Mensen (en ook bedrijven) hebben behoefte aan het nemen van risico Oorspronkelijke risicograad
Verantwoordingsfactor = Kostenfactor × Mate van risicoreductie
Naar evidence based safety Keer Fine-Kinney om De methodes van Fine en Kinney & Wiruth zijn praktische instrumenten om prioriteiten te stellen met betrekking tot de aan te pakken risico’s. Een minder gebruikt deel van deze methodes is het berekenen van de verantwoordingsfactor van mogelijke maatregelen. De verantwoordingsfactor drukt de verhouding uit tussen de hoeveelheid risicoreductie en de omvang van de investering. Met andere woorden: krijg ik voldoende veiligheid voor mijn euro? De verantwoordingsfactor geeft zodoende inzicht in de meest rendabele maatregelen. Zie de formule rechtsboven voor nieuw te treffen maatregelen. Om de verantwoordingsfactor voor reeds getroffen maatregelen te berekenen draai je Fine-Kinney om. Je schaft in gedachten maatregelen af, waardoor de risicograad toeneemt en budget vrijvalt. Je vult de risicotoename en het vrijgekomen budget in de formule voor de verantwoordingsfactor in. Dit geeft je inzicht in welke maatregelen de minste risicoreductie opleveren. Afschaffen van de minst rendabele maatregelen reduceert de complexiteit en verhoogt de gemiddelde opbrengst van de overige getroffen maatregelen. Bovendien kan je het vrijgekomen budget gebruiken voor het treffen van een nieuwe maatregel met een hoge opbrengst. De opbrengst van een veiligheidsmaatregel is een reductie van het risico. Deze afname moet in verhouding staan tot de investering in tijd en geld. Anders kan je de huidige situatie beter tot gewenste situatie verklaren (mits ethisch verantwoord).
Veel organisaties eindigen de plan-do-check-act-cyclus met vaststellen of de maatregel volgens plan is ingevoerd. Dit helpt weliswaar bij de evaluatie van het project ‘maatregel invoeren’, maar is ontoereikend voor het beoordelen van het proces ‘risico reduceren’. Om vast te stellen of het risico is afgenomen, is het nodig dat we onze veronderstelling over de opbrengst van een maatregel operationaliseren en meetbaar maken. Dat we voor het invoeren van een maatregel een nulmeting uitvoeren (liefst inclusief een controlegroep). Na het invoeren van de maatregel is een één-meting nodig om te controleren of de gewenste resultaten bereikt zijn. Mocht de maatregel geen succes zijn, dan schaffen we deze af en proberen we iets anders. Door systematisch de effectiviteit van maatregelen vast te stellen, verzamelen we bewijs voor de werking van interventies; we maken ze evidence based. Studenten van de Avans-opleiding Integrale Veiligheidskunde passen deze benadering in de praktijk toe bij het treffen van veiligheidsmaatregelen. Q
Bronnen Elvik, R. & Vaa, T. The handbook of road safety measures (2004). Fine, W.T. Mathematical evaluations for controlling hazards (1971). Keizer, K., et al. The spreading of disorder, Science 322, 1681 (2008). Kinney & Wiruth. Practical risk analysis for safety management (1976). Knecht, N. Risiko ist ein Menschenrecht. www.tagesanzeiger.ch, 29.01.2015. Perrow, C. Normal accidents (1999). Hidde de Jong is docent Integrale Veiligheidskunde bij Avans Hogeschool
Risico’s Waar ligt de grens tussen goede en slechte risico’s? Wat is een acceptabel risiconiveau? Werner Munter hanteert een pragmatische grens: het risiconiveau waaraan we dagelijks blootstaan. Voor de Zwitserse Alpen komt dit neer op 1 dode per 100.000 persoondagen die we er gezamenlijk doorbrengen. Zijn 3x3-systeem om lawinerisico’s in te schatten, heeft geleid tot een halvering van het aantal dodelijke lawineongevallen. Daardoor is dat aantal nu in overeenstemming met het normale dagelijkse risiconiveau.
46
NVVK-congres 2017 –
info special