Het magazine van Cursuscentrum Dierverzorging
ZOMER 2019 | Jaargang 12 | Editie 28
MAGA ZINE
JAUME PLENSA
Do not touch, caress!
“Verrijking stopt verveling.”
Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Zaal |
1
NU IN FUNDATIE ZWOLLE OPEN DI T/M ZO 11-17 UUR BLIJMARKT 20, ZWOLLE, TEL: 0572-388188 WWW.MUSEUMDEFUNDATIE.NL
CHARLOT TE VAN PALL ANDT KUNST ALS LEVENSDOEL Grote overzichtstentoonstelling van Charlotte van Pallandt (1898-1997), die met een gevarieerd en krachtig oeuvre een prominente plaats verwierf in de 20ste-eeuwse Nederlandse beeldhouwkunst. Charlotte van Pallandt in de deuropening van haar atelier, 1956-57, fotocollectie RKD - Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis, Den Haag, schenking Amsterdams Historisch Museum, foto: Louise van der Veen/Nederlands Fotomuseum; Femie, 1929, teakhout 45 cm (h), particuliere collectie, foto: Peter Tijhuis; Wilhelmina, 1968, gips 300 cm (h), collectie Museum de Fundatie; Staande vrouwenfiguur met voet vooruit (Truus) (Truus), 1952-54, brons 65 cm (h), collectie Museum de Fundatie.
MICHAEL TRIEGEL DI S C O R D I A C O N C O R S De schilderijen van Michael Triegel (1968) katapulteren je terug in de tijd. Zijn oeuvre lijkt afkomstig uit de Europese vroegrenaissance, maar bij nadere beschouwing is het echt werk van nu. Deus absconditus, 2013, gemengde techniek op doek 160 x 260 cm, kunsthandel: collectie Harms Rolde; Portret van Paus Benedictus XVI, 2010, gemengde techniek op board 100,5 x 76 cm, collectie Institut Papst Benedikt XVI, Regensburg; Persephone en Orpheus, 2012, gemengde techniek op board 200 x 110 cm, collectie Museum Barberini Potsdam, alle drie © Pictoright Amsterdam 2019, foto’s: Galerie Schwind.
Europa is het onderwerp van de 7e editie van ArtWorlds’ ZomerExpo. 250 werken, gekozen uit 3.200 inzendingen, zijn te zien in de Fundatie Zwolle en Kasteel het Nijenhuis. Van propaganda en uitgesproken kritisch werk tot paradijselijke landschappen: vakantiebestemming Europa!
EUROPA ZOMEREXPO
Willy van der Beek, Europa en de stier, een mythe, olieverf op doek 170 x 100 cm; Addy van Kempen, Fort Europa, graniet en ijzer 60 x 40 x 20 cm; Khairzul Ghani, Gilets jaunes, olieverf op doek 67 x 56 cm; Maaike Visser, Every society gets the artist it deserves, plastic, aluminiumfolie, vilt 45 x 45 x 165 cm.
ZOMER 2019 | Jaargang 12 | Editie 28
06
In dit BAZ magazine 05
Editorial
06
Jaume Plensa Do not touch, caress! Jan Teeuwisse over de tentoonstelling in de Grote Zaal
12
An object of desire Joost Bergman over Itamar Gilboa
12 14
Alle Rembrandts aan Zee over penningen in de Quistvitrine
15
Beeldcolumn
18
Ger Eenens, verzamelaar zonder beleid een interview door Dick van Broekhuizen
20
Charlotte, Maja en Eja over drie powervrouwen
24
Klaas Gubbels, eindelijk weer aan Zee door Emma van Proosdij
26
Beelden op straat een column van Cintha van Heeswijck-Veeger
20 28
Colofon
29
Jong geleerd, oud gedaan Marlies Nijkamp over educatie
Cover: Jaume Plensa
29
Plensa aan Zee
W
ie een beeld van Plensa heeft gezien, zal het niet meer vergeten. Mijn ‘Plensamoment’ was in het voorjaar van 2011, in Frankfurt am Main op de campus van de Goethe Universität. Daar was een jaar eerder het acht meter hoge beeld Body of Knowledge onthuld, een reusachtige zittende mensfiguur die je kunt betreden, gevlochten uit wit-stalen letters uit de bekendste wereldalfabetten, tezamen een vlechtwerk van menselijke kennis vormend. Die universiteit huist sinds 2001 in het schitterende gebouw dat Hans Poelzig in 1928 heeft ontworpen als hoofdkantoor voor IG Farben, de latere hofleverancier van de Endlösungindustrie. In 1945 trok generaal Eisenhower erin en liet zijn puriteinse vrouw terstond een bronzen neoklassieke naakte nimf van de beeldhouwer Fritz Klimsch uit de vijver verwijderen. Het zou de soldaten op verkeerde ideeën kunnen brengen. Deze campus is een plek met een beladen geschiedenis, want na de sinistere gifmengers van het Derde Rijk was die gedurende de tweede helft van de twintigste eeuw het hoofdkwartier van het Amerikaanse leger in Europa en bood ook onderdak aan de CIA. De kunstenaar Plensa is als geen ander in staat om zo’n plek van een nieuw, positief en verheffend perspectief te voorzien. Zoals hij een jaar daarvoor, met de plaatsing van een twintig meter hoog, maagdelijk wit vrouwenhoofd op de afvalberg van een verweesd Engels mijnwerkersstadje, het tij had gekeerd. Plensa heeft vertrouwen in de mens en maakt beelden voor de publieke ruimte. Zijn sculptuur is humaan, ideëel, toegankelijk en streeft naar schoonheid. Het biedt tegenwicht tegen de architectonische bluf of het landschappelijke geweld en is in technisch opzicht innovatief en superieur. Dat Beelden aan Zee het enige museum in Nederland is met werken van Plensa, is te danken aan de onbevooroordeelde wijze waarop Theo Scholten (1927-2005) en Lida Scholten–Miltenburg verzamelden. In 1985 ontmoetten zij Plensa op de FIAC in Parijs en sindsdien hebben ze zijn ontwikkelingen gevolgd. Het is bijzonder dat het 25-jarig bestaan van hun museum wordt gevierd met dit overzicht, in de aanwezigheid van Lida Scholten. Jan teeuwisse, directeur Beelden aan Zee
Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, GroteEditorial Zaal | 5| 5
Double roots, 2017, rvs, 287 x 229 x 228 cm
Jaume Plensa
Do not touch, caress! Plensa laat zich namelijk moeilijk indelen in het kunsthistorisch kader van de vooruitgangsgedachte waarop het publiek vaak wordt getrakteerd met hapklare brokken
D
e Spaanse beeldhouwer Jaume Plensa (Barcelona, 1955) laat zich moeilijk in een hokje duwen. Zelf houdt hij zich verre van de interpretatie van zijn werk. Met zijn beelden werpt Plensa eerder vragen op dan dat hij antwoorden geeft. De wortels van zijn kunst liggen in zijn geboortestad Barcelona, het belangrijkste centrum voor moderne kunst in Spanje. In het land van González, Gargallo en Picasso bestaat immers een grote traditie van plastiek in het ‘onedele’, expressieve ijzer. Plensa’s vroege, semi-figuratieve ijzersculpturen van mens- en dierfiguren brachten hem rond 1985 enige faam in Spanje. Letters en woorden Na dit ‘Spaanse’ begin dat de periode documenteert waarin hij over de wereld zwierf, nam Plensa’s werk in de jaren ’90, toen hij terugkeerde naar Barcelona, wederom een drastische, sterk conceptuele wending. Naast sculpturale objecten en installaties heeft Plensa ook getekend, gefotografeerd, decors ontworpen, gedichten geschreven en lesgegeven. Sculptuur is voor hem de verbinding van idee en materie, abstractie en realiteit en – natuurlijk – het werken in en met de ruimte. Hij werkt niet alleen in gietijzer, brons en roestvrij staal maar ook in tal van steensoorten, hout, polyester en glas. Zijn materiaalgebruik is eerlijk, direct en vanzelfsprekend. Meer dan door enige andere kunstvorm wordt Plensa geïnspireerd door literatuur, poëzie in het bijzonder. Letters en woorden spelen in zijn oeuvre een grote rol. Taal is voor Plensa het verbindende element. Het alfabet maakt hij tot sculpturaal symbool van onze gemeenschap.
Eenling Bij de tentoonstelling is een rijk geïllustreerde catalogus verschenen. Titel: Jaume Plensa, Prijs: € 19,95 ISBN 9 789462 622395 Uitgeverij Waanders
Plensa werkt bij voorkeur voor de openbare ruimte. De symboliek van zijn beeldhouwkunst is toegankelijk, zijn driedimensionale objecten fascineren door de mysterieuze uitstraling en het toegepaste perspectief, de superieure techniek waarmee ze tot stand zijn gekomen en de maatvoering die zich vlekkeloos verhoudt tot de stedelijke of landschappelijke omgeving. Zie daar de voorwaarden voor Plensa’s populariteit als beeldhouwer voor de publieke ruimte. |
7
Met de klok mee: The Heart of Rivers, 2016, brons en bomen (7x), 100 x 99 x 100 cm, Installation view at Jaume Plensa, MACBA, Museu d’Art Contemporani de Barcelona, Barcelona, 2018; Laguna, 2018, Muranoglas, 69 x 181 x 61 cm; Jaume Plensa en Theo Scholten, FIAC Parijs, 1985; The Sound of Words I & II, 2017, rvs, 376 x 220 x 217 cm, 380 x 226 x 262 cm
Tegelijk verklaart dat wellicht ook de – aanvankelijk - schoorvoetende aandacht van de musea voor moderne kunst, in ieder geval de Nederlandse. Plensa laat zich namelijk moeilijk indelen in het kunsthistorisch kader van de vooruitgangsgedachte waarop het publiek vaak wordt getrakteerd met hapklare brokken. Hij is een eenling. Bij Plensa begint alles bij het idee, het concept, maar het sculpturale object of installatie is altijd zijn uitdrukkingsvorm gebleven. Ook de contemplatieve vrouwenhoofden waarmee hij wereldwijd bekendheid geniet, zijn langs conceptuele weg geboren. Zij die in Plensa hopen een voorvechter van de figuratie te vinden, komen dus bedrogen uit wanneer ze onder zijn baldakijn met gasflessen lopen (Mémoires Jumelles, 1992) of geconfronteerd worden met de 73 doorzichtige kastjes (Islands III, 1996) die het DNA van onze cultuur conserveren. Niet het object zelf is van belang, aldus Plensa, maar de energie die ervan uitgaat en het verband met zijn omgeving. Daarbij streeft hij naar schoonheid en geeft blijk van zijn hunkering naar mensbeelden die hoopvol stemmen voor de toekomst. 8
Vrouwenhoofden
Beelden aan Zee
Plensa geniet wereldwijd faam met zijn monumentale vrouwenhoofden in de openbare ruimte. Ze hebben de ogen gesloten en bieden een bijna meditatieve aanblik. De zo typerende sfeer van bezonkenheid en inkeer kwam prachtig tot uitdrukking in Plensa’s veel geprezen tentoonstelling in de Basilica di San Giorgio Maggiore tijdens de Biënnale van Venetië in 2005. Meer dan dertig grote projecten heeft Plensa inmiddels uitgevoerd in steden als Chicago, Dubai, Londen, Liverpool, Nice, Tokyo, Toronto, en Vancouver. Een absoluut hoogtepunt is de Crown Fountain in het Millennium Park van Chicago. Voor deze fontein filmde Plensa 1000 inwoners van die stad, frontaal, waarbij zij de ogen langzaam sloten en de lippen tuitten. Daar werd zijn fascinatie voor het gezicht geboren. De breedte van zijn oeuvre en de conceptuele grondslag waarop het berust, kwam op indrukwekkende wijze tot zijn recht in het grote retrospectief waarmee het Museum voor Hedendaagse Kunst in Barcelona (MACBA) zijn beroemde stadgenoot in 2018-2019 eerde.
Dat Beelden aan Zee het enige Nederlandse museum is dat werken van Plensa bezit, is te danken aan de spontane, onbevooroordeelde wijze waarop Theo Scholten (1927-2005) en Lida Scholten-Miltenburg verzamelden. In 1985, een klein decennium voor de opening van hun museum, ontmoetten zij Jaume en Laura Plensa op de FIAC in Parijs en groeide er een vriendschappelijke band die heeft geresulteerd in de aankoop van de beelden Home [Catalaans voor man] en Tête Blanche. Plensa paste naadloos in het verzamelprofiel van de Scholtens: la condition humaine als thema, het ambachtelijk vervaardigde object als drager, het stimuleren van jong talent als ideëel streven en de brede, internationale scoop als venster. Ook de latere ontwikkeling van Plensa werd door de Scholtens met interesse gevolgd en de organisatie van een solotentoonstelling stond hoog op hun lijstje. Het is dan ook heel bijzonder dat het 25-jarig bestaan van Beelden aan Zee wordt gevierd met dit overzicht van Plensa’s werk in aanwezigheid van Lida Scholten. Tweeëntwintig beelden en zeven tekeningen
| Jaume Plensa - 22 juni 2019 t/m 22 september 2019, Grote Zaal
groot is de tentoonstelling die Beelden aan Zee wijdt aan Plensa. De beelden zijn recent, uit de jaren 2013-2019, de serie tekeningen dateert uit 2003-2004. Niet eerder werd de bijzondere kwaliteit van het museumgebouw zozeer benut als juist bij deze zomertentoonstelling. De grote glazen schuifwanden staan open en bieden ongehinderd toegang tot de verschillende binnen- en buitenruimten waarin de robuuste beelden in groepen staan opgesteld.
De grote glazen schuifwanden staan open en bieden ongehinderd toegang tot de verschillende binnen- en buitenruimten
Literatuur
Plensa werkt in series, families. Drie reusachtige mensfiguren van gevlochten staaldraad (Sound of Words & Roots) bemannen de patio’s aan weerszijden van de Grote Zaal. Het zijn transparante beelden die je kunt betreden. In het centrum van deze beelden deinen letters in de wind. Letters worden woorden, woorden vormen teksten en teksten gaan over in literatuur.
mensheid. De Grote Zaal biedt onderdak aan twee groepen: Heart of Rivers en Utopia. De eerste bestaat uit zeven pluimessen die omarmd worden door een bronzen mensfiguur in wie wij Plensa herkennen. Zijn rug is beschreven met de namen van rivieren. Utopia bestaat uit zeven hoofden in basalt, portretten van jonge vrouwen in de overgang van de ene levensfase naar de andere. De smalle hoofden zijn raadselachtig, kijken zonder te zien en nodigen uit tot zelfreflectie. Andere uitwerkingen van dit thema – in albast, glas en gietijzer – staan opgesteld in de nissen in de gang, de Zeezaal en op het duin. In het Kabinet completeren zeven monumentale tekeningen het geheel.
Bron van schoonheid Tot slot Jaume Plensa zelf aan het woord. Een citaat uit het interview dat kunstcriticus Anna Tilroe gebruikte voor haar essay in de begeleidende catalogus. ‘Heel vaak hebben mensen gezegd dat sculptuur dood is. Ze begrijpen niet dat sculptuur het geweldige vermogen heeft om objecten tot leven te brengen, om op de deur te kloppen zodat mensen wakker worden. Ik wil hoop voor de toekomst brengen. Want hoe onvolkomen wij ook zijn, wij voelen toch in onszelf een verlangen naar en een enorme potentie voor schoonheid. De grote uitdaging waar sculptuur in deze tijd voor staat, is om weer een bron van schoonheid te worden door de grote, fundamentele vragen te durven stellen.’
Roots is opgebouwd uit letters en karakters uit acht verschillende talen en symboliseert de diversiteit én gemeenschappelijkheid van de
Jan Teeuwisse, directeur Beelden aan Zee
Anna B, 2014, bazalt, 212 x 89 x 73 cm
Wilsis, 2017, bazalt, 209 x 68 x 82 cm
|
9
Kensuke Koike - Ikebana Green Man (2017) - Cut postcard, metal wire - Courtesy of Rossana Ciocca Gallery, Milan
10.06 10. 06 27.10 27. 10
10
| Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Zaal
advertorial
JOANA VASCONCELOS I’m Your Mirror 20 juli t/m 17 november 2019 Kunsthal Rotterdam presenteert - voor het eerst in Nederland een indrukwekkende overzichtstentoonstelling van de beroemde Portugese kunstenaar Joana Vasconcelos. ‘I’m Your Mirror’ toont ruim dertig van haar iconische sculpturen en installaties vanaf 1997 tot heden waaronder ‘Lilicoptère (2012)’, de vergulde helikopter gedecoreerd met Swarovski kristallen en struisvogelveren die zij maakte voor haar solotentoonstelling in het Paleis van Versailles. Activistisch, feministisch en met een diepgeworteld respect voor de Portugese cultuur en tradities geeft Vasconcelos haar eigen draai aan de werkelijkheid. Het resultaat is een verleidelijke, humoristische, uitbundige en soms absurdistische tentoonstelling waarin niets is wat het lijkt.
Identiteit Vasconcelos onderzoekt in haar werk verschillende vormen van identiteit – waaronder die van de vrouw – en de tweespalt die daar vaak in te vinden is. Direct en ironisch stelt zij maatschappelijke tegenstellingen aan de kaak en laat zich hierbij inspireren door een veelheid aan invloeden uit de muziek, literatuur en de traditionele ambachten van haar thuisland. Pop Galo in het Museumpark Een van de meest kenmerkende werken van Joana Vasconcelos is ‘Pop Galo (2016)’, geïnspireerd op de haan van Barcelos. Dit nationale symbool van Portugal is door Vasconcelos omgetoverd tot een sculptuur van monumentale proporties. Bijna tien meter hoog, bekleed
Joana Vasconcelos (1971) staat bekend om haar scherpe gevoel voor verhoudingen, meesterlijk gebruik van kleur en bijzondere materiaalkeuze, zoals huishoudelijke voorwerpen, muurtegels, textiel, medicijnen, urinoirs, telefoons, pannen en plastic bestek. Achter de ogenschijnlijke vrolijkheid van haar werk gaan belangrijke maatschappelijke en sociaal- politieke thema’s schuil zoals onderdrukking, mensenrechten, immigratie, globalisering, identiteit en gendervraagstukken.
met zeventienduizend handbeschilderde kleurrijke tegeltjes en met een interactieve licht- en geluidshow - compleet met fado’s - schittert ‘Pop Galo’ bezoekers van het Museumpark deze zomer tegemoet.
I’ll Be Your Mirror, 2018
Lilicoptère, 2012
Bezoekers van de Kunsthal kunnen zich tot en met zondag 17 november volledig onderdompelen in het ‘larger then life’ universum van een kunstenaar die op humoristische wijze een eigen draai aan de werkelijkheid geeft. Kijk op www.kunsthal.nl voor meer informatie en tickets.
Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Zaal |
11
An object of desire
Body of Work, Brain 3/ 8 /17, silver chromed 3D print, laminated mirrored sheets, 30 x 30 x 30 cm, 2019
D
e persoon Itamar Gilboa (Tel Aviv, 1973) maakte Gilboa een afdruk in gips. Uitgestald op lange tafels leverde dat fungeert in zijn werk altijd zelf als startpunt. een confronterende hoeveelheid eten en drinken op. Van daaruit onderzoekt hij als kunstenaar Het is een goed voorbeeld van de zogenaamde Quantified Self beweging die zich bezighoudt met het fenomeen dat de mens in uitvoerig uiteenlopende thema’s als migratoenemende mate technologie integreert in zijn leven, met het doel tie, identiteit of consumptiegedrag, waarbij informatie te verzamelen over zichzelf en hiervan te leren. hij veelal gebruik maakt van cijfers en andere data die met behulp van wetenschappelijke methoden en de modernste Kroonjuwelen apparatuur worden verzameld. De Ook Gilboa’s nieuwste project Body of Work verkregen resultaten verwerkt hij sluit daarbij aan en kan beschouwd worden Ook hier neemt als een ultiem zelfportret. in diverse media zoals sculptuur, Gilboa dus Gilboa als Hij liet zich volledig ‘ontleden’ en onderging video, tekeningen en schilderijen een aantal MRI-en CT-scans, uitgangspunt, maar blijft daarvoor tot kunstwerken. Niet de kunstenaar waarbij met behulp van de computer staat centraal, maar de mensen en dwarsdoorsneden van zijn lichaam letterlijk nóg dichter netwerken die hij uitvoerig onder werden gemaakt. Deze afbeeldingen bij zichzelf dan in de loep neemt. Zijn werk beschouwt werden vervolgens door middel van een geavanceerde 3D-printer omgezet hij dan ook als ‘sociale sculpturen’, voorgaande projecten in ‘afdrukken’ op ware grootte onder met een boodschap.
Confronterende hoeveelheid Zo bestond zijn veelgeprezen Food Chain Project uit 2014 uit een zelfonderzoek (‘Self- tracking’) dat zijn voedingspatroon genadeloos in kaart bracht. Van alle levensmiddelen die hij in een jaar tot zich nam 12
andere van zijn ogen, botten, schedel, ruggengraat, hart, lever en nieren die vervolgens verchroomd werden uitgevoerd. De abstract ogende lichaamsdelen bezitten een grote sculpturale schoonheid. Uitgevoerd in glanzend zilver laten ze zich als kroonjuwelen tentoonstellen en bewonderen. De kunstenaar is dan ook doelbewust bezig om een ‘object of desire’ te maken.
| Itamar Gilboa, Body of Work - 22 juni 2019 t/m 22 september 2019, Grote Zaal
Bij Gilboa overheerst ondanks alle toegepaste wetenschap toch altijd de kunst
Een esthetisch object dat uitnodigt om te bewonderen, aan te raken en te bezitten. Zo autonoom op een voetstuk gepresenteerd verliezen ze hun betekenis als onderdeel van een menselijk lichaam. Bij Gilboa overheerst ondanks alle toegepaste wetenschap toch altijd de kunst.
Conceptuele sculpturen Ook liet hij scans maken van zijn hersenactiviteit terwijl hij kunst maakte en transformeerde het vastgestelde actieve gedeelte van zijn brein eveneens tot conceptuele sculpturen. Een ultieme poging om zijn geest in beeld te vatten. Ook hier neemt Gilboa dus Gilboa als uitgangspunt, maar blijft letterlijk nรณg dichter bij zichzelf dan in voorgaande projecten. Geen externe factoren dit keer die hem maken tot wie hij is of tot hoe hij zich gedraagt, maar letterlijk wรกt hij is: een lichaam van vlees en bloed, een samenspel van organen, botten en, abstracter, zijn geest. Het lichaam als artistiek materiaal, waarmee je als kunstenaar kan doen wat je wilt. Body of Work, Skull 8/6/17, silver chromed 3D print, laminated mirrored sheets, 30 x 30 x 170 cm, 2019
Body of Work - Brain color, HD Finish Semi-Gloss, 32 x 27 cm, 2019
Joost Bergman, conservator Beelden aan Zee
Body of Work - Brain black/white, HD Finish Semi-Gloss, 32 x 27 cm, 2019
|
13
Alle Rembrandts
aanZee
Dit jaar is het overlijden, 350 jaar geleden, van Neerlands belangrijkste kunstenaar, Rembrandt van Rijn (1606-1669), aanleiding voor het vieren van een Rembrandtjaar. Grote tentoonstellingen in het Mauritshuis in Den Haag, in het zojuist gerenoveerde museum De Lakenhal in Rembrandts geboortestad Leiden en in het Rijksmuseum Amsterdam vinden dit jaar plaats. Rembrandt was geen beeldhouwer. Toch kunnen we in museum Beelden aan Zee eer bewijzen aan de meester, die niet alleen grote historiestukken schilderde, maar juist de kleine oppervlakte van de ets of de schets zo kon waarderen. Dit is mogelijk door een tentoonstelling van de Rembrandtpenning. Karakteristieke kop In de vorm van een tentoonstelling van penningen en kleinplastiek in de Quistvitrine wordt aandacht besteed aan het portret van Rembrandt. In de penningkunst bestaat een traditie van portretteren. Maar geen van de tentoongestelde kunstenaars, van Piet Esser tot Geer Steyn, heeft Rembrandt natuurlijk ooit in levende lijve gezien. Het is dan ook een ware uitdaging om Rembrandt goed te vangen op het platte, begrensde vlak van een penning. Deze worsteling is op de expositie zichtbaar. De linkerhelft van de vitrine toont werk van diverse 20ste-eeuwse kunstenaars die min of meer traditioneel werkten, terwijl de rechterhelft een keuze laat zien van verschillende varianten van de legendarische Rembrandtpenning van de beeldhouwer en medailleur Piet Esser (1914-2004). Piet Esser kreeg in het najaar 1955 de opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen om een Rembrandtpenning te ontwerpen. Esser maakte 26 ontwerpvarianten, waaruit een keuze door de opdrachtgever gemaakt kon worden. Dit onderwerp liet Esser sindsdien niet meer los. Vanaf 1956 tot 1991 ontstonden diverse staten van die 26 varianten. In 1988 werden de jonge en de oude Rembrandt door de Vereniging voor Penningkunst uitgegeven.
Maar geen van de tentoongestelde kunstenaars, van Piet Esser tot Geer Steyn, heeft Rembrandt natuurlijk ooit in levende lijve gezien
De school van Esser De Rembrandtpenningen markeren het keerpunt in de moderne Nederlandse penningkunst, namelijk de introductie van een geboetseerde penning. Deze kenmerkt zich door de sterke plastische werking van de oppervlakte, waardoor er een spannende licht- en schaduwwerking ontstaat. De tot dat moment heersende slagtechniek maakte plaats voor de gegoten penning. Deze werd omarmd door de vele leerlingen van Piet Esser aan de Rijksakademie in Amsterdam, met als resultaat de ‘school van Esser’. Beelden aan Zee beschikt, door een langdurig bruikleen dankzij de erven van Piet Esser, over alle door Esser in het atelier bewaarde ontwerpen van Rembrandtpenningen. Zijn kast met deze schetsen is in de museumcollectie opgenomen, een hoeveelheid van meer dan 300 gipsen, kleien en bronzen penningen. Piet Esser (1914-2004), De oude Rembrandt, 1958 / 1988, brons
14
| Alle Rembrandts aan Zee - heden t/m 21 juli 2019
Jadwiga Pol-Tyszkiewicz, conservator Beelden aan Zee
Beeldcolumn, 25 jaar museum Beelden aan Zee in vogelvlucht Jiska de Waard |
15
“Wie temt wie”, brons, Marijke A. Deege
Ateliergalerie & Beeldentuin van de beeldhouwers Marijke A.Deege en Marcus Ravenswaaij
Hoogblokland, een dorp in de Alblasserwaard, ligt 4,5 km ten noorden van Gorinchem. Te bereiken per auto: zie het routekaartjes. Per trein tot station Arkel.
Dorpsweg 71 / 4221 LH Hoogblokland 0031 183 562 093 / info@uniquesculptures.nl
‘De Spiegelkarper’, brons, Marcus Ravenswaaij
Ateliergalerie & Beeldentuin Levensgrote en kleinere sculpturen en reliëfs in brons, hout en terracotta voor buiten en binnen van de beeldhouwers Marijke A.Deege en Marcus Ravenswaaij. Open op afspraak: bel 0183 -562 093 of mail naar info@uniquesculptures.nl
www.uniquesculptures.nl
MUSEUM BEELDEN AAN ZEE zoekt vrijwilligers BEELD je eens in: werken op een unieke en inspirerende locatie aan het strand. Wij zijn op zoek naar enthousiaste vrijwilligers die zich willen inzetten voor museum Beelden aan Zee. Het museum richt zich als enige in Nederland exclusief op moderne en hedendaagse beeldhouwkunst. In 2019 bestaat het museum 25 jaar. Dit zou niet mogelijk zijn geweest zonder de inzet van onze 150 vrijwilligers. Wie zoeken wij? Als vrijwilliger bent u het eerste contact met de bezoeker. Wij zoeken daarom vrijwilligers met een proactieve en dienstverlenende houding en met goede communicatieve vaardigheden. Wat gaat u doen? De vrijwilligers verwelkomen de bezoekers in het museum en vervullen afwisselende diensten in de museumwinkel, in het museumcafé en in de tentoonstellingsruimten.
Wat bieden wij u? • Samen met een hecht team levert u een belangrijke en onmisbare bijdrage aan de dagelijkse bedrijfsvoering. • U ontmoet andere enthousiaste collega’s, die dezelfde passie hebben voor kunst. • U wordt uitgenodigd voor openingen, lezingen en borrels. • U ontvangt regelmatig een catalogus over de tentoonstellingen. • U krijgt korting in de museumwinkel en café. Heeft u tijd en interesse en bent u bereid om 23 dagen per jaar te werken voor museum Beelden aan Zee? Meld u zich dan aan! Voor meer informatie en aanmelden kunt u contact opnemen met Jacquelien van Schaik via vanschaik@beeldenaanzee.nl of 06 21 877 838.
Interview
I
n museum Beelden aan Zee zijn op 15 april, luttele uren voor de Notre Dame in Parijs in vlammen opging, twee historische sculpturen geplaatst die voor een periode van ongeveer één jaar te zien zijn. Het is de 12e-eeuwse stenen Indiase olifantgod Ganesha uit Orissa, en een 15e-eeuws bronzen Boeddhahoofd uit Thailand uit het Lan Na koninkrijk. De beelden zijn geleend uit de Ger Eenens Collection. Boeddhahoofd De plaatsing van de beelden was een precies werk. De Ganesha, een verbeelding van de hindoeïstische olifantsgod, is een zeer diep reliëf, aan de achterkant opengewerkt, een zeldzaamheid in dit soort kunst. Eenens: ‘Het is voor het eerst dat dit beeld als los kunstwerk, zonder de hindoeïstische context wordt getoond, in het volle daglicht. Het doet de beelden goed, ook de Boeddha. Een beeldhouwer kijkt niet altijd naar geschiedenis, maar is ook geïnteresseerd in universele vormen, die de mens emotioneel raken. Als je zo’n oud beeld ziet, dan doet het je ook wat, al ben je helemaal niet op de hoogte van de mythologie. Althans, het doet mij veel en ik hoop dat de bezoekers dat ook voelen.’ Het Boeddhahoofd is meer dan twee maal levensgroot. Het haar is gestileerd. ‘Het lijkt wel of de beeldhouwer een schelp, of een gestileerde krul, als voorbeeld heeft genomen, en het steeds heeft herhaald om het haar van Boeddha te modelleren.’ Het hoofd is van boven afgevlakt. ‘Daar heeft ooit een vlam gezeten, in brons gemaakt, ten teken van de verlichting die de Boeddha heeft ondergaan.’
Boswachter Ger Eenens, die onder andere partner is in een Zwitsers bedrijf dat constructies maakt tegen lawines, heeft een avontuurlijk leven gehad. Hij is zijn hele leven al op reis, heeft over de hele wereld gewerkt; hij is een wereldburger, zoon van een Limburgse boswachter, opgegroeid rond en in een middeleeuws kasteel waar hij als kind al bladerde in 15e-en 16e-eeuwse reisjournaals. De 59-jarige Eenens heeft een rijkdom aan ervaring, wil steeds open-minded 18
|
blijven en maakt van zijn hart geen moordkuil. ‘Het is prachtig om rond te reizen, maar het is ook heel belangrijk om je thuis te voelen. Sommige nieuwe rijken reizen rond, van de ene villa in Zwitserland naar de volgende in Australië, zodat ze nergens belasting hoeven te betalen. Dat kan ook tegen je gaan werken, zodat je je permanent ontheemd voelt. Geen thuis. Dat zou ik niet willen.’
Verlangen Als Ger Eenens verliefd wordt op een kunstwerk, dan verlangt hij er ook hevig naar. ‘Het ambacht, de liefde voor het materiaal, voor het vak, dat moet wel te zien zijn in een kunstwerk. Het is toch ongelooflijk hoe het vakmanschap, toch nog steeds onderschat in de kunstwereld, ervoor zorgt dat zo’n bronzen hoofd er perfect uitziet. Kwaliteit is een constante factor in de verzameling. Er wordt wel eens gezegd: Ger, je bent eigenlijk geen verzamelaar. Daarmee willen ze zeggen: er zit geen lijn in, geen beleid, geen idee in de verzameling. Maar daar doe ik het niet voor. Ik ben geen beleidsmaker van mijn eigen collectie! Ik wil juist bij me hebben, waar mijn hart voor opengaat. De heftige emotie en kwaliteit, daar zoek ik naar. Als wij (Ger en zijn partner Roos) kunstwerken uitlenen, en ik zie iemand van de bezoekers in tranen voor zo’n kunstwerk staan kijken, geeft dit mij veel voldoening.’
Een offer Museum Beelden aan Zee is 25 jaar geleden ontstaan uit de particuliere collectie van Theo en Lida Scholten. Zij hadden een afspraak: als een van beiden een beeld niet wilde hebben, kon diegene een veto uitspreken. De partner van Ger Eenens, Roos Meijer, schiet in de lach. ‘Dat zou bij ons niet werken. Wij zijn zo verschillend in onze smaak en onze keus! Wij waren eens op een tentoonstelling, de galeriehouder kwam op mij toelopen en vroeg: wat vindt u van deze sculptuur? Ik antwoordde: vreselijk! Zijn repliek: uw man heeft het wel zojuist gekocht! Zo gaat dat soms. We geven elkaar genoeg ruimte, maar één ding heb ik van Ger moeten vragen: zijn verzameling van Afrikaanse beelden moest weg. Mijn smaak is het niet, en het hele huis stond vol. Ger heeft ze voor mij afgestoten, echt een offer!’ Ger Eenens knikt en zwijgt veelzeggend. Dan herneemt hij zich: ‘Je kunt
ook niet alles hebben, maar de wereld is wel groter dan Europa. Die Afrikaanse beelden zijn schitterend. Het allerbelangrijkste criterium voor mij is dat een beeld mij moet raken en dat het een verhaal moet hebben en origineel is. Ik heb eigenlijk geen allerdierbaarst beeld. Elk kunstwerk dat ik heb is mij even dierbaar, want het staat elke keer weer voor iets in mijn leven, een gebeurtenis, een persoon die ik respecteer of van wie ik houd.’ Roos heeft wel een dierbaar beeld, dat zij werkelijk niet kwijt zou willen. Dat is het eerste bronzen 14e-eeuwse Boeddhabeeld dat wij samen kochten.’
Kunst-discjockeys Hedendaagse kunst gaat Ger Eenens soms wat te ver, niet omdat het onmogelijk is om kwaliteit te kunnen krijgen, maar omdat hedendaagse kunst zo wordt opgepompt door marketingmechanismen. ‘De kunst-discjockeys
Hedendaagse kunst heb ik dus bijna niet in de collectie, hoewel ik op één van mijn Noordpoolexpedities wel een werk van Herman Brood opgerold in de trekslee heb meegesleept verkopen die kunstwerken als warme broodjes, soms met schandalige prijzen. Maar als je hoog stijgt kan je ook diep vallen. Kunst gaat vaak over geld. Daar heb ik een hekel aan, terwijl ik wel begrijp dat kwaliteit betaald moet worden. Hedendaagse kunst heb ik dus bijna niet in de collectie, hoewel ik op één van mijn Noordpoolexpedities wel een werk van Herman Brood opgerold in de trekslee heb meegesleept. Elke dag heb ik het op de buitenkant van mijn tent gehecht. Het was een schilderij van een meisje dat een ijsje eet. Het contrast: de witte sneeuwvlakten met die kleurexperimenten van Brood, ja dat is dan weer prachtig. Zo krijgt zo’n schilderij dan weer een geweldig verhaal. Dat is toch bijzonder?’ Dick van Broekhuizen, conservator Beelden aan Zee
Ger Eenens, verzamelaar DUBBELE zonder beleid
De kenn ism met de t aking o jarige k en 82unste in zijn eig naar en omgevin g behoo rt tot mijn dierbare herinner ingen
Hoofd van Boeddha Sakyamuni, Koninkrijk van Lan Na, Chien Sen (Thailand, Theravada Buddhism), 15e eeuw, brons, Ger Eenens Collection
Hij is een wereldburger, zoon van een Limburgse boswachter, opgegroeid rond en in een middeleeuws kasteel waar hij als kind al bladerde in 15een 16e-eeuwse reisjournaals 19
Charlotte, Maja en Eja,
drie powervrouwen V
oor de opening op 20 mei jongstleden van de expositie Powervrouwen in de Nederlandse beeldhouwkunst in Beeldenpark de Havixhorst waren naast de twee nog in leven zijnde deelnemende beeldhouwers ook drie niet beeldhouwende powervrouwen uitgenodigd. Tecla Bodewes, directeur van een scheepbouwbedrijf, topadvocaat Marry de Gaaij Fortman en Leila de Vos van Steenwijk, werkzaam bij Christie’s als European Head Chinese Art hadden de eer de tentoonstelling gewijd aan Charlotte van Pallandt (1898-1997), Maja van Hall (1937) en Eja Siepman van den Berg (1943) te openen.
Vriendinnen Leila de Vos van Steenwijk vertelde in haar openingsspeech dat zij ervan overtuigd was dat haar oudtante, Charlotte van Pallandt, deze tentoonstelling fantastisch gevonden zou hebben, mede omdat zij vond dat vrouwen elkaar moesten steunen.
1978 toen Eja als eerste de Charlotte van Pallandt-prijs won. Een aanmoedigingsprijs die door Charlotte zelf was ingesteld. De vriendinnenfoto’s vormen de inspiratie voor de tentoonstelling in de Havixhorst en de oorspronkelijke titel was dan ook Drie vriendinnen.
Charlotte, Maja en Eja waren vriendinnen. Dat getuigt onder meer een aantal foto’s uit 1980, waarop zij samen te zien zijn tijdens ‘een goed gesprek over beeldhouwkunst’. En daarnaast weten we dat Charlotte en Maja, die beiden in Noordwijk woonden, elkaar bijna wekelijks zagen. Charlotte en Eja raakten bevriend in
Het feit dat de drie vriendinnen waren en elkaars werk bewonderden wil niet zeggen dat zij ook alle drie op dezelfde manier de top van het traditioneel door mannen gedomineerde vakgebied van het beeldhouwen hebben bereikt. En ook toont de tentoonstelling dat hun werk uiteenlopend en verschillend is.
Charlotte In het begin van de vorige eeuw was beeldhouwen als beroep een zaak voor mannen. Vrouwen deden het hoogstens als liefhebberij. Het kostte te veel fysieke kracht en technisch vakmanschap. Het was voor Charlotte Dorothée barones van Pallandt dan ook geen uitgemaakte zaak dat zij haar leven zou wijden aan het vak van beeldhouwer. En toch vertrok zij in de jaren twintig als jonge vrouw na een mislukt huwelijk naar Parijs waar zij begon met het nemen van teken- en schilderlessen en het bezoeken van ateliers, waaronder dat van Zadkine. Na verloop van tijd kreeg zij het advies zich te bekwamen in het vak van beeldhouwen. Zij moest haar eigen opleiding samenstellen en leerde lassen, gieten, hout snijden en steen hakken. Verder ging ze in de leer bij onder anderen Charles Despiau (1874-1946) en Albert Termote (1887-1978). Van de laatste is een door Van Pallandt gemaakt portret te zien op de tentoonstelling.
Maja Ook het werk van Maja van Hall laat zien dat de zwaar fysieke kant voor haar geen belemmering is geweest. Haar carrière gaat van start met de opleiding beeldhouwen aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag, gevolgd door lessen van onder V.l.n.r: Maja van Hall, Eja Siepman van den Berg en Charlotte van Pallandt, 1980
20
|
anderen Piet Esser aan de Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam. Vanaf de jaren zeventig verbleef zij regelmatig in de marmergroeven van Pietrasanta waar zij onder meer Huis maakte. Een werk dat in 2012 te zien was op de tentoonstelling ‘Mijn werk is mijn biografie.’ De beeldhouwkunst van Maja van Hall in museum Beelden aan Zee. Van Charlotte leerde Maja naar eigen zeggen dat je best tien jaar over een beeld kunt doen, of dat je een werk van vroeger na lange tijd nog eens kunt herpakken.
Eja Omdat het in haar studietijd aan de Rijksakademie in Amsterdam niet werd onderwezen moest Eja leren steenhakken in een plaatselijke steenhouwerij waar zij voor Nico Onkenhout werkt. Ook zij toonde haar kracht en doorzettingsvermogen toen zij liftend en met een kind op de arm naar de marmergroeven van Carrara reisde. Net als Maja behoort Eja vergeleken met Charlotte tot een volgende generatie. Zij volgden een opleiding aan diverse academies. Maar in tegenstelling tot Charlotte combineerden zij hun kunstenaarschap met het moederschap, hetgeen Charlotte
Dat getuigt onder meer een aantal foto’s uit 1980, waarop zij samen te zien zijn tijdens ‘een goed gesprek over beeldhouwkunst’
Eja Siepman van den Berg, Zigzag tors, 1982, marmer, 90 x 45,5 x 48 cm
Charlotte van Pallandt, Klein Portret van Albert Termote, 1984, brons
zeer in hen bewonderde. De tentoonstelling Powervrouwen toont werk van drie vrouwen die zeer verscheidene levens leidden en carrières hadden. Wat zij gemeen hebben is dat zij van het kunstenaarschap hun bestaansrecht maakten en hun levensdoel. En dat zij de titel van de tentoonstelling onderstrepen met hun werk dat een enorme kracht uitstraalt. Marjan Overdijk, eindredacteur BaZ-magazine Maja van Hall, Droomboom, 1976, brons, 120 x 75 x 10 cm
e
26 Sculpture Link Knokke-Heist Zeedijk & CC Scharpoord 15/6 - 18/8/2019
ART Dorothée Loriquet by Modern Shapes Gallery
NOCTURNE
KNOCKE
‘Composition de 6 Bonbons’ Laurence Jenkell
44 e INTERNATIONALE KUNSTBEURS
10-18 AUGUSTUS 2019 www.artnocturneknocke.com
Fernand Léger by Galerie Dil
‘New-York’ Kinetura
Bezoek de mooiste Beeldentuin in de Kop van Overijssel Thema dit jaar ‘Dans is Beweging–bij Beeldschoon een Beleving‘ In deze Beeldschone omgeving exposeren 36 Internationaal Professionele Kunstenaars met ca. 250 binnen- en buiten beelden, sieraden, schilderijen en wandobjecten in de Hedendaagse en Moderne Kunst. Het kunstaanbod is zeer divers en breed is de variatie in stijlen, materialen en technieken. Veel kunstwerken zijn geïnspireerd op het thema DANS.
U bent van harte welkom t/m 23 juni, vrijdag, zaterdag en zondag van 13-17 uur en van 30 juni t/m 29 september alle zondagen van 13-17 uur
Kom naar ons en maak kans op dit kunstwerk van Zus van Zand. Meer info Kunstprijs zie onze website.
Bezoekadres: Beeldentuin en Galerie Löhnislaan 4, 8337 KG De Pol (bij Willemsoord/Steenwijk) Tel: 06-30332868 Vrij entree en parkeren. www.expositie-beeldschoon.nl
Klaas Gubbels, eindelijk weer aan Zee
K
Klaas Gubbels, Driekan, 2015, brons, 59 x 54 cm fotografie: Galerie InDruk
De ketel is door de kunstenaar zo vaak in beeld gebracht dat deze haast een karakter of personage geworden is
24
laas Gubbels is al zijn hele werkzame leven trouw aan slechts enkele onderwerpen uit het stilleven: ketel, tafel en stoel. Het zijn doodgewone voorwerpen, op zich niets bijzonders. Maar in het oeuvre van Gubbels zijn deze objecten wĂŠl bijzonder, door de wijze waarop ze in beeld worden gebracht. Doelbewust werkte Gubbels een periode aan stillevens die zo gewoon mogelijk waren, op het saaie af. Door eenvoudige vormen telkens opnieuw te schilderen wordt de wijze van schilderen heel belangrijk. Dan kom je aan schilderen toe. Welke kleur gebruik je, welke toevalligheden ontstaan er in het doek? Als het toeval toeslaat hoopt hij dat te zien en er gebruik van te maken. Tijdens het werken verrast hij zichzelf, zeker ook bij het assembleren van beelden. Dan ontstaat er ineens iets dat hem raakt.
Koffiepot De ketel is door de kunstenaar zo vaak in beeld gebracht dat deze haast een karakter of personage geworden is. Dit karakter komt goed tot uitdrukking in de beelden die Klaas Gubbels van de koffiepot of ketel maakte. De ketel is soms stekelig, onhandig, wankel, robuust, arrogant of romantisch. Behalve beelden van zijn vaste onderwerp, maakte Gubbels door de jaren heen ook vele objecten van objets trouvĂŠs. Al jarenlang gaat hij naar de rommelmarkt op zoek naar dingen die hem raken. Deze worden verwerkt in beelden, vaak op een tafel. Die tafel is dan even belangrijk voor het beeld als de andere onderdelen.
| Klaas Gubbels, Eindelijk weer aan Zee - 7 september 2019 t/m 17 november 2019, Grote Zaal
De ketel is soms stekelig, onhandig, wankel, robuust, arrogant of romantisch Odes
Verjaardag
De rijkdom van de kunstgeschiedenis heeft Gubbels niet onberoerd gelaten. In zowel zijn schilderijen als zijn beelden komen ‘odes’ voor aan bekende kunstenaars in binnen- en buitenland; zoals Paul Cézanne, Jan Schoonhoven, Günther Uecker, Jan Roeland, K. Schippers en Cor Vaandrager. Odes maakte hij niet alleen voor kunstenaars, ook voor zijn vrienden zoals Cherry Duyns en niet in de laatste plaats voor zijn echtgenote Heleen, vaak in de vorm van hartvormige koffiepotten.
Dit jaar is Klaas Gubbels 85 geworden en viert zijn verjaardag in museum Beelden aan Zee met een overzicht van zijn objecten, die hij over een periode van meer dan een halve eeuw maakte. Op de tentoonstelling zijn beelden te zien in glas, karton, gips, brons, hout, staal en geassembleerde beelden van gevonden voorwerpen, van passend in een hand tot monumentale beelden die in de patio worden opgesteld. Emma van Proosdij, hoofd artistiek bedrijf Beelden aan Zee
Klaas Gubbels in Atelier Lichtenbeek, Arnhem, 2019, fotografie: Galerie InDruk
|
25
Column
beelden op straat Stichting Art Zuid startte 12 jaar geleden de Amsterdam Sculptuur Biënnale ARTZUID om met kunst de buurt te verlevendigen, bezoekers te verrijken met de ideeën van kunstenaars en contacten onderling te stimuleren. Deze zomer vindt de zesde editie plaats. Ruim 80 beelden staan tentoongesteld op de lommerrijke Apollo- en Minervalaan van Berlage’s Plan Zuid. Deze zuidelijke uitbreiding van de stad Amsterdam uit 1917 kenmerkt zich door haar ruimtelijke opzet met veel groen en de architectuur van de Amsterdamse School. De ideale setting om beeldhouwkunst te tonen. Iedere tentoonstelling proberen we nieuwe aspecten van de beeldhouwkunst onder de aandacht te brengen van jonge en oudere bezoekers. Dit jaar is gekozen om de ontwikkeling van de figuratieve kunst te tonen. Curatoren Jhim lamoree en Michiel Romeyn doen dit aan de hand van beelden van Auguste Rodin, Aristide Maillol, Nic Jonk, Charlotte van Pallandt, Arman, César, Jean Dubuffet, Barry Flanagan, Armando, Joel Shapiro, Gloria Friedmann, Yubi Kirindongo, Henk Visch en Eja Siepman van den Berg. De jongere generatie wordt vertegenwoordigd door onder meer David Altmejd, Tony Matelli, Ivan Cremer, Matthew Monahan, Jaume Plensa, Sachi Miyachi, Johan Tahon, Nick Ervinck en Joep van Lieshout. Zij zijn geïnspireerd door de eerdere generatie beeldhouwers en laten zien dat vormen in de loop der tijd migreren en alles mogelijk is. Het leuke van beelden op straat is dat je er gewild of ongewild mee wordt geconfronteerd. Het roept direct een gevoel op dat je wilt delen. En zo raak je op ARTZUID al gauw in gesprek met een wildvreemde over de kunst die je ziet. De keuze voor figuratieve beeldhouwkunst hebben we bewust gemaakt. We willen zoveel mogelijk mensen bereiken en dat gaat bij figuratieve beelden makkelijker dan bij abstracte kunstwerken. Mensen kunnen zich met een figuratief beeld sneller identificeren en voelen het meer. Rudi Fuchs leerde mij te kijken naar een beeld. En dan heb ik het niet alleen over het kijken naar de vorm, de houding, het materiaal, de techniek, de massa, de contour of de textuur. Hij leerde mij het avontuur om de tijd te nemen om een beeld te bekijken en te leren kennen. Hierdoor voelt ieder beeld steeds als een nieuwe ontmoeting. En dat kan ik u aanraden!
En zo raak je op ARTZUID al gauw in gesprek met een wildvreemde over de kunst die je ziet
Cintha van Heeswijck (1964) is sinds twaalf jaar initiatiefnemer en directeur van stichting Art Zuid. Zij studeerde Nederlands en Internationaal Recht aan de Universiteit van Amsterdam, werkte zeven jaar als beleidsmedewerker sociaal domein bij de Tweede Kamer, twee jaar bij een arbeidsmarktadvieskantoor en vervolgens vier jaar bij de Raad voor Werk en Inkomen. Ze was actief in de lokale politiek als deelraadslid en vijf jaar voorzitter van stichting Hart voor het Vondelpark. Haar kracht ligt in het entameren publiek-private projecten.
26
|
Annemarie van der Kolk
Zie onze jubileumprijzen op www.smelik-Stokking.nl Noordeinde 101-150 Den Haag 070-364 07 68
Museum Beelden aan Zee is het enige museum in
Uitgever
Druk
Nederland dat zich exclusief richt op de moderne
Louise Bos
Vellendrukkerij BDU B.V. , Barneveld
die werd opgericht door echtpaar Theo en Lida
Redactie
Fotografie
Scholten. Beelden aan Zee is 100% particulier en
Dick van Broekhuizen
© Ruinart cover
ontvangt geen structurele subsidie, maar wordt
Marjan Overdijk
Alice Weve 5
ondersteund door een groot aantal vrienden en
Emma van Proosdij
© Plensa Studio Barcelona 6, 8 (1e, 2e en 4e foto
beeldhouwkunst, het museum is een stichting
met klok mee), 9
zakenvrienden, sponsors, fondsen en circa 150 vrijwillige medewerkers. museum Beelden aan Zee
Eindredactie
Lida Scholten-Miltenburg 8 (3e foto met klok mee)
Marjan Overdijk
Itamar Gilboa 12, 13
overdeijnse@planet.nl
Wim de Boer 14, 19 Han van Hagen en Japke Pol 21
Harteveltstraat 1 2586 EL Den Haag
Fotoredactie
Telefoonnummer: 070-358 58 57
Elizabeth Muilwijk
E-mail: info@beeldenaanzee.nl
Advertentieverkoop Aan dit nummer werkten mee
Ireta/Gideon Krebs
Openingstijden
Joost Bergman
museumbeeldenaanzee@ireta.nl
Dinsdag t/m zondag van 10.00 tot 17.00 uur.
Dick van Broekhuizen
(06) 24 60 98 25
Cintha van Heeswijck-Veeger
© 2019 museum Beelden aan Zee
Marlies Nijkamp
ISSN 1876 9284
Toegangsprijzen Museumkaart
gratis
Marjan Overdijk
Vereniging Rembrandt
gratis
Jadwiga Pol-Tyszkiewicz
Van werken van beeldende kunstenaars aangesloten
Volwassenen
16,00
Emma van Proosdij
bij een CISAC-organisatie is het auteursrecht
Kinderen 13-18
8,00
Jan Teeuwisse
geregeld met © Pictoright Amsterdam.
Kinderen < 13
gratis
Jiska de Waard
BGL VIP-kaart
gratis
Met dank aan
Niets aan deze uitgave mag worden gereproduceerd Hoofdsponsoren
en/of openbaar gemaakt door middel van druk,
BankGiro Loterij, AEGON
foto-kopie, film en of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van
Board of Trustees, Vormidable Patronen, Sculpture Club Particulier & Business, Gouden Vrienden en
Jaume Plensa wordt mede mogelijk
Vrienden van museum Beelden aan Zee
gemaakt door
de uitgever.
Den Haag / Ambassade Spanje en dankzij de steun
Beelden aan Zee is niet aansprakelijk voor eventuele
Zakenvrienden van museum Beelden aan Zee
van Neumann & Vettin B.V., Stichting Tuinen van
onjuistheden in deze uitgave. Beelden aan Zee is
Architectenbureau Veenendaal & Associates, ARDIS,
Verwondering, Paviljoen de Witte, Grand Hotel Amrâth
niet aansprakelijk voor handelingen van derden die
AutoBinck Group, Beheerskantoor Scheveningen
Kurhaus, Provast en een aantal particuliere donateurs
mogelijkerwijs voortvloeien uit het lezen van deze
b.v., Caldic Collectie b.v., Fugro n.v., Onno Schamhart
dat anoniem wenst te blijven.
uitgave. Beelden aan Zee behoudt zich het recht voor ingezonden materiaal aangepast te publiceren. Over
Beheer, Pellenaer Events/Paviljoen De Witte, Rabobank Itamar Gilboa. Body of Work wordt mede
speciale acties kan niet worden gecorrespondeerd.
mogelijk gemaakt door
De uitgever heeft ernaar gestreefd de rechten met
Sculptuur Instituut
de steun van Siemens Healthineers, Stratasys,
betrekking tot de illustraties volgens de wettelijke
Het Sculptuur Instituut is een onderzoeksinstituut
Anatomage, Scannexus, Rivas Zorggroep, Radboud
bepalingen te regelen. Degenen die desondanks
op het terrein van de moderne en hedendaagse
UMC, Tel Aviv University, AMRA en een particuliere
menen zekere rechten te kunnen doen gelden,
internationale beeldhouwkunst en is gelieerd aan
donateur die anoniem wenst te blijven.
kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.
Regio Den Haag, Van Hilten Advocaten & Mediators
museum Beelden aan Zee. Het Sculptuur Instituut
28
Ilsoo van Dijk 29
werkt samen met de Universiteit Leiden, vanuit
Ontwerp
het Instituut worden de colleges Moderne en
Studio Mooijman en Mittelberg
hedendaagse beeldhouwkunst uitgedacht en gegeven.
www.mooijmanenmittelberg.nl
|
Jong geleerd, oud gedaan
M
useum Beelden aan Zee is niet alleen een prachtige plek voor volwassenen, maar ook voor kinderen valt er veel te beleven. Bij elke tentoonstelling worden er speciale activiteiten voor kinderen, individueel of in schoolverband, georganiseerd. Zo kunnen kinderen van 7 t/m 12 jaar deze zomer bijvoorbeeld meedoen aan de workshop Portretten van Plensa. Echte bomen
Jaume Plensa maakt langgerekte portretten met gesloten ogen. Dromen deze beelden? Of denken ze ergens aan? En waarom is het perspectief zo vreemd? Samen met een museumdocent bekijken de kinderen de metershoge beelden in de Grote Zaal. Terwijl ze in het gras onder echte bomen liggen, luisteren ze naar gedichten, schrijven ze hun eigen verhalen en maken ze tekeningen. Met opdrachten en spelletjes leren de kinderen spelenderwijs nog beter kijken naar kunst. Ook doen ze zo inspiratie op, want in de workshop boetseren ze hun eigen portret in de stijl van Plensa.
hun creativiteit te stimuleren en hen enthousiast te maken voor kunst. In de les Kijk! Ik ben een standbeeld! leren de allerkleinste kunstenaars (groep 1 en 2) vanuit hun eigen belevingswereld over emoties. Ze combineren muziek, dans en theater met beeldende kunst. Door middel van spelletjes en opdrachten bedenken de kinderen hoe een vrolijk beeld klinkt, hoe een boos kunstwerk beweegt (of juist stilstaat) en hoe ze een verdrietig beeldje kunnen troosten. Samen maken ze een uniek standbeeld van onze vingers in gips. Dit bijzondere beeld mag natuurlijk mee naar school.
Nana’s Van oktober t/m maart zijn de Nana’s van Niki de Saint Phalle te zien in Beelden aan Zee. Deze vrolijke beelden dansen, springen en zitten vol energie! Ze zijn trots op zichzelf en dat maakt ze blij. Tijdens de museumles Blij met mij (groep 3 t/m 6) bekijken ze Niki’s droomwereld vol kleuren. We doen opdrachten om bij te bewegen en onze fantasie te gebruiken. We verzinnen hoe Nana’s dansen, kletsen en kleuren. In de workshop maken de kinderen hun eigen beeldje in de stijl van Niki de Saint Phalle.
Met kinderen uit groep 5 t/m 8 gaan we tijdens de les Mijn verhaal in beeld in op bijzondere levensverhalen van kunstenaars. Tijdens de interactieve rondleiding bekijken ze beelden en portretten. Ze denken ook na over hun eigen verhaal. In de workshop maken de kinderen een portret in klei. Ze leren over de verhoudingen van het gezicht en over hoe ze met gezichtsuitdrukkingen iets persoonlijks kunnen vastleggen. Na afloop worden de kunstwerken aan elkaar gepresenteerd. Eveneens voor groep 5 t/m 8 in de les Experimenteer als een kunstenaar waarin het artistieke proces van beeldhouwers niet alleen wordt bekeken, maar ook ervaren. De kinderen leren over diverse materialen en technieken. Tijdens de interactieve rondleiding voelen, ruiken én bewerken ze verschillende materialen om mee te beeldhouwen. In de workshop gieten de kinderen hun eigen kunstwerk in gips en experimenteren ze zelf als een kunstenaar. Meer informatie over deze activiteiten vindt u op www.beeldenaanzee.nl Marlies Nijkamp, PUBLIEKSBEGELEIDER Beelden aan Zee
Speurneuzen gezocht! Kinderen kunnen elke dag komen speuren in Beelden aan Zee. Met een boekje vol opdrachten, vragen en puzzels ontdekken ze de leukste beelden en mooiste verhalen van de tentoonstelling Jaume Plensa. Na afloop ligt er een verrassing voor ze klaar. De speurtocht is gratis af te halen bij de entreekassa.
Met school naar Beelden aan Zee Beelden aan Zee heeft het educatieprogramma voor het basisonderwijs vernieuwd. Vanaf schooljaar 2019/2020 bieden we voor alle groepen spetterende museumlessen aan. Elke les is erop gericht de nieuwsgierigheid van kinderen te prikkelen,
Kinderen tijdens een museumles
|
29
Wicht, Oswald Wenckebach (1950)
Beelden aan Zee Blijft je bij Interactieve rondleidingen voor mensen met dementie en hun mantelzorgers beeldenaanzee.nl
Rijswijk Te x t i e l BiĂŤnnale 2019
Bronsgieterij MYRON bv Oudendijk 87 4285 WJ Woudrichem T 0183-302935 E myronbv@ziggo.nl W bronsgieterijmyronbv.com
MUSE UMR I J SW I J K . N L
18 jun 06 okt
DE INSPIRATIEBRONNEN VAN EJA SIEPMAN VAN DEN BERG
Permanente en wisselende tentoonstellingen van ruim 350 torsen en fragmenten van hedendaagse beeldhouwers.
TEGENBEELD Thematoonstelling 7 april - 22 september 2019 Het Depot
DE INSPIRATIEBRONNEN VAN EJA SIEPMAN VAN DEN BERG Solotentoonstelling 16 juni 2019 - 26 januari 2020 Villa Hinkeloord benedenzaal
ARBORETA DE DREIJEN & HINKELOORD Permanente tentoonstelling Het Depot
EJA SIEPMAN VAN DEN BERG Permanente tentoonstelling Villa Hinkeloord
Beeldhouwkunst
Architectuur
Rijksmonument
Arboreta
Beeldengalerij Het Depot
Solotentoonstelling zondag 16 juni 2019 tot en met zondag 26 januari 2020 opening om 14.30 uur door Loek Dijkman EEN MUSEAAL PODIUM VOOR HEDENDAAGSE BEELDHOUWKUNST
Arboretumlaan 4 6703 BD Wageningen Locatie Villa Hinkeloord Generaal Foulkesweg 64 6703 BV Wageningen T F E I
0031 (0)317 467 720 0031 (0)317 467 738 beeldengalerij@hetdepot.nl www.hetdepot.nl
