Her kişiye kupon karşılığında ve 183 kuruşa 2 aylık hak ediş karşılığı olarak 1 litre zeytinyağı!
19
Mayıs 1945 tarihli Cumhuriyet gazetesinden öğrendiğimize göre, İstanbul Valisi ve Belediye Reisi Dr. B. Lütfi Kırdar düzenlediği basın toplantısında zeytinyağı sorunu hakkında açıklama yapmış ve yağ dağıtımında yaşanan aksaklıklara değinerek şunları söylemişti:
Ağralı, bir kere toplanacak olan Varlık Vergisi’nin konulma nedenlerini şöyle açıklamıştı: -Savaş kazançlarını ve toprak sahiplerinin gelirlerini vergilendirmek -Savaşın neden olduğu enflasyonla mücadele etmek için tedavülden para çekmek -Kamu gelirlerini arttırmak. KARABORSASI YAPILAN ÜRÜNLERİN BAŞINDA ZEYTİNYAĞI, PİRİNÇ, FASULYE VE SABUN GELİYORDU Ayvalık’ta da, daha savaşın ilk günlerinden itibaren ‘vurgunculara meydan verilmemeli’ yaklaşımı benimsenmişti. Yerel yöneticiler ve yerel basın her fırsatta karaborsacılarla kararlı bir şekilde mücadele edilmesinin gerekliliğini dile getiriyordu. Bunlar yaşanırken hükümet, tarımsal alandaki üretim yetersizliği nedeniyle 18 Şubat 1941 tarihinde tek tip ekmek çıkarılmasına karar verdi. Zaten Ayvalık’ta da ekmek sıkıntısı baş göstermiş ve bu sorun giderek artmıştı. 1942 yılında belediyenin üstesinden gelmekte zorlandığı başlıca konu ekmeklik hububat sağlamaktı. Öyle ki, büyük zorluklar ve maddi fedakârlıklar sonucu Konya ve Eskişehir’den buğday getirtildi. Kış mevsimine girilirken buğday stokunun yapılamadığı dönemlerde kasaba halkının aç kalmaması için bazı önlemler alındı. Aslında Ayvalık‘ta belediyenin çözüm aradığı ekmek sorunu o yıllarda hemen ülkedeki tüm belediyelerin başındaydı. Sonunda Ayvalık’ta da ekmek karneye bağlandı. Bununla birlikte, gerek ekmek yeme alışkanlığındaki farklılıklar gerekse deniz ürünleri ve balıkçılık sayesinde Ayvalık’ta, Anadolu’nun diğer
“14 Mayıs 1945 tarihinden itibaren halka zeytinyağı satışına başlanmıştır. Ekmek karnesi adedine göre zeytinyağı alan bakkallar kupon karşılığında her kişiye birer litre yağı 183 kuruşa satmaktadır. Bu miktar yağ iki aylık hak ediş karşılığıdır. Dağıtılan yağ miktarı İstanbul’un normal zamanlardaki tüketimine denk düşmekte ise de bu miktarın daha önce yağ almayan veya şimdiden az ölçüde yağ alabilen insanlar da dahil olmak üzere eşit biçimde taksim edilmesi nedeniyle evvelce fazla yağ kullanmak alışkanlığında olanların darlıktan yakınmaları mümkündür. Fakat daha fazla yağ kullanmak alışkanlığında olanlar bu ihtiyaçlarını üretim bölgelerinden serbestçe getirerek karşılayabilir. Lütfi Kırdar
Bu arada, Ticaret Ofisi’nin bazı semtlere verdiği yağların kötü nitelikte olduğu hakkındaki iddİalar da önemle incelenmektedir. Aldığı yağa kötü yağ karıştıranlar şiddetle izlenecektir. Ticaret Ofisi’nin değişik ellerden satın aldığı yağlar da farklı niteliklerdedir. Bunların bir bölümüne böceklerin zarar vermesi yüzünden asidi düşükse de kokulu ve renkli yağlardır. Bununla birlikte, ileride geleceklerin daha iyi olduğu da söylenmektedir. Yağ kalitesi hakkındaki bazı şikayetlerin de bu nedenlerden kaynaklandığı söylenebilir.”
39