inicjatorzy Katalog do wystawy mobilnej budowy projektanci kolei Opowieści i ich pierwsze str. 2-4 Wąskotorowe projekty tunel str. 5-7 kolejowy stacje str. 8-9 i przystanki kolej str. 10-11 w archiwalnej fotografii str. 14-15 kolej we współczesnej fotografii mosty • str. 16-17 i wiadukty str. 18 Stacja Dynów około 1907 r. Ze zbiorów J. Jarosza.
inicjatorzy budowy kolei str. 2-4
tunel kolejowy str. 8-9
projektanci i ich pierwsze projekty str. 5-7
stacje i przystanki
kolej w archiwalnej fotografii str. 14-15
str. 10-11
kolej we współczesnej fotografii mosty • str. 16-17 i wiadukty str. 18
Wstęp Wystawa mobilna „Opowieści wąskotorowe” została przygotowana w ramach projektu „Opowieści wąskotorowe dla Niepodległej 1904 – 2019”. Przedsięwzięcie to ma na celu w nowoczesny sposób popularyzować historię, jak i współczesne losy kolejki wąskotorowej Przeworsk – Dynów. Autorzy wystawy postanowili przypomnieć ludzi, obiekty i miejsca z nią związane. W treści plansz zawarte zostały akcenty niepodległościowe.
Autorzy poprzez taką formę promocji kolejki chcieli osiągnąć kilka celów:
Na poszczególnych, dwustronnych planszach przedstawiono 7 tematów:
•
1. Inicjatorów budowy kolei 2. Projektantów i ich pierwsze projekty 3. Tunel kolejowy 4. Stacje i przystanki 5. Mosty i wiadukty 6. Kolej w archiwalnej fotografii 7. Kolej we współczesnej fotografii
•
•
Mobilność w ys taw y umożliw ia ł a dotarcie do s zerok ie go grona odbiorców. Dawała szansę na ożywienie i zintegrowanie działań na 7 stacjach kolejki, na trasie Przeworsk – Dynów. Dzięki szerokiemu partnerstwu społecznemu, mieszkańcy gmin usytuowanych wzdłuż trasy kolejki oraz turyści mogli zostać włączeni do zapoznania się z nią oraz ożywienia lokalnego patriotyzmu. Nowoczesność przekazu treści wystawy miała szansę zainteresować młodego odbiorcę. Celem grafika, było trafienie do widza poprzez ekspresyjną formę przekazu. Archiwalne fotografie zostały „odświeżone” i „ubrane” w nowoc ze s ny d e s i gn , dzi ę k i c ze mu wzbudziły żywe zainteresowanie zarówno dorosłych, jak i młodzieży. Starannie dobrano również fotografie współczesne, pozyskując zdjęcia od pasjonatów kolei. Walorem miała być edukacyjność wystawy. Treści w niej zawarte w sposób niewymuszony miały uczyć oglądających. Informacje tekstowe opracowano w postaci zwięzłego meritum wiedzy. Zaplanowane działania edukacyjne z udziałem w ys taw y będą kont ynuowane w pr z yszł o ś ci w par tners t wie ze szkołami, instytucjami kultury, samorządami.
Wystawa mogła powstać dzięki bezinteresownemu zaangażowaniu wielu osób i instytucji. Jej autorzy składają podziękowania właścicielom zdjęć archiwalnych, które zostały udostępnione do publikacji: Januszowi Jaroszowi, Andrzejowi Bożkowi, Bogdanowi Pokropińskiemu, Marii Baranieckiej -Witkowskiej, Andrzejowi Stankiewiczowi oraz Muzeum w Przeworsku. Dziękujemy również autorom zdjęć współczesnych. Powstały one dzięki pasji następujących autorów: Wojciecha Cupiała, Krzysztofa Kapicy, Jolanty Szeli, Grzegorza Nycza i Daniela Gąseckiego. Mamy nadzieję, że wystawa ożywi w wymiarze regionalnym i ogólnopolskim to ważne miejsce dla regionalnej historii i dziedzictwa kulturowego, jakim jest kolejka wąskotorowa Przeworsk - Dynów.
1 „Opowieści wąskotorowe”
inicjatorzy budowy kolei
1
Lewakowski Karol Eugeniusz (1836–1912), doktor praw, powstaniec 1863 r., dzia ł ac z p o lit yc zny, p reze s Stronnictwa Ludowego, poseł. Fotograf ia jes t wł asnością Polskiej Akademii Nauk i znajduje się w Zbiorach Specjalnych Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie.
1. 2 „Opowieści wąskotorowe”
Pierwsze starania o zbudowanie kolei z Przeworska w kierunku południowym podjął galicyjski polityk Karol Lewakowski.
W marcu 1891 roku w ys tąpił z projek tem budowy dwóch linii kolejowych. Pierwsza z nich miała prowadzić z Przeworska przez Kańczugę, Dynów do Sanoka, druga z Rzeszowa przez Tyczyn, B ł ażow ą do D ynowa . Miały to być linie wąskotorowe o szerokości toru 760 mm.
W toku dyskusji pojawiły się kolejne trasy alternatywne: z Bachórza do Przemyśla, z Rzeszowa przez Dynów do Rymanowa Zdroju oraz z Dynowa do Jarosławia.
W związku z rywalizacją Jarosławia z Przeworskiem o lokalizację cukrowni, do zabiegów o linię kolejową Przeworsk – D y nów w ł ąc z y ł s ię książę Andrzej Lubomirski, ordynat prze- w o r s k i .Wr a z z K a r o lem Scipio del Campo z Ł o p u s z k i W i e l k i e j , Zdzisł awem Skrz yńskim z Bachórza oraz z okolicznymi właści- cielami majątków ziemskich założył „Konsorc j u m P r o j e k t o w a n e j Kolei Przeworsk – Dynów”, którego został prezesem.
2.
Ten ostatni odcinek rozważano w związku z projektowaną cukrownią w Jarosławiu. Jednak wobec krytycznej oceny i braku akceptacji władz wojskowych, projekty te nie miały szans na realizację.
2 3 „Opowieści wąskotorowe”
LUBOMIRSKI Andrzej (1862-1953), książę, działacz gospodarczy i społeczny, członek Izby Panów w Wiedni, poseł na Sejm Krajowy. Fotografia jest własnością Muzeum w Przeworsku.
3.
Uzyskał też poparcie ze strony gmin objętych przebiegiem linii. Stefan Trzecieski z Dynowa zadeklarował bezpłatne odstąpienie gruntów pod budowę stacji w Dynowi Lubomirscy propago w ali w o ko lic y Pr ze worska uprawę buraka cuk rowe g o . Surowc a tego potrzebowali dla zbudowanej w 1895 r. cukrowni w Przeworsku. Kolej była potrzebna do dowozu surowca, dawała też możliwość poszerzenia upraw buraka cukrowego w kierunku południowym.
3
W roku 1896 książę Lubomirski prowadził starania o włączenie linii Przeworsk – Bachórz – Dynów do programu budowy kolei lokalnych.
4.
4
Jednak liczne problemy natury technicznej, finansoweji
Negocjacje zakończono 13 grudnia 1901 r. i po wielu latach starań, książę Andrzej Lubomirski uzyskał dokument koncesyjny z dnia 15 lutego 1902 r. na kolej lokalną wąskotorową Przeworsk – Bachórz (Dynów).
eksploatacyjnej od początku utrudniały realizację zamierzonych planów.
Mając znaczące wpływy w W ie dniu i S ejmie Krajowym, doprowadził do zatwierdzenia przez Komisję Sejmu Galicyjskiego w 1897 r. projektu k o l e i „ K o n s o r c j u m ”, a Sejm uchwalił zgodę na sf inansowanie 2 / 3 kosztów budowy oszacowanych na 5,4 mln koron. Linia miała być normalnoto row a ,o d ł u g o ś ci 41,660 km z 240-metrowym tunelem.
Dokument koncesyjny z dnia 15 lutego 1902 r.
Do tego doszły zastrzeżenia c.k. Ministerstwa Wojny, które uważało, że projektowana linia może na wypadek wojny z a g r o z i ć o b e j ś c i e m od zachodu Twierdz y Przemyśl przez wojska ro s y j s k ie . W ef ekcie zaproponowano budowę linii wąskotorowej, pod w a r u n k i e m n i e p r ze dłużania jej do Sanoka. Proto kó ł ko n c e s y jny podpisano 9 marca 1900 r. W roku 1901 powstał nowy projekt, ale i ten wymagał kolejnych rokowań z władzami wojskowymi.
4 „Opowieści wąskotorowe”
Trzecieski Stefan (1864-1953), właściciel dóbr ziemskich, działacz gospodarczy i społeczny. Fotografia jest własnością Marii Baranieckiej - Witkowskiej.
projektanci i ich pierwsze projekty Pierwszym projektem linii kolejowej mającej biec z Przeworska do Bachórza, był projekt linii normalnotorowej, który nigdy nie wszedł w fazę realizacji. Wykonanie tego projektu zlecono w 1897 r. inż. Janowi Gwalbertowi Ziembickiemu. Zastrzeżenia c.k. Ministerstwa Wojny sprawiły, że zaproponowano budowę linii wąskotorowej o szerokości toru 760 mm.
2
Nowy projektprzewidywał budowę linii kolejowej wąskotorowej z Przeworska do Bachórza, ale z ewentualnym przedłużeniem jej do Dynowa. Wykonanie „projektu szczegółowego” Wydział Krajowy Galicji i Lodomerii powierzył starszemu inż. Maurycemu Machalskiemu, pracownikowi Krajowego Biura Kolejowego.
Jan Gwalbert Ziembicki (1839-1906), inżynier, budowniczy wielu kolei w Galicji, projektował i budował m.in. linię Chabówka – Zakopane, Drohobycz – Truskawiec, Lwów – Czerniowce – Jassy, Lwów – Bełżec, Biała Czortkowska – Zaleszczyki, Tarnopol – Trebowla, Sambor – Lwów. W 1902 r. Wydział Krajowy na podstawie ogłoszonej „rozprawy ofertowej” przyznał budowę linii Przeworsk – Bachórz (Dynów) firmie Gwalbert Ziembicki i Feliks Ilnicki.
Został on ukończony w kwietniu 1901 r.
Poważną zmianą jaką wprowadzono w zaprojektowanej linii kolejowej, była zmiana „trasy serpentynowej” przeds tawionej w niniejszym projekcie, którą m i a ł z a s t ą p i ć tu n e l na odcinku linii prowadzącej przez dział wód pomiędz y Jawornikiem Polskima Szklarami. Decyzję o tej zmianie podjęto na wniosek przedstawicieli rządu dnia 9 lipca 1901 r. Motywem mogły być względy wojskowe, wszak drążenie tunelu było zdecydow anie droż sze niż budowa linii naziemnej. Tunel mógł jednak umożliwić łatwe zablokowanie trasy na wypadek wojny.
1.
1
Maurycy Machalski (1843-….), inżynier, studiował we Francji w paryskiej Ecole Nationale des Pontset Chauseés (Państwowej Szkole Drógi Mostów). Pracował w Rosji przybudowie dróg i mostów. W 1907 r. jako starszy inżynier Krajowego Biura Kolejowego prz y W ydziale Krajow ym Sejmu Galicyjskiego we Lwowie był kierownikiem budowy linii kolejowej z Muszyny do Krynicy.
2.
Andrzej Galica (1873 – 1945) nazywany „Generałem z Podhala” pochodził z Białego Dunajca. Już jako student Politechniki Lwowskiej działał w niepodległościowym ruchu „Promienistych”, a jako świeżo upieczony inżynier angażował się w działalność Związku Strzeleckiego w Krakowie i Skawinie.
Doświadczenie zawodowe zdobywał miedzy innymi przy budowie linii Wąskotorowej Kolei Lokalnej Przeworsk – Dynów. Od 13 sierpnia do 19 września 1900 r. wykonywał prace pomiarowe w terenie przy nowopowstającej linii kolejowej w o ko lic y B ac h ó r z a . Gdy w ybuchłaI wojna światowa zorganizował w Wiedniu oddziały strzeleckie, z którymi wrócił do Krakowa. Wspólnie z Józefem Piłsudskim tworzył Legiony Polskiei w a l c z y ł n a f r o n c i e w szeregach III Brygady. Jako oficer 3,4, i 6 pułku
Legionów, bił się miedzy innymi pod Jastkowem i Kostiuchnówką. Był przyjacielem Leopolda Lisa-Kuli. Należał do Rady Pułkowników. Po traktacie brzeskim został internowany razem z Władys ł a w e m S i k o r s k i m . Po zakończeniu Wielkiej Wojny utworzył polskie wojska górskie – Strzelców Podhalańskich. Na czele brygady a później d y w izji gór s k iej walczył o niepodległość i granice II Rzeczpspolitej. Andrzej Galica stacjonował też w Przemyślu jako dowódca Okręgu Korpusu nr X.
6 „Opowieści wąskotorowe”
Zasłużył się także jako popularyzator strzelectwa i sportów zimowych. Współpracował z przemy s k im „ Fre dre um”. Po zakończeniu służby został posłem a później senatorem, pracowa ł m.in. w senackiej Komisji Wojskowej, Komunikacyjnej i Skarbowej. Przeżycia wojenne, okres okupacji niemieckiej, a szczególnie dramat Pow s tania War s zawskiego nadszarpnęły siły generała. Zmarł 6 czerwca 1945 roku.
3
3. 7 „Opowieści wąskotorowe”
Andrzej Galica, generał brygady, dowódca DOK X Przemyśl. Fotografia portretowa z lat 1926-1930 z „Szablą Orlą Sobieskiego”. Zbiory: Narodowe Archiwum Cyfrowe, sygnatura: 1-A-507
Zespół kolejki wąskotorowej Przeworsk – Dynów złożony jest z linii kolejowej o długości 46 km, tunelu, zespołów stacji i przystanków kolejowych z budynkami, układem torowym, mostami i przepustami i innymi elementami taboru kolejowego. Tunel kolejowy poło-
tunel kolejowy
żony w miejscowości Szklary jest największym obiektem inżynierskim na trasie kolei wąskotorowej Przeworsk – Dynów. Decy zję o jego wybudowaniu podjęto 13 grudnia 1901 roku zaś prace budowlane rozpoczęły się 23 lutego 1 9 0 3 ro k u . Tun e l przebito 14 lutego 1904 roku, a ostateczne prace zakończono 1 maja tego roku.
2.
1.
1 8
Tunel kolei wąskotorowej, Szklary, lata 20-te XX w. Ze zbiorów Muzeum w Przeworsku, sygn. MP-F-732.1.
2
Infrastruktura linii Przeworsk – Dynów. Rysunek tunelu ze zbiorów B. Pokropińskiego.
1.
3.
2. W 1905 rokuprzy wlocie i wylociez tunelu dobudowano do niego drewniane bramy, które chronić miały przed zamarzaniem wody wypływającej z obudowy. Tunel liczy 602 m jest jedynym tego typu obiektem na kolejach wąskotorowych w Polsce.
Obudowa tunelu ma kształt jajowy, w najszerszym miejscu liczy 4,3 m, zaś w najwyższym 4,75 m. Obie strony tunelu zostały zbudowane w kształcie betonowych portali ze skrzydłami, które pełniły rolę murówoporowych.
Należy dodać, że górotwór znajdujący się nad tunelem jestz piaskowca, który podzielony jest warstwami łupków marglisto – ilastych. Tunel jest jedną z atrakcji turystycznych Pogórza Dynowskiego.
9
1
Tunel zimą. Fot. K. Kapica.
2
Tunel latem. Fot. J. Szela.
3
Wyjazd z tunelu. Fot. W. Cupiał.
stacje i przystanki 1
2 3
1.
st. Przeworsk. Fot. W. Cupiał.
st. Kańczuga. Fot. W. Cupiał.
2.
st. Krzeczowice. Fot. A. Bożek.
3. 4.
4 10 „Opowieści wąskotorowe”
p.o. Łopuszka Wielka. Fot. W. Cupiał.
1
Przeworsk Wąski
Urzejowice
Stację wąskotorową w ybudowano obok stacji kolei normalnotorowej. Dla pasażerów p r z ygotow ano p eron żwirowy długości 100 m i p o c zekalni ę z ka s ą biletową o konstrukcji szachulcowej (tzw. mur pruski). Rozebrano ją podczas budowy nowego b u d y n k u s t a c y j n e g o w latach pięćdziesiątych XX w. Nowy budynek dworcow y jest obiektem murowanym, piętrowym. Wzniesiony jest na planie prostokąta z niższą dobudową od wschodu. Przy wejściu wykształcono niewielki podcień. W budynku umieszczono biura kolejki, pomieszczenia socjalne dla pracow- ników, a także poczekalnię i kasę biletową oraz pomieszczenia dy żurnego ruchu. W pobliżu stacji stoi dawny budynek mieszkalny dla kolejarzy z początku XX w., piętrow y, murow any, wzniesiony według typowego dla kolei austro- w ę g i e r s k i c h w zo rc a . Stację towarową zbudowano w odległości około 900 m od stacji osobowej w kierunku Dynowa.
Przystanek kolei wąskotorowej po łożony jest około 500 m na wschód od centrum wioski. Na przystanku znado- w a ł a s i ę d r e w n i a n a poczekalnia i kasa s p r z e d a ż y b i l e t ó w . Na jej miejscu w latach pięćdziesiątych X X w. wybudowano murowany budynek .Pasażerom służ ył ż wirow y peron długości 60 m i szerokości 3 m. Prz y torze umieszczona jest murowana ładownia i plac ładunkowy.
2
3
Stacja kolejowa znajduje s ię na p o grani czu Kańczugi i Żuklina, oko ł o 1 k m na p o ł u dniow y wschód od centrum miasta. Murowany, piętrow y budynek stacyjny wzniesiono w 1 9 0 4 r. N a p a r t e rze mieściła się poczekalnia z kasą biletową, a na piętrze mieszkania służbowe dla kolejarzy. Budynek wzniesiony został na planie prostokąta, z wysuniętym od strony torów podcieniem w s p ar t y m na d wó c h słupach. Peron żwirowy był długości 80 m i szerokości 4 m. Do obsługi lokomotyw służyła studnia stacji wodnej z żuraw i e m . P o n a d to p r z y torze ładunkowym znajdował się magaz yn drewniany, ł adownia, ładownia dla bydła i plac ładunkowy.
S t a c j ę u m i e s z c z o n o w odległości około 1 km na pó łnoc od wioski, przy drodze do Kańczugi. Na stacji znajdował się parterow y, murowany budynek z dachem krytym dachówką ceramiczną. Po 1995 r. budynek został opuszczony i obecnie jest ruiną.
Kańczuga
Schemat linii wąskotorowej Przeworsk – Dynów w 1987 roku. Oprac. C. Becker. Rys. A. Bożek.
11 „Opowieści wąskotorowe”
Krzeczowice
4
Łopuszka Wielka
Pr z y s t an e k z ł a d ow nią zlokalizowany został około 1,8 km na wschód od wsi Łopuszka Wielka. W 1943 r. na przystanku w y b u d ow an o p o c ze kalnię z kasą biletową o konstrukcji szachulcowej, z dachem krytym dachówką. Peron dla pasażerów miał nawierz- chnię żwirową długości 60 m i szerokości 3 m. W 1958 r. wybudowano murowany budynek stacyjny oraz przebudowano układ torowy.
9
Dynów
5
6
7
Stacja została usy tuowana po wschodniej stronie rzeki Mleczki. Murowany budynek dworca od strony torów posiada zadaszoną werandę, dach pokryty został dachówką. Był t ypow ym obiek tem kolejow ym dla s tacji przelotowych, zbudowanym na planie litery L. Stację do pełnej obsługi oddano do uży tku w 1906 r. W budynku znajdowała się poczekalnia i kasa biletowa. Na stacji zbudowano też budynek gospodarczy. Pasażerowie korzystali z peronu o nawierzchni żwirowej długości 60 m i szerokości 3 m.
Stację ulokowano w dolinie potoku Łęg, około 700 m od centrum miejscowości. Na stacji znajduje się pocho dzący z 1904 r. murowany budynek dworcowy kryty dachówką. Dawną werandę zamurowano zmieniając pierwotną bryłę budynku. Do obsługi pasażerów służył peron żwirow y długości 60 m i szerokości 4 m . Budynek stacyjny posiadał poczekalnie i kasę biletową.
Przystanek umieszczono około 800 m na wschód o d w s i . Pa s ażerow ie korzystali z poczekalni drewnianej z kasą bileto w ą , w y b u d o w a n e j w 1944 r. Peron żwirowy posiadał długość 60 m i szerokość 3 m.
Manasterz
Zagórze koło Kańczugi Przystanek umiejscowiono około 0,5 km na południe od wsi Zagórze. Otwarty został w 1908 r. Na przystanku w 1944 r. wybudowano budynek poczekalni. Do obsługi pasażerów służył peron żwirowy długości 60 m i szerokości 2 m.
Jawornik Polski
Szklary Przystanek znajduje się około 0,8 km na południe od wsi. Na przystanku znajdowała się kiedyś drewniana poczekalnia z kasą biletową i peron żwirowy długości 50 m. Przy torze ładunkowym była ładownia murowana i plac ładunkowy. Obiekty te już nie istnieją.
Hadle Szklarskie
8
Bachórz
Stację umiejscowiono na zachód od wsi Bachórz. Parterowy budynek s tacyjny kr y t y dachówką jest murowany. Werandę częściowo zabudowano, tworząc pomieszcze nie dla dyżurnego ruchu. Pasażerowie korz ys tali z peronu żwirowego długoś ci 6 0 m . Pie r wotny układ torów został przebudowany w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX w.
Schemat linii wąskotorowej Przeworsk – Dynów w 1987 roku. Oprac. C. Becker. Rys. A. Bożek.
Stację zbudowano około 1,8 km na południe od centrum miasta. Budynek dworca kolejowego w zn i e s i o ny zo s t a ł w 1904 r. według katalogu austriackiego Direktion für Staats-Eisenbahnbauten na planie prostokąta. Obiekt stacyjny jest murow any, piętrow y, podpiwniczony. Od południowej strony budynku znajduje się niż sza, par terowa dobudowa z podcieniem dla podróżny c h . N a p ó ł n o c o d budynku dworca wznosi się piętrow y, również typowy dla austro-węgierskich kolei, budynek mieszkalny dla pracowników. Pasażerowie mieli do dyspozycji peron żwirowy długości 80 m i szerokości 4 m. W samym budynku znajdowała się poczekalnia z kasą biletową oraz restauracja. Do obsługi trakcyjnej zbudowano parowozownię z muru pruskiego, obecnie przebudowaną. Przy torze d ojazd ow y m znajd o w a ł s i ę s k ł a d w ę g l a z pomostem do nawęglania. W 1929 r. zbudowano budynek garażu autobusowego z muru szachulcowego dla Przedsiębiorstwa Autobusowego Zarządu Kolei Przeworsk – Dynów SA. Układ torowy uległ i s t o t n y m z m i a n o m w latach sześćdziesiątych XX w., kiedy to wy- budowano bocznicę ko l e j o w ą d l a s k ł a d u buraków cukrowych.
stacje i przystanki
5. 6.
7.
8. 9. 13 „Opowieści wąskotorowe”
5
st. Manasterz. Fot. W. Cupiał.
6
st. Jawornik Polski. Fot. W. Cupiał.
7
p.o. Hadle Szklarskie. Fot. G. Nycz.
8
st. Bachórz. Fot. W. Cupiał.
9
st. Dynów. Fot. D. Gąsecki.
kolej w archiwalnej fotografii
1 2 3
2.
3.
4.
1. 14 „Opowieści wąskotorowe”
4
Pracownicy Kolei Lokalnej Przeworsk – Dynów w dniu pogrzebu marszałka Józefa Piłsudskiego 18 maja 1935 r. na stacji Dynów. Fot. J. Węgrzyn.
Maszynista Zygmunt Kloczkowski i jego pomocnik Tadeusz Wilk na parowozie Px-48. Fot. A. Baranowski. Stacja Dynów około 1907 r. Ze zbiorów J. Jarosza.
Stacja Jawornik Polski 21.07.1929 r. podczas rutynowej inspekcji. Ze zbiorów Muzeum w Przeworsku.
5
Baza autobusowa przy dworcu kolejowym w Dynowie (1933 r.). Baza funkcjonowała w latach 1931–1937 jako uzupełnienie usług kolejowych dla pasażerów. Ze zbiorów A. Bożka.
6
Maszynista kolejki wąskotorowej Dynów – Przeworsk Bronisław Petru na stacji w Dynowie. Ze zbiorów A. Stankiewicza.
7
8
Dynów, pierwsi pasażerowie na stacjo kolejowej od strony torów, pierwsze dni eksploatacji kolejki, pocztówka, ok. 1904 r. Ze zbiorów J. Jarosza.
Pracownicy warsztatu mechanicznego kolei Przeworsk – Dynów na tle parowozu nr 3120, lata 30-te xx w. Ze zbiorów A. Bożka.
8. 15 „Opowieści wąskotorowe”
kolej we współczesnej fotografii 1
1.
2.
3.
Px48 na przeworskiej kolei dojazdowej na trasie Manasterz – Hadle Szklarski Fot. W. Cupiał.
2
Px48 na przeworskiej kolei dojazdowej jesienią. Fot. W. Cupiał.
3
Na stacji w Dynowie. Fot. D. Gąsecki.
4
Tablica znamionowa Ptx48. Fot. D. Gąsecki.
4. 16 „Opowieści wąskotorowe”
1 2 1.
2.
3.
3 4
4.
5.
7.
6.
8. 17 „Opowieści wąskotorowe”
Lxd2 z pociągiem turystycznym. Fot. D. Gąsecki.
Px48 na przeworskiej kolei dojazdowej na trasie Krzeczowice – Kańczuga. Fot. W. Cupiał. Px48 w drodze do Dynowa. Fot. W. Cupiał.
Px48 jak każda maszyna z duszą wymaga właściwego traktowania. Fot. W. Cupiał.
5
Px 48 na tle tunelu. Fot. W. Cupiał.
6
Lxd2 z pociagiem w Szklarach. Fot. W. Cupiał.
7
Pociąg turystyczny Pogórzanin. Fot. D. Gąsecki.
8
Pociąg turystyczny Pogórzanin.
1
2
Most stalowy dwuprzęsłowy, łukowy nad rzeką Mleczką. Fot. W. Cupiał.
mosty i wiadukty 1.
Most stalowy dwuprzęsłowy, łukowy nad rzeką Mleczką. Fot. W. Cupiał.
2.
3
Most nad rzeką Mleczką. Fot. W. Cupiał.
3.
4
5
Most kratownicowy nad rzeką Mleczką. Fot. W. Cupiał.
4. Przepust sklepiony nad potokiem Szklarka. Fot. W. Cupiał.
18 „Opowieści wąskotorowe”
5.
autorzy wystawy:
Józef Stolarczyk nauczyciel historii, redaktor naczelny Rocznika His tor yc zne go D y no viana . Autor licznych tekstów z zakresu historii regionalnej, his to ri i w o j s ko w o ś c i o r az stosunków politycznych i wojskow ych polsko - s ł o w a c k i c h . U c z e s tnik konferencji histo r ycznych lokalnych, krajowych i międzynar o d o w y c h . Te m a t e m przewodnim drugiego numeru Rocznika uczynił historię kolei wąskotorowej Przeworsk-Dynów. Pozyskał najw ybitniejs z ych znawców te g o tematu w Pol s ce dla potrzeb tej publikacji. Wspierał swą pomocą najnowsze opracowanie o kolei Przeworsk – Dynów wydane w Poznaniu w 2018 r. z inicjatywy Pana R yszarda P ys s y przez Wydawnic t wo Kolpress. Chcąc utrwalić ludzi związanych z tą koleją w roku 2018 opublikował w „Nowym Dzienniku” w Now ym Jorku tekst na temat dziejów rodziny Wierzbiańskich. S p o ł e c zni e a n g a żu j e się w up ow s ze chnia nie wiedzy o Dynowie i regionie.
Michał Zięzio
Aneta Pepaś-Skowron
Bohdan Pylypushko
absolwent Wydziału P r a w a U n i w e r s y te tu Rzeszowskiego oraz podyplomow ych s tudiów z zakresu zarządzania nieruchomościami w Wyższej Szkole Inżynieryjno-Ekonomicznej w Rzeszowie. Od dwóch kadencji Radny Rady Miasta Dynowa, Sekretarz Zarządu Towarzystwa Gimnastycznego „ Sokó ł ” w D ynowie, Redak tor Naczelny Dynowskiego Kwartalnika Samorządowego.
dyrek tor Miejskiego Ośrodka Kultury w Dyno- wie (od marca 2011 r.), pomysłodawczyni p ro j e k tu „ O p o w i e ś c i wąskotorowe dla Niepodległ ej”. Absolwentka Uniwers y tetu Marii Curie Skł odowskiej w Lublinie, Instytut Pedagogiki: specjal- ność – animator i menedżer kultur y, specjalizacja: teatr. W latach 20 03 – 2011. A s ystent w Zakł adzie Pedago g i k i K u l t u r y U M C S / nauczyciel akademicki. W 2013 r. ukończyła Program „Liderzy” Polsko Amerykańskiej Fundacji Wolno ś ci , edycja VIII; koordynator licznych projektów. Jako animator kultury od trzech lat pracuje metodą etnografii performatywnej, która jest pomocna w realizacji spektakli performatywnych z udziałem społeczności lokalnej.
grafik, illustrator. Uzyskał dyplom na Ukraińskiej Akademii Druku (Wydzial Grafiki). W 2018 r.obronił doktorat z teorii i historii kultur y w Ins t y tucie Badawczym Sztuki Nowoczesnej w Kijowie. W t y m s a my m r o k u zrealizował projek t w w ar s z aw s k i e j A S P w r ama c h p ro gr amu Narodowego Centrum Kultury „Gaude Polonia”. J e d ny m z a s p e k t ó w działalności jest zaangażowanie w projektowanie graficzne w kierunku społeczno-kulturowym.
GMINA MIEJSKA DYNÓW
Wystawa mobilna GMINA WIEJSKA DYNÓW
STAROSTWO POWIATOWE W PRZEWORSKU
ZARZĄD DRÓG POWIATOWYCH W PRZEWORSKU
POWIAT RZESZOWSKI
MIASTO PRZEWORSK
GMINA PRZEWORSK
MIASTO I GMINA KAŃCZUGA
GMINA JAWORNIK POLSKI
GMINA HYŻNE
inicjatorzy budowy kolei str. 2-4
projektanci i ich pierwsze projekty
W ramach projektu
tunel kolejowy
„Opowieści wąskotorowe dla Niepodległej 1904 – 2019” została przygotowana wystawa mobilna:
str. 8-9
„Opowieści wąskotorowe”, która ma na celu w nowoczesny sposób popularyzować historię jak i współczesne losy kolejki wąskotorowej Przeworsk – Dynów.
str. 5-7
stacje i przystanki
Zapraszamy Państwa na fotograficzną wyprawę przedstawiającą ludzi, miejsca, odległe i bardziej bliskie czasy, które już od ponad 115 lat toczą się po wąskich kolejowych torach.
kolej w archiwalnej fotografii str. 14-15
Więcej informacji na temat projektu na stronie:
www.waskotorowa.idynow.pl
str. 10-11
kolej we współczesnej fotografii mosty • str. 16-17 i wiadukty str. 18