Management Support Magazine, nummer 3, editie september 2024

ONGEMAK HOORT BIJ GROEIEN, OMARM HET

WERKEN MET CANVA? ZO GEBRUIK JE HET EFFECTIEF

TOEKOMSTBESTENDIG ZIJN; DOE ALS EEN KREEFT

‘IK WIL IN HET NU LEVEN’

CHEYENNE

VAN KESS EL, A.I. EXECUTIVE ASSISTANT BIJ TONY’S CHOCOLONELY

ALS BONDGENOOT AI

KREEFT

In de stovende Franse zon langzaam in het zwembad zakken of er meteen inspringen? Het laatste is slimmer en sneller, maar ik doe het eerste, waardoor ik maar langzaam ‘doorkom’.

Niets menselijks is mij vreemd: ik heb last van koudwatervrees, een hekel aan iets niet kunnen (waarvan ik vind dat ik het moet beheersen) en ik maak liever geen fouten. Het liefst schrijf ik columns die de Nobelprijs voor de Literatuur verdienen. Houd ik een (zeldzame) presentatie voor mijn collega’s, dan moet dat praatje TEDtalk-waardig zijn. Totaal onhaalbaar natuurlijk. Die hoge lat zit me regelmatig in de weg. Mijn hoge eisen en verwachtingen vormen een pantser, mijn zelfbescherming tegen kritiek en een gedeukt ego. Ik wéét dat fouten maken erbij hoort, dat ik ze mag omarmen zelfs, om te groeien. Maar leuk? Nee. Daarom zorgen veranderingen en iets nieuws proberen bij mij voor schurend ongemak en kwetsbaarheid. Met grote interesse las ik het artikel over groei en ongemak van Lisette Dragt en het grote interview met Yousri Mandour, keynotespreker op het Management Support Event, over de kreeft. Kwetsbaarheid is een kracht, juist omdat er iets op het spel staat: je eigen ontwikkeling. Lees het krachtige Podium-verhaal van Cheyenne er maar op na.

Een van de superkrachten van ondersteuners is dat ze zien wat een ander nodig heeft, hard willen werken en ook een extra stap willen zetten voor de ander. Tot ze zelf onder de druk dreigen te bezwijken. Daarom ben ik ontzettend blij met de serie van Karen Visser over krappe bezetting op het secretariaat. Soms kun je namelijk niet meer aan de knop ‘slimmer werken’ draaien. Dan moet er echt iets veranderen aan de kaders, de organisatie en de zelfredzaamheid van degenen die je ondersteunt, want: je kunt geen grenzen bewaken als je niet weet waartegen je ‘nee’ kan zeggen. Haar serie, waarvan in deze editie het tweede deel verschijnt, werpt hier een helder licht op.

Hartelijke groet,

Vera Bot Hoofdredacteur

PS: de aanmeldingen voor ons Management Support Event gaan hard, dus schrijf je snel in!

JE BENT ALS EEN KREEFT

ASSISTANT, WERP JE KREEFTENPANTSER AF

De komst van kunstmatige intelligentie zorgt voor veel ongemak. Volgens Yousri Mandour, de keynotespreker op het Management Support Event, moet de ondersteuner dat ongemak omarmen om te overleven.

VERMIJD DEZE VALKUILEN ALS SPARRINGPARTNER

Trainer Gunilla Blijsie geeft advies om een goede sparringpartner te zijn van jouw leidinggevende

14

SLIM ONTWERPEN MET CANVA

Techexpert Gertjan Groen legt uit hoe je met Canva aan de slag gaat voor nieuwsbrieven, memo’s of presentaties.

‘MIJN HERSENINFARCT LEERDE ME OM VOOR MEZELF TE KIEZEN’

Assistant Miranda Hogendoorn leerde omgaan met hersenletsel en schreef een boek hierover. 20

JOBCRAFTEN

Maak jouw baan zelf toekomstbestendig. Doe aan jobcrafting, adviseert trainer Marianne Smits.

OMARM ONGEMAK

Groei zorgt voor gezonde onrust. Accepteer die, schrijft psycholoog Lisette Dragt.

28

SAMEN STERK BIJ LANSINGERLAND

De verschillende secretariaten binnen het gemeentehuis van Lansingerland werken samen. Hoe doen ze dat?

40

VERHOOG DE MOTIVATIE VAN JE TEAM

Samenwerken is niet altijd makkelijk of leuk. Zo houd je iedereen gemotiveerd.

44

DE DRIE STIJLREGELS VOOR SUCCES

Imagostylist Berna de Jong helpt je om je succesvoller te kleden.

48

KRAPPE BEZETTING

Je moet innovatief zijn op het drukke, overwerkte secretariaat. 54

PODIUM

CHEYENNE VAN KESSEL IS EEN DUIZENDPOOT IN HET KWADRAAT. ZE WERKT BEWUST EN MET DANKBAARHEID. ‘MIJN KWETSBAARHEID IS MIJN SUPERKRACHT’

PRAKTISCH

Signaal6

•Ondersteuners vaak afgeleid

•Thuiswerken onder druk

•Beweeg jij genoeg?

Spellingentaal24

Waarom toch die extra ‘s’ of ‘ë’?

Softwaretips36

Samenwerken in Microsoft Whiteboard

PERSOONLIJK

ColumnMariekeVennik53

Van solist naar teamspeler

ColumnJeroenBusscher58

Perfectionisme

SERVICE

Community34

•AI als bondgenoot

•Projectassistent – pak je rol!

•Prioriteren en optimaal keuzes maken

Colofon59

Urenregistratie zorgt voor stress

DE HELFT VAN ALLE NEDERLANDSE

WERKNEMERS WERKT OVERUREN. MEER

DAN EEN KWART VAN HEN ERVAART

URENREGISTRATIE ALS EEN VERVELENDE

BRON VAN STRESS

Uit een grootschalig onderzoek van Europese HR-dienstverlener SD Worx blijkt dat overwerken voor Nederlandse werknemers bepaald geen pretje is.

Riekt naar controle

Ruim vier op de tien werknemers in ons land moeten hun uren registreren.

Volgens SD Workx zorgt dat bij 22,1 procent van hen voor stress. Bijna een derde vindt dat deze re-

gistratie riekt naar wantrouwen en een drang van controle vanuit de werkgever.

Juist geen stress

Overwerken en urenregistratie is niet alleen maar ellende voor de Nederlandse werknemer. Een derde van hen (33,7%) geeft aan dat urenregistratietools juist helpen bij het behouden van een goede werk-privé balans.

“Werknemers geloven nog vaak dat urenregistratie draait om controle”, legt SD Workx-directeur Mark Bloemuit. “Maar eigenlijk zorgt het juist voor bewustwording over hoe je je tijd besteedt. Het helpt om efficiënt te werken, te weten wat al is afgerond en om prioriteiten te verschuiven. Zo onstaat overzicht van mogelijke werkdruk en waar ondersteuning nodig is.”

TIEN TIPS VOOR HET SAMENWERKEN MET EEN KRENG VAN EEN COLLEGA

1. Concentreer je op het werk, niet op de persoon. Richt je aandacht op de taken die uitgevoerd moeten worden in plaats van op de persoon zelf. Dit helpt om persoonlijke gevoelens opzij te zetten en je te concentreren op wat belangrijk is voor het team en het project.

2. Doe moeite om je in te leven in de ander. Probeer te begrijpen waar je collega vandaan komt en waarom ze op een bepaalde manier handelt. Empathie helpt om spanningen te verminderen en een meer constructieve werkrelatie op te bouwen.

3. Stel duidelijke grenzen. Bepaal welke interacties noodzakelijk zijn voor het werk en welke niet. Door grenzen te stellen, kun je onnodige conflicten vermijden en professionele interacties minimaliseren.

4. Houd het glas halfvol. Probeer actief te zoeken naar positieve eigenschappen of vaardigheden in de persoon waar je moeite mee hebt. Dit kan helpen om je perspectief te veranderen en een meer gebalanceerde kijk te krijgen.

5. Communiceer duidelijk en professioneel. Zorg ervoor dat je communicatie helder, zakelijk en respectvol blijft. Vermijd passief-agressieve opmerkingen en houd het gesprek altijd gericht op de taak en het werk.

6. Kies het juiste kanaal. Als persoonlijke interacties moeilijk zijn, gebruik dan schriftelijke communicatie zoals e-mails of chatberichten. Dit geeft je de tijd om je woorden zorgvuldig te kiezen en voorkomt onmiddellijke emotionele reacties.

7. Gebruik ‘ik’-boodschappen. Als je een probleem moet bespreken, gebruik dan ‘ik’-boodschappen om je gevoelens en perspectieven te delen zonder de ander aan te vallen. Dit helpt om de communicatie constructief te houden.

8. Investeer in zelfzorg. Zorg goed voor jezelf buiten het werk. Voldoende rust, lichaamsbeweging en ontspanning kunnen je helpen om beter met stressvolle situaties op het werk om te gaan.

9. Zoek hulp waar nodig. Ontstaat er een conflict? Betrek dan een neutrale partij zoals een manager of HR-medewerker om te helpen bij het oplossen van het conflict. Dit kan helpen om een objectief perspectief te krijgen en oplossingen te vinden.

10. Focus op persoonlijke ontwikkeling. Gebruik de uitdagende situatie als een kans voor persoonlijke groei. Werk aan je eigen communicatievaardigheden en conflicthanteringstechnieken, wat je in toekomstige situaties ook ten goede zal komen.

Ondersteuners vaak afgeleid

MEER DAN DRIEKWART VAN ASSISTANTS ZEGT TE VAAK AFGELEID TE WORDEN TIJDENS HET WERK.

Dat blijkt uit het Focusonderzoek dat Management Support dit voorjaar uitvoerde onder lezers. Hieruit blijkt dat 77,8 procent van ondersteuners vaak afleiding ervaart. Ruim twee procent van de ondervraagde zegt zelfs ‘altijd gestoord’ te worden bij de werkzaamheden.

Stoorzenders op kantoor

Op de werkvloer is de collega de grootste stoorzender (86,7 procent), gevolgd door e-mails (60 procent) en de Teams-chats (40 procent).

Thuis is het niet veel beter Thuiswerkers beschouwen e-mails als de grootste bron van ergernis (52,3 procent), gevolgd door Team-chats (43,2 procent) en telefoontjes of WhatsApp-berichten (29,5 procent).

Oplossingen

Om de afleidingen het hoofd te bieden, pleiten sommige respondenten voor ‘afschaffing van de kantoortuin’, een grotere beschikbaarheid van afgesloten ruimtes op kantoor om beter te kunnen werken of het instellen van offline-momenten. Ook al is stress en menselijk contact onderdeel van het vak, ruimte om te kunnen focussen op het werk blijft essentieel voor de rol van de ondersteuner.

Nederlandse werknemers hebben liever meer kans op doorgroeien binnen een bedrijf, dan dat zij een hoger salaris ontvangen.

Dat blijkt uit internationaal onderzoek van Quinyx onder 12.500 werknemers in Europa en de Verenigde Staten. Van alle landen scoort Nederland het laagst onder werkenden die een hoog salaris belangrijk vinden om zich betrokken te voelen bij het werk of organisatie.

THUISWERKEN STAAT ONDER DRUK

WERKGEVERS HEBBEN IN TOENEMENDE MATE WEERSTAND TEGEN THUISWERKEN.

Dat blijkt uit onderzoek van vakbond CNV. Volgens een peiling onder 1100 leden blijkt dat een op de drie ondervraagden minder vrijheid heeft om thuis te werken dan twee jaar geleden. Zestig procent van hen is zelfs niet vrij om te werken waar ze willen. Volgens de CNV zijn de voordelen van thuiswerken evident. Meer dan 85 procent van de werknemers merkt dat thuiswerken zorgt voor een betere werk-

privébalans. Ook is het stressverlagend en gezonder, vindt driekwart van de ondervraagden. Meer dan de helft zegt productiever te zijn dan in de drukke kantoortuin en eenderde denkt creatiever te kunnen zijn.

Een ‘quick win’ “Toch staan werkgevers steeds sceptischer tegenover thuiswerken”, ziet CNV-voorzitter Piet Fortuin. Dat is volgens hem een gemiste kans. “De arbeidsmarkt is krap, het ziekteverzuim is hoog. Thuiswerken is een quick win om werknemers tevreden en productief te houden.”

De CNV pleit er daarom voor dat werknemers de vrijheid behouden om te werken waar ze willen.

Denk aan het ziekteverzuim “Het komt de productiviteit immers duidelijk ten goede”, vervolgt Fortuin. “Bovendien zorgt thuiswerken voor een betere werk-privébalans. Relevant nu steeds meer mensen in de knel komen tussen werk, kinderen, mantelzorg en andere verplichtingen. Zeker onder dertigers en veertigers is het ziekteverzuim hoog om die redenen.”

STEEDS MEER VASTE BANEN

DOOR KRAPTE ARBEIDSMARKT

IN HET TWEEDE KWARTAAL

VAN 2024 HADDEN RUIM

5.5 MILJOEN MENSEN EEN VASTE BAAN.

Volgens het CBS is het aantal Nederlanders met vaste banen sterk gestegen dit jaar. In het tweede kwartaal van 2024 had 56 procent van alle werkende Nederlanders een vaste aanstelling. Dat is fors meer dan twee jaar geleden.

De oorzaak van deze stijging is de blijvende krapte op de arbeidsmarkt. Hoewel het hoogtepunt voorbij lijkt te zijn, zijn er nog altijd 108 vacatures beschikbaar per 100 werklozen.

Meer eisen

De stijging aan vaste contracten op de krappe arbeidsmarkt zorgt ervoor dat werkgevers sneller vaste contracten uitdelen. Zij doen er alles aan om hun werknemers te behouden. “Die laatste hebben daardoor meer macht”, legt CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen uit aan Nu.nl. “Hierdoor kunnen werknemers naast hogere lonen ook vaste contracten eisen.”

Vooral bij de overheid en in de zorg worden er opmerkelijk vaker vaste contracten uitgedeeld. In deze sectoren en anderen, lijken freelance dienstverbanden daardoor steeds meer te verdwijnen. Een trend die met de strengere controles op schijnzelfstandigheid vanaf 2025 waarschijnlijk zal toenemen.

‘Vrouwelijke zzp’er succesvoller dan man’

HOEWEL HET AANTAL ZELFSTANDIGE

ONDERNEMERS IN NEDERLAND GESTAAG GROEIT, BLIJVEN VROUWEN ACHTER. GEK, WANT ZE ZIJN EEN STUK SUCCESVOLLER DAN MANNEN.

De afgelopen tien jaar groeide het aantal zzp’ers in Nederland naar 2,5 miljoen mensen. Dat constateert het Centraal Bureau voor de Statistiek. Dat is een toename van veertig procent.

Vrouwen minder benaderd

Hieronder bevinden zich 900.000 vrouwen. Een aanzienlijk aantal, gezien het feit dat deze groep in diezelfde periode verdubbelde.

Toch ziet HR-dienstverlener HeadFirst Group een zorgwekkende ontwikkeling.

“Uit ons Talent Monitor-onderzoek blijkt dat mannen gemiddeld een derde vaker worden benaderd dan vrouwen”, zegt Chief Operating Officer Marion van Happen. “Mannen worden bijna negentien keer per jaar benaderd, tegenover vijftien keer per jaar bij vrouwen. Voor vrouwen in loondienst ligt dit aantal op bijna zeven keer per jaar, terwijl mannen ruim tien keer per jaar worden benaderd.”

Vrouwen beter met opdrachten Deze ongelijkheid in benadering is al oneerlijk genoeg op zichzelf, vindt Van Happen. Maar

de cijfers van HeadFirst laten ook zien dat vrouwelijke zzp’ers 68 procent meer succes behalen bij het verkrijgen en uitvoeren van opdrachten dan mannelijke professionals. Volgens van Happen onderstreept dit “de kwaliteiten en het doorzettingsvermogen van vrouwelijke ondernemers”. Maar het laat ook zien dat er “een potentieel onbenut blijft wanneer zij niet actief worden aangemoedigd om voor het ondernemerschap te kiezen.”

HeadFirst pleit er daarom voor om bewuster te zijn van de ongelijkheid waarmee vrouwen kampen, en de “kracht“ van vrouwelijke zzp’ers te erkennen en beter te benutten.

van ondersteuners vindt email de grootste afleiding

Dat blijkt uit het Focusonderzoek van Management Support.

HYBRIDE WERKER EVEN (ON)GEZOND QUA ZITTEN

THUISWERKEN HEEFT SLECHTS VOOR EEN DERDE VAN DE NEDERLANDSE HYBRIDE WERKNEMERS TOT GEVOLG DAT ZIJ MINDER

GEZOND WERKEN. ZIJ WISSELEN ZITTEN MINDER VAAK AF MET BEWEGEN DAN OP KANTOOR.

De Nederlander is in Europa kampioen zitten, blijkt uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) van het TNO. Wij zitte n het meeste van alle buurlanden tijdens het werk. Dat kan erg ongezond zijn. Veel zitten verhoogt onder andere het risico op hart- en vaatz iekten en diabetes. Het is daarom belangrijk regelmatig korte pauzes te nemen en veel te bewegen.

Nederland beweegt

Uit het onderzoek van TNO over 2023 blijkt dat tweederde van de Nederlandse beroepsbevolking dit advies aanneemt. Werknemers die hybride werken bewegen evenveel (38 procent) of meer (36 procent) als zij thuiswerken, dan als zij op kantoor zouden zijn. Een kwart va n de ondervraagden (27 procent) beweegt minder.

De pauzeknop

Ook qua pauzes nemen, lijken hybride werknemers het tamelijk goed te doen. Vier op de tien (41 procent) doet dit thuis evenveel als op het werk. Ongeveer drie op de tien (31 procent) nemen thuis vaker een korte pauze. Toch doet zeker meer dan een kwart (28 procent) dit ju ist vaker op het werk. Thuis wisselen hybride werknemers dus niet significant meer af tussen zitten en bewegen. Al lijken zij wel iets minder te bewegen of pauzes te nemen dan op kantoor.

TEKST HANS KLIS

Nieuwe koers voor NVDM

NETWERK VOOR DE MANAGEMENTONDERSTEUNER ZET EEN NIEUWE KOERS UIT.

Van vereniging naar community: de NVDM heeft de ambitie om de vereniging uit te laten groeien tot dé community voor supportprofessionals.

Voorzitter Jolanda Maasakkers: “In ons vak supporten wij het management en de directie van bedrijven en organisaties. In de NVDM-community bundelen we onze krachten en supporten we elkaar. Wij vormen een club van ervaren experts en van nieuw talent, met frisse energie. Met sommigen van ons kun je sparren op directieniveau, anderen van ons maken slim gebruik van AI of weten hoe ze een last minute meeting kunnen regelen op die place-to-be. We hebben allemaal onze eigen skills en expertise, want we zijn allemaal anders. Ieder met zijn eigen, unieke achtergrond en eigen perspectief.”

Nieuw logo, nieuwe huisstijl

Bij deze nieuwe koers hoort een nieuw logo en een nieuwe huisstijl! Nieuwsgierig?

Bekijk de vernieuwde website: www.nvdm.net.

Claude by Anthropic | iPhone, iPad (Gratis / abonnement)

Ontwikkelaar Anthropic werpt zich met deze AI-assistent steeds meer op als stevige concurrent voor OpenAI. Je kunt Claude gratis proberen, via de browser of deze app. Vuur je vragen af, voeg een foto of bestand toe, of laat een grafiek interpreteren. Voor extra mogelijkheden is een abonnement beschikbaar.

Goblin Tools | Android (€1,99)

Goblin Tools is een extra slimme takenlijstbeheerder, die wat structuur kan bieden voor mensen die dat nodig hebben. Zo kan de app stappenplannen voor je maken of een lijst met taken creëren op basis van je gedachten met een schatting van de benodigde tijd. Het opdelen van je taak kan een goede hulp zijn om het behapbaar te houden.

Sider | Android, iPhone, iPad (Gratis / in-app aankopen)

Deze AI-assistent is beschikbaar als app en extensie voor browsers. Sider gebruikt alle belangrijke AI-modellen, waaronder GPT-4o en Claude 3.5 Sonnet. Uniek is de mogelijkheid voor interactie met elk scherm dat je bekijkt, via een schermafbeelding of de ChatScreen-functie. Je kunt hiermee tekst extraheren, extra inzicht verkrijgen of een samenvatting vragen.

Sofa | iPhone, iPad (Gratis / abonnement)

Sofa is de ultieme lijstjesapp. Je kunt hiermee vrijwel alles bijhouden wat je bijvoorbeeld wil zien, lezen, spelen of doen. Denk aan boeken, films, series, games, podcasts of muziekalbums. Omdat de app metadata raadpleegt, krijg je er ook relevante details bij, zoals een beschrijving en omslagafbeelding van een boek. Je lijstjes zijn tot in detail aanpasbaar.

Brave | Android, iPhone, iPad (Gratis)

Deze browser richt zich steeds meer op privacy en AI. Zo kan Brave onder meer advertenties voor je blokkeren, zelfs in video’s. Met Leo heeft het daarnaast een ingebouwde AI-assistent, die bijvoorbeeld pagina’s kan samenvatten.

stoic | iPhone, iPad (Gratis / in-app aankopen)

Deze erg complete app helpt je bij het verbeteren van je mentale gezondheid. Zo krijg je ondersteuning bij het voorbereiden van de dag, via bijvoorbeeld notities en een takenlijst. In de avond krijg je hulp bij het overdenken van je dag. Je kunt je stemming bijhouden en er zijn gezondheidsoefeningen, zoals meditatie en ademhalingsoefeningen. GERTJAN

De komst van kunstmatige intelligentie zorgt voor veel ongemak op de werkvloer. Volgens verandermanagementexpert Yousri Mandour, keynotespreker op het Management Support Event op 14 november, moet de ondersteuner dat ongemak gaan omarmen. Want alleen zo groeit zij mee met de toekomst.

Assistant, het is de hoogste tijd om je kree enpantser af te werpen

Deze afbeelding is met hulp van AI gecreëerd.

Yousri Mandour trekt geen kreeftenpak aan als hij op 14 november in de Jaarbeurs Utrecht een van de keynote-toespraken geeft op het Management Support Event. Toch, in een LinkedIn-bericht belooft Yousri ‘een 100% puntje-van-jestoel garantie’. Aangezien de kreeft al meer dan vier jaar hét dier is dat de verandermanagementfilosofie van Yousri belichaamt, is het niet zó’n gekke vraag. “Hoe ver moet je gaan in je gekkigheid”, lacht hij dan ook aan de telefoon, “zó ver wil ik niet gaan”.

ONGEMAK IS DE SLEUTEL

Op een event waarin kunstmatige intelligentie (AI) als bondgenoot van de assistant centraal staat, is Yousri de

uitgelezen gast. Want wat de opkomst van deze nieuwe technologie de afgelopen jaren bij veel werknemers, en zeker ondersteuners, heeft opgeleverd is ongemak. Over de manier waarop AI de traditionele taken en rollen van het secretaressevak vervangt – van notuleren tot projectmanagement – of over baanzekerheid. Maar ook over het leren van wéér nieuwe digitale skills in een wereld die al zo snel verandert, dat de ontwikkelingen bijna niet meer bij te houden zijn. En ongemak, dat is de kern van Yousri’s kreeft-filosofie. Samen met auteurs Dorien van der Heijden en Sven Turnhout bracht Yousri in 2020 het boek ‘De strategie van de kreeft: Bouw aan echte vernieuwing’ uit. Volgens hen kunnen mensen die worstelen met de gevolgen van de AI-revolutie heel wat leren van deze rode sappige geleedpotigen.

EVOLUTIONAIRE HANDICAP

“Een aantal jaar geleden kwam ik op YouTube een filmpje tegen van een Israëlische rabbi, Abraham Twerski. In een van zijn praatjes vertelt hij dat hij een keer in de wachtkamer van de tandarts zat. Hij verveelde zich en begon een National Geographic-boekje te lezen.” Hij stuit op een verhaal over kreeften. In eerste instantie is de man niet geïnteresseerd. Wie duikt er spontaan met zijn volle aandacht op een niche onderwerp zoals het groeiproces van de kreeft? Terwijl er ook nog op de achtergrond gaatjes worden geboord en wortelkanaalbehandelingen worden uitgevoerd. “Maar ja hij moet nog langer wachten”, vertelt Yousri het verhaal verder “en de man raakt gefascineerd”.

‘Om te groeien moet je kwetsbaar durven zijn’

‘Denk na over de drie K’s: de koffer, de kliko en de klussenbus’ k K li se

Want de rabbi leest dat de kreeft een evolutionaire handicap heeft. Zijn harde exoskelet beschermt zijn zachte binnenkant – die visliefhebbers graag oppeuzelen - tegen zijn natuurlijke vijanden. Zo overleeft het dier. En dat is een probleem. Want overleven betekent ook groeien. “En dat skelet aan de buitenkant”, vertelt Yousri, “dat rekt niet mee.”

“Er is maar één manier om te groeien”, vervolgt hij, “en dat is dat pantser afwerpen om een nieuwe te bouwen”. Dat betekent dat de kreeft zich tijdelijk uiterst kwetsbaar maakt. Hij loopt het risico door een soortgenoot opgepeuzeld te worden. Verminkt of gedood te worden door andere waterdieren. “Negen van de tien keer dat een kreeft het loodje legt, dan is dat net nadat hij zijn pantser heeft afgeworpen”. Niet alleen rabbi Twerski zag hier een prachtige metafoor in voor uitdagingen in het leven, Yousri realiseerde zich dat er ook een krachtige analogie voor veranderingen in het werk- en bedrijfsleven in zat.

“Zo’n kreeft stelt het besluit om zijn skelet af te werpen zo lang mogelijk uit, tot het moment dat het niet meer uitgesteld kan worden. Dat hij eigenlijk niet meer kan functioneren in dat benauwende exoskelet”.

DE MENS ALS KREEFT

“Ik herkende dit ook bij mijzelf”, vertelt Yousri verder. “Wanneer ga ik dingen anders doen? Vaak pas op het moment dat ik mijn eigen gedrag of situatie zo beu ben en dat ik vind dat het niet langer gaat.”

Wanneer je voor de zoveelste keer pijnlijk struikelt over de omgevallen stapel isoleringsplaten in je garage. Of wanneer je al maanden worstelt met de update van Outlook die het toevoegen van vergaderstukken aan de agenda’s van leidinggevenden onmogelijk maakt, en je daarom voor de zoveelste keer een reprimande van een

manager krijgt omdat hij ‘de stukken niet kan terugvinden’. Op deze momenten van groot ongemak en torenhoge frustratie vindt er verandering plaats. Je besluit eindelijk die zolder te isoleren. Je stapt naar jouw manager en ICTafdeling om een overstap naar een andere vergaderapplicatie zoals iBabs, Parleus of Notubiz af te dwingen.

EEN ‘CADEAUTJE’

“We hebben een negatieve prikkel nodig om ons huidige gedrag te doorbreken”, zegt Yousri. Er is ongemak nodig voor ons, om ons ‘exoskelet’ af te werpen. Die veiligheid van het bekende, dat ons desondanks zoveel frustreert, houdt ons tegen om te groeien en te veranderen.

“Sommige mensen vinden dit een heel negatief verhaal. Ik vind van niet. Die prikkel is eigenlijk een cadeautje”. Want veel mensen die midden in het ongemak zitten, denken dat ze niet dieper kunnen zinken. Dat het ongemak nooit meer zal weggaan.

Yousri: “Maar heel vaak, als je dan pak hem beet één of twee jaar later terugkijkt op dat moment, trekken mensen heel vaak dezelfde conclusie. Dat ongemak omarmen het beste was dat ze had kunnen overkomen. Mensen die bijvoorbeeld in een revalidatietraject hebben gezeten, herkennen dit enorm”.

ACCEPTEREN

Volgens Yousri moet je dus ongemak niet uit de weg gaan, je moet het juist accepteren. Hoe moeilijk en pijnlijk ook. “Door dit gevoel van ongemak te omarmen kickstart je veranderingsprocessen”, legt hij uit. “Doe je dat niet, dan verandert er dus ook helemaal niks”. Dan blijf je struikelen over je isoleringsplaten totdat je je nek breekt. Blijf je boos gevraagd worden naar de vergaderstukken, totdat je ontslagen wordt.

Hetzelfde geldt voor de toename van AI op de werkvloer. Opeens moet je als assistant van alles met chatrobots regelen en moet je gaan denken in ‘prompts’ om programma’s als Microsoft Copilot, Canva of ChatGPT goed te gebruiken. Terwijl er schijnbaar een zwaard van Damocles boven je hangt: wanneer vervangt AI mijn baan?

’MORGEN’

Ook hier komt de kreeft van Yousri om de hoek kijken, want dit hierboven schreeuwt ‘ongemak’ voor de vakgroep. Is het ultieme moment van extreme ongemak al aangebroken waar je als assistant je exoskelet moet afwerpen of verstikt in je eigen pantser? Dat denkt Yousri niet. “Dat zal altijd morgen zijn”.

Al kun je dat moment versnellen, legt hij uit. Er zijn organisaties die ervoor kiezen om ongemak te vergroten, om die prikkel tot verandering (en de bijbehorende ar-

beidsfrustratie) op die manier op te roepen. Dat kan door automatisering buiten de deur te houden, totdat het werk spaak loopt. Zoals het eerdere voorbeeld over Outlook.

DENK

NA OVER DE TOEKOMST

Maar het hoeft ook niet zover te komen. Want assistants kunnen nu al beginnen met de voorbereidingen om die harde huid af te werpen. “De slimmeriken onder ons zien al langer de ontwikkelingen rond AI en begrijpen dat ze hun bakens moeten gaan verzetten, naar meer relevantie in de rol van assistant of andere terreinen”. Deze vooruitkijkende vakgenoten bereiden zich voor door zich verder te ontwikkelen op HR-vlak, als teamleider op het secretariaat of volgen al cursussen en opleidingen over ChatGPT en ‘prompt engineering’. Dat betekent dus ook dat je als assistant moet kijken naar jouw organisatie en je moet bedenken hoe jouw rol er over zes of tien jaar uitziet. Yousri: “Welke aspecten bestaan er nog in 2030 of 2034 van jouw functie, van welke aspecten word je nog enthousiast en aan welke onderdelen kan ik waarde toevoegen?”

DE DRIE K’S

Dat klinkt misschien moeilijk om te doen tijdens de drukke werkzaamheden op het secretariaat, maar Yousri heeft een handige oefening die hij vaak met klanten doet. “Visualiseren is een van onze krachten”, legt Yousri uit. Een vaardigheid die AI vooralsnog niet bezit. “Ik noem dit experiment de K3-oefening: je hebt een koffer, kliko en de klussenbus.

Dus: je bent ondersteuner en je gaat op reis naar de wereld van de toekomst. Wat stop jij in je koffer? Wat neem je mee? Daarmee bedoel ik: wat doe jij nu al waarvan je zegt ‘dat is de waarde die ik toevoeg aan het werk en dat moet ik echt niet kwijtraken in die nieuwe wereld’. Tegelijkertijd moet je ook in staat zijn om een aantal dingen te durven loslaten. En zoals die kreeft, dat pantser af te werpen. Dus wat gooi jij in de kliko? Notuleren? Verslagen maken? En dan als laatste de ‘klussenbus’. Welke vaardigheden moet ik voor de wereld van de toekomst ontwikkelen? Waar ligt de nieuwe relevantie die ik wil gaan creëren: coaching, een rol als klankbord of sparringpartner, als HR-ondersteuner?”

VORM EEN TEAM VAN KREEFTEN

Als je deze drie K’s in je achterhoofd houdt, helpt je dat om jezelf voor te bereiden op die ongemakkelijke toekomst waarin AI steeds prominenter en dominanter wordt. “Je kunt natuurlijk al de eerste zijn die dat gevoel van ongemak rond AI omarmt, en dan loop je ook voorop op de ontwikkelingen.”

Beter nog is het om samen met je collega’s en managers

dat aanstormende ongemak van AI in de ogen te kijken, suggereert Yousri. “Dan kijk je samen waar de zorgen voor de toekomst liggen. En waar de schaamte, onzekerheid en frustratie. Dat is heel ongemakkelijk om te bespreken – en dat moet veilig voelen in een team – maar dit is een goed vertrekpunt.”

Zo kun je in je eigen tempo, in relatieve veiligheid en geborgenheid het pantser afwerpen en veranderen als professional, organisatie of team. Maar, waarschuwt Yousri, laat dit gesprek dan geen agendapunt worden dat weer vooruitgeschoven wordt. Want dan drijf je het ongemak uiteindelijk op het spits, precies wat je wilde voorkomen. “Je moet denken: ‘we zetten de tering naar de nering’ want er is nooit een goed moment om je skelet af te werpen”.

MAAK JEZELF RELEVANT

Toch zal de assistant op een gegeven moment dat veilige, maar krappe pantser moeten afwerpen als die voorbereid wil zijn op een toekomst waarin AI een steeds grotere rol speelt. En juist door dat te doen zorgt de ondersteuner ervoor dat ze relevant blijft. “Hoe cool is het als jij als ondersteuner leidinggevenden en managers helpt met AI-tools in hun werkzaamheden. Dat jij hùn onmisbare AI-expert bent”. Dat voelt misschien alsof je zelf een ander kostuum aantrekt, het voelt nu misschien zelfs zo vreemd als een opvallend felrood kreeftenpak, maar het zit naar alle waarschijnlijkheid gemakkelijker dan jouw oude ‘exoskelet’.

Yousri Masour is een van de keynotesprekers op het Management Support Event 2024. Hij is de co-auteur van ‘De strategie van de kreeft’.

Als professional inspireert en begeleidt Yousri organisaties bij het realiseren van hun strategische groeiambities. Hij doet dat altijd met een blik op vernieuwing, waarbij het verbinden van bewegingen in de marktsituatie met de kracht van de organisatie centraal staat. Yousri heeft met veel organisaties gewerkt om vanuit klantinzicht hun toekomst vorm te geven. Yousri verzorgt executive education op o.a. Nyenrode, UvA en Hotelschool The Hague.

De rol van sparringpartner is uitdagend en aantrekkelijk. Trainer Gunilla Blijsie vertelt welke drie valkuilen je moet vermijden.

SPARRINGPARTNER WORDEN? VERMIJD DEZE 3 VALKUILEN

De rol van sparringpartner blijft een actuele wens van managementondersteuners: betekenis geven, meedenken, ideeën genereren, jouw kennis delen, in dialoog met managers.

Trainer Gunilla Blijsie geeft de workshop ‘Sparringpartner’ op het Management Support Event op 14 november en is enthousiast over de verschillende vormen van sparringpartnerschap. Wat is daarbij belangrijk?

Gunilla: “Heb een open mind en bekwaam jezelf. Zorg dat je weet wat jouw toegevoegde waarde is, waarmee jij het verschil kan maken. Dat kan per dag verschillen. Daag jezelf uit om in contact te zijn.”

Dat lijkt relevanter dan ooit in deze tijden van kunstmatige intelligentie (AI), want “de functie van managementassistent is niet zo eenduidig meer”, zegt Gunilla. “Het wordt belangrijker om te doen wat je goed kan; wat zijn je kwaliteiten? Zorg dat je in gesprek gaat met je opdrachtgever. Wat verwachten jullie van elkaar? Situationeel samenwerken en goed bekijken wat jullie van elkaar verwachten en nodig hebben. Juist omdat er meer ruimte is om een nieuwe rol aan te nemen.”

VORMEN VAN SPARRINGPARTNERSCHAP

Gunilla ziet vier verschillende vormen van sparringpartnerschap:

•resultaatgericht, assistant werkt samen met manager naar een besluit toe;

•sensitief, assistant verbindt de juiste mensen;

•assistant bewaakt en verbeter t het proces, de stappen en de aanpak;

•analytisch, assistant is detailgericht, ziet en onderbouwt met data en/of details.

Er zijn ook valkuilen, waarschuwt Gunilla, zeker als je twijfelt hoe je vorm kunt geven aan de samenwerking.

VALKUIL 1: OP ELKAAR ZITTEN WACHTEN

In je comfortzone zitten en daar blijven wachten tot de ander naar je toe komt? Dan gebeurt er waarschijnlijk niets… Gunilla: “Ga niet op elkaar zitten wachten en ga er niet van uit dat de ander de eerste stap doet of initiatief neemt. Neem het voortouw en kom uit je comfortzone vanuit de grondhouding: samen weet je meer. Zoek de verbinding met elkaar.”

VALKUIL

2: DENKEN DAT JIJ MET EEN OPLOSSING MOET KOMEN

Gunilla: “Ondersteuners komen graag meteen in actie en lossen problemen graag en snel op. Dat kan een grote kracht zijn. Maar bij sparren gaat het er juist om dat je samen tot een oplossing komt of tot een nieuw werkproces. De valkuil bij het sparren kan zijn dat je bang zijn dat jij ook degene moet zijn die, in je eentje, met een oplossing moet komen. Dat hoeft juist niet. Bij sparren is het zo dat je samen tot een oplossing komt, in gesprek met elkaar.”

VALKUIL 3: DENKEN DAT JE MANAGER GEEN

TIJD HEEFT

“Vaak hoor ik nog dat de manager geen tijd heeft, geen tijd wil maken of overleggen eenzijdig afzegt. Dan zeg ik: manage je manager! Want wat je nodig hebt in de samenwerking is juist: tijd en aandacht in het moment.

“Sparren is een ‘way of working’. Het is openstaan voor elkaars perspectief en vanuit een gezamenlijk doel sparren over mogelijke oplossingen. Als je op elkaar bent ingespeeld, levert het juist tijdwinst op. Dit geeft vertrouwen en onderlinge energie.

“Je kunt moedig het gesprek openen en zeggen: “Het valt me op dat je weinig tijd hebt… Ik wil graag samen… of: ik vind het belangrijk om samen dit project…”’

STAPPEN NAAR SPARRINGPARTNER

Volgens Gunilla zijn er drie stappen die je helpen je te ontwikkelen tot sparringpartner van een leidinggevende:

1.Reflecteer op jezelf: weet wat jouw kwaliteiten zijn en waarmee je waarde toevoegt;

2.Stem de onderlinge verwachtingen af: zoek de match tussen wat jij goed kan en wat jouw manager goed kan, en vul elkaar aan. Durf jezelf te laten zien;

3.Ga samenwerken en sparren: heb je een veilige verbinding dan kun je aan de slag en creëer je samen nieuwe inzichten.

ZINNEN DIE JE KUNT GEBRUIKEN IN GESPREK EN KLANKBORDEN

Wat helpt bij het sparren is jezelf bekwamen door open vragen te stellen. (Op een gesloten vraag kun je met ja/ nee antwoorden, op een open vraag krijg je uitgebreid antwoord.) Sparren is in dialoog zijn. Wees nieuwsgierig, onderzoekend in een verkennend gesprek:

•‘Wat maakt dat… ?’

•‘Zou het kunnen zijn dat…’ [geef hier jouw visie/mening/observatie]

•‘Is het niet leuk als we ook…’ [uitnodiging]

•‘Welk effect zou het hebben als we…’

Wat je doet is jouw ervaring laten meetellen. Jouw kennis weegt mee en je legt jouw visie naast die van de manager, in gelijkwaardigheid. Het is geen discussie, het is een gesprek op gelijkwaardige toon.

DE MANAGEMENTASSISTENT ALS

SPARRINGPARTNER

Op het Management Support Event geeft Gunilla Blijsie de workshop ‘Sparringpartner’. Daar kun je meedoen aan het ‘Verboden Op te Lossen Experiment’ om je sparringpartnerskills te trainen. Kan je er niet bij zijn?

Bekijk dan Gunilla’s training ‘Managementassistent als sparringpartner’ in ons opleidingenoverzicht.

MEER WETEN? GA NAAR: managementsupportacademy.nl

Canva is een populair online ontwerpplatform, waar je zonder ervaring onder andere presentaties, visitekaartjes, logo’s of posters kunt maken. Handig voor de ondersteuner die een nieuwsbrief of presentatie moet maken. Techexpert Gertjan Groen legt uit hoe je met Canva aan de slag gaat.

SLIM ONTWERPEN MET CANVA

Veel mensen zijn belast met het maken van ontwerpen, zonder passende opleiding en vaak met beperkte ervaring. Dat geldt meer nog bij het ontwerpen van online producten, zoals uitingen voor sociale media, dan voor offline producten, zoals drukwerk.

Met Canva kun je als ondersteuner beide maken. Het online ontwerpplatform trekt maandelijks zo’n 175 miljoen gebruikers. Online content gaat vaak vergezeld met

afbeeldingen, animaties en video’s. De veelheid aan media, en de wens om alles snel te produceren, vraagt om nieuwe tools, waar Canva uitstekend op inspeelt.

GRATIS VERSUS BETAALD

Hoewel voor Canva ook een desktoptoepassing beschikbaar is, wordt het meestal via een browser gebruikt, op basis van een account. Je projecten worden in de cloud bewaard, waardoor je er altijd en overal aan verder kunt werken, op vrijwel elk apparaat.

De basistools zijn gratis. Wel betaal je dan vaak een klein bedrag voor losse elementen. Een betaald Pro-abonnement (€12/maand) geeft toegang tot de gehele bibliotheek met elementen, lettertypen en sjablonen. Ook kun je talloze ontwerptools gebruiken, deels op basis van kunstmatige intelligentie (AI).

Ook biedt Canva tools om je workflow te verbeteren, zoals het inplannen van content voor sociale media. Verder kun je het formaat van een ontwerp achteraf wijzigen, krijg je fors meer cloudopslag en online ondersteuning.

SNELLE START

Starten met Canva is niet lastig. Als eerste kies je wat je wilt ontwerpen, zoals een presentatie, poster, Instagrambericht of logo. Je krijgt dan een leeg canvas in het juiste formaat. Desgewenst kun je één van de vele sjablonen of stijlen kiezen. Een sjabloon geeft je snel een mooi basisontwerp. Via de stijl bepaal je de gebruikte kleurenpaletten en lettertypes, zodat het aansluit bij je huisstijl. Het is raadzaam om veel te oefenen met het ontwerpen. Bedenk daarbij dat je acties altijd ongedaan kunt maken via een knop in de bovenste balk, of met de sneltoets Ctrl+Z. Pas om te oefenen bijvoorbeeld teksten aan, of voeg je eigen afbeeldingen aan je ontwerp toe, door deze onder ‘Uploads’ te uploaden. Van daaruit kun je ze naar een lege plek of over een bestaande afbeelding slepen.

TEKST GERTJAN GROEN

AFBEELDINGEN AANPASSEN

Heb je een afbeelding toegevoegd, probeer dan eens de vele tools om deze aan te passen. Begin met een dubbelklik op de foto. In het menu ‘Aanpassen’ kun je daarna eenvoudig de kleurtemperatuur of -tint aanpassen of helderheid en contrast. Onder ‘Bijsnijden’ kun je de foto omzetten naar een vrije vorm of vaste verhouding zoals 1:1 of 16:9. Onder ‘Uitvouwen’ zie je ook al één van de vele AI-tools, genaamd ‘Magic Expand’. Dit kan de foto uitbreiden door ontbrekende delen ‘erbij te verzinnen’.

EFFECTEN

Onder ‘Effecten’ vind je – naast de gangbare effecten en filters, meer praktische AI-tools. Zo kun je met één druk op een knop de achtergrond van een foto verwijderen. Ook kun je een enkel element op een foto verwijderen, dankzij de tool ‘Magic Eraser’. Hierbij kun je ofwel eerst met een kwast het gewenste gedeelte maskeren, of het element gewoon aanklikken. Met één tik op ‘Wissen’ verdwijnt elk bewijs van de foto. Een andere tool is ‘Magic Edit’. Hier kun je in een tekstvak gewoon beschrijven wat je wilt toevoegen of vervangen in een geborsteld gebied.

ELEMENTEN

Er zijn veel meer onderdelen die je aan je ontwerp kunt toevoegen. Zo vind je onder ‘Elementen’ onder andere plakbriefjes, vormen of stickers, maar je kunt ook tabellen en diagrammen toevoegen. Maak je bijvoorbeeld een presentatie waarin je de cijfers

wilt presenteren, dan kun je eenvoudig een diagram toevoegen, zoals een kolom-, lijn- of cirkeldiagram. Je sleept het naar je canvas en vult daarna de gegevens in. Dat kan handmatig maar ook via een gegevensbestand van Google Spreadsheets of Excel.

CONTENT GENEREREN

Tools worden binnen Canva vaak apps genoemd. Er zijn diverse apps voor generatieve AI. Je kunt ze openen vanaf de homepage of direct in de editor, onder Apps. Zo kun je met ‘Magic Media’ op basis van een korte omschrijving een afbeelding, illustratie of video laten genereren of een afbeelding omzetten in een video. Ideaal voor afbeeldingen die je niet elders kunt vinden, zoals in de uitgebreide mediabibliotheek. Als dat nog niet genoeg is, kun je binnen Canva ook twee bekende alternatieven gebruiken, te weten DALL-E van OpenAI en Imagen van Google Cloud. Omdat de tools zijn geïntegreerd hoef je de omgeving van Canva niet te verlaten. Ook leuk: de app FontFrame waarmee je tekst kan maken met een afbeelding als achtergrond. Of TypeExtrude dat speciale teksten met diepte en een 3D-effect maakt.

PRAKTISCHE TOOLS

Hoe langer je met Canva werkt, hoe meer handige functies je zult ontdekken. Het voordeel van de vele geïntegreerde apps is dat je Canva eigenlijk nooit hoeft te verlaten, en ook vrijwel nergens aanvullende abonnementen voor af hoeft te sluiten of accounts voor hoeft te maken. Aan speciale wensen is ook gedacht. Wil je bijvoorbeeld een QR-code opnemen op een poster? Er zijn diverse apps die een QR-code kunnen maken op basis van een url, zodat je de afbeelding alleen nog maar hoeft in te voegen.

MULTIMEDIA

Hoewel we ons hier vooral op foto’s en illustraties richten, zijn er ook apps gericht op muziek en video. Speed Painter kan bijvoorbeeld op basis van een foto automatisch een korte video genereren waarin de persoon of het object op de bewuste foto met de hand wordt geïllustreerd.

Je kunt zelf kiezen hoelang die animatie mag duren. Het resultaat kun je bijvoorbeeld in een whiteboard animatie gebruiken. Dat is een uitleg video waarbij een verhaal wordt uitgetekend op een traditioneel whiteboard. Dat nodigt zeker uit om nieuwe marketingstrategieën te proberen.

DELEN EN OPSLAAN

Heb je een ontwerp klaar, dan kun je dit via ‘Delen’ uitwisselen. Zo kun je het downloaden in het gewenste formaat maar ook direct delen op sociale media. Onder ‘Meer’ zie je alle opties voor delen of opslaan. Hier zie je ook een optie om het delen via sociale media in te plannen. Dit kan onder meer voor Facebook, LinkedIn, Pinterest en X.

PROJECTENBEHEER

Als je met Canva aan de slag gaat heb je binnen de kortste tijd een hoop concepten en creaties. Om hier wat meer structuur in aan te brengen raden we je aan om met mappen te gaan werken.

Ga hiervoor op de homepagina van Canva naar ‘Projecten’. Kies vervolgens ‘Nieuwe toevoegen’ en dan ‘Map’. Een map kun je optioneel delen met een team. Kies voor je mappen een structuur die je zelf handig vindt, bijvoorbeeld een map per project of per kanaal. Je kunt bestaande projecten naar de relevante map verplaatsen.

ALTERNATIEVEN

Veel concurrenten kent Canva niet. Een van de voornaamste is Adobe Express. Al krijgt Canva vaak de voorkeur, gezien het enorme aantal gebruikers van het platform. Op ander (grafisch) vlak lijkt Canva ook sterker te gaan concurreren. Het nam dit voorjaar namelijk Serif Labs over, maker van de Affinity-softwaresuite. De desktoptoepassingen Photo, Designer en Publisher zijn waardige en vooral betaalbare alternatieven voor de programma’s van het machtige Adobe. Zowel Canva als Adobe Express kun je gratis proberen. Binnen Canva kun je bovendien 30 dagen alle extra’s van de Pro-versie benutten.

Hoe meer je met

Canva werkt, hoe meer handige functies je ontdekt m v r ties ontdekt

DIT ZIJN DE BELANGRIJKSTE AI-TOOLS IN CANVA:

• Magic Media: genereer afbeeldingen en/of video’s op basis van tekstbeschrijvingen. Je kunt aangeven in welke stijl je de beelden wilt hebben en in welk formaat het moet zijn.

• Magic Edit: upload een afbeelding en laat Canva de achtergrond verwijderen of objecten naadloos toevoegen. Pas automatisch kleuren, filters en stijlen toe op afbeeldingen voor een consistente en professionele look.

• Magic Grab: selecteer objecten in afbeeldingen met één muisklik, zelfs als ze een complexe achtergrond hebben. Ideaal als je bijvoorbeeld tekst in een afbeelding wilt verwerken en je een persoon iets wilt opschuiven.

• Magic Expand: is de afbeelding net niet het juiste formaat? Soms lukt het ook niet met vergroten of verkleinen. Je kunt met Magic expand een stukje aan de afbeelding toveren om je foto passend te maken voor het formaat dat je nodig hebt.

• Magic Morph: transformeer een tekst of ander element in je ontwerp. Geef aan wat voor stijl je zou willen en magic morph zorgt dat het voor je geregeld wordt. Bijvoorbeeld: wil je een tekst in ballonletters of letters met diamantjes hebben? Zo geregeld!

• Magic Write: genereer pakkende teksten voor ontwerpen, van slogans en titels tot beschrijvingen en sociale media posts of nieuwsbrief items. Let op: check altijd de tekst, inhoudelijk en tekstueel, en neem het nooit honderd procent over.

• Magic Design: laat Canva een compleet ontwerp maken op basis van tekstbeschrijving en gewenste stijl.

• Magic Resize: pas de afmetingen van een ontwerp automatisch aan met slechts één klik. Dit is ideaal voor het hergebruiken van content op verschillende socialmediaplatforms.

‘MIJN HERSENINFARCT LEERDE ME OM VOOR MEZELF TE KIEZEN’

Toen Miranda Hogendoorn vijf jaar geleden een herseninfarct kreeg – ze was net 41 – ontdekte ze hoe bijzonder weinig er bekend is over niet-aangeboren hersenletsel (NAH) voor mensen onder de 65. Ze besloot een boek te schrijven over haar ervaringen, met tips voor zorgverleners en lotgenoten: ‘Spin in welk web?’

Maandag 25 februari 2019 had ik hoofdpijn en erge last van het licht, maar ik ging gewoon werken. Ik had mijn huis verkocht en woonde tijdelijk bij mijn zus, dus na het werk ging ik naar haar huis. ’s Nachts werd ik niet lekker en nam op weg naar de badkamer alle muren mee. Ik vond dat prima, mijn zus – ze werkt in de zorg –niet en ze belde de huisartsenpost. De ambulance kwam, ik werd in het ziekenhuis onderzocht en een paar uur later weer naar huis gestuurd. De volgende dag belde de neuroloog dat ik moest terugkomen: uit een onderzoek bleek dat het niet goed was. Ik had weinig zin, want mijn hoofdpijn was inmiddels ondraaglijk. Ik bleef een week in het ziekenhuis en er volgden diverse onderzoeken. Uit de laatste scan bleek dat het een herseninfarct was dat uit mijn hals kwam en aan de linkerkant was doorgeslagen. Na die week mocht ik naar huis. Dat was eind februari 2019 en in mei ben ik weer een beetje gaan werken. Ik had een goede bedrijfsarts: hij remde me bij tijd en wijle af en gaf me goede adviezen en tips.”

GEEN ROLSTOEL

“Aan het infarct heb ik nek- en zenuwpijn overgehouden. En soms heb ik last van mijn linkerarm en -been. Na een infarct moet je ook ineens van alles, naar de fysiotherapeut en de dokter, en ik zocht naar alternatieven om van de pijn af te komen. Ik ontdekte ook dat er fysiotherapeuten zijn die niet weten hoe ze met mij, een jong,

‘Ik wil begrip creëren, want mensen zien niet

hebt’

verder gezond persoon met NAH moeten omgaan. Ik kreeg de vraag: ‘Zit je in een rolstoel? Heb je een rollator? Nee? Dan kan ik niets voor je doen.’ Ongelofelijk. Ik ben heel blij dat ik een fysiotherapeut heb gevonden die mij begrijpt en zijn best doet om het uiterste uit mij te halen. Mijn advies is dan ook: zoek een fysiotherapeut die bij je past en bespreek je problemen. Mijn fysiopraktijk is in 2024 gestart met Zitfit. Zij bieden Zitfit aan, aan mensen met een beperking of een minder goede conditie. Dat is voor mij fantastisch.”

GELIJKE BEHANDELING

“Sinds november 2022 werk ik drie, vier uur per week als virtual assistant voor Hersenz en daarbij sinds januari 2023 vier dagen als managementassistent voor vijf recreatieschappen in Noord-Holland, in dienst van de provincie Noord-Holland. Hersenz is heel belangrijk voor mij; ik heb er bijvoorbeeld ontdekt welke trainingen er zijn voor mensen met NAH en kan me goed verplaatsen in de vragen die we krijgen. Ik haal ook veel energie uit het feit dat ik mensen kan helpen. Ik heb mijn collega’s afgelopen december pas verteld over mijn herseninfarct, mede omdat ik vind dat je bij een nieuwe baan dezelfde kansen hoort te krijgen als een ander en zonder het stempel: je hebt een herseninfarct gehad. Je hoeft het volgens het UWV namelijk ook niet te vermelden bij een sollicitatie. Ik heb het mijn collega’s verteld, omdat ik niet wilde dat ze het in mijn boek zouden lezen. Ze kijken sindsdien gelukkig totaal niet anders naar me en behandelen me als ieder ander. Dat is zo belangrijk: behandeld worden als ieder ander. Ze verbaasden zich er wel over hoe ik al dat werk én Hersenz kan doen. Ik kan ook gewoon veel. En wat ik niet kan, los ik op of ik vraag om hulp.”

KIEZEN VOOR JEZELF

“Door mijn herseninfarct heb ik geleerd om voor mezelf te kiezen, hoewel ik dat nog steeds heel moeilijk vind. Ik werk maandag tot en met donderdag, en om vijf uur gaat mijn pc uit. Als er iets dringends is, krijg ik een appje. Maar in principe ben ik vanaf vrijdag vrij. Dan kan ik doen wat ik wil. En bijkomen. Ik weeg tegenwoordig beter af wat ik belangrijk vind. Voorheen ging werk altijd voor, nu komen mijn gezondheid, familie en vrienden op één, daarna komt werk en daarna pas de rest. Echte vrienden zie je niet, die staan achter je. Dat leer je wel

als je iets overkomt. En: pluk de dag, leef in het moment. Ik ben heel blij dat ik heb geleerd voor mezelf te kiezen. Eind van de dag is nu ook echt eind van de dag; ik sta niet meer 7 dagen per week 24 uur per dag aan. Werkgevers van mensen met NAH wil ik aanraden om te kijken naar wat er afhankelijk van het letsel mogelijk is, zowel voor de werknemer als op de werkplek. Mijn werkgever doet dat heel goed en ik heb thuis een fantastische werkplek. En als ik iets extra’s nodig heb, krijg ik dat.”

BOEK SCHRIJVEN

“Met mijn boek Spin in welk web? Verward na een herseninfarct op mijn 41e wil ik iets doen voor jongere mensen met NAH. Er moet meer hulp komen, want de praktijk is gericht op 65-plussers. Nu kom je uit het ziekenhuis, gaat naar huis en moet het maar uitzoeken. Omdat ik zo veel zelf had uitgevonden, dacht ik: ik wil anderen helpen met alle tips en tricks. Ook wil ik begrip creëren, want mensen zien niets aan mij. Ik heb geen gebroken been, dus als ik me afmeld voor een event of feestje omdat dat me te veel prikkels geeft, is de vraag: hoezo kom je niet? Maar draai het eens om en vraag me als ik afzeg: wat vervelend, kunnen we het een andere keer doen of zullen we iets anders doen? Daarnaast is er veel te weinig bekend over jongere

mensen met NAH en daar wil ik met dit boek verandering in brengen. Bovendien wil ik laten zien wat er allemaal nog wel mogelijk is. Mensen zeggen: dit kan ik niet, en dit niet. Ik draai het graag om: wat kun je nog wel, wat zijn de mogelijkheden en wat zijn de middelen die je daarvoor nodig hebt. En natuurlijk is het boek ook goed geweest om de dingen van me af te schrijven en alle gebeurtenissen een plekje te geven.”

Spin in welk web? Verward na een herseninfarct op mijn 41e, uitgeverij: En actie B.V.

TIPS EN TRICKS ALS JE WEER GAAT WERKEN NA EEN BEROERTE

• Vraag hulp bij het overleg over het aantal uur dat je kunt werken of een verandering in je contract. Bijvoorbeeld via het UWV, een arbeidsjurist, of iemand vanuit de revalidatie. En win informatie in voordat je ergens voor tekent.

• Kies een baan waarin je je lekker voelt en niet te veel stress ervaart.

• Zorg voor een goede werk-privébalans.

• En voor een goede kantoor-thuiswerkbalans. Zoek uit welk werk echt op kantoor moet en wat thuis kan.

• Zorg voor een goede werkplek, zowel op kantoor als thuis, en ga na wat je daarvoor nodig hebt.

WAT IS NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL?

NAH is een beschadiging aan de hersenen die iemand tijdens zijn of haar leven oploopt als gevolg van een beroerte, ongeluk, harstilstand of hersenaandoening, zoals Miranda’s herseninfarct. www.hersenstichting.nl

HERSENZ

Hersenz verzorgt het behandelprogramma voor mensen met NAH in de chronische fase en hun naasten. Het programma leert mensen omgaan met de gevolgen van NAH en is door het interdisciplinaire karakter ervan uniek. Ook is er aandacht voor verliesverwerking. www.hersenz.nl

SPELLING EN TAAL

TEKST JUDITH

WAAROM TOCH DIE EXTRA ‘S’ OF ‘Ë’?

Ik werk bij een jong en dynamisch architectenbureau. Op onze site staat: gevestigd te Rotterdam. Ik vind dat te ouderwets. Volgens mij is ‘in Rotterdam’ moderner. Is dat zo? En, wat is beter?

‘Te Rotterdam’ en ‘in Rotterdam’ zijn allebei goed. Te Rotterdam’ komt inderdaad ouderwetser en formeler over. Daarom kiezen veel taalgebruikers voor ‘in‘. ‘In’ is eigentijdser en past dus beter bij de schrijfstijl van nu.

Wat is goed: ‘Ik heb haar verjaardag vergeten’ of ‘Ik ben haar verjaardag vergeten’?

In Vraagbaak Nederlands staat dat beide zinnen goed zijn, maar er is wel een betekenisverschil. Volgens Eric Tiggeler staat in de zin met ‘hebben‘ de activiteit centraal en in de zin met ‘zijn‘ gaat het om de situatie.

Zo zeg je in de zin Ik heb haar verjaardag vergeten’ dat je vergeten hebt een kaartje te sturen of op bezoek te gaan (de activiteit). Met ‘Ik ben haar verjaardag vergeten‘ bedoel je dat je niet meer weet wanneer iemand jarig is, dus de situatie.

Pas zag ik dat ‘bruidsshow’ een extra ‘s’ krijgt. Klopt dat wel?

De tussen-s in samenstellingen zorgt vaak voor verwarring. De één geeft de voorkeur aan ‘inkoopsprijs’ en de ander schrijft liever inkoopprijs’. De ene taalgebruiker kiest voor spellingprobleem’ en de ander schrijft ‘spellingsprobleem’. Wat moet je hiermee?

In het Groene Boekje staat: “Als we een extra /s/ horen tussen twee delen van een samenstelling of voor een achtervoegsel, dan schrijven we die ook.”

Judith Winterkamp is trainer en coach in zakelijke communicatie (schriftelijk en mondeling). Voor Management Support geeft zij schrijftrainingen als Creatief zakelijk schrijven, Kei in taal en Notuleren als een pro. Daarnaast publiceert zij over schrijven en spelling. Heb je een (taal) vraag, mail dan naar: info@judithwinterkamp.nl. Elke maand selecteert Judith vragen die zij in deze rubriek beantwoordt.

‘Bedenk of deze zin draait om de activiteit of de situatie’

Je kunt dus zeggen dat je de tussens in een woord schrijft, als je hem uitspreekt. Alle vormen zijn dus goed: inkoopsprijs’ en inkoopprijs’, ‘spellingprobleem’ en spellingsprobleem’.

Ook bij sommige afleidingen (een woord met een voor- en/of achtervoegsel) spreekt de één wel een tussen-s uit en de ander niet. Ook hier geldt: beide vormen zijn juist, ‘gewichtsloos’ en ‘gewichtloos’.

Bij ‘bruidsshow’ hoor je de extra ‘s’ niet. Maar bij andere woorden met ‘bruid’ hoor je hem weer wel. Zo hoor je vaak ‘bruidstaart’ en ‘bruidsboeket’. Dat verklaart die extra ‘s’ bij ‘bruidsshow’.

Waarom schrijf je ‘calorieën’ in plaats van ‘caloriën’?

Het meervoud van calorie is inderdaad ‘calorieën’ dus met een extra e. Woorden die eindigen op ‘ie’ en in het meervoud een ‘n‘ hebben, krijgen een extra e‘ als de klemtoon op de laatste lettergreep valt. De klemtoon in calorie valt op de laatste lettergreep. Dus is het meervoud ‘calorieën’

Het is natuurlijk wel belangrijk dat je weet waar de klemtoon van een woord valt.

TAALTEST

Weet jij de juiste schrijfwijze?

1. categorieën of categoriën

2. skiën of skieën

3. ceremonieën of ceremoniën

4. barbecuën of barbecueën

5. bacterieën of bacteriën

6. ADL-activiteiten of adl-activiteiten

7. therapieën of therapiën

Antwoorden op p.38

Als je daarover twijfelt, zoek het dan op in het woordenboek. Meestal is de beklemtoonde lettergreep onderstreept.

Jobcrafting maakt je baan niet alleen relevanter en interessanter, maar is ook cruciaal nu kunstmatige intelligentie steeds meer taken van managementassistenten verlicht of zelfs overneemt. Jobcraften kan op vier manieren.

Toekomstbestendig blijven in het AI-tijdperk: jobcra ing helpt!

Door de opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) verandert de rol van managementassistenten drastisch. AI neemt routinematige taken over, waardoor er nieuwe mogelijkheden ontstaan voor assistenten om hun rollen te herdefiniëren.

Innovatie-expert en trainer Marianne Smits: “AI brengt taakverlichting, en dat scheelt je als assistant ontzettend veel tijd. Copilot helpt bij het prioriteren van je mail. En notulen opstellen kan ook in een handomdraai: een transcriptie van je tekst hoef je alleen nog maar aan te passen. Gebruik AI om efficiënt samenvattingen van besluiten en actiepunten te genereren”, vervolgt Marianne. “Na de meeting zijn de notulen klaar binnen een kwartier!”

’BAANBOETSEREN’

De tijd die AI je bespaart, biedt een unieke kans om je functie diepgaand te heroverwegen en zelf opnieuw vorm te geven, waardoor je meer voldoening uit je werk kunt halen. Dit heet baanboetseren in het Nederlands, of jobcrafting in het Engels.

Marianne: “Het zou jammer zijn als je de tijd die je wint met AI vult met taken die je al deed. Dan loop je immers het risico je functie nog verder uit te hollen. Of, als jij zelf niet nadenkt wat de invloed van AI is op jouw rol, dat anderen jouw koers gaan bepalen. Besteed je vrijgekomen tijd aan taken die jouw unieke vaardigheden vereisen. Daarmee bied je échte toegevoegde waarde!”

VIER MANIEREN VAN JOBCRAFTING

Er zijn vier manieren van jobcrafting, legt Marianne uit: taakcraften, relationeel craften, cognitief craften en contextueel craften.

1. TAAKCRAFTEN

Inventariseer je taken: wat doe je allemaal? Leuk, want je krijgt zo mooi in beeld dat geen enkele ondersteunende functie precies hetzelfde is. Inventariseer welke taken door AI kunnen worden overgenomen.

Kijk vervolgens welke taken goed en minder goed passen bij jou, je vaardigheden en kwaliteiten. Welke taken wil je uitbreiden? Of welke nieuwe taken wil je erbij? Dan kun je een gericht en beargumenteerd gesprek voeren over de gewenste veranderingen.

2. RELATIONEEL CRAFTEN

Hier gaat het om netwerken, relaties bijhouden, zowel intern als extern. Je kunt een secretaresseplatform opzetten binnen je organisatie of een afdeling overstijgend overleg organiseren met alle teamleiders. Zo blijf je nóg beter op de hoogte en ben je van meer waarde voor je manager. Bovendien vergroot je zo je zichtbaarheid.

3. COGNITIEF CRAFTEN

Hierbij kijk je naar wat jouw werk de moeite waard maakt zodat je (nog) meer voldoening en energie uit jouw rol haalt. Jouw werk en taken staan niet op zichzelf, maar zijn

onderdeel van alle processen binnen organisatie. Een deelnemer aan een training zei: ‘Ik ben gaan kijken wat ik doe, en ik zie dat ik in alles wat ik doe mijn collega’s help zodat zij zich kunnen focussen op het behalen van de bedrijfsdoelen.’ Dit geeft een waardevol beeld van de wezenlijke rol die je vervult.

4. CONTEXTUEEL CRAFTEN

Hierbij kijk je naar mogelijkheden om van je fysieke werkomgeving een aangenamere en productievere plek te maken door deze op te frissen, te herinrichten of bepaalde de taken op een andere plek uit te voeren.

Je kunt ook denken aan het optimaliseren van processen. waardoor je meer rust en overzicht creëert op het secretariaat. Of denk aan het inzetten van tools (zoals AI) die je helpen je taken te vereenvoudigen waardoor je meer plezier ervaart.

VOORBEELDEN VAN TAKEN DIE JE KUNT

TOEVOEGEN

Met AI win je tijd, en daarmee de ruimte om je werk meer naar je zin in te richten. Je geeft je baan meer inhoud én je ervaart meer voldoening en plezier. Wat denk je van:

•interne evenementen organiseren;

•verbinding leggen en communicatie intensiveren tussen verschillende afdelingen;

•integraal werken met collega’s van andere afdelingen om zo meer kwaliteit te bieden;

•collega’s ondersteunen op gebied van AI;

•jouw rol bij aanbestedingen uitbreiden;

•jouw rol bij onboarden specifieker maken of uitbreiden.

Jobcraften helpt je te ontdekken hoe je proactief kunt inspelen op de veranderingen als gevolge van AI door je rol binnen de organisatie tegen het licht te houden. Kleine veranderingen kunnen daarbij al een wereld van verschil maken.

Op het Management Support Event ‘AI als bondgenoot: samen sterk in support’ in november geeft Marianne de workshop Jobcrafting: zo versterk jij je rol.

BEN JIJ ERBIJ? GA NAAR:

managementsupportacademy.nl/event

PSYCHOLOGIE

TEKST LISETTE DRAGT

Persoonlijke groei is goed voor je, maar zorgt voor onrust en ongemak. Dat is niet erg, schrijft trainer en psycholoog Lisette Dragt. Gun jezelf de ruimte om het ongemak te omarmen. Het hoort bij het groeiproces.

GROWTH MINDSET

OMARM ONGEMAK

Iets nieuws leren kan ongemakkelijk zijn. Ik had het laatst nog, toen ik in een ruimte vol zwetende mannen begon aan mijn eerste Muay Thai les. Dit is een gevechtssport waarbij je ook je ellebogen en knieën mag gebruiken. Dat past goed bij me, dacht ik, met een knietje hier en daar. Daar stond ik dan, als kleine vrouw tussen de schreeuwende mannen. Ik zag om me heen de enorme impact van hun trappen en stoten op de boksbal. Mijn pogingen leken er niets bij. Want ja, hoe doe je dat eigenlijk, echt goed slaan? En jeetje, wat was het lastig om al die combinaties te onthouden. Al snel voelde ik me ongemakkelijk en ontheemd. Even sloeg de twijfel toe en vlogen mijn eigen

gedachten me om de oren. “Ze vinden vast dat ik er niets van bak”, “Pas ik hier eigenlijk wel?” en “Ik houd er helemaal niet van als ik iets nog niet kan!”

Gelukkig ben ik niet de enige die het lastig vindt om iets nog niet te kunnen. Je eerste yogalessen (“Huh, maar dat kán toch gewoon niet?”), werken met een nieuw programma (“Wie heeft dit nu weer bedacht?”) of van baan wisselen; het zijn stuk voor stuk spannende situaties. We voelen ons al snel wat onbeholpen of stuntelig. Maar wat als we dat ongemak zien als teken van persoonlijke groei?

DE ‘GROWTH MINDSET’

Psychologe Carol Dweck deed jarenlang onderzoek naar motivatie en succes. Ze

‘Fixed Mindset’‘Growth Mindset’

Gaat uitdagingen uit de weg: ziet beren op de weg en wil het risico op mislukking vermijden.

ontdekte dat mensen die zich de ‘Growth Mindset’ eigen maken, succesvoller zijn en meer doorzettingsvermogen hebben dan mensen met een ‘Fixed Mindset’.

Hoe zit dat?

Mensen met een Fixed Mindset geloven dat kwaliteiten en vaardigheden vaststaan. Lukt iets niet? Dan kun je het blijkbaar niet of ben je tekortgeschoten.

Mensen met de Growth Mindset geloven daarentegen dat je je als mens kunt

Omarmt uitdagingen: ziet ze als een kans om te leren.

Moeite met feedback: heeft het gevoel tekort te schieten.Waardeert feedback: ziet feedback als een mogelijkheid om te groeien in plaats van als een persoonlijk aanval

Gaat leren uit de weg: gelooft dat kwaliteiten en vaardigheden vaststaan Blijft zich ontwikkelen: wil kennis en vaardigheden uitbreiden

Werkt graag alleen: is bang dat anderen zijn/haar zwaktes zullen ontdekken

Gaat samenwerkingen aan: ziet samenwerken als een kans om een sterker resultaat neer te zetten

Blijft hangen in tegenslagen: geeft op of geeft de schuld aan anderenVeerkracht: ziet tegenslagen als iets tijdelijks en wil er van leren

Zet muurvaste doelen: is onwrikbaar en houdt vast aan dezelfde strategieOplossingsgericht: stelt haalbare doelen en verandert van strategie waar nodig

ontwikkelen, en dat je vaardigheden niet vaststaan. Deze mensen gaan uit van het ‘nog niet’-principe. Dat je iets niet kunt betekent niet dat je hebt gefaald, maar dat je het ‘nog niet’ kunt en dat je in een leerproces zit. Mensen met een Growth Mindset blijken meer uitdagingen aan te gaan en zijn creatiever en meer oplossingsgericht dan mensen met een Fixed Mindset.

GROEIPROCES

Als we een fout maken of als onze poging om iets voor elkaar te krijgen mislukt, zijn we al snel geneigd om flink kritisch over onszelf te denken. En dit is precies waar de Growth Mindset goed van pas komt. Door je eigen fouten en onhandige pogingen als experimenten te zien, gun je jezelf de ruimte om te groeien. Je kunt het misschien “nog niet”, maar juist dat betekent dat je in een groeiproces zit en dat je onwijs veel aan het leren bent!

Wil je milder voor jezelf zijn en genieten

van je eigen leerprocessen? Bestempel je pogingen dan niet als mislukking en sta open voor nieuwe lessen. Hieronder vind je 3 om-denkers die daarbij helpen.

1. NIET-WETEN ALS DRIJFVEER

VOOR CREATIVITEIT

Als je nog niet weet hoe iets moet, heb je alle ruimte om het te leren. De meest creatieve oplossingen ontstaan als er nog geen vastgeroeste routines of protocollen in de weg zitten. Ben je iets nieuws aan het leren? Pak de kans

Lisette Dragt is trainer, coach en lichaamsgericht therapeut. Ben je klaar om een grote stap in je persoonlijke ontwikkeling te zetten? Dan is de training Persoonlijk Leiderschap misschien wel wat voor jou. Lisette verzorgt die samen met psycholoog en trainer Gerda Bos. Ga naar: managementsupportacademy.nl/

om het van alle kanten te bekijken, stel nieuwsgierige vragen aan de mensen om je heen en ga op zoek naar de manier die bij jou past.

2. EEN MISLUKKING IS DE BESTE MANIER OM TE LEREN

Misschien ken je de uitdrukking ‘ervaring is wat je krijgt, net nadat je het nodig hebt’. En zo is het natuurlijk ook. Elke poging geeft je belangrijke informatie over wat wel en niet goed werkt en helpt je om ervaring op te bouwen. Een fout of mislukking is dus een essentiële stap in je leerproces. Welke informatie kun je eruit halen? Wat weet je nu, wat je voor deze poging nog niet wist? Doe er je voordeel mee!

3. ONGEMAK IS EEN TEKEN

VAN PERSOONLIJKE GROEI

We voelen ons pas ongemakkelijk, onhandig of zoekende als we uit onze comfortzone zijn gestapt. Die gevoelens zijn dus een prima teken! Blijkbaar bevind je je op nieuw terrein, anders zou het niet zo ongemakkelijk voelen. Gefeliciteerd, je bent aan het groeien.

GUN

JEZELF RUIMTE

Ongemak is geen teken van zwakte. Integendeel, het laat je zien dat je aan het groeien bent. Door je eigen ongemak te omarmen en je fouten als leermomenten te zien, geef je jezelf de ruimte om nieuwe ervaringen op te doen. Weg dus, met die onmogelijk hoge lat. Gun jezelf het leerproces en zie elke poging als experiment. Juist dan groei je het hardst!

Welke directie-assistent is nou geen duizendpoot? Toch, voor Cheyenne van Kessel geldt dat in het kwadraat. Want de ad interim ‘Commander in Chief’ bij chocolademerk Tony’s Chocolonely runt, naast deze rol, ook nog eens verschillende ondernemingen. ‘Het is voor mij een manier om bij te dragen’.

CHEYENNE VAN KESSEL

‘Mijn kwetsbaarheid is mijn superkracht’

De dag begint vroeg voor Cheyenne van Kessel. Als ik haar om 8.45 uur bel, heeft ze net een les personal training gegeven. Dáárvoor heeft ze al haar dagelijkse wandeling gemaakt. Zo zorgt ze ervoor dat ze in balans blijft.

Cheyenne: “Het is een ritueel: ik sta op, trek mijn joggingpak aan, ga naar buiten zonder op mijn devices te kijken en ga wandelen. Tijdens de wandeling spreek ik uit waarvoor ik dankbaar ben en kom zo tot mezelf. Als ik merk dat ik onrustig ben, probeer ik me daar niet door te laten leiden. Ik ga dan tijdens langere wandelingen in de natuur met mezelf in gesprek en kijk en voel wat mijn lichaam me vertelt. Ik schrijf mijn bevindingen op, zodat het inzichtelijk wordt voor mezelf. Dat vertragen heb ik echt nodig.”

TIEN STAPPEN VOORUIT

Om te komen waar ze nu staat, heeft Cheyenne veel moeten overwinnen. “In een notendop: mijn moeder was twintig toen ze mij kreeg, nog heel jong dus. Mijn ouders gingen uit elkaar toen ik twee was, ik verhuisde met mijn moeder van Londen naar Nederland en mijn vader was in en uit mijn leven. Daarbij is opgroeien met dubbel bloed in een witte omgeving – mijn vader komt uit Nigeria – niet eenvoudig. Ook heb ik in mijn jeugd vanuit mijn biologische vader meegekregen dat het zwak is om je emoties te tonen, waar tegenover stond dat mijn moeder wel haar emoties uitte. Dit zorgde voor een interne disbalans bij mij. Door alle uitdagingen die dit alles met zich meebracht heb ik in mijn jeugd persoonlijkheidsstoornissen ontwikkeld. De zwaarste periode was toen

mijn vader op mijn 27ste plotseling overleed, terwijl we nog open eindjes hadden. Ik ben mezelf in die periode erg tegengekomen en in therapie gegaan. Hierdoor weet ik nu dat het niet erg is om je kwetsbaarheid te tonen. Sterker nog: het is nu mijn superkracht. En dat geldt voor iedereen, vind ik. Doordat ik heb geleerd om mijn kwetsbaarheid en onzekerheid meer een podium te geven, ben ik in mijn kracht komen te staan en bij mijn kern gekomen. Daardoor voel ik veel beter aan welke keuzes bij mij passen.”

PERSOONLIJKE KERNWAARDEN

De therapie was een zwaar, twee jaar durend traject, dat nog liep toen Cheyenne besloot dat ze niet langer in loondienst wilde werken. “Ik had al eerder de stap gemaakt van de corporate wereld naar Greenchoice, een bedrijf waarvan de kernwaarden aansluiten bij die van mij. Ik ben gaan freelancen omdat ik bij meer dan één bedrijf het verschil wil kunnen maken. Toen ik voor mijn eerste interim-functie in gesprek was met Tony’s Chocolonely ben ik heel open geweest over het feit dat ik op vrijdagmiddag therapie volgde en dan niet werkte. Daar reageerden ze positief op. Sinds oktober vorig jaar is dat traject succesvol afgerond en zijn de persoonlijkheidsstoornissen zo goed als weg. Ik zet af en toe nog een boostersessie in om in te checken hoe het gaat.”

Dat Cheyenne bij Tony’s Chocolonely aan de slag kon, was nog een huzarenstukje. “Ik was in de laatste onderhandelingsfase met Greenchoice om interim voor ze verder te gaan toen ik een kennismakingsgesprek had met het PA Bureau, een recruitmentbureau voor

‘Ik pas heel goed in een organisatie die écht iets bijdraagt’

professionals in business support. Op dat moment hadden ze geen interim-opdrachten, maar ze belden drie dagen later al of ik nog beschikbaar was. Ik zei dat het in verband met andere gesprekken dan wel dezelfde week moest. En toen ging het heel snel: op woensdag sprak ik het PA Bureau, op vrijdag belde ik met de recruiter van Tony’s om te kijken of er een klik was, op maandag had ik een gesprek op locatie met de Chief People & Culture en de recruiter, en einde dag belden ze dat ze me een aanbod wilden doen. Ik geloof dan ook dat het zo heeft moeten zijn: ik pas heel goed in een organisatie als Tony’s die echt iets bijdraagt.”

SNELTREIN

Ook na haar aanname in februari ging het snel. “Ik had maar twee dagen inwerktijd, toen ging degene die ik verving met zwangerschapsverlof. Daarmee was ik de assistent voor vier chiefs: de CEO, CFO, COO en Chief People & Culture, waarbij het de bedoeling was dat ik de CEO dedicated zou ondersteunen en waar ik tijd had voor de anderen. De CEO was bovendien een Brit die eens in de twee weken drie dagen in Amsterdam was. En dan is Tony’s Chocolonely ook nog eens een scale-up die onwijs hard groeit. Al met al vervulde ik de rol van twee assistants. Dat was hard rennen, want ik wilde iedereen ontzorgen én voorkomen dat ze in hun agenda wijzigingen aanbrachten die eigenlijk niet konden, waardoor ik alles dubbel zou moeten doen en structuur ontbrak.”

In augustus kwam de assistent die Cheyenne verving terug van zwangerschapsverlof. Vanaf dat moment zouden ze het werk samen doen. “Alleen viel ze in november door privéomstandigheden helaas een maand uit, waardoor veel taken weer bij mij terechtkwamen. Pas vanaf januari, dus bijna een jaar later, konden we de chiefs en dus de taken verdelen.” Met de komst van een Chief Brand and Communications en een nieuwe Chief Markets is het directieteam inmiddels zeven personen sterk. Cheyenne was verantwoordelijk voor de CFO, de Chief Brand and Communications en de Chief People & Culture. “Als directie-assistent bij Tony’s had ik de regie, maar kon ik ook mijn communicatievaardigheden inzetten. Dat is voor mij belangrijk. Mijn rol was zo opgebouwd dat ik niet alleen uitvoerend werk hoefde te doen en het meest in mijn kracht stond.”

Na drie verlengingen van haar interim-contract kreeg Cheyenne een vast contract aangeboden bij Tony’s. “Ik heb hard nagedacht of ik het moest doen; het is een heel mooie organisatie. Ik heb bij mezelf inge-

checkt: waarom ben ik ook alweer gaan freelancen? En wat staat er tegenover als ik dat opgeef voor een vast dienstverband? Door te vertragen ben ik bij mijn kern gekomen; ik heb niet voor niets besloten te gaan freelancen.”

ONDERHANDELEN

Tot 1 september werkte Cheyenne nog bij Tony’s Chocolonely. “Toen ik het bod om in dienst te komen in april had afgewezen, zijn ze gaan werven. We hebben toen afgesproken dat ik vanaf 1 juni van 32 uur naar 24 uur per week zou gaan.” Dat ze tot september mocht blijven, heeft Cheyenne aan haar onderhandelings-skills te danken. “Tony’s wilde eigenlijk maar tot 1 juni verlengen, maar ik heb dat uitonderhandeld. Het is belangrijk om voor jezelf op te komen, zeker in dit vak. Ik zag het niet zitten om in de zomer met een nieuwe opdracht te beginnen en wilde in alle rust op zoek kunnen gaan naar een andere functie. Ik dacht: met alles wat ik voor jullie heb kunnen betekenen, vind ik dat ik dit wel heb verdiend. Achteraf kwam het ook goed uit, want ze vonden iemand die pas per 1 juli kon starten.” Intussen had Tony’s Chocolonely Cheyenne al teruggevraagd omdat de Executive Assistant weer zwanger is, maar ze kreeg tegelijkertijd ook een ander mooi voorstel: intern communicatieadviseur bij Nationale Nederlanden. Daar gaat ze per 8 november van start. “Het klikte van beide kanten enorm en de functie van communicatieadviseur past goed bij mij en staat natuurlijk heel mooi op mijn cv.”

IN HET ‘NU’ ZIJN

Naast dit alles is Cheyenne ook nog ondernemer. Het zit haar in het bloed: in haar jeugd leerde ze van haar oom en opa in hun zaken. Daarbij ziet ze overal handel in. “Als jong meisje maakte ik al massagebonnen en verkocht die aan familieleden. En later kocht ik op AliExpress kleding en accessoires die in de mode waren en verkocht ze op Marktplaats voor het dubbele. Nu heb ik een onderneming: AKOKO, Nigeriaans voor ‘nu’. Die naam past bij mij. Het symboliseert zowel ‘in het nu zijn’ als de kracht van actie: je hoeft niet te wachten, maar mag nú die keuze maken, nú de dingen doen die je graag wilt doen. Ook blijf ik zo dicht bij mijn roots.”

Onder AKOKO vallen twee pijlers. Allereerst AKOKO Sport, waarmee het is ontstaan. “Ik gaf altijd al sportlessen naast mijn werk als directie-assistent, maar tijdens corona had ik het idee om volledig te gaan ondernemen en heb ik me ingeschreven bij de KvK. De rode draad is kickboksen. Die lessen geef

ik samen met mijn stiefvader; hij heeft onder andere een kickboksachtergrond. We geven ook clinics bij bedrijven. Daarnaast is er AKOKO Support, waarvoor ik kan worden ingehuurd als interim-directieassistent op c-level of intern communicatieadviseur. Maar ik organiseer ook business-to-consumerevenementen. Ik style bijvoorbeeld babyshowers en verjaardagen voor elk budget. Ik vind het belangrijk dat iedereen belangrijke momenten kan vieren op de manier waarop ze dat graag willen. En de rol van eventmanager zit natuurlijk ook in het werk van assistant.”

SAMEN GROEIEN

Ook heeft Cheyenne met Eliza, een andere ondernemer uit Gouda, GrowWise community opgericht, dat staat voor samengroeien. “Eliza en ik merkten dat we in de omgeving weinig ondernemers kenden en het leek ons goed om ondernemers bij elkaar te brengen zodat ze van elkaar kunnen leren en elkaar kunnen

inspireren. We zijn netwerkbusinessbrunches gaan opzetten in Gouda. Kleinschalig, zodat je elkaar echt spreekt. Zo proberen we ondernemers op de kaart te zetten. En daarbij is er aandacht voor selfcare. Dat organiseren we om de maand op zondag. Ondernemers uit de regio geven bijvoorbeeld ademhalingssessies aan de andere leden, of een sport- of schilderles. Elke keer wat anders en ook weer voor elk budget.” Tot slot organiseert Cheyenne met GrowWise strategiesessies voor startende ondernemers. “Ook dat is voor mij een manier om bij te dragen.”

WIE VERDIENT ER OOK EEN PLEK OP HET PODIUM?

In de rubriek ‘Podium’ portretteren we de vaandeldragers van het secretaressevak: veelbelovende jonge assistants én de ervaren rotten in het vak. Ben jij of ken jij een kandidaat voor deze rubriek? Mail dan naar redactie.managementsupport@vmnmedia.nl

OPLEIDINGEN

NOTULEREN ALS EEN PRO

24 SEPTEMBER 2024

Notuleren, je doet het al jaren en het gaat je goed af. Toch knaagt er iets; lezen de vergaderaars je notulen wel? Nu je erover nadenkt: is het de tijd en de moeite wel waard die je er iedere vergadering insteekt? Tijdens deze eendaagse klassikale opleiding ga je aan de slag met het hele notuleerproces, van de voorbereiding tot de uitwerking.

PERSONAL ASSISTENT

1 EN 15 OKTOBER, 5 EN 19 NOVEMBER, 3 DECEMBER

Succesvol ondersteunen begint met inzicht in jouw eigen kwaliteiten. Tijdens de opleiding Personal Assistant leer je je eigen uitdagingen en valkuilen als personal assistant in te zetten om je effectiviteit te vergroten. Je krijgt meer inzicht in situaties, doordat je beter observeert en minder kijkt vanuit vooroordelen.

IMPACTVOLLE EVENEMENTEN

ORGANISEREN

8 OKTOBER EN 21 NOVEMBER

Hoe kun je een evenement van A tot Z vlekkeloos laten verlopen? Volgens de trends van nu? En zodat je ook de verwachtingen van de doelgroep overtreft? Deze driedaagse training geeft de handvatten om zelfverzekerd aan de slag te gaan en toont de weg in evenementenland. Van een efficiënte en gestructureerde, projectmatige voorbereiding tot en met een perfect geregisseerde uitvoering.

PERSOONLIJK LEIDERSCHAP

15 OKTOBER EN 12 NOVEMBER

Wil je je zelfverzekerd voelen, werken vanuit je kracht en je meer op je gemak voelen in contact met anderen? Tijdens deze training leer je jezelf en je gedrag beter begrijpen. Je krijgt door waarom je onder druk soms niet de beste versie van jezelf laat zien én leert hoe je jezelf weer tot rust brengt. Je maakt contact met je eigen wensen en grenzen.

VAN PERFECTIONIST NAAR OPTIMALIST

3, 4 EN 17 OKTOBER

Heb jij graag de controle in handen? Leg je de lat vaak wel erg hoog en verwacht je dat ook van anderen? Na deze driedaagse training ken je de verschillen; perfectionisme versus optimalisme. Middels (zelf)onderzoek en persoonlijke interventies zal je ontdekken wat er ten grondslag ligt aan jouw drang tot perfectionistisch gedrag en hoe je dit kan doorbreken.

AI ALS BONDGENOOT

HÉT JAARLIJKSE MANAGEMENT SUPPORT EVENT | 14 NOVEMBER 2024

Kunstmatige intelligentie (AI) werkt! Maar werkt AI al voor jou? In een wereld die razendsnel verandert is het essentieel om bij te blijven en nog slimmer om voorop te lopen.

AI als bondgenoot - Meer nog dan in 2023 ligt op het Management Support Event de focus op de praktische toepasbaarheid van AI-tools op jouw werk. Zo duiken we in de nieuwste innovaties en inzichten én in slimme toepassingen van Copilot en ChatGPT.

Je stelt zelf jouw ideale programma samen voor deze dag, bekijk het programma: managementsupportacademy.nl/event

PORTFOLIO MANAGEMENT SUPPORT

• Opleidingen: keuze uit meer dan 20 onderwerpen, ook incompany

• E-mailnieuwsbrief: gratis inzichten en praktijkervaringen, iedere dinsdag en donderdag in je inbox

• Social media: kom in contact met vakgenoten via onze LinkedIngroep, Facebook-pagina of volg ons op X

• Boeken: meer dan 100 titels met altijd iets wat van pas komt

• Website: nieuws, blogs, checklists, taalvragen en meer

UITGELICHTE OPLEIDING

PROJECTASSISTENT – PAK JE ROL!

In deze online opleiding krijg je een introductie in de rol van projectassistent. Wat houdt de rol in? Wat zijn de verschillen ten opzichte van je huidige rol en wat mag men van een projectassistent verwachten? Een projectassistent fungeert als sparringpartner van de projectleider; beweegt qua verantwoordelijkheden naar de projectleider toe; adviseert de projectleider, denkt mee en zorgt voor de zichtbaarheid van het project en de resultaten. Vooral in de veranderende AI-omgeving is het nog meer van belang jezelf te positioneren. Wat blijft er nog over? Veel menselijke aandacht geven als spil in het web van het project.

Na deze opleiding:

• Weet jij alles wat een projectassistent moet weten over projecten in de veranderende AI-omgeving;

• Ken je de verschillende posities van een projectassistent;

• Kun je krachtig beïnvloeden en effectief communiceren als projectassistent;

• Weet jij zoveel mogelijk uit je projecttijd te halen;

• Ken je de kunst van het samenwerken in een projectteam;

• Ben je een goede feedbackspeler in projectteams.

Ga voor meer informatie naar: managementsupportacademy.nl /projectassistent

UITGELICHTE TRAINING

PRIORITEREN EN OPTIMAAL KEUZES MAKEN

Zit je soms vast in je hoofd en wordt kiezen daardoor lastig? Leer beter prioriteren en optimaal keuzes te maken. Sommige keuzes zijn zo belangrijk dat je ze uitstelt. Er zijn zoveel opties en voor je het weet zie je iets over het hoofd of stel je iemand teleur. En wat nou als er achteraf toch een betere keuze was geweest? Gelukkig is effectief keuzes maken een vaardigheid die je kunt trainen!

Na deze training:

• Begrijp je wat er in je brein gebeurt als je keuzestress ervaart;

• Durf je bewuste keuzes te maken;

• Gun je het jezelf om te experimenteren;

• Ervaar je meer daadkracht;

• Communiceer je helder over je keuzes.

Ga voor meer informatie naar: managementsupportacademy.nl /prioriteren

TEKST ROEL PEETERS, IN SAMENWERKING MET JELGER VISSER

TEAMWORK

SAMENWERKEN IN MICROSOFT WHITEBOARD

Samenwerken aan grote creatieve projecten doe je voortaan in Microsoft Whiteboard. Het is een functionaliteit die digitaal langdurige samenwerkingen mogelijk maakt die plaats- en tijd onafhankelijk is, schrijft onze techexpert Roel Peeters.

Waar vind je de Whiteboard-app?

Er bestaan erg veel apps en programma`s om digitaal te brainstormen. MIRO is mijn go-to als de teamleden het fijn vinden om langdurig en complex samen te werken op één canvas én zich goed voelen bij een creatieve tool. MURAL is een goed alternatief. Als het wat toegankelijker, goedkoper en sneller moet en je wilt een creatieve sessie digitaal ondersteunen, dan ligt Microsoft Whiteboard binnen ieders bereik.

WAAR VIND IK DE APP?

Whiteboard is een app van Microsoft. Hij zit standaard in elke Microsoft365-licentie (1). De app is gratis te downloaden op alle mobiele apparaten (2 en 3). Ook op een Windows 10 machine is deze te downloaden uit de Microsoft store (4). Het is wel verplicht deze te koppelen aan een Microsoft-account. Dat is een account dat iedereen gratis kan aanmaken of dat gekoppeld is aan je zakelijke emailadres. De app is ook een standaard functionaliteit van een Teams-meeting. Start een bord via de knop ‘delen’. Dit bord wordt meteen aangemaakt en gedeeld met de aanwezigen. Na de meeting is het terug te vinden in het meeting overzicht én in het overzicht van je eigen Whiteborden. En tenslotte is Whiteboard ook beschikbaar via whiteboard.office.com. Je dient dan enkel nog in te loggen met een Microsoftof een ICTU-account. Overal krijg je dezelfde functionaliteit en mogelijkheden en overal zie je de galerij met al je whiteboards.

WAAROM DEZE APP?

Het is een oneindig groot digitaal werkblad waarop je kunt typen, schrijven, tekenen en afbeeldingen of notities plakken. Het is mogelijk om het werkblad vervolgens te delen met anderen zodat je kunt samenwerken, al dan niet tegelijkertijd. De borden worden bewaard in de Microsoft Cloud en kun je dus ook via een ander apparaat ophalen. Ook de borden die via een Teams meeting zijn gemaakt, worden bewaard in je persoonlijk overzicht.

FUNCTIONALITEITEN

1 2 2

De werkbalk, onder in het canvas, geeft je toegang tot alle functies van Whiteboard. Schakel (A) naar het pijltje om objecten te selecteren of gebruik het handje om het hele canvas te verschuiven. Dat laatste kan sneller door de spatiebalk in te drukken. Schrijven doe je met het pennetje (B). Voorlopig is er nog geen mogelijkheid om geschreven tekst om te zetten naar getypte tekst. Met de stickers (C) kun je ideeën posten. In de geplaatste post-it is er de mogelijkheid om met een smiley een reactie te geven. Een alternatieve vorm van reageren kan via de knop met het hartje

Microsoft Whiteboard

(D). Hier kun je kiezen uit een aantal symbolen om een waarde toe te kennen aan de ideeën. Een opmerking plaatsen kan via het tekstballonnetje (E). Het voordeel is dat deze opmerkingen pas zichtbaar worden als je ze aanklikt. De maker van de opmerking is zichtbaar via de initialen of de profielfoto. Tekst typen gaat via de knop ‘T’ (F) en getekende vormen (G) kunnen verbonden worden met lijnen of pijlen zodat je de mogelijkheid hebt stroomschema`s te maken. Deze vormen zijn tevens tekstvakken. Als je de verbindingslijnen aan de knooppunten van de vormen hangt blijven ze verankerd; ook al verplaats je ze.

Sjablonen (H) gebruik je om templates in te voegen. Afbeeldingen (I) kun je uploaden of rechtstreeks van het internet halen met Bing Search. Documenten (J) kun je uploaden. Nog mooier is ze met de knop ‘Online documenten’ rechtstreeks vanuit Onedrive of SharePoint te linken. Haal je informatie op van een andere Online locatie dan kun je deze invoeren via de koppelingen (K). Plak het adres van een video (L) uit YouTube, SlideShare, VIMEO, Microsoft Stream of TED en deze wordt ge-embed in het whiteboard. Het Whiteboard werkt alleen online dus je kunt er zeker van zijn dat de video dan ook afspeelt. De magie van Loop-onderdelen (M) is een apart verhaal. In een Project dat draait in Microsoft365 geeft dit zeer veel mogelijkheden die tools als MIRO simpelweg niet kunnen bieden. Diezelfde kracht wordt nog eens gemaximaliseerd als je beschikt over een Copilot365 licentie. Want dan verschijnt ook deze knop (N) waarbij je alle input meteen met Generatieve AI kan laten structureren en samenvatten. In de hoek, rechtsonder, kun je het hele canvas in- en uitzoomen (O) zonder dat dit effect heeft voor de anderen. En het overzicht op het hele bord is weer snel hersteld met de knop (P)

‘TOUCH’ MAAKT HET EFFECTIEVER.

Natuurlijk kun je in deze app werken met een muis en toetsenbord maar daarmee mis je al snel de echte functionaliteit. Het is pas op een laptop met aanraakscherm, op een digiboard, een tablet of een mobieltje dat deze app echt zijn ware kracht laat zien. Schetsen, tekenen en in-en uitzoomen gaat nu eenmaal makkelijker op touch-devices. Een combi kan ook: je werkt dan op een apparaat met touchscherm en presenteert deze via een groot beeldscherm. Dat is handig in een groepsessie waarbij je geen digiboard hebt.

INSTELLINGEN EN ACTIES

Rechtsbovenin kun je snel een timer instellen (A) als je werktijd wilt geven aan de deelnemers. Met de ‘Volg me-knop’(B) kun je ervoor zorgen dat de focus van ieders scherm gelijk is aan de focus die jij hebt. Vraag de deelnemers op dat moment de muis en het toetsenbord los te laten. Zij kunnen jouw pad dan volgen op het eigen scherm.

Via het instellingenwieltje zijn een aantal zaken te regelen die enkel voor jezelf (eigenaar of deelnemer) van toepassing zijn: Je kunt het bord exporteren (C) naar een afbeelding of een ZIP maken met HTML en JSON-code). Als je het bord hebt geopend via de lokale app op je Windows laptop, dan heb je ook nog de mogelijkheid het bord te exporteren naar een PDF.

Functionaliteiten

Instellingen

SOFTWARETIPS

TEKST ROEL PEETERS, IN SAMENWERKING MET JELGER VISSER

Sjablonen

ANTWOORDEN TAALTEST VAN PAGINA 24

1.categorieën

2.skiën

3.ceremoniën

4.barbecueën

5.bacteriën

6.adl-activiteiten

7.therapieën

Iedereen kan voor zichzelf bepalen of de cursors van de andere deelnemers zichtbaar moeten zijn (D), of de naam wordt toegevoegd aan de ingevoerde objecten en of de vormen strak moeten getrokken worden in geval je ze zou tekenen met je vinger of een digitale pen.

Er wordt ook de mogelijkheid geboden om een bepaalde achtergrond toe te voegen aan het volledige bord (E). Denk daarbij aan een bepaalde kleur of een raster.

SAMENWERKEN OP HETZELFDE WERKBLAD

Ieder whiteboard kan gedeeld worden via een link. De ontvanger hoeft geen Whiteboard-app te installeren maar komt meteen in je Online bord terecht en alle functionaliteiten zijn beschikbaar.

Via de ontvangen link kun je op ieder moment weer in het specifieke bord komen. Daarmee wordt een langdurige samenwerking gecreëerd die plaats- en tijd onafhankelijk is.

PROCESBEGELEIDING

Net zoals MIRO en MURAL is Whiteboard prima in staat om complexe processen en werkvormen te faciliteren. In de werkbalk vind je via de drie puntjes een knop ‘Sjablonen’(H). Daarin staan reeds opgemaakte, lege templates die je meteen kunt importeren in het Whiteboard.

Een andere mogelijkheid is om via de knop ‘Afbeeldingen’ en de keuze voor ‘Bing afbeeldingen’ op zoek te gaan naar een geschikte afbeelding. Die stel je in ‘als achtergrond’ en vervolgens ‘vergrendel’ je deze.

VERGEET DE NAAM VAN HET BORD NIET

Je kijkt er snel overheen. Links bovenin kun je middels een uitvouwknopje een naam geven aan het bord.

Roel Peeters is Microsoft-specialist en -trainer. Hij leert mensen efficiënt werken met Office-pakketten, het nieuwe notuleren, presentatietechnieken en -tools, Office 365 en samenwerken in Sharepoint. https://roelpeeters.nl/

In de rubriek Het Kantelpunt nemen smaakmakers uit ons vak je mee naar het moment waarop hun kijk op hun werk en zichzelf veranderde. Deze keer: Dana van Gulik, projectcoördinator en bestuursassistent in de zorg.

‘Ik verbind alle partijen’

Ik werkte jarenlang als directiesecretaresse en managementassistent in de zorg, waarvan inmiddels 4,5 jaar bij zorgorganisatie St. Elisabeth in Roosendaal. Van de traditionele secretaressetaken zoals notuleren, plannen en afspraken maken kreeg ik geen energie meer. Ik wilde me graag verder ontwikkelen.”

Dana kreeg groen licht voor een intensieve vierdaagse opleiding tot bestuursassistent. “Ik maakte een verdiepingsslag.” Hierdoor is ze meer dan voorheen een sparringpartner op procesniveau geworden. Als bestuursassistent coördineert, ondersteunt en adviseert Dana de bestuurder, het managementteam (MT) en de raad van toezicht. Ook beheert zij organisatiebrede projecten.

Omdat de zorg enorm onder druk staat, besloot het MT tot een omslag: de invoering van ‘Passende zorg’. Hierbij richt men zich op individuele behoeftes van bewoners om de zelfstandigheid te bevorderen. “We hebben het programma ‘Samen in Beweging’ opgesteld. Ik trek op met een externe partij om dit programma te coördineren en verbind alle partijen met elkaar.” Dat betekent dat Dana de twaalf projecten coördineert die vallen onder dit transitieprogramma. Ze biedt ondersteuning aan de bestuurder en de projectleiders, houdt overzicht en stemt af met alle betrokkenen. De kennis die zij als bestuursassistent heeft opgedaan van de organisatie, de structuren en verhoudingen kan ze in deze nieuwe functie goed gebruiken. “De rollen liggen in elkaars verlengde.”

Dana’s ontwikkeling ging niet vanzelf. “Mijn collega’s waren gewend dat ik secretaresse was en notuleerde. Tegenwoordig zit ik als staf-MT-lid aan tafel. Maar als je echt luistert, dan krijg je de mensen mee. Het geeft me energie als mensen enthousiast zijn en het gevoel hebben dat we dit samen doen.”

Dana stapt nu letterlijk naar voren om inhoudelijke discussies te voeren. “Gaandeweg voel ik me steeds comfortabeler om voor groepen te staan en mijn enthousiasme over te brengen.” Naast de kennis die Dana heeft

opgedaan, zit de winst vooral in zelfvertrouwen. “Ik was gewend om te notuleren en me afzijdig te houden van de inhoud. Maar nu spreek ik me ook daarover uit. Ik was niet gewend het gezicht naar buiten te zijn. Dat verander je alleen zelf: door jezelf te laten zien.”

Oproep Heb jij iets bijzonders meegemaakt dat jouw kijk op je werk en leven veranderde? Dan willen wij jou op deze pagina uitlichten. Ben jij of ken jij een kandidaat? Mail dan naar: redactie.managementsupport@vmnmedia.nl

Dana van Gulik

Verschillende secretariaten binnen het gemeentehuis van Lansingerland werken samen om wethouders, directie, teams en teammanagers te verbinden en te ondersteunen. Hoe doen ze dat, en zijn er knelpunten? ‘We werken graag een tandje harder.’

Samen sterk bij gemeente Lansingerland

Op een grijze dinsdagmorgen fiets ik naar het gemeentehuis van mijn eigen gemeente Lansingerland. Niet om mijn rijbewijs te verlengen of een vergunning aan te vragen, maar voor een interview met drie secretaresses. Zij werken op drie heel verschillende plekken - ‘Domeinen’ - binnen het gemeentehuis maar werken wel samen. Hoe doen ze dat? Tijd voor een gesprek.

AFSPRAKEN PLANNEN

Anja werkt op het bestuurssecretariaat en ondersteunt daar met drie anderen de wethouders en directie. De andere secretaresses op het gemeentehuis werken voor een team en een teammanager.

Anja: “Op het bestuurssecretariaat maken we veel externe afspraken. Dit betekent dat we altijd de medewerking van de secretariaten binnen de desbetreffende Domeinen nodig hebben.Zij zijn een belangrijke schakel om tot een

afspraak te komen. We hebben elkaar nodig voor juist agendabeheer.”

Debbie: “Dan moet je soms water bij de wijn doen. Wethouders hebben vaak externe afspraken die lastiger te verschuiven zijn. Interne overleggen kunnen we makkelijker verplaatsen.”

ONDERBEZETTING

Samenwerken vraagt dus om overleg, organisatie, snel schakelen en flexibiliteit. En dat in een tijd van personeelstekort, krappe bezetting op secretariaten en hoge werkdruk. Speelt dat hier weleens op?

Debbie: “Ja, we komen niet altijd uit, zeker als iemand langdurig uitvalt door ziekte is dat problematisch. Maar we werken liever zelf een tandje harder. Dat lukt soms wel en soms niet.” Als het niet lukt dan huurt de gemeente medewerkers in. “Dat kost ook energie”, vertelt Debbie. Anja: “Het is niet altijd nodig om iemand voor een paar uur aan te nemen. We werken voor twee of drie bestuurders en dat is te doen. We kiezen er liever voor om zelf een stap harder te gaan. En er zijn ook rustige periodes. In de zomer zijn de wethouders bijvoorbeeld met reces.”

Debbie: “Dat valt bij ons tegen, het is altijd wel druk, er is geen tijd voor een inhaalslag. Ik werk voor het team dat het beleid schrijft. Daar komt veel werk uit. Dat red ik niet in mijn 30 uur. Zodoende verdelen we de taken ook over de andere domeinsecretaresses binnen Samenleving.”

BUITENDIENST

Een net wat andere tak van sport doet Lizette op de Gemeentewerf bij de buitendienst. Zij houdt het fietsregistratiesysteem bij, bestelt werkkleding en houdt code 95 bij: het tijdig updaten van kwalificaties van het team zoals EHBO, grootrijbewijs en dergelijke.

EVEN VOORSTELLEN :

Debbie van den Akker (midden) is secretaresse en senior beleidsondersteuner Domein Samenleving

Anja Witberg (rechts) is bestuurssecretaresse voor twee wethouders. Het bestuurssecretariaat valt onder het Domein Bedrijfsvoering

Lizette Droogh (links) is secretaresse Buitendienst, Facilitaire zaken en Vastgoed van Domein Ruimte & Economie

Lizette kent de hoge pieken in werkbelasting: ‘Op de Buitendienst zijn de jongens de ogen en oren voor wat er buiten speelt. Een gat in de weg, gladheid, calamiteit, rioolprobleem, boom omgewaaid; dan staan ze klaar. Trouwens ook in de weekenden, tijdens herdenkingsdagen, bij het stemmen, etc. Ze bouwen op, zetten hekken neer. Met zijn vijven zijn we een team. We hebben een meldingssysteem waar bewoners verzoeken en klachten kunnen delen. De werkverdeler bepaalt wat prioriteit heeft.’

GEEN SECRETARESSEPOOL

Piekbelasting vangen ze dus zelf op. En ook tijdens vakanties zorgen zij voor achtervang. Het plan van de directie om een secretaressepool te maken, werd door hen kordaat afgewezen.

Lizette: “Dat is voor ons niet werkbaar.”

Anja: “We doen té specifieke taken die we niet zomaar kunnen overnemen. We maken een goede werkinstructie voor ons eigen secretariaat, zorgen voor een overdracht en stemmen het werk met elkaar af.”

NOTULEREN

Een klassieke taak als notuleren hoort er sowieso niet meer bij binnen Domein Samenleving.

Debbie: “We hebben nog wel overleggen maar we notuleren niet meer. Dat hebben we gedelegeerd aan de adviseurs en zij maken zelf de besluiten- en actielijsten. Sinds enige tijd sluiten we wel aan bij het MT Samenleving. Een van ons zit er dan bij en werkt de notities uit, dat gaat in totaal om zo’n drie uur per week. Tijdens dat overleg be-

spreken we ook wat wij opvangen op het secretariaat. Dat kan bijvoorbeeld gaan om iemand die er even doorheen zit en aandacht nodig heeft. Wij zijn de oren en ogen van de afdeling.”

SENSITIVITEIT

Het opvangen van signalen is voor de ondersteuners van gemeente Lansingerland een sleutelrol. Anja: “Bij ons op het bestuurssecretariaat is het een pre: politieke sensitiviteit. Dat is een soort fingerspitzengefühl. In een overleg met de woordvoerder en de bestuursadviseur kaart ik zaken aan die me opvallen. Die sensitiviteit hebben we ook nodig als we burgers aan de lijn hebben die vaak vol in hun emotie zitten. We moeten dan goed luisteren. De kunst is om uit het gesprek te halen wat ze eigenlijk willen zeggen, waar ze aandacht voor willen. Daarnaast hebben we organisatietalent nodig om afspraken te kunnen maken in zeer drukke agenda’s. En flexibiliteit.”

SAMEN STERK

Graag willen deze assistants hun samenwerking nog verder verbeteren. Anja: “We hebben elkaar nodig om het goed te laten verlopen, het contact moet goed en gezellig zijn.” Daarom namen ze zelf het initiatief om met achttien secretaresses een incompany training te volgen, Samen sterk, verzorgd door trainer en psycholoog Gerda Bos. Lizette: “Dit kwam naar voren in het secretaresseoverleg dat we elke drie maanden hebben: dat we een verbonden groep wilden zijn. Ik ben de enige secretaresse in mijn team van de Buitendienst, en het is fijn om te weten waar ik terecht kan als ik vragen heb of ergens niet uit kom.”

Anja: “Ja, het liefst organisatiebreed zodat je elkaars specialisaties kent.”

Debbie: “Een collega is bijvoorbeeld heel goed in Excel. Dan kan je haar advies vragen.”

EFFICIENCYSLAG

Qua efficiency vinden alle assistants dat er nog ruimte is voor groei. Anja: “Processen kunnen sneller. We hebben pas een efficiencyslag gedaan op representatieve optredens van het college. Dat is nu te vinden op een digitaal formulier. Dat loopt goed.”

Debbie: “We organiseren veel bijeenkomsten voor zorgprofessionals en ouders. Die aanmeldingen gaan via de mail en die gegevens voer ik handmatig in Excel in. Het is veel handiger om een formulier via Forms te maken. Maar dat mag niet met externe organisaties worden gedeeld vanwege privacy. We typen veel over. Ons voornemen is om dit in samenspraak met onze juridische en ICT afdeling toch te doen slagen en het minder tijdrovend te maken.”

IN DE TOEKOMST: INHOUDELIJKER WERK

Die tijdswinst kunnen de assistants van de gemeente Lansingerland inzetten voor inhoudelijke taken. Want over één ding zijn ze het stellig eens: dat secretaresse geen uitstervend beroep is. Ondanks de opkomst van AI.

Anja: “Ik kan me niet voorstellen dat we overbodig raken, maar wél dat we inhoudelijker bezig zullen zijn. Dat is juist interessant. Het maakt mijn werk plezieriger en uitdagender.”

Debbie: “Onze rol zal veranderen. Dat merken we nu al wel bij ons secretariaat. We zijn meer naar de burgers toe gericht. Zo beoordelen we als eerste subsidieaanvragen. Dat is inhoudelijk werk dat we afvangen van de beleidsadviseur. Het is dus lang niet alleen meer afspraken inplannen of rennen en vliegen als er iets gevraagd wordt. We nemen zelf het initiatief. Gelukkig krijgen we hierbinnen de gemeente Lansingerland ook de ruimte voor.”

Anja: “Juist die inhoudelijke taken maken het leuk en uitdagend. Zo zijn er wethoudersspreekuren, we doen inkoop, organiseren dodenherdenking, de kerstbijeenkomst en de verslaglegging van de crisisorganisatie. Het zijn de extra’s die het werk interessanter maken. Je groeit in je rol.”

TOEKOMSTMUZIEK: TEAMS EN WELLICHT AI Het volgende doel is om Microsoft Teams in te richten zodat ze er ook documenten mee kunnen delen en kunnen bellen. Debbie: “Daar willen we ons in verdiepen. Wij zijn immers vraagbaak en willen als eerste kunnen reageren. Maar we zetten nu eerst in op persoonlijke ontwikkeling, elkaar nog beter leren kennen en leren hoe iedereen het werk aanpakt. We gaan kijken naar onze sterke punten en hoe we die zichtbaar kunnen maken.”

LANSINGERLAND

De jonge groeigemeente Lansingerland ligt ingeklemd tussen Rotterdam en Den Haag en is het resultaat van een fusie in 2007 van dorpen Berkel en Rodenrijs, Bergschenhoek en Bleiswijk. Inmiddels telt deze ‘3B-hoek’ 64.000 inwoners. En de bedoeling is nog verder te groeien; de komende jaren worden er 11.000 woningen bijgebouwd. Innovatie staat hoog in het vaandel, bijvoorbeeld in de glastuinbouw. Er zijn volop mogelijkheden voor de bewoners, zoals festival Lansingerland Live, sport en recreatie aan de Rotte, vogelplas de Groenzoom, de klimberg. En zeker sinds het centrum van Berkel wordt vernieuwd en uitgebreid: meer horeca en cultuur. De Randstadrail verbindt Lansingerland met Den Haag, Rotterdam en Zoetermeer sinds 2006. En men werkt hard aan een betere ontsluiting met de auto door de snelwegen A13 met de A16 te verbinden in het project De Groene Boog.

SAMENWERKEN

VERHOOG DE MOTIVATIE VAN JE TEAM

Samenwerken is soms ook gewoon hard werken. Zeker als teamleider moet je collega’s blijven enthousiasmeren om te werken aan gemeenschappelijke doelen. Trainer en psycholoog Gerda Bos geeft advies om de motivatie van teamleden te stimuleren en te verhogen.

Hij is 37 en praat luid over zijn tekortschietende werkgever.

“Hij luistert niet als ik zeg dat er nu echt niks meer bij kan. Hij belooft me al een jaar een hoger salaris, maar waarmaken doet hij het niet. En waar ik helemaal gefrustreerd van raak, is dat hij zelf om vijf uur ‘s middags weg gaat, terwijl ik achterblijf met allerlei klusjes die écht nog even af moeten.”

We zijn allemaal weleens teleurgesteld in onze leidinggevende, want hoe goed een leidinggevende zijn of haar best ook doet, het lukt bijna niemand om iedereen tevreden te houden. Toch zijn er natuurlijk managers met goede en minder goede leiderschapsvaardigheden. En we weten allemaal dat een leidinggevende die voor frustratie zorgt, veel werkplezier teniet kan doen en dat is niet gezond.

Tijdens de training Teamleider Secretariaat bedachten we allerlei manieren om de motivatie van medewerkers hoog te houden. Deze ideeën blijken prima te passen bij het wetenschappelijk onderzoek over het Werkeisen- en Energiebronnenmodel. Daarom heb ik ze gegroepeerd onder vier belangrijke energiebronnen uit dit model. Misschien zitten er goede tips bij voor jou of je leidinggevende.

ENERGIEBRON 1: GEEF WARMTE

AAN

MEDEWERKERS

Managers hebben het vaak druk. Ze vergeten nog weleens om waardering en erkenning uit te spreken. Terwijl een simpel bedankje zoveel vreugde kan geven. En benoemen dat je ziet hoe hard er gewerkt is, kan voor een brede glimlach in iemands hart zorgen. Waardoor de collega misschien wel bereid is om zelfs nog een stapje harder te lopen. Dit zijn tips voor die ene manager:

•Faciliteer een fijne sfeer op de afdeling door informele contactmomenten te organiseren. Dat kan tijdens een ochtendstart waarin lief en leed gedeeld wordt, maar ook tijdens een gezamenlijke lunch of een teamuitje. Of tijdens een kort gesprekje waarin je als manager met echte aandacht vraagt hoe het met iemand gaat. Op het werk én thuis. Vraag ook of iemand nog iets nodig heeft om goed te blijven functioneren.

•Geef ruimte om af en toe frustraties te uiten en luister écht. Erken het als procedures frustrerend zijn en vraag door om precies te begrijpen waarom medewerkers tegen zaken aanlopen. Vaak hebben ze zelf al lang een oplossing bedacht. Vraag er maar naar. En als het even kan: probeer veel voorkomende hindernissen in het werk structureel op te lossen. Dat is beter voor de organisatie én voor de motivatie.

•Houd medewerkers op de hoogte van de voortgang van veranderingsprocessen. Laat hen meedenken. Op de tekentafel bedacht is niet hetzelfde als in de praktijk toegepast. Benut de kennis van de ‘werkvloer’!

•Geef medewerkers je vertrouwen. Dat is goed voor het zelfvertrouwen en de ruimte die mensen durven nemen. Het geeft een veilig gevoel als mensen weten dat ze mogen leren van hun fouten.

•Geef ruimte aan speelsheid. Dat is goed voor de sfeer. Soms kan een spelvorm een saaie klus aantrekkelijk maken. Bijvoorbeeld door elkaar aan te moedigen het komende half uur zoveel mogelijk mails op te ruimen en daarna weer samen een bak koffie te drinken.

•Grijp in als er geroddeld of gepest wordt, zodat de sfeer veilig blijf.

Wees je er bijvoorbeeld bewust van dat steeds hetzelfde grapje tegen dezelfde medewerker op den duur heel naar kan (gaan) voelen.

•Geef rugdekking als het nodig is. Soms ben je als manager de buffer tussen het hogere management of onderdelen uit de organisatie en je medewerkers. Als je die veiligheid biedt, zullen medewerkers zich ook loyaal opstellen naar jou.

•Geef het goede voorbeeld. Neem even middagpauze, zodat dat ook normaal is voor je medewerkers. Ons brein heeft dat nodig om gezond te blijven. Vertel waar je mee bezig bent, zodat ze je kunnen begrijpen. En sta schouder aan schouder als er extra werk verricht moet worden.

ENERGIEBRON 2: WAARDEER JE MEDEWERKERS

Geef duidelijkheid over wat je in je medewerkers waardeert, benoem hun talent. Durf tegelijkertijd eerlijk te zijn als het nodig is dat iemand zich ontwikkelt. Medewerkers hebben vaak goede intenties en toch kan het zijn dat ze niet leveren wat er verwacht wordt. Wees concreet over welke andere resultaten je verwacht. En geef medewerkers de begeleiding die nodig is om zich stap voor stap verder te ontwikkelen. Ook kan gedrag van iemand heel anders overkomen dan die persoon bedoelt. Daarom is het belangrijk dat iedereen gespiegeld wordt. Het is moeilijk om iets te veranderen wat in je eigen blinde hoek zit. Als manager is het je taak om medewerkers de kans te geven om te groeien, ook als je het lastig vindt om feedback te geven.

Geef ere aan wie ere toekomt. Vier daarom successen, bijvoorbeeld een behaalde doelstelling, de afronding van een project of de extra geleverde inspanning die onverwacht nodig was. En spreek je waardering uit voor iemands bijdrage, bijvoorbeeld als iemand een handige oplossing voor iets heeft bedacht, of als iemand extra gewerkt heeft om een probleem te tackelen.

Collega’s kunnen ook veel van elkaar leren. Faciliteer daarom feedback. Juist bij irritaties.

Ik hoor regelmatig dat medewerkers hun feedback op een collega wel met de manager delen, maar niet met de betreffende collega zelf. En soms is dat ook moeilijk vanwege de verdedigende of aanvallende reactie die van de betreffende collega te verwachten is.

In zo’n geval is het belangrijk dat de leidinggevende het gesprek tussen de twee collega’s faciliteert in een driegesprek.

Zo biedt je als leidinggevende veiligheid en leer je medewerkers tegelijk hoe ze feedback kunnen geven en ontvangen.

Tijdens zo’n gesprek is het belangrijk dat mensen onderscheid leren te maken tussen de intentie van iemand en hoe zijn of haar gedrag overkomt. Meestal zit het met die intentie wel goed, maar dat wil niet zeggen dat het gedrag als prettig ervaren wordt.

ENERGIEBRON 3: GEEF RUIMTE EN AUTONOMIE

De meeste mensen gedijen goed op autonomie: de dingen op je eigen manier en tijd mogen doen. Geef daarom medewerkers de ruimte om werkzaamheden op hun eigen manier en tijd te doen. Het gaat om het resultaat en om het nakomen van afspraken. Niet dat het op jouw manier gebeurt. Let op: het is wel belangrijk dat je duidelijk bent over wanneer iets klaar moet zijn, want als iemand van nature meer een deadliner is,

‘Faciliteer feedback, vier succes’

is het wel handig om te weten wanneer de deadline is.

Het komt nog steeds vaak voor dat in vergaderingen vooral veel top-down besluiten worden meegedeeld. Dat voelt uiteraard niet als autonomie. Laat daarom vooraf mensen meedenken tijdens overleggen en neem hun argumenten en voorstellen mee naar de uiteindelijke beslissers.

Creëer randvoorwaarden die ruimte bieden om autonomie goed vorm te geven, zoals buiten de file kunnen reizen of de ruimte krijgen om werktijden aan te passen zodat zorgtaken verricht kunnen worden. Ga ook het gesprek aan met medewerkers die dreigen overbelast te raken. Onderzoek samen hoe ze hun autonomie kunnen vergroten om zo meer grip op hun bestaan te krijgen. Bied afwisseling, zodat medewerkers zelf kunnen kiezen wat hun brein op een bepaald moment het beste aankan.

ENERGIEBRON 4: GEEF RUIMTE

AAN ONTPLOOIING

De meeste mensen worden er blij van als ze weer een beetje ontwikkelen en groeien. Dat kan groot zijn door een opleiding te volgen, maar ook klein door te merken dat een andere werkaanpak ook goed werkt. Stimuleer daarom collega’s om een kijkje te nemen in elkaars keuken. En vraag hen daarna of ze iets

Wil jij een betere leider van je team worden? Schrijf je dan in voor de driedaagse training ‘Teamleider van het secretariaat’ van psycholoog en trainer Gerda Bos. Leer jouw organisatie, secretariaat, team en jezelf met nieuwe ogen te bekijken en groei in je rol als teamleider of coördinator!

hebben gezien dat ook toe te passen of uit te proberen is in hun eigen werk. Meestal draagt meekijken bij elkaar ook bij aan meer respect en begrip voor elkaar tijdens de samenwerking.

Wat ook helpt is om collega’s kennis met elkaar te laten delen. Als onderdeel van een overleg of juist in een aparte bijeenkomst, geven collega’s elkaar uitleg over specifieke werkzaamheden. Intervisiegroepjes kunnen bijdragen aan van elkaar leren. Tijdens de intervisie brengen een of meer collega’s een vraagstuk in. Door goede vragen of adviezen van de andere collega’s kunnen ze elkaar helpen breder naar een vraagstuk te kijken, praktische oplossingen te bedenken en zo zichzelf te ontwikkelen.

Bied medewerkers ontwikkelperspectief. Dat kan door toe te werken naar een andere functie, maar het kan ook door iemand uitdagende taken te geven die passen bij zijn of haar specifieke talent. Let op dat je meer ‘afwachtende’ mensen individueel uitnodigt om nieuwe taken en werkzaamheden op zich te nemen.

Zij vallen vaak buiten de boot als zulke taken tijdens overleggen worden aangeboden. In een overleg is de kans groot dat de snelste denker of de meest extraverte collega de klus naar zich toe trekt. Terwijl de wat rustigere collega het misschien ook wel had willen doen, als er wat meer denktijd was geweest.

Er professioneel uitzien, dat heeft de assistant wel onder de knie. Om er iedere dag, met een bescheiden garderobe, stijlvol en hip uit te zien kan wel uitdagend zijn. Met drie stijlregels geeft imagostylist Berna de Jong je de creativiteit om iedere dag te stralen op de werkvloer.

DE STIJLGIDS VOOR PROFESSIONALS

DE 3 REGELS VAN SUCCES-OUTFITS

Het uitkiezen van een outfit is niet altijd even gemakkelijk. Worstel je met kleur of het dragen van kleur? Ben jij iemand die altijd dezelfde kledingsets uit de kast pakt, bijvoorbeeld een broek met daarboven een jasje? Zou je meer of eens andere combinaties uit je kledingkast willen halen? Met minder moeite en meer creativiteit?

Dan kunnen onderstaande stijlregels je helpen om met meer gemak en zelfvertrouwen andere kledingsets samen te stellen. Kledingsets die zowel verrassend als modisch zijn.

STIJLREGEL 1 : DE DRIEKLEURENFORMULE

Het toevoegen van kleur aan je kleding is altijd een goed idee. In kleur ben je zichtbaar en herkenbaar. Kies dus voor creatief kleurgebruik waarbij je een derde kleur aan je outfit toevoegt. We noemen dit de driekleurenformule. Deze formule houdt in dat je outfit (inclusief je accessoires zoals schoenen, riem of tas) - zoals de naam al doet vermoeden - uit drie kleuren bestaat. Door je kleurgebruik te beperken tot drie, creëer je rust en eenheid. En tegelijkertijd zorgen deze drie kleuren ook voor dat stukje sparkle aan je outfit. Hoe pas je deze driekleurenregel dan precies toe?

Bij een zwart-witte kleurencombinatie (bijvoorbeeld een zwarte broek en een

zwart/witte top) staat het bijvoorbeeld mooi om de kleur rood toe te voegen.

Denk hierbij aan een jasje of vest in de kleur rood. Ook kobaltblauw doet het goed met de kleuren zwart en wit.

De makkelijkste manier om de driekleurenformule te gebruiken, is om een accessoire te kiezen in een afwijkende kleur.

Kijk bijvoorbeeld naar de foto rechtsboven, waarbij de kleur groen net dat stukje frisheid aan het totale beeld geeft.

Als je deze groene kleur dan ook nog terug laat komen in bijvoorbeeld een ketting of riem, dan maakt dit jouw outfit helemaal fashionable.

Zie deze driekleurenregel niet als een beperking, maar als een extra tool voor nét dat stukje extra en eigenheid aan jouw kledingcombinatie.

Waarom maximaal drie kleuren? Kleur vraagt en trekt de aandacht. Te veel kleurgebruik is vaak te druk en te overweldigend voor ons oog.

STIJLREGEL 2: COMBINEER

IETS WIJDS MET IETS STRAKS

Goed gekleed gaan hangt samen met het aanbrengen van balans. Volume is een van de middelen die je kunt gebruiken om evenwicht te creëren.

Als je volume toevoegt aan een deel van je lichaam, is het mooi als je op een ander deel van je lichaam een aansluitend kledingstuk kiest. Het wijde kledingstuk geeft volume en het strakkere kledingstuk zorgt voor balans in de verhoudingen van jouw silhouet. We noemen dit ook wel de regel: wijd bij strak en strak bij wijd.

Hoe werkt dit nu precies? Je bent misschien gewend om een strakke kokerrok te combineren met een aansluitende blouse of top. Maar durf eens te experimenteren met volume. Combineer een strakke kokerrok bijvoorbeeld eens met een wijdvallende top. Je zult zien dat dit een ander, maar heel verfrissend beeld geeft.

Op dit moment zijn broeken met wideflared pijpen of flared jeans helemaal on

trend. Voor het silhouet is het dan mooi om deze wijde broek te combineren met een aangesloten top. Draag liever geen wijde losse blazer of wijdvallende blouse boven de broek. Wijd op wijd maakt vaak vierkanter en dus kleiner en creëert sneller een vormeloos blok. Heb je een wijdvallende blouse of blazer, draag hier dan een strakkere pantalon of strakke kokerrok onder.

Kledingstijl blijft altijd persoonlijk. Niet iedereen vindt deze st ijlregel even mooi. Heb jij een iets klassiekere kledingstijl?

Dan laat je deze stijlregel mogelijk voor wat het is. Waarschijnlijk kies jij dan liever voor een aaneengesloten top boven de kokerrok.

Helemaal prima natuurlijk. Het is belangrijk dat je je goed voelt in de kleding die je draagt.

Maar ben je op zoek naar meer variatie en een iets ‘lossere’ stijl, kijk dan eens hoe je volume in je kledingcombinatie draagt.

Een wijde rok of broek combineer je dan juist wel met een aangesloten top. En omgekeerd, bij een wijde top of trui kies je dan een recht vallende broek of rok.

STIJLREGEL 3: DE REGEL

VAN DERDEN

Mensen die goed gekleed gaan weten dat de juiste verhoudingen en compositie het verschil maken.

Een belangrijke compositieregel is de zogeheten ‘regel van derden’. Deze regel wordt ook wel de ‘gulden snede’ genoemd en wordt al eeuwenlang gebruikt in fotografie en in de schilderkunst.

Hoe pas je deze regel van derden toe als het gaat om het kiezen van kleding?

Het betekent dat je je lichaam (gerekend vanaf de schouders) en de daarbij behorende kleding bij voorkeur verdeelt in oneven delen. Een dergelijke verdeling van kleding over je lichaam geeft een aantrekkelijk beeld om te zien. Hierbij is de verhouding 1/3-2/3 of 2/3 -1/3 vaak het mooist. Kledingcombinaties die je lichaam opdelen in twee gelijke vlakken is minder flatteus.

Op boven- en onderstaande foto’s kun je dit terugzien. Op de foto linksboven verdelen de blouse en broek het lichaam

in twee gelijke vlakken. Hierdoor is de compositie op deze foto saaier en minder mooi om naar te kijken. Door de blouse in de broek te dragen, wordt het effect al iets beter. De foto ernaast met een korte top en hoog vallende broek geeft de verhouding 1/4 – 3 /4. Door deze oneven vlakverdeling ontstaat een interessantere look.

Ook 3/4 - 1/4 is een minder harmonieuze compositie (zie de foto linksbeneden, de kuitlange jurk). Het 1/4 deel is dan het stukje been wat je nog ziet. Een jurk rond de knie geeft een verhouding 2/31/3 en geeft de beste verhouding (zie de laatste foto rechtsonder).

INSPIRATIE

Het kennen en kunnen toepassen van deze stijlregels of formules kunnen je helpen om uit dezelfde kast vernieuwende outfits te kiezen. Zie de regels niet als voorschriften of als ‘kledingwetten’, maar als een inspiratietool en hulpmiddel om nieuwe combinaties te maken.

Berna de Jong is imagostylist. Zij geeft kleur- en kledingadvies en verzorgt workshops en trainingen op het gebied van kleding, kleur en imago aan medewerkers van bedrijven en organisaties. Het is haar missie om vrouwen en mannen te adviseren over en met name te inspireren bij hun kledingkeuzes, zodat zij krachtig uit de verf komen. Keuzes waarbij recht wordt gedaan aan het figuur, het kleurbeeld, de uitstraling, de persoonlijkheid en de professionele rol.

Meer weten? Ga naar: bernadejong.nl/

MARIEKE VENNIK - COLUMN

VANSOLISTNAAR TEAMSPELER

Een tijd geleden ontmoette ik Lisa, een toegewijde en nauwkeurige managementassistente met een uitdaging: samenwerken met anderen. Ze was goed in haar werk.

Lisa’s neiging om alles zelf te doen zonder taken over te dragen of hulp te vragen, leidde echter tot spanningen en misverstanden met collega’s. Op advies van haar leidinggevende besloot ze een loopbaancoachingstraject te volgen.

Het traject begon met een zelfevaluatie. Lisa ontdekte dat ze moeite had om anderen te vertrouwen en de neiging had om alles zelf te controleren. Deze eigenschappen maakten dat collega’s haar soms als afstandelijk en als ‘control freak’ ervaarden. Het coachtraject richtte zich op vier belangrijke fasen, met als doel de samenwerking met collega’s te verbeteren:

1.Inzicht in eigen gedrag: Lisa kreeg inzicht in hoe haar gedrag door anderen werd ervaren. Door feedback van collega’s, het spiegelen van haar gedrag en zelfreflectie realiseerde ze zich dat haar behoefte aan controle vaak werd gezien als een gebrek aan vertrouwen in anderen.

2.Verbeteren van communicatievaardigheden: Lisa werkte aan het verbeteren van haar communicatievaardigheden. Ze leerde haar ideeën en verwachtingen te verwoorden, zonder dat anderen het gevoel kregen gecontroleerd te worden. Dit hielp haar om op een andere manier gesprekken te voeren.

3.Delegeren en vertrouwen: Een belangrijk onderdeel van de coaching was het delegeren van taken. Lisa begon met kleine dingen, die ze aan haar collega’s overdroeg. Ze gaf hen de ruimte om deze op hun eigen manier uit te voeren. Dit vroeg wel wat van Lisa’s aanpassingsvermogen, maar het vertrouwen groeide geleidelijk.

4.Teamwork en samenwerking: Door samen werkzaamheden op te pakken en hierover te overleggen, merkte Lisa dat werken in een team niet alleen efficiënter was, maar dat het haar ook meer plezier en voldoening gaf.

Na een aantal maanden coaching was de verandering duidelijk. Collega’s merkten op dat Lisa meer open stond voor samenwerking. En Lisa voelde zich meer een onderdeel van het team en vertrouwde hen meer taken toe. De sfeer onderling verbeterde en er werd productiever samengewerkt.

Lisa’s verhaal laat zien hoe nuttig loopbaancoaching kan zijn. Door beter te begrijpen hoe ze overkwam en te werken aan haar manier van communiceren, ging Lisa van een solist naar een teamspeler. Een van de vele voorbeelden hoe belangrijk persoonlijke groei en samenwerking zijn op de werkvloer.

Marieke Vennik was vroeger secretaresse en is tegenwoordig loopbaanadviseur bij MEPD. Zij helpt mensen in hun zoektocht naar een baan die bij hen past

Je kunt geen grenzen bewaken als je niet weet waartegen je ‘nee’ mag zeggen

Bij reorganisaties, ontslagen of fusies kan het secretariaat opeens drastisch veranderen. Hoe bewaak je grenzen, rollen en functies? Dit is de tweede aflevering van de serie ‘krappe bezetting’ van werkplektrainer Karen Visser.

Wat doe je als de hoeveelheid werk je als team boven het hoofd groeit? Of de organisatievorm niet (meer) past bij de behoeften die de interne klanten hebben? Van taakverarming tot SLA’s: de supportprofessional van nu moet flexibel, innovatief en proactief zijn om de uitdagingen van een krappe bezetting effectief aan te pakken en toch hoogwaardige dienstverlening te blijven bieden.

De uitgangspunten en kaders die een organisatie kiest, bepalen de bezetting en inrichting van een ondersteunend team. Er is geen ideale opzet die past bij alle vormen van ondersteunen, of bij alle soorten organisaties. De bezetting hangt niet alleen af van de behoeften van de interne klanten van de supportprofessional, maar vooral van de keuze van de organisatie: in hoeverre laten we die interne klanten ‘ontzorgd’ worden?

VERWACHTINGEN MANAGEN

“Het is gelinkt aan economische golven,” weet coach en trainer Marianne Smits. “Op het moment dat er bezuinigd moet worden, komt meteen de vraag: hoe ga ik de managementondersteuning invullen? Een team van secretaresses waaruit iemand vertrekt, krijgt al snel de vraag: ‘Gaan jullie het even met elkaar regelen? Dat kunnen jullie toch wel? Jullie zijn immers zo goed en zo efficiënt!’ Daarbij wordt er druk gezet op hun loyaliteit om het maximale uit hun energie te trekken. Uiteindelijk – na langer onderbezet werken – komt dit de kwaliteit van hun werk niet ten goede, en ook niet de professionaliteit van de mensen die zij ondersteunen.”

Andersom is, voor een organisatie die groeit of meer werk uitvoert, uitbreiding van het team supportprofessionals helaas niet zo voor de hand liggend. Hoewel er geen formule is voor het aantal medewerkers versus het aantal supportprofessionals, is er zeker een optimum aan de ef-

WAT KUN JE DOEN BIJ EEN KRAP BEZET TEAM?

-Maak een lijst van alle werkzaamheden en ga kwantificeren (in tijdsduur en frequentie). Hoe groot is het gat tussen de behoeften en jullie mogelijkheden? Het moet uit de lengte of de breedte komen, jullie inzet. Concrete kaders zijn noodzakelijk.

-Laat de strijd over wel/niet taken doen vooral voeren door je leidinggevende. Wees waar mogelijk al vroeg zelf betrokken bij het ontwerpen van jullie functieprofielen.

-Ga op zoek naar de oorzaken van de werkdruk, en maak strakke afspraken met iedereen die de werkdruk (mede) veroorzaakt. Je kunt je bord niet blijven volladen; als jij omvalt, is er helemaal geen ondersteuning meer.

fectiviteit en efficiëntie van een ondersteunend team. Logisch: vijf supportprofessionals op honderd medewerkers bieden een ander niveau van ondersteuning dan wanneer diezelfde vijf personen geen honderd, maar vierhonderd collega’s hebben. ‘Slimmer werken’ is dan niet altijd meer de knop om aan te draaien. Een organisatie moet verwachtingsmanagement aan beide kanten doen. Wat doen medewerkers zelf en wat wordt er voor hen gedaan? Dat is een kwestie van geld, maar zeker ook van organisatiecultuur, digitale volwassenheid en slimme bedrijfsvoering.

KADERS KRIJGEN

Laurien* werkt bij een overheidsbedrijf dat vorig jaar flink reorganiseerde, waardoor ze ineens twee keer zoveel mensen moest ondersteunen – terwijl ze al een heel vol bord had vóór de reorganisatie. Ze boft dat haar overbelasting goed werd gezien: ze kreeg er maar liefst twee supportcollega’s bij. “Super natuurlijk, maar wat we niet kregen, zijn kaders. Is lunches regelen wel onze taak, of soms, of niet? Wiens afspraken maken we wel en wie moet het zelf doen? Door de reorganisatie werden teams en managers met verschillende ideeën door elkaar gemixt. Dat maakt het voor ons heel lastig – je kunt geen grenzen bewaken als je niet weet waartegen je ‘nee’ mag zeggen. Bovendien kon ik het ook niet aan mijn nieuwe collega’s uitleggen, want die kwamen van buiten de organisatie en keken dus naar mij voor die informatie.”

Toen hun leidinggevende geen knopen doorhakte besloten Laurien en haar collega’s uiteindelijk zelf iets op papier te zetten.

“We maakten een lijst van drie soorten werkzaamhedendeze doen we altijd, deze doen we absoluut nooit, en een lijst van dingen die we onderhandelbaar vonden.”

Om in die laatste dingen een keuze te maken, gingen ze in gesprek met de teams die ze ondersteunen. Wat waren hun wensen en hoe zagen zij het concept ‘ondersteuning’ voor zich? Ze deden geen toezeggingen, maar inventariseerden alle meningen. Toen kwam de vervolgstap, om behoeften en wensen te vertalen in tijdsduur en competenties. Samengevat: wat zou het ons op die vlakken kosten?

“Daar waren we even mee bezig, maar het leverde veel op. We hielden een periode bij hoeveel tijd de meest voorkomende taken kostten. Van het maken van een afspraak met externe partijen tot het bestellen van hulpmiddelen”, legt Laurien uit. “Naar elkaar waren we eerlijk over wat we leuk vonden en wat we liever niet deden. Daarin zat wat overlap, maar ook enkele verschillen.”

Met alle informatie werkte het team een soort basisproces uit, met een SLA (Service Level Agreement) waarin ze bedachten welke werkzaamheden voorrang kregen en wat de collega’s konden verwachten.

Ze kozen bewust niet voor enorme individuele specialisatie, aangezien je in een klein team regelmatig elkaar vervangt. “Ik wilde niet de enige zijn die bestellingen in het systeem zou kunnen zetten. Mijn collega Jeannette* vindt dat een afschuwelijke taak, ik totaal niet. Toch moeten we het beiden kunnen”, vindt Laurien.

TAAKVERARMING

Marianne Smits komt in grotere organisaties wel dergelijke specialisaties tegen en begrijpt heel goed waarom daarvoor soms wordt gekozen.

“Zo iemand werkt heel taakgericht en diens expertise wordt ten volle benut”, legt ze uit. “Risico’s zijn er ook: je kunt taakverarming krijgen. Je bent eenzijdig bezig, vooral met taak A, en kent weinig afwisseling. Plus je kwetsbaarheid. Want als jij specialist bent in het regelen

‘Soms moet

van reizen en de organisatie ervoor kiest om die te gaan uitbesteden naar een externe partij, dan ben je in één keer overbodig geworden.”

Laurien en haar collega’s zijn nog in overleg met hun leidinggevende over die formele kaders: “We willen dat het echt op papier komt. Zo kunnen we ergens naar verwijzen als de teams die wij ondersteunen vragen hebben. Die duidelijkheid is voor alle partijen prettig. Bovendien zien we snel wanneer de verhouding supportprofessional/medewerkers weer scheef wordt.”

BEDACHT OP DE TEKENTAFEL

Saskia*, bestuurssecretaresse bij een grote onderwijsinstelling, kreeg haar takenpakket een stuk eenzijdiger opgelegd. Na een reorganisatie is ze een van de acht resterende ‘secretaresses type A’ . Van type B, die meer uitvoerende taken doen, zijn er nog twaalf.

“Het lastige voor beide types is dat ons takenpakket op de tekentafel is bedacht en sterk is ingekrompen. Veel taken die we altijd deden, mochten we opeens niet meer; dat moesten medewerkers weer zelf doen. Van vakanties in het systeem goedkeuren - namens de manager - tot het vervangen van de toners in de copier.”

Met een klein team waren die scherpe keuzes noodzakelijk. Jammer was dat de communicatie over het nieuwe takenpakket grotendeels bij de supportprofessionals lag.

Saskia: “We werden doodmoe van de strijd aan het bureau, zoals we dat noemden. Dan was een professor van 60 geschokt door ons collectieve ‘nee’. Zelf documenten scannen… Of we helemaal ‘betoeterd waren’, want voor zijn briljante geest was dat werk echt te min. Die keuzes waren niet de onze, wat het extra ingewikkeld maakte. Dit issue escaleren bleek echt noodzakelijk. Er is wat verbetering opgetreden, maar we merken nog best wat onvrede. En die voelen we zelf ook.”

ZOEK NAAR DE

PIJNPUNTEN

Majorie Overvoorde herkent het gegeven dat zogenaamde ‘zwevende taken’ al snel op het bord van de supportprofessional terechtkomen. Als Secretariaatsdokter werkt ze als interimmer op projectbasis bij secretariaten waar hoge werkdruk geleid heeft tot uitval van een van de teamleden. Preventie van uitval is dan niet meer mogelijk; wel voorkomen dat er nóg iemand uitvalt en een betere werksituatie creëren voor de reïntegrerende medewerker. Dat begint met tijdig aangeven wat er anders moet.

“Die uitval is meestal een combinatie van een impactvolle gebeurtenis in de privésfeer en een tijd lang functioneren onder hoge belasting”, is Majorie’s ervaring.

“Mijn eerste stap is het stellen van een diagnose: welke taken heeft het team en waar komt de werkdruk vandaan?

Met die analyse geef ik advies over hoe het team optimaler kan werken. Soms zit dat in het terugleggen of delegeren van taken, of in het expliciet maken van grenzen aan je rol.”

Haar rol is kijken waar het team zich de werkdruk niet meer kan veroorloven: wat kan worden afgestoten, gesnoeid of anders georganiseerd? “Praktisch gezien is dat bijvoorbeeld dat er alleen overleggen van drie personen of meer door het secretariaat worden gepland; de rest doen medewerkers zelf. En onderzoeken waar in grotere organisaties taken elders kunnen worden belegd. Zoals de receptioniste die een deel van het agendabeheer overneemt, en de administratie die declaraties checkt en KvK-uittreksels opvraagt.”

Wat Marjorie opvalt is dat veel supportprofessionals in een duurbetaalde positie tachtig procent van hun tijd moeten besteden aan eentonig werk, zoals complex agendabeheer. “Hybride werken maakt het plannen van overleg toch al lastiger, zeker wanneer organisaties staan op fysieke aanwezigheid van alle deelnemers tijdens een vergadering. Dan krijg je dinsdagen en donderdagen die volgepropt zijn met overleggen. Hierin andere keuzes maken, helpt. Zoals online deelname aan een vergadering normaliseren, op maandagochtend tussen 10 en 12 uur een inloopspreekuur houden, of als MT-leden juist zelf de vloer op gaan. Creatief worden dus.”

(*namen bij de redactie bekend)

Karen Visser is werkplektrainer en professional organizer. Op het Management Support Event in november geeft zij de inspiratiesessie ‘Onderbezetting, zo pak je dat aan’.

MEER WETEN? GA NAAR: managementsupportacademy.nl/

PERFECTIONISME

Ik heb stiekem een ambitie. Eentje die nooit zal uitkomen, dat is zeker. Ik heb er de ervaring en de papieren niet voor, waarschijnlijk heb ik er zelfs de kwaliteiten niet voor.

Ik zou graag lid worden van de commissie die DSM-6 gaat samenstellen.

DSM staat voor ‘Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders’. Ofwel het handboek voor psychologen en psychiaters waarin ze kunnen opzoeken aan welke gekte iemand leidt. Zo kunnen ze een diagnose maken en therapie of medicijnen voorschrijven. Als je gekte er niet in staat ben je mooi de klos. Er zijn er tot nu toe vijf gemaakt, DSM-6 wordt dus de volgende. Ik denk dat er nu aan wordt gewerkt en ik ben inderdaad niet gevraagd mee te denken. Waarom zou ik zo graag in die commissie zitten? Eigenlijk maar voor één reden: ik wil graag dat een bepaalde mentale afwijking erkend wordt: perfectionisme.

Perfectionisme is namelijk een ernstige ziekte. Je streeft iets na dat in de hele wereldgeschiedenis nog nooit is voorgekomen: perfectie. Je lijdt aan de overmoed dat jij die wel kan bewerkstelligen. We kunnen om ons heen zien tot wat voor lijden het leidt. Ik denk dat veel burn-outgevallen voortkomen uit de neiging tot perfectionisme; het willen beheersen van een situatie die te ingewikkeld is voor één mens. Zeker in een wereld die steeds complexer wordt is deze afwijking heel schadelijk. Ik heb net weer een directiesecretaresse onderuit zien gaan. Ze wilde het thuis én op haar werk té goed doen. Perfectionisme.

Ik moet altijd erg lachen om mensen die zeggen ‘een beetje perfectionistisch’ te zijn. Dat is een oxymoron: een uitspraak die met zichzelf in tegenspraak is. Perfectionist kan je nooit een beetje zijn, want dan zou je juist een imperfectionist zijn.

Deze ziekte komt latent veel voor bij mensen die het management ondersteunen. Het erge is, ze maken zichzelf ermee kapot. Ze durven geen fouten te maken, willen alles in de hand houden, cijferen zichzelf voortdurend weg. Voor wie zich hierin herkent: doe het niet. Niets is perfect, gelukkig maar. Anders zouden we klaar zijn. Het blijft rommelen, de rest van je leven en dat geeft helemaal niks. Mocht je symptomen van deze ziekte hebben, ga toch maar naar de psycholoog. Al staat het nog niet in het handboek.

Jeroen Busscher helpt organisaties veranderen en leiders ontwikkelen.

Hij adviseert, schrijft enspreekt hierover. jeroenbusscher.nl

COLOFON

COLOFON

Hoofdredacteur Vera Bot, verabot@vmnmedia.nl

Eindredacteur Hans Klis, hansklis@vmnmedia.nl

Aan dit nummer werkten mee

Gerda Bos, Jeroen Busscher, Lisette Dragt, Lonneke Gillissen, Gertjan Groen, Berna de Jong, Roel Peeters, Marieke Vennik, Karen Visser, Judith Winterkamp

Uitgever

Thijs van Pinxteren

Advertentie-acquisitie

André van der Hammen, andrevanderhammen@vmnmedia.nl tel. 06 46 41 88 43

Vormgeving colorscan, www.colorscan.nl

Basis ontwerp

Maya Timmer, M A T Ontwerp, bno Druk Wilco BV, Amersfoort

Adres VMN media, Utrechtseweg 44, 3704 HD Zeist tel. 088 5840 888, www.managementsupport.nl

Abonnementenadministratie klantenservice@vmnmedia.nl, tel. 088 5840 888

Abonnementen

Management Support Magazine verschijnt 4x per jaar. Bij een abonnement krijg je naast het magazine in print én online ook toegang tot de website, de nieuwsbrief, de Secretaresse Assistent boekenserie en korting op events en opleidingen. Voor meer informatie: managementsupport.nl/abonneren

Doelgroep

Management Support Magazine richt zich op de professionele secretaresse, managementassistent, officemanager en directiesecretaresse.

Partners

NH Hotels, Woudschoten, Kontakt der Kontinenten, Next Venue

Copyright

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. © VMN Media 2023

Publicatievoorwaarden

Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn de standaardpublicatievoorwaarden van Vakmedianet van toepassing. Deze zijn te vinden op www.vmnmedia.nl.

Disclaimer

Alle in deze uitgave opgenomen informatie is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. De juistheid en volledigheid kunnen echter niet worden gegarandeerd. Vakmedianet en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden dan ook geen aansprakelijkheid voor schade die het directe of indirecte gevolg is van het gebruik van de opgenomen informatie.

ISSN 1382-3590

Wij maken van uw evenement een onvergetelijke ervaring. Uw boodschap als stralend middelpunt, in één van onze ruim 530 hotels in 56 landen. Kies uit flexibele zalen en unieke ruimtes. En na afloop gaan uw gasten huiswaarts met precies dát gevoel dat u voor ogen had. nhpro.com

contact met ons op!