BAZ Magazine 33 – Najaar 2021 by Nina van Dijk

Het magazine van Cursuscentrum Dierverzorging

NAJAAR 2021 | Jaargang 14 | Editie 33

MAGA ZINE

IGOR MITORAJ Façade

“Verrijking stopt verveling.”

Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Zaal |

BEELDENTUIN KASTEEL HET NIJENHUIS HEINO/WIJHE

Rond een van de best bewaarde havezaten van Overijssel, kasteel het Nijenhuis, ligt een beeldentuin van maar liefst 4,5 hectare. Op de gazons en tussen de bomen worden ruim 100 beelden uit de collecties van Museum de Fundatie, Museum Beelden aan Zee en de Provincie Overijssel tentoongesteld. Het Nijenhuis werd tot 1984 bewoond door Dirk Hannema (1895 – 1984), wiens verzameling de basis vormt van de collectie van Museum de Fundatie Zwolle en Heino/Wijhe. In het kasteel zijn tegenwoordig wisselende tentoonstelling en stukken uit de eigen collectie van het museum te zien.

MUSXXXX Adv Beeldenmagazine 216x289mm_v1.indd 1

MUSEUMDEFUNDATIE.NL

30-08-2021 11:51

NAJAAR 2021 | Jaargang 14 | Editie 33

In dit BAZ magazine 05

Editorial

Studio aan Zee Marlies Nijkamp over de nieuwe inrichting van de Zuidzaal

Een interview met modeontwerper en beeldendkunstenaar Mart Visser door Nina van Dijk

Een beeldcolumn van Jiska de Waard

Spinning the Stars Emma van Proosdij over de tentoonstelling in het Kabinet

‘Ontmoetingsplek met de wereld’ Joost Bergman over Johan Tahon

Shapes of Silence Emma van Proosdij over kunstenaar Mark Brusse

Winkelen aan Zee Rolien van der Harten over de museumwinkel

Poëzie met structuur een column van Henk van der Vorst

Colofon

Nomad Mark

oor tal van Nederlandse kunstenaars is een buitenlands verblijf essentieel geweest voor hun ontwikkeling. Sommige beviel het zo goed in den vreemde dat ze nooit zijn teruggekeerd. De 16e-eeuwse Haagse beeldhouwer Adriaen de Vries belandde via het Florentijnse atelier van Giambologna uiteindelijk in Praag waar hij hofbeeldhouwer werd van de manische verzamelaar, keizer Rudolf II. Een andere hofbeeldhouwer, maar dan op de Monegaskische rots van de Grimaldi’s, was Kees Verkade die een polderbestaan aan het infuus van de BKR niet zag zitten. Cornelis Zitman stapte op een boot om de Politionele Acties te ontlopen en belandde bij toeval in Caracas waar hij verslingerd raakte aan het volk uit de favela’s. Maar er zijn ook kunstenaars die de ganse wereld als hun thuis beschouwen. Mark Brusse is de nomadische kunstenaar bij uitstek. De aarde is zijn werkterrein. Tussen 1960 en heden woonde en werkte hij in steden en dorpen in alle werelddelen, van Parijs tot Japan, van New York tot Ecuador, van Berlijn tot Korea, van Venetië tot Benin. Die artistieke wereldreis ving rond 1960 aan in Parijs, de stad waar hij na vele omzwervingen weer is teruggekeerd. Hij kwam in direct contact met alle stromingen die de naoorlogse Westerse kunst in de jaren ’60 en ’70 zo hevig hebben beroerd. Het complete waarden en normensysteem dat eeuwenlang de kunst had beheerst, werd in deze wilde jaren aan de kant gezet. Maar de nomadische Brusse trok verder en dompelde zich vanaf de jaren ’80 onder in de cultuur, het ambacht, de geest en de gebruiken van verre oorden als Japan, Korea en Benin. Vanaf die tijd is Nomad Mark ook niet meer te vangen onder enig kunsthistorisch vangnet. Nederland heeft hem een halve eeuw buitengaats laten rijpen en Beelden aan Zee heeft de eer het resultaat te tonen. Jan teeuwisse, directeur Beelden aan Zee

Cover: Mart Visser in het duin naast Light of the moon, 1991/1992, brons, Igor Mitoraj (1944 - 2014); aankoop 1994 door Theo en Lida Scholten

Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Editorial Zaal |

Studio aan zee

n november 2021 opent Studio aan Zee, de interactieve educatieruimte in de Zuidzaal van het museum. De komende drie jaar zal deze ruimte niet alleen gebruikt worden om naar beeldhouwkunst te kijken, maar ook om meer van het artistieke proces te begrijpen. Daarvoor moet de tentoonstellingsruimte een ingrijpende verandering ondergaan.

Broedplaats Iris Veentjer is de ontwerper van Studio aan Zee. In haar kantoor op de Keilewerf in Rotterdam staat het vol met groene planten. Je hoort er het geluid van zaagmachines en er kwispelt een hond. Iris Veentjer is interieurarchitect en eigenaar van Studio I Focus. Voor het project Studio aan Zee werkt Iris samen met meubelmakers Ernst Sluijter die eigenaar is van Meubelmakerij Ernst Sluijter en Cornelis van Wieren, eigenaar van Buro van Wieren. Zij zorgen voor de uitvoering van het ontwerp. Iris: ‘Mede-Keilewerver Cornelis werd voor deze opdracht benaderd door Beelden aan Zee. Door eerdere samenwerkingen vroeg hij mij om mee te denken en zorg te dragen voor het ontwerp. Dat is het mooie van de Keilewerf. Het is een broedplaats voor creatieve ondernemers. We werken veel met elkaar samen.’

Inspiratiebron Toen het drietal gevraagd werd om een ontwerp te maken voor Studio aan Zee lag er al een uitgebreid plan. Iris vertelt hoe zij vervolgens aan de slag zijn gegaan. ‘We hebben eerst geïnventariseerd wat de wensen en behoeften zijn. Waarvoor dient het? Wie maken er op welke manier gebruik van? Voor ons staat de functionaliteit van alles wat we maken voorop. Vervolgens hebben we gekeken naar de ruimte zelf. De Zuidzaal is onderdeel van een prachtig museumgebouw. We wilden dat de inrichting van Studio aan Zee onderdeel is van het gebouw, dat het er helemaal bij hoort. De museumarchitectuur was onze inspiratiebron. Het patroon van het houten plafond komt terug in het lattenwerk op de bar. Ook hebben we de zuilen in de zaal geïntegreerd ín het ontwerp, in plaats van eromheen te bouwen. Hierdoor ontstaat in het midden van de zaal een platform voor het workshopgedeelte. De vormgeving van de meubels wordt met name bepaald door de functionaliteit. We hebben praktische details toegevoegd die niet standaard zijn. Zo zijn de buitenzijden van de tafelpoten en banken bijvoorbeeld afgerond zodat je je knieën niet stoot.’

‘We wilden dat de inrichting van Studio aan Zee onderdeel is van het gebouw, dat het er helemaal bij hoort’

| Studio | aan Zhang ZeeDali. – vanaf Body 30and oktober Soul –2021 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Zaal 6

Plattegrond Studio aan Zee

Loungeplek In Studio aan Zee komen meerdere functies bij elkaar in één ruimte. Bij binnenkomst is er een loungeplek. In het middendeel komt de workshopruimte en het achterste deel wordt ingericht als atelier van een kunstenaar, te beginnen met Johan Tahon. Daarnaast is er ook een videohoek. Deze functies in het ontwerp moesten tot één geheel gemaakt worden.

Plattegrond Studio aan Zee

Team Studio I Focus

’We hebben veel zichtlijnen in de ruimte gecreëerd, zodat je overzicht hebt,' zegt Iris. ' Daarnaast komen steeds dezelfde materialen en kleuren terug. Het zitmeubel in de lounge en videohoek zijn bijvoorbeeld van hetzelfde eikenhout gemaakt als de tafelpoten van de werktafels in het workshopgedeelte. De tafelbladen van de leestafels zijn weer van hetzelfde materiaal als de tafels waaraan workshops worden gegeven. Ondanks dat de toepassing anders is, is de vormgeving dus hetzelfde. We hebben heel goed moeten nadenken over de toepassing van het zitmeubel in de lounge; over hoe dit meubel zal functioneren. We willen dat kinderen erop kunnen klimmen, maar tegelijkertijd moet het ook voor volwassenen een prettige plek zijn om te zitten en iets te drinken. Het meubel moet er daarnaast aantrekkelijk uitzien. We hebben lang nagedacht over hoe we dit bij elkaar konden brengen, zodat het aan al deze eisen voldoet. Hoewel het eindontwerp er misschien eenvoudig uitziet was dit voor ons een behoorlijke puzzel.’

Kleurrijk Het zitmeubel krijgt kleurrijke kussens. Over hoe deze keuze voor kleuren tot stand kwam, zegt Iris: ‘We wilden dat de materialen en kleuren aansluiten op de warme kleuren van de vloertegels, wanden en het plafond. Ook wilden we veel licht in de ruimte brengen. We hebben daarom gekozen voor lichte kleuren en felle accenten in blauw, groen en roze. Blauw past goed bij museum Beelden aan Zee. Het zit in de huisstijl en wordt geassocieerd met de zee. Groen activeert en inspireert mensen. Het maakt ook rustig. Van roze worden mensen blij en gaan ze lachen. De kleuren zijn fris en speels zonder kinderachtig te zijn. Daardoor wordt de ruimte aantrekkelijk voor jong en oud.’ Op het moment van schrijven werken Ernst en Cornelis druk aan het meubilair van de Studio aan Zee. De ruimte wordt medio oktober geïnstalleerd en opent begin november voor publiek. Marlies Nijkamp, conservator educatie Beelden aan Zee Plattegrond Studio aan Zee

| Studio aan Zee – vanaf 30 oktober 2020

Mark Brusse 24 nov 2021 – 6 maart 2022

Den Haag

tijdelijk

Zutphen

* steen

Maanweg 68

bij Museum Beelden aan Zee

klei

2516AA Den Haag Tel: 070-3060655 info@beeldhouwwinkel.nl

gips hout

De Stoven 9

siliconen

7206AZ Zutphen dinsdag t/m zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur

permanent

bij WonderWood Amsterdam Jeroen Henneman * in 2003

machines werkplaatsinrichting en heel veel gereedschap

Hetty Heyster Sculptures 50 jaar dier-beeld (‘les animaliers’)

observeren — beleven — verbinden

Klaas Gubbels * in 2019

Rusland 3, Amsterdam info@wonderwood.nl T 020 625 3738

www.wonderwood.nl

| Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Zaal

Witte neushoorn, brons, afm. 30x55x18 cm

Arendsjong II, jubileumbeeldje, brons, afm.16x16x18 cm, te bestellen : €750,- incl. btw.

Word Vriend van Stichting Artquadraat (Art2), min. €15,- per jaar lees meer: www.hettyheyster.nl • info: M. 06 55893108

Mart Visser: modeontwerper èn beeldend kunstenaar

gor Mitoraj.Façade is niet alleen een tentoonstelling, maar een heuse experience. Verantwoordelijk voor de aankleding is modeontwerper en beeldend kunstenaar Mart Visser. Ik spreek hem op een druilerige woensdagochtend in Amsterdam. Het hoofdkwartier van Mart Visser is niet alleen een werkplaats, maar een echt bedrijvenpand, waar een compleet team bezig is met het gladstrijken van de diverse ruimtes in het pand. ‘Dit weekend is er een openstelling van het hele pand en van het atelier,’ vertelt Visser, terwijl we plaats nemen in de conceptstore, tussen de trenchcoats en pantalons. Zintuigelijke elementen Het samenwerken met een externe stylist is nieuw voor Beelden aan Zee. Een gok waarvan de uitkomst tot de dag van opening op 19 juni nog spannend was. Dat Beelden aan Zee graag out of the box denkt, heeft het museum in het verleden wel bewezen. Sinds de ronddraaiende plateaus bij Niki de Saint Phalle en de helderwitte vloerbedekking bij de

tentoonstelling van Adriaan Rees is het museum niet vies van een verhelderende twist. Door blauwe, glazen wanden, een soundscape en een speciaal geselecteerde geur trekt Visser het werk van de Italiaans-Poolse beeldhouwer Igor Mitoraj uit het museale normale. Daardoor vormt hij het werk van Mitoraj binnen het museum tot een geheel.

Tentoonstelling Mart Visser, Beyond Context, 2017

Kindertijd Al snel buigt ons gesprek naar de aankomende tentoonstelling van Mart Visser zelf. Binnen een rijk oeuvre, geïnspireerd door aangespoeld hout en andere onverwachte materialen en door ritmes en structuren, neemt Visser zijn ervaring als modeontwerper en stylist bij de tentoonstelling in Beelden aan Zee mee naar volgend jaar, wanneer er een tentoonstelling wordt gewijd aan het sculpturale werk dat hij maakt. Het oeuvre van Visser bestaat volledig uit koppen, waarbij vrijwel alle werken bestaan uit hergebruikte materialen, zelfs die van gesmolten messing deurklinken uit de kringloopwinkel. Voor Visser

| Igor Mitoraj.Façade – 19 juni 2021 t/m 6 februari 2022

is dit volkomen logisch. ‘Kunst moet gaan over een uiting,’ vertelt hij, wanneer hij het heeft over het schilderij dat hij kocht op de KunstRAI van een galerie die uitsluitend Outsider Art vervaardigt. ‘Al van kinds af aan ben ik aan het stapelen,’ vertelt Visser. ‘Het is mooi om te zien dat, wat je later in je leven maakt, eigenlijk altijd voortkomt uit een kern, uit je kindertijd, dat maakt het puur.’ Deze bijna speelse nieuwsgierigheid zie je zeker terug in het werk van Visser, die speelt met de materialen uit de wereld om hem heen. Mart Visser in zijn atelier in Amsterdam

Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Zaal |

Drift In het werk van Visser, dat varieert van klein tot groot, staat het ritme centraal. ‘De tentoonstelling bij Beelden aan Zee zal ook meer weg hebben van een installatie in plaats van losse sculpturen.’ Visser heeft zijn ideeën glashelder voor ogen en weet precies hoe hij het hebben wil. De lange tafels met beelden naast elkaar en de kracht van de herhaling lijken hierin de hoofdrol te krijgen. Daarnaast ligt het tempo hoog als het gaat om zijn werk als kunstenaar, iets wat hij vermoedelijk heeft meegenomen uit zijn praktijk als couturier. ‘Ik moet iets volbrengen,’ zegt Visser, ‘ik heb de drift om te maken, voor mij is dit echt een uiting.’ Tussen alle bedrijvigheid door toont Visser me de werken die hij van juni t/m augustus 2022 zal tonen in Beelden aan Zee. Dat Mart Visser een ware duizendpoot is, valt niet te ontkennen. Er moet nog een hoop gebeuren en dus vertrek ik, razend benieuwd naar de aankomende samenwerking in 2022.

Links: Mart Visser in zijn atelier in Amsterdam

Mart Visser in het duin naast Light of the moon, 1991/1992, brons, van Igor Mitoraj (1944 - 2014); aankoop 1994 door Theo en Lida Scholten

‘Het is mooi om te zien dat, wat je later in je leven maakt, eigenlijk altijd voortkomt uit een kern, uit je kindertijd’

Nina van Dijk, communicatie Beelden aan Zee

Beeldcolumn Jiska de Waard |

Spinning the Stars V oor een nieuwe presentatie in museum Beelden aan Zee heeft Maura Biava zich laten inspireren door de stervorm. Tijdens een werkperiode op Curaçao deed de kunstenaar onderzoek naar de natuur op het eiland. Het onderzoek leidde haar naar de stervorm die op het eiland te vinden is in planten en in het onderzeeleven. Die stervorm inspireerde haar vervolgens tot een serie nieuwe werken. Sneeuwvlok De in Amsterdam woonachtige Italiaanse kunstenares Maura Biava (Reggio Emilia, 1970) is altijd gefascineerd geweest door de verborgen natuurwetten. De constatering dat bepaalde vormen zich vaak herhalen in de natuur, denk bijvoorbeeld aan de regelmaat van een sneeuwvlok of aan de roosjes van broccoli, heeft de kunstenares ertoe gebracht het wiskundig onderzoek van de natuur in haar artistieke praktijk te verdiepen. Elke vorm in de natuur is volgens Biava terug te voeren op drie principes: grondstof, een wiskundige formule en de energie die nodig is om deze vorm te maken. Biava werkt volgens deze principes: de handeling van haar handen aan het werk geven de nodige energie, een wiskundige formule bepaalt de vorm en het materiaal van het kunstwerk is de grondstof. Een werkwijze die niet voortkomt uit de wens om de natuur te imiteren, maar om ermee te versmelten en er een integraal onderdeel van te worden.

Magic Heptagram of Thomas Bradwardine & Anguinea cubic curve of Christiaan Huygens #02, 2019, ceramic, iron, plaster, glue, silicon (collection of Albertine Zoetmulder)

Foto’s Maura Biava werkt interdisciplinair. Uitgaande van een wiskundige formule die de vorm bepaalt, maakt ze vervolgens die vorm na met

Uitgaande van een wiskundige formule die de vorm bepaalt, maakt ze vervolgens die vorm na met haar handen, in klei haar handen, in klei. Die vorm is dus niet exact, zoals de wiskundige formule dicteert, maar juist organisch. Het maakproces in klei wordt vervolgens gefotografeerd of gefilmd. In het werk van Biava zijn performances, foto’s, video installaties en sculptuur met elkaar verweven. In museum Beelden aan Zee toont Biava werk dat gedurende de laatste paar jaar is ontstaan. De tentoonstelling bestaat uit beelden, foto’s en een installatie. Op de foto’s zien we de handen van de kunstenaar, die een vorm in klei boetseren. Middenin de zaal is een grote installatie te zien van meerdere monumentale beelden van cactussen. In dwarsdoorsnede toont die cactus een stervorm en op deze manier zijn alle vormen in de tentoonstelling met elkaar verbonden. Immers, de installatie in de doorgangen van de zaal bevat talrijke kleine objecten in keramiek en porselein, die ook naar de stervorm verwijzen.

Docent Maura Biava studeerde aan de Accademia di Brera in Milaan, en aan de Rijksakademie in Amsterdam, waarna ze in Amsterdam is blijven wonen en werken. Ze doceert aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Ze nam deel aan talrijke tentoonstellingen in binnen en buitenland, waaronder het Stedelijk Museum Amsterdam, Centraal Museum Utrecht en De Appel, Amsterdam. Werk van Maura Biava wordt verzameld door musea en particulieren in Nederland en Italië en elders in Europa. Emma van Proosdij, hoofd artistiek bedrijf beelden aan Zee Star #03, 2020, print, 125 x 160 cm, AP

| Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Zaal

JAAP HARTMAN 80 Bronzen Vogelbeelden

INTRIGUING COMPOSITION

20 NOV T/M 31 DEC 2021

Verkoop via (inter)nationale galeries en in opdracht

Landpoortstraat 1 4285 AR Woudrichem www.galeriedesamis.nl

Kijken met je handen Een tastbare modetentoonstelling van Michelangelo Winklaar 14 oktober 2021 t/m 9 januari 2022 18

| Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Zaal

Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Zaal |

Bovenste foto: Vitrinekast met sculpturen van Johan Tahon Onderste foto: Bezoek van Marlies Nijkamp en Joost Bergman aan Johan Tahon

‘Ontmoetingsplek met de wereld’

Atelier De uitspraak ‘Mijn atelier is mijn enige echte kunstwerk’, die hij in een interview met Kunstmagazine deed in 2007, voldoet, ondanks de vele fraaie sculpturen die toch de ruimte verlieten, nog steeds. Zijn werkwijze van het afbreken en het uit de brokstukken weer opbouwen van sculpturen is niets minder dan een continue schepping. Het is onderdeel van het onderzoek dat hij verricht naar datgene wat het alledaagse overstijgt. Een atelier is voor een kunstenaar vrijwel altijd een magische ontstaansplek waar hard wordt gewerkt en buitenstaanders worden geweerd. Tahons atelierpraktijk is echter dermate inspirerend en zijn beelden zijn, ondanks het sterk persoonlijke karakter ervan, door de figuratie toch ook toegankelijk. Dat maakt het uitermate geschikt om er een bezoekersprogramma aan te verbinden. Tijdens de initiële plannen rond de educatieruimte Studio aan Zee die gerealiseerd wordt in de Zuidzaal van het museum bestond dan ook geen twijfel welke kunstenaar 20

er als eerste benaderd zou worden om het project een jaar te leiden. Gelukkig stemde hij direct met dat verzoek in.

Paus Franciscus Ter voorbereiding brachten we half september een bezoek aan zijn atelier in het plaatsje Rozebeke gelegen in de Vlaamse Ardennen waar we werden ontvangen door de kunstenaar en zijn vrouw Eva Feliers. Dat atelier bevindt zich in de eeuwenoude Onze-Lieve-Vrouw-Bezoekingkerk. Tahon werkt er sinds 2019 en gebruikt het behalve als werkplaats ook als een, zoals hij het zelf noemt, ‘ontmoetingsplek met de wereld’. Daar vertelde hij ons uitgebreid over zijn werk, tentoonstellingen, zijn eigen kunstcollectie en over zijn recente bezoek aan paus Franciscus

| In Studio aan Zee – Johan Tahon t/m oktober 2022

Tekeningen

aan wie hij in het Vaticaan persoonlijk een van zijn sculpturen mocht overhandigen. Aanvankelijk duurde het even voordat hij in de gewijde kerkruimte kon werken. Bestemd voor verering en gebed is een kerk immers geen voor de hand liggende werkplek om te zwoegen met zware materialen zoals keramiek, klei en gips. De omwonenden, wier families er soms generaties lang ter kerke gingen, moesten wennen aan de aanwezigheid van de kunstenaar. Inmiddels steken ze soms nieuwsgierig hun hoofd om de hoek van de deur om te zien wat er binnen gebeurt. Iedereen die hem een bezoekje wil komen brengen is welkom, aldus de kunstenaar. Ook schoolklassen met kleuters laat hij soms toe die de kunstenaar dan helpen bij het boetseren. Het is tekenend voor zijn open en gedreven natuur.

In het achttiende-eeuwse, uit een klooster afkomstige houten interieur word je omringd door sculpturen in alle formaten en door fragmenten, klei, mallen, allerhande materialen en een grote hoeveelheid tekeningen. Die laatste maakt Tahon op diverse formaten. Het zijn voorbereidende studies, niet gericht op schoonheid, maar op onderzoek. Desondanks zijn het bijzonder fraaie bladen, op groot formaat krachtig uitgevoerd in houtskool bieden ze een bijzonder interessant kijkje in zijn denken werkproces. In Studio aan Zee gaat Tahon een podium inrichten alsof het een gedeelte van zijn atelier is; verspreid over de ruimte zullen er sculpturen en tekeningen van hem te zien zijn. Middels enkele colleges zal hij er inzicht geven in de diverse aspecten van zijn kunstenaarschap. Dat Tahon die kennis en dat enthousiasme ook aan kinderen weet over te brengen is duidelijk. Centraal in de ruimte prijkt op een bok namelijk een indrukwekkende kop in klei die bij navraag in het tijdsbestek van slechts een uur door zijn zesjarige zoon Gustave gemaakt bleek te zijn.

Schoolkinderen Atelier van Johan Tahon (in de Onze-Lieve-Vrouw-Bezoekingkerk in Rozebeke)

et is alweer vijftien jaar geleden dat Johan Tahon (Menen, 1965) in museum Beelden aan Zee zijn solotentoonstelling IF installeerde. Toch zijn er sindsdien geregeld sculpturen van zijn hand zichtbaar gebleven in het museum. Zo verwelkomt al geruime tijd het bronzen beeld Battery ‘met open armen’ de bezoekers van Beelden aan Zee bij de entree.

Na afloop van het atelierbezoek zagen we zijn tentoonstelling Universus in het nabijgelegen MOU-Museum in de stad Oudenaarde. Het museum dat onder meer bekendstaat om de fraaie collectie oude wandtapijten is gesitueerd in het prachtige, zestiende-eeuwse stadhuis gelegen aan de Markt. Arie Hartog heeft de tentoonstelling ingericht. Behalve de sculpturen van Tahon, die fraai in de collectie waren geïntegreerd, zagen we enkele voortbrengselen van de educatie afdeling aldaar. Schoolkinderen uit Oudenaarde werkten er met gekleurde klei in de geest van kunstenaar Johan Tahon. Als hij de deelnemende kinderen aan de workshops in Studio aan Zee op eenzelfde wijze weet te inspireren dan volgt ook hun creatieve ontplooiing vanzelf. Het doet reikhalzend uitzien naar wat er vanaf november in Studio aan Zee allemaal staat te gebeuren. Johan Tahons tentoonstelling Universus. Sculpturen 1999-2021 in het MOU - Museum van Oudenaarde (BE) is nog te zien tot 7 november 2021, www.mou-oudenaarde.be/universus Joost Bergman, conservator Beelden aan zee

Time Table, brons, 1991, harde steen, 96 x 40 x34 cm

et beelden in de publieke ruimte in Ecuador, Puerto Rico, Nicaragua, Marokko, Japan en ZuidKorea is Mark Brusse (Alkmaar, 1936) in alle opzichten een grensverleggende kunstenaar.

Chelsea Hotel Na zijn academietijd in Arnhem waar hij samen met o.a. Klaas Gubbels studeerde, vertrok hij naar Parijs waar hij aansluiting vond bij de kunstenaars van het Nouveau Réalisme zoals Daniel Spoerri, Martial Raysse en Niki de Saint Phalle. Kort daarna ging Brusse naar New York, waar hij in het Chelsea Hotel woonde met onder anderen Jan Cremer. Hij legde er contact met John Cage, Louise Nevelson en Andy Warhol. In New York, eind jaren ’60, werkte hij daar in een stijl die verwantschap toonde met de minimal art. Een grote houten ‘tong’, is hiervan een sprekend resultaat dat op de tentoonstelling in het museum te zien zal zijn. Na New York volgde Berlijn, waar hij zogeheten ‘environments’ maakte. Hij timmerde de deur van zijn Berlijnse galerie dicht en schreef erop met verf: I closed the Gallery.

Wereld Vanaf de jaren ’80 ontdekte Brusse de rest van de wereld met vele reizen naar Zuid-Korea en Japan, maar ook Benin en Latijns Amerika. Overal waar Brusse komt werkt hij met lokale kunstenaars en ambachtslieden. Met de omgeving verandert ook zijn werk, hij neemt karakteristieken over van de plek waar hij is. Zijn werk maakt een wereldse indruk: vormen, kleuren en symbolen die hij overal ter wereld heeft gezien, laat Brusse versmelten tot één geheel. 22

| Shapes of Silence - 24 november 2021 t/m 06 maart 2022

Shapes of Silence Parijs Na een lange stilte is er sinds de laatste jaren weer volop belangstelling voor Mark Brusse in Nederland; zo toonde museum Het Valkhof in Nijmegen in 2019 een overzicht van zijn werk en volgt nu, twee jaar later, museum Beelden aan Zee. In Parijs, waar Brusse woont en werkt, is in 2020 een grote selectie van zijn werk opgenomen in de collectie van het Centre Pompidou. Zijn werk is ook vertegenwoordigd in andere museale collecties in en om Parijs, waaronder Musée d’Art Moderne en het Maison Elsa Triolet-Aragon met een grootse beeldentuin.

Thinking Heart, geblazen glas, 2008, 40 x 44 x37 cm

Scheveningen De tentoonstelling in museum Beelden aan Zee rust op drie pijlers; in de eerste plaats is de tentoonstelling een overzicht van het plastische oeuvre van Brusse. Daarnaast is de tentoonstelling, sterk reagerend gemaakt op de architectuur van het middendeel van het museum: de Zeezaal, de gangen en gangnissen en de zogenaamde kapel, de witte ruimte met zuilen en kruisgewelf. Ten slotte is er het wereldse thema in het werk van Brusse, dat zijn gehele oeuvre overkoepelt. Zijn houding is zo open en werelds dat aan zijn werk eigenlijk niet te zien is of het nu oosters is of westers. Bij Brusse is de wereld één. In een tijd waarin verschillen tussen mensen zelfs worden uitvergroot om uiteindelijk een grotere gelijkheid te bereiken, is de benadering van Brusse geruststellend en eenvoudig. Hij werkt vanuit de diepe overtuiging dat de mensen waar ter wereld ook hetzelfde zijn, met dezelfde verlangens en wensen èn tekortkomingen.

Berlijn Net als tijdgenoot Klaas Gubbels assembleert Brusse. In zijn vroege werken vervaardigde hij zeer robuuste reliëfs uit hout, die evolueerden tot de zogeheten soft machines, nutteloze machines met hout, staal en zachte materialen zoals textiel en touw. In New York volgden zeer langgerekte houten sculpturen en in Berlijn maakte Brusse robuuste houten blokken in frames met kettingen. Later volgt een meer poëtisch type sculptuur, het hout wordt vaker wit geverfd en meer zachte materialen worden toegevoegd aan de assemblages, zoals veren, vogels, beeltenissen van een lam, konijntje of kikker. Vanaf de tijd dat Brusse veel naar Azië reist volgen ook beelden met zwerfkeien, die hij toepast in bronzen constructies. Daarnaast werkte hij ook aan een serie werken in keramiek, porselein en glas. De tentoonstelling in Beelden aan Zee laat alle periodes en materialen zien, zorgvuldig geselecteerd voor de specifieke ruimtes in het museum. Emma van Proosdij, hoofd artistiek bedrijf Beelden aan Zee

Mark Brusse aan het werk

Le Coeur Oublié (Mushrooms), 2011, harde steen, 30 x 19,5 x 18 cm

MUSEUM BEELDEN AAN ZEE zoekt vrijwilligers BEELD je eens in: werken op een unieke en inspirerende locatie aan het strand. Wij zijn op zoek naar enthousiaste vrijwilligers die zich willen inzetten voor museum Beelden aan Zee. Het museum richt zich als enige in Nederland exclusief op moderne en hedendaagse beeldhouwkunst. Dit zou niet mogelijk zijn geweest zonder de inzet van onze 140 vrijwilligers. Wie zoeken wij? Als vrijwilliger bent u het eerste contact met de bezoeker. Wij zoeken daarom vrijwilligers met een proactieve en dienstverlenende houding en met goede communicatieve vaardigheden. Wat gaat u doen? De vrijwilligers verwelkomen de bezoekers in het museum en vervullen afwisselende diensten in de museumwinkel, bij de entree, in het museumcafé en in de tentoonstellingsruimten.

Strand arrangement

Wat bieden wij u? • Samen met een hecht team levert u een belangrijke en onmisbare bijdrage aan de dagelijkse bedrijfsvoering. • U ontmoet andere enthousiaste collega’s, die dezelfde passie hebben voor kunst. • U wordt uitgenodigd voor openingen, lezingen en borrels. • U ontvangt regelmatig een catalogus over de tentoonstellingen. • U krijgt korting in de museumwinkel en café.

Heerlijk uitwaaien op het Scheveningse strand? Geniet volop van zon, zee en strand en alles wat het Grand Hotel Amrâth Kurhaus te bieden heeft. Als u uitgewandeld bent, staan wij klaar om u te verwelkomen. • Overnachting in een Superior kamer • ‘Le Good Morning Amrâth’ ontbijt • 3-gangendiner • Welkomstdrankje • Chocolade op kamer bij aankomst Vanaf € 119,- per persoon

| Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Zaal

Scan de QR-code en ontvang 10% korting

Heeft u tijd en interesse en bent u bereid om 21 dagen of 42 halve dagen per jaar te werken voor museum Beelden aan Zee? Meldt u zich dan aan via het aanmeldingsformulier op www.beeldenaanzee.nl. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Jacquelien van Schaik via vanschaik@beeldenaanzee.nl

WINKELEN AAN ZEE Natuurlijk gaat het bij een bezoek aan een museum om de collectie of de speciale tentoonstelling die er op dat moment te zien is. De laatste tijd spelen horeca en winkel een steeds grotere rol tijdens het museumbezoek. Boeken Museum Beelden aan Zee houdt uiteraard rekening met deze ontwikkeling en speelt in op de wensen van een nieuw soort bezoeker. Het assortiment in het café wordt regelmatig vernieuwd en vergroot. En ook de winkel is inmiddels een bezoek meer dan waard.Voor een mooi aandenken aan het museumbezoek kun je zeker terecht in onze museumwinkel. Maar iedereen is ook welkom zonder een bezoek te brengen aan het museum. Onze museumwinkel biedt een breed aanbod van boeken over bijvoorbeeld de beeldhouwkunst. Maar ook monografieën over beeldend kunstenaars en meer algemene kunstboeken. Verder zijn er unieke cadeauartikelen.

Mitoraj Een deel van ons winkelassortiment sluit altijd aan bij de actuele tentoonstellingen. Op dit moment is dat onder andere de tentoonstelling over Mitoraj waarvoor wij bijvoorbeeld leuke magneten, notitieboekjes en postkaarten ontwikkelden. Uiteraard is bij de tentoonstelling ook een catalogus met prachtige foto’s gemaakt die in de winkel te koop is. Eveneens verscheen er dit najaar een limited edition van de bekende kruk van KILO Amsterdam passend bij de tentoonstelling van Mitoraj en het ontwerp van couturier Mart Visser die als gastconservator optrad voor de tentoonstelling.

WEBSHOP Bekijk de nieuwe webshop van museum Beelden aan Zee op museumwinkelbeeldenaanzee.nl

Vriend

Ontvang een GRATIS BaZ POSTKAART bij iedere bestelling!

Voor musea zijn de opbrengsten van de winkel van essentieel belang. En dat geldt zeker voor een niet gesubsidieerd museum als Beelden aan Zee. De opbrengst van de winkel wordt ondermeer gebruikt voor het tentoonstellingsbudget van 2022. Wie online koopt, ontvang 10% korting op aankopen met de kortingscode “bazmagazine2021”. Wie Vriend wordt van het museum maakt het hele jaar gebruik van deze korting, die jammergenoeg niet geldig is op boeken en consignatie artikelen. Rolien van der Harten, hoofd retail beelden aan zee

www.museumwinkelbeeldenaanzee.nl * Korting is niet geldig op boeken en producten onder €10,-

10% ING KORT end

ng Ontva

als vri en eld van Be e* e aan Z

GALERIE MOA

Column

Poëzie met structuur

Expositie van 1 november 2021 tot 31 maart 2022

De befaamde Russische schilder Jawlenski beweerde ooit dat Kunst in feite Wiskunde is. En hoewel de oude Nederlandse benamingen Const en Wisconst dicht bij elkaar liggen, ben ik dat helemaal niet met hem eens. Beide disciplines zijn typisch ontsproten aan de menselijke geest en bij beide is sprake van schoonheidsbeleving, maar daar houdt het dan ook wel op. In de wiskunde ben je gebonden aan strikte spelregels; in de kunst ben je geheel vrij. Natuurlijk is dat niet zo zwart-wit: de mens zou de mens niet zijn als hij geen strikte regels zou invoeren en zo zijn allerlei kunstvormen gebonden aan onderling overeengekomen dwangbuizen. Zo mag de ware aquarellist geen dekwit gebruiken en was bij De Stijl de diagonaal onderwerp van verhitte discussie. Er zweven mij geen namen van wiskundigen voor de geest die hun inspiratie zeiden te ontlenen aan de kunsten, echter wel namen van kunstenaars die leentjebuur bij de wiskunde speelden. Niet zelden ligt daar een vorm van steriliteit of kunstmatigheid op de loer. Op dit moment herbergen we in ons museum een expositie van de in Nederland werkende Italiaanse kunstenares Maura Biava. Maura noemt wiskunde als een belangrijk ingrediënt van haar werk en daardoor werd ik extra alert op wat zij artistiek teweeg brengt. Zij is, zoals zovelen in zowel de Kunst als de Wiskunde, geïntrigeerd door regelmatige structuren die zij waarneemt in de natuur. Dat leidt bij Maura Biava tot een verdieping van de waarneming, zij internaliseert de waargenomen structuur door deze tot de kern terug te brengen. Dat zie ik als het mathematische aspect in haar artistieke proces. Daarna gaat ze met haar inzicht aan de slag in het artistieke domein en bouwt met poëtische fantasie haar beelden op. In de expositie kunnen we dat proces goed waarnemen. Haar installatie draait hier rond de stervorm, die we in de natuur kunnen herkennen in bloemen, zeesterren en allerlei vruchten. Met de variatie die Maura Biava in de ster ziet, bouwt zij met het door haar gekozen materiaal (porseleinklei) en de door haar gekozen kleur (wit) vormen op, die in deze expositie sterk doen denken aan cactussen. Ook in de foto’s en de kleinere vormen die zijn bevestigd in beide gordijnen aan weerszijden van de ingang worden de mogelijkheden van de ster verder onderzocht. Maura toont met deze prachtige installatie op inzichtelijke wijze haar kunstenaarschap en laat zien hoe mathematisch onderzochte basisstructuren tot allerminst steriele Henk van der Vorst, op de vormen artistiek kunnen worden opgebouwd.

TROIS VISAGES 2

In de wiskunde ben je gebonden aan strikte spelregels; in de kunst ben je geheel vrij

achtergrond zijn Papiersculpturen

Henk van der Vorst, Wiskunstenaar en lid LIDA fonds

Yan Marczewski, oil paintings Den Bar, sculptures Yvan Richeux-Rey, oil paintings

Galerie MOA Grote Looiersstraat 28a 6211 JJ Maastricht Open: woensdag, donderdag en vrijdag van 14 tot 17 uur, zaterdag van 11 tot 17 uur, of op afspraak Contact: Barend Fisser +31 (0) 6255 999 01 arte@galeriemoa.nl www.galeriemoa.nl |

Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Zaal |

Museum Beelden aan Zee is het enige museum in

Redactie

Nederland dat zich exclusief richt op de moderne

Dick van Broekhuizen

beeldhouwkunst, het museum is een stichting

Marjan Overdijk

die werd opgericht door echtpaar Theo en Lida

Emma van Proosdij

Partner: Hoofdsponsors:

Scholten. Beelden aan Zee is 100% particulier en ontvangt geen structurele subsidie, maar wordt

Eindredactie

ondersteund door een groot aantal vrienden en

Marjan Overdijk

zakenvrienden, sponsors, fondsen en circa 150

overdeijnse@planet.nl

Sponsors:

vrijwillige medewerkers. Fotoredactie Elizabeth Muilwijk

museum Beelden aan Zee Harteveltstraat 1 2586 EL Den Haag

Aan dit nummer werkten mee

Telefoonnummer: 070-358 58 57

Joost Bergkamp

E-mail: info@beeldenaanzee.nl

Nina van Dijk Rolien van der Harten

Openingstijden

Marlies Nijkamp

Dinsdag t/m zondag van 10.00 tot 17.00 uur.

Emma van Proosdij Jan Teeuwisse Henk van der Vorst

Toegangsprijzen Museumkaart

gratis

Vereniging Rembrandt

gratis

Volwassenen

16,00

Fotografie

Kinderen 13-18

8,00

Gerrit Scheurs cover, 14 (bovenste foto), 20, 21

Kinderen < 13

gratis

Vriendenloterij VIP-kaart

gratis

Jeroen Snijders 12

Jiska de Waard

aangesloten bij een CISAC-organisatie is het

foto rechts)

Niets aan deze uitgave mag worden gereproduceerd

Gérard Schachmes 23 (linker foto)

en/of openbaar gemaakt door middel van druk,

Henk van der Vorst 28

Contini Art Gallery, Venice Fonds Peese Binkhorst – Hoffscholte Stichting Otto B de Kat Stichting Will en Rita Jaeger Fonds

foto-kopie, film en of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van

Ontwerp

Met dank aan de Board of Trustees, Zakenvrienden,

de uitgever.

Studio Mooijman en Mittelberg

Sculpture Club, Gouden Vrienden en Vrienden van

www.mooijmanenmittelberg.nl

museum Beelden aan Zee

onjuistheden in deze uitgave. Beelden aan Zee is

Druk

Sculptuur Instituut

niet aansprakelijk voor handelingen van derden die

Vellendrukkerij BDU B.V. , Barneveld

Harteveltstraat 1

Beelden aan Zee is niet aansprakelijk voor eventuele

2586 EL Den Haag

mogelijkerwijs voortvloeien uit het lezen van deze uitgave. Beelden aan Zee behoudt zich het recht voor

Advertentieverkoop

Telefoonnummer: 070-358 90 76

ingezonden materiaal aangepast te publiceren. Over

Ireta/Gideon Krebs, (06) 24 60 98 25

E-mail: vanbroekhuizen@sculptuurinstituut.nl

speciale acties kan niet worden gecorrespondeerd.

museumbeeldenaanzee@ireta.nl

De uitgever heeft ernaar gestreefd de rechten met

Het Sculptuur Instituut is een onderzoeksinstituut

betrekking tot de illustraties volgens de wettelijke

ISSN 1876 9284

op het terrein van de moderne en hedendaagse internationale beeldhouwkunst en is gelieerd aan

bepalingen te regelen. Degenen die desondanks

menen zekere rechten te kunnen doen gelden,

Zakenvrienden van museum Beelden aan Zee

museum Beelden aan Zee.

kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.

ARDIS, AutoBinck Group, Beheerskantoor

Het Sculptuur Instituut werkt samen met de

Scheveningen b.v., Caldic Collectie b.v., Fugro

Universiteit Leiden, vanuit het Instituut worden de

Uitgever

n.v., Onno Schamhart Beheer, Paviljoen De Witte,

colleges Moderne en hedendaagse beeldhouwkunst

Louise Bos

Rabobank Regio Den Haag

uitgedacht en gegeven.

16 okt 2021 | 21 aug 2022 Keramiekmuseum Princessehof Leeuwarden princessehof.nl Partners Keramiekmuseum Princessehof

Tentoonstellingspartners KOREA

Concept & fotografie Anne Claire de Breij

Ontwerp UNA designers

Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Zaal | KMP_KOREA advertentie BAZ-Magazine 204x264 aflopend.indd 1

31 18-10-2021 11:57

| Zhang Dali. Body and Soul – 18 maart t/m 25 juni 2017, Grote Zaal

Alexander Calder, Untitled, 1963. Photograph by Sandra Pointet courtesy of Calder Foundation, New York / Art Resource, New York. © 2021 Calder Foundation, New York / Artists Rights Society (ARS), New York / Pictoright, Amsterdam.

21 NOVEMBER 2021 – 29 MEI 2022