Dermatologie: Cheilitis Angularis

Dermatologie

Cheilitis angularis

Cheilitis angularis is een pijnlijke, maar ook ontsierende aandoening van de mondhoeken. Deze aandoening staat ook wel bekend onder de naam perlèche of scheurmond. Er kunnen scheurtjes in de mondhoeken ontstaan die kunnen leiden tot klachten. De mondhoeken zijn vatbaarder voor een infectie met een bacterie of schimmel/gist.

Cheilitis angularis is een aandoening van de mondhoeken.

Cheilitis angularis wordt onder andere gekenmerkt door kapotte mondhoeken.

Candida albicans (een gist) is vaak de oorzaak van de infectie van de mondhoeken bij cheilitis angularis.

Bij cheilitis angularis ontstaan er kloofjes en plooivorming in de mondhoeken. Door continue vochtigheid door speeksel kunnen de mondhoeken macereren (verweken) en een voedingsbodem voor schimmels of gisten zoals Candida albicans vormen. In dit geval wordt gesproken van Candidiasis anguli oris. Ook bacteriën kunnen overgroeien in de kloofjes.

Wat is de oorzaak?

Er zijn diverse oorzaken die maceratie en scheurvorming in de mondhoeken kunnen stimuleren of verergeren. Bijvoorbeeld: het veelvoudig likken aan de mondhoeken met de tong, kwijlen, slecht zittende gebitsprothesen of beugels. De plooivorming in de mondhoeken kan ook ontstaan door een verminderde elasticiteit van de huid bij ouderen. De belangrijkste micro-organismen die bij patiënten met cheilitis angularis kunnen leiden tot een infectie van de mondhoeken, zijn de bacterie Staphylococcus aureus en de gist Candida albicans. Mensen met afweerstoornissen, suikerziekte of patiënten die afweeronderdrukkende medicatie gebruiken hebben een grotere kans om een infectie op te lopen. Cheilitis angularis is ook beschreven bij vitamine B, ijzer, foliumzuur of zinkdeficiënties. Hoe herken je het? Cheilitis angularis kan enkelzijdig of dubbelzijdig voorkomen in de mondhoeken. Een of beide mondhoeken kunnen rood en verweekt Foto’s: Getty images, huidziekten.nl aanvoelen. Ook kunnen kloofjes en kapotte mondhoeken zichtbaar zijn. Daarnaast kan de omliggende huid van de mondhoeken ontstoken zijn. Indien er sprake is van een bijkomende bacteriële infectie kunnen gelige korstjes zichtbaar zijn. Als er sprake is van een Candida Tekst: S.M.Habib albicans-infectie kan een witte beslag in de mondhoeken zichtbaar zijn.

Dermatologie

“Mensen met afweerstoornissen, suikerziekte of patiënten die afweer onderdrukkende medicatie gebruiken hebben een grotere kans om een infectie op te lopen”

Wat zijn de klachten?

Cheilitis angularis kan pijnlijk zijn. De mondhoeken kunnen geïrriteerd aanvoelen. Ook kunnen sommigen het cosmetisch storend vinden.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

De diagnose kan door de huisarts of dermatoloog op het oog worden gesteld. In eerste instantie vindt altijd een medisch vraaggesprek plaats waarbij de algehele gezondheid van de patiënt inclusief immuunstatus centraal staat. Ook wordt er gevraagd naar medicatiegebruik en bijkomende huidziekten waar de patiënt reeds mee bekend is (bijvoorbeeld eczeem). Tijdens het lichamelijk onderzoek worden niet alleen de mondhoeken bekeken, maar wordt ook een blik

Een van de belangrijkste adviezen aan patiënten met cheilitis angularis is om likken aan de mondhoeken te vermijden.

geworpen in de mondholte. In sommige gevallen wordt met een kweekstokje nog aanvullend onderzoek gedaan om een schimmel-, gist- of bacteriële infectie nog aan te tonen. Indien er een twijfel bestaat over een vitamine- of ijzertekort, kan bloedonderzoek worden verricht. Als er twijfel bestaat over een onderliggende contactallergie, kunnen plakproeven worden verricht door de dermatoloog of allergoloog.

BEHANDELING

Algemene adviezen

De basis van de adviezen omvat het voorkomen van ‘smetten’ van de mondhoeken. Hiertoe luidt het advies likken aan de mondhoeken te vermijden. Als mensen een gebitsprothese dragen of een beugel, moeten deze goed worden

Roodheid van de huid, maar ook gele korstjes kunnen zichtbaar zijn in de mondhoeken.

In de mondholte kan met een kweekstokje aanvullend onderzoek worden gedaan om een schimmel-, gist- of bacteriële infectie aan te tonen.

gedragen en goed passen. Soms is het nuttig om een vette (neutrale en hypoallergene) zalf te smeren om de mondhoeken goed te beschermen.

MEDICAMENTEUZE OPTIES Als er sprake is van hinderlijke klachten of zichtbare huidafwijkingen die als storend worden ervaren, kunnen medicamenteuze opties worden overwogen. Er zijn diverse mogelijkheden: Indrogende en beschermende behandelingen door middel van zinkoxide smeersel of zinkolie wordt vaak gestart om de smetplekken in de mondhoeken in te laten drogen. Aangezien schimmels en gisten een belangrijke rol spelen, wordt vaak ook een antischimmel crème zoals miconazol crème voorgeschreven. Soms wordt dit gecombineerd met een antieczeem zalf. Als er sprake is van een bacteriële superinfectie wordt fusidinezuur crème/zalf of een antibioticakuur voorgeschreven.

PROGNOSE Cheilitis angularis kan worden behandeld, maar kan altijd weer terugkomen. De kans op terugkeer is het grootst als er sprake is van onderliggende factoren of veelvuldig likken aan de mondhoeken.