دهزگای خێرخوازیی بارزانی ،ناحكومییه ،سیاسی نییه ،ئاینی نییه، بهڵكو دهزگایهكی خێرخوازیی كوردستانییه ل ه ساڵی 2005 ل ه ههولێر_ههرێمی كوردستان دامهزراوه ،ل ه بنهڕهتدا جهخت لهسهر گهیاندنی هاوكاری بۆ خهڵكی لێقهوماو و كهمدهرامهت و ئاوار ه و پهنابهر دهكات ،گرنگی ب ه پهروهردهكردنی منداڵ و باشتركردنی رهوشی تهندروستی و دابینكردنی پێداویستی خاوهن پێداویستی ه تایبهتیهكان ل ه كوردستاندا دهدات. فهلسهفهی كاری دهزگای خێرخوازیی بارزانی ل ه وتهیهكی (بارزانیی نهمر)هو ه سروشی وهرگرتوو ه ك ه دهڵێت( :شانازیی ه بــۆ مــــرۆڤ خــزم ـهتــكــاری میللهتی خـــۆی بــێــت) .وهكــوتــر سهنتهری پرۆژ ه خێرخوازییهكانی دهزگای خێرخوازیی بارزانی مرۆڤه ،بۆی ه ل ه هـهر كۆمهڵگهو سنووری جوگرافیایهكدا مرۆڤهكان پێویستیان ب ه هــاوكــاری مرۆیی ههبووبێ ل ه سێكتهرهكانی (خۆراكی ،پــهروهرده ،رۆشنبیری ،تهندروستی، كۆمهاڵیهتی و هــون ـهری) دهزگـــای خێرخوازیی بــارزانــی ب ه ئهركی خۆی ههستاو ه و كهمتهرخهمی نهكردووه. ل ه ئهنجامی نهبوونی دهزگایهكی خێرخوازیی ل ه كوردستان، بــۆ ئــــهوهی هـــاوكـــاری خ ـهڵــكــی هـــــهژارو ك ـهمــدهرام ـهتــی كوردستان بكات ،دامهزراندنی دهزگــای خێرخوازیی بارزانی پێویستیهكی ههنوكهیی بوو ،پهنابهرو ئاوارهكان پێویستی زۆریــان ب ه خــۆراك و جلوبهرگ و داوودهرمـــان و كهرهستهی
تهندروستی ه ـهبــووه ،دهزگــا ل ه س ـهرهتــای دامـهزرانــدنــیـهو ه ئهو بۆشاییانهی پڕكردۆتهوهو رۆژ لهدوای رۆژ ب ه بهرنامهی پێشكهوتووتر و لهسێكتهری جـــۆراوجـــۆردا خــزمـهتــی بهو كهسان ه كــردوو ه ك ه شایستهی خزمهتكردن بوون. بۆ ئهنجامدانی ئهم ئهرك ه پیرۆزهش ،پشتی ب ه خهڵكی خێرخواز و مرۆڤدۆستی كوردستان بهستووه ،دهتوانین بڵێین بهشێوهیهكی سهرهی خهڵكی خێرخواز و دهوڵهمهندی كوردستان تهمویلی (فهند)ی پرۆژهكانی دهزگای خێرخوازیی بارزانی دهكهن ،ك ه جێگهی دهستخۆشی و پێزانیینه ،ههروهها دهزگای خێرخوازیی بارزانی بههاوبهشی لهگهڵ ئاژانسهكانی UNو رێكخراو ه خێرخوازیی ه نێودهوڵهتییهكان و واڵتانی هاریكاربهخش ،رۆژان ه یارمهتی مرۆیی پێشكهشی پهنابهرو ئاوارهكانی واڵتانی سووریاو عێراق دهكات ك ه ژمارهیان زیاتر ه له ( 1ملیۆن و 800ههزار) كهس دهبێت و روویان ل ه ههرێمی كوردستان كردووه. ئۆفێسی سهرهكی دهزگای خێرخوازیی بارزانی ل ه ههولێر ه و ههروهها ئۆفیسی ل ه پارێزگاكانی (دهۆك ،ههولێر ،سلێمانی) ههیه .ههمدیس ل ه ئیدارهی گهرمیان و پارێزگای كهركوك و سهرجهم كهمپهكاندا دهزگای خێرخوازیی بارزانی ،ئۆفێس، سهنتهر ،یان نوێنهری ههیه .چاالكییهكانی دهزگای خێرخوازیی بارزانی ل ه الیهن تیمێكی پرۆفیشناڵهو ه ك ه بهشێوهی فولتایم كارهكانیان ب ه ئهنجام دهگهێنن جێبهجێ دهكرێت.
لهسهرهتای دامهزراندنی دهزگای خێرخوازیی بارزانی لهساڵی 2005و ه بهشداری بهرچاوی ل ه چاالكیی ه مرۆییهكانی ههر سێ پارێزگاكانی (دهۆك ،ههولێر و سلێمانی) ل ه ههرێمی كوردستان كردووه. ل ه ئهنجامی نهبوونی دهزگایهكی خێرخوازیی ل ه كوردستان ،بۆ ئهوهی هاوكاری خهڵكی ههژار و كهمدهرامهتی كوردستان بكات ،دامهزراندنی دهزگای خێرخوازیی بارزانی پێویستییهكی ههنووكهیی بوو، گ پهنابهر و ئاوارهكان پێوستی خۆراكی و جلوبهر و تهندروستی زۆریان ههبووه ،دهزگا لهسهرهتای دامهزراندنییهو ه ئهو بۆشاییانهی پڕكردۆتهو ه و رۆژ لـهدوای رۆژ ب ه بهرنامهی پێشكهوتووتر و ل ه سێكتهری جۆراوجۆردا خزمهتی ب ه ئهو كهسانهی كردوو ه ك ه شایستهی خزمهتكردن بوون. ســهنــتــهری پــــرۆژ ه خــێــرخــوازیــی ـهكــانــی دهزگــــای خــێــرخــوازیــی بــــارزانــــی مـــرۆڤـــه ،بــۆیــ ه ل ـهه ـهر
كــوێــی ـهك مــــرۆڤ و كــۆم ـهڵــگ ـ ه پــێــویــســتــی ب ه هــاوكــاری مــرۆیــی لـ ه سێكتهرهكانی (خــۆراكــی، پ ـهروهردهی ،رۆشنبیری ،تهندروستی ،كۆمهاڵیهتی و ه ــونـ ـهری) هــهبــووبــێ ،دهزگــــای خــێــرخــوازیــی بـــارزانـــی بــ ه ئــهركــی خـــۆی ه ـهســتــاوه. ل ه ئێستادا دهزگای خێرخوازیی بارزانی ئۆفێسی ل ه ( )16كهمپی پهنابهر و ئاوار ه له ههر سێ پارێزگاكهی ههرێمی كوردستان ههیه ،ههروهها ( )11سهنتهری رۆشنبیری و هونهری ل ه كهمپی ئاوارهكاندا ههی ه و رۆژانــ ه تیایدا چاالكی ئهنجامدهدرێت.
* س ـهنــت ـهری (م ـهشــقــی پیشهیی ت ـهنــاهــی) ل ه پارێزگای دهۆك ،ئهم چاالكیان ه ئهنجامدراون: _ دابـــهشـــكـــردنـــی بــــڕوانــــامــــهی دهرچـــــــوو بۆ دوو خــولــی فــێــربــوونــی كــۆمــپــیــوت ـهر و خــولــی فــێــربــوونــی دروومـــــان بــهســهر 42فــێــرخــواز ل ه كــهمــپــی شـــاریـــا لـــ ه پـــارێـــزگـــای دهــــۆك. _ كـــردنـــهوهی دوو خــولــی فــێــربــوونــی زمــانــی ئینگلیزی بۆ 42فێرخواز لهكهمپی شاریا. * ســهن ــتــهری عــوســمــان ســـهبـــری لـــ ه كـهمــپــی قــوشــتـهپــه ئــهم چــاالكــیــانـ ه ئ ـهنــجــامــدراون: _ كــردنـهوهی خولێكی فێربوونی رۆژنامهوانی و چۆنیهتی بهكارهێنانی كامێرای ڤیدۆ و ههواڵی رۆژنامهنووسی بۆ 15فێرخواز بۆ ماوهی مانگێك. _ لــــــ ه هــــهڵــــمــــهتــــێــــكــــی ســـهرتـــاشـــیـــنـــی بـــــــه كـــــــۆمـــــــهڵ بـــــــۆ 30كـــــــهس. * لــ ه ســهنــتــهری (قــــــهدری جــــان) لــ ه كهمپی دارهشــهكــران ئ ـهم چاالكیان ه ئهنجامدراون: _ كردنهوهی خولێكی جوانكاری بۆ 30فێرخواز. _ كـــردنـــهوهی خــولــی فــێــربــوونــی دروومـــــان بۆ پــیــاو و ئ ــاف ــرهت بــۆ مــــاوهی دوو مــانــگ. _ ســازكــردنــی ئاههنگی دهرچــوونــی فێرخوازانی خولی فــریــاگــوزاری خێراو دابهشكردنی بڕوانام ه بــــهســــهر 40فــــێــــرخــــوازی بــــهشــــداربــــوو. * لــ ه ســهنــتــهری (نــــورهدیــــن زازا) لــ ه كهمپی كهورگۆسك ،ئـهم چاالكیان ه ئهنجامدراون: _ بـــهڕێـــوهچـــوونـــی هــهڵــمــهتــی س ـهرتــاشــیــنــی بـــــــهكـــــــۆمـــــــهڵ بــــــــۆ 80كــــــــهس.
_ كــــــــردنــــــــهوهی خــــولــــێــــكــــی فــــێــــربــــوونــــی زمـــــانـــــی كــــــــــوردی بـــــۆ 14فــــێــــرخــــواز. _ كــردنــهوهی خــولــی تـهنــدروســتــی و پاكوخاوێنی بـــۆ مـــــاوهی دوو م ــان ــگ بـــۆ 40فــێــرخــواز. * ل ه سهنتهری (رهوشهن بهدرخان) ل ه كهمپی گهویالنی سنوری پارێزگای دهۆك ،ئهم چاالكیان ه ئهنجامدراون: _كـــــــردنـــــــهوهی خــــولــــی فـــریـــاكـــهوتـــنـــی خــێــرا بــــۆ مـــــــاوهی مــانــگــێــك بــــۆ 40فـــێـــرخـــواز. _ دابهشكردنی پـهرتــوك ل ـهبــارهی چــاودێــری خۆیی پـــیـــاوان لــه رووبــــهڕووبــــونــــهوهی بـــارودۆخـــهكـــان بـــهســـهر ســـهرجـــهم خــێــزانــی كــهمــپــهكــهدا. * ل ه كهمپی باجید كـهنــدااڵ ل ه سنوری پارێزگای دهۆك ساڵیادی كارهساتهكهی شهنگال كرایهوه. * ل ه كهمپی عهربهت ل ه سنوری پارێزگای سلێمانی، ساڵیادی كارهساتهكهی خهڵكی شهنگال كرایهوه. * لــه ك ـهمــپــی مــامــلــیــان لــ ه س ــن ــوری پــارێــزگــای دهــــــۆك ،یــــادكــــردنــــهوهی ســـاڵـــیـــادی كــارهســاتــ ه دڵتهزێنهكهی خهڵكی شهنگال ب ـهرز راگیرا. * ل ه كهمپی بێرسف 1لهسنوری پارێزگای دهۆك، خــولــێــكــی تــۆپــی پــێ بــۆ 16تــیــپ ك ــرایــهوه. * ل ه كهمپی چهمشكۆ ل ه سنوری پارێزگای دهۆك، خولێكی تۆپی بال ه بــۆ 16تیپ بـهڕێــوهچــوو. * لــ ه ك ـهمــپــی داودیــــــان لــ ه س ــن ــوری پــارێــزگــای ده ــۆك ،پێشكهشكردنی وانــ ه لـهسـهر تهندروستی و زانــســتــی و وۆركــشــۆپــێــك لــهبــارهی كێشهكانی نـــــاو كـــهمـــپ بــــۆ بــــۆ 130بــــهشــــداربــــوو.
* لــــ ه كــهم ــپ ــی كـــهورگـــۆســـكـــی ســـــهر بـ ه پـــارێـــزگـــای هـــهولـــێـــر ،دهزگـــــــای خــێــرخــوازیــی بــــارزانــــی ئــــهم چ ــاالك ــیــهی ئــهن ــج ــام ــداوه: _ دابهشكردنی پارسێلی خۆراك بهسهر 45خێزان.
* لهكهمپی چهمشكۆ سهر ب ه پارێزگای دهۆك ،دهزگای خێرخوازیی بارزانی ئهم چاالكیهی ئهنجامداوه: _ دابـــــهشـــــكـــــردنـــــی پــــارســــێــــلــــی خـــــــۆراك خـــــــــێـــــــــزان. 4260 بــــــــــهســــــــــهر
* ل ـهك ـهمــپــی گـــهویـــان لــهســنــوری پــارێــزگــای دهــــــــۆك ،دهزگـــــــــای خــــیــــرخــــوازیــــی بــــارزانــــی ئـــــــهم چــــاالكــــیــــانــــهی ئــــهنــــجــــامــــداوه:
* لــــ ه كــهم ــپ ــی دارهشــــــهكــــــران لــــ ه س ــن ــوری پـــارێـــزگـــای هـــهولـــێـــر ،دهزگـــــــای خــێــرخــوازیــی بـــارزانـــی ئـــهم چــاالكــیــانــهی ئــهنــجــامــداوه:
_ دابـهشــكــردنــی شیر بـهسـهر 198منداڵ.
_ دابهشكردنی پارسێلی خۆراك بهسهر 39خێزان.
* لهكهمپی داودیان لهسنوری پارێزگای دهۆك ،دهزگای خیرخوازیی بارزانی ئهم چاالكیانهی ئهنجامداوه:
* لــهكــهمــپــی بــێــرســفــی 1و 2ی ســــهر ب ه پــــارێــــزگــــای دهـــــــۆك ،دهزگــــــــای خ ــێ ــرخ ــوازی ــی بــــارزانــــی ئــــهم چ ــاالك ــیــهی ئــهن ــج ــام ــداوه:
_ دابـــــهشـــــكـــــردنـــــی پــــارســــێــــلــــی خـــــــۆراك بـــــــــــهســـــــــــهر 775خـــــــــێـــــــــزان. * لهكهمپی ماملیانی سهر ب ه پارێزگای دهۆك ،دهزگای خێرخوازیی بارزانی ئهم چاالكیهی ئهنجامداوه: _ دابـــــهشـــــكـــــردنـــــی پــــارســــێــــلــــی خـــــــۆراك خــــــــێــــــــزان. 2364 بــــــــــهســــــــــهر
_ دابـــــهشـــــكـــــردنـــــی پــــارســــێــــلــــی خـــــــۆراك خــــــــێــــــــزان. 3381 بــــــــــهســــــــــهر
* لــــ ه كـــهمـــپـــی دارهشـــــــهكـــــــران لــــ ه ســـنـــوری پــــارێــــزگــــای هـــهولـــێـــر ،دهزگــــــــای خـــێـــرخـــوازیـــی بــــارزانــــی ئــــهم چ ــاالك ــی ــانــهی ئــهن ــج ــام ــداوه: _ دابــهشــكــردنــی دۆشـــــهك و بــالــیــف و پــانــكـهو ســـێـــتـــی مــــهتــــبــــهخ بـــــهســـــهر 40خــــێــــزان. * ل ه كهمپی بهردهڕهشی سهر ب ه پارێزگای دهۆك ،دهزگای خێرخوازیی بارزانی ئهم چاالكیانهی ئهنجامداوه: _ دابـــــهشـــــكـــــردنـــــی مــــــوبــــــهڕیــــــدهو ه تـــرمـــزی ئــــــــــاو بــــــــهســــــــهر 1907خــــــێــــــزانــــــدا.
* ل ه كهمپی گهویالنی سهر ب ه پارێزگای دهۆك ،دهزگای خێرخوازیی بــارزانــی ئ ـهم چاالكیهی ئهنجامداوه: _ دابـــــهشـــــكـــــردنـــــی مــــــوبــــــهریــــــدهو ئـــامـــێـــری فـــــێـــــنـــــكـــــكـــــهرهو ه بــــــهســــــهر 4خـــــێـــــزان. * ل ه كهمپی قوشتهپهی س ـهر ب ه پارێزگای ههولێر، دهزگای خێرخوازیی بارزانی ئهم چاالكیهی ئهنجامداوه: _ دابهشكردنی دایبی بهسهر 35كهمئهندامدا. _ دابهشكردنی بڕی 150ههزار دینار بهسهر 2خێزاندا. _ دابهشكردنی عارهبانهی ویلچهرخ بهسهر 10كهسدا.
* كهمپی بهحرك ه ل ه سنووری پارێزگای ههولێر دهزگای خێرخوازیی بارزانی ئهم چاالكیانهی ئهنجامداوه:
* ل ه كهمپی ماملیان لهسنووری پارێزگای دهۆك ،دهزگای خێرخوازیی بــارزانــی ئـهم چاالكیانهی ئهنجامداوه:
_ دابــهشــكــردنــی مــوبــهریــد ه بــهســهر 16خــێــزان، لــهگــهڵ ســێــت م ـهنــج ـهڵ بــۆ 9خ ــێ ــزان ،دۆشـــهك و ل ــێ ــفــ ه و پـــانـــكـــ ه بــــۆ 9خـــێـــزانـــی تـــر. _ دابـــهشـــكـــردنـــی پ ــان ــكــهی شـــهحـــن و سێتی م ـهتــب ـهخ و لــێــف ـهو دۆشــــهك بــهســهر 49خــێــزان، كـــــ ه تـــــــازه هـــاتـــبـــونـــ ه نـــێـــو كـــهمـــپـــهكـــه. _ دابــــــهشــــــكــــــردنــــــی دایـــــــبـــــــی و شــــیــــری مـــــــنـــــــدااڵن بــــــهســــــهر 293خـــــێـــــزان. _ دابـــــهشـــــكـــــردنـــــی پـــــێـــــاو و شــــحــــاتــــ ه و جــلــوبــهرگــی ئـــافـــرهتـــان بـــۆ 1045كـــهس. _ دابهشكردنی دایبی و شیر بهسهر 270منداڵ.
_ دابــــهشــــكــــردنــــی پـــــاكـــــكـــــهرهو ه و دایــــبــــی و شـــیـــر و ســـــابـــــون بـــــهســـــهر 293خــــێــــزان. * كهمپی ههرشهم دهكهوێت ه سنووری پارێزگای ههولێر، دهزگای خێرخوازیی بارزانی ئهم چاالكیانهی ئهنجامداوه: _ دابـــــهشـــــكـــــردنـــــی بـــــابـــــوجـــــی ئـــــــافـــــــرهت و كــــــــچــــــــان بـــــــــهســـــــــهر 678كـــــــــهس. _ دابهشكردنی دایبی مندااڵن بهسهر 223منداڵ. * ل ه كهمپی كهورگۆسكی سهر ب ه پارێزگای ههولێر، دهزگای خێرخوازیی بارزانی ئهم چاالكیانهی ئهنجامداوه: _ دابـــــهشـــــكـــــردنـــــی بــــالــــیــــف و دۆشـــــــــــهك و ســـێـــتـــی مــــهتــــبــــهخ بـــــهســـــهر 30خــــێــــزان. * لهكهمپی باسرمهی سهر به پارێزگای ههولێر ،دهزگای خێرخوازیی بــارزانــی ئ ـهم چاالكیهی ئهنجامداوه: _ دابـهشــكــردنــی جــلــوبـهرگ بـهسـهر 826خێزان.
_ _ _ _ _ _
دابـــــهشـــــكـــــردنـــــی ســــێــــت ئـــــــــاوی خـــــــــواردنـــــــــهو ه بـــــهســـــهر 774خــــێــــزانــــی كــــهمــــپــــی بــــهحــــركــــه. دابـــــــهشـــــــكـــــــردنـــــــی پـــــارســـــێـــــلـــــی خــــــــــــــۆراك بـــــــهســـــــهر 9خــــــێــــــزانــــــی كـــــهمـــــپـــــی بـــــهحـــــركـــــه. دابـــــــهشـــــــكـــــــردنـــــــی ســــــــهمــــــــون بــــــــهســــــــهر 2334خــــــێــــــزانــــــی كـــــهمـــــپـــــی مـــــامـــــلـــــیـــــان. دابــــهشــــكــــردنــــی پـــارســـێـــلـــی خـــــــــۆراك و نــــــان بـــــهســـــهر 2151خــــێــــزانــــی كـــهمـــپـــی بــــــــــــهردهڕهش. دابـــــــهشـــــــكـــــــردنـــــــی گـــــۆشـــــتـــــی ســــــــــور بـــــــهســـــــهر 122خــــــێــــــزانــــــی كـــــهمـــــپـــــی بـــــهحـــــركـــــه. دابـــــهشـــــكـــــردنـــــی ســـــــــــاوارو دۆشـــــــــــاوی تــــهمــــاتــــ ه بـــــهســـــهر 278خــــێــــزانــــی كـــهمـــپـــی هـــــهرشـــــهم.
_ _ _ _ _
دوو جـــــــــار دابـــــــهشـــــــكـــــــردنـــــــی نـــــــــان بـــــــهســـــــهر 750خــــــێــــــزانــــــی كـــــهمـــــپـــــی بـــــهحـــــركـــــه. دوو جــــــار دابــــهشــــكــــردنــــی پـــارســـێـــلـــی خـــــــــۆراك بـــــهســـــهر 17خــــێــــزانــــی كـــهمـــپـــی بــــــــــــهردهڕهش. دوو جــــار دابـــهشـــكـــردنـــی نـــانـــی وشــــك و پــارســێــلــی خــــــۆراك بـــهســـهر 2695خ ــێ ــزان ــی كــهمــپــی قـــادیـــا. دابــــــهشــــــكــــــردنــــــی پـــــارســـــێـــــلـــــی خـــــــــــــۆراك بـــــــهســـــــهر 760خـــــێـــــزانـــــی كـــــهمـــــپـــــی بـــــهحـــــركـــــه. دابـــــهشـــــكـــــردنـــــی پــــارســــێــــلــــی خــــــــــۆراك بـــــهســـــهر 2216خــــێــــزانــــی كــــهمــــپــــی بــــاجــــیــــد كـــــهنـــــدااڵ
_ دابـــهشـــكـــردنـــی 5تــــۆن بـــرنـــج بــــههــــاوكــــاری رێ ــك ــخ ــراوێ ــك ــی ئــهمــهری ــك ــی بـــهســـهر پـــهنـــابـــهرانـــدا. _ رۆژانــــــ ه دابــیــنــكــردنــی 120هـــــهزار لــیــتــر ئــــاوی خــــواردنــــهو ه بـــۆ چــهنــد گــهڕهكــێــكــی شــــاری ه ـهولــێــر. _ دابینكردنی پێداویستی تهندروستی و پزیشكی بــۆ نهخۆشخانهی كــۆمــاری فێركردن لـ ه شــاری ههولێر. _ دابــیــنــكــردنــی پــێــداویــســتــی و خـــــۆراك بـــۆ 400خــێــزانــی ئـــــــاوارهی گـــونـــدی زارگــــهلــــی و دهوروبـــــــهری. _ دابهشكردنی پارسێلی خۆراك و جلوبهرگ بهسهر 450خێزانی ئاوارهی مهسیحی و ئێزیدی ل ه ناحیهی ئهتروشی پارێزگای دهۆك.