9
gerçekleştirdi. Bu projelerin gerçekleşme aşamasının öncesinde ve sonrasında her daim kamusal alanın aktörleri ve kurallarıyla yeni uzlaşım alanları resmî ve gayrıresmî kanallar aracılığıyla kuruldu. Bu zorlu süreç tüm taraflar için öğretici ve eğitici olurken, her şehir yeni bir sanat pratiğiyle tanışma fırsatı buldu.“Kamusal Alan” terimi projenin uzantısı olan her tür yazılı/sözlü yayının anahtar kelimesi haline geldi. “Kamusal Alanda Sanat” kategorisi her ne kadar ne tür bir kamu ve nasıl bir sanattan bahsedildiğini anlatmakta sığ kalıyorsa da, aslında güncel sanatçının iyi niyetli çabasının bir tür “ortak” alanın inşası olduğunu vurguluyor. Ama Kamusal ya da Ortak Alan’ın kırılganlığı, mekânsal haklara özgü hassasiyet, başka türlü ve açıksözlü bir sanat eleştirisini de gerekli kılıyor bugün. Benim Kentim kitabının bu eleştirel yönü besleyeceğini umuyoruz. Bu “ortak” alanın inşası ucu açık bir süreç ve dolayısıyla Benim Kentim projesi de sanatçıların bitmiş gibi görünen yapıtlarına karşın halen devam ediyor. Bu işler ayrı bir sürdürülebilirlik tasarısını gerektiriyor. Bu yüzden, sanatçıların kentlerdeki araştırma süreci, kentle kurduğu ilişkiler, projelerin en önemli kısmını oluşturdu. Bu süreçleri kitapta görünür kılmak istedik. Beş kentte projelerini gerçekleştirmiş olan sanatçılar ve Avrupa’daki konuk sanatçı programına katılmış olan altı sanatçı Benim Kentim deneyimlerini anlattılar. Projenin başlangıcında sanatçıları aday göstermiş olan küratörlerin makaleleri ise sanatçıların geçmişteki işleriyle Benim Kentim projesinde yaptıkları işler arasında bağlantı kurdu. Eğitim programının kurgusunu ve gerçekleştirilmesini sağlayan Pace Çocuk Sanat Merkezi şehirlerdeki başka bir deneyim alanını anlatırken, TRT işbirliğinde, yapımcı ve yönetmen Nuran Bayer ve ekibinin hazırladığı belgesel de projenin algılanmasına başka bir katkı vermiş oldu. Ortak alanlardaki sanat projelerinde birden fazla aktör de var. Kentlerdeki yerel yönetimler, sanat çevresi, kent sakinleri, proje koordinatörleriyle başlayan bu liste uzayıp gidiyor. Yapıtların sürekli yaşayan, işleyen birer mekanizma olmaya devam etmesi bu aktörlerin elinde. Projenin oluşumunda ve gerçekleştirilmesinde etkin rol almış kişilerin görüşlerine de yer verdik. Editöryel ekip olarak kitabı oluştururken tek tek kentleri ziyaret edip küçük röportajlar yaptık. Bu röportajlar olmasaydı, projelerin çokboyutluluğunu gösterebilmek mümkün olmayacaktı. Projeler her bir kentin farklı dinamiklerinden kaynaklanan farklı sonuçlar doğurdu. “Bu sonuçlar ve Benim Kentim projeleri üzerinden bu kentlere yeniden bakılabilir mi?” sorusunu sorabiliriz. Projelere katılanlar, etkinlikleri takip edenler veya anlık izleyici olarak projelerle ilişki kuranların eleştirilerini dinledik. Olumlu-olumsuz tüm eleştirilerden çıkan sonuç, projeler üzerine bir hayli konuşulmuş ve tartışılmış olduğuydu. Bu anlamda projedeki her beş kent, farklı dinamikleriyle projeye yeni bir tartışma alanı açtı. Tüm bu tartışma ve bakışları tek bir kitapta yansıtmak zor olsa da, umarız bu proje vesilesiyle yaşanan deneyimin çokyönlü yapısı burada bir parça görünürlük bulmuş olur. Keyifli okumalar dileriz.