8 www.bayanpress.net
ژماره ( ،)36سێشه‌ممه ،2013/5/21ساڵی یەکەم
مه‌درید دۆڕا یان مۆرینهۆ؟ حه‌مزه عوسامن
دوای ئه‌وه‌ی بۆ ماوه‌ی سێزده ساڵ له‌سه‌ر یه‌ك ریاڵ مه‌درید هیچ یارییه‌كی به‌رانبه‌ر هاوشارییه‌كه‌ی خۆی (ئه‌تله‌تیكۆ) نه‌دۆڕاندبوو، شكستێكی گ�ه‌وره‌ی له یاریگا و
له‌به‌رده‌م هانده‌رانی خۆی تۆمار كرد. ئه‌مه بۆ چه‌ند خاڵێكامن ده‌بات ،یه‌كه‌م ئه‌م دۆڕانه په‌یوه‌ندی به میزاج و بڕیاره نادروسته‌كان و سه‌ركردایه‌تییه هه‌ڵه‌شه نارساوه‌كه‌ی مۆوه ده‌بێت كه خراپرتین دۆڕانیشی به‌رانبه‌ر به‌رشه‌لۆنه دوو ساڵ پێش ئێستا له‌م ده‌یه‌ی دوایینه‌ی كالسیكۆدا وه‌ك ئه‌نجامی خراپ بۆ ریاڵ به‌ده‌ست هێنا .مۆرینهۆ له‌وه‌ته‌ی هاتووه،
ئ�ه‌گ�ه‌رچ��ی ده‌سكه‌وتیشی ه �ه‌ب��ووه، كه‌سیه‌تیی یاریزانانی ڕیاڵی خستووەته ژێر پرسیارێكی گه‌وره‌وه له‌به‌رده‌م میدیا و رشۆڤه‌كاران و هاند هرانی دونیادا ،كه له هیچ سه‌رده‌م و كاتێكدا به‌م چه‌شنه توندوتیژی ب هرانبه‌ر تیپی میوان نه‌كراوه، ئه‌گه‌ر هاوشاریی خۆشی بێت .كێشه‌كانی كالسیكۆ په‌یوه‌ندییان به مێژووه‌وه هه‌یه، به‌اڵم ناكرێت بڵێین مۆ رۆڵی نه‌بووه له
گه‌وره‌كردنیشیاندا .كریستیانۆ ڕۆناڵدۆ، ئه‌و ئه‌ستێره‌یه‌ی كه هیچكات به‌م شێوه گه‌رمه مامه‌ڵه‌ی له گه‌ڵ یاری و یاریزاناندا ن �ه‌ك��ردووه ،مۆ كردییه گاڵته‌جاڕێكی ت��ری م��ێ��ژووی م�ه‌دری��دی��ی�ه‌ك��ان .بۆیه تێپه‌ڕاندنی به‌رشه‌لۆن ه وه‌ك به‌هێزترین تیمی ئیسپانیا و ئه‌وروپاش ،گوناهێكی گ �ه‌وره‌ی دۆڕاندنه‌كه‌ی مه‌دریدمان له یاریی كۆتایی جامی شادا پێ ده‌ڵێت.
هه‌ڵوێست وه‌رگرتن له‌سه‌ر ئه‌وه نیی ه ئه‌نجامه‌كانی مه‌درید خراپن و شایه‌نی ئه‌وه‌بوو بگاته یاریی كۆتایی چامپیۆنس لیگ و ببێته خ��اوه‌ن جامی شا ،به‌ڵكو كێشه‌كه له‌سه‌ر ئه‌وه‌یه كه ڕیاڵ ئاكاری نێو یاریگای له‌ده‌ست چووه و میزاجی مۆ سه‌رله‌به‌ر له سانتیاگۆ و یاریگاكانی تردا بۆ ڕیاڵییه‌كان هه‌میشه ئاماده‌یه ،ئه‌مه كێش ه هه‌ره گه‌وره‌كه‌یه .دوای سێ ساڵ له
نواندنی ئاستێكی باش ،دواجار مۆ ل ه كۆتاییه‌كاندا هه‌موو شتێك خراپ ده‌ك��ات ئه‌مه كێشه‌ی گ��ه‌وره‌ی ئێستای ریاڵه.ڕە‌نگه ئه‌گه‌ر له ده‌ره‌وه‌ی مۆوه بیر له ڕاهێنه‌رێكی باش بكرێته‌وه ،مه‌درید بگه‌ڕێته‌وه نێو دونیا جوانه‌كه‌ی وه‌رزش و گرنگرتین شت ،ئاكاری وه‌رزشییانه‌ی بۆ بگه‌ڕێته‌وه.
به‌رازیل ل ه خراپترین كاتیدایه ره‌وه‌ند س��اڵ��ی داه���ات���وو ب��� هرازی���ل میوانداریی جامی جیهانیى ده‌كات. له پێش ئه‌ویشدا له هاوینی ئه‌مساڵدا میوانداریی جامی كیشوه‌ره‌كان ده‌ك��ات .ك ه به‌رازیل له‌سه‌ر ئاستی هه‌ڵبژارده‌كه‌ی ،ئێستا ب ه خراپرتین كاته‌كانیدا تێده‌په‌ڕێت ،نه‌ك هه‌ر ئ �ه‌وه‌ن��دە ،به‌ڵكو ل�ه‌وك��ات�ه‌وه‌ی كه ده‌ستی كردوو ه به یاریی تۆپی پێ. ب��� هڕازی���ل ،ك��ه هه‌میش ه له سه‌ره‌وه‌ی عه‌رشی تۆپی پێی جیهانه‌وه بوو ،به‌ڵكو ل ه لوتكه‌ی پۆلێنكردنه‌كانی ف��ی��ف��ادا ب���ووه ،ل��ه‌وك��ات��ه‌وه‌ی ئه‌و پۆلێنكردن ه رێ��ك��خ�راوه .ئێستا له
دوای دواوه ده‌یبینین له نێوان د ه تیپی یه‌كه‌مدا. له‌وكاته‌وه‌ی رۆناڵدۆی دیارده وازی هێناوه ،هه‌روه‌ها له‌وكاته‌وه‌ی ئاستی رۆناڵدینهۆ گ هڕاوه‌ت ه دواوه .تۆپی پێی ب هرازیل كه تووشی نه‌زۆكی ب��وو ه له خستنه‌وه‌ی ئه‌ستێره‌دا ،وای لێهاتووه ناتوانێت ل�ه‌گ�ه‌ڵ گ��ۆڕان � ه خێراكاندا هه‌نگاو هه‌ڵنێت و خۆی له‌گه‌ڵ تۆپی پێی جیهاندا رێك بخات .هه‌ر ئه‌وه‌شه وای كردوو ه ك ه كیشوه‌ری ئه‌وروپا باشرت بێت و هه‌ڵبژارده‌كانی بتوانن بگه‌نه یارییه‌كانی كۆتایی جامی جیهانیی 2006 و یاریی كۆتایی جامی جیهانیی ،2010 له ئاماده‌نه‌بوونی ته‌واوی هه‌ڵبژارده‌كانی ئه‌مریكای التین و باشووردا.
ئه‌و حاڵه‌ی كه ئێستا هه‌ڵبژارده‌ی به‌رازیل پێی گه‌یشتووه ،پاڵی ناو ه به یه‌كێتیی تۆپی پێكه‌یه‌و ه ك ه ده‌سته‌ی هونه‌ری به ته‌واوه‌تی بگۆڕێت ،دوای سێ ساڵ و سپاردنی كاره‌ك ه به كه‌سانی خاوه‌ن شكۆ و به‌رزی وه‌كو سكۆالریی پاڵه‌وانی جامی جیهانیی 2002و رۆبه‌رتۆ كارلۆسی پاڵه‌وانی جامی جیهانیی ،1994به‌اڵم ئایا ئه‌مان ه ده‌توانن ئه‌وه‌ی زه‌مه‌ن گۆڕیویه‌تی چاكی بكه‌نه‌وه؟ ئاماژەكانی گ هڕان ه دواوه‌ی ب هرازیل روون و ئاشكران ،بۆ منوون ه راهێن هرانی به‌رازیل به ت�ه‌واوه‌ت��ی شاردراونه‌ته‌وه له‌سه‌ر ئاستی تۆپی پێی جیهان ،چه‌ند دانه‌یه‌كی كه‌میان نه‌بێت ،ك ه ئه‌وانیش له‌نێو واڵت��ان��ی ت���ازه پێگه‌یشتوو و
نه‌وتییه‌كاندا ده‌ستاوده‌ستیان پێده‌كرێت، به‌ڵكو ك��اره‌ك � ه گه‌یشتوو ه ب ه جۆری یاریزانه‌كانیش ،كه خاڵی جیاواز بن له ئه‌وروپا ،كه ئێستا ئاماده‌نه‌بووی ئاماده‌ن، ك ه ن ه ئه‌ستێره‌ی ئێستان و ن ه ئه‌ستێره‌ی داهاتوو .ته‌نانه‌ت یاریزان ه الوه‌كانیش كه پشتیان پێده‌به‌سرتێت وه‌ك پاتۆ ،ك ه پێشرت له‌گه‌اڵ میالن بوو و كۆتینهۆ له‌گه‌ڵ ئه‌نته‌ر و ئه‌وانی تریش ،به‌رده‌وام دراون به‌ده‌م باوه ،هۆلكی به‌هێزیش چوو بۆ خولی رووسیا. له ئه‌وروپا هیچ ناوێكیان نییه نارساو بێت ،به‌ڵكو هیچ كه‌سێك نیی ه ركابه‌ری بكات له‌سه‌ر نازناوی باشرتین یاریزانی جیهان ،دوای ئ��ه‌وه‌ی ب هرازیلییه‌كان گه‌وره‌ی بوون ل ه ده‌یه‌ی نه‌وه‌ده‌كان و
سه‌ره‌تای دوو ه �ه‌زاردا .خراپرت له‌وه‌ش، خولی به‌رازیلی خۆی وای لێهاتوو ه كه ئه‌ستێر ه و به‌خرشاوی راستی تێدا نه‌بێت، ته‌نانه‌ت یاریزانێكی پیر و په‌ككه‌وتووی وه‌ك سیدۆرفی هۆڵه‌ندی بوو ه ب ه یه‌كێك ل ه ئه‌ستێره‌كان له‌وێ ،ك ه له‌گه‌ڵ یانه‌ی كۆرینتیانز یاری ده‌كات. ل ه سه‌روو هه‌موو ئه‌مانه‌وه ،ده‌بینین هه‌ڵبژارده‌كانی تاز ه پێگه‌یشتووان و الوان ئاماده‌ییان نییه ،ته‌نانه‌ت تیپی الوانه‌كه‌ی، س�ه‌رن�ه‌ك�ه‌وت بۆ كۆتاییه‌كانی جامی جیهانیی چاوه‌ڕوانكراو له توركیا ،ئه‌وه‌ش زه‌نگی ترسناكی لێداوه بۆ حاڵی تیپێك كه به جادووگه‌ره‌كانی جیهان ده‌نارسان. به‌رازیل هه‌روه‌ها مه‌ینه‌تییه‌كی ت��ری��ش��ی ه��ه‌ی��ه ،ك��ه ئ��ه‌وی��ش حاڵی
دامه‌زراوه‌كانێتی ،ك ه چه‌ند مانگێكی ك �ه‌م م��اوه ب��ۆ پاڵه‌وانێتیی جامی كیشوه‌ره‌كان و ساڵێكیش بۆ جامی جیهانی ،ره‌خنه‌گرتنه‌كانی رۆژان�ه‌ی فیفا بۆ دواكه‌وتنی به‌رهه‌مه‌كه .جا ئه‌گه‌ر ئه‌م ه سه‌ره‌تا بێت ،ئه‌وا هه‌ر مه‌گه‌ر خوا خۆی بگاته فریایان. جامی جیهانی ،له كاتێكی هه‌ڵه‌دا چوو بۆ به‌رازیل و ناخۆشییه‌كانی 1950له‌وانه‌ی ه سوكرت بێت ل ه ب هرامبه‌ر ئ���ه‌وه‌ی روو ده‌دات ل� ه 2014دا، له‌به‌رئه‌و ه ئه‌وروپییه‌كان به ته‌واوی هانده‌رن بۆ دانانی نه‌خشه‌ی كۆتایی بۆ ئه‌فسانه‌یی ب هرازیل و راگه‌یاندنی چه‌رخێكی نوێ له تۆپی پێدا ،ئه‌گه‌ر به فیعلی ده‌ستیشی پێنه‌كردبێت.
كۆتاییه‌ك ك ه قازانجه‌كه‌ی بۆ گیرفانی ئه‌ڵمانییه‌كانه دارا حسێن پ�����اش ب���ه‌س���ه‌رب���ردن���ی س�ه‌رده‌م��ێ��ك��ی زێ��ڕی��ن ،یانه‌ی به‌رشه‌لۆنه‌ی ئیسپانی ئااڵكه‌ی ده‌ستی دایه یانه‌ی بایرن میونخ. ئێستا ئه‌م یانه باڤارییه پاڵێوراوی سه‌ره‌كییه بۆ بردنه‌وه‌ی نازناوی یانه‌پاڵه‌وانه‌كانی ئه‌وروپا .ئه‌وه‌ی دێته به‌رده‌می ،به ته‌ڕ و وشكه‌وه ده‌یسووتێنێت و رایده‌ماڵێت. ه��ه‌روه‌ك چۆن له چه‌ند ساڵی پێشوودا به‌رشه‌لۆنه مێژوویه‌كی گه‌وره‌ی تۆماركرد. ل��ه ب���ه‌رام���ب���ه‌ردا ی��ان �ه‌ی
ب��وروس��ی��ا دۆرمت��ۆن��د ه �ه‌ی �ه ك �ه ل ه سه‌ره‌تای هه‌ستانه‌وه‌دایه و له هه‌وڵی پێكهێنانی نه‌وه‌یه‌كی ئاڵتونیدایه بۆ داه��ات��وو .هه‌رچه‌نده له ئاستی هاونیشتامنییه‌كه‌یدا نییه ،ب�ه‌اڵم به‌هۆی شاره‌زایی لێی و چه‌ند جار رووبه‌ڕووبونه‌وه له‌گه‌ڵیدا ،هه‌مان چانسی هه‌یه بۆ به‌ده‌ستهێنانی خولی یانه‌پاڵه‌وانه‌كان. سه‌ركه‌وتنی دوو یانه‌ی ئه‌ڵامنی بۆ یاریی كۆتایی، زیاتر له مانایه‌كی تر له‌خۆ ده‌گرێت ،كه یه‌ك له‌وانه گ��هڕان��ه‌وه‌ی تۆپی پێی ئه‌ڵامنییه بۆ سه‌ر سه‌كۆی ن��ازن��ازوه‌ك��ان ،دوای ئ���ه‌وه‌ی له م��اوه‌ی پێشوودا تۆپی پێی ئیسپانیا
پاریس داوای چوار ملیۆن له ریاڵ ده‌كات دوای ئه‌وه‌ی یانه‌ی كارلۆ ئه‌نچیلۆتی بڕیاریدا یانه‌ی پاریس سان جێرمان به‌جێبهێڵێت به مه‌به‌ستی شوێنگرتنه‌وه‌ی جۆزێ مۆرینۆی راهێنه‌ری یانه‌ی ریاڵ مه‌درید ،له ئێستادا نارس خلێفی سه‌رۆكی یانه‌ی پاریسییه‌كه ئاماده نییه بێب هرامبه‌ر ده‌ستبه‌رداریی ئه‌و راهێنه‌ره ببێت و داوای چوار ملیۆن یۆرۆ ده‌كات له بۆ هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی بۆنده‌كه له‌الیه‌ن ئه‌و راهێنه‌ره‌وه یاخود به‌رده‌وام بێت له كاره‌كه‌ی بۆ وه‌رزی داهاتوو ،ئه‌گه‌ر نا په‌نا ده‌باته به‌ر یاسا بۆ یه‌كال كردنه‌وه‌ی كێشه‌كه ،له ب هرامبه‌ریشدا ریاڵ مه‌درید كه نایه‌وێت ئه‌و بڕ ه پاره‌یه بدات ده‌یه‌وێت بێب هرامبه‌ر ئه‌و راهێنه‌ره ببات بۆخۆی ،به‌اڵم له‌وانه‌ی ه له كۆتاییدا ناچار بكرێت به پێدانی پاره‌كه.
بااڵده‌ست بوو ،چ له ئاستی ئه‌ورپا و چ له ئاستی جیهاندا. بایر میونخی خاوه‌نی چوار پاڵه‌وانێتیی نازناوه‌كه، پاڵنه‌رێكی گ���ه‌وره‌ی هه‌یه بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌مجاره نازناوه‌كه له ده‌ست نه‌دات ،دوای ئه‌وه‌ی وه‌رزی پێشوو ب �ه شێوه‌یه‌كی دراماتیكی و به لێدانی یه‌كال كه‌ره‌وه نازناوه‌كه‌ی له‌ده‌ستدا ،جگه له‌وه‌ی 2010ی��ش به هه‌مان شێوه له كاتی راهێنه‌رایه‌تی ڤانگالی هۆڵه‌ندیدا گه‌یشتنه یاریی كۆتایی و به ئینته‌ر میالنی ئیتاڵیی دۆڕاند. له به‌رامبه‌ردا بوروسیا دۆرمتۆند ك �ه پێشرت ج��ارێ��ك س��اڵ��ی -1996 1997به‌ده‌ستی هێناوه ،له هه‌وڵی
ریتزۆلی یاری كۆتایی به‌ڕێو‌ه ده‌بات یه‌كێتی تۆپی پێی ئه‌وروپی بڕیاریدا ئه‌ركی به‌ڕێوه‌بردنی یاریی كۆتایی خولی یانه پاڵه‌وانه‌كانی ئه‌ورپا به داوه‌ری ئیتاڵی ئه‌ندریا ریتزۆلی بسپێرێت. ریتزۆلی ته‌مه‌ن 41ساڵ كه ساڵی 2007بۆته داوه‌ری نێوده‌وڵه‌تیی، ساڵی 2010یاریی كۆتایی خولی ئه‌وروپی به‌ڕێوه‌برد كه ئه‌تله‌تیكۆ مه‌درید نازناوه‌كه‌ی به‌ده‌ستهێنا ،له‌م وه‌رزه‌ش���دا چ��وار یاریی له یانه‌پاڵه‌وانه‌كاندا به‌ڕێوه‌برد كه گرنگرتینیان یاریی گه‌ڕانه‌وه‌ی قۆناغی 16بوو له نێوان مه‌له‌گا و پۆرتۆدا ،دوو جاریش یاری بایر میونخی به‌ڕێوه‌بردووه له ساڵی 2010و وه‌رزی رابردوودا.
ئ���ه‌وه‌دای���ه ئ �ه‌س��پ��ی ره‌ش��ی راسته‌قینه‌ی پاڵه‌وانێتییه‌كه بێت و دوای ئه‌وه‌ی به هۆی قورسیی گرووپه‌كه‌یه‌وه له سه‌رەتاوه گومان ده‌ك �را بكرێته ده‌ره‌وه له قۆناغی یه‌كه‌مدا ،به‌اڵم به پێچه‌وانه‌ی پێشبینییه‌كانه‌وه، ق��ۆن��اغ ب��ه ق��ۆن��اغ��ی ب���ڕی و وه‌ك ئه‌سپی ره‌ش گه‌یشته كۆتایی ،ئێستایش پێویستی به ی�ه‌ك هه‌نگاوی ت��ره بۆئه‌وه‌ی جارێكی تر نازناوه‌كه به‌ده‌ست بهێنێت.له ن��ێ��وان ئ��ه‌م دوو یانه‌شدا هه‌ر كامیان براوه بن، قانجه‌كه‌ی ده‌چێته گیرفانی ئه‌ڵامنییه‌كانه‌وه و ره‌سیدی ئه‌وان زیاد ده‌كات.
ئه‌م هه‌فت‌ه نادال چووه پله‌ی چواره‌م له ریزبه‌ندی هه‌فتانه‌ی یاریزانانی تێنسدا رافائیل نادالی ئیسپانی دوای به‌سه‌ر بردنی چه‌ند مانگێك له پله‌ی پێنجه‌مدا توانی بگه‌ڕێته‌وه پله‌ی چواره‌می ریزبه‌ندی ،دوای ئه‌وه‌ی پاڵه‌وانێتی رۆما به‌ده‌ستهێنا بۆ حه‌وته‌م جار له مێژوودا له كۆی هه‌شت جار كه گه‌یشتۆته یاریی كۆتایی له ساڵی 2005ه‌وه. ریزبه‌ندییه‌كه گۆڕانكارییه‌كی ئه‌وتۆی به‌خۆوه نه‌بینیوه ،ته‌نها نادال پله‌یه‌ك سه‌ركه‌وتوه و پێش فێره‌ری هاونیشتیامنی كه‌وتووه. ریزبه‌ندییه‌كه‌یش به‌م شێوه‌یه یه -1 :جۆكۆڤیچ -2 ،12310مۆرای -3 ،8670فێدرێر -4 ،8000نادال 6895خاڵ ،به دوایاندا هه‌ریه‌ك ه له فێره‌ر و بریدیچ و دیلپۆترۆ و تسۆنگا و گاسكێی و تیبساریڤیچ دێن.