїгїнє кандай баа берет элеўиз? - Парламент мыйзамдарды чыгарып, жакшы эле иштеп жатат. Бирок ошону кєзємєлдєгєндєн бир аз аксап жатат. Негизи баары эле ошентип айтып келишїїдє. Бирок, ошого карабастан жакшы иштегендери, жаман иштегендери да болду. Саясатчылар єздєрї деле айтышты “маанилїї эки ишти єкмєткє тїртїп,

єзїбїздїн тарыхый миссиябызды аткара албадык” –деп. Булар єзїнє-єзї сын беришти. Мурунку парламентте тилекке каршы мындай нерселер айтылган эмес.

- Элдин ишеничин актай алды деп ойлойсузбу? - Депутаттар элдин ишеничине толук кире албай жатат деп ойлойм. Бирок мурдагыларга салыштырмалуу жакшыраак.

Жумакадыр АКЕНЕЕВ, экономист:

“V ЧАКЫРЫЛЫШТАГЫ ПАРЛАМЕНТ ЭЛДИН ЇМЇТЇН “3” ДЕГЕН БААГА АТКАРДЫ” бул парламенттин беш жылда аткарган иштерин кандай баалайсыз? - Азыркы парламент буга чейинки Жогорку Кеўештерге караганда ачыкыраак иштеди. Чындыгында кєп маселелер ачык болду. Бирок, єкмєттї дайындоо, жумушка коюу, кызмат бєлїшїї аракеттери туура эмес болуп калды. Азыркы шартта аткаруу бийлиги абдан начар иштеп койду. Бул да парламенттин кадыр баркына терс таасирин тийгизбей койбойт.

- Жумакадыр мырза, V чакырылыштагы парламент беш жылдык ишмердїїлїгїн жыйынтыктап каникулга тарап кетти. Сиз

- Коомчулук тарабынан парламенттин курамын сындагандар да басымдуу. Сиз бул чакырылыштагы Жогорку Кеўештин курамын кандай баалайт элеўиз?

- Чындыгында 120 эл єкїлїнїн арасында “укмуштай” депутаттар кєп болду. Мен элдин мындай сын кєз карашына кошулам. Себеби, элдер партияга добуш берип жатты да. Ал эми анын курамына кєпчїлїк анча кєўїл бурган эмес. 120 депутаттын 20сы келип иштеп берген болсо калганы жєн эле отурду.

- Беш жыл ичинде парламентте 1400дєн ашуун мыйзам кабыл алыныптыр. Булар кабыл алган мыйзамдардын сапаты кандай болду? - Мыйзамдын санына эмес сапатына кєўїл буруш керек. Мыйзамдын сапаты анын аткарылуусунан кєз каранды. Мыйзамдарды миўдеп кабыл алса болот. Бирок, ал аткарылбаса анын эмне кереги бар.

Ошон їчїн булардын мыйзамдарынын сапаты начар болду. Мыйзамдарды оптом кабыл алып жатты. Эми эл шайлоодо партиянын курамына кєўїл бурушу керек.

- Бул парламент эў кєп комиссия тїзгєн Жогорку Кеўеш катары да тарыхта калчудай. Парламенттик комиссиялардын ишмердїїлїгїн кандай бааладыўыз? - Чындыгында Жогорку Кеўеште комиссиялар кєп тїзїлдї. Ал эми булар чыгарган чечимдер аткаруу жагынан да сапаты жагынан да аксады. Канчасы жылдап ишин жыйынтыктабай жїрєт. Ал эми жалпысынан V чакырылыштагы парламент элдин їмїтїн “3” деген баага аткарды.

Азамат АДИЛОВ, “Демократия жана жарандык коом їчїн коалициясынын” юристи:

“КОНСТИТУЦИЯДА КЄРСЄТЇЛГЄН ЧЕНЕМДЕР МЕНЕН ИШ АЛЫП БАРГАН ПАРЛАМЕНТТИН ТЇЗЇЛЇШЇН КААЛАЙМ” - 5-чакырылыштагы парламент єз мєєнєтїн аяктады. Бул парламент кандай єзгєчєлїктєрї менен эсте калды? - Бул чакырылыштагы парламент кайым айтышуулардын орун алышы менен менин эсимде калды десем болот. Ошондой эле, кєпчїлїк депутаттардын пикири эки ача болду. Фракциялар ортосундагы маанилїї чечимдер, мыйзамдар коомчулуктун жана аларга добуш берген шай-

лоочулардын катышуусу жок кабыл алынып жатты. Эми бардык депутаттарды теў иштей алган жок деп айтуудан алысмын, арасында єзїн кєрсєтє алгандар болду.

- Келээрки парламентти кандай кєргїўїз келет? - Келечектеги парламенттин мындай каталарды кайталабашын каалайт элем. Депутаттар єздєрїнїн кызыкчылыгынан биринчи Улуттук мыйзамды, адам укугун

жогору койгон жана элдин кызыкчылыгы їчїн иштеген адамдар болсо дейм. Партиялык, депутаттык топ болуп бєлїнбєй Конституцияда кєрсєтїлгєн ченемдер менен иш алып барган парламенттин тїзїлїшїн каалайм. Адам укугу улуттук мыйзамдын негизинде демократиялык жол менен корголушу єтє маанилїї, бул жагынан келечектеги парламент їлгї кєрсєтє алат деген ишеничтемин. Ошондуктан депутаттар ар дайым элдин пикирин эске алуулары шарт.

№ 135 • 03-июль, 2015-жыл

ОЙ ПИКИР

МАИлердин КЄЗЇН МАЙ БАСТЫ Акыркы жылдары Кыргызстанда жол кырсыктары кескин кєбєйїп андан каза болгондордун саны артып жатканы белгилїї. Єкмєт жана парламент мындай кырсыктарды кыскартуу багытында жол эрежелерин бузгандарды жазалоону кїчєтїп, айып пулдардын суммасын жогорулаткан. Тилекке каршы мындай катаал эрежелер МАИ кызматкерлерин кєптїрїп, кєздєрїн май бастырды. Жакында эле Чїй облусунда МАИ кызматкерлери токтобой койгон унаанын артынан кууп барып, ок атып анын натыйжасында кырчындай жаш жигит каза болуп 3-4 баласы жетим калды. Ал эми интернетте Боом капчыгайында жїргїнчїлєргє ок аткан МАИчилердин аракети катуу сынга алынууда. Чын эле дал ушул жол кєзємєлдєгєн кызматкерлер айып пулдун наркы кєтєрїлгєндєн бери катуу кєптї. Ал эми 26-июндун тїнїндє МАИ кызматкерлери 5 миў сом талап кылып, ал аз келгенсип жанындагы эргулдардын жарандарды кодулоосу бїтїн єлкєнї чуу кєтєрттї. МАИ башчысы болсо єз кесиптештерин колдоп жабыр тарткандарды чагым жасаган деп бет тырмактык кылып жатат. Алар бет тырмоочулук кылса деле кызматкерлери 5 миў сом талап кылганы ачыкталып жатпайбы.

ТАМЧЫ КАБАР Êûðãûçñòàí Òàæèêñòàíäàí 150 ìèëëèîí êèëîâàòò-ñààò ýëåêòð ýíåðãèÿñûí àëàò *** Êûðãûçñòàí Êûòàéäûí Òèíüõóà øààðûíà òàìàê-àø àçûêòàðûí ýêñïîðòòîìîê÷ó *** Êûðãûçñòàíäà K-Sport àòàëûøûíäàãû ñïîðòòóê òåëåêàíàë à÷ûëàò *** Áèøêåê øààðäûê ñîòóíóí òºðàãàñû êûçìàòòàí àëûíäû *** Áèøêåê ãóìàíèòàðäûê óíèâåðñèòåòèíèí ïðîðåêòîðó ïàðà àëûï æàòêàí ó÷óðäà êàðìàëäû ***

Акыркы кездери айрым МАИ кызматкерлери борбордук кєчєлєрдє эле жїрбєстєн Бишкектин жаўы конуштарына кирип, токтоп турган унааларды да текшерип, жарандарды ар кандай доого жыккан учурлар катталууда. Мисалы, їйїнїн жанына унаасын токтотуп коюп анча-мынча сыра ичип алгандарга да жетип баса калып, штраф менен коркутуп 7 миўден 10 миў сомуна чейин сол чєнтєккє салып

кетип жатыптыр. Эгер “ала таякчан” акелерибиз мындай жоруктарын токтотпосо чоў чатак чыгып кетиши да мїмкїн. Азыр МАИ кызматкерлерине муштумун тїйїп, “энесин таанытыш керек” дегендер чекеден чыгат. Мындай кєрїнїштєргє єкмєт да тез арада тиешелїї жыйынтык чыгарышы керек. Курманбек САЛИЕВ

Áèøêåê øààðûíäà “Õèçá óò-Òàõðèð” Ä×Óíóí ì¿÷ºëºð¿ êàðìàëäû *** Áèøêåêòåãè æà¢û êîíóøòàðäûí òóðãóíäàðûíûí êºá¿í¿í äîêóìåíòè æîê *** Ýêè àéäûí è÷èíäå Áèøêåêòå òàìàê-àø óóëàíóóñóíóí 20 ó÷óðó êàòòàëãàí ***

БИШКЕКТЕ ТАМАК-АШТАН УУЛАНУУ УЧУРЛАРЫ КАТТАЛГАН КООМДУК ТАМАКТАНУУ ЖАЙЛАРЫНЫН ЖАНА ДЇКЄНДЄРДЇН ТИЗМЕСИ Бишкек шаардык мамлекеттик санитардык-эпидемиологиялык кєзємєлдєє борборунун маалыматына ылайык, 2015-жылдын май айынан июнь айына чейин Бишкекте тамак-аштан уулануу боюнча 20 учур катталып, 41 адам жабыр тарткан. Бул тууралуу бїгїн, 2-июлда Бишкек шаардык мэриясынын басма сєз кызматы билдирди. Жабыркагандар єздєрїнїн уулануусун тємєнкї объектилерден сатып алышкан азык-тїлїктєрдї колдонууларына байланыштырышат: • “Бисквит” дїкєнїнєн сатылып алынган кулинардык тамак-аштар (пирожкинин 5 тїрї), аныкталган мыйзам бузуу боюнча санитардык эскертїї даярдалды; • “Ош базары” соода-сатык комплексинен алынган самсы; • Ибраимова №115 кєчєсїндєгї “Народный” дїкєнїнєн сатылып алынган “Пломбир” балмуздагы; • Тємєнкї Жал кичи районунда 103-їйїнїн жанындагы “Насип” соода павильонунан алынган кытай алмасы. Аныкталган мыйзам бузуу боюнча протокол тїзїлїп, айып пул салынды; • Армейская №150 дарегиндеги “Алсуу” кафесинен алынган оромо. Бул боюнча кафенин жетекчилигине айып салынып, мыйзам бузууну жоюуга чейин кафени жабуу тууралуу токтом чыгарылды. • «Ак Єргє» конушундагы АшарАхунбаев кєчєсїндє жайгашкан «Гїл№ 135 • 03-июль, 2015-жыл

зар» павильонунан сатылып алынган пирожное. Дїкєндїн жетекчилигине айып салынып, объектини пайдаланууга берїїнї токтотуу тууралуу чечим чыгарылды; • Т.Молдо-Киев кєчєлєрїнїн кесилишиндеги «Жалал-Абад» кафесинен сатылып алынган «Мексиканский» салаты, «Люля Кебаб» вареники жана шишкебеги аныкталган. Бул їчїн жетекчисине айып салынды. • Чїй №155 кєчєсїндєгї «Чемпион» кафесинен алынган помидор, баклажан жана тефтелден жасалган рагу тамагы, бул їчїн жетекчилигине айып пул салынды; • Фрунзе кєчєсїндєгї «Панорама» кафесинен алынган пицца, «Граф» салаты, шишкебек, тоок крылышкасынан уулануу болгондугуна байланыштуу жетекчисине айып салынды; • Киев №71 дарегиндеги «Бургер Хаус» кафесинен алынган эттїї бургер аныкталып, бул боюнча да жетекчилиги айып тартмай болду; • «Смак» павильонунан сатылып алынган самсы аныкталды. Бул боюнча маалымат Бишкек шаардык жергилик-

тїї єз алдынча башкаруу жана Октябрь райондук мамлекеттик администрациясына мындан аркы чара кєрїлїїсї їчїн жиберилди. • «Куликовский торт - Елки Палки» дїкєнїнєн алынган «Шахматный» торту, • Орто-Сай базарындагы «Азамат» кафесинен алынган манты, • «Чинар» кичи базарындагы «Каркыра» павильонунан алынган тоок этинен жасалган самсы. Токтомго ылайык, павильондун иш алып баруу учугу токтотулду; • «Вефа Центр» соода борборундагы «+Маркет» соода тїйїнїнєн сатылып алынган самсы боюнча жетекчилигине айып салынды; • “Пери” дїкєнїнєн сатылып алынган «Умут жана Ко» ЖЧКсынын єндїрїшїнє таандык “Кара Кум” балмуздагы, дїкєн ээсине айып пул салынды; • «Риха-Новопавловские колбаски» ЖЧКсы тарабынан єндїрїлїп «Бишкек Парк» соода борборундагы «Йымпаш» кичи маркетинен сатылып алынган «Бишкекский» сервелат колбасасы; • «Космо Парк» соода борборунун «Аромапицца» кафесинен алынган пица; • павильондон сатылып алынган «Аброй» ЖЧКсынын «Аброй» колбасасы;

Белгилей кетсек, єткєн жылдын тиешелїї мезгилинде тамак-аштан уулануу боюнча 17 учур катталып, 32 адам жабыр тарткан. Бул кєрсєткїч уулануу фактысы єткєн жылга салыштырмалуу 128%га єскєндїгїн билдирет.

Ìàìëåêåòòèê ìåêåìåëåðãå êºì¿ðä¿ àâòîóíàà æîëäîðó àðêûëóó òàøóóãà òûþó ñàëûíäû *** Ìîñêâàäà êûðãûç ïàñïîðòóí êºòºðãºíäºð êºáºéä¿ *** Ýêñïåðò Ê. Ìîëäîãàçèåâà: “Êóìòºð êåíè èøòåòèëèï á¿òêºí ñî¢ 1,7 ìëðä òîííà êº÷ê¿ æ¿ð¿ø¿ ì¿ìê¿í” *** Àëüïèíèçì áîþí÷à Ðîññèÿíûí ÷åìïèîíàòû Áàòêåí îáëóñóíäà ºòºò *** Áûëòûð Êûðãûçñòàíäàí 95 äàðûãåð ÷åò ìàìëåêåòêå èøòåãåíè êåòêåí *** Ðîññèÿëûê ýêñïåðò: “Êûðãûçñòàíäûí æàðàíäàðûí 9 ýêñòðåìèñòòèê óþì ñîãóøêà àçãûðóóäà” *** Åâðîïàëûêòàðäû ÷èìèðèëèï áèéëåãåí "Àê-Ìàðàë" àíñàìáëè ñóêòàíòòû *** Ïèîíåð æàíà Êîìñîìîë êºëäºð¿íäº ñóóãà ò¿ø¿¿ ñåçîíó à÷ûëàò *** Áåíçèí 7-15 ïàéûçãà êûìáàòòàéò *** “Âå÷åðíèé Áèøêåêòèí” êûçìàòêåðëåðè àéëûêñûç êàëûøòû *** ×óóëãàíäóó âèäåîäîãó èíñïåêòîðëîðäó Òóðãàíáàåâ êûçìàòòàí àëáàé òóðãàí áîëäó *** Ò¿ðê òèëä¿¿ ìàìëåêåòòåð áèðèãèï ìûéçàìñûç ñîîäà-ñàòûêòàí êîðãîîíó êàìñûçäàé àëàò

САЯСАТЧЫЛАР АЙЫЛЫНДА

ПРЕЗИДЕНТ КУДААСЫН КАЛКАЛАГАН ЖОК Кїч тїзїмдєрїндє кызматтан алып тїшїїлєр кїчєп баратат. Ал тургай ажонун кєздєй болгон кудаасы Алымбай Султановду да тактан алып тїшїштї. Аны менен кошо їч орун басары иштен шыпырылды. Керек болсо таза иштебесе мага караштуулар да тазаланат деп билдирген ажого ошол їчїн ортомчулук кыла албай коюшту окшойт. Негизи республикалык алкакта маў затын кєзємєлдєє єтє опурталдуу экени талашсыз. Кыўыр сєз бекер жерден чыкпастыр? Ошол їчїн їлкєндєрдїн “баштары” ыргыды. Мындай батыл кадр алмаштыруу ичи таза эместерди сестентип койгону ырас. Чынында кайсыл кїч тїзїмїндє болбосун єзїнє кїл тарткандар єлє кєп. Акырындык менен мамлекеттик кызматты

“єзїмдїк” кылгандарга кайырмак ыргытыла баштаганы колго тїшкєндєр арбыганынан кєрїнїп жатат. Демек, жегичтер бир кїнї колго тїшєт.

ДАСТАН ТАШИЕВДИ ЧАНДЫБЫ? Кызыгыў тїшкїр, жакында эле такка отурган Дастан Жумабеков “Кыргызстан” партиясына кыбыўдап жатыптыр деген каўшаар тарады. Эгер андай ойу болсо фракциянын лидерлигин Жылдызкан айымдан талашпай деле койсо болмок экен. Эмне себептен мындай кадам таштаганын ар кандай єўїттє боолголосо болот дечи? Ошентсе да Ташиевге карата болгон мындай чечими табышмак жаратууда. Негизи бул депутат єтє деле коомчулукта курч пикир жарата албады. Орто заар эле эл єкїлї болгонун айтсак капа деле болбойт чыгар? Бирок, парламенттин аки-чїкїсїн, интригасын кыйла єздєштїрїп алганы ырас. Кайсыл беш жыл жылуу жерде отурган депутат кайра тууруна конгусу келбесин? Анын сыўарындай Дастакеў да єзї эўсеген секисине канатын кїїлєй берсин. Ага ичи тардык кылган жарабайт.

АСКАР АРСАР КАЛТЫРБАПТЫР

Маданий тармактын кунары качканына кєп болду. Кимде ким бир чыгарма жаратса онтолоп каражат издеп калаары жа-

шыруун деле эмес. Жакында улуттук драм театрынын сахнасында Нурсултан Назарбаевдин балалык чагы чагылдырылган “Эр достугу-эгиз, Эл достугу –деўиз” деген спектакль коюлду. Абдан таасирлїї болгондуктан авторлор гїлгє оронушту. Мына ушул спектаклдин коюлушуна кадимки олигарх Аскар Салымбеков каражат бєлїп бериптир. Аны да театрдын жетекчилери шардана кылышканынан билдик. Атаўдын кєрї акча тартыштыгынан не бир сонун идеялар думугуп элге тартууланбай жатат. Жок дегенде ушул ирет театр ишмерлерине колдоо кєрсєтїп койгон Аскар мырза бар болсун дебегенде кантебиз?

ШИРИН САРЫГУЛОВА "УРПАГЫБЫЗ МАНАСТЫН" АТТУУ ПАТРИОТТУК ЫРЫНА КЛИП ТАРТТЫРАТ "Урпагыбыз Манастын" атуу патриоттук ырынын клибин тарта баштады. Бул клипте роль жараткандардын баары профессионал актёр жана актрисалар катышат. Аталган клиптин башкы каарманы болуп єзї аткарат. Клип Суусамыр жана Ак- Чуўкурда тартылат. Айтымына кара-

ганда патриоттук сезимдерди ойготкон жана байыркы замандын жоокерлерин чагылдырып, Манастагы каармандардын дагы элестери чагылдырылат деп баса белгилеп єттї. Кандай болгон кїндє да ийгилик каалап єтєлї. Клипти ийгиликтїї тартып алышсын.

АДАХАН ЭЭН ООЗДОРДУ АРКАНДАЙТ Шайлоонун шайтан оюндары кїїгє келе баштады. Ичинде кеги барлар єзїнїн кєўїлїнє тєп келбеген саясатчыларды тїз жерден тепкилеп киргени муну тастыктап турат. Адахандын чыпалагына теў келбегендер керней-сурнайларын кыйкылдатып жагымсыз обонун созгонуна курсант. Айрыкча чала-була тїрмєнїн боткосун жеп чыккандар сандырактата соккулап жатканы акылы бар адамды ойлондурбай койбойт. Тїндїк менен тїштїктї ушуга окшогон ээн ооздор бєлїп-жарууга кызыктар. Ток этер жерин айтканда кїзгї парламенттик шайлоодо Мадумаровдун партиясы кур жалак калса экен деген эле кур дїрмєт. Ошол мїдєєсїн жїзєгє ашыруу їчїн Адахан бийликке келсе аркалыктардын тыў чыкмаларын 50 жыл тачке тїрттїрєт деп їркїтїп жатпайбы? Саясаттагы эў жаман ыкмага салууну кєздєгєн “тапкыч” ушунусу аркылуу кимдерге жалпаўдап жатканын билїїгє анчалык деле акылдын кереги жок. Чындыгына карасак, Мадумаров коомчулукка алда качан таанылган лидерлерден. Анын айкын иштерине кєўїлї толуп артынан ээрчигендерди кеўкелестер деп айтууга негиз табылбайт. Алчы-таасын жеп бїткєн їлкєн саясатчылар да бул адамдын аброюна шек келтирїїдєн алыс. Анткени чейрек кылымдан берки анын саясатка салган изи єзгєчє болуп кєрїнїп турганы калетсиз. Демек, ар нерсени токуп єз билгенимди кылам дегендердин аракети ит жалаган аякка да теў келбейт. Ооба, Мадумаровдун дымагы кїчтїї, чындыкты тайсалдабай кєзїнє айтат. Улуттун ыйык дєєлєттєрїн бийик кармоону биринчи орунга коёт. Караны кїчкє салып ак кєрсєтїїгє караманча каршы. Турмушка кыска карабай арканды алыс таштоого калыптанган. Ошондой айбатынан атаандаштары кайсалактап сактанып турганы ачык байкалат. Єзїн мыкты деп таанытууга далбастагандар анан кантип

элдик адамды жактырмак эле? Бизде кєралбастык тереўдеп баратканын жашырсак да оркоюп кєзгє урунат. Албетте бул оўдурбас илдет. Устукандуу ишин таштап парламенттик шайлоого аттанганына ичи кїйгєндєр мындан ары да кїўїрт ырларын созо бериши турган иш. Бирок, алардын бут тозуусуна эле чалынып калгыдай Адахан саясатка кечээ кїнї келген мадыра баш эмес. Буга окшогон алсыз чабуулдарга алда качан аргументтерин камдап койгон. Кез келген жерден алардын жоорун чукуп таштайт. Ошондо алар алапайын таппай териси сыйрылат. Булардын коркконунча бар, себеби сасыткыларга А. Мадумаров тачке тїрткєнгє да ишеним кєрсєтпєйт. Анткени ал тачкеде бирєєнїн оокаты бар да? Сукулдап тургандар кол салып жибериши ыктымал. Лидердин адал кебине, акыйкатчылдыгына дем берген карапайым шайлоочулар эч убакта илеў-салаў сєзгє ишенбейт. Ириде адамдык баалуу сапаттарга маани берет. Демек, аш малтайы чыккан кептерди кулагынын кырынан кетирет. Ошондуктан бир нерсе деп айтаардын алдында жоопкерчиликти эстен чыгарбоо абзел. Антпесе сакалын боёгон чалга окшошуп калышы турган иш. Ал эми Адаханга келсек ал єлкєдєгї бирден бир келечек їчїн кїрєшкєн инсан. Мунун жалганы жок. Ж. Тїзайтар

МЫРЗАКМАТОВДУН АКЫРКЫ ЇМЇТЇ Бир кезде арстан, кара дєє болуп жїргєн Мелис Мырзакматов куугунтук жеп ар кайсы єлкєдє баш калкалап кїн кєрїїдє. Бирок анын бул жердеги акыл кошчулары тим жатпай калсын. Айрыкча ботодой боздогон Уран Ботобеков чымындын канатындай, жалаятай икаяларын єзїнє ыктаган басылмалардан жаадырып турган кези. Анткени ал убагында кожоюндан калганын мойсоп єўї-тїсїнє келген. Ошол ат чабым алыста калган кїндєрїн эстеп жашып кетип жатпайбы? Эгерде Мекеси жанында болсо Икрамжандын алдына кїнєєлїї болуп басылып бермек эмес да? Алда каран кїн ай! Жакындан бери илгери їмїтї жанып Ємїкенин “алтын шилекейи” чын болсо экен деп Теўирден їч маал суранып жатат. Бирок, андай “тандемге” толук чекит коюла элек. Капыстан шибеге сайылып кетсе Текебаев мєўкїп кетээринен деле кїмєн саноого болбойт. Шайлоо алдында жїз берчї толгон-токой амалдар болорун баары билип калбадыбы? Урандан бєлєк да Мырзакматовго жан тарткандар бар. Ошолордун айрымдары мурда КСДПнын арыгын чаап жїрїшкєн. Эми “Ата-Мекенге” сыпайыланып турганын не десек болот? Бул саясаттын ботала жїзїнїн белгиси деп айтууга негиз бар. Албетте, “Улуттар Биримдиги” партиясы кожоюну жок туруп каалаганын жасай албайт. Баары бир башы жок башталган иштен майнап чыкпайт. Ошентсе да эбеп-

ке-себеп болуп кетеби деген канаттуу ой кєкїрєктї эзип турат. Бир маселени тєрт вариант менен караган Ємїке жолдун кап ортосунда туруп алгандыктан бир аз башы ооруксунуп калгандай. Чынына келгенде Мырзакматовдун Ошто салмагы илгеркидей десек аша чаап кеткен болобуз. Себеби Айтмамат, Сїйїн, Сооронбайлар текей терип жїргєн жок да? Ал эми убагында Мелистин чапанын кєтєрїп келген кошоматчылар эбак эле жаўы кожоюнга ыктап кеткен. Турмуш єзї кєп кырдуу нерсе, буга таў калуунун деле кереги жок. Ошону эске алганда Мырзакматовчулар обу жок тейреўдей бербесин. Бийлик деген ырдагысы келбегендерди да ырдатып койот... Мунун туура экенине ишенип койгула? Дамир ЭСЕНГУЛОВ

№ 135 • 03-июль, 2015-жыл

АЗАТТЫК

МАРКУМГА ЇН ЧЫГАРУУ АТАДАН КАЛГАН САЛТ Айтылуу Толубай сынчынын замандашы Жээренче чечен жолоочулап кетип баратып уулу Тєлємырзага, “балам, узун жолду кыскарт” деди. Тєлємырза аттан тїшє калып жолду туурасынан кетмендеп жибериптир” деп айтылып келаткан сєз бар. Ошондо Жээренче чечен, “балам, узун жолду кыскарт” деген жол жїрїп баратканда убакытты кыскартыш їчїн кызыктуу окуялардан кеп салып жїрїп отурганды айтат. Кызыктуу кандай окуяларды билесиў, билсеў ошолордон сїйлєп бар” деген экен. “Аксакал жанда жок сєзмєр киши экен, тоого жеткенче зериктирбей узун жолду кыскартып барбадыбы” дейт. Аўгеме салып барды, кызыктуу кеп салып барды дегенди тїшїндїрєт.

“Жанагы жаман динге кирип кеткен экен, эри єлгєндє эртели-кеч їн чыгарып койгонго да жараган жок” дейт. “Їн чыгаруу” деген сєз єлгєн адамды жоктоп ыйлоо, кошуп ыйлоо дегенди тїшїндїрєт. “Атчандар єкїрїп тїшєрї менен боз їйдєгї катын-кыздар їн чыгарды” дейт. Кыргыздар єлїктї жайга коёрго чейин тестиер балдарга таяк таянтып, боз їйдїн єлїк жаткан тарабын каратып туруп єкїртїп койгон. Єлгєн адамдын кыз-кыркындары кошок кошкон. Атасына, же энесине, же жакын бир туугандарына єксїп ыйлаган балдар, кыздар болобу, чоў кишилер болобу, айрым дин бузарлардын їгїт-насааты менен зордоп киргизилип, чала молдолор тарабынан таўууланып, “єлїккє ыйлабаш керек, кошок кошпош керек” деп айтыла баштады. Бул таптакыр туура эмес. Єлїктїн да єз зыйнаты болот. Кыргыз адамды акыркы сапарга узатып жатканда атчан-жєєчєн болуп дїўгїрєп єкїрїп тїшкєн. Аялдар укмуштай мазмундагы кошокторду кошкон. Кошокту мыкты кошкон аялдарды аўыз кылып,

колунда барлар атайлап алыстан алдырып келип коштурган. Балдары єксїп ыйлап жатса, “єлгєн адамга ыйлабайт” деп азыркы салт бузарларга окшоп тыйган эмес. Улуу кишилер, “жєн койгула, кєкїрєгї сууганча ыйлап алсын, “ыйлаба” деп тыйсаўар, ыза-муўу єзєгїнє тїшїп кетип ємїр бою оорукчан болуп калат” деп айтышкан. Бул медицинада да такталган нерсе. “Їн чыгаруу” деген байыртадан бери кыргыз менен кошо келаткан сєз. “Кыргыздын тїбїнє жете турган салттуу исламга жат ар кандай диний секталар туш-туштан каптап кирди” дейт. “Тїбїнє жетїї” деген сєз “жок кылуу, ойронун чыгаруу, элдин дїйнєгє, башка элдерге мактана турган жакшы эч нерсесин калтырбай жоготуу” дегенди тїшїндїрєт. “Кыйын абалга алып келип кырсыкка учуратат, кыянаттык кылат. Эл ишенген аталарынын тїбїнє эми балдары жетмей болду” дейт. “Президент коррупциянын тїбїнє жетээр бекен? Элдин ишенимин ойготоор

бекен?” дейт. “Бул бийлик ит куйругун тїйїштїрмєйїн жїрбєгєндєрдєн деги эле арылбай калды окшойт” дейт. “Ит куйругун тїйїштїрїї” деген жєн турган адамдарды бири-бирине кайраштыруу, араздаштыруу, ортого бїлїк салуу, бузуу дегенди тїшїндїрєт. Мисал келтирели: “Баягы дагы Ак їйгє барган экен, эми эки айга жетпей ит куйругун тїйїштїрє баштайт” дейт. “Жансыз” десе биз кєбїнчє жаны жок, єлїк же кыймылсыз нерселерди тїшїнєбїз. Бирок “жансыз” дегендин дагы бир мааниси “шпион, сєз ташыгыч” дегенди да тїшїндїрєт экен. “Ар кїнї жансыз жєнєтїп Манастын жайын чалдырды” деген сєз бар эпосто. “Сары тилдїї киши экен” дейт. Тили ачуу, тили уулуу экен дегенди билдирет. “Сары тиштїї” деген да сєз бар. “Ал сары тиштїї кой экен” десе “ал карыган кой экен” дегенди тїшїндїрєт. Шайлообек ДЇЙШЕЕВ, Кыргыз Эл акыны

ОШ КИМДИКИ? Жакында Ошко кезектеги жолу барып калдым. “Ош нуру” мейманканасына кирип баратат элем, маўдайыман журналист кесиптешим капилет чыгып калды. Єзї тїштїктїн кулуну, Нарындан ооп келген мен сыяктуу эле кєп жылдан бери Бишкекте туруп калган. - Э-эй, Султан байке, биздин Ошко келип калыпсыз! - деп калды жайдалаўдап. - Эмнеге сенин Ошуў? Мен єзїмдїн эле Ошума келдим, - дедим бетке чабаар жаным дароо жапырып. Кесиптешим бир саам нес боло тїштї. Кыязы, мындай кескин жоопту кїтпєсє керек. “Эми мен жєн эле да...” деп олдоксон кїўкїлдєп калды. Кичїїрєк жигиттин денесин оорута чымчып алганыма єкїнє тїштїм. Балким, оюнда арамы жок эле айтып алган чыгар? Бир аны аяйм, бир єзїмдї актайм. Бирок єзїмдїн оюмду жїйєлїї дегенге себептер жетиштїї болуп жатпайбы. Ош демекчи, тїндїктїн да, тїштїктїн да оозуна илинип келаткан саясый ишмер былтыр кышта “Ош – меники!”, “Ош – биздики!” деген урааны менен ага їмїт арткандарды їркїтїп алганы бар. Кийин канча актанып сїйлєсє да, кєпчїлїктїн кєўїлї сууп калса керек, саясый кут качып кеткендей болду. Жамы журттун керегине жараса экен деп акылыбызды аябай айтып жїргєн азаматтан ошентип тїўїлгєнбїз. Бир мерте єзїн їлкєн саясатчы катары тутунган ишмер интервьюга келип калды. Студияны дайындаганча аркытеркини кобурашып калдык. “Каяктан катуу шашып?” деп сурадым арышы чоў саясатчыдан. “Тїндє Баткенден келдим” деди ал салабаттуу. “Баткен кандай экен?” деп аны алдын ала жибитиш їчїн суроону жаўырттым. “Эми баткендиктердин... тїшїнїктєрї тайкы экен, эл болуп жыргатпайт” деди жалаў ааламдык кыйырдан кеп кылган саясатчы. Тамашалап жаткан жокпу деп їўїлє карасам – жок, оюндагысын айтып жаткан тїрї бар. “Коюўузчу?” десем, “ооба да, Баткенден башка пробле№ 135 • 03-июль, 2015-жыл

маларыбызды чечип алалычы” десе болобу! Интервью башталбай жатып, ошону менен тамам болгон... Бул эми тїндїк-тїштїк проблемасын кєзгє сайып кєргєзгєн бирин-экин гана мисал. Ал Ошто жїрїп калсаў, жалалабаддыктар менен тымызын кырчылдашып, бири-бирин кыртышы сїйбєй турушат. Баткендиктерди, так айтканда, баткенчилерди “ичкериялыктар” деп тергешкенде кєзїў чакчаят. Ал эми Кєлдє бугу менен саяк, Таласка барсаў “кутя” менен “сашка”, Нарында болсо ар бир район єзїнчє республика... Жердешчилик кїнїмдїк турмушта кадам сайын кездешет: бир даары беш бармакка чогулса, башкалар топтошуп аш жешет. Базарларда катуу кеткенде “сен сарт”, - “сен конкобай” болуп сєз менен атышмайы бар. Эми жердешчилик менен улуу муун ууланып калган да дейин десеў, интернеттен жаштардын жер-жер болуп алып, “сен югослав” – “сен нарынский торпок” деп айтышканын окуп, жакаўды кармайсыў. Жердешчиликтин айынан канчалаган арзышкан жаштар баш кошо албай жатышат? Шатырата бала тєрєп бергенине карабай, келини же тїндїктєн, же тїштїктєн болгону їчїн гана ємїр бою жерип єткєн їй-бїлєлєр азбы? Кээ бир телеканалдардан “Оштук ыймандуу кыздары менен таанышам”, “Жигиттер менен таанышам, таластыктар гана чалсын” деген жарыяларга эмне дейсиз? Ал тургай коомдук пикирди оў-солго буруп, єзгєртїп жаткан гезит, интернет-сайт жердештешип жамаатташып алган мисалдар бар экенин баары эле биле бербесе керек. Кыскасы, дагы эле єрєєндїк, капчыгайлык ой чабыттан єйдє кєтєрїлє албай, бечел улут бойдон калып жатканыбыз бир сыйра ашкереленет. Анан эмне дейсиў, киши? Айрыкча їлкєн саясый окуялар маалында жердешчиликтин “кєркї” ачылып чыга келет. Єткєн кылымдын аягы, жаўы кылымдын башында жалаў жердешчилик ураан менен (“бийликти биз алышыбыз керек, биздин балдарды єстїрбєй жатышат!!! деген сыяктуу) саясый айдыўга

чыга келген “баатырлар” азыр да саясатта таскак салып жїрїшєт. Илгери-кийин “актив” болуп калган аксакалдар чайканада же беш бармак їстїндє парламенттин жана єкмєттїн курамын теспедей терип, канчасы “єз баласы”, канчасы “жат” экенин териштирип отурушат. Ал турсун президентти кезмеги менен, бирде тїндїктєн, бирде тїштїктєн кєтєрїї теориясы пайда болду. Эволюция мыйзамы боюнча, ар бир инсандын, анын ичинде саясатчынын да масштабы тиричилик деўгээлден єрєєндїк алкакка, андан жалпы улуттук кыйырга чейин єсїїгє тийиш. Андай дейин десеў, єткєндє эле айтылуу саясый ишмер “Жалал-Абаддан байыган алайлыкка” жердештерин тукурганы, же болбосо “сырттан” келип алып, Чїйдїн “чїйгїн” жерлерин ээлик кылгандардын сазайын колуна берчї кез келди деген тымызын ураандар бул илдет кыргыз канынан жакында кете койбосун каўкуулайт. Мына, парламенттик шайлоо єнєктїгї да кирип келди. Кыргыздын канында жердешчилик жана уруучулук мандеми канчалык азайганын же кєбєйгєнїн даана кєрсєтє турган мезгил. Эл-жерди эске албаса, керек упай топтой албасын он сыйра чоттоп чыккан анабашылар идеологиялык багыты, саясый табияты бири-бирине коошпосо да, тїндїк-тїштїк кошилтигин (тандемин) тїзїї аркылуу саясый “нике” кыюуга аргасыз болууда. Жердешчилик бир эле кыргызга мїнєздїї илдет эмес. Єнїккєн єлкєлєрдє деле жердешчилик белгилери ар кандай деўгээлде сакталган. Кыргызстан єрнєк туткан Орусияда “Яблоко”, улуттук - демократтык альянс жердешчилик идеясын ачык жактайт. Азыр цивилизациянын ордосу саналган Европада же АКШда кезинде жердешчилик саясый идеологияга чыгып барып токтогон. Аталган єлкєлєр жердешчилик, сепаратизм, расалык ураандар їчїн катаал жазаларды бекем сакташат. Кыргызстанда деле жердешчилик, уруучулук, улуттук белгилери боюнча кастыкты козутуу кєрїнїштєрїнє мыйзам тыюу салат. Бирок жердештик ураан менен от жакканы їчїн жазага тартуу ми-

салын уга элекпиз. Ырас, рынок алака-катыштары канга сиўген жердешчилик кєз карашка кыйсыпыр салууда. Азыр жерине карата эмес, “адамдыгына”, бизнес кызыкчылыктарына карата шериктешип, ымала кїтїп жатышат. Кут даарыган Сары-Єзєн жети дубандын єкїлдєрїн жоролош, шеринелеш, куда-сєєк кылууда. Жаўы салынып жаткан жолдор, аба каттамдары єрєєнєрєєн кыргыздын ич ара катташуусуна шарт тїздї. Баткендик нарындык деле “єзїндєй эле” кыргыз экенине кєзї жетти, таластык сержант Лейлекте КЫРГЫЗСТАНДЫН чек арасын кайтарууда, былтыр Кєчмєндєр оюнунда кєлдїктєр тїштїктєн келген жердештерине боз їйїн тигип берди... “Биз – кыргызстандыкпыз” деген ураандын маўызын ар бир кыргыз баласы аўдай баштаган сыягы бар. Кыргыздарды африкалык уруулар мамлекетине теўеп, бири-бирин кырып жок кылат деген айрымдардын арам тилеги таш капты. Кыскасы, жердешчилик кайсы бир деўгээлде канда кала берет окшобойбу, бирок ал сезим саясый идеологияга айланбаса, “жалаў гана єз короомон кочкор салам” деген деўгээлге чыгып кетпесе деген тилек. Чоў саясатта жїргєн улуктарыбыз єлсєм да бийлик сересинде калышым керек деп, бул сезимди козутуп, алакандай жерибизди, бир ууч элибизди экиге, жетиге, кыркка бєлїшпєсє экен деген ой. Элибиз деле башка болуп калды, алданбайт деп эле ишенели. Султан ЖУМАГУЛОВ

МИГРАНТ МАСЕЛЕ

АКЫРКЫ БЕШ ЖЫЛДА МАЎ ЗАТТАРЫН КОЛДОНГОН АДАМДАРДЫН САНЫ 330 МИЛЛИОНДУ ТЇЗЄТ Азыркы тапта ар кандай оорулар туш тараптан кучак жайып келе жаткандардын арасында баўгичилик да єз доорун сїрїп адам баласына бир топ кыйынчылыкты туудуруп келет. 26 июнь кїнї Эл аралык баўгичилик жана маў заттарын сатуу менен кїрєшїї кїнї белгиленди. Ушул кїнї биздин єлкєдє «Сен ааламга керексиў!» аттуу эл аралык кайрымдуулук акция башталды. Кыргызстанда баўгичилик илдети кєз жаздымда калып, тиешелїї кєўїл бєлїнбєй келїїдє. Ички иштер министрлигинин маалыматы боюнча 2014жылы баўгичилик илдетине чалдыккан жарандардын саны 9 миўди тїзгєн. Бирок, Бириккен улуттар уюмунун башкармалыгынын баўгичилик боюнча адистери Кыргызстандагы нашакорлордун расмий эмес саны 45 миўге чейин чыгып кеткенин айтышууда. Сєз оор маў заттарын колдонгондордун саны гана тууралуу болуп жатат. Бишкектин ар бир жыйрманчы, же Оштун ар бир алтынчы жараны баўгичилик илдетине чалдыкканын элестетип кєрїўїз. Баўгичилик - Кыргызстандын социалдык бакубатчылыгына кедергисин тийгизип турган бирден бир мїшкїл. Эў жаманы бул илдет биринчи кезекте жаш муунга залал келтирет. Биздин єлкє ооган апииминин Европага ташылчу «тїндїк жолунда» жайгашкан. Сиз бул макаланы аягына чейин окуп чыкканча Кыргызстан аркылуу транзиттик тїрдє 500 килограмм маў заттары єткєрїлєт, ал эми алардын бир килограмы Оштун же Бишкектин чет жакаларына тарап кетет. Бул маў затын сатып алуу їчїн мыйзам бузганга да даяр болуп, акча издеп каўгып жїргєндєр їчїн миў дозага барабар маў зат. Профессор Назаралиев баўгичилик жана маў заттарын сатуу мїшкїлдєрї менен 1980-жылдан бери алектенип келет. Анын жетишкендиктеринин ичинде -

баўгичиликтин табиятын ар тараптуу жана масштабдуу тїрдє изилдєє жана бул илдет менен дїйнєнїн беш континентиндеги 45 єлкєсїндє кїрєш жїргїзїї. Бул кєп жылдык изилдєє дїйнєнїн бир нече тилдерине которулган «Куткар жана кечир» аттуу китепте чагылдырылгандан кийин, Назаралиев Кыргызстанда «Ба�гизатсыз а�-сезим» Дїйнєлїк лига» эл аралык уюмун тїптєдї. Бул демилгени ошол учурдагы Бириккен улуттар уюмунун Баш секретары Кофи Анан жана тибеттик будистердин башчысы Далай Лама XIV колдоого алышты. Учурда дїйнє жїзї боюнча наркомания илдети єсїш алууда. БУУнун маалыматы боюнча акыркы беш жылда эле маў заттарын колдонгон адамдардын саны їчтєн бирге єсїп, алардын саны дїйнє жїзї боюнча 330 миллион адамга жеткен. Алардын ичинен бир бєлїгї героин, кокаин, амфитамин заттарын колдонсо, калган теўинен кєп бєлїгї ар кандай паталогия-

Єзгєчє биздин єлкєнїн тїштїгїндє бул маселе курчуп турат. Баткенде, Ошто, Жалал-Абадта маў заттары арзан жана сатып алууга оўой товарга айланган. Азыр бир дозанын баасы 300 сом, бул бир шише шампанский виносуна барабар. Бир кезде бир граммы 100 доллар турчу»,- дейт Назаралиев. 2002 жылдан баштап коомдо баўгичиликке каршы имунитетти тїзїї максатында Дїйнєлїк лига кєптєгєн социалдык жана кайырымдуулук акцияларды єткєрдї. 2014 жылы «Сен ааламга керексиў!» аттуу масштабдуу кайрымдуулук программасы башталды, бул программанын алкагында доктор Назаралиевтин медициналык борборунда дїйнєнїн жїздєн ашык єлкєсїнєн келген баўгичилик илдетине чалдыккан бейтаптар дарыланышат. Долбоордун алкагында Медициналык борбор ар бир єлкєдєн бирден бейтапты кабыл алып, бекер дарылайт. Дарылануу баўгичилик илдети акыркы

андан баш тартышкан. Бир гана жубайы анын айыгып кетеерине ишенип келїїдє. «Эгерде убакытты артка кайтарууга мїмкїнчїлїк болсо, мен эч качан биринчи шприцти сайынып кєрбєйт элем»,- дейт Айбек. Ушул убакыт аралыгында ал бир нече жолу жанын кыйууга аракет жазаган. «Нашакордун эки гана жолу бар: бирєє кєргє

ларга, кєптєгєн ооруларга жана акыры тез єлїмгє алып келе турган синтетикалык заттарды колдонушат. Бул мїшкїлгє Кыргызстандын да тїздєн тїз тиешеси бар»,- деп баса белгиледи профессор Назаралиев. Назаралиевтин сєзї боюнча СССР дин кулашы менен, 10 жылдын ичинде мурдагы советтик єлкєлєрдїн аймагында анын ичинде Кыргызстанда нашакорлордун саны 20 миллионго жеткен. Бул чыныгы эпидемия эле.

беш жылдан бери чоў социалдык апаатка айланган араб дїйнєсїнєн башталды. Биринчи бейтап ыйык жерлер жайгашкан Сауд Аравиясынан келди, андан кийин Египет, Ливан жана башка єлкєлєрдєн. Назаралиевтин чечими менен 2015 жылдын 26 июнунан тартып долбоорго Кыргызстан кошулду. «Кезекке карабастан биз жыл сайын бирден кыргызстандыкты бекер кабыл алып дарылап, сергек жашоону жайылтып, баўгичиликтин залалдары тууралуу эскертип, жана маў заттарын колдонуп жаткандарга алардын коомго, ааламга жана єз їй-бїлє, бала-чакасына керек экендигин эскертїїнї чечтик»,- дейт Назаралиев. «Сен ааламга керексиў!» долбооруна Кыргызстандан 41 жашар Айбек катышуучу болду. Ал алгачкы жолу 16 жашында маў затты сайынган. Андан бери 25 жылдан бери бул оорудан жапа чегип келет. Анын тєрт уул бир кызы бар. Маў затын колдонуп жана сактаганы їчїн эки жолу соттолгон. Туугандарынын баары

бирєє абакка. Бирок, бул жакка келип доктор менен сїйлєшкєндєн бери менин їмїт отум жанды. Мен ушунчалык толкунданып, ал эмес тїнї менен уктаган жокмун, анткени мен єзїмдї тиги дїйнєдє элестетип калган элем»,- дейт Айбек Айбекти доктор Назаралиевтин дїйнєдє эў эффективдїї деп эсептелген, уникалдуу єздїк ыкмасы менен дарылашат. Дарылануу їч этапка бєлїнєт. Биринчи кезекте бейтап денесиндеги уулардан арылуу башкача айтканда детоксикация жана жалпы ден соолукту чыўоо терапиясын єтєт, андан кийин рухий єнїгїїгє багытталган ар кандай психотехникалар колдонулуучу Майндкрафтинг калыбына келтирїї программасын єтєт. Акыркы этап – этегинде тєрт диндин: Ислам, Христиан, Будда, Иудей диндеринин сыйынуучу жайлары жайгашкан Таштар-Ата Куткаруу Тоосуна жїрїш жазоо. Бул тоодо бейтаптар баўгизатка кєз карандылыктан арылуу ырымжырымдарын жазашат. «Їчїнчї этап бейтап - ашып

єтїїгє тиешелїї болгон психологиялык сыноо. Суусамыр єрєєнїнєн Тєє-Ашуу аркылуу Таштар-Ата Куткаруу Тоосуна жїрїш жазоо- бул 250 киллометр жєє жїрїш. Бул єзїн єзї жеўїїнїн катаал жолу, жїрїштїн экинчи-їчїнчї кїндєрїндє, кээ бир бейтаптардын эрки жетпей кетип жїрїштєрїн токтотуп коюшат. Дарылануунун бул этабы мага жагат – эгерде бейтап бул сыноону єтїп кетсе анын жеўгени, ал эми єтє албай калса анын айыгууга болгон эркинин жетишпездиги, мындай адамдар кєп учурда мурдагы нашакорчулук абалына кайтып кетет»,- деп тїшїндїрдї Назаралиев. Кыргызстандагы баўгичиликтин негизги себептери бул билим берїїнїн тємєндїгї, жумушсуздук, маў заттарга жетїїнїн оўойлугу, жана маў заттарды колдонуунун заладыгы жєнїндє маалымдоо иштеринин аздыгы. Адистердин айтуусу боюнча баўгичилик менен кїрєшїїнїн эў арзан жана таасирдїї жолу бул – профилактика. «Учурда наркология жана психиатрия илимдеринин корутундусу боюнча, баўгичилик бул тукум кууй турган эмес социалдык оору»,- дейт Назаралиев. «Жаш балдарга жана келечектеги ата энелерге эскертїї берїї абдан зарыл. Учурда мектепке чейинки жана мектептеги тарбия берїї иштерине басым жазоо маанилїї. Анткени так ушул жерлерде психиканын алсыздыгы жаралып, кийинчерээк ал нашакорлордун катарына алып келїї коркунучу пайда болот»,- деп тїшїндїрєт профессор. Мунун алдын алуу їчїн Саламаттык сактоо, Билим берїї, Ички иштер министрликтери бирдикте иш алып барыш керек. Ар кандай акцияларды, мектептердеги жана ЖОЖдордогу ачык сабактарды, фотокєргєзмєлєрдї, баўгичиликтин залалы темасындагы жолугушууларды коомдо маў затка каршы имунитет иштелип чыккычакты єткєрїш керек. Рахатбек РЫСАЛИЕВ

№ 135 • 03-июль, 2015-жыл

АЧЫК СЄЗ

“Кыздардын ортосунда чыныгы достук болбойт...” - Гулира, шоу-бизнес дїйнєсїнє аралашканыўа аз гана убакыт болсо да, учурда жакшы ийгиликтерге жетишип келе жатасыў. Бул чєйрєгє кандайча аралашып калдыў? - Мен бала чагымдан эле “Ырчы болом”- деп кыялданчумун. Їйдє ата-энем чыгармачылыктан тап такыр алыс адамдар. Атам ырдаганды эч жактырбайт. Ал эми апам жакшы ырдаар эле. Бирок, апам сахнага ырдап жок. Апамдын таланты мага єтїп, кыялдарымды ишке ашырып, элге кызмат кылуу їчїн шоу бизнеске аралашып калдым. - Чыгармачылыктан сени кимдер колдойт? - Алгач эле менин устаттарым. Мени колдоп, “Шоу чєйрєгє кел”- деп, жол кєрсєткєн адамдар кєп эле. Башкы спонсорлорум бир туугандарым. Жакындарымдын колдоосу менен ыр жаздырып, клип тарттырып келе жатам. - Шоу-бизнес чєйрєсїндє ырчылар ортосунда кєрє албастык, бут тосуулар кєп болот деп угам. Сенде да бул нерсе болгонбу? - Албетте, ар бир иште сенин ийгилигиўди кєрє албаган, бут тоскон адамдар болот. Ал эми чыгармачылыкта менин душмандарым жок деп ишенимдїї тїр-

дє айта алам. Себеби, менин эч кимге зыяным жок жана бирєєгє жамандык да каалабайм. Жашоодо чыр-чатакка жок адаммын. - Атаандаштык болмоюн эч качан адам єнїкпєйт. Качан гана сага бирєє атаандашса, анда алдыга жылуу болот эмеспи. Сага атаандашкандар барбы? - Шоу чєйрєдє ушул нерсе дайым болуп турат экен. Бирок, мен бирєєнї туурап, ага атаандашып кєргєн эмесмин. Єз ишимди жасап келе жатам. Ар бир ырчынын єзїнчє бир стили, угарманы, кїйєрманы, єзгєчєлєгї болот. Ошондуктан, мен бирєє менен атаандашпаганга аракет кылам. Ушундай нерселерди кєп жактыра бербейм. - Ырчы болуш їчїн керек болгон їч негизги нерсени атап берсеў? - Эў биринчи кезекте ырчы болуш їчїн эмгек, талыкпаган аракет, талант жана їн керек. Бул нерселер жок болсо, ырчы болбой койгон эле оў. - Чыгармачылыкта популярдуу болуш їчїн ырчыга эмне керек? - Азыркы учурда ырчылардын кєптїгїнєн башыў адашат. Ошондуктан популярдуу болуу дагы бир топ кыйыныраак.

Ырчы менен мыкты пиар менеджер, тажрыйбалуу продюсер керек. Ар бир ырчынын кыялы болот “Продюсер менен иштешсем” деген. Менин да бул тууралуу кыялым бар. Бирок, орундала элек. - Сахнага кийип чыккан кийимдериўди даярдоодо стилисттер менен иштешесиби? - Ооба, эл адамы болгондон кийин сєзсїз тїрдє жагымдуу, жарашыктуу кийимдерди сахнага кийип чыгыш керек. Кийим тандоодо, тиктирїїдє сєзсїз тїрдє стилисттерден кеўеш алып, даярдайм. - Сени ар тараптан колдоп, жардам берип жїргєн досторуў барбы? - Сиз билесизби? Чынын айтсам достордон бир аз аксайм. Акыркы кїндєрї байкап кєрсєм кыздардын ортосунда чыныгы достук болбойт экен. Ошондуктан, азырынча кыздардын арасында досторум жокко эсе, саналуу гана. Ал эми мырзалардан Кудайга шїгїр ишенимдїї достор бар.

№ 135 • 03-июль, 2015-жыл

- Жїрєгїўдїн ээси барбы? - Ушул жашка келгени чыныгы сїйїїгє кабыла элекмин. Жїрєк болсо бош (кїлїп). Кудайымдын буюруп, маўдайга жазган тагдыр, ал кїн алдыда болот деген чоў ишенич менен жашайм. Бирок, єзїм ойлогондой мырзага жолугарыма ишенем. Буга чейин артымдан чуркаган мырзалар менин жашоомо туура келген эмес. Жєн гана тоок сїйїї сымал єтїп кеткен. Азыр жаш кызмын. Жеке жашоону куруу тууралуу кєп ойлонбойм. Єз убактысы келгенде ал тууралуу кеўири айтып берїїгє даярмын. -Табитиндеги мырзалар кандай болушу керек? - Жєнєкєй, ички дїйнєсї таза, ыймандуу, акылдуу, боюн кєтєрбєгєн, чечкиндїї мырзалар менин идеалым. Назира Бакытбекова

ЖАЎЫ МУУНДУН СТУДИЯСЫ

Акыркы учурларда кыргыз музыкасы єнїгїп, атамекендик ырчылар чет элдик кароо-сынактарга байма-бай катыша баштаганы баарыбызга маалым. Кароо-сынактарга баш байгелерди багындырып, єлкєбїздїн желегин татыктуу желбиреткен ырчыларыбыздын ырларын кооздоп, “кєйнєк кийгизген” албетте бул - музыкалык студиялар.

ЖАКШЫ СААМАЛЫК, ЖАЎЫ СТУДИЯ Жакында эле жакшы саамалык уланып, жаштардын табиятына ылайык “NEXT music” аталышындагы жаўы музыкалык студия ачылды. Аталган студиянын негизги максаты -кардарларга сапаттуу кызмат тартуулоо жана таланттуу ыр ышкыбоздоруна кємєк кєрсєтїї. Студия чыгармачылыктын чыйыр жолунда жїргєндєргє; їн жаздыруу, аранжировка, клип тартуу, фотосессия жана карапайым калк їчїн да; фотосессия, слайд-шоу жана видеомонтаж сыяктуу кызматтарды кєрсєтєт. Сапат жагынан азыркы тапта сап башында турган башка студиялардан кем калышпаганы менен баасы алардан бир топ арзан. Андыктан кардарлардын кулагына кїмїш сырга!

КАРДАРЛАРГА САПАТТУУ КЫЗМАТ Студиянын аталышы эмнеликтен “NEXT music” болуп калганын билїї їчїн студиянын жетекчиси Асхат Субанбековго кайрылдык: Биздин студиянын мааниси “кийинки музыка” дегенди тїшїндїрєт. Башкача айтканда жаш муундардын табитине ылайык жаўы багыттагы, заманбап ырларды жаздырабыз. Бизде чыгармачылыкка жаўыча кєз карашатагы жаш, таланттуу, єз ишин мыкты билген жигиттер чогулган. Буюруса алдыда жакшы максаттарыбыз бар.

Ал эми студиянын менеджери Айбек Аманбеков буларга токтолду: -Биздин студиянын єзгєчєлїгї ырчыларга ыўгайлуу, тиешелїї бардык кызматтар бир жерде. Башкача айтканда ырчы келет, биздин студиядан ырдын сєзїн, обонун, аранжировкасын жасатат. Андан соў їнїн жаздырып, кааласа клибин

тарттырып алат. Кєпчїлїк ырчылар їнїн башка студиядан жаздырат, аранжировкасын дагы башка студиядан жасатат, ал эми клипти такыр башкаларга тарттырат. Буга биринчиден убакыт, экинчиден акча коройт. Андан кєрє ошол эле нерселерди бир жерден бїтїрїп алганы оў эмеспи, ошондуктан ырчыларды биз менен кызматташууга чакыра кетем.

ТАЛАНТТУУ ЖИГИТТЕРДИ ТААНЫЙ ЖЇРЇЎЇЗ! “NEXT music” студиясынын кызматкерлерин тааныштыра кетпесек болбос.

Їн режиссёру Асылбек Изаков: -Атам Жакыпбек Изаков бир топ токтогулдук ырчыларга жардам берген чоў композитор эле. Атамдын “Миў кыял” деген тобу бар болчу, алар гастролго чыкканда мен да ээрчип жїрїп кичинемден эле музыкага жакын болуп єстїм. Кийин Муратаалы Кїрєўкеев атындагы музыкалык мектептен вокал жана сокмо аспап боюнча билим алдым. Азыркы тапта єзїм да чоў сахнага чыгуу максатында ырларды жаздырып, клип тартырып жїрєм. Ал эми їн режиссёру болуп буга чейин 3 жыл иштегем жана кєптєгєн ырчылардын їнїн жаздыргам.

Аранжировкачы Батю Сагынбаев: -Менин атам Жумабек Сагынбаев композитор. Анын обондорун азыркы атактуу ырчылардын кєбї аткарып жїрїшєт. Эсимде. Кичинемде їйдє фортепиано бар эле. Атам мага ойногонду їйрєтїп, 4 жашымдан тарта дїйнє классиктеринин чыгармаларын єз алдымча ойной баштагам. Ошондон тарта клавиша менин досум. Чоўойгондо аранжировка жасоого кызыгып, 4 жылдан бери жасап жїрєм. Токмок шаарында ырчы жана аранжировщик катары таанылгам. Эми чыгармачылыгымды єркїндєтєйїн деп Бишкекке келип, “NEXT music” студиясында иштеп баштадым.

Клипмейкер Нурсултан Эстебесов: -Мен кичинемде актёр болгум келчї. Кийин эмнегедир колума камера кармагым келип, бир нерсе тартууга кызыга баштадым. Эрнест Абдыжапаровдун VI - мастер-классын аяктагам. Ошол жактан кызыгуум артып, оператор болуп кино, клиптерде режиссёрлордун, операторлордун жардамчысы болуп иштеп тажырыйба топтодум. Андан соў эжем Жазгїл Эстебесованын жана башка ырчылардын клиптерин тарта баштадым. “NEXT music” студиясына ырчыларга сапаттуу клип тартууну кєздєп эмгектенїїнї туура кєрдїм.

Сиз ыр жаздырып сахна жылдызына айлангыўыз келсе, їйїўїздє майрам болуп видео-сїрєт кызматтар, тамада, музыканттар керек болсо анда “NEXT music” студиясына кайрылыўыз. Телефон номери:0706780087 Рахатбек Рысалиев

№ 135 • 03-июль, 2015-жыл

ЧОЎ МУШТУМ

ДЕПУТАТТЫ ТЕПКИЛЕГЕНДЕР КАЧАН ЖАЗАСЫН АЛЫШАТ? Азыр кимдин акчасы болсо эле кєпкїлєў тартып калган заманда Сокулук районуна караштуу Жаўы Пахта айылынын тургуну жана ошол эле айылдын жергиликтїї кеўештин депутаты Мамыров Темирланды уулу орозо айында айылдашы Асанов Мирлан жумушчулары менен чогулуп сабап кетишкен. Окуя 24-июнь кїнї катталса дагы Сокулук райондук РИИБси толук кандуу тергєє амалдарын жїргїзгєн эмес экен. Айылдык Кеўештин депутатынын дагы кол тийбестик макамы бар. Биздин редакциялык жамаат барып окуяны болгон жеринен таанышып Темирландын айыл элине кылып жаткан кызматын кєрїп ыраазы болуп, кошуналарын кепке тартып Темирлан тууралуу сурасак буларга токтолду.

Æàáûðëàíóó÷ó Òåìèðëàíäûí àéûëäàøû Êàïàðîâà Àíàð ýæå: БИЗ БУЛ БОЮНЧА КАЛБАЙБЫЗ Сокулук районун Жаўы Пахта айылынын Садовая кєчєсїндє жашайм. Айыл кеўешинин депутаты Мамыров Темирлан кєйгєйлїї маселелерибиздин бири болуп жаткан жашоочулар ичип жаткан суубузду айылдагы жергиликтїї кеўештин депутаттары менен биргеликте айылга кєп жакшы нерселерди суу, тех сервис сыяктуу кєйгєйлїї маселелерибизди чечип жатышкан. Анан эле бош турган жер тилкесине ээлик кылып Мирлан аттуу айылдашыбыз чыга келди. Ар бир їй-бїлєдє 3 бала бар. Жалпы 150 жакын жаш балдарыбыз ойноп жїргєн аянтчага имарат салып анысы аз келгенсип биздин їйлєрїбїзгє жакын жерге даараткана салып анын жаман жыты їйїбїздїн ичине чейин кирип жаткан маселебизди чечип берїїсїн суранганбыз. Ал маселени чечїї їчїн биздин депутат Мамыров Темирлан, ошол жерди тозуп, имарат салып жаткан Асанов Мирланга маселени чечїї їчїн, биздин талаптарды айтып барса Мирлан Асанов баш болуп жанына 9 баласы менен Асанов депутатыбыз Темирланды мыкаачылык менен уруп, сабап токмокко алган. Темирландын ден-соолугуна зыян келтирген, биздин депутатыбыз азыркы тапта бейтапканада жатат. Асанов Мирландын мынчалык кєпкєндїгї кїзгї шайлоодо “республика-ата-журт” саясий партиясынын атынан жогорку кеўешке аттанып жатканы экен да. Шайлоо баштала электе ушинтип сайгактаса шайлоодон кийин бул адам элине кызмат кылбай тескерисинен єз элин жеп, малай кылат окшойт. Азыр Темирлан уулуман уялып жатабыз каяктан бул маселени кєтєрє калдык деп. Бирок биздин сєзїбїздї аткарам, биздин элдин таламын талашып таяк жеп жатат. Темирлан элдин уулу экен эртерээк сакайып чыгып алса биз кошуналар ал жерди башынан териштирип ким, кайсыл айыл єкмєт убагында сатылганын сот аркылуу кайрыганга аракеттенебиз. Биз бул боюнча калбайбыз.

№ 135 • 03-июль, 2015-жыл

Óìàðîâà Èííîáàò êîøóíàñû: ТЕМИРЛАН АЛАРДАН СУУРУЛУП ЧЫГЫП ДЇКЄНДЇ КЄЗДЄЙ КАЧКАН - Бул окуя 24-июнда болгон, биздин айыл депутатыбыз Мамыров Темирлан машинасы менен келип даараткананы Асанов Мирланга алып салгыла деп кайрылганда, тигил кишилер даараткананы алып салгандын ордуна Темирланды уруп киришти. Темирлан алардан суурулуп чыгып дїкєндї кєздєй качкан ал жактан кандай, эмне болгонун кєргєн жокмун кєп убакыт єтпєй эле ал кайра єзїнїн їйї кєздєй качып келди, артынан кишилер кууп келип эшигин тепкилеп жатты.

Ìàìûðîâ Òåìèðëàí, Æà¢û Ïàõòà àéûëûíûí æåðãèëèêò¿¿ êå¢åøèíèí äåïóòàòû, æàáûðëàíóó÷ó: БЕЙТАПКАНАДАН ЄЗЇМЄ КЕЛДИМ - 24-июнь кїнї Бишкекке машинамды оўдоткону келгем. Ал кїнї жумуштарымды бїтїрїп саат 4тє айылга келип єзїмдїн жашаган їй жагыма келсем, ошол жердин жашоочулары чогулуп алып жаныбыздагы аянтчаны карап койчу, даараткананы їйдїн жанына салып, анын жаман жыты биздин їйгє чейин кирип жатат деп кайрылышты. Мен ал маселе боюнча аянтчага барып бул даараткананы ким салды десем эле Асанов Мирлан “Сен кимсиў? бери келчи” дегенде эле мен

Балдыр ойной турган жана тандыр бышырган жерде даараткана салынган

бул жака даараткана курганыў болбойт да. Даараткананын жытына анын їстїнє да мыйзамсыз курулуш иштерин жїргїзїп жатканыўа жергиликтїї жашоочулар нааразы болуп жатат. Мен ошондуктан келип отурам десем эле сен кимсиў деп мага карай атырылды. Мирландын Жакып деген байкеси келип колуман кармап эмне кыйкырып жатасыў дегенде эле Мирлан мени муштап жиберди да жанындагы кишилерге “делай” деп койду. Мени муштап жатканда алардан эптеп суурулуп дїкєндї кєздєй качып жєнєдїм, алар артыман таштар менен чаап киришти. Артыман тєртєє кубалап келе жатышты, калган їчєє тегеренип менин алдыман чыгышты. Мен компьютерный клубду кєздєй качып бара жаткам. Ал жакта Бабыр деген досум иштечї, ага жардам сураганы бара жатканда алдыман тигил їчєє чыгып кайрадан мени ур токмокко алып киришти. Мен алардан суурулуп чыгып Бабырды чакырсам ал чыгары менен аны їч

бала баса калып сабап кирди, анын ичинде Мирлан Асанов да бар болчу. Эсимде бар бир сары тїстїї келген бир бала їстїмє чыгып алып муштап жатканда калгандары капталыман тээп, согуп жатты. Алардан эптеп бошонуп аянтчаны кєздєй качканда кайрадан аянтчадан мага жетип келишти. Їч, тєртєє мени кармап турганда Мирлан келип кєзїмдї кєздєй тєрт жолу муштум узатты. Ошондо мен Мирланга кайрылып Мирлан болду эми Орозо го, орозо маалында мынчалыкка барбай эле коёлучу. Болду го, сабадыў кой бер эми десем. Менден кечирим сура, элдин кєзїнчє десе болобу. Ал кїнєєлїї болсо анан мен андан кечирим сурашым керек экен да. Мен кечирим сурабайм, єлтїрсєў да сурабайм дегенде кол алдында иштеген бир кишисине кайрылып ГАЗ 53 жїргїзчї, ушул жерден эле тебелетип єлтїрїп салайын, сен мойнуўа аласыў 50, 60 миў баксы берем деп тигил кол алдындагы кишиге айтканда тигил кишиси машинаны кєздєй басканда эле мен Мирланды тїртїп їйдї кєздєй качтым. Їйдє жубайым эле бар болчу, жубайымдын боюнда бар болчу. Ата-энем эс алганы Суусамырга кетишкен. Їйгє кире качып эле эшикти жаба албайм, аялым шок болуп ачкычты таба албай эмне кыларын билбей мага жардамдашып эшикти тїртїшїп калды. Тигилер эшикти тепкилеп, муштап жатышты. Алардын буттары, колдору їйдїн ичине чейин кирип атышты, анткени менин эшигим ичти карай ачылчы. Ошентип тепкилеп жатканда бирєєнїн буту аялыма тийип азыр аялым бейтапканада коркунуч жаралууда, бойдон да тїшїп калышы мїмкїн деп жатышат. Кошуналарым чогулуп кыйкырып баштаганда тигилер кетишти. Мен эшикти жаап єзїмдї тыштап койдум окшойт кусуп, аябай кыйналып чыктым. Бабыр деген досум келип сени бейтапканага алып барыш керек дегенде мен ПОМдун чоўуна чалып бул жактагы иштер менен тааныштырсам ал азыр мен сага наряд жєнєтєм дегенде мен жаман болуп жатам, мен бейтапканага алып кетип жатышат десем сен кете бер деди. Мен ошо менен єзїмдї жоготуптурмун бейтапканадан дарыгерлер єзїмє келтирди. Кїндїзї мага милициясы да башка жагы да чалган жок. Анан кечинде ПОМдун чоўу чалып сага арыз тїштї деди. Мага кандайча тїшєт мен бул жакта жабырлануучу болуп жатсам. Кєрсє

Асанов Мирлан шайлоонун астында иш козгойт деп коркуп мени сабап кетти мага карата арыз жазыптыр. ПОМдун чоўу сага эртеў менен участковый барат, сен єз арызыўды жаз деди. Мен эртеси єзїмдїн арызымды ишти болгондой кылып жаздым. Ошол бойдон участковый кеткен боюнча тынч. Мен 24-июнь бейтапканага келип тїштїм ошону менен 29-июнга чейин менин ишим боюнча эч бир кабар, жылыш жок. Анан “ Акипресс” маалымат агенттигине чыккандан кийин иш козголду. Мирлан Асанов эртеси мага чалып мен сени прокуратура жагынан да, бейтапкана жагынан да кєрсєтєм. Кєрсє анын курсташыбы же группалашыбы прокуратурада иштейт экен. Анын эртеси чалып алып эй сен мени тїшїнгєн жоксуўбу, їй-бїлєў бар, ата энеў бар алардан коркпойсуўбу дейт. Сен мени коркутуп жатасыўбы десем, мен сени бейтапканадан ары жок кылам деп мени коркутту. Мен болсо колуўан келген нерсени кылып ал. Эл мени менен, мен эч кимден коркпойм дедим. Мына окуя ушундай жагдайда болду. кїзгї шайлоодо эл жерине кызмат кылам деп депутаттык шайлоого аттанышып жаткан адамдар ушундай болсо мекенибиздин келечеги караўгы, туман, жарды болот да. Мындай адамдарга кыргыздын тагдырын ишенип бербеш керек.

Асанов Мирлан Кыргызстандын желеги бар жерди да талашып, минтип партиянын баннери менен тозуп салган

ЖЕРГИЛИКТЇЇ ЖАЎЫЛЫКТАР ЄКМЄТ БАШЧЫ Т.САРИЕВ МАМКУРУЛУШТУН ЖЕТЕКЧИСИ Т.МАМБЕТОВДУ ТЇШЇНЇК КАТ ЖАЗУУСУН ТАЛАП КЫЛДЫ

баяндамачы. «Мамбетов кана? (Мамкурулуштун жетекчиси Турдубек Мамбетов). Эмне їчїн ал бул кеўешмеде жок? Тїшїнїк кат жазсын, Мамбетовду териштириш керек. Єкмєттїн єкїлдєрїнє, кайсы объектилер титулдук тизмеге кирген жана каржылоо качан ачылат, маалыматтарды кат тїрїндє бергиле», - деп кошумчалады Т.Сариев

МЕН ЄЗЇМ АТА КАТАРЫ БАЧАБАЗДАРДЫ ЄЛЇМ ЖАЗАСЫНА ТАРТУУНУ КОЛДОЙМ, - А.Жээнбеков Єкмєттїн Ош облусундагы єкїлї Сооронбай Жээнбеков 2-июлда алдыдагы кїз-кыш мезгилине даярдык кєрїї боюнча селектордук жыйында Ош облусундагы авариялык абалда турган 6 мектепке, анын ичинде Єзгєн районундагы 2 палаталык мектепке каржылоо ачыла электигин билдирди. Премьер-министр Темир Сариев, Архитектура жана курулуш боюнча мамлекеттик агенттиктин єкїлдєрїнє кайрылып, аталган мектептер жаўы окуу жылына ишке берилеби деп сурады. «Бул объектилердин курулуш-оўдоп тїзєє иштери жумуштук тартипте графикке ылайык жїргїзїлїп жатат», - деп жооп берди Мамкурулуштун жетекчисинин орун басары. «Жумушчу тартипте деген кандай? Мага так жоопту берсеўер», - деди Т.Сариев. «Менде маалыматтар жок, анткени мен бул маселени жетектебейм. Мен кїзгїкышкы мезгилге даярдыктар боюнча маалыматтарды берїїгє даярмын», - деди

«MANHATTAN» КАФЕСИНДЕ ЖАРДЫРУУЧУ ЗАТ КОЮЛГАНЫН АЙТКАН «ТЕЛЕФОНДУК ТЕРРОРИСТ» КАРМАЛДЫ

Мен єзїм ата катары бачабаздарды (педофил) єлїм жазасына тартууну колдойм, деди ЖК тєрагасы Асылбек Жээнбеков 1-июлда Бишкектеги маалымат жыйында. «Мен бачабаздарга єлїм жазасын берїїнї колдойм. Бирок мен эске салгым келет, эмне їчїн єлїм жазасы башка жаза менен алмаштырылган. Мыйзамдар жакшы иштеген єлкєлєрдє дагы, кїнєєсїз адамдар жазаланган учурлар кездешкен. Ошондуктан єлїм жазасы башка жазага алмаштырылган, мисалы, ємїр бою абакта камоо. Бирок балдарга карата зордукзомбулук кєрсєткєндєр єлїм жазасына

ДЕПУТАТ К.САМАКОВДУН ИШИ БОЮНЧА ЖУМУШЧУ ТОП ЖЕРЛЕРДИ КОТОРУШТУРУУДА МЫЙЗАМ БУЗУУЛАР БОЛГОН ЭМЕСТИГИН АНЫКТАДЫ Депутат Карганбек Самаковдун кылмыш иши боюнча жумушчу топ, жерлерди которуштурууда мыйзам бузуулар болгон эместигин аныктады. Бул тууралуу 30-июнда парламенттин жыйынында жумушчу топтун мїчєсї депутат Абдимуталип Кочкорбаев («Ата Журт») билдирди. Анын айтымында, топтун чечими 9 пунктудан турат. «Комиссиянын максаты - мыйзамдуулук канчалык сакталганын текшерїї болчу. Биздин чечимдин 1ден 6-пунктуна чейин айыл єкмєттєрдїн, райондук жана облустук администрациялардын жерлерди бир категориядан экинчиге єткєрїї боюнча чечимдери, ошондой эле єкмєттїн токтомдорунун сакталышы жєнїндє айтылат. 6-пунктта жерлердин ээлери кимдер болуп калганы жєнїндє айтылат. Мамлекеттик каттоодон 1829 адам єткєн жана тилкелерди пайдаланып жатышат. 2008 -жылдан баштап алар жер салыктарын жана социалдык чегерїїлєрдї тєлєп жатышат. Андан кийин, 2008жылы К.Самаков депутат дагы, мамлекеттик кызматкер дагы болгон эместиги айтылат жана кысым кєрсєтє алмак эмес. Жалпысынан биз, баары мыйзам чегинде болгон деген жыйынтыкка келдик», - деди

КЫЛМЫШ ЖАНА КЫРСЫК лууга же болбосо тїзєтїї жумуштарына, же болбосо їч жылга чейинки мєєнєткє эркиндигинен ажыратууга жазалар каралганын эскертет.

ОШ ОБЛУСТУК АДМИНИСТРАЦИЯСЫНЫН БИЛИМ БЕРЇЇ БЄЛЇМЇНЇН КЫЗМАТКЕРИ ПАРА АЛЫП ЖАТЫП КАРМАЛДЫ

Ушул жылдын 27-июнунда саат 23:55те Бишкек ШИИББдин кезмет кызмат пультуна «Manhattan» кафесинин администрациясы, белгисиз адам аларга чалып кафеде жардыруучу зат койгондугун айтканын кабарлаган. 2-июлда УКМКнын басма сєз кызматы билдиргендей, окуя болгон жерге УКМКнын жана ИИМдин кызматкерлери шашылыш тїрдє чыгышып, кафени жана ага жанаша аймакты изилдеп чыкканда, кандайдыр бир жардыруучу тїзїлмєлєр табылган эмес. 30-июнда УКМКнын ыкчам-издєє ишчараларын жїргїзїїдє жалган телефон чалган КР жараны Кубатбеков Майрамбек аныкталып, кармалды. Факты боюнча УКМКнын тергєє башкармалыгы КР Кылмыш-жаза кодексинин 228-беренеси (Терроризм актысы жєнїндє атайылап жалган билдирїї жасоо) менен кылмыш ишин козгоду. Кармалган жаран УКМКнын тергєє абагына киргизилди. Учурда тергєє иштери жїрїп жатат. УКМК, терроризм актысы жєнїндє атайылап жалган билдирїї бергендер жоопко тартыларын жана КР Кылмышжаза кодексинин 228-беренесине ылайык терроризм актысы жєнїндє атайылап жалган билдирїїлєр боюнча айып са-

тартылышы керек. Буга, менимче, макул болууга болот», - деди ал. Кыргызстанда активисттер бачабаздарды єлїм жазасына тартуу їчїн петицияны колдогон 12 миўден ашуун кол чогултушту

Ош облустук администрациясынын билим берїї бєлїмїнїн кызматкери пара алып жаткан жеринен кармалды. Бул тууралуу 2-июлда ИИМдин басма сєз кызматы маалымдады. Анын маалыматы боюнча, 1-июлда Ош облустук ички иштер органдарына Ош облусунун Кара-Суу районунун жашоочусунан арыз тїшкєн. Ал кызына аттестат берїї їчїн 15 миў сом акча талап кылган Ош облустук администрациясынын билим берїї бєлїмїнїн кызматкерине карата чара кєрїїнї суранган. Иликтєє иштеринин жїрїшїндє ИИМ кызматкерлери тарабынан Ош облустук администрациясынын билим берїї бєлїмїнїн 52 жаштагы кызматкери К.А., кармалды. Ош облустук прокуратурасы тарабынан КРнын Кылмыш-жаза кодексинин 313-беренеси менен кылмыш иш козголду. Иликтєє жїрїп жатат.

ПАНФИЛОВДУН КУМ-АРЫК АЙЫЛЫНДАГЫ ШАР АККАН КАНАЛГА ТЇШЇП КЕТКЕН 12 ЖАШТАГЫ ЭРЖАН ЄЗ КЇЧЇ МЕНЕН ЖЭЭККЕ ЧЫКТЫ Мурдараак маалымдалгандай, 26-июнда саат 14:19 чамасында Чїй облусундагы Жайыл жана Панфилов райондорунун куткаруу кызматына Кум-Арык айылындагы каналга 12 жаштагы Эржан Наказбеков кулап кеткендиги билдирилген. Маалыматка ылайык, ал кїнї Эржан демейдегидей эле башка балдар менен чогуу айыл четиндеги каналга суу алуу їчїн барган, деп маалымдайт аймактык кабарчы. Бул канал Кум-Арыктын жашоочуларынын эгин талааларын суу менен камсыз кылып, кээ бир жашоочулар каналдын суусун їй тиричилигине колдонот. Сууга барган балдардын арасындагы Эржан буту тайып каналга жыгылганда, шар аккан суу аны дароо агызып кеткен.

«Баланын жыгылганын кєргєндєр айылга жетип, улуу кишилерге кабарлашкан. Айылдыктар ошол замат КараБалта шаарынан куткаруучуларды чакырышкан. Куткаруучуларга кошулуп жергиликтїї тургундар да баланы издеп жатышты, бирок табылган жок. Суу адамды тумчукту-

11 ал. Кийинчерээк депутаттын жактоочусу Бактыбек Асамудинов билдиргендей, депутаттык жумушчу топтун ишинин жїрїшїндє, жерлердин трансформациясы КР мыйзамдарына ылайык этап этабы менен ыйгарым укуктуу кызмат адамдары тарабынан ишке ашырылган.

КЫРГЫЗСТАНДЫКТАР АДАЛ АЗЫКТАР ТУУРАЛУУ КЕНЕН МААЛЫМАТ АЛА АЛЫШАТ

«Халал индустриясын єнїктїрїї Кыргыз борбору» коомдук бирикмеси атамекендик тастыкталган адал тамак-аш жана азыктардын курамындагы заттардын пайдалуулугу жана зыяндуулугу жєнїндє так маалымат берїїчї маалыматтык кызматын ачты. Кызматтын номери: (0312) 89 14 90, (0555) 89 14 90, (0707) 666 881. Эске салсак, аталган коомдук бирикме 3 жылдан бери иш алып барат жана ага 100гє жакын ишканалар катталган. Адал индустриясы дїйнєдє эў ыкчам єнїгїп келе жаткан экономикалык тармактын бири. Ал тамак-аш єндїрїїдєн тышкары, косметика, дары-дармектер, кийим, ар кандай кызматтар жана логистика тармактарын камтыйт. руу їчїн бир канча секунд эле жетиштїї. Суунун кїї менен акканын кєрїп келгендердин баары баланын тирїї экендигинен їмїтїбїздї їзїп калдык. Бир сааттык издєє да эч кандай натыйжа берген жок. Топтолгондордун баары Эржанды издеп жїрсєк, ал эбак эле їйгє кетип калыптыр. Кєрсє каналдын ылдый тарабында суудан сыртка чыгып кетсе боло тургандай жай аккан жер бар экен, бирок ал жер Эржан жыгылгандан 1 чакырым алыстыкта жайгашкан. Биз ал аралыктан сїзїп єтїп аман калууну ойлоп да кєргєн эмеспиз», - деп билдирди Эржандын жездеси Бекболсун Аскарбеков.

ТАЛАСТАГЫ ЖЕРГЕТАЛ АЙЫЛ АЙМАГЫНЫН МУРДАГЫ БАШЧЫСЫ 1,05 ГЕКТАР ЖЕРДИ МЫЙЗАМСЫЗ БЕРГЕНДИГИ АЧЫККА ЧЫКТЫ Талас ОИИБдин 5-бєлїмчєсїнїн кызматкерлери тарабынан Талас районунун Жергетал айыл аймагынын мурдагы башчысы К.М. 2011-жылы єзїнїн иштєє убагында кызматтык ыйгарым укуктарын аша чапкан деп шектелїїдє. 2-июлда Талас ОИИБдин басма сєз кызматы билдирген маалыматта: «Кыргыз Республикасынын жер мыйзамдарын одоно бузуп, пайда кєрїї максатында алдамчылык жол менен Жергетал айыл єкмєтїнїн Кызыл-Туу айылынын жашоочусу деп расмий иш кагаздарын жасалмалап, Талас облусунун Манас районунун Жайылган айылынын жашоочусу 1963-ж.т. Д.Ж.аттуу жаранга жана анын 2 жаш баласына ар бирине 0,35 гектар, жалпысы 1,05 гектар айдоо жерин мыйзамсыз їлїш жер катары берип койгондугу аныкталды», - деп айтылат. Натыйжада мурдагы айыл єкмєт башчысынын кыймыл аракетинен 1,05 гектар жер мыйзамсыз берилген. Учурда аталган факт боюнча КРнын Кылмыш-жаза кодексинин 166-315-беренелери менен кылмыш иши козголуп, тергєє амалдары жїргїзїлїїдє.

№ 135 • 03-июль, 2015-жыл

12 Жалал-Абаддагы жаратылыш кырсыгынан турак жайсыз калгандарга їйлєр курулуп башталды ИШ САПАР

Жалал-Абад облусунун Сузак районундагы Кыржол айылынын жер кєчкїдєн турак жайсыз калган жана турак жайлары жабыркаган жарандарга турак жайлар курулуп башталды. 2015-жылдын 24-июну кїнї Кыргыз Республикасынын Єзгєчє кырдаалдар министринин орун басары Равшанбек Рысбаев КРнын ЄКМи тарабынан курулуп жаткан жаўы турак жайлардын курулуш иштеринин жїрїшї менен жеринен таанышты. Куруучулардын айтымына караганда бардык курулуш материалдары жана куруучулар жетиштїї, бїгїнкї кїндє ЄКМ тарабынан курулуп жаткан сегиз турак жайдын ар биринде 6дан адам, жалпысынан 50гє жакын адам иштеп жатат. Курулуш иштери менен таанышкан Равшанбек Рысбаев турак жайларды сапаттуу жана єз учурунда 31-августка жеткирбей куруп бїтїрїїнї куруучу мекемелердин жетекчилерине эскертти. “Мамлекет башчыбыз Президенттик фонддон 11 миллион сомдон ашык акча каражатын бєлїп берди жана 31-августка чейин курулуш иштерин бїткєрїїнї тапшырган. Айтылган мєєнєттєн кечиктирбей, бардык шарттары менен сапаттуу турак жай куруп берїїўїздєр зарыл. Жаратылыш кырсыгынан жабыркаган жарандарга бул жерде да кєйгєйлєр жаралбашы керек”-деди министрдин орун басары Р. Рысбаев. Ал эми куруучулар курулуш иштери белгиленген мєєнєттє бїтєрїнє убадаларын беришти. Маалымат иретинде: 2015-жылдын 24майы кїнї саат 01:49 чамасында Сузак районунун Ырыс айыл аймагынын Кыржол айлында Жер кєчкї тїшїп, 5 турак жайды басып калган. Жер кєчкї астында калган турак жай ээлери: 1. Аттокур Алимбеков; 2. Эргеш Алимбеков; 3. Кенжебай Алимбеков; 4. Каныбек Топчубаев; 5. Мойдун Абдрахманов. Жер кєчкїнїн астында калган 6 адамдын сєєктєрї куткаруучулар тарабынан ошол эле кїнї табылган, алар: 1. Кенжебай кызы Элнура, 1995-жылы туулган; 2. Каныбек уулу Мирлан, 2010-жылы туулган; 3. Каныбек кызы Зарина, 2009-жылы туулган; 4. Аттокур Алимбеков, 1956-жылы туулган; 5. Жамиля Сейдаева, 1958-жылы туулган; 6. Калыс уулу Нуржигит, 2012-жылы туулган. Андан сырткары 12 адам тез жардам кызматкерлери тарабынан райондук ооруканага медициналык жардам кєрсєтїїгє жеткирилишип, анын ичинен 5 адам ооруканага жаткырылган: 1. Кенжебай Алимбеков, 1965-жылы туулган; 2. Аттокур уулу Азамат, 1992-жылы туулган; 3. Айжамал Кыязова, 1970-жылы туулган; 4. Зияда Исмаилова, 1978-жылы туулган; 5. Замира Алимбекова, 1972-жылы туулган. Алар Сузак райондук ооруканасында дарыланышкан. Калган жеўил жаракат алган 7 адамга медициналык жардам кєрсєтїлгєн. Рахатбек Рысалиев

№ 135 • 03-июль, 2015-жыл

ПАРЗ

ОРОЗОНУ ЭМНЕ БУЗАТ? • Àòàéûëàï áèð íåðñå æåø æå è÷èø • Ýðäè êàòûí æûíûñòûê ìàìèëå êûëûøû • Àòàéûí êóñóó • Àÿëäàðäûí ýòåê êèðè (õàéç) êåëèøè • Àÿëäàðäûí òºðºòòºí êèéèíêè êàíû (íèôàñ) êåëèøè • Àòàéûëàï óðóê ñóþêòóãóí ÷ûãàðóó (ìàñòóðáàöèÿ, èñòèíìàà) Аллах Таала айтты: “Мына эми, аялыўар менен (орозо кїндїзї эмес, тїнїндє) кошула бергиле жана Аллаh силерге жазган нерсени ниет кылгыла. Жана тээ таў мезгилинен ак жип кара жиптен ажыраганы силерге анык билингенге чейин (б.а. тїн бїтїп кїндїн ак шооласы пайда болгонго чейин) жей бергиле, иче бергиле. Андан (саарлыктан) кийин орозону тїн киргиче толук уланткыла.” (Куран, аль-Бакара 2:187) «Ким орозо экенин унутуп жеп же ичип алса да орозосун улантсын [оозун ачып жибербесин]. Аллах аны ырыскыландырыптыр» (аль-Бухари, Фатх: 1933). Байкабай оозуна бирдеме алып, кийин эстеп кетсе дароо анысын чыгарып таштасын. Эгер байкабай бир нерсе жеп ичип алса да эч нерсе эмес. Бул їчїн орозосу бузулуп калбайт, орозосу туура эле болот, кийин каза же кафарат тєлєп бербейт. Ким убактысы келди деп оозун ачып

жиберсе же келе элек деп саарлык кылып жатып кийин билип калса дароо токтотсун – бул ката кечирилет, орозосу дурус, каза жок. Ким єзї каалабастан кузса казасы жок (орозосу туура эле болот), бирок атайылап кузса бул кїндїк орозосу бузулат, оозу ачылат, ошону менен эле бирге кечке чейин эч нерсе жебейт-ичпейт, бирок ал кїндїн кийин казасын тутуп берет. (Ахмаддан келген хадис) ОРОЗОНУН ЭРЕЖЕЛЕРИ ЖАНА ТАРТИБИ ТУУРАЛУУ МАКАЛАБЫЗДЫН БИРИНЧИ БЄЛЇГЇНЄН ОКУЎУЗДАР

ОРОЗОНУ ЭМНЕЛЕР БУЗБАЙТ? (МУБАХАТ АС-САУМ) • Даарат алууда ооз-мурунду чайкоо (бирок сууну тереў албаш керек). • Ооз жапкан учурда жунуп абалында болуу (хадис Айша). • Кїндїз єз ыктыярсыз тїшїркєп, урук суюктугунун агып калышы (ихтилам болуу). • Ысып кеткенде ваннага жуунуу, душ алуу. • Аялын єбїї, кучактоо (бирок эгер дїїлїгїп кетип аялына жакындык кылып жиберїї коркунучу болсо анда єбїї жана кучактоо болбойт). • Муктаждык болгондо этиаттап балага тамагын чайнап беруу, тамактын даамын татуу. • Атыр же крем колдонуу. • Муктаждык болсо азык болбогон, куч кубат бербеген дары алуу. • Ооз жапкандан кийин тиште калып калган тамактын калдыктарын

жутуп жиберїї. • (Жаман сєз айтуу, сєгїнїї орозону бузбайт, бирок сообун азайтып, таптакыр жок кылып салышы мїмкїн)

ОРОЗОНУ БУЗГАН АДАМДАР КАНТИП АНЫ ТОЛУКТАЙТ? (КАФАРОТ АС-САУМ) • Висоль – кїндїзї орозо тутуп, бирок ифтар убактысы келгенде оозун ачпастан тїнї менен да орозо кармап, кийин саарлыкта да аш ичпестен кийинки кїнгє орозону улантып кетїї. Бул нерсени кылуу арам, тыюу салынат. • Ким орозонун кїндїзї аялы менен жыныстык катнаш кылып оозун ачып салса – анын штрафы (кафарат) – бир кул азат кылышы керек, эгер кул жок болос 2 ай удаа орозо тутат, эгер кїчу жетпесе 60 адамды тойгузат. • Бирок атайылап кузса анын орозосу бузулат, бул їчїн Рамазан бїткєн соў 1 кїн казасын тутуп берет. • Орозонун кїндїзї атайылап тамакже ичимдик ичкен кишинин орозосу бузулат. Ал їчун ал кийин бир кїн каза орозо тутуп бериш керек[1].

ОРОЗОНУН КАЗАЛАРЫН КАНТИП ТОЛТУРУУ КЕРЕК? Шариат їзїрї менен Рамазанда орозо тутпагандар кийин казасын тутуп бериши парз болот. СУРОО. Рамазандан калган кїндєрдї ошол Рамазан айындагыдай кылып удаа тутуш шартпы? ЖООП. Жок, шарт эмес. Кийинки Рамазан келгиче кайсыл бир кїндєр болбосун карыз

орозолорду тутуп берсе болду. Удаа тутуш шарт эмес. Айша (Радияллаху анха) айтат: “Кээде менде Рамазандын каза орозолору калып, аны бир гана Шаабан айында тутуп берїїгє мїмкїнчїлїгїм болчу” (аль-Бухари: 1849: Муслим: 1146). Ибн Хажр айтат: «‘Айшанын Ша‘бан айында болсо да карыз орозолорун тутуп берїїсїно умтулуусунан бизге белгилїї болот – кийинки Рамазан киргиче эски карыз орозолорду тутпай калтыруу уруксат эмес» (Фатх аль-Бари. 4/191). Булак: «Дурар ал-Бахия» “Орозо” китеби. Автор: Имам аш-Шавканий кыргызча даярдаган: Максат Мамбеталиев

[1] Рамазанда себепсиз оозун ачкан чоў кїнєє. Анын жазасы єтє катык. Пайгамбарыбыз мындай дейт: “Качан мен тоого чыкканда катуу кыйкырыктарды уктум. «Бул эмне болгон кыйкырыктар?»деп сурадым. Алар: «Бул тозоктогу адамдар»- деп жооп беришти. Мен (ал дїйнєгє) кєтєрїлгєндє, єздєрїнїн тарамыштарынан асылган, айрылган ооздорунун кычыктарынан кан сызылып агып жаткан адамдарды кєрдїм. “Булар кимдер?”- деп сурадым. Алар айтышты: “Булар иптарга чейин орозосун бузгандар”. (Сахих ат-Таргиб)

№ 135 • 03-июль, 2015-жыл

ДЕН-СООЛУК

Накыл сєздєр

ªç¿¢ä¿ ºòº ñ¿éñº¢ - ºç¿¢º ºç¿¢ äóøìàíñû¢. Эбнер - ЭШЕНБАХ.

Социалдык кыйынчылыктар, їй-бїлєлїк, биртуугандык талаш тартыштарды , коллективдик чыр чатакты жєнгє салат. Тибет медицинасынын ыкмасы менен Ян Инди аныктайт, тамыр аркылуу диагноз коюп, Кыргызстандык бийик тоолорунан жыйналган чєптєрдїн 200 тїрї менен дарылайт.

ª¢ãºëºð ñåíè ñ¿éáºñº äà, êàäûðëîîãî òèéèø. Бернар ФОНТЕНЕЛЬ.

ª¢ãºí¿ áàñûíòñà¢, ìåíè äà áàñûíòêàíû¢.

• Карып бараткан беттеги бырыштарды жазат.

Уолт УИТМЕН.

Ñàíäûðàê îéëîð àð àäàìäûí áàøûíà êåëåò, áèðîê, àêûëäóó àäàì ãàíà àíû òèøèíåí ÷ûãàðáàéò.

• Тери оорулары: писариаз, экзема, аллергия, буттагы грибок, чакалай, баштагы дермобайт безекти чернес. • Бронха астма, ангина, кєк жєтєл, туберкулез, ларингит, гаймарит, радикулит, куяў, белдеги грыжа, ич катуу.

Вильгельм БУШ.

Ñåíè àÿãàí - äîñ ýìåñ, ñàãà æàðäàì áåðãåí - äîñ. Томас ФУЛЛЕР.

Ñîðãîêòóí ºç¿í òîéãóçñà¢ äà, êºç¿í òîéãóçà àëáàéñû¢. Уильям КЭМДЕН.

Òîëòóðà àÿêòû àÿð êºðºò.

Óëóóëàðäûí ºì¿ð¿ ºëºð çàìàò áàøòàëàò. Жан Люсьен АРРЕА.

Óëóó íåðñå ìåíåí ê¿ëê¿ áîë÷ó íåðñåíèí îðòîñó - áèð àòàì. НАПОЛЕОН I.

Томас ФУЛЛЕР.

Òîïóãó æîê áàé - êåäåéäèí êåäåéè. Эразм РОТТЕРДАМСКИЙ.

Óëóó àäàìäàð ý÷ áèð èøòè ÷àëàãàéûì æàñàøïàéò. Христофор ВИЛАНД. Карыялар жапырт бата берген соў кыз куумайы башталды. Кыз бир топ алдыда, кєз жеткис жашыл тїздїктї ак жарык болуп как жарып барат. Артынан аскага кєктєн бой урган бїркїттєй сызып жигити барат. Кыз куумайдын жетер марасы єзєндєгї кечмелик. Караў калгыр кечмелик ордунда турбай ок болуп буларга келет жакындап! Артынан тїшкєн ак жарыкка жетер бекен, ат їстїнєн ал экєє бир денеге айланып кетер бекен?.. Жетпей калса жигитке кыз кайрылып марадан алдынан тосуп мыгат да, жеўїїчї катары тигинин кєўїлїн алып бетинен обєт. Оюндун шарты ушундай, а бирок ар дайыма кыз куугандар марага чейин жетишет. Бул оюн деп айтылганы менен баш кошо тургандарга турмуш сабагын жашоо философиясын берет. Ал мындай: кыз ошондо тагдырдан тагдырга — ємїр бою ажырашпай жашпоону эўсеген, бакыт берер жигиттен качканын, болгондо да жеткирбейм деп качканын кийин эч унутпайт, а жигит болсо єзї каалаганына, бактысына кантип жеткенин тїбєлїк эстен чыгарбайт. Бул жолу да ошондой кыйын иш болду. Мен муну сага, Айа, эзелки бир окуяны билип койсун деп айтып жатканым. Ооба, ошентип кыздын аты учуп барат. «Чап! Жеткир бе!» - деген їндєр жер жарат. Кулагын жапырып кеў арыш алган бул кїлїк кылмергенге сїйгєн кызын берчїдєй эмес. Жигит кызга жеткиче шамал ал экєєнї кучактап, экєєнї аймалап бул дїйнєдє сїйгєнїў сени куугандан, сїйгєнїў сени жетсе экен деп качкандан ашкан бакыт жок дегенсийт. Ооба, бир бакыт жетсе экен деп качып барат, бир бакыт жетемин Деп кууп барат. Эки бакыт ат жалында биригип бир бакытка - їйїї бакытына айланып кетер бекен?.. Тагдыр, тагдыр! Бул оюнду кимдер ойлоп тапты экен?! Аларды кєздєй кечмелик алардан аша учуп-кїйїп келатат. Жетер жер абдан аз калды. Тагдырын берип, таалайын арнаганы качан жетет, качан сыга кучактап жїзїнєн їзїлє тїшїп єбєт?. Кыз качып да, ушуну самап да барат... Кыз качып да, качпай да барат. Кыз сїйїп да, сїйгєнїн кылчактай кїтїп да

№ 135 • 03-июль, 2015-жыл

¯í-ñºç¿ æîê ý¢ ìûêòû ¿ã¿ò÷¿ êóìóðñêà. Бенджамин ФРАНКЛИН.

¯÷ àäàì áèëãåí íåðñåíè - æ¿ç àäàì áèëåò. Иоганн АГРИКОЛА.

• Кыз келиндер оорусу: эрозия, мастапатия, истит, миома, фиброма, менструалдык бузулуулар, климакс, лейкопенения, зарасын кармай албагандар. • Прастатит аденома, энурез, геморой, релатизм, колтуктагы колоўсо, буттагы шыбоо, коўурук ж.б. • Гепатит А, Б, С. давление тїшїрєт, кант диабети. • Бєйрєктєгї, табарсыктагы сезгенїїлєр ж.б. у.с. • Нерв илдеттери: эпилепсия, стресс, коркоктук, шизофрения, тырышуу, арак ичкендер, тамеки тарткандар, наркомания. • Шишик (опухоль), рак, эмчектеги метостаза клеткаларынын єсїшїн токтотот.

ЧЫЎГЫЗ АЙТМАТОВ (Сандан санга)

Тоолор кулаганда (КЫЗКАЙЫП)

Роман

барат! Кыз єзїнєн єзї ат тизгинин тарта кармап, їзєўгїгє бут чирей калды. Єзєндїн суусу кєрїнїп, кечмелик кєзгє кадала баштаган, антпесе болбойт, сїйїїдєн качкан бакытка, бакыттан качан сїйїїгє жетпейт. Кыз денесин кубаныч кучактай калды. Сїйгонї минген кїлїк ат куйрук улаш жакындап келет... Кайран асыл жаныбар, кыз атына кынала теўелип берди. Кыз аыны кєкїлїн сылап жибергиси, жалына кулап тїшкїсї келди. Ошентмек, жан биргесине жанын берип, анын жылдызын кїндєй жандырмак. Ошондо кызга жигиттин деми угулду, аны бїт денесин, бїт жандилин балкытып укту. Тал чыбыктай белине тааныш, тааныш болгону менен атка мингенден ушул кєз ирмемге чейин жок болгон, анан аны кєшєрє кїтїп, кєшєрє эўсеген тааныш кол кыз денесин коргошундай эритип барып ролду. Їзєўгїгє їзєўгї тийип, эки жарык бир жарыкка ай- анды. Кыз булуттан чыккан

айга окшоп жарк эте карады да, жигиттин жылуу деминен дем алалбай калды, ак жїзїн кызыл толкун каптап ал даты ага кынала тїштї. Кыз атка мингенден ушул кєз ирмемге чейин ушуну кїткєн, дал ушуну ичинен кїйїп самаган. Жигит максатына жетти, анан экєє теў сагыныша єбїштї. Ушул учур тїбєлїк болуп калсачы!.. ...Табышкан эки жаш, жарышкан эки аргымак ак канаттуу куш болуп жашыл єзєн дайрага кетип барат... Казганактап карап турган калыў эл: Жол бергиле жигитке, жол бергиле! Азаматсыў Жигит экенсиў! Алдын тоспогула, ал биздин бала болуп калды, биз биргебиз, биз бирбиз! - деп жатышты. Кудалашкандардын бул тою ушуну менен аягына чыгат. А бирок жанагы ичи бузук кытмырлар кылмергенге ого бетер кара санап калышты. Жакшылыктан жамандыктын жолу ачык деген ушу го. Кудай деген кудалар жети кїндєн ки-

• Ички органдагы, денедеги курттарды тїшїрєт. Аскарида, ламбилёз, тумхоланда, кене, демодекс, токсокара, дизбактериоз, митоз ж.б. • Толуп кеткендерди арыктатып жел кабызды чыгарат. • Оорулардын шыпаасын касиеттїї чєптєрдєн тапса болот. Сакайбаган оору жок. Ар кимдин ден соолугу єзїнїн колунда! Ахунбаева кєчєсї №90 (Онкологиялык больницанын жанында, болжол менен Абдрахманв кєчєсї менен кесилишкен жерде). Тел: 0772850673 йин дагы тойдон жолугарын айтышып коштошту. Кылмергендин туугандары єз жерине келер менен їйлєнїї тоюна токтоосуз даярдык кєрє башташат. Ар бир иш єз жолу менен болмою эске алынды да, той каада-салттын кадырын кєтєрмєк болду. Баш кошкон эки жаштын ак єргєєсї єзїнчє, бїт баарына дайын жерге тигилип, куда тараптан келе турган меймандар їчїн дагы єзїнчє катар- катар боз їйлєр даярдалып, белек-бечкек, кийити менен камдалып, жарчысы элге тандалып, ырчылары кїн мурунтан шаўданып, жаштардын оюн-зоогу єзїнчє уюштурулуп, айтор, кызыгы элде бололек той єткєрїлмєй болот. А кездеги салт боюнча їйлєнїї тою ошол элдин кадырын айтар иш болгон. Меймандар келет, той башталат деген кїндїн алды экен. Кылмерген эки инисин ээрчитип, сый конокторго кийик этин тарталы, куш этинен салалы, кымбат баалуу аў терисин тартуу жасайлы деген ой менен аў улоого тїн бой тїзєр маалда кетет, жолу жомоктогудай болот. Улуу шашке болгон дейт, капылеттен кылмергенди кыйкырып издегендердин їндєрї угулат. Туугандары аны издеп, ат тердетип келишкен болот. Бир топ экен, тоо жаўырта: «Кырсык болду! Кїтпєгєн кырсык! Бери кел!» - дешип ызы-чуу тїшїп чакырат. Кылмерген кандай кыямат болуп кетти деп барса, алар тєштєрїн койгу- лап айтышат. Корсє иш мындай экен, єткєн тїнї колукту болор кайындалган кыз єзїнїн мурда сєз бекиткен жигити менен качып кетиптир, имиш-имишке Караганда аны базары кєп бир шаарга алып кеткен болуш керек дешет. Ушул сєз айтылар замат ачык асман алай-дїлєй тїн тїшїп, бороон согуп, жай ордуна кыш келгендей бурганак болот. «Маскара болдук! - Кел гендер кїйїп бїк тїшїп, колдорун асманга созо: - Оо, Кудай! Бизди эмне їчїн минтип жазаладыў? Жазыгыбыз не?! Андан кєрє ошону єлтїрїп салсаў боло, андай шуркуяны кєргєн жерден мууздап салыш керек!» - деп чуу тїшїшєт да, табабыз, союп салабыз дешет. Кылмерген їн чыгарбайт, каны качып кубарып, ордунан жылбай, ок тийгендей отуруп калат.

СКАНВОРД

№ 135 • 03-июль, 2015-жыл

БОКС

“Кыргызстанга пайда алып келїї їчїн саясатка баруунун кажети жок” -Балалыгыўыз тууралуу кеп салсаўыз? -Єзїм Нарын облусундагы Жумгал районунун Чаек кыштагында тєрєлгєм. Дал ошол Чаек кыштагында балалыктын баардык издери калды десем болот. Їч бир тууганбыз. Мен ортончусу болом. Баарынана кызыгы жалан эркектербиз. Ошентип аруу- таза балалыгым жакшы кєз ирмемдер менен айылда калды. Атам жєнєкєй эле айдоочу болуп иштечї. Апам деле жєнєкєй їй кожейкеси. Эркелеп жїрїп балалыгыбыз артта калбадыбы... -Айтсаўыз спортко канча жашыўыздан келип калдыўыз жана ким тїрткї болгон? – Бокс спортуна келип калганыма атамдын кичїї иниси, Кенжебек байкем себепкер. Ал єзї бокс менен машыкчу. 12 жашымда улуу байкем экєєбїздї спорт залына ээрчитип барган. Ал жактагы балдардын машыгуулары мени арбап, кызыгуумду жараткан. Ошондон бери спорт атмосферасы мени арбап келет десем болот. -Бул мелдешке кандайча болуп чыгып калдыўыз? -Америкада 5 жолу мелдешке чыктым. Бирок бокстун мындай тїрїнє биринчи жолу чыктым. Єзїмдї сынап кєргїм келди. – Мелдештин жїрїшї боюнча учкай айта кетпесеўиз болбос. Кан-

дай форматта єттї? Дегеле бокстун бул тїрїнїн эрежелери кандай? -BKB- деп айтылат. Чечмелениши болсо, чоў бокс нокауттары болуп чечмеленет. Берки бокстан айырмаланып, рингде эмес, чуўкурчада боксташабыз. Баардык эрежелери берки бокстай эле... Болгону ар бир раунд 2 мїнєттєн болуп, 5 раунд боксташабыз. Анан чуўкурча кичине болгондуктан кєрїмдїї болуп, абдан кызыктуу болот. -Чындыгында жеўем деп ойлодуўуз беле? -100 пайыз ишенген эмесмин. Бирок жараткан кїч берип, колдооруна ишенгем. Аллах таала єзї жар болуп жеўиш мен жака ооду. -Кєпчїлїк учурда спорт менен жїргєн балдарды ар кандай маселени чечтиргенге колдонуп келет эмеспи... разборкаларга катышасызбы? -Андайларга кєп аралашпайм жана аралашкым келбейт. Чынын айтсам кєчєдє урушкандан бала кезимден бери корком. Разборка болобу, ар кандай чыр-чатактар болобу кєп аралаша бербейм. -Спорттон башка кандай жумуштар менен алектенесиз жана бош убакытта эмне кыласыз? -Бул жакта такси айдайм. Анан спорт менен тынбай машыгуунун їстїндємїн. Бош убакыт негизинен жокко эсе десем

болот. Бош болгондо интернетте олтуруп достор, туугандар менен сїйлєшєм. Їйдє жатып эле эс алам. Їй-бїлє, достор дегендердин баары алыста. -Кєпчїлїк мушкерлердин каймана аттары бар. Сиздин да каймана атыўыз барбы? Болсо кайсы жылы ким койгон? -Негизи каймана атым бар. Бирок эч кандай спортко тиешеси жок. Жєн эле коюлуп калган десем жаўылышпайм. Рингге чыккан атым Мустафа! Мага бул атты 2010-жылы Корей мамлекетинин муфтиси койгон. Ошондон бери ушул атты алып, рингге чыкканда дагы Мустафа деп чыгам. Бул ысымды алып жїргєнїмє абдан сыймыктанып келем. -Сизге калыстардын туура эмес чечим чыгарган учурлары болду беле? -Бокс сїйїїчїлєр арасында болгон. Туура эмес чыгарды деп таарынуунун кажети деле жок деп ойлойм. Анткени эл тараза, эл сынчы да... -Сиз машыккан спорттун тїрїн жашоодо колдонгон учурлар кєп эле болсо керек? Кєчєдє мушташып дегендей... -Бокстун жардамы жашоого кєп эле пайдасын тийгизет. Бирок албетте бирєєнї уруп-согуп тоноо деген тїшїнїк жок. Жакшы жагынан колдонсо болот. -Кыргызстандын келечеги їчїн койгон максаттарыўыз барбы? -Кудай буйруса Кыргызстаныбыз їчїн койгон максаттарыбыз абдан эле чоў. Биз пайда алып келиш їчїн чоў кызматка барып же саясатка баруу шарт эмес. Єлкєбїздїн баардык аймактарына ыўгайлуу шарты бар машыгуу залдарын салдырып, жаўы чыгып келе жаткан спортчуларга жол кєрсєтїп материалдык жактан колдоо кєрсєтсєм дейм. Анан бей-бечераларга, жолубузга жана башка кєптєгєн маселелерди чечем деген максаттарым бар. Кудай буйруса баары ишке ашат деп ойлойм... -Алдыда кандай мелдештер кїтїп жатат? -Алдыда жакшы мелдештер бар. Кудай буйруса 1 же 2 жуманын ичинде билинип калат. Аманчылык болсо... - Маегиўизге чоў ырахмат!

Рахатбек Рысалиев № 135 • 03-июль, 2015-жыл