Są pieniądze Mówiąc o zaletach projektowania w Warszawie, rozmówcy podkreślali także, że stolica jest miastem, w którym się najwięcej buduje. Jednocześnie za zleceniami idą zwykle relatywnie wyższe budżety niż te przeznaczane na podobną architekturę w innych miejscach Polski. W związku z tym szanse na zbudowanie, na przykład, wysokiej jakości apartamentowca są w Warszawie większe niż – powiedzmy – w Gdańsku, chociaż, w odbiorze rozmówcy zwracającego na ten wątek uwagę, różnice w budżetach czy gotowości inwestycyjnej między Warszawą a choćby Wrocławiem systematycznie się zmniejszają. Należy się więc spodziewać, że w miarę jak w Warszawie będzie maleć liczba działek, na których można budować większe kubaturowo obiekty, część rynku, który dotychczas był z nią silnie związany, przeniesie się do innych miast.
Moment wrzenia W wielu rozmowach w kontekście czynników sprzyjających tworzeniu architektury przewijał się także trudno definiowalny czynnik wiążący się z powszechnym odczuciem, że Warszawa to miasto, które obecnie znajduje się w szczególnym momencie, „pulsuje” energią, która tworzy korzystny ferment. Próbując precyzyjniej zdefiniować ten moment wrzenia, rozmówcy wskazywali na burzliwą historię Warszawy, która sprawia, że w tych samych miejscach krzyżują się radosne i tragiczne wydarzenia. Palimpsestowość ta sprzyja także spekulacjom architektonicznym: organizowano wiele konkursów, powstało mnóstwo niezrealizowanych projektów. Szukając przykładów konkretnych przestrzeni, które w podobny sposób buzują w pamięci i dyskursie, wskazywano na przykład na plac Centralny i trwający obecnie konkurs architektoniczny. Wśród kolejnych przyczyn wspomnianego wrzenia rozmówcy wymieniali także fakt, że Warszawa znajduje się obecnie w momencie poszukiwania nowej utopii architektonicznej. To czas, w którym zmienia się koncepcja miasta ukształtowana przez pierwsze lata liberalnego kapitalizmu. Dowartościowa-
40